AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS

AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS 2012-2013

Bijna 1 miljard mensen lijden honger.

Twee jaar

voor de ‘millenniumdeadline’ van 2015 is er nog veel

heid. Door ‘hot items’ als biobrandstoffen, landroof

werk op vlak van het uitbannen van extreme honger.

en ons handelsbeleid aan te pakken.

slaan. Voldoende en goed voedsel is een universeel

En door al deze thema’s naar de leerlingen op school

voedsel produceren – zowel bij ons als in het Zuiden

menukaart samengesteld met heerlijke educatieve

Hoog tijd voor 11.11.11 om nogmaals op de nagel te

mensenrecht. Een menswaardig bestaan voor zij die

te brengen. Daarvoor hebben we opnieuw een hele

– is dat ook. Honger is een onrecht. Er is eten genoeg,

gerechten die deze campagne op school smaak

geen probleem van schaarste, het is een structureel

van ons voedselsysteem blootlegt, dat oplossingen

maar miljoenen mensen mogen niet aan tafel. Het is

probleem. Een politiek probleem.

WWW.IKKOOKVANWOEDE.BE

de klimaatverandering en te kiezen voor duurzaam-

Daarom gaat 11.11.11 zich de komende twee jaar

‘vastbijten’ in honger, en vooral in de antwoorden op

kunnen geven. Educatief materiaal dat pijnpunten

naar voor schuift, dat aanzet tot nadenken over

eigen consumptiepatroon, dat aanzet tot actie, dat

aanzet tot anders produceren en/of consumeren, dat

informeert over verschillende factoren en actoren,…

dit levensbedreigend probleem. Door te focussen op

Zowel begeleid aanbod als materiaal om zelf mee

prijzen en de voedselspeculatie aan te pakken.

richt, zowel lessen als pittige filmpjes,… Spek voor

het voedselsysteem. Door te kijken naar de voedselDoor in te gaan op de gevolgen van

aan de slag te gaan, zowel inhoudelijk, als actiegeieders bek dus.

2

AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS

inleiding

En zoals de voorbije jaren komen de ingrediënten van

dit menu niet enkel uit de eigen 11.11.11-tuin, maar

zijn we gaan oogsten bij verschillende organisaties:

. ben g

vo ng o

or on

tw ik

ke lin

gs sa

w er ki m en

hoolkalender: Noteer alvast in de sc r roepen we op vrijdag 25 oktobe op om te alle Vlaamse scholen koken van woede. Meer info op p. 25

OVERZICHTS- MENU: Om het overzichtelijk te houden, gieten we alles in een tabel. Kijk verder in deze folder voor meer details over dit aanbod en kies zelf wat best bij je klas of school past! Smakelijk!

inleiding


3

ASO

1ste graad

2de graad

3de graad

WORKSHOP: Kook het Voort 39

WORKSHOP: Aan Tafel 38


WORKSHOP: Biobabbel 310

WORKSHOP: PlanEet 310



WORKSHOP: Ecosmos Junior 311 LES: Recht op Voedsel 313 LES: Straffe Kost 318

LES: Campagne Vredeseilanden 318 LES: Bio Met Klasse 320 SPEL: Youcanda! 316

SPEL: Potvolkoffie! 317

SPEL: Vlees-Touwtjesspel 319 SPEL: Voedselkwartet 319

WORKSHOP: Kook het Voort 39 WORKSHOP: Biobabbel 310

WORKSHOP: Ecosmos Junior 311 WORKSHOP: Foodrock 311

LES: Recht op Voedsel 313 LES: Straffe Kost 318

LES: Campagne Vredeseilanden 318 LES: Bio Met Klasse 320 LES: Over the top 320 SPEL: Foodprints 315


WORKSHOP: Ecosmos Junior 311 WORKSHOP: Foodrock 311 INLEEFATELIER: Bolivia 39

THEATER: Ik kook van woede! 312 LES: Recht op Voedsel 313

LES: Voedsel voor je Brein 314

LES: Straffe Kost 318

LES: Campagne Vredeseilanden 318

TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 SPEL: Youcanda! 316

LES: Bio Met Klasse 320

VIDEO: Familiale Veehouders 323

SPEL: Soloslim of solidair? 314

TENTO: Familiale veeteelt… 322


VIDEO: VIZZI.be 323

SPEL: Voedselkwartet 319

ACTIE: Ik Kook Van Woede @School 325 ACTIE: Eet lokaal, denk globaal 326

ACTIE: Potverdorie, eet normaal?? 326

SPEL: Vlees-Touwtjesspel 319

LES: Over the top 320 SPEL: Foodprints 315

TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 SPEL: Youcanda! 316 TENTO: Familiale veeteelt… 322




DVD: Geef Molly een kans… 323 VIDEO: VIZZI.be 323


ACTIE: Potverdorie, eet normaal?? 326 WEBAPP: Wereldwaterworkshop 324 SITE: Foodtest 324

SPEL: Vlees-Touwtjesspel 319 TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 TENTO: Familiale veeteelt… 322

DVD: Geef Molly een kans… 323

VIDEO: Familiale Veehouders 323 VIDEO: VIZZI.be 323



4

WEBAPP: Wereldwaterworkshop 324 SITE: Foodtest 324


OverzichtsMENU

2de graad

3de graad








WORKSHOP: Ecosmos Junior 311 LES: Recht op Voedsel 313 LES: Straffe Kost 318

LES: Campagne Vredeseilanden 318 LES: Bio Met Klasse 320 SPEL: Youcanda! 316




WORKSHOP: Weet-wat-je-eet 310


LES: Recht op Voedsel 313 LES: Straffe Kost 318

LES: Campagne Vredeseilanden 318 LES: Bio Met Klasse 320 LES: Over the top 320




LES: Voedsel voor je Brein 314



TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 SPEL: Foodprints 315

LES: Bio Met Klasse 320




SPEL: Youcanda! 316

VIDEO: VIZZI.be 323






LES: Over the top 320 SPEL: Foodprints 315 SPEL: Youcanda! 316

TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 SPEL: Potvolkoffie! 317 TENTO: Familiale veeteelt… 322



TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322










OverzichtsMENU

© FAO Guilio Napolitano

TSO

1ste graad


5

BSO

1ste graad

2de graad

3de graad








WORKSHOP: Ecosmos Junior 311 LES: Recht op Voedsel 313

LES: Wat de pot schaft 315 LES: Straffe Kost 318

LES: Campagne Vredeseilanden 318 SPEL: Youcanda! 316




WORKSHOP: Weet-wat-je-eet 310


LES: Recht op Voedsel 313

LES: Wat de pot schaft 315 LES: Weten is eten 316

LES: Komen Eten?! 317 LES: Straffe Kost 318

TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 LES: Campagne Vredeseilanden 318




LES: Voedsel voor je Brein 314 LES: Wat de pot schaft 315 LES: Weten is eten 316

LES: Komen Eten?! 317


SPEL: Foodprints 315

VIDEO: VIZZI.be 323




SPEL: Youcanda! 316

VIDEO: Familiale Veehouders 323 ACTIE: Ik Kook Van Woede @School 325 ACTIE: Eet lokaal, denk globaal 326


SPEL: Youcanda! 316




SPEL: Foodprints 315

TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322 SPEL: Potvolkoffie! 317 TENTO: Familiale veeteelt… 322



TENTO: Genoeg Voedsel. Toch honger. 322


ACTIE: Ik Kook Van Woede @School 325

ACTIE: Eet lokaal, denk globaal 326


SITE: Foodtest 324

6







SITE: Foodtest 324


OverzichtsMENU

2de graad

3de graad

NASCHOLING: Voedselwijzer 321



SITE: Webtips voedselzekerheid 324



© FAO Guilio Napolitano

LEER KRACHTEN

1ste graad

7

OverzichtsMENU


.

BEGELEID AAN TAFEL

WORKSHOP . Studio Globo – 11.11.11

In deze interactieve workshop zoeken de leerlingen samen met de begeleiders hoe we in 2050 negen miljard monden kunnen voeden met zorg voor biodiversiteit, natuurlijke hulpbronnen, klimaat en een waardig inkomen voor de boeren. Een actieve zoektocht naar andere productie- en consumptiemodellen, gekruid met concrete voorbeelden. We prikkelen je klas om zich in te leven in de hoofdrolspelers. De perfecte smaakmaker om de nieuwe campagne van 11.11.11 rond recht op voedsel bij jou op school te brengen!

aaDoelgroep: 4 de - 6 de jaar ASO, BSO, KSO en TSO aaAantal deelnemers: max. 25 aaDuur: 2 lesuren aaPraktische vereisten: mogelijkheid tot kwaliteitsvolle projectie, tafels, stoelen

8

aaPrijs: 5€ per leerling + 0,35€/km aaMeer info: [email protected] – 02 526 10 98 aaWebsite: www.studioglobo.be/secundair-onderwijs


BEGELEID

BOLIVIA INLEEFATELIER .Oxfam-Solidariteit In dit levensgroot driedimensionaal decor van 300m² wordt de

negatieve impact van de klimaat-

verandering op de voedselveiligheid in Bolivia belicht. Ondanks

de bescheiden ecologische voet-

KOOK HET VOORT!

WORKSHOP . EVA vzw Kook het Voort is de start van een revolutie. Een revolutie van

eenvoudige, lekkere vegetarische maaltijden die goed zijn voor

de wereld. Veeteelt is verantwoordelijk voor heel wat negatieve

gevolgen voor het milieu en we kunnen heel wat meer mensen te eten geven met planten i.p.v. dieren. Daarom steken we de

handen uit de mouwen en roeren we samen in de kookpot-

afdruk die Bolivia achterlaat, is het

ten tijdens een gezellige kookworkshop. En daarna kunnen

van de klimaatverandering. Ook de alternatieven die door de

vrienden! Smakelijk! Een leskeuken is niet

zame, familiale en solidaire landbouw. De leerlingen kruipen

voorhanden.

aan een klimaattop over de rechten van Moeder Aarde.

aaDoelgroep: 1ste - 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO

aaDoelgroep: 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO

aaPrijs: 3€ per leerling, alles inclusief

aaDuur: 3 uur

aaInfo en reservatie: [email protected] – 09

één van de grootste slachtoffers

bevolking aangereikt worden, komen aan bod, zoals een duur-

via een inleefspel in de huid van de Bolivianen en nemen deel

aaWaar: Kolomstraat 56, 1080 Brussel aaPrijs: 4€ per persoon, gratis voor begeleider(s)

jullie de aangeleerde recepten ‘voort koken’ voor familie en

noodzakelijk, want er is mobiel materiaal

aaDuur: 3 lesuren, inclusief eten en opruimen

329 68 51. aaWebsite: www.kookhetvoort.be

aaMeer info: [email protected] – 02 501 67 12 aaReserveren: min. 6 weken op voorhand op 02 501 67 12. Omwille van het educatieve proces is een minimale voorbereiding verplicht: voorbereidingsdos-

9

sier op www.oxfamsol.be/basta aaWebsite: www.oxfamsol.be/basta

BEGELEID


WORKSHOP .EVA vzw

PLANEET

BIOBABBEL

WEET-WAT-JE-EET

WORKSHOP .Velt

WORKSHOP .GoodPlanet

Zin om met jongeren je vork te

Biokaas, hoeveyoghurt, eco-melk, ... In de

Voor BSO: Uit hun zelf samengestelde

je al eens door de bomen het bos te

zoek naar de verschillende criteria van

ken we de wereld van de biologische

verschillende opdrachten ontdekken de

zetten in duurzame voeding? EVA komt graag naar je klas met een workshop

PlanEet: een quiz met

korte filmpjes, quizvra-

gen, opdrachtjes, stellin-

supermarkt vind je het allemaal en durf verliezen. In deze workshop ontdek-

voeding. Waaraan herken je het? Hoe

landbouw, een systeem dat een alternatief

en de impact van vleesconsumptie op het

interessante websites waar leerlingen test-

biedt voor het huidige landbouwmodel.

gaat over de impact van onze voeding op


gezondheid en de dieren.

