INHOUDSOPGAVE TOELICHTING BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED 1
INLEIDING..........................................................................................................................................................................1 1.1 Wettelijk kader .............................................................................................................................................................1 1.2 Motieven voor een algehele planherziening..................................................................................................................2 1.3 Gevolgde werkwijze.....................................................................................................................................................3 1.4 Handhaven bestemmingsplan buitengebied..................................................................................................................5
2
GEBIEDSBESCHRIJVING ...............................................................................................................................................7 2.1 Gebiedsbeschrijving......................................................................................................................................................7 2.1.1 Deelgebied 1....................................................................................................................................................7 2.1.2 Deelgebied 2..................................................................................................................................................10 2.1.3 Deelgebied 3..................................................................................................................................................11 2.1.4 Deelgebied 4..................................................................................................................................................12 2.2 Sectorale kijk op het buitengebied..............................................................................................................................13 2.2.1 Land- en tuinbouw........................................................................................................................................13 2.2.2 Natuur en landschap .....................................................................................................................................15 2.2.3 Recreatie en toerisme....................................................................................................................................16 2.2.4 Milieu ...........................................................................................................................................................16
3
UITGANGSPUNTEN BIJ OPSTELLEN BESTEMMINGSPLAN ...............................................................................18 3.1 Beleidsuitspraken rijksoverheid .................................................................................................................................18 3.1.1 Vierde nota over de ruimtelijke ordening extra (Vinex) .................................................................................18 3.1.2 Structuurschema Groene Ruimte..................................................................................................................19 3.1.3 Nota Dynamiek en Vernieuwing...................................................................................................................19 3.1.4 Natuurbeleidsplan.........................................................................................................................................20 3.1.5 Beleidsnota Openluchtrecreatie "Kiezen voor Recreatie" ............................................................................21 3.1.6 Beleidslijn ruimte voor de rivier....................................................................................................................21 3.2 Beleidsuitspraken provincie/regio ..............................................................................................................................21 3.2.1 Streekplan Noord- en Midden-Limburg.......................................................................................................21 3.2.2 Provinciaal Waterhuishoudingsplan..............................................................................................................23 3.2.3 Ruilverkaveling Land van Thorn...................................................................................................................23 3.2.4 Het Ammoniakbeleid in Noord- en Midden-Limburg..................................................................................23 3.2.5 Nadere Uitwerking Brabant-Limburg (NUBL).............................................................................................24 3.2.6 Toeristisch/recreatieve ontwikkelingsvisie gemeente Heel ...........................................................................25 3.2.7 Handleiding Plannen Buitengebied................................................................................................................25 3.2.8 De Paraplunota.............................................................................................................................................27
4
GEMEENTELIJK BELEID................................................................................................................................................28 4.1 Centrale hoofddoelstelling..........................................................................................................................................28 4.2 De land- en tuinbouw.................................................................................................................................................28 4.3 Natuur en landschap...................................................................................................................................................30 4.4 Milieu.........................................................................................................................................................................30 4.5 Recreatie en toerisme..................................................................................................................................................31 4.6 Aan het buitengebied gebonden bedrijven ..................................................................................................................31 4.7 Niet noodzakelijkerwijs in het buitengebied thuishorende activiteiten ......................................................................31
5
DE PLANSTUKKEN .........................................................................................................................................................33 5.1 Toelichting op de plankaart........................................................................................................................................33
6
BESTEMMINGEN EN VOORSCHRIFTEN ..................................................................................................................35 6.1 Inleidende voorschriften.............................................................................................................................................35 6.1.1 Begripsbepalingen.........................................................................................................................................35 6.1.2 Wijze van meten ...........................................................................................................................................36 6.2 Beschrijving in hoofdlijnen.........................................................................................................................................36 6.2.1 Toelichting op de algemene beschrijving in hoofdlijnen................................................................................36 6.2.2 Beschrijving in hoofdlijnen in relatie tot de gebiedskenmerken ....................................................................42 6.3 De hoofdbestemmingen..............................................................................................................................................44
6.4
6.5
6.3.1 Agrarische doeleinden, bouwperceel A(b)....................................................................................................44 6.3.2 Agrarische doeleinden A...............................................................................................................................50 6.3.3 Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke waarden en natuurwaarden Aln..................................57 6.3.4 Natuurgebied N.............................................................................................................................................67 Overige bestemmingen................................................................................................................................................72 6.4.1 Woondoeleinden W.......................................................................................................................................72 6.4.2 Waterwoondoeleinden Wb............................................................................................................................74 6.4.3 Woonwagenterrein Ww ................................................................................................................................74 6.4.4 Autoboxen W(ab) .........................................................................................................................................75 6.4.5 Waterleidingbedrijf Mn(w)...........................................................................................................................75 6.4.6 Begraafplaats Mr(b) .....................................................................................................................................75 6.4.7 Nutsdoeleinden Mn......................................................................................................................................75 6.4.8 Waterstaatsdoeleinden Mw..........................................................................................................................75 6.4.9 Horeca Dh.....................................................................................................................................................75 6.4.10 Hoveniersbedrijf/tuincentrum Dt(t)..............................................................................................................75 6.4.11 Bedrijven B...................................................................................................................................................75 6.4.12 Industrieterrein Bi.........................................................................................................................................76 6.4.13 Bedrijven B(2-3)...........................................................................................................................................76 6.4.14 Opslagdoeleinden B(o) .................................................................................................................................76 6.4.15 Recreatiewoonverblijven Rv(r).....................................................................................................................76 6.4.16 Dagrecreatie R...............................................................................................................................................76 6.4.17 Park Rd(p)....................................................................................................................................................77 6.4.18 Sportieve recreatie Rs...................................................................................................................................77 6.4.19 Jachthaven Rs(j) ...........................................................................................................................................77 6.4.20 Hengelsport Rs(h) ........................................................................................................................................77 6.4.21 Recreatief vaarwater Rs(w) ..........................................................................................................................77 6.4.22 Waterscouting Rs(ws) ..........................................................................................................................77 6.4.23 Watersportcentrum Rs(c).............................................................................................................................77 6.4.24 Schutterij Rs(s).............................................................................................................................................78 6.4.25 Ruitersportdoeleinden Rs(r).........................................................................................................................78 6.4.26 Wegverkeer Vw.............................................................................................................................................78 6.4.27 Waterweg Vs.................................................................................................................................................78 6.4.28 Groenvoorzieningen G..................................................................................................................................78 6.4.29 Tevens bovengrondse leiding met beschermingszone...................................................................................79 6.4.30 Tevens ondergrondse leiding met beschermingszone....................................................................................79 6.4.31 Tevens leidingenstrook.................................................................................................................................79 6.4.32 Tevens waterwingebied/grondwaterbeschermingsgebied..............................................................................79 6.4.33 Tevens waterbergend winterbed van de Maas..............................................................................................80 6.4.34 Tevens stroomvoerend winterbed van de Maas ...........................................................................................80 Algemene voorschriften..............................................................................................................................................80
7
DIFFERENTIATIEVLAKKEN EN WAARDEVOLLE ELEMENTEN ...........................................................................84 7.1 Differentiatievlakken..................................................................................................................................................84 7.1.1 Beekdal .........................................................................................................................................................84 7.1.2 Recreatief medegebruik toegestaan ...............................................................................................................88 7.1.3 Visvijver........................................................................................................................................................90 7.2 Waardevolle elementen...............................................................................................................................................90 7.2.1 Water ............................................................................................................................................................91 7.2.2 Houtopstanden.............................................................................................................................................92 7.2.3 Cultuurhistorisch waardevolle wegen...........................................................................................................94 7.2.4 Steilranden ....................................................................................................................................................94 7.2.5 Poel/gracht ....................................................................................................................................................95 7.2.6 Waardevolle oever-/watervegetaties en waardevolle berm-/greppelvegetaties ..............................................95
8
PLANPROCEDURE ..........................................................................................................................................................97
9
RESULTATEN OVERLEG ...............................................................................................................................................99 9.1 Inspraak artikel 6A WRO ...........................................................................................................................................99
9.2
Overleg artikel 10 B.R.O..........................................................................................................................................123
Bijlagen: 1 2 3 4 5
Het begrenzingenplan Midden Limburg-West voor de gemeente Heel. Het concept begrenzingenplan Maasdal voor de gemeente Heel De voor verzuring gevoelige gebieden in Heel (A- en B-gebieden). Milieuregelgeving agrarische bedrijven in relatie tot omliggende milieugevoelige bestemmingen. Kaartje Bouwen langs de Maas
1
1
INLEIDING In deze toelichting behorende bij het bestemmingsplan "Buitengebied" van de gemeente Heel wordt achtergrondinformatie gegeven over het te voeren ruimtelijk beleid in het buitengebied van Heel. In hoofdzaak bestaat de toelichting uit drie onderdelen: # Een samenvatting van de Paraplunota en de beleidsnota (hfd. 2,3,4); # De motivering van de bestemmingen en de voorschriften (hfd. 5,6,7); # De planprocedure en de resultaten van het overleg (hfd. 8,9). In dit inleidende hoofdstuk worden de volgende aspecten behandeld. Allereerst zal de wettelijke basis voor bestemmingsplannen buitengebied worden geschetst. In paragraaf 1.2 zal gemotiveerd worden waarom een nieuw bestemmingsplan buitengebied noodzakelijk was. In de afsluitende paragraaf zal een overzicht gegeven worden van de gevolgde werkwijze bij het maken van dit bestemmingsplan buitengebied.
1.1
Wettelijk kader Sinds 1 augustus 1965 is in Nederland de Wet op de Ruimtelijke Ordening van kracht. Sedertdien wordt niet meer gesproken over "uitbreidingsplannen" maar over bestemmingsplannen. Deze regelen niet alleen de bestemming van gronden, ook het gebruik wordt in deze plannen bepaald. Het bestemmingsplan voor het buitengebied is daarom een geëigend instrument om de ontwikkelingen in het buitengebied van een gemeente in de gewenste richting te sturen. Voorts kunnen ook minder gewenste ontwikkelingen worden voorkomen. Artikel 10, lid 1 W.R.O. verplicht elk Gemeentebestuur om een bestemmingsplan vast te stellen voor dat gedeelte van de gemeente dat niet tot de bebouwde kom behoort. Het betreffende artikel luidt als volgt: "Voor het gebied van de gemeente, dat niet tot een bebouwde kom behoort, stelt de Gemeenteraad een bestemmingsplan vast, waarbij, voor zover dit ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening nodig is, de bestemming van de in het plan begrepen grond wordt aangewezen en zo nodig, in verband met de bestemming, voorschriften worden gegeven omtrent het gebruik van de in het plan begrepen grond en de zich daarop bevindende opstallen. Deze voorschriften mogen slechts om dringende redenen een beperking van het meest doelmatige gebruik inhouden en mogen geen eisen bevatten met betrekking tot de structuur van agrarische bedrijven. Onder grond wordt water mede begrepen"
Artikel 33 W.R.O. bepaalt, dat bestemmingsplannen ten minste eenmaal in de tien jaar worden herzien. Bij wijziging van de Wet in 1985 werd voorgeschreven dat ingezetenen en belanghebbenden bij de voorbereiding van ruimtelijke plannen worden betrokken (inspraak artikel 6a W.R.O.). De in de art. 23-31 van de W.R.O. geregelde procedure, welke tot het verkrijgen van rechtsgeldigheid van een bestemmingsplan leidt, is uitgebreid. Driemaal achtereen wordt het bestemmingsplan ter visie gelegd, waarbij de mogelijkheid bestaat tot het indienen van bezwaren (zienswijze, bedenkingen en beroep, zie hfd. 8). Wanneer het bestemmingsplan eenmaal rechtskracht bezit, is het bindend voor zowel overheid als burger en kan het grond voor onteigening geven.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
2
Behalve de Wet op de Ruimtelijke Ordening, geeft ook het Besluit op de Ruimtelijke Ordening (B.R.O.) aan op welke manier de ordening van de ruimte middels het bestemmingsplan moet plaatsvinden. Artikel 9 B.R.O. bepaalt, dat Burgemeester en Wethouders van een gemeente, ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening in de gemeente, een onderzoek instellen naar de bestaande toestand en naar de mogelijke en wenselijke ontwikkelingen binnen de gemeente. Voor zover op het plan van toepassing, worden de uitkomsten van dit onderzoek, alsmede de aan het bestemmingsplan ten grondslag liggende gedachten, in een toelichting vermeld. 1.2
Motieven voor een algehele planherziening Dit plan behelst een algehele herziening van het "algemeen bestemmingsplan" en de wijziging daarvan. Actualisering van het bestemmingsplan is om meerdere redenen van belang: # Heel en Panheel, Wessem en Beegden waren tot 1991 aparte gemeenten en hadden daardoor ieder een eigen bestemmingsplan voor het buitengebied. Na samenvoeging van deze gemeenten tot één gemeente, de gemeente Heel, ontstond de behoefte aan één bestemmingsplan "buitengebied". Daarnaast was de in artikel 33 W.R.O. genoemde termijn van 10 jaar voor twee van de drie plannen ruim verstreken zodat herziening hiervan aan de orde was. # Het landelijk en provinciaal beleid met betrekking tot het landelijk gebied is de laatste jaren sterk aan verandering onderhevig. Verscheidene recent uitgebrachte nota's geven een nieuwe visie over de toekomst van het buitengebied, te denken valt hierbij aan het Structuurschema Groene Ruimte en het Natuurbeleidsplan. Ook het milieubeleid is steeds verder ontwikkeld en krijgt meer raakvlakken met het ruimtelijk beleid. Het huidige vigerende bestemmingsplan is niet meer up-to-date zodat actualisering wenselijk is. # De provincie Limburg heeft in 1990 middels de "Handleiding Plannen Buitengebied" een nieuwe plansystematiek geïntroduceerd, die de ruimere mogelijkheden van de Wet op de Ruimtelijke Ordening en het Besluit op de Ruimtelijke Ordening 1985 benut. Een belangrijke wijziging is dat de plannen meer het karakter krijgen van een globaal eindplan waarbij het aantal bestemmingen sterk beperkt wordt. Essentieel is verder dat gebruik wordt gemaakt van het instrument "beschrijving in hoofdlijnen" waardoor het pla n beleidsgerichter en inzichtelijker wordt. In zijn algemeenheid levert de nieuwe plansystematiek een beter hanteerbaar en controleerbaar bestemmingsplan op. De raad van Heel heeft besloten het bestemmingsplan deels conform de Handleiding op te zetten. # In het kader van de actualisering van de bestemmingsplannen buitengebied is door het Rijk een subsidieregeling in het leven geroepen die gemeenten moet stimuleren hun bestemmingsplannen versneld aan de nieuwe beleidsvisies aan te passen. De gemeente Heel heeft samen met de gemeenten Heythuysen, Hunsel, Nederweert, Stramproy, Thorn en Weert besloten zich bij de provincie aan te melden voor een financiële bijdrage voor de herziening van hun bestemmingsplannen. Daartoe zijn ze begonnen met het laten opstellen van een Paraplunota, waarin de meest gewenste ontwikkelingen voor deze gemeenten worden beschreven. Deze Paraplunota vormt de basis voor dit bestemmingsplan. # Op 1 januari 1995 is het besluit Vervolg-bijdrageregeling ontwikkeling milieubeleid (VOGM) in werking getreden, op basis waarvan gemeenten een aanvraag konden doen voor een bijdrage in de kosten van het gemeentelijk milieubeleid. Eén van de taken waarvoor de toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
3
gemeente Heel in het kader van deze regeling heeft gekozen, is het opstellen en handhaven van het bestemmingsplan buitengebied. Dit houdt in dat een nieuw bestemmingsplan buitengebied wordt opgesteld, waarbij d.m.v. een gecoördineerde handhaving van dit plan en van de bestaande wetten en verordeningen een bijdrage geleverd wordt aan de bescherming van natuur, milieu en landschap. 1.3
Gevolgde werkwijze Nadat de gemeenteraad van Heel had besloten over te gaan tot herziening van het algemeen bestemmingsplan "Heel en Panheel", het bestemmingsplan "Buitengebied '89 Wessem" en het bestemmingsplan "Buitengebied" van Beegden zijn verschillende werkzaamheden verricht (zie afb. 1). Onderzoek is noodzakelijk om alle betrokken belangen in beeld te krijgen. Dit is essentieel voor een verantwoorde toewijzing van de bestemmingen en de formulering van de gebruiksvooschriften. Tevens is dit een gemeentelijke verplichting (in het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening). In de Paraplunota komt het beleid op boven- en intergemeentelijk niveau aan de orde. Hier worden de nationale en provinciale plannen en nota's die van belang zijn voor het buitengebied van Heel behandeld. Daarnaast is er gebiedsgericht onderzoek verricht naar het huidige ruimtegebruik, de abiotische gesteldheid, natuur, landschap, land- en tuinbouw, recreatie en toerisme en milieubeheer. Dit rapport heeft mede aan de basis gestaan bij de indeling in bestemmingen. Het onderzoek in het kader van de Paraplunota is in hoofdzaak in de periode 1993-1995 uitgevoerd. Een onderdeel van het basisonderzoek wordt gevormd door de bedrijvenbezoeken. Het toekennen van een agrarische bouwkavel is geschied na bezoek van een zogenaamde agrarische bouwkavelcommissie aan de agrarische bedrijven. De niet-agrarische bedrijven hebben na een bezoek door een commissie een bestemmingsinrichting gekregen. De beleidsnota vormt een onmisbare schakel tussen de objectieve onderzoeksgegevens en de verdere planvormingsprocedure. Het bevat essentiële uitspraken die richting geven aan de vormgeving en materiële inhoud van het bestemmingsplan "buitengebied".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
4
Afb. 1: Vereenvoudigde stappenschema voor opstellen bestemmingsplan. onderzoeksrapporten - Paraplunota - bedrijvenbezoek - aanvullend onderzoek
beleidsnota - gemeentelijke visie
bestemmingsplan - plankaarten - voorschriften - toelichting
planprocedure - vooroverleg - inspraak - planvaststelling - plangoedkeuring
Na behandeling van de beleidsnota is een aanvang gemaakt met het maken van de voorontwerpen van de plankaarten, de voorschriften en de toelichting. Aan de hand van topografische ondergronden, luchtfoto's en diverse inventarisaties (o.a. recreatie, burgerwoningen, agrarische en niet-agrarische bedrijven) zijn een inventarisatiekaart en een plankaart gemaakt. De inventarisatiekaart bevat alle elementen van het buitengebied die van belang zijn in het kader van de handhaving van het bestemmingsplan "buitengebied" zoals bossen, houtopstanden, laanbeplanting, bebouwing, taluds etc. De plankaart bestaat uit een tweetal deelkaarten (schaal 1:10.000), namelijk: - De "bestemmingenkaart" bevat de verschillende bestemmingen waarop de gebruiksvoorschriften in hoofdlijnen zijn gebaseerd. - Op een aparte kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" zijn de diverse toevoegingen opgenomen die resulteren in een aanvullend beleid t.o.v. de onderliggende bestemmingen. Het gaat hierbij om differentiatievlakken (bijv. openheid) en waardevolle elementen (houtwallen, steilranden, cultuurhistorisch waardevolle wegen e.d.). Beide plankaarten geven niet alleen een beeld van het bestaande ruimtegebruik, maar in combinatie met de voorschriften sturen ze ook de toekomstige ontwikkelingen in het buitengebied.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
5
Na de inventarisatiekaart, de plankaart en de onderzoeksrapporten zijn de voorschriften gemaakt. De voorschriften bepalen wat wel of niet is toegestaan per bestemming, tevens worden ontwikkelingsmogelijkheden geboden. Als laatste is deze toelichting tot stand gekomen. Hierin worden enkele gemeentelijke beleidslijnen belicht te zamen met de toelichting op de bestemmingen en voorschriften. In het kader van het overleg, artikel 10 B.R.O. zal het voor-ontwerp-plan naar diverse instanties voor commentaar worden opgestuurd. Het voor-ontwerp-plan zal tevens overeenkomstig artikel 6A W.R.O. in de inspraak worden gebracht. De vaststellingsprocedure, artikel 23 ev. W.R.O. neemt een aanvang wanneer het ontwerpbestemmingsplan gedurende één maand voor een ieder ter inzage wordt gelegd. 1.4
Handhaven bestemmingsplan buitengebied Het buitengebied is de laatste tijd in Nederland sterk in de belangstelling komen te staan. Er komen steeds meer signalen over de achteruitgang van de kwaliteit van het buitengebied. Overtredingen als illegale bouwsels en storten worden vaak nauwelijks opgemerkt en zelden gesanctioneerd. Doordat de regelgeving voor het buitengebied momenteel divers is, is de vraag ontstaan naar een gecoördineerde aanpak van de handhaving in het buitengebied. De gemeente Heel heeft daarom besloten het opstellen en handhaven van het bestemmingsplan buitengebied als VOGM-taak te kiezen. Op basis van deze Vervolg-bijdrageregeling Ontwikkeling Gemeentelijk Milieubeleid (VOGM) kunnen gemeenten een bijdrage krijgen in de kosten van het gemeentelijk milieubeleid. De keuzetaak 'opstellen en handhaven van het bestemmingsplan buitengebied' houdt in dat naast het planmatig opstellen van een nieuw (handhaafbaar) bestemmingsplan voor het gehele buitengebied, gelijktijdig gewerkt zal worden aan een handhavingsplan, welke gericht zal zijn op het daadwerkelijk oppakken van deze handhaving. Voor deze keuzetaak moet de gemeente een soort programma opstellen: - welke aspecten hebben prioriteit (bijvoorbeeld handhaven beekdalzones of de ecologische hoofdstructuur); - wat wordt gedaan met illegale bouwsels: saneren, legaliseren of overgangsrecht; - wie is hiervoor aanspreekbaar op de gemeente; - hoe vaak wordt gecontroleerd en waar moet op gelet worden; - voorlichting aan burgers. Het bestemmingsplan buitengebied moet in december 1997 ter inzage liggen. Om de handhaving van het bestemmingsplan door de gemeente mogelijk te maken, is een goede inventarisatie nodig. Daartoe zal a.h.v. topografische ondergronden, luchtfoto's maar ook veldinventarisaties een inventarisatiekaart worden opgesteld. Deze kaart zal als handvat dienen bij de controlerende werkzaamheden van de gemeente. Het bestemmingsplan "Buitengebied" biedt de mogelijkheid deze handhaving te concretiseren.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
DEEL I
GEBIEDSBESCHRIJVING EN (BOVEN)GEMEENTELIJK BELEID
7
2
GEBIEDSBESCHRIJVING Dit hoofdstuk bestaat uit twee gedeelten. Allereerst zal in par. 2.1 de karakteristiek van het plangebied door middel van een beschrijving van vier deelgebieden nader worden toegelicht. Vervolgens zal telkens vanuit één invalshoek (landbouw, recreatie en natuur en landschap) een beeld geschetst worden van Heel. Dit hoofdstuk kan dan ook gezien worden als een samenvatting van het gebiedsgericht onderzoek uit de Paraplunota met hier en daar een nadere uitwerking daarvan.
2.1
Gebiedsbeschrijving De gemeente Heel is in vier deelgebieden opgedeeld (zie afb. 2). Dit is gebeurd om bewoners/gebruikers van het buitengebied in staat te stellen snel kennis te nemen van de belangrijkste kenmerken/waarden in de verschillende delen van het buitengebied van Heel. Bij de afbakening van de deelgebieden zijn verschillende criteria gebruikt: # de deelgebieden dienen een bepaalde omvang te hebben, terwille van de hanteerbaarheid moet het aantal deelgebieden niet te groot worden; # de grenzen van de deelgebieden dienen bij voorkeur samen te vallen met voor de gebruikers van het buitengebied herkenbare/bekende grenzen. Veelal zijn dit wegen en gemeentegrenzen; # de deelgebieden dienen bij voorkeur een interne samenhang te hebben dat wil zeggen dat men het gebied ook als één geheel beschouwt. De onderscheiden gebiedsdelen zijn dus géén landschappelijke eenheden op basis van bijvoorbeeld abiotiosche of historisch-geografische gegevens. De verschillende deelgebieden omvatten immers (deels) identieke kenmerken (bijv. aanwezigheid van oudbouwlanden). Van belang is tevens dat er geen oorzakelijk verband bestaat tussen de hier onderscheiden deelgebieden en de toegekende bestemmingen en daarbij horende voorschriften. Het feit bijvoorbeeld dat iets in deelgebied 1 ligt zegt niets over de wijze waarop het bestemd zal worden.
2.1.1
Deelgebied 1 Begrenzing Dit deelgebied is globaal gelegen tussen de Haelense beek, de rijksweg A68, de Beegderweg, de kern Beegden en de plassen Waterspaarbekken en Boschmolenplas. Opbouw van het gebied Het natuurgebied de Beegderheide (inclusief Exatenbosch en Tuspeel) beslaat het grootste deel van dit gebied. De Beegderheide is door haar ligging een zeer bijzonder terrein, ze ligt namelijk op de overgang van het voedselrijke Maasdal naar de hogere, voedselarme zandgronden (de dekzanden) van de Peel. Uit de historische kaart blijkt dat de Beegderheide aan het einde van de 19e eeuw bestond uit uitgestrekte droge en vochtige heidevelden, stuifzand en vennen, gecombineerd met naaldbossen. Even ten oosten van Grathem splitst de Uffelse beek zich in de Haelense beek en de Panheelder-
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
8
Afb. 2: Deelgebieden buitengebied Heel
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
9
beek, welke op de grens van het plangebied liggen. Beide beken zijn gelegen in een oude Maasmeander. De beekdalgronden bestonden in de vorige eeuw uit broekbossen en vochtige graslanden. Tegenwoordig komt zowel grasland als bouwland voor. De beken zelf zijn in de loop der tijd genormaliseerd. Nadere beschrijving De Beegderheide bestaat momenteel grotendeels uit naaldbos (m.n. Grove den en Corsicaanse den, voor het merendeel tussen 1934 en 1975 aangeplant t.b.v. het gebruik in de mijnbouw). Heidevelden en stuifzand komen op kleine schaal voor. Verder liggen in het gebied in totaal 32 vennen, waarvan het merendeel ten noorden van de Napoleonsbaan. Ten gevolge van eutrofiëring, verdroging, verzuring en versnippering zijn de vegetaties in en langs de vennen en ook in de heidegebieden sterk aangetast. De stuifzanden bezitten nog steeds specifieke floristische waarden (o.a. Heidespurrie, Buntgras, Zandzegge). In de Beegderheide worden 66 broedvogelsoorten aangetroffen, waarvan een aantal op de rode lijst voorkomt (Dodaars, Groene specht, Roodborsttapuit, Geelgors en Porseleinhoen). Daarnaast is de Beegderheide kerngebied voor amfibieën en reptielen (o.a. Kleine watersalamander, Alpenwatersalamander, Kamsalamander, Heikikker, Poelkikker en Levendbarende hagedis). Een bijzonder deel van de Beegderheide is de Tuspeel. Door een ondiep in de bodem aanwezige leemlaag blijft de grondwaterstand hier hoog, waardoor er een unieke hoogveenvegetatie aanwezig is. In het gebied komen diverse zeldzame planten voor zoals veenmossen, Witte snavelbies en twee soorten zonnedauw in de natte delen en Dopheide en Lavendelheide op de hoger gelegen veenbulten. Ook leven er diverse soorten amfibieën in de poelen. Op uitgedroogde veenpakketten zet verlanding in en ontstaat berkenbroekbos. Deze zijn broedgebied voor o.a. de Fitis en de Boompieper, verder leven er onder meer de Levendbarende hagedis en ook reeën. De hoogveenkern wordt omgeven door met bos begroeide stuifduinen waar o.a. de Grote bonte specht en de Groene specht broeden. Het beekdal van de Haelense beek vormt samen met de Beegderheide een landschapsecologische eenheid waarbinnen verschillende gradiënten voorkomen (hoog-laag, zand-klei, droog-nat, gesloten-open). Het is een breed dal dat wordt begrensd door steilranden. De beekdalgronden zijn in agrarisch gebruik; zowel bouwland als grasland komen voor. In het beekdal liggen diverse agrarische bedrijven. Ten noordwesten van de kern Beegden bevindt zich een molen (type standaardmolen) uit 1750. De molen staat op de monumentenlijst en is in 1856 verplaatst naar de huidige locatie. Momenteel is er weer sprake van de molen te verplaatsen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
10
Afb. 3: Het beekdal van de Haelense beek. 2.1.2
Deelgebied 2 Begrenzing Dit deelgebied is globaal gelegen tussen de Beegderweg, de kernen Beegden en Heel, de plassen Polderplas en De Slaag, het Lateraalkanaal Linne-Buggenum en de rijksweg A68. Opbouw van het gebied Dit gebied is gelegen in het dal van de Maas en kan grotendeels gekarakteriseerd worden als een rivierkleigebied. Op de historische kaart uit het einde van de 19e eeuw is te zien dat het deelgebied in agrarisch gebruik was (zowel bouwland als grasland). Het Lateraalkanaal heeft ervoor gezorgd dat de gronden niet meer in direct contact staan met de Maas. De Sleijebeek, die het gebied van west naar oost doorkruist, is een gegraven waterloop en had op de historische kaart de naam Hooge Bemdens Graaf. Nadere beschrijving Het gebruik van het gebied is in vergelijking met de historische kaart nauwelijks veranderd; het gebied is nog steeds grotendeels in agrarisch gebruik, waarbij ook de oppervlakten en de ligging van de arealen grasland en bouwland ongeveer gelijk zijn gebleven. In het deelgebied liggen enkele agrarische bedrijven.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
11
De bossen worden in dit deelgebied vertegenwoordigd door een bosgebied (gemengd bos) ten zuidwesten van de Beegderweg, dat aansluit op de Beegderheide. Verder zijn er in de buurt daarvan nog enkele verspreid liggende loofbospercelen. De Sleijebeek loopt van het kanaal Wessem-Nederweert via de zuidkant van de kern Heel naar het Lateraalkanaal. De waterloop is erg smal en valt niet erg op in het landschap. Het landschap is halfopen van karakter. De vele hoogspanningsleidingen die het gebied doorkruisen, beperken echter de doorzichten in het landschap. Op de grens met de kern Beegden en aan de zuidkant van de Beegderweg liggen diverse steilranden die het Maasdal begrenzen. De dijk die langs het lateraalkanaal ligt, is over de hele lengte van het deelgebied duidelijk aanwezig. 2.1.3
Deelgebied 3 Begrenzing Dit deelgebied wordt globaal begrensd door de rijksweg A2, de Napoleonsbaan, de Boschmolenplas, de kernen Panheel en Heel en de plassen Polderplas en De Slaag. Opbouw van het gebied Dit deelgebied heeft zijn huidige verschijningsvorm voor het grootste deel te danken aan de grindwinningen die er in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Van het oorspronkelijke agrarische landschap is bijna niks meer terug te vinden. Het huidige landschap bestaat voor een groot deel uit plassen, daarnaast is er een bedrijventerrein en zijn delen in agrarisch gebruik. Het agrarisch gebied ten noorden en westen van het Leerke Ven is van oorsprong in gebruik als bouwland. Het is echter niet als oudbouwland herkenbaar omdat de oorspronkelijke verkaveling verdwenen is. Nadere beschrijving In het deelgebied liggen diverse plassen met een totale oppervlakte van zo'n 110 hectare. De plassen staan, met uitzondering van het Leerke Ven en de Polderplas, in open verbinding met het kanaal Wessem-Nederweert en daardoor met elkaar. De plassen hebben met name recreatieve (watersport en -recreatie) en/of natuurwaarden. Bij het Leerke Ven is een dagstrand aanwezig. Tussen de rijksweg A2 en het kanaal Wessem-Nederweert ligt een bedrijventerrein. Het merendeel van de bedrijven die er gevestigd zijn, zijn watergebonden of hebben te maken met de (voormalige) grindwinningen. De natuurwaarden die in het gebied voorkomen, zijn te vinden op de oevers van de plassen, met name van het Leerke Ven, De Slaag, Polderveld en Polderplas. De grindgaten zijn de laatste jaren steeds belangrijker geworden als broed- en overwinteringsgebied voor diverse soorten eenden, ganzen en zwanen. Ten noorden en westen van het Leerke Ven en ten oosten van Pol zijn de gronden in agrarisch gebruik. Zowel grasland als bouwland komt voor, bij Leerke Ven ligt daarnaast een boomgaard.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
12
Bij Pol (ten zuiden van de kern Heel) ligt een buurtschap, dat al heel lang bestaat. Op de tranchotkaart uit het begin van de 19e eeuw staan deze woningen al aangegeven. 2.1.4
Deelgebied 4 Begrenzing Dit deelgebied wordt globaal begrensd door de gemeentegrenzen met Thorn en Maasbracht en de kern Wessem. Opbouw van het gebied Ook in dit gebied is door de grindwinningen grotendeels een nieuw landschap ontstaan. De plassen ten zuiden van de kern Wessem (Prins Mauritshaven, Koeweide en Munsterse Speije) waren oorspronkelijk agrarische gebieden. Alleen de agrarische gronden ten westen van Wessem zijn niet vergraven. Dit gedeelte is van oudsher in agrarisch gebruik en kan worden getypeerd als een rivierkleigebied. Nadere beschrijving Ten zuidwesten van Wessem ligt de jachthaven die ligplaats biedt aan in totaal 890 vaartuigen. Aan de Wessemse kant van deze haven liggen diverse aan het water gebonden bedrijven. De plassen Koeweide en Munsterse Speije ten zuiden van de jachthaven worden vooral gebruikt voor de watersport en -recreatie.
Afb. 4: De jachthaven bij Wessem
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
13
Natuurwaarden in het gebied komen voor langs de Thornerbeek. Deze beek wordt omsloten door houtopstanden en vormt daardoor een aaneengesloten groene zone. Het beekdal is maar smal en wordt begrensd door steilranden. Ten westen van de kern Wessem ligt een landbouwgebied waar twee agrarische bedrijven zijn gevestigd. Het merendeel van de gronden is in gebruik als grasland. In dit gebied liggen enkele steilranden die de loop van oude Maasmeanders markeren. 2.2
Sectorale kijk op het buitengebied Het buitengebied van Heel vervult een meervoudige functie. Om de bestemmingen goed te kunnen onderbouwen, is het in ieder geval noodzakelijk oog te hebben voor de ontwikkelingen bij de belangrijkste grondgebruiksvormen. Hier zal nader ingegaan worden op de sectoren landbouw, natuur en landschap, recreatie en toerisme en milieu, aangezien deze belangen het meest prominent vertegenwoordigd zijn.
2.2.1
Land- en tuinbouw Van oudsher heeft de land- en tuinbouw een belangrijke rol gespeeld in Heel. Doordat een groot deel van de agrarische gronden in de loop der tijd is afgegraven t.b.v. de grindwinningen, is de agrarische sector in het buitengebied nu minder dominant aanwezig. Hier worden enkele belangrijke hoofdlijnen/conclusies met betrekking tot de landbouw beschreven. De gegevens komen o.a. uit de Paraplunota en uit de landbouwtellingen van 1992 en 1996. Uit de Paraplunota blijkt, dat in 1992 het aantal agrarische bedrijven in Heel volgens de statistieken is gesteld op 36, waarbij de grondgebonden landbouw (akkerbouw-, tuinbouw-, en graasdierbedrijven) de ruime overhand heeft. Hokdierbedrijven komen in beperkte mate voor (6 bedrijven). De landbouwtelling van 1996 geeft aan dat er nog 29 agrarische bedrijven in Heel zijn, waaruit valt af te leiden dat er een daling is in het aantal agrarische bedrijven. Ook in de toekomst moet rekening gehouden worden met een vermindering van het aantal agrarische bedrijven. Dit zal met name zijn oorzaak hebben in de strenger wordende milieubeperkingen die aan de verschillende bedrijfstakken worden opgelegd, zowel landelijk als vanuit de EG in Brussel. Ook de veranderende markt waarin een efficiënte bedrijfsvoering van steeds groter belang wordt, speelt een rol. Dit alles betekent dat rekening gehouden moet worden met enkele vrijkomende agrarische gebouwen. Het grondgebruik duidt op een sterke mate van grondgebondenheid van de agrarische bedrijven in de gemeente Heel. Tuinbouw onder glas komt niet voor. Ongeveer 55% van de landbouwgronden wordt gebruikt voor de akkerbouw (m.n. snijmaïs en suikerbieten), 40% is als grasland in gebruik en 5% is tuinbouwgrond. De gemiddelde productie-omvang van alle agrarische bedrijven in Heel, uitgedrukt in nge1, ligt iets onder het gemiddelde van geheel Limburg (zo'n 4% lager). Uit de landbouwtelling van 1996 blijkt, dat in Heel ongeveer 55% van de agrarische bedrijven een productie-omvang heeft 1
nge = nederlandse grootte-eenheid; een economische maatstaf waarmee de saldi per diersoort en per hectare gewas wordt uitgedrukt. Hierdoor kunnen verschillende bedrijfstypen onderling met elkaar vergeleken worden. Het LEI (Landbouw Economisch Instituut) gaat ervan uit dat voor 1 volwaardige arbeidskracht een normaal bedrijf een omvang van ongeveer 43 nge ( 160 sbe) moet hebben.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
14
van meer dan 50 nge. In 1992 was dit 44%. Het percentage bedrijven met meer dan 50 nge in Heel vertoont dus een stijgende lijn. Deze bedrijven voldoen aan de vereiste nge voor tenminste één volwaardige arbeidskracht. Hieruit blijkt dat de landbouwproductie zich steeds meer concentreert op de grotere bedrijven. De verdeling van de bedrijfstypen in Heel in 1996 is als volgt: 8 graasdierbedrijven = 28% 8 combinatiebedrijven = 28% 6 hokdierbedrijven = 20% 4 akkerbouwbedrijven = 14% 3 tuinbouw-/blijvende teeltbedrijven = 10% Graasdierbedrijven maken ruim 1/4 uit van het totaal aantal bedrijven in Heel. De productieomvang per bedrijf ligt ruim boven het gemiddelde van heel Limburg (zo'n 40% hoger). De graasdierbedrijven liggen vooral in de lagere delen van de gemeente (langs het Lateraalkanaal en in de beekdalen). Ook het percentage combinatiebedrijven in Heel is vrij hoog. Deze hebben in vergelijking met heel Limburg een gemiddelde productie-omvang die 35% hoger ligt. Het percentage hokdierbedrijven ligt iets hoger dan dat voor heel Limburg. Deze intensieve veehouderijen hebben te maken met stringente milieubepalingen. Dit kan de continuïteit van een aantal bedrijven in gevaar brengen. Daarbij komt dat de gemiddelde productie-omvang bij de hokdierbedrijven in Heel laag is te noemen, waardoor het te verwachten is dat een aantal bedrijven in de problemen komt door de verscherpte normen. Om de hokdierbedrijven zo min mogelijk in hun bedrijfsvoering te hinderen, is het ongewenst milieugevoelige activiteiten in de nabijheid van deze bedrijven te ontwikkelen. Daarom zal rekening moeten worden gehouden met onder meer de stankcirkels rond deze bedrijven. Hoewel meer dan de helft van de oppervlakte productiegrond in Heel voor de akkerbouw wordt aangewend, is het aantal akkerbouwbedrijven beperkt. Een groot deel van de akkerbouwgronden wordt ingezet ten behoeve van de teelt van mais als voedergewas. Suikerbieten en wintertarwe zijn de belangrijkste andere gewassen. De akkerbouwbedrijven hebben in vergelijking met de overige agrarische bedrijven in Heel de kleinste productieomvang. Het percentage tuinbouwbedrijven/blijvende teeltbedrijven ligt onder het gemiddelde van Limburg, ook de gemiddelde productie-omvang per bedrijf is lager. Bij de tuinbouwbedrijven gaat het voornamelijk om opengrondsgroentebedrijven (schorseneren, prei, andijvie). Een verdere schaalvergroting onder meer in verband met de milieu-eisen (extensivering) is te voorzien. Glastuinbouw komt in Heel niet voor. De blijvende teeltbedrijven worden vooral vertegenwoordigd door fruitbedrijven (appels). Bij deze productierichting moet rekening gehouden worden met een nadrukkelijker beïnvloeding van het landschap door het gebruik van kassen, containers en boogtunnels. 2.2.2
Natuur en landschap
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
15
Heel bezit relatief veel ecologisch waardevolle gebieden. Voor een deel is dit een gevolg van het feit dat de gemeente overgangsgebied is tussen twee landschapstypen, namelijk het rivierengebied in het zuidoostelijk deel van de gemeente en de hogere zandgronden in het noordwesten. Daarnaast zijn er door de grindwinningen diverse waterplassen ontstaan, die zich deels hebben ontwikkeld tot ecologisch waardevolle gebieden. De actuele natuurwaarden in Heel zijn in hoofdlijnen geconcentreerd in het stuifzandgebied Beegderheide, in de lager gelegen beekdalen en in en op de oevers van plassen. Deze gebieden vormen in hoofdzaak het ecologisch raamwerk in Heel. Als uitvloeisel van het Natuurbeleidsplan en de ruilverkaveling Land van Thorn zal gestreefd worden naar een versterking van de natuurwaarden in Heel. De relatienotagronden en natuurontwikkelingsgronden zijn gelegen in en aansluitend op de Beegderheide, in de beekdalen van de Haelense beek en de Panheelderbeek, ten noordwesten van de kern Wessem (aansluitend op het natuurgebied Meggelveld in de gemeente Thorn) en rondom de plas De Slaag (zie bijlagen 1 en 2). Het bestemmingsplan zal hiermee rekening houden. De Beegderheide is kerngebied in de Ecologische Hoofdstructuur. De doelstelling voor dit gebied is het wegnemen van de negatieve beïnvloeding op de natuurwaarden vanuit de in het gebied gelegen landbouwenclaves. Daarnaast worden laaglandbeek-ecosystemen verder ontwikkeld en vindt op kansrijke plaatsen omvorming plaats van naaldhout naar meer natuurlijke bostypen en heide. Ook wordt gestreefd naar het behouden en ontwikkelen van hoogveenrestanten, natte en droge heide en ven-ecosystemen. De Haelense beek heeft een functie als verbindingszone: het natuurgebied Heioord in Hunsel zal via de Uffelse beek en de Haelense beek worden verbonden met de Beegderheide en het Leudal. Doel voor het dal van de Haelense beek is de natuurwaarden in het gebied te versterken door de negatieve beïnvloeding tegen te gaan en door verdere ontwikkeling het een geheel te laten vormen met de in de nabijheid gelegen natuurterreinen. Wat betreft de vegetatie wordt gestreefd naar de ontwikkeling van broekbossen, moerassen en natte graslanden. Buiten het ecologisch raamwerk zijn de natuurwaarden beperkt tot verspreid liggende landschapselementen zoals houtwallen, bosjes en laanbeplanting. Ook deze elementen zijn van belang: ze versterken de landschappelijke structuur van het gebied en zijn tevens veelal van cultuurhistorische en ecologische waarde (ze dienen onder meer als verblijf-schuilplaats voor vogels en kleine zoogdieren). Bescherming van deze elementen is dan ook gewenst.
2.2.3
Het bestemmingsplan zal vooral bescherming moeten bieden aan het hiervoor geschetste ecologisch raamwerk (het bestaande en de voorgenomen versterking). Zonodig zullen hier beperkingen opgenomen moeten worden omtrent het agrarisch gebruik. Daarbuiten zal, rekening houdend met de verspreid liggende natuur- en landschapswaarden, zoveel mogelijk ruimte gelaten moeten worden aan de agrarische sector. Recreatie en toerisme Het buitengebied van Heel is bij recreanten in trek. De landschappelijke afwisseling en de aanwezigheid van de vele binnenwateren en het natuurgebied Beegderheide dragen hiertoe bij. De camping Heelderpeel (buiten het plangebied gelegen) en een kampeerboerderij bij Beegden bieden de recreant de gelegenheid om een langere tijd in de gemeente te verblijven.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
16
De waterrecreatie is in de gemeente Heel een zeer belangrijke vorm van recreatie, vele van de aanwezige plassen zijn dan ook hierop gericht. Daarnaast is in veel gevallen bij de openluchtrecreatie in het buitengebied sprake van het zgn. recreatief medegebruik. Dit wil zeggen dat het recreatief gebruik ondergeschikt is aan de hoofdfunctie (bijv. landbouw of natuur). Ten behoeve van de recreant zijn dan vaak wel (eenvoudige) voorzieningen getroffen zoals bewegwijzerde routes (wandel, fiets), picknickplaatsen, visstekken e.d. Een bijzondere vorm van recreatief medegebruik is het "kamperen bij de boer". Voor een aantal agrarische bedrijven kan dit een welkome (zij het veelal een beperkte) aanvulling betekenen van de bedrijfsinkomsten. Daarnaast wordt hierdoor het aanbod aan kampeerplaatsen vergroot. Om ook in de toekomst het plangebied voor recreatief medegebruik aantrekkelijk te houden, is het van belang dat de ontwikkelingen in de recreatie-sector niet ten koste gaan van natuur en landschap en dat de waardevolle natuurgebieden en landschappen goed worden beheerd. 2.2.4
Milieu Het bestemmingsplan buitengebied is voor de gemeentelijke overheid een belangrijk instrument om haar ruimtelijk beleid voor het buitengebied vorm te geven. Met de lokalisering en uitsluiting van functies voor het buitengebied kunnen gemeenten met het bestemmingsplan vanuit milieuoogpunt ongewenste ontwikkelingen voorkomen en tegenhouden. De verstoring van de milieukwaliteit dient te worden teruggedrongen en andere ontwikkelingen die de milieukwaliteit van het landelijk gebied aantasten, dienen gereguleerd te worden. Voor de gemeente Heel betekent dit dat concreet de milieuwaarden van de drie hoofdfuncties en daarnaast een aantal zoneringen vastgelegd en beschermd dienen te worden. In gebieden met de bestemming AAgrarische doeleinden A@ zijn de agrarische belangen dominant. Het gebied is bestemd voor duurzaam agrarisch grondgebruik. Bij afwezigheid van andere, niet-agrarische belangen, zal de landbouw zich kunnen ontplooien, mits er rekening gehouden wordt met de milieurandvoorwaarden. Door middel van dubbele bestemmingen worden in bepaalde gebieden aan de hoofdbestemming nadere bepalingen gekoppeld, ter bescherming van milieuwaarden. In gebieden met de bestemming AAgrarische doeleinden, gebied met landschappelijke waarden en natuurwaarden Aln@ is zowel sprake van agrarisch gebruik als van het aanwezig zijn van ecologische, cultuurhistorische en/of milieuwaarden, die beschermd moeten worden. Om achteruitgang in de kwaliteit van de te beschermen waarden te voorkomen, zijn voor sommige activiteiten beperkingen opgelegd. Sommige delen van de gemeente zijn uit natuurwetenschappelijk oogpunt zo belangrijk, dat de bestemming ANatuurgebied N@ op zijn plaats is. Dit is de meest beschermende bestemming. Slechts weinig of geen menselijke activiteiten zijn toegestaan. De natuurgebieden in de gemeente Heel herbergen veelal zeldzame planten- en diersoorten die elders in de gemeente en in den lande door de grote cultuurdruk zijn verdwenen. Deze gebieden zijn dan ook voor veel soorten van levensbelang, waardoor een uiterst zorgvuldig beleid gerechtvaardigd is. Zoals vermeld is er ook een aantal milieuzoneringen en milieubeschermingsgebieden ten behoeve van de scheiding van mogelijk conflicterende functies en/of de bescherming van specifieke milieuwaarden. Een belangrijk deel van het grondgebied van de gemeente Heel is aangemerkt als grondwaterbeschermingsgebied . Er zijn twee grondwaterbeschermingsgebieden binnen de gemeente Heel. Eén ten behoeve van drinkwaterwinning uit het spaarbekken De Lange Vlieter en één ten behoeve van de drinkwaterwinning uit het grondwater dat bij het pompstation ten noorden van de kern Beegden toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
17
wordt opgepompt. Alle activiteiten en ontwikkelingen binnen deze grondwaterbeschermingsgebieden (en de daarin liggende waterwingebieden) worden getoetst aan de regels uit de Provinciale Milieuverordening. Voor verzuring gevoelige (bos)gebieden worden beschermd door deze aan te wijzen als de zogenaamde A-, B- en C-gebieden waarvoor ammoniakdepositieregels gelden. Voor het industrieterrein langs het kanaal Wessem-Nerderweert is op 22 maart 1990 een geluidzone ingevolge art. 53 van de Wet geluidhinder vastgesteld. Buiten het gezoneerde deel is op betreffend industrieterrein het scheepsreparatiebedrijf VOF Jaree Tinnemans gevestigd. Dit bedrijf behoort tot categorie 13.3b van het inrichtingen- en vergunningenbesluit milieubeheer. Dit betekent dat het bedrijf behoort tot die categorieën van inrichtingen als bedoeld in art. 41 van de Wet geluidhinder, zodat de vestiging van een dergelijk bedrijf alleen is toegestaan op industrieterreinen waar de vestiging van betreffende categorieën van bedrijven niet is uitgesloten. Dit heeft tot gevolg dat het huidige gezoneerde deel van het industrietterrein dient te worden uitgebreid en dat er een nieuwe geluidzone dient te worden vastgesteld die tenminste het gebied omvat, waarbinnen met inachtneming van de al krachtens de Wet milieubeheer verleende vergunningen en de daaraan verbonden voorschriften een hogere geluidbelasting, vanwege het industrieterrein, dan 50 dB(A) optreedt. Momenteel zijn er op het industrieterrein de volgende bedrijven gevestigd: Nederlandse Steenslag Industrie, Steenbrekerij Holland N.V., Wessem I B.V./MLH B.V., VOF Jaree Tinnemans, J.A.M. van Buggenum Scheepstimmerwerken, Bloem Beheer BV en Kleiwarenfabriek Joosten Wessem b.v. Rekening houdend met de vergunde geluidruimte van betreffende bedrijven en de eventuele uitbreiding in westelijke richting van Joosten is een nieuwe geluidzone bepaald. Dit is gedaan door aan het bestaande zonebeheersmodel van betreffend industrieterrein bronnen toe te voegen die de vergunde geluidruimte representeren van die bedrijven die na de uitbreiding van het gezoneerde industrietterrein op het betreffende terrein komen te liggen. Voor het scheepsreparatiebedrijf Jaree Tinnemans is een bronvermogen gehanteerd gebaseerd op kentallen voor een dergelijke inrichting aangezien de momenteel vergunde geluidruimte waarschijnlijk onvoldoende is voor een dergelijke inrichting. De uitbreiding van de zone heeft tot gevolg dat er 1 woning nu binnen de zone komt te liggen. Het betreft hier een bedrijfsgebonden woning waarvan de geluidbelasting vanwege het industrieterrein gebaseerd op de al krachtens de Wet milieubeheer verleende vergunningen 55 dB(A) bedraagt. Voor betreffende woning is inmiddels een hogere grenswaarde van 55 dB(A) aangevraagd.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
18
3
UITGANGSPUNTEN BIJ OPSTELLEN BESTEMMINGSPLAN De vertaling van objectieve gebiedsgegevens naar concrete bestemmingen en voorschriften vindt niet willekeurig plaats. Doelstellingen omtrent de functies van het buitengebied sturen dit proces. De gemeente, hoewel een autonoom bestuursorgaan, kan hierbij niet (geheel) een eigen koers volgen. Er dient rekening gehouden te worden met diverse bovengemeentelijke beleidsdoelstellingen die veelal (in)direct als toetsingskader voor het bestemmingsplan dienen. De afgelopen jaren zijn diverse rijks- en provinciale nota's uitgebracht die inhoud geven aan (nieuwe) visies ten aanzien van het buitengebied. Bij het opstellen van dit bestemmingsplan is, uitgaande van de locale identiteit, zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij het bovengemeentelijk beleid voor het landelijk gebied. In de Paraplunota is het bovengemeentelijk beleid reeds uitgebreid behandeld. In dit hoofdstuk worden enkel de belangrijkste hoofdlijnen van de meest relevante bovengemeentelijke nota's beschreven. In het volgende hoofdstuk wordt binnen het kader van het bovengemeentelijk beleid de beleidsuitgangspunten van de gemeente Heel verwoord.
