Aanbod secundair onderwijs

Aanbod secundair onderwijs 2014-2015

workshops demolessen lezingen campusbezoeken studiekeuzebegeleiding

Praktisch Voor de meeste workshops en lezingen worden de praktische afspraken in overleg met de leerkracht(en) van het secundair onderwijs en de betrokken contactpersonen van de HoGent vastgelegd. Bij interesse voor een bepaalde workshop/lezing/infosessie/campusbezoek: neem gewoon contact op. Samen bekijken we de mogelijkheden. De meeste workshops, lezingen, infosessies of campusbezoeken zijn gratis. www.hogent.be/aanbodSO voor wie ons aanbod liever online ontdekt

Aanbod secundair onderwijs

In deze brochure vind je het educatieve aanbod van de HoGent voor het secundair onderwijs. Het omvat interactieve workshops, boeiende demolessen en lezingen. Alles op maat gesneden van de tweede en derde graad van het secundair onderwijs en met de nadruk op doen, want zo leert men. De HoGent heeft bovendien nogal wat expertise én faciliteiten in huis die in een secundaire school vaak niet aanwezig zijn. Van dat alles laten we graag de leerlingen van het secundair onderwijs proeven. Zo informeren we ze meteen correct over onderzoek, wetenschappen en technologische innovatie en dragen we ons steentje bij aan een bewuste en doordachte studiekeuze. Want een goede studiekeuzebegeleiding zorgt voor gemotiveerde studenten in een succesvolle studieloopbaan. Onze infosessies over opleidingen kan je combineren met workshops of rondleidingen om zo een leerrijke én aangename uitstap te organiseren naar de tofste hogeschool van Vlaanderen. Tot binnenkort! 2014 – 2015

1

—— Brood, kaas, bier, chocolade … In etenschappen volgen we een aantal voedingsmiddelen van basisgrondstof tot eindproduct. Hierbij belichten we ondermeer de ingrediënten en chemische samenstelling, het productieproces, de nieuwe trends in de voedingstechnologie en nog veel meer. Neem een kijkje op www.etenschappen.be —— RoboCup Junior (RCJ) is een robotwedstrijd voor het basis- en secundair onderwijs. Leerlingen bouwen hun eigen robot en nemen deel aan een internationale wedstrijd. Met dansende robots maken ze een onvergetelijke voorstelling en geven het beste van zichzelf. Ze kunnen hun robot helemaal in stijl ‘kleden’ en eventueel zelf meedoen met de dans. In de reddingsopdracht moeten de leerlingen hun slachtoffer uit een moeras redden; de toestand is te gevaarlijk om menselijke redders uit te sturen. Durven uw leerlingen deze uitdaging aan? Surf dan naar www.robocupjunior.be. —— Wetenschap een volledige week in de kijker! Wetenschap in de Kijker belooft opnieuw een week te worden die barst van leuke en leerrijke activiteiten. Aan de HoGent is er tijdens de week van 20 tot 24 oktober plaats voor meer dan 800 leerlingen uit het secundair én lager onderwijs. Een intelligente robot bouwen, een superplant klonen, goochelen met wiskunde, gedrag van dieren ontcijferen, zelf ijs maken, een website voor de 100-dagen fuif programmeren … voor elk wat wils! Bekijk het aanbod op www.wetenschapsweek.be/2014 en schrijf vandaag nog in!

2

—— De HoGent is stuurgroeppartner bij de Vlaamse Technologie Olympiade en de Vlaamse Jeugd Technologie Olympiade en gaat zo op zoek naar het beste technische brein. Surf naar www.technologieolympiade.be voor meer info. —— Ook kinderen van 9 tot 12 jaar kunnen regelmatig les volgen aan de HoGent tijdens de kinderuniversiteiten. Een kinderuniversiteit is er voor nieuwsgierige aagjes die willen weten hoe het er in het hoger onderwijs aan toe gaat. Je bent voor heel eventjes student en krijgt les zoals ‘echte’ studenten, volgt laboratorium-sessies zoals ‘echte’ studenten of gaat op veldonderzoek zoals ‘echte’ studenten. En na afloop … krijg je een diploma! Alle info op www.kinderuniversiteit.be —— www.360graden.be: Ben je geïnteresseerd in wetenschap? Ben je leerkracht en op zoek naar interessante didactische activiteiten voor je leerlingen? Of zijn je kinderen geboeid door wetenschap en techniek? Dan is deze website iets voor jou! Surf snel naar www.360graden.be en meld je aan voor onze nieuwsbrieven! —— www.ikhebeenvraag.be: Je hebt een wetenschappelijke vraag? Stel ze aan wetenschappers van 32 Belgische onderzoeksinstellingen, universiteiten en hogescholen (waaronder ook de HoGent) op www.ikhebeenvraag.be. Of kom naar één van onze weten schapscafés in Gent, Kortrijk en Brugge voor een wetenschappelijke babbel aan de toog: www.wetenschapscafe.be.

VOORWOORD


2014 – 2015

3

07 Workshops,

en lezingen

demolessen

Economie 08 Van post-it tot billboard voor doe-het-zelvers 08 Scoren met PowerPoint 09 Ontdek de ondernemer in jezelf 09 Hoe groot is jouw ecologische voetafdruk? 10 Tevreden met je eigen school? 10 Red The Fresh Connection 11 Failliet: het einde van de wereld? 11 Het mysterie Google ontrafeld 12 Schuilt er een aanstormend reclametalent in jou? 12 Televerkoop (NIEUW!)

Biologie 17 Beestig groen 18 Bloed van A tot Z 18 Maak je eigen gezonde pizza! 19 Allemaal beestjes. Microscopisch onderzoek van bacteriën in yoghurt 19 Leve(nde) zuivel! 20 Geneesmiddelen maken 20 Invloed van (zware) metalen op het leven (NIEUW!) 21 Scholendag agro- en biotechnologie 2014-2015 (NIEUW!) 22 (N)ice-cool @ HoGent (NIEUW!) Wiskunde 23 Lost een computer al jouw problemen op? Elektromechanica

Recht

Inhoud

13 Fight for your right! A lawyer for one day … (NIEUW!) Gedragswetenschappen

23 Tussen de polen 24 3D printing 24 3D printing ism RTC Oost-Vlaanderen (onder voorbehoud) 25 Flow4U

13 De buitenklas Houttechnieken Aardrijkskunde 14 De landmeter en zijn instrumenten 14 Drones: landmeten vanuit de lucht (NIEUW!) Chemie 15 Microbiologie in de brouwerij 15 Schimmel versus gist: als broer en zus en toch verschillend … 16 Natuurvriendelijke synthese en analyse van biodiesel 16 Invloed van (zware) metalen op het leven 17 CSI HoGent (NIEUW!)

4

25 Labo’s houttechnologie ism RTC 26 Maandagprogramma houttechnologie Mode en textiel 29 Creëer je eigen Avatar 29 Onzichtbaar textiel 30 Vezelidentificatie Informatica-ict 30 Follow the message! 31 Game development: zet een schuifpuzzel naar je hand 31 Lost een computer al jouw problemen op? 32 Ontwerp je 100-dagenwebsite in 100 minuten (NIEUW!) 32 Slimmer dan je smartphone!

Aanbod secundair onderwijs 33 Het gebruik van LaTeX 33 Drones: landmeten vanuit de lucht (NIEUW!) Talen 34 Taalbad Frans/Engels in het taallab 35 Studeren

in het hoger onderwijs

36 Voorstelling specifieke opleidingen 36 Nog meer info? 37 Voorstelling studeren in het hoger onderwijs 39 Live!

43 Begeleiding

Inhoud

41 Bedrijfsmanagement 41 Toegepaste informatica 41 Office management 41 Openlesdagen vastgoed 42 Openlesdagen modetechnologie 42 Openlesdagen opleidingen faculteit Mens en Welzijn

en jurering

2014 – 2015

5


Workshops, demolessen & lezingen

2014 – 2015

Economie Van post-it tot billboard voor doe-het-zelvers


Al eens geprobeerd om zelf een coole flyer te maken, of een folder of een postkaart? Natuurlijk kan Word je daarbij wel een beetje helpen. Maar wie gaat voor een sterk eindresultaat probeert beter eens de mogelijkheden uit van een echt professioneel programma zoals bijvoorbeeld InDesign. In deze workshop maak je in een handomdraai je eigen creatieve flyer. En ondertussen pik je nog wat handige termen, tips & tricks mee over drukwerk en grafisch design. Datum

na onderling overleg

Doelgroep

3de graad ASO en TSO

Duur

2 uur

Max. aantal

20

Plaats

campus Schoonmeersen Gent

Contact

Jeroen Goossens (09 243 22 04) [email protected]

Info

Scoren met PowerPoint Iedereen kan wel met PowerPoint een presentatie in elkaar steken. Maar meestal zorgt dat niet onmiddellijk voor een ‘wauweffect’. PowerPoint heeft namelijk een pak meer in petto dan die tamelijk saaie basisfuncties die iedereen wel kent. Haal eens het maximum uit je presentatie. Want wees gerust: na deze workshop zal jouw creatie met kop en schouders boven alle andere uitsteken. Je zal vlot leren gebruik maken van thema en model. Je concept zal tot leven komen door er beelden, filmpjes en geluid aan toe te voegen. Je tekst zal letterlijk van het scherm afspatten. Zoiets heet: scoren met een presentatie. En je kan er maar beter wat ‘pro’ in zijn. Want presentaties zal je je hele studentencarrière moeten maken. En onthou: hoe sterk je inhoud ook is, als je die moet overbrengen met een saaie presentatie zal je nooit de hoofdvogel afschieten.

