2009 VZW HESTIA Beschut Wonen Tienen
Jaarverslag 2009 Hestia vzw Liefdestraat 1 3300 Tienen tel. 016/81.90.67 fax 016/81.48.85 e-mail:
[email protected] www.hestiatienen.be
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 1
Foto’s: kerstfeest op 18 december 2009
2 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Geachte lezer, Met de nodige fierheid stellen wij u dit jaarverslag 2009 voor. Onze doelstelling was niet om volledig te zijn, we hebben veeleer gepoogd om u een beeld te geven van de dynamiek die er in onze organisatie heerst. De nieuwe inspectiemethode is ook doorgedrongen tot de initiatieven Beschut Wonen, in 2009 kwam Hestia aan de beurt. Die nieuwe wijze van aanpak heeft toch wel wat consequenties. Maanden vooraf werd zowat het voltallige team gemobiliseerd om procedures te actualiseren, registraties op punt te stellen, afspraken nog eens goed te checken, enz… Dat hele proces resulteerde gelukkig in een positief inspectieverslag, maar had zeker ook als effect dat de hele organisatie werd opgefrist. De initiatieven Beschut Wonen kijken uit naar wat ‘artikel 107’ voor hen in petto zal hebben. Als het over de doelgroep ‘langdurig zorgbehoevende psychiatrische patiënten’ gaat, als het over ‘vermaatschappelijkte zorg’ gaat, dan hebben zij immers heel wat ervaring en expertise beschikbaar. In Tienen werd niet gewacht op de concrete modaliteiten: Psychiatrische Kliniek, CGGZ en Beschut Wonen riepen de ‘overkoepelende stuurgroep langdurige zorg’ in het leven, met de bedoeling tot een geïntegreerd zorgaanbod te komen en dit aanbod ook nog beter te laten aansluiten bij de vraag van de patiënt. In elk geval hopen wij dat ook voor de wat kleinere regio’s, zoals ZuidHageland, in de nieuwe voorstellen een aantal mogelijkheden zullen liggen. Rest mij de samenstellers van dit jaarverslag te danken voor hun inzet en u beste lezer, veel leesgenot te wensen. G. Rector Voorzitter Raad van Beheer vzw Hestia
Psychiatrische Kliniek, CGGZ en Beschut Wonen riepen de overkoepelende stuurgroep langdurige zorg’ in het leven, met de bedoeling tot een geïntegreerd zorgaanbod te komen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 3
4 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Inhoudstafel ▌Basisgegevens
Voorstelling Organogram
6 8
▌De werking
Zorgaanbod beschut wonen Inspectiebezoek 15 juli 2009 en verlenging van de erkenning Definitieve termijnbepaling voor de verlenging van erkenning Zorgaanbod Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Zorgaanbod Activiteitencentrum Zorgaanbod Ontmoetingscentrum Zorgaanbod Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid-Hageland Dienstenonderneming
10 15 17 18 22 26 30 34
▌De beleidsdomeinen
Algemeen beleid Administratief en financieel beleid Kwaliteitsbeleid Personeelsbeleid
36 38 39 40
▌De hoogtepunten
Met Bruggenbouwers in de finale van Songfest 2009 Uitstap naar Blankenberge met de leerlingen van het PISO Bruggenbouwers Kunstproject Arto Winkelproject Arco Opendeurdag ‘Proost op je geestelijke gezondheid’
42 43 44 45 46 47
▌Praktische info
Plan Coördinaten Contactpersonen Links
48 49 49 49
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 5
Basisgegevens ▌Voorstelling Visie Naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van Hestia hebben we opnieuw stilgestaan bij wat onze visie is: welke accenten willen we leggen, vanuit welke houding, vanuit welke invalshoeken willen we vorm geven aan onze werking? We hebben een kader gemaakt waar we met het volledige team én de bewonersgroep, die in dit proces betrokken werd, achter kunnen staan. Met deze visie willen we een verdere impuls geven aan de vermaatschappelijking van zorg. Onze visie heeft Alexiaanse tradities en is gebaseerd op het Christelijk gedachtegoed. Als rode draad willen we ons laten inspireren door de volgende tekst uit de bijbel: Laat ieder van ons zich richten op het belang van de ander, op wat goed en opbouwend voor hem is. (Uit het Nieuwe Testament, Romeinen 15:2) Hoop Voor de bewoners biedt Hestia de kans om een nieuw leven uit te bouwen en een nieuw evenwicht te zoeken. Hestia wil werken aan ‘herstel’, d.w.z. dat ondanks de beperkingen bij éénieder gezocht wordt hoe hij terug richting kan geven aan zijn leven en hoe hij kan streven naar een vreugdevol, kwaliteitsvol leven in de maatschappij. Enthousiasme Het team engageert zich om samen met de bewoners te blijven zoeken naar oplossingen en vele nieuwe kansen te bieden. Het is creatief, flexibel en gedreven vanuit het geloof in groeimogelijkheden. We volgen de actuele evoluties op de voet en trachten steeds in te gaan op veranderingen en nieuwe noden van de cliënt, zijn omgeving en de samenleving.
Laat ieder van ons zich richten op het belang van de ander, op wat goed en opbouwend voor hem is.
Samen We richten ons op de bewoner als individu, maar deze staat steeds in relatie met anderen: de huisgenoten, de begeleiding, familieleden, vrienden en kennissen. Deze sociale context is een belangrijk aandachtspunt in onze werking. ‘Samen’ verwijst eveneens naar een maatschappelijke dimensie. Hestia wil geen instelling zijn, maar wil de link leggen met de samenleving. Onze bewoners zijn ook burgers en wij streven ernaar dat zij zich kunnen integreren in het maatschappelijke leven. Thuis Hierbij verwijzen we naar de oorspronkelijke naamgeving van ‘Hestia’: Hestia is de Griekse godin van de haard en het gezinsleven. Hestia wil voor zijn bewoners een thuis bieden: een plaats om te leven en te wonen, waar ieder zijn eigen plek krijgt met oog voor warmte, gezelligheid en een huiselijke sfeer. In deze thuissituatie heeft iedereen recht op privacy en veiligheid. Inspraak Onze bewoners zijn volwaardige partners in de zorg. We streven naar een open communicatie zodat zij mee kunnen beslissen over hun eigen leven, over het leven in huis met de medebewoners en over de organisatie.
6 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Autonomie We streven ernaar om de bewoners een zo zelfstandig mogelijk leven te laten leiden. Daarbij wordt uitgegaan vanuit hun sterke kanten en hun mogelijkheden. We geloven daarbij ook in de kracht van de bewoners om elkaar te helpen. We stimuleren de bewoners om zelf hun leven in handen te nemen, om hun eigen keuzes te maken en zoeken hoe we hen daarin kunnen ondersteunen.
Erkenning Om haar doelstellingen te bereiken beschikt de organisatie over de volgende erkenning: 82 plaatsen Beschut Wonen erkend voor de periode van 01/04/2009 tot en met 31/03/2014. Hestia beschikt eveneens over een project ‘Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie’, ‘Zorgfunctie Activering’ en het ‘Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid-Hageland’.
Doelgroep Hestia richt zich naar volwassen personen met een psychiatrische of psychosociale problematiek, die ondersteuning nodig hebben in hun maatschappelijk functioneren.
We streven ernaar om de bewoners een zo zelfstandig mogelijk leven te laten leiden.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 7
▌Organogram
Algemene vergadering Raad van bestuur Voorzitter: dhr. Gust Rector Ondervoorzitter: br. J. Verbelen Secr. Penningmeester: mevr. Lenni Kalogrias
Dagelijks bestuur Voorzitter: dhr. Gust Rector Secr. Penningmeester: mevr. Lenni Kalogrias Coördinerend geneesheer: dr. Asia Mierzejewska Coördinator: mevr. Ariane Dewil
Stuurgroep Coördinator: mevr. Ariane Dewil Psychologe: mevr. Lieve Smet Verantwoordelijke Activiteitencentrum: mevr. Els Van De Sompel Verantwoordelijke Ontmoetingscentrum: dhr. Geert Vandeborght
Beschut wonen Activiteitencentrum Ontmoetingscentrum Psychiatrische zorg in de thuissituatie Logistiek Dienstenonderneming 8 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 9
De werking ▌Zorgaanbod beschut wonen Hestia is door de overheid erkend voor 82 plaatsen Beschut Wonen. De begeleiding van deze 82 personen situeert zich binnen de huisvesting van Hestia of binnen de eigen huisvesting van de cliënt (Individueel Beschut Wonen). Afhankelijk van de individuele noden van de cliënt wordt begeleiding geboden op diverse terreinen van zijn maatschappelijk functioneren. - Zorg voor kwaliteit van wonen en hulp bij huishoudelijke taken - Zorg voor sociale ondersteuning thuis - Zoeken naar sociale ondersteuning buitenshuis - Regelen van voldoende financiële middelen - Zoeken naar voldoende activiteiten overdag - Aandacht voor verwerking van en zingeving van de beperkingen - Informatie geven over ziekte aan de cliënt en familie - Werken aan medicatietrouw - Opvolging van symptoomverandering - Crisisinterventie - Opvolging lichamelijke gezondheid - Continuïteit van zorg organiseren - Zorg coördineren Hestia beschikt over een gedifferentieerd woonaanbod: Gemeenschapshuizen Deze woningen worden voorzien voor cliënten die kiezen voor een langer verblijf binnen Beschut Wonen. Hier wonen 3, 4 tot 5 mensen samen in één huis. Alle cliënten hebben een eigen kamer, voorzien van een wasgelegenheid. Daarnaast zijn er gemeenschappelijke ruimtes zoals keuken, woonkamer of andere ruimtes waar de groep bewoners gezamenlijk voor verantwoordelijk is. De cliënt krijgt een verblijfsovereenkomst van onbeperkte duur.
Afhankelijk van de individuele noden van de cliënt wordt begeleiding geboden op diverse terreinen van zijn maatschappelijk functioneren.
Doorgangshuizen Binnen deze 4 woningen krijgt de cliënt een verblijfsovereenkomst van bepaalde duur, meestal één jaar. De begeleiding is erop gericht om de cliënt op termijn opnieuw zelfstandig te laten wonen. Één doorgangshuis is specifiek voor cliënten met eetstoornissen en Post Traumatische Stress Stoornissen en één is bijzonder bedoeld voor zowel voor volwassenen en ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood. De twee andere doorgangshuizen richten zich naar een heterogene problematiek. Studio-wonen Hestia beschikt over een aantal studio’s, bedoeld voor mensen die moeilijk in groep kunnen samenleven of voor mensen uit de doorgangshuizen, als tussenstap tot volledig zelfstandig wonen. Appartementen Hestia beschikt over een aantal appartementen voor koppels welke tijdelijke of blijvende ondersteuning nodig hebben.