3.1
Beleidsuitspraken rijksoverheid De rijksoverheid heeft de afgelopen jaren diverse nota's uitgebracht die (mede) betrekking hebben op het landelijk gebied. Centraal in deze nota's staat de toenemende aandacht voor de kwaliteit van onze leefomgeving, waarbij in het landelijk gebied vooral meer aandacht wordt besteed aan het behoud van bestaande maar vooral ook de ontwikkeling van nieuwe landschaps- en natuurwaarden.
3.1.1
Vierde nota over de ruimtelijke ordening extra (Vinex) In deze nota geeft de regering aan op welke wijze zij het ruimtelijk beleid tot het jaar 2015 gestalte wil geven. In de Vinex wordt onderscheid gemaakt in verschillende koersen voor het landelijk gebied. Elke koers betreft een andere wijze van ruimtelijke rangschikking van de diverse gebiedsfuncties. In geen van de koersen wordt een monofunctionele ontwikkeling nagestreefd. In elke ontwikkelingsrichting is ruimte voor een verscheidenheid aan functies. Deze functies krijgen per koers een verschillend accent. Voor het plangebied is de zgn. bruine koers van toepassing: bruine koers In deze gebieden vindt ontwikkeling van de landbouw plaats in een mozaïekpatroon met andere functies en zal de grondgebonden landbouw de overheersende functie zijn. Daarnaast kunnen zich ook minder grondgebonden activiteiten in lokale complexen ontwikkelen; intensieve veehouderijen worden in beginsel toegestaan. Natuurkerngebie den, recreatie- en bosgebieden worden in grotere eenheden in stand gehouden of ontwikkeld. Verstedelijking vindt plaats in aansluiting op bestaande stedelijke gebieden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
19
3.1.2
Structuurschema Groene Ruimte Het Structuurschema Groene Ruimte (S.G.R.) is min of meer een uitwerking van de Vinex en geeft aan hoe op maatschappelijke veranderingen wordt ingespeeld en welke keuzen daarbij op nationaal niveau worden gemaakt. De hoofddoelstelling van het S.G.R. is als volgt geformuleerd: Met het oog op een duurzame ontwikkeling en een verantwoord toekomstig ruimtegebruik in het landelijk gebied worden concrete maatregelen getroffen en acties ondernomen op de korte en middellange termijn die tot doel hebben om: - voldoende ruimte te bieden voor het voortbestaan dan wel het onwikkelen van de verschillende groene functies in het landelijk gebied, - en daarbij de identiteit en gebruikswaarde van het landelijk gebied in zijn geheel zo goed mogelijk te behouden of te ontwikkelen. Het ruimtelijk beleid wordt per sector beschreven: Voor de land- en tuinbouw is het beleid gericht op een concurrerende, veilige en duurzame landbouw. Dit vergt aanpassingen van de landbouwstructuur en de bedrijfsvoering, hetgeen gevolgen kan hebben voor het gebruik en de inrichting van zowel grond als bedrijfsgebouwen. Het ruimtelijk beleid zal voldoende flexibiliteit moeten bieden voor uitbreiding en nieuwvestiging van agrarische bedrijven en veranderend grondgebruik. Voor de natuur is het beleid gericht op het zo spoedig mogelijk begrenzen van de Ecologische Hoofdstructuur. Naast de uitwerking en begrenzing hiervan via sectorale regelingen zoals de Relatienota moet ook planologische verankering plaatsvinden. Voor de openluchtrecreatie en toerisme is het beleid gericht op het instandhouden van de recreatief-toeristische basisstructuur en het waarborgen van de kwaliteit en duurzaamheid daarvan. Het beleid voor bos is gericht op het instandhouden van bestaand bos door bescherming via de Boswet en via planologische veiligstelling. Het beleid voor het landschap is gericht op het bevorderen van de algemene landschapskwaliteit. Daartoe wordt gestimuleerd dat bij de planning en vormgeving van ruimtelijke structuren deze mede worden gebaseerd op de landschappelijke kenmerken die bepalend zijn voor de identiteit van de verschillende landschapstypen en voor specifieke gebieden en elementen in het landschap.
3.1.3
Nota Dynamie k en Vernieuwing Deze nota staat in het teken van plattelandsvernieuwing. Uitgangspunt is dat het beleid de werkenden in de agrarische sector perspectief wil bieden en de belangen van natuur en landschap duurzaam wil veiligstellen. Er zijn drie prioritaire beleidsthema's geformuleerd, namelijk:
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
20
Markt- en concurrentiekracht Het belang van de land- en tuinbouw en van de agribusiness-sector voor economie en werkgelegenheid dient herkenbaar tot uitdrukking te komen in het kabinetsbeleid. De primaire verantwoordelijkheid voor deze sectoren ligt echter bij de ondernemingen zelf. De overheid versterkt die eigen verantwoordelijkheid door lastenverlichting, deregulering en het gericht stimuleren van vernieuwende ondernemingen. Het inkomen moet zoveel mogelijk in de markt worden verdiend. Daarom streeft de overheid in het beleid zoveel mogelijk marktwerking na, zowel in het internationale en Europese landbouwbeleid als in de diverse nationale regelingen. De agrarische productie dient ecologisch verantwoord plaats te vinden. De dynamiek van het landelijk gebied Overeenkomstig de uitgangspunten van de S.G.R. wordt gewerkt aan een snelle realisering van de ecologische hoofdstructur. Waar mogelijk wordt de rol van particulieren bij het natuurbeleid versterkt. Het beleid voor het landelijk gebied is gericht op het realiseren van een zo goed mogelijk evenwicht tussen landbouw, natuur, bos en recreatie. Gezamenlijke kansen moeten beter worden benut (creëren van win-win-siutaties). Naast de natuurwaarde wordt ook de cultuurwaarde van landschappen verder ontwikkeld. Er moet een goede afstemming komen tussen de stedelijke functies en groene functies. Ook internationaal is meer aandacht nodig voor natuurbeleid. Kennis- en innovatiebeleid Het kennis- en innovatiebeleid moet meer worden gericht op de behoeften van individuele ondernemingen of samenwerkingsverbanden van ondernemingen. De overheid behartigt de collectieve taken in het kennisbeleid. Zo draagt zij bij aan de instandhouding van een adequaat kennissysteem. De doelgerichtheid van de onderzoeksfinanciering wordt vergroot. Hiervoor wordt een andere vorm van financiering gebruikt, die zich sterker richt op het eindproduct van kennisinstellingen. Samenwerking tussen instellingen (ook internationaal) op het gebied van kennisbeleid wordt bevorderd. 3.1.4
Natuurbeleidsplan In het Natuurbeleidsplan wordt de aanzet gegeven tot het creëren van de ecologische hoofdstructuur. Deze is opgebouwd uit natuurkerngebieden, natuurontwikkelingsgebie den en verbindingszones. Delen van de gemeente Heel vallen binnen de ecologische hoofdstructuur (de Beegderheide en de Maasuiterwaarden zijn aangemerkt als kerngebied). De realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur in het agrarisch cultuurlandschap vindt plaats middels de inzet van relatienotagronden (reservaats- en beheersgebieden) die in hoofdzaak grenzend aan de bestaande boscomplexen en in de beekdalen zijn geprojecteerd. Het Natuurbeleidsplan richt zich verder ook op de bescherming van (inter)nationaal belangrijke planten- en diersoorten die deels buiten de ecologische hoofdstructuur leven. In Heel komen diverse prioritaire diersoorten voor zoals de das, de ijsvogel, de grauwe gans, vleermuizen en diverse amfibieën. Het Natuurbeleidsplan verwacht van de gemeenten dat zij bij hun ruimtelijk beleid rekening houden met de uitwerking van ecologische hoofdstructuur. Ontwikkelingen die onomkeerbare gevolgen hebben voor de natuurbeheersdoelstellingen (woningbouw e.d.) dienen vermeden te worden. Daarnaast draagt de gemeente ook zorg voor natuur- en landschapswaarden buiten de ecologische hoofdstructuur.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
21
3.1.5
Beleidsnota Openluchtrecreatie "Kiezen voor Recreatie" Het rijksbeleid voor de openluchtrecreatie richt zich steeds meer op het behoud en het versterken van de kwaliteit van de openluchtrecreatie. Voor Midden-Limburg wordt onder meer gesteld dat een koppeling tussen de centra van verblijfsrecreatie en de dag- en recreatiegebieden bevorderd moet worden door middel van routes en een adequate bewegwijzering. Ook zal aandacht moeten worden besteed aan de afstemming van recreatie met natuur- en landschapswaarden door zonering.
3.1.6
Beleidslijn ruimte voor de rivier Om de bergings- en afvoercapaciteit van de grote rivieren te waarborgen en te vergroten en daarmee de kans op overstromingen te verkleinen, is de beleidslijn 'Ruimte voor de rivier' in het voorjaar van 1996 uitgebracht. Deze beleidslijn is van toepassing op alle nieuwe activiteiten in het winterbed van de grote rivieren. Het komt erop neer dat nieuwe ingrepen in het winterbed, die zouden leiden tot waterstandsverhoging, belemmering voor de vergroting van de toekomstige afvoercapaciteit en/of potentiële schade bij hoogwater, in principe niet zijn toegestaan. Concreet betekent het dat binnen de belijning van het waterbergend winterbed de oprichting van nieuwe en de uitbreiding van bestaande bebouwing alleen mogelijk is na de zogenoemde 'nee-tenzij afweging'. Riviergebonden activiteiten zoals waterstaatkundige kunstwerken en voorzieningen voor de beroepsvaart zijn onder voorwaarden wel toegestaan. Voor het stroomvoerend winterbed geldt dat uitsluitend gebouwd mag worden ten behoeve van riviergebonden activiteiten en, na de >nee-tenzij afweging=, t.b.v. de uitbreiding van bestaande niet-riviergebonden functie, mits de uitbreiding in de actuele situatie niet leidt tot waterstandsverhoging. In alle gevallen geldt dat gebouwd dient te worden op een beschermingsniveau van 1:1250. Indien dit beschermingsniveau niet bereikt wordt, mogen de kosten van schade ten gevolge van hoogwater niet bij het rijk terecht komen. In bijlage 5 is een kaartje opgenomen waarop de diverse gebieden zijn aangegeven. Het voorstel voor het project Zandmaas/Maasroute van Rijkswaterstaat houdt voor de gemeente Heel in het renoveren van de sluizen in Osen, het opzetten van het waterpeil van de Maas in perioden met lage waterstanden en het uitdiepen van het Lateraalkanaal. Deze maatregelen hebben geen consequenties voor het bestemingsplan buitengebied.
3.2
Beleidsuitspraken provincie/regio
3.2.1
Streekplan Noord- en Midden-Limburg Voor het opstellen van een bestemmingsplan buitengebied is het streekplan een belangrijk referentiepunt. Voor het landelijk gebied wordt op langere termijn gestreefd naar een duurzame ontwikkeling van zowel het ecologisch als het economisch functioneren. Het Streekplan formuleert voor het landelijk gebied een ruimtelijk model, dat gebaseerd is op een zekere scheiding van functies. Onderscheid is gemaakt in produktieruimten, waarin de economische functies centraal staan en raamwerkgebieden met daarin opgenomen de Provinciale Ecologische Structuur. Het provinciaal beleid voor de landbouw is gericht op het bereiken van een concurrerende, veilige en duurzame land- en tuinbouw.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
22
Voor elke productierichting binnen de land- en tuinbouw zijn centrumgebieden aangewezen. Binnen een centrumgebied kunnen de betreffende productierichtingen zich optimaal ontwikkelen. Het agrarisch gebied in Heel is aangewezen als centrumgebied voor de melkveehouderij en de opengrondstuinbouw. Dit betekent dat in deze productierichtingen ruime bedrijfsontwikkeling mogelijk is. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor normale bedrijfsontwikkeling in de overige productierichtingen (zie tabel 1). Het agrarisch gebied bij Pol (ten zuidwesten van de kern Heel) is alleen centrumgebied voor de melkveehouderij. Afb. 5: Bovengrens aan de oppervlakte van de agrarische bouwkavel in gebieden met normale bedrijfsontwikkeling, naar productierichting Productierichting
Bovengrens
Melkveehouderij
1,5 ha
Opengrondstuinbouw
3 ha
Boomteelt
3 ha
Intensieve veehouderij
1,5 ha
Champignonteelt
1,5 ha
Glastuinbouw
3 ha
Nieuwvestiging van agrarische bedrijven is alleen in de agrarische gebieden ten westen van Wessem, ten noordwesten van Panheel en in enkele gebiedjes bij Beegden onder voorwaarden mogelijk. Voor de overige gebieden geldt dat vestiging van agrarische bedrijven niet is toegestaan. Uitbreiding van de bebouwing van bestaande bedrijven is mogelijk maar dient plaats te vinden binnen het in het bestemmingsplan vastgelegde of vast te leggen bebouwingsoppervlak. Het uitgangspunt "bouwkavel op maat" staat hierbij centraal. Het beleid met betrekking tot het natuurbehoud is gericht op het in stand houden en herstellen van een zo groot mogelijke rijkdom aan natuurwaarden en op het realiseren van de Provinciale Ecologische Structuur. Hierbij ligt de nadruk op soorten en levensgemeenschappen die van nature dan wel van oudsher in Limburg voorkomen. Een strook grond ten westen van het Lateraal Kanaal is aangewezen als ecologische ontwikkelingszone. Het doel is hier nieuw natuurgebied te realiseren en/of natuurwaarden in verweving met de agrarische functie te ontwikkelen. De Haelense Beek is aangewezen als ecologische verbindingszone. Het behoud van intrinsieke natuurwaarden en het bieden van migratieroutes tussen bos- en natuurgebieden wordt hier nagestreefd. Ten slotte is de Beegderheide aangemerkt als natuurgebied. Wat betreft de recreatie zijn de gebieden ten zuiden van Wessem, ten zuiden van Heel en ten westen van Panheel aangewezen als zoekgebied toeristisch-recreatieve bedrijvigheid. Dit betekent dat in deze gebieden nieuwe toeristische bedrijvigheid het meest wenselijk is. De toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
23
ontwikkelingen kunnen grootschalig en intensief zijn. Een toeristisch recreatieve verbindingszone is gelegd van Wessem richting Haelen. Maatregelen ter verbetering van de recreatieve beleving zijn gewenst langs deze route. In het Streekplan is de ontwikkeling van de Maasplassen voor recreatie, toerisme en natuurbouw als strategisch onderdeel vastgesteld. De gemeente maakt vrijwel geheel deel uit van het Maasplassengebied (tot aan de Napoleonsbaan). Voor het gebied bereidt de provincie een actieplan als streekplanuitwerking voor. 3.2.2
Provinciaal Waterhuishoudingsplan In het provinciaal waterhuishoudingsplan wordt de ontwikkeling van de regionale waterhuishoudkundige systemen gestuurd door het toekennen van functies aan watersystemen of wateren. De Haelense beek heeft een specifiek ecologische functie gekregen. Dit betekent dat hier op korte of lange termijn levensgemeenschappen aanwezig zijn of zich er kunnen ontwikkelen, die overeenkomen met de potentieel van nature aanwezige leefgemeenschappen, of deze in samenstelling benaderen. Inrichting, beheer en onderhoud dienen optimaal te zijn afgestemd op het ecologisch functioneren. De Thornerbeek en het kanaal Wessem-Nederweert hebben een algemeen ecologische functie gekregen. De nagestreefde milieukwaliteit hiervoor is de Algemene Milieu Kwaliteit (AMK) uit de 3e Nota Waterhuishouding. Delen van de Beegderheide en van het beekdal van de Haelense beek zijn grondwaterbeschermingsgebied.
3.2.3
Ruilverkaveling Land van Thorn De agrarisch gebieden ten westen van de kern Wessem en aansluitend op de Haelense beek vallen binnen het ruilverkavelingsproject Land van Thorn. Na realisering van dit project zal het ruilverkavelingsgebied voor onder meer de agrariërs sterk verbeteren. Ook natuur en landschap zullen ervan profiteren. De gemeente Heel staat positief tegenover deze landinrichting en is dan ook voornemens om zoveel mogelijk medewerking te verlenen aan de uitvoering ervan.
3.2.4
Het Ammoniakbeleid in Noord- en Midden-Limburg Sinds 1994 zijn de Interimwet "Ammoniak en Veehouderij" en de bijbehorende Uitvoeringsregeling van kracht. In het kort betekent dit voor Noord- en Midden-Limburg dat de vestiging van nieuwe veehouderijen niet is toegestaan. Bestaande bedrijven mogen alléén uitbreiden als dit niet leidt tot meer depositie van ammoniak op een verzuringsgevoelig bos- of natuurgebied ('emissie standstill op bedrijfsniveau'). Omdat dit beleid enerzijds bedrijfsontwikkeling sterk beperkt en anderzijds niet stimuleert om maatregelen ter beperking van ammoniakemissies te treffen, is dit beleid op intergemeentelijk niveau (met als tussenstap het Ammoniakbeleid fase 1) nader uitgewerkt in het Ammoniakbeleid fase 2. Ammoniakbeleid fase 2 Dit beleid onderscheidt een regionaal en een lokaal beleid. Het regionaal beleid streeft naar een vermindering van de ammoniakemissie in de hele regio waardoor op de langere termijn de natuur minder wordt belast en deze zich duurzaam kan ontwikkelen. Om dit te bereiken worden twee soorten maatregelen onderscheiden, namelijk ALARA en TRP. De ALARA (As Low as Reasonably Achievable)-maatregel wil zeggen dat toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
24
een veehouder die zijn stallen wil aanpassen of uitbreiden, d.m.v. technische voorzieningen de uitstoot van ammoniak zo ver terug moet dringen als in zijn geval redelijkerwijs mogelijk is. De TRP (Taakstellend Reductiepercentage)-maatregel houdt in dat een bedrijf zijn veestapel alleen mag uitbreiden als er tegelijkertijd voor gezorgd wordt dat, in zijn eigen bedrijf of elders, de totale hoeveelheid vrijgekomen ammoniak terugloopt met een hoeveelheid die drie keer groter is dan de toename. Het lokaal beleid zorgt ervoor dat natuurterreinen die extra waardevol of verzuringsgevoelig zijn, extra beschermd worden. Hiertoe zijn de gebieden die in de Uitvoeringsregeling 'Ammoniak en Veehouderij' als verzuringsgevoelig zijn aangewezen, ingedeeld in zogenaamde A-, B- en C-gebieden. De A-gebieden gelden als de meest waardevolle en verzuringsgevoelige natuurterreinen en worden met strenge depositieregels beschermd. Voor de B-gebieden gelden minder strenge depositieregels, ze zijn meestal groter dan 5 ha. Voor de C-gebieden zijn geen depositieregels nodig; het afsluiten van een onderhouds- of beheersconvenant is hier voldoende. In het plangebied zijn 1 A-gebied en enkele B-gebiedjes aangewezen (zie bijlage 3). Overigens is het Ammoniakbeleid fase 2 nog in een beroepsprocedure verwikkeld. Uitspraak in december >97 luidde dat het Ammoniakbeleid in strijd is met de Interimwet Ammoniak en Veehouderij. Het ligt in de bedoeling deze wet snel aan te passen, zodat het Regionale Ammoniakbeleid gehandhaafd en toegepast kan blijven. 3.2.5
Nadere Uitwerking Brabant-Limburg (NUBL) De NUBL is bedoeld als een uitvoeringsactie voor de plattelandsvernieuwing. Uitvoeringsgerichte projecten die gericht zijn op duurzaamheid en kwaliteit in het landelijk gebied komen in de NUBL-gebieden in aanmerking voor subsidie. Inititatieven hiertoe kunnen genomen worden door o.a. gemeenten, waterschappen en particulieren. De sleutelbegrippen bij dergelijke inititatieven zijn: draagvlak, integrale aanpak en win-winsituaties. Het gaat erom, ontwikkelingen te sturen in de gewenste richting d.m.v. een duidelijke ontwikkelingsvisie en m.b.v. bestuurlijke en financiële impulsen. Er zijn vijf NUBL-thema's waarbinnen projecten uitgevoerd kunnen worden. Deze thema's zijn: agri-business, recreatie, natuur- en landschapsbeheer, water en mest en ammoniak. Voorbeelden van projecten die in het kader van de NUBL uitgevoerd kunnen worden, zijn: # Verbreding plattelandseconomie, bijvoorbeeld door agro-toerisme of de productie en verkoop van streekeigen, milieuvriendelijk geteelde kwaliteitsproducten; # De ontwikkeling van nieuwe recreatieve wandel- en fietsroutes en/of nieuwe landschapselementen, mogelijk gecombineerd met kavelruil; # Agrarisch natuur- en landschapsbeheer, bijvoorbeeld het aanbrengen van erfbeplantingen, een aangepast slootkantenbeheer of het beschermen van weidevogels; # De meest laaggelegen landbouwgronden laten vernatten en onttrekken aan het agrarisch gebruik, dit in combinatie met schadeloosstelling of kavelruil;
3.2.6
Toeristisch/recreatieve ontwikkelingsvisie gemeente Heel Volgens deze gemeentelijke ontwikkelingsvisie liggen de toeristisch/recreatieve potenties van de gemeente Heel zowel op het gebied van watersportrecreatie en -toerisme, dagrecreatie, verblijfsrecreatie als cultuur/historisch toerisme. Belangrijk uitgangspunt is dan ook het in promotioneel opzicht uitdragen van deze diversiteit binnen Heel. De gemeente kan zich daarbij richten op de doelgroepen watersporters, natuurliefhebbers, cultuurtoeristen en actieve recreanten. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
25
De onderdelen van de ontwikkelingsvisie die voor het bestemmingsplan "Buitengebied" van belang zijn, zijn de volgende: - Nieuwe campingvestigingen worden ontraden, bestaande recreatiebedrijven moeten wel kunnen uitbreiden en moderniseren. Ook wordt aanbevolen terughoudendheid te betrachten bij het toestaan van "vrij kamperen" en "kamperen bij de boer". - De jachthaven van Wessem optimaliseren voor recreatieve watersport. Visueel storende havenindustrie dient te worden verplaatst. Vervangende functies zijn passanten-steigers, (ambachtelijke) watersportbedrijven zoals bijvoorbeeld een zeilmakerij en faciliteiten voor watersporters. - De aantrekkingskracht van het schutsluizencomplex bij Osen kan in economisch opzicht worden benut door er een horecavoorziening met zicht op de sluizen te situeren. - In of nabij de monumentale molen van Beegden kan een educatief centrum worden gerealiseerd waar informatie wordt verstrekt over de nabijgelegen drinkwaterwinning, over grind- en zandwinningen e.d. - Het Leerke Ven ontwikkelen tot een dagattractie door er een activiteitencentrum te ontwikkelen. 3.2.7
Handleiding Plannen Buitengebied De Provincie Limburg heeft in september 1990 de "Handleiding Plannen Buiten-gebied" gepresenteerd. Dit bestemmingsplan buitengebied is voor een groot deel opgesteld volgens de systematiek van de provinciale handleiding. De Handleiding bevat aanbevelingen voor de opstelling van plannen buitengebied. Hij bestaat uit twee delen. Deels wordt een nieuwe plansystematiek/-opzet geïntroduceerd, daarnaast worden voor actuele deelonderwerpen, zoals bijvoorbeeld voor vrijkomende agrarische bebouwing, beleidsstandpunten geformuleerd. In 1994 is de Handleiding geëvalueerd en op onderdelen aangevuld. Uitgangspunt van de Handleiding is dat in nieuwe bestemmingsplannen buitengebied maar enkele hoofdbestemmingen dienen voor te komen, te weten Agrarische doeleinden A, Agrarisch doeleinden, gebied met landschappelijke en/of natuurwaarden Aln, Natuurgebied N en Bosgebied N(b). Dit komt de duidelijkheid ten goede. Aanvullend op de bestemmingscategorieën wordt in de nieuwe opzet gewerkt met "beschrijvingen in hoofdlijnen" en "differentiatievlakken". In een beschrijving in hoofdlijnen wordt aangegeven op welke wijze met het plan de verschillende doeleinden worden nageleefd. Het is daarmee bij uitstek het middel om het plan een beleidsgericht karakter te geven. Beschrijvingen in hoofdlijnen moeten het beleid verduidelijken en de voorschriften alsmede de onderlinge samenhang daartussen (o.m. voor de burger) inzichtelijker maken. De acceptatie en bruikbaarheid van een plan buitengebied wordt daarmee vergroot. Een beschrijving in hoofdlijnen vervult diverse functies: Essentieel is de toetsingsfunctie . Een beschrijving in hoofdlijnen is bij uitstek geschikt voor het beoordelen van vergunningsplichtige activiteiten. Daartoe moeten naast kwantitatieve ook kwalitatieve criteria worden opgenomen, die mede zijn gebaseerd op de geïnventariseerde waarden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
26
Ook voor de toepassing van flexibiliteitsbepalingen kan een beschrijving in hoofdlijnen een toetsingsfunctie vervullen. Het gaat daarbij om het aangeven van het beleid met betrekking tot uitwerking, wijziging, vrijstelling en te stellen nadere eisen. Een beschrijving in hoofdlijnen heeft ook een uitvoeringsfunctie , aangegeven kan worden op welke wijze de aan de bestemmingen verbonden doeleinden worden nagestreefd met andere dan de W.R.O. instrumenten. Tenslotte heeft de beschrijving in hoofdlijnen een afstemmingsfunctie . Dit komt onder meer tot uiting bij het aangeven van de relatie tussen de hoofdbestemmingen en de differentiatievlakken. In een algemene beschrijving in hoofdlijnen wordt de gemeentelijke visie ten aanzien van het gehele plangebied gegeven. Hiermee wordt aangegeven wat de gemeente met het plan wil bereiken en wat de relatie is tussen de verschillende bestemmingen en de daartoe behorende functies. Daarnaast wordt voor elk van de (belangrijkste) bestemmingen een beschrijving in hoofdlijnen opgenomen. Essentiële punten voor de inhoud van deze beschrijvingen in hoofdlijnen zijn: # het specifieke beleid voor de desbetreffende bestemming; # het beleid voor de verschillende differentiatievlakken; # de verhouding tussen de verschillende doeleinden en differentiatievlakken. Met een differentiatievlak wordt aanschouwlijk gemaakt dat voor een deel van een onderliggende bestemming extra beleidsregels en/of voorschriften gelden, toegespitst op een beleidsthema. Het specifieke beleid voor bepaalde differentiatievlakken vormt een aanvulling (of nuancering) op de voorschriften voor de onderliggende bestemming. Het werken met een differentiatievlak heeft twee belangrijke voordelen. In de eerste plaats kan daarmee het aantal bestemmingen beperkt worden gehouden. In de tweede plaats is met behulp van differentiatievlakken op een inzichtelijke manier een beleidsmatige invulling van het plan mogelijk.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
27
3.2.8
De Paraplunota De gemeenten Heel, Heythuysen, Hunsel, Nederweert, Stramproy, Thorn en Weert hebben gezamenlijk een zogenaamde Paraplunota laten opstellen, waarin de wenselijke ontwikkelingen van de verschillende buitengebieden van die gemeenten is omschreven. Dit bestemmingsplan voor het buitengebied van Heel is een vervolg op deze nota. In de Paraplunota wordt een plansystematiek voorgesteld, welke in grote lijnen overeenkomt met de systematiek volgens de Handleiding. Er wordt echter uitgegaan van andere hoofdbestemmingen, te weten Agrarisch gebied (A), Agrarisch gebied met beeldwaarde (Al), Agrarisch gebied met beeld en/of natuurwaarde (Aln) en Natuurgebied (N). Daarbij moet per gemeente bekeken moeten welke hiervan gehanteerd moeten worden. Een tweede verschil met de Handleiding is, dat agrarische bouwkavels niet apart bestemd worden (met de bestemming "Agrarische doeleinden, bouwperceel A(b)"), maar binnen de bestemming van het omliggende agrarisch gebied vallen. De gemeente Heel heeft de Paraplunota vastgesteld. In dit bestemmingsplan wordt dan ook grotendeels de systematiek van de Paraplunota gevolgd. Alleen op de punten waar de Paraplunota afwijkt van de Handleiding, is besloten om toch de Handleiding te volgen. Dit betekent dat gewerkt wordt met drie hoofdbestemmingen (namelijk Agrarische doeleinden A, Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en/of natuurwaarden en Natuurgebied N) en dat de agrarische bouwkavels een aparte A(b)-bestemming krijgen. Redenen hiervoor zijn dat het verschil tussen de Al- en de Aln-bestemming te klein is en dat een aparte A(b)bestemming voor de bouwkavels veel meer duidelijkheid biedt wat betreft de uitbreidingsmogelijkheden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
28
4
GEMEENTELIJK BELEID Om het gemeentelijk beleid voor het buitengebied te verwoorden, is een beleidsnota opgesteld. In deze nota is onder meer een aantal uitgangspunten geformuleerd die als leidraad hebben gediend bij de verdere planvormingsprocedure. Hier zullen de belangrijkste uitspraken worden herhaald. Op enkele punten wijkt de definitieve regeling af van de beleidsuitgangspunten zoals die in de beleidsnota zijn beschreven. Dit is het gevolg van nieuwe inzichten gedurende het planvormingsproces. Middels een voetnoot wordt aangegeven waar de regeling afwijkt van de beleidsnota.
4.1
Centrale hoofddoelstelling De gemeente Heel streeft met het bestemmingsplan buitengebied naar de instandhouding en/of ontwikkeling van een duurzaam gebruik van het landelijk gebied. Zowel aan de instandhouding en ontwikkeling van een duurzame agrarische productiefunctie alswel aan het behoud, het herstel danwel de ontwikkeling van natuurlijke, cultuurhistorische en landschappelijke waarden worden de hoogste prioriteiten gesteld. Daarnaast wordt recreatief (mede)gebruik zoveel mogelijk gestimuleerd. De ontwikkeling van intensieve (water)recreatie is regionaal en lokaal van groot belang. Aan het buitengebied gebonden bedrijven worden in principe positief bestemd. Het streven is om deze bedrijvigheid in de toekomst zoveel mogelijk te laten bestaan uit bedrijven ten dienste van watergebonden recreatie en toerisme. Niet noodzakelijkerwijs aan het buitengebied gebonden activiteiten worden daarentegen zoveel mogelijk geweerd. De ruilverkaveling Land van Thorn en de uitwerking van de Ecologische Hoofdstruc tuur wordt gezien als een belangrijk instrument om de veelzijdige waarden van het buitengebied te behouden en te verbeteren waardoor het ook in de toekomst voor mens en dier een aantrekkelijk woon-, werk-, recreatie- en leefgebied blijft.
4.2
De land- en tuinbouw Ten aanzien van de land- en tuinbouw wordt de instandhouding en ontwikkeling van een duurzame agrarische productiefunctie nagestreefd, waarbij het begrip duurzaamheid zowel een sociaal-economisch als milieu-aspect omvat. Voor zover er zich op dit gebied nieuwe ontwikkelingen voordoen, zal de gemeente hieraan op een positieve manier medewerking verlenen. Agrarische productiegebieden waar niet of slechts in beperkte mate sprake is van natuurwetenschappelijke en/of landschappelijke waarden krijgen in principe de agrarische bestemming "Agrarische doeleinden A". In agrarische gebieden waar wel landschappelijke en/of natuurwaarden aanwezig zijn, gelden in meerdere of mindere mate beperkingen voor de gebruiksmogelijkheden van het buitengebied. Als gevolg van de verweving van de agrarische sector met andere belangen, met name die van natuur en landschap, en recreatie en toerisme, wordt de agrarische sector de mogelijkheid geboden om neveninkomsten te verwerven. 2 2
In de beleidsnota was geen beleid m.b.t. de recreatie opgenomen, omdat gewacht werd op de toerstisch-
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
29
Alle bestaande agrarische bedrijven krijgen een bouwkavel "Agrarische doeleinden, bouwperceel A(b)" toegewezen. Of er sprake is van een bestaand agrarisch bedrijf zal vooral op basis van de bevindingen van de agrarische bouwkavelcommissie bepaald worden, waarbij als leidraad geldt dat uit het bedrijf een redelijk inkomen verworven moet worden. De vorm en de omvang van de bouwblokken zullen op basis van de agrarische bedrijvenbezoeken worden bepaald. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen grondgebonden en niet-grondgebonden bedrijvigheid, alle bedrijfskavels krijgen eenzelfde bestemming. Een bouwkavel wordt aangepast aan de bedrijfssituatie. Door middel van een wijzigingsbevoegdheid ex. art 11 W.R.O. zal uitbreiding mogelijk zijn. Op een bouwkavel is in principe plaats voor één bedrijfswoning. Huisvesting voor een rustende boer vormt géén argument om een tweede bedrijfswoning toe te staan.
recreatieve beleidsvisie, die in opdracht van de gemeente werd opgesteld.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
30
Nieuw- en hervestiging van agrarische bedrijven is in principe toegestaan. Uit nader onderzoek is echter gebleken dat door de specifieke omstandigheden in Heel, zoals de aanwezigheid van natuurgebieden, woonkernen, winterbed van de Maas, diverse rijkswegen en waterwegen, er in het plangebied helemaal geen geschikte locatie voor nieuw- of hervestiging aanwezig is. Daarom wordt nieuw- en hervestiging van agrarische bedrijven in het bestemmingsplan uitgesloten (dit is overeenkomstig het bepaalde in de Paraplunota). Overigens wordt in het kader van de structuurvisie van de gemeente Heel een agrarisch raamplan opgesteld waaruit blijkt of er voor de reeds aanwezige agrariërs in de gemeente, welke vanwege hun situering (bijv. nabij natuurgebieden) ter plekke niet meer kunnen uitbreiden, nog uitbreidingsmogelijkheden zijn elders in de gemeente. Wanneer een dergelijke uitbreiding op afstand zich aandient, zal deze tezijnertijd middels een partiële herziening worden geregeld. 3. Indien er behoefte is aan een bedrijfsuitbreiding, zal dit zoveel mogelijk worden bevorderd. Advies zal ingewonnen worden bij de Adviescommissie 4. Wel dient voldaan te worden aan de volgende criteria: - het moet gaan om een volwaardig bedrijf met een duurzame agrarische productie functie; - de omliggende belangen moeten worden afgewogen. 3
Volgens de beleidsnota wordt bedrijfsverplaatsing onder bepaalde voorwaarden wel toegestaan. Deze mogelijkheid is er uitgehaald vanwege het gevaar dat na een gedeeltelijke bedrijfsverplaatsing op termijn toch een tweede bedrijf zou kunnen ontstaan. 4
De adviescommissie is een commissie die inzake de uitvoering van dit plan advies uitbrengt betreffende agrarische aangelegenheden, al dan niet in relatie tot de natuurlijke, landschappelijke, cultuurhistorische en bosbouwkundige aspecten.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
31
Voor vrijkomende agrarische bebouwing geldt dat na bedrijfsbeëindiging de agrarische bedrijfswoning door middel van de wijzigingsbevoegdheid een woonbestemming kan krijgen. Verbouw van de bedrijfsgebouwen tot 2 burgerwoningen (inclusief de bestaande bedrijfswoning) is alleen onder voorwaarden mogelijk 5. Via wijziging kan de agrarische bestemming in een andere bestemming dan wonen worden omgezet indien het gaat om activiteiten die nadrukkelijk in het buitengebied thuishoren. Daarbij moet rekening worden gehouden met de omliggende agrarische belangen en eventueel aanwezige landschappelijke waarden. In tegenstelling tot het voorgestane in de Paraplunota wordt geen vrijstelling verleend voor het gebruik van de gebouwen door startende bedrijven, niet gebonden aan het buitengebied. 4.3
Natuur en landschap De gemeente Heel streeft naar het behoud, herstel en ontwikkeling van de natuurlijke, landschappelijke, cultuurhistorische en archeologische waarden in het buitengebied. Ter bescherming van de landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden van het buitengebied zullen waar nodig beperkingen worden gesteld aan de overige gebruiksfuncties. Natuurgebieden krijgen een specifieke natuurbestemming, agrarische gebieden met een bepaalde mate van natuur- en/of landschapswaarden krijgen een Aln-bestemming. De uitwerking van de Ecologische Hoofdstructuur (inzet Relatienota-gronden) langs de Haelense beek en het Lateraalkanaal zal niet belemmerd worden door nieuwe onomkeerbare planologische ontwikkelingen. Verder zal aldaar een wijzigingsbevoegdheid worden opgenomen om de Aln-bestemming te wijzigen in de bestemming "Natuurgebied N".
5
Volgens de beleidsnota mogen alleen bedrijfsgebouwen, aangemerkt als karakteristieke bebouwing worden verbouwd tot 2 burgerwoningen. Om het recreatieve beleid van de gemeente niet te frustreren, is de verbouw tot 2 woningen voor elk beëindigd agrarisch bedrijf onder voorwaarden mogelijk gemaakt. Gezien het feit dat het totaal aantal agrarische bedrijven in het plangebied beperkt is (16), zal dit niet leiden tot een overmatige toename van het aantal burgerwoningen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
32
In aanvulling op het landelijk ecologisch netwerk zal de gemeente Heel de kleine landschapselementen zoals houtwallen, -singels, steilranden en poelen nader beschermen. Specifieke waarden zullen waar nodig door middel van differentiatievlakken nader beschermd worden. Speciale aandacht zal daarbij besteed worden aan de beekdalen van de Haelense Beek, de Panheelderbeek en de Thornerbeek6 en aan de natte natuurgebieden de Tuspeel en de Beegdervennen. De in het plangebied gelegen archeologische en cultuurmonumenten zoals huize Nederhoven zullen met gebruikmaking van bestaande inventarisaties in de voorschriften aanvullend beschermd worden. De gemeente Heel streeft naar het behoud van de bestaande natuurgebieden; de betreffende terreinen zullen daartoe positief bestemd worden. Het beheer is gericht op het versterken van de natuurwaarden, bijvoorbeeld door het bevorderen van natuurlijke processen. Versterking van de natuurwaarden onder meer door de inzet van Relatienotagronden wordt middels de voorschriften mogelijk gemaakt. Recreatief medegebruik van de natuurgebieden is, mits dit de ecologische draagkracht van deze gebieden niet te boven gaat, mogelijk. 4.4
Milieu De gemeente Heel zal bij haar ruimtelijk beleid de algemene bovengemeentelijke doelstelingen wat betreft het bereiken van de algemene milieukwaliteit als een belangrijke randvoorwaarde beschouwen. De huidige milieucondities van bodem, water en lucht mogen door nieuwe ruimtelijke ingrepen niet verslechteren. Gestreefd wordt naar een verbetering van de milieukwaliteit.
6
In de beleidsnota stond ook de Sleijebeek genoemd. Uit onderzoek is echter gebleken dat dit geen natuurlijke beek is, maar een gegraven waterloop. Van een beekdal is dus geen sprake.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
33
4.5
Recreatie en toerisme
7
De gemeente Heel wil het toeristisch en recreatief aanbod in het buitengebied versterken. De bestaande verblijfsrecreatieve voorzieningen zullen positief bestemd worden. Nieuwe verblijfsrecreatieve voorzieningen zullen alleen onder voorwaarden worden toegelaten. De waterrecreatie vormt een belangrijk onderdeel van het recreatieve aanbod en zal verder worden ontwikkeld. Het aantal dagrecreatieve voorzieningen zal worden uitgebreid. Het recreatief medegebruik van het buitengebied zal worden gestimuleerd, o.a. door het mogelijk maken van incidenteel kamperen in daarvoor aan te wijzen gebieden. Kamperen bij burgerwoningen wordt niet mogelijk gemaakt. Bij agrarische bedrijven wel, kampeermiddelen kunnen via een vrijstelling worden toegelaten. Alle recreatieve ontwikkelingen dienen afgestemd te zijn op het draagvermogen van natuur en landschap en mogen tevens geen belemmeringen met zich mee brengen voor het agrarisch gebruik van het buitengebied. 4.6
Aan het buitengebied gebonden bedrijven Bestaande bedrijven worden gedoogd en krijgen een passende bestemming. Nu de grindwinning in de regio bijna voltooid is, zullen geen nieuwe bedrijven gericht op delfstoffen meer worden toegelaten. Gestreefd wordt om bij het geleidelijk vrijkomen van deze bedrijfsterreinen een herinrichting te bevorderen voor nieuwe bedrijvigheid ten dienste van watergebonden recreatie en toerisme. Verplaatsingsbehoeftige bedrijven uit de kernen worden niet op de bedrijfsterreinen in het buitengebied toegelaten, maar worden gestimuleerd om naar het bedrijventerrein Ittervoort te gaan.
4.7
Niet noodzakelijkerwijs in het buitengebied thuishorende activiteiten De gemeente Heel voert een selectief beleid bij het toelaten van nieuwe activiteiten in het buitengebied. Bestaande bedrijven en burgerwoningen zullen positief bestemd worden. Nieuwe, niet aan het buitengebied gebonden bedrijven en burgerwoningen zullen worden geweerd. Indien sprake is van een niet-aanvaardbare situatie en wanneer verplaatsing of sanering binnen de planperiode aannemelijk is, dan zullen bedrijven onder het overgangsrecht geplaatst worden.
7
Het beleid ten aanzien van recreatie en toerisme is afgeleid uit het rapport "Toeristisch/ recreatieve ontwikkelingsvisie Heel'.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
DEEL II
TOELICHTING OP DE VOORSCHRIFTEN EN BESTEMMINGEN
35
5
DE PLANSTUKKEN Het bestemmingsplan "Buitengebied" van de gemeente Heel bestaat uit: # de plankaart, bestaande uit: - bestemmingenkaart, schaal 1:10.000; - de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek, schaal 1:10.000; # de voorschriften;
blad 314 blad 315 blad 316
en gaat vergezeld van: # de toelichting.
blad 317
Ter voorbereiding van het plan werden opgesteld: # de Paraplunota (opgesteld door mRO); # de beleidsnota. 5.1
blad 309
Toelichting op de plankaart De plankaart bestaat uit twee onderdelen die allen een juridische status hebben. Het gaat hierbij om de volgende kaarten: De bestemmingenkaart De bestemmingenkaart bevat alle bestemmingscategorieën en maakt daardoor in één oogopslag duidelijk welk ruimtelijk beleid voor een bepaald gebied van toepassing is. In hoofdstuk 6 worden de op de bestemmingenkaart voorkomende bestemmingen nader toegelicht. De kaart is getekend op een zo recent mogelijke en bijgewerkte digitale topografische ondergrond. De benaming van de bestemmingen geschiedt voor alle bestemmingen zoveel mogelijk conform de landelijk gepropageerde uniformering van het NIROV en volgens de systematiek van de provinciale handleiding plannen buitengebied. In verband met de schaal van de bestemmingenkaart (1:10.000) worden de bestemmingsvlakken van alle agrarische en niet-agrarische bedrijven vergroot tot een schaal van 1:2500. De kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek Deze kaart vormt een onderdeel van de plankaart. Hierop zijn aangegeven de onderdelen die de ruimtelijke en functionele karakteristiek vormen van het buitengebied van Heel. Deze zijn o.a. aangegeven door middel van differentiatievlakken. Met de differentiatievlakken wordt aanschouwelijk gemaakt dat voor een deel van de onderliggende bestemming extra beleidsregels of voorschriften gelden, toegespitst op een bepaald beleidsthema.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
36
Als de onderliggende bestemming in voldoende mate zorgt voor een basisbescherming dan is een differentiatievlak niet nodig. Het specifieke beleid voor bepaalde differentia tievlakken vormt een aanvulling (of nuancering) op de voorschriften voor de onderliggende bestemming. In de doeleindenomschrijving (behorende bij de onderliggende bestemming) wordt aangegeven dat de betreffende bestemming tevens bedoeld is ter behartiging van belangen aangegeven in een differentiatievlak. Het beleid voor de verschillende vlakken wordt weergegeven in een beschrijving in hoofdlijnen (b.i.h.) en verder worden in aanvulling op het hoofdpakket van de onderliggende bestemming specifieke aanvullende bouw-, gebruiks- en/of aanlegvoorschriften gegeven. De volgende differentiatievlakken zijn op de kaart aangegeven: # beekdal, # recreatief medegebruik toegestaan, # visvijver. In het plangebied komen diverse waardevolle elementen voor die om bijvoorbeeld geomorfologische danwel ecologische redenen beschermenswaardig zijn. De kleine lanschapselementen zijn vaak kwetsbaar en dreigen door de hoge cultuurdruk geleidelijk aan te verdwijnen. Hoewel deze elementen geen aparte bestemming krijgen, is het van belang dat ze behouden en/of verder ontwikkeld worden. De kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" geeft, naast de differentiatievlakken, een actueel overzicht van de in Heel voorkomende essentiële (kleinschalige) elementen. In de voorschriften behorende bij de verschillende bestemmingscategorieën zal regelmatig verwezen worden naar deze kaart. De volgende elementen zijn als waardevol op deze kaart aangegeven: # beekdal, # water, # houtopstanden (bosjes, houtwallen, heggen ed.), # bomenrijen, # cultuurhistorisch waardevolle wegen, # steilranden/oude akkergrenzen, # waardevolle oever- en/of watervegetatie, # waardevolle berm- en/of greppelvegetatie, # poel/gracht. Hoofdstuk 7 van deze toelichting zal nader ingaan op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
37
6
BESTEMMINGEN EN VOORSCHRIFTEN In dit hoofdstuk zal voornamelijk worden ingegaan op de belangrijkste bestemmingen zoals die op de bestemmingenkaart zijn aangegeven. Voor zover nodig zal nader uitleg gegeven worden over het te voeren ruimtelijk beleid. Hiervoor worden regelmatig algemene beleidsuitgangspunten geformuleerd. Deze moeten veelal niet beschouwd worden als een bindend voorschrift maar eerder als een aanbeveling/intentie. Dit is met name het geval wanneer ingegaan wordt onder welke voorwaarden gebruik kan worden gemaakt van de wijzigings- en vrijstellingsbevoegdheid. Allereerst worden enkele inleidende voorschriften toegelicht. De belangrijkste hieronder is de oeverkoepelende beschrijving in hoofdlijnen. Dit hoofdstuk zal worden afgesloten met een beschrijving van de overige bestemmingen.