www.hogent.be/fbo > aanbod secundair

Datum


Doelgroep


Duur

2 uur

Max. aantal

20

Plaats


Contact


Info


8


Ondernemen: je eigen zaak runnen, je eigen creativiteit uitwerken. Je dromen realiseren. Ervoor gaan. Momenteel kent ons land veel succesvolle jonge ondernemers. Ook student-ondernemers. Jongens en meisjes nauwelijks ouder dan jij. Met een eigen business. Cool. Maar wat betekent dat nu eigenlijk: ondernemen? Word je als ondernemer geboren of kan je die vaardigheden ook leren? Wat typeert een succesvolle ondernemer? En waarom loopt het zo vaak fout bij de opstart? Hoe kan je als jonge ondernemer concreet je slaagkansen verhogen? In deze workshop gaan we het ondernemerschap eens van heel dichtbij bekijken. We bespreken de uitdagingen maar ook de knelpunten. En met al die info in the pocket kan je daarna voor jezelf afchecken hoe het nu zit met je eigen ondernemersmicrobe. Een workshop die je leven voorgoed kan veranderen. Want misschien ben ook jij na afloop definitief gebeten door het ondernemen. Datum


Doelgroep


Duur

2 uur

Max. aantal

40

Plaats


Contact


Info

Hoe groot is jouw ecologische voetafdruk? Als student ligt er nog een volledige toekomst voor je, maar steeds vaker horen we dat de uitdagingen voor onze toekomst bijzonder groot zijn. De eerste gevolgen van klimaatverandering worden zichtbaar. Onze biodiversiteit gaat aan een ongezien tempo achteruit en onze grondstoffen raken op. Ondertussen groeit de wereldbevolking snel en lukt het ons niet om armoede en sociale ongelijkheid de wereld uit te bannen. Duurzame ontwikkeling lijkt meer dan ooit een noodzaak, maar wat is duurzame ontwikkeling precies? Moeten we bij de pakken blijven zitten of is er een transitie naar een andere samenleving mogelijk? Zullen we in de toekomst echt met 9 miljard mensen zijn en hoe kan het dat we samen anderhalve planeet per jaar opgebruiken? Op een interactieve manier gaan we in deze workshop je blik verruimen en geven we een duidelijk beeld van duurzame ontwikkeling. We staan stil bij de uitdagingen, maar gaan ook na welke acties, klein en groot, je zelf kan ondernemen? Een idee trouwens van je eigen impact op onze planeet? We berekenen samen je ecologische voetafdruk en bespreken hoe je zelf je steentje kan bijdragen aan een betere toekomst.


Datum


Doelgroep


Duur

2 uur

Max. aantal

25

Plaats


Contact


Info


2014 – 2015

9


Ontdek de ondernemer in jezelf

Tevreden met je eigen school?


Marktonderzoek schrikt vele mensen af wegens zogezegd saai, veel te moeilijk, niets dan cijfers en analyse. Of omdat men denkt dat marktonderzoek alleen maar over enquêtes gaat. Niets is minder waar. Marktonderzoek is zoveel meer. Marktonderzoek is niet alleen super boeiend. Marktonderzoek is ook absoluut nodig om een klaar zicht te krijgen op allerlei situaties en ontwikkelingen. Want het is pas als je betrouwbare resultaten hebt dat je ook effectief een goede basis legt om verstandige acties te gaan ondernemen. Met deze workshop nemen we gewoon de proef op de som: we gaan zelf een marktonderzoek op touw zetten en wel over je eigen school. We bekijken samen stap voor stap hoe je een dergelijk onderzoek degelijk voorbereidt en hoe je de resultaten verwerkt en interpreteert. Kom er alles over te weten in deze boeiende workshop en organiseer eens een professioneel tevredenheidsonderzoek dat over je eigen secundaire school gaat. Benieuwd naar de resultaten? Datum


Doelgroep


Duur

2-3 uur

Max. aantal

20

Plaats

campus Schoonmeersen Gent en campus Aalst

Contact Info

Red The Fresh Connection The Fresh Connection is een cool interactief business game dat je logistiek en organisatorisch inzicht aanscherpt en checkt of je een sterke schakel bent in een team. En het zal nodig zijn. Want The Fresh Connection is namelijk een verlieslatende fruitsaponderneming met het failliet dat als een spook bedreigend aan de horizon opdoemt. Zal jouw team redding kunnen brengen? De uitdaging: de business opnieuw winstgevend maken. In deze workshop splitsen we op in competitieve teams en alle teams gaan ronde na ronde het beste van zichzelf geven om zo slim mogelijke beslissingen te nemen om het lot van dit zieke bedrijf gunstig te doen keren. Er zijn telkens 4 rollen te spelen: de sales manager, de purchase manager, de supply chain manager en de operational manager. Dure woorden waarvan je snel zal doorhebben welke vlag de lading dekt en wat jouw specifieke input kan zijn in het verhaal. Via multiple choice moet elk team telkens proberen de moderator te overtuigen om een bepaalde richting in te slaan. Wie zal er in slagen om The Fresh Connection na 1 jaar opnieuw winstgevend te maken? Neem de uitdaging aan en gooi je in de ring. Je zal versteld staan van je eigen zakelijk inzicht.


Datum


www.hogent.be/fbo > aanbod

Doelgroep


secundair

Duur

2 uur

Max. aantal

30

Plaats


Contact


Info


10


Je moet tegenwoordig maar eventjes een flits van het nieuws meepikken en je wordt al onmiddellijk met de neus op de harde realiteit gedrukt. Het aantal faillissementen in ons land blijft maand na maand stijgen. Maar wat betekent dat nu concreet: failliet gaan? Hou je dan alleen nog een stoel, een tafel en een bed over? En kan je daarna eigenlijk nog een zaak opstarten? En waar komt zo’n faillissement vandaan? Sommige falingen zouden ook frauduleus zijn, hoor je weleens. Wat kan dat dan wel betekenen? Met deze workshop krijg je inzicht in wat een faillissement exact is en welke gevolgen het heeft. Via een groepsdiscussie worden enkele stellingen rond ondernemen en failliet gaan besproken. Je krijgt een klaar inzicht in het mechanisme van een faillissement. En inzicht is de beste remedie tegen blinde angst. Want het is juist de angst om te falen die veel jonge talenten ervan weerhoudt om zelf als ondernemer op te starten. Kom in deze boeiende workshop tips opsteken van starters. Maar ook van herstarters die opnieuw een eigen zaak uit de grond hebben gestampt na een faillissement. En met succes. Deze workshop leert je zien: de valkuilen en hoe ze te vermijden. De opportuniteiten en hoe ze te grijpen.

Het mysterie Google ontrafeld Google: de machtigste zoekmachine uit de virtuele wereld. Iedereen kent Google. Iedereen werkt ermee. Iedereen staat keer op keer versteld van wat Google allemaal kan. Maar heel weinig mensen weten hoe Google eigenlijk werkt. En waar Google zijn geld vandaan haalt. Want voor ons is het een gratis service. Welk businessmodel schuilt hier achter? Wel, is het je al opgevallen dat er soms spontaan reclameboodschappen op je scherm oppoppen als je een zoekopdracht geeft aan Google? En waarom de ene keer wel en de andere keer niet? En hoe komt het dat die ads verschillend zijn al naargelang je zoekopdracht? Enig idee trouwens hoeveel zo’n reclameboodschap kost aan een adverteerder of een merk? En wat dacht je ervan om eens zelf zo’n ad in mekaar te steken. Kom je licht opsteken in deze zeer toegepaste interactieve workshop. Je leert er niet allen de verschillen tussen het zogeheten SEA (search engine advertising) en SEO (search engine optimalisation). Na afloop kan je een eigen advertentie aanmaken in Google AdWords inclusief een scherp inzicht in welke elementen daarbij belangrijk zijn. Datum


Doelgroep


Duur

3 uur

Datum


Max. aantal

30

Doelgroep


Plaats

campus Aalst en campus

Duur

2 uur

Max. aantal

30

Plaats

campus Aalst en campus Schoonmeersen Gent

Contact

Jeroen Goossens (09 243 22 04)

Schoonmeersen Gent Contact


Info


[email protected] Info


2014 – 2015

11


Failliet: het einde van de wereld?

Schuilt er een aanstormend reclametalent in jou?


Hoe werkt reclame? Als een merk een campagne wil lanceren, welke verschillende stappen gaan ze dan doorlopen om er een succesverhaal van te maken? Wat betekent creativiteit in deze wereld van media en agentschappen? Zijn reclamemensen wereldvreemde artiesten? Zijn ze geniaal? Of zijn het gewoon handige verleiders die zwaktes commercieel uitbuiten en ons met mooie praatjes proberen opdringen wat we in feite niet echt nodig hebben? In deze flitsende workshop gaan we aan de hand van een aantal coole campagnes analyseren wat de ingrediënten zijn van het succes. Waarom slaat bijvoorbeeld Nike zo geweldig aan en vind je vele andere commercials stomvervelend? Als je ze al gezien hebt tenminste. En eenmaal je inzicht hebt in een aantal sleutelmechanismen mag je eens zelf aan de slag. Je krijgt een concrete client briefing met een opdracht om het concept van een campagne uit te werken inclusief het campagnebeeld op een moodboard. En dan is het kwestie van creatief te brainstormen en het maximum uit je team te halen. En het resultaat te komen verdedigen in een pitch zoals de reclamejongens/meisjes het graag noemen. En natuurlijk gaat de adverteerder voor het meest inspirerende concept met de beste garantie op een sterk resultaat. En dat team verdient een award. Datum


Doelgroep


Duur

2 uur

Max. aantal

20

Plaats


Contact


Info


12

Televerkoop (NIEUW!) Een zakelijk telefoongesprek is moeilijker dan je denkt. Wil je aan den lijve ondervinden hoe je de beste deals sluit aan de telefoon? Tijdens deze sessie word je ondergedompeld in de wereld van de televerkoop. Na een theoretische inleiding over wat televerkoop inhoudt, mag je zelf salestelefoongesprekken voeren met oefenbedrijven. Datum


Doelgroep


Duur

3 uur

Max. aantal

15

Plaats


Contact

Maaike Teirlinck (09 243 22 03) [email protected]

Info


Recht

Gedragswetenschappen

Fight for your right! A lawyer for one day … (NIEUW!)

