(Actualiteiten) Wmo 2015 werk in uitvoering
Raad op Zaterdag 25012014 Ronald Bellekom
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Programma Uw vragen Antwoorden
Discussie: uw rol, taak, positie als raad?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
U kon vragen stellen:
1. Was/wordt tabel met de verschillen en veranderingen. 2. Plaatselijk dezelfde functie als de AWBZ? NEEN (wel overgangsrecht). 3. Afstemmen colleges met zorgkantoren/verzekeraars: geven niet thuis. Is inderdaad een issue: staat nu in Wmo, maar niet in Zvw. 4. Wat komt en nu wel en wat niet naar de gemeenten toe. 5. Onrust bij zorgvragers: bestuurlijke en juridische consequenties. Overgangsrecht en maat werk per 2015/16 + versterking positie hulpvrager. 6. Wat betekent de nieuwe wetgeving voor mij en bij wie kan ik straks terecht. 7. Voor/nadelen, gevolg van afwachten wat ‘het veld‘ en andere gemeenten doen? Met het veld, gebruik hun expertise, maar stel eigen kaders en doelen (met/in regio). 8. Huidige voorstel ongeschonden door de Eerste Kamer? Uitstel? Op onderdelen mogelijk wijzigingen: lobby VG en lobby cliëntorganisaties. 9. Rol raad/kaderstelling/controlerende taak
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aantallen ind.voorz. (ongeveer)
350.000 mensen met huishoudelijke hulp 300.000 mensen met rolstoel/scootmobiel 600.000 mensen met pas voor aanvullend vervoer 125.000 mensen met woningaanpassingen e.d. 180.000 mensen met vorm van begeleiding
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Begeleiding nu in de AWBZ •
Mensen met lichamelijke, verstandelijke of zintuigelijke handicap of psychogeriatrisch of psychiatrisch probleem
• •
Matige of ernstige beperkingen
• • •
Inhoud: praktische hulp, structuur en regie in de persoonlijke levenssfeer
Doel: bevorderen zelfredzaamheid teneinde opname of verwaarlozing te voorkomen Individuele begeleiding en groepsbegeleiding (dagbesteding) Aanbieders: thuiszorg/V&V, gehandicaptenzorg, GGZ, MO
•Verzekerde rechten op individuele voorzieningen •Centrale indicatie / normen (CIZ, BJZ) •Uitvoering door 32 zorgkantoren
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wat voor activiteiten vallen nu onder begeleiding in de AWBZ? ONDER MEER: •
woonbegeleiding
•
•
praktische pedag. thuishulp en gezinsondersteuning (PPG) •
zaterdagopvang voor kinderen met verstand. beperking sport voor verstandelijk beperkten
•
begeleiding tijdens voorgezet speciaal onderwijs
•
vakantie activiteiten voor verstandelijk beperkten
•
thuisbegeleiding
•
belevenis- en uitgaanscentrum
•
dagactiviteiten voor GGZ (DAC) •
activerende psychiatrische thuiszorg
•
dagbesteding voor verstandelijk • beperkten • logeerhuizen
inloophuizen
•
•
begeleiding bij rehabilitatietrajecten verslaafden
ontmoetingsgroepen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Macrobedragen 2015
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
macrobedragen op een rij (rood is nieuw en bedragen zijn bij benadering en voorlopig)
€ 1,3 mld huishoudelijke hulp (nu, maar wordt € 950 mln) € 1.0 mld ex-Wvg € 2,5 mld welzijn: algemene voorzieningen € 400/100 mln MO/VO € 1.8 mld naar Wmo voor begeleiding (na korting van 25%) € 1.3 mld voor bescherm wonen (wel/niet nog niet definitief) € 268 mln ex Wtcg (ruim 400 mln voor fiscale regeling) € 150 mln MEE € 70 / € 100 mln voor waarderen mantelzorg € 50 mln voor sociale wijkteams € 42 mln uitvoeringskosten (bovenop bestaande 135 mln.) € 7 mln doventolk
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wat komt over naar gemeenten/Wmo is wetsvoorstel / uitkomst behandeling 2 Kamer?
Begeleiding: ind. en groep Bescherm wonen (centrum gemeenten) Kortdurend verblijf (respijtzorg / ook Jeugdwet) Ex Wtcg / maatwerk inkomenssteun Inloop GGZ (centrum gemeenten) MEE / cliëntondersteuning Sociale wijkteams Doventolk (naar gemeenten, maar landelijk uitvoering) Mantelzorg compliment/ waarderen Voor G doelgroep landelijk leveringsvoorwaarden
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Korting I
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Kortingen II • Tegelijk met decentralisaties flinke kortingen: • Werk: € 1,8 miljard (op termijn/uitstroom: 2050) • Wmo : € 1,2 miljard (ex AWBZ begeleiding en 500 HH) + effect extramuralisering (nog) niet correct gecompenseerd. • Jeugdzorg: € 450 mln en correcties
Niet op te vangen door te blijven bieden wat ‘we’ altijd boden, op de manier waarop ‘we’ tot nu toe deden.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Toets op macrobudget Wmo •
Bij eerdere ‘start’ decentralisatie in 2012: Toets op rekenregel door Algemene Rekenkamer. Nu weer.
•
Verdeelmodel begeleiding: eerste jaar historisch per 2016 objectief
•
Mei/juni circulaire definitief bedrag Wmo 2015. Gemeenten wachten nu nog steeds op de voorlopige bedragen!