6.1
Inleidende voorschriften
6.1.1
Begripsbepalingen Hierin zijn opgenomen begrippen, welke in het algemeen spraakgebruik onvoldoende vastliggen en waarbij verschillen in interpretatie bij toepassing van deze voorschriften mogelijk zijn. Omdat het begrip "ander bouwwerk" in het zinsverband aanleiding kan geven tot verwarring, werd het begrip "bouwwerk, geen gebouw zijnde" gebruikt. Voor zover noodzakelijk worden onderstaand enkele begrippen nader toegelicht. Bouwgrens
Is een lijn, welke door gebouwen niet mag worden overschreden. In het verleden was veelal sprake van "bebouwingsgrens" welke suggereerde dat alle bebouwing achter deze lijn opgericht wordt. Dit is echter niet het geval, immers bouwwerken geen gebouwen zijnde, mogen deze grens wel overschrijden (bijv. een erfscheiding).
Agrarisch bedrijf
Omvat alle grondgebonden en niet-grondgebonden agrarische activiteiten met de daarbij behorende mengvormen. Onder het houden van vee is tevens het fokken en mesten van vee begrepen.
Volwaardig agrarisch bedrijf
Omdat het systeem van standaard bedrijfseenheden (SBE) voor het bepalen van de volwaardigheid van een agrarisch bedrijf door de kroon niet wordt geaccepteerd, wordt als uitgangspunt genomen dat ten minste één persoon een dagtaak heeft bij de bedrijfsvoering en daaruit een redelijk inkomen kan verwerven.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
38
6.1.2
Wijze van meten De goothoogte en hoogte van een bouwwerk zijn niet alleen gekoppeld aan de kruin van de weg, maar tevens aan het maaiveld, omdat het de bedoeling is het gewenste stedenbouwkundig beeld vast te leggen. Dit beeld wordt ervaren vanaf het aansluitend terrein (maaiveld). Indien alleen de kruin van de weg als uitgangspunt wordt genomen kunnen zich, bij grotere hoogteverschillen tussen de weg en het maaiveld ongewenste ontwikkelingen voordoen. Het verhogen of verlagen van een maaiveld, waardoor in feite een andere goothoogte mogelijk is, wordt ondervangen door uit te gaan van het bestaand maaiveld. Onder dakvlak worden normaal geen dakkapellen e.d. verstaan, tenzij deze inderdaad een dakvlak vormen. Bij het bepalen van de inhoud blijft een inpandige garage en berging groter dan 6 m5 buiten beschouwing.
6.2
Beschrijving in hoofdlijnen De beschrijving in hoofdlijnen is een nieuw element in de huidige bestemmingsplannen. Hiermee wordt bereikt dat het plan een meer beleidsmatig karakter krijgt. Het geeft de intententie weer van het gemeentelijk bestuur wat betreft het ruimtelijk beleid in het buitengebied. Een beschrijving in hoofdlijnen geeft aan op welke wijze met het plan de verschillende doeleinden worden nagestreefd. De inhoud van het gemeentelijk beleid zoals is verwoord in hoofdstuk 4 komt hier (gedeeltelijk) in tot uitdrukking. Nieuwe ontwikkelingen dienen dan ook tegen het licht van de beschrijving in hoofdlijnen gehouden te worden. De gemeentelijke visie ten aanzien van het gehele plangebied (ontwikkelingsvisie) wordt in artikel 2.01 "Algemene beschrijving in hoofdlijnen" verwoord. Hierin wordt aangegeven wat de gemeente met het plan wil bereiken en wat de relatie is tussen de verschillende bestemmingen en de daartoe behorende functies. Daarnaast is een beschrijving in hoofdlijnen opgenomen voor elk van de (belangrijkste) bestemmingen.
6.2.1
Toelichting op de algemene beschrijving in hoofdlijnen De algemene beschrijving in hoofdlijnen is gebaseerd op de centrale hoofddoelstelling uit de beleidsnota (zie ook par. 4.1). Aan het buitengebied van Heel wordt in hoofdzaak een drieledige functie toegekend. Allereerst is het buitengebied als productieruimte van belang voor de land- en tuinbouw, daarnaast liggen er in het buitengebied belangen op het vlak van behoud en/of ontwikkeling van cultuurhistorische, visueel-landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden. Verder wordt gestreefd naar een verdere ontwikkeling van de recreatie, met name de waterrecreatie. Het grootste deel van de inhoud van het bestemmingsplan buitengebied heeft betrekking op een goede harmonieuze afstemming tussen deze, niet altijd parallel lopende, belangen. Het extensief recreatief medegebruik van het landelijk gebied, dat als een belangrijke nevenfunctie in het gebruik van het buitengebied wordt beschouwd, is gebaat bij een aantrekkelijke en schone omgeving. Het is daarmee indirect afhankelijk van het welslagen van toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
39
een goede onderlinge afstemming tussen de belangen van de land- en tuinbouw en het streven naar het behoud en de verdere ontwikkeling van landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden. Land- en tuinbouw Wat betreft de land- en tuinbouw wordt er in het bestemmingsplan ruimte gelaten voor een duurzame agrarische productiefunctie. Deze duurzame ontwikkeling bestaat uit twee, in belang gelijkwaardige, elementen: I Een sociaal-economisch element Voor het behoud van de werkgelegenheid in de agrarische sector is het van groot belang zijn dat de agrariërs zo veel mogelijk in staat worden gesteld een volwaardig inkomen te verwerven uit hun bedrijf. De land- en tuinbouw zal zich daarom steeds moeten kunnen aanpassen aan nieuwe marktontwikkelingen. Een economisch ongezonde land- en tuinbouw is niet alleen uit sociale overwegingen ongewenst, maar ook ten behoeve van het behoud van de leefbaarheid van het platteland en de voorzie ningenstructuur in de kernen zullen de overblijvende agrarische bedrijven ontwikkelingsmogelijkheden moeten hebben. Ook voor de noodzakelijke milieuinvesteringen zal op bedrijfsniveau voldoende financiële armslag moeten zijn. Ten slotte zal een achteruitgang van de agrarische sector zijn weerslag hebben op het landschap in de vorm van slecht onderhouden danwel leegstaande bedrijfsgebouwen en door het verdwijnen van landschapselementen. Alhoewel door de ruilverkaveling 'Land van Thorn' de productie-omstandigheden voor een deel van de agrariërs zullen verbeteren, zullen niet alle agrarische bedrijven van nu in de toekomst een volwaardig inkomen opleveren. Bij de niet "volwaardige" bedrijven zullen verschillende aanpassingen plaatsvinden. Een deel van de agrariërs zal met hun bedrijfsvoering stoppen waardoor andere bedrijven meer ruimte krijgen voor uitbreidingen. Op andere bedrijven zal gezocht worden naar nevenverdiensten bijvoorbeeld in de recreatieve sfeer of door een beroep buiten het bedrijf. Ook in het landschapsbeheer (beheersovereenkomsten) liggen mogelijkheden. Voor gebieden die in de E.H.S. als beheers- of reservaatsgebied zijn aangewezen, geldt dat beheersovereenkomsten kunnen worden afgesloten. Beheer van natuur- en landschapswaarden die niet in de E.H.S. liggen, kunnen worden gesubsidieerd via de NUBL. Daarnaast zijn gelden beschikbaar in het kader van ROL-Limburg voor het onderhoud van landschapselementen als bijvoorbeeld poelen, heggen en houtwallen. Een voorbeeld van een nieuwe marktontwikkeling in de land- en tuinbouw is, dat de consument in de toekomst wellicht bereid is meer te betalen voor een milieu-, dier-, natuur- en landschapsvriendelijke productie. Het is voor de agrarische sector van belang zich hierop voor te bereiden via de verdere ontwikkeling en toepassing van kennis en via waarborgsystemen voor eindproducten en productiemethoden. Een voorbeeld hiervan is dat melkveehouders het beheer van kruidenrijk grasland te gelde maken via het landbouwproduct (natuurmelk). Subsidiëring hiervan is mogelijk en vindt plaats in het kader van de NUBL. Het bestemmingsplan buitengebied kan het agrarische veranderingsproces slechts in beperkte mate ondersteunen. Niet alle veranderingen in de agrarische bedrijfsvoering zullen zich in het landschap manifesteren, een deel van het continue aanpassingsproces zal zich binnen de bedrijfsgebouwen afspelen (bijv. verdere automatisering van het arbeidsproces onder meer door de toepassing van melkrobots). Echter sommige ontwikkelingen brengen wel veranderingen in het agrarisch landschapsbeeld met zich mee, en zijn daardoor voor de inrichting van het bestemmingsplan van belang. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
40
Op de toegewezen agrarische bouwpercelen zijn de agrariërs grotendeels vrij om hun bedrijf aan te passen, hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om de bouw van nieuwe bedrijfsgebouwen zoals moderne loopstallen e.d. Buiten de agrarische bouwpercelen zullen de actuele en de gewenste landschappelijke en natuurwetenschappelijke kwaliteiten in bepaalde deelgebieden grenzen stellen aan de agrarische ontwikkelingsmogelijkheden. Een voorbeeld van een agrarische ontwikkeling die duidelijk invloed heeft op het landschap is het toenemend gebruik van boogtunnels in met name de fruitteelt en boomteelt. Om de economische duurzaamheid van de agrarische sector in Heel te bevorderen, wordt aan de overblijvende bedrijven een extra potentiële inkomstenbron in de verblijfsrecreatieve sfeer aangeboden. Dit gebeurt door de gebruiksmogelijkheden van de gronden zo te verruimen dat deze, onder voorwaarden, aangewend kunnen worden ten behoeve van de verblijfsrecreatie: de bouwkavel kan gebruikt worden voor het "kamperen bij de boer". Daarnaast bevat het bestemmingsplan een regeling voor vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen. II Een milieu-element Net als andere sectoren van de nederlandse economie zal de land- en tuinbouw schoner moeten produceren. Onder invloed van de milieu-wetgeving zal de bedrijfsvoering in de land- en tuinbouw de komende decennia steeds meer in balans worden gebracht met het natuurlijk draagvermogen van de fysieke omgeving. Een meer milieu-vriendelijke bedrijfsvoering brengt met zich mee dat de bestaande conflicten tussen de land- en tuinbouw enerzijds en natuur en landschap anderzijds zullen afnemen. Hoewel het milieu-element veelal beperkt blijft tot de milieuhygiënische aspecten (bodem, water en lucht), zal een duurzame landbouw ook moeten resulteren in een acceptabel landschapsbeeld en voldoende kansen moeten bieden voor planten en dieren die niet al te hoge eisen stellen aan hun leefomgeving. In de algemene beschrijving in hoofdlijnen wordt dit verwoord door aan de land- en tuinbouw een belangrijke functie toe te kennen bij het beheer van het landschap. Dit betekent dat in alle gevallen zorgvuldig wordt omgegaan met de landschappelijke inpassing van nieuwe bedrijven en/of bedrijfsgebouwen. Tevens zullen de bestaande houtopstanden en andere kleine landschapslelementen, die niet alleen bijdragen aan de landschappelijke stoffering maar tevens een toevluchtsoord bieden voor plant en dier, beschermd dienen te worden; in dit verband is de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" van belang. III Plattelandsvernieuwing In de nota Dynamiek en Vernieuwing van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij staat de term 'plattelandsvernieuwing' centraal. Uitgangspunt van het nieuwe beleid is dat perspectieven worden geboden aan de agrarische sector en dat tegelijkertijd de belangen van natuur en landschap duurzaam veilig worden gesteld. In dit bestemmingsplan "Buitengebied" worden op het gebied van plattelandsvernieuwing diverse mogelijkheden geboden en suggesties gedaan aan de agrariërs om hun bedrijf te heroriënteren. Deze mogelijkheden worden hier nog eens opgesomd. De mogelijkheden/suggesties voor plattelandsvernieuwing zijn: #
De bedrijfsvoering van de landbouwbedrijven moet worden aangepast aan milieu- en andere omgevingseisen. In de toekomst lijkt er alleen perspectief te zijn voor kwaliteitgerichte, efficiënte en financieel gezonde boerenbedrijven met voldoende investeringsmogelijkheden, die toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
41
flexibel inspelen op de eisen van de consument. Mogelijke alternatieven voor de bedrijsvoering liggen op het vlak van: - een lagere milieubelasting door technische oplossingen in het productiesysteem; - marktgerichter produceren: de consument vraagt steeds meer om een milieu-, dier-, natuuren landschapsvriendelijke productie; - alternatieve teelten; - een efficiëntere productiestijl, overeenkomstig de bedrijfsstijl; - consumentgerichte kwaliteitskeurmerken (bijvoorbeeld de productie van 'natuurmelk' door koeien te laten grazen op natuurlijk beheerde, kruidenrijke graslanden); - organisatorische aanpassingen: samenwerking en clustering van bedrijven om zo concurrentievoordeel te behalen; - creëren van overlegsituatie met overheid en milieu-organisaties, zodat meer zekerheid over bedrijfsvoering ontstaat (milieucoöperaties); - van overheidswege opleggen van beperkingen aan bedrijfsvoering; - productiebeperking, o.a. door opkopen van mestproductierechten; - sanering van bedrijven. De randvoorwaarden hiervoor zijn: - investeringsmogelijkheden van bedrijven; - de hoogte van de milieubelasting van de huidige en nieuwe activiteiten en de mogelijkheden om dit te verminderen; - bereidheid tot innovatief denken bij de agrariërs; - flexibiliteit van de gemeente: ze moet ruimte bieden voor de ontwikkeling van alternatieven; - overleg met milieu-organisaties over alternatieven die op langere termijn milieu-voordelen opleveren; - bereidheid tot organisatorische veranderingen in de landbouwstructuur, samenwerkingsmogelijkheden, clustering (bijv. m.b.t. keurmerk, gezamenlijke verwerking); - mogelijkheden van financiële tegemoetkomingen: voor subsidiëring van deze vernieuwende projecten wordt één gemeenschappelijk kader ontwikkeld, namelijk de kaderregeling stimulering vernieuwende projecten. #
Agrarische bedrijven kunnen aanvullende inkomsten verwerven uit agrarisch natuurbeheer. Vergoedingen hiervoor zijn te krijgen in het kader van de NUBL (zie par. 3.2.5). Voorbeelden hiervan zijn het inscharen van vee in natuurgebieden om gronden te verschralen, het aanbrengen van erfbeplantingen en het beheer van slootkanten. Beloning vindt plaats op basis van resultaat, d.w.z. een vergoeding voor bijv. iedere slootkant die niet gemaaid of beweid wordt.
#
Verder zal een deel van de agrarische bedrijven neveninkomsten kunnen verwerven uit het onderhoud van kleine landschapselementen zoals poelen, heggen en houtwallen. Hiervoor zijn gelden beschikbaar in het kader van de Regeling Onderhoudsovereenkomsten Landschapselementen in Limburg.
#
Neveninkomsten kunnen verworven worden uit het 'kamperen bij de boer'. Dit wordt via een vrijstellingsregeling mogelijk gemaakt.
#
De verkoop aan huis van agrarische producten van het eigen bedrijf is toegestaan. Daarnaast is een vrijstellingsmogelijkheid opgenomen voor de verkoop van agrarische producten, geproduceerd door andere agrarische bedrijven in de omgeving.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
42
De heroriëntatie van de landbouw is niet alleen een taak van de agrarische sector zelf, maar ook van de gemeente. Een belangrijke taak voor de gemeente is weggelegd in het informeren van belangstellende agrariërs over de subsidiemogelijkheden die er zijn vanuit de NUBL, de kaderregeling stimulering vernieuwende projecten en eventuele andere regelingen. Ook aanvragen van subsidies worden door de gemeente gedaan. Daarnaast kan de gemeente de heroriëntatie van de landbouw stimuleren door het organiseren van voorlichtingsavonden, het samenstellen van werkgroepen o.i.d. Natuur en landschap Wat betreft de functie natuur en landschap is het behoud van de bestaande bos- en natuurgebieden in Heel van groot belang. In veel van deze gebieden is het beheer inmiddels afgestemd op het benutten van de ecologische potenties. In aanvulling op de bestaande natuurgebieden zal in de komende decennia in het kader van de uitwerking van de Ecologische Hoofdstructuur de oppervlakte natuurgebied in Heel worden uitgebreid. Deels vindt dit plaats in het kader van het ruilverkavelingsproject Land van Thorn. Deze aaneenschakeling van natuurgebieden zal vooral van belang zijn voor krititsche soorten, d.w.z. organismen die een (relatief) ongestoord en omvangrijk leefgebied nodig hebben. Deze voorwaarden zijn in de agrarisch gebruikte gebieden niet of nauwelijks meer voorhanden. Uiteindelijk zal in het buitengebied van Heel een stelsel van natuurgebieden en agrarische gronden met beheersovereenkomsten moeten ontstaan, dat globaal de bestaande natuurgebieden Beegderheide en Tuspeel omvat en verder delen van het beekdal van de Haelense beek en gronden langs de Maas/Lateraalkanaal in beslag neemt. Een belangrijke beleidslijn van de gemeente Heel is om deze ontwikkeling te ondersteunen en zorg te dragen dat er geen onomkeerbare veranderingen plaatsvinden die de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur belemmeren danwel onmogelijk maken. Onomkeerbare ontwikkelingen zijn bijvoorbeeld uitbreidingen of nieuwvestiging van recreatieve voorzieningen en agrarische bouwpercelen in aangewezen Relatienotagronden. Ook (agrarische) ontwikkelingen in de randzones van de bestaande en toekomstige natuurgebieden dienen, wanneer ze nadelig uitpakken voor de natuurwaarden, zo veel mogelijk vermeden te worden. Doordat de bedrijfsvoering in de land- en tuinbouw, als gevolg van het generieke milieubeleid, op den duur minder milieubezwaren zal veroorzaken, zullen de natuurwaarden in de beschermde gebieden in het buitengebied overigens minder onder druk komen te staan. Het beleid voor de bescherming van de natuurwaarden richt zich niet alleen op de natuurgebieden. Ook de kleine landschapselementen zijn het behouden waard, ook in die gebieden die primair een agrarisch functie hebben. Recreatie en recreatief medegebruik Naast de hoofdfuncties landbouw en natuur wordt het recreatief (mede)gebruik van het buitengebied beschouwd als een belangrijke functie. Ten zuiden van de woonkernen Heel en Panheel wordt gestreefd naar de ontwikkeling van een breed recreatief product, voornamelijk gericht op de waterrecreatie. De bestaande recreatieve voorzieningen zijn positief bestemd. Als aanvulling op de bestaande voorzieningenstructuur wordt in het bestemmingsplan de mogelijkheid geboden voor kleinschalige verblijfsrecreatieve voorzieningen in de vorm van het "kamperen bij de boer".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
43
Van essentieel belang voor de toekomst is dat de bestaansbasis van het toerisme, namelijk een attractief, afwisselend en goed onderhouden landschap, behouden blijft en waar mogelijk versterkt wordt. Nieuwe recreatieve voorzieningen zullen daarom de natuurlijke en landschappelijke draagkracht niet te boven mogen gaan. Een goede landschappelijke inpassing van nieuwe voorzieningen is daarbij de minimum vereiste. Bedrijven De bestaande bedrijven in het buitengebied van Heel zijn positief bestemd en hebben indien mogelijk en wenselijk een uitbreidingsmogelijkheid gekregen. Vestiging van bedrijven met een bovenlokale functie is niet wenselijk, de bedrijventerreinen hebben geen regionaal karakter. Deze bedrijven kunnen worden verwezen naar het bedrijventerrein Ittervoort. Wonen In lijn met het provinciaal- en rijksbeleid staat het bestemmingsplan de bouw van nieuwe burgerwoningen in het buitengebied niet toe. Burgerbebouwing zal geconcentreerd dienen te blijven in de bestaande kern. Een verdere uitwaaiering van burgerbebouwing over het landelijk gebied zou in toenemende mate leiden tot problemen met de agrarische sector omdat agrarische bedrijven door de vermenging van functies geconfronteerd worden met zwaardere milieu-eisen. Ook de landschappelijke kwaliteiten van het buitengebied zouden door een toename van de bebouwingsinvloeden achteruit gaan. Verkeer en vervoer Een goed onderhouden stelsel van wegen, fietspaden, wandelpaden e.d. is voor het functioneren van het buitengebied van groot belang. Om de verschillende gebruiksfuncties tot hun recht te laten komen is het gewenst langzaam en snelverkeer zo veel mogelijk te scheiden. Wegen die alleen een locale ontsluitingsfunctie hebben zullen daarom waar mogelijk voor het doorgaand autoverkeer afgesloten worden/blijven. Hiervan profiteren niet alleen wandelaars en fietsers, ook het natuurbelang is gediend bij het zoveel mogelijk afsluiten van ondergeschikte wegen, met name die door bosgebieden lopen. Monumenten, cultuurhistorie en archeologie De in het buitengebied gelegen karakteristieke bebouwing draagt bij aan de bijzondere waarden van het buitengebied van Heel. Een zorgvuldig beheer van deze panden is daarom gewenst. Vooral bij grote karakteristieke panden kan het voor het behoud van het totale complex nodig zijn de gebouwen niet alleen voor het wonen te bestemmen, maar er ook andere in het buitengebied passende activiteiten toe te staan. Waterhuishouding Een duurzaam beheer van het buitengebied betekent ook dat aan de waterhuishouding voldoende aandacht wordt besteed. Met name de Thornerbeek en de Haelense beek maken een niet onbelangrijk deel uit van de natuur- en landschapswaarden in Heel. Veiligstelling van deze waarden is dan ook van groot belang waarbij niet alleen een rol is weggelegd voor de agrariërs maar ook voor het waterschap Peel en Maasvallei en het Zuiveringschap Limburg als beheerder van de waterlopen en aanpalende gronden. Milieu Hoewel het bestemmingsplan niet alle milieuproblemen kan oplossen, wordt toch geprobeerd daar middels dit plan een zo groot mogelijke bijdrage aan te leveren. Door een terughoudend beleid te voeren bij het wel of niet toestaan van nieuwe activiteiten in het buitengebied kan
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
44
vermeden worden dat er nieuwe milieuconflicten ontstaan. Met name zal daarbij aandacht besteed dienen te worden aan de ecologisch waardevolle terreinen. Ook de te beschermen waarden van de aangewezen (provinciale) milieubeschermingsgebieden verdienen speciale aandacht; de in Heel gelegen waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden zijn middels een dubbelbestemming aanvullend beschermd. De gemeente heeft als VOGM-taak het handhaven van het bestemmingsplan buitengebied op zich genomen. In dit kader zal veel aandacht worden besteed aan het voorkomen en zonodig herstellen van aantasting van de landschappelijke en natuurwaarden in het buitengebied. Met name de gebieden die behoren tot de Ecologische Hoofdstructuur zijn hierbij van belang. 6.2.2
Beschrijving in hoofdlijnen in relatie tot de gebiedskenmerken Bij het afhandelen van ruimtelijk relevante ontwikkelingen in het buitengebied van Heel zal in de geest van de beschrijving in hoofdlijnen gehandeld dienen te worden. In par. 6.2.1 is beschreven dat er daarbij vooral op gelet moet worden of er sprake is van een (bijdrage aan het ontstaan van een) duurzame landbouw en of er voldoende rekening is gehouden met de belangen van natuur en landschap. De wijze waarop inhoud moet worden gegeven aan de beschrijving in hoofdlijnen zal wel per deelgebied verschillen. De uitgangspositie en de gewenste toekomstige situatie zijn immers niet overal gelijk in Heel. Conform het karakter van bestemmingsplannen buitengebied is bij het toekennen van de bestemmingen gebiedsgedifferentieerd te werk gegaan. Dit betekent voor het gebruik van het bestemmingsplan dat er geen sprake zal zijn van een eenvormig beleid, maar van een per gebied andere afweging van de betrokken belangen. In alle gevallen zal sprake moeten zijn van een zorgvuldige afweging waarbij zo min mogelijk schade wordt toegebracht aan de diverse betrokken belangen. De gebiedsdifferentiatie komt tot uiting in de ruimtelijke verdeling van de hoofdbestemmingen en de op de kaart "ruimtelijke karakteristiek" aangegeven differentiatievlakken. Hieronder is op een globaal niveau aangegeven welke belangen in de verschillende delen van de gemeente Heel in het geding zijn. Bij de interpretatie van de beschrijving in hoofdlijnen zal vooral op deze belangen gelet moeten worden. In de volgende paragrafen zal per (hoofd)bestemming en voor de differentiatievlakken uitgebreider worden ingegaan op het te voeren ruimtelijk beleid. De gemeente Heel kan op basis van de landschapsopbouw globaal ingedeeld worden in vier soorten gebieden.
HET RIVIERKLEIGEBIED Direct langs het Lateraalkanaal en ten westen van de kern Wessem liggen de rivierkleigronden. Deze gronden zijn van oudsher in agrarisch gebruik, het zijn productieve landbouwgronden. Het beleid voor dit gebied zal zich dan ook gaan richten op een duurzame agrarische ontwikkeling; het ruimtelijk beleid zal met inachtneming van niet-agrarische belangen voldoende ruimte moeten bieden aan landbouwkundige ontwikkelingen. Voor de agrarische bedrijven die tegen het verzuringsgevoelige natuurgebied Beegderheide aan liggen, gelden op grond van het Ammoniakbeleid strenge depositieregels.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
45
HET STUIFZANDGEBIED In het noordoosten van de gemeente ligt het stuifzandgebied de Beegderheide/Tuspeel. Het beleid is voor dit gebied op de eerste plaats gericht op natuurontwikkeling; de functie natuur en landschap uit de centrale hoofddoelstelling zal hier prioriteit krijgen. Daarnaast zal extensief recreatief medegebruik mogelijk zijn. Volgens het Ammoniakbeleid fase 2 voor Noord- en Midden-Limburg is de Beegderheide een A-gebied. Dit betekent dat voor de agrarische gronden die in en direct om het natuurgebied liggen, strenge depositieregels gelden.
DE BEEKDALEN In het plangebied liggen de beekdalen van de Thornerbeek, de Haelense beek en de Panheelderbeek. Deze beekdalen zijn, behoudens het gedeelte van de Panheelderbeek dat ten behoeve van de grindwinningen is omgelegd, van geomorfologisch en natuurwetenschappelijk belang en maken deels onderdeel uit van de Ecologische Hoofdstructuur. Doordat de Haelense beek en de Panheelderbeek gekanaliseerd zijn en door het feit dat het agrarisch grondgebruik in de beekdalen zich nauwelijks meer onderscheidt van het grondgebruik op de hogere delen, zijn de beekdalen niet meer echt beeldbepalend in het landschap. De Thornerbeek valt op door de aanwezigheid van opgaande beplanting aan weerszijden van de beek. De Haelense beek en de Thornerbeek hebben in het provinciaal waterhuishoudingsplan respectievelijk een specifiek en een algemeen ecologische functie, dit betekent dat gestreefd wordt naar een duurzaam gebruik van de beeksystemen. Het Waterschap Peel en Maasvallei zal haar beheer zoals geformuleerd in het Integraal Waterbeheersplan afstellen op de verschillende functies van deze watergangen. Het gemeentelijk ruimtelijk beleid zal het hogere overheidsbeleid ondersteunen door in genoemde beekdalen negatieve ontwikkelingen tegen te gaan. Hieronder moet worden verstaan de toename van bebouwingsinvloeden, veranderingen van de geomorfologie en de waterhuishouding en een intensivering van het grondgebruik.
HET GRINDPLASSENGEBIED Het zuidwestelijk deel van de gemeente is in de afgelopen tijd grotendeels op de schop gegaan ten behoeve van de grindwinningen. De grote plassen die hierdoor ontstaan zijn, hebben momenteel deels een recreatieve-/natuurfunctie en deels een bedrijvenfunctie. Het beleid voor de plassen zal zoveel mogelijk gericht zijn op de recreatieve functie in combinatie met natuurontwikkeling. De bestaande bedrijven worden gedoogd en krijgen een passende bestemming. Nu de grindwinning in de regio bijna voltooid is, zullen geen nieuwe bedrijven gericht op delfstoffen meer toegelaten worden. Gestreefd wordt om bij het geleidelijk vrijkomen van deze bedrijfsterreinen een herinrichting te bevorderen voor nieuwe bedrijvigheid ten dienste van watergebonden recreatie en toerisme. 6.3
De hoofdbestemmingen In deze paragraaf zullen de belangrijkste bestemmingen worden toegelicht. Daarbij komen de volgende aspecten aan de orde: # de globale betekenis van de bestemming, de doeleindenomschrijving; # eisen waaraan een gebied moet voldoen om de betreffende bestemming te krijgen, de zgn. toewijzingscriteria danwel aandachtspunten; toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
46
# beschrijving van de gebieden die onder de betreffende bestemming vallen; # nadere toelichting op de bij de bestemming horende voorschriften. Achtereenvolgens zullen de volgende bestemmingen nader toegelicht worden; Agrarische doeleinden, bouwperceel A(b), Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en/of natuurwaarden Aln en Natuurgebied N. 6.3.1
Agrarische doeleinden, bouwperceel A(b)
BETEKENIS BESTEMMING In gebieden met de A(b) bestemming kunnen agrarische bedrijven, binnen een aantal randvoorwaarden, hun bedrijfsvoering voortzetten. Het aangegeven bouwblok laat veelal uitbreiding van de bedrijfsgebouwen toe. De agrarische bouwkavel is bedoeld voor onder meer de bedrijfswoning, de bedrijfsgebouwen (incluis kassen en hogere boogtunnels), mestbassins, voedersilo's, kuilvoeropslagplaatsen, waterbassins (bij tuinbouwbedrijven) e.d. Buiten het bouwblok kunnen, afgezien van ondergeschikte gebouwen (melkstallen e.d.), geen bedrijfsgebouwen geplaatst worden. Een A(b) bestemming geeft aldus zekerheid aan de agrariër en voorkomt tevens een te grote uitwaaiering van de bedrijfsgebouwen.
TOEWIJZINGSCRITERIA BESTEMMING Bij het wel of niet toekennen van een bouwperceel en het bepalen van de grootte, vorm en ligging ervan, spelen de agrarische bedrijfsbezoeken (door de zgn. bouwkavelcommissie) een belangrijke rol. Mede naar aanleiding van deze bedrijfsbezoeken is bepaald of een bedrijf in aanmerking komt voor een bouwperceel, en zo ja waar deze komt te liggen. Hierbij hebben de volgende overwegingen een rol gespeeld: # Alle bestaande agrarische bedrijven krijgen een bouwperceel toegewezen. Het moet daarbij steeds gaan om agrarische bedrijven met een daadwerkelijk bedrijfsmatig karakter. Dit geldt per definitie voor volwaardige agrarische bedrijven. Ook niet-volwaardige agrarische bedrijven, die zich overtuigend in de richting van volwaardigheid ontwikkelen, komen in aanmerking voor een bouwblok. De bevindingen van de bouwkavelcommissie zijn in eerste instantie bepalend bij de beoordeling en inschaling van een bedrijf. Als criterium geldt dat uit het agrarisch bedrijf een redelijk inkomen verworven wordt. Hantering van dit criterium houdt in dat zogenaamde hobby-activiteiten niet in aanmerking komen voor een bouwblok. De aanwezige agrarische hobby-activiteiten kunnen wel op grond van het overgangsrecht worden voortgezet. Een strenger criterium leidt tot een groter aantal woonbestemmingen in het buitengebied waardoor de resterende agrarische bedrijven in verband met milieubepalingen in hun bedrijfsvoering gehinderd kunnen worden. # De ligging van het agrarisch bouwperceel werd bepaald na overleg met de betreffende agrariër. Daarbij is rekening gehouden met het soort agrarisch bedrijf, de behoefte aan uitbreiding, de ligging ten opzichte van burgerwoningen en natuurgebieden, de eigendomsverhouding, de bereikbaarheid en de gegevenheden van het terrein. # De feitelijke grootte van het bouwperceel is op de individuele bedrijfssituatie afgestemd (maatwerk). Een bouwkavel is niet groter dan strikt noodzakelijk om daarmee een verspreiding van bedrijfsgebouwen in het buitengebied te vermijden. Aan de andere kant zal toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
47
de omvang van de bouwkavel ook zodanig moeten zijn dat verwacht mag worden dat mogelijke uitbreidingen de eerste jaren binnen het aangegeven oppervlak kunnen plaatsvinden. De omvang van de bouwkavel is alleen afhankelijk gesteld van de voor de agrarische bedrijfsvoering benodigde ruimte. Zo is het verschijnsel "kamperen bij de boer" geen aanleiding geweest om de bouwkavels groter te maken. # Bij de bepaling van de bestemming "agrarische doeleinden bouwperceel" wordt tevens een bouwgrens aangegeven langs de weg. Deze bouwgrens mag niet door bebouwing worden overschreden. De tussen de weg en de bouwgrens gelegen gronden zijn dikwijls als tuin of parkeerterrein in gebruik maar behoren deel uit te maken van de bestemming.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
48
Afb. 6: Een agrarisch bedrijf nabij Wessem.
TOELICHTING OP DE VOORSCHRIFTEN Doeleindenomschrijving De belangrijkste functie is de uitoefening van een agrarisch bedrijf. Elke bedrijfsvorm is toegestaan. Er is geen regeling opgenomen voor de omschakeling van een grondgebonden bedrijf naar een niet-grondgebonden bedrijf. Wel is het streven erop gericht de omschakeling van grondgebonden naar niet-grondgebonden agrarische bedrijven te voorkomen. Vanuit milieuoogpunt zal dit waarschijnlijk ook niet tot de mogelijkheden behoren. In de beekdalen en in de nabijheid van natuurgebieden zal omschakeling op problemen stuiten op grond van de milieuwetgeving. Deze afweging vindt plaats bij de vergroting van het bouwblok via een partiële herziening. Voor zover in de bouwkavel watergangen aanwezig zijn, zijn de gronden ook bestemd voor de waterafvoer en waterhuishouding. De keur van het waterschap is mede hierop van toepassing. Beschrijving in hoofdlijnen Alhoewel een rendabele agrarische bedrijfsvoering het belangrijkste onderdeel van de bestemming is, zal bij het oprichten van bouwwerken zoveel mogelijk rekening worden gehouden met het landschap.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
49
Inrichting Binnen het bestemmingsvlak mogen gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde, zoals silo's en voersleuven, worden opgericht. Ook voer- en mestopslag mag binnen de bestemming plaatsvinden. Bouwvoorschriften Binnen het aangegeven bouwblok is normaal gesproken een bedrijfswoning aanwezig. De toegestane omvang van de eerste bedrijfswoning is dusdanig, 750 m;, dat het mogelijk moet zijn hierbinnen extra woonruimte te creëren voor de rustende boer. Voor de rustende boer zullen geen aparte bedrijfswoningen worden toegelaten, omdat hierdoor na verloop van tijd een burgerwoning in het buitengebied ontstaat. Woonruimte zal gevonden dienen te worden binnen de bestaande bedrijfswoning danwel in de woonkernen. Gebruiksvoorschriften In de gebruikvoorschriften worden een aantal gebruiksvormen van grond en gebouwen opgesomd die in principe niet mogen plaatsvinden op het bouwperceel. De genoemde activiteiten horen namelijk niet in het buitengebied plaats te vinden. Uitsluiting van deze activiteiten moet voorkomen dat het buitengebied in kwaliteit achteruitgaat en daarmee haar hoofdfuncties, agrarische productie en natuur en landschap, niet meer goed kan vervullen. De opsomming is niet uitputtend, ook andere niet passende activiteiten zijn verboden (zie par. 6.5). De verkoop van agrarische producten van het eigen bedrijf mag in eigen beheer plaatsvinden. Vrijstellingen Het College van B en W kunnen in bepaalde gevallen vrijstelling verlenen van de bestaande voorschriften. Enkele belangrijke punten zijn: Appartementen voor de verblijfsrecreatie B en W kunnen onder voorwaarden vrijstelling verlenen voor het inpandig verbouwen van agrarische bedrijfsgebouwen tot maximaal 5 vakantie-appartementen met een kleinschalige horecagelegenheid. De vloeroppervlakte (d.w.z. de oppervlakte van de begane grond + eventuele verdiepingen) per recreatiewoonverblijf mag niet meer dan 100 m5 bedragen. Met een kleinschalige horecagelegenheid wordt bedoeld een gemeenschappelijke ruimte welke gebruikt kan worden door bewoners van de recreatiewoonverblijven. De stimulering van kleinschalige verblijfsrecreatieve voorzieningen bij agrarische bedrijven past in het beleid van de plattelandsvernieuwing, het wordt gezien als een extra mogelijkheid om aanvullende inkomsten te verwerven. (Tweede) bedrijfswoning B en W kunnen vrijstelling verlenen voor het bouwen van een tweede agrarische bedrijfswoning. Niet alle agrarische bedrijven komen hiervoor in aanmerking. Getoetst moet worden aan een aantal criteria. Het zal een bedrijf moeten zijn in de toezichthoudende tak zoals melkvee, zoogkoeien, fokzeugen en fokpaarden. In deze takken is het gehele jaar door toezicht nodig. Ook voor tuinbouw open grond, boomteelt en sierteelt kan voor bepaalde activiteiten, zoals beregening, gewasbescherming, oogsten, bewerking en afzet van producten en het aansturen van arbeidskrachten, het gehele jaar toezicht nodig zijn. Per geval moet beoordeeld worden of de toezichthoudende taken werkelijk voorkomen. Voor mestvarkenshouderijen, pluimvee, glastuinbouw en champignons kan een bedrijfswoning ongeacht de omvang niet gemotiveerd worden. De omvang van het bedrijf is mede van invloed. Voor toezichthoudende takken zal de omvang plusminus 400 SBE=s moeten zijn en voor de tuinbouw etc. ten minste toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
50
800 SBE=s. De omvang van de andere takken mag bij het bepalen van het aantal SBE=s niet meegeteld worden. Ook dient er een toekomstperspectief te zijn van ten minste 10 jaar. Daarbij is ook de leeftijd van het bedrijfshoofd van belang. Indien deze 55 jaar of ouder is en het geen meermansbedrijf betreft komt men niet in aanmerking voor een tweede bedrijfswoning. Bouwen buiten het bouwvlak B en W kunnen vrijstelling verlenen voor het bouwen van gebouwen buiten het bouwvlak. Daarbij mag het bestemmingsvlak niet overschreden worden. Deze regeling is met name van toepassing op kassen én op boogtunnels die als gebouw moeten worden aangemerkt. Het gaat hierbij om de grotere boogtunnels die voor de mens toegankelijk zijn (hoogte vanaf 1,50 m)8. Dergelijke agrarische voorzieningen dienen in verband met de landschappelijke consequenties zoveel mogelijk geconcentreerd te blijven rond de bestaande bedrijfsgebouwen/bedrijfswoning. De lagere boogtunnels worden niet als gebouw aangemerkt en kunnen daardoor in veel gevallen ook buiten het agrarisch bouwperceel opgericht worden. Kamperen bij de boer op de bouwkavel Op het bouwblok mogen via de vrijstellingsregeling maximaal 15 kampeereenheden geplaatst worden (op grond van de Wet op de Openluchtrecreatie kunnen nadere regels bij de vergunning worden opgenomen). In verband met het gevaar van permanente bewoning is het plaatsen van stacaravans niet toegestaan. In tegenstelling tot het provinciaal model is hierbij geen sprake van een direct recht tot het plaatsen van kampeereenheden. Om uitwassen te voorkomen is een vrijstellingsregeling van toepassing. In het algemeen zal een vrijstelling wel verleend kunnen worden, mits voldaan wordt aan de voorwaarden. Een agrariër met een agrarisch bouwblok zal daarnaast overeenkomstig de Wet op de openluchtrecreatie ook een vrijstelling bij B en W moeten aanvragen voor de vereiste van een vergunning voor het houden van een kampeerplaats (art. 8 Wet op de openluchtrecreatie ). Artikel 11 van de Wet op de openluchtrecreatie biedt B en W de mogelijkheid om onder meer in het belang van de welstand en de natuur- en landschapsbescherming beperkingen en voorschriften te verbinden aan de vrijstelling. Met het oog op de landschappelijke inpassing zal daarbij vooral gelet moeten worden op het aanbrengen van een afschermende groenstrook, waarbij de toepassing van gebiedseigen groen (loofhout) de voorkeur heeft. Buiten de bouwkavel is het plaatsen van kampeereenheden alleen mogelijk middels de toepassing van de vrijstellingsregel die is opgenomen bij de bestemmingen "Agrarische doeleinden A" en "Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke waarden en natuurwaarden Aln". Het verlenen van een vrijstelling (vrijstellingsregel bestemmingsplan) is gekoppeld aan de aanwezigheid van agrarische activiteiten. Bij wijziging van de bestemming danwel bij beëindiging van de agrarische bedrijfsactiviteiten is er, volgens de voorschriften van het bestemmingsplan, geen juridische basis meer voor de verleende vrijstelling en zullen de kampeeractiviteiten gestaakt dienen te worden. Het College van B en W kan in bepaalde gevallen vrijstelling verlenen van de bestaande voorschriften. Verkoop van streekeigen producten 8
Hoogte is conform notitie "De toepassing van boogkassen in de provincie Limburg".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
51
B en W kunnen ook vrijstelling verlenen voor de verkoop van streekeigen producten, niet afkomstig van het eigen bedrijf. Hieronder worden verstaan agrarische producten, geproduceerd door andere agrarische bedrijven in de omgeving, zoals bijvoorbeeld vlees, eieren, groente, fruit, bloembollen en tuinplanten. Het is daarbij uitdrukkelijk niet de bedoeling dat er een soort van boerenbondwinkels ontstaan. Wijzigingsbevoegdheid Indien een agrarisch bedrijf definitief is beëindigd, kunnen B en W door middel van de wijzigingsbevoegdheid onder voorwaarden een nieuwe bestemming geven aan de bestemming A(b). Burgemeester en Wethouders kunnen de bestemming A(b) wijzigen in de bestemming "Woondoeleinden W" of de bestemming "Bedrijven B" mits deze een functionele binding hebben met het landelijk gebied. Delen van het bouwperceel waar geen opstallen staan en die niet nodig zijn voor de nieuwe bestemming, kunnen gewijzigd worden in de omliggende bestemming. In alle gevallen zal advies worden gevraagd aan de directeur van de Provinciale Hoofdgroep Ruimte, Groen en Verkeer. Bij het toepassen van de wijzigingsbevoegdheid dient met een aantal voorwaarden rekening te worden gehouden. Enkele belangrijke criteria zijn 9: # Een belangrijk criterium bij het wijzigen van de bestemming is de vraag of de bedrijfsgebouwen nog in redelijke mate bruikbaar zijn voor de vestiging van een agrarisch bedrijf. Aangezien er sporadisch behoefte bestaat tot de vestiging van een agrarisch bedrijf is, met het oog op een zo optimaal mogelijk gebruik van de ruimte, hergebruik van bestaande (leegstaande) bedrijfsgebouwen te prefereren boven nieuwbouw. In het laatste geval neemt immers de bouwmassa in het buitengebied toe, wat veelal ten koste gaat van de visueellandschappelijke kwaliteiten. # Een andere voorwaarde waaraan moet worden voldaan, is dat er geen sprake mag zijn van een aantasting van de aangrenzende waarden en functies, welke het bestemmingsplan beoogt te beschermen. In dat verband moet worden gesteld dat: door vergroting van oppervlakteverharding, opslag en/of buitenactiviteiten geen afbreuk mag worden gedaan aan de visueel-, landschappelijke kwaliteiten; aangrenzende natuurwaarden niet door de functiewijziging wezenlijk aangetast dienen te worden; de aanwezige infrastructuur niet wezenlijk extra wordt belast of aangepast zou moeten worden; op eigen terrein wordt voorzien in de behoefte aan parkeergelegenheid; geen belemmeringen optreden voor het recreatief medegebruik van de omliggende gronden. # De omliggende functies (bijv. agrarische bedrijven) dienen door de nieuwe functies niet gehinderd te worden. In dit verband zijn de milieubepalingen van de Wet milieubeheer van belang. Vermeden moet worden dat bijv. nabijgelegen agrarische bedrijven door de 9
De regeling is afgestemd op de provinciale "Notitie vrijkomende agrarische bebouwing" d.d. 29-11-1988.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
52
bestemmingswijziging geconfronteerd worden met zwaardere milieu-eisen. Belangrijke regelingen hierbij zijn: De brochure "Richtlijn Veehouderij en Stankhinder" uit 1996 waarmee stankcirkels berekend kunnen worden. Deze is met name van belang voor de intensieve veehouderij. De AMvB "Besluit melkrundveehouderijen milieubeheer" uit 1991 is voor een groot deel van de melkrundveehouderijen van belang. Bedrijven die onder deze AMvB vallen, hoeven geen aparte milieuvergunning aan te vragen, maar moeten aan een aantal milieubepalingen voldoen. In bijlage 4 wordt nader ingegaan op de betekenis van beide milieubepalingen. Wijziging in de bestemming "Wonen W" Bij wijziging in een woonbestemming staat het gemeentelijk beleid onder voorwaarden splitsing van de bedrijfsgebouwen in twee woningen toe. Eén van de voorwaarden is dat het gebruik voor woondoeleinden vanuit een goed woonmilieu aanvaardbaar is. De extra woning in het buitengebied gaat wel af van het woningcontingent van de betreffende kern, zoals dit op grond van de provinciale richtcijfers is vastgesteld. Bij gebruikmaking van de wijzigingsbevoegdheid tot AWoondoeleinden W@ dient een bodemonderzoek verricht te worden om de kwaliteit van de bodem na te gaan. Wijziging in de bestemming "Bedrijven B" In beginsel wordt geen medewerking verleend aan de vestiging van bedrijfsmatige activiteiten in voormalige agrarische bebouwing, tenzij het gaat om activiteiten met een functionele binding met het landelijk gebied. Bij agrarische hulpbedrijven is hier over het algemeen duidelijk sprake van zodat een vestiging van een dergelijk bedrijf in voormalige agrarische bedrijfsgebouwen gerechtvaardigd is. Verder kan worden gedacht aan een veearts, veehandelaar, bijenhouder, bontbewerker, mandenmaker, paardenhouder, of een groothandel in akkerbouwproducten, meng-, ruw- en krachtvoer, granen, zaden en peulvruchten, hooi en stro, zaaizaad en pootgoed, huiden en vellen, bloemen en planten en tuinbenodigdheden. Ook een reparatiebedrijf voor landbouwmachines/voertuigen en het conserveren van groente en fruit kan worden gerangschikt onder deze categorie. In alle gevallen zal aan een aantal criteria voldaan moeten worden. Zo zal de bouwmassa niet vergroot mogen worden, mag de vestiging geen extra verkeersaantrekkende werking hebben en mag er geen aantasting plaatsvinden van de waarden die aanwezig zijn. Middels de algemene wijzigingsbevoegdheid zijn B en W nog bevoegd de bouwkavel te verschuiven wanneer dit voor de agrarische bedrijfsvoering noodzakelijk mocht zijn. 6.3.2
Agrarische doeleinden A
BETEKENIS BESTEMMING In gebieden met de bestemming "Agrarische doeleinden A" zijn de agrarische belangen dominant. Het gebied is bestemd voor een duurzaam agrarisch grondgebruik. Bij afwezigheid van andere, niet agrarische belangen, zal de land- en tuinbouw zich kunnen ontplooien, rekening houdend met de algemene milieubepalingen en aanwezige landschapswaarden. Ook zal rekening gehouden moeten worden met de verspreid liggende waardevolle elementen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
53
TOEWIJZINGSCRITERIA BESTEMMING Gebieden krijgen de bestemming "Agrarische doeleinden A" toegewezen wanneer ze in gebruik zijn als agrarische productiegronden én wanneer er geen sprake is van andere zwaarwegende belangen die een Aln-bestemming behoeven. In de betreffende gebieden liggen geen
onderdelen van de Ecologische Hoofdstructuur van het Natuurbeleidsplan, er zijn aldus hier ook geen Relatienotagronden toegewezen. Er zal rekening moeten worden gehouden met de kleine landschapselementen die verspreid in het gebied voorkomen. De aangegeven landschapselementen zullen zo veel mogelijk behouden dienen te blijven. De kleine landschapselementen zijn opgenomen op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" (zie ook hfd. 7).
TOELICHTING OP DE BESTEMDE GEBIEDEN In Heel zijn vijf gebieden bestemd als "Agrarische doeleinden A" (zie afb. 8). Voor al deze gebieden geldt dat ze een primair agrarische functie hebben. Specifieke natuur- en landschapswaarden komen er niet danwel onvoldoende voor en de gebieden grenzen ook niet direct aan waardevolle bos- en/of natuurgebieden. De vijf gebieden zijn:
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
54
1 2 3 4 5
Het agrarisch gebied langs het Lateraalkanaal, vanaf Sleydal tot aan de rijksweg A68. Een gebiedje ten westen van de kern Wessem. Het agrarisch gebied tussen de Napoleonsweg en Leerke Ven. De noord- en oostoever van de Anthoniusplas. Een strook tussen de rijksweg A2 en het industrieterrein.