De buitenklas

In de kranten lees je vaak over strafprocedures en assisenprocedures. Maar recht is veel meer dan strafrecht alleen. Ons land telt ontzettend veel verschillende rechtbanken. Als je rechten zijn geschonden, moet je hiervoor naar de rechtbank stappen. Maar hoe doe je dit in feite? En hoe verloopt zo’n procedure dan? Wat is het verschil met een strafprocedure? Tijdens het eerste deel van de workshop zal je via interactie en aan de hand van concrete voorbeelden leren over de organisatie van justitie (verschillende rechtbanken, actoren) en over het verloop van een burgerlijke procedure. De tweede helft van de workshop komen alleen maar de jongeren aan bod. Aan de hand van een concreet (vereenvoudigd) burgerlijk dossier (met dagvaarding, conclusies, e.d.) krijg je de kans om in de huid te kruipen van de advocaat van de eiser of de verweerder ofwel van rechter of griffier. Na een begeleide voorbereiding wordt de pleitzitting nagespeeld waarbij iedere jongere zijn/haar rol vertolkt.

In “De buitenklas” van de HoGent faculteit Mens en Welzijn maken de leerlingen op een actieve manier kennis met zichzelf en de groep. Via een parcours van vaste en losse toestellen uit het gamma van outdoor adventure wordt fysiek en reflectief gewerkt rond aspecten van kennismaking, samenwerking en exploratie van eigen individuele mogelijkheden. Ervarend leren in de buitenlucht stimuleert tot totaal of integraal leren; deelnemers worden aangesproken zowel op rationele, fysieke, sociale en emotionele kwaliteiten. Door de niet-routinematige concrete opdrachten is het leereffect indringend en confronterend. In deze workshop willen we dan ook de leerlingen op een aangename en actieve manier laten kennismaken met het (sociaal)functioneren van zichzelf in en met de groep. Leren in “De buitenklas” is gewoon buiten of buitengewoon! Datum

na onderling overleg en onder voorbehoud van gunstige weersomstandigheden

Doelgroep

6de jaar ASO en TSO, alle richtingen

Duur

2 uur

Datum


Max. aantal

10 deelnemers per groep

Doelgroep


Plaats


Duur

2 uur

Kleding

graag losse kleding, goede

Max. aantal

20

Plaats


Contact

Maaike Teirlinck (09 243 22 03)

Contact

[email protected]

[email protected]

Info

www.hogent.be/fmw

Info

schoenen en zo nodig een regenjas


2014 – 2015

13



Aardrijkskunde De landmeter en zijn instrumenten


Enig idee wat die landmeter daar in jouw straat of op het nabijgelegen bouwterrein uitvoert? De bachelor vastgoed- landmeten aan de faculteit Natuur en Techniek van de HoGent maakt je dit graag duidelijk! We starten de workshop met een leuke voorstelling van de opleiding en lichten de diverse beroepsmogelijkheden en het takenpakket van de landmeterexpert toe: geometrische situering van terreinpunten, maatvoering bij de realisatie van bouwwerken, grensbepaling, kabelen leidingregistratie, schattingen en plaatsbeschrijvingen … Daarna gaan de leerlingen zelf aan de slag. Ze brengen een stukje van campus Schoonmeersen Gent in kaart en maken gebruik van enkele basistoestellen, het GPS-toestel of misschien wel de 3D-laserscanner, ons meest geavanceerde apparaat. Zo een scanner meet in een mum van tijd miljoenen punten op, wat het mogelijk maakt om een 3D-model te genereren. Afhankelijk van het weer gaan we binnen of buiten aan de slag. Datum


Doelgroep

3e graad van de

Drones: landmeten vanuit de lucht (NIEUW!) De leerlingen worden ondergedompeld in de hightech wereld van de landmeterexpert. De activiteit bestaat uit drie grote delen: Introductie Het werkveld van de landmeter wordt voorgesteld in al zijn facetten. Vervolgens wordt een korte theoretische toelichting gegeven omtrent fotogrammetrie. Fotogrammetrie is het opmeten van gebouwen of terreinen aan de hand van foto’s waarbij door combinatie van 2D beelden een 3D-concept wordt gemaakt. Demovlucht Met een drone vliegen de leerlingen een gedeelte van de campus Schoonmeersen in. Verwerking van de luchtbeelden De leerlingen verwerken zelf de net ingevlogen foto’s tot een plan met behulp van een CAD tekenpakket. Uiteraard krijgen ze eerst een toelichting over het aanmaken van een 3D model met bijhorende orthofoto en het plan die hieruit kan gemaakt worden.

wetenschappelijke richtingen

Datum


van ASO en TSO

Doelgroep

3de graad secundair onderwijs

Duur

3 uur

Duur

3 uur

Max. aantal

25

Max. aantal

20

Plaats


Plaats


Kleding

bij regenweer aangepast

Kleding

bij regenweer aangepast

schoeisel en regenkleding

schoeisel en regenkleding

meebrengen Contact

Isabelle Claeys (09 243 27 02)

meebrengen Contact


www.hogent.be/fnt > aanbod secundair

14

Isabelle Claeys (09 243 27 02) [email protected]

Info



Chemie

Twee halve dagen werken de leerlingen in gespecialiseerde laboratoria voor mouterij- en brouwerijtechnologie, fermentatietechnologie en microbiologie. De eerste halve dag starten ze een isolatie op van gisten en bacteriën uit bier en van schimmels uit graan. Hiervoor gebruiken ze algemene en selectieve voedingsbodems en voeren ze op aseptische wijze entingen uit. Daarnaast bepalen ze het vochtgehalte in gerst en mout. De tweede halve dag bestuderen de leerlingen de bekomen microbiologische resultaten van de eerste halve dag. Met behulp van een ElISA techniek onderzoeken de leerlingen ook graan op eventueel aanwezige mycotoxinen. Op school kunnen de geïsoleerde microorganismen eventueel microscopisch bestudeerd worden aan de hand van verkregen richtlijnen bij de workshop. Datum


Doelgroep

bij voorkeur leerlingen uit wetenschappelijke richtingen

Schimmel versus gist: als broer en zus en toch verschillend … Gisten en schimmels zijn soms noodzakelijk om levensmiddelen te produceren. De schimmelkaas is daar een mooi voorbeeld van. Daarnaast worden in sommige voedingsmiddelen schimmels geweerd. Schimmelgroei op brood bijvoorbeeld maakt het brood dan weer niet meer eetbaar, terwijl gist bijdraagt tot het vormen van het brood en bijdraagt tot de aromavorming. Deze groep van microorganismen wordt van dichtbij bekeken en er wordt duidelijk gemaakt wanneer ze gewenst zijn en wanneer ze ongewenst zijn. Een schimmel en een gist worden uit voedingsmiddelen geïsoleerd en op specifieke voedingsmedia geënt. Een microscopisch onderzoek toont duidelijk de morfologische verschillen aan. Daarnaast worden enkele technieken uitgevoerd om voedingsmiddelen te bewaren. Datum

voorkeur 2de semester Doelgroep

met praktische ervaring Duur

na onderling overleg, bij bij voorkeur leerlingen uit wetenschappelijke richtingen

twee halve dagen, tussentijd

met praktische ervaring

minimum 3 dagen en maximum

Duur

3 uur

1 week

Max. aantal

15

Max. aantal

15

Plaats


Plaats


Materiaal

labjas en metalen spatels

Materiaal

labjas en metalen spatels

meebrengen (indien mogelijk).

meebrengen (indien mogelijk).

Nota’s bij de workshop vooraf te

Nota’s bij de workshop vooraf te verkrijgen op aanvraag. Kostprijs

verkrijgen op aanvraag. Contact

Omwille van de hoge kostprijs van de verbruiksgoederen, wordt er een tussenkomst van 5 euro


Info


per leerling aangerekend. Contact


Info


2014 – 2015

15


Microbiologie in de brouwerij

Natuurvriendelijke synthese en analyse van biodiesel


Je moet al geruime tijd op een andere planeet hebben gewoond wil je de termen biomassa, energieplan, groene stroom, biobrandstoffen, Kyoto-normen en dergelijke niet kennen. Het wankel evenwicht van ons milieu, de toenemende brandstofprijzen, de nakende schaarste van de natuurlijke rijkdommen of het toenemende verkeer verplichten politici en wereldleiders tot een zoektocht naar alternatieve brandstoffen. Biodiesels vormen een van de interessantste biobrandstoffen die als vervangmiddelen voor fossiele brandstoffen kunnen dienen. De synthese, de ontwikkeling en de karakterisering van biodiesel is vandaag een ‘hot item’ bij chemische bedrijven die werkzaam zijn in de energieproductie. In dit laboratorium is het de bedoeling dat je zelf biodiesel maakt uit olie en die daarna gaat analyseren.