aaPrijs: 125€ (excl. ingrediënten en kilometer

de planeet, de mensen in het Zuiden, onze

aaDuur: 2 uur vergoeding)


aaMeer info: [email protected] – 03 281 74 75

aaDuur: 2 lesuren

aaBestellen: www.velt.be/vorming

aaPrijs: 75€ (excl. 21% btw en vervoersonkosten:

aaWebsite: www.biometklasse.be

openbaar vervoer of 0,30€/km met de wagen) aaMeer info en reserveren: [email protected] – 09 329 68 51

10

leerlingen de seizoensgebonden gewas-

sen, de voedselkilometers, de biologische

In de workshop wordt er verteld over bio-

jes kunnen uitvoeren, enzovoort. PlanEet

duurzame voeding. Door middel van

smaakt het? En wat maakt het zo uniek?

gen die discussie aanwakkeren,

tips en tricks voor Donderdag Veggiedag,

favoriete maaltijd gaan de leerlingen op

aaWebsite: www.donderdagveggiedag.be/PlanEet

landbouw, fair trade, voedselverspilling

sociale en ecologische vlak. Per groep krij-

gen de leerlingen de kans om duurzame

keuzes te maken in verband met voeding

in hun gemeente of stad.

Voor TSO: In deze workshop passen de

leerlingen hun kennis rond duurzame voe-

ding toe in een quiz en bespreken ze de verschillen in voedingsgewoonten wereldwijd.

aaDoelgroep: 2de graad TSO en BSO aaPrijs: 180€/halve dag, 290€/volledige dag (excl. verplaatsingskosten) aaMeer info: [email protected] – 02 893 08 13 aaWebsite: www.goodplanet.be


BEGELEID

ECOSMOS JUNIOR WORKSHOP .Velt Aan de hand van een presentatie over ecologische voeding leren de leerlingen wat

ecologische voeding is en wat de relatie is

FOODROCK

WORKSHOP .‘Onthaal op de boerderij’ Een interactieve workshop waarmee jongeren op een speelse

manier kennis maken met duurzame voedselproductie en con-

sumptie in een steeds kleiner wordende wereld.

tussen voeding en milieu/klimaat. Daarna

Via korte opdrachtjes maken ze kennis met lokale handel, globa-

milieuvriendelijke voeding. Samen met de

Muziek, festivals,... behoren tot de leefwereld van de jongeren.

krijgen ze de kans om zelf te proeven van begeleider worden er verschillende ecos-

mosjes gemaakt en geproefd. Voor ieder

lisering, voedselkilometers, seizoensgebonden consumeren,…

Dit grijpen we aan om rond het thema voeding Noord en Zuid

letterlijk samen te brengen. De leerlingen staan stil bij hun voe-

wat wils. In deze workshop leer je wat je

ding en hun keuzes als consument. Twee ervaren animatoren,

keuken.

gen de thematiek nog verder tot leven. De workshop mondt

zelf kan doen om duurzaam te zijn in de

aaDoelgroep: 1 - 3 graad ASO, BSO, KSO en TSO ste

de

aaDuur: 2,5 uur aaPrijs: 125€ (excl. ingrediënten en verplaatsingskosten)

een Vlaamse landbouwster en een vrouw uit het Zuiden brenuit in een mondiale kooksessie. Proef letterlijk van het resultaat.

Leerkrachten kunnen de workshop zelf begeleiden met het lespakket bij de hand. In

samenwerking met de Provincie West-Vlaanderen en Kleur Bekennen.


aaDoelgroep: 2 versies: voor 2de en 3de graad ASO en voor 2de en 3de graad TSO/BSO

aaBestellen: www.velt.be/vorming

aaDuur: ca. 3 lesuren


aaPrijs: met animatoren: 160€ basisprijs + 40€ voor de ingrediënten + vervoersonkosten aaOpmerking: leerkrachten kunnen de workshop zelf begeleiden met het lespakket bij de hand, gratis te ontlenen in één van de 7 uitleendiensten Landbouweducatie West-Vlaanderen, aan te kopen voor 20€ bij Inagro (gegevens zie verder) of gratis te downloaden op de site. aaMeer info en reserveren: [email protected] – 051 27 32 25 aaWebsite: www.onthaalopdeboerderij.be (educatie > secundair onderwijs)

BEGELEID


11

“IK KOOK VAN WOEDE!”

THEATER . Theater Zazoe - 11.11.11 Eten is in de mode: op televisie zie je elke dag mensen koken,

smullen en diëten. Ondertussen lijden 870 miljoen mensen

honger. Ze hebben geen eetstoornis en volgen geen ver-

mageringsdieet, het eten geraakt gewoonweg niet bij hen

of wordt hen ontstolen. In het Westen heerst algemene gretigheid: de manier waarop wij eten, energie verbruiken

en ons geld beleggen heeft grote gevolgen voor het magere Zuiden. Durven wij in het bord kijken van diegene die

nauwelijks iets te eten heeft omdat wij nu eenmaal behoefte hebben aan “veel”?

In navolging van “Dagelijkse kost”, “Komen eten”, “SOS Piet” en “Masterchef” presenteert Theater Zazoe haar nieuwste creatie: “Ik kook van woede!”. Met Deborah Cerrens en Hans Mortelmans.

aaDoelgroep: 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaDuur: 50 minuten aaPraktische vereisten: speelvlak 6x4m, cd –speler, evt. beamer aaPrijs: 350€ + vervoerskosten aaInfo en reservatie: [email protected] – 0477 839 178

12

aaWebsite: www.theaterzazoe.be


BEGELEID

NIET BEGELEID RECHT OP VOEDSEL

LESSENBUNDEL .11.11.11 i.s.m. anderen Honger is een onrecht. Omdat iedereen recht heeft op voedsel. Omdat er genoeg voedsel is voor iedereen. Dit is de insteek van deze nieuwe lessenbundel rond de campagne van 11.11.11, dat een verzameling is van kant-en-klare bijdragen, uitgewerkt door meer dan 10 organisaties. Elke bijdrage laat zijn licht schijnen op een ander aspect van dit thema, van oorzaken van het hongerprobleem tot oplossingen. En alle doelgroepen, van ASO tot KSO, van 1ste - 3de graad, worden bediend. aaDoelgroep: 1ste - 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaDuur: meerdere lesuren, afhankelijk van eigen keuze aaPrijs: 5€ + verzendkosten of gratis te downloaden aaMeer info: [email protected] – 02 536 11 60 aaBestellen: www.11.be/bestelbon aaDownloaden: www.11.be/secundaironderwijs

13

aaWebsite: www.ikkookvanwoede.be

NIET BEGELEID


VOEDSEL VOOR JE BREIN

SOLOSLIM OF SOLIDAIR?