Overigens is voor een gedeelte van deelgebied 1 een ontgrondingsvergunning afgegeven door de provincie. Na ontgronding zal het gebied echter weer een agrarische functie krijgen. De bestemming AAgrarische doeleinden A@ blijft daarom gehandhaafd. TOELICHTING OP DE VOORSCHRIFTEN Doeleindenomschrijving In de doeleindenomschrijving wordt aangegeven welke functies worden toegekend aan de bestemming "Agrarische doeleinden A". De belangrijkste functie voor deze gebieden is een duurzame agrarische productiefunctie. De overige doeleinden in de doeleindenomschrijving genoemde functies zijn in principe van ondergeschikt belang. De overige doeleinden zijn het recreatief medegebruik en de waterafvoer via de watergangen. Tevens wordt aan de land- en tuinbouw een belangrijke functie met betrekking tot het beheer van het landschap toebedeeld (behoud waardevolle elementen). De agrarische ontwikkeling dient beleidsmatig afgestemd te worden op in ieder geval het behoud danwel het bereiken van de algemene milieukwaliteit. Door het gebied lopen ook verschillende watergangen. Hierop is de Keur van het betreffende waterschap van toepassing. Primair is het doel voor deze gronden een goede waterafvoer c.q. waterhuishouding. Beschrijving in hoofdlijnen In de beschrijving in hoofdlijnen wordt, aanvullend op de doeleindenomschrijving, beschreven op welke wijze met het plan de doeleinden worden nagestreefd. In zijn algemeenheid wordt aan de agrarische productiefunctie de meeste waarde toegekend. Daarnaast dienen de op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" opgenomen landschapselementen zoveel mogelijk behouden te blijven. Ze vertegenwoordigen belangrijke visueel-landschappelijke, cultuurhistorische, natuurwetenschappelijke en geomorfologische waarden. In hoofdstuk 7 zal nader worden toegelicht op welke wijze met deze belangen kan worden omgegaan. Ter bevordering van het recreatief medegebruik van het buitengebied is de aanleg van (kleinschalige) recreatieve voorzieningen, zoals parkeer- en picknickplaatsen, rust-, uitzicht- en informatiepunten, toegestaan. Dergelijke voorzieningen leiden niet tot wezenlijke beperkingen van het agrarisch gebruik, het recreatief gebruik blijft ondergeschikt aan de agrarische belangen. Door het bevorderen van de aanleg van eenvoudige recreatieve voorzieningen wordt inhoud gegeven aan het gemeentelijk beleidsvoornemen om het toeristisch en recreatief aanbod in het buitengebied te versterken.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
55
Afb. 8: Deelgebieden bestemd als "Agrarische doeleinden A".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
56
Inrichting De inrichting geeft aan welke voorzieningen gebouwd mogen worden op de gronden bestemd als "Agrarische doeleinden A". In hoofdzaak zal het hierbij gaan om bedrijfsgebouwen, bouwwerken en bijbehorende voorzieningen ten behoeve van de landbouw. Dergelijke voorzieningen mogen niet conflic teren met de algemene b.i.h., en met de beschrijving in hoofdlijnen behorende bij dit artikel. Bij bedrijfsgebouwen gaat het om bouwwerken van beperkte omvang. Onder bijhorende voorzieningen kunnen worden verstaan: werken, geen bouwwerken zijnde, ten behoeve van de uitoefening van een agrarisch bedrijf, zoals het opslaan van kuilvoer, de opvang van regenwater etc. Gebruiksvoorschriften In de gebruiksvoorschriften worden diverse gebruiksvormen opgesomd die verboden zijn. Het gaat hierbij met name om activiteiten die niet behoren bij een normaal agrarisch gebruik van de gronden, of zelfs een belemmering kunnen gaan vormen voor een duurzame agrarische productiefunctie. Wanneer bepaalde gebruiksvormen niet genoemd worden, wil dit niet zeggen dat deze activiteiten altijd plaats kunnen vinden. In artikel 3.03 is bepaald dat het verboden is de gronden te gebruiken op een wijze of tot een doel, strijdig met de in het plan aan de grond gegeven bestemming. In dit verband is de doeleindenomschrijving en de beschrijving in hoofdlijnen van belang. Aanlegvoorschriften In de aanlegvoorschriften wordt aangegeven dat voor bepaalde werkzaamheden een vergunning vereist is. Genoemd worden: het aanbrengen van verhardingen en het kappen van bomen. Omdat de agrarische belangen in de tot "Agrarische doeleinden A" bestemde gebieden overheersen, is het aantal vergunningplichtige werkzaamheden beperkt gehouden. Alleen die werkzaamheden zijn opgenomen die uit een agrarisch oogpunt niet direct noodzakelijk zijn en/of een grote invloed hebben op de kwaliteit van het landschap en met name op die aspecten die als een waardevol element zijn opgenomen. In sommige gevallen is een aanlegvergunning niet nodig. Een belangrijke uitzondering wordt gemaakt voor werkzaamheden die gerekend kunnen worden tot de normale onderhoudswerkzaamheden omdat deze bijdragen aan het doelmatig gebruik van de gronden. Vrijstellingen Voor een aantal aspecten is een vrijstellingsregeling opgenomen. Enkele onderwerpen zijn: Ondergeschikte bedrijfsgebouwen Dergelijke gebouwen, zoals een melkstal, schuilgelegenheden e.d., kunnen voor een doelmatige agrarische bedrijfsvoering nodig zijn buiten de bouwblokken. De eisen hebben onder meer betrekking op de totale oppervlakte van de bedrijfsgebouwen. Per agrarisch bedrijf mogen deze gebouwen geen grotere oppervlakte beslaan dan 100 m5. Hierdoor wordt vermeden dat het buitengebied geleidelijk aan verdicht wordt met (kleine) bouwwerken. Verder zijn er eisen omtrent de goothoogte, afstand ten opzichte van de weg en de dakhelling. "Kamperen bij de boer" buiten de bouwkavel Voor het "kamperen bij de boer" buiten de agrarische bouwkavel is een vrijstellingsregeling opgenomen. Onder voorwaarden kan, wanneer er geen ruimte meer is op de bouwkavel toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
57
danwel deze ruimte binnenkort moet worden aangewend voor bebouwing, toestemming gegeven worden voor het aanleggen van een kampeerterreintje in het agrarisch gebied, direct aansluitend aan de bouwkavel. Een belangrijke randvoorwaarde is de vereiste dat er geen sprake mag zijn van een wezenlijke aantasting van de omliggende waarden. Met name gaat het hierbij om negatieve invloeden op het landschapsbeeld of de ecologische kwaliteiten van het buitengebied. In de als "Agrarische doeleinden A" bestemde gronden is zoals gesteld maar in zeer beperkte mate sprake van natuur- en landschapswaarden waardoor hier eerder een vrijstelling verleend kan worden voor het "kamperen bij de boer" buiten het bouwblok. Wijzigingsbevoegdheid Uitbreiding bouwkavel bestaand agrarisch bedrijf Vergroting van de agrarische bouwvlakken kan alleen plaatsvinden middels een wijziging van het plan. De in de voorschriften opgenomen toetsingscriteria moeten er voor waken dat alleen uitbreidingen plaatsvinden die bedrijfseconomisch noodzakelijk zijn. Er mag geen onevenredige aantasting van natuur- en landschapswaarden worden veroorzaakt. De genoemde criteria geven gemeente en andere betrokkenen de mogelijkheid na te gaan of de voorgestane bedrijfsuitbreiding op die locatie gewenst is. Enkele criteria zijn: # dat bij de uitbreiding rekening moet worden gehouden met de aard en de omvang van het bedrijf en de behoefte aan een redelijke uitbreidingsmogelijkheid; # dat er geen onomkeerbare schadelijke effecten optreden voor het milieu en de omliggende bestemmingen. Voordat een bouwaanvraag tot uitbreiding van een agrarisch bedrijf getoetst wordt aan de in de voorschriften vermelde regels, zal bekeken moeten worden of een dergelijke ontwikkeling past binnen het algemeen beleid geldend voor het hele buitengebied danwel geldend voor de gebieden bestemd als "Agrarische doeleinden A" (art. 2.01 Algemene beschrijving in hoofdlijnen, resp. de beschrijving in hoofdlijnen van dit artikel). Overeenkomstig het provinciaal ruimtelijk beleid, zoals is vastgelegd in het op oktober 1995 vastgestelde streekplan Noord- en Midden-Limburg, zijn de maximale bouwkavelgroottes gedifferentieerd (zie kader). Omdat alle gebieden met de A-bestemming in het buitengebied van Heel zijn aangewezen als centrumgebied voor de opengrondstuinbouw en de melkveehouderij, kunnen deze bedrijfstypen, indien noodzakelijk en landschappelijk aanvaardbaar, een bouwkavel van "ongelimiteerde" omvang krijgen. Voor de overige bedrijfstypen is in de voorschriften de maximale omvang van de bouwkavels vastgelegd. Een bouwkavel op maat blijft overigens in alle gevallen het uitgangspunt.
Maximale grootte bouwkavel bij wijzigingsbevoegdheid In het bestemmingsplan wordt overeenkomstig het streekplan voor Noord- en MiddenLimburg een ruimtelijk gedifferentieerd beleid gevoerd wat betreft de maximale bouwkavelgroottes. Uitgangspunt zal in elk geval dienen te zijn dat de bouwkavel niet groter wordt dan strikt noodzakelijk is voor de bedrijfsvoering van het bedrijf (kavel op maat). De in de voorschriften vermelde maten zijn dan ook geen standaardnormen. Een toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
58
kleinere kavel heeft de voorkeur, een grotere kavel is echter alleen in bepaalde gevallen mogelijk m.b.v. een partiële herziening. In het streekplan wordt onderscheid gemaakt tussen centrumgebieden en de overige agrarische gebieden. Voor de niet-centrumgebieden worden voor de bouwkavelgroottes maxima gegeven. In de centrumgebieden kunnen de bouwkavels voor een bepaald bedrijfstype daarentegen een grotere omvang krijgen dan in het overig deel van de gemeente, er gelden geen maxima wat betreft de grootte van de bouwkavels (ook hier geldt echter het principe 'bouwkavel op maat'). Door deze regeling ontstaan zgn. agrarische stimuleringsgebieden waarin de bedrijven, rekening houdend met de nietagrarische waarden, zich optimaal kunnen ontwikkelen. De te hanteren bouwkavelgroottes worden niet alleen bepaald door de ligging in of buiten een centrumgebied, ook zijn er verschillen tussen de hoofdbedrijfstypen onderling. Buiten de centrumgebieden is per bedrijfstype een maximum gesteld aan de oppervlakte van de agrarische bouwkavel. Dit maximum is voor een rundveehouderijbedrijf bijvoorbeeld 1,5 ha en voor een opengrondstuinbouwbedrijf 3 ha. Dit verschil komt doordat sommige bedrijfstypen meer ruimte nodig hebben voor hun bedrijfsgebouwen (inclusief kassen en hoge boogtunnels) dan andere bedrijven. Bij opengrondstuinbouwbedrijven is de ruimere omvang genomen in verband met het mogelijk maken van hogere boogtunnels die op de bouwkavel geplaatst moeten worden.
Een belangrijk element bij de toepassing van de wijzigingsbevoegdheid ingeval van bedrijfsvergroting is, of er sprake is van een volwaardig agrarisch bedrijf, danwel een bedrijf dat zich in deze richting kan ontwikkelen. Tevens zal bekeken worden of de beoogde planwijziging binnen de doelstellingen van het bestemmingsplan past. G.S. zullen goedkeuring moeten verlenen bij toepassing van artikel 11 van de W.R.O. Nieuwvestiging grondgebonden agrarische bedrijf Bij de vaststelling werd door de raad het plan gewijzigd in die zin dat grondgebonden agrarische bedrijven zich, in tegenstelling tot het ontwerpplan, wel kunnen vestigen.Vestiging van een grondgebonden bedrijf mag alleen plaatsvinden door gebruik te maken van de wijzigingsbevoegdheid (artikel 11 W.R.O.). Naast het criterium van grondgebondenheid gelden in principe dezelfde criteria als genoemd bij de uitbreiding van de agrarische bouwkavel. Wel dient het een volwaardig agrarische bedrijf te zijn, danwel dient het zich in de richting van volwaardigheid te ontwikkelen. Bij het bepalen van de vestigingslocatie dient in ieder geval het bepaalde in de beschrijving in hoofdlijnrn in acht te worden genomen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
59
Nieuwbouwactiviteiten en het overstromingsrisico In verband met de nabijheid van de Maas moet ook in het waterbergend winterbed van de Maas, zoals dit op de plankaart is aangegeven, rekening worden gehouden met een overstromingsrisico. De overstromingen in december 1993 en januari 1995 hebben duidelijk gemaakt dat bij (extreem) hoge waterstanden diverse woningen en bedrijfsgebouwen onder water komen te staan. Om de bergings- en afvoercapaciteit van de grote rivieren te waarborgen en te vergroten en daarmee de kans op overstromingen te verkleinen, is de beleidslijn 'Ruimte voor de rivier' in het voorjaar van 1996 uitgebracht. Deze beleidslijn is van toepassing op alle nieuwe activiteiten in het winterbed van de grote rivieren. Het komt erop neer dat nieuwe ingrepen in het winterbed die niet riviergebonden zijn, en die zouden leiden tot waterstandsverhoging, belemmering voor de vergroting van de toekomstige afvoercapaciteit en/of potentiële schade bij hoogwater, in principe niet zijn toegestaan. Concreet betekent het dat binnen de belijning van het bergend winterbed de oprichting van nieuwe en de uitbreiding van bestaande bebouwing alleen mogelijk is na de zogenoemde 'nee-tenzij afweging'. Wanneer nieuwbouw wordt toegestaan, dient een beschermingsniveau van 1:1250 bereikt te worden. Bouwen op een lager beschermingsniveau dan 1:1250 is alleen aanvaardbaar indien vooraf duidelijk is hoe schade bij hoogwater geregeld zal worden, met garantie tot een vrijwaring van het verhalen van deze schade op het Rijk. 6.3.3
Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke waarden en natuurwaarden Aln
BETEKENIS BESTEMMING In gebieden met de Aln-bestemming is zowel sprake van agrarisch gebruik als het aanwezig zijn van landschappelijke, natuurlijke en/of cultuurhistorische waarden die beschermd dienen te worden. Terwille van de niet-agrarische belangen is het veelal nodig beperkingen op te leggen aan het overig (agrarisch) gebruik. Dit zal het geval zijn wanneer bepaalde activiteiten een achteruitgang in de kwaliteit van de te beschermen waarden met zich meebrengen. De opgelegde beperkingen zullen in redelijke mate een normaal economisch gebruik mogelijk moeten laten.
TOEWIJZINGSCRITERIA BESTEMMING Het toewijzen van de Aln-bestemming is gebaseerd op de aanwezigheid van de volgende waarden/belangen (of een combinatie daarvan): # Gronden die in het begrenzingenplan Midden Limburg-West en in het concept begrenzingenplan Maasdal zijn aangewezen als reservaatsgebied, beheersgebied of natuurontwikkelingsproject
krijgen via een Aln-bestemming een basisbescherming. Het rijksbeleid met betrekking tot de natuur in Nederland richt zich deels op de realisatie van een netwerk van natuurgebieden, de Ecologische Hoofdstructuur. Dit netwerk is op provinciaal niveau reeds grotendeels afgebakend (de Provinciale Ecologische Structuur). In de diverse begrenzingenplannen zijn die gebieden opgenomen die prioriteit hebben bij de verwerving. Dit zijn, met andere woorden, de gebieden die mogelijk binnen de planperiode worden aangekocht. Voor deze gebieden is dan ook de Aln-bestemming opgenomen. De geselecteerde gebieden hebben
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
60
actuele danwel potentiële natuurwaarden. Het overige deel van de EHS zal pas in de jaren daarna verworven kunnen worden. Verwerving van de natuurontwikkelingsgebieden en reservaatsgronden zal op vrijwillige basis plaatsvinden. Ook het afsluiten van beheersovereenkomsten gebeurt op vrijwillige basis. De rijksoverheid verwacht van de gemeenten dat zij middels hun bestemmingsplannen buitengebied de EHS beschermen (bestaande natuurgebie den) en vrijwaren van onomkeerbare veranderingen (met name de nog te verwerven gebieden). Een Alnbestemming voor (nog) in agrarisch gebruik zijnde gronden die reeds nu of in de nabije toekomst onderdeel gaan uitmaken van de EHS, komt aan deze richtlijn tegemoet. De agrarische gronden die prioriteit hebben verkregen bij de realisatie van de EHS zijn terug te vinden in genoemde begrenzingenplannen in de bijlagen 1 en 2. Deze plannen doorlopen een procedure waarbij bezwaren kunnen worden ingebracht, uiteindelijk worden ze door G.S. vastgesteld. # De randgebieden van kerngebieden van de Ecologische Hoofdstructuur fungeren als buffergebied waardoor een Aln-bestemming op zijn plaats is. De kerngebieden (veelal boscomplexen) van de Ecologische Hoofdstructuur grenzen veelal direct aan landbouwgronden. Voor veel organismen uit de kerngebieden zijn de omringende gronden van belang als foerageergebied, er is dan sprake van een uitwisselingsfunctie. Deze functionele relatie tussen bossen/natuurgebieden en landbouwgronden is bijvoorbeeld waarneembaar bij de das. De dassenburchten liggen in de hogere (beboste) zandgronden terwijl de foerageergronden zich vooral in agrarisch gebied bevinden. Daardoor is het leefgebied van de das veel groter dan alleen de bossen en natuurgebieden. Ook bij andere dieren doet zich een dergelijk verschijnsel voor. Om deze uitwisselingsfunctie niet negatief te beïnvloeden zijn in de directe nabijheid van met name de kerngebieden bepaalde nieuwe (agrarische) ontwikkelingen minder gewenst. # De geomorfologisch waardevolle gebieden, waarbij de waarden niet zo zeer bestaan uit losse elementen maar uit een samenhang van een door hun ontstaanswijze met elkaar verwante elementen. Deze gebieden zijn op figuur 4 van de Paraplunota (terreinen van aardwetenschappelijke betekenis) vermeld. De te beschermen waarden zijn in het landschap zichtbaar in de vorm van reliëf; # Beekdalen die in het Provinciaal Waterhuishoudingsplan aangeduid zijn als een water(systeem) met een algemeen ecologische functie. Beekdalen zijn uit een oogpunt van natuur en landschap van grote waarde. Ze hebben een kenmerkende fauna en flora en vormen een natuurlijke verbindingszone tussen de verspreid gelegen natuurgebie den. Door veranderingen in de waterhuishouding (beeknormalisaties e.d.) hebben nog maar weinig beken in Nederland hun oorspronkelijke morfologie behouden, waardoor de resterende (weinig aangetaste) beekdalen extra beschermenswaardig zijn.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
61
Afb. 9: Agrarisch gebied met landschappelijke warden en natuurwaarden.
TOELICHTING OP DE BESTEMDE GEBIEDEN In Heel zijn de volgende gebieden bestemd als "Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln" (zie afb. 10): 1 Het dal van Haelense beek/Panheelderbeek. Dit gebied is om meerdere redenen als waardevol te beschouwen. De gronden vormen de overgang van de lager gelegen Haelense beek en Panheelderbeek naar het hoger gelegen natuurgebied Beegderheide/ Heelderpeel. Ter bescherming van het natuurgebied zelf en ten behoeve van de uitwisselingsfunctie tussen de bossen en de aangrenzende agrarische gronden is een afgewogen ruimtelijk beleid noodzakelijk. Door de vele gradiëntsituaties zijn de actuele en potentiële natuurwaarden groot. Bepaalde delen van dit gebied zijn in het kader van de uitwerking van de ecologische hoofdstructuur aangewezen als natuurontwikkelingsgebied of beheersgebied. Hiervoor is in de voorschriften een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. De Haelense beek zelf is aangewezen als verbindingszone tussen verschillende natuurgebieden. In het beekdal liggen kerngebieden van vogels van bosranden en kleine landschapselementen en van amfibieën. Verder is een groot deel van het beekdal leefgebied van de Das. De Haelense beek is in het Provinciaal Waterhuishoudingsplan aangewezen als water met een specifiek ecologische functie.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
62
Afb. 10: Deelgebieden
bestemd als "Agrarische doeleinden, landschappelijke en natuurwaarden Aln".
gebied
met
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
63
2 Diverse agrarische gebieden die gelegen zijn in het natuurgebied Beegderheide. Deze gebieden worden (nagenoeg) geheel omsloten door bossen. Ook hier geldt dat ter bescherming van het natuurgebied zelf en ten behoeve van de uitwisselingsfunctie tussen de bossen en de agrarische gronden een afgewogen ruimtelijk beleid nodig is. Daarnaast zijn de agrarische gebieden, vanwege de ligging in een bijzonder natuurgebied, van belang voor diverse vogels en amfibieën. De Aln-enclaves ten noorden van de Napoleonsweg zijn ook nog leefgebied van de Das. 3 De gronden die aan de zuidkant van de Beegderheide grenzen, vormen de overgang van het natuurgebied Beegderheide naar het Maasdal. In het gebied zijn duidelijk hoogteverschillen waar te nemen. Door deze terreintrede tussen het Maasdal en het Laagterras is er sprake van een geomorfologisch waardevol gebied. Ook is het gebied landschappelijk waardevol door het nagenoeg ontbreken van bebouwing en de open ligging naar het kanaal en de Maas. Een Aln-bestemming is mede gebaseerd op de vele kleinere bosjes die er voorkomen, waardoor het een parkachtig uiterlijk heeft. Verder liggen in het gebied kerngebieden van vogels van loofbossen en bosranden en kleine landschapselementen en van amfibieën. Daarnaast kan het gebied gezien worden als een buffer van het natuurgebied Beegderheide. Een groot deel van dit gebied is in de uitwerking van de E.H.S. aangewezen als beheersgebied. Overigens is voor een klein deel van dit deelgebied een ontgrondingsvergunning afgegeven door de provincie. Na ontgronding zal het gebiedje echter weer een agrarische functie krijgen. De bestemming AAgrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln@ blijft daarom gehandhaafd. 4 Het agrarisch gebied tussen de kernen Heel en Beegden heeft voornamelijk vanuit landschappelijk oogpunt een Aln-bestemming gekregen. In het gebied komen diverse kleinere bosjes voor, waardoor het van belang is voor vogels van loofbossen en van bosranden en kleine landschapselementen. Bij de kern Heel ligt het landgoed Nederhoven dat van cultuurhistorisch belang is. Door de aanwezigheid van enkele steilranden heeft het gebied ook geomorfologische waarde. Deze steilranden markeren de overgang tussen het Maasdal en het Laagterras. De meest zuidelijk punt van dit Aln-gebied is bij de uitwerking van de E.H.S. aangewezen als natuurontwikkelingsgebied. 5 De agrarische gronden rondom de uit grindwinning ontstane plassen De Slaag en Polderplas zijn als Aln-gebied bestemd. In het kader van de uitwerking van de E.H.S. zal in een deel van dit gebied natuurontwikkeling gaan plaatsvinden. 6 Een Aln-bestemming geldt ook voor de oevers van de plas Tesken. Gezien de ligging aan het water en aan de zuidkant grenzend aan een natuurgebied, is een Aln-bestemming hier op zijn plaats. 7 Dit Aln-gebied omvat de gronden die aansluiten op het natuurgebied Leerke Ven en de bosstrook langs het kanaal Wessem-Nederweert. Ze fungeren als buffer voor de natuurgebieden. In delen van dit gebied ligt een kerngebied voor vogels van moerassen en wateren en voor amfibieën.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
64
8 De strook grond tussen het kanaal Wessem-Nederweert en de rijksweg A2 heeft een Alnbestemming gekregen. Er komen diverse houtopstanden voor waardoor het een kerngebied is voor vogels van loofbossen en van bosranden en kleine landschapsele menten. 9 Het Aln-gebied ten westen van de kern Wessem grenst aan het natte natuurgebied Meggelveld in de gemeente Thorn en dient ter veiligstelling van het natuurgebied zelf en van de uitwisselingsfunctie tussen het natuurgebied en de agrarische gronden. Een deel van dit gebied is aangewezen als beheersgebied.
TOELICHTING OP DE VOORSCHRIFTEN Doeleindenomschrijving In de doeleindenomschrijving wordt aangegeven dat er sprake is van twee gelijkwaardige belangen, namelijk een duurzaam agrarisch grondgebruik en het behoud, het herstel danwel de ontwikkeling van natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische waarden. Aln-gebieden zijn veelal bij uitstek gebieden die ook voor recreanten aantrekkelijk zijn; het recreatief medegebruik behoort dan ook nadrukkelijk tot de doeleinden van deze bestemming. De in Aln-gebieden gelegen waterlopen zullen de aan hun in het kader van de waterhuishouding toegekende taken moeten kunnen vervullen. Beschrijving in hoofdlijnen Voor deze bestemming geldt ook de algemene beschrijving in hoofdlijnen, aangevuld met een specifie ke beschrijving in hoofdlijnen. Voor een aantal onderwerpen zijn specifieke beleidsuitgangspunten geformuleerd. Enkele beleidsuitgangspunten zijn: - Vergroting van agrarische bedrijven kan alleen via de wijzigingsbevoegdheid. Dit garandeert een afgewogen besluitvorming waarbinnen rekening kan worden gehouden met alle relevante belangen. - De in de Aln-gebieden gelegen beekdalen zullen zoveel mogelijk gevrijwaard dienen te blijven van veranderingen in de geomorfologie en waterhuishouding terwijl ook nieuwe bebouwingsinvloeden zoveel mogelijk vermeden dienen te worden. - De voor het landschap zo beeldbepalende landschapselementen dienen zo veel mogelijk behouden te blijven. De landschapselementen staan weergegeven op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek". - Het recreatief medegebruik zal worden bevorderd door het treffen van speciale voorzieningen voor met name wandelaars en fietsers (picknickplaatsen, fietsroutes e.d.). Inrichting/Bouwvoorschriften Bouwwerken mogen niet worden opgericht. Uitgezonderd daarvan worden erfafscheidingen, deze dienen wel in overeenstemming met de landschappelijke waarden te zijn. Gebruiksvoorschriften In verband met het behoud en herstel van de voorkomende waarden worden in de gebruiksvoorschriften meerdere gebruiksvormen expliciet uitgesloten. De opsomming is uitgebreider dan bij de bestemming "Agrarische doeleinden A" omdat er meer waarden in het geding zijn. Niet genoemde activiteiten zijn niet zonder meer toelaatbaar; indien ze strijdig zijn met de aan de grond gegeven bestemming zal op basis van artikel 3.03 "algemene voorschriften omtrent het gebruik van de grond anders dan voor bebouwing" een vergunning in principe geweigerd worden (zie ook par. 6.5). Aanlegvoorschriften toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
65
Voor een aantal werkzaamheden is een aanlegvergunning vereist. Het wel of niet verlenen van deze vergunning zal afhangen van het feit of de aangevraagde werkzaamheden afbreuk doen aan de te beschermen belangen. Hierbij zal nadrukkelijk bekeken worden of de gewenste werkzaamheden passen binnen de algemene beschrijving in hoofdlijnen en bij de bij Alnbestemming behorende beschrijving in hoofdlijnen. Een vergunning kan eventueel verleend worden onder bepaalde voorwaarden. Bij het vellen en/of rooien van houtgewas moet daarbij bijvoorbeeld gedacht worden aan een herplantingsplicht (compensatiebeginsel), zodat de landschappelijke/ecologische kwaliteiten van het betreffende gebied behouden blijven. Een aantal werkzaamheden is alleen vergunningplichtig in gebieden waar als gevolg van een differentiatievlak een aanvullend beleid geldt (zie ook hoofdstuk 7). Vrijstellingen Oprichten van ondergeschikte gebouwen In bepaalde gevallen kan vooral ten behoeve van de agrarische bedrijfsvoering een bouwwerk opgericht worden mits hiervoor door B en W vrijstelling is verleend. De noodzaak voor de bouw van deze bouwwerken zal aangetoond moeten worden. Vrijstelling kan alleen verleend worden aan agrariërs danwel beheerders van natuur- en landschapswaarden. Voor de bouw van ondergeschikte gebouwen, zoals een melkstal, schuilgele genheden e.d. geldt, in tegenstelling tot gebieden die bestemd zijn als "Agrarische doeleinden A", een maximale omvang van 50 m5 per bedrijf. Dit ter bescherming van de landschappelijke en natuurwetenschappe lijke waarden. In bepaalde gebieden zal nieuwe bebouwing zoveel mogelijk vermeden dienen te worden. Dit is onder meer het geval op de Relatienotagronden (met name de reservaatsgronden). In de directe nabijheid van de natuurgebieden kan nieuwe bebouwing met de daarbij horende activiteiten een verstorend effect hebben. Kamperen bij de boer buiten de bouwkavel Overeenkomstig de provinciale notitie is voor het "kamperen bij de boer" buiten de bouwkavel een vrijstellingsregeling opgenomen. Aan de vrijstellingsregeling is onder meer de voorwaarde verbonden dat er geen sprake mag zijn van een wezenlijke aantasting van natuur- en landschapswaarden. In dit verband zijn de volgende gebieden het meest kwetsbaar (zie kader op de volgende pagina). Het oprichten van lage boogtunnels Overeenkomstig de provinciale nota "de toepassing van boogkassen in de provincie Limburg" is een vrijstellingsregeling opgenomen voor het gebruik van lage boogtunnels (minder dan 1,50 meter). Hoewel bij de lagere boogtunnels het zichtveld minder wordt beïnvloed dan bij de hoge tunnels is er wel degelijk sprake van een aantasting van de landschapswaarden. Bij de vrijstellingsverlening moet gelet worden op: - de hoogte van de tunnels; onder de grens van 1,50 meter is nog veel variatie mogelijk. Bij bijvoorbeeld de aspergeteelt en de aardbeienteelt worden zeer lage tunnels gebruikt. Tunnels die wat hoogte betreft de 1,50 meter benaderen, zullen de landschaps- en natuurwaarden sterker aantasten; - de duur van het gebruik van de tunnels; sommige tunnels worden maar een beperkt deel van het jaar gebruikt om het groeiproces te bevorderen of vorstschade te voorkomen. Bij een beperkte periode van toepassing kan een vrijstelling eerder verleend worden dan wanneer de boogtunnels een permanente (enkele jaren op dezelfde plek) karakter hebben; - het huidige visuele aanzien van het gebied; wanneer de percelen nabij bestaande bebouwing liggen, is een vrijstelling minder bezwaarlijk dan wanneer de boogtunnels midden in het open veld geplaatst worden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
66
Voor de gronden die als differentiatievlak "beekdal" zijn aangeduid, kan geen vrijstelling worden verleend voor het oprichten van lage boogtunnels. De landschappelijke en natuurwaarden in de beekdalen zijn dermate kwetsbaar dat het oprichten van dergelijke tunnels niet kan worden toegestaan.
Kamperen bij de boer buiten de bouwkavel Bij het wel of niet verlenen van een vrijstelling voor het plaatsen van kampeereenheden buiten de bouwkavel zullen de volgende gebiedsdelen gevrijwaard dienen te blijven: - de beekdalgronden van de Haelense beek, de Panheelderbeek en de Thornerbeek. Door hun lage ligging zijn ze kwetsbaar voor visuele aantasting door kampeereenheden. Daarnaast vormen de eerste twee beken belangrijke onderdelen van de Ecologische Hoofdstructuur; - de uitwerkingsgebieden van de Ecologische Hoofdstructuur. De plaatsing van kampeereenheden in de aangewezen Relatienotagebieden kan beschouwd worden als een door de rijksoverheid bedoelde ongewenste ontwikkeling waartegen het bestemmingsplan zich zal moeten richten; - de directe randzones van de grotere boscomplexen (Beegderheide/Exatenbosch/Tuspeel). In verband met de functionele relatie tussen de bossen en de omliggende landbouwgronden levert de plaatsing van kampeereenheden veelal een verstoring op voor vele dieren. Een afstand van ongeveer 250 meter zou minimaal aangehouden dienen te worden om de verstorende invloeden op de natuurterreinen te beperken;
Van de vrijstellingsregeling zal dan pas gebruik moeten worden gemaakt indien het op de bouwkavel niet meer mogelijk is om kampeereenheden te plaatsen. In het algemeen zullen de kampeereenheden bij voorkeur aansluitend aan de bestaande bouwkavel geplaatst moeten worden en ieder geval niet midden in het veld geheel los van de agrarische bouwkavel. Ten opzichte van verstoringsgevoelige natuurterreinen zal het kampeerveldje bij voorkeur zo geplaatst dienen te worden dat de afstand tot de kwetsbare functies maximaal is. Een goede landschappelijke inpassing met gebiedseigen groen (loofhout) is daarbij van groot belang om de visuele overlast te beperken. Door middel van de Wet op de openluchtrecreatie kan aan het verlenen van een vergunning dergelijke aanvullende eisen gesteld worden. In het algemeen kan een vrijstelling eerder worden afgegeven in de als "Agrarische doeleinden A" bestemde gronden omdat hier natuurwaarden beperkt aanwezig zijn.
Wijzigingsbevoegdheid Uitbreiding bouwkavel bestaand agrarisch bedrijf Via de wijzigingsbevoegdheid kunnen B en W van de gemeente Heel een agrarisch bedrijf laten uitbreiden. De toepassing van de wijzigingsbevoegdheid is aan diverse voorwaarden verbonden en gekoppeld aan een procedure waarin ook derden hun bezwaren kenbaar kunnen maken. Behalve de voorwaarde dat er geen sprake mag zijn van een wezenlijke aantasting van de toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
67
karakteristieke waarden van het buitengebied, zoals beschreven in de algemene beschrijving in hoofdlijnen, zijn er aanvullende eisen geformuleerd: - De vereiste dat er sprake moet zijn van een volwaardig agrarisch bedrijf danwel een bedrijf dat zich overtuigend in die richting ontwikkelt, is opgenomen om te vermijden dat het buitengebied geoccupeerd raakt door pseudo-agrarische bedrijvigheid. - De koppeling met de milieuwetgeving wordt gelegd door de vereiste dat er geen (onomkeerbare) schadelijke effecten voor het milieu mogen optreden. De toetsing hiervan zal plaatsvinden m.b.v. de relevante milieubepalingen (o.a. bepaling stankcirkels en ammoniakdepositie). Een belangrijk onderdeel van de procedure behorend bij de wijzigingsbevoegdheid is het horen van de directeur van de Provinciale Hoofdgroep Ruimte, Groen en Verkeer. Deze zal beoordelen of het gemeentelijk standpunt wel voldoende is afgewogen, zo zal onder meer bekeken worden of er wel sprake is van een "volwaardig" bedrijf. Deze procedure moet garant staan voor een zorgvuldige afweging van alle betrokken belangen. Overeenkomstig het provinciaal ruimtelijk beleid, zoals is vastgelegd in het in oktober 1995 vastgestelde streekplan Noord- en Midden-Limburg, zijn de maximale bouwkavelgroottes gedifferentieerd (zie kader). Alle Aln-gebieden, met uitzondering van het gebied rondom De Slaag dat alleen centrumgebied is voor de melkveehouderij, zijn aangewezen als centrumgebied voor de melkveehouderij en de opengrondstuinbouw. De genoemde bedrijfstypen kunnen in de betreffende gebieden, indien noodzakelijk en landschappelijk aanvaardbaar, een bouwkavel van "ongelimiteerde" omvang krijgen. Voor de overige bedrijfstypen is in de voorschriften de maximale omvang van de bouwkavels vastgelegd. Een bouwkavel op maat blijft overigens in alle gevallen het uitgangspunt. Maximale grootte bouwkavel bij wijzigingsbevoegdheid In het bestemmingsplan wordt overeenkomstig het streekplan voor Noord- en MiddenLimburg een ruimtelijk gedifferiënteerd beleid gevoerd wat betreft de maximale bouwkavelgroottes. Uitgangspunt zal in elk geval dienen te zijn dat de bouwkavel niet groter wordt dan strikt noodzakelijk is voor de bedrijfsvoering van het bedrijf (kavel op maat). De in de voorschriften vermelde maten zijn dan ook geen standaardnormen. Een kleinere kavel heeft de voorkeur, een grotere kavel is echter alleen in bepaalde gevallen mogelijk m.b.v. een partiële herziening. In het streekplan wordt onderscheid gemaakt tussen centrumgebieden en de overige agrarische gebieden. Voor de niet-centrumgebieden worden voor de bouwkavelgroottes maxima gegeven. In de centrumgebieden kunnen de bouwkavels voor een bepaald bedrijfstype daarentegen een grotere omvang krijgen dan in het overig deel van de gemeente, er gelden geen maxima wat betreft de grootte van de bouwkavels (ook hier geldt echter het principe 'bouwkavel op maat'). Door deze regeling ontstaan zgn. agrarische stimuleringsgebieden waarin de bedrijven, rekening houdend met de nietagrarische waarden, zich optimaal kunnen ontwikkelen. De te hanteren bouwkavelgroottes worden niet alleen bepaald door de ligging in of buiten een centrumgebied. Buiten de centrumgebieden is per bedrijfstype een maximum gesteld aan de oppervlakte van de agrarische bouwkavel. Zo geldt voor boomteelt- en glastuinbouwbedrijven een maximum bouwvlak van 3 ha. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
68
Nieuw-vestiging grondgebonden agrarisch bedrijf Bij de vaststelling van het bestemmingsplan heeft de raad besloten dat nieuwe grondgebonden agrarische bedrijven zich wel mogen vestigen met gebruik making van artikel 11 WRO. Daarbij gelden in principe dezelfde criteria als bij de uitbreiding van een bouwkavel.
Nieuwbouwactiviteiten en het overstromingsrisico In verband met de nabijheid van de Maas moet ook in het waterbergend winterbed van de Maas, zoals dit op de plankaart is aangegeven, rekening worden gehouden met een overstromingsrisico. De overstromingen in december 1993 en januari 1995 hebben duidelijk gemaakt dat bij (extreem) hoge waterstanden diverse woningen en bedrijfsgebouwen onder water komen te staan. Om de bergings- en afvoercapaciteit van de grote rivieren te waarborgen en te vergroten en daarmee de kans op overstromingen te verkleinen, is de beleidslijn 'Ruimte voor de rivier' in het voorjaar van 1996 uitgebracht. Deze beleidslijn is van toepassing op alle nieuwe activiteiten in het winterbed van de grote rivieren. Het komt erop neer dat nieuwe ingrepen in het winterbed die niet riviergebonden zijn, en die zouden leiden tot waterstandsverhoging, belemmering voor de vergroting van de toekomstige afvoercapaciteit en/of potentiële schade bij hoogwater, in principe niet zijn toegestaan. Concreet betekent het dat binnen de belijning van het bergend winterbed de oprichting van nieuwe en de uitbreiding van bestaande bebouwing alleen mogelijk is na de zogenoemde 'nee-tenzij afweging'. Wanneer nieuwbouw wordt toegestaan, dient een beschermingsniveau van 1:1250 bereikt te worden. Bouwen op een lager beschermingsniveau dan 1:1250 is alleen aanvaardbaar indien vooraf duidelijk is hoe schade bij hoogwater geregeld zal worden, met garantie tot een vrijwaring van het verhalen van deze schade op het Rijk.
Wijziging in de bestemming "Natuurgebied N" In 1975 is de "Nota betreffende de relatie tussen landbouw en natuur- en landschapsbehoud" kortweg de Relatienota uitgebracht. In de nota wordt geconstateerd dat de modernisering van de landbouw en de daarmee gepaard gaande wijzigingen in het grondgebruik op veel plaatsen hebben geleid tot een aantasting van natuur- en landschapswaarden. Als maatregel wordt in de Relatienota daarom voorgesteld om in bepaalde gebieden een meer op natuur en landschap afgestemd grondgebruik te gaan voeren. Daartoe zijn en worden in Nederland gebieden als beheersgebied of als reservaatsgebied aangewezen (in totaal 200.000 ha ongeveer gelijkelijk verdeeld). In de beheersgebieden wordt er naar gestreefd de landbouw blijvend een bestaan te bieden, terwijl tegelijkertijd de bedrijfsvoering is gericht op doeleinden van natuur en landschap. Op vrijwillige basis kunnen boeren hier beheersovereenkomsten afsluiten waardoor ze een vergoeding ontvangen voor een actieve beheersprestatie (bijv. het later maaien van de graslanden). De beheersgronden van Heel liggen in een gebied met de Aln-bestemming. In de reservaatsgebieden wordt er naar gestreefd om de betreffende gronden op basis van vrijwilligheid te verwerven ten behoeve van een terreinbeherende natuurbeschermingsorganisatie 10. De toegewezen reservaatsgronden in Heel liggen in het natuurgebied Beegderheide/Tuspeel. 10
Als uitvloeisel van het Natuurbeleidsplan worden aanvullend op de Relatienotagronden in geheel Nederland toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
69
Een duurzaam agrarisch grondgebruik, waarbij economische motieven (mede) een doorslaggevende rol spelen, zal na verwerving van de reservaatgronden niet meer mogelijk zijn, zodat een wijziging in de bestemming "Natuurgebied N" op zijn plaats is. Hierdoor krijgen de verworven gebieden eenzelfde beschermende regeling als de bestaande, veelal aangrenzende natuurgebieden. De begrenzing van de Relatienotagebieden geschiedt in eerste instantie door de Provinciale Commissie Beheer Landbouwgronden (PCBL) in de vorm van een beheersplan. Na voorlichting en inspraak biedt de PCBL het voorontwerp-beheersplan aan GS aan die het plan uiteindelijk vaststellen. Door deze procedure en het feit dat verwerving alleen op vrijwillige basis gebeurt, is het in het kader van het bestemmingsplan niet nodig om de reservaatsgebieden waarvoor de wijzigingsbevoegdheid van toepassing is nader af te bakenen. Wijziging in de bestemming "Opslagdoeleinden B(o)" Voor het Aln-gebied dat aansluit op de steenfabriek Joosten is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen om de agrarische bestemming te wijzigen in de bestemming "Opslagdoeleinden B(o)". De steenfabriek heeft dringend behoefte aan een uitbreiding ten behoeve van de opslag van stenen alsmede grondstoffen. Wijziging in de bestemming ABedrijven B(2-3) Voor het Aln-gebied dat aansluit op het bedrijventerrein bij Beegden is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen om de agrarische bestemming te wijzigen in de bestemming "Bedrijven B(2-3)". Deze wijzigingsbevoegdheid is opgenomen om de bouw van een aardappelloods/werktuigenberging door het agrarisch bedrijf Jenniskens mogelijk te maken. Dit agrarisch bedrijf is gevestigd in het karakteristieke pand Nederhoven en heeft ter plaatse geen mogelijkheid om een dergelijke grote loods te bouwen. Ook vanuit landschappelijk oogpunt verdient het de voorkeur om de loods nabij andere bedrijfsgebouwen te situeren.
6.3.4
Natuurgebied N
BETEKENIS BESTEMMING Sommige delen van Heel zijn uit natuurwetenschappelijk oogpunt zo belangrijk dat de bestemming "Natuurgebied N" op zijn plaats is. Deze bestemming is de meest zware bestemming, in die zin dat er minder menselijke activiteiten toegestaan zijn. Natuurgebieden herbergen veelal zeldzame planten- en dierensoorten die elders in de gemeente door de grote 50.000 ha zgn. natuurontwikkelingsgronden op vrijwillige basis verworven ten behoeve van de versterking van de ecologische hoofdstructuur. In Heel is in dit kader onder meer sprake van de aanleg van een ecologische verbindingszone langs de Haelense beek. Daarnaast zal rondom de plas De Slaag natuurontwikkeling plaatsvinden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
70
cultuurdruk zijn verdwenen. Deze gebieden zijn dan ook voor veel soorten van levensbelang waardoor een uiterst zorgvuldig beleid gerechtvaardigd is. Rustige vormen van recreatief medegebruik (wandelen, natuurobservatie) zijn alleen mogelijk mits de ecologische draagkracht van het gebied niet overschreden wordt. Terreinen in beheer van natuurbeherende instanties zijn echter niet altijd voor bezoekers toegankelijk.
TOEWIJZINGSCRITERIA BESTEMMING Of een gebied bestemd is als natuurgebied is bepaald aan de hand van diverse criteria: # er is geen sprake van een normaal agrarisch gebruik, een op natuurbeheer aangepaste vorm van landbouw is daarentegen wel mogelijk; # terreinen die in eigendom/beheer zijn van natuurbeherende instanties en waarbij het beheer gericht is op het bereiken van specifieke natuurwaarden, krijgen in principe de bestemming "Natuurgebied N". In dergelijke gevallen is veelal sprake van een zeer extensief beheer (de natuur zoveel mogelijk zijn eigen gang laten gaan) en zijn exploitatiedoelstellingen zoals bijvoorbeeld de houtproductie (nagenoeg) afwezig; # terreinen van enige omvang die onder invloed staan van kwel en waar een hydrologisch gevoelige vegetatie voorkomt, krijgen de bestemming "Natuurgebied N". Door verdroging neemt het areaal met grondwatergebonden vegetatie sterk af. De nog resterende gebieden dienen met zorgvuldigheid behandeld te worden. 11 # de faunagegevens uit de Paraplunota zijn mede bepalend geweest bij het toekennen van de bestemming "Natuurgebied N". Vooral de aanwezigheid van bedreigde diersoorten zoals amfibieën en reptielen is in dit verband relevant. Ook het feit dat een terrein als avifaunistische kerngebied is aangemerkt, geeft een indicatie over het natuurwetenschappelijk belang.
TOELICHTING OP DE BESTEMDE GEBIEDEN In Heel zijn de volgende gebieden bestemd als "Natuurgebied N" (zie afb. 11): 1 De Beegderheide/omgeving Heelderpeel. Dit gebied bestaat voornamelijk uit naaldbossen. Daarnaast komen er heidevelden en stuifzand voor en liggen er in het gebied in totaal zo'n 32 vennen. Met name de vegetaties van de vennen zijn erg kwetsbaar door het gevaar van verrijking en verdroging en benodigen dan ook een goede bescherming. De stuifzanden bezitten specifieke floristische waarden. Het boscomplex als geheel is aangeduid als kerngebied voor vogels van naaldbossen en heide, voor amfibieën en voor reptielen. Het noordelijk en zuidelijk deel van de Beegderheide is tevens aangeduid als kerngebied voor vogels van loofbossen en van bosranden en kleine landschapselementen. Het deel met de grootste concentratie aan vennen is kerngebied voor vogels van moerassen en wateren. Verder is het hele gebied potentieel dassengebied. Een klein deel ten noorden van de Napoleonsweg is actueel leefgebied van de Das, hier ligt aan de rand van het bosgebied een bewoonde burcht. Een gedeelte van de Beegderheide, het Exatenbosch, is in eigendom van het Limburgs Landschap. Deze stichting voert er een natuurgericht beheer. 2 De Tuspeel. Dit gebied bestaat uit een combinatie van hoogveen en berkenbroekbos, omgeven door met loofbos begroeide stuifduinen. Vooral vanwege de unieke 11
Bron: Verdrogingsonderzoek Limburg, ligging, aard en verdrogingstoestand van hydrologisch gevoelige vegetaties (C.R. van Gool en H. de Mars).
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
71
hoogveenvegetatie, die afhankelijk is van de in de bodem aanwezige schotelvormige leemlaag, is het gebied van bijzondere waarde. De Tuspeel is kerngebied voor vogels van naaldbossen en heide en van loofbossen en voor amfibieën en reptielen. Het gebied is in eigendom van het Limburgs Landschap. Deze stichting voert hier een natuurgericht beheer dat vooral gericht is op het vasthouden van water in het natuurgebied en het voorkomen van het dichtgroeien met bomen. 3 Een deel van het Leerke Ven en omgeving. Dit deel van de plas met zijn oevers heeft geen recreatieve functie, maar is ingericht als natuurgebied. Op de oevers komen diverse bosjes en graslanden voor. Het gebied is kerngebied voor vogels van moerassen en wateren.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
72
Afb. 11: Deelgebieden bestemd als "Natuurgebied N".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
73
4 De oevers van de plas Polderveld. Deze oevers zijn bestemd voor natuurontwikkeling met mogelijkheden voor de ontwikkeling van droge tot natte vegetatietypen. De oevers zijn kerngebied voor vogels van moerassen en wateren en voor amfibieën. 5 Ook de Polderplas met aangrenzende oevergronden is na de grindwinning ingericht als natuurgebied. Het water met de vele loofbosjes en graslanden is kerngebied voor vogels van loofbossen en voor vogels van moerassen en wateren. 6 Diverse stroken op de oevers van het kanaal Wessem-Nederweert. Het gaat hier om diverse houtopstanden, die bij mekaar waardevolle natuurgebiedjes vormen. Ze zijn kerngebied voor vogels van bosranden en kleine landschapselementen, voor vogels van moerassen en wateren en voor amfibieën. 7 Het dal van de Thornerbeek. Dit smalle beekdal is op Heels grondgebied helemaal begroeid met loofhout. Het is kerngebied voor vogels van loofbossen. 8 De oevers van de plassen Munsterse Speije/Koeweide. De noordwestelijke oever van de Munsterse Speije is ingericht als natuurgebied; d.m.v. taluds en hellingen zijn er plas-drassituatues gecreëerd en er zijn bosschages aangebracht. Ook is er een visplas aangelegd. Dit gebied is in eigendom en beheer van de Vereniging Natuurmonumenten. Deze wil in het gebied een begrazingsbeheer met Gallowayrunderen gaan uitvoeren om een gedifferentieerde begroeiïngsstructuur te verkrijgen. Ook de zuidelijke oevers van de Munsterse Speije en Koeweide hebben een natuurbestemming. Het beheer is hier gericht op de ontwikkeling van natte vegetaties als riet en broekbos. Genoemde oevers zijn kerngebied voor vogels van moerassen en wateren. 9 De natuurbestemming is ook opgenomen voor twee zeer oude loofbossen, één bij Nederhoven en één ten noordoosten van de Polderplas. In deze bosjes komen zeer waardevolle, monumentale eiken en beuken voor. Bij het meest zuidelijk gelegen bos ligt een drassig gebiedje dat ook binnen de bestemming is opgenomen.
