4-12 jaar
&
12-18 jaar
´Meer beweegkansen voor alle kinderen
High Five is een sportstimuleringsproject voor de jeugd van de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadeel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel. www.bosprojecthighfive.nl
Inleiding: In januari 2008 zijn de 5 samenwerkende gemeenten van Noord-Oost Friesland gestart met de uitvoering van de Buurt Onderwijs en Sport (BOS) -impuls High Five for sport. In dit jaarverslag kunt u de resultaten lezen van dit eerste jaar. De BOS-impuls loopt tot en met 31 december 2011. High Five for sport is voor een groot deel een vervolg op het deelproject onderwijs en sport van het Breedtesportproject Geef me de 5 . In de jaren 2002 t/m 2008 is door de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel gezamenlijk uitvoering gegeven aan de Breedtesportimpuls. Met de BOS impuls wordt de kans geboden om het ingezet beleid in de gemeenten voort te zetten, uit te breiden en te vernieuwen. Binnen de samenwerkende gemeenten spelen vaak dezelfde problemen als het gaat om de jeugd in de leeftijd van 4 tot 19 jaar. De herkenbare knelpunten binnen de beleidsvelden sport, onderwijs, welzijn en gezondheid bij de betrokken gemeenten zijn voldoende aanleiding om een gezamenlijke aanpak op te zetten. De BOS-impuls heeft als doel om achterstanden bij de kinderen op het gebied van sport en bewegen, gezondheid en welzijn te verminderen. De deelnemende gemeenten kunnen hierbij gebruik maken van elkaars deskundigheid en hebben gezamenlijk meer middelen en mogelijkheden om projecten op te starten. Het doel is om een actieve en gezonde leefstijl bij de jeugd te stimuleren. Want jong geleerd is .. . De spilgemeente van de BOS-impuls is de gemeente Tytsjerksteradiel. Daar wordt het project aangestuurd, vindt de financiële administratie plaats en hebben de BOS medewerkers hun werkplek. High five for sport bestaat uit twee deelprojecten gebaseerd op de leeftijden van de doelgroep: 4-12 jaar en 12-18 jaar. Projectleider van beide deelprojecten is Edwin de Boer. De gemeenten hebben ongeveer tweemaandelijks overleg over de voortgang van het project binnen de begeleidingscommissie. De begeleidingscommissie bestaat uit de sport- of onderwijs ambtenaren van de samenwerkende gemeenten. De stuurgroep van het project, bestaande uit de betrokken wethouders van de gemeenten, komen jaarlijks bij elkaar. High five for sport 4-12 jaar Op 1 april 2008 is Debora Haisma als sportwerker voor High five 4-12 jaar begonnen. Aan haar de taak om extra sport- en beweegactiviteiten op te zetten. Van januari 2008 t/m juni 2008 heeft Marleen Kok als stagiaire operationeel sportmanagement haar medewerking aan het project verleend. Vanaf september hebben Johannes de Vries en Cedric Eeuwema als stagiaires operationeel sportmanagement het project 4-12 jaar ondersteund. High five for sport 12-18 jaar In maart 2008 is er een start gemaakt met de samenwerking met het jongerenwerk in de 5 gemeenten. Vanaf september zijn, na overleg met de Voortgezet Onderwijs scholen, sportwerkers op de scholen gestart. Voor de VO-scholen in Kollum is dit Erik Drenth, docent lichamelijke opvoeding van Lauwerscollege. Voor de VO-scholen in Burgum is dit Teuny Bosma, docente lichamelijke opvoeding van het Singelland. Voor de scholen in Dokkum en Damwoude is dit de sportwerker Debora Haisma. Zij geven gezamenlijk met de scholen, sportaanbieders, projectleider enz. invulling aan het deelproject High Five 12-18 jaar. Publiciteit Het project heeft een eigen huisstijl en website gekregen: www.bosprojecthighfive.nl Eind 2008 is er een nieuwsbrief verspreid om alle deelnemers te informeren over de voortgang het project. Daarnaast zijn er regelmatig publicaties en aankondigingen op de gemeentelijke websites en de gemeentelijke pagina s van de huis-aan-huis kranten.
Activiteiten en resultaten 4-12 jaar Sport- en beweegscan In januari is begonnen met de uitvoer van de sport- en beweegscan bij 1262 jongeren van 8 tot 12 jaar in de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel. Met deze scan is onderzoek gedaan naar de sport- en beweegbehoefte bij jeugd van groep 6, 7 en 8 van de basisschool. De sport- en beweegscan is ontwikkeld door het NISB (Nederlands Instituut Sport en Bewegen) en geeft informatie over sportdeelname, de gymles, het schoolplein, sport in de buurt en bij de sportvereniging, met betrekking tot kinderen in de leeftijd van 8-12 jaar. De uitkomsten van de scan zijn bekend gemaakt aan alle geledingen binnen het project en worden gebruikt bij de voortgang van het project.