10 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Individueel Beschut Wonen Hier wordt begeleiding aangeboden binnen de eigen huisvesting van de cliënt. Overzicht bezetting 2009 Gemeenschapshuizen Studio’s Doorgangshuizen Koppel-wonen Individueel Beschut Wonen
98,91 % 101,67 % 92,19 % 100,00 % 100,00 %
39 plaatsen 15 plaatsen 16 plaatsen 2 plaatsen 10 plaatsen
Contactgegevens Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Website: www.hestiatienen.be Coördinator: Ariane Dewil Coördinerend psychiater: dr. Asia Mierzejewska Psycholoog: Lieve Smet Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 08.30 u - 18 u in het weekend: 08.30 u - 12.30 u
Cijfergegevens Aantal begeleidingen In 2009 werden 104 mensen begeleid binnen Beschut Wonen. Er waren 25 nieuwe cliënten. 24 verlieten Beschut Wonen. Populatie Van de 104 mensen zijn er: 60 van het mannelijke geslacht (58 %) 44 van het vrouwelijke geslacht (42 %) Gemiddelde leeftijd De totale gemiddelde leeftijd van alle bewoners van Beschut Wonen bedraagt 49 jaar. De jongste bewoner is 19 jaar, de oudste is 80.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 11
In 2009 werden 104 mensen begeleid binnen Beschut Wonen.
Diagnose Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Stoornissen in middelengebruik Stemmingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Eetstoornissen Mentale handicap Stoornissen kind en adolescent Andere Onbekend Totaal
27 13 10 6 5 4 2 1 4 72
37,5 % 18,0 % 14,0 % 8,0 % 7,0 % 6,0 % 3,0 % 1,0 % 5,0 % 100,0 %
Gemiddelde verblijfsduur van de totale populatie De gemiddelde verblijfsduur bedraagt 6 jaar. 30% van de cliënten verblijft maximum 1 jaar binnen Beschut Wonen, 31% verblijft tussen de 1 jaar en 5 jaar en 38% verblijft langer dan 5 jaar binnen Beschut Wonen. Opnames en ontslagen 2009 binnen Beschut Wonen Van de 25 nieuwe opnames binnen Beschut Wonen werden 24 personen verwezen vanuit de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen Tienen en 1 persoon door een ambulante psychiater. Verwijzende instantie BAT Ter Berken BAT Ter Dennen BAT Ter Linden BAT Ter Eiken BAT Daghospitaal Eigen woonst
Van de 24 ontslagen cliënten binnen Beschut Wonen gaan 7 personen opnieuw zelf-standig wonen.
Doorgangshuis
Doorgangshuis Ter Berken
Doorgangshuis GemeenschapsTer Linden huis
IBW
Appart
6 4 5
3 1
1 2 1 1
1
Opnames 2009 / diagnostische categorieën De belangrijkste diagnosegroep is stoornissen in middelengebruik (48%), gevolgd door eetstoornissen (24%) en schizofrenie en andere psychotische stoornissen (16%). Ontslagen 2009 / bestemming Van de 24 ontslagen cliënten binnen Beschut Wonen gaan 7 personen opnieuw zelfstandig wonen, 6 personen worden opnieuw heropgenomen in de psychiatrische kliniek. Zelfstandig Heropname BAT Samenwonen Familie Rustoord Gevangenis PVT
7 6 3 4 2 1 1
12 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Registratie wachtdienst Hestia organiseert een wachtdienst in samenwerking met de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen. Het team van Hestia is gedurende de weekdagen doorlopend bereikbaar vanaf 08.30u. tot 18.00u. De weekenddienst loopt van 08.30u. tot 12.30u. Buiten deze uren treedt de wachtdienst in voege. Volgende tabel geeft de spreiding weer van de oproepen over het volledige jaar. Maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Eindtotaal
Bewoners 4 4 5 5 6 7 5 7 2 5 13 14 77
Technisch 1 1 0 0 3 1 1 2 0 1 0 6 16
Eindtotaal 5 5 5 5 9 8 6 9 2 6 13 20 93
Meestal gaat het slechts over 5 à 6 oproepen per maand. Er zitten enkele piekmaanden in (november en december). Volgende tabel geeft weer vanuit welke begeleidingsvorm de oproepen komen. Beleidsvorm Doorgangshuis Gemeenschapshuis PZT Studio Appartement Eindtotaal
Totaal 26 26 2 30 9 93
Weekend en feestdagen Ja Neen Eindtotaal
Totaal 48 45 93
Hestia organiseert een wachtdienst in samenwerking met de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 13
Volgende tabellen geven weer op welk tijdstip de oproepen gebeuren en de verplaatsingen. De oproepen overdag zijn de oproepen die tijdens het weekend en feestdagen binnenkomen. De meeste oproepen kunnen telefonisch behandeld worden.
Tijdstip Overdag (8u30-18u00) Avond (18u00-22u00) Nacht (22u00-08u30) Eindtotaal
Totaal 22 53 18 93
Verplaatsing Ja Neen Eindtotaal
Totaal 10 83 93
Het gaat om 34 verschillende bewoners die verantwoordelijk zijn voor deze 93 oproepen
14 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
▌Inspectiebezoek 15 juli 2009 en verlenging van de erkenning De opdracht van de inspectie bestaat erin om ten behoeve van het Agentschap Zorg en Gezondheid – afdeling residentiële en gespecialiseerde zorg een objectief beeld te geven over de mate waarin de voorziening zich conformeert aan de gestelde voorwaarden Hieronder een korte samenvatting van het inspectiebezoek.
ORGANISATIE Er is een samenwerkingsverband voor beschut wonen van VZW Hestia met het PZ BAT (Broeders Alexianen Tienen) en CGGZ Vlaams-Brabant Oost. N.a.v. het 30-jarig bestaan van Hestia werd in 2006 samen met het team en de bewoners een visie ontwikkeld waarin volgende principes centraal staan: Hoop, Enthiousiasme, Samen, Thuis, Inspraak, Autonomie. De VZW beschikt eveneens over een project Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie en het Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid-Hageland. Personeel Het kwaliteitsbeleid 2007-2010 werd voorgelegd. Jaarlijks kiest men hieruit verbeterprojecten. Per project wordt een fiche uitgewerkt. Momenteel loopt een project m.b.t. VTO. Jaarlijks kiest men een thema. Voor 2008 was dit: werken met begeleidingsplannen. Na een vorming op teamniveau werd intern een werkgroep opgericht om nieuwe begeleidingsplannen te ontwikkelen. Deze zijn recent in gebruik genomen en zullen geëvalueerd worden. In de jaarlijkse functioneringsgesprekken peilt men naar de vormingsnoden en de leerdomeinen van medewerkers. Permanentie en urgentie In elk dossier steekt een geïndividualiseerd crisisinterventiescenario. Bewoners kunnen 24 u. op 24 bellen naar de wachtdienst. Elke huisverantwoordelijke heeft een mastersleutel van de woningen waarvoor hij/zij verantwoordelijkheid draagt. De psychiater is continu bereikbaar voor de teamleden. In elke woning is een vast telefoontoestel en hangt een document met de noodnummers en het telefoonnummer van het PZ BAT en Hestia uit. Interne communicatiekanalen Dagelijks is er een briefing van 8.30u. tot 9u. waarop belangrijke gebeurtenissen en eventuele problemen aan bod komen. Wekelijks is er op dinsdag teamvergadering: hierop worden alle acute problemen en crisissituaties, nieuwe aanmeldingen, intakes en ontslagen besproken. Hier komen ook vormingsaspecten en algemene informatie aan bod. Eveneens wekelijks, maar op donderdag is er casusbespreking. Hierop worden de begeleidingsplannen van telkens 4 à 5 bewoners besproken.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 15
Elke huisverantwoordelijke heeft een mastersleutel van de woningen waarvoor hij/zij verantwoordelijkheid draagt.
INFORMATIEVERSTREKKING Overeenkomst Elke bewoner ondertekent een dienstverlenings- en verblijfsovereenkomst waarin enkele afspraken staan omtrent begeleiding, woning, kostprijs, betalingsmodaliteiten, opzeggingsperiode (1 maand voor beide partijen). Huishoudelijk reglement Dit document wordt zowel door de bewoner, de directie als de betrokken huisverantwoordelijke ondertekend. Het bevat concrete richtlijnen inzake veiligheid,onderhoud, leefregels en begeleiding. Er is een apart hoofdstuk gewijd aan ‘middelengebruik’. Hierin wordt op een overzichtelijke wijze uiteengezet wat al dan niet getolereerd wordt en onder welke voorwaarden. Niet naleving van het reglement kan tot beëindiging van de overeenkomst en dus de begeleiding leiden.
HULP- EN DIENSTVERLENINGSAANBOD Na aanmelding, volgt een kennismakingsgesprek met de psychologe van het initiatief. Zij informeert de kandidaat over de verschillende aspecten van de werking en peilt naar de motivatie. Ongeveer één maand na opname wordt het begeleidingsplan samen met de bewoner opgemaakt. Sommige bewoners schrijven het zelfs eigenhandig uit. Per zorgdomein (12 in totaal, gebaseerd op rehabilitatietheorie van Shepherd) wordt de huidige toestand beschreven, alsook de doelstelling, aanpak, timing, afspraken omtrent wie doet wat, hoe en wanneer. Dit wordt op het team besproken.
KLACHTEN EN INSPRAAK
Om de twee maanden wordt een woonraad georganiseerd door de coördinator en de psychologe. De raad wordt voorgezeten door een bewoner.
In het aanloopadres zijn folders van de ombudspersoon en de wet op de patiëntenrechten aanwezig. In de doorgangshuizen is er wekelijks een huisvergadering waarop verschillende praktische zaken besproken worden. Om de twee maanden wordt een woonraad georganiseerd door de coördinator en de psychologe. De raad wordt voorgezeten door een bewoner. Vanuit de huisvergaderingen kunnen agendapunten voor de raad worden aangedragen. In 2003 en 2007 vond er een tevredenheidsmeting plaats. Er zijn plannen om een familieraad op te richten. In het winkelproject Arco is er tweemaandelijks overleg met de verkopers over problemen, suggesties en ideeën m.b.t. het project. Het programma van het ontmoetingscentrum wordt samen met de bezoekers tweemaandelijks opgesteld.
FACTURATIE EN GELDBEHEER Ongeveer 50 bewoners beheren zelf hun geld. De anderen vallen onder de maatregel tot bewindvoering. De prijs per kamer of studio wordt berekend op basis van het inkomen.
16 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
REGISTRATIE EN EVALUATIE VAN DE WERKING In juni 2008 registreerde men de directe en indirecte cliëntentijd. De resultaten werden op de denkdag besproken. Jaarlijks worden denkdagen georganiseerd. Er wordt een jaarverslag opgemaakt met informatie (inhoudelijk en cijfergegevens) over de verschillende werkingen van de VZW. Het nieuwe begeleidingsplan is in gebruik sinds het begin van dit jaar en zal binnenkort geëvalueerd worden.
