2008 VZW HESTIA Beschut Wonen Tienen
Jaarverslag 2008 Hestia vzw Liefdestraat 1 3300 Tienen tel. 016/81.90.67 fax 016/81.48.85 e-mail:
[email protected] www.hestiatienen.be
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 1
2 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Geachte lezer, Mensen met een psychiatrische problematiek, ook als die langdurig en complex is, horen thuis in de maatschappij. Het verblijf in de kliniek dient best zo beperkt mogelijk gehouden te worden, voorbehouden voor de opvang van crisismomenten en/of het volgen van intensievere behandelprogramma’s. Langdurige ziekenhuisopnames worden vervangen door ondersteuning van professionelen in de maatschappij: de zorg wordt vermaatschappelijkt. Patiënten worden geïntegreerd in de ‘normale samenleving’, de geestelijke gezondheidszorg voert een inclusief beleid. Hestia doet dit nu 32 jaar lang, niet met nieuwe woorden maar de facto. Het therapeutische project ‘Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid Hageland’ werkt naar behoren. Naast de partners uit de Tiense regio, werken we samen met de collega’s uit de regio Diest. Die samenwerking loopt wat ons betreft zeer vlot en is voor herhaling/uitbreiding vatbaar. Het aanbod in Tienen werd uitgebreid met een doorgangshuis voor ouderen met psychiatrische problematiek en intensieve begeleidingsnood. Daarmee behoort Hestia ook tot het brede aanbod dat de groep Broeders van Liefde voor de doelgroep ouderen van de Tienen heeft ontwikkeld. De regio heeft heel wat noden op dit vlak, het is dan ook evident om initiatief te nemen. Hestia is nu ook een dienstenonderneming, met dienstencheques voor strijkwerk en onderhoud. De economische crisis is voelbaar, tewerkstellingsprojecten voor onze doelgroepen hebben over het algemeen fel te lijden onder recessie. Dat mag ons echter niet ontmoedigen: werk hebben blijft voor onze cliënten een zeer belangrijke waarde. Arto, het kunstenaarscollectief daarentegen bloeit. Succesvolle tentoonstellingen en lovende kritieken volgden elkaar op in 2008. En ook de tweejaarlijkse show ‘Bruggenbouwers’ kon op veel bijval rekenen. Dat we via dit initiatief in vele Tiense scholen het thema geestelijke gezondheidszorg bespreekbaar kunnen maken, is onze vorm van ‘werken aan destigmatisering’. Met enige fierheid stellen wij u dit jaarverslag voor. Het wil niet volledig zijn, het poogt eerder u iets van onze werking te laten zien. Met dank aan de medewerkers én aan de bewoners/cliënten die samen elke dag een stukje van dit werkstuk hebben gerealiseerd. G. Rector Voorzitter Raad van Beheer vzw Hestia
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 3
Patiënten worden geïntegreerd in de ‘normale samenleving’, de geestelijke gezondheidszorg voert een inclusief beleid.
4 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Inhoudstafel ▌Basisgegevens
Voorstelling Organogram
6 9
▌De werking
Zorgaanbod beschut wonen Visie doorgangshuis voor volwassenen en ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood Zorgaanbod psychiatrische zorg in de thuissituatie Zorgaanbod activiteitencentrum Zorgaanbod ontmoetingscentrum Zorgaanbod therapeutisch project zorgcircuit sociale psychiatrie Zuid-Hageland Dienstenonderneming
10 13 15 16 20 22 26
▌De beleidsdomeinen
Algemeen beleid Administratief en financieel beleid Kwaliteitsbeleid Personeelsbeleid
28 33 34 36
▌De hoogtepunten
Projecten Anders Gewoon Project Koning Boudewijnstichting - ‘Bruggenbouwers’
38 43
▌Praktische info
Plan Coördinaten Contactpersonen Links
50 51 51 51
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 5
Basisgegevens ▌Voorstelling Visie Naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van Hestia hebben we opnieuw stilgestaan bij wat onze visie is: welke accenten willen we leggen, vanuit welke houding, vanuit welke invalshoeken willen we vorm geven aan onze werking? We hebben een kader gemaakt waar we met het volledige team én de bewonersgroep, die in dit proces betrokken werd, achter kunnen staan. Met deze visie willen we een verdere impuls geven aan de vermaatschappelijking van zorg. Onze visie heeft Alexiaanse tradities en is gebaseerd op het Christelijk gedachtegoed. Als rode draad willen we ons laten inspireren door de volgende tekst uit de bijbel: Laat ieder van ons zich richten op het belang van de ander, op wat goed en opbouwend voor hem is. (Uit het Nieuwe Testament, Romeinen 15:2) Hoop Voor de bewoners biedt Hestia de kans om een nieuw leven uit te bouwen en een nieuw evenwicht te zoeken. Hestia wil werken aan ‘herstel’, d.w.z. dat ondanks de beperkingen bij éénieder gezocht wordt hoe hij terug richting kan geven aan zijn leven en hoe hij kan streven naar een vreugdevol, kwaliteitsvol leven in de maatschappij. Enthousiasme Het team engageert zich om samen met de bewoners te blijven zoeken naar oplossingen en vele nieuwe kansen te bieden. Het is creatief, flexibel en gedreven vanuit het geloof in groeimogelijkheden. We volgen de actuele evoluties op de voet en trachten steeds in te gaan op veranderingen en nieuwe noden van de cliënt, zijn omgeving en de samenleving. Samen We richten ons op de bewoner als individu, maar deze staat steeds in relatie met anderen: de huisgenoten, de begeleiding, familieleden, vrienden en kennissen. Deze
Onze visie heeft Alexiaanse tradities en is gebaseerd op het Christelijk gedachtegoed.
6 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
sociale context is een belangrijk aandachtspunt in onze werking. ‘Samen’ verwijst eveneens naar een maatschappelijke dimensie. Hestia wil geen instelling zijn, maar wil de link leggen met de samenleving. Onze bewoners zijn ook burgers en wij streven ernaar dat zij zich kunnen integreren in het maatschappelijke leven. Thuis Hierbij verwijzen we naar de oorspronkelijke naamgeving van ‘Hestia’: Hestia is de Griekse godin van de haard en het gezinsleven. Hestia wil voor zijn bewoners een thuis bieden: een plaats om te leven en te wonen, waar ieder zijn eigen plek krijgt met oog voor warmte, gezelligheid en een huiselijke sfeer. In deze thuissituatie heeft iedereen recht op privacy en veiligheid. Inspraak Onze bewoners zijn volwaardige partners in de zorg. We streven naar een open communicatie zodat zij mee kunnen beslissen over hun eigen leven, over het leven in huis met de medebewoners en over de organisatie. Autonomie We streven ernaar om de bewoners een zo zelfstandig mogelijk leven te laten leiden. Daarbij wordt uitgegaan vanuit hun sterke kanten en hun mogelijkheden. We geloven daarbij ook in de kracht van de bewoners om elkaar te helpen. We stimuleren de bewoners om zelf hun leven in handen te nemen, om hun eigen keuzes te maken en zoeken hoe we hen daarin kunnen ondersteunen.
Erkenning Om haar doelstellingen te bereiken beschikt de organisatie over de volgende erkenning: 82 plaatsen Beschut Wonen erkend voor de periode van 01/04/2003 tot en met 31/03/2009. Hestia beschikt eveneens over een project ‘Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie’, ‘Zorgfunctie Activering’ en het ‘Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid-Hageland’.
Doelgroep Hestia richt zich naar volwassen personen met een psychiatrische of psychosociale problematiek, die ondersteuning nodig hebben in hun maatschappelijk functioneren.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 7
Hestia richt zich naar volwassen personen met een psychiatrische of psychosociale problematiek, die ondersteuning nodig hebben in hun maatschappelijk functioneren.
8 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
▌Organogram
Algemene vergadering Raad van bestuur Voorzitter: dhr. Gust Rector Ondervoorzitter: br. J. Verbelen Secr. Penningmeester: mevr. Lenni Kalogrias
Dagelijks bestuur Voorzitter: dhr. Gust Rector Secr. Penningmeester: mevr. Lenni Kalogrias Coördinerend geneesheer: dr. Asia Mierzejewska Coördinator: mevr. Ariane Dewil
Stuurgroep Coördinator: mevr. Ariane Dewil Psychologe: mevr. Lieve Smet Verantwoordelijke Activiteitencentrum: mevr. Els Van De Sompel Verantwoordelijke Ontmoetingscentrum: dhr. Geert Vandeborght
Beschut wonen Activiteitencentrum Ontmoetingscentrum Psychiatrische zorg in de thuissituatie Logistiek
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 9
De werking ▌Zorgaanbod beschut wonen Hestia is door de overheid erkend voor 82 plaatsen Beschut Wonen. De begeleiding van deze 82 personen situeert zich binnen de huisvesting van Hestia of binnen de eigen huisvesting van de cliënt (Individueel Beschut Wonen) Afhankelijk van de individuele noden van de cliënt wordt begeleiding geboden op diverse terreinen van zijn maatschappelijk functioneren. - Zorg voor kwaliteit van wonen en hulp bij huishoudelijke taken - Zorg voor sociale ondersteuning thuis - Zoeken naar sociale ondersteuning buitenshuis - Regelen van voldoende financiële middelen - Zoeken naar voldoende activiteiten overdag - Aandacht voor verwerking van en zingeving van de beperkingen - Informatie geven over ziekte aan de cliënt en familie - Werken aan medicatietrouw - Opvolging van symptoomverandering - Crisisinterventie - Opvolging lichamelijke gezondheid - Continuïteit van zorg organiseren - Zorg coördineren Hestia beschikt over een gedifferentieerd woonaanbod: Gemeenschapshuizen Deze woningen worden voorzien voor cliënten die kiezen voor een langer verblijf binnen Beschut Wonen. Hier wonen 3, 4 tot 5 mensen samen in één huis. Alle cliënten hebben een eigen kamer voorzien van een wasgelegenheid. Daarnaast zijn er gemeenschappelijke ruimtes zoals keuken, woonkamer of andere ruimtes waar de groep bewoners gezamenlijk voor verantwoordelijk is. De cliënt krijgt een verblijfsovereenkomst van onbeperkte duur.