•
Herverdeeleffect (vanaf 2016) gemeentefonds is tot op heden maximaal € 15,- na/voordeel per inwoner: Wat wordt dit mbt deze decentralisaties?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
En verder I 1. 2. 3. 4. 5.
Overgangsrecht 2015 PGB: moet bepaling: 3 voorwaarden Trekkingrecht / SVB / Fraude wonen-zorg-welzijn: Langer Thuis April: modelverordening Wmo en Jeugdwet klaar. 6. Verordening voor 1-11 7. Hulp op afstand
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
En verder II 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Gebruikerservaringenonderzoek 1 juli (2016) Samenwerken Colleges Inkoop: niet alleen laagste prijs Overname: overleg overname personeel Samenwerking met zorgverzekeraar Kwaliteit: toezichthouder vanuit gemeente
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Overgangsrecht 2015 1. overgangsrecht WMO 2015: AWBZ ‘claim’ blijft heel 2015 bestaan (tenzij awbz indicatie eer afloopt). 2. Tot dat gemeente ander aanbod heeft gedaan en daarover. overeenstemming is met betrokkene 3. Wel korting op budget 2015: Gevolg: gemeentelijk budget dreigt in 2015 ‘op te gaan’ aan overgangsrecht. Nu nog te beperkte compensatie door Rijk. 4. Overgangsrecht bestaande WMO (m.n. hulp in huishouding / 40% korting) kan ook geld gaan kosten: anticiperen! Kortdurende besluiten.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Sociaal Deelfonds (tot 2018?)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Sociaal deelfonds Onder/overbesteding blijkt uit IV3: • kan aanleiding zijn voor nader onderzoek • vervolgens bestuurlijk overleg • mogelijk aanwijzing om besteding op peil te brengen • Ultieme sanctie: uitbetaling opschorten Na drie jaar in Algemene Uitkering?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Mijlpalen op invoeringwmo.nl
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Even wat lenen van gemeente Heerlen: Heerlen ziet 3 scenario’s: 1. Alles ongewijzigd overnemen 2. Overnemen maar budget streng bewaken 3. Kantelen / Wmo Nieuwe Stijl Eigenlijk is alleen scenario 3 een optie. Heerlen werkt dat als volgt uit:
Aanpak Heerlen: iedereen doet mee! Vereniging van Nederlandse Gemeenten
• • • • • • • • •
•
Uitbreiding gesubsidieerde ‘collectieve’ voorzieningen. Meer sturen op en gebruik maken van eigen kracht en netwerk. Intensiveren mantelzorg (ondersteuning) en vrijwilligerswerk. Dienstverlening zo integraal en decentraal mogelijk. Wat kan in sociale wijkteams per stadsdeel. Aparte aanpak Multiprobleemhuishoudens samen met Veiligheidshuis. Professionals meer verantwoordelijkheden en beslissingsbevoegdheden: geen bureaucratische indicatieprocedures. Burgerinitiatieven stimuleren en faciliteren. Samenwerking en kanteling / zorg nieuwe stijl zorgaanbieders faciliteren. Communicatie: verwachtingenmanagement naar alle betrokkenen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
december 2013: Beleidskaders Sociaal Domein in
Raad januari 2014 Pilot stadsdeelteam op stoom april / mei 2014 Beleidsregelsverordeningen naar de Raad
najaar 2014 Uitvoeringsplannen naar de Raad januari 2015 Gemeente Heerlen klaar voor 1e fase nieuwe taken
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Mogelijkheden: 1. 2. 3. 4.
Schaalvoordelen van samenwerking benutten. efficiënter inkoop. toegang beperken. voorzieningen beperken / meer collectief, meer door burger zelf. 5. oorzieningen anders uitvoeren (vb. strijkhulp, boodschappendienst, versterken netwerken). 6. Vergroten participatie / zelfredzaamheid
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Hoe kan raad sturen op hoofdlijnen 1. 2. 3. 4.
Procedureel: zie Heerlen Aandachtspunten voor de raad: Aantallen en bedragen in beeld? Tijdsplanning concreet en realistisch? Zie stappenschema 5. Betrokkenheid burger: formele inspraak/klachten, betrokkenheid WMO raad e.d., eigen rol als raadslid.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Inhoudelijke thema’s: 1. Vormgeving PGB / lokale keuzes 2. Eigen bijdragen aan maatwerkvoorzieningen / relatie met bijv. minimabeleid. 3. Wat regionaal, wat lokaal uitvoeren? Invloed raad op regionale uitvoering? 4. Keuzevrijheid burger? 5. (rechts)bescherming (kwetsbare) burger? 6. Vertrouwen in college?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aanbestedingsregels Ja, die zijn van kracht. Veel kan, als opdrachtgever het maar correct doet. Subsidiëren kan ook. Zelf uitvoeren ook.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
al uw vragen beantwoord? Vast niet: er is nog veel meer te vertellen... En te lezen op www.vng.nl/decentralisaties
www.invoeringwmo.nl, o.a. Stappenplan implementatie
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Discussie: een voorzet voor onderwerpen 1. Transitie versus Transformatie. 2. Beleidsvrijheid en verschillen tussen gemeenten. 3. Valt er voor de raad nog wat te kiezen? M.n. met deze tijdsdruk. 4. Wie brengt het nieuws aan de burger? 5. Wat doet u met lobbyisten? 6. Wie heeft er oog voor, hoort de kwetsbare, minder mondige burger? 7. Hoe krijg je meer wederkerigheid, zelf en samenredzaamheid?