LESPAKKET .Oxfam-Solidariteit

KAARTSPEL .Oxfam-Solidariteit

In dit lessenpakket, dat past in de

sumptiegedrag belicht en ontdekken de deelnemers

van honger ingegaan aan de hand van

moeten zoveel mogelijk punten behalen door de

wordt dieper op de onrechtvaardigheid

een vergelijking tussen twee landbouw-

spelenderwijs duurzame alternatieven. De spelers juiste kaarten te verzamelen en ze op het juiste

modellen: de agro-industrie en de familiale

moment uit te spelen. Ze beschikken ook over een

DENKEN en DOEN, waarbij gebruik

mogelijk te vervullen. Zo ontdekken ze echter welke

landbouw. Er zijn drie modules: LEREN,

wordt gemaakt van verschillende

behoeftelijst en proberen hun behoeften zo snel

problemen hun consumptiegedrag veroorzaakt op

methodieken. Het is heel gebruiks-

ecologisch, economisch of sociaal vlak. De vervulde

op één van onze educatieve medewerkers voor de

spel eindigt vroegtijdig als het aantal probleem-

vriendelijk, al kan u ook beroep doen

module DENKEN. Het pakket bevat materiaal voor 5

lesuren en vormt een coherent geheel, maar u kan er

14

In dit kaartspel worden de gevolgen van ons con-

GROEI-campagne van Oxfam-Solidariteit,

behoeften zijn gelinkt aan probleemkaarten. Het

kaarten de limiet overschrijdt. De probleemkaarten

worden geneutraliseerd door kaarten met duurzame

ook één of enkele lessen uitpikken.

alternatieven waarvoor Oxfam actie voert.



aaDuur: 5 lesuren in totaal

aaAantal deelnemers: 6 tot 10

aaPrijs: enkel verzendkosten om pakket terug te sturen

aaDuur: 40 à 60 minuten

aaInfo en bestellen: [email protected] – 02 501 67 12

aaPrijs: enkel verzendkosten om pakket terug te sturen

aaDownloaden: http://basta.oxfamsol.be (Leerkrachtenzone >


Materialenkist)

aaWebsite: http://basta.oxfamsol.be

aaWebsite: http://basta.oxfamsol.be


NIET BEGELEID

FOODPRINTS

WAT DE POT SCHAFT

FOTOSPEL .Bevrijde Wereld

DIGITAAL LESMATERIAAL .Bevrijde Wereld

Met welke problemen kampen boeren in het Zuiden

Aan tafel bij de boeren in het Zuiden! In

krijgen? En wat voor oplossingen bestaan hiervoor?

die inleefreizigers van Bevrijde Wereld

om voldoende en gevarieerd eten op hun bord te

Via het fotospel ‘Foodprints’ maken de leerlingen

dit virtueel kookboek vind je recepten

in West-Afrika, Bolivia en de Filippijnen

kennis met de voedselproblematiek in afgelegen

verzamelden. In gesprek met de kok en

Filipijnen. Hier werken ngo Bevrijde Wereld en haar

zicht op wat voedselzekerheid, of net

voedsel en water voor 250.000 boeren. Via foto’s en

kan betekenen.

plattelandsgebieden in Bolivia, West-Afrika en de

partners aan het verbeteren van de toegang tot

getuigenissen vertellen zij hun verhaal. Leerlingen

proevend wat de pot schaft, krijgt men

géén voedselzekerheid, in de praktijk

worden uitgedaagd om mee na te denken over op-

aaDoelgroep: 1ste - 3de graad BSO

zoals de aanleg van groentetuinen of waterputten,

aaPrijs: gratis

lossingen. Ze ontdekken hoe kleinschalige ingrepen

aaDuur: 2 lesuren

een wereld van verschil maken!


aaDoelgroep: 2de en 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaDuur: 1 lesuur

aaBestellen/downloaden: http://issuu.com/ platanera/docs/kookboek aaWebsite: www.bevrijdewereld.be

aaPrijs: gratis aaInfo en bestellen: [email protected] – 03 777 20 15 aaWebsite: www.bevrijdewereld.be

15

NIET BEGELEID


WETEN IS ETEN

YOUCANDA!

Weten is eten! Met deze

In ‘Youcanda!’ ga je als ploeg achter een Oegandese

belang

en

en dromen waar te maken. Doorheen het spel moet

uit de armoede te geraken

kunnen hebben op je situatie. Al is er natuurlijk ook

LESSENREEKS .VIA Don Bosco

slogan benadrukken we het van

onderwijs

vorming als hefboom om

boer staan en probeer je samen zijn of haar plannen

je verschillende keuzes maken die later een gevolg

en aan voldoende en geva-

altijd een stevige portie geluk mee gemoeid! Ga je

VIA Don Bosco en haar

dit jaar al veel opbrengt? Of kies je ervoor jouw

rieerde voeding te geraken.

partners stoppen de honger

door kansarme jongeren in het

Zuiden

kwaliteitsvolle

beroeps- en technische op-

leidingen aan te bieden. Deze lessenreeks behandelt op een speelse manier

de link tussen onderwijs en voedselzekerheid en beide afzonderlijk, met een les over het belang van beroeps- en technisch onderwijs en een les over de

oorzaken en gevolgen van honger en voedselzekerheid. De lessen kunnen ook afzonderlijk gegeven worden.

16

SPEL .Broederlijk Delen – Spoor ZeS

voor een grote maar risicovolle oogst die misschien

kansen over meerdere jaren te spreiden? En wat met

je kinderen die je zo graag naar school wil sturen of

dat huwelijk waar je al zo lang naar uitkijkt? Kortom,

slaag jij erin de dromen van een Oegandees te realiseren? Yes you can! ‘Youcanda!’ schotelt je kant-

en-klaar spelplezier voor. Een uitgave van Spoor ZeS i.s.m. Broederlijk Delen.

aaDoelgroep: 1ste - 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaDuur: 3 uur (vieruurtje inbegrepen)

aaDoelgroep: 2de en 3de graad BSO

aaPrijs: 6€ (+verzendkosten)

aaDuur: 3 lesuren


aaPrijs: gratis

aaBestellen/downloaden: www.chiro.be/bestelspoorzes


aaWebsite: http://www.chiro.be/actie/zingeving/

aaWebsite: www.viadonbosco.org/nl/noordwerking/scholenwerking


solidariteitsmateriaal/solidariteitsspelen/jongerenspelen

NIET BEGELEID

POTVOLKOFFIE!

