2010 VZW HESTIA Beschut Wonen Tienen
Jaarverslag 2010 Hestia vzw Liefdestraat 1 3300 Tienen tel. 016/81.90.67 fax 016/81.48.85 e-mail:
[email protected] www.hestiatienen.be
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 1
Kerstfeest op 19 december 2010
2 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Geachte lezer, De geestelijke gezondheidszorg is in volle evolutie. Mensen met een psychiatrische problematiek, ook als die langdurig en complex is, horen thuis in de maatschappij. Het verblijf in de kliniek dient best zo beperkt mogelijk gehouden te worden, voorbehouden voor de opvang van crisismomenten en/of het volgen van intensievere behandelprogramma’s. Door de implementatie van ‘Artikel 107’ van de ziekenhuiswetgeving vraagt de overheid om middelen anders te besteden namelijk naar een meer gemeenschapsgerichte geestelijke gezondheidszorg. Langdurige ziekenhuisopnames worden vervangen door ondersteuning van professionelen in de maatschappij: de zorg vindt plaats in de eigen thuisomgeving van de cliënt. Hestia doet dit al 34 jaar. Vanuit hun expertise hebben zij actief deelgenomen aan de schrijfgroepen rond de uitbouw van de verschillende functies in het kader van de uitwerking van het project ‘Artikel 107’arrondissement Leuven en zorgregio Tervuren. Deze hervorming impliceert een nauwere samenwerking tussen de GGZ diensten, de eerstelijnszorg en andere organisaties. Ook de werking van Hestia zal hierdoor in de loop van 2011 aangepast worden. Met fierheid kunnen we melden dat het multidisciplinaire team van Hestia in het kader van de zorgvernieuwing in de loop van 2010 gestart is met de toepassing van de FACT methodiek. Verder in dit jaarverslag vindt u daar meer informatie over. Dit jaarverslag geeft ook een beeld over de dienstverlening binnen Beschut Wonen, Psychiatrische zorg in de Thuissituatie, Activiteitencentrum, Ontmoetingscentrum en het Therapeutisch project ‘Zorgcircuit Sociale Psychiatrie’. Ook staan een aantal hoogtepunten vermeld zoals de show Bruggenbouwers, opening van een nieuwe woning, Afrika Benefietdag en de studiedag ‘Herstel’. Graag wil ik alle medewerkers danken voor hun inzet om een kwaliteitsvolle hulpverlening aan te bieden binnen Hestia.
A. Dewil Coördinator Vzw Hestia
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 3
Langdurige ziekenhuisopnames worden vervangen door ondersteuning