stichting vriendschapsband utrecht-león
nieuwsbrief ja arg ang 24 - n u m m er 1 - 20 0 8
¡adel ante! Van de redactie
Inhoudsopgave
Het is feest. Utrecht viert dit jaar dat het al vijfentwintig jaar een stedenband heeft met
Korte berichten/Agenda
de Nicaraguaanse stad León. Een mijlpaal. Maar wat houdt zo’n Vriendschapsband Utrecht
Lustrumkijk op de stedenband
León nu eigenlijk in? Hoe moet je dat vorm geven? In dit nummer hebben we vier mensen
2
3
ken naar de toekomst. Onder hen de voormalige burgemeester Annie Brouwer-Korf die
Maria Drewes
4
bij het twintigjarig jubileum naar León afreisde. Zij zegt: “Het mooie van de stedenband
Virry Schaafsma
5
Victor Verhoeven
6
Onderwijs in praktijk
7
Onderwijs is ook een feest. Kinderen moeten naar school kunnen gaan. Dat is goed
Expositie Sieraadmakers
8
voor de kinderen en goed voor het land. De Sandinisten troffen vorig jaar het onderwijs
Minister Koenders
9
uit Utrecht gevraagd terug te kijken naar de waarde van die stedenband en vooruit te blik-
is dat je met een relatief gering bedrag en veel draagvlak zoveel voor elkaar kunt krijgen.” Deze zomer gaat ook weer een delegatie naar León en in ons jubileumnummer na de zomer zullen we het lustrum bekijken vanuit Nicaraguaans perspectief.
in slechte staat aan en proberen dit aan te pakken. Maar geld is een enorm probleem.
Annie Brouwer-Korf
Gemeentelijk nieuws
10
gaan alle kinderen naar school’. En wij vragen u daaraan mee te helpen. Om het feest nog
Nicaraguaanse videobrieven
11
mooier te maken.
FilmBlik op Nicaragua
12
Daarom zet de Vriendschapsband in dit lustrumjaar in op het Millenniumdoel 2: ‘In 2015
Colofon
lustrumkijk op stedenband
Kort nieuws en agenda
Na bezoek werd Brouwer ambassadeur van de stedenband
Vriendschapsband Utrecht-
“Ik heb bewondering voor mensen
schapsband Utrecht-León. De Stichting werkt samen
León bij Jaarbeurs Marathon
die zich inzetten voor de zusterstad
met organisaties in León aan het verbeteren van de le-
De Vriendschapsband Utrecht-León deed
León. En dan moet je dat als gemeen-
vensomstandigheden van de bevolking in de Utrechtse
mee aan de Jaarbeurs Marathon op tweede
te steunen”, zegt Annie Brouwer-
zusterstad in Nicaragua. De Stichting stimuleert con-
paasdag. Met lopers? Nee, met een leuke
Korf, tot voor kort burgemeester
tacten en uitwisseling tussen vergelijkbare organisaties
informatiestand voor de entree van de Jaar-
van Utrecht. Vijf jaar geleden be-
in Utrecht en León.
beurs naast het podium van de Nederlandse
zocht ze zelf de stad. “Die kennis-
In de Nieuwsbrief geeft de Stichting informatie over
Popacademie en het ROC. Sneeuw en koude
making was hartverwarmend. Dat
de situatie in León en Nicaragua, de voortgang van de
wind trotserend, trokken vrijwilligers van
gaf mij veel inspiratie.”
projecten en de activiteiten in Utrecht. De Nieuwsbrief
de stichting de aandacht met de campagne
verschijnt drie keer per jaar.
‘Alle kinderen naar school in León!’, ze deel-
“Tijdens het bezoek aan León bezochten we
De Nieuwsbrief is een uitgave van Stichting Vriend-
den honderden stickers en kaarten uit en
een dorp in de regio. De mensen daar leef-
Redactie Ries Agterberg, Anne Olimulder, Jolan-
verzamelden donaties. Bijzonder druk werd
den in schrijnende armoede. Door in bo-
da van Dijk, Petra de Bruin, Katrin Sturhan, Virry
het toen de meer dan 750 deelnemers aan
Schaafsma
de ROC(K) Run langskwamen, de door het
Informatiestand tijdens de
overleefd. En dan toch die veerkracht. De
Eindredactie Ries Agterberg
ROC geadopteerde loop van 5 km voor alle
Utrechtse mar athon
energie en het enthousiasme om iets op te
foto voork ant Dankzij de Utrechtse sieraad-
leeftijden.
Foto: Ries Adriaansen
bouwen. Het dorp was vernield, maar al snel
men te hangen hadden ze de orkaan Mitch
stond er weer een schooltje en was er een
makers leerden Nicaraguaanse kinderen een piñata maken Foto: Gioconda Pérez
Activiteitenagenda
project van de Remu met zonne-energie. Je
ontwerp Avant la lettre, Utrecht
29 en 30 april De Vriendschapsband verkoopt op Koninginnedag tweedehands spullen
ziet wat je als zusterstad kunt doen. Maar
Drukwerk Drukkerij Damen, Werkendam
voor het onderwijsproject.
ik vond het ook confronterend. Elke keer
Annie Brouwer opent samen met ha ar collega een fietspad in León Foto: Desirée van de Ven
7 t/m 14 mei Latin American Film Festival, Louis Hartlooper Complex Utrecht
als ze net weer op de benen staan, komt er
Stichting Vriendschapsband Utrecht-León Oudegracht
(www.laff.nl)
weer een natuurramp voorbij.”
36, 3511 AP Utrecht,
11 mei Nicaraguaanse muziek van Frank Torres uit León en zijn band, tijdens het Latin
In 2003, tijdens het twintig jarig bestaan
gering bedrag en veel draagvlak vanuit de
het het stedenbouwproject rond León Zuid
030 - 236 42 82
American Film Festival, Louis Hartlooper Complex Utrecht, 17.00 uur, entree gratis.
van de stedenband bezocht Annie Brouwer
bevolking, krijg je veel voor elkaar. De ac-
Oost. Brouwer vindt het goed dat je als stad
[email protected]
11 mei ‘FilmBlik op Nicaragua’, Nicaraguaanse films tijdens het Latin American Film Festi-
de zusterstad León. Ze wilde alles zien en
tiviteiten hebben een behoorlijke spin-off.
weet dat anderen het minder goed hebben.
www.utrecht-leon.nl
val, Louis Hartlooper Complex Utrecht, 18.30 en 21.00 uur, entree € 7,50.
kennis maken met veel mensen. Zoals het
Dat heb ik toen ook de minister gezegd.”