Invloed van (zware) metalen op het leven Door toedoen van de mensen, wordt de natuur steeds meer en meer vervuild. Naast allerhande kunststoffen die niet door de natuur kunnen afgebroken worden, komen er veel (zware) metalen vrij in de natuur. Deze metalen zijn schadelijk voor levende wezens omdat zij de werking van de cellen beïnvloeden met celdood als gevolg. De impact van een vervuiling met (zware) metalen wordt gedemonstreerd aan de hand van een experiment. In groepjes van 2 voert men ook zelf een experimentje uit met oplossingen van een metaal en gistcellen. Na het experiment kunnen de leerlingen de impact besluiten. Datum

september 2014, januari of september 2015

Doelgroep


Duur

3 uur

Max. aantal

15

Plaats


Datum

januari, februari, mei of juni 2015

Materiaal

labjas verplicht

Doelgroep

bij voorkeur leerlingen uit

Contact


wetenschappelijke richtingen richtingen van ASO en TSO Duur

2,5 uur

Max. aantal

10

Plaats


Materiaal

labjas meebrengen (indien mogelijk)

Contact


Info


16

Info



Biologie

Forensisch onderzoek spreekt tot de verbeelding. Deze interesse wordt gevoed door allerhande televisieseries. Maar is televisie wel realistisch? De leerlingen krijgen in deze workshop een beknopte uiteenzetting over CSI, de huidige technieken binnen forensisch onderzoek en een weergave van de diensten en laboratoria die in België hiervoor verantwoordelijk zijn. De leerlingen worden vertrouwd gemaakt met de wetenschappelijke achtergrond van de uit te voeren experimenten en de rol van chemie hierin. Aan de hand van een protocol voeren ze uiteindelijk drie forensisch gerelateerde proeven uit: —— het zichtbaar maken van vingerafdrukken via een neerslagreactie —— het zichtbaar maken van bloedsporen via een oxidatiereactie —— het onderzoek naar vervalste papieren via papierchromatografie De leerlingen staan hierbij voor de belangrijke uitdaging om de analyses wetenschappelijk correct voor te stellen. Datum

Beestig groen Wil jij zelf ontdekken hoeveel verschillende soorten insecten en mijten er op een plant voorkomen? Zoek je mee naar nuttige organismen die schadelijke insecten en mijten onder controle houden? Bij ons ontdek je de wonderlijke wereld van de ongewervelden. Met stereomicroscopen en determinatiesleutels kan je zelf aan de slag om de verscheidenheid aan insecten en mijten te leren kennen. Uitgerust met zoekkaarten, loupes en vangmateriaal gaan we buiten op zoek naar predatoren en parasieten van schadelijke organismen. Datum

september-oktober 2014 en aprilmei 2015 (na onderling overleg)

Doelgroep


Duur

3 uur

Max. aantal

25

Plaats

campus Melle

Materiaal

labjas en veiligheidsbril

Contact


Info


na onderling overleg, vanaf januari 2015

Doelgroep

voor wetenschappelijke richtingen ASO/TSO

Duur

3 uur

Max. aantal

16

Plaats


Materiaal

labjas en veiligheidsbril

Kostprijs

Omwille van de hoge kostprijs van de verbruiksgoederen, wordt er een tussenkomst van 4 euro per leerling aangerekend.

Contact


Info


2014 – 2015

17


CSI HoGent (NIEUW!)

Bloed van A tot Z


Hoe hoog is mijn cholesterol? Ik voel me nogal flauw, heb ik een hypoglycemie? Welke bloedgroep heb ik? Is een bloedtransfusie wel veilig? In deze halve dag worden de leerlingen vertrouwd gemaakt met enkele courante labtechnieken die een antwoord kunnen geven op de bovengestelde vragen. Alle bepalingen gebeuren met een door ons gekend bloedstaal dat veilig verklaard werd door het bloedtransfusiecentrum. We beginnen met het maken van een bloeduitstrijkje op een draagglaasje en bekijken dit onder een microscoop, zodat de leerlingen de verschillende soorten bloedcellen leren onderscheiden. Nadien gaan we de bloedgroep van het ‘onbekend’ bloedstaal laten bepalen. Deze bepaling gebeurt met specifieke antilichamen tegen bloedantigenen. De leerlingen voeren zelf de testen uit onder onze begeleiding. Ze kunnen, als ze dit willen, hun eigen bloedgroep controleren aan de hand van een druppeltje bloed verkregen via een vingerprikje. Met dezelfde vingerprik onderzoeken ze het totaal aan cholesterol en glucose in het capillair bloed met een handig zaktoestel (POCT). De ideale introductie in de biomedische wereld van de laboratoriumtechnologie. Datum

Op aanvraag en naargelang de beschikbaarheid van de labo’s.

Doelgroep


Duur

3 uur

Max. aantal

16

Plaats

campus Vesalius Gent

Materiaal

labjas vereist

Contact

[email protected]

Info

www.hogent.be/fmw

18

Maak je eigen gezonde pizza! Vele industriële pizza’s passen niet in een evenwichtige voeding. Toch blijft de pizza een lekkere hap die velen kunnen bekoren. Door aanpassing van de ingrediënten van een pizza kan er een recept gecreëerd worden dat zeker lekker, gezond en evenwichtig is. Deze workshop gaat van start met een verduidelijking van de actieve voedingsdriehoek. In het tweede gedeelte van de activiteit kunnen de leerlingen zelf een volkorenpizza bereiden. Elke student kan in onze didactische keuken zijn eigen pizza bereiden. De workshop loopt na het bakken ten einde bij het smullen van de eigen gezonde pizza. Datum

Op aanvraag en naargelang de beschikbaarheid van de didactische keuken.

Doelgroep

2de en 3de graad ASO en TSO

Duur

3,5 uur

Max. aantal

16

Plaats


Materiaal

keukenschort

Contact

[email protected]

Info

www.hogent.be/fmw


In deze interactieve workshop worden de leerlingen eerst ingeleid door een kijk op de Belgische Wetgeving: welke bacteriën en andere ingrediënten mogen aanwezig zijn in yoghurt, gefermenteerde melk … Ook de bereiding wordt toegelicht: de microbiële culturen zijn belangrijk voor het gunstige gezondheidseffect van yoghurt. Vervolgens kunnen de leerlingen zelf een microscopisch onderzoek uitvoeren (vergroting 1000x) waarbij verschillende yoghurtmerken onderzocht en besproken worden. Datum

Op aanvraag en naargelang de beschikbaarheid van de labo’s.

Doelgroep


Duur

3 uur

Max. aantal

16

Plaats


Materiaal

labjas

Contact

[email protected]

Info

www.hogent.be/fmw

Leve(nde) zuivel! De leerlingen krijgen een klassikale inleiding op het productieproces van de diverse zuivelproducten, ze voeren een smaaktest uit en brengen een bezoek aan het labo voor zuiveltechnologie. Ze maken kennis met installaties voor kaasproductie, pasteurisatie en microbiologische analyse. Het aspect ‘probiotische eigenschappen’ van gefermenteerde zuivel komt tevens aan bod. Vervolgens bestuderen de leerlingen in kleinere groepjes elk 1 aspect van yoghurt of plattekaas: smaak, chemische en microbiële eigenschappen. Een bezoek aan de labo’s zuiveltechnologie, analytische scheikunde en microbiologie kan hierbij niet ontbreken. De workshop wordt afgerond met een klassikale nabespreking over de bekomen resultaten. Om het boeiend te houden, raden wij aan om het onderwerp ‘zuiveltechnologie’ in de reguliere lessen van de derde graad nog niet uitvoerig te bespreken. Elke leerling voert zelfstandig proefjes uit, een labjas is dus absoluut noodzakelijk. Datum


Doelgroep

3de graad van de wetenschappelijke richtingen van ASO en TSO

Duur

3-4 uur

Max. aantal

20

Plaats


Materiaal

labjas

Contact


Info


2014 – 2015

19


Allemaal beestjes. Microscopisch onderzoek van bacteriën in yoghurt

Geneesmiddelen maken


Deze interactieve workshop maakt leerlingen vertrouwd met enkele courante labtechnieken voor het maken van geneesmiddelen. Via een korte introductie bouwen de leerlingen inzicht en kennis op over het ‘wat?’, ‘hoe?’ en ‘waarom?’. Na deze inleiding gaan de leerlingen aan de slag met het maken van preparaten onder begeleiding, zoals ze ook gemaakt worden in de apotheek. De leerlingen kunnen dan zelf preparaten met medicinale waarde aanmaken, zoals zalven, zetpillen, capsules, crèmes, emulsiezalven, enz. Voor deze workshop is een labjas vereist. Datum

Op aanvraag en naargelang de

Invloed van (zware) metalen op het leven Door toedoen van de mensen, wordt de natuur steeds meer en meer vervuild. Naast allerhande kunststoffen die niet door de natuur kunnen afgebroken worden, komen er veel (zware) metalen vrij in de natuur. Deze metalen zijn schadelijk voor levende wezens omdat zij de werking van de cellen beïnvloeden met celdood als gevolg. De impact van een vervuiling met (zware) metalen wordt gedemonstreerd aan de hand van een experiment. In groepjes van 2 voert men ook zelf een experimentje uit met oplossingen van een metaal en gistcellen. Na het experiment kunnen de leerlingen de impact besluiten.

beschikbaarheid van de labo’s. Doelgroep


Duur

3 uur

Max. aantal

16

Doelgroep


Plaats


Duur

3 uur

Materiaal

labjas

Max. aantal

15

Contact

[email protected]

Plaats


Info

www.hogent.be/fmw

Materiaal

labjas verplicht

Contact

Isabelle Claeys

Datum

september 2014, januari of september 2015

[email protected] of 09 243 27 02 Info


20


Scholendag agro- en biotechnologie 2014-2015 (NIEUW!)