Hestia is door de overheid erkend voor 82 plaatsen Beschut Wonen.
Doorgangshuizen Binnen deze 4 woningen krijgt de cliënt een verblijfsovereenkomst van bepaalde duur, meestal één jaar. De begeleiding is erop gericht om de cliënt op termijn opnieuw zelfstandig te laten wonen. Één doorgangshuis is specifiek voor cliënten met eetstoornissen en Post Traumatische Stress Stoornis en één is bijzonder bedoeld voor zowel voor volwassenen en ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood. De twee andere doorgangshuizen richten zich naar een heterogene problematiek. Studio-wonen Hestia beschikt over een aantal studio’s, bedoeld voor mensen die moeilijk in groep kunnen samenleven of voor mensen uit de doorgangshuizen, als tussenstap tot volledig zelfstandig wonen. Appartementen Hestia beschikt over een aantal appartementen voor koppels welke tijdelijke of blijvende ondersteuning nodig hebben.
10 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Individueel Beschut Wonen Hier wordt begeleiding aangeboden binnen de eigen huisvesting van de cliënt. Overzicht bezetting 2008 Gemeenschapshuizen Studio’s Doorgangshuizen
102,31 % 40 plaatsen 96,07 % 15 plaatsen 92,68 % 16 plaatsen
Koppel-wonen
100,00 %
2 plaatsen
Individueel Beschut Wonen
107,83 %
9 plaatsen
Cijfergegevens Aantal begeleidingen In 2008 werden 106 mensen begeleid binnen Beschut Wonen. Er waren 26 nieuwe cliënten. 26 verlieten Beschut Wonen. Populatie Van de 106 mensen zijn er: 63 van het mannelijke geslacht (59 %) 43 van het vrouwelijke geslacht (41 %) Gemiddelde leeftijd De totale gemiddelde leeftijd van alle bewoners van Beschut Wonen bedraagt 47 jaar. De jongste bewoner is 19 jaar, de oudste is 76. Diagnose Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Stoornissen in middelengebruik Stemmingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Eetstoornissen Mentale handicap Stoornissen kind en adolescent Andere Onbekend Totaal
27 13 10 6 5 4 2 2 3 72
37,5 % 18,0 % 14,0 % 8,0 % 7,0 % 5,5 % 3,0 % 3,0 % 4,0 % 100,0 %
Gemiddelde verblijfsduur van de totale populatie De gemiddelde verblijfsduur bedraagt 6 jaar. 31 % van de cliënten verblijft maximum 1 jaar binnen Beschut Wonen, 32 % verblijft tussen de 1 jaar en 5 jaar en 37 % verblijft langer dan 5 jaar binnen Beschut Wonen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 11
In 2008 werden 106 mensen begeleid binnen Beschut Wonen.
Opnames en ontslagen 2008 binnen Beschut Wonen Van de 26 nieuwe opnames binnen Beschut Wonen werden 25 personen verwezen vanuit de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen Tienen en 1 persoon door een ambulante psychiater. Verwijzende instantie
Doorgangshuis
BAT Ter Berken BAT Ter Dennen BAT Ter Wilgen BAT Ter Linden BAT Ter Eiken Ambulante psychiater
Doorgangshuis Ter Berken
Doorgangshuis Ter Linden
Gemeenschapshuis
6 2 1 4 9
3 1
Opnames 2008 / diagnostische categorieën De belangrijkste diagnosegroep is schizofrenie en andere psychotische stoornissen (31 %), gevolgd door stoornissen in middelengebruik (23 %) en eetstoornissen (23 %). Ontslagen 2008 / bestemming Van de 26 ontslagen cliënten binnen Beschut Wonen gaan 10 personen opnieuw zelfstandig wonen, 5 personen worden opnieuw heropgenomen in de psychiatrische kliniek. Zelfstandig Overleden PZT Familie Service-flat P.Z. BAT
10 1 5 4 1 5
Contactgegevens
Van de 26 nieuwe opnames binnen Beschut Wonen werden 25 personen verwezen vanuit de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen Tienen.
Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Website: www.hestiatienen.be Coördinator: Ariane Dewil Coördinerend psychiater: dr. Asia Mierzejewska Psycholoog: Lieve Smet Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 08.30 u - 18 u in het weekend: 08.30 u - 12.30 u
12 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
▌Visie doorgangshuis voor volwassenen en ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood Situering Hestia is door de overheid erkend voor 82 plaatsen beschut wonen. Drie plaatsen bevinden zich in de Oorlogsvrijwilligersstraat 4, een doorgangshuis in nauwe samenwerking met de afdeling Ter Linden van de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen. Het huis is bijzonder bedoeld voor zowel volwassenen als ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood.
Aanbod Binnen het doorgangshuis krijgt de bewoner een verblijfsovereenkomst van bepaalde duur. Zowel kandidaten die terug naar familie gaan of alleen wonen overwegen, maar deze stap te groot vinden, als kandidaten die een rustoord, Hestia of andere doorverwijzingen overwegen, krijgen in het doorgangshuis de kans om hun mogelijkheden uit te proberen. Buiten de begeleiding van Hestia wordt bijkomende ondersteuning aangeboden door externe hulpverleners (poetshulp via dienstencheques, Landelijke thuiszorg, Wit Geel Kruis, …). Deze externe hulpverlening zal een aantal zaken opvolgen, zoals samen koken, poetsen en boodschappen doen, dit afhankelijk van de noden van de individuele bewoner. Het wel of niet hulp verstrekken door deze externe hulpverleners zal dus mede afhankelijk zijn van het functioneren van de bewoner. Doel is om de bewoners zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren. Aangezien in huis getracht wordt om samen te leven met elkaar, moet de bewoner kunnen functioneren in groep. Wekelijks de huisvergadering mee volgen is vereist. Er wordt verwacht van de bewoner om een dagbezigheid te hebben, aangepast aan diens mogelijkheden. Het ontmoetingscentrum, activiteitencentrum, dagopvang dienstencentrum, daghospitaal op Ter Linden, … behoren tot de mogelijkheden.
Aanmelding De aanvraag om in het doorgangshuis te komen wonen kan best tijdig gebeuren, zodat er voldoende tijd is om deze stap goed voor te bereiden in samenwerking met de kandidaat, het multidisciplinair team van de doorverwijzer en het team van Hestia.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 13
Het doorgangshuis is bijzonder bedoeld voor zowel volwassenen als ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood.
Contactgegevens Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Psychologe: Lieve Smet Coördinator: Ariane Dewil Coördinerend psychiater: dr. Mierzejewska Huisverantwoordelijke: An Hauchecorne Co-huisverantwoordelijke: Lucienne Janssens Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 8.30 u - 18 u in het weekend: 8.30 u - 12.30 u
Samenwerking Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen, Tienen CGG Vlaams Brabant Oost vestigingsplaats Tienen Geïntegreerde diensten Thuiszorg ‘GOAL’
Foto boven An Hauchecorne Foto onder Lucienne Janssens
14 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
▌Zorgaanbod psychiatrische zorg in de thuissituatie Het doel van de Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie is om voor personen met een psychiatrische problematiek, die in hun eigen thuissituatie wonen, zorg aan te bieden in samenwerking met de reguliere thuiszorg. Advies en teamondersteuning t.a.v. de reguliere thuiszorg Eerste lijn werkers kunnen beroep doen voor advies m.b.t. de hulpverlening aan de psychiatrische patiënt in de thuissituatie, via intervisie en vorming. ADL-training en hulp bij dagstructurering. Een ergotherapeut onderzoekt de mogelijkheden van de cliënt op het vlak van zijn/haar zelfredzaamheid en biedt een korte gerichte training aan in samenwerking met eerste lijn werkers. Zorgcoördinatie Met behulp van het zorgenplan wordt een netwerk op maat van de individuele noden van de cliënt uitgebouwd. Psychiatrische ondersteuning aan de cliënt en de familie in zijn thuismilieu. De behoefte van de cliënt en zijn gezin vormen het uitgangspunt. Via een wekelijks huisbezoek trachten we de draagkracht van de cliënt en de mantelzorg te vergroten zodat (her)opname, maatschappelijke isolatie en stigmatisering worden voorkomen. Het uiteindelijke doel is de persoonlijke groei en het welbevinden van de cliënt in zijn omgeving in stand te houden of te bevorderen. Heel wat thuiszorgorganisaties worden geconfronteerd met moeilijke, complexe situaties. Advies en/of teamondersteuning is hierbij noodzakelijk. Aan de volgende organisaties werd concreet ondersteuning aangeboden door de psychologe en ergotherapeute van Hestia: - OCMW Tienen - CVD (Centrum Van Diensten) Tienen, Linter, Landen
Het doel van de Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie is om voor personen met een psychiatrische problematiek, die in hun eigen thuissituatie wonen, zorg aan te bieden in samenwerking met de reguliere thuiszorg.
Contactgegevens Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Coördinerend geneesheer: dr. Asia Mierzejewska Coördinator: Ariane Dewil Psycholoog: Lieve Smet Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 08.30 u - 18 u in het weekend: 08.30 u - 12.30 u
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 15
▌Zorgaanbod activiteitencentrum Situering In het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ worden zinvolle dagactiviteiten op maat aangeboden. Hierbij gaat het om arbeidsvervangende activiteiten in het kader van arbeidszorg of wordt er samen met de cliënt een traject naar vrijwilligerswerk, vorming of opleiding uitgestippeld. Arbeidszorg is bedoeld voor mensen die niet, nog niet of niet meer terecht kunnen in het reguliere of beschermde arbeidscircuit. Arbeidszorg biedt hen arbeidsmatige activiteiten aan in een werkomgeving die ofwel op productie ofwel op dienstverlening gericht zijn, en ondersteunt hen daarbij.
