Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
Eisen certificaat A
Inhoudsopgave Woning A1
Goede bereikbaarheid en bezoekbaarheid
A2
Opzet woning; deuren en ramen
A3
Entree en verkeersruimten
A4
Woonruimte en privé-buitenruimte
A5
Kookruimte
A6
Slaapruimten
A7
Toiletruimte en badruimte
A8
Bergruimte en ruimte wassen en drogen
A9
Woning met meer bouwlagen
A10
Installaties
Woongebouw A11
Bereikbaarheid woongebouw en bergingscomplex
A12
Entree en verkeersruimten
A13
Trappen en liften
A14
Deuren
A15
Bergingscomplex
A16
Verlichting
Als algemeen uitgangspunt voor de eisen geldt dat de woning: • geschikt is voor elke ‘gemiddelde’ bewoner; • ook geschikt is voor bewoners met een rollator (of andere loophulpmiddelen); • bezoekbaar is voor bezoekers met een rollator (of andere loophulpmiddelen). andere loophulpmiddelen kunnen zijn: stokken, krukken, looprek e.d.
Als uiterste beperking geldt een zelfstandige bewoner die, zowel buiten de woning als in de woning zelf, geheel afhankelijk is van het gebruik van een rollator.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A1 A.1.1
Woning
rollatorgeschikt
Goede bereikbaarheid en bezoekbaarheid
Eisen aan de buitenzijde van de entree voor alle typen woningen: • aan buitenzijde voordeur verharde vrije ruimte nagenoeg horizontaal ≥ 1200 x 1200 mm; naast slotzijde deur ≥ 250 mm; • drempel toegangsdeur ≤ 20 mm; • bel: hoogte ≤ 1500 mm.
A.1.2
Bereikbaarheid van de entree van een grondgebonden woning: • verhard pad naar entree: - breedte ≥ 1000 mm; - voldoende stroef (zie bijlage 2); • maximaal niveauverschil 250 mm, te overbruggen met hellingbaan 1:12; • bij niveauverschil ≥ 150 mm én als de helling steiler is dan 1:25 is ook een trap(trede) vereist.
Voor de bereikbaarheid van een appartement in een woongebouw: zie eisen woongebouw A11 en A13
A.1.3
Eisen bezoekbaarheid van de woning: Op niveau van de entree van de woning • is bereikbaar: - de woonruimte; - een privé-buitenruimte; • is aanwezig: - een toilet.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A2 A.2.1
Woning
rollatorgeschikt
Opzet woning; deuren en ramen
De opzet van de woning dient te voldoen aan de volgende eisen: • woonkamer, toilet en keuken op dezelfde bouwlaag; • badkamer en slaapkamer op dezelfde bouwlaag.
A.2.2
Eisen afmeting, gebruiksruimte en draairichting van deuren: • vrije doorgang deuren ≥ 750 mm (geldt voor deuren van: entree, verblijfsruimten, toiletruimte, badruimte, bergruimte, privé-buitenruimte); • vrije gebruiksruimte aan beide zijden deuren van verblijfsruimten en badruimte ≥ 800 x 800 mm; • toiletdeur: draairichting naar buiten; • badkamerdeur: draairichting naar buiten (of schuifdeur).
A.2.3
Eisen drempels onder deuren: • onder binnendeuren verblijfsruimten: geen drempels; • onder binnendeuren badruimte, toiletruimte en een eventueel aanwezige bijkeuken of binnenbergruimte ≤ 20 mm; • onder buitendeuren entree, privé-buitenruimte en een eventueel aanwezige bijkeuken of buitenbergruimte ≤ 20 mm.
A.2.4.
Overige eisen entreedeur: • deurspion of glas in/bij voordeur, zodat gezien kan worden wie er voor de deur staat; • bediening entreedeur: slot boven handgreep; deur licht te bedienen (≤ 18 N, of elektrisch maken).
A.2.5
Eventueel aanwezige schuifdeuren (zowel in de woning als aan buitenzijde) zijn licht bedienbaar (≤ 18 N).