Programma algemeen 09.15 uur: aankomst op de campus Melle 09.30 uur: kennismaking met de opleiding agro- en biotechnologie in aud 1 09.45 - 12.30 uur: doe-sessies, afhankelijk van de gekozen afstudeerrichting Doe-sessies afstudeerrichting landbouw Om 09.45 uur vertrekt de bus met alle leerlingen richting Agri-Vet voor een sessie ‘stallenbouw’ en een sessie ‘mestonderzoek’. Vervolgens rijden ze naar de proefhoeve in Bottelare voor een sessie ‘grassen’.

Doe-sessies afstudeerrichting dierenzorg In de sessies dierenzorg leren de leerlingen huisdieren hanteren en verbanden aanleggen en wordt er een quiz anatomie en veterinaire assistentie ingericht. De terugkomst op de campus Melle is voor alle afstudeerrichtingen gepland omstreeks 12.30 uur. Datum

wordt later bekend gemaakt

Doelgroep


Duur

3 uur 15 minuten

Plaats

starten eindpunt op de campus Melle

Contact


Info


Doe-sessies afstudeerrichting voedingsmiddelentechnologie Na de introductie op de campus Melle, trekken de leerlingen naar de campus Schoonmeersen voor twee sessies in de labo’s voedingsmiddelentechnologie rond ‘yoghurt’ en Ijs’. Doe-sessies afstudeerrichting groenmanagement De leerlingen die zich inschrijven voor de doe-sessies van deze afstudeerrichting blijven op de campus Melle. Voor groenmanagement werken de leerlingen rond ‘microscopie van insecten’ en ‘GIS’.

2014 – 2015

21


De opleiding agro- en biotechnologie zwaait in 2014-2015 de deuren open voor alle klassen uit de 3de graad van het secundair onderwijs.

(N)ice-cool @HoGent (NIEUW!) De leerlingen krijgen tijdens deze workshop inzicht in het productieproces, in de sensorische profilering en in het berekenen van de voedingswaarde van zowel roomijs als light ijs. We starten met een inleiding over het productieproces van artisanaal roomijs en de functionaliteit van de ingrediënten. Vervolgens wordt de groep opgesplitst.

Datum


Doelgroep

3de graad van de wetenschappelijke richtingen van ASO en TSO

Duur

3-4 uur

Max. aantal

20

Plaats


Materiaal

labjas en infobundel (deze wordt voor aanvang, naar de leerkracht


Groep 1 start met de productie van het referentieroomijs. Op een interactie manier volgen de leerlingen het hele proces: samenvoegen van de ingrediënten, turbineren, invriezen tot bewaarijs bij -18°C. Tijdens dit proces doen de leerlingen een sensorische evaluatie van het referentie ijs. De andere groep berekent en vergelijkt de nutritionele waarde van artisanaal roomijs ten opzichte van light ijs. Er gaat bijzondere aandacht naar de berekening van het gehalte aan koolhydraten, eiwit en vet, die op het etiket vermeld worden. Na een korte pauze wisselen de groepen van activiteit en wordt het light ijs met aangepaste receptuur geproduceerd, sensorisch geanalyseerd en gebeuren er berekeningen op het referentie roomijs. Afsluitend presenteren de leerlingen hun bevindingen aan elkaar en worden beide ijssoorten op die manier vergeleken. Tot slot consumeren we allen een ijsje naar keuze: het is (n)ice-cool@HoGent!

22

gemaild. Elke leerling dient 1 kopij mee te brengen.) Contact


Info



Wiskunde

Elektromechanica

Lost een computer al jouw problemen op?

Tussen de polen

Datum


Doelgroep

3de graad ASO en TSO. Deze workshop richt zich niet alleen tot leerlingen uit

We gaan op ontdekking in de wereld van magneten en elektromagnetisme. Aan de hand van enkele grappige en minder voor de hand liggende proeven worden begrippen zoals aantrekken, afstoten, Lorentzkracht enz. duidelijk gemaakt. Enkele titels van experimenten zijn: de dansende ballerina, de elektromagnetische speeltuin, het elektromagnetisch treintje, de deurbel, de elektromagnetische kunstschilder … Actief experimenteren staat centraal in deze workshop. Datum

januari 2015

Doelgroep

2e graad ASO, TSO, BSO en 3e graad KSO

Duur

2-3 uur

Max. aantal

12 tot 20

Plaats


Contact


Info


informaticaopleidingen maar tot alle leerlingen met een zekere interesse in technologie en IT. Een degelijke voorkennis wiskunde is vereist. Duur

2 uur

Max. aantal

15

Plaats


Contact


Info


2014 – 2015

23


De deelnemers krijgen een alledaags probleem voorgeschoteld. Na analyse van het probleem wordt er door logisch redeneren een oplossing gezocht (algoritmen). Aan de hand van de workshop ondervindt de deelnemer dat logisch en gestructureerd redeneren leidt tot gestructureerde oplossingen voor alledaagse problemen. De beredeneerde oplossing wordt daarna vertaald naar de computertaal Java. Daarna wordt de oplossing getest: Is het probleem opgelost? Of niet? Met deze workshop maken de leerlingen kennis met simulatietechnieken. Na een deeltje theorie wordt deze onmiddellijk getoetst aan een alledaags probleem.

3D printing

3D printing ism RTC Oost-Vlaanderen (onder voorbehoud)

In deze demoles ontdek je alles over 3D-printers, de printer van de toekomst. We doorlopen alle stappen die nodig zijn om een object in 3D te printen en bekijken hoe zo een printer werkt en wat de mogelijkheden zijn. In deze demoles krijgen de studenten niet enkel een overzicht van de professionele technieken maar krijgen ze ook de mogelijkheid om eventjes met de lowbudget printers (RepMan, Ultimaker, Makerbot, RepRap,..) te werken. Workshops, demolessen & lezingen

Datum


Doelgroep

3de graad van de wetenschappelijke richtingen

In het “FabLab” van de HoGent kan een eigen CAD gemodelleerd ontwerp uitgeprint worden met behulp van low budget 3D printers. De leerlingen doorlopen tijdens een volledige dag de verschillende stappen van het 3D printen: startende van het tekenen van een printstuk, het voorbereiden voor de printer, het opstarten van de printer met materiaalwissel, tot en met het afwerken van het printmodel. Naast het doe-gedeelte, krijgen de leerlingen ook een theoretische achtergrond mee over rapid prototyping ten opzichte van de conventionele vervaardigingstechnieken.

van ASO en TSO Duur

3 uur

Datum


Max. aantal

15

Doelgroep

studiegebied elektriciteit-

Plaats


Contact


Duur

volledige dag

[email protected]

Max. aantal

15

www.hogent.be/fnt > aanbod

Plaats


secundair

Contact


Info

mechanica 3de graad TSO

[email protected] Ideetje!

Info

De workshop 3D printing kan gecombineerd worden met een workshop automatisering (zie rubriek houttechnieken). Tijdens dit dagprogramma wordt hetzelfde product vervaardigd. Eerst in hout op de CNC machine via de subtractieve techniek = materiaal weghalen om tot het gewenste product te komen. Bij 3D printen is dit net omgekeerd. Hier halen we geen materiaal weg maar bouwen we het product ermee op = de additieve techniek.

24



Houttechnieken Labo’s houttechnologie ism RTC

Ontdek de wondere wereld van de aerodynamica via computer simulatie en windtunnel experiment op campus Schoonmeersen Gent. Tijdens een korte presentatie worden enerzijds de grondbeginselen van de aerodynamica interactief geïntroduceerd (druk, viscositeit, laminair, turbulent, wervels, loslating, weerstand, draagkracht....). Anderzijds worden de basiswetten via animaties en filmmateriaal op een intuïtieve ludieke manier aangehaald. Vele toepassingen zoals balsporten, automobiel, lucht- en ruimtevaart, biomechanica,.... worden geïllustreerd. Hierbij maken de leerlingen ook kennis met onderzoek. Vervolgens zullen de leerlingen uitgaande van een CAD model de stroming virtueel simuleren en fysisch experimenteel onderzoeken in de lage-snelheidswindtunnel waarbij gebruik wordt gemaakt van een 3D printer model. De resultaten worden vergeleken en voorstellen voor ontwerpverbetering worden klassikaal besproken. Datum


Doelgroep

studiegebied elektriciteitmechanica 3de graad TSO

Duur

3 uur

Max. aantal

15

Plaats


Contact


Info


Volgende workshops kunnen elk afzonderlijk of in combinatie worden gevolgd: Materiaalonderzoek In deze workshop voer je mechanisch (destructief), microscopisch en chemischfysisch onderzoek uit op het materiaal hout en plaatmaterialen. Afwerkingstechnologie In deze workshop maak je kennis met verschillende afwerkingstechnieken op basis van watergedragen producten. Zowel het aanbrengen van afwerkingsproducten als het testen van afgewerkte producten komt aan bod. Waar nodig wordt een techniek of test gedemonstreerd maar het is de bedoeling dat de leerlingen zelfstandig aan de slag gaan in de spuitcabine. Automatisering Via een interactieve presentatie en aansluitend een workshop kan je kennismaken met voorbeelden van automatisering binnen de houtindustrie. Je zal ook onder begeleiding een stuk programmeren en frezen op de 5-assige CNC bovenfrees. Er is een combinatie mogelijk met de workshop ‘afwerkingstechnologie’ waar het stuk verder zal worden behandeld.

secundair

2014 – 2015

25


Flow4U

Datum


Doelgroep

3de graad TSO/BSO/BuSO, studiegebied hout-bouw

Duur

halve dag (voor- of namiddag) of

Maandagprogramma houttechnologie Dit programma bestaat uit volgende vier onderdelen:

hele dag, enkel op dinsdag in het 2de semester Max. aantal

10

Plaats


Materiaal

voor de labo’s automatisering en afwerkingstechnologie,

Voorstelling opleiding 10.20 uur: ontvangst receptie P-gebouw. In het opleidingslokaal hout, krijgen de leerlingen uitleg over de unieke opleiding bachelor in de houttechnologie.

graag veiligheidsschoenen meebrengen. Werkkleding en stofmasker worden voorzien door de faculteit.