▌Definitieve termijnbepaling voor verlenging van erkenning 1. Verlenging van erkenning van het samenwerkingsverband vanaf 1/04/2009 t.e.m. 31/03/2014 2. Verlenging van erkenning van 82 plaatsen Beschut Wonen, allen te 3300 Tienen, vanaf 1/04/2009 t.e.m. 31/03/2014 onder erkenningsnummer 047: Groepswonen Donystraat 62 Donystraat 96 Kabbeekvest 103 Kabbeekvest 38 Kabbeekvest 57 (2 studio’s) Kabbeekvest 87 (1 studio) Kabbeekvest 98 bus 1 (5 studio’s) Kabbeekvest 98 bus 2 (6 studio’s) Leopoldvest 29 (3 studio’s) Leopoldvest 61 Oorlogsvrijwilligersstraat 4 Oorlogsvrijwilligersstraat 6 Oplintersesteenweg 17 Veldbornstraat 46 Veldbornstraat 50 Veldbornstraat 52
Plaatsen 5 5 4 5 5 4 6 8 6 4 3 3 5 3 3 3
Individueel wonen Ooievaarstraat 8/5 Veldbornstraat 15/1 Veldbornstraat 15/2 Veldbornstraat 17/1 Veldbornstraat 17/2 Alexianenweg 40/3 Leuvensestraat 114/2 Kapelstraat 19/3 Windmolenveld 14
Plaatsen 1 2 1 1 1 1 1 1 1
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 17
De erkenning van 82 plaatsen Beschut Wonen word verlengd t.e.m. 31 maart 2014.
▌Zorgaanbod Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Het doel van de Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie is om voor personen met een psychiatrische problematiek, die in hun eigen thuissituatie wonen, zorg aan te bieden in samenwerking met de reguliere thuiszorg. Advies en teamondersteuning t.a.v. de reguliere thuiszorg Eerstelijnswerkers kunnen beroep doen voor advies m.b.t. de hulpverlening aan de psychiatrische patiënt in de thuissituatie, via intervisie en vorming. ADL-training en hulp bij dagstructurering. Een ergotherapeut onderzoekt de mogelijkheden van de cliënt op het vlak van zijn/haar zelfredzaamheid en biedt een korte gerichte training aan in samenwerking met eerstelijnswerkers. Zorgcoördinatie Met behulp van het zorgenplan wordt een netwerk op maat van de individuele noden van de cliënt uitgebouwd. Psychiatrische ondersteuning aan de cliënt en de familie in zijn thuismilieu. De behoefte van de cliënt en zijn gezin vormen het uitgangspunt. Via een wekelijks huisbezoek trachten we de draagkracht van de cliënt en de mantelzorg te vergroten zodat (her)opname, maatschappelijke isolatie en stigmatisering worden voorkomen. Het uiteindelijke doel is de persoonlijke groei en het welbevinden van de cliënt in zijn omgeving in stand te houden of te bevorderen. Heel wat thuiszorgorganisaties worden geconfronteerd met moeilijke, complexe situaties. Advies en/of teamondersteuning is hierbij noodzakelijk. Aan de volgende organisaties werd concreet ondersteuning aangeboden door de psychologe en ergotherapeute van Hestia: - OCMW Tienen; - CVD (Centrum Van Diensten) Tienen, Linter, Landen.
Het doel van de Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie is om voor personen met een psychiatrische problematiek, die in hun eigen thuissituatie wonen, zorg aan te bieden in samenwerking met de reguliere thuiszorg.
Contactgegevens Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Coördinerend geneesheer: dr. Asia Mierzejewska Coördinator: Ariane Dewil Psycholoog: Lieve Smet Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 08.30 u. - 18 u. in het weekend: 08.30 u - 12.30 u.
18 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Cijfergegevens Sociodemografische gegevens We begeleid(den) 81 cliënten: 41.25 % van onze cliënten zijn mannen; 58.75 % zijn vrouwen. De hoofdgroep van onze cliënten zijn tussen 50 en 59 jaar. We begeleid(d)en 4 cliënten die ouder zijn dan 70. In 1/3 van onze casussen zijn er kinderen betrokken (woonsituatie). Ongeveer de helft van onze cliënten wonen in Tienen of deelgemeenten ervan. De andere helft is vrij verspreid: Bekkevoort, Boutersem, Budingen, Bunsbeek, Geetbets, Hoegaarden, Kerkom, Kortenaken, Landen, Linter, Meensel-Kiezegem, Molenbeek-Wersbeek, Neerlinter, Neervelp, Ransberg, Wommersom. Grafisch voorgesteld:
Ongeveer de helft van onze cliënten wonen in Tienen of deelgemeenten ervan.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 19
Klinische gegevens Wat betreft diagnoses is onze groep cliënten erg heterogeen. Verwijzers Ongeveer 50% van de cliënten werd doorverwezen vanuit de sector GGZ zelf, 50% daarbuiten. De verwijzers van buiten de GGZ-sector, zijn erg verscheiden. Dagbesteding 36% van de cliënten heeft geen dagbesteding. Bij 25% van de cliënten werd er ‘huishoudelijke activiteiten’ aangeduid. De ervaring leert dat dit echter ook vaak op een erg beperkte dagbezigheid wijst. Samengevat zou dus zowat 60% van de cliënten weinig tot geen structurele dagbesteding hebben. Er zijn géén cliënten die een opleiding of cursus volgen. Doelen van de begeleiding De top 5 van doelen van begeleiding ziet er als volgt uit: 1. sociaal-emotionele ondersteuning van de patiënt 2. hervalpreventie 3. activering en/of structurering van arbeid en/of vrije tijd 4. zorgbemiddeling en -coördinatie 5. adviesverlening
Duur van de begeleiding De verwachte duur van de begeleiding wordt in 1/4e van de casussen als onbekend aangeduid. Bij de effectief afgeronde begeleidingen, bleek dat de meeste afgeronde begeleidingen tussen 6 maanden en 2 jaar duurden. Bij de nog lopende begeleidingen zien we dat 1/4e reeds meer dan 2 jaar duurt. Anderzijds zijn er wel 6 begeleidingen afgesloten die al meer dan 2 jaar duurden.
We hebben wel minder individuele cases maar doen per case meerdere interventies per week.
Caseload / interventies Met een gemiddelde van 25 cases zitten we ver onder de richtlijn die de FOD Volksgezondheid vooropstelt (40 cases). Wat betreft het aantal interventies zitten we wel vrij hoog. We kunnen dus concluderen dat we wel minder individuele cases hebben, maar per case meerdere interventies per week doen. Het is dus erg belangrijk om goed te registreren. Zelfs één telefoontje in een week, voor een case waarin we die week verder (nog) niets hebben moeten doen, telt wel als een aparte case! Algemeen valt er op dat het aantal interventies stijgt rond het moment dat iedereen aangespoord wordt om de registratie goed in orde te houden. Het niet voldoende aanvullen van de registratie geeft een vertekend beeld t.a.v. de FOD Volksgezondheid. 16% van onze interventies zijn huisbezoeken. Aanmeldingsvragen Er werden 48 aanmeldingsvragen gedaan. Het grootste deel hiervan (40) werden ook effectief opgestart.
20 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Rechstreekse hulpverleningsactiviteiten In aflopende volgorde werden deze rechtstreekse hulpverleningsactiviteiten gescoord: 1. Follow-up contact 2. Medicatie-opvolging of -toediening (509 keer) 3. Adviesgesprek 4. Materiaal-administratieve begeleiding 5. Activering 6. Sociale-vaardigheidstraining 7. Vergeefse afspraak 8. Psycho-educatie 9. Aanmeldings- en intakeactiviteit 10. Cliënt begeleiden of bezoek aan andere hulp- of dienstverlener 11. ADL 12. Crisisinterventie Er werden maar liefst 81 vergeefse afspraken geregistreerd. Dit wil zeggen dat er bijna elke week 2 vergeefse bezoeken worden afgelegd! 1200 contacten waren face-to-face met de cliënt, slechts 333 telefonisch, via mail of schrijven. We vermoeden dat deze laatste contacten weinig geregistreerd worden. 627 van de contacten gebeurden bij de cliënt thuis, 472 in de eigen zorgeenheid (Hestia zelf). Het afhalen van medicatie wat vrij frequent moet geregistreerd worden, maar relatief weinig tijd neemt, zal o.a. een reden zijn voor dit vertekende beeld. Dit vertekent ook de gemiddelde duur van een contact en van de duur van de verplaatsingen. Onrechtstreekse hulpverleningsactiviteiten Er blijkt duidelijk dat er veel intern overleg plaatsvindt (zo’n 450 keer), zowel binnen de teamvergadering als daarbuiten. Extern overleg werd meer dan 100 keer gepleegd. Het valt op dat er slechts weinig contact is met familie/omgeving (96 keer). Hulpverleningsgeschiedenis Van de cliënten die we begeleid(d)en, zijn er 17 die voorheen nog niet in aanraking waren gekomen met de geestelijke gezondheidssector. Hieruit blijkt dat we met een nieuwe doelgroep te maken hebben. Dit betekent voor hen toch vaak de aanzet naar Geestelijke Gezondheidszorg.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 21
▌Zorgaanbod activiteitencentrum Situering In het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ worden zinvolle dagactiviteiten op maat aangeboden. Hierbij gaat het om arbeidsvervangende activiteiten in het kader van arbeidszorg of wordt er samen met de cliënt een traject naar vrijwilligerswerk, vorming of opleiding uitgestippeld. Arbeidszorg is bedoeld voor mensen die niet, nog niet of niet meer terecht kunnen in het reguliere of beschermde arbeidscircuit. Arbeidszorg biedt hen arbeidsmatige activiteiten aan in een werkomgeving die ofwel op productie ofwel op dienstverlening gericht zijn en ondersteunt hen daarbij.
Visie De basisvisie van waaruit gewerkt wordt, is het recht op arbeid. Het aanbieden van arbeidsvervangende activiteiten heeft positieve effecten: - arbeid levert status; - arbeid structureert de tijd; - arbeid bevordert de sociale contacten; - arbeid ontwikkelt competenties; - arbeid verhoogt de eigenwaarde; - arbeid geeft zin aan het leven. Bij het aanbieden van activiteiten vertrekken we vanuit de mogelijkheden van de cliënt en worden inspraak, participatie en autonomie nagestreefd. Arbeid verhoogt de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de cliënt waardoor een maximale integratie en inclusie in de maatschappij gerealiseerd kan worden.
Aanbod
De maatschappelijke zinvolheid van de activiteiten staat centraal.
De maatschappelijke zinvolheid van de activiteiten staat centraal. Het aanbod is gedifferentieerd en bestaat uit volgende activiteiten: Huishoudelijke activiteiten Keukenatelier (bakken, zelf leren bereiden van gezonde eenvoudige maaltijden, gebak, confituur en choco maken, …). Was- en strijkatelier Via was- en strijkactiviteiten willen we de cliënten nieuwe vaardigheden bijbrengen om een zelfstandig leven te ondersteunen. Ambachtelijke activiteiten Kaarsenatelier Papieratelier Crea-atelier Vervaardigen van themaproducten bijvoorbeeld bij Kerst, Pasen…
22 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
In deze ateliers staat het productwerken centraal. Het realiseren van mooie, verkoopbare en kwalitatief hoogstaande producten wordt beoogd. Hierdoor wordt het bezig zijn met … een werk.
