Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
1/8
Werken met uitzendkrachten Uitzendkrachten zijn werknemers die vallen onder twee soorten werkgevers. Enerzijds heeft men de werkgever van de uitzendkracht (= het uitzendbureau), anderzijds de werkgever-gebruiker. Volgens de wet van 24 juli 1987 betreffende de uitzendarbeid dient de gebruiker in te staan voor de veiligheid en de gezondheid van de uitzendkrachten. Hoe dit concreet dient te gebeuren wordt vastgelegd in het KB tot vaststelling van maatregelen betreffende het welzijn op het werk van uitzendkrachten (KB 15/12/2010 - BS 28/12/2010). Dit KB trad in werking op 1 januari 2011. Het legt de verplichtingen vast van de gebruiker en het uitzendbureau. Centraal hierbij staat de uitwisseling van informatie tussen gebruiker, uitzendbureau en uitzendkracht. De basis van het KB is dat de uitzendkrachten hetzelfde beschermingsniveau op het gebied van veiligheid en gezondheid dienen te genieten als de eigen werknemers. In dit document overlopen wij de verplichtingen van de verschillende actoren (gebruiker, uitzendbureau, arbeidsgeneesheer, de persoon belast met het onthaal) en dit voorafgaandelijk aan de tewerkstelling en ter gelegenheid van de tewerkstelling. Dit document gaat niet in op de oprichting van de centrale gegevensbank, de minimale gegevens die daarin in te geven zijn (bijlage II van het KB), de organisatie van de kosten en de regeling van het uitzendbureau met een externe dienst PBW. Volledigheidshalve brengen we onder de aandacht dat in het kader van het onderzoek van ernstige arbeidsongevallen, de gebruiker en het uitzendbureau vooraf praktische afspraken moeten maken en dit moeten opnemen in specifieke bedingen (= clausules), opgenomen in de overeenkomst gesloten tussen gebruiker en uitzendbureau. Dit wordt toegelicht op het einde van dit document.
1
De algemene verplichtingen
1.1. De gebruiker moet: -
de diensten weigeren van het uitzendbureau waarvan hij kan weten dat het zijn verplichtingen opgelegd door de Wet Welzijn en door de wet van 24.07.1987 en hun respectievelijke uitvoeringsbesluiten ten aanzien van zijn uitzendkrachten niet naleeft;
-
de risicoanalyse uitvoeren en op basis daarvan preventiemaatregelen nemen (bedoeld in art. 8 en 9, KB Welzijnsbeleid);
-
aan het uitzendbureau alle inlichtingen verstrekken betreffende: - de vereiste beroepskwalificatie, - de specifieke kenmerken van de werkpost.
De gegevensuitwisseling tussen gebruiker en uitzendbureau voltrekt zich op de meest aangewezen manier.
201112/Provikmo-B/1918
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
2/8
1.2. Het uitzendbureau :
2
-
moet weigeren zijn uitzendkrachten ter beschikking te stellen van de gebruiker van wie hij kan weten dat deze zijn verplichtingen opgelegd door de Wet Welzijn en door de wet van 24.07.1987 en hun respectievelijke uitvoeringsbesluiten, ten aanzien van zijn uitzendkrachten niet naleeft;
-
mag geen uitzendkracht tewerk te stellen aan een werkpost of functie waarvoor: geen werkpostfiche werd opgesteld, en waarover de uitzendkracht niet geïnformeerd werd, wanneer deze werkpostfiche moest worden opgesteld.
Gezondheidstoezicht (en werkpostfiche)
De uitzendkracht is (net zoals andere werknemers) onderworpen aan gezondheidstoezicht indien hij/zij een:
veiligheidsfunctie, functie met verhoogde waakzaamheid, activiteit met welbepaald risico, activiteit verbonden met voedingswaren
uitoefent, tenzij uit de resultaten van de risicoanalyse blijkt dat dit niet nodig is. Indien er GEEN gezondheidstoezicht is vereist, ga verder naar punt 3. Indien er WEL gezondheidstoezicht is vereist:
2.A – Werkpostfiche 2.A.1. De gebruiker moet: -
de werkpostfiche opstellen voor elke uitzendkracht die tewerkgesteld wordt op een werkpost of functie waarvoor gezondheidstoezicht verplicht is;
-
de werkpostfiche opstellen in samenwerking met de preventieadviseur van de interne dienst en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer;
-
advies vragen van het comité PBW (bij ontstentenis de vakbondsafvaardiging of via de rechtstreekse participatie van de werknemers;
-
de werkpostfiche ter beschikking houden (op de meest toegankelijke wijze en tijdens duur van tewerkstelling van de uitzendkracht) van: o o o o
-
de de de de
persoon belast met het onthaal, preventieadviseur van de interne dienst, preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, met het toezicht belaste ambtenaar;
de ingevulde werkpostfiche bezorgen aan het uitzendbureau.