Visie De basisvisie van waaruit gewerkt wordt, is het recht op arbeid. Het aanbieden van arbeidsvervangende activiteiten heeft positieve effecten: - arbeid levert status; - arbeid structureert de tijd; - arbeid bevordert de sociale contacten; - arbeid ontwikkelt competenties; - arbeid verhoogt de eigenwaarde; - arbeid geeft zin aan het leven. Bij het aanbieden van activiteiten vertrekken we vanuit de mogelijkheden van de client en worden inspraak, participatie en autonomie nagestreefd. Arbeid verhoogt de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de cliënt waardoor een maximale integratie en inclusie in de maatschappij gerealiseerd kan worden.
Aanbod
In het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ worden zinvolle dagactiviteiten op maat aangeboden.
De maatschappelijke zinvolheid van de activiteiten staat centraal. Het aanbod is gedifferentieerd en bestaat uit volgende activiteiten: Huishoudelijke activiteiten Keukenatelier (bakken, zelf leren bereiden van gezonde eenvoudige maaltijden, gebak, confituur en choco maken…) Was- en strijkatelier Via was- en strijkactiviteiten willen we de cliënten nieuwe vaardigheden bijbrengen om een zelfstandig leven te ondersteunen. Ambachtelijke activiteiten Kaarsenatelier Papieratelier Crea-atelier Vervaardigen van themaproducten bijvoorbeeld bij Kerst, Pasen…
16 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
In deze ateliers staat het productwerken centraal. Het realiseren van mooie, verkoopbare en kwalitatief hoogstaande producten wordt beoogd. Hierdoor wordt het bezig zijn met … een werk. Arbeidsgerichte activiteiten Semi-industrieel werk Hieronder verstaan we allerlei tel-, inpak- en verpakwerk voor diverse firma’s. De taak van de cliënt binnen het productieproces moet voor hem duidelijk zijn. Hij vormt een cruciale schakel binnen een groter geheel. Tuinatelier Elke voormiddag onderhoudt een tuinploeg de tuinen van VZW Hestia. In een eigen groentetuin worden groenten en fruit geteeld voor de verkoop en voor eigen verwerking. Daarnaast beschikken we over een serre waarin tuinkruiden en serregroenten gekweekt worden. Winkelproject Via een wekelijkse stand aan de receptie van het ziekenhuis en in een eigen winkeltje ‘Arco’ aan het Ontmoetingscentrum Den Band worden onze producten verkocht. Vormende activiteiten Binnen deze activiteiten staan educatie, vorming en info over maatschappelijke thema’s centraal. De betrokkenheid met en oriëntatie in de maatschappij zijn belangrijke aandachtspunten. Trajectwerking Opstarten en opvolgen van een individueel traject naar opleiding, vorming of vrijwilligerswerk op arbeidszorgniveau. Hierbij gaat het over een voortdurende en systematische begeleiding van de cliënt gericht op doorstroming. Deze doorstroming kan vertikaal gebeuren naar bv een sociale of beschutte werkplaats maar ook horizontaal naar andere arbeidszorgprojecten die meer bij de interessesfeer of behoeften van de cliënt aanleunen.
Aanmelding Aanmelden kan bij Els Van De Sompel op alle werkdagen tussen 8 u en 12 u en 13 u en 16 u, behalve op woensdag-, donderdag- en vrijdagnamiddag. Na een kennismakingsgesprek (verzamelen van identificatiegegevens, overlopen van de afspraken en een rondleiding in de lokalen) geeft de coördinerend geneesheer haar goedkeuring. Na een proefweek volgt een evaluatie waarna in samenspraak een individueel werkschema of trajectplan wordt opgesteld.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 17
Het realiseren van mooie, verkoopbare en kwalitatief hoogstaande producten wordt beoogd.
Contactgegevens Het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ is open van 9 u - 11.30 u en van 13.30 u - 16 u Woensdag- en donderdagnamiddag is het activiteitencentrum gesloten. Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel. 016/80.79.11 Fax 016/82.13.08 met vermelding ‘Activiteitencentrum’ E-mail:
[email protected] Contactpersoon: Els Van De Sompel
Cijfergegevens Aantal begeleidingen In 2008 werden 122 mensen begeleid in het activiteitencentrum. Er waren 33 nieuwe aanmeldingen. 46 verlieten het activiteitencentrum. Schematisch Gestopt in 2008 Nog steeds aanwezig Totaal
Gestart voor 2008 28 61 89
Gestart in 2008 18 15 33
46 76 122
Populatie Van de 122 mensen zijn er: 72 van het mannelijke geslacht (59 %) 50 van het vrouwelijke geslacht (41 %)
In 2008 werden 122 mensen begeleid in het activiteitencentrum.
Gemiddelde leeftijd De totale gemiddelde leeftijd van alle deelnemers van het activiteitencentrum bedraagt 48,1 jaar. Diagnose Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Ethylisme Stemmingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Mentale handicap Sociale psychiatrie Angststoornissen Totaal
18 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
52 23 18 17 5 5 2 122
43 % 19 % 15 % 14 % 4% 4% 2% 100,0 %
Laatste werkervaring Voor 78 % is de laatste werkervaring meer dan 5 jaar geleden. Voor 10 % is de laatste werkervaring meer dan 1 jaar geleden. Voor 3 % is de laatste werkervaring minder dan 1 jaar geleden. 8 % heeft nooit gewerkt. 1 % werkt nog steeds. Gemiddelde verblijfsduur Gemiddeld zijn de deelnemers in het AC tussen de 4 en de 5 jaar aanwezig. Doorverwijzingen naar het activiteitencentrum De 122 cliënten van het activiteitencentrum komen via volgende afdelingen: 43 personen komen van Hestia BW 9 personen komen van PZT 1 persoon werd doorgestuurd via het TOP overleg van Hestia 33 personen komen van het daghospitaal 10 personen komen van Ter Eiken 5 personen komen van Ter Linden 6 personen vanuit Ter Wilgen 13 personen hebben een contract met het AC 2 personen komen vanuit Activering+ Individuele trajectbegeleiding Van de 122 personen die dit jaar begeleid werden volgden 12 personen een individuele trajectbegeleiding.
Gemiddeld zijn de deelnemers in het AC tussen de 4 en de 5 jaar aanwezig.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 19
▌Zorgaanbod ontmoetingscentrum Situering In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ontmoet men elkaar op een laagdrempelige manier. De klemtoon ligt op het vrijblijvend karakter: gewoon aanwezig zijn, genieten van elkaars gezelschap, al dan niet participeren aan een aangeboden programma en opvulling van vrije tijd. Het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ wil in de eerste plaats laagdrempelig zijn en biedt een uitbreiding aan van het sociaal netwerk. Door maatschappelijke participatie te stimuleren probeert men sociaal isolement te doorbreken. Via het Ontmoetingscentrum is vzw Hestia lid van de Tiense cultuurraad en Steunpunt Vakantieparticipatie. De begeleiders kennen de cliënten en zorgen voor een comfortabel leefklimaat. Ook de kleinschaligheid van het project maakt dat mensen méér en ánders worden aangesproken.
Aanbod Agenda In het Ontmoetingscentrum kan men steeds terecht voor een vrijblijvend praatje, een tasje koffie, wat lectuur. Maar er is ook een aanbod van een vast programma. Dit vast programma wordt tweemaandelijks opgesteld met inspraak van de cliënten, de agenda wordt dan bezorgd aan alle cliënten. De hoofdlijnen van de agenda zien er als volgt uit:
In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ontmoet men elkaar op een laagdrempelige manier.
dag maandag
van 13u30 15u30
tot 16u00 16u00
activiteit Cybercafé (computerles, internet) Start to run
dinsdag
18u00
20u00
Sportactiviteit (zwemmen, poolen, fietsen, enz.)
woensdag
09u00
11u30
13u30
16u00
16u00
18u00
Vorming (actualiteit, journaal) Ontspannende namiddag in het O.C. Voorbereiding ‘Gezonde Snack’ Gezonde Snack
13u30
16u00
17u00 18u00
18u00 20u00
10u00
15u00
09u00 09u00
12u00 12u00
donderdag
1e zaterdag van de maand zaterdag zondag
20 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Ontspannende namiddag buiten het O.C. (wandelen, stadsbezoek, museumbezoek, enz.) Cybercafé (computerles, internet) Kaartavond Stuif-in (met maaltijd) Gezellig samenzijn Gezellig samenzijn
Vakanties Vakanties worden verscheidene malen per jaar georganiseerd. Zo gingen we in het voorjaar naar Santa Susanna in Spanje (Costa Brava). Spanje is voor onze bewoners een geliefde trekpleister en tevens betaalbaar. In de zomervakantie werd er een citytrip georganiseerd naar Kopenhagen. In november werd een budgetvriendelijk weekend georganiseerd naar Westende. Dankzij de samenwerking met Toerisme Vlaanderen konden we aan een sociaal tarief een pand in Westende huren. Bruggenbouwers Om de twee jaar wordt er vanuit het Ontmoetingscentrum een voorstelling georganiseerd in het Cultureel Centrum van Tienen. Deze voorstelling wordt opengesteld voor de Tiense bevolking en de derde graad van het secundair onderwijs. Dit project rond beeldvorming en destigmatisering werd samen met het PISO en de cliënten van het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ gegeven. In 2007 werden de teksten geschreven voor de voorstelling van 2008: ‘Bruggenbouwers wijzen de weg naar herstel’. Een intensief werk. In oktober kwamen de leerlingen van het PISO om de veertien dagen op bezoek om samen een stuk van de voorstelling voor te bereiden. Op 18, 19 en 20 mei vond onze voorstelling plaats in de stadsschouwburg van Tienen. De Wijzer Er bestaat een nauwe samenwerking tussen het Ontmoetingscentrum en vzw Psylos (sportfederatie in de Geestelijke Gezondheidszorg). Via ‘De Wijzer’ (een dochterorganisatie van vzw Psylos) wordt een vrijwilligerswerking ondersteund. Zo kan men beroep doen op een vrijwilliger om samen een ontspannende activiteit te ondernemen. Samen gaan zwemmen, een tasje koffie drinken, wandelen, enz. behoort tot de mogelijkheden. Het is de bedoeling dat een bewoner samen met één vrijwilliger een individueel vrijetijdstraject bewandelt. Zo kan men zich geleidelijk integreren in de samenleving. Vanuit het Ontmoetingscentrum wordt de relatie vrijwilliger-cliënt begeleid door de vrijwilligerscoach. Cybercafé In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ is er een cybercafé. Er staan verscheidene moderne computers met internetverbinding klaar voor de bezoekers. De bezoekers kunnen er hun e-mail nakijken en verzenden, het internet raadplegen, chatten, enz. Tegelijkertijd kan men er ook eenvoudige computerles krijgen. Dit cybercafé kwam tot stand met de steun van de provincie Vlaams-Brabant.