Arbeidsgerichte activiteiten Semi-industrieel werk Hieronder verstaan we allerlei tel-, inpak- en verpakwerk voor diverse firma’s. De taak van de cliënt binnen het productieproces moet voor hem duidelijk zijn. Hij vormt een cruciale schakel binnen een groter geheel. Tuinatelier Elke voormiddag onderhoudt een tuinploeg de tuinen van VZW Hestia. In een eigen groentetuin worden groenten en fruit geteeld voor de verkoop en voor eigen verwerking. Daarnaast beschikken we over een serre waarin tuinkruiden en serregroenten gekweekt worden. Winkelproject Via een wekelijkse stand aan de receptie van het ziekenhuis en in een eigen winkeltje ‘Arco’ aan het Ontmoetingscentrum Den Band worden onze producten verkocht. Vormende activiteiten Binnen deze activiteiten staan educatie, vorming en info over maatschappelijke thema’s centraal. De betrokkenheid met en oriëntatie in de maatschappij zijn belangrijke aandachtspunten. Trajectwerking Opstarten en opvolgen van een individueel traject naar opleiding, vorming of vrijwilligerswerk op arbeidszorgniveau. Hierbij gaat het over een voortdurende en systematische begeleiding van de cliënt, gericht op doorstroming. Deze doorstroming kan vertikaal gebeuren naar bv een sociale of beschutte werkplaats maar ook horizontaal naar andere arbeidszorgprojecten die meer bij de interessesfeer of behoeften van de cliënt aanleunen. Het activiteitencentrum, een stukje sociale economie! Dat er hard gewerkt wordt in het AC weet iedereen die er wat nauwer bij betrokken is. Om een idee te geven van het aantal stuks semi-industrieel werk: In 2009 werden er 2.373.000 st kabelklemmen verpakt. 2.680.000 st keggen verpakt 4.249.600 st bundelbanden verpakt 122.000 kg chocolade verpakt voor de Leuvense Fonskes en 15.000 st naaibenodigdheden voor de firma Euromercerie. U ziet, hier wordt ECHT gewerkt!
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 23
Via een wekelijkse stand aan de receptie van het ziekenhuis en in een eigen winkeltje ‘Arco’ aan het Ontmoetingscentrum Den Band worden onze producten verkocht.
Graag vertellen we wat meer over de Leuvense Fonskes, één van de streekproducten van Vlaams-Brabant! Leuvense Fonskes zijn een specialiteit voor de stad Leuven. Het zijn ambachtelijke pralines van 100% Belgische chocolade van de hoogste kwaliteit met verfijnde vullingen van koffie, karamel en praliné. De pralines zijn verpakt in mooi ontworpen dozen van 62.5gr, 100gr, 250gr, 500gr, of 1 kg. Elke doos bevat een mengeling van deze smaken. In 2008 installeerden wij in het AC een koelruimte om de pralines het hele jaar door optimaal te bewaren. De verpakking van de pralines gebeurt volledig in het AC. Eerst worden de dozen geplooid. De pralines worden volgens een bepaald assortiment in blisters gelegd. De doosjes worden gevuld afhankelijk van het gewicht van de doos. Bewaardatums worden gekleefd en elke doos wordt met mikka verpakt om dan naar een tevreden klant te vertrekken.
Aanmelding Aanmelden kan bij Els Van De Sompel op alle werkdagen tussen 8u. en 12u. en 13u. en 16u., behalve op woensdag-, donderdag- en vrijdagnamiddag. Na een kennismakingsgesprek (verzamelen van identificatiegegevens, overlopen van de afspraken en een rondleiding in de lokalen) geeft de coördinerend geneesheer haar goedkeuring. Na een proefweek volgt een evaluatie waarna in samenspraak een individueel werkschema of trajectplan wordt opgesteld.
Contactgegevens Het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ is open van 9 u - 11.30 u en van 13.30 u - 16 u Woensdag- en donderdagnamiddag is het activiteitencentrum gesloten. Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel. 016/80.79.11 Fax 016/82.13.08 met vermelding ‘Activiteitencentrum’ E-mail:
[email protected] Contactpersoon: Els Van De Sompel
Cijfergegevens Aantal begeleidingen In 2009 werden 130 mensen begeleid in het activiteitencentrum. Er waren 54 nieuwe aanmeldingen. 51 verlieten het activiteitencentrum. Schematisch Gestopt in 2009 Nog steeds aanwezig Totaal
Gestart voor 2009 24 52 76
24 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Gestart in 2009 27 27 54
51 79 130
Populatie Van de 130 mensen zijn er: 70 van het mannelijke geslacht (60 %) 60 van het vrouwelijke geslacht (40 %)
Gemiddelde leeftijd De totale gemiddelde leeftijd van alle deelnemers van het activiteitencentrum bedraagt 48,2 jaar. Diagnose Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Stoornissen in middelengebruik Stemmingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Mentale handicap Angststoornissen Andere Totaal
47 28 19 20 7 2 7 130
36 % 22 % 15 % 15 % 5% 2% 6% 100 %
Laatste werkervaring Voor 74 % is de laatste werkervaring meer dan 5 jaar geleden. Voor 11 % is de laatste werkervaring meer dan 1 jaar geleden. Voor 6% is de laatste werkervaring minder dan 1 jaar geleden. 7 % heeft nooit gewerkt. 2 % werkt nog steeds.
Gemiddelde verblijfsduur Gemiddeld zijn de deelnemers in het AC tussen de 3 en de 4 jaar aanwezig.
Doorverwijzingen naar het activiteitencentrum De 130 cliënten van het activiteitencentrum komen via volgende afdelingen: 44 personen komen van Hestia BW 6 personen komen van PZT 38 personen komen van het daghospitaal 7 personen komen van Ter Eiken 5 personen komen van Ter Linden 3 personen vanuit Ter Wilgen 1 persoon komt vanuit Ter Dennen 18 personen hebben een contract met het AC 8 personen komen vanuit Activering+
Individuele trajectbegeleiding Van de 130 personen die dit jaar begeleid werden, volgden 8 personen een individuele trajectbegeleiding. Eén van deze 8 trajecten werd in de loop van 2009 stopgezet.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 25
Gemiddeld zijn de deelnemers in het AC tussen de 3 en de 4 jaar aanwezig.
▌Zorgaanbod ontmoetingscentrum Situering In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ontmoet men elkaar op een laagdrempelige manier. De klemtoon ligt op het vrijblijvend karakter: gewoon aanwezig zijn, genieten van elkaars gezelschap, al dan niet participeren aan een aangeboden programma en opvulling van vrije tijd. Het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ wil in de eerste plaats laagdrempelig zijn en biedt een uitbreiding aan van het sociaal netwerk. Door maatschappelijke participatie te stimuleren probeert men sociaal isolement te doorbreken. Via het Ontmoetingscentrum is vzw Hestia lid van de Tiense cultuurraad en Steunpunt Vakantieparticipatie. De begeleiders kennen de cliënten en zorgen voor een comfortabel leefklimaat. Ook de kleinschaligheid van het project maakt dat mensen méér en ánders worden aangesproken.
Aanbod Agenda In het Ontmoetingscentrum kan men steeds terecht voor een vrijblijvend praatje, een tasje koffie, wat lectuur. Maar er is ook een aanbod van een vast programma. Dit vast programma wordt tweemaandelijks opgesteld met inspraak van de cliënten, de agenda wordt dan bezorgd aan alle cliënten. De hoofdlijnen van de agenda zien er als volgt uit:
Gezonde snack.
dag maandag
van 13u30 15u30
tot 16u00 16u00
activiteit Cybercafé (computerles, internet) Start to run
dinsdag
18u00
20u00
Sportactiviteit (zwemmen, poolen, fietsen, enz.)
woensdag
09u00
11u30
13u30
16u00
16u00
18u00
Vorming (actualiteit, journaal) Ontspannende namiddag in het O.C. Voorbereiding ‘Gezonde Snack’ Gezonde Snack
13u30
16u00
17u00 18u00
18u00 20u00
10u00
15u00
09u00 09u00
12u00 12u00
donderdag
1e zaterdag van de maand zaterdag zondag
26 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Ontspannende namiddag buiten het O.C. (wandelen, stadsbezoek, museumbezoek, enz.) Cybercafé (computerles, internet) Kaartavond Stuif-in (met maaltijd) Gezellig samenzijn Gezellig samenzijn
Vakanties Vakanties worden verscheidene malen per jaar georganiseerd. Zo gingen we in het voorjaar naar Santa Susanna in Spanje (Costa Brava). Spanje is voor onze bewoners een geliefde trekpleister en tevens betaalbaar. In de zomervakantie werd er een citytrip georganiseerd naar Dublin.
Bruggenbouwers Om de twee jaar wordt er vanuit het Ontmoetingscentrum een voorstelling georganiseerd in het Cultureel Centrum van Tienen. Deze voorstelling wordt opengesteld voor de Tiense bevolking en de derde graad van het secundair onderwijs. Dit project rond beeldvorming en destigmatisering wordt samen met het PISO en de cliënten van het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ gerealiseerd. In 2009 werden de teksten geschreven voor de voorstelling van 2010. Een intensief werk. In oktober kwamen de leerlingen van het PISO om de veertien dagen op bezoek om samen een stuk van de voorstelling voor te bereiden.
Cybercafé In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ is er een cybercafé. Er staan verscheidene moderne computers met internetverbinding klaar voor de bezoekers. De bezoekers kunnen er hun e-mail nakijken en verzenden, het internet raadplegen, chatten, enz. Tegelijkertijd kan men er ook eenvoudige computerles krijgen. Dit cybercafé kwam tot stand met de steun van de provincie Vlaams-Brabant.
Samenwerkingsverbanden en overlegorganen Buurtcomité ‘De Veldbron’ Het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ is lid van het buurtcomité de Veldbron. Enkele cliënten van het Ontmoetingscentrum volgen deze vergaderingen op. Cultuurraad Tienen Vzw Hestia is via het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ lid van de Tiense Cultuurraad. De Algemene Vergaderingen van de cultuurraad werden bijgewoond. Activiteiten die in aanmerking komen voor subsidiëring van de cultuurraad werden tweemaandelijks aan de cultuurconsulent bezorgd. Dit vertaalde zich in punten zodat er aanspraak kon gemaakt worden op een stukje van de begrotingskoek van de Tiense cultuurraad. Psylos Via het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ zijn we lid van Psylos. Zo is vzw Hestia een officieel erkende sportclub. Geert Vandeborght is ook lid van de Raad van Bestuur van vzw Psylos. Psylos is de Vlaamse Federatie voor Sport en Recreatie in de Geestelijke Gezondheidszorg.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 27
In het cybercafé kunnen de bezoekers hun e-mail nakijken en verzenden, het internet raadplegen, chatten, enz.
Psylos wil bijdragen tot een verhoogde levenskwaliteit van cliënten van de geestelijke gezondheidszorg, via het levensdomein vrije tijd. Psylos biedt een uniek overlegplatform met betrekking tot sport en vrije tijd voor de professionele medewerkers in de sector met het oog op een kwalitatieve ondersteuning en begeleiding van de cliënt.
Toerisme Vlaanderen en Steunpunt Vakantieparticipatie Het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ is lid van Toerisme Vlaanderen, meer bepaald Steunpunt Vakantieparticipatie. Via deze organisatie kunnen er budgetvriendelijke daguitstappen gemaakt worden. Ook is het mogelijk om op een goedkope manier een vakantieverblijf te huren in het Vlaamse landsgedeelte. Ook individuele cliënten kunnen hiervan gebruik maken om een huisje te huren of om in een goedkoop in een hotel te verblijven.