“Toen ik daar geweest was, dacht ik wel:
22 mei We vieren 25 jaar stedenband met een benefietdiner georganiseerd door SIB (Stu-
nieuwbouwproject León Zuid Oost, waar
Brouwer vindt dat het voortbestaan van een
‘wat zeuren we hier toch ook over heel
Uw bijdrage voor projecten is welkom op giro 5548182
dentenvereniging voor Internationale Betrekkingen). De opbrengst gaat naar verbetering
Utrecht flink aan bijdraagt, een project in de
stedenband afhangt van het draagvlak in de
kleine dingen’. ”Maar we kunnen ook dingen
t.n.v. Stichting Vriendschapsband Utrecht-León
van het onderwijs in León. Aanwezig is een delegatie uit León met mogelijk ook burge-
bibliotheek en een vrouwenproject in de wijk
stad. “Je moet niet als gemeente zomaar een
leren van de zusterstad. “Ik vond de mensen
meester Tránsito Téllez. Bovenverdieping restaurant ‘Griftpark 1’, 19.30 uur, reserveren
Subiata. Een van de mooiste herinneringen
leuk project beginnen. Het goede van de
daar zo ijverig en nijverig. En ondanks de
verplicht.
heeft Brouwer aan de opening van een fiets-
stedenband is dat een groep mensen uit de
tegenslagen, wisten ze hun goede humeur
13 t/m 22 juni Foto’s van Nicaraguaanse homo en transseksuelen tijdens het MidZomer-
pad. “Utrecht had geholpen met de totstand-
stad zich zo actief inzet en zoveel weet te
en vrolijkheid te bewaren. Daar kunnen wij
Gracht Festival in Utrecht.
koming van een fietspad. Heel zinvol, want
bereiken. Dan draag je daar als gemeente ook
wat van leren. Evenals van de uitwisseling
29 juni We doen mee op het Wereldfeest met een informatiestand, een optreden van de
fietsen in León is een goedkope manier om je
graag een steentje aan bij. Ik denk niet dat
van cultuur. Ik had zelf voor de bibliotheek
Nicaraguaanse muziektheatergroep MOVITEP-SF: ‘De regenboog beschildert mijn huid’ en
te verplaatsen. Zelfs de politie beweegt zich
er nieuwe stedenbanden zullen komen. In de
een doos boeken meegenomen van Nijntje
een concert van Frank Torres uit León en zijn band. Julianapark Utrecht.
voort op de fiets. Bovendien is het aardig
toekomst zal het meer om projecten gaan.
in het Spaans. Zoiets spreekt echt aan en is
Juli Eindexamenscholieren van het Montessori Lyceum ‘Herman Jordan’ (Zeist) zijn in
dat je ook een verband hebt met Nederland
Zoals na de aardbeving in Turkije toen inwo-
nog Utrechtse origine ook. Een raadslid uit
León. De scholieren bezoeken scholen voor basis en voortgezet onderwijs en wisselen ken-
fietsland. Eigenlijk was het idee om het pad
ners van de stad met initiatieven kwamen om
León had speciaal voor ons bezoek een lied
nis uit over het thema ‘onderwijs’.
al fietsend te openen. Dat lukte niet omdat
te helpen. En dan doe je daar als gemeente
gemaakt met als thema de solidariteit tus-
Juli 26 studenten van de Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (SIB) be-
mijn collega nog niet kon fietsen.”
aan mee. Daarnaast participeert Utrecht in
sen Utrecht en León. Heel mooi. Bij mijn af-
zoeken León. De studenten knappen een school op, bezoeken diverse projecten en orga-
Het bezoek aan León heeft Brouwer als bui-
verschillende internationale netwerken. Je
scheid als burgermeester is een cd gemaakt,
niseren na afloop een lezing over hun reis in Utrecht. Voor meer informatie over hun reis
tengewoon inspirerend ervaren. “Je moet
hebt dan uitwisseling van informatie, soms op
waar onder meer dit lied op staat gebrand.
nieuwsbrief nummer 1 - 2008
kijk op www.sib-utrecht.nl/docs/Grote%20reis%20naar%20Nicaragua.pdf.
er toch geweest zijn om echt een oordeel te
Europees, maar ook op wereldschaal.”
Dus regelmatig schalt deze muziek hier nog
Juli Bestuursleden en coördinator van de Vriendschapsband zijn in León voor een werk-
hebben. Ik heb daar zoveel warmte gevoeld,
Toch is een echte stedenband, zoals Utrecht
door mijn woonkamer. Dat is voor mij een hartverwarmende herinnering.”
bezoek.
dat ik me in Utrecht naar de raad en zelfs
heeft met León en de Tsjechische stad Brno,
30 juli Viering 25 jaar stedenband Utrecht-León met culturele en sportieve activiteiten in
naar de minister heb ingezet als een ambas-
wel iets speciaals. Je bouwt een contact op
León, georganiseerd door voormalige en actuele partnerorganisaties en de gemeente León.
sadeur van de stedenband. Met een relatief
en je ziet ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld
2
3
Ries Agterberg nieuwsbrief nummer 1 - 2008
lustrumkijk op stedenband ‘Mijn gift maakt deel uit van een groter geheel’
lustrumkijk op stedenband
‘La at verenigingen meer samenwerken’
Er zijn verschillende particuliere initi-
Gaan studeren in León, de zuster-
atieven om de vriendschapsband te on-
stad van Utrecht. Dat biedt een
dersteunen. Zoals dat van Maria Dre-
inkijkje in die andere samenleving.
wes. Zij heeft voor haar verjaardag een
Het stimuleerde Virry Schaafsma
groot feest gegeven waarbij het onder-
om ook actief te worden in de
wijs in León een speciaal plekje kreeg.