TOELICHTING OP DE VOORSCHRIFTEN Doeleindenomschrijving Het belangrijkste doel van deze bestemming is het behoud, het herstel en de ontwikkeling van de in het gebied aanwezige waarden. Beperkt recreatief medegebruik, zoals het vissen in de visvijver bij de Munsterse Speije, wordt toegestaan. Voor zover de gronden nader zijn aangeduid als watergang zijn ze ook bestemd voor de waterafvoer en waterhuishouding. Voor zover er werkzaamheden aan de watergang noodzakelijk zijn, zal er tevens een afweging ten opzichte van de genoemde waarden moeten plaatsvinden. Beschrijving in hoofdlijnen Het beleid is gericht op het handhaven van deze waarden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
74
Inrichting/Bebouwing Uitsluitend erfafscheidingen mogen worden opgericht. Deze moeten bij de bestemming passen. Gebruiksvoorschriften Een groot aantal gebruiksvormen van grond en gebouwen worden met nadruk uitgesloten omdat deze niet passen danwel noodzakelijk zijn bij een natuurgebied. Het feit dat ook agrarische doeleinden worden genoemd, sluit niet uit dat op bepaalde gronden in het natuurgebied landbouwkundige handelingen plaatsvinden die overeenkomsten vertonen met een normale agrarische bedrijfsvoering. Deze handelingen, zoals het maaien van gras en het weiden van vee, kunnen onder direct toezicht staan van de terreinbeherende instantie, maar ook uitbesteed worden aan een agrariër. Het gaat hierbij dan veelal om beheersgerichte activiteiten, waarbij niet de voedselproductie centraal staat, maar het bevorderen van bepaalde milieucondities, waardoor zich specifieke planten- of dierengemeenschappen kunnen ontwikkelen. Te denken valt hierbij aan verschralingsbeheer ten behoeve van de vegetatie, en begrazingsbeheer voor het bereiken van een structuurrijke biotoop. Deze agrarische activiteiten vallen niet onder het strijdig gebruik zoals genoemd bij de gebruiksvoorschriften. Commerciële landbouw waarbij "natuurproductie" ondergeschikt danwel afwezig is, is conform de gebruiksvoorschriften echter niet toegestaan in natuurgebie den.
Afb. 12: Natuurgebied Leerke Ven
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
75
Aanlegvoorschriften Zoals verwacht mag worden, is een groot aantal werkzaamheden zonder een vergunning niet mogelijk in gebieden met de bestemming "Natuurgebied N". De genoemde werkzaamheden dragen allen in meer of mindere mate er toe bij dat met name de abiotische condities negatief worden beïnvloed, waardoor de in het gebied voorkomende ecosystemen onder druk komen te staan. Dit is in strijd met de doeleindenomschrijving. Een aanlegvergunning zal slechts in uitzonderlijke gevallen verleend dienen te worden, bijvoorbeeld voor werkzaamheden in het kader van natuurontwikkeling. Vrijstelling Groepskamperen B en W kunnen ook vrijstelling verlenen van het algemene voorschrift dat in natuurgebieden niet gekampeerd mag worden. Dit kan alleen wanneer het gaat om groepen vrijwilligers die er ten dienste van het beheer van het natuurgebied werkzaamheden verrichten. 6.4
Overige bestemmingen
6.4.1
Woondoeleinden W De bestaande burgerwoningen in het buitengebied zijn allemaal gelegaliseerd via deze bestemming. Uitgangspunt is de situatie op het moment dat het ontwerp-plan ter inzage werd gelegd. Binnen elk bestemmingsvlak is maximaal één woning toegestaan, tenzij door middel van een aanduiding op de kaart meerdere woningen worden toegestaan. In dat geval is het aangegeven aantal woningen aanwezig. Gebruiksvoorschriften In de gebruiksvoorschriften worden expliciet een aantal activiteiten genoemd die niet verenigbaar worden geacht met de doeleinden van deze bestemming. In overeenstemming met het gemeentelijk beleid dient voorkomen te worden dat in het buitengebied allerlei (ambachtelijke) activiteiten worden ontplooid, die niet passen in het streven het buitengebied primair te bestemmen voor de hoofdfuncties land- en tuinbouw en natuur en landschap. Vrijstellingen Uitbreiding woning In de bouwvoorschriften is bepaald dat de inhoud van de woningen niet meer mag bedragen dan aanwezig is op het moment dat het ontwerp ter inzage wordt gelegd. Via vrijstelling kunnen B en W toestemming geven om de woningen te laten vergroten. Om te vermijden dat alle woningen tot eenzelfde omvang kunnen uitbreiden, is een gedifferentieerd stelsel opgenomen. Dit voorkomt een te sterke aantasting van de landschappelijke waarden van het buitengebied. Het stelsel komt erop neer dat woningen met een inhoud tot 380 m; mogen uitbreiden tot 450 m; (zodat in ieder geval een woning kan ontstaan, aangepast aan de eisen van deze tijd), woningen met een inhoud tussen de 380 m; en 550 m; met maximaal 20% tot maximaal 650 m; mogen uitbreiden en woningen met een inhoud van 550 m; eveneens tot 650 m; . Woningen van meer dan 650 m; mogen nog met maximaal 50 m; uitbreiden. Bij de toetsing van de bouwaanvraag zal gelet dienen te worden op de omliggende waarden en functies. Uitbreidingen van woningen die gelegen zijn in het waterbergend winterbed van de Maas moeten getoetst worden aan de beleidslijn ARuimte voor de Rivier@.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
76
Uitbreiding van de woning is ook mogelijk als beloning voor de sloop van bestaande, overtollige (verwaarloosde) bedrijfsgebouwen/bijgebouwen: In de bouwvoorschriften is opgenomen dat het bouwen van bijgebouwen bij woningen is toegestaan tot een oppervlakte van maximaal 70 m5; de reeds bestaande bijgebouwen dienen hierbij meegerekend te zijn. Een deel van de burgerwoningen in het buitengebied heeft al meer dan 70 m5 aan bijgebouwen. Veelal gaat het hierbij om voormalige agrarische bedrijven. Na beëindiging van de agrarische activiteiten blijven er vaak grootschalige onbenutte bijgebouwen achter die (door verwaarlozing) zorgen voor een "verrommeling" van het landschap. Omdat het aantal agrarische bedrijven ook in de toekomst zal afnemen, is voor deze grootschalige bijgebouwen een aanvullend beleid geformuleerd. Daar waar overtollige, niet karakteristieke en/of verwaarloosde bijgebouwen worden gesloopt, is door middel van een vrijstellingsregeling een extra uitbreiding van de woning mogelijk: van de bestaande situatie mag 20% van de inhoud van 'het teveel' aan bijgebouwen (d.w.z. de totale oppervlakte bijgebouwen minus 70 m5) worden gebruikt voor de uitbreiding van de woning, mits de overige 80% wordt afgebroken. De maximale inhoud van de woning is daarbij gesteld op 1000 m;. Deze regeling geldt alleen in gevallen waarbij in de bestaande situatie sprake is van meer dan 70 m5 aan bijgebouwen en is primair bedoeld om de sloop van landschapsontsierende bijgebouwen, of voormalige agrarische bedrijfsgebouwen, die vaak niet of onvoldoende worden onderhouden, te bevorderen. De eigenaren worden via een hoger bebouwingsoppervlak "beloond" voor het verwijderen van dergelijke bedrijfsgebouwen/ bijgebouwen. Voorwaarde is wel dat de aangrenzende functies en de landschappelijke waarden niet onevenredig worden aangetast. De regeling is niet bedoeld ter bevordering van de sloop van karakteristieke, goed onderhouden bijgebouwen. Een voorbeeld: Iemand wil zijn woning uitbreiden met 60 m;. Het woonhuis beschikt over 570 m5 aan bijgebouwen. Om te kunnen uitbreiden met 60 m; zal 5 x 60 m; = 300 m; van de bijgebouwen afgebroken moeten worden. Bij een hoogte van de bijgebouwen van 3 m is dit 100 m5. Meer bijgebouwen dan 70 m5 De beloning voor de afbraak van overtollige, niet karakteristieke en/of verwaarloosde bijgebouwen kan ook worden gebruikt om een extra oppervlakte aan bijgebouwen te bouwen. Onder bovengenoemde voorwaarden is een extra oppervlakte aan bijgebouwen mogelijk naast de toegestane 70 m5: van de bestaande situatie mag 20% van 'het teveel' aan bijgebouwen (d.w.z. de totale oppervlakte bijgebouwen minus 70 m5) worden herbouwd, mits de overige 80% wordt afgebroken. De totale oppervlakte aan bijgebouwen na (gedeeltelijke) nieuwbouw mag dus nooit groter zijn dan 70 m5 + 20% van het teveel aan bijgebouwen vóór de sloop. De maximale oppervlakte aan bijgebouwen is daarbij gesteld op 120 m5. Een voorbeeld: Een woonhuis beschikt over 270 m5 aan bijgebouwen. Met behulp van de vrijstellingsregeling is het mogelijk om na sloop van deze bijgebouwen 70 m5 + 20% van 200 m5 = 70 m5 + 40 m5 = 110 m5 aan nieuwe bijgebouwen te plaatsen. De regelingen voor de uitbreiding van de woning en de extra oppervlakte aan bijgebouwen kunnen ook naast elkaar gebruikt worden. In bovenstaand voorbeeld van de woning met 570 m5 aan bijgebouwen die met 60 m; wordt uitgebreid, is er na afbraak van 100 m5 van de bijgebouwen nog een teveel van 400 m5 (570 minus de toegestane 70 m5 minus de afgebroken 100 m5). Hiervan mag na afbraak 20% als bijgebouw worden herbouwd, dat is dus 80 m5. Een aantal andere aanvullende maatregelen voorkomt daarnaast een te grote uitwaaiering van de bebouwing op het bestemmingsvlak: - van het bestemmingsvlak zal ten minste 60% onbebouwd dienen te blijven; - er mag niet dichter op de tot "Wegverkeer Vw" bestemde gronden gebouwd worden als op het moment dat het ontwerpplan ter inzage ligt; toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
77
- bijgebouwen mogen niet verder dan 30 meter van de woning gebouwd worden. Deze bepalingen voorkomen dat de bebouwing op het bestemmingsvlak te massaal wordt en te veel verspreid raakt. De woonkavels zijn daarnaast zoveel mogelijk in overeenstemming gebracht met het feitelijk gebruik. Gronden die qua gebruik niet duidelijk bij de woningen horen (bijv. paardenwei) zijn niet in het bestemmingsvlak opgenomen. Op deze gronden kunnen dan ook geen bijgebouwen worden neergezet. Wijzigingsbevoegdheid Karakteristieke bebouwing In het buitengebied van Heel ligt één karakteristiek pand met een woonbestemming, te weten het voormalig agrarisch bedrijf de Pannenhof. Behoud van dit gebouw komt de kwaliteit van het buitengebied ten goede. In verband met het belang van het behoud van het complex en de hoge onderhoudskosten die daarmee gepaard gaan, is een aanvullend beleid geformuleerd dat de mogelijkheden voor het pand verruimt. Het als AWoondoeleinden W@ bestemde pand dat op de bestemmingenkaart nader is aangeduid als Akarakteristieke bebouwing@ kan, in tegenstelling tot de overige woningen in het buitengebied, door middel van de wijzigingsbevoegdheid inpandig verbouwd worden ten behoeve van extra woningen. Om het aantal woningen te beperken is een minimale inhoudsmaat per woning opgenomen. Bij gebruikmaking van de wijzigingsbevoegdheid tot extra woningen dient een bodemonderzoek verricht te worden om de kwaliteit van de bodem na te gaan. 6.4.2
Waterwoondoeleinden Wb Deze bestemming geldt voor de 12 woonboten die aan de Waage Naak in de haven van Wessem liggen. De omvang van de bestemming is afgeleid van de aanwezige ligplaatsen, het aantal woonboten mag niet meer toenemen. Niet alleen de woonboten zelf, maar ook de bijbehorende tuinen, bijgebouwen en verhardingen op de kade behoren tot de bestemming. De maximaal toegestane oppervlakte aan bijgebouwen per woonboot bedraagt 10 m5. Op grond van de gemeentelijke verordening mag bij elke woonboot maximaal 1 vaartuig (roeiboot, motorboot o.i.d.) aanwezig zijn. Voor de bestemming direct aansluitend bij het industrieterrein is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen.
6.4.3
Woonwagenterrein Ww Ten zuidwesten van Wessem ligt een woonwagenterrein waar plaats is voor maximaal 3 woonwagens.
6.4.4
Autoboxen W(ab) Aan de Oude Thornerweg ligt een aantal garages, waaraan deze specifieke bestemming is gegeven. De doeleindenomschrijving geeft aan dat het daarbij gaat om het overdekt stallen van motorvoertuigen en om bergingen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
78
6.4.5
Waterleidingbedrijf Mn(w) Deze bestemming is van toepassing op het pompstation van de Waterleiding Maatschappij Limburg aan de Baexemerweg en verschillende pompstations e.d. welke verspreid in het gebied liggen.
6.4.6
Begraafplaats Mr(b) In het plangebied liggen twee begraafplaatsen: één ten noorden van westen van Wessem.
6.4.7
Nutsdoeleinden Mn Deze bestemming geldt voor een rioolgemaal aan de Oosderweg.
6.4.8
Waterstaatsdoeleinden Mw Deze bestemming geldt voor aan de Maas en het kanaal Wessem-Nederweert gelegen gronden en voorzieningen die in eigendom zijn van Rijkswaterstaat en een functie hebben op het gebied van het beheer van het water.
6.4.9
Horeca Dh Onder deze bestemming vallen een tweetal restaurants aan de Napoleonsweg/Rijksweg en een café aan de Oude Thornerweg.
6.4.10
Hoveniersbedrijf/tuincentrum Dt(t) Aan de Heerstraat Zuid te Beegden ligt een hoveniersbedrijf/tuincentrum. Het maximale bebouwingspercentage van het bestemmingsvlak is zodanig, dat nog voldoende uitbreiding mogelijk is. De aansluitende, onbebouwde gronden waar de tuinproducten worden gekweekt, zijn in verband met het grondgebruik ook in deze bestemming opgenomen. Teneinde te voorkomen dat een tuincentrum ontstaat dat ver uitgaat boven de plaatselijke behoefte, werd de oppervlakte detailhandel gebonden aan een maximaal aantal m5.
6.4.11
Bedrijven B In het buitengebied van Heel ligt een aantal bedrijven, zoals een autoverhuur- en taxibedrijf aan het Beegderveld in Beegden, een constructiewerkplaats en machinehandel aan de Rijksweg in Heel en een grindbedrijf in Panheel. Alle bestaande bedrijven zijn positief bestemd.
6.4.12
Industrieterrein Bi Langs het kanaal Wessem-Nederweert en in de haven van Wessem liggen diverse bedrijven geconcentreerd bij elkaar. Veel van deze aan het water gelegen bedrijven zijn gebonden aan de grindwinningen of hebben te maken met de scheepvaart. Indien bedrijven hun activiteiten staken kan, in overleg met de bedrijven, worden bezien in hoeverre een ontwikkeling van bedrijvigheid verbandhoudende met de waterrecreatie kan worden opgenomen. Hiervoor is wel een planwijziging nodig. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
79
Binnen de bestemming komen 2 bedrijven voor die worden aangemerkt als een A-inrichting, namelijk de steenbrekerij NSI Holland B.V. en het scheepsreparatiebedrijf Tinnemans. Bij deze bedrijven horen geluidscontouren, waarbuiten de geluidsbelasting niet meer dan 50 db(A) mag bedragen. Voor het scheepsreparatiebedrijf dient de zone nog vastgesteld te worden, hetgeen zal gebeuren via dit bestemmingsplan. Voor het hele gebied dat gelegen is tussen de twee A-inrichtingen, is op de bestemmingen-kaart een aanduiding Ageluidhinderlijke inrichtingen toegestaan@ opgenomen. De reeds aanwezige geluidszone verandert hiermee niet; indien zich een geluidhinderlijke inrichting vestigt, dan moet de vastgestelde zone gerespecteerd worden. In de Pr. Mauritshaven is het bedrijf Kessel Yachting gevestigd. Dit bedrijf onderhoudt en repareert jachten, levert onderdelen en verzorgt de winterstalling. Ten behoeve van deze activiteiten is een botenlift aanwezig. Het is echter uitdrukkelijk niet toegestaan dat ter plaatse een jachthaven ontstaat. 6.4.13
Bedrijven B(2-3) In het Beegderveld (ten noordoosten van Beegden) ligt een klein bedrijventerrein waarop enkele bedrijven uit de categorieën 2 en 3 zijn gevestigd. Het gaat hier om de drukkerij Moduliprint, een groothandel in bouwmaterialen en een dakdekkersbedrijf. Bedrijven uit zwaardere categorieën (4,5 en 6) worden hier niet toegelaten. De op het terrein gelegen burgerwoning werd aangekocht door het naast gelegen bedrijf en werd daarom bestemd voor Bedrijven (2-3). Het bedrijventerrein krijgt geen uitbreidings, eventuele uitbreidingen van de bestaande bedrijven moeten dus plaatsvinden binnen de bestemming.
6.4.14
Opslagdoeleinden B(o) Deze bestemming is opgenomen voor een tweetal opslagterreinen van Rijkswaterstaat aan de Napoleonsweg en voor een gemeentelijk opslagterrein aan de Mgr. Savelbergweg.
6.4.15
Recreatiewoonverblijven Rv(r) In het bosgebied Leeuwendael, nabij de Tuspeel, ligt een recreatiewoning. Het is niet toegestaan er permanent te verblijven.
6.4.16
Dagrecreatie Rd Een deel van het Leerke Ven is bedoeld voor de recreatie. Er is een dagstrand aanwezig en er zijn vismogelijkheden. Verblijfsrecreatie zoals kamperen is er niet toegestaan.
6.4.17
Park Rd(p) Het wandelpark ten oosten van Leerke Ven heeft deze bestemming. De landschappelijke waarden van het park mogen niet worden aangetast.
6.4.18
Sportieve recreatie Rs Ten zuidwesten van Wessem en aan de Baexemerweg bij Beegden ligt een sportveldencomplex. Het maximaal toegestane bebouwingspercentage bedraagt 5%, een kantine is toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
80
toegestaan. In de bestemming gelegen bij Wessem is ook de bestaande sporthal opgenomen, die een nadere aanduiding heeft gekregen i.v.m. de aanwezige hoogte. 6.4.19
Jachthaven Rs(j) Deze bestemming is van toepassing op de jachthaven van Wessem. De daar aanwezige winkelboot en clubboot en het verkooppunt van pleziervaartuigen vallen ook onder deze bestemming. De jachthaven is bedoeld voor maximaal 680 boten. Voor een nadere onderbouwing van deze capaciteit wordt verwezen naar de 1e partiële herziening van het bestemmingsplan ABUITENGEBIED WESSEM@ -Koeweide-.
6.4.20
Hengelsport Rs(h) In de plas De Slaag is een deel van oever specifiek bedoeld voor het vissen en voor het aanleggen van vissersboten. De natuurontwikkeling is hier ondergeschikt.
6.4.21
Recreatief vaarwater Rs(w) Alle wateren van de grindplassen krijgen deze bestemming, met uitzondering van het Leerke Ven. De gebruiksbepalingen zijn zodanig opgesteld, dat ander gebruik dan voor de recreatievaart is verboden. Rijkswaterstaat heeft plannen om een gedeelte van de plas de Koeweide aan te wijzen als locatie waar gewaterskied kan worden. Vanwege het feit dat de ruimte in deze plas nauwelijks voldoet aan de eisen die in het algemeen gesteld worden aan een geschikte waterski-locatie en vanwege het gevaar dat het waterskiën met zich meebrengt voor het overige bootverkeer op de plas, heeft de gemeente Heel bezwaar gemaakt tegen deze plannen.
6.4.22
Waterscouting Rs(ws) Deze plek aan de oever van de plas Polderveld is de thuisbasis van de waterscouting. Er ligt een woonboot in het water dat dienst doet als clubgebouw. Op de oever zijn geen gebouwen aanwezig.
6.4.23
Watersportcentrum Rs(c) Westelijk van de Waage Naak liggen diverse voorzieningen die voorzien in behoeften, voortkomend uit de jachthaven oostelijk van de Waage Naak. Deze voorzieningen vormen samen met de jachthaven het watersportcentrum De Koeweide. De voorzieningen bestaan o.a. uit een parkeerplaats voor boten en trailers, een parkeerplaats voor auto's, een botenhelling, een surfstrand, een dagstrand, seizoensplaatsen voor kampeermiddelen (campers, caravans en tenten), steigers voor botenverhuur en voor passanten en een opslagruimte voor materialen en reparaties. Omdat het watersportcentrum voor een deel in het stroomvoerend winterbed van de Maas ligt, dienen alle voorzieningen en gebouwen demontabel te zijn zodat ze in de winter verwijderd kunnen worden.
6.4.24
Schutterij Rs(s) De schutterijtereinen van Wessem, Heel en Beegden zijn specifiek bestemd. De schutterijlokalen zijn gebonden aan een maximale oppervlakte. De schootsvelden behoren niet
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
81
tot deze bestemming maar zijn privaatrechtelijk geregeld. Om de loodbelasting van de bodem te minimaliseren, dient het lood te worden verzameld. 6.4.25
Ruitersportdoeleinden Rs(r) Aan de rijksweg ligt een bedrijf dat uitsluitend gericht is op de handel in en het africhten (dressuur) en stallen van paarden. Het betreft hier géén manege.
6.4.26
Wegverkeer Vw Onder deze bestemming zijn alle verharde openbare wegen in de gemeente Heel opgenomen. De bestemming laat op de betreffende gronden voorts toe: verhardingen, groenvoorzieningen, bouwwerken en bijbehorende voorzieningen. Het mag hierbij niet gaan om gebouwen en/of verkooppunten voor motorbrandstoffen.
6.4.27
Waterweg Vs Deze bestemming geldt voor de vaarwegen die op de eerste plaats zijn bedoeld voor de scheepvaart (de Maas, het kanaal Wessem-Nederweert en de Prins Mauritshaven van Wessem). In het kader van de Trajectnota/MER Zandmaas/Maasroute worden maatregelen bestudeerd die ingrijpen op het watersysteem en als doel hebben het naar maatschappelijke en economische maatstaven geschikt maken van de vaarweg voor de versterking van de strategische positie van de binnenvaart en de vergroting van haar marktaandeel. Eén van de maatregelen is de mogelijke aanpassing van het sluizencomplex bij Osen. Deze aanpassing kan betekenen dat één of meerdere bestaande kolken worden verlengd en/of uitgediept of dat het sluizencomplex wordt uitgebreid. Indien door toekomstige aanpassingen de bestemming AWaterweg Vs@ uitgebreid dient te worden, zal dit middels een partiële herziening geregeld worden. Vooralsnog biedt het bestemmingsplan voor aanpassingen voldoende mogelijkheden.
6.4.28
Groenvoorzieningen G Deze bestemming geldt voor enkele groenstroken die op verschillende plaatsen liggen o.a. tussen de rijksweg A2 en het industrieterrein, aan de rand van het bedrijventerrein in Beegderveld en aan de zuidrand van de kern Wessem. Onder bouwwerken, geen gebouwen zijnde kan worden verstaan zitbanken, verlichting, vuilnisbakken, e.d. Deze dienen steeds ondergeschikt te zijn aan de bestemming.
6.4.29
Tevens bovengrondse leiding met beschermingszone Door het plangebied lopen twee hoogspanningsleidingen van de MEGA en drie van de SEP. In verband met de veiligheid en milieuhygiënische aspecten wordt voor de hoogspanningsleidingen van de MEGA een veiligheidszone van 22 resp. 24 meter aan weerszijden van de leidingen aangehouden en voor de SEP-leidingen een zone van 2 x 36 meter.
6.4.30
Tevens ondergrondse leiding met beschermingszone
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
82
Door het plangebied lopen diverse ondergrondse leidingen voor het transport van gas, rioolwater, vloeibare koolwaterstoffen en water. Ter bescherming van de leidingen zijn in de beschermingszones aanvullende voorschriften van kracht. Van de gastransportleidingen loopt er één van Panheel richting Horn, deze heeft een werkdruk van 40 bar. De diameter en toetsingsafstand bedragen respectievelijk 8 en 20 meter. Binnen de toetsingsafstand is incidentele bebouwing toelaatbaar. Wel dient steeds de minimale bebouwingsafstand van 4 meter aan weerszijden van de leiding gehandhaafd te blijven. De overige lopen parallel aan het kanaal Wessem-Nederweert en vallen binnen de leidingenstrook. Eén rioolwatertransportleiding loopt ten westen van de Boschmolenplas. Een andere loopt vanaf de Thornerweg in Wessem via de noordkant van Polderveld naar het rioolgemaal aan de Oosderweg. Voor deze leidingen wordt een beschermingszone van 2,5 meter aan weerszijden van de leiding aangehouden. De koolwaterstoffenleiding loopt aan de noordkant van de Rijksweg A2. Voor deze leiding is een veiligheidszone van 4 meter aan weerszijden van de leiding van toepassing. Watertransportleidingen lopen vanaf het lateraalkanaal/de Maas naar het Waterspaarbekken Panheel, vanaf het Waterspaarbekken in noordelijke richting en ten westen van de Boschmolenplas. Hiervoor geldt een veiligheidszone van 2,5 meter aan weerszijden. Enkele leidingen zijn onlangs of worden binnenkort aangelegd, welke reeds in het bestemmingsplan zijn opgenomen. 6.4.31
Tevens leidingenstrook Deze leidingenstrook is een ruimtelijke reservering voor eventuele toekomstige leidingen. Een groot aantal van de bestaande ondergrondse leidingen is al gelegen in deze strook. Voor deze strook geldt een bouwverbod, waarvan alleen na vrijstelling afgeweken kan worden. Daarnaast beschermt een aanlegvergunningenstelsel de ondergrondse leidingen.
6.4.32
Tevens waterwingebied/grondwaterbeschermingsgebied Voor een deel van het buitengebied van Heel zijn extra grondwaterbeschermende maatregelen van toepassing. Een gebied ten noordwesten van het Waterspaarbekken Panheel is grondwaterbeschermingsgebied, de directe omgeving van het pompstation van WML is waterwingebied en een groter gebied ten noordwesten daarvan is grondwaterbeschermingsgebied. Ter bescherming van het grondwater zijn aanvullende beperkingen opgelegd aan het gebruik van de grond. Het gaat hierbij om activiteiten die de kwaliteit van het grondwater zouden kunnen bedreigen.
6.4.33
Tevens waterbergend winterbed van de Maas Een deel van het buitengebied van Heel behoort tot het waterbergend winterbed van de Maas. Om het waterbergend vermogen van de Maas niet te beperken, zijn binnen de op de bestemmingenkaart aangegeven gebieden nadere voorschriften van toepassing. Binnen het waterbergend winterbed van de Maas zijn ook gebieden aangewezen waar de Rivierenwet niet van toepassing is. Dit zijn de gebieden die binnen de strakke contouren van dorpen liggen. In het plangebied gaat het daarbij om de Waage Naak in de Pr. Mauritshaven. Voor dit gebied geldt dat er gebouwd mag worden binnen de open gaten die aanwezig zijn alsmede mag vervangende nieuwbouw plaatsvinden. Hierbij dient een beschermingsniveau van minimaal 1:50 gehanteerd te worden. Bij eventueel hoogwater is de bouwer zelf toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
83
verantwoordelijk voor de schade, deze kan niet verhaald worden op het Rijk. In bijlage 5 zijn de verschillende gebieden op een kaartje aangegeven. Verwezen wordt ook naar de provinciale circulaire "Bouwen langs de Maas". 6.4.34
Tevens stroomvoerend winterbed van de Maas Een deel van het buitengebied van Heel (bij De Slaag en de Munsterse Speije) behoort tot het stroomvoerend winterbed van de Maas. Om de afvoer van Maaswater niet te beperken, zijn binnen de op de bestemmingenkaart aangegeven gebieden nadere voorschriften van toepassing. Verwezen wordt ook naar de provinciale circulaire "Bouwen langs de Maas".
6.5
Algemene voorschriften Algemene bepaling In de algemene bepaling (art. 3.01) is opgenomen dat, voor zover elders in de voorschriften wordt verwezen naar andere wetten, deze gelezen dienen te worden, zoals die luiden op het tijdstip van de ter visie legging van het ontwerp bestemmingsplan. Daarmee wordt enerzijds voorkomen dat deze tekst telkens moet worden opgenomen indien een andere wet wordt aangehaald en anderzijds dat bij wijziging van de aangehaalde wet ook het bestemmingsplan (zonder procedure) wordt gewijzigd. Algemene voorschriften omtrent bebouwing In dit artikel staan verschillende bepalingen, welke in acht genomen moeten worden bij het beoordelen van bouwaanvragen. De als eerst genoemde bouwbeperking heeft betrekking op de zogenaamde dubbel-tel-bepaling; deze geeft aan dat voorwaarden welke in acht werden genomen bij het verlenen van een bouwvergunning, bij het verlenen van een volgende bouwvergunning niet weer opnieuw gebruikt mogen worden. In verband met het beheer en het onderhoud van de Rijksweg 273, de autosnelweg A2/E25, het kanaal Wessem-Nederweert en het Lateraalkanaal geldt binnen bepaalde afstanden een verbod op het plaatsen van bouwwerken en/of gebouwen. Onder voorwaarden kan voor het uitbreiden van bestaande bebouwing een vrijstelling worden verleend. De uitbreiding mag echter nooit in de richting van de weg plaatsvinden. In verband met de Wet geluidhinder dient in gevallen van nieuwbouw in het buitengebied rekening te worden gehouden met mogelijke geluidsoverlast door het wegverkeer. Bij nieuwe woningen in het buitengebied geldt een voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A). Nieuwe woonbestemmingen zullen, om te kunnen voldoen aan de wettelijke voorkeurgrenswaarde, in principe niet voor deze 50 dB(A)-lijn mogen komen. Wanneer echter in het overdrachtsgebied geluidwerende voorzieningen worden aangelegd (bijv. een geluidswal), dan kan het alsnog mogelijk worden om dichter op de weg te bouwen. Wel zal middels een aanvullend akoestisch onderzoek moeten blijken dat de geluidbelasting op de gevel van de geprojecteerde woning, dankzij de geluidwerende voorzieningen niet hoger zal zijn dan 50 dB(A). Algemene voorschriften omtrent het gebruik van de grond anders dan voor bebouwing Om te vermijden dat bij elke bestemming moet worden vermeld dat het verboden is gronden te gebruiken in afwijking van de aan de grond gegeven bestemming, is dit algemene voorschrift opgenomen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
84
Gebruik van de grond in afwijking van de bestemming wordt, voor zover niet vallende onder het overgangsrecht, in artikel 3.09 strafbaar gesteld. Overtreding van deze bepaling is op grond van artikel 59 en 60 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening strafbaar. Indien strikte toepassing van deze verbodsbepaling zou leiden tot een niet door dringende redenen te rechtvaardigen beperking van het meest doelmatige gebruik wordt vrijstelling gegeven. Deze ontsnappingsclausule staat bekend als de zgn. "toverformule". De vrijstelling mag niet leiden tot een wijziging van de bestemming. Bij enkele bestemmingen zijn nog gebruiksbepalingen opgenomen waaruit blijkt welk gebruik in ieder geval strijdig wordt geacht met de bestemming. In het algemeen kan voor deze gebruiksvormen dan ook geen beroep worden gedaan op de zgn. "toverformule". Het opslaan van autowrakken e.d. danwel de opslag van oude materialen e.d. wordt volgens een bepaling, opgenomen in dit artikel, ook niet in overeenstemming geacht met de bestemming, tenzij de opslag nodig is in verband met de aan de grond gegeven bestemming (bijv. opslagterrein). Algemene voorschriften omtrent het gebruik van de bouwwerken In deze bepaling wordt het gebruik van de bouwwerken nader geregeld. De leden 1 en 2 van deze regeling zijn nagenoeg identiek met het hiervoor beschreven artikel over het gebruik van de grond, zodat voor wat betreft de nadere toelichting hiernaar kan worden verwezen. In verband met de gewenste duidelijkheid worden de artikelen 3.03 en 3.04 niet samengevoegd. In de verschillende gebruiksbepalingen van de bestemmingen wordt meestal ook naar een van de genoemde artikelen verwezen. Algemene wijzigingsbevoegdheden Deze regeling heeft betrekking op de wijziging van meerdere bestemmingen. Indien het om een wijziging van één bestemming gaat dan is de wijzigingsbevoegdheid van toepassing die bij de betreffende bestemming is opgenomen. In dit artikel is de bepaling opgenomen op grond waarvan met de situering van een agrarische bouwkavel kan worden geschoven. Dit wordt noodzakelijk geacht omdat zich in de toekomst situaties kunnen voordoen, die een wijziging van de ligging van een agrarische bouwkavel rechtvaardigen en waarvoor een partiële herziening niet nodig worden geacht. Te denken valt hierbij bijvoorbeeld aan bedrijfseconomische/-technische veranderingen, danwel milieutechnische eisen die een andere ligging van de bouwkavel wenselijk maken. Ook is de bepaling opgenomen op grond waarvan een stallingsruimte voor vee anders dan t.v.b. een agrarisch bedrijf kan worden opgericht in de kernrandzone van de verschillende kernen. Eén van de voorwaarden hiervoor is dat plaatselijke en/of aansluitende bestemmingen niet onevenredig worden aangetast. Dit houdt in dat stallingsruimten niet in de nabijheid van bijvoorbeeld woningen of waardevolle natuurgebieden gebouwd mogen worden. In verband met het belang van de beekdalen worden deze van de wijziging uitgesloten. Daarnaast is de maximale afstand tot de grens van de woonkern bepaald op 300 meter omdat dit een beloopbare afstand is. Om te voorkomen dat er teveel stallingsruimten bij elkaar worden gebouwd, is een maximaal aantal van 1 per hectare opgenomen. Ten slotte is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor de op de bestemmingenkaart nader aangeduide gebieden ten westen en zuiden van het Leerke Ven. De bestemmingen AAgrarische doeleinden A@ en AAgrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln@ kunnen gewijzigd worden in de bestemming ADagrecreatie Rd@. Voor wat betreft het gebied toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
85
ten westen van Leerke Ven is deze wijzigingsbevoegdheid opgenomen ten behoeve van de aanleg van een parkeerterrein. De behoefte hieraan blijkt uit een ontwikkelingsvisie die de huidige exploitant van het dagstrand Leerke Ven heeft opgesteld voor de toekomstige exploitatie van het gebied. Uit deze ontwikkelingsvisie blijkt dat de exploitant in het gebied een soort recreatiepark wil ontwikkelen met recreatieve activiteiten voor gezin, groepen en bedrijven, waarbij de functie dagstrand voor bezoekers behouden zal blijven. Voor de strook ten zuiden van de Thornerweg is de wijzigingsbevoegdheid opgenomen omdat dit gebied zeer geschikt is voor dagrecreatie (oeverrecreatie) en mogelijk in de toekomst als zodanig gebruikt gaat worden. Eén van de voorwaarden voor de bestemmingswijziging is dat er een goede landschappelijke inpassing plaatsvindt, liefst met gebiedseigen groen. Daarnaast moet zoveel mogelijk rekening worden gehouden met aanwezige natuurwaarden, dit houdt in dat bestaande houtopstanden en waterplassen zoveel mogelijk behouden moeten blijven. Algemene vrijstellingsbevoegdheden De vrijstellingsbepaling wordt nodig geacht om de bruikbaarheid van het plan te bevorderen. Het gaat hierbij om kleine afwijkingen van de bestaande voorschriften, die geen afbreuk doen aan de bestemmingsdoeleinden. Hieronder vallen o.a. het afwijken met 10% van de voorgeschreven goothoogten, bouw hoogten, dakhellingen e.d. en voorts het bouwen van kleine gebouwtjes, welke in elk gebied voorkomen en waarvan de invloed op de bestemming zeer beperkt is. Ook voor het beter ruimtelijk inpassen van bouwwerken kan middels vrijstelling van het plan worden afgeweken. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn om het bouwvlak enigszins aan te passen zodat het beter aan het terrein is aangepast. Overgangsbepalingen In de overgangsbepalingen is opgenomen dat het gebruik van gronden en bouwwerken in afwijking van het in dit bestemmingsplan voorgeschreven gebruik, mag worden voortgezet. Omdat deze bouwwerken niet direct aangekocht zullen worden, mogen deze ook gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd. De afwijking ten opzichte van het plan mag daarbij niet toenemen. Uitbreiding van bouwwerken kan derhalve niet plaats vinden. Bij het bepalen van het grondgebruik wordt als peildatum het van kracht worden van dit bestemmingsplan aangehouden. Uitbreiding van een afwijkend gebruik is daarna niet meer toegestaan. Strafbepaling Teneinde gebruik te kunnen maken van artikel 59 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening worden verschillende artikelen danwel onderdelen daarvan aangemerkt als een strafbaar feit. Overtreding van deze voorschriften kan daarmede worden gestraft. Slotbepaling In de slotbepaling staat vermeld op welke manier naar de voorschriften verwezen kan worden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
86
7
DIFFERENTIATIEVLAKKEN EN WAARDEVOLLE ELEMENTEN In dit hoofdstuk wordt achtergrondinformatie gegeven over de op de kaart ruimtelijke en functionele karakeristiek (bladnr. 315) opgenomen differentiatievlakken en waardevolle elementen.
7.1
Differentiatievlakken Zoals in paragraaf 3.2.5 al is vermeld, moet een differentiatievlak beschouwd worden als een nadere nuancering/aanvulling op de onderliggende bestemming. Een differentiatievlak beoogt een specifieke waarde/belang te beschermen door middel van aanvullende voorschriften. Deze waarden zijn niet ondergeschikt aan de doelstellingen van de onderliggende bestemming. Van het differentiatievlak zal allereerst een korte probleemschets gegeven worden, vervolgens zal beschreven worden op welke wijze de differentiatievlakken zijn geselecteerd. Vervolgens worden geselecteerde gebieden toegelicht. Om de bescherming van de in het differentiatievlak opgenomen waarden te effectueren, dienen bepaalde maatregelen genomen te worden. Deze worden in een aparte subparagraaf toegelicht. Niet alle maatregelen zijn expliciet in de voorschriften terug te vinden, een deel van de opgesomde maatregelen moet meer beschouwd worden als aandachtspunten/adviezen. Bij het verlenen van vergunningen e.d. zal zoveel mogelijk rekening gehouden dienen te worden met deze adviezen. In het plangebied zijn twee soorten differentiatievlakken van toepassing, namelijk de differentiatievlakken "beekdal" en "recreatief medegebruik". Er is geen differentiatievlak "oudbouwland" opgenomen, omdat het merendeel van de oudbouwlandgebieden ten behoeve van de grindwinningen is afgegraven. Er resteert slechts een smalle strook oudbouwland tussen de kernen Heel en Beegden. Deze is echter van een dermate kleine oppervlakte en bovendien door de toegenomen hoeveelheid bebouwing zo weinig herkenbaar, dat voor dit gebied geen differentiatie vlak is opgenomen. Ook het differentiatievlak "landschappelijk open agrarisch gebied" komt niet voor. Uit onderzoek is gebleken dat van openheid alleen sprake is bij de grindplassen. Hier is openheid echter geen beschermenswaardige karakteristiek.
7.1.1
Beekdal
BETEKENIS DIFFERENTIATIEVLAK Beekdalen zijn in het algemeen belangrijke onderdelen van of aanvullingen op het ecologisch raamwerk van een gebied. De beekdalen zijn de natte, relatief voedselrijke, lage gebieden in het omliggende droge, tegenwoordig voedselrijke en hoge landschap. Beekdalen zijn om een aantal redenen van groot natuurwetenschappelijk en landschappelijk belang: # De natuurwaarden van beekdalen zijn deels gebaseerd op de aanwezigheid van veel geleidelijke overgangen (gradiënten) door verschillen in waterhuishouding, maar ook door verschillen in bodem (zand, veen, leem). De in vergelijking met de omgeving afwijkende abiotische omstandigheden leveren een deels andere flora en fauna op (zoals amfibieën die
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
87
onder meer kleine poeltjes gebruiken als voortplantingsbiotoop, vogels van vochtige graslanden en moerassen). Door de vochtige omstandigheden kunnen in de beekdalen verdrogingsgevoelige vegetaties voorkomen, zo kan in ongestoorde situaties het zeldzame elzenbroekbos zich ontwikkelen. # Door hun langgerekte vorm zijn de beekdalen ideale verbindingszones tussen de verschillende verspreid liggende natuurgebieden. # De beekdalen kennen in vergelijking met de overige gronden in het algemeen een minder intensieve agrarische bedrijfsvoering. De actuele en potentiële ecologische waarden van de beekdalen zijn daarom over het algemeen groot. Hoewel de agrarische gebruiksmogelijkheden van de beekdalen door ingrepen in de waterhuishouding de afgelopen decennia zijn vergroot, zijn de lager gelegen gronden vaak vooral geschikt voor weidebouw. Intensievere agrarische productievormen zoals de tuinbouw en de boomteelt komen in de beekdalen minder voor. Deze uitgangssituatie biedt voor de toekomst goede mogelijkheden tot versterking van de ecologische waarden van de beekdalen. # De beekdalen zijn ook uit een landschappelijk oogpunt van belang; de lagere ligging, het (vaak) afwijkende grondgebruik en de aanwezigheid van soms nog meanderend open water maken ze tot herkenbare landschapsbepalende elementen. # De extra bescherming voor de beekdalen wordt mede ondersteund door het feit dat de beekdalen in de Ecologische Hoofdstructuur uit het Natuurbeleidsplan deels als natuurontwikkelingsgebied of verbindingszone aan zijn gewezen.
TOEWIJZINGSCRITERIA DIFFERENTIATIEVLAK Bij de bepaling welke beekdalen als differentiatievlak moeten worden aangemerkt, is gebruik gemaakt van meerdere figuren uit de Paraplunota. De volgende figuren moeten met name genoemd worden: - figuur 5: Provinciaal beleid waterhuishouding WHHP '91 waarin de Haelense beek, als een water met een specifieke ecologische functie en de Thornerbeek en de Sleijebeek zijn aangegeven als water met een algemeen ecologische functie; - figuur 35: de natte natuurterreinen en bossen waarin de Haelense beek, de Panheelderbeek en de Thornerbeek zijn aangegeven als belangrijke beken. Uiteindelijk zijn de in het plangebied gelegen delen van de beekdalen van de Haelense beek, de Panheelderbeek en de Thornerbeek opgenomen binnen een differentiatievlak "beekdal". Bij de exacte afbakening van het differentiatievlak hebben de volgende overwegingen een rol gespeeld: - Voor de bepaling van de begrenzingen van de beekdalen is gebruik gemaakt van de historische kaart uit eind 19e eeuw. De differentiatievlakken hebben daarbij zoveel mogelijk een logische, volgens topografische lijnen lopende begrenzing gekregen. - Alleen gronden die bestemd zijn als "Agrarische doeleinden A" of "Agrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln" kwamen in aanmerking voor een nadere bescherming middels een differentiatievlak. Bij anderszins bestemde gronden is dit niet nodig (bijv. bij de bestemming ("Natuurgebied N") of niet doelmatig (bijv. bij de bestemming "Woondoeleinden W"). Op het beekdal van de Thornerbeek is daardoor uiteindelijk geen differentiatievlak gelegd; het is immers geheel bestemd als natuurgebied.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
88
TOELICHTING OP DE GESELECTEERDE BEEKDALEN Alle in het buitengebied gelegen delen van de Haelense beek en de Panheelderbeek zijn, voor zover er geen andere functies gelegen zijn, opgenomen binnen een differentiatievlak "beekdal" (zie afb. 13). 1 De Haelense beek stroomt door agrarisch gebied (zowel bouwland als grasland). Verspreid in het beekdal komen vier agrarische bedrijven voor, woonbebouwing is niet aanwezig. De beek is door kanalisatie recht getrokken en heeft geen vrije loop meer. In en langs de beek komen waardevolle water- en oevervegetaties voor. Het beekdal is hier behoorlijk breed en gaat aan de zuidkant over in het natuurgebied Beegderheide. Deze overgagnssituatie maakt, dat het beekdal ook landschappelijk waardevol is. Op grotere schaal gezien verbindt het beekdal samen met de Uffelse beek het gebied Heioord in Hunsel met het Leudal en de Beegderheide. De beek is met zijn aangrenzende gronden grotendeels actueel leefgebied van de Das, er komen enkele niet belopen burchten voor. In het kader van de uitwerking van de Ecologische Hoofdstructuur zijn in het beekdal op Heels grondgebied een natuurontwikkelingsgebied en een beheersgebied aangewezen. Aan de noordkant van de beek (gemeente Heythuysen) liggen reservaatsgebieden en een natuurontwikke lingsgebied. 2 De Panheelderbeek stroomt vanaf de Haelense beek in zuidelijke richting om gezamenlijk met de Thornerbeek bij Wessem in de Maas uit te monden. Van het deel van de beek dat binnen het plangebied valt, is alleen op het traject vanaf de Haelense beek tot aan de Napoleonsweg een differentiatievlak gelegd. De overige delen zijn namelijk i.v.m. de grindwinningen verlegd. Het beekdal is ten noorden van de Napoleonsweg vrij smal en wordt begrensd door steilrandjes. De beekdalgronden zijn als grasland in gebruik, er is één agrarisch bedrijf gevestigd. De beek zelf is gekanaliseerd. Ook dit beekdal is actueel leefgebied van de Das. In het kader van de Ecologische Hoofdstructuur is het hele beekdal aangewezen als natuurontwikkelingsgebied/ beheersgebied.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
89
Afb. 13: Deelgebieden opgenomen als differentiatievlak "beekdal".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
90
GEWENST RUIMTELIJK BELEID VOOR HET BEEKDAL Het ruimtelijk beleid binnen het differentiatievlak "beekdal" zal zich op de volgende aspecten dienen te richten: # Het areaal grasland zal in de beekdalen zoveel mogelijk gehandhaafd dienen te blijven, onder meer om ze te vrijwaren van intensieve productievormen als de tuinbouw en de sierteelt. Dergelijke vormen van agrarisch grondgebruik komen van oudsher niet in de beekdalen voor. Toch is het blijvend scheuren van graslanden niet aan een aanlegvergunning verbonden. Dit heeft als reden dat het opnemen van een aanlegvergunning voor het scheuren van grasland een versneld scheuren van grasland vóór de planvaststelling in de hand werkt om zo aan deze verplichting te ontkomen. Met deze regeling zou daardoor een averechts effect bereikt kunnen worden. De gemeente zal het behoud van de graslanden wel stimuleren. In het kader van de Nadere Uitwerking Brabant-Limburg (NUBL) zijn er subsidiemogelijkheden voor de instandhouding van graslanden en voor de omvorming van bouwland naar grasland in beekdalen. De gemeente streeft ernaar overeenkomsten af te sluiten met de betrokken agrariërs. Uit de landbouwtellingen is gebleken dat het areaal grasland in de gemeente Heel vanaf 1992 nagenoeg gelijk is gebleven (een vermindering van 3%). Hieruit mag worden geconcludeerd dat er in Heel geen grote behoefte bestaat aan het blijvend scheuren van grasland. # Behoud van de vochtige/natte milieucondities door het tegengaan van een verlaging van het grondwaterpeil dient een belangrijke doelstelling te zijn. Een relatief hoge grondwaterstand is van doorslaggevend belang voor de natuurwaarden in de beekdalen; een deel van de vegetatie is afhankelijk van een hoge grondwaterstand, en daarom verdrogingsgevoelig. Het Rijks- en provinciaal beleid is er op gericht het aantal natuurterreinen met verdrogingsverschijnselen terug te dringen. Mede om die reden is in het differentiatie vlak onder meer het aanleggen van drainages en het winnen van diep grondwater zonder vergunning niet toegestaan. # Omdat de beekdalen ook van geomorfologisch belang zijn, zullen ook veranderingen in de morfologie (vormgeving) van de beekdalen zo veel mogelijk vermeden dienen te worden. Ophogingen en afgravingen zijn voorbeelden van ongewenste activiteiten. # Nieuwe recreatieve voorzieningen zullen buiten de beekdalen gevestigd dienen te worden. In de voorschriften is de regelgeving voor de differentiatievlakken afgestemd op de Provinciale Milieuverordening. 7.1.2
Recreatief medegebruik toegestaan BETEKENIS DIFFERENTIATIEVLAK Het westelijk deel van het plangebied is door de aanwezigheid van de vele grindplassen een aantrekkelijk gebied voor allerlei vormen van water- en oeverrecreatie. Om het recreatief (mede)gebruik te kunnen sturen, zijn met behulp van differentiatievlakken gebieden aangewezen waar bepaalde vormen van dagrecreatie toegestaan kunnen
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
91
Afb. 14: Deelgebieden opgenomen als differentiatievlak "recreatief medegebruik toegestaan".