A.2.6
Eisen aan ramen: • eisen uitzicht voor woonkamer: hoogte glaslijn ≤ 750 mm over lengte ≥ 1500 mm; een eventuele (balkon)afscheiding voor het raam met uitzicht biedt voldoende doorzicht (≥ 70%); • per verblijfsruimte minimaal 1 raam licht te bedienen (≤ 18 N) en ≤ 1500 mm hoog.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A3 A.3.1
Woning
rollatorgeschikt
Entree en verkeersruimten
Benodigde vrije ruimte aan binnenzijde voordeur: • ≥ 1200 mm breed en ≥ 1500 mm diep; • naast slotzijde ≥ 250 mm.
A.3.2
Ruimte voor garderobe in of nabij de entree: • plaatsingsruimte ≥ 200 x 800 mm; • strook vrije gebruiksruimte ≥ 800 mm diep.
A.3.3
Verkeersruimten: • breedte ≥ 900 mm
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A4 A.4.1
Woning
rollatorgeschikt
Woonruimte en privé-buitenruimte
Eisen aan de woonruimte: • oppervlakte ≥ 19 m2 (excl. een eventuele ruimte voor een open keuken); • zitmat ≥ 3300 x 3000 mm, waarvan 3300 mm evenwijdig aan uitzichtzijde; • eetmat ≥ 2300 x 2300 mm, incl. verkeersstrook ≥ 800 mm; • zitmat en eetmat overlappen elkaar niet
A.4.2
Eisen aan de privé-buitenruimte: • obstakelvrij bereikbaar (let op drempel ≤ 20 mm); • afmeting ≥ 1200 x 2000 mm; • oppervlak: verhard en voldoende stroef (zie bijlage 2).
(n.b. geen eisen inzake situering van de privé-buitenruimte en vanuit welke ruimte deze bereikbaar is)
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A5
Woning
rollatorgeschikt
Kookruimte
A.5.1
Breedte van de verblijfsruimte met kookfunctie: ≥ 1800 mm.
A.5.2
Eisen aan de kookruimte: • lengte aanrecht ≥ 2500 mm (incl. kooktoestel); • lengte werkvlak aan beide zijden spoelbak ≥ 650 mm; • lengte afzetvlak aan beide zijden kooktoestel ≥ 200 mm; • vrije gebruiksruimte voor het aanrecht: strook ≥ 1200 mm.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A6 A.6.1
Woning
rollatorgeschikt
Slaapruimten
Eisen aan de hoofdslaapruimte: • ruimte voor 2-persoonsbed 1800 x 2100 mm en linnenkast 1500 x 600 mm; • vrije beweegruimte voor bewoner met rollator: vanaf slaapkamerdeur naar 1 lange zijde van bed en naar linnenkast ≥ 800 mm breed, en draaicirkel 1200 mm; • vrije beweegruimte aan de twee overige zijden van het bed ≥ 600 mm breed.
A.6.2
Aan overige slaapruimten worden geen eisen gesteld.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A7 A.7.1
Woning
rollatorgeschikt
Toiletruimte en badruimte
Eisen toiletruimte • apart toilet vereist bij een woning met meer dan 2 slaapkamers; • afmeting apart toilet ≥ 850 x 1100 mm; • vloer voldoende stroef (zie bijlage 2); • wand voldoende stevig voor het bevestigen van handgrepen.