Aanmelding In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ben je welkom. Je mag er vrijblijvend een praatje komen maken of deelnemen aan de activiteiten. Ben je van plan om op regelmatige basis naar het Ontmoetingscentrum te komen, dan overleggen we samen en noteren we enkele gegevens.
Contactgegevens Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ Veldbornstraat 15, 3300 Tienen Tel.: 016/89.67.10 - Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Contactpersoon: Geert Vandeborght
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 21
Dit cybercafé kwam tot stand met de steun van de provincie VlaamsBrabant.
▌Zorgaanbod therapeutisch project zorgcircuit sociale psychiatrie Zuid-Hageland Volwassenen met psychische en/of psychiatrische problemen die complex en langdurig zijn, krijgen vaak hulp van verschillende voorzieningen; zowel vanuit de geestelijke gezondheidszorg als de thuiszorg. De hulpverleners kennen elkaar soms niet of komen nauwelijks met elkaar in contact. Vaak weten ze slechts vaag welke hulp er nog geboden wordt.
De meerwaarde van overleg Vanuit een goed overleg kan beter ‘samen’gewerkt worden aan een meer geïntegreerde hulp- en zorgverlening, ieder vanuit zijn specifieke deskundigheid, met een ‘brede bril’ en over de muren van de verschillende voorzieningen en sectoren heen. Er wordt gezocht naar afstemming waarbij eventueel overbodige of overlappende activiteiten kunnen worden vermeden óf leemtes beter worden ingevuld.
De plaats van de cliënt De vraag en de noden van de cliënt, met bijzondere aandacht voor de (minderjarige) kinderen en eventuele partner, zijn steeds het uitgangspunt. We streven naar ‘maatwerk’ waarbij een maximale inbreng en actieve deelname van de cliënt en/of zijn familie gestimuleerd wordt: indien niet in volledige of gedeeltelijke deelname aan het overleg, dan in elk geval in de voorbereiding en opvolging van het overleg. Hierin wordt de cliënt bijgestaan door een hulpverlener met wie een vertrouwensrelatie is opgebouwd. De cliënt neemt dus een centrale rol in, waarbij zijn autonomie en ritme gerespecteerd wordt en tevens rekening gehouden wordt met zijn mogelijkheden en beperkingen.
Foto boven: Lenni Kalogrias
De rol van de circuitcoördinator De inhoudelijke circuitcoördinator is een ‘neutrale’ en ‘vaste’ persoon. Zij organiseert het overleg, nodigt alle betrokkenen uit en zit het overleg voor. Daarbij: - werkt zij naar een constructieve en gemeenschappelijk gedragen aanpak met duidelijke afspraken. Deze afspraken zijn een inspanningsverbintenis maar kunnen geen resultaatsverbintenis inhouden. - bewaakt zij het ‘gedeeld beroepsgeheim’, waarbij elke hulpverlener verantwoordelijk blijft binnen het kader waarin hij/zij is tewerkgesteld. - ligt in de verslaggeving de klemtoon op de gemaakte afspraken m.b.t. functie en rol van elke hulpverlener. - wordt, indien wenselijk, een opvolging van het overleg voorzien.
22 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Criteria therapeutisch project Criteria therapeutisch project - cliënten tussen 18 en 60 jaar - psychische/psychiatrische problematiek die langdurig en (multi)complex is - regio Hageland - minstens 3 formele partners zijn betrokken in de concrete hulpverlening - cliënt is (wordt) op de hoogte (gesteld) - de cliënt dient formeel opgenomen te worden in het therapeutisch project. Hoe een overleg aanvragen? Elke hulpverlener of cliënt kan een TOP-overleg aanvragen. Hiervoor neemt men contact op met één van de twee inhoudelijke circuitcoördinatoren, elk dus verantwoordelijk voor een deelregio. De woonplaats van de cliënt en het hulpverleningsnetwerk zijn richtinggevend voor wie finaal de coördinatie van het overleg op zich neemt. Wie de opvolging van de hulpverlening op zich zal nemen (zorgbemiddelaar), kan per cliënt veranderen en wordt op het eerste overleg afgesproken.
Financiële ondersteuning van het overleg Voor elk overleg dat per kwartaal doorgaat, voorziet het RIZIV een vergoeding van € 129,12/overleg, verdeeld over de aanwezige voorzieningen en zelfstandigen.
Elke hulpverlener of cliënt kan een TOPoverleg aanvragen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 23
De formele partners van het therapeutisch project Psychiatrisch Ziekenhuis & ontslagmanagement - P.Z. St.-Annendael Diest - P.Z. Broeders Alexianen Tienen Beschut Wonen - De Linde Diest - Hestia Tienen Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost (CGG VBO), Vestigingsplaatsen - Aarschot - Diest - Tienen Psychiatrische zorg in de Thuissituatie - Project Psychiatrische ThuisZorg Diest - Hestia Tienen Geïntegreerde Diensten Thuiszorg GOAL GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven (Administratieve coördinatie van het Therapeutisch project) Christelijke Ziekenfonds arrondissement Leuven Centrum Algemeen Welzijnswerk ‘Hageland’ PAAZ Heilig Hart Ziekenhuis VZW Begeleid Wonen Leuven Daarnaast werden in Zuid-Hageland nog 22 TOP-overleg momenten georganiseerd voor 12 cliënten. Deze overleg momenten voldoen niet aan de criteria van het therapeutisch project. In het afgelopen werkjaar werden 9 nieuwe dossiers opgestart en 4 lopende dossiers beëindigd.
Contactgegevens Lenni Kalogrias Circuitcoördinator Regio Zuid-Hageland CGG VBO, Tienen 016/80.17.50
[email protected] Vzw Hestia Tienen 016/80.79.12
[email protected]
24 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Cijfergegevens Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Hageland Aantal inclusieoverlegmomenten gedurende de periode van 01/04/2008 - 01/03/2009 Datum Aantal Inclusieoverleg geïncludeerden 18/06/2008 7 30/09/2008 2 10/12/2008 1
Overzicht van 01/04/2007 tot 01/03/2009 Totaal aantal inclusies: 57 Exclusies: 18 Lopende begeleidingen: 39
1 1
1 1
1
Betgeleid Wonen Tienen
3
Justitiehuis
0 8
PZT STIPT
0
PAAZ H. Hart Tienen tot 01/04/’08 sinds 04/’08: formele partner
5
CAW Hageland
6 6
Ontslagmanagement Diest
4
Ontslagmanagement Tienen
10 17
PZT regio Diest
3
PZT Hestia Tienen
4 5
CM Leuven
1
Informele Informele Informele residentiële ambulante andere GGZ GGZ
Formele andere
GDT GOAL
1
CGG Vlaams Brabant Oost
11 15
Formele eerstelijns gezondheidszorg
Formele ambulante GGZ
IBX De Linde
3 Totaal
IBW Hestia
PK Broeders Alexianen Tienen PZ Sint-Annendael Diest PAAZ H. Hart Tienen
Formele TP 18 Formele semi3/3/’09 residentiële GGZ residentiële GGZ
3 4
Redenen voor exclusie Op vraag van cliënt/mantelzorger/geen mandaat Eenmalig overleg bleek voldoende Langdurige opname Geen 3 formele partners Overlijden Overdracht ander TP Verhuisd Vanuit partners overleg: niet nakomen van afspraken Cliënt spoorloos
4 3 2 2 3 2 1 1 1
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 25
▌Dienstenonderneming Strijkatelier 100 % katoen Doelstellingen Strijkatelier 100 % Katoen is een socio-economisch project. - De belangrijkste doelstelling is het creëren van tewerkstelling voor personen die o.w.v. diverse problemen minder kansen hebben op de arbeidsmarkt. - Creëren van ‘echte jobs’ met een arbeidsovereenkomst, geen nepstatuten. - Initieel beoogden we de doelgroep van mensen met psychiatrische of psychosociale problemen. Het werken binnen het Dienstencheque systeem, waarbij er binnen een bepaalde tijd een bepaalde hoeveelheid gestreken moet worden, wordt door hen als te stresserend ervaren. Het strijkatelier blijft natuurlijk open staan voor deze doelgroep, bij vacatures richten wij ons nu tot alle personen die omwille van diverse redenen langdurig werkloos zijn en hierdoor minder kansen hebben op de arbeidsmarkt. - Naast deze sociale doelstellingen hebben we als strijkdienst ook een economische doelstelling. - Via de strijkdienst wordt een nood, een behoefte in de maatschappij ingevuld. - Het ‘te veel werk’ van de ene betekent een ‘kans op werk’ voor de andere. - Professioneel en kwalitatief hoogstaand werk met een correcte klantenbediening leveren is eveneens een belangrijke doelstelling. De werkprestaties Naarmate het klantenbestand groeit en er per maand meer dienstencheques binnenkomen, groeit eveneens het aantal strijkuren. Momenteel zijn 4 strijkers in vastdienstverband. Het totale FTE is 3,5. Er wordt gemiddeld 122 uren per week gewerkt door de strijksters.