Vriendschapsband. “Ik heb vers geperst sap verkocht voor het sport-
Op het feest stond een grote kooi, met hierin
project waar ik later zelf materiaal
allemaal houten kleurige vogeltjes. De gasten op
bracht. Dan kun je je echt een beeld
het feest konden een vogeltje meenemen, in ruil
vormen.”
voor een gift aan het onderwijsproject in León. Maria Drewes ziet de vogeltjes nog wel eens bij
Als eerstejaars bedacht Virry Schaafsma al
mensen thuis staan. Sommigen van hen hebben
snel dat ze in het tweede jaar van haar stu-
na het feest nog op de website gekeken, om pre-
die culturele antropologie naar het buiten-
cies te weten waar het project over gaat.
land wilde. En ze wist ook dat het Zuid- of Midden Amerika moest zijn. Bladerend in de
Op zoek naar een project voor haar feest heeft
map van universiteiten waarmee een uitwis-
ze wel met meerdere ideeën gespeeld. Haar
selingsovereenkomst bestond, kwam ze uit-
hart ligt bij het onderwijs, dus belangrijk bij haar
eindelijk op León in Nicaragua.
keuze voor León was vooral dat het een onder-
Een kooi kleurige vogels op
Schaafsma stuurde veel mails, maar kreeg
wijsproject betrof.
het feest van Maria Drewes
nooit een antwoord terug. Ze ging toch en de UNAN in León was uitermate verrast
Maria Drewes heeft geen speciale band met León of Nicaragua. Ze kent Nicaragua uit de
door haar plotselinge aanwezigheid. “Maar
tijd van de Nicaraguacomités. Één van de comités was op de hoek van haar straat, en daar
ik mocht wel blijven en cursussen volgen”,
was ze actief bij betrokken. De Vriendschapsband kent ze voornamelijk via persoonlijke
vertelt Schaafsma. Ze woonde in een groot
contacten. Via hen kreeg ze regelmatig informatie over de stedenband, maar ze weet niet of
studentenhuis met tien vrouwelijke stu-
de stedenband genoeg aandacht krijgt in Utrecht. Het idee om als cadeautje geld voor het
denten. “Natuurlijk zijn er verschillen met
onderwijsproject te vragen kwam van één van haar kennissen.
Nederland. Maar hoe langer je er zit en stu-
Vooraf ben ik gaan praten of ik misschien
zo lang bij te betrekken. Dat vond ik heel
Utrechtse en Leonese verenigingen. “Je hebt
deert, hoe meer je ziet dat er parallellen
wat zou kunnen doen. En in León zelf heb
bijzonder, Eerder had ik op het Neude in
zoveel verenigingen die vaak ook op zoek
Één van de belangrijkste punten van de Vriendschapsband vindt Drewes het feit dat de band
in dat studentenleven zitten. Ze studeren
ik contact gehad met Monic, de toenmalige
Utrecht sinaasappels geperst om geld op te
zijn naar een goed doel. Als je dat koppelt
lang bestaat. De contacten van de stichting zijn al lang geleden opgebouwd en er is veel kennis
doordeweeks, hebben een bijbaantje en
coördinator. Ik heb uiteindelijk iets kunnen
halen voor dit project, nu kreeg ik de resul-
aan de stedenband dan heb je heel directe
aanwezig over León. Drewes vertrouwt er dan ook op dat het geld dat zij heeft binnengehaald
gaan in het weekend naar huis. Ik voelde me
doen voor een milieuorganisatie. Maar veel
taten direct uit eerste hand te horen. Dat is
contacten met zowel een financiële onder-
op haar feest goed terechtkomt. Het onderwijsproject is groots opgezet in samenwerking
daar enorm thuis.”
was het niet.”
zo concreet.”
steuning als uitwisseling van informatie en
met de hele stad León. Haar gift is dus deel van een groter geheel. Bovendien vond ze het aan-
Het niveau van de universiteit was niet
Toen ze terugkwam uit Nicaragua, bleef ze
Dat vindt Schaafsma ook de kracht van de
het liefst duurzaam, voor de lange termijn.”
trekkelijk dat de bijdrage wordt verdubbeld via het programma ‘Caminando Juntos’ van ont-
eenduidig. “Het ene moment waande je je
actief bij de Vriendschapsband. “Meer om te
stedenband. “Ik werk nu op het ministerie
Utrecht zal niet snel een andere stedenband
wikkelingsorganisatie Hivos en het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua.
op een middelbare school, heel klassikaal
weten wat er zoal gaande was.” Haar posi-
van ontwikkelingssamenwerking. Daar gaat
starten, denkt Schaafsma. Het behouden
en vrij kinderlijk. Het andere moment had
tieve beeld van Nicaragua stimuleerde haar
het om grote bedragen. Je ziet niet precies
van de huidige stedenband met León, vindt
Een ander kenmerk van de Vriendschapsband is de connectie met Utrecht. Dit was voor
je een socioloog die een interessant be-
terug te keren, Vorig jaar deed ze in Esteli
wat er met het geld gebeurt. Binnen zo’n
ze wel belangrijk. “In vijfentwintig jaar heeft
Drewes een goede manier om Utrecht te betrekken bij haar feest. Ze heeft een belangrijk
toog hield over een conceptuele benade-
een veldwerkonderzoek naar eco-toerisme.
stedenband is er een overzichtelijke uit-
Utrecht iets heel bijzonders opgebouwd met
deel van haar leven met plezier in Utrecht gewoond en de Vriendschapsband legt de link
ring van democratie en de invloed van de
Ze werd ook actiever bij de Vriendschaps-
wisseling tussen steden. De projecten zijn
León. Er bestaan veel onderlinge contacten
tussen Utrecht en een zusterstad.
revolutie.”
band. “Ik kreeg op weg naar León een he-
herkenbaar en de resultaten ook. Zo kun
en er is heel wat kennis over en weer van
Virry Scha afsma in ha ar Leonese studentenhuis
Voor haar vertrek had Schaafsma wat on-
leboel spullen mee voor het sportproject.
je Utrechters informeren wat er gebeurt
elkaar. Dat moet je behouden en uitbouwen.