Praktisch

indien gewenst kunnen de leerlingen een eigen klein meubel (kleine trap, stoel …) meebrengen en dit afwerken. Gelieve dit uitdrukkelijk te vermelden bij inschrijving.

Contact


Info

Demoles houtleer Afhankelijk van de periode van het bezoek, krijgen de leerlingen een demoles over houtkeuzes, de specifieke bouw en structuur van het materiaal hout, afmetingen, vorm en kwaliteiten waarin hout wordt verhandeld, eigenschappen van het hout en daaruit voortvloeiende toepassingsmogelijkheden.


Gratis lunch In cafetaria P-gebouw

secundair De inschrijving gebeurt in drie stappen: —— je contacteert Isabelle Claeys. Je bespreekt met haar alle modaliteiten (inhoud, duur en datum);

Workshop materiaalonderzoek In deze workshop leren de leerlingen de specifieke bouw en structuur van het materiaal hout zelf onderzoeken in het labo.

—— je schrijft je in bij het betreffende Regionaal Technologisch Centrum (RTC).

Datum

—— na inschrijving bevestigt RTC jouw aanvraag.-

enkel op maandag in het 2de semester

pas na deze bevestiging kan de opleiding

Doelgroep


doorgaan en is zij kosteloos.

Duur

ontvangst om 10u20, einde

Ideetje!

Max. aantal

15

Plaats


Contact


voorzien omstreeks 16u

De workshop automatisering kan gecombineerd worden met een workshop 3D printing (zie rubriek elektromechanica). Tijdens dit dagprogramma wordt hetzelfde product vervaardigd. Eerst in hout op de CNC machine via de subtractieve techniek = materiaal weghalen om tot het gewenste product te komen. Bij 3D printen is dit net omgekeerd. Hier halen we geen materiaal weg maar bouwen we het product ermee op = de additieve techniek.

26





2014 – 2015

27


Mode en textiel

Na een korte inleiding over de opleiding bachelor in de modetechnologie, krijgen de leerlingen informatie over het mass customization business model in de modesector. Ze krijgen inzicht in de verschillende ICT-tools die hiervoor worden gebruikt (CAD, 3D prototyping …). Specifieke aandacht gaat naar het gebruik van 3D bodyscanners en hun toepassing in de sector. De jongeren gaan vervolgens aan de slag en maken een 3D bodyscan van zichzelf. Aan de hand van de metingen creëren ze een eigen Avatar met hun lichaamsbouw. Deze kan virtueel aangekleed worden met door hen gepersonaliseerde kledij. Datum


Doelgroep

iedereen is welkom

Duur

3 uur

Max. aantal

16

Plaats


Materiaal

aangepaste kledij vereist, zie

Onzichtbaar textiel Naast de eerder ‘zichtbare’ toepassingen van textiel (tapijt, gordijnstoffen, ...) waarmee we dagelijks worden geconfronteerd, zijn er ook tal van ‘onzichtbare’ toepassingen (kunstgras, kunstaders, ...). Veel ervan leven als het ware een ‘geheim bestaan’, verborgen voor het oog van de gebruiker. Deze presentatie ontsluiert de geheimen van onzichtbaar textiel. Datum


Doelgroep

iedereen is welkom

Duur

1 uur

Max. aantal

40

Plaats


Contact


Info


instructiefilmpje over de bodyen handscanner op www.hogent. be/fnt onder ‘beeldarchief modetechnologie’ Contact


Info


2014 – 2015

29


Creëer je eigen Avatar

Informatica-ict Vezelidentificatie (NIEUW!)


Alles rondom ons bestaat uit textiel. Textiel is opgebouwd uit textielvezels van diverse oorsprong. Elk van deze vezels hebben andere eigenschappen die hen specifiek geschikt maken voor een welbepaald gebruiksdoel. In deze sessie worden enkele eenvoudige proefmethodes aangeleerd, die de leerlingen in staat stellen om met beperkte middelen een vezelsoort te herkennen. De leerling leert hoe een onbekend textielstaal ontleed wordt in zijn verschillende componenten, om die daarna te onderwerpen aan een visueel onderzoek. Een simpele brandproef leert al gauw of de vezel dierlijk of plantaardig is. Deze worden vervolgens onder de microscoop gelegd voor verder onderzoek. Voor de niet-natuurlijke vezels passen we voorzichtig een chemische oplosproef toe in het labo. De sessie bevat grotendeels labodemonstraties, waarbij de leerlingen een (veilig) handje kunnen toesteken. Datum

Aan de hand van een professionele software stellen de deelnemers een eigen virtueel computernetwerk samen. Na deze klus te hebben geklaard wordt getest hoe en langs welke weg de boodschap zijn bestemmeling in het aangelegde netwerk vindt. De workshop brengt de deelnemers inzicht bij over de verschillende componenten in een computernetwerk en over de verschillende communicatielinks binnen systemen. Datum


Doelgroep

3de graad ASO en TSO Deze workshop richt zich niet alleen tot leerlingen uit informaticaopleidingen maar tot alle leerlingen met een zekere interesse in technologie en IT.

Duur

2 uur

Max. aantal

20

Plaats


Contact


enkel in het 1ste semester 20142015 of januari 2015

Doelgroep

3de graad SO

Duur

3 uur

Max. aantal

15

Plaats


Contact


Info

Follow the message!


30

Info



We starten de workshop met het maken van een digitale foto. We bewerken de foto eerst met Photoshop. Nadien gebruiken we deze foto voor het programmeren van het bekende spel schuifpuzzel. Hiervoor gebruiken we HTML 5 en Javascript. Datum


Doelgroep

3de graad ASO en TSO Deze workshop richt zich niet alleen tot leerlingen uit informaticaopleidingen maar tot alle leerlingen met een zekere interesse in technologie en IT.

Duur

2 uur

Max. aantal

15

Plaats

campus Aalst

Contact


Info

Lost een computer al jouw problemen op? De deelnemers krijgen een alledaags probleem voorgeschoteld. Na analyse van het probleem wordt er door logisch redeneren een oplossing gezocht (algoritmen). Aan de hand van de workshop ondervindt de deelnemer dat logisch en gestructureerd redeneren leidt tot gestructureerde oplossingen voor alledaagse problemen. De beredeneerde oplossing wordt daarna vertaald naar de computertaal Java. Daarna wordt de oplossing getest: Is het probleem opgelost? Of niet? Met deze workshop maken de leerlingen kennis met simulatietechnieken. Na een deeltje theorie wordt deze onmiddellijk getoetst aan een alledaags probleem.

[email protected]

Datum



Doelgroep

6de jaar ASO

secundair

Deze workshop richt zich niet alleen tot leerlingen uit informaticaopleidingen maar tot alle leerlingen met een zekere interesse in technologie en IT. Een degelijke basis wiskunde is vereist. Duur

2 uur

Max. aantal

15

Plaats


Contact


Info


2014 – 2015

31


Game development: zet een schuifpuzzel naar je hand

Ontwerp je 100-dagenwebsite in 100 minuten (NIEUW!) Een hoogtepunt in het laatste jaar secundair onderwijs is steevast de 100-dagen fuif. Wat is er leuker dan een coole 100 -dagen website met uitnodiging voor de 100-dagen fuif? In deze workshop leren de leerlingen een leuke website met animatie, geluid en film maken en aanpassen naar hun eigen fuifjes. De leerlingen kunnen de website aanpassen voor hun eigen feestjes (privé, jeugdbeweging …).

Slimmer dan je smartphone! De leerlingen ontwerpen en programmeren een applicatie voor smartphone en tablet. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van HTML5, css en jQuery. Datum


Doelgroep

3de graad ASO en TSO Deze workshop richt zich niet alleen tot leerlingen uit informaticaopleidingen maar tot


alle leerlingen met een zekere interesse in technologie en IT.