A.7.2
Benodigde ruimten voor inrichting van de hoofdbadruimte: • ruimte voor closet ≥ 1000 x 1500 mm • ruimte voor douche ≥ 1000 x 1300 mm • ruimte voor wastafel ≥ 1000 x 1300 mm
• ruimte aan één zijde naast closet, wastafel en douchezitje voor rollator: 800 mm breed en 1000 mm diep
• ruimte voor draaicirkel rollator: 1200 mm
A.7.3
Overige eisen hoofdbadruimte: • (nagenoeg) vlakke douchevloer, d.w.z. geen douchebak of opstaande rand; • vloer voldoende stroef (zie bijlage 2); • douchekraan: thermostatische mengkraan; • douchekop op 900 mm lange glijstang (hoogte van 1200 tot 2100 mm); • wand voldoende stevig voor het bevestigen van handgrepen, douchezitje en wastafel.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A8 A.8.1
Woning
rollatorgeschikt
Bergruimte, en ruimte wassen en drogen
Bergruimte binnen de woning: minimaal 1,5 m2 op een bouwlaag met primaire ruimten (voor ‘primaire ruimten’ zie A.9.2)
A.8.2
Bergruimte ‘buiten’ de woning: minimaal 4 m2. voor o.a. fietsen of andere vervoersmiddelen, tuinstoelen e.d. Indien deze bergruimte behoort tot het bergingscomplex van een woongebouw geldt tevens een afstand van de woningentree tot de individuele bergruimte ≤ 100 m.
A.8.3
Ruimte voor wassen en drogen: • in de woning kan een wasautomaat en wasdroger aangesloten worden; • plaatsingsruimte beide apparaten (op elkaar) ≥ 600 x 600 mm; • vrije gebruiksruimte gesitueerd vóór de apparatuur: ≥ 600 mm breed en ≥ 900 mm diep.
N.b. voor overige situaties inzake bergruimten zie het hoofdstuk “Toelichting eisen certificaat A”
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A9 A.9.1
Woning
rollatorgeschikt
Woning met meer bouwlagen
Eisen aan een binnentrap die naar 1 of meer verblijfsruimten op een verdieping leidt: • trapvorm: recht, met 1 of met 2 kwarten; geen spiltrap; • trapbreedte ≥ 800 mm; • optrede ≤ 200 mm, aantrede ≥ 190 mm; • dichte trap met stootborden; • leuning aan ten minste één zijde.
A.9.2
Mogelijkheid installeren stoel-traplift : • vereist indien minimaal 1 primaire ruimte* op de verdieping ligt; • benodigde vrije ruimte voor de stoel-traplift: onderaan de trap ≥ 800 x 800 mm; • ruimte voor plaatsen rail (zowel onder als boven niet belemmerend in de benodigde vrije verkeersruimte of gebruik van deuren e.d.).
* primaire ruimten in een woning zijn: - woon- en kookruimte - hoofdslaapruimte - hoofdbadruimte
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A10 A.10.1
Woning
rollatorgeschikt
Installaties
De woning voldoet minimaal aan Energielabel niveau C (d.w.z. dat er voldoende isolatie en tochtwering aanwezig is voor voldoende behaaglijkheid).
A.10.2
Het verbruik van gas, elektra en water is per wooneenheid te meten.
A.10.3
Minimaal één rookmelder per bouwlaag.
A.10.4
Eisen elektrische installatie: • verlichting in verband met sociale veiligheid bij entree, prive-buitenruimte (alleen op begane grond en bij appartementen tot en met de 1e verdieping) en bij een eventuele buitenberging; • wandcontactdoos: in woonruimte en hoofdslaapruimte minimaal 1 wandcontactdoos op hoogte 1050 mm; • aansluitpunt voor stoeltjeslift (als er minstens 1 primaire ruimte op de verdieping ligt).
A.10.5
Eisen verwarming: • woonruimte te verwarmen tot 22oC; • hoofdslaapruimte en badruimte te verwarmen tot 20oC.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A11 A.11.1
Woongebouw
rollatorgeschikt
Bereikbaarheid woongebouw en bergingscomplex
Bereikbaarheid woongebouw • route naar entree verhard, breedte ≥ 1200 mm; • maximaal niveauverschil: ≤ 500 mm, te overbruggen met hellingbaan 1:16; • bij niveauverschil ≥ 150 mm én als de helling steiler is dan 1:25 is ook een trap vereist; • helling: ≥ 1000 mm breed; • trap: rechte trap, ≥ 1000 mm breed; optrede ≤ 180 mm, aantrede ≥ 220 mm; • aan buitenzijde toegangsdeur verharde vrije ruimte nagenoeg horizontaal: ≥ 1500 x 1500 mm; aan slotzijde ≥ 250 mm; • route naar entree –zowel pad, helling als trap- voldoende stroef (zie bijlage 2).