Voor Drewes was deze actie toch vooral een eenmalig evenement om haar verjaardag op
derzoek gedaan naar Nicaragua. “Het beeld
Onder meer shirts met lange mouwen. Wat
in hun zusterstad. Niet alleen met culturele
En ik denk dat de relatie zal veranderen.
een gepaste manier te vieren. Ze weet niet of ze snel nog een keer iets dergelijks zou orga-
dat ik had hield het midden tussen ener-
moeten ze daar nou mee, dacht ik nog. Maar
uitwisseling, die zeker voor beide partijen
León ontwikkelt zich rap en de verhoudin-
niseren voor de Vriendschapsband, ook zal ze zich niet extra binden aan de stichting. Maar
zijds een exotisch tropisch land en ander-
Víctor Gutiérrez van de partnerorganisatie
interessant is, maar ook over maatschappe-
gen zullen in de toekomst steeds meer op
ze volgt natuurlijk wel met belangstelling het project in León.
zijds het idee dat er veel oorlogstrauma’s
Cisas was heel blij met alles wat hij kreeg.
lijk thema’s als onderwijs en infrastructuur.”
basis van gelijkwaardigheid plaatsvinden.”
zouden zijn. Bij mijn zoektocht kwam ik
Hij vertelde me uitgebreid hoe het project
Waar volgens Schaafsma te winnen valt,
ook in aanraking met de Vriendschapsband.
liep en hoe ze erin slaagden de jongeren er
is een intensievere samenwerking tussen
Virry Schaafsma nieuwsbrief nummer 1 - 2008
4
5
Ries Agterberg nieuwsbrief nummer 1 - 2008
lustrumkijk op stedenband Bescheiden middelen met een enorm effect
Onderwijs in de praktijk
Verschillende bedrijven en gemeentelijke organisaties
In
ondersteunen de stedenband. Een ervan is de woning-
schooljaar in Nicaragua, een jaar
bouwcorporatie Portaal. Directeur Victor Verhoeven:
nadat Daniel Ortega officieel de
februari
startte
het
nieuwe
“Zo’n stedenband moet meer zijn dan feesten en par-
president van Nicaragua is. Er is al
tijen.”
veel veranderd. Zeker ook binnen het onderwijs. We zetten enkele
De zusterstad León heeft een ambitieus project van stadsuitbrei-
positieve en negatieve ontwikke-
ding: León Zuid Oost. Het streven is om veel mensen te helpen aan
lingen op een rij.
een betaalbare woning. Utrecht helpt daarbij. En enkele jaren terug legde de gemeente de Utrechtse woningcorporaties de vraag voor
Meer kinderen naar school
of ze voor 360 duizend dollar garant wilden staan. Dat geld zou
Het openbaar lager onderwijs is onder de
een soort onderpand zijn. Door de garantstelling kon er gebouwd
Sandinisten wederom gratis geworden. Zo
Een uniform moeten de kinderen zelf betalen
worden. De nieuwe eigenaars moeten terugbetalen en alleen als dat
wil men het aantal van minstens 500 dui-
Foto: Laura Lemmens
spaak loopt, komt de garantstelling in beeld. “Ik was daar enthousi-
zend verzuimende leerlingen van vorig jaar
ast over”, vertelt Victor Verhoeven, directeur van Portaal Utrecht.
terugdringen. Leerlingen krijgen op de la-
veel scholen aan voldoende materiaal en is
nodig omdat de uitval uit het onderwijs heel
“Met bescheiden middelen, kun je toch een behoorlijk effect be-
gere scholen nu een maaltijd zodat ouders
de staat van de schoolgebouwen erbarme-
groot is. Slechts 44 procent van de middel-
reiken. Wij hebben onderzoek gedaan en het risico leek beperkt.
geen excuus meer hebben om de kinderen
lijk. Leerlingen moeten ook hun eigen uni-
bare scholieren haalt de eindstreep.
Tot nu toe loopt het ook goed. Het eerste jaar van de vierjarige
niet naar school te sturen. Dit grote project
form en de schriftjes zelf betalen. De mi-
garantstelling is voorbij en iedereen heeft keurig aan zijn verplich-
kost echter veel geld, wat de overheid niet
nister heeft bij de start van het nieuwe jaar
tingen voldaan.”
heeft. De begroting voor onderwijs is maar
een nieuwe vorm van onderwijs geven aan-
leraren
Verhoeven vindt het een mooi project. ”Bij ons zie je een accent op
nauwelijks gestegen. In Nicaragua wordt 46
gekondigd. Vaker wordt gewerkt met boe-
Jaarlijks komen er 800 nieuwe leraren bij op
Dreigend tekort onder de
sociaal huren. In Nicaragua voert het sociaal kopen onder gunstige
Victor Verhoeven ga at deze zomer na ar León
dollar per hoofd van de bevolking aan on-
ken, in plaats van het voordragen van leer-
een totaal van 45 duizend leerkrachten. Bin-
voorwaarden de boventoon. Wat wij daar doen, sluit aan bij onze
Foto: Portaal
derwijs besteed (ter vergelijking in het net
stof. Hierdoor wordt meer zelfstandigheid
nenkort gaat een grote groep leraren met
zo arme Bolivia is dat 88 dollar). Zo zijn de
van de leerlingen gevraagd. De leraar krijgt
pensioen. Nu al is er een groot gebrek aan
maaltijden nog vrij basaal en ontbreekt het
dan meer een corrigerende functie. Dat is
leraren in de afgelegen gebieden. Probleem
taken hier. Bovendien is het niet gewoon doneren van geld, maar je stimuleert zelfredzaamheid. Door de garantstelling is het bouwen
Portaal in andere steden zijn actief in een stedenband, zoals Portaal
mogelijk gemaakt, maar het blijft de verantwoordelijkheid van de
Leiden, anderen zijn meer terughoudend.”
is bovendien dat eenderde van de leraren
mensen daar om het ook rond te krijgen.”
Verhoeven vindt het mooi dat er zoiets als een stedenband bestaat.
zonder lerarenopleiding voor de klas staat.