KOMEN ETEN?!

SPEL .Broederlijk Delen – Spoor ZeS Koffie

mag

dan

geen

bron

van

LESSENREEKS .Broederlijk Delen De lessenreeks ‘Komen Eten?!’ is speciaal op maat

voedsel zijn, het kan een belangrijke

van de tweede en derde graad van het beroeps

secundair onderwijs uitgewerkt. Deze reeks voor

inkomsten zijn om extra

Project Algemene Vakken bestaat uit 4 of 6 lesuren

voeding te kunnen kopen

(afhankelijk van de graad) waarin je moeiteloos met

politieke of economische

klare lesbundel met bijhorende handleiding voor de

eten gooien. In het spel ‘Potvolkoffie!’ probeer je als

centrale plaats. Er is ook oog voor kritische reflectie

voor de familie als klimaat,

het thema voedsel aan de slag kan. In de kant-en-

factoren geen roet in het

leerkracht krijgt het inoefenen van vaardigheden een

ploeg een zo lekker mogelijke kop Burundese koffie te zetten. ‘Pimp your koffie’ is de boodschap en zorg dat je sterk staat tegen corruptie, multinationals en

erosie. Wie weet schenk jij op het einde van het spel de lekkerste kop?

‘Potvolkoffie!’ is op maat van jeugdbewegingen gemaakt, maar na kleine aanpassingen is het ook bruikbaar in een lokale groep of in het onderwijs.

aaDoelgroep: 1 - 3 graad ASO, BSO, KSO en TSO ste

op de eigen manier van omgaan met voedsel en geld. aaDoelgroep: 2de en 3de graad BSO aaDuur: 4 of 6 lesuren aaPrijs: gratis te downloaden aaMeer info: [email protected] – 02 213 04 45 aaBestellen/downloaden: www.broederlijkdelen.be/leerkrachten/ secundair (download)

de

aaAantal deelnemers: 6 tot 26 personen

aaWebsite: www.broederlijkdelen.be/leerkrachten/secundair

aaDuur: 3 uur (drankpauze inbegrepen) aaPrijs: 6€ (+ verzendkosten) aaMeer info: [email protected] – 03 231 07 95 aaBestellen: www.chiro.be/bestelspoorzes aaWebsite: http://www.chiro.be/actie/zingeving/solidariteitsmateriaal/solidariteitsspelen/jongerenspelen

NIET BEGELEID


17

STRAFFE KOST

LESSENMAP .Broederlijk Delen – Studio Globo

Een kant-en-klare lessenmap met 3 gepeperde lessen

met

verschillende

moeilijkheidsgraad

over honger en onze omgang met voedsel. In een eerste les kruipen de leerlingen in de huid

Hoe voeden we binnenkort 9 miljard mensen, waarvan

70% in de steden zal wonen? Dit tegen de achtergrond

van klimaatverandering, grondstof- en landschaarste, tanende biodiversiteit, enz… Wetende dat landbouw

van een jonge Oegandese boer(in). Deze speelse

vandaag verantwoordelijk is voor 17-32% van de

alle graden. Een tweede les, met gemiddelde

dat op dit moment nog altijd bijna 1 miljard mensen

analyseert het begrip ‘honger’ tot op het bot. In

Antwoord op deze uitdaging: ondersteunen van klein-

landbouw, wordt het westers landbouwmodel

geeft de beste kans om 3 vliegen in 1 klap te slaan:

naar duurzame alternatieven.

bestrijden van armoede, verlichten van de druk op

les met lage moeilijkheidsgraad is geschikt voor

moeilijkheidsgraad voor tweede en derde graad,

een derde les, voor derde graad over duurzame onder de loep genomen en gaan we op zoek

aaDoelgroep: 1ste - 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaDuur: 1 à 2 lesuren per les

CO2 emissies (vooral veeteelt en boskap) en wetende

honger lijden (waarvan 2/3 boeren en boerinnen zijn)?

schalige landbouw en werken met boerenfamilies. Dit voedselzekerheid nu en in de toekomst, wereldwijd

de planeet door beter om te gaan met schaarse grondstoffen.

aaPrijs: 5€ of gratis te downloaden



aaDuur: verschillende lessen van 50 minuten

aaBestellen/downloaden: [email protected] (bestelling) en

aaPrijs: Gratis te downloaden

www.broederlijkdelen.be/leerkrachten/secundair (download)

18

LESMAP CAMPAGNE VREDESEILANDEN 2013 LESMATERIAAL .Vredeseilanden

aaWebsite: www.broederlijkdelen.be/leerkrachten/secundair

aaMeer info: [email protected] – 016 31 65 99 aaBestellen/downloaden: www.vredeseilanden.be/doe-mee/ op-school aaWebsite: www.vredeseilanden.be


NIET BEGELEID

“VLEES-TOUWTJESSPEL”

SPEL .Dierenartsen zonder Grenzen – Rencontre des Continents Deze aangepaste versie van het interactieve “jeu de la ficelle”, ontworpen door D.

VOEDSELKWARTET

SPEL .Milieuopvoeding Op School Zeven gerechten met soms een indrukwekkend

aantal ‘voedselkilometers’ vormen een kwartet. Het

spel hoort bij de uitleenbare tentoonstelling Klimaat-

Cauchy, is een inleiding in de verschillen-

casino, maar kan ook afzonderlijk ontleend worden.