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
92
worden. Deze vormen van recreatie gaan verder dan het recreatief medegebruik dat op grond van een Aln-bestemming mogelijk is: het gaat bijvoorbeeld om het gebruik als speel- en ligweide of het voor korte tijd opslaan van tenten door scoutinggroepen.
TOEWIJZINGSCRITERIA DIFFERENTIATIEVLAK De gemeente Heel heeft een aantal gebieden aangewezen waar deze vormen van water- en oeverrecreatie toegelaten kunnen worden. Gebieden waar recreatief medegebruik ernstig afbreuk zou kunnen doen aan aanwezige landschappelijke en natuurwaarden, zijn niet in het differentiatievlak opgenomen.
TOELICHTING OP DE GESELECTEERDE GEBIEDEN VOOR RECREATIEF MEDEGEBRUIK De oevers van de plassen Polderveld, Tesken en Antoniusplas zijn opgenomen als differentiatievlak "recreatief medegebruik toegestaan" (zie afbeelding 14). Deze gebieden zijn vanuit het water zeer goed bereikbaar en zijn daardoor zeer geschikt voor recreatief gebruik vanuit het water. De aangewezen gebieden hebben een Aln-bestemming, de eventueel aanwezige natuurwaarden worden door het recreatief medegebruik niet onevenredig aangetast. 7.1.3
Visvijver De visvijver in het natuurgebied op de oevers van de Munsterse Speije is ook als differentiatievlak op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" aangegeven. Op deze manier wordt geregeld dat er gevist mag worden.
7.2
Waardevolle elementen De kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" bevat naast differentiatievlakken ook kleinschalige landschapselementen, zoals steilranden, houtopstanden en poelen. Deze elementen zijn van groot belang voor de nadere detaillering van het landschap. Ze dragen niet alleen bij aan de visuele variatie in het landschapsbeeld, maar hebben veelal tevens ecologische, cultuurhistorische en geomorfologische waarden. Veel van deze elementen zoals bijv. houtwallen hebben hun oorspronkelijke functie (grotendeels) verloren en dreigen door gebrekkig onderhoud danwel bewuste verwijdering uit het landschap te verdwijnen. Hierdoor gaan de karakteristieke verschillen tussen de landschapsdelen verloren, er is in dat geval dus sprake van een nivellering van het landschap. Niet alleen de visuele waarden van het landschap worden hierdoor aangetast, met het verdwijnen van de kleine landschapselementen gaat ook de kwaliteit van het leefgebied van menig plant en dier achteruit. Het opnemen van de waardevolle elementen op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" moet er toe bijdragen dat het landschap niet sluipenderwijs aan kwaliteit gaat inboeten. Voor alle waardevolle elementen geldt, dat voor het verwijderen ervan een aanlegvergunning vereist is. Planologische veiligstelling van de landschapselementen is daarbij een noodzakelijk uitgangspunt maar alleen niet voldoende. De meeste elementen hebben daarnaast ook een zorgvuldig beheer nodig. Wat betreft de poelen geldt, dat het onderhoud hiervan in Relatienotagebieden in beheersovereenkomsten kan worden opgenomen. Buiten deze toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
93
gebieden kunnen boeren voor het onderhoud van poelen een onderhoudsovereenkomst afsluiten (Regeling Onderhoudsovereenkomsten Landschapselementen, ROL-Limburg). Eenzelfde regeling zal op termijn ook gelden voor het onderhoud van houtwallen. Hieropvolgend zullen de verschillende onderdelen van de kaart "waardevolle elementen" nader worden toegelicht. 7.2.1
Water De vele door grindwinning ontstane plassen in het buitengebied van Heel zijn dermate karakteristiek voor het gebied (zie afb. 15), dat ze op de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek zijn opgenomen. De plassen zijn allen in de laatste tientallen jaren ontstaan en hebben het het landschappelijk beeld van het plangebied behoorlijk veranderd. Voor Heel zijn de plassen van groot belang, ze maken de gemeente recreatief zeer aantrekkelijk. Afb. 15: Water in het plangebied
7.2.2
Houtopstanden
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
94
De diverse houtopstanden in Heel zijn onder verschillende benamingen opgenomen op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek". Het gaat hierbij om bomenrijen, houtwallen, bospercelen en heggen. Al deze elementen hebben gemeenschappelijk dat ze bijdragen aan de landschappelijke stoffering van het buitengebied. Ze bezitten dus visueel-landschappelijke waarden. Het geeft een gebied een meer besloten karakter. De houtopstanden hebben niet alleen visuele waarden, ze zijn ook voor plant en dier van belang. Ze fungeren bijvoorbeeld als leefgebied en geleidingsbaan. Veel diersoorten, bijvoorbeeld vleermuizen, gebruiken houtwallen e.d. bij hun trekbewegingen tussen de diverse deelbiotopen van hun leefgebied (zie afb. 13). Afb. 16: Diverse functies van een bosschage voor planten en dieren.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
95
Houtwallen en singels hebben tevens een cultuurhistorische waarde, ze zijn door de mens aangelegd als veekering, houtleverancier e.d. Ze geven aldus informatie over de agrarische bedrijfsvoering in voorgaande eeuwen. Vooral de solitaire bomen en de lijnvormige houtopstanden (singels, houtwallen) verdwijnen langzaam uit het agrarisch gebied, of worden teruggedrongen tot de bermen van de wegen. De oude functies van dergelijke landschapselementen (veekering, houtleverantie) zijn vervallen, en daarvoor zijn geen nieuwe economische functies voor in de plaats gekomen. Daarnaast zijn ze door de schaalvergroting en mechanisatie in de landbouw soms hinderlijke obstakels geworden. Verval door gebrekkig onderhoud, danwel verwijdering is vervolgens hun lot. Houtwallen bijvoorbeeld dienen regelmatig bijgesnoeid te worden zodat ze niet verwilderen, ook zullen ze door een zorgvuldige afrastering gevrijwaard dienen te blijven van vraat door vee. Wanneer dit niet plaatsvindt, verjongen de houtopstanden zich niet en worden de houtwallen steeds transparanter. De resterende beplanting in het buitengebied zal dan ook zoveel mogelijk beschermddienen te worden. Planologische bescherming is hierbij het uitgangspunt. Afb. 17: Een bomenrij draagt bij aan de landschappelijke stoffering
Een deel van de vlakelementen (bospercelen) is als "Natuurgebied N" bestemd, voor het overige zijn dergelijke percelen opgenomen op de kaart "ruimtelijke en functionele
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
96
karakteristiek". Het verschil in benadering zit voornamelijk in de ruimtelijke fixatie van de houtopstanden. In het geval dat de bospercelen positief zijn bestemd, wordt aangegeven dat de gronden niet voor andere doelein den gebruikt mogen worden. Alleen middels planherziening is dit mogelijk. De percelen die daarentegen voorkomen op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" worden juridisch geregeld via de onderliggende bestemming (A of Aln). Met behulp van de wijzigingsbevoegdheid is het daardoor bijvoorbeeld mogelijk een (deel van een) bosperceel te gebruiken voor uitbreiding van een agrarisch bedrijf. Daarbij zijn de waarden die de betreffende houtopstanden vertegenwoordigen één van afwegingscriteria die bij de wijzigingsprocedure een rol spelen. Wanneer houtopstanden verwijderd moeten worden zal, mede in het kader van de herplantingsplicht van de Boswet, zoveel mogelijk als voorwaarde gesteld moeten worden dat ter plekke voor vervangende beplanting wordt gezorgd. Daarbij gaat de voorkeur uit naar gebiedseigen vegetatie (loofhout) in eenzelfde omvang en kwaliteit. Dus geen min of meer natuurlijke begroeiing vervangen door productiebos (sparren, populieren). 7.2.3
Cultuurhistorisch waardevolle wegen Van oudsher is het buitengebied van Heel ontsloten geweest door verschillende wegen. Een aantal hiervan liep naar omliggende dorpen, de overige hadden voornamelijk een locale functie. Wegen met een bovenlocale functie waren onder meer de Napoleonsweg en de Heerstraat/Beegderweg. De Moerstraat en de Castertweg zijn voorbeelden van oude locale wegen die voornamelijk de nederzettingen/boerderijen met de omliggende agrarische gronden verbonden. De kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" bevat alleen de wegen die reeds in het begin van de vorige eeuw bestonden (wegen van voor 1806) en nog steeds onverhard zijn. Deze wegen zijn nagenoeg allemaal gelegen op de overgang van de Beegderheide naar het beekdal. Door de grindwinningen is in een groot deel van de gemeente het oorspronkelijke wegenpatroon verloren gegaan. De gegevens die gebruikt zijn bij het bepalen van de cultuurhistorisch waardevolle onverharde wegen, zijn afkomstig van de provincie Limburg12. Delen van het wegenstelsel die inmiddels zijn verhard, zijn niet overgenomen. Met het aanbrengen van een verharding, veelal in combinatie met een profielaanpassing, is de oorspronkelijkheid namelijk aangetast. De onverharde wegen zullen ook in de toekomst bij voorkeur niet verhard dienen te worden. Dit komt niet alleen de cultuurhistorie ten goede, maar beperkt ook de automobiliteit in het buitengebied wat weer positief is voor het recreatief medegebruik en de natuur.
7.2.4
Steilranden In het veld zijn op diverse plaatsen duidelijke abrupte hoogteverschillen in de vorm van terreintredes te zien. Dergelijke geomorfologische elementen geven informatie over het ontstaan van het gebied. De meeste steilranden zijn van oorsprong ontstaan door watersystemen. Dit geldt ook voor de steilranden langs de Haelense beek, Panheelderbeek en 12
Het rapport 'Landschappen van Maas en Peel' van Renes.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
97
Thornerbeek. De steilranden tussen de Beegderheide en het lateraalkanaal markeren de overgang van het Maasdal naar het laagterras. Steilranden die (deels) begroeid zijn met bossages, hebben ook een ecologische functie. Steilranden dreigen door allerlei cultuurtechnische maatregelen te verdwijnen of te vervagen, bijvoorbeeld door onzorgvuldig ploegen. Ze zijn echter het behouden waard. Ze versterken de herkenbaarheid van het landschap en hebben veelal een cultuurhistorische en ecologische waarde. Voor een goed beheer van de steilranden is vooral zorgvuldigheid nodig bij grondwerkzaamheden (ploegen, egalisatiewerkzaamheden e.d.). Een goede afrastering of het aanbrengen van beschermende beplantingen voorkomt veelal verdere afkalving van de steilranden. 7.2.5
Poel/gracht In het plangebied is nabij de kern Beegden een poel gelegen en is huize Nederhoven omringd door een gracht. Deze wateren zijn onder meer van belang als voorplantingsbiotoop voor amfibieën en dienen behouden te blijven. Bedreigingen zijn onder meer het dempen ervan en gebrekkig onderhoud.
7.2.6
Waardevolle oever-/watervegetaties en waardevolle berm-/greppelvegetaties Op basis van de provinciale vegetatiekartering13 is een aantal waardevolle oevers, oppervlaktewateren, greppels en bermen aangewezen14. Deze lijnvormige landschapselementen onderscheiden zich niet alleen door een bijzondere vegetatie maar zijn ook van belang voor kleine zoogdieren en insecten (bijv. vlinders). De watervegetatie is verder van belang voor de visstand (o.a. paaiplaats, dekking en voedsel). Waardevolle oever- en watervegetaties komen op diverse plaatsen voor, onder meer langs de Haelense beek en de Thornerbeek. Bermen en greppels met een waardevolle vegetatie komen alleen voor langs de Kanaalweg.
13
Bron: Vegetatiekartering Noord- en Midden-Limburg, provincie Limburg (hoofdgroep Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting). 14
De oevers, wegbermen e.d. die in de provinciale kartering gewaardeerd zijn met een 1 of een 2 zijn op de kaart "ruimtelijke en functionele karakteristiek" aangemerkt als waardevol.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
98
De natuurwaarden in de beken, oevers en bermen zijn in het algemeen gediend bij een extensief berm- en oeverbeheer. Ten aanzien hiervan wordt een beleid ontwikkeld door het betreffende waterschap. Gebruik van meststoffen en bestrijdingsmiddelen moet vermeden worden. Verder zal het maaisel verwijderd dienen te worden waardoor er verschraling op kan treden met een kruidenrijke berm- en oevervegetatie als gevolg. Een meer natuurgericht bermbeheer zou het aantal waardevolle wegbermvegetaties in Heel in positieve zin kunnen veranderen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
DEEL III
PLANPROCEDURE EN RESULTATEN OVERLEG
100
8
PLANPROCEDURE
Het bestemmingsplan "Buitengebied" van de gemeente Heel heeft voordat het onherroepelijk goedgekeurd is diverse stadia doorlopen. Tijdens de planvaststellingsperiode hebben burgers/betrokkenen en andere overheidsinstanties verscheidene malen de mogelijkheid gekregen om hun mening te geven over het bestemmingsplan. Voordat de officiële vaststellingsprocedure van start ging met het ter visie leggen van het ontwerp-bestemmingsplan heeft er in het kader van art. 10 Bro op een meer informele basis overleg plaatsgevonden. Dit gebeurde onder meer met de PCGP. Ook de burgers hebben de mogelijkheid gekregen invloed uit te oefenen op de inhoud van het bestemmingsplan. Na het overleg in het kader van ex. art. 10 Bro wordt de wettelijke procedure volgens art. 2331 W.R.O. op gang gebracht. Deze procedure behelst kort samengevat het volgende: # het ontwerp-bestemmingsplan wordt gedurende 4 weken ter inzage gelegd, tijdens welke termijn eenieder schriftelijk zijn zienswijze omtrent het ontwerp kenbaar kan maken; # voorafgaand aan de ter-inzage-legging wordt in een of meer dag-, nieuws- of huis-aan-huis bladen of op een andere wijze kennis gegeven van het in ontwerp ter inzage leggen van het bestemmingsplan, met vermelding van de zakelijke inhoud. Tevens wordt de kennisgeving in de Staatscourant geplaatst; # degene die tijdig hun zienswijze kenbaar hebben gemaakt worden door de Gemeenteraad in de gelegenheid gesteld tot het geven van een nadere mondelinge toelichting; # indien over het ontwerp niet tijdig een zienswijze is kenbaar gemaakt, dient het plan binnen 8 weken na de termijn van ter inzage legging te worden vastgesteld door de Gemeenteraad. Zijn er wel tijdig zienswijzen kenbaar gemaakt, dan dient dit binnen 4 maanden te gebeuren; # het plan werd d.d. 26 oktober 1999 door de raad gewijzigd vastgesteld. Voor de overwegingen en motivering wordt verwezen naar het raadsvoorstel en raadsbesluit; # binnen uiterlijk 4 weken na de datum van de vaststelling wordt het bestemmingsplan voor eenieder ter inzage gelegd; # voorafgaand aan deze ter-visie-legging wordt in een of meer dag-, nieuws- of huis-aan-huis bladen of op een andere wijze kennis gegeven van de ter inzage legging van het bestemmingsplan, met vermelding van de zakelijke inhoud. Tevens wordt de kennisgeving in de Staatscourant geplaatst; # gedurende deze 4 weken kan degene die tijdig zijn zienswijze bij de Gemeenteraad kenbaar heeft gemaakt bij Gedeputeerde Staten bedenkingen inbrengen tegen het bestemmingsplan. Ook kunnen bedenkingen worden ingebracht tegen wijzigingen door de Raad aangebracht bij de vaststelling; # het plan dient binnen uiterlijk 4 weken na de vaststelling aan de goedkeuring van Gedeputeerde Staten onderworpen te worden;
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
101
# Gedeputeerde Staten beslissen omtrent de goedkeuring binnen twaalf weken na afloop van de termijn van ter-visie-legging van 4 weken, als er geen bedenkingen zijn ingebracht en binnen 6 maanden indien dit wel het geval is; # Gedeputeerde Staten maken hun besluit binnen 2 weken bekend aan de Gemeenteraad en aan hen die bedenkingen tegen het plan hebben ingebracht; # met ingang van de 6e week na de bekendmaking door Gedeputeerde Staten wordt het besluit met het bestemmingsplan ter gemeentesecretarie voor eenieder ter inzage gelegd voor de duur van 6 weken; # van te voren wordt hiervan weer op de gebruikelijke wijze kennis gegeven; # tegen het besluit van Gedeputeerde Staten kan door degene die zich tijdig tot Gedeputeerde Staten hebben gewend, een beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State; # nadat het plan onherroepelijk is geworden, ligt het voor eenieder ter inzage. Hiervan wordt op de gebruikelijke wijze kennis gegeven en deze kennisgeving wordt eveneens in de Staatscourant geplaatst. Voor de juiste procedure wordt verwezen naar artikel 23 e.v. van de W.R.O. en de Algemene wet bestuursrecht.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
102
9
RESULTATEN OVERLEG
9.1
Inspraak artikel 6A WRO In het kader van de inspraak werd het bestemmingsplan ABuitengebied@ met ingang van 30-0198 ter inzage gelegd en werd op 05-02-98 een informatie-avond gehouden. Tijdens deze avond werd informatie verstrekt en werd de gelegenheid geboden vragen te stellen. Een verslag van deze avond werd als bijlage opgenomen. Tot 27-02-98 konden reacties betreffende het plan naar voren worden gebracht bij het Gemeentebestuur. Aan deze termijn werd niet strikt de hand gehouden in die zin dat reacties die later werden ontvangen toch worden meegewogen. Tijdens de periode werden een 48-tal reacties ontvangen van: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.
Bedrijfsvereniging Gemeente Heel Dekker Grintbaggerbedrijf Bedrijfsmilieudienst Limburg (div.) Bedrijfsmilieudienst Limburg namens: Ballast-Maatschappij De Merwede BV Taken landschapsplanning bv namens: Catim bv J. Adams N.S.I. Holland bv Directoraat Generaal Rijkswaterstaat A. v.d. Giesen (verslag overleg) J. Klaassen-Smits Dirkzwager-advocaten namens: Swets Dols en Heuff Zandbedrijf bv L.L.T.B. afd. Beegden-Heel p/a H. Gijsen H. Prinssen-Alberti Compusys (C. Brinkhorst) M. Van Balkom e.a. Drukkerij Timmermans bv/Moduliprint Mts. Jenniskens Van Kessel Yachting P. Sniekers Schutterij St. Joris p/a M. Scheeren (secr.) Panheel Groep NV Waterleiding Maatschappij Limburg Mts Van Osch Helena advies bv Helenahoeve namens: M.E.G. Peeters Linssen c.s. advocaten namens: M. Spee Groenplanning namens: Dhr. Drenth watersportcentrum De Koeweide Linssen c.s. advocaten namens: J. Delissen Linssen c.s. advocaten namens: P. Suntjes Linssen c.s. advocaten namens: H. Linssen
Postbus 5048 Postbus 6073 Postbus 16 Postbus 16 Waage Naak 15 Postbus 120 Heelderweg 30 Marktstraat 3 Op >t Hobus 1 Postbus 152
6097 ZG Heel 4000 HB Tiel 5900 AA Venlo 5900 AA Venlo
Mgr. Savelbergweg 95 Postbus 55
Heel 6500 AB Nijmegen Nijmegen
De Peel 7 Rijksweg 17 Postbus 5078 Thornerweg 9 Postbus 4709 Dorpsstraat 1 Waage Naak 17 Dorpsstraat 2a
6097 NL Heel 6097 NK Heel 6097 ZH Heel 6097 NC Heel 6085 ZG Horn 6097 AL Heel 6019 AA Wessem 6097 AN Heel
Het Schoor 16 Postbus 5080 Postbus 1060 Hagenbroekerweg Bergdijk 3 Op de Brakerhoef 20 Postbus 246 Kraaiakkerweg 6 Kapoenstraat 7 Postbus 3628 Postbus 246 Dorpsstraat 52 Postbus 246 Daalzicht 33a Postbus 246 Dorpsstraat 29
6019 EB Wessem 6097 ZH Heel 6201 BB Maastricht 6019 DG Wessem 6091 PG Leveroy 6019 CV Wessem 5000 AE Tilburg 6081 EL Heel 6211 KV M=tricht 6019 AA Wessem 5000 AE Tilburg 6097 AP Heel 5000 AE Tilburg 6097 EK Heel 5000 AE Tilburg 6097 AL Heel
6040 AC Roermond 6093 EX Heel 6019 AZ Wessem 6019 RD Wessem 6040 AD Roermond
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
103 30. 31. 32. 33 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49.
Blokland-Verheggen Zand en Grind VOF Aelmans Agrarische Advisering namens: P. v. Enckevort L. Nevels M. v. Kuijk Yachting en Bootmarkt J. Roumen H.W. Paes b.v. Grind- en Zandbaggerij T. Linssen P. Suntjens A. Holtus J. Meuldijk Bongaerts Rutten Mts Verlinden Mts Heber Gootjes Jorissen Autobedrijf Peter Schmitz b.v. Belastingadviesbureau Smeets Echt b.v. Namens M.A. Geelen-Esser ABC-hekwerken Piano en Vleugelservice Jan Huibers
Postbus 7067 Kerkstraat 4 Rijksweg 20 Daalzicht 37 St. Medardusstraat 14 Oude Thornerweg 12a Postbus 3601 Eerdweg 4 Daalzicht 33a Rijksweg 1 Rijksweg 19 Moerstraat 1 De Peel 11 De Peel 10 De Peel 8 Hagenbroekerweg 2 Op den Dries 3 Heerstraat Noord 56 Markstraat 6 Beegderveld 14 Heelderweg 32 Beegderveld 19
6050 AB M=bracht 6367 JE Voerendaal 6097 NK Heel 6097 EK Heel Wessem 6097 NB Heel 6019 ZG Wessem 6099 BR Beegden 6097 EK Heel 6097 NK Heel 6097 NK Heel 6099 ND Beegden 6097 NL Heel 6097 NL Heel 6097 NL Heel 6019 DC Wessem 6019 RA Wessem 6099 AZ Beegden 6101 HB Echt 6099 NC Beegden 6097 EX Heel 6099 NC Beegden
Navolgend wordt in het kort samengevat de inhoud van elke reactie waarna het standpunt volgt van Burgemeester en Wethouders. 1.
Bedrijvenvereniging Gemeente Heel De bedrijfsvereniging merkt op dat de specifieke aandacht uitgaat naar bedrijven ten dienste van watergebonden recreatie en toerisme, terwijl niet noodzakelijkerwijs aan het buitengebied gebonden activiteiten zoveel mogelijk worden geweerd. Voor de bestaande haven-, industrie-, en bedrijventerreinen wordt een gedoogbeleid als uitgangspunt voorgesteld. Gemist wordt de sociaal-economische betekenis van deze bedrijvigheid en mogelijkheden voor optimale bedrijfsvoering. Verzocht wordt nader overleg te voeren. Tijdens een overleg tussen gemeentebestuur en bedrijfsvereniging wordt gevraagd of het bebouwingspercentage van 65% zich ook uitstrekt over het water. Standpunt Een van de hoofddoelstellingen van het bestemmingsplan ABuitengebied@ is het streven naar een aantrekkelijk breed toeristisch recreatief produkt voornamelijk gericht op de waterrecreatie voor het gebied ten zuiden van de kern Heel. In dit gebied liggen ook de industrieterreinen bij de Prins Mauritshaven en langs het kanaal Wessem-Nederweert. Grote gedeelten van het overige gebied zijn in gebruik voor verschillende vormen van recreatie. Verschillende bedrijven zijn afhankelijk van de delfstoffenwinning (grind) in de regio. Deze winning is bijna voltooid. Indien deze bedrijven in de toekomst verdwijnen is het gewenst dat hiervoor in de plaats bedrijfsactiviteiten in de recreatieve sector komen. Het beleid van het gemeentebestuur is erop gericht de vestiging van dit soort bedrijven te bevorderen. Besloten werd elke aanvraag daartoe apart te beoordelen en een en ander te regelen middels een partiële herziening van het plan. Daarbij zal er een duidelijke afweging tussen de verschillende belangen gemaakt kunnen worden. De bestaande bedrijven/industrieën worden daarbij niet verder beperkt in hun gebruiksmogelijkheden. Het percentage van 65% heeft betrekking op de gronden met de bestemming AIndustrieterrein Bi@. Indien binnen deze toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
104
bestemming ook water aanwezig is heeft dit percentage ook betrekking op het gedeelte water. Voor wat betreft de Prins Mauritshaven heeft het percentage dus geen betrekking op de gronden welke bestemd zijn tot AWaterweg Vs@. Zoals reeds eerder gesteld worden de bedrijven/industrieën positief bestemd met uitbreidingsmogelijkheden voorzover dit kan binnen het grondgebied. Indien een bedrijf de bedrijfactiviteiten gaat beëindigen danwel omschakelen naar een recreatieve bestemming zal er een afweging tussen de verschillende belangen plaatsvinden. Het overleg tussen gemeentebestuur en bedrijfsvereniging heeft inmiddels plaatsgevonden. Deze reactie geeft aanleiding het plan in bovengenoemde zin aan te passen en de wijzigingsbevoegdheid in de bestemming AIndustrieterrein B@ te laten vervallen. 2.
Dekker Grintbaggerbedrijf b.v. Reclamant merkt op dat het bedrijf in een benarde positie geraakt bij een realisering van het voornemen uitsluitend nog bedrijven in de categorie 1 toe te laten op het bestaande industrieterrein Koeweide rondom de Mauritshaven. De opgenomen wijzigingsbevoegdheid levert een onzekere factor op en men is bevreesd dat een recreatief georiënteerde bestemming veel bezwaar- en beroepsprocedures zal opleveren, waardoor de bedrijfsvoering zal stagneren of schade zal lijden. Voorts wordt opgemerkt dat de huurovereenkomst d.d. 01-01-1995 tussen gemeente en bedrijf niet strookt met het bestemmingsplan. Tenslotte wordt opgemerkt dat het nieuwe bestemmingsplan niet strookt met de partiële herziening van het bestemmingsplan Buitengebied-Wessem-Koeweide. Standpunt Deze reactie komt grotendeels overeen met de reactie die reclamant no. 1 heeft ingebracht zodat voor wat betreft het standpunt hierna wordt verwezen. De reactie geeft aanleiding het plan aan te passen en de wijzigingsbevoegdheid in de bestemming AIndustrieterrein Bi@ te laten vervallen.
3.
Milieuadviesbureau BMD Limburg BV namens: - Ballast Maatschappij De Merwede Bv - Aannemingsbedrijf Van den Biggelaar Limburg BV - Conetra bv - Dekker Grintbaggerbedrijf bv - Service Labee en Vrolijk bv - Bex Machinefabriek - Filterzand Wessem bv - Derkx Konstructie bv Reclamant merkt op dat: 1. bezwaren bestaan tegen het beleid van de gemeente om het toeristisch-recreatief aanbod in de onmiddellijke nabijheid van het industrieterrein Koeweide te versterken; 2. de bestaande scheepsreparatiebedrijven op het industrieterrein Koeweide niet nader zijn aangeduid met het romeinse cijfer IV; 3. niet ingestemd kan worden met een Aomturnen@ van de industrie naar een recreatiebestemming en daarmee bestaande bedrijven te saneren; 4. het niet gewenst is in de directe omgeving van het industrieterrein bedrijven in de categorie I toe te staan en ook niet tussen de huidige categorie 4 en 5 bedrijven; 5. het bouwen van bedrijfswoningen op het industrieterrein de bestaande bedrijven zal beperken; toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
105
6. het bebouwingspercentage van 30 te gering is; 7. AIndustrie en werkgelegenheid@ niet genoemd worden onder de sectorale doelstellingen; 8. de bestaande watergebonden industrie benadeeld wordt door te veel ruimte te geven aan de recreatie. Standpunt Met betrekking tot de onder 1, 3, 4 en 8 genoemde reacties wordt verwezen naar ons standpunt opgenomen bij reclamant no.1. Met betrekking tot de overige reacties wordt opgemerkt dat: ad.2. op grond van de bestemming AIndustrieterrein Bi@, scheepsbouw- en reparatie bedrijven zijn toegelaten. Daarbij worden onderscheiden bouw/reparaties van houten en kunststof schepen welke onder de categorie 3 vallen en metalenschepen welke langer zijn dan 25 meter, welke onder de categorie 4 vallen. Indien het bouwen/reparatie betreft van schepen langer dan 25 meter met verbrandings motoren van meer dan 1 MW en waarbij tevens proefdraaien noodzakelijk is, vallen deze bedrijven onder de categorie 5. Deze bedrijven zijn niet aanwezig op het industrieterrein aan de Prins Mauritshaven. Daarom is het niet noodzakelijk de bestaande scheepsbouw- en reparatiebedrijven met het romeinsecijfer IV aan te duiden. Overigens zijn de laatst genoemde bedrijven, bedrijven welke vallen onder het inrichtingen- en vergunningenbesluit milieubeheer, waarvoor geluidzone=s vastgesteld worden; ad.5. het bouwen van een bedrijfswoning is gebonden aan een vrijstelling. Uit de reacties blijkt dat het merendeel van de bedrijven geen bedrijfswoning wenst. De noodzaak voor het opnemen van de vrijstelling vervalt daarmee. De vrijstelling wordt daarom geschrapt; ad.6. het bebouwingspercentage werd reeds aangepast en bedraagt thans 65%; ad.7. in de Algemene Beschrijving in Hoofdlijnen zal ook het beleid met betrekking tot de industrieën en bedrijven verwoord worden. De reactie geeft aanleiding het bestemmingsplan in bovengenoemde zin aan te passen. 4.
Milieuadviesbureau B.M.D. Limburg B.V., namens Ballast Maatschappij De Merwede BV. Opgemerkt wordt dat: 1. categorie 3, 4 en 5 bedrijven niet te verenigen zijn met watergebonden recreatiebedrijven in de categorie 1, zodat er wellicht een koude sanering zal plaatsvinden van de bestaande industrie; 2. bedrijfswoningen op het bedrijventerrein de bedrijven zullen beperken in hun mogelijkheden; 3. de motivering ontbreekt voor het omschakelen van categorie 4 of 5 naar de categorie 1.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
106
Standpunt ad. 1 en 3: Deze reacties zijn in principe gelijk aan de reactie van reclamant no. 1, terwijl ad. 2 betrekking heeft op reactie no. 5 van reclamant no. 3 zodat voor wat betreft de standpunten wordt verwezen naar de standpunt bij reclamant no 1 en het standpunt ad. 5 bij reclamant no. 3. Daarbij dient opgemerkt te worden dat volgens het vigerende bestemmingsplan ABuitengebied >89@ van de voormalige gemeente Wessem op het industrieterrein langs het kanaal WessemNederweert uitsluitend bedrijven in de categorie 3 en 4 zijn toegelaten en op het bedrijventerrein bij Koeweide voornamelijk bedrijven in de categorieën 2 en 3 worden toegelaten en dat in alle gevallen geluidhinderlijke inrichtingen uitgesloten werden. Door de huidige voorgestelde regeling vindt er een verruiming plaats van de mogelijkheden. De reactie geeft aanleiding, voor wat betreft het eerste gedeelte, het plan aan te passen. 5.
Taken landschapsplanning, namens Catim b.v. Opgemerkt wordt dat de agrarische bestemming gegeven aan de gronden bij de voormalige ontgronding (Tesken) niet realistisch is. Verzocht wordt hiervoor een bedrijfsbestemming op te nemen voor de realisering van een (reparatie-)werf voor recreatieboten. Tevens wordt voorgesteld in het aansluitende gebied vakantiewoningen te laten realiseren en een randweg aan te leggen. Standpunt De waterplas Tesken is ontstaan na een ontgronding. De strook langs de waterplas vormt een overgangsgebied tussen het bedrijventerrein Panheel en de waterplas Tesken, welke plas voornamelijk voor recreatie wordt gebruikt (doorvaart naar Boschmolenplas). De vestiging van een scheepswerf voor recreatieboten heeft als gevolg dat de bedrijvigheid zich zal uitbreiden in de richting van het water, hetgeen ongewenst wordt geacht in verband met de recreatie. In het streekplan voor Noord- en Midden Limburg wordt het gebied aangewezen als Azoekgebied toeristisch recreatieve bedrijvigheid@ maar een scheepsbouw- en reparatiebedrijf, weliswaar voor pleziervaartuigen, kan niet gerangschikt worden onder de toeristisch- recreatieve sector als bedoeld in het streekplan. De activiteit bestaat immers uit het bouwen en repareren van (plezier-)vaartuigen. Voor wat betreft de vakantiewoningen en de wegomlegging wordt opgemerkt dat dit gedeelte geregeld is in het bestemmingsplan AKern Panheel@ en derhalve niet aan de orde is. Overigens wordt ten aanzien van de recreatiewoningen nog opgemerkt dat in de directe omgeving verschillende grote projecten voor verblijfsrecreatie aanwezig zijn danwel in uitvoering zijn. Daarbij richt het streekplan voor Noord- en Midden Limburg zich op een bundeling van ontwikkelingen. Gezien de ontwikkelingen in de directe omgeving, zoals Boschmolenplas en de Groote Hegge in de gemeente Thorn, bestaat er geen aanleiding aan de waterplas Tesken een aantal vakantiewoningen te realiseren. Overigens wordt de doelmatigheid van de agrarische bestemming nog nader onderzocht middels een structuurvisie maar vooralsnog wordt de bestemming op grond van het ontgrondingsplan aangehouden. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
107
6.
J.L.M. Adams verzoekt voor hem een agrarische bouwkavel op te nemen aan de Paardenbeemd omdat hij zich wil toeleggen op het kweken van sierheesters. Standpunt Het gebied waarop het verzoek betrekking heeft ligt direct ten noord-westen van de kern Wessem en is in het onderhavige plan bestemd voor AAgrarische doeleinden gebied met landschappelijke- en natuurwaarden Aln@. Het gebied heeft de Aln- bestemming gekregen omdat landschappelijke- en natuurlijke waarden in het geding zijn. Het kan gedeeltelijk worden aangemerkt als een randgebied van een kerngebied in de Ecologische Hoofdstructuur. In de toelichting wordt het beschreven als een gebied grenzend aan het natte natuurgebied Meggelveld in de gemeente Thorn en dient ter veiligstelling van het natuurgebied zelf en heeft een uitwisselingsfunctie tussen het natuurgebied en de agrarische gronden. De vestiging van nieuwe agrarische bedrijven is op grond van het bovenstaande niet gewenst. Overigens is het beleid van de gemeente erop gericht in het gehele buiten-gebied geen nieuwe agrarische bedrijven meer toe te laten. Tevens dient daarbij ook in acht te worden genomen dat het gebied ligt in het waterbergend winterbed van de Maas. Op grond van de beleidslijn ARuimte voor de rivier@ mogen op deze gronden geen nieuwe (agrarische)bedrijven gebouwd worden en mogen alleen bestaande bedrijven onder bepaalde voorwaarden uitbreiden. Een oplossing kan gezocht worden in het kopen van een woning met bestaande bedrijfsgebouwen van een voormalige agrarisch bedrijf. Het verzoek werd besproken met de provinciale rayonplanoloog die het bovenstaande onderschreef. De reactie geeft geen aanleiding een agrarische bouwkavel op te nemen.
7.
N.S.I-Holland B.V. Reclamant maakt bezwaar tegen de bestemming AWaterstaatsdoeleinden Mw@ gegeven aan een strook ten oosten van het bedrijf. Een gedeelte van dit terrein is eigendom, terwijl men het overige terrein wil kopen of huren. Deze terreinen wil men gebruiken om de opslagcapaciteit te vergroten, omdat de gronden, welke nader zijn aangeduid als Atevens Leidingstrook@, niet gebruikt mogen worden voor industriedoeleinden. Voorts verzoekt men in dit verband een gedeelte gelegen aan de Polstraat te Wessem, eigendom van de gemeente, te mogen kopen. Standpunt Het betreft een smal perceel langs de weg alsmede het gedeelte weg. Tegen de verkoop en dus de uitbreiding bestaan overwegende bezwaren omdat het gewenst is het thans aanwezige fraaie uitzicht te handhaven.
8.
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Reclamant merkt op dat men, in verband met de opslag van diefstal gevoelig materiaal, spoedig een loods daarvoor wil bouwen. Standpunt Het betreft een loods op het opslagterrein aan de Napoleonsweg. Tegen het bouwen van deze loods bestaan geen bezwaren. Overigens is in de bestemming reeds rekening gehouden met een uitbreiding van de gebouwen. Totaal kan een oppervlakte van 300 m5 gerealiseerd worden. Uit overleg is gebleken dat dit, met aftrek van de reeds bestaande gebouwen voldoende is voor de realisering van de loods. Ook wil Rijkswaterstaat bij de sluit te Osen nog een gebouw oprichten en liggen er in de bestemming AWaterweg Vs@ reeds verschillende gebouwen. Daarom wordt een bebouwingspercentage opgenomen. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
108
9.
A. v.d. Giessen Uit een verslag van een bespreking d.d. 19-02-1998 tussen de gemeente en de heer Giesen blijkt dat: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
bij plannen van het buro Organice ook de bewoners betrokken dienen te worden; de bebording i.v.m. het toegestane en het illegale gebruik niet goed is; de geul langs de pater Jac. Schreursweg verlengd moet worden; bij lage waterstand een eiland ontstaat, dat uitnodigt tot illegaal gebruik; afvalbakken op de parkeerplaats niet nodig zijn; er honden worden getraind; de afspraak was geen grote activiteiten te laten plaatsvinden; een jager met de auto de jachtgronden controleert; het perceel tegenover het pand van dhr. Rens een triest aanblik geeft.
Standpunt ad.1. ad. 2 t/m 9.
Voorzover de plannen betrekking hebben op de ruimtelijke ordening, gelden wettelijke regelingen voor inspraak en procedure. Betreffen zaken die niet in het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening opgelost kunnen worden.
De reactie geeft geen aanleiding de planstukken aan te passen. 10. J. Klaassen-Smits Reclamant verzoekt de gronden die direct naast zijn woning Mgr. Savelberweg 95 liggen op te nemen in de woondoeleindenbestemming. Standpunt Aan de hand van luchtfoto=s en verkenningen werd nagegaan welke gronden bij de woning behoren. Uit een nadere controle blijkt dat de gronden direct ten noorden van het pand nog behoren bij de woning. Gebruikelijk is dat de gronden gelegen direct rondom de woning, en ten behoeve daarvan in gebruik zijn, de bestemming woondoeleinden krijgen. Deze reactie geeft aanleiding een strook grond ten noorden van de woning te bestemmen tot woondoeleinden. 11. Dirkzwager Advocaten namens Swets Dols en Heuff opgemerkt wordt dat: 1. op 28-02-1966 vergunning werd verleend voor het bouwen van een loods voor het repareren van winwerktuigen. Op basis van een vergunning d.d. 17-09-1975 werd een tweede loods gebouwd, tevens werd een kantoor en verblijfsruimte geplaatst; 2. bij het opstellen van een nieuw bestemmingsplan dient de situatie opnieuw gewogen te worden; 3. de loods gebouwd met de vergunning d.d. 28-02-1996 volstrekt legaal in gebruik is en er geen verplichting bestaat deze loods af te breken, danwel het terrein in de oorspronkelijke toestand terug te brengen; 4. het college zich nimmer heeft verzet tegen de aanwezigheid van het kantoor en de verblijfsruimte voor het personeel en deze middels de overgangsregeling opgenomen in het bestemmingsplan ABuitengebied 1989" van de voormalige gemeente Wessem werden gelegaliseerd; toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
109
5. voor het, van oudsher, ter plaatse liggende werkschip met los- en laadgelegenheid hetzelfde geldt als voor het kantoor; 6. door de aanwezigheid van de (rechtens aanwezige) loods de oorspronkelijke bestemming niet meer gerealiseerd kan worden, zodat niet wordt ingezien waarom de 2e loods (weliswaar gebouwd met een tijdelijke vergunning) afgebroken moet worden en een agrarisch gebruik niet goed mogelijk is; 7. reclamant behoefte eraan heeft het bedrijfsterrein ter plaatse te handhaven, daarbij wil men het aanzicht verfraaien en een zeeverkennersgroep ter plaatse een goede afmeer voorziening bieden; 8. reclamant beschikt over een milieuvergunning tot 01-09-1999 maar dat verzocht zal worden voor een nieuwe vergunning, omdat de beperking van de duur van de vergunning in strijd is met de Wet Milieubeheer. Standpunt ad 1 t/m 8: De loods waarvoor in 1966 vergunning werd afgegeven is middels het bestemmingsplan ABuitengebied >89" van de voormalige gemeente Wessem onder het overgangsrecht gebracht. Uitgangspunt was dat binnen enkele jaren de ontgrindingswerkzaamheden afgerond zouden zijn. Ook bij het verlenen van de bouwvergunning in 1975 voor de 2e loods was dit het uitgangspunt. Omdat de werkzaamheden (ontgrinding en afwerking Polderveld) nog niet afgerond waren werd het instandhouden van de loods, het kantoor met verblijfsruimte, gedoogd. Reclamant werd bij schrijven d.d. 17 januari 1995 op de hoogte gebracht van het standpunt van het college van Burgemeester en Wethouders. Tegen dit besluit werd door reclamant een bezwaarschrift ingebracht. Dit bezwaarschrift werd m.u.v. het gedeelte betrekking hebbende op de gedoogbeschikking ongegrond geacht. Tevens heeft de Arrondissementsrechtbank te Roermond terzake op 28 mei 1996 een uitspraak gedaan. Het door reclamant ingestelde beroep werd ongegrond verklaard. Deze uitspraak is vervolgens onherroepelijk geworden. Dit betekent dat voor de loods sprake is van een gedoogsituatie tot 31 december 1999. Bij het opstellen van het bestemmingsplan voor het buitengebied is het terrein van Swets Dols en Heuff met de daarbij behorende activiteiten opnieuw ter discussie geweest. Het terrein ligt op het einde van Pol en wordt ingesloten door een cluster woningen aan de noord en oostzijde, een natuurgebied aan de westzijde en het recreatief vaarwater aan de zuidzijde. Mede in verband met milieuoverlast en een strijdigheid van belangen wordt een bedrijfsbestemming niet wenselijk geacht. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 12. L.L.T.B. afdeling Beegden/Heel Reclamant merkt op dat: 1. via een algemene wijzigingsbevoegdheid de mogelijkheid wordt geboden stallingsruimten voor vee, anders dan t.b.v. een agrarisch bedrijf, te bouwen, waardoor een ongewenste versnippering van het agrarisch gebied kan plaatsvinden; 2. onduidelijk is welke bedrijven gevestigd kunnen worden op grond van artikel 2.02 lid 8a sub 2; 3. geen recreatieve appartementen gerealiseerd kunnen worden binnen de agrarische bedrijfsvoering; 4. niet duidelijk is waarom tussen Rietkamp en Napoleonsweg geen gekoppeld bestemmingsoppervlak kan worden gelegd;
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
110
5. de ligging van agrarische bedrijven in het winterbed van de Maas niet mag leiden tot Abevriezing@ van deze bedrijven; 6. bezwaren bestaan tegen het niet toestaan van nieuwe agrarische bedrijven; 7. in de RFK-kaart enkele onjuistheden zitten; 8. een klein agrarisch gebied tussen Napoleonsweg en Boschmolenplas buiten het plangebied is gelaten; Standpunt ad.1. Bij het opnemen van deze regeling heeft een planologische afweging plaatsgevonden, het betreffen namelijk de gronden gelegen direct rondom de woonkernen, waar het agrarisch belang veelal beperkt is. De afstand van 300 meter is gebaseerd op de maximale loopafstand vanuit de woonkern. Teneinde een ongewenste versnippering te voorkomen zal aan de voorwaarden worden toegevoegd Ahetgeen onder andere wil zeggen dat de wijziging geen ongewenste versnippering van het agrarisch gebied tot gevolg mag hebben, danwel in stand houdt@. ad.2. Op grond van de wijzigingsbevoegdheid mogen alleen bedrijven gevestigd worden die een functionele binding hebben met het buitengebied. Daarbij kan gedacht worden aan een loonwerkbedrijf, veearts, bijenhouder of andere bedrijven die diensten verlenen aan agrarische bedrijven of producten daarvan verwerken, verhandelen, vervoeren en opof overslaan. Overigens wordt nagegaan of er gebieden zijn, bijvoorbeeld langs doorgaande wegen, die ook voor andere vestigingen in aanmerking komen. ad.3. In het kader van de plattelandsvernieuwing wordt een regeling opgenomen op grond waarvan inpandig enkele recreatieve appartementen gebouwd kunnen worden. ad.4. Tijdens het bedrijvenbezoek heeft een agrariër, wiens bedrijf in de directe nabijheid van een natuurgebied ligt en op grond van de ligging ter plaatse niet meer kan uitbreiden, verzocht een varkensstal te mogen bouwen in dit gebied (kavel op afstand). Het gebied sluit echter aan bij een natuurgebied ALeerke Ven@ en in de directe omgeving liggen verschillende (burger-)woningen. Vanuit milieu-oogpunt betekent dit dat niet meer dan 600 mestvarkens toelaatbaar zouden zijn in verband met de afstand tot de woningen, zodat voor de betreffende agrariër hier geen oplossing kan worden gevonden. In het nog vigerende bestemmingsplan AGrindwinningsgebieden@ zoals dit d.d. 26-02-1987 werd vastgesteld en d.d. 20-10-1987 goedgekeurd en waarover de Kroon besliste bij KB d.d. 23-10-1989 no. 89026535 zijn de gronden bestemd voor AAgrarisch gebied, zonder bebouwing Azb@. Op grond van deze bestemming mogen geen gebouwen worden opgericht. Het gebied is onderwerp van discussie geweest in het Kroonbesluit omdat aan de Azb-bestemming de goedkeuring werd onthouden door Gedeputeerde Staten. Middels het Kroonbesluit werd echter alsnog de bestemming goedgekeurd. Thans bestaat er geen aanleiding, gezien het bovenstaande (milieu-woningen-natuur) hierop terug te komen. ad.5. Het gemeentebestuur is verplicht het Rijks- en Provinciaal beleid over te nemen. In hoeverre de beleidslijn ARuimte voor de rivier@ beperkingen oplevert kan pas beoordeeld worden bij een concrete aanvraag; ad.6. In de AParaplunota@, een onderzoeksrapport dat als uitgangspunt diende voor dit bestemmingsplan, werd reeds uitgesproken dat geen incidentele nieuw vestiging van agrarische bedrijven zou mogen plaatsvinden. Het agrarisch grondgebruik in de gemeente Heel is in verband met de aanwezigheid van grote oppervlakten water, natuurgebied en woongebied zeer beperkt. Daarbij dient in acht te worden genomen dat veel gronden aansluiten bij natuurgebieden, grote gedeelten in het waterwingebied liggen, het gebied langs het Lateraalkanaal waarschijnlijk in het kader van het Zandmaas-project gedeeltelijk aan de landbouw wordt onttrokken en dat er toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
111
ad.7. ad.8.
verschillende recreatieve objecten op het grondgebied aanwezig zijn. Voorts gelden voor alle gronden in meer of mindere mate beperkende bepalingen. Daardoor is nieuwvestiging ook praktisch uitgesloten en wordt het wenselijk geacht de beperkte mogelijkheden te laten gebruiken door de bestaande agrarische bedrijven waarvoor dan schaalvergroting kan plaatsvinden. Tevens dient daarbij nog in acht te worden genomen dat het beleid van het gemeentebestuur erop gericht is de recreatieve ontwikkelingen, in verband met de aanwezigheid van de waterplassen, te stimuleren. De kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek zal worden aangevuld c.q. gecorrigeerd. Het klein gebied tussen Napoleonsweg en Boschmolenplas is geregeld in het bestemmingsplan voor het laatst genoemde gebied.