Bijna alle Utrechtse woningcorporaties reageerden positief op de
“Het moet wel meer zijn dan feesten en partijen. Je moet echt iets
vraag van de gemeente. Alleen Mitros vond het niet hun ‘core-busi-
voor elkaar kunnen betekenen. We hebben bijvoorbeeld contact
ness’. Verhoeven herkent de discussie. “Ook binnen Portaal lande-
met Lyon, in Frankrijk en dan kun je informatie met elkaar uitwis-
lijk wordt daar wel over gediscussieerd. Sommige afdelingen van
selen. Bijvoorbeeld over de invulling van de publieke ruimte of de
In Utrecht is het vanzelfsprekend dat ieder kind naar de basisschool gaat. In onze zusterstad
voor bijvoorbeeld openbaar vervoer waren
aanpak van parkeerbeleid. In het geval van León is het logischerwijs
León in Nicaragua is dat niet zo gewoon. Veel kinderen gaan niet naar school of maken hun
deze werkplekken niet in trek. Ook zijn veel
meer eenrichtingsverkeer. Wij hebben de verplichting daar iets te
school niet af. De nieuwe regering heeft nu beleid om meer kinderen naar school te krijgen,
leraren hun dubbele werkplek (ochtend op
brengen. Of wij ook iets León kunnen leren? Zeker. Maar vul dat
maar in de praktijk zijn er nog altijd veel problemen. Het ontbreekt aan voldoende onder-
een school en middag op andere school) kwijt
maar eens in.”
wijsmateriaal en aan een redelijke voorzieningen. Stichting Vriendschapsband Utrecht-León
geraakt om zo meer leraren aan het werk te
Verhoeven hoopt daar deze zomer een antwoord op te kunnen ge-
wil daar wat aan doen. Want zonder onderwijs hebben kinderen in León weinig kans op een
krijgen. Het inkomen van leraren is nog altijd
ven. Hij gaat waarschijnlijk mee naar León met de lustrumdelegatie
betere toekomst.
heel laag, gemiddeld 150 dollar per maand in
om de projecten te leren kennen. “Ik heb nog wel aarzelingen, want
De Vriendschapsband organiseert dit jaar veel activiteiten om aandacht te vragen voor Mil-
de stad, tot 175 dollar op het platteland.
waarom zou je zoveel geld in zo’n reis stoppen. Daar profiteren
lenniumdoel 2 “In 2015 gaan alle jongens en meisjes naar school”.
Campagne ‘Alle kinderen naar school in León!’
nieuwsbrief nummer 1 - 2008
een verhoging van het loon aan de leraren die daar gaan werken. Vanwege hogere kosten
mensen niet rechtstreeks van. Maar aan de andere kant is het wel
DOE MEE als donateur, als school, als bedrijf of vrij-
Alfabetisering
goed om de stad en het project te leren kennen en te zien hoe dat
williger! Help ons alle kinderen in León naar school
De Sandinisten maken zich ook net als in
nu gaat in de praktijk. Ik ken Nicaragua eigenlijk alleen vanuit de ge-
te laten gaan! Heb je campagnemateriaal nodig zoals
de jaren tachtig sterk voor alfabetisering
schiedenisboeken, vanuit de verhalen over de revolutie. Ik vermoed
de dvd ‘Ieder kind heeft recht op onderwijs!’, affi-
van de bevolking. Door het verplicht stel-
dat het land nu meer gestabiliseerd is en ook heeft kunnen profite-
ches, ansichtkaarten, stickers of wil je de mooie bal-
len van het geven van taalonderwijs aan
ren van de economische vooruitgang. Ik vind het wel heel bijzonder
sahouten vogels (ver)kopen? Neem contact op met
volwassenen binnen de studie van leraar
en spannend om daar op bezoek te gaan.”
ons via
[email protected]!
(als stage) en via televisie en radio probe-
Kijk voor meer informatie over de campagne op onze
ren ze de gehele bevolking aan het lezen en
website www.utrecht-leon.nl/campagne/start.html.
schrijven te krijgen.
Bouwen in León Zuid Oost Foto: Dorien Koppenberg
De regering probeert dat op te lossen door
Ries Agterberg 6
7
nieuwsbrief nummer 1 - 2008
Opbrengst ambtsketens voor kinderen in León
Minister Koenders steunt rol stedenbanden
Minder studenten
Utrechtse sieraadmakers maakten
De politieke dialoog is essentieel voor ontwikkeling,
toegelaten op universiteit
eigen, originele ambtsketens bij de
zegt minister Bert Koenders van Ontwikkelingssa-
In León is er in december 2007 op een van
komst van de nieuwe burgemees-
menwerking. Stedenbanden hebben hieraan een be-
de universiteiten een toelatingsexamen ge-
ter. De opbrengst van 1500 euro
langrijke bijdrage geleverd in Nicaragua. Vooral aan
weest waar 2000 studenten zich voor aange-
ging naar twee cultuurprojecten
het democratiseringsproces in Nicaragua zelf.
meld hebben. Slechts 160 daarvan zijn door
voor kinderen in León. “Stedenbanden en de overheid vullen elkaar goed aan. Onze hulp
de toelating heen gekomen. In vorige jaren
van regering tot regering levert slechts beperkte ruimte op om
waren de aantallen veel hoger. De examens
Fantasierijke ambtsketens waren begin dit
De nieuwe burgermeester Aleid
zijn moeilijker geworden of de kwaliteit van
jaar te zien in het Utrechtse stadhuis. Zo-
Wolfsen opende de expositie
ontwikkeling te ondersteunen. Steden kunnen een veel fijnmazi-
aankomende studenten laat te wensen over.
als eentje die de in zilver Utrechtse grach-
Foto: Katrin Sturhan
ger netwerk ontwikkelen om verandering verder te helpen", aldus minister Koenders op 12 maart in Leiden. Hij hield een toespraak
ten met elkaar verbond, of een met aan de Meer verwevenheid politiek
voorkant afbeeldingen van kenmerkende
teerden ze de resultaten van de cursussen
voor tachtig vertegenwoordigers van gemeenten en particuliere
en onderwijs
Utrechtse plaatsen en aan de achterkant
aan hun ouders en de bevolking van León.
stedenbandorganisaties die een relatie hebben met Nicaraguaanse
Een zus van mijn vriend vertelde dat op de
ruimte voor een foto. Maar ook een met
De expositie trok veel belangstelling en le-
steden. Hij sprak steun en waardering uit voor de bijdrage die de
opleiding die zij volgt, de lerarenopleiding,
een stoffen kraag of zelfs met pompoenen
verde meer geld op dan verwacht. Naast
stedenbanden leveren aan het ontwikkelingsproces in Nicaragua.