Door middel van een touw worden de

die voedsel aflegt voor het op ons bord terecht komt,

de dimensies van onze vleesconsumptie. gevolgen en de impact van onze keuzes op het vlak van consumptie van vlees

duidelijk gemaakt. Het spel verduidelijkt

Ideaal als starter om het te hebben over de afstand

seizoensgebonden voeding, fair trade en bio, …


wat het verband is tussen de gemiddelde

aaDuur: spel 20 minuten

problematieken gaande van de kwaliteit

aaMeer info en downloaden: www.vlaamsbrabant.be/

tiek van het Zuiden en van ondervoeding tot klimaat-

aaOpmerking: dit kwartetspel is enkel te ontlenen in Oost

vleesconsumptie in België en diverse

van het water tot de schuldenproblema-

opwarming. Het spel heeft tot doel om het verband

aaPrijs: gratis klimaatcasino (en de websites van de andere provincies) Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Limburg.

tussen lokale en globale thematieken te versterken en

een kritische blik te werken op complexe processen. aaDoelgroep: 1ste - 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaDuur: 2 à 3 uur aaPrijs: gratis te downloaden

19

aaMeer info: [email protected] – 02 539 09 89 aaWebsite: www.dierenartsenzondergrenzen.be

NIET BEGELEID


BIO MET KLASSE LESSENPAKKET .Velt In dit lessenpakket van Velt komen

Scheelt er iets met onze aardbol? Niks

biologische landbouw en voeding

aan de hand? Gaan we ‘over

verhaal achter biovoeding, maar gaat

Met ‘Over the top’ nemen we

sterk aan bod. Het pakket vertelt het

the top’?

ook over milieu, duurzaamheid, soci-

een vlucht naar de toekomst.

pakket kan in verschillende lessen

ness-as-usual-scenario en wat

ale rechtvaardigheid en ethiek. Het

gebruikt worden. Zelf yoghurt maken in de les biologie, nadenken over de

waarde van voedsel tijdens de les

Hoe ziet die eruit in een busi-

zijn de alternatieven? Het project maakt je leerlingen

wegwijs in klimaatverandering aan de hand van vijf thema’s (o.a. voeding). En vooral, ze ontdekken op een

godsdienst of zedenleer, bijleren over het leven van

zeer ludieke manier wat ze zelf kunnen doen om het tij te

In het pakket ‘Bio met Klasse’ wordt bio-landbouw

mislukte oogsten, prijsstijgingen… het komt allemaal aan

‘picture’ gezet.

rondreizende expo en een workshop. Apart te gebruiken

een biorijstboer uit Thailand tijdens aardrijkskunde,... als alternatief voor het huidige landbouwmodel in de

aaDoelgroep: 1 - 3 graad ASO, KSO en TSO ste

20

OVER THE TOP – WEET WAT JE EET

EDUCATIEF PAKKET . GoodPlanet

keren. Voedselverspilling, stadslandbouw, insecten eten, bod in het educatief pakket (inclusief filmpje en foto’s), een

of in combinatie.

de

aaDuur: min. 1 lesuur

aaDoelgroep: 2de en 3de graad ASO en TSO

aaPrijs: gratis

aaPrijs: educatief pakket gratis te downloaden, expo en workshop betalend



aa Bestellen en downloaden: www.biometklasse.be

aaWebsite: www.goodplanet.be/overthetop



NIET BEGELEID

NASCHOLING VOOR LEERKRACHTEN PRAKTIJKDAG VOEDSELWIJZER

.11.11.11 i.s.m. anderen

D

Ook dit jaar slaan 11.11.11, Studio Globo, MOS, Kleur Bekennen, Protos, GoodPlanet Belgium, Bevrijde

Wereld, Oxfam Solidariteit, Djapo, EVA, Velt, Voed-

selteams, Broederlijk Delen en anderen de handen in

elkaar voor een nascholing voor leerkrachten in het najaar van 2013 en voorjaar 2014. Een praktijkdag om

je wegwijs te maken in de bestaande methodieken

voor secundair onderwijs om het thema ‘Voedsel’

aan te pakken aan de hand van de principes van

aaDoelgroep: (vak)leerkrachten secundair onderwijs, trekkers mondiale werkgroepen, MOS-verantwoordelijken, directies, graadcoördinatoren, lectoren lerarenopleiding,…

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Met aan-

aaPrijs: gratis

vakgebonden als vakoverschrijdend aan de slag te

aaWaar: in alle Vlaamse provincies, exacte locatie op de website

de verschillende deelnemende organisaties die

aaWebsite: voedselwijzer.blogspot.be

dacht voor een multidisciplinaire aanpak, om zowel

aaWanneer: najaar 2013 en voorjaar 2014, exacte data op de website

gaan, op klas- en schoolniveau. Bovendien lichten


met de voedselthematiek bezig zijn, hun educatief

aanbod toe.

21

Nascholing voor leerkrachten AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS

BEELDMATERIAAL GENOEG VOEDSEL. TOCH HONGER. FOTOTENTOONSTELLING .11.11.11 Tien sprekende beelden werpen licht op de voedselproblematiek. Terwijl het klimaat de landbouw

op vele plekken bemoeilijkt, telen we biobrandstoffen in de plaats van voedsel, worden kleine

boeren van hun grond gezet en neemt de beurs

FAMILIALE VEETEELT EN AANPASSING AAN KLIMAATVERANDERING

FOTOTENTOONSTELLING .Dierenartsen zonder grenzen Wereldwijd zijn miljoenen mensen afhankelijk van

vee om in hun levensonderhoud te voorzien. Koeien, schapen en geiten produceren melk en vlees en leveren mest om hun akkers te bemesten. Het vee

van deze familiale veehouders is van groot belang

een loopje met de voedselprijzen. Het moet en kan

om hun voedselzekerheid te garanderen. Wanneer

actie te komen. Deze mooie fototentoonstelling op

conflict, verliezen ze alles: hun trots, cultuur, spaar-

pagne ‘Recht op Voedsel’.

en de productie te verbeteren, gaat Dierenartsen Zonder Grenzen samen met de

aaDoelgroep: hele school

wordt aangetoond hoe veehouders in het Zuiden worden getroffen door klimaat-

anders. De laatste poster nodigt je uit om zelf in

A2-affiches past in het kader van de 11.11.11-cam-

aaPrijs: 10€ of gratis te downloaden aaInfo: [email protected] – 02 536 11 23 aaBestellen: www.11.be/bestelbon aaWebsite: www.11.be/tentoonstellingen

mensen hun kudde verliezen door ziekte, droogte of

pot en … supermarkt. Door het vee te verzorgen

lokale bevolking de strijd aan tegen honger en armoede. In deze tentoonstelling

verandering en hoe ze zich hieraan aanpassen. De foto’s werden genomen in Kenia,

Zuid-Soedan, Madagascar en Iran. De expo focust ook op het belang van dierlijke productie en de toegang tot water en land.

aaDoelgroep: hele school

22

aaPrijs: gratis aaInfo en bestellen: [email protected] – 02 539 09 89 aaWebsite: www.dierenartsenzondergrenzen.be


BEELDMATERIAAL

‘GEEF MOLLY EEN KANS... EN STOP DE HONGER!’