Kies voor Hart en Sport : Doelstelling Kies voor Hart en Sport beoogt kinderen blijvend te motiveren om in de vrije tijd en op vrijwillige basis, deel te nemen aan sport- en bewegingsactiviteiten in de eigen regio. Dit kan in georganiseerd verband zijn (sportverenigingen) maar ook in anders georganiseerd verband (Fitnesscentra, activiteiten sportbuurtwerk e.d.) Het project is er op gericht om de sportdeelname bij schooljeugd voor groep (6) 7,8 op de basisschool en op latere leeftijd te verhogen. Waarom Kies voor Hart en Sport? In de media is veel aandacht voor gezondheid. Dat is logisch want de meeste Nederlanders vinden een goede gezondheid belangrijk. Toch zijn er veel volwassenen en kinderen met ongezonde leefgewoontes. Dit vergroot de kans op ziektes en overgewicht en verkort de levensduur. Kies voor Hart en Sport wil voorkomen dat het zover komt. Dit wordt gedaan door de onderwerpen sport en gezondheid met de leerlingen te behandelen. Jonge kinderen bewegen meestal wel voldoende, maar uit onderzoek blijkt dat ze die actieve leefstijl in hun puberteit vaak moeilijk vol kunnen houden. Daarom is het belangrijk te investeren in projecten om het enthousiasme van kinderen voor sport en bewegen vast te houden. Wat is Kies voor Hart en Sport? Dit project maakt basisschoolkinderen van groep (6), 7 en 8 ervan bewust dat er altijd een sport is die bij ze past. Ze leren dit tijdens speciale lessen op school en ervaren het ook in de praktijk. Ze maken kennis met een grote verscheidenheid aan sporten en andere manieren om gezond te bewegen. Na afloop kunnen ze weloverwogen kiezen voor een bepaalde tak van sport. Een bewuste keuze blijkt gemakkelijker om vol te houden.
Kies voor Hart en Sport is een project in samenwerking met de basisscholen, GGD en sportaanbieders. Het project loopt gedurende een schooljaar, vandaar dat u van twee projectjaren (schooljaren) gegevens krijgt. Kies voor Hart en Sport 2007- 2008 Uitvoering op 80 basisscholen binnen de vijf gemeenten. - Module 2: Sportvoorlichting en oriëntatie (2 theorielessen van 1 uur) Leerdoelen: 1. De kinderen worden zich bewust van verschillende motieven om te sporten en te bewegen, en krijgen inzicht in motieven die het meest bij henzelf passen. 2. Leerlingen oriënteren zich op kenmerken van verschillende sporten. De lessen zijn gegeven door de groepsleerkrachten. - Module 3: Sportintroductie ( 2 praktijklessen van 1 uur tijdens de gymles) Leerdoelen: 1. Leerlingen ervaren enkele wezenlijke kenmerken van verschillende sport- en bewegingsactiviteiten. 2. Leerlingen zijn in staat te reflecteren op deze ervaringen en een persoonlijke waardering te geven aan de activiteiten. 3. Leerlingen kunnen door deze ervaringen en reflectie een verantwoorde keuze maken voor een bepaalde sport. 4. Uitvoering op alle scholen in alle gemeenten door vliegende vakleerkrachten lichamelijke opvoeding. In totaal hebben 127 groepen les gekregen van externe docenten. - Sportkennismakingscursussen (4 x kennismaken bij een sport naar keuze) Het aanbod van verschillende sportcursussen is aan alle leerlingen in de vorm van een sportkennismakingsboekje overhandigd. In totaal waren er 56 sportaanbieders met een aanbod van 117 sportkennismakingscursussen. De kinderen hebben konden kiezen uit de volgende sporten: Aangepast sporten, aerobics, atletiek, badminton, basketbal, body-pump, boksen, conditietraining, fierljeppen, fitgames, fitkids, fitness, gym/jazz/aerobics, judo, kaatsen, karate, kickboxen, korfbal, majorette, skeeleren, snorkelen, spinning, streetdance, surfen, survival, taekwondo, tafeltennis, tapdance, tennis, voetbal, volleybal, wielrennen, weerbaarheid en zelfverdediging, zwemmen, zwemmend redden en sport- en spelinstuif. De programmaboekjes zijn uitgedeeld aan de 2659 kinderen van de deelnemende basisscholen in de gemeenten. Hiervan hebben 1206 kinderen zich aangemeld voor een sportkennismakingscursus. Dit is een deelnamescore van 45,4% en de hoogste score sinds de start van het project in 2003-2004. Kies voor Hart en Sport 2008- 2009 Op 80 basisscholen in de gemeenten Achtkarspelen, Kollumerland (4e jaar), Dongeradeel en Dantumadiel (3e jaar) en Tytsjerksteradiel (2e jaar). Module 5: Overgewicht en Energiebalans Diëtisten van Thuiszorg De Friese Wouden en Het Friese Land hebben 1 les gegeven van module 5 aan de groepen 7 en 8 gegeven. De 2de les bestond uit vragen uit de lesmodule is en is behandeld door de eigen leerkracht.