Minister Koenders met de Utrechtse wethouder
er iemand van de regering is langs gekomen
erin verwerkt.
de ambtsketens, waren er ook heldendom-
Vooral de campagnes ten behoeve van de Millenniumdoelen en het
Giesberts en Utrechtse vertegenwoordigers van de
om te praten over de politiek. De leerlingen
Het was het werk van 24 cursisten die acht
metjes gemaakt. Ronde porseleinen mun-
betrekken van nieuwe doelgroepen hierbij, zoals ondernemers,
stedenband
beginnen de dag ook met het zingen van het
jaar cursussen edelsmeden hadden gevolgd
ten, fraai gedecoreerd met de tekst ‘jij bent
vindt hij een goed streven. De samenwerking van ambassade, ngo’s
Foto: Marion Liesting
volkslied van het Frente Sandinista. En via
bij de kunstenares Willemijn de Graaf in het
mijn held(in)’. Ook de Dom figureerde erop.
en stedenbanden kan het resultaat van de steun aan de productieve
bijvoorbeeld het geven van feestjes en gratis
kunstcentrum Transarte. Als passend slot
Voor zes euro gingen deze heldendomme-
sector versterken. Zijn advies daarbij is de ambities realistisch te
burgemeester tot burgemeester, van professional tot professional
maaltijden probeert de regering de studen-
op de reeks cursussen besloot de groep tot
tjes als zoete broodjes over de toonbank.
houden.
- dit soort zaken aan de orde stellen. Dan kunnen we echt vooruit-
dit bijzondere project waarbij het idee was
Het is bijzonder dat alle cursisten bereid wa-
Koenders maakte in 1989 voor het eerst kennis met Nicaragua.
gang bereiken. Nooit vanuit een positie van arrogantie.”
om voor de nieuwe burgemeester een ori-
ren hun kunstwerk af te staan. Afscheid ma-
De tiende verjaardag van de Sandinistische revolutie werd gevierd
ginele, creatieve ambtsketen te maken. Het
ken van iets dat je zelf gemaakt hebt, is niet
met een groots festival in een bloedheet stadion. Binnen een dag
Koenders voerde in de raadszaal van het stadhuis overleg met het
leek de groep mooi wanneer hun kunstwer-
altijd makkelijk. Dat het geld naar een goed
vol eindeloze speeches. Buiten de tanks die de geladen veiligheid
Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua (LBSNN)
ken in het stadhuis tentoongesteld konden
doel ging, maakte het voor de meeste kunste-
bewaakten en verderop, op een heuvel, de contra’s. De revolutie
over meer samenwerking met betrekking tot onderwijs, de ontwik-
worden. Dat lukte. Sterker nog, de kersver-
naars eenvoudiger hun werk af te staan.
had toen duidelijk zijn belangrijkste tijd gehad. De puf was eruit, en
keling van de private sector en goed bestuur. Het LBSNN bepleitte
se burgemeester Aleid Wolfsen was bereid
Omdat de opbrengst van de tentoonstelling
traditioneel autoritaire trekken kwamen terug. Toch is Koenders
verder steun voor het trainen van burgemeesters en raadsleden,
de tentoonstelling te openen en toonde zich
zo hoog was, kon nog een project gesteund
blij dat de stedenbanden, die in deze tijd net begonnen waren, hun
actueel in verband met de gemeenteraadsverkiezingen in novem-
verheugd over de inzet van deze Utrechtse
worden. In dit project mogen 60 kinderen tus-
werk hebben doorgezet. Daardoor is er nu veel ervaring opgedaan
ber in Nicaragua. In discussie met jongeren was hij benieuwd naar
kunstenaars. Helaas hield hij wel vast aan zij
sen 9 en 15 jaar eigen verhaaltjes schrijven en
en is de politieke dialoog blijven bestaan. Nicaragua heeft belang bij
de ervaringen met het Xplore programma voor uitwisseling met
oude, traditionele ambtsketen.
bijhorende illustraties maken. De resultaten
engagement. Het is juist nu essentieel om te blijven.
en stages in Nicaragua. De Tweede Kamer is daar kritisch over.
De kunstwerken zouden ook verkocht wor-
komen terecht in een boek. De 500 exem-
Kritiek heeft Koenders namelijk ook. “In de politieke dialoog
De aanwezigen, waaronder Dieke Martini en Laura Lemmens die
den. En de groep boog zich over een mo-
plaren worden verspreid over 40 kleuter en
met de partnerlanden moet op alle niveaus oog zijn voor elkaars
actief zijn binnen Utrecht-León, bevestigden de waarde daar-
gelijk goed doel. Ze kwamen terecht bij de
basisscholen in bijzonder arme buitenwijken
sterktes en zwaktes. In Nicaragua zijn nog altijd grote zorgen over
van en het feit dat zij allen actief blijven binnen stedenbanden.
Vriendschapsband Utrecht León. Gekozen
van León met het doel om ook andere kinde-
vrouwenrechten, over de ontwikkeling van de private sector, over
Koenders zei een voorstander van stedenbanden te zijn, maar vindt
werd om een deel van de opbrengst te be-
ren te stimuleren om zelf te gaan schrijven,
de rechtsstaat, over energie en milieu en over het democratisch
wel dat de taakverdeling met de overheid goed geregeld moet zijn.
steden voor een project om 60 kinderen uit
maar vooral als leesmateriaal van kinderen
gehalte.” Als één van de grootste problemen noemt hij het grote
De stedenbanden richten zich met name op onderwijs en zullen het
de arme buitenwijken van León cursussen
voor kinderen. Ook organisaties die met kin-
percentage onvrijwillige zwangerschappen bij jonge meisjes, vaak als
voortouw nemen bij het thema goed bestuur. De ambassade legt
te laten volgen in tekenen/schilderen en Ni-
deren werken, krijgen een aantal boeken.
gevolg van huiselijk geweld. De strafbaarstelling van abortus in me-
zich vooral toe op de gezondheidszorg. Bij de projecten hoort de
caraguaanse muziekles op gitaar. Daarnaast
En als het mee zit krijgt dit project nog een
dische noodgevallen heeft de situatie voor vrouwen en meisjes er
samenwerking van de stedenbanden zich te richten op nog meer ef-
hebben de jongens en meisjes inheemse
bijzonder vervolg. Wij zijn bezig fondsen te
niet beter op gemaakt. “Ik heb hierover in juni indringende gesprek-
fect en resultaat, ook in Nicaragua, met professionalisering en ook
banketbakkerij specialiteiten leren maken
vinden om de verhaaltjes te vertalen naar
ken gevoerd met onder anderen President Ortega en zijn vrouw.