A.11.2
Bereikbaarheid van een eventueel aanwezig bergingscomplex: • het bergingscomplex en de individuele berging in het bergingscomplex is bereikbaar voor een bewoner met een rollator; • indien het bergingscomplex niet op maaiveldniveau gelegen is, dan is deze bereikbaar met: - of een kooilift, - of tot een hoogteverschil ≤ 500 mm met een flauwe helling (maximaal 1:16).
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A12 A.12.1
Woongebouw
rollatorgeschikt
Entree en verkeersruimten
Benodigde ruimte aan de binnenzijde bij (hoofd)toegangsdeur • vrije ruimte ≥ 1500 mm breed en ≥ 1500 mm diep; • naast slotzijde ≥ 250 mm; • zitgelegenheid voor 2 personen buiten de vereiste vrije ruimte ≥ 1500 x 1500 mm.
A.12.2
Aan de buitenzijde van de hoofdtoegangsdeur is aanwezig: • een overzichtelijk bellentableau (hoogte bellen ≥ 900 en ≤ 1500 mm); • een intercom of videofoon, verbonden met elke woning.
A.12.3
Eisen aan verkeersruimten: • breedte ≥ 1200 mm; • vrije ruimte voor de deur van de lift ≥ 1500 x 1500 mm; • de vloer (zowel binnen als buiten bijv. bij een galerij) is voldoende stroef (zie bijlage 2); • duidelijke bewegwijzering.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A13 A.13.1
Woongebouw
rollatorgeschikt
Trappen en liften
Eisen aan de hoofdtrap in het woongebouw of ten minste één trap: • trapvorm: recht, of met tussenbordes(sen); • trapbreedte ≥ 1000 mm; • optrede ≤ 200 mm, aantrede ≥ 220 mm; • dichte trap met stootborden; • treden voldoende stroef (zie bijlage 2); • leuning aan twee zijden.
A.13.2
Eisen lift: • lift is vereist voor woningen met een entreeniveau hoger dan 500 mm boven maaiveld; • afmeting lift: kooi inwendig ≥ 900 x 1300 mm, indien het een bestaande lift is; als er nog geen lift aanwezig is, dan bij voorkeur een brancardlift aanbrengen (1100 x 2100 mm); • liftdeur: vrije doorgang ≥ 800 mm, elektrisch bedienbaar (met een open-stand minimaal 8 sec.); • leuning op ca. 900 mm hoog; • opklapzitje bij meer dan 2 stopplaatsen.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A14 A.14.1
Woongebouw
rollatorgeschikt
Deuren
Eisen afmeting deuren en drempels voor toegang tot en in het woongebouw: (betreft alle deuren van entrees, deuren in verkeersruimten, toegang bergingscomplex etc.) • breedte ≥ 800 mm; • onder alle binnendeuren bij voorkeur geen drempels, doch ≤ 20 mm hoog; • onder alle buitendeuren drempels ≤ 20 mm hoog.
A.14.2
Overige eisen entree- en buitendeuren: • deuren licht bedienbaar (≤ 18 N) of elektrisch (met een open-stand minimaal 8 sec.); • deur hoofdentree te ontgrendelen vanuit elke woning; • doorkijkmogelijkheid in of direct naast de deur; • het woongebouw is niet vrij toegankelijk; waar zich postkasten in de entreehal bevinden is uitsluitend deze entreehal vrij toegankelijk.
A.14.3
Overige eisen deuren in verkeersruimten: • deuren licht bedienbaar (≤ 18 N) of elektrisch (met een open-stand minimaal 8 sec.); • doorkijkmogelijkheid in of direct naast de deur.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A15 A.15.1
Woongebouw
rollatorgeschikt
Bergingscomplex
Indien een bergingscomplex in het woongebouw is opgenomen: • breedte van de bergingsgang ≥ 900 mm.