Module 5 Overgewicht en Energiebalans Deze nieuwe theoretische module bevat twee uitgewerkte lessen van 45 minuten. Net als de andere vier modules bestaat module vijf uit een docentenhandleiding en leerling-kaarten (wordt samengevoegd met het boekje verdiepingsmodule 4). De lessen zijn gegeven door diëtisten van de thuiszorgorganisatie aan de groepen 7 en 8. De zes kaarten zijn getiteld: 1. Ontbijt op bed 2. De energiefabriek 3. Ruststofwisseling 4. Beweeg- en eetdagboek 5. (Vet) cool? Wat doe jij? 6. Je eigen gewicht?
Beweegnorm kinderen: Minimaal 1 uur per dag bewegen en 2x keer in de week gericht op het vergroten van het uithoudingsvermogen
Zorgverbreding, Motorisch Remedial Teaching Er is een specifieke groep kinderen op de basisschool die extra aandacht nodig. Bij kinderen met een achterstand in motorische vaardigheden, is gebleken dat de hoeveelheid beweegtijd enorm afneemt in de loop der jaren, als er geen hulp wordt geboden. Zo bleek uit een onderzoek in Hengelo dat slechts 10% van de kinderen met geringere motorische vaardigheden lid was van een sportvereniging, tegen de 40% van de andere kinderen. Deze kinderen spelen minder buiten en gebruiken de beweegtijd (bijv. in gymlessen ook minder effectief). Daardoor wordt de achterstand steeds groter en dat zal op den duur bij veel kinderen resulteren in een negatieve houding t.a.v. bewegen en sport. Doelstelling: Kinderen met een zwakke motoriek de kans geven zich te ontwikkelen en het plezier in bewegen en sporten te behouden en/of te bevorderen. Er worden cursussen georganiseerd voor leerkrachten en begeleiders van de basisschool. In de cursus wordt aangeleerd hoe leerlingen gevolgd kunnen worden in hun motorische ontwikkeling en hoe kinderen met bewegingsproblemen geholpen kunnen worden. -
Deelname 5 leerkrachten van 3 basisscholen aan cursus Motorisch Remedial Teaching in het basisonderwijs. (Cursus bestaat uit 6 bijeenkomsten met huiswerkopdrachten en is 1 keer georganiseerd). De cursus is gezamenlijk met de breedtesportprojecten Go4-sport en Foarset georganiseerd.
Activiteiten Het hele jaar door worden er extra activiteiten voor de kinderen georganiseerd. Centraal hierbij staat de Nederlandse Norm gezond bewegen. Dit is 1 uur per dag bewegen. Voor de uitvoer wordt samengewerkt met sportaanbieders, welzijnsorganisaties, basisscholen enz. Het betreft laagdrempelige activiteiten met als uitgangspunt plezier in bewegen. -
In de verschillende vakanties zijn er 14 activiteiten voor de kinderen georganiseerd. In totaal hebben er 1089 kinderen mee gedaan aan de activiteiten. Onder- en na schooltijd zijn er 98 activiteiten georganiseerd. In totaal hebben er 2598 kinderen aan meegedaan.
Ook heeft het project de schaatsactie voor de basisscholen in Tytsjerksteradiel ondersteund. Tevens is sport- en spelmateriaal aan basisscholen uitgeleend om extra activiteiten te organiseren. De activiteiten 2008 in beeld:
Zaalactiviteiten prima bezocht
Kennismaking met Fierljeppen
Kennismaking met survival
iedereen in beweging bij de opening
skate safe clinic
unihockey is cool
Op muziek in beweging is voor iedereen leuk!