risico’s nemen. Ook voor wat betreft het behoud van draagvlak in
en ‘piñatas’ gemaakt, met snoep gevulde
het Nederlands zodat ook Utrechtse kin-
Er is ook met kardinaal Obando y Bravo gesproken. Op het niveau
Nederland is het van belang helder te communiceren over de resul-
traditionele poppen die de attractie zijn van
deren kunnen lezen wat kinderen in León
van gemeentes blijken veel mensen deze wet niet te steunen. Mede
taten die we boeken. “Er hoeft maar één project fout te gaan en we
Veel belangstelling bij expositie
elk Nicaraguaans kinderfeest. De kinderen
bezig houdt.
door de internationale druk is er inmiddels een gedoogbeleid inge-
hebben dertig jaar geld verkeerd besteed.”
in het stadhuis
maakten op deze manier kennis met kunst en
Foto: Katrin Sturhan
hun eigen cultuur. Vol enthousiasme presen-
ten voor zich te winnen. Jolanda van Dijk
nieuwsbrief nummer 1 - 2008
steld rond therapeutische abortus – een heel Hollandse oplossing Katrin Sturhan/Ries Agterberg
eigenlijk. We moeten op alle niveaus - van regering tot regering, van 8
9
Erik Vleugel nieuwsbrief nummer 1 - 2008
Uitdagingen voor wonen en werken
‘Iets educatiefs, zonder educatief te zijn’
De gemeente Utrecht heeft samen
Nog maar even en dan kan je weer een bezoek bren-
met gemeente León een nieuwe
gen aan ‘FilmBlik op Nicaragua’. Dit keer zijn niet al-
brochure gepresenteerd. Hij heet
leen filmproducties van Nicaraguaanse hand, maar
‘Uitdagingen voor wonen en wer-
ook Nederlandse producties te bewonderen. ‘Brieven
ken’. De brochure laat met prach-
uit Nicaragua’ van Stef Biemans bijvoorbeeld. Niet
tige foto’s de resultaten van tien
missen dus.
jaar gemeentelijke samenwerking zien.
Stef Biemans woont al een aantal jaren in Nicaragua en doet aardig zijn best om zich de Nicaraguaanse gebruiken eigen te maken. Toch
“De stadsuitbreiding León Zuid Oost is
lukt ‘m dat niet altijd, maar dat blijkt wel uit de ‘videobrieven’ die
voor mij een mooi voorbeeld van interna-
hij uit Nicaragua stuurde. Biemans maakte acht korte filmpjes aan
tionale samenwerking. De Utrechtse amb-
de hand van vragen van Nederlandse kinderen. In de documentai-
tenaren adviseren de gemeente León en
res geeft hij antwoorden. Bijvoorbeeld op de vraag of hij heimwee
krijgen zo ook een leerzaam kijkje in de
heeft, over de politiek en hoe het zit met het klimaat in Nicaragua.
keuken”, schrijft wethouder Robert Gies-
Wezenlijke vragen om een beetje een indruk te krijgen van een
berts in het voorwoord van de brochure.
bestaan in Nicaragua.
Hij is ook trots op de resultaten. Zoals de aankoop van grond en de productie
Hoe kwam je op het idee om brieven te
van 3.500 kavels en de aanleg van water
‘schrijven’ vanuit Nicaragua?
en elektriciteit. Organisaties en bewoners
Voork ant van de brochure
Toen ik uit Nederland vertrok begon ik videobrieven te schrijven met mijn beste vriend in Nederland. Hij ‘schreef’ over de files, de
bouwden 2.100 woningen. Er is een bouwmaterialenbank opgericht waar mensen
de ontwikkeling van deze nieuwe wijken. Er
regeling waarmee organisaties in Utrecht
kou, zijn werk en mislukte liefdes en ik over mijn huwelijk, de zon,
op krediet bouwmaterialen kunnen kopen
zijn echter ook nog veel uitdagingen. De
hun ingezamelde fondsen kunnen laten ver-
de armoede en alles wat in Nicaragua zo anders was. Toen een
voor de verbetering van hun woning. Be-
woningbouw loopt nog achter bij de ka-
dubbelen. Het project moet dan uiteraard
Nederlandse producent deze brieven zag, stelde hij voor om er een
Stef Biemans geeft antwoord op vr agen van kinderen
wonersvereniging ACOPOE organiseert
velproductie. Het is tijd voor onderhoud
wel bijdragen aan de realisering van de Mil-
kinderprogramma van te maken. De vpro was gelijk enthousiast. Ik
Foto: Stef Biemans
cursussen en trainingen in hun buurthuis.
aan de wegen. De behoefte aan werk in
lenniumdoelen. IMPULSIS draagt eenzelfde
had al eerder kinderprogramma’s voor ze gemaakt, dus ze wisten
Utrecht steunde bij de bouw van een kleu-
de nieuwe wijk is groot. Bewoners en ge-
bedrag van 33.000 euro bij. Zo wordt 3.000
een beetje wat ze konden verwachten.
terschool, groenvoorzieningen en infiltra-
meente moeten samen met de politie wer-
euro die wordt ingezameld voor een ont-
tiezones. Er is erg veel energie gestoken in
ken aan een veilige leefomgeving.
wikkelingsproject verhoogd tot 9.000 euro.
haal je je rijbewijs, bijvoorbeeld. Voor dit programma heb ik de onderwerpen dus vanuit Nicaragua belicht. Ook voor de Nicara
Klinkt leuk, maar waarom wil je dit
guaanse televisie ben ik druk bezig. Zo maak ik een kookprogramma en een programma over liefde.
Scholen, buurtcomités, winkeliersvereni-
verhaal zo graag aan kinderen vertellen?