De minimale inhoud is vastgelegd in bijlage I van het KB, de vorm is vrij.
201112/Provikmo-B/1918
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
3/8
De werkpostfiche moet minstens de volgende vermeldingen bevatten (ook gebaseerd op de risicoanalyse en de preventiemaatregelen): 1° de unieke identificatie van de werkpostfiche evenals de datum waarop deze is ingevuld (rubriek A), 2° de gegevens van de werkgever-gebruiker (rubriek B), 3° de precieze beschrijving van de eigenschappen van de werkpost of de functie (met o.a. de voor jongeren verboden werkzaamheden) (rubriek E), 4° de onmiddellijke toepassing van de maatregelen verbonden aan de moederschapsbescherming (rubriek F), 5° de aanduiding van de verplichting van gezondheidstoezicht (rubriek G), 6° wanneer het gezondheidstoezicht verplicht is, de aanduiding van de aard van de werkpost of activiteit, door in voorkomend geval de aard van het specifieke risico aan te duiden (lijst in rubriek G), 7° de aard van de werkkledij of persoonlijke beschermingsmiddelen die moeten gedragen worden (lijst in rubriek H), 8° in voorkomend geval, de aanduiding van de aard van de vereiste opleiding (rubriek I).
De werkpostfiche kan dienen als document voor het onthaal en de begeleiding van nieuwe werknemers (bedoeld in art. 13, tweede lid, 6°, 7° en 8°, KB Welzijnsbeleid). Desgevallend moet de werkpostfiche dan aangevuld worden met alle elementen waar uit blijkt dat de nodige inlichtingen en instructies werden verstrekt met betrekking tot het welzijn op het werk (bedoeld in art. 7 § 1, 6° KB Interne dienst PBW). 2.A.2. Het uitzendbureau moet: -
de ingevulde werkpostfiche ontvangen van de gebruiker;
-
die werkpostfiche aanvullen met de volgende inlichtingen: 1° de gegevens van het uitzendbureau (rubriek C), 2° de datum van de afgifte van een kopie aan de uitzendkracht (rubriek C), 3° de gegevens van de uitzendkracht (rubriek D);
-
het naar behoren ingevuld exemplaar bezorgen aan de uitzendkracht;
-
die werkpostfiche ter beschikking houden (op de meest toegankelijke wijze) van: o o
de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, de met het toezicht belaste ambtenaar;
-
die werkpostfiche bijhouden tijdens de duur van de tewerkstelling van de uitzendkracht bij een gebruiker;
-
een kopie van die werkpostfiche voegen bij het formulier ″verzoek om gezondheidstoezicht over de werknemers″.
Een model van werkpostfiche is, samen met een handleiding, beschikbaar op de website van Preventie en Interim, de Centrale Preventiedienst voor de Sector van de Uitzendarbeid, www.p-i.be
201112/Provikmo-B/1918
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
4/8
2.B – Gezondheidsbeoordeling 2.B.1. Verantwoordelijkheid van het uitzendbureau: -
vóór elke tewerkstelling zich vergewissen van de geldigheidsduur van de arbeidsgeschiktheid van de uitzendkracht (via raadpleging centrale gegevensbank);
-
nagaan of de uitzendkracht arbeidsgeschikt werd verklaard voor de betrokken werkpost of functie. Bij vaststelling dat: o o o o
een gezondheidsbeoordeling nodig is vóór de tewerkstelling, of de geldigheidsduur van de arbeidsgeschiktheid verstreken is: aan de uitzendkracht: een formulier ″verzoek om gezondheidstoezicht over de werknemers″, en een kopie van de werkpostfiche bezorgen, bestemd voor de preventieadviseurarbeidsgeneesheer;
-
de naleving van de reglementaire bepalingen inzake de inentingen;
-
de naleving van de bepalingen inzake moederschapsbescherming (uitgezonderd art. 42, § 1, eerste lid, 1° en 3° en § 2 van de arbeidswet van 16.03.1971 = verantwoordelijkheid van de gebruiker).
2.B.2. Verantwoordelijkheid van de arbeidsgeneesheer die de gezondheidsbeoordeling uitvoert:
3
-
bij elke gezondheidsbeoordeling in het bezit zijn van alle nuttige inlichtingen, inzonderheid van de werkpostfiche, zodat hij een duidelijk overzicht heeft van de risico’s waaraan de uitzendkracht wordt blootgesteld;
-
de verklaring van arbeidsgeschiktheid en de duur ervan vastleggen d.m.v. “het formulier voor de gezondheidsbeoordeling”;
-
toevoegen van de werkpostfiche aan het gezondheidsdossier van de uitzendkracht.