A.15.2
Een voorziening voor afvalcontainers voldoet aan de volgende eisen: • bereikbaar voor de bewoners; • locatie kan inpandig of buiten het woongebouw; • afstand van woning tot de voorziening ≤ 100 m.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A16 A.16.1
Woongebouw
rollatorgeschikt
Verlichting
De verlichtingssterkte voor de buitenverlichting voldoet minimaal aan: • bij entree en alle overige buitendeuren:
50 lux
•
80 lux
bij bellentableau/intercom:
• bij toegangsroute, incl. eventuele helling en trap:
50 lux
• bij een eventueel aanwezige gezamenlijke afvalcontainer: 50 lux
A.16.2
De verlichtingssterkte voor de binnenverlichting voldoet minimaal aan: • in verkeersruimten:
50 lux
• bij trappen en liften:
80 lux
• in een eventueel aanwezig bergingscomplex:
50 lux
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
A
rollatorgeschikt
Toelichting eisen certificaat A
Algemene technische uitgangspunten bij de eisen voor deze woningen: • maat rollator, incl. gebruiker:
breed 650 mm, diep 850 mm
• vrije doorgang deur:
≥ 750 mm in de woning ≥ 800 mm in woongebouw
• vrije gebruiksstrook bij inrichtingselementen:
≥ 800 mm breed
• draaicirkel rollator, incl. gebruiker:
1200 mm
• drempels:
≤ 20 mm
Woning A1 A.1.1
Goede bereikbaarheid en bezoekbaarheid De vrije ruimte aan de buitenzijde bij de voordeur is nodig om te kunnen manoeuvreren met een rollator. Om die reden moet dit niet hellend uitgevoerd worden (behoudens afschot). Denk bijvoorbeeld aan de bewoner die bij het verlaten van de woning zich om moet draaien om de deur op slot te doen, of die iets vergeten is en weer terug moet etc. Ook een bezoeker met een rollator moet om kunnen draaien mocht de bewoner niet thuis blijken te zijn.
A.1.2
Voor mensen die gebruik maken van loophulpmiddelen is een obstakelvrije route zonder opstapjes en een flauwe helling noodzakelijk (geldt zowel voor bewoners als bezoekers). Grotere niveauverschillen in de toegangsroute zijn voor deze mensen ongeschikt wegens een te grote krachtsinspanning. Een klein trapje is nodig omdat niet iedereen goed op een wat steilere hellende ondergrond kan lopen, zij verkiezen dan een trapje (bijv. mensen met evenwichtsstoornissen). Een heel klein trapje geeft echter ook weer kans op struikelen; dit is te voorkomen door een heel flauwe helling aan te leggen (1:25).
A.1.3
Als genoemde ruimten niet bereikbaar zijn, kan in de woning geen bezoek met een rollator ontvangen worden (=niet bezoekbaar). Bezoekbaarheid betekent in dit verband zonder obstakels bereikbaar voor een bezoeker met een rollator. Dit heeft onder meer betrekking op de eisen van deurbreedte en drempelhoogte.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A A2 A.2.1
Opzet woning; deuren en ramen Woningen waar de genoemde ruimten niet op één bouwlaag aanwezig zijn of gerealiseerd kunnen worden zijn per definitie ongeschikt voor deze doelgroep.
A.2.3
De maximale drempelhoogte is voor mensen met loophulpmiddelen van groot belang. Niet alleen i.v.m. de wielen van de rollator, maar ook om struikelgevaar te voorkomen. Wanneer er om technische redenen (bijvoorbeeld i.v.m. een granito-vloer) problemen zijn, kunt u contact opnemen met de inspecteur van WoonKeur.
A.2.4
Zicht bij de voordeur is belangrijk voor het veiligheidsgevoel. Ook bij een appartement is dit van belang ook al is er bij de hoofdentree van het woongebouw al een videofoon aanwezig.
A3 A.3.1
Entree en verkeersruimten De vrije ruimte aan de binnenzijde is nodig om te kunnen manoeuvreren met rollator. De rollator moet ‘geparkeerd’ kunnen worden om de deur te openen. Denk ook aan het ophalen van de post uit de brievenbus, boodschappentassen etc.