De reactie geeft aanleiding het plan op enkele punten aan te passen. 13. L. Prinssen-Alberti Reclamant merkt op dat hij ook de strook grond voor en naast de bestemming AOpslagdoeleinden B(o)@ bestemd wil zien tot opslagdoeleinden en dat hij de resterende grond als erf en tuin wil behouden. Standpunt De situatie werd opnieuw bezien hetgeen resulteerde in een aanpassing. De gronden bij de woning in gebruik werden als zodanig bestemd. De reactie geeft aanleiding het plan aan te passen. 14. Compusys Reclamant geeft te kennen dat zijn pand vanaf het moment van een aanvraag voor bouwvergunning bestemd was als woonhuis met praktijkruimte, en de vorige eigenaar in het pand ook een adviespraktijk uitoefende, reden waarom hij verzoekt een bestemming wonen met praktijkruimten op te nemen. Standpunt Het betreffende pand met de daarbij behorende gronden behoorde voor de herindeling tot de gemeente Thorn. De gronden waren in het bestemmingsplan AThorn@ uit 1976 bestemd voor agrarisch gebied AG-Z. Volgens deze bestemming mogen er geen woningen worden gebouwd. Het pand komt op deze kaart niet voor. Het pand is thans opgenomen in de bestemming AWoondoeleinden W@ zoals reclamant terecht opmerkt viel het pand onder het overgangsrecht. Het is echter niet juist te veronderstellen dat voor het pand ook het meest economische gebruik zou worden vastgelegd indien een nieuw plan wordt opgesteld. Daarbij dient een afweging tussen verschillende belangen plaats te vinden. Er bestaat mede in verband met de ligging geen aanleiding de bestemming kantoordoeleinden op te nemen. Op grond van het overgangsrecht mogen de kantooractiviteiten worden voortgezet. Overigens blijkt uit jurisprudentie dat aan het gebruik van een gedeelte van de woning voor kantoordoeleinden in principe geen eisen kunnen worden gesteld. Daarbij wordt ook nog de mogelijkheid geboden 70 m5 aan bijgebouwen te bouwen voorzover deze niet aanwezig zijn. Voorts bestaat deze mogelijkheid ook, onder voorwaarden, voor de woning. Daarmee worden voldoende mogelijkheden geboden het bestaande gebruik voort te zetten. De reactie geeft geen aanleiding de bestemming AWoondoeleinden W@ te wijzigen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
112
15. M. v. Balkon, J. v. Lier, J. Gijsen Merken op dat enkele gronden, welke bij hun als tuin in gebruik zijn, niet vallen onder de bestemming AWoondoeleinden W@ maar als waterweg zijn bestemd. Standpunt De betreffende gronden worden, voorzover ze ten behoeve van het wonen in gebruik zijn, opgenomen in de bestemming AWoondoeleinden W@. De reactie geeft aanleiding het plan in deze zin aan te passen. 16. Drukkerij Timmermans/Moduliprint Reclamant merkt op dat de huidige locatie te Beegden weinig of geen uitbreidingsmogelijkheden biedt, terwijl dit dringend noodzakelijk is mede in verband met een verplaatsing van het bedrijfsgedeelte in Horn (Dorpsstraat 28). Standpunt Bij het bedrijf werd nog nader informatie gevraagd welke inmiddels werd ontvangen. Het bedrijf ter plaatse uitbreiden is in verband met de ligging van een gedeelte van het bedrijf in de woonkern Horn niet mogelijk. De Provinciale Planologische Commissie heeft te kennen gegeven niet mee te werken aan een uitbreiding van het bedrijventerrein omdat het aansluit bij de ecologische structuur. Daarom wordt alleen het gedeelte opgenomen dat thans in gebruik is waarbij wel een uitbreiding kan plaatsvinden. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 17. Maatschap Jenniskens Reclamant merkt op dat de percelen 503 en 504 in totaal 5500 m5 groot zijn en dat maar een gedeelte van dit perceel de A(b)-bestemming heeft gekregen, terwijl een gedeelte van de kavel geprojecteerd is op gronden van de buurman. Voorts wordt opgemerkt dat de goothoogte van 4.50 meter en de nokhoogte van maximaal 6 meter te gering is en dat de oppervlakte van de bijgebouwen niet meer dan 70 m5 mag bedragen hetgeen tot gevolg heeft dat alleen een woning met bijgebouwen gerealiseerd mag worden. Standpunt Uit nader informatie is gebleken dat de maatschap ter plaatse een aardappel-bewaarplaats wil bouwen. Deze bewaarplaatsen hebben de zodanige hoogte en omvang dat de situering ter plaatse vanuit landschappelijke overwegingen ernstige problemen zal opleveren. De bewaarplaats zou direct naast het monument de Pannenhof worden opgericht zodat ook vanuit die zijde problemen ontstaan. Daarom komt het gekoppelde bouwvlak te vervallen. Wel wordt bij het bedrijventerrein Beegden een wijzigingsbevoegdheid opgenomen op grond waarvan na afweging van belangen een aardappelloods gebouwd kan worden. 18. Kessel-Yachting Te kennen wordt gegeven dat er nog verschillende uitbreidingsplannen bestaan, welke behalve met het onderhoud en de reparatie van jachten, te maken hebben met recreatieve activiteiten zoals het stallen van caravans en ligplaatsen voor 100 boten. Standpunt Het bedrijf van reclamant ligt aan de Prins Mauritshaven. De gronden zijn bestemd voor AIndustrieterrein Bi@. Daarmee wordt de mogelijkheid geboden voor de uitoefening van toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
113
bedrijven onder de categorie 3 en 4. Hieronder vallen o.a. scheepsreparatie- en onderhoudsbedrijven. Voor de verkoop van boten alsmede watersportartikelen voor de eigen klanten is een vrijstellingsbepaling opgenomen. Ook in het tijdelijk stallen/opslaan van boten en caravans voorziet de bestemming. Niet in overeenstemming met de voorschriften is het gebruik van het water als ligplaats voor 100 boten, alsmede het gebruik van de bestemming AWaterweg Vs@ voor de uitoefening van bedrijvigheid die niet verbonden is met de bedrijvigheid. Wel strookt het met het beleid van het gemeentebestuur om in de toekomst op de bestemming AIndustrieterrein Bi@ bedrijven toe te laten welke een band hebben met de recreatie. Daartoe zal dan eerst een onderzoek verricht worden naar de consequenties voor de naastgelegen industriële bedrijven alsmede naar de leefomstandigheden op de nabij gelegen woonboten. Voorlopig geeft de reactie geen aanleiding het plan aan te passen. 19. P. Sniekers Reclamant verzoekt het gehele perceel C 3932 in het bestemmingsplan AKern Heel@ te regelen. Standpunt Voorzover de gronden als erf of tuin ten behoeve van het wonen in gebruik zijn is het niet bezwaarlijk deze gronden niet meer op te nemen in het plan buitengebied, maar te regelen in een plan voor de kern Heel. Daarbij wordt wel opgemerkt dat het opnemen van de gronden in het kern-plan niet wil zeggen dat de gronden in aanmerking komen voor woningbouw. De reactie geeft aanleiding de plangrens te verleggen. 20. Schutterij St. Joris De schutterij verzoekt medewerking voor het plaatsen van 15 schietbomen op een perceel aan de Hagenbroekerweg te Wessem.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
114
Standpunt Ter plaatse ligt reeds de bestemming ASchutterij Rs(s)@. Het betreft derhalve een uitbreiding van de bestaande accommodatie. Tegen de uitbreiding bestaan geen overwegende bezwaren. De reactie geeft aanleiding de bestemming ASchutterij Rs(s)" in noordelijke richting uit te breiden. 21. Panheel Groep Reclamant verzoekt in het bestemmingsplan een zodanige regeling op te nemen dat natuurontwikkeling, drinkwatervoorziening en hoogwaterbestrijding middels delfstoffen-winning niet in strijd komen met dit nieuwe plan. Standpunt In het bestemmingsplan wordt voor het gebied langs het Lateraalkanaal de bestemming AAgrarische doeleinden A@ voorzien. In het gebied komen bomenrijen, houtopstanden, houtwallen en steilranden voor. In verband met het behoud van deze elementen wordt voor het verwijderen daarvan een aanlegvergunning vereist. Daarbij zal er een afweging tussen de verschillende belangen moeten plaatsvinden. Overigens is het winnen van oppervlaktedelfstoffen gebonden aan een provinciale vergunning. Omdat nog niet duidelijk is welke ontwikkelingen zullen plaatsvinden wordt de bestemming AAgrarische doeleinden A@ gehandhaafd. 22. N.V. Waterleiding Maatschappij Limburg Reclamant merkt op dat: 1. bij de Tuspeel de grens van het waterwingebied niet geheel strookt met de grondwaterbeschermingszone van de Provincie Limburg; 2. men langs het Lateraalkanaal een bedieningsgebouw wil bouwen en een innamestation wil inrichten; langs de Heerstraat-zuid een schakelstation wil bouwen en langs de Nieuwstraat een ontluchtingsput. Bij Tesken een poldergemaal is ingericht en men langs de Baxemerweg een waterinfiltratie wil aanleggen; 3. de veiligheidszone, in tegenstelling tot eerdere berichtgeving, 3 meter bedraagt i.p.v. 2.5 meter en dat de leiding verdubbeld wordt; 4. een tracé, in tegenstelling tot eerdere berichtgeving anders loopt; 5. een als cultuurhistorisch waardevolle weg bij het Molenpad niet in het bestemmingsplan Buitengebied ligt. Bij schrijven d.d. 05-03-1998 werd nog een aanvullende reactie ontvangen waarin verzocht werd rekening te houden met het ANatuurplan Lateraalkanaal@ en dit gebied te reserveren voor de drinkwatervoorziening middels een nevenbestemming. Standpunt ad.1. De beschermingszone, voorzover vallende binnen het onderhavige plan, wordt in overeenstemming gebracht met de provinciale zone. ad.2. De verschillende gebouwtjes en voorzieningen worden mogelijk gemaakt door de bestemmingen te wijzigen. ad.3. De zone wordt aangepast. ad.4. Het tracé wordt eveneens aangepast. as.5. De nadere aanduiding Acultuurhistorische waardevolle weg@ valt inderdaad buiten het plangebied en wordt verwijderd. De aanvullende reactie is in principe gelijk aan de inspraakreactie van no. 21, zodat voor wat het standpunt betreft verwezen wordt naar het standpunt onder no. 21. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
115
De reactie geeft aanleiding het plan in bovengenoemde zin aan te passen. 23. Maatschap van Osch Reclamant merkt op dat de bestemming AAgrarische doeleinden, gebied met landschappelijkeen natuurwaarden Aln@ wellicht voor hem beperkingen zal opleveren voor de bedrijfsvoering. Standpunt De gronden waarop de opmerking betrekking heeft liggen ten westen van Wessem. De gronden zijn bestemd voor een duurzaam agrarisch grondgebruik en daarnaast voor het behoud en/of het herstel van de in het gebied voorkomende waarden. Op grond van de bestemming kan een normaal agrarisch gebruik worden voortgezet. Wel worden enkele werkzaamheden gebonden aan een vergunning. Zo zal het verwijderen van cultuurhistorische waardevolle wegen, het ophogen, bodemverlagen, egaliseren en het vellen of rooien van houtgewas niet zondermeer worden toegestaan. In verband met de aanwezige waarden zal hiervoor eerst een afweging tussen het agrarisch belang en de andere belangen moeten plaatsvinden. Omdat het normale agrarisch gebruik kan worden voortgezet en de aanwezige waarden bescherming verdienen wordt een planaanpassing niet noodzakelijk geacht. 24. Helena advies b.v. namens M.E.G. Peeters merkt in zijn algemeenheid op dat bezwaar bestaat tegen alle maatregelen, welke een nadelige invloed hebben op de technische alsook de bedrijfseconomische uitoefening van het agrarisch bedrijf aan de Moerstraat, alsook tegen mogelijke waardevermin-deringen. In het bijzonder wordt nog opgemerkt dat: 1. voor diverse percelen het agrarisch gebruik wordt beperkt waardoor inkomensschade en/of vermogensschade ontstaat; 2. het plan een rem op de ontwikkelingsmogelijkheden geeft; 3. het plan zal leiden tot vermogenswaardedaling van het bedrijf; 4. de bezwaarmogelijkheden te beperkt zijn; 5. er onvoldoende aandacht wordt geschonken aan de omvang van het bedrijf en de voortzetting in de toekomst; 6. de gebruiksverboden en aanlegvergunningenplicht zeer nadelig zijn; 7. ook nadelig is de aanlegvergunning voor het verharden van paden; 8. er geïnvesteerd moet worden in mestopslag; 9. de gevolgen van een aanwijzing tot relatienota-gronden wellicht het dwingen is tot beheersovereenkomsten; 10. ook wellicht het bouwen van nieuwe gebouwen problemen gaat opleveren; 11. er te eenzijdig rekening wordt gehouden met de natuurbelangen zonder in gelijke zin te kijken naar de landbouwbelangen. Standpunt In zijn algemeenheid wordt opgemerkt dat een van de hoofddoelstellingen van het plan is het handhaven en ontwikkelen van een duurzame agrarische productiefunctie. Het is dus zeker niet de bedoeling de agrariërs te bepreken in hun bedrijfsvoering. Wel is het zo dat het buitengebied niet meer alleen een agrarische aangelegenheid is. ad.1. Onduidelijk is het welke percelen het betreffen, maar het agrarische gebruik wordt normaal gesproken niet beperkt. ad.2. Het plan is juist bedoeld de agrarische sector voldoende ontwikkelingsmogelijkheden te bieden, hetgeen blijkt uit de Algemene beschrijving in Hoofdlijnen. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
116
ad.3.
ad.4.
ad.5.
ad.6.
ad.7. ad.8.
ad.9.
ad.10.
Indien werkelijk blijkt dat het plan schade veroorzaakt die niet ten laste van reclamant behoort te blijven kan hij een beroep doen op artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Het bestemmingsplan doorloopt nu de inspraakperiode. Het college van Burgemeester en Wethouders neemt ten aanzien van de ingekomen reacties een standpunt in. Daarvan wordt een kopie aan reclamant gezonden. Het plan wordt vervolgens overeenkomstig artikel 23 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening in procedure gebracht. Daarbij heeft reclamant de mogelijkheid een zienswijze bij de raad kenbaar te maken. Indien hij met het resultaat niet tevreden is, bestaat voor hem de mogelijkheid bedenkingen in te brengen bij Gedeputeerde Staten en daarna eventueel bij de Raad van State. Daarmee wordt de volledige procedure op grond van de Wet op de Ruimtelijke Ordening doorlopen en kunnen de bezwarenmogelijkheden zeker niet beperkt te noemen zijn. Op 13-02-1997 werd het bedrijf bezocht door een adviescommissie, daarbij werd kennis genomen van de wensen van de agrariër. Tijdens dit overleg werd de omvang van een bouwkavel voorgesteld en deze werd ook opgenomen in het bestemmingsplan. Deze bouwkavel biedt voldoende ruimte de noodzakelijke uitbreidingen te kunnen realiseren. Indien in de verdere toekomst blijkt dat de uitbreidingsmogelijkheden onvoldoende zijn kan een beroep worden gedaan op de wijzigingsbevoegdheid. Een bevoegdheid van B&W op grond waarvan een noodzakelijke uitbreiding kan worden gerealiseerd. Zoals reeds eerder gesteld zijn er in het buitengebied meer waarden aanwezig dan alleen de agrarische gebruikswaarden. Teneinde ook deze andere waarden veilig te stellen worden sommige werkzaamheden gebonden aan een vergunning, zodat een afweging tussen agrarische en andere waarden kan plaatsvinden. Ten einde de normale agrarische gebruiksvormen niet te beperken worden normale onderhoudswerkzaamheden, werken van ondergeschikte betekenis en werken binnen het kader van de normale bodemexploitatie van de vergunningsregeling uitgezonderd. Het blijvend omzetten van grasland in bouwland is in dit voorontwerpplan opgenomen. Dit geldt alleen voor de weilanden gelegen in het dal van de Haelensebeek. Deze reactie komt in principe overeen met de reactie onder 6, zodat daarna wordt verwezen. Mestopslag is mogelijk binnen de agrarische bouwkavel en indien in de toekomst een vergroting van de kavel noodzakelijk is kan een beroep worden gedaan op de in het plan opgenomen wijzigingsbevoegdheid. Overigens dient het gemeentebestuur rekening te houden met het streekplan Noord- en Midden Limburg, waarin wordt gesteld dat een bouwkavel Aop maat@ moet worden opgenomen hetgeen inhoudt dat de omvang van de bouwkavel toegesplitst moet zijn op het betreffende bedrijf. In het Natuurbeleidsplan wordt een aanzet gegeven voor het vormen van een ecologische hoofdstructuur. Delen van de gemeente Heel vallen daarbinnen. De Beegderheide en de Maasuiterwaarden worden aangemerkt als kerngebied. In het agrarisch gebied wordt gewerkt met relatienotagronden bestaande uit reservaatsgebieden en beheersgebieden. In de beheersgebieden wordt gewerkt met beheersovereenkomsten, welke alleen op vrijwillige basis worden afgesloten. Deze beheersovereenkomsten kunnen echter ook gezien worden als een mogelijkheid aanvullende inkomsten te verwerven. Anders dan reclamant wellicht verondersteld wordt de agrariër niet gedwongen overeenkomsten af te sluiten. Bij het bepalen van de bouwkavel werd reeds rekening gehouden met een uitbreiding in verband met de wetten betreffende dierwelzijn en dierhuisvesting.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
117
ad.11.
Gezien het beleid dat het gemeentebestuur wil voeren, hetgeen blijkt uit artikel 2.01 Algemene Beschrijving in Hoofdlijnen, is het zeker niet zo dat uitsluitend rekening wordt gehouden met natuurbelangen. Het beleid is er juist opgericht met beide belangen in gelijke mate rekening te houden.
De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 25. Linssen c.s. advocaten namens M.P. Spee Reclamant merkt op dat de heer Spee, eigenaar van een stuk grond langs de weg Heel/Beegden, bebouwing wil oprichten op dit perceel. Standpunt Verondersteld mag worden dat de heer Spee hierop een woning wil oprichten, het bouwen van woningen druist in tegen het Rijks- en Provinciaalbeleid. Dit beleid is erop gericht nietagrarische bebouwing, waaronder burgerwoningen, te weren uit het landelijk gebied. De aan de grond gegeven bestemming is daarbij in principe niet relevant eveneens niet de aanwezigheid van stankcirkels. Dit beleid wordt door het gemeentebestuur onderschreven en is danook verwoord in het bestemmingsplan buitengebied. Voorts is het concentrabeleid erop gericht de woonbebouwing zoveel mogelijk in de woonkernen te laten plaatsvinden. Het Provinciaal Bestuur bepaald per gemeente de richtcijfers voor de woningbouw. Nieuwe woningen in het buitengebied worden in mindering gebracht van deze cijfers en gaan dus ten koste van een uitbreiding/opvulling van de bestaande woongebieden. Het beleid is er danook op gericht het aantal burgerwoningen in het buitengebied zoveel mogelijk te beperken en zeker geen nieuwe woningen toe te staan en het wonen in de woonkernen zoveel mogelijk te bevorderen. Voorts dient nog opgemerkt te worden dat woningbouw langs deze weg lintbebouwing tot gevolg heeft hetgeen vanuit stedebouwkundig oogpunt ongewenst is. Uit het bovenstaande blijkt dat aan het verzoek niet tegemoet kan worden gekomen en er geen aanleiding bestaat het plan aan te passen. 26. Groenplanning namens Drenth Reclamant geeft te kennen dat het voorliggende plan geen aanleiding geeft tot een reactie. Standpunt De brief wordt voor kennisgeving aangenomen. 27. Linssen c.s. advocaten namens J. Delissen Reclamant merkt op dat hij bebouwing wil oprichten langs de weg Heel-Beegden. Standpunt De reactie is in principe gelijk aan de reactie van no. 25, zodat naar het daar opgenomen standpunt wordt verwezen. Aan het verzoek wordt derhalve niet tegemoet gekomen. 28. Linssen c.s. advocaten namens P. Suntjens Reclamant merkt op dat hij op zijn huidige locatie geen uitbreidingsmogelijkheden heeft en verzoekt daarom een bouwkavel op te nemen bij het Leerke Ven en aan de Savelbergweg. Voorts wil hij een aanzienlijke vergroting van zijn huidige kavel aan het Daalzicht. Standpunt toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
118
Het gebied rondom het Leerke Ven is in het voorgaande bestemmingsplan AGrindwinningsgebieden@ uitvoerig ter discussie geweest. Het uiteindelijk resultaat, na een kroonuitspraak, was de goedkeuring van de bestemming AAgrarisch gebied, zonder bebouwing@. Het gebied komt daarmee niet in aanmerking voor bebouwing en derhalve ook niet voor de vestiging van een bedrijf. Overigens wordt verwezen naar het standpunt ad.4 van reclamant no. 12 de L.L.T.B. Het gebied Pol, aan de oostzijde van de Savelbergweg ligt in de directe omgeving van een 14-tal burgerwoningen . De heer Suntjens heeft een bedrijf met mestvarkens zodat vanuit milieu-technisch oogpunt hier geen reële kans is voor (her-)vestiging. Tevens wordt het gebied aangemerkt als Awaterbergend winterbed van de Maas@. In verband daarmee zijn nadere voorschriften van toepassing. Op grond van deze voorschriften mag er slechts gebouwd worden indien het waterbergend vermogen van de Maas niet wordt beperkt. Daartoe dienen Gedeputeerde Staten een verklaring van geen bezwaar af te geven. Daarbij toetsen G.S. aan de volgende criteria: - er moet sprake zijn van een zwaarwegend maatschappelijk belang; - er is geen alternatief buiten het winterbed; - de toekomstige vergroting van de afvoercapaciteit mag niet worden belemmerd. Voorts moet het bouwplan zo min mogelijk effect hebben op de waterstand en dient een beschermingsniveau van 1:1250 gerealiseerd te worden. Teneinde dit niveau te kunnen realiseren zal het terrein 2 meter opgehoogd moeten worden omdat de hoogte bij een waterafvoer van 3935 m;/s bij een niveau van 1x in de 1250 jaar 23.40 m + N.A.P. bedraagt en het gebied 21.70 m + N.A.P. ligt. De ophoging zal de afvoercapaciteit ernstig belemmeren zodat mag worden aangenomen dat Gedeputeerde Staten geen medewerking zullen verlenen aan een nieuwe vestiging. Tevens betreft het een agrarisch gebied met landschappelijke- en natuurwaarden. Het gebied krijgt deze bestemming omdat hierin in het kader van de Ecologische Hoofdstructuur (E.H.S.) natuurontwikkeling gaat plaatsvinden. Ook vanuit dit oogpunt is een nieuwe agrarische vestiging ongewenst. Wellicht komt het gebied ook nog in aanmerking voor herinrichting in het kader van het Zandmaasproject. Samenvattend is de conclusie dat het gebied niet in aanmerking komt voor de vestiging van een nieuw agrarisch bedrijf. Met betrekking tot de locatie Daalzicht wordt opgemerkt dat het gehele perceel de bestemming AAgrarische doeleinden, bouwperceel A(b)@ heeft gekregen. Binnen dit oppervlak kunnen met inachtneming van de milieuwetten uitbreidingen plaatsvinden. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
119
29. Linssen c.s. advocaten namens H. Linssen Reclamant brengt in principe dezelfde reactie in als no. 28. Voorts merkt hij op dat geen overleg met hem heeft plaatsgevonden en dat bomen langs de dijk bij Pol wateroverlast in de vorm van kwelwater veroorzaken. Standpunt Voorwat het eerste gedeelte betreft wordt verwezen naar het standpunt daaromtrent bij no. 28. Overleg heeft alleen plaatsgevonden met agrariërs die een bedrijf in het buitengebied hebben liggen. Overleg met eigenaren van gronden gelegen in het buitengebied is niet zinvol, maar is ook niet nodig omdat in het buitengebied geen nieuwe agrarische bedrijven mogen vestigen. Het is zeer de vraag of de kwel ontstaat door de ter plaatse aanwezige bomen. Zeer waarschijnlijk ontstaat de kwel door de bestaande waterplas De Slaag. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 30. Blokland Verheggen Zand en Grind V.O.F. Reclamant brengt dezelfde reactie in als no. 1 t/m 4. Standpunt Verwezen wordt naar ons standpunt onder de no=s 1 t/m 4. De reactie geeft aanleiding het plan aan te passen. 31. Aelmans Agrarische Advisering namens P. van Enckevort Reclamant brengt naar voren dat voor zijn varkenshouderij aan de Napoleonsbaan, in verband met de ligging tegen het natuurgebied, geen uitbreidingsmogelijkheid aanwezig is en verzoekt daarom een bouwkavel op afstand aan te geven in het gebied de Rietkamp. Standpunt Onderschreven wordt dat de varkenshouderij op de locatie aan de Napoleonsbaan geen mogelijkheden voor aanvaardbare exploitatie heeft. Het aangeven van een kavel in Rietkamp biedt onvoldoende mogelijkheden in verband met de aanwezigheid van bugerwoningen en een horecabedrijf. Volgens de Richtlijn Veehouderij en Hinderwet zouden op de locatie, zoals door reclamant wordt voorgesteld, maximaal 600 mestvarkens gehouden mogen worden. Behoudens de bezwaren die er vanuit stedenbouwkundige overwegingen tegen een vestiging bestaan geeft deze kavel in het kader van de bedrijfsvoering geen of in ieder geval onvoldoende mogelijkheden. Het gemeentebestuur zal contact opnemen met het provinciaal bestuur om na te gaan of er een mogelijkheid bestaat voor een algehele verplaatsing. De reactie geeft vooralsnog geen aanleiding het plan aan te passen. 32. L. Nevels Reclamant kan niet instemmen met de regeling voor de burgerwoningen in het buitengebied.
Standpunt Voorop moet gesteld worden dat het beleid (Rijk, Provincie, Gemeente) erop gericht is burgerwoningen zoveel mogelijk te weren uit het buitengebied en deze in feite daarin niet thuishoren. Omdat de financiële middelen voor aankoop ontbreken worden ze gedoogd en toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
120
gelegaliseerd. Dit laatste wil niet zeggen dat elke uitbreiding moet worden toegestaan. Bij het bepalen van de uitbreidingsmogelijkheden werd als uitgangspunt genomen dat kleine woningen mogen uitbreiden tot een voor deze tijd gebruikelijk inhoud. Deze inhoud bedraagt tussen de 350 m; en 450 m;. In de voorschriften wordt daarom 450 m; aangehouden. Woningen welke reeds een behoorlijke inhoud hebben wil men niet geheel bevriezen en daarom wordt een uitbreiding van 20% toegestaan. Ruime woningen behoeven in feite geen uitbreiding. Teneinde deze niet geheel te beperken wordt nog 50 m; toegestaan. In alle gevallen mag de uitbreiding geen onevenredige aantasting van de aangrenzende functies en waarden tot gevolg hebben. Van deze regeling zijn nog 2 uitzonderingen mogelijk namelijk als bestaande stallen o.d. worden afgebroken. Dit is in feite een afbraakpremie om het buitengebied op te schonen. Het andere geval betreft voormalige bedrijfsgebouwen die direct tegen de woning liggen en daarmee één geheel vormen. Teneinde verval te voorkomen mogen deze gebouwen bij de woning worden getrokken. Omdat het bestaande gebouwen betreffen, bouwkundig een geheel vormend met de bestaande woning en veelal ook architectonisch daarmee verbonden zijn, wordt het niet noodzakelijk geacht een maximale inhoud op te nemen van 1000 m;. De reactie geeft aanleiding in artikel 2.06 Woondoeleinden W lid 5a de zin AIn beide gevallen mag de inhoud van de woning niet meer dan 1000 m; bedragen@ aan te passen. 33. M. van Kuijk Yachting en Bootmarkt Reclamant verzoekt de bestaande bebouwingsmogelijkheden (65%) te handhaven. Verder wil hij een loods bouwen t.b.v. een overdekte winterstalling voor jachten en een bedrijfswoning. Standpunt Het percentage werd reed aangepast en bedraagt thans 65%. Indien de gronden de bestemming AIndustrieterrein Bi@ hebben en overigens voldaan wordt aan de voorwaarden opgenomen in het betreffende artikel kan een botenberging gebouwd worden. Een nieuwe bedrijfswoning wordt, gezien de problemen die andere bedrijven daarvan ondervinden, niet wenselijk geacht. 34. J. Roumen Reclamant kan niet instemmen met een uitbreiding van de dagrecreatiemogelijkheden bij Leerke Ven, mede in verband met parkeeroverlast en dat wellicht geen woning gebouwd kan worden tussen de panden Oude Thornerweg 16 en 18, welke gronden een bestemming AAgrarische doeleinden gebied met landschappelijk en natuurwaarden Aln@ hebben gekregen. Standpunt Naast het behoud van de agrarische productiefunctie en de in het gebied aanwezige waarden geldt als hoofdlijn van beleid het streven naar een breed toeristisch recreatief produkt. Ontwikkeling van het dagrecreatieve element Leerke Ven past in dit beleid. In het vigerende (vastgesteld 26-02-1987, goedgekeurd 20-10-1987) bestemmingsplan AGrindwinningsgebieden@ zijn de gronden bestemd tot AZwemsport Rs(z)@, een specifieke dagrecreatieve voorziening. Volgens de Rijksnota Akiezen voor recreatie @ dient het beleid gericht te zijn op het behoud en versterken van de kwaliteit van de openluchtrecreatie. In de gemeentelijke nota Atoeristische/recreatieve ontwikkelingsvisie gemeente Heel@ wordt het dan ook van belang geacht de bestaande recreatiebedrijven te laten uitbreiden en moderniseren en het Leerke Ven te laten ontwikkelen door er een activiteitencentrum aan toe te voegen. Wel wordt afgezien van een verdere ontwikkeling van de recreatie in het natuurgebied en de aangrenzende bestemmingen. Teneinde parkeeroverlast te beperken wordt voor een gedeelte van de Alnbestemming een wijzigingsbevoegdheid opgenomen op grond waarvan de Aln-bestemming toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
121
gewijzigd kan worden in de Rd-bestemming ten einde een parkeerplaats aan te leggen. Zoals reeds eerder gesteld, zie ons standpunt bij nr. 25, druist het bouwen van burgerwoningen in het buitengebied, in tegen het rijks-, provinciaal- en gementelijk beleid. Er bestaat geen aanleiding van dit beleid in het onderhavige geval af te wijken. De gronden bedoeld voor het bouwen van een woning hebben in het vigerende bestemmingsplan AGrindwinningsgebieden@ de bestemming AAgrarisch gebied, zonder bebouwing A(zb)@. Op grond van deze bestemming mocht ook al geen woning gebouwd worden. De thans voorgestelde Aln-bestemming zal dan ook geen aanleiding geven tot planschade immers het agrarisch gebruik kan in stand blijven en het toekennen van een woonbestemming zou alleen een waardevermeerdering tot gevolg hebben. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 35. H.W. Paes b.v. Reclamant merkt op dat de bedrijven in Wessem teveel beperkt worden. Standpunt Reclamant maakt in principe dezelfde opmerking als de reclamanten genoemd onder 1 en 4 zodat voor wat betreft het standpunt hierna wordt verwezen. De reactie geeft aanleiding het plan aan te passen. 36. T. Linssen Opgemerkt wordt dat een groot gedeelte van de bouwkavel onder de bovengrondse leiding van de Mega ligt, waardoor hij dit gedeelte niet kan bebouwen, reden waarom hij verzoekt de uitbreiding aan de andere kant plaats te laten vinden. Standpunt Een gedeelte van de bouwkavel valt binnen de beschermingszone van de hoogspanningsleiding. Deze gedeelten kunnen wel gebruikt worden als onbebouwd gedeelte o.a. voor voeropslag. Gebouwen zullen grotendeels aan de westkant van de kavel gebouwd moeten worden. Aan de oostzijde is echter nog plaats voor een werktuigenberging of andere gebouwen. Het is daarom redelijk een strook van 25 meter aan de westzijde van de kavel toe te voegen. Daarbij dient ook in acht te worden genomen dat de kavel in het waterbergend winterbed van de Maas ligt. De reactie geeft aanleiding de bouwkavel no. A(b)3 aan de westzijde met 25 meter over de volle diepte te verbreden.
37. P. Suntjens Reclamant brengt naar voren dat op de huidige locatie geen uitbreidingsmogelijkheden zijn en is daarom van mening dat de gronden rondom het Leerke Ven de bestemming Aagrarische doeleinden A@ met bouwmogelijkheden moeten krijgen. Standpunt Eenzelfde reactie werd reeds ingebracht door Linssen c.s. advocaten onder no. 28 zodat voor wat betreft ons standpunt wordt verwezen naar ons standpunt bij no. 28. De reactie geeft geen aanleiding de bestemming te veranderen. 38. A. Holtus toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
122
Reclamant verzoekt de bouw van een 2e bedrijfswoning mogelijk te maken. Standpunt De gronden en gebouwen zijn bestemd voor ARuitersportdoeleinden Rs(r)@. Zoals reeds eerder gesteld is een van de hoofddoelstellingen van beleid het weren van woningen uit het buitengebied. Voor het voeren en verzorgen van de paarden, tijdens meerdaagse wedstrijden, is een 2e bedrijfswoning niet noodzakelijk. Zulks kan ook op een andere manier geregeld worden. Eventueel kan binnen de huidige bedrijfswoning een (tijdelijke) ruimte daarvoor worden ingericht. De reactie geeft geen aanleiding een 2e bedrijfswoning op het bestemmingsoppervlak toe te laten. 39. J. Meuldijk Reclamant geeft te kennen niet in te kunnen stemmen met de regeling kamperen bij de boer en een verandering van de bestemming voor een gedeelte van zijn perceel. Standpunt Het betreft een burgerwoning aan de Rijksweg naast de agrarische bouwkavel van Van Enckevort. Tijdens een bezoek bleek dat reclamant bij zijn woning een minicamping wil beginnen en enkele vakantiehuisjes en/of een manege wil bouwen. Weliswaar wil het gemeentebestuur de recreatie en het toerisme bevorderen maar dit wil niet zeggen dat men bij elke burgerwoning kampeereenheden en vakantiewoningen wil toelaten. Dit zou een te grote inbreuk op het landelijke gebied tot gevolg hebben. Deze zijn daarom gepland op daartoe aangewezen terreinen. Overigens ligt het gehele perceel binnen de invloedssfeer van de varkenshouderij van Van Enckevort zodat een ongewenste vermenging van sferen onvermijdelijk is. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 40. Bongaerts Reclamant brengt naar voren dat de gronden rondom zijn bedrijf zijn bestemd voor AAgrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln@ hetgeen de ontwikkeling van zijn agrarisch bedrijf kan belemmeren. Daarnaast wenst hij ook nog ruime mogelijkheden voor alternatieve bestemmingen.
Standpunt De gronden vormen de overgang van het natuurgebied Beegderheide naar het Maasdal. In het gebied zijn duidelijk hoogteverschillen waar te nemen. Door deze terreintrede tussen het Maasdal en het Laagterras is er sprake van een geomorfologisch waardevol gebied. Ook is het gebied landschappelijk waardevol door het nagenoeg ontbreken van bebouwing en de open ligging naar het kanaal en de Maas. Een Aln-bestemming is mede gebaseerd op de vele kleinere bosjes die er voorkomen, waardoor het een parkachtig uiterlijk heeft. Verder liggen in het gebied kerngebieden voor >vogels van loofbossen en bosranden= en voor >amfibieën=. Daarnaast kan het gebied gezien worden als een buffer van het natuurgebied Beegderheide. Een groot deel van dit gebied is in de uitwerking van de Ecologische Hoofdstructuur aangewezen als beheersgebied. De gronden hebben derhalve terecht de Aln-bestemming gekregen. Overigens kan het normale agrarische gebruik worden voortgezet. Onduidelijk is wat toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
123
wordt verstaan onder Aruime mogelijkheden voor alternatieve bestemmingen@. Uiteraard kan niet elke gebruiksmogelijkheid worden geboden, wel zal aan de regeling van de A(b)bestemming worden toegevoegd dat in de bestaande gebouwen recreatie woonverblijven gebouwd mogen worden. Verder wordt de handel in agrarische producten, voorzover die onder de streekeigenproducten gerangschikt kunnen worden, toegestaan. Waarschijnlijk wordt hieronder de ruimere mogelijkheden verstaan. Overigens wordt ook verwezen naar het gestelde in ons standpunt m.b.t. reclamant no. 24 die een reactie ten aanzien van het agrarisch bedrijf a/d Moerstraat 1 inbracht. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 41. Rutten Reclamant brengt naar voren dat de oppervlakte voor de A(b)kavel te klein is en hij ook het kamperen bij de boer open wil houden. Voorts dat de erfbeplanting als houtwal is opgenomen en dat graslanden in het beekdal omgezet moeten kunnen worden in bouwland. Standpunt Tijdens een bezoek door de adviescommissie werd geconstateerd dat ter plaatse in principe geen agrarisch bedrijf meer aanwezig was. Wel waren 9 ha eigendom en in gebruik ten behoeve van agrarische doeleinden. In verband daarmee werd een kavel met geringen uitbreidingsmogelijkheden opgenomen. De heer Rutten gaf daarbij te kennen de gronden en gebouwen te willen verkopen. Hem werd te kennen gegeven dat bij verkoop aan een agrariër de mogelijkheid bestaat de bouwkavel te laten vergroten middels een in het plan opgenomen wijzigingsbevoegdheid. Daarbij dient meteen opgemerkt te worden dat een uitbreiding in de richting van de Haelensebeek op problemen stuit in verband met de uitwerking van de ecologische hoofdstructuur waarin het gebied is aangewezen als natuurontwikkelingsgebied of beheersgebied. De Haelensebeek zelf vormt daarbij een verbindingszone tussen verschillende natuurgebieden en is aangewezen als een water met algemeen ecologische functie. Uitbreiding van de kavel zou dan ook aan de linker of rechterzijde van de huidige kavel moeten plaatsvinden. Voorlopig is deze uitbreiding nog niet aan de orde. Omdat er in feite geen agrarisch bedrijf meer aanwezig is geldt het bovenstaande ook voor het kamperen bij de boer, immers er is geen agrarisch bedrijf aanwezig. Het kamperen bij woningen wordt niet wenselijk geacht. In dit voorontwerp worden geen regels opgenomen die het gebruik van weiland voor bouwland regelt. Door het aanbrengen van houtwallen danwel de aanwezigheid daarvan vindt een landschappelijke inpassing plaats. Daarom is het gewenst in dit gebied een aanlegvergunning te eisen. De reactie geeft nu geen aanleiding het plan aan te passen maar de kavel aan te passen indien daarover voldoende duidelijkheid bestaat. 42. Maatschap Verlinden Reclamant merkt op dat de melkkoeien wellicht het bedrijf verlaten en het bedrijf helemaal uit een zeugenhouderij gaat bestaan. In verband daarmee is het niet gewenst het blijvend scheuren van grasland aan een vergunning te binden. Voorts is hij van mening dat de grens van het beekdal niet juist is. Standpunt In dit voorontwerp werd naar aanleiding van een advies van de Provinciale Planologische Commissie een aanlegvergunning voor het scheuren van grasland opgenomen. Naar aanleiding toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
124
van de opmerking m.b.t. het beekdal werd de Tranchotkaart en de hoogtekaart geraadpleegd. Hieruit bleek dat inderdaad het gedeelte direct ten zuiden van de boerderij 1 à 1.5 meter hoger ligt dan de gronden langs de Haelensebeek. Daarom wordt de steilrand aangehouden als grens van het beekdal. De reactie geeft aanleiding het beekdal op de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek bij bouwkavel no. 9 aan te passen. 43. Maatschap Heber Reclamant merkt op dat de bouwkavel niet geheel correct is aangegeven omdat een voormalige woning, nu in gebruik voor opslag, alsmede enkel kippenhokken niet binnen de bouwkavel vallen. Voorts wordt opgemerkt dat de bouwkavel in de richting van de Napoleonsweg met 30 meter vergroot moet worden in verband met een uitbreiding van de stal en 20 meter aan de andere zijde. E.e.a. mede in verband met de bovengrondse leiding. Tenslotte wordt nog opgemerkt dat de percelen grasland, gelegen in het beekdal, omgezet moet kunnen worden, zonder vergunning, in bouwland. Standpunt Volgens het streekplan Noord- en Midden Limburg dienen voor agrarische bedrijven Abouwkavels op maat@ te worden opgenomen. De omvang van de bouwkavel moet worden afgestemd op de behoefte van het bedrijf en een zo efficiënt mogelijk gebruik van de ruimte binnen de bouwkavel. Tijdens een bezoek in februari 1997 werd met de heer Heber een kavel besproken. De uitbreiding van de kavel werd daarbij gezocht tegenover de woning aan de overzijde van de weg. De kavel was daarmee toegespitst op het bedrijf. De kavels die te groot zijn worden meestal getroffen door een goedkeuring onthouding door Gedeputeerde Staten. Aan het verzoek een kavel van 1.5 ha op te nemen kan dan ook niet worden voldaan. Uitbreiding van de kavel waardoor ook de opslagruimte en het kippenhok binnen de bouwkavel valt kan zonder bezwaar. Indien de stal vergroot moet worden zou dit ook in deze ruimte moeten gebeuren. De uitbreiding aan de overzijde van de weg, welke uitbreidingsmogelijkheid toch al niet efficiënt is, kan daarmee vervallen. De zone van 36 meter van de hoogspanningsleiding is nauwelijks aan de orde omdat maar een zeer klein gedeelte over de bouwkavel loopt. De reactie geeft aanleiding de bouwkavel A(b)12 aan de zuidzijde uit te breiden tot en met de voormalige woning, thans in gebruik als opslag en 30 meter uit de Haelensebeek en het gedeelte aan de noordzijde grotendeels te laten vervallen. Voorts wordt opgemerkt dat het scheuren van grasland aan een vergunning gekoppeld is ten einde een afweging tussen belangen te laten plaats vinden. 44. Gootjes Reclamant merkt op dat op een afstand van 150 meter een natuurgebied is aangegeven waardoor zijn ontwikkelingsmogelijkheden worden beperkt zoniet onmogelijk gemaakt. Standpunt Het dal van de Thornerbeek heeft de bestemming ANatuurgebied N@ gekregen omdat het gebied begroeid is met loofhout en een kerngebied is voor vogels van loofbossen. Het gebied heeft geen A of B status in het kader van het ammoniakbeleid, zodat van daaruit geen extra beperkingen gelden. Wel zal bij uitbreiding van het bedrijf rekening gehouden moeten worden met de nabij gelegen waarden, dus ook met de waarden van het nabij gelegen natuurgebied.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
125
De bestemming doet hieraan in principe niets af. De Aln-bestemming zal aan een verder uitbreiding van het varkensbedrijf geen afbreuk doen. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 45. Jorissen Reclamant brengt naar voren dat de erfbeplanting ten onrechte is opgenomen als landschappelijk element d.w.z. als houtwal. Standpunt Houtwallen, waaronder ook een erfbeplanting kan worden verstaan, hebben een functie als bijdrage aan de landschappelijk stoffering en bezitten dus visueel-landschappelijke waarden. Verder hebben ze een functie als leefgebied en geleidingsbaan voor verschillende diersoorten. In verband daarmee is het wenselijk deze erfbeplanting te handhaven. In het onderhavige geval ligt de erfbeplanting binnen de bouwkavel met de bestemming AAgrarische doeleinden, bouwperceel A(b). In deze bestemming is geen aanlegvergunning vereist voor het rooien van erfbeplanting. De aanduiding op de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek is derhalve alleen informatief. De reactie geeft geen aanleiding de aanduiding Ahoutwal@ bij het bedrijf te laten vervallen. 46. Autobedrijf Peter Schmitz b.v. Reclamant geeft te kennen dat hij bij zijn bedrijf onvoldoende parkeermogelijkheden heeft. Hij verzoekt daarom enkele landbouwpercelen hiervoor in te richten. Standpunt De percelen liggen aan de overzijde van de weg en de gronden hebben thans de bestemming AAgrarische doeleinden, gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln@. Het verzoek werd besproken met de provinciale rayonplanoloog die te kennen gaf dat een uitbreiding t.b.v. het parkeren, zoals gevraagd niet op onoverkomelijke bezwaren stuit indien het terrein wordt afgeschermd met een gebiedseigen groenbeplanting zodat ook een goede overgang met het aangrenzende landschap wordt verkregen. De reactie geeft aanleiding het betreffende gedeelte buiten het onderhavige plan te laten. 47. Belastingadviesbureau Smeets namens M.A. Geelen-Esser Reclamant verzoekt tegenover het pand Beegderveld 14 een parkeerterrein te mogen aanleggen. Standpunt Het betreffende terrein behoort tot een kerngebied in de Ecologische Hoofdstructuur (E.H.S.) de Beegderheide/Fransche Berg. Het toelaten van een parkeerterrein in dit gebied zal een onevenredige aantasting van de waarden, aanwezig in dit gebied, tot gevolg hebben. Aan het realiseren van een parkeerterrein kan dan ook geen medewerking worden verleend. De reactie geeft geen aanleiding het plan aan te passen. 48. ABC Hekwerken Reclamant verzoekt in een latere reactie een grote loods te mogen bouwen. Standpunt toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
126
Vanuit landschappelijke overwegingen is het bouwen van een grote loods ongewenst. Tevens is het ongewenst een grote uitbreiding te laten plaatsvinden. De eigenaar heeft te kennen gegeven de loods na 5 jaar weer af te breken. Daarom wordt de B-bestemming gewijzigd in een woonbestemming. Middels artikel 17 WRO kan worden meegewerkt aan een tijdelijk vergunning voor de loods. De reactie geeft aanleiding voor het betreffende gedeelte de bestemming woondoeleinden op te nemen. 49. Piano en Vleugel Service Jan Huibers Reclamant merkt op dat op het perceel Beegderveld 19 sectie B no. 1233 inmiddels een pianorevisie bedrijf is gestart en verzoekt hiermee rekening te houden. Standpunt Het perceel sluit direct aan bij het bedrijventerrein Beegden. Er bestaat danook geen bezwaar voor dit perceel een bedrijfsbestemming op te nemen. De reactie geeft aanleiding voor de woning met perceel de bestemming ABedrijven B= op te nemen. 9.2
Overleg artikel 10 B.R.O. In het kader van het overleg artikel 10 B.R.O. werd het voorontwerp bestemmingsplan voorgelegd aan verschillende instanties en de buurgemeenten. Reacties werden ontvangen van: a. Gemeente Maasbracht, brief d.d. 21-01-1998. b. NV Nederlandse Gasunie, brief d.d. 22-01-1998. c. Gemeente Roermond, brief d.d. 29-01-1998. d. Directoraat Generaal Rijkswaterstaat, brief d.d. 06-03-1998. e. Gemeente Thorn, brief d.d. 10-03-1998. f. DWG+T (Dienst Gebouwen Werken en Terreinen) directie Zuid-Nederland, brief d.d. 2304-1998. g. LOZO (Limburgse Organisatie van Zelfstandige Ondernemers), brief d.d. 09-04-1998. h. Zuiveringschap Limburg, brief d.d. 20-04-1998. i. P.P.C. (Provinciale Planologische Commissie), brief d.d. 05-05-1998. j. Kamer van Koophandel voor Noord en Midden-Limburg, brief d.d. 18-05-1998. k. Waterschap Peel en Maasvallei, brief d.d. 06-07-1998. De NV Waterleiding Maatschappij Limburg reageerde middels een inspraak-reactie onder no. 22. Verwezen wordt dienaangaande naar het standpunt bij no. 22. Onderstaand volgt samengevat de inhoud van elk reactie en het standpunt van Burgemeester en Wethouders. a.
Gemeente Maasbracht Het gemeentebestuur merkt op dat een groter aantal bedrijven op de industrieterreinen Koeweide/Baltenweg en Oude Maas in de gemeente Maasbracht als gevolg van een uitspraak van de afdeling geschillen van bestuur in aanmerking komt voor een zone op grond van de wet
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
127
geluidhinder. Als gevolg van een nog nader in te stellen onderzoek dienen wellicht de bestaande geluidzones aangepast te worden. Standpunt Naar deze zones op grond van de wet geluidhinder wordt thans een onderzoek ingesteld. De nieuwe (gewijzigde) zones zullen in het onderhavige plan worden meegenomen. b.
NV Nederlandse Gasunie Opgemerkt wordt dat het plan geen aanleiding geeft tot het maken van opmerkingen. Standpunt De brief wordt voor kennisgeving aangenomen.
c.
Gemeente Roermond Burgemeester en Wethouders merken op dat de gemeentegrens bij de sluis van Linne niet geheel klopt en stellen voor de grens aan te passen. Standpunt De grens wordt gecorrigeerd.
d.
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat De Hoofdingenieur-Directeur merkt op dat: 1. het gewenst is in de toelichting op te nemen dat, in het kader van de Zandmaas/Maasroute, het sluizencomplex Heel moet worden aangepast en dat het project Zandmaas gevolgen kan hebben voor het bestemmingsplan; 2. verzocht wordt het onderscheid tussen gebieden binnen de strakke contour en buiten de strakke contour tot uitdrukking te brengen; 3. de legenda en de plankaart, voor wat betreft het gebied ten oosten en westen van Wessem, niet met elkaar in overeenstemming zijn; 4. de capaciteit van de jachthaven afgestemd dient te zijn op de totale vaarcapaciteit en het totaal aantal ligplaatsen in het stuwpand Linne; 5. het bedrijf in het noorden van de gemeente en de woning aan de Hornerweg bij de Antoniusplas gedeeltelijk binnen het bergend winterbed van de Maas liggen; 6. verzocht wordt in de toelichting aandacht te besteden aan de beleidsuitgangspunten aangaande de realisatie van riviergebonden activiteiten binnen het bergend winterbed en de schaderegeling in het stroomvoerend winterbed; 7. langs het kanaal Wessem-Nederweert en het Lateraalkanaal een bebouwingsvrije zone van respectievelijk 20 en 30 meter moet worden aangehouden op grond van het rooilijnenbeleid; 8. verzocht wordt langs de Maas een strook van 75 meter nader aan te duiden en daarvoor een wijzigingsbevoegdheid op te nemen in de bestemming waterstaatsdoeleinden; 9. in het plangebied de rijkswegen A2 en 773 liggen, waarop het rooilijnenbeleid van toepassing is; 10. in de toelichting de indruk wordt gewekt dat de 50 meter grens, opgenomen in artikel 3.02, tevens de 50 dB(A)-grens is en dat er dichter bij de weg zou kunnen worden gebouwd en dat nieuwe woningen in het buitengebied te alle tijden worden uitgesloten; 11. verzocht aan te geven dat kantoren in de Pannenhof afgestemd dienen te zijn op het lokale karakter van de kern Heel. Standpunt toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
128
ad.1. ad.2.