Vóór de tewerkstelling bij de gebruiker Verantwoordelijkheid van de gebruiker, voorafgaand aan elke door een uitzendkracht nieuw uitgeoefende activiteit: -
nagaan of de uitzendkracht die onderworpen is aan gezondheidstoezicht, medisch geschikt werd verklaard om de te begeven werkpost of functie te bekleden (nagaan aan de hand van het formulier voor de gezondheidsbeoordeling of een afdruk uit de centrale gegevensbank).
201112/Provikmo-B/1918
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
4
5/8
De tewerkstelling bij de gebruiker
4.1.
Verantwoordelijkheid van de gebruiker: Het is verboden uitzendkrachten te werk te stellen: o aan afbraakwerken van asbest en verwijdering van asbest, o
aan de werkzaamheden bedoeld in het KB van 14.01.1992 houdende reglementering van begassingen,
aan een werkpost of functie waarvoor: geen werkpostfiche werd opgesteld, en waarover de uitzendkracht niet geïnformeerd werd, wanneer deze werkpostfiche moest zijn opgesteld,
o
o
aan een andere werkpost of functie indien deze werkpost of deze functie andere risico’s inhoudt dan deze die vermeld zijn op de werkpostfiche, en die impliceren dat een werkpostfiche wordt opgesteld.
De gebruiker moet: -
voorafgaand aan elke door een uitzendkracht nieuw uitgeoefende activiteit, de volgende maatregelen nemen: 1° zich vergewissen van de bijzondere beroepskwalificatie van de uitzendkracht, 2° zonder kosten voor de uitzendkracht ter beschikking stellen van de werkkledij (KB Werkkledij), 3° zonder kosten voor de uitzendkracht ter beschikking stellen van de persoonlijke beschermingsmiddelen (KB Gebruik P.B.M);
-
zich ervan vergewissen dat de betrokken interne of externe dienst:
de arbeidsplaatsen bezoeken en de werkpost onderzoeken die de uitzendkracht bezet of zal bezetten met het oog op de opmaak van de werkpostfiche, een eventuele collectieve aanpassing van deze werkpost voorstellen;
-
zich ervan vergewissen dat de betrokken arbeidsgeneesheer de gezondheidsbeoordelingen, en in voorkomend geval de spontane raadplegingen, uitvoert;
-
de maatregelen uitvoeren inzake moederschapsbescherming (in toepassing van art. 42, § 1, eerste lid, 1° en 3° en § 2 van de arbeidswet van 16.03.1971);
-
zodra een uitzendkracht tewerkgesteld is: de preventieadviseur van de interne dienst, en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer verwittigen en hen betrekken bij de bijzondere maatregelen die voor het onthaal gelden;
-
het onthaal van de uitzendkracht organiseren;
-
ervoor zorgen dat het werk wordt uitgevoerd in de beste omstandigheden, opdat de uitzendkracht hetzelfde niveau van bescherming geniet als de andere werknemers van de onderneming.
201112/Provikmo-B/1918
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
4.2.
6/8
Verantwoordelijkheid van de persoon belast met het onthaal: Dit kan de gebruiker zelf zijn of een lid van zijn hiërarchische lijn dat voor het onthaal door de gebruiker werd aangeduid. -
de taken uitoefenen bedoeld in art. 13, tweede lid, 8°, van het K.B. Welzijnsbeleid (het onthaal van elke beginnende werknemer organiseren en een ervaren werknemer aanduiden die ermee belast is deze te begeleiden. Het door de werkgever aangeduid lid van de hiërarchische lijn, belast met het verzekeren van het onthaal, tekent onder zijn naam een document waaruit blijkt dat in het kader van zijn taken bedoeld onder 6° en 7° - van het KB Welzijnsbeleid - de nodige inlichtingen en instructies werden verstrekt met betrekking tot het welzijn op het werk); Indien werkpostfiche vereist: heeft de beschikking over de werkpostfiche (door de gebruiker beschikbaar gehouden op de meest toegankelijke wijze en tijdens de duur van de tewerkstelling van de uitzendkracht). De werkpostfiche of een register dat het identificatienummer van de fiche bevat, kan dienen als document onthaal / begeleiding (dan rubriek J invullen, met inbegrip van naam, handtekening en datum). Het document onthaal/begeleiding wordt bijgehouden door de interne preventieadviseur.
5
-
elke uitzendkracht de relevante informatie geven over inzonderheid: a) alle risico’s verbonden aan de werkpost, b) de verplichtingen van de hiërarchische lijn, c) de opdrachten en de bevoegdheden van de interne dienst, d) de toegang tot de sociale voorzieningen, e) de wijze van uitoefening van het recht op de spontane raadpleging, f) de organisatie van de eerste hulpverlening, g) de lokalisatie van de gevaarlijke toegangszones en de maatregelen genomen in spoedgevallen en in geval van ernstig en onmiddellijk gevaar.