De belangrijkste doelstelling is het creëren van tewerkstelling voor personen die o.w.v. diverse problemen minder kansen hebben op de arbeidsmarkt.
De gebruikers Eind 2008 telt het strijkatelier 226 klanten. In 2007 waren dit 195 klanten. Er is dus een groei van 31 klanten. De gebruikers zijn afkomstig uit Tienen en haar deelgemeenten en uit nabij gelegen steden. Hierbij gaat het om mensen die buiten Tienen wonen maar hier werken en ’s morgens, voor hun werk, strijkgoed binnenbrengen. Elke maand melden zich gemiddeld 4.33 nieuwe klanten aan (in 2007 waren dit er 4.25 per maand) In totaal waren in 2008 52 nieuwe klanten en 21 klanten verlaten het strijkatelier. De concurrentie met de vele nieuwe strijkateliers en de economische crisis eind 2008 spelen daar zeker een factor in.
26 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Enquête Ooievaarsnest In februari 2008 deden wij een rondvraag bij de ouders van kinderen in het Ooievaarsnest om na te gaan of er nood is aan een strijkpunt ter plaatse. Voorbeeld van de bevraging: Beste ouders, Graag willen wij u even bevragen. Zou u gebruik maken van een strijkpunt hier in het Ooievaarsnest? Dit zou erin bestaan dat u uw gewassen kleding hier bezorgt in een wasmand en 2 dagen later fris gestreken terug meeneemt. De betaling gebeurt met dienstencheques. F Ja, ik zou hiervan gebruik maken F Neen, ik wens hier geen gebruik van te maken
28 personen antwoordden positief met volgende bemerkingen: - misschien af en toe; - indien correcte prijs; - op piekmomenten thuis; - misschien niet wekelijks maar zeker maandelijks. 25 personen antwoordden negatief. 7 personen lieten het formulier onbeantwoord. Uiteindelijk werd het strijkpunt niet uitgewerkt o.w.v. praktische moeilijkheden. - Het Ooievaarsnest had niet direct een ruimte waar de wasmanden verzameld konden worden. - De manden zouden achter slot moeten staan. - Een personeelslid zou telkens de manden moeten ontvangen en teruggeven aan de ouders. - Uiteindelijk bevindt het strijkatelier zich in een aansluitende straat met het Ooievaarsnest en vallen de openingsuren voor de meeste ouders gunstig te combineren met de ophaalmomenten van hun kinderen. Via deze enquête werd het bestaan van Strijkatelier 100 % Katoen onder de aandacht geplaatst. Op regelmatige tijdstippen zullen wij folders en affiches bezorgen in het Ooievaarsnest om zo ons Strijkatelier in de aandacht te houden.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 27
Via deze enquête werd het bestaan van Strijkatelier 100 % Katoen onder de aandacht geplaatst.
Plechtige opening nieuwe strijkatelier Op vrijdag 23 mei werd het nieuwe strijkatelier plechtig geopend. Om 15 u was er een persvoorstelling waarop de belangrijkste kranten en dagbladen aanwezig waren. Alle klanten van het strijkatelier, de bewoners uit de aanpalende straten en organisaties waarmee wordt samengewerkt werden uitgenodigd. Perspectieven Voor de eerste keer in het bestaan van het strijkatelier zijn de vooruitzichten voor 2009 niet zo gunstig. We merken dat er gemiddeld minder dienstencheques per maand binnenkomen dan er strijkuren per maand zijn. Met de verhuis van het strijkatelier zijn de vaste kosten van de uitbating verhoogd t.o.v. vorig jaar. De prijs van de dienstencheque is van € 7 naar € 7,5 gegaan. Dit zorgt ervoor dat een aantal klanten aangeven in de toekomst zelf te gaan strijken. Er blijven nieuwe strijkateliers in en rond Tienen bijkomen wat de concurrentie scherper maakt. Tot slot laat in het algemeen de economische crisis zich voelen bij onze klanten. Besluit Begin 2009 zullen wij genoodzaakt zijn een evaluatie van het strijkatelier te organiseren om hierna de gepaste maatregelen te treffen en zo van het strijkatelier ook in de toekomst een gezond goeddraaiend sociaal-economisch bedrijf te houden.
Onderhoud Hestia beschikt eveneens over een erkenning als dienstenonderneming voor de dienstverlening onderhoud.
Op vrijdag 23 mei werd het nieuwe strijkatelier plechtig geopend.
Doelstellingen De doelstelling van deze dienstverlening is conform het strijkatelier nl. creëren van ‘tewerkstelling’ voor personen die omwille van diverse problemen minder kansen hebben op de arbeidsmarkt en dit met een ‘reële arbeidsovereenkomst’. De werkprestaties Momenteel werkt 1 persoon fulltime. Het takenpakket bestaat uit onderhoud van de woning en boodschappen doen.
Overzicht spreiding over 2 weken Woningen van Beschut Wonen (in totaal 36 cliënten) Externe woningen Cliënten van Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Cliënten binnen Individueel Beschut Wonen
28 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
10 4 2 2
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 29
Beleidsdomeinen ▌Algemeen beleid Vermaatschappelijking van zorg Van bij de oprichting van Hestia in 1976 stond de rehabilitatiegedachte op de voorgrond namelijk: mensen met ernstige en langdurige psychiatrische problemen hebben het recht op een eigen bestaan en een eigen plek in de samenleving. Met hierbij de mogelijkheid om op eigen voorwaarden aan de samenleving deel te nemen en zin te geven aan het eigen bestaan. Het zorgaanbod van Hestia is gericht op verschillende levensdomeinen: wonen, werken, leren en vrije tijd en persoonlijke domeinen van gezondheid, zelfzorg, zingeving en sociale relaties. Belangrijke elementen hierbij zijn ‘empowerment’ en ‘herstel’: het bevorderen van de kracht en de autonomie van cliënten en van het eigen ‘herstelverhaal’ van de cliënt.
Doelstelling Om een antwoord te bieden aan de noden en wensen van de huidige zeer heterogene doelgroep, zowel naar leeftijd alsook de problematiek hebben we nood aan een instrument om cliënten gericht te ondersteunen. Onze doelstelling hierbij is een ‘herstelgeoriënteerde rehabilitatiegerichte’ benadering met als uitgangspunten: Vanuit perspectief van de cliënt - Cliënten in hun waarde laten (respectvol) - Rust en empathie bieden - Niet werken vanuit stoornis en beperkingen, maar vanuit individuele mogelijkheden (hoopvol) - Ruimte geven aan de eigen betekenis van de cliënt (emancipatorisch) - Shared decision-making - Informatie geven over herstelmogelijkheden - Cliënten helpen zichzelf te helpen
Onze doelstelling is een ‘herstelgeoriënteerde rehabilitatiegerichte’ benadering.
Vanuit perspectief van de hulpverlener - Inclusie van het participatiemodel - Kiezen voor een integrale benadering - Probleemgericht - Ontwikkelingsgericht - Omgevingsgericht - Werken aan herstel, empowerment - Zorg op maat - Zorgcoördinatie - Zorgcontinuïteit
30 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Instrument Om methodisch, systematisch en rehabilitatiegericht te handelen hebben wij vanuit de begeleiding van Hestia een nieuw begeleidingsplan ontwikkeld. Het begeleidingsplan is een hulpmiddel waarbij vragen en behoeften vertaald worden in overzichtelijke begeleidingsdoelen.
Uitgangspunten van het begeleidingsplan Met het ganse team van Hestia hebben wij de voordelen en de valkuilen geïnventariseerd om te werken met een begeleidingsplan. De valkuilen hebben we opnieuw besproken en omgezet tot mogelijkheden. Waarom werken met een begeleidingsplan? Het biedt handvatten aan de cliënt en de hulpverlener De mogelijkheden van de cliënt worden meer zichtbaar. We concentreren ons meer op de mogelijkheden in plaats van de beperkingen. Het geeft richting aan de begeleiding, het biedt een overzicht, het structureert de begeleiding. Het is een middel om de bewoner te stabiliseren, te handhaven en te consolideren. Het vormt een middel tot participatie Het is een recht voor de cliënt om deel te hebben in de beslissingen die een effect hebben op zijn/haar leven. Het biedt een mogelijkheid tot contact tussen hulpverlener en cliënt vanuit een gelijkwaardige relatie, waarin men gaat onderhandelen over de zorg. Kleine actiepunten worden geformuleerd afgestemd op het tempo van de cliënt. Instrument voor kwaliteitszorg We gaan meer professioneel handelen, resultaten worden zichtbaar, meetbaar. Succeservaringen worden zichtbaar voor de cliënt, het biedt ondersteuning aan de cliënt. Het is toekomstgericht, een dynamisch proces (cliënt is niet meer de passieve ontvanger van de zorg). Het biedt een leidraad en indicatie voor Beschut Wonen. Individuele zorgafstemming, zorg op maat Het geeft een dienstverlening die nauwer aansluit bij de behoeften en wensen van de cliënt. De cliënt is de belangrijkste actor van zijn eigen herstelproces. Continuïteit van zorg Het is een sectoroverschrijdend communicatiemiddel.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 31
We concentreren ons meer op de mogelijkheden in plaats van de beperkingen.