PISO Het Provinciaal Instituut voor Secundair Onderwijs te Tienen (PISO) is een trouwe partner in het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’. Niet alleen vanwege de stagiairs die de school stuurt, maar vooral vanwege de samenwerking met de theatervoostelling ‘BRUGGENBOUWERS’ die we tweejaarlijks organiseren. Een gans schooljaar wordt er immers intensief samengewerkt tussen bewoners en leerlingen. Een toneelstuk wordt samen geschreven, geregisseerd en gebracht in de stadsschouwburg van Tienen.
Aanmelding In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ben je welkom. Je mag er vrijblijvend een praatje komen maken of deelnemen aan de activiteiten. Ben je van plan om op regelmatige basis naar het Ontmoetingscentrum te komen, dan overleggen we samen en noteren we enkele gegevens.
Een gans schooljaar wordt er intensief samengewerkt tussen bewoners en leerlingen van het PISO.
Contactgegevens Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ Veldbornstraat 15, 3300 Tienen Tel.: 016/89.67.10 - Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Contactpersoon: Geert Vandeborght
28 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Cijfergegevens Op basis van aanwezigheidsregistratie maart 2009 Er werd geregistreerd over drie dagdelen: voormiddag, namiddag, avond In totaal werden er 60 activiteiten aangeboden (gespreid over de 3 dagdelen). In totaal werden 414 bezoeken geteld. In totaal namen 61 cliënten deel aan de verschillende activiteiten. Vanuit Hestia (Beschut Wonen) namen in totaal 37 cliënten deel (21 mannen, 16 vrouwen), goed voor 304 bezoeken. - Vanuit PZT en BAT namen 24 cliënten deel (11 mannen, 13 vrouwen), goed voor 110 bezoeken.
-
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 29
▌Zorgaanbod Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Hageland Volwassenen met psychische en/of psychiatrische problemen die complex en langdurig zijn, krijgen vaak hulp van verschillende voorzieningen; zowel vanuit de geestelijke gezondheidszorg als de thuiszorg. De hulpverleners kennen elkaar soms niet of komen nauwelijks met elkaar in contact. Vaak weten ze slechts vaag welke hulp er nog geboden wordt.
De meerwaarde van overleg Vanuit een goed overleg kan beter ‘samen’gewerkt worden aan een meer geïntegreerde hulp- en zorgverlening, ieder vanuit zijn specifieke deskundigheid, met een ‘brede bril’ en over de muren van de verschillende voorzieningen en sectoren heen. Er wordt gezocht naar afstemming waarbij eventueel overbodige of overlappende activiteiten kunnen worden vermeden óf leemtes beter worden ingevuld.
De plaats van de cliënt De vraag en de noden van de cliënt, met bijzondere aandacht voor de (minderjarige) kinderen en eventuele partner, zijn steeds het uitgangspunt. We streven naar ‘maatwerk’ waarbij een maximale inbreng en actieve deelname van de cliënt en/of zijn familie gestimuleerd wordt: indien niet in volledige of gedeeltelijke deelname aan het overleg, dan in elk geval in de voorbereiding en opvolging van het overleg. Hierin wordt de cliënt bijgestaan door een hulpverlener met wie een vertrouwensrelatie is opgebouwd. De cliënt neemt dus een centrale rol in, waarbij zijn autonomie en ritme gerespecteerd wordt en tevens rekening gehouden wordt met zijn mogelijkheden en beperkingen.
Lenni Kalogrias
De rol van de circuitcoördinator De circuitcoördinator – met een opsplitsing van werkggebied, nl. Noord- en ZuidHageland – is een ‘neutrale’ en ‘vaste’ persoon. Zij organiseert het overleg, nodigt alle betrokkenen uit en zit het overleg voor. Daarbij: - werkt zij naar een constructieve en gemeenschappelijk gedragen aanpak met duidelijke afspraken. Deze afspraken zijn een inspanningsverbintenis maar kunnen geen resultaatsverbintenis inhouden. - bewaakt zij het ‘gedeeld beroepsgeheim’, waarbij elke hulpverlener verantwoordelijk blijft binnen het kader waarin hij/zij is tewerkgesteld. - ligt in de verslaggeving de klemtoon op de gemaakte afspraken m.b.t. functie en rol van elke hulpverlener. - wordt, indien wenselijk, een opvolging van het overleg voorzien.
30 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Criteria therapeutisch project Criteria therapeutisch project - cliënten tussen 18 en 60 jaar - psychische/psychiatrische problematiek die langdurig en (multi)complex is - regio Hageland - minstens 3 formele partners zijn betrokken in de concrete hulpverlening - cliënt is (wordt) op de hoogte (gesteld) - de cliënt dient formeel opgenomen te worden in het therapeutisch project. Hoe een overleg aanvragen? Elke hulpverlener of cliënt kan een TOP-overleg aanvragen. Hiervoor neemt men contact op met één van de twee circuitcoördinatoren, elk dus verantwoordelijk voor een deelregio. De woonplaats van de cliënt en het hulpverleningsnetwerk zijn richtinggevend voor wie finaal de coördinatie van het overleg op zich neemt. Wie de opvolging van de hulpverlening op zich zal nemen (zorgbemiddelaar), kan per cliënt veranderen en wordt op het eerste overleg afgesproken.
Financiële ondersteuning van het overleg Voor elk overleg dat per kwartaal doorgaat, voorziet het RIZIV een vergoeding van € 134,70/overleg, verdeeld over de aanwezige voorzieningen en zelfstandigen.
De formele partners van het therapeutisch project Psychiatrisch Ziekenhuis & ontslagmanagement - P.Z. St.-Annendael Diest - P.Z. Broeders Alexianen Tienen Beschut Wonen - De Linde Diest - Hestia Tienen Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost (CGG VBO), Vestigingsplaatsen - Aarschot - Diest - Tienen Psychiatrische zorg in de Thuissituatie - Project Psychiatrische ThuisZorg Diest - Hestia Tienen Geïntegreerde Diensten Thuiszorg GOAL GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven (Administratieve coördinatie van het Therapeutisch project) Christelijke Ziekenfonds arrondissement Leuven Centrum Algemeen Welzijnswerk ‘Hageland’ PAAZ Heilig Hart Ziekenhuis VZW Begeleid Wonen Leuven
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 31
Elke hulpverlener of cliënt kan een TOPoverleg aanvragen.
Contactgegevens Lenni Kalogrias Circuitcoördinator Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Regio Zuid-Hageland CGG VBO, Tienen 016/80.17.50
[email protected] Vzw Hestia Tienen 016/80.79.12
[email protected] Regio Noord-Hageland Silvie Aerts, Sint-Annendael Diest 016/38.05.65
[email protected]
Cijfergegevens Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychatrie Hageland: periode van 1/04/2009 – 31/03/2010 Het aantal patiënten per leeftijdsklasse tijdens de periode (leeftijd op 31/12/2009). Leeftijdsklasse Aantal patiënten < 9 jaar 0 9-18 jaar 0 19-29 jaar 10 30-39 jaar 9 40-49 jaar 16 50-59 jaar 18 60-69 jaar 1 > 69 jaar 0 Totaal 54
Het aantal patiënten dat al dan niet tot het werkingsgebied van het project behoren (volgens hun hoofdverblijfplaats). Volgens de hoofdverblijfplaats van de patiënt Patiënten die tot het werkingsgebied van het project behoren Patiënten die niet tot het werkingsgebied van het project behoren Totaal
32 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Aantal patiënten 53 1 54
Het aantal patiënten dat in de loop van de referentieperiode in of uit het project zijn gestapt. Patiënten die in en uit het project zijn gestapt Patiënten die tijdens de periode in het project zijn gestapt Patiënten die tijdens de periode uit het project zijn gestapt
Aantal patiënten 15 9
Het aantal georganiseerde overlegvergaderingen en het aantal gefactureerde overlegvergaderingen per kwartaal.
Kalendertrimester 2e trim 2009 (april-juni) 3e trim 2009 (juli-september) 4e trim 2009 (oktober-december) 1e trim 2010 (januari-maart)
Aantal georganiseerde overlegvergaderingen 42 43 42 48
Aantal gefactureerde overlegvergaderingen 31 22 22 33
Het verschil tussen het aantal georganiseerde en het aantal gefactureerde overlegvergaderingen ligt in het niet voldoen aan de formele criteria, waardoor er ook geen vergoeding kan worden voorzien. Het betreft vnl. het verontschuldigd zijn van één van de formele partners – met een minimum van 3 – op een specifiek overleg, terwijl er mogelijks wel heel wat àndere – maar dus niet-formele – partners aanwezig kunnen zijn.
Organisatie van het Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Hageland - Viermaal per jaar is er een stuurgroep- en inclusievergadering met alle formele partners. Hier neemt tevens Similes aan deel. - Het transversaal overleg, dat de therapeutische projecten dient te ondersteunen, komt in de vorm van clustervergaderingen tweemaandelijks samen. - Van 1 april 2010 tot 31.03.2011 gaat het laatste werkjaar in. De vraag blijft open óf en op welke wijze deze projecten zullen worden verdergezet.
TeamOverschrijdendPatiënten-overleg Zorgcircuit Sociale Psychiatrie ZUID-Hageland - buiten het Therapeutisch Project In 2009 werden door de circuitcoördinator van Zuid-Hageland nog voor 11 cliënten 25 TOP-overleg momenten georganiseerd buiten het Therapeutisch project. Dit overleg wordt eveneens als zinvol en als een meerwaarde ervaren; ook al voldoen ze niet aan één of meerdere formele criteria van het therapeutisch project. Eén van deze cliënten kon nadien wel worden geïncludeerd in het TP. In het afgelopen werkjaar werden buiten het TP 7 nieuwe dossiers opgestart; 3 dossiers konden binnen het jaar worden beëindigd.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 33
▌Dienstenonderneming Strijkatelier 100 % katoen Doelstellingen Strijkatelier 100 % Katoen is een socio-economisch project. - De belangrijkste doelstelling is het creëren van tewerkstelling voor personen die o.w.v. diverse problemen minder kansen hebben op de arbeidsmarkt. - Creëren van ‘echte jobs’ met een arbeidsovereenkomst, geen nepstatuten. - Naast deze sociale doelstellingen hebben we als strijkdienst ook een economische doelstelling. - Via de strijkdienst wordt een nood, een behoefte in de maatschappij ingevuld. - Het ‘te veel werk’ van de ene betekent een ‘kans op werk’ voor de andere. - Professioneel en kwalitatief hoogstaand werk met een correcte klantenbediening leveren is eveneens een belangrijke doelstelling. De werkprestaties Naarmate het klantenbestand groeit en er per maand meer dienstencheques binnenkomen, groeit eveneens het aantal strijkuren. Momenteel zijn 5 strijkers in vastdienstverband. Het totale FTE is 3,6. Er wordt gemiddeld 138 uren per week gewerkt door de strijksters. (In 2008 werd er 112 uren per week gestreken, in 2009 is er een toename van 26 uur per week) De gebruikers Eind 2008 telde het strijkatelier 226 klanten. In 2009 zijn dit 266 klanten. Er is dus een groei van 40 klanten. In totaal zijn er 47 nieuwe klanten bijgekomen, 11 klanten verlieten het strijkatelier. De gebruikers zijn afkomstig uit Tienen en haar deelgemeenten en uit nabij gelegen steden. Hierbij gaat het om mensen die buiten Tienen wonen maar hier werken en ’s morgens, voor hun werk, strijkgoed binnenbrengen. Elke maand melden zich gemiddeld 4 nieuwe klanten aan
De belangrijkste doelstelling is het creëren van tewerkstelling voor personen die o.w.v. diverse problemen minder kansen hebben op de arbeidsmarkt.