A4 A.4.1
Woonruimte en privé-buitenruimte De minimale oppervlakte geeft nog juist voldoende gebruiksmogelijkheden. De ‘zitmat’ is de standaard benodigde ruimte, zij het dat deze iets smaller is bepaald dan bij nieuwbouw. De ruimte voor de ‘eetmat’ heeft een verkeersruimte die afgestemd is op de benodigde ruimte voor een rollator.
A.4.2
De afmetingen voor de privé-buitenruimte zijn eveneens afgestemd op de benodigde manoeuvreer- en gebruiksruimte voor een persoon die met een rollator loopt. Waar het realiseren van een lage drempel op technische problemen stuit, kan de opdrachtgever contact opnemen met de inspecteur van WoonKeur.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A A5 A.5.1
Kookruimte De minimale breedte van 1800 mm is voldoende voor aanrecht plus draaicirkel daarachter van 1200 mm. Een rollatorgebruiker maakt om te keren geen gebruik van een eventuele ruimte onder het aanrechtblad.
A.5.2
De minimale lengte van het aanrecht is in bestaande woningen veelal goed haalbaar. De vrije ruimte van 200 mm naast het kooktoestel is afzetmogelijkheid of extra ruimte voor de steel van steelpan en koekenpan etc.
Een aanbeveling voor war ruimere kookruimten is het aanbrengen van alle benodigde aansluitingen voor een vaatwasser.
A6 A.6.1
Slaapruimten Uitgangspunt is dat aan één zijde van het bed voldoende ruimte is voor een rollatorgebruiker (800 mm breed) en aan de overige zijden voor een ‘gewoon lopend’ persoon (600 mm breed). De in het verleden via bouwregelgeving vereiste minimale breedtemaat 2700 mm voor een slaapkamer voldoet dan juist aan de gebruikseisen voor de hoofdslaapkamer.
A.6.2
Overige verblijfsruimten in een woning worden vaak als logeerkamer, hobbykamer of als bergruimte gebruikt. Reden waarom daar geen verdere eisen aan gesteld worden. Overigens is een slaapruimte van 2100 mm breed voldoende voor een bed met daarnaast een draaicirkel van 1200 mm voor de rollator.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A A7 A.7.1
Toiletruimte en badruimte De maten zijn in het verleden lange tijd als minimale eis voorgeschreven. Een toilet met deze afmetingen is in het algemeen voldoende bruikbaar ook voor mensen met een rollator. De bewoner die dit toilet niet goed meer kan gebruiken zal van het ruimere toilet in de badkamer gebruik kunnen maken.
A.7.2
De aangegeven maten komen grotendeels overeen met de gebruiksruimten in Zorg in Woningen voor rollatorgebruikers zonder hulp. De douche bij voorkeur in een hoek situeren, zodat het douchezitje op de ene wand geplaatst kan worden en de douchekraan op de andere wand. De vrije ruimte aan één zijde bij closet, wastafel en douchezitje zoals op de illustraties aangegeven kan ook in spiegelbeeld uitgevoerd worden! De ruimte naast de wastafel is nodig om de rollator zo dicht mogelijk te kunnen ‘parkeren’, waardoor het overgrijpen van rollator naar wastafel zo kort mogelijk is. De draaicirkel van de rollator mag deels over het vlak van de douche, omdat dit immers geen obstakel is vanwege een nagenoeg vlakke douchevloer.
A.7.3
Het stevig bevestigen van de wastafel verdient extra aandacht omdat op de wastafel zwaar geleund kan worden.
A8 A.8.1
Bergruimte en ruimte wassen en drogen De aangegeven oppervlakte geeft een benodigd minimum aan bergruimte in de woning aan. Hierbij is rekening gehouden met het feit dat in bestaande (kleine) woningen het creëren van extra bergruimte veelal niet mogelijk is.