Weerbaarheid Doel van de weerbaarheidstrainingen is: het verhogen van de weerbaarheid van de kinderen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs. In overleg met aanbieders van weerbaarheidstrainingen in de gemeenten is een samenwerking opgezet. De aanbieders gingen naar de scholen toe om onder schooltijd 3 lessen weerbaarheid aan te bieden. Vaak konden deze lessen gegeven worden tijdens de gymlessen. Na schooltijd konden de kinderen dan vrijwillig meedoen met een vervolgcursus. In 2008 hebben 36 groepen van 23 scholen meegedaan aan de lessen weerbaarheid. Dit zijn ongeveer 900 leerlingen. Van schoolplein naar speelplein Herinrichting schoolplein naar speelplein op 4 basisscholen. Het doel is om met de school een plan te maken zodat het schoolplein ingericht wordt op bewegen en spelen. Er wordt een advies gegeven hoe het schoolplein veranderd kan worden tot speelplein. Tevens wordt besproken welke aanvullende maatregelen de school kan nemen tav begeleiding van het spelen. Dit advies wordt afgestemd op de wensen van de school. Na het maken van het plan gaat de school bezig met de uitvoering. Het uitgangspunt is: een uitdagende en veilige speelomgeving met optimale ontwikkelingsmogelijkheden voor elk kind. Gymlessen Het doel is om de inhoud van de gymlessen op de basisscholen te verbeteren en om te komen tot een goede uitvoer van de kerndoelen van het bewegingsonderwijs. Er wordt ingezet om de kennis van de leerkrachten c.q. scholen te vergroten. Team- en individuele begeleiding Begeleiding planmatig bewegingsonderwijs groepen 1 tot en met 8 op 2 basisscholen. De begeleiding wordt gedaan d.m.v. een teampresentatie. Elke leerkracht ontvangt uitgewerkte gymlessen voor de groepen 1-8. Na de presentatie gaat de school zelf aan de slag met de uitvoer van de lessen.
Door het plein in te delen in verschillende activiteiten gebieden worden de kinderen uitgedaagd te gaan bewegen op het schoolplein.
Activiteiten en resultaten 12-18 jaar Ook bij verschillende VO scholen is gestart met de uitvoer van een sport- en beweegscan voor jongeren in de leeftijd van 12-18 jaar. De sport- en beweegscan is ontwikkeld door het NISB (Nederlands Instituut Sport en Bewegen) en geeft informatie over sportdeelname, de gymles, sport in de buurt en bij de sportvereniging met betrekking tot kinderen in de leeftijd van 12-18 jaar. De uitkomsten worden gebruikt bij de voortgang van het project.
Jongeren worden gecoacht om sport- en beweegactiviteiten te bedenken en te organiseren. Dit jaar is er 1 project opgestart en uitgevoerd. Jongeren van het Lauwerscollege hebben de sportdag van klas 1 en 2 volledig veranderd. Er is een stemming via `Hyves` geweest over de onderdelen op de sportdag. Uiteindelijk is er voor unihockey en voetbal gekozen. Tussendoor deden de leerlingen mee aan een clinic breakdance en hadden de leerlingen een gezonde lunch geregeld. Er zijn twee teams geformeerd die bezig gaan met voorbereiding van de activiteit. De uitvoering hiervan zal in 2009 plaatsvinden. Beweegweken in de vakanties In de vakanties worden allerlei sport- en beweegactiviteiten voor de jongeren georganiseerd. Dit jaar zijn er 17 activiteiten door het jongerenwerk en de scholen georganiseerd. Op veel plaatsen is de mobiele Pannakooi ingezet, met daaraan gekoppeld een pannatoernooi. Een leuke manier om de jongeren in beweging te krijgen. De activiteiten sloegen goed aan bij de jongeren. Werksessies in het kader van leefstijl Op de scholen is meer aandacht voor een gezonde actieve leefstijl. Op de scholen is begonnen met een inventarisatie van bestaande activiteiten. Dit heeft bijvoorbeeld geresulteerd in het aanbieden van een gezonde lunch bij de sportdag en een bezoek aan het fitnesscentrum met uitleg over een gezonde leefstijl. Er gebeurde al veel op het gebied van gezonde voeding. Veel scholen kozen ervoor om fysieke weerbaarheidstrainingen aan te gaan bieden. Deze trainingen zullen worden gehouden in 2009. Sportkennismaking tijdens en na schooltijd Het doel is om jongeren in staat te stellen zoveel mogelijk kennis te maken met allerlei vormen van sport en bewegen. Op deze manier kunnen ze een bewuste keuze maken voor een sport die goed bij hen past. Er zijn in totaal 4 grote activiteiten uitgevoerd. Onderdelen bij deze activiteiten zijn: Fierljeppen, fitness, pannavoetbal, voetvolley, bossabal, sport- en spelactiviteiten en zwemvormen. Daarnaast zijn er veel activiteiten voorbereid, waarvan de uitvoering heeft plaatsgevonden in 2009. Hierbij in beeld een aantal activiteiten. Een aantal scholen heeft ondersteuning ontvangen bij de aanschaf en uitleen van materiaal. Scholen hebben zo nieuwe activiteiten in de lessen opgenomen. Deze nieuwe lesinhouden zijn: Fun in athletics en weerbaarheidstraining.
Foto-overzicht:
Bossabal de nieuwe trend in volleybal
De mobiele pannakooi wordt veel gebruikt voor Pannavoetbal
Beachsporten worden populair
kennismaking met waterpolo
Het lespakket Fun in Athletics is door het project aangeschaft en wordt met veel plezier ingezet bij beide projecten.