Datum


Doelgroep

6de jaar ASO en TSO - Deze

Duur

2 uur

workshop richt zich niet

Max. aantal

15

alleen tot leerlingen uit

Plaats

campus Schoonmeersen Gent of campus Aalst

informaticaopleidingen maar tot alle leerlingen met een zekere

Contact

Duur

2 uur

Max. aantal

15

Plaats

campus Aalst

Contact


Info


32


interesse in technologie en IT. Info



LaTeX is de tekstverwerker waarmee de meeste wetenschappelijke en technische publicaties worden gemaakt. Het document dat je genereert is om zo te zeggen klaar voor de drukker of publicatie in tijdschriften. LaTeX is – in tegenstelling tot bijvoorbeeld Word – geen WYSIWYG tekstverwerker. Het doet eerder denken aan HTML, voor wie daarmee vertrouwd is. De deelnemers maken zelf hun eerste LaTeX-files en genereren LaTeX-output: hun eerste wetenschappelijke publicatie. Na de workshop hebben ze de nodige info om zelf aan de slag te gaan en gaandeweg meer gevorderde documenten te maken. Datum


Doelgroep

6de jaar ASO Deze workshop richt zich niet alleen tot leerlingen uit informaticaopleidingen maar tot alle leerlingen met een zekere interesse in technologie en IT.

Duur

2 uur

Max. aantal

15

Plaats

campus Schoonmeersen Gent of

Drones: landmeten vanuit de lucht (NIEUW!) De leerlingen worden ondergedompeld in de hightech wereld van de landmeterexpert. De activiteit bestaat uit drie grote delen: Introductie Het werkveld van de landmeter wordt voorgesteld in al zijn facetten. Vervolgens wordt een korte theoretische toelichting gegeven omtrent fotogrammetrie. Fotogrammetrie is het opmeten van gebouwen of terreinen aan de hand van foto’s waarbij door combinatie van 2D beelden een 3D-concept wordt gemaakt. Demovlucht Met een drone vliegen de leerlingen een gedeelte van de campus Schoonmeersen in. Verwerking van de luchtbeelden De leerlingen verwerken zelf de net ingevlogen foto’s tot een plan met behulp van een CAD tekenpakket. Uiteraard krijgen ze eerst een toelichting over het aanmaken van een 3D model met bijhorende orthofoto en het plan die hieruit kan gemaakt worden.

campus Aalst Contact Info


Datum


[email protected]

Doelgroep



Duur

3 uur

secundair

Max. aantal

20

Plaats


Contact


Info


2014 – 2015

33


Het gebruik van LaTeX

Talen Taalbad Frans/Engels in het taallab Je leerlingen eens op een andere manier hun mondelinge taalvaardigheden in het Frans of het Engels laten uittesten? Wie kan zich het vlotst uitdrukken in een vreemde taal? In deze workshop maken de leerlingen op een creatieve manier kennis met het talenonderwijs in het hoger onderwijs: een intensief taalbad in het taallab waarbij de spreekvaardigheid centraal staat. Alle mogelijkheden van de high-tech taallab’s komen aan bod (pairing,audio active, internet en taal). Workshops, demolessen & lezingen

Datum


Doelgroep

6de jaar ASO

Duur

1 uur

Max. aantal

15

Plaats


Contact


Info


34


Studeren in het hoger onderwijs

2014 – 2015

Voorstelling specifieke opleidingen Een infoavond op de school of een bezoek aan een campus van de HoGent? We geven graag een gedetailleerde uitleg over de opleiding(en) naar keuze. Twijfelt een leerling nog? Misschien kan een vergelijking tussen verschillende opleidingen wel soelaas brengen. Volgende opleidingen komen graag naar je school of ontvangen je graag voor een infosessie: BEDRIJFSMANAGEMENT

Nog meer info? Voor sommige leerlingen ligt de studiekeuze al vast. Anderen twijfelen nog. Zich goed informeren, is de boodschap. Informatie verzamelen over de verschillende opleidingen van de HoGent, kan via volgende kanalen: Opendeurdag HoGent 25 april 2015, School of Arts op 26 april 2015 Infomomenten HoGent

Contact: [email protected]

Voorstelling van de opleidingen

OFFICE MANAGEMENT Contact: [email protected] RETAILMANAGEMENT

25 februari, 27 juni, 5 september 2015 Voor meer info over uren en locaties: www.hogent.be Studie-informatiedagen (SID-in)

Contact: [email protected] SOCIAAL-AGOGISCH WERK, GEZONDHEIDSZORG EN ONDERWIJS Contact: [email protected] NATUUR EN TECHNIEK:

bachelors agro- en biotechnologie, hout-, textiel-, en modetechnologie, chemie, elektromechanica, vastgoed

Vlaams-Brabant en Brussels Hoofdstedelijk Gewest 8 t.e.m. 10 januari 2015 Brabanthal Brabantlaan 1 3001 Leuven

Oost-Vlaanderen 22 t.e.m. 24 januari 2015 Flanders Expo (Hal 2 en 4) www.hogent.be/fnt Maaltekouter 1 Contact: [email protected] of 09 243 27 02 9051 Gent Antwerpen TOEGEPASTE INFORMATICA 29 t.e.m. 31 januari 2015 Contact: [email protected] Antwerp Expo (Hal 4) De infosessies kunnen worden gecombineerd Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 Antwerpen met een workshop/lezing/campusbezoek/introductiesessie over het reilen en zeilen in het West-Vlaanderen hoger onderwijs. Bovendien is het mogelijk 5 t.e.m. 7 februari 2015 dat een klasgroep, naar gelang de studie-inXpo Kortrijk (Hal 4) teresse van de leerlingen, over verschillende opleidingen wordt verspreid. Hiervoor maken Doorniksesteenweg 216 8500 Kortrijk we een aangepast programma. Ook kunnen verschillende opleidingen aanwezig zijn op een infosessie op de secundaire school.

36

Aanbod secundair onderwijs Welke startcompetenties heb ik nodig in het hoger onderwijs? Het hoger onderwijs verwacht van een beginnende bachelorstudent bepaalde startcompetenties (vaardigheden, kennis en attitudes) om vlot van start te gaan. De overstap van het secundair naar het hoger onderwijs is niet altijd even evident. Zo Voorstelling studeren in moet je heldere en goed gestructureerde het hoger onderwijs teksten kunnen schrijven in correct Nederlands, informatie in vraag kunnen Een bezoek aan de HoGent stellen, constructief kunnen samenwerken Kom samen met je leerlingen kennismaken met anderen enzovoort. In deze sessie klaren we uit wat dit praktisch betekent en met de HoGent en volg onze boeiende infosessies op onze open-week in februari. hoe je je hierop kan voorbereiden om de opleiding vlotter te doorlopen. Deze infosessies geven basisinformatie Rondleiding campus waar jullie binnen jullie school verder mee Een campus is meer dan alleen een aan de slag kunnen. lesplaats. Het is ook een ruimte waar studenten elkaar ontmoeten, leren en Infosessies leven. We wandelen op de campus rond en bezoeken een auditorium, de bib, de Studeren in het hoger onderwijs sporthal, het studentenrestaurant. Zo snuif In deze infosessie word je wegwijs je de sfeer op tussen de studenten. gemaakt in de organisatie van het hoger onderwijs: de BaMa-structuur (bachelorMeer informatie en inschrijven kan op master), het leerkrediet, termen zoals onze website www.hogent.be onder de diplomacontracten, credits, studiepunten, rubriek ‘Leer ons kennen’. Dit kan vanaf 8 enz. Er wordt ook ingezoomd op de december 2014. chronologische opbouw van een academiejaar, van opfrissingscursussen tot Infoavond voor ouders 2015 de tweede zittijd. Daarbij worden ook de ondersteuningsinitiatieven waarvan je kan De HoGent organiseert op 1 april 2015, 19 uur een infoavond voor ouders genieten, toegelicht. waarbij we je graag wegwijs maken in de structuur van het hoger onderwijs, de Hoe maak ik een studiekeuze? studentenvoorzieningen en het aanbod Sofia zit in het 6de humane van de opleidingen aan de HoGent. wetenschappen en weet niet wat ze Deelnemen is gratis, maar we vragen je volgend jaar wil studeren. Stijn zit in wel vooraf te registreren via www.hogent. het 6de jaar handel en wil makelaar be/infoavond-voor-ouders worden. We volgen deze twee studenten in hun studiekeuzeproces. Welke vragen hebben ze, en hoe en waar vinden ze het antwoord? Een praktische infosessie voor wie een goede studiekeuze wil maken.

2014 – 2015

37

Voorstelling van de opleidingen

Limburg 26 t.e.m. 28 februari 2015 Limburghal Jaarbeurslaan 6 3600 Genk

XXX

38


Live! Nogal wat opleidingen van de HoGent bieden laatstejaarsleerlingen de kans kennis te maken met de opleidingen en het reilen en zeilen in het hoger onderwijs. Leerlingen kunnen dan net zoals onze studenten de lessen bijwonen.

2014 – 2015

Live!