Perspectieven 2008 en 2009 waren crisisjaren. Het aantal klanten steeg niet meer zoveel als de vorige jaren en klanten brachten minder vaak hun strijkgoed binnen. Dit maakt dat er sommige maanden beduidend minder strijkuren konden ingevuld worden. Dit hebben wij in 2009 opgevangen door de strijksters ook te laten poetsen met dienstencheques. Hiermee werd gestart vanaf februari 2009. In totaal werd er voor 246 uren gepoetst door de strijksters. Gemiddeld over 11 maanden geeft dit 22 dienstencheques per maand voor het poetsen. Het invullen van lege strijkmomenten door poetsactiviteiten zal ook in 2010 toegepast worden. In 2009 kochten wij een computerprogramma aan om de facturatie en opvolging van de dienstencheques vlotter en professioneler te laten verlopen. Hierdoor krijgt de klant telkens bij het ophalen van zijn strijkgoed de factuur voor de desbetreffende mand. Op deze manier zullen op termijn de dienstencheques vlotter en sneller binnenkomen wat de opvolging ervan vergemakkelijkt. In oktober, november en december werd het programma uitgetest, aangepast en werden de strijksters opgeleid om er mee te kunnen werken.
34 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Officieel gaan we van start in januari 2010. Dit geeft dat we voor 2010 een uitgebreid jaarverslag zullen kunnen brengen. Dit programma zal ons heel wat extra informatie geven over onze werking. Besluit Op vijf jaar tijd is het strijkatelier uitgegroeid tot een goeddraaiend socio-economisch project met tevreden klanten en werknemers. Een nieuwe locatie en nieuw materiaal ( 2008), het opvullen van lege strijkuren door poetsmomenten en de aankoop van een nieuw computerprogramma (eind 2009) maakt dat er in de toekomst nog professioneler gewerkt zal kunnen worden. De werknemers binnen het strijkatelier worden actief betrokken bij de praktische en inhoudelijke werking. Deze aanpak resulteert in gemotiveerde medewerkers met veel inzet voor het project .
Onderhoud Hestia beschikt eveneens over een erkenning als dienstenonderneming voor de dienstverlening onderhoud. Doelstellingen De doelstelling van deze dienstverlening is conform het strijkatelier nl. creëren van ‘tewerkstelling’ voor personen die omwille van diverse problemen minder kansen hebben op de arbeidsmarkt en dit met een ‘reële arbeidsovereenkomst’. De werkprestaties Momenteel werkt 1 persoon fulltime. Het takenpakket bestaat uit onderhoud van de woning en boodschappen doen. Overzicht spreiding over 2 weken Woningen van Beschut Wonen Externe woningen Cliënten van Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Cliënten binnen Individueel Beschut Wonen
7 2 1 2
Op vijf jaar tijd is het strijkatelier uitgegroeid tot een goeddraaiend socioeconomisch project met tevreden klanten en werknemers.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 35
Beleidsdomeinen ▌Algemeen beleid Zorgvernieuwing binnen de GGZ De werking van Hestia bestaat al 33 jaar, men heeft moeten wachten tot 1990 voor een juridische erkenning waarbij het Koninklijk besluit met de erkenningsnormen verscheen. Sinds 1990 werd niets meer structureel gewijzigd. In de erkenningsnormen werd enkel nog de mogelijkheid gecreëerd om voor maximaal 20% van de capaciteit begeleiding aan te bieden in de individuele woning (IBW) en via het financieringsKB werden extra middelen uitgetrokken voor de zorgfunctie Activering. Deze juridische achterstand staat in contrast met de nieuwe tendensen in de Geestelijke Gezondheidszorg, namelijk de ‘Vermaatschappelijking van Zorg’ en de ‘Uitbouw van Zorgcircuits en Netwerken’ voor leeftijdsgebonden doelgroepen. Via de zorgvernieuwingsprojecten werd aan Beschut Wonen de mogelijkheid geboden om nieuwe zorgvormen uit te werken, ook Hestia heeft deze projecten actief uitgebouwd: Zorgfunctie Activering met de werking van het Activiteitencentrum en Ontmoetingscentrum, Psychiatrische zorg in de Thuissituatie en het Therapeutisch project ‘Zorgcircuit Sociale Psychiatrie’. We hebben gedurende de 33 jaar dat Hestia actief is, de werking zien evolueren waarbij het zorgaanbod nog meer afgestemd werd op de individuele wensen en behoeften van de doelgroep. Indien we vanuit Beschut Wonen een gedifferentieerd zorgaanbod, waarin vraaggestuurde zorg, zorg op maat en continuïteit van zorg centraal willen uitbouwen, staat dient het huidige KB van Beschut aangepast te worden.
We hebben gedurende de 33 jaar dat Hestia actief is de werking zien evolueren waarbij het zorgaanbod nog meer afgestemd werd op de individuele wensen en behoeften van de doelgroep.
Vanuit de stuurgroep Beschut Wonen van Zorgnet Vlaanderen werden voorstellen geformuleerd om de erkenningsnormen aan te passen. Men is hierbij uitgegaan van een inventaris van huidige niet ingevulde zorgnoden, ook binnen Hestia worden wij hiermee geconfronteerd: - Voor veel bewoners veroorzaakt het samenleven te veel stress, zij hebben meer nood aan privacy, anderzijds hebben zij toch wel nood aan meer sociale contacten. Huisvesting met een aantal studio’s en een gemeenschappelijke ruimte biedt hierin een oplossing. - Er is de vraag naar mogelijkheden tot intensievere lichamelijke ondersteuning/ADLondersteuning, ook binnen Hestia hebben we meer en meer oudere bewoners met een grotere lichamelijke zorgbehoefte en nood aan ondersteuning in ADL-zorg. Men spreekt hierbij over aanleunwoningen bij RVT of PVT, of woningen in een woonzorgzone - Er is de vraag naar louter toezicht. Het gaat hier vooral over personen met een gestabiliseerde psychiatrische problematiek welke nog in contact wensen te blijven binnen de GGZ. Ook Hestia volgt deze mensen nog verder op dikwijls vanuit het ontmoetingscentrum, activiteitencentrum, via de medicatiebedeling van Hestia of via de sociale dienst van Hestia. - Er is de vraag naar in vivo trainingsmogelijkheden. Vele bewoners beschikken over onvoldoende basisleefvaardigheden. Van bij de intake zijn we hier actief rond bezig door de inschakeling van een ergotherapeut. Deze doet bij elke nieuwe kandidaat bewoner een assesment van de ADL-vaardigheden en biedt een korte gerichte training aan in de nieuwe woonst van de bewoner. Voor een aantal bewoners volstaat
36 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
-
-
-
-
deze training niet en dienen andere oplossingen worden gezocht om het zelfstandig wonen mogelijk te maken. Bijkomende personeelsomkadering is noodzakelijk voor de ondersteuning van deze mensen Er is de vraag naar flexibele zorgvormen in functie van wisselende ondersteuningsen begeleidingsbehoeften. Niet alle bewoners hebben nood aan dezelfde hoeveelheid begeleiding op hetzelfde moment. Binnen Hestia wordt voor elk individu een zorgtraject langdurige zorg op maat uitgewerkt waarbij we afstemmen op de individuele noden en behoeften van de cliënt. Er is de vraag naar meer integratie in de maatschappij, vooral inzake het sociale aspect. Ondanks het wonen in de maatschappij blijft het moeilijk voor bewoners om aansluiting te vinden inzake sociale relaties, vrije tijd, arbeid en opleiding. Hestia biedt hierbij een individuele trajectbegeleiding aan. Er is de vraag naar huisvesting van partners en eventuele kinderen. Begeleiding van koppels moet mogelijk zijn binnen de eigen huisvesting van de cliënt alsook binnen de huisvesting van Beschut Wonen. Binnen de huisvesting van Hestia wordt ook reeds een aanbod van appartementen gecreëerd. Er is de vraag naar all-in begeleiding. Binnen Beschut Wonen werken we vanuit een holistische visie. De individuele begeleider is tevens ook de zorgcoördinator, deze zorgt er voor dat elke bewoner/cliënt die juise zorg krijgt (fysisch, psychisch en sociaal).
Vanuit deze niet ingevulde zorgnoden werd het nieuwe KB aangepast. Men wenst de term Beschut Wonen te vervangen door ‘Rehabilitatiecentrum geestelijke gezondheid’. De dienstverlening van het Rehabilitatiecentrum wordt opgesplitst in 3 modules: Zorgmodule rehabilitatiegerichte begeleiding of Functie Assertive Community Treatment (FACT) Begeleiding wordt aangeboden bij cliënten met een ernstige en langdurige psychiatrische stoornis met een zorgnood op meerdere levensdomeinen. Zorgmodule Beschut Wonen Men richt zich tot dezelfde cliënten conform FACT, maar huisvesting wordt aangeboden vanuit Beschut Wonen, omwille van de nood tot intensievere zorg/toezicht en/of sociaal isolement. Zorgmodule dagactiviteiten Voor dezelfde cliënten wordt begeleiding aangeboden op het vlak van werk, dagactiviteiten, leren, recreëren en ontmoeting. De huidige werking van Hestia binnen Beschut Wonen, Psychiatrische zorg in de Thuissituatie, Activiteitencentrum, Ontmoetingscentrum en het Therapeutisch project ‘Zorgcircuit Sociale Psychiatrie’ sluit hier perfect bij aan. In de loop van 2010 zullen wij deze FACT-werking verder uitbouwen met het multidisciplinaire team van Hestia.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 37
Men wenst de term Beschut Wonen te vervangen door ‘Rehabilitatiecentrum geestelijke gezondheid’.
▌Administratief en financieel beleid Inkomsten De inkomsten van Hestia bestaan voornamelijk uit: De inkomsten vanuit RIZIV en FOD Volksgezondheid Voor 2009 bedraagt de prijs per verblijfsdag voor de erkende plaatsen € 34,04. Op jaarbasis geeft dit een bedrag van € 1.018.825,90 voor de financiering van normpersoneel, MPG, medische functie, structurering dagactiviteiten, attractiviteitspremie, Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie, werkingskosten en financiering eindeloopbaan. De subsidie van het Therapeutisch Project bedraagt € 13.335,19 en € 7.500,00 voor het transversaal overleg. De inkomsten vanuit de verblijfsprijs Voor 2009 werd een bedrag voorzien van € 322.631,20. De bewoners betalen aan Hestia een prijs afhankelijk van hun inkomen. In deze prijs is begrepen: - het gebruik van een gemeubileerde, individuele kamer; - het gebruik van gemeubileerde gemeenschappelijke ruimtes in de woning (keuken, living, sanitair); - het gebruik van een gemeenschappelijke wasautomaat en droogkast in de woning; - brandverzekering; - verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en rechtsbijstand; - verzekering lichamelijke ongevallen; - milieuheffing; - kabeldistributie; - energiekosten: water, elektriciteit en verwarming; - abonnementsgeld telefoon. De verblijfsprijs van Hestia wordt bepaald volgens het inkomen van de cliënt:
De bewoners betalen aan Hestia een prijs afhankelijk van hun inkomen.