A.8.2
De genoemde bergruimte ‘buiten’ kan zich bijvoorbeeld in een buitenberging in de tuin bevinden, of in een aangebouwde garage of in een bergingscomplex van een woongebouw. Het is ook mogelijk dat er voldoende ruimte voor is in de woning zelf. Verder beïnvloed de aanwezigheid van een gezamenlijke stallingsruimte de benodigde hoeveelheid individuele bergruimte. Overige oplossingen m.b.t. bergruimte kan de opdrachtgever ter beoordeling voorleggen aan de inspecteur Woonkeur.
Het verdient aanbeveling om rekening te houden met het parkeren en opladen van een scootmobiel.
A.8.3
Een mogelijkheid voor gebruiksruimte van 900 mm diep vóór de wasautomaat is om daarvoor verkeersruimte te benutten (en bij geopende deur).
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A A9 A.9.1
Woning met meer bouwlagen Een spiltrap en een open trap zijn gevaarlijk; op dit soort trappen gebeuren de meeste ongelukken. Bij de aangegeven trapbreedte is rekening gehouden met de bouwvoorschriften in het verleden. Een trap van 800 mm is goed bruikbaar. De trapbreedte kan in een bestaande woning bijna nooit gewijzigd worden. Er is wel een grens gesteld aan de op- en aantrede omdat nog steilere trappen erg gevaarlijk zijn. Ook hier geldt dat het wijzigen van de op- en aantrede (en daarmee dus de hele trap) in bestaande woningen bijna nooit mogelijk is. Aan overige trappen in de woning (bijv. naar kelder of bergzolder e.d.) worden geen eisen gesteld (al kunnen die natuurlijk wel gevaarlijk zijn!)
A.9.2
Mensen met een rollator lopen moeilijker en kunnen wel gebruik maken van een stoeltjeslift langs de trap. Op praktisch alle bestaande trappen is het installeren van een stoeltjeslift mogelijk.
A10 A.10.1
Installaties Een minimumeis voor behaaglijkheid is in de eisen opgenomen om te voorkomen dat een woning die geen drempels etc. heeft een certificaat krijgt terwijl het een tochtig en ongeïsoleerde woning betreft. Voor bestaande woningen is Energielabel C een redelijke eis.
A.10.2
Het verbruik per wooneenheid is een belangrijke kwaliteitseis, mede om hoog (gezamenlijk) energieverbruik te voorkomen. Een voorbeeld: bij een gezamenlijke cv-ketel kan het verbruik m.b.v. warmtemeters geregistreerd worden.
A.10.4
Een hoger stopcontact is handig voor een bewoner die niet goed meer kan bukken (denk aan stofzuigen, strijken etc.).
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A Woongebouw A11 A.11.1
Bereikbaarheid woongebouw en bergingscomplex Het hoogteverschil is begrenst tot maximaal 500 mm i.v.m. de anders te grote krachtsinspanning. De hellingverhouding is volgens de eisen voor Nieuwbouw, omdat de helling anders niet bruikbaar is voor de doelgroep en daarmee het woongebouw plus alle woningen erin niet goed bereikbaar is.
Voor de bereikbaarheid van een woongebouw is ‘parkeren’ ook een onderdeel. Aan algemene parkeerplaatsen voor de bewoners worden geen eisen gesteld. Wanneer een bewoner een beperking krijgt, kan hij een indicatie aanvragen bij de gemeente voor een invaliden-parkeerplaats. Wanneer de indicatie akkoord is zal de gemeente deze invalidenparkeerplaats aanleggen, met een bord ‘invaliden-parkeerplaats’ plus een onderbord met het kenteken van de auto van de betreffende bewoner. Bij appartementengebouwen met grote parkeerterreinen is het aan te bevelen om bij meer dan 50 parkeerplaatsen één algemene invalidenparkeerplaats bij de gemeente aan te vragen. Deze parkeerplaats is dan bedoeld voor bezoekers met een beperking.
A.11.2
A12 A.12.1
Het is voor de bewoner prettig als hij zelf zonder hulp bij zijn eigen individuele berging kan komen.