FAMILIALE VEEHOUDERS

CAMPAGNEDVD .Broederlijk Delen

VIDEOREEKS .Dierenartsen zonder grenzen

Deze film toont de desastreuze gevolgen

Een gezonde kudde is voor vele veehou-

van een jarenlang conflict op de voedsel-

ders in het Zuiden van levensbelang. Hun

Moses en Jasper uit Noord-Oeganda,

voedsel. Het belang van familiale veeteelt

VIZZI.BE

VIDEO .Collectief Sakado – 11.11.11 VIZZI.be is een online cinema annex

videotheek, met tv-spots en speelfilms, documentaires en reportages,

kudde is hun trots, spaarpot en bron van

over het Zuiden, ecologie en samen-

samen met de partnerorganisaties van

en de uitdagingen die dat met zich mee-

zijn online te bekijken, downloadbaar, en/of

voeding concreet aanpakken en welke

reeks video’s die gratis ontleend kunnen

voorziening en landbouw en hoe Molly,

Broederlijk Delen, de honger en ondertoekomstdromen zij hebben.

aaDoelgroep: vanaf 2de graad ASO, BSO, KSO en TSO

brengt, vormen het onderwerp van een

worden bij Dierenartsen Zonder Grenzen

of bekeken kunnen worden op de website.

aaDuur: 15 minuten


aaPrijs: 10€

aaPrijs: gratis

aaInfo en bestellen: [email protected]

aaInfo en bestellen: [email protected]

– 02 502 57 00 aaWebsite: www.broederlijkdelen.be/campagne

leving. Honderden films en filmpjes

te bestellen op dvd. Het materiaal op VIZZI.

be is afkomstig van uiteenlopende organisa-

ties en particulieren, documentairemakers

en productiehuizen. De thema’s die deze

zogenaamde “Vizzionairs” behandelen, zijn

voortaan ‘on demand’ beschikbaar vanuit

elke huiskamer of klaslokaal.

aaDoelgroep: iedereen die vérder wil kijken

– 02 539 09 89 aaWebsite: www.dierenartsenzondergrenzen.be

aaMeer info: [email protected] – 03 225 03 67 aaWebsite: www.vizzi.be

Meer filmtips over het thema vind je op www.11.be/11/educatief-aanbod/film-en-documentaire. Deze pagina wordt regelmatig geactualiseerd en a angevuld.

BEELDMATERIAAL


23

WEBSITES WERELDWATERWORKSHOP

FOODTEST

WEBSITE .Broederlijk Delen

In het kader van het educatief project

Hoe gaan je leerlingen met eten om? Daag

de pomp?!’ ontwikkelde Bevrijde Wereld

omgang met voedsel na te denken. Zo

den het internet af op zoek naar (digitaal)

draaiboek (dat kan gedownload worden op

selkeuzes maken. Mee de strijd aangaan

matiek dat in de klas kan gebruikt worden.

rond duurzame ontwikkeling ‘Loop naar

een webapplicatie. Aan de hand van een

www.loopnaardepomp.be) maken leerlin-

hen met de foodtest uit om over hun eigen

ontdekken ze of ze verantwoorde voedtegen de honger betekent immers ook in je

WEBSITE .Broederlijk Delen – Studio Globo Studio Globo en Broederlijk Delen schuim-

educatief materiaal over de voedselprobleOp deze webpagina vind je het resultaat van

gen op een interactieve manier kennis met

eigen bord kijken.

de zoektocht: een overzicht van links naar

leggen leerlingen linken tussen Noord en

aaDoelgroep: vanaf 2 graad ASO, BSO, KSO en TSO

en filmpjes. Per link krijg je beknopte infor-

bruik en zoeken ze naar oplossingen voor

aaWebsite: www.broederlijkdelen.be/foodtest

waterverbruik wereldwijd. In de opdrachten

Zuid, staan ze stil bij het eigen waterver-

de

aaDuur: 7 minuten

de verschillende probleemstellingen. aaDoelgroep: 2 en 3 graad TSO en ASO de

de

aaDuur: 2 lesuren aaMeer info: [email protected] – 03 777 20 15

24

WEBTIPS VOEDSELZEKERHEID

WEBAPPLICATIE .Bevrijde Wereld

webkwesties, serious games, opdrachten

matie over elk leermiddel (geschikte leeftijd, moeilijkheidsgraad en relevantie).

aaDoelgroep: leerkrachten 1ste - 3de graad ASO, BSO, KSO en TSO aaWebsite: www.broederlijkdelen.be/leerkrachten/ secundair/webtips

aaWebapplicatie: www.loopnaardepomp.be/wws aaWebsite: www.loopnaardepomp.be


WEBSITES

ACTIE IK KOOK VAN WOEDE @SCHOOL

ACTIE .11.11.11

Noteer alvast in de schoolkalender: vrijdag 25 oktober, net voor de herfstvakantie gaat de actiedag Ik Kook Van Woede @ School door. Vanaf augustus vind je op de website www.ikkookvanwoede.be het actieplan om deze dag vorm te geven en kan je er je actie registreren.

We verklappen al dat we dit jaar niet meer gaan zingen, maar wel boterhammen gaan smeren, soep koken en een boos gezicht opzetten! Hou ons in het oog! aaWanneer: vrijdag 25 oktober 2013 aaInfo: [email protected] – 02 536 11 60 aaWebsite: www.ikkookvanwoede.be

25

ACTIE


EET LOKAAL DENK GLOBAAL

ACTIE . GoodPlanet

GoodPlanet daagt alle scholen uit om op

woensdag 16 oktober ( Wereldvoedseldag) een lokaal geteeld stuk seizoensfruit als tussendoortje te eten!