Inkomen
Woonhuis
Studio
1
< € 683,95
€ 302,00
€ 345,00
2
€ 683,95 – € 824,99
€ 315,00
€ 358,00
3
€ 824,99 – € 902,33
€ 328,00
€ 371,00
4
> € 902,33
€ 341,00
€ 384,00
€ 12,50 wordt extra aangerekend voor: - gemeenschappelijk internet; - extra grote kamer; - privé badkamer.
38 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
▌Kwaliteitsbeleid - wachtlijsten Hestia heeft een gedifferentieerd woonaanbod: gemeenschapswoningen, doorgangswoningen, studio’s, enkele appartementen en individueel Beschut wonen. Voor elk van deze woonvormen bestaan er wachtlijsten, maar de ene al wat langer in aantal aanvragen en/of in duur van wachttijd. Om meer zicht krijgen op de evoluerende vraag naar huisvesting, wordt bij elke nieuwe aanvraag de datum genoteerd evenals de datum van opname in Hestia en dit voor de verschillende woonvormen. Volgende tabel geeft de gegevens weer van de wachtlijsten van 2007 tot en met 2009:
Gemeenschapshuizen
Doorgangshuizen (O17-K87 in 2007-2008) (O17-K87-O4-K38 in 2009) Studio's
totaal wachtlijst totaal gestart
2007 17 3
2008 11 5
2009 11 3
mediaan wachttijd
6-12 m
3-6 m
<3m
totaal wachtlijst totaal gestart
20 14
21 14
30 15
mediaan wachttijd
2-3 m
2-3 m
3-4 m
totaal wachtlijst totaal gestart
16 7
16 7
14 5
mediaan wachttijd
3-6 m
3-6 m
3-6 m
‘Totaal wachtlijst’ staat voor het totaal aantal cliënten dat gedurende het jaar op de wachtlijst gestaan hebben. ‘Totaal gestart’ is het aantal dat effectief doorgestroomd is naar Hestia. Soms worden cliënten in de loop van het traject geschrapt omdat ze op ontslag gaan tegen advies, of toch verkiezen naar een eigen woonsituatie te verhuizen, of hervallen. ‘Mediaan wachttijd’ slaat op de mediaan van de wachttijd van bewoners die effectief gestart zijn in Hestia. Voorlopig stellen we vast dat voor de drie belangrijkste woonvormen nog steeds veel vraag is. Vooral naar doorgangshuizen is veel vraag. Vele cliënten zien Beschut Wonen als een tussenstap om nadien terug zelfstandig verder te kunnen. Omdat daar veel meer doorstroming is, kunnen ook meer cliënten starten in een doorgangshuis. De wachttijd in 2009 bedroeg 3 à 4 maanden. Kandidaten voor studio’s kunnen uitsluitend doorverwezen worden door Beschut Wonen. Het gaat enerzijds om bewoners die na een doorgangshuis als tussenstap nog studio-wonen inlassen vooraleer zelfstandig te wonen. Anderzijds gaat het om bewoners die ervoor kiezen om langdurig gebruik te maken van Beschut Wonen, maar tegelijkertijd ook wensen alleen te wonen. Het feit dat ook naar gemeenschapshuizen veel vraag is, geeft aan dat vele cliënten ook kiezen voor het sociale aspect van Beschut Wonen; men wil het sociaal isolement doorbreken, men wil ’s avonds niet alleen zijn in huis…
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 39
Vooral naar doorgangshuizen is veel vraag.
▌Personeelsbeleid Voor 2009 waren in totaal 29,37 FTE personeelsleden tewerkgesteld. Onderstaande tabel geeft een overzicht over de verschillende statuten Norm 10,41 FTE Activering 1,50 FTE Ex-DAC 4,57 FTE Gesco HP 3,27 FTE PZT 1,90 FTE TP 0,25 FTE Sociale Maribel 2,23 FTE Einde loopbaan 0,75 FTE Dienstenonderneming Strijkatelier 3,60 FTE Onderhoud 0,89 FTE
Samenstelling van de teams Dr. Asia Mierzejewska, coördinerend geneesheer Dewil Ariane, coördinator Lieve Smet, psychologe Dominique Sevenants, sociaal assistente
Van boven naar onder: Dr. Asia Mierzejewska Ariane Dewil Lieve Smet Dominique Sevenants
Beschut Wonen – Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Vandewal Sabine Janssens Lucienne Raymaeckers Anjes Coenen Mia Deldinne Gemma Poppe Karin Vandeborght Geert Vanwinckel Hilde Goetschalckx Katrien Bautens Monique Landuyt Sylvia Uytterhoeven Anne Bulen Liliane Thijs Lien Hauchecorne An Vanderlinden Jackie Vanonckelen Sara
40 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
Activiteitencentrum Van De Sompel Els Broos Rita Baens Sara Nulens Jeanine Guelinckx Hilde Vangilbergen Myriam
Onderhoud Saenen Kristel Janssens Linda Cultiaux Geert Schikorr Sonia Tampier Sonia Kempeneers Carine
Ontmoetingscentrum Vandeborght Geert Broos Rita Gils Elvira Sevenants Dominique
Klusjesdienst Bouts Steven Vandenhove Michel Dewit Dirk Hupko Jos Vandenberg Ralph
Administratie Geladé Paul Froyen Vera Gils Elvira Landuyt Sylvia
Strijkatelier Stiers Linda Raeymaekers Helena Flawinne Anja Liekens Brigitte Morren Natascha
Vorming Overzicht van de studiedagen welke gevolgd werden in de loop van 2009 door de verschillende teamleden Datum 17/09/2009 24/09/2009 08/10/2009 08/10/2009 13/10/2009 14/10/2009 15/10/2009 20/10/2009 13/11/2009 13/11/2009
Naam Lieve Smet An Hauchecorne Anne Uytterhoeven Lucienne Janssens An Hauchecorne Jackie Vanderlinden Lieve Smet Sara Baens Els Van De Sompel Anne Uytterhoeven Lucienne Janssens Lucienne Janssens Els Van De Sompel
Onderwerp Visie op zorg, zorg met visie Schizofrenie: van containment tot rehabilitatie Gokken: waag je kans? In goede en kwade dagen, tot de dood ons scheidt? Ouderschap eindigt niet bij opname FACT Over het muurtje kijken van (A)rbeid tot (Z)org Contactdag projecten PZT Compulsief internetgebruik Begeleid werken
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 41
Hoogtepunten ▌Met bruggenbouwers in de finale van ‘Songfest 2009’ Vanuit het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ werd er deel genomen aan het Songfestival voor mensen met een beperking. Dit Songfestival was in het verleden een mediagebeuren voor mensen met een mentale beperking. Dit jaar werd er expliciet breder uitgenodigd richting Geestelijke Gezondheidszorg. We besloten met het liedje ‘Schouder aan schouder’ onze kans te wagen. Na met succes de halve finale overleefd te hebben in Overijse volgde er uiteraard een finale op 7 mei in de prestigieuze Grenslandhallen te Hasselt. Het geheel werd erg professioneel benaderd met soundchecken op een indrukwekkend podium. Ook de verlichting op het podium was indrukwekkend. Nooit gezien. We werden aan het publiek voorgesteld door presentatoren Jelle Cleymans en Kobe Van Herwegen. Ons liedje werd goed gebracht en we waren benieuwd wat de jury ervan zou vinden. De voorzitter van de jury was Miquel Wils, bijgestaan door Jo Lemaire, Walter Baele, Liliane St.-Pierre en Jaak Pijpen. Vooral Liliane St.-Pierre was onder de indruk van ons liedje. Ze vond het toch bijzonder dat we ons intiem verhaal durfden te vertellen voor zo’n groot publiek. Ze vond het wel niet echt een klassiek songfestivallied, maar ze zat wel met een brok in de keel. Uiteindelijk vielen we niet in de prijzen, maar voor ons, Hestianen, was het een onvergetelijke ervaring. Dankzij de steun van ‘Anders Gewoon’ en Hestia konden we een bus inleggen voor onze supporters. Een dertigtal mensen hadden zich hiervoor ingeschreven. Ook onze buurtbewoners waren uitgenodigd via een folder. De ganse wijk van het buurtcomité ‘De Veldbron’ werd geïnformeerd d.m.v. een flyer. Uiteindelijk kwamen 8 buren opdagen om voor ons ook mee te supporteren. Achteraf vertelden ze dat ze graag meegingen ‘uit sympathie’ maar dat ze ook een heerlijke avond hadden beleefd ... net zoals wij.
Liliane St.-Pierre vond het toch bijzonder dat we ons intiem verhaal durfden te vertellen voor zo’n groot publiek.
42 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
▌Uitstap naar Blankenberge met de leerlingen van het PISO In 2008 hadden we onze voorstelling BRUGGENBOUWERS. Een deel van de voorstelling brachten we samen met de leerlingen van het 5de en 6de Gezondheids- en Welzijnswetenschappen van het PISO. De 6de jaars studeerden af, de 5de jaars zaten op hun beurt in 2009 in het 6de jaar. Samen met hun leerkrachten organiseerden zij een reünie. Hieronder volgt het verslag, geschreven door een leerling. Maandag 25 mei zijn enkele bewoners van Hestia met twee van hun begeleiders, Rita en Geert, samen met de leerlingen van 6 gezondheids- en welzijnswetenschappen en hun leerkracht Greet van het Piso op daguitstap gegaan naar Blankenberge. De leerlingen hadden deze reis georganiseerd en geld ingezameld met een hand-carwash-actie zodat ze de deelnemers van de uitstap konden trakteren op enkele kleinigheden. Het vertrek vond plaats om 9 uur ’s morgens aan het Piso met als vervoer de schoolbus van het Piso. De aankomst was kort na de middag en dan zijn ze met hun allen gaan genieten van de zelfgemaakte picknick aan het strand. Daarna stond er een bezoek aan ‘Sealife Blankenberge’ op het schema. In Sealife hebben ze met hun allen de zeehondenshow bijgewoond en nog wat rondgekeken naar al de prachtige marine fauna en flora. Na het bezoek aan Sealife vonden er enkele strandactiviteiten plaats waaronder netbal (zonder net), een quiz en een strandzoektocht. Nadien hadden we nog een lekkere, zelfgemaakte fruitsla voorzien. De leerlingen hadden voor de bewoners van Hestia nog een mooie ketting gemaakt. Ze staan er sierlijk mee op de foto! Aangezien de bus op de terugweg wat vertraging had opgelopen, hebben ze met hun allen nog een tussenstop gemaakt in een zelfbediening cafetaria langs de E40. De leerlingen van het zesde brachten er een toast uit op hun dierbare leerkracht Greet, die het toch allemaal maar mee mogelijk had gemaakt. Na de korte onderbreking zetten we onze terugreis naar Tienen verder. We kwamen aan om 20u.15. Al bij al een geslaagde reis met aangename deelnemers. Kaj
De leerlingen hadden voor de bewoners van Hestia nog een mooie ketting gemaakt. Ze staan er sierlijk mee op de foto!