Methode Het begeleidingsplan van Hestia bestaat uit de omschrijving van de verschillende zorgdomeinen: -
Fysieke gezondheid Psychische gezondheid Medicatie Contact met andere professionelen Wonen – huisvesting ADL Financieel/administratief Juridisch Activering Bescherming en stabiliteit in het maatschappelijk functioneren Relatie van begeleiding met bewoner Zingeving
Bij elk zorgdomein worden door begeleiding en cliënt de aandachtspunten geformuleerd en de zorgaanpak omschreven: doelstelling, planning, hoe, wie, wanneer. Op regelmatige basis worden de verschillende acties besproken. Regelmatig (eenmaal per jaar voor de gemeenschapshuizen en twee maal per jaar voor de doorgangshuizen) gebeurt een evolutiebespreking van de verschillende zorgdomeinen waaruit nieuwe aandachtspunten vloeien voor het verdere verblijf binnen Beschut Wonen of voor de doorstroming naar zelfstandig wonen.
Bij elk zorgdomein worden door begeleiding en cliënt de aandachtspunten geformuleerd en de zorgaanpak omschreven: doelstelling, planning, hoe, wie, wanneer.
32 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
▌Administratief en financieel beleid Inkomsten De inkomsten van Hestia bestaan voornamelijk uit: De inkomsten vanuit RIZIV en FOD Voor 2008 bedraagt de prijs per verblijfsdag voor de erkende plaatsen € 37,62. Op jaarbasis geeft dit een bedrag van € 985.074,58 voor de financiering van normpersoneel, MPG, medische functie, structurering dagactiviteiten, attractiviteitspremie, Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie, werkingskosten en financiering eindeloopbaan. De subsidie van het Therapeutisch Project bedraagt € 11.362,64 en € 7.500,00 voor het transversaal overleg. De inkomsten vanuit de verblijfsprijs Voor 2008 werd een bedrag voorzien van € 326.545,51. De bewoners betalen aan Hestia een prijs afhankelijk van hun inkomen. In deze prijs is begrepen: - het gebruik van een gemeubileerde individuele kamer; - het gebruik van gemeubileerde gemeenschappelijke ruimtes in de woning (keuken, living, sanitair); - het gebruik van een gemeenschappelijke wasautomaat en droogkast in de woning; - brandverzekering; - verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en rechtsbijstand; - verzekering lichamelijke ongevallen; - milieuheffing; - kabeldistributie; - energiekosten: water, elektriciteit en verwarming; - abonnementsgeld telefoon. De verblijfsprijs van Hestia wordt bepaald volgens het inkomen van de cliënt: Inkomens
Woonhuis
Studio
1
< € 683,95
€ 302,00
€ 345,00
2
€ 683,95 – € 824,99
€ 315,00
€ 358,00
3
€ 824,99 – € 902,33
€ 328,00
€ 371,00
4
> € 902,33
€ 341,00
€ 384,00
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 33
De verblijfsprijs van Hestia wordt bepaald volgens het inkomen van de cliënt.
▌ Kwaliteitsbeleid - dossierwerking Een belangrijk thema voor 2008 was de dossierwerking. In de loop der jaren werden heel wat gegevens verzameld op verschillende levensdomeinen.
Doelstelling Voor elke bewoner dient een eenvormig dossier samengesteld en bijgehouden te worden, zodat men zeer snel relevante informatie bij de hand heeft.
Methode Jaarlijks wordt er gedurende de maand oktober een steekproef genomen (20 dossiers) en nagegaan of alle noodzakelijke onderdelen aanwezig zijn.
Indicatoren In een dossier moet aanwezig zijn: - Samenvattend formulier vooraan in het dossier met een beknopt crisisinterventiescenario, afspraken en aandachtspunten, de gegevens van het netwerk met belangrijke adressen en telefoonnummers, en beschermingsmaatregelen (indien van toepassing) - Sociale gegevens - Medische gegevens (fysisch en psychisch) - Recent psychiatrisch verslag Als dagdagelijks werkinstrument maakt ook het begeleidingsplan deel uit van het medisch dossier, evenals een jaarlijks evolutieverslag.
Voor elke bewoner dient een eenvormig dossier samengesteld en bijgehouden te worden, zodat men zeer snel relevante informatie bij de hand heeft.
Resultaten jaar
okt 2007 n = 18
psychiatrisch verslag datum 17 % 2006-2007 44 % 2002-2005 94 % 100 % 94 % 100 % 17 % < 2002 22 % geen verslag n = 18 n = 18 n = 18 n = 18
samenvattend voorblad
n = 18
sociale gegevens
medische gegevens psychisch fysisch
2 ontbrekende dossiers
okt 2008 n = 20
50 % 2007-2008 25 % 2003-2006 100 % 100 % 95 % 95 % 5 % 2002-2002 0 % ouder dan 10 j 20 % geen verslag n = 20 n = 20 n = 20 n = 20 n = 20
34 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Besluit De resultaten werden besproken met het ganse multidisciplinaire team en in samenspraak met de coördinerend geneesheer en het Dagelijks Bestuur worden volgende aandachtspunten voor de volgende jaren naar voren geschoven: - Alle dossiers dienen continu aanwezig te zijn in de dossierkast. - Het samenvattende voorblad dient regelmatig (minstens jaarlijks) nagekeken en telkens zaken veranderen aangepast te worden. In crisissituaties moet snel teruggevonden worden welke stappen moeten ondernomen worden en wie er gecontacteerd moet worden. De datum van het laatste nazicht en/of aanpassing wordt genoteerd. - Het psychiatrische verslag mag niet ouder zijn dan tien jaar. Indien deze tijd overschreden dreigt te worden, wordt aan de behandelende arts gevraagd om een nieuw medisch verslag op te maken. - Bij nieuwe bewoners wordt getracht om ook zo snel mogelijk het psychiatrische verslag in het dossier op te nemen. Zolang bewoners nog in daghospitalisatie zijn als overgangsfase, worden echter nog geen verslagen gemaakt. - Het begeleidingsplan en evolutieverslag krijgen als werkdocument een eigen plaats in het medische dossier. Een begeleidingsplan wordt opgesteld in samenspraak met de bewoner. Indien hij dit weigert, wordt dit genoteerd.
Een begeleidingsplan wordt opgesteld in samenspraak met de bewoner.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 35
▌Personeelsbeleid Voor 2008 waren in totaal 30,25 FTE personeelsleden tewerkgesteld. Onderstaande tabel geeft een overzicht over de verschillende statuten Norm Activering Ex-DAC Gesco HP PZT Sociale Maribel Einde loopbaan Dienstenonderneming Strijkatelier Onderhoud
10,50 FTE 1,50 FTE 5,75 FTE 3,30 FTE 1,95 FTE 2,00 FTE 0,75 FTE 3,50 FTE 1,00 FTE
Samenstelling van de teams Dr. Asia Mierzejewska, coördinerend geneesheer Dewil Ariane, coördinator Lieve Smet, psychologe Dominique Sevenants, sociaal assistente
Van boven naar onder: Dr. A. Mierzejewska Ariane Dewil Lieve Smet
Beschut Wonen Vandewal Sabine Janssens Lucienne Raymaeckers Anjes Coenen Mia Deldinne Gemma Poppe Karin Vandeborght Geert Vanwinckel Hilde Goetschalckx Katrien Bautens Monique Landuyt Sylvia Uytterhoeven Anne Bulen Liliane Thijs Lien Hauchecorne An Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Goetschalckx Katrien Vanwinckel Hilde Vanderlinden Jackie Vanonckelen Sara
36 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Activiteitencentrum Van De Sompel Els Broos Rita Baens Sara Nulens Jeanine Guelinckx Hilde Baijot Marie-France Ontmoetingscentrum Vandeborght Geert Broos Rita Gils Elvira Sevenants Dominique Administratie Geladé Paul Froyen Vera Gils Elvira Landuyt Sylvia
Onderhoud Saenen Kristel Janssens Linda Cultiaux Geert Klusjesdienst Bouts Steven Vandenhove Michel Dewit Dirk Hupko Jos Mutoka Mbali Patrick Vandenberg Ralph Strijkatelier Stiers Linda Raeymaekers Helena Flawinne Anja Liekens Brigitte Jonckers Greta
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 37
Hoogtepunten ▌Projecten Anders Gewoon Arto Wat is Arto? Binnen Arto hebben we de ambitie om creatief en kunstzinnig te werken met psychisch kwetsbare personen, weg van therapeutische settings, begeleid door een niettherapeutisch opgeleide persoon met affiniteit voor de doelgroep. Met dit project willen wij in de eerste plaats de integratie en inclusie van mensen met psychiatrische problemen in de maatschappij nastreven. De dialoog tussen maatschappij en psychiatrie willen we aan de hand van verschillende exposities stimuleren. Tijdens het werken trachten we een agogisch proces te realiseren dat uiteindelijk bij voorkeur leidt naar een concreet eindproduct, namelijk exposeerbare werken. Werken aan een positieve beeldvorming rond personen met psychische problemen is eveneens een belangrijke doelstelling. Via het medium ‘kunst’ willen we ontmoeting creëren tussen de psychiatrie en de bevolking met het oog op de vergroting van wederzijds begrip. Op langere termijn trachten we eveneens duurzaam samen te werken met andere sectoren, voornamelijk educatieve, culturele en artistieke organisaties en willen wij in de eerste plaats exposeren in bij voorkeur niet psychiatrie gelieerde locaties. Arto in 2008 2008 was een rijk gevuld jaar voor Arto. Centraal stond de grote expo bij de firma Lundbeck te Brussel. De eerste helft van het jaar werd er naar de tentoonstelling toegewerkt. Kunstwerken werden gemaakt, geselecteerd en ingekaderd voor de expo. Het evenement startte op vrijdag 6 juni 2008 met het symposium ‘Kunst en psychiatrie in België: een stand van zaken’.