Fruit eten is niet alleen gezond, we verlagen

ook onze impact op het milieu door lokaal

Eten moeten we allemaal. Maar hoe gaan

we in de toekomst dat voedsel produceren

en consumeren als we in 2050 met 9 miljard

zijn? Met Potverdorie, eet normaal dagen

we kinderen, jongeren én volwassenen uit hier bij stil te staan en duurzamer om te

Dat honger de wereld uit moet, is ook

Snacks aan te bieden, door duurzame

lingen. Acht doelstellingen om honger

geteeld seizoensfruit te eten! Er is minder

gaan met voedsel. Hoe? Door Smakelijke

het transport is lager en het fruit moet niet

producten te serveren op schoolrecepties,

tot geen verpakkingsafval, de milieukost van

onnodig lang bewaard worden in allerhande

door de voedselketen op school te verkor-

zichtbare’ energieverbruik dat nodig is voor de

en door groene boterhammen te smeren.

koelsystemen. We denken na over het ‘on-

productie en de reisweg van onze dagelijkse

ten, door Donderdag Veggiedag te houden

de slagzin van de Millenniumdoelstel-

en armoede de wereld uit te helpen en de belofte van 191 landen om die te realiseren tegen 2015.

Meer details vind je op de website.

De coalitie ‘2015 De Tijd Loopt’ voert

andere jongeren een lokaal stuk fruit en ver-

aaWanneer: heel schooljaar lang

doelstellingen onder de aandacht te

ontvang educatief materiaal en posters om de

aaMeer info: [email protected] – 016 31

voedingsmiddelen. Eet samen met duizenden laag zo je CO2-uitstoot. Schrijf je gratis in en

actie voor te bereiden en bekend te maken.

aaWanneer: woensdag 16 oktober 2013

26

POTVERDORIE, EET NORMAAL?? ACTIE .Vredeseilanden

aaDoelgroep: hele school 65 99 aaWebsite: www.vredeseilanden.be/doe-mee/

sinds 2005 campagne om deze

houden en de realisatie af te dwingen.

www.detijdloopt.be

potverdorie-eet-normaal

aaDoelgroep: de hele school, lager en secundair onderwijs aaMeer info: [email protected] – 02 893 08 13 aaWebsite: www.jongerenkerenklimaat.be


ACTIE

PROJECT/TRAJECT ‘ONZE DUURZAME SCHOOL’ TRAJECT .Studio Globo

Wil je verder gaan dan één workshop of les over het voedselprobleem? Wil je ‘duurzaam voedsel’ en andere mondiale thema’s meer inbedden

op school? En hoe pak je dat aan, vertrekkend van wat goed gaat op school en zonder dat het werk steeds door dezelfde schouders

gedragen wordt? Deze en andere vragen worden behandeld in deze schoolteambegeleiding van Studio Globo.

Een ervaren begeleider ondersteunt jouw school een heel jaar lang om een visie rond duurzaamheid en wereldburgerschap op school

te ontwikkelen en in de praktijk om te zetten. Een traject bestaat uit

meerdere sessies, vertrekkend vanuit de bestaande schoolsituatie om

een vorming op maat aan te bieden.

aaDoelgroep: schoolteams op zoek naar een stevige omkadering voor vakoverschrijdend werken en campagnes/acties in en rond de school aaDuur: 1,5 tot 3 uur per sessie aaPrijs: afhankelijk van de duur: min. 120€ - max.250€/sessie + vervoersonkosten 0,35€/km aaAantal deelnemers: minimum 5 leerkrachten, directieleden, leerlingen, … aaWaar: op jouw school aaPraktische vereisten: tafels, stoelen, mogelijkheid tot projectie, bord of flip-over

WERELDBURGERSCHAP OP SCHOOL Kleur Bekennen stimuleert, promoot en ondersteunt mondiale vorming en actief wereldburgerschap in het onderwijs door scholen te helpen projecten op te zetten en financiële ondersteuning te geven aan scholen die procesmatig werken rond mondiale vorming. De grootte van deze subsidie is afhankelijk van de omvang en de duur van het project. Er zijn twee opties: je kan voor een kortlopend ‘mondiaal project’ kiezen of voor een langer en intensiever ‘wereldburgertraject’. Er zijn voorwaarden voor het krijgen van financiële steun van Kleur Bekennen, die je terugvindt op de website. Dien je aanvraag op tijd in! Meer info: www.kleurbekennen.be/ wat-is-kleur-bekennen/wat-bieden-we.


Project/traject


27

11.11.11 in je provincie: Antwerpen

Meer educatieve tips, webtips, filmtips, voorstellingen, acties, … die aansluiten bij het campagnethema vind je op www.11.be/ secundaironderwijs. We ontdekken

Patriottenstraat 27 - 2600 BERCHEM 03 281 06 62 - [email protected]

Limburg

Bedrijfsstraat 10, bus 11 - 3500 KIEWIT 011 87 14 80 - [email protected]

Oost-Vlaanderen

Dok-Noord 4, hal 25- 9000 GENT 09 233 02 03 - [email protected]

ook regelmatig nog meer interessant educatief aanbod over het campagnethema. Beschouw deze folder dus als een bloemlezing en hou de website in de gaten voor meer educatieve tips!

Vlasfabriekstraat 11 – 1060 BRUSSEL 02 536 11 60 – [email protected] 02 536 11 23 – [email protected]

West-Vlaanderen

Hugo Verrieststraat 22 - 8800 ROESELARE 051 240613 - [email protected]

Vlaams-Brabant en Brussel

Vlasfabriekstraat 11 - 1060 BRUSSEL 02 536 11 53 - [email protected]

191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met de Vlaamse Noord-Zuidbeweging actie om de politici aan hun belofte te herinneren én de lat hoger te leggen. Armoede moet de wereld uit!

www.detijdloopt.be

V.U.: Bogdan Vanden Berghe – Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging – 11.11.11 vzw – Vlasfabriekstraat 11 – 1060 Brussel – www.11.be

WE WANT MORE!

11.11.11 secundair onderwijs en jongeren:

AANBOD SECUNDAIR ONDERWIJS

Recommend Documents