Entree en verkeersruimten De vereiste ruimte en hoogtematen zijn afgestemd op lopende personen (met rollator). De ruimte naast de slotzijde van de entreedeur is nodig om de rollator te ‘parkeren’ bij het openen van de deur. Door het bellentableau aan de buitenzijde te houden, wordt voorkomen dat onbevoegden zich in de hal van het gebouw op kunnen houden. Daarom is het ook aan te bevelen dat er doorwerp-postkasten in de buitengevel zijn. Dit wordt echter niet vereist omdat er in bestaande situaties veelal onvoldoende ruimte voor is. De zitgelegenheid in de hal is voor bewoners/bezoekers die bijvoorbeeld op de taxi moeten wachten.
A.12.3
De breedte van verkeersruimte ≥ 1200 mm, maakt het mogelijk dat in gangen en op galerijen voldoende passeerruimte is voor mensen met een rollator en lopende mensen. Overigens is diezelfde breedte ook nodig bij de entree van een woning, zie A.1.1. Bedenk wel dat wanneer veel bewoners met een rollator van eenzelfde verkeersruimte gebruik moeten maken dat problemen op zal leveren, omdat voor het onderling passeren van twee rollatorgebruikers de verkeersruimte net wat te smal is.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A A13
Trappen en liften
A.13.1
De meeste bestaande trappen zullen aan de gestelde eisen voldoen.
A.13.2
Aangegeven is een bestaande lift die geschikt is voor een persoon met een rollator in het dagelijkse gebruik. Dit betekent wel dat in noodsituaties (brancard) deze kleine lift niet voldoende is. Een grotere lift in zo’n situatie wordt niet geëist omdat het zeer ingrijpende technische gevolgen heeft, zoals een grotere schacht over de volledige hoogte, wijzigen van dakopbouw en liftput, grotere vrije voorruimte voor de liftdeuren op elke verdieping. Als daar al ruimte voor is en het technisch kan dan zijn de kosten ervan heel erg hoog. Indien er in een woongebouw in het geheel nog geen lift is, is het direct plaatsen van een brancardlift aan te bevelen. Waar dit technisch problemen oplevert kan de opdrachtgever contact opnemen met de inspecteur WoonKeur.
A14 A.14.1
Deuren De vereiste minimale deurbreedte zal vrijwel nergens een probleem opleveren. De maximale drempelhoogte is bijna altijd een lastig op te lossen probleem, maar voor bewoners met een rollator wel van essentieel belang.
A.14.2/3
Ook het aanpassen van deuren met zware drangers zodanig dat ze gemakkelijker te bedienen worden is voor de doelgroep belangrijk. Doorkijkmogelijkheid is van belang zodat gezien kan worden of er iemand juist achter de deur staat bij het openen. De voorkeur gaat uit naar een niet vrij toegankelijk woongebouw, maar omdat er niet altijd ruimte in de buitengevel is voor postkasten (zie eis A12) kunnen postkasten in de entreehal voorkomen. In die gevallen is dan uitsluitend de entreehal met postkasten vrij toegankelijk. Dit geeft risico dat ongewenste personen zich in de entreehal op kunnen houden.
juni 2010
Handboek WoonKeur Bestaande Bouw
rollatorgeschikt
toelichting
A A15 A.15.1
Bergingscomplex Een gangbreedte van 900 mm zal bij de bouw van de meeste bestaande gebouwen gehanteerd zijn en biedt voldoende ruimte voor bewoners met een rollator. Het is echter te smal voor een scootmobiel. Voor het parkeren (en opladen) van scootmobielen kan een gezamenlijke fietsenberging een oplossing zijn.
A16 A.16.1/2
Verlichting Voldoende verlichting is zowel van belang voor de sociale veiligheid, het voorkomen van inbraak, als om goed te kunnen zien bij bellen, trapjes e.d. Voor ouderen is een wat hoger verlichtingsniveau op gevaarlijke punten (struikelen) als waar gelezen moet worden (bellen) belangrijk.
juni 2010