Met Arto willen wij in de eerste plaats de integratie en inclusie van mensen met psychiatrische problemen in de maatschappij nastreven.
38 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Tussen een reeks gerenommeerde dokters en psychiaters brachten Fred Boffin en Arto-kunstenaar Karl Courtois ‘3 jaar Arto: een onverwacht boeiend parcours’. Op dit symposium waren 120 personen aanwezig en onze voorstelling werd gesmaakt. Die avond startte ook de expo psy-art 2008 (Lundbeck). In totaal bezochten tussen juni en december 2000 personen deze tentoonstelling. Rond Nieuwjaar verspreidde Lundbeck 3000 kalenders en 4000 agenda’s aan haar klanten. Hierin waren werken van de Arto-kunstenaars opgenomen. Duizend personen ontvingen een Nieuwjaarskaart met een werkje van Greet Vanbaelen erop, één van onze arto-kunstenaars . In totaal verkochten wij na afloop van de expo 93 kunstwerken aan een 50-tal verschillende personen. Expo’s in 2008 Sinds de opstart van Arto hebben wij tot eind 2007 reeds 6 expo’s gehad. In 2008 volgden er drie: - Expo 7: van 02/02/2008-08/02/2008 Tour te Gek Cultureel centrum De kruisboog te Tienen - Expo 8: van 06/06/2008-31/12/2008: expositie bij Lundbeck in Brussel met deelname aan het seminarie ‘Kunst en psychiatrie in België’ - Expo 9: 22/11/2008 Provinciehuis Leuven: Seminarie rond Depressie
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 39
Winkelproject Arco Wat Arco betekent boog. Met de winkel willen we een spreekwoordelijke boog, brug slaan naar de maatschappij toe. Via het winkelproject willen we verder bouwen aan integratie en inclusie van psychisch kwetsbare personen in onze samenleving. Waar en Wanneer De winkel is gevestigd in: Veldbornstraat 15 3300 Tienen De winkel is geopend op: dinsdag 10u tot 17u woensdag 10u tot 17u donderdag 10u tot 17u zaterdag 9u tot 12u Ontstaan Reeds jaren worden in het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ van VZW Hestia ambachtelijke producten vervaardigd. Handgeschept papier, kaarsen, juwelen, bloemstukken…worden gemaakt en occasioneel verkocht. We dromen reeds lang van een winkeltje, gerund door de deelnemers zelf…en nu is het er! Door de verkoop van deze producten wordt het vervaardigen ervan pas echt zinvol!
Via het winkelproject willen we verder bouwen aan integratie en inclusie van psychisch kwetsbare personen in onze samenleving.
Doelstellingen - Een brug slaan naar de maatschappij, integratie en inclusie. - Positieve beeldvorming. - Activering van psychisch kwetsbare personen. - De duurzame ‘professionele’ uitbating door volwaardige medewerkers (cliënten) in een professionele organisatie. Cliëntgestuurd en participatief. - Productie zinvol maken door verkoop van de producten. - Door direct contact sociale contacten uitbouwen. - Ongedwongen contact met jongeren door een constructieve samenwerking (leerlingen van de VIA verzorgen de etalage). - Samenwerkingsverbanden met andere arbeidzorginitiatieven.
40 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Wie De winkel wordt open gehouden door 5 vaste vrijwilligers vanuit het Activiteitencentrum en 3 personeelsleden die de middagpermanentie tussen 12 u en 13 u om de beurt verzorgen. De cliënten bemannen zelf de winkel, zij zijn ook echt winkelbedienden en dragen de bijhorende verantwoordelijkheid. Via klanten die de winkel binnen komen, worden nieuwe sociale contacten opgebouwd. Doordat de klanten op eigen initiatief de winkel binnenstappen is er sprake van inclusie. Bovendien zien ze de cliënten op een volwaardige manier in actie. Tweemaandelijks wordt er een overleg georganiseerd met de verkopers. Dit is een inspraakmoment waarop problemen, suggesties en ideeën rond de winkel welkom zijn. Verkoopgegevens in 2008 Het totaal bedrag van de verkochte goederen bedroeg gedurende deze periode € 4187.40. Gemiddeld per maand betekent dit een verkoop van € 348.95. Klantengegevens in 2008 Ook in 2008 werd het aantal bezoekers geregistreerd. We komen voor 2008 aan een gemiddelde van 85 klanten per maand.
De cliënten bemannen zelf de winkel, zij zijn ook echt winkelbedienden en dragen de bijhorende verantwoordelijkheid.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 41
Bedenkingen 1. Het is niet de hoofddoelstelling om een winstgevende zaak te maken van het winkelproject. In de eerste plaats is de winkel een beeldvormings- en tewerkstellingsproject. Het geheel zo rendabel mogelijk maken geeft wel een meerwaarde en werkt motiverend en zingevend ook naar de verkopers toe. 2. In het nieuws blijven en publiciteit maken is belangrijk. Er moet over de winkel gepraat worden. Dit betekent dat er constant op één of andere (goedkope) wijze reclame moet gevoerd worden. Zoniet, zal de omzet langzaam aan verminderen. Voor de winkel zal een uithangbord komen waarop nieuwe producten , acties of promoties aangekondigd worden. Op de website van Hestia zullen de producten die verkocht worden in de winkel getoond worden. Er worden 2 basis geschenkkorven (van verschillende prijs) gemaakt die iedereen kan bestellen om cadeau te doen bij diverse gelegenheden. Hierbij zal rekening gehouden worden met de periode van het jaar waardoor de inhoud van de korf themagericht aangepast kan worden. 3. Net zoals in het AC, werken we in de winkel themagericht rond kerst en nieuwjaar, valentijn, Pasen, vaderdag, moederdag… Rond deze thema’s kunnen we met niet al te veel inspanningen op enkele dagen een extra maandomzet realiseren. 4. Dank zij het opzet van de cadeaubonnen realiseerden wij rond de kerstperiode een grote toeloop en verkoop in de winkel. 5. Het grootste probleem is het opvangen van permanentie voor de winkel bij ziekte of afwezigheid van verkopers. Het onverwacht moeten sluiten van de winkel moet zo veel mogelijk vermeden worden. 6. De organisatie rond de winkel, het opleiden van de verkopers, het zorgen voor permanentie, de aankoop van de producten, het aankleden van de etalage … neemt meer tijd in beslag dan wij initieel ingeschat hadden. Zoveel mogelijk werk wordt tussen andere werkzaamheden en ’s middags gedaan. Naar beeldvorming toe is dit naar onze mening echter één van de mooiste projecten zodat de inspanningen het ruim waard zijn.
In de eerste plaats is de winkel een beeldvormings- en tewerkstellingsproject.
42 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
▌Project Koning Bouwdewijnstichting BRUGGENBOUWERS wijzen de weg naar herstel. Een project positieve beeldvorming “Een goede relatie is één van de fundamenten van herstel. En hoe positiever een relatie, hoe meer kans op herstel. En daarbij: bijna iedereen heeft nood aan een relatie. Je hoeft niet psychisch ziek te zijn om nood te hebben aan een relatie. Sterker nog: juist dan heb je nood aan een goede relatie waarin je elkaar ontmoet, waarin dat je naar elkaar toegroeit en waar je je stabiliteit in vindt. Wie je ook bent, wat je ook bent, waar je ook bent: iedereen heeft iemand nodig.” Uit de theatervoorstelling ‘Bruggenbouwers wijzen de weg naar herstel’ - mei 2008
Aanpak en Proces Historiek Op vzw Hestia bestaat er sinds geruime tijd een traditie van een theatergroep. Dit kwam reeds eerder tot uiting op familiefeestjes. Wat later werd het plan wat ambitieuzer en organiseerden we een voorstelling in de stadsschouwburg van Tienen. Van hieruit groeide de gedachte om met dit project meer methodisch te gaan werken en de theatervoorstellingen te gaan kaderen in een concept van ‘positieve beeldvorming’ naar de Tiense bevolking toe. Concreet werd er gedacht om de Tiense scholen en de Tiense bevolking in het algemeen uit te nodigen, maar ook familieleden van onze cliënten en collega’s van de welzijnssector. Zo werd de stadsschouwburg in Tienen een hele week afgehuurd van 5 tot 10 mei 2008. De leerlingen werden ontvangen op donderdag- en vrijdagnamiddag. Op zaterdagavond werd het ‘grote’ publiek verwacht: familie, vrienden, collega’s uit de welzijnssector en de Tiense bevolking.
De gedachte groeide om met dit project meer methodisch te gaan werken en de theatervoorstellingen te gaan kaderen in een concept van ‘positieve beeldvorming’ naar de Tiense bevolking toe.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 43
Een Tiense school Het PISO, een Tiense school werd bereid gevonden om met ons mee te werken. Zij zouden samen met het Hestia team een deeltje van de voorstelling voor hun rekening nemen. Minstens even belangrijk hierin was het traject dat cliënten van vzw Hestia en leerlingen (derde graad humaniora) aflegden. Zij trokken immers samen een gans schooljaar (2007-2008) met elkaar op. Vriendschappen werden onderling gesmeed. Ook in het nieuwe schooljaar zijn er nog verschillende acties gepland met de leerlingen die nu in het laatste schooljaar zitten. Briefing in de scholen We vonden het belangrijk dat de leerlingen die kwamen kijken naar de voorstelling vooraf gebrieft werden. Daarom ging een medewerker van vzw Hestia in alle scholen vertellen over wat men kon verwachten van de voorstelling. Er werd ook uitleg gegeven over de ‘Geestelijke gezondheidszorg’ in het algemeen. Inhoud van de voorstelling De voorstelling werd samen met de cliënten van vzw Hestia gemaakt. Er werd dus geen gebruik gemaakt van een bestaande theaterproductie. Een thema dat op dat moment vooral leefde onder de bewoners was ‘herstel’. Kunnen mensen met een psychosociale kwetsbaarheid herstellen, genezen? Zo kwamen we tot vier hoofdthema’s in de voorstelling: werk en herstel, medicatie en herstel, relaties en herstel en drugs en herstel (laatste thema i.s.m. de school).