De toelichting op dit punt aangevuld. Voor het gebied binnen de strakke contour worden in het onderhavige plangebied geen beperkende bepalingen opgenomen.Een wettelijke regeling is hiervoor in het bestemmingsplan niet nodig. Wel wordt in de toelichting nader ingegaan op de schaderegeling en wordt een appart kaartje opgenomen met de verschillende gebieden. ad.3. De legenda werd op dit punt aangepast. ad.4. In het bestemmingsplan ABuitengebied@ van de voormalige gemeente Wessem werd het aantal jachten niet vastgelegd. Ook in de 1e partiële herziening bestemmingsplan ABuitengebied@ Koeweide niet. Wel wordt de toelichting op dit punt aangevuld. ad.5. De grens van het winterbed loopt langs het bedrijf aan de Beegderveld en wordt voorzover nodig aangepast. De woning aan de Hornerweg valt buiten het winterbed. ad.6. De toelichting wordt op dit punt aangevuld. ad.7. Voor de zone=s langs de kanalen wordt een rooilijnenbeleid aangehouden zoals bij de rijkswegen. ad.8. Aangenomen mag worden dat de opmerking betrekking heeft op gronden langs de Maas. Daarvoor komt alleen de strook bij de Slaag in aanmerking en wordt onvoldoende aangegeven op welke termijn en onder welke voorwaarden de wijziging moet plaatsvinden. Daarom is het te prematuur reeds nu deze wijziging op te nemen. ad.9. Voor wat betreft de rooilijnen en bebouwingsvrije zone=s wordt verwezen naar het gestelde daaromtrent bij de P.P.C. ad.10. De verwijzing naar artikel 3.02 is verwarrend en vervalt. De maximale geluidbelasting van 50 dB(A) langs wegen is vastgelegd in de wet Geluidhinder. Nieuw te bouwen woningen (bedrijfswoningen) wordt niet in het bestemmingsplan uitgesloten en het is ook niet gebruikelijk de bouw daarvan in alle gevallen uit te sluiten. ad.11. Het belang dat Rijkswaterstaat in deze heeft wordt niet geheel ingezien, maar de wijzigingsbevoegdheid is vervallen. e.
Gemeente Thorn Burgemeester en Wethouders merken op dat de verkeersafwikkeling van de bedrijven ten zuidwesten van de kern Wessem niet optimaal plaatsvindt en een negatieve invloed heeft op het grondgebied van de gemeente Thorn. Standpunt Het bedrijventerrein aan de Prins Mauritshoven is een gegeven. Het verkeer dat naar het zuiden moet via de Napoleonsbaan kan nauwelijks gedwongen worden een route door Wessem te kiezen. Een negatieve uitstraling op het grondgebied van de gemeente Thorn kan in principe alleen ongedaan worden gemaakt door een weg rondom de kern Thorn aan te leggen. Samen met de gemeente Thorn wordt gestart met een onderzoek naar de verkeersafwikkeling.
f.
D.G.W. en T Verzocht wordt het militaire oefenterrein Beegderheide als zodanig op te nemen in het bestemmingsplan. Standpunt Aangenomen mag worden dat het gebruik van de Beegderheide als militair oefenterrein over enige tijd niet meer zal plaatsvinden. Zulks mede met het oog op de in het gebied voorkomende natuurwaarden. Tenslotte maakt het gebied deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en wordt het gerekend tot een kerngebied daarvan. Op grond van het overgangsrecht mag het gebruik worden voortgezet. Ook kan voor het militair gebruik een beroep worden gedaan op
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
129
een vrijstelling welke in het plan is opgenomen. Daarom wordt er in de reactie geen aanleiding gezien het gebruik als militair oefenterrein middels een dubbelbestemming te regelen. g.
LOZO Opgemerkt wordt dat in de beschrijving in hoofdlijnen de sector bedrijven wordt gemist en dat aan de bedrijven voldoende ontplooiingsmogelijkheden geboden moeten worden. Daarbij wordt gedacht aan een negatieve ontwikkeling voor de bedrijven als gewerkt wordt aan een verdere toeristisch-recreatieve ontwikkeling op de bedrijfsterreinen. Voorts is de LOZO van mening dat bedrijfswoningen op de industrieterreinen niet toelaatbaar zijn en vraagt men zich af of alle bestaande bedrijven onder de categorie 3 en/of 4 vallen. Opgemerkt wordt ook dat het bebouwingspercentage van 30% te gering is en vraagt men zich af of de 50 dB(A) grens wel juist op de kaart staat. Standpunt De beschrijving in hoofdlijnen wordt aangevuld in die zin dat ook het belang van de industriële bedrijven wordt onderschreven. De wijzigingsbevoegdheid van het industrie-terrein in een recreatieve bestemming is vervallen. Eveneens is vervallen de vrijstellingsbepaling op grond waarvan een bedrijfswoning zou kunnen worden toegelaten. Voor wat betreft de categorieindeling wordt ervan uitgegaan dat bedrijven in de categorie 5 ongewenst zijn, mede in verband met de nabijgelegen woningen. Het bebouwingspercentage werd reeds aangepast en op 65% gebracht en de geluidzone voor het industrieterrein werd gecontroleerd en aangepast. De wijzigingsbevoegdheid artikel 2.03 lid 8 sub B is vervallen. De verkoop van agrarische producten van eigen agrarische bedrijven alsmede de verkoop van streekeigenproducten vindt niet plaats onder het mom van plattelandsvernieuwing. Hieraan liggen Rijks- en Provinciale beleidslijnen ten grondslag. Wel zullen de voorwaarden van dit soort activiteiten nog nader worden aangevuld. In het buitengebied liggen een paar bedrijven welke detailhandel plegen. De producten worden niet ter plaatse vervaardigd of bewerkt. Voor dit soort bedrijven is de vrijstelling niet ongebruikelijk. Lid 4 onder a 2 van artikel 2.17 wordt aangepast. Bij een bezoek aan het betreffende bedrijf werd door de exploitant te kennen gegeven dat een gedeelte van het bedrijf bestaat uit de aanleg en het onderhoud van tuinen, maar ook een behoorlijk gedeelte uit de verkoop van tuinartikelen. Wel wordt de doeleindenomschrijving en benaming ATuincentrun Dd(t)@ aangepast en gewijzigd in AHoveniersbedrijf/tuincentrum Dd(t)@.
h.
Zuiveringschap Limburg Het schap merkt op dat: 1. geen rekening is gehouden met de milieuzone rond de zuiveringsinstallatie te Panheel en het rioolwatergemaal te Beegden (resp. 250 en 30 meter); 2. de riooltransportleidingen niet geheel juist op de plankaart zijn aangegeven; 3. volstaan kan worden met een beschermingszone van 2 x 2.5 meter i.p.v. 2 x 4 meter; 4. de primaire wateren de aanduiding watergang hebben gekregen, maar niet nader geregeld zijn in de planvoorschriften, waarbij verwezen wordt naar de handleiding Plannen Buitengebied; 5. aan de Haelensebeek, de Beegdervennen, de Fransche Berg, de St. Annabeemden en de Vennen ter plaatse van het militaire oefenterrein, de specifiek ecologische functie hebben gekregen in het Provinciaal Waterhuishoudingsplan Limburg en/of het integraal waterbeheersplan Peel en Maasvallei. Verzocht wordt dit ook in de toelichting op te nemen en te corrigeren; 6. In de toelichting enkele, inmiddels gedateerde, nota=s m.b.t. het waterbeleid worden genoemd en deze geactualiseerd danwel vervangen zijn; 7. ook het Zuiveringschap behoort tot de waterbeheerders; toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
130
8.
sterk de voorkeur gegeven wordt aan het samenbundelen van alle waterstaatkundige belangen in één zogenaamde Anatte paragraaf@;
Standpunt ad.1. Binnen de genoemde zone=s zijn geen milieugevoelige bestemmingen zoals woningen, scholen, winkelcentra, horecabedrijven gepland, zodat opname van deze zone=s niet nodig is. ad.2. De situering van de rioolwatertransportleiding werd aangepast en overgenomen van een tekening ontvangen van het schap. ad.3. De beschermingszone wordt teruggebracht tot 2 x 2.5 meter. ad.4. In de algemene beschrijving in hoofdlijnen wordt verwezen naar de keur van het waterschap. Daarnaast zijn alle watergangen op de bestemmingenkaart nader aangeduid. De watergangen zijn middels de voorschriften bestemd. Voorzover dit niet heeft plaatsgevonden worden de voorschriften aangevuld. Bij de bestemmingen ANatuurgebied N@ en AAgrarische doeleinden gebied met landschappelijke en natuurwaarden Aln@ zijn ook andere belangen in het geding. Het is gewenst dat de ruimtelijke consequenties van bepaalde activiteiten in het kader van het bestemmingsplan door de gemeente worden afgewogen. In de ander bestemmingen (A(b)-A, Mr(b), Bi, Rs en G) is deze afweging niet noodzakelijk. In deze bestemmingen zijn ook geen aanlegvergunningen voor het uitvoeren van werkzaamheden opgenomen en geldt in principe alleen de keur. Daarmee is de regeling in overeenstemming met de Provinciale Handleiding en de provinciale nota d.d. 20-01-1997. Het uitsluitend in de laatst genoemde bestemmingen opnemen van de bestemming Awatergang@ en in de andere bestemmingen (Aln + N) alleen werken met een aanduiding is niet bevorderlijk voor de duidelijkheid. ad.5. Alleen de benedenloop van de Haelensebeek heeft deze functie en die ligt buiten het plangebied. De andere genoemde wateren en vennen hebben de bestemming ANatuurgebied N@ gekregen. ad.6. Per dag verschijnen verschillende nota=s. Enkele daarvan hebben direct betrekking op de ruimtelijke ordening, andere hebben daarmee zijdelings iets te maken. Nagegaan wordt of deze nota=s een wezenlijke invloed leveren bij het toekennen van bestemmingen danwel bij de afweging tussen belangen. Het wordt niet zinvol geacht van alle nota=s een samenvatting in de toelichting op te nemen. ad.7. Het zuiveringschap wordt in de toelichting opgenomen als waterbeheerder. ad.8. De toelichting dient voot burgers en instanties inzichtelijk en duidelijk te zijn. Het bundelen van verschillende elementen in aparte paragraven zal deze duidelijkheid voor waterbeheerders wellicht bevordenen maar niet voor de overige belangstellende. Tevens wordt daarmee de afweging, welke heeft plaatsgevonden tussen verschillende belangen, niet duidelijker. i.
Provinciale Planologische Commissie In verband met de omvang van het P.P.C. advies wordt dit als bijlage in de toelichting opgenomen. Hieronder volgt dan ook alleen het standpunt van Burgemeester en Wethouders ten aanzien van dit advies. Standpunt 1. Algemene beleidsaspecten In het plan worden verschillende ontwikkelingsmogelijkheden opgenomen o.a. voor het verbouwen van agrarische gebouwen tot recreatiemogelijkheden en voor vrijkomende
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
131
2.
agrarische bedrijfsgebouwen. De verkoop van eigen produkten wordt reeds in het plan geregeld. Planopzet De figuratie voor het winterbed van de Maas wordt aangepast. De wijzigingsbevoegdheid rondom het gebied Leerke Ven komt grotendeels te vervallen, zodat de onduidelijkheid niet meer aanwezig is. Het voorschrift wordt voor wat de nadere aanduiding Ageen woning toegestaan@ aangevuld. Het aantal woningen wordt nagegaan en eventueel gecorrigeerd. Voor het bedrijf Nederhoven wordt nagegaan of de kavel op afstand wel de geëigende situatie heeft gekregen. Ter plaatse wil de pachter een aardappelbewaarplaats van grotere hoogte bouwen. Besloten werd de bouwkavel op afstand niet op te nemen omdat een hoge loods met groot oppervlak vanuit landschappelijke overwegingen niet wenselijk wordt geacht. De dubbelbestemming tevens waterbergend en tevens stroomvoerend winterbed van de Maas wordt aangepast.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
132
3.
Volkshuisvesting Bij het vergroten van de woning mag uitsluitend een van beide regelingen worden toegepast. In het geval een uitbreiding van de woning plaatsvindt, door het daarbij betrekken van het bedrijfsgebouw, wordt geen maximale maat opgenomen. Dit wordt niet noodzakelijk geacht omdat het uitsluitend een bestaand bedrijfsgebouw betreft waarvan de inhoud dus vast ligt. Dit bedrijfsgebouw ligt meestal onder één dak of vormt architectonisch een geheel met de woning. Bij (voormalige agrarische) woningen liggen veelal grotere stallen. Teneinde een afbraak van zoveel mogelijk stallen te bevorderen wordt de inhouds verruimd. Bij een bestaande inhoud van 500 m; van de woning zou teneinde een maximale inhoud van 1000 m; te bereiken 2500 m; aan bedrijfsgebouwen afgebroken moeten worden. De uitzondering geldt ook voor de woningen genoemd onder 3, zodat de afwijking ook voor 3 wordt opgenomen. De regeling voor vergroting van de woning is aangepast. Aan de regeling werd toegevoegd dat ruimtelijk een betere situatie moet ontstaan. De nadere aanduiding Abeschermd monument@ wil niet altijd zeggen dat het een monument op grond van de Monumentenwet is. Het kan ook een karakteristiek pand betreffen waarvoor het behoud wenselijk is. Daarom werd de benaming gewijzigd in karakteristieke bebouwing. De wijzigingsbevoegdheid van de Pannenhof wordt beperkt tot woondoeleinden. Indien meer duidelijkheid bestaat zal de bestemming (eventueel middels een partiële herziening) worden aangepast. De Maatschappelijke doeleinden betreft alleen het waterleidingbedrijf. Binnen deze bestemming is reeds een bedrijfswoning aanwezig. Overigens wordt om misverstanden te voorkomen de benaming van de bestemming gewijzigd in AWaterleidingbedrijf Mn(w).
4.
Natuur en Landschap De wijziging van het natuurgebied bij Leerke Ven komt te vervallen. De natuurlijke waarden van de Maasplassen worden opgenomen. De waterplas de Slaag wordt incidenteel gebruikt voor het aanleggen van boten en incidentele recreatie. Het is niet de bedoeling dit soort recreatie rondom de Slaag te bevorderen daarom vervalt de nadere aanduiding ARecreatief medegebruik toegestaan@. Omdat in de bestemming Bi geen aanlegvergunningsysteem is opgenomen en dit ook niet gewenst is, is het op nemen van houtopstanden en houtwallen op de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek niet doelmatig. Het laatste gedeelte van de Thornerbeek, thans bestemd voor groenvoorziening, wordt gewijzigd in natuurgebied.
5.1 Agrarische aspecten Mede in verband met enkele reacties ingekomen op grond van de inspraak-procedure werd de regeling voor de verkoop van agrarische producten aangepast. Tevens wordt de wijzigingsbevoegdheid artikel 2.02. lid 8 aangevuld. Wijziging van de A(b)-bestemming in de B-bestemming mag alleen ten behoeve van bedrijven welke een functionele binding met het landelijke gebied hebben danwel acceptabel zijn in het buitengebied. De categorie 2 bedrijven zijn ook van toepassing op de bedrijven welke verspreid in het buitengebied voorkomen en een positieve bestemming hebben gekregen. De wijziging in de bestemming AHoreca Dh@ is alleen van toepassing te zijn op de schuur bij de APannenhof@. De voorschriften worden in deze zin aangepast. Overigens betreft het een wijzigingsbevoegdheid gebonden aan verschillende voorwaarden, waarbij ook de realiteitswaarde als voorwaarde wordt opgenomen. De beschrijving in hoofdlijnen wordt voor wat betreft het verwijderen en opnieuw aanbrengen van erfbeplanting aangepast. 5.2 Agrarische doeleinden A + Aln
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
133
Een nader onderzoek naar de agrarische ontwikkelingen wordt opgenomen in een nog op te stellen agrarisch raamwerk. Uit een onderzoek blijkt nu reeds dat in het buitengebied vanuit verschillende overwegingen nieuw of hervestiging van agrarische bedrijven praktisch niet mogelijk is. Verwezen wordt naar het kaartje ABelemmeringenkaart agrarische vestigingen@ waaruit blijkt dat voor alle gebieden belemmeringen gelden voor vestiging. Omdat vanuit verschillende overwegingen nieuwe vestigingen niet mogelijk zijn, is het ook niet gewenst verder aandacht te besteden aan de situering van mogelijke nieuwe agrarische bedrijven. In de A en Aln-bestemming is een vrijstelling opgenomen voor ondergeschikte gebouwtjes. Alleen indien de noodzaak voor het bouwen aanwezig is mag van deze vrijstelling gebruik worden gemaakt. Omdat wij er niet vanuit kunnen gaan dat deze gebouwtjes nooit noodzakelijk zijn, handhaven wij de vrijstelling. Het al of niet scheuren van grasland betreft niet alleen het opnemen van een regeling in de voorschriften, maar veeleer een kwestie van bereidheid van de betreffende agrariër om hieraan mee te werken en voor het gemeentebestuur het kunnen handhaven van de regeling. Het gemeentebestuur is er dan ook voorstander van dat er met de betreffende agrariër beheersovereenkomsten worden afgesloten. Overigens dringt zich bij het opnemen van een aanlegvergunning meteen de vraag op of de agrariër een recht op schadevergoeding kan claimen als een vergunning voor het scheuren van graslanden wordt geweigerd. Indien hierop reële kans bestaat is het niet denkbeeldig dat het gemeentebestuur een vergunning afgeeft. Het streven van het gemeentebestuur is er danook op gericht de agrariër beheersovereenkomsten aan te laten gaan. 6.
(Detail)handel/bedrijven Volgens de bestemming AIndustrieterrein Bi@ zijn alleen bedrijven in de categorieën 3 en 4 toegelaten. Een steenbrekerij valt onder de categorie 5 en een scheepsreparatiebedrijf, dat metalen schepen repareert welke langer zijn dan 25 meter, valt eveneens onder de categorie 5. Het zijn bestaande bedrijven waarvoor een milieuzone is vastgesteld. Voor vestiging van nieuwe, soortgelijke bedrijven, behoeft niet te worden gevreesd omdat het industrieterrein geen ruimte meer biedt, maar ook niet omdat de milieuzone dit niet toelaat. Een nadere aanduiding op de plankaart en in de voorschriften is derhalve niet relevant en kan vervallen. De goothoogte werd afgeleid van de voorschriften van het bestemmingsplan ABuitengebied >89" van de voormalige gemeente Wessem. Voor het terrein aan de haven te Wessem werd een maximale hoogte voorgeschreven van 9 meter. In verband met de hoge ligging van het terrein bij het water wordt de maximale goothoogte teruggebracht tot 9 meter. Voor het industrieterrein langs het kanaal blijft de maximale goothoogte 15 meter. De vrijstelling voor handel in brandgevaarlijke goederen e.d. werd aangepast. Aan de bestemming AIndustrieterrein Bi@ wordt een beschrijving in hoofdlijnen opgenomen waarin mede het provinciaal beleid wordt verwoord. Het bedrijf ligt ingekneld tussen het kanaal Wessem-Nederweert en de autosnelweg A2. Thans wordt reeds opslagcapaciteit gehuurd op het bedrijventerrein Ittervoort. Vanwege de afstand tot het bedrijf is dit niet ideaal. Verwacht wordt dat over niet al te lange tijd, in het kader van het Zand-grind-maas project, grote hoeveelheden klei vrijkomen. Omdat deze niet meteen verwerkt kan worden is hiervoor opslagcapaciteit nodig, mede omdat deze klei voor het bedrijf noodzakelijk is. Daarom is circa 25.000 m5 opslagterrein nodig, verdeeld in 10.000 m5 tasveld gereed product en 15.000 m5 opslag grondstoffen, voornamelijk Maasklei. Het tuincentrum is een bestaande situatie. Bebouwing mag uitsluitend worden opgericht binnen het op de kaart aangegeven bouwvlak. De bestaande bebouwing wordt nagegaan toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
134
en voorzover nodig aangepast. De bouwmogelijkheid van een woning komt te vervallen omdat deze vanuit de bedrijfsvoering niet nodig is. Het ruimtelijk vastleggen van het kwekerijdeel en het verkoopdeel is niet te realiseren omdat bij een tuincentrum ook vanuit het kwekerijgedeelte wordt verkocht. Onder de bestemming ABedrijven B@ zijn geregeld een autoverhuur- en taxibedrijf, en een constructiewerkplaats. Voorzover ter plaatse geen bedrijfswoningen aanwezig zijn werd de nadere aanduiding Ageen woning toegestaan@ opgenomen. De detailhandel voor het constructiebedrijf wordt geregeld middels een vrijstelling. Voor het overige werd de detailhandel reeds beperkt. De wijzigingsbevoegdheid van AIndustrieterrein Bi@ in watergebondenrecreatie is vervallen. Het bebouwingspercentage werd reeds op 65% gebracht. Het bedrijf Wessem b.v. valt binnen de bestemming AIndustrieterrein Bi@. 7.
Recreatie en Toerisme Onder dagrecreatie wordt verstaan het gedurende de dag in een gebied of terrein recreëren. Onder recreatief medegebruik zoals aangegeven op de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek wordt verstaan het gebruik van gronden voor lig- of speelweide, dagcamping en het aanleggen van boten maar ook wandelen, fietsen, paardrijden en vissen. Het op de kaart ruimtelijke en functionele karakteristiek aangegeven differentiatie vlak ARecreatief, medegebruik toegestaan@ rondom de Slaag komt te vervallen. Het recreatief medegebruik wordt middels de bestemming geregeld. Daardoor zijn wandelen, fietsen, vissen en paardrijden toegestaan. Tegen het incidenteel aanleggen van een boot en het gebruik als ligplaats kan op grond van de Wet Ruimtelijke Ordening niet worden opgetreden. Voor de jachthaven werd het maximaal aantal ligplaatsen niet opgenomen. Dit was ook niet opgenomen in het vigerende plan. Overigens mag niet worden aangenomen dat op grond van het bestemmingsplan regulerend kan worden opgetreden. Immers het aantal boten bedraagt meer dan 600. De oppervlakte detailhandel van de winkelboot wordt vastgelegd in een aantal m5 verkoopvloeroppervlakte.
8.
Infrastructuur De toelichting wordt aangevuld met de afstanden van de bestaande leidingen. Van de DSM transportmaatschappij werden gegevens ontvangen welke verwerkt zijn op de kaart. Het betreft een 8" PRB-leiding waarvoor de afstandsnorm van 2x4 m geldt. Rooilijnen Volgens het rooilijnenbeleid van Rijkswaterstaat mag op een afstand van 25 meter uit de Napoleonsweg helemaal niets gebouwd worden m.u.v. bouwwerken, geen gebouwen zijnde, t.b.v. het wegverkeer. Hetzelfde geldt voor een strook van 50 meter uit de autosnelweg A2. Langs de Napoleonsweg liggen binnen de strook verschillende woningen en andere panden. De consequentie van de regeling is dat aan een woning geen enkele uitbreiding meer zou mogen plaatsvinden. Een uitbreiding van de woonkamer, keuken en/of berging aan de achterzijde kan daardoor niet meer. Deze beperking wordt niet doelmatig geacht en is ook in het kader van het wegbeheer niet nodig. Rijkswaterstaat geeft op geen toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
135
enkele manier aan waarom deze beperking noodzakelijk is. In het kader van de ruimtelijk ordening dient er een afweging tussen belangen plaats te vinden. Aangezien door Rijkswaterstaat niet nader wordt omschreven welke belangen zij dienen met het weigeren van elke vergunning, wordt de regeling zoals thans opgenomen gehandhaafd. Een redenering dat ingespeeld moet kunnen worden op toekomstige ontwikkelingen, welke dat dan ook mogen zijn, snijdt geen hout omdat Rijkswaterstaat dan aan moet geven binnen welke termijn (uiterlijk 10 jaar, de plan periode) men deze ontwikkelingen wil uitvoeren. Het aankopen van de panden zal dan onvermijdelijk zijn. Daarbij dient tevens inacht te worden genomen dat door het weigeren van een uitbreiding/verandering een beroep op schadevergoeding kan worden gedaan, mede omdat de weigering in veel gevallen alle grond mist. Van het bouwen worden wel uitgesloten geheel nieuwe gebouwen. Daarvoor zal geen vrijstelling worden verleend. Voor de vaarwegen wordt eenzelfde regeling opgenomen zoals thans opgenomen bij de wegen. 9.
Milieukwaliteit
9.1 Bodemkwaliteit De wijzigingsbevoegdheid genoemd in artikel 2.17 lid 5 vervalt. De wijzigingsbevoegdheid in artikel 3.05 lid c werd aangevuld. 9.2 Geluidhinder Industrielawaai De geluidzone voor het industrieterrein Kanaal Wessem-Nederweert werd gecontroleerd en aangepast. Wegverkeerslawaai Volgens de bestemmingsregeling is het bouwen van een woning alleen mogelijk als de geluidsbelasting niet meer bedraagt dan 50 dB(A). De consequentie is dat de bedrijfswoning verder van de weg geprojecteerd moet worden danwel dienen er geluidwerende voorzieningen aangelegd te worden tussen de weg en de woning. Een verzoek hogere grenswaarden zal achteraf niet meer gevraagd worden.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
136
10. Overige aspecten Archeologie Het betreffende weggedeelte wordt op de kaart ruimtelijk en functionele karakteristiek als zodanig aangegeven. Daarbij dient wel inacht te worden genomen dat de weg verhard is en de bestemming AWegverkeer Vw@ heeft gekregen. Ontgrondingen De ontgronding langs het Lateraal-kanaal wordt genoemd in de toelichting. Hobby stalletjes De wijzigingsbevoegdheid blijft beperkt tot de agrarische bestemmingen A + Aln en ze wordt aangevuld waardoor versnippering wordt voorkomen. 11. Voorschriften - Artikel 2.02 lid 8. De beleidslijn ARuimte voor de Rivier@ dient, omdat het een dubbelbestemming betreft, in elke wijziging betrokken te worden. - Artikel 2.02 lid 8b. De commissie wordt ook gehoord als de wijziging betrekking heeft op wonen en horeca. - Artikel 2.03 lid 8 Voorzover voorkomende worden de waarden veilig gesteld. - Artikel 2.06 lid 7b De wijziging is vervallen. Voor artikel 2.20 geldt dat alleen de bestaande recreatiewoonverblijven worden geregeld waarbij een uitbreiding niet is toegestaan. - Artikel 2.15 lid i. De doeleindenomschrijving wordt aangepast c.q. aangevuld. Voor wat betreft het militaire oefenterrein wordt verwezen naar het standpunt bij punt F. DGW en T. Notitie inzake juridische aspecten - artikel 1.01 lid 28 In de begripsbepaling vervalt het woord Awinkel@ waardoor ruimten in de buitenlicht, welke gebruikt worden voor het Aen detail@ verkoop van het bij het oppervlak worden betrokken. Produkten die uitgestald staan in de buitenlucht worden niet in het aantal verkoopvloeroppervlakte=s betrokken. - Artikel 2.02. Lid i. De aanduiding wordt overal gelijkluidend AKarakteristieke bebouwing@ en de A(b)bestemming wordt in genoemde zin aangevuld. - Artikel 2.02 lid A onder 1g. De regeling wordt aangevuld in die zin dat de bestaande woning in acht wordt genomen bij het bepalen van het aantal woningen. - Artikel 2.05 lid 2d. Onder de voorzieningen worden verstaan beschoeiingen, wegwijzers, zitbanken, vuilnisbakken end. - Artikel 2.10 lid 4e. De benaming van de bestemming wordt gewijzigd in@Waterleidingbedrijf Mn(w). De verwijzing wordt in verband daarmee geschrapt. toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
137
- Artikel 2.16 lid 4B onder 3. Het betreffende lid werd aangevuld. - Artikel 2.17 lid 5. De wijzigingsbevoegdheid is vervallen. - Artikel 2.25 lid 2 en 4. De regeling wordt aangevuld zodat alleen kort verblijf mogelijk is hetgeen ook bedoeld is. - Artikel 2.33 lid 2. De tekst wordt aangepast. - Artikel 2.34 lid 3A. de zinsnede werd geschrapt. Ook in artikel 2.35 en 2.36. - Artikel 2.35 lid 3B onder 3. De zinsnede m.b.t. de Boswet werd geschrapt. - Artikel 3.07 lid i. Een uitbreiding van 10% werd middels een vrijstelling mogelijk gemaakt. j.
Kamer van Koophandel De kamer merkt op dat: 1. het bebouwingspercentage van 30% voor het industrieterrein bij Koeweide en langs het kanaal te laag is; 2. het niet gewenst is binnen de industriebestemming bedrijfswoningen toe te laten; 3. niet ingestemd kan worden met de wijzigingsbevoegdheid op grond waarvan de Bibestemming gewijzigd kan worden in een recreatieve bestemming. Standpunt ad.1. Het percentage werd reeds gewijzigd in 65%. ad.2. De mogelijkheid voor het bouwen van een bedrijfswoning is vervallen. ad.3. De wijzigingsbevoegdheid is niet meer opgenomen.
k.
Waterschap Peel en Maasvallei Het schap merkt op dat: 1. de primaire wateren niet positief zijn bestemd; 2. in artikel 2.02 weliswaar is aangegeven dat de gronden bestemd zijn voor de waterafvoer en de waterhuishouding, maar dat verzocht wordt in de beschrijving in hoofdlijnen op te nemen dat de waterafvoer en waterhuishouding prevaleert boven de andere doeleinden; 3. het verzoek genoemd onder 2 ook geldt voor artikel 2.03 en 2.04; 4. het horen van het Waterschap, alleen indien het betreft gronden nader aangeduid als watergang, te beperkt is; 5. het onder 4 gestelde ook geldt voor artikel 2.05; 6. het Waterschap herinrichtingsplannen in voorbereiding heeft voor de Haelensebeek, uitgevoerd in het kader van de Ruilverkaveling Land van Thorn. Reden waarom verzocht wordt voor het gehele beekdal een wijzigingsbevoegdheid op te nemen; 7. het voor infiltratiegebieden en kwelgebieden gewenst is gebruik te maken van de Hydrologische Systeemanalyse; 8. het gewenst is de functiebenaming voor de Haelensebeek aan te passen; 9. in de toelichting geen aandacht wordt geschonken aan het integraal Waterbe-heersplan Peel en Maasvallei en tevens niet aan de landinrichtingsplannen m.b.t. het beekherstel. Standpunt
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
138
ad.1. ad.2.
ad.3. ad.4.
ad.5. ad.6.
ad.7. ad.8. ad.9.
Het Zuiveringschap maakt onder h.4 eenzelfde soort opmerking zodat voor wat ons standpunt betreft wordt verwezen naar het standpunt onder ad. 4. De beschrijving in hoofdlijnen wordt aangepast in die zin dat voor bestemmingen waarin geen aanlegvergunning wordt geeist, verbandhoudende met landschaps- of natuurwaarden, de waterhuishouding en de waterafvoer prevaleert boven de bestemming. Voor de artikelen 2.03 geldt het gestelde onder ad.2 eveneens. Bij artikel 2.04 zijn andere belangen in het geding die een afweging t.o.v. deze belangen rechtvaardigen. Het horen van het Waterschap voor het verlenen van alle aanlegvergunningplichtige werken wordt niet doelmatig geacht, omdat meestal geen belangen van het schap in geding zijn. Het gemeentebestuur kan zelf wel beoordelen of bij het verlenen van een vergunning op de een of andere manier toch waterschapsbelangen betrokken zijn. Mocht bij het verlenen van de vergunning daaraan worden getwijfeld zal alsnog een advies van het schap worden gevraagd. Het onder 4 gestelde geldt nog duidelijker voor de vergunningen genoemd in artikel 2.05. Onduidelijk is het waaruit de wijzigingsbevoegdheid dient te bestaan. Overigens zijn de gronden bestemd tot Aln-gebied en is in deze bestemming een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Op grond daarvan kan de Aln-bestemming gewijzigd worden in een natuurgebied bestemming indien de gronden door Gedeputeerde Staten zijn aangewezen als reservaats- of natuurontwikkelingsgebied. Bij het opstellen van het bestemmingsplan werden gegevens uit de Ecohydrologische Atlas Limburg gebruikt. De functiebenaming voor de Haelensebeek is niet nodig omdat alleen de benedenloop van de Haelensebeek deze functie heeft, maar buiten het plangebied ligt. Eenzelfde opmerking werd gemaakt door het Zuiveringschap onder 6, zodat verwezen wordt naar ons standpunt bij H6.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
BIJLAGEN
Bijlage 1: HET BEGRENZINGENPLAN MIDDEN LIMBURG-WEST VOOR DE GEMEENTE HEEL
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
Bijlage 2: HET CONCEPT BEGRENZINGENPLAN MAASDAL VOOR DE GEMEENTE HEEL
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
Bijlage 3: DE VOOR VERZURING GEVOELIGE GEBIEDEN IN HEEL VOLGENS HET AMMONIAKBELEID IN NOORD- EN MIDDEN-LIMBURG (A- en B-GEBIEDEN)
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
I
Bijlage 4: MILIEU-REGELGEVING AGRARISCHE BEDRIJVEN IN RELATIE TOT OMLIGGENDE MILIEUGEVOELIGE BESTEMMINGEN
Door de toenemende menging van functies in het buitengebied kunnen bestaande agrarische bedrijven bij uitbreidingen geconfronteerd worden met zwaardere milieu-eisen. Hoewel het algemeen beleid voor het buitengebied gericht is op het zoveel mogelijk voorkomen van nieuwe niet in het buitengebied thuishorende activiteiten, is een verdere menging van functies niet geheel te voorkomen. Vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen kunnen bijvoorbeeld via de wijzigingsbevoegdheid de bestemming "Woondoeleinden W" krijgen. Hieronder wordt in het kort globaal aangegeven welke milieubepalingen relevant zijn en in hoeverre een verdere menging van functies consequenties heeft voor de agrarische sector. Centraal hierbij staat het aspect "geurhinder" omdat andere vormen van overlast in het algemeen niet tot zwaardere afstandsnormen ten opzichte van milieu-gevoelige bestemmingen leiden (geluidsoverlast van vee-, en voertransport, tractoren ed. en overlast van vaste mest- of kuilvoeropslagen zijn bovendien niet duidelijk in een afstandsnorm vast te leggen). Ook wordt alleen aandacht besteed aan veehouderijbedrijven. I
REGELGEVING VOOR VEEHOUDERIJBEDRIJVEN Met betrekking tot het geuraspect zijn voor veehouderijbedrijven twee regelingen van belang: 1) De Richtlijn Veehouderij en Stankhinder 1996, vnl. voor intensieve veehouderij bedrijven. 2) De Algemene maatregel van Bestuur ex art. 8.40 Wet milieubeheer, "Besluit melkrundveehouderijen milieubeheer" van september 1991. Voorts wordt verwezen naar het Besluit akkerbouwbedrijven en mestbassins milieubeheer en het Besluit tuinbouwbedrijven met bedekte teelt milieubeheer. ad. 1 Richtlijn Veehouderij en Stankhinder 1996 De richtlijn Veehouderij en Stankhinder 1996 gaat uit van een ruimtelijke scheiding tussen agrarische bedrijven en diverse milieugevoelige functies. De brochure houdt enerzijds rekening met het soort inrichting (soort vee, wijze van huisvesting, bedrijfsgrootte, wijze van mestopslag en mestbehandeling) en anderzijds met de hindergevoeligheid van de omgeving. Als basis voor de beoordeling van de mogelijke hinder is het mestvarken gekozen (m.v.e.: mestvarkenseenheid). Enkele andere diersoorten worden met behulp van een omrekeningsfactor in deze basiseenheid uitgedrukt. Het aantal mestvarkeneenheden wordt berekend uit het aantal dierplaatsen. Hierbij wordt uitgegaan van de afstand tussen de buitenzijde van het stankgevoelig object en het dichts bij dit gevoelig object gelegen emissiepunt van de veehouderij. Er kan sprake zijn van cumulatieve stankhinder. Door middel van een afstandsgrafiek kan worden bekeken welke afstand tussen een agrarisch bedrijf en een milieugevoelige bestemming moet worden aangehouden. Binnen de bij een bedrijf horende stankcirkel dienen bij voorkeur geen nieuwe milieugevoelige bestemmingen te komen. De geurhinder gaat namelijk ten koste van een goed woon- en leefmilieu. Hoe meer m.v.e.=s een bedrijf heeft, hoe groter de aan te houden afstand. Bij de bepaling van de afstand wordt overigens uitgegaan van 4 curves naar gelang de aard van de omgeving (zie kader). De toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
II
gemeente kan zelf haar grondgebied indelen in de vier categorieën. Voor de omgevingscategorieën I en II wordt een afstand van minimaal 100 meter aangehouden en bij de categorieën III en IV een afstand van minimaal 50 meter. De door de curves aanbevolen afstanden gaan uit van een gemiddelde bedrijfsvoering. Door de toepassing van bijzondere technische voorzieningen die de hinder verminderen kan een bedrijf toch een vergunning krijgen wanneer het niet geheel voldoet aan de te hanteren afstandsnorm. De omgevingscategorieën Categorie I :
In de directe omgeving van het bedrijf ligt of liggen: a. de bebouwde kom met stedelijk karakter; b. zeer stankgevoelige objecten zoals: ziekenhuizen, sanatoria, internaten etc.); c. objecten van verblijfsrecreatie *).
Categorie II :
In de directe omgeving van het bedrijf ligt of liggen: a. bebouwde kom of aaneengesloten woonbebouwing van beperkte omvang in een overigens agrarische omgeving (buurtschap, gehucht etc.); b. objecten van dagrecreatie (zwembaden, speeltuinen, sportvelden, golfbanen etc.).
Categorie III :
In de directe omgeving van het bedrijf liggen: meerdere verspreid liggende niet-agrarische bebouwingen die aan het betreffende buitengebied een overwegende woon- en/of recreatiefunctie verlenen.
Categorie IV :
In de directe omgeving van het bedrijf ligt of liggen: a. andere agrarische bedrijven die niet beschouwd kunnen worden als intensieve veehouderijen, en/of b. enkele verspreid liggende niet-agrarische bebouwingen.
*
) Uitgezonderd de verblijfsrecreatie op kampeerboerderijen en kleinschalig kamperen
Overigens is er een (concept) Handreiking Veehouderij en Stankhinder in de provincie Limburg, die een nadere uitwerking geeft van de Richtlijn Veehouderij en Stankhinder 1996. ad. 2 "Besluit melkrundveehouderijen milieubeheer" Door deze algemene maatregel van bestuur (amvb) heeft een groot aantal melkrundveehouderijen geen milieuvergunning meer nodig maar moeten ze daarentegen voldoen aan de vereisten van de amvb. De amvb bevat algemene voorschriften ter voorkoming of beperking van allerlei vormen van gevaar, schade of hinder. Onder deze amvb vallen onder meer niet de bedrijven die meer dan 50 mestvarkenseenheden hebben of meer dan 100 stuks melkvee. Ook bestaande melkrundveehouderijen die op minder dan 25 meter van een woning van derden of een gevoelig object liggen blijven vergunningsplichtig, en hetzelfde geldt voor bedrijven met meer dan 50 stuks melkrundvee en toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
III
op een afstand van minder dan 50 meter van een woning van derden of gevoelig object. Voor nieuwe melkrundveehouderijen (gevestigd vanaf inwerkingtreding besluit) wordt een afstand van 50 meter aangehouden ten opzichte van woningen van derden en gevoelige objecten. Bij het bepalen van de afstand wordt uitgegaan van de kortste afstand tussen de te beschermen objecten en de bedrijfsmatige onderdelen van de inrichting (bijv.veestal). Een gevoelig object is een gebouw of een deel van een gebouw dat tot het verblijf van personen is bestemd of een gebouw of terrein dat is bestemd voor verblijfs- of dagrecreatie, uitgezonderd een gebouw of terrein dat is bestemd voor de in de artikelen 21, eerste lid, en 22, eerste lid, onder c, van de Kampeerwet omschreven vormen van verblijfsrecreatie 1. Onder een woning wordt verstaan: een gebouw of een deel van een gebouw dat voor bewoning wordt gebruikt of daartoe is bestemd. De eigen bedrijfswoning van het betrokken bedrijf wordt niet als een gevoelig object/woning aangemerkt. Daarentegen worden omliggende agrarische bedrijfswoningen gelijkgesteld met burgerwoningen (woningen van derden). Intensieve veehouderijen zijn ten opzichte van elkaar uitgezonderd als stankhindergevoelig object. II GEVOLGEN NIEUWE MILIEUGEVOELIGE AGRARISCHE BEDRIJVEN
ACTIVITEITEN
NABIJ
Op basis van de hiervoor beschreven milieuregelgeving zal hier bekeken worden wat de consequenties zijn van nieuwe milieugevoelige bestemmingen in het buitengebied. In dit bestemmingsplan buitengebied is immers via de wijzigingsbevoegdheid de mogelijkheid opgenomen om een voormalig agrarisch bedrijf een woonbestemming te geven. Daarnaast zijn er via de vrijstellingsregeling mogelijkheden in de verblijfsrecreatieve sfeer ("kamperen bij de boer"). Wijzigingsbevoegdheid t.b.v. woondoeleinden versus milieuregelgeving Bij de bestemming "Agrarisch bouwperceel A(b)" zijn B en W bevoegd de bestemming te wijzigen in de bestemming "Woondoeleinden W", mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. In relatie tot de hier besproken milieuregelgeving zijn twee van de in de voorschriften opgenomen voorwaarden van belang: - het gebruik als woondoeleinden dient vanuit een goed woonmilieu aanvaardbaar te zijn; - er mag geen verzwaring optreden van de op grond van de Wet milieubeheer te stellen normen en eisen voor de omliggende waarden en functies. Een aanvaardbaar woonmilieu Wanneer de wijzigingsbevoegheid betrekking heeft op: 1
De Kampeerwet is inmiddels vervangen door de Wet op de Openluchtrecreatie. De vormen van verblijfsrecreatie die hier worden bedoeld, zijn het zgn. "kamperen bij de boer" en het recreatief verblijven in een kampeerboerderij, kamphuis of blokhut (max. 100 dagen aaneengesloten).
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
IV
- een pand dat in de stankcirkel ligt van een intensieve veehouderijbedrijf, - of op een pand dat dichter dan 50 meter ten opzichte van een rundveehouderijbedrijf ligt, dan is het toekomstig woon- en leefmilieu in het geding. In deze gevallen zal de wijzigingsbevoegdheid niet mogen worden afgegeven. Milieu-eisen nabijgelegen agrarische bedrijven Wanneer de wijzigingsbevoegheid betrekking heeft op: - een pand dat in de stankcirkel ligt van een intensieve veehouderijbedrijf, - of op een pand dat dichter dan 50 meter ten opzichte van een rundveehouderijbedrijf ligt 2 , dan zijn de agarische belangen van deze bedrijven in het geding. Voorkomen moet worden dat de agarische bedrijfsvoering in de toekomst belemmerd wordt door strengere milieu-eisen doordat een voormalig agrarisch bedrijf een woonbestemming heeft gekregen. Deze situatie kan zich bij rundveehouderijbedrijven nauwelijk voordoen omdat volgens de voor deze bedrijven van belang zijnde amvb het voormalig agrarisch bedrijf ook als gevoelig object/woning werd aangemerkt. De wijziging agrarisch bedrijf/burgerwoning levert volgens de amvb rundveehouderijbedrijven geen andere toetsing op. Bij intensieve veehouderijbedrijven kan een verzwaring van de milieu-eisen optreden wanneer tussen het betrokken agrarisch bedrijf en het pand dat voor woondoeleinden gebruikt gaat worden geen andere milieugevoelige bestemming (burgerwoning) ligt. Het verschil met de rundveehouderijbedrijven komt voort uit het feit dat de richtlijn Veehouderij en Stankhinder 1996 wel onderscheid maakt tussen agrarische bedrijfswoningen (categorie IV) en verspreid liggende burgerwoningen (categorie III of IV). Wanneer de al aanwezige niet-agrarische bebouwing in de omgeving tot de categorie III behoort, levert de wijziging agrarisch bedrijf/woning wel een andere toetsing op. Wanneer de al aanwezige niet-agrarische bebouwing in de omgeving tot de categorie IV behoort, zal de toetsing niet wijzigen en kan gebruik worden gemaakt van de wijzigingsbevoegdheid. In het geval dat er al een burgwoning dichter bij het agrarisch bedrijf ligt, dan levert een incidentele extra burgerwoning op een grotere afstand geen verzwaring van de milieu-eisen op. In dergelijke gevallen zou gebruik kunnen worden gemaakt van de wijzigingsbevoegdheid. Problemen kunnen zich dan alleen nog gaan voordoen wanneer nabij het bedrijf zoveel burgerwoningen komen dat er geen sprake meer is van enkele verspreid liggende nietagrarische bebouwing (categorie IV) maar van meerdere verspreid liggende niet-agrarische bebouwing (categorie III). In dat geval wordt het betrokken agrarisch bedrijf in de toekomst mogelijk wel geconfronteerd met zwaardere milieu-eisen. 3
2
Bij de aanwezigheid van een mestbassin dat groter is dan 350 m5 dat niet of gedeeltelijk onder een stal is gelegen moet rekening worden gehouden met een afstand van 100 m (zie ook Besluit mestbassins milieubeheer, 1312-1990). 3
Bij de rundveehouderijbedrijven die vallen onder de werkinssfeer van de amvb is het aantal burgerwoningen in de omgeving niet van belang. In de amvb wordt alleen gesproken over het meest nabijgelegen gevoelig object.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
V
Conclusie: Bij het toepassen van de wijzigingsbevoegdheid bij een voormalig agrarisch bedrijf doen zich m.b.t. de rechten van de omliggende agrarische bedrijven problemen voor wanneer aan drie voorwaarden wordt voldaan: - het betrokken pand waarop de wijziging wordt toegepast zal voor het agrarisch bedrijf de meest nabijgelegen burgerwoning moeten worden; - het te wijzigen agrarisch bedrijf zal tot de categorie III gaan behoren; - er zal sprake moeten zijn van een bedrijf dat valt onder de richtlijn Veehouderij en Stankhinderwet 1996. Wanneer deze situatie zich voordoet ligt het voor de hand dat wordt afgezien van de wijzigingsbevoegdheid. Vrijstellingsbevoegdheid t.b.v. verblijfsrecreatie versus milieuregelgeving Ten behoeve van het "kamperen bij de boer" is in de voorschriften een vrijstellingsregeling opgenomen. Met betrekking tot de gevolgen van deze nieuwe verblijfsrecreatieve objecten voor de bestaande agrarische bedrijven kan het volgende gesteld worden: # De richtlijn "Veehouderij en Hinderwet" voor intensieve veehouderijbedrijven geeft geen informatie over de categorale indeling van kleinschalige verblijfsrecreatieve voorzieningen zoals een mini-camping, behalve dat ze niet tot de categorie I behoren. Uit navraag bij de Inspecteur van de Volksgezondheid voor de Hygiëne van het Milieu in Limburg (VOMIL) blijkt dat het "kamperen bij de boer" gelijk wordt gesteld aan de omgevingscategorie IV. # In de amvb rundveehouderijbedrijven wordt expliciet aangegeven dat het "kamperen bij de boer" niet beschouwd wordt als een gevoelig object waardoor nabijgelegen rundveehouderijbedrijven niet geconfronteerd kunnen worden met zwaardere mileiu-eisen. Conclusie: Het "kamperen bij de boer" levert t.o.v. intensieve veehouderijbedrijven en rundveehouderijbedrijven geen problemen op. Eventuele problemen kunnen helemaal voorkomen worden wanneer deze voorzieningen niet richting het nabijgelegen agrarisch bedrijf geplaatst worden. III BELEID IN DE TOEKOMST Omdat het milieubeleid continu in beweging is, moet rekening worden gehouden met nieuwe regelgeving (o.a. jurisprudentie). Het voornemen van de rijksoverheid om door middel van een zgn. Huisvestingswet algemene eisen te gaan stellen aan veestallen (groene label stallen) kan er toe leiden dat de geuremmissies zo sterk dalen dat de aan te houden afstanden tussen woningen en agrarische bedrijven verkleind kan worden (bijv. tot 50 meter). De hierboven geschetste problematiek is dan ook slechts een momentopname.
toelichting b.p. "Buitengebied" gemeente Heel
GEMEENTE HEEL
vastgesteld d.d. 26 oktober 1999
BESTEMMINGSPLAN
A BUITENGEBIED@@ TOELICHTING Datum Projectnr. Gebied Bladnr. Venloseweg 2, 5931 GT Tegelen
: oktober 1999 : 95058 : Hl-Bp1 : 317