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 43
▌Bruggenbouwers Tijdens de vorige editie van BRUGGENBOUWERS verrichtte stichting Lucas een wetenschappelijk onderzoek. Een van de aanbevelingen was de volgende: “Bij toekomstige interventies gericht op attitude- en kennisverandering is het aangewezen de inhoud van de voorstelling hier expliciet rond op te bouwen en te baseren op de theoretische kennis hierover.” Er werd over gewaakt om deze suggestie ernstig te nemen. In 2009 begonnen de voorbereidingen voor BRUGGENBOUWERS volop. Al snel werd duidelijk waar we het met BRUGGENBOUWERS zouden over hebben. De rode draad van het geheel was het thema ‘stigmatisatie’. We onderscheidden drie grote delen in de voorstelling: racisme in de brede betekenis van het woord, pesten op school (in samenwerking met het PISO) en stigmatisering van psychisch kwetsbare mensen. Vooraleer we daadwerkelijk teksten begonnen uit te schrijven werd er eerst de ‘theorie’ bekeken. Via een boekje ‘Racistisch? Ik!?’ (uitgave Europese Gemeenschap) leerden we verschillende begrippen beter te begrijpen: racisme, vooroordeel, stereotypen, discriminatie, enz. Het boekje bevatte ook verschillende stripverhalen. De idee was om enkele stripverhalen te ‘vertalen’ naar het podium toe.
We onderscheidden drie grote delen in de voorstelling: racisme in de brede betekenis van het woord, pesten op school (in samenwerking met het PISO) en stigmatisering van psychisch kwetsbare mensen.
Ook het PISO werkte dit jaar weer mee en dit onder de bezielende leiding van mevr. Greet Abts en Karolien Van Baelen, twee gemotiveerde leerkrachten die heel wat vrije tijd in dit project hebben gestoken. Om in de lijn van het onderwerp te blijven lag het voor de hand dat we het zouden hebben over ‘pesten’. Ook hier is stigmatisatie, het ‘plakken van een etiket op iemand’ nooit veraf. We maakten in oktober 2009 kennis met elkaar. De bewoners van Hestia en 5 en 6 Gezondheids- en welzijnswetenschappen gingen met elkaar op de koffie. De leerlingen zochten allerlei informatie op over ‘pesten’. Dus ook hier onderzochten we eerst de theorie. Een scenario werd gemaakt, een passend dansje gezocht, enz. En maar oefenen. Wekelijks hadden we contact met elkaar. Voor het laatste deel van de voorstelling zouden we schijnwerpers op onszelf richten. Waarom worden psychisch kwetsbare mensen gestigmatiseerd? En hoe? We onderzochten ook hier eerst de theorie en vonden een antwoord in een boekje van het Trimbosinstituut (NL): ‘Ben ik goed in beeld? Handreiking voor de bestijding van stigma en discriminatie wegens een psychische handicap.’ De inhoud van dit boekje werd samen met alle BRUGGENBOUWERS behandeld. Vanaf september 2009 werden de voorbereidingen voor BRUGGENBOUWERS sterk opgedreven. In maart 2010 zouden we immers op de planken van de Tiense stadsschouwburg staan.
44 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
▌Kunstproject Arto Wat is Arto? Binnen Arto hebben we de ambitie om creatief en kunstzinnig te werken met psychisch kwetsbare personen, weg van therapeutische settings, begeleid door een niettherapeutisch opgeleide persoon met affiniteit voor de doelgroep. Met dit project willen wij in de eerste plaats de integratie en inclusie van mensen met psychiatrische problemen in de maatschappij nastreven. De dialoog tussen maatschappij en psychiatrie willen we aan de hand van verschillende exposities stimuleren. Tijdens het werken trachten we een agogisch proces te realiseren dat uiteindelijk bij voorkeur leidt naar een concreet eindproduct, namelijk exposeerbare werken. Werken aan een positieve beeldvorming rond personen met psychische problemen is eveneens een belangrijke doelstelling. Via het medium ‘kunst’ willen we ontmoeting creëren tussen de psychiatrie en de bevolking met het oog op de vergroting van wederzijds begrip. Op langere termijn trachten we eveneens duurzaam samen te werken met andere sectoren, voornamelijk educatieve, culturele en artistieke organisaties en willen wij in de eerste plaats exposeren in bij voorkeur niet psychiatrie gelieerde locaties. Na het drukke jaar 2008 met de grote tentoonstelling bij Lundbeck in Brussel deed Arto het wat rustiger aan afgelopen jaar: Hier volgt een overzicht van de belangrijkste momenten: 3 februari 2009 - bijlage bij de Standaard 2009 startte mooi voor Arto met een artikel rond Arto in het Dossier Geestelijke Gezondheidszorg van de Standaard. 13 maart 2009 - workshopdag Op basis van de ervaringen van onze Anders Gewoon projecten, Arto en Arco participeerden we aan een workshopdag met als doel het opstellen van een draaiboek. Hierin worden concrete en bruikbare tips verzameld voor het uitwerken van beeldvormingprojecten. April 2009 - publicatie artikel Artikel over Arto in het tijdschrift VAD ( Vereniging voor Alcohol en andere Drugs) Tentoonstelling CC De Borre 07/04/2009 - 08/05/2009 Eerste verkoop van Artowerken aan psychiaters uit eigen huis… Op een geslaagde vernissage kochten Dr Haekens en Dr Mierzejewska werken van arto-kunstenaars respectievelijk van Andy Vanderstukken en Karl Courtois. Lilly-Reïntegration-beurs te Gent 09/10/2009 Op deze beurs vertegenwoordigen wij Arto. De beurs is een ontmoetingsplaats waar elk project de kans krijgt zichzelf voor te stellen aan de collega’s en bezoekers. Luisteren, praten en overleggen. Elkaar leren kennen en bruggen slaan tussen alle partijen, dat is het doel van de beurs. ’s Avonds was de uitreiking van de Reïntegration Award aansluitend met de filmvoorstelling binnen het Internationaal Filmfestival van Gent. De film in 2009 was ‘Kan door huid heen’ een Nederlandse film van regisseur Esther Rots.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 45
▌Winkelproject Arco Wat Arco betekent boog. Met de winkel willen we een spreekwoordelijke boog, brug slaan naar de maatschappij toe. Via het winkelproject willen we verder bouwen aan integratie en inclusie van psychisch kwetsbare personen in onze samenleving.
Waar en Wanneer De winkel is gevestigd in: Veldbornstraat 15 3300 Tienen De winkel is geopend op: dinsdag 10u tot 17u woensdag 10u tot 17u donderdag 10u tot 17u zaterdag 9u tot 12u
Doelstellingen - Een brug slaan naar de maatschappij, integratie en inclusie. - Positieve beeldvorming. - Activering van psychisch kwetsbare personen. - De duurzame ‘professionele’ uitbating door volwaardige medewerkers (o.a. cliënten) in een professionele organisatie. Cliëntgestuurd en participatief. - Productie zinvol maken door verkoop van de producten. - Door direct contact sociale contacten uitbouwen. - Ongedwongen contact met jongeren door een constructieve samenwerking (leerlingen van de VIA verzorgen de etalage). - Samenwerkingsverbanden met andere arbeidzorginitiatieven.
We hebben tijdens de dinsdagmarkt een standje geplaatst waarbij wij onze producten te koop aanboden en folders uitdeelden.
Stand op de dinsdagmarkt op 24/03/2009 Arco bestaat sinds juni 2007. We merken echter regelmatig dat het bestaan van het winkeltje vrij weinig gekend is bij de mensen. Graag wilden wij ons project wat meer bekend maken bij de Tiense bevolking. Om dit te realiseren hebben we tijdens de dinsdagmarkt een standje geplaatst waarbij wij onze producten te koop aanboden en folders uitdeelden. De verkopers van Arco bemanden de stand. Dit was een positieve ervaring en ons opzet om de winkel meer bekend te maken was geslaagd.
Inkomsten 2009 Het totaal bedrag van de verkochte goederen bedroeg gedurende deze periode 3.701,75 euro. Dit geeft een gemiddelde inkomst van 73,40 euro per maand.
46 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
▌Opendeurdag ‘Proost op uw geestelijke gezondheid’ Op vrijdag 23 en zaterdag 24 oktober hield Hestia een opendeurdag. Deze opendeurdag werd georganiseerd in samenwerking met ‘Anders Gewoon’. De Liefdestraat 1, het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’, het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ en de Oorlogsvrijwilligersstraat 4 en 6 openden hun deuren. Op vrijdag ontvingen we de collega’s van diverse diensten. Zo waren we erg blij om het personeel én patiënten van de kliniek en Sint-Alexius te mogen verwelkomen. Hun aanwezigheid en enthousiasme over onze werking was hartverwarmend. Verder mochten we nog geïnteresseerden ontvangen van de Kringwinkel, Huis in de Stad, TWI, Landelijke Thuiszorg, de stad Tienen en wellicht vergeet ik er nog enkele. Op zaterdag mochten we de familie, vrienden, kennissen en buren van onze bewoners verwelkomen. Iedereen was lovend over de werking. Ook de buren bedankten voor de uitnodiging en waren aangenaam verrast. Iedereen was lovend over de gezellige sfeer, vooral in de huizen die hun deuren hadden geopend, het grote aanbod van het Activiteitencentrum en de vele lekkere hapjes! Ook de inbreng van de bewoners was indrukwekkend: zij gaven uitleg over de diverse Hestialocaties en hielpen ook mee achter de schermen, het opruimen achteraf, enz. Een geslaagde opendeurdag waar iedereen met ‘een goed gevoel’ op terug kijkt.
De bewoners gaven uitleg over de diverse Hestialocaties en hielpen ook mee achter de schermen, het opruimen achteraf.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 47
Praktische info ▌Plan
48 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009
▌Coördinaten Vzw Hestia Liefdestraat 1 3300 Tienen Begeleiding tel: 016/819067 – fax: 016/814885 Administratie tel: 016/807912 – fax: 016/823786 www.hestiatienen.be
[email protected]
▌Contactpersonen
Ariane Dewil Coördinator
Els Van De Sompel Verantwoordelijke Activiteitencentrum
Lieve Smet Psychologe
Geert Vandeborght Verantwoordelijke Ontmoetingscentrum
▌Links www.alexianentienen.be website van de Technische Bedrijfseenheid Broeders Alexianen Tienen www.hestiatienen.be website van Vzw Hestia Tienen www.strijkateliertienen.be website van het Strijkatelier 100 % Katoen www.wzcsintalexius.be website van het Woon- en zorgcentrum Sint-Alexius Tienen www.transversaaloverleg.be info over zorgcircuits geestelijke gezondheidszorg www.vlabo.be info over zorgcircuits geestelijke gezondheidszorg
hestia vzw tienen - jaarverslag 2009 | 49
50 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2009