-
aan elke uitzendkracht de specifieke veiligheidsinstructies bezorgen die nodig zijn om de risico’s eigen aan de werkpost of activiteit en de risico’s verbonden aan de arbeidsplaats te voorkomen;
-
de nodige maatregelen nemen opdat elke uitzendkracht een voldoende en aangepaste opleiding krijgt overeenkomstig de bepalingen van art. 21 van het K.B. Welzijnsbeleid (… voldoende en aangepaste opleiding in verband met het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk die speciaal gericht is op zijn werkpost of functie… Deze vorming wordt: - aangepast aan de ontwikkeling van de risico’s en aan het ontstaan van nieuwe risico’s, en - indien nodig, op gezette tijden herhaald).
Afspraken bij ernstig arbeidsongeval
Een ernstig arbeidsongeval is “een ongeval dat zich op de arbeidsplaats zelf voordoet en dat wegens zijn ernst een grondig specifiek onderzoek vereist met het oog op het treffen van preventiemaatregelen die herhaling ervan moeten vermijden.” (art. 94bis 1° van de Welzijnswet).
201112/Provikmo-B/1918
7/8
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
Als een ernstig arbeidsongeval wordt beschouwd (art. 26 KB Welzijnsbeleid *): 1. een arbeidsongeval dat aanleiding heeft gegeven tot de dood; 2. een arbeidsongeval waarvan het gebeuren in direct verband staat: met een gebeurtenis die afwijkt van de normale uitvoering van het werk en die voorkomt op de lijst opgenomen als bijlage I
met het voorwerp dat bij het ongeval betrokken is en dat voorkomt op de lijst opgenomen als bijlage II
OF
EN dat aanleiding heeft gegeven tot: hetzij een blijvend letsel, hetzij een tijdelijk letsel dat voorkomt op de lijst opgenomen als bijlage III. Een arbeidsongeval dat gebeurt bij een gebruiker van één of meerdere uitzendkrachten kan het gevolg zijn van de onderlinge invloeden tussen de activiteiten van het slachtoffer en deze van de hem omringende personen. Het onderzoek van het ernstig arbeidsongeval en het uitwerken van preventiemaatregelen om herhaling ervan te voorkomen, vereist een samenwerking tussen de bij het ongeval betrokken werkgevers of zelfstandigen. De praktische afspraken betreffende deze samenwerking, de bevoegde preventiediensten die de ernstige arbeidsongevallen zullen onderzoeken en de regeling van de eventuele kosten die uit deze onderzoeken kunnen voortvloeien, worden in specifieke bedingen (= clausules) opgenomen in de overeenkomst gesloten tussen gebruiker en uitzendbureau. Het uitzendbureau neemt het initiatief tot het inschrijven van de afspraken in de overeenkomst. De praktische afspraken kunnen betrekking hebben op de volgende aspecten: Betreffende de samenwerking: o
Wie de acties coördineert die ondernomen moeten worden in het kader van het onderzoek, de verslaggeving, enz.;
o
Wie het gezamenlijk verslag opstelt en wie zal instaan voor het versturen ervan;
o
Welke personen van de respectievelijke partijen geïnformeerd worden in geval van een ernstig ongeval met één van hun werknemers en de wijze waarop de informatie meegedeeld wordt;
o
Hoe de samenwerking met de preventiediensten en comités van de bij het ernstig ongeval betrokken werkgevers zal georganiseerd worden en wat zij concreet inhoudt.
Betreffende de bevoegde preventiediensten die de mogelijke ernstige arbeidsongevallen zullen onderzoeken: o
De preventiedienst van de werkgever–gebruiker.
Betreffende de regeling van preventiediensten voortvloeien.
de
eventuele
kosten
die
uit
het
onderzoek
door
de
De werkgever–gebruiker van het slachtoffer (hier de uitzendkracht) van een “zeer” ernstig arbeidsongeval, geeft dit ongeval aan bij de met het toezicht belaste ambtenaren. (*) Zie gedetailleerde toelichting in het infodocument Arbeidsongevallen-ernstige arbeidsongevallen-toelichting.doc
201112/Provikmo-B/1918
Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-Toelichting
8/8
© Provikmo, 2011 Provikmo geeft u deze informatie op vrijwillige basis. Daarbij streven we er steeds naar om dit op een zeer zorgvuldige manier te doen. Gelet op deze middelenverbintenis, kan op basis van deze informatie nooit de aansprakelijkheid van Provikmo vzw ingeroepen worden.
201112/Provikmo-B/1918