Resultaten Aantal bezoekers Het aantal scholieren dat op donderdag en vrijdag naar de voorstelling kwam kijken bedroeg 484. Verder waren er nog 39 collega’s cliënten van een andere beschutte woonvorm en de psychiatrische kliniek. Op de zaterdagavondvoorstelling waren 194 aanwezigen.
De voorstelling werd samen met de cliënten van vzw Hestia gemaakt.
44 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Wetenschappelijk onderzoek Het project BRUGGENBOUWERS werd ingediend bij de Koning Boudewijnstichting. Vanuit de Koning Boudewijnstichting was er immers een projectoproep (die ook al de naam Bruggenbouwers droeg) met als titel: Bruggenbouwers, Spanningen tussen groepen overbruggen: een meerwaarde voor de lokale samenleving. Het Hestia project werd goedgekeurd. Met de financiële middelen van de Koning Boudewijnstichting konden we vzw LuCas vragen om een wetenschappelijk onderzoek te voeren naar de efficiëntie van de voorstelling. Volgende onderzoeksvragen werden gesteld: 1. Welke doelgroep wordt er bereikt op de derde (open) voorstellingsdag? 2. Via welke communicatie- en informatiekanalen wordt deze doelgroep bereikt? 3. Wat is de attitude van scholieren t.o.v. mensen met een psychiatrische problematiek vóór het zien van de show? Is er een verschil in attitude na het zien van de show? 4. Wat is de kennis van scholieren over mensen met een psychiatrische problematiek vóór deelname aan het beeldvorminginitiatief? Is er een verandering in kennis na het zien van de show? 5. In welke mate bevorderde medewerking aan de show het herstel van de bewoners? 6. In welke mate beïnvloedde medewerking aan de voorstelling het welbevinden van de bewoners? De gemiddelde leeftijd van het publiek zaterdagavond was 44 jaar en het publiek was overwegend vrouwelijk (64 %). Een ruime meerderheid (71 %) kwam in het verleden al op één of andere manier in aanraking met de GGZ. Het publiek van de show werd op verschillende manieren bereikt. Een grote groep (56 %) werd bereikt via informatiekanalen zoals de media, een gezondheidsdienst, affiches en/of familie en vrienden. Verder was het kennen van de organisatie en patiënten van de organisatie een belangrijke factor (48 %). Een kleine groep (18 %) hoorde van de show via zijn werk, school of een vereniging waarvan hij lid is. Uit de resultaten blijkt dat er – in tegenstelling tot de verwachtingen – géén significant verschil was tussen de houding van de scholieren t.o.v. personen met psychische problemen vóór en na het bekijken van de show. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de voorstelling niet expliciet gebaseerd is op theorieën over attitudeverandering, maar eerder opgebouwd werd vanuit thema’s die waardevol waren voor de bewoners en de begeleiding. Een tweede mogelijke verklaring ligt in het feit dat het bijwonen van de voorstelling verplicht was voor de jongeren. Het is mogelijk dat de jongeren hierdoor met bepaalde verwachtingen naar de show kwamen, die weinig te maken hadden met de voorstelling zelf. Uit de resultaten bleek dat de kennis van de scholieren onverwachts daalde na het bekijken van de show. Een eerste mogelijke verklaring hiervoor is dat de show niet expliciet gericht was op kennistoename. Bovendien is het mogelijk dat de show juist vragen opwekte bij de jongeren, in plaats van ze op te lossen. De bewoners blijken over het algemeen een positieve invloed te ondervinden van hun inzet voor de voorstelling. Ze geven aan dat hun medewerking hen hielp op hun eigen weg naar herstel en een positief effect had op hun algemeen gevoel van welbevinden. Bovendien vinden vele bewoners het belangrijk om een boodschap uit te dragen tijdens de show. Sommigen benadrukken de positieve beeldvorming over mensen met psychische problemen en de kennisbevordering hierover.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 45
Vele bewoners vinden het belangrijk om een boodschap uit te dragen tijdens de show.
Lessen In het wetenschappelijk rapport van vzw LuCas stond de volgende eindconclusie: ‘Deze studie onderzocht onder meer het effect van een beeldvorminginitiatief op de attitude en kennis van scholieren. Het is niet vanzelfsprekend dat dergelijke initiatieven tot de verhoopte effecten leiden. We kunnen echter wel leren uit dit onderzoek. Zo strekt het tot aanbeveling om doelgerichte interventies te ontwikkelen met krachtige boodschappen en gerichte informatie. Bovendien is het van belang om rekening te houden met de verwachtingen en perspectieven waarmee de respondenten naar het beeldvorminginitiatief komen. Uit dit onderzoek bleek dat het meewerken aan de voorstelling een positieve invloed had op het welbevinden en herstel van de bewoners. Het lijkt ons bijgevolg aangewezen om soortgelijke initiatieven te bevorderen, weliswaar met blijvende aandacht voor de draagkracht en mogelijkheden van de bewoners.’ Uit het wetenschappelijk onderzoek bleek ook dat bij de groep leerlingen die samenwerkte met onze cliënten, en dus ook een langer traject in tijd aflegde, er wel degelijk sprake was van een attitudeverandering. Een nieuwe voorstelling voor 2010 is in de maak. Ook de leerlingen van het PISO worden opnieuw betrokken. Het thema van ‘herstel’ was misschien niet het thema dat veel antwoorden gaf aan de jongeren. Misschien riep het inderdaad zelfs meer vragen op. Het nieuwe thema zal daarom concreter moeten zijn en meer moeten aansluiten bij de leefwereld van de jongeren. Verder zal er doordacht moeten gehandeld worden op het podium zodat we zeker zijn de boodschap goed overkomt. Een gezonde dosis didactiek is dus nuttig. Wanneer de scholen vooraf werden bezocht, ging er wel wat tijd op in de enquête (wetenschappelijk onderzoek). In 2010 zal deze vrijgekomen tijd nuttig kunnen gebruikt worden voor algemene info over de GGZ en zal de kennis over GGZ zeker bijgespijkerd worden.
46 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
Uit het wetenschappelijk onderzoek bleek dat bij de groep leerlingen die samenwerkte met onze cliënten er wel degelijk sprake was van een attitudeverandering.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 47
Tot slot nog enkele reacties van de leerlingen die de moeite namen om een na afloop van de voorstelling een mailtje te sturen.
Beste mensen van VZW hestia Ik heb jullie opvoering van bruggenbouwers gezien met het school (ik zit in 5 humane wetenschappen) en ik vond het echt ijzersterk! Ik vond het zeer goed gebracht en het waren leuke ideetjes. Echt een dikke proficiat aan iedereen die eraan heeft meegewerkt! En ik zou het blijven doen, want het was zowel leuk voor ons als voor de mensen die het gebracht hebben. Ze hebben het allemaal zeer goed gedaan! Ik vond het echt heel fijn dat ze zo blij lachten als we applaudisseerden!! Echt waar proficiat!! Sara
Hoi, Ik moet zeggen dat ik het toneel heel goed vond. Heel het plaatje klopte. De muziek (we hebben zelfs een paar keer meegezongen) en foto’s waren goed gekozen, gemotiveerde mensen, thema’s in een originele voorstelling gegoten, leuke attributen, leuke humor tussendoor... Hopelijk blijft de motivatie om dit zo te houden. Een toneelstuk heeft altijd ups en downs vind ik. Op een bepaald moment ‘versaait’ het stuk omdat een deel van het verhaal moet evolueren en daar komt dan saaie tekst bij de pas. Het leuke aan uw toneelstuk was dat er niet echt een vast verhaal, maar en boodschap inzat. Deze boodschap was in 3 delen gedeeld waardoor er veel variatie in het stuk was. Er was niet veel ‘vaste’ tekst in het stuk. Er was vooral veel zang, gedichten, je zag altijd nieuwe foto’s en het publiek werd er in het laatste stuk heel leuk in betrokken. Geweldige voorstelling dus. Groetjes,
‘Echt een dikke proficiat aan iedereen die eraan heeft meegewerkt!’
Gerrie
Hallo Mijn naam is Sanne en ik ben een leerling van het college in Tienen en was vandaag aanwezig bij de voorstelling. Ik heb er echt van genoten, ik vond het super tof! En heb heel veel bewondering voor diegene die hieraan meewerkte. Ik werd er echt vrolijk van en soms heeft het mij ook ontroerd... Ik zou zeggen: doe zeker zo verder, het was geweldig! Blijven doorgaan... Vriendelijke groetjes, Sanne
48 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 49
Praktische info ▌Plan
50 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008
▌Coördinaten Vzw Hestia Liefdestraat 1 3300 Tienen Begeleiding tel: 016/819067 – fax: 016/814885 Administratie tel: 016/807912 – fax: 016/823786 www.hestiatienen.be
[email protected]
▌Contactpersonen
Ariane Dewil Coördinator
Els Van De Sompel Verantwoordelijke Activiteitencentrum
Lieve Smet Psychologe
Geert Vandeborght Verantwoordelijke Ontmoetingscentrum
▌Links www.alexianentienen.be website van de Technische Bedrijfseenheid Broeders Alexianen Tienen www.hestiatienen.be website van Vzw Hestia Tienen www.strijkateliertienen.be website van het Strijkatelier 100 % Katoen www.wzcsintalexius.be website van het Woon- en zorgcentrum Sint-Alexius Tienen www.transversaaloverleg.be info over zorgcircuits geestelijke gezondheidszorg www.vlabo.be info over zorgcircuits geestelijke gezondheidszorg
hestia vzw tienen - jaarverslag 2008 | 51
52 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2008