40


Bedrijfsmanagement Zin om Bedrijfsmanagement te studeren, maar nog niet helemaal overtuigd? Twijfel je nog welke afstudeerrichting je zal kiezen? Wil je wel eens weten hoe een les economie of strategisch management echt verloopt? Tijdens de krokusvakantie kunnen geïnteresseerden samen met onze eerstejaarsstudenten enkele lessen bijwonen. Geef een seintje met je wensen, samen bekijken we de verschillende mogelijkheden. Datum

Interesse in office management te volgen maar weet je niet welke afstudeerrichting te kiezen? Zin om te proeven van een taallab Engels of Frans? Wil je weten wat het economische luik van de opleiding office management inhoudt? Tijdens de krokusvakantie krijgen geïnteresseerden de kans om de sfeer van de opleiding office management op te snuiven en enkele lessen bij te wonen. Geef een seintje met je wensen. Samen bekijken we de mogelijkheden.

van dinsdag 16 februari 2015 tot en met vrijdag 22 februari 2015

Plaats

Office management

Datum

campus Schoonmeersen Gent/ campus Aalst

van dinsdag 16 februari 2015 tot en met vrijdag 22 februari 2015

Plaats


Contact

[email protected] of 09 243 22 03

Info


Contact


secundair

Info


of campus Aalst

Toegepaste informatica Interesse in informatica maar nog niet helemaal overtuigd? Wil je weten hoe een les programmeren in het echt verloopt? Tijdens de krokusvakantie zijn geïnteresseerden van harte welkom om enkele lessen in de opleiding toegepaste informatica bij te wonen. Geef een seintje met je wensen, samen bekijken we de mogelijkheden. Datum

dinsdag 16 februari 2015 tot en met vrijdag 22 februari 2015

Plaats

campus Schoonmeersen Gent/

Openlesdagen vastgoed We bieden alle geïnteresseerden de mogelijkheid om voor de start van hun studies enkele lessen van de opleiding bachelor in het vastgoed life mee te maken. De openlesdagen van beide afstudeerrichtingen, makelaardij en landmeten, vinden plaats tijdens de krokusvakantie van 2015. Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Het programma wordt na de kerstvakantie via de website van de faculteit Natuur en Techniek bekend gemaakt.

campus Aalst Contact


Info


Datum

in de krokusvakantie (week van 16 februari 2015)

Plaats


Contact


Info


2014 – 2015

41

Live!

secundair

Openlesdagen modetechnologie Zin om modetechnologie te studeren, maar nog niet helemaal overtuigd? Je ziet het verschil niet tussen modeontwerp aan de academie en de opleiding modetechnologie aan de faculteit Natuur en Techniek? Wij bieden je de kans om te proeven van enkele theorieen praktijklessen. Zodoende krijg je voldoende feeling met het curriculum van de opleiding om een bewuste studiekeuze te kunnen maken. Vooraf inschrijven is noodzakelijk en kan individueel of in kleine groepjes. Datum

na onderling overleg, naargelang interesse

Plaats


Contact


Live!

Info


Openlesdagen opleidingen faculteit Mens en Welzijn Elk academiejaar bieden we de mogelijkheid om de opleidingen in volle actie mee te maken tijdens de openlesdagen. De leerlingen kunnen individueel, in groepjes of met de hele klas de lessen van het eerste modeltraject live volgen. Dit zijn geen speciaal ingerichte lessen maar omvat de werkelijkheid van elke dag tijdens één week. Een ideale gelegenheid om het niveau van de verschillende opleidingsonderdelen en de inhoud van de lessen en oefeningen te toetsen. Bovendien krijgen de bezoekers de kans om een informeel contact te hebben met onze studenten. De toegang is vrij, maar inschrijven voor de lessen is verplicht via de website. De leerlingen kunnen één of meerdere lessen van de studiegebieden sociaal-agogisch werk, gezondheidszorg of onderwijs kiezen, al dan niet in combinatie.. Datum

Studiegebieden SociaalAgogisch Werk, Gezondheidszorg en Onderwijs: van van 16 februari tot en met 20 februari 2015.

Plaats

Studiegebied Sociaal-Agogisch Werk: campus Schoonmeersen Gent Studiegebied Gezondheidszorg: campus Vesalius Studiegebied Onderwijs: campus Ledeganck

Inschrijven

vanaf februari 2015 via onze website www.hogent.be/fmw

42

Contact

[email protected]

Info

www.hogent.be/fmw


Begeleiding en jurering bij de geïntegreerde proef (TSO) en onderzoekscompetenties (ASO)

2014 – 2015

Sinds enkele jaren maken de geïntegreerde proef of GIP in het TSO en de onderzoekscompetenties in het ASO deel uit van de eindtermen van het secundair onderwijs. Hiervoor ben je ongetwijfeld op zoek naar begeleiding en/of jurering van buiten uw school. Vanuit HoGent faculteiten Natuur en Techniek, Bedrijf en Organisatie en Mens en Welzijn willen wij graag deskundigen aandragen op het terrein van te beoordelen kwalificaties in volgende studiegebieden:

Contact NATUUR EN TECHNIEK Isabelle Claeys [email protected] of 09 243 27 02 www.hogent.be/fnt BEDRIJF EN ORGANISATIE Maaike Teirlinck [email protected] of 09 243 22 03 www.hogent.be/fbo

—— —— —— ——

Begeleiding en jurering

—— —— —— —— —— —— —— —— —— —— —— —— ——

bedrijf en management bouwkunde agro- en biotechnologie aardrijkskunde, landmeten en makelaardij chemie, biochemie en milieu elektrotechniek, automatisering, elektriciteit en klimatisering elektronica hout informatica-ict mode textiel topografie voedingsmiddelentechnologie wiskunde onderwijs sociaal-agogisch werk gezondheidszorg

44

MENS EN WELZIJN Annemie Bucquoye [email protected] www.hogent.be/fmw

XXX


2014 – 2015

45

Wat / Waar Eeklo

Muidelaan

evaart Nieuw tr aat

Sl ee ps trijk ses tee nw eg or

Pé go ud laa n

D

dses tee nweg

Ka ai

Br us se lse ste en we g

Bur ggr a venlaa n

an

K r ij

gs

la

De sterre

Oudenaardsesteenweg

Deinze

ker ena Ste

an ela nt Pi De

eg eenw jksest Kortri

CAMPUS VESALIUS

Grote Steenweg Noord

Melle, Zelzate R4

Heerweg Noord

Kortrijk E17

Dendermonde

Brussel E40

Steenweg op Aalst

R41 n laa Siese g em

Arbeids traat

n laa rk Pa

N in ov es te en w eg

Aalst

Bru sse lse eg nw ee st

Oostende E40

Moorsel

htlaan Albrec

Gents esteen weg

H.Hart laa n

old op Le laan

Gent N9

an la ijn ew d u Bo CAMPUS HoGent

Brussel N9

Churchillsteenweg Brussel E40

46

Antwerpen E17

CAMPUS MELLE

an

sla

A

on

Vl aa m se

rtri jksepoortstraat

Overpoort-Sint Pietersnieuwtraat

G Br roo itta tlaa nnië n

rtla . Albe an Kon

Citadellaan

Koningin Elisabethlaan

Vos k e n

Contact

C

GENT DAMPOORT

K.L Ledeganckstraat

GENT SINTPIETERS

SPORT HAL

Ad olp he

Sint Piertersplein

CAMPUS LEDEGANCK

P

B

Citadelpark

m

r

Denijslaan Sint-

k

Lochristi

n slaa Waa van Land

e nd De

Ko

Ke Cha rc rle kh s d ov e el aa n

eg w en te es ps r e tw An

ZUID an eltla sev oo n-R nkli Fra

Schoonmeers -straat

aat str rel Ka

CAMPUS BIJLOKE

CAMPUS MERCATOR

an la en uk Be

CAMPUS CAMPUS HOOGPOORT HOOGPOORT

M ar Bijlokekaai te laa rs laa n

Blaarmeersen

CAMPUS SCHOONMEERSEN

Steendam

Volderstraa t

Oude

Houtlei

s re Link Coupu

an la m ge oi Ro

Wate rspo rtba an

at Burgstra

r ize Ke

g lin de an ew uw Nie

Koopvaardijlaan

e ng at La stra en Ste

ht rac og Ott

Mariakerke, Eeklo R4 enweg nseste Dronge

rd Noo Dok-

emstr Wondelg

an eterla Gasm

Afrikalaan

velaan Ryho

Palinghuizen R40

Oostende E40

Gent

Zelzate


Adressen MENS EN

BEDRIJF EN

WELZIJN

ORGANISATIE

SCHOOL OF ARTS Campus Bijloke

Campus Schoonmeersen

Campus Schoonmeersen

J. Kluyskensstraat 2

Valentin Vaerwyckweg 1

Valentin Vaerwyckweg 1

9000 Gent

9000 Gent

9000 Gent

09 267 01 00

09 242 42 84

09 243 22 00

Campus Ledeganck

Campus Mercator

Hoogpoort 64

K.L. Ledeganckstraat 8

Henleykaai 84

9000 Gent

9000 Gent

9000 Gent

09 269 20 00

09 243 93 52

09 267 11 00

Campus Vesalius

Campus Aalst

Kortrijksesteenweg 14

Keramiekstraat 80

Arbeidstraat 14

9000 Gent

9000 Gent

9300 Aalst

09 243 33 33

09 243 23 30

09 243 38 00

(vanaf 15 december

Campus Hoogpoort

CENTRALE ZETEL

Geraard de Duivelstraat 5) NATUUR EN

Contact

TECHNIEK Campus Schoonmeersen Valentin Vaerwyckweg 1 9000 Gent 09 243 27 00 Campus Melle Brusselsesteenweg 161 9090 Melle 09 243 28 00 Proefhoeve Bottelare Diepestraat 1 9820 Bottelare 09 363 93 00

47

XXX

48

Directie Onderwijs Kortrijksesteenweg 14 (vanaf 15 december Geraard de Duivelstraat 5) BE-9000 Gent 09 243 33 33 www.hogent.be Colofon hoofdredactie Kristien Lievens redactie Isabelle Claeys Maaike Teirlinck Sandra Heleyn Sofie Michielsen fotografie Luk Monsaert, archief HoGent druk IPM Printing nv datum Augustus 2014 verantwoordelijke uitgever Directie Onderwijs Hogeschool Gent


50

Aanbod secundair onderwijs

Recommend Documents