León Zuid Oost werd begin maart gepu-
gingen of andere organisaties kunnen hun
Het leek me zinnig om Nederlandse kinderen te vertellen over een
bliceerd als eerste Best Practise van het
aanvraag voor verdubbeling indienen bij het
wereld die zo anders is. Ik weet van mezelf dat ik met andere ogen
Lijkt me een hele stap om in Nicaragua
United Nations Human Settlements Pro-
loket COS Utrecht. IMPULSIS ondersteunt
naar Nederland kijk, sinds ik in Nicaragua kom. Het idee dat er nog
filmmaker te zijn.
gramme. Dit programma stimuleert ‘City
de geschikte aanvragen met advies en ver-
een wereld bestaat, waar bepaalde dingen niet vanzelfsprekend zijn,
Televisie maken in Nicaragua is soms een moeizaam proces. Of je
to City co-operation’ en zoekt naar goede
dere expertise.
waar de dingen anders ruiken, andere kleuren hebben en waar men-
nou Nederlander bent of Nicaraguaan, dat maakt niet uit. Nicara-
internationale voorbeelden zodat andere
De gemeente nodigt organisaties in Utrecht
sen anders praten en anders doen. Dat alles kan een meerwaarde
guaanse zenders en adverteerders zijn nou eenmaal erg voorzichtig.
steden worden geïnspireerd. Voor Utrecht
uit hun activiteit voor verdubbeling te pre-
zijn. Dus als kinderen dat op een of andere manier meekrijgen, den-
Aan de andere kant, er zijn nog zoveel dingen niet gemaakt hier, dat
en León is deze presentatie natuurlijk een
senteren aan COS Utrecht.
ken ze misschien na over waar ze zelf wonen. Ik heb geprobeerd ze
je al snel de eerste bent. Een kookprogramma kan dan ineens een
dat op een luchtige manier mee te geven. Ik wilde iets educatiefs
vernieuwend initiatief zijn.
mooie erkenning van de inspanningen die León en Utrecht hebben verricht.
maken, zonder educatief te zijn.
Desirée van de Ven
Al met al heb je Nicaragua en Nederland
Begin maart ondertekende wethouder Robert Giesberts een samenwerkingsovereen-
Zie voor de publicatie van de Best Practise:
Kunnen we binnenkort nog meer van je
best wat te vertellen.
komst met Impulsis en COS Utrecht. De
www.unhabitat.org/categories.asp?catid=508
verwachten?
Ik maak de dingen niet zo zeer met een uitgedachte boodschap, al
gemeente Utrecht wil daarmee samen met
Voor aanvragen voor projecten die bijdragen
Momenteel werk ik aan een serie reportages voor het programma
sluipt er vaak wel een boodschap in. Als ik mijn vrijheid maar kan
Nieuwbouw in León Zuid Oost
organisaties, particulieren en bedrijven een
aan de Millenniumdoelen zie: www.cosutrecht.
Metropolis van de vpro, dat sinds 4 april op de televisie is. Het is
behouden in wat ik maak, dan heb ik al heel wat bereikt als film-
door VN uitgeroepen als voor-
steentje bijdragen aan de realisering van de
nl of neem contact op met Berthy Bresser
een programma voor volwassenen, waarin een verzameling korte
maker.
beeld van Best Pr actice
Millenniumdoelen. Daarom stelt zij 33.000
2211094 of kijk op de website:
filmpjes te zien zijn van dertig correspondenten over de hele we-
Foto: Dorien Koppenberg
euro beschikbaar voor een verdubbelings-
www.utrecht.nl/internationaal.
reld. Iedereen maakt een bijdrage over dezelfde onderwerpen. Hoe
nieuwsbrief nummer 1 - 2008
10
11
Petra de Bruin nieuwsbrief nummer 1 - 2008
Zesde editie ‘FilmBlik op Nicaragua’ in teken van Millenniumdoelen Op zondag 11 mei organiseert Stichting Vriendschapsband Utrecht-León opnieuw een filmavond waarin Nicaragua centraal staat. In deze zesde editie zullen korte speelfilms van jonge videomakers, video’s gemaakt dóór vrouwen over vrouwen en documentaires met maatschappelijke thema’s te zien zijn. Uit de film
FilmBlik op Nicaragua is in de loop der jaren uitgegroeid tot een
verwelkte bloem
van de meeste bekende venster op de nieuwste video’s en films uit Nicaragua. De films zullen vertoond worden tijdens het Latin
Brieven uit Nicaragua
American Film Festival. Voor de samenstelling wordt nauw samen-
Een Nederlandse jongen wordt verliefd op een meisje uit Nicaragua
gewerkt met verschillende filmmakers, productiebedrijfjes en orga-
en vraagt haar ten huwelijk. Na een paar jaar woonachtig te zijn in
nisaties uit Nicaragua.
dat land, maakt hij een serie van 8 afleveringen over verschillende
De films zijn veelal korte documentaires die actuele maatschappe-
onderwerpen die zijn nieuwsgierigheid wekken. Wij vertonen de
lijke thema´s vanuit Nicaraguaans perspectief benaderen. In de films
aflevering over ‘taal’.
komen enkele doelstellingen van de Millenniumverklaring aan bod,
FilmBlik op Nicaragua wordt op zondag 11 mei twee keer vertoond:
zoals de strijd tegen extreme armoede en honger, de strijd tegen
om 18.30 én om 21.00 uur. Locatie: Louis Hartlooper Complex.
aids, de bestrijding van vrouwensterfte door zwangerschap en de
Entree: € 7,50. FilmBlik maakt deel uit van het Latin American Film
verbreding van het onderwijs. Ondanks het beperkte budget tonen
Festival dat van 7 t/m 14 mei in het Louis Hartlooper Complex in
de films en documentaires de kijker een rijk beeld van de veelzijdige
Utrecht plaatsvindt.
problematiek in Nicaragua. Ook komt de kracht van de Nicaragua-
Om 20.30 uur zijn de filmmakers Brigit Groeneveld, Laura Lemmens
nen om deze problemen op te lossen aan de orde.
en Dieke Martini aanwezig voor een discussie met het publiek.
Dit keer zal er ook speciale aandacht zijn voor documentaires geproduceerd in Nicaragua door Nederlandse videomakers.
Kijk voor het definitieve programma op: www.utrecht-leon.nl
Een blik op het programma: Meer informatie over films uit Nicaragua: www.anci.org.ni, Verwelkte bloem
www.cinegranada.org
Twee meisjes moeten iedere dag weer zwaar, smerig en gevaarlijk werk doen op de grootste vuilnisbelt van Nicaragua, La Chureca. Positieven Een vrouw en vier mannen vertellen hoe zij omgaan met hun posi-
Meer informatie over het Latin American Film Festival: www.laff.nl
advertentie
tieve hiv-status en de daarbij komende problemen in een arme land als Nicaragua. Ana Een jonge vrouw heeft een bijzondere manier gevonden om op mannen te reageren die haar lastig vallen. De lange weg van Ortega Documentaire over de oude en nieuwe president van Nicaragua, gemaakt door een Nederlandse filmmaker. Uit de documentaire De lange weg van Ortega
nieuwsbrief nummer 1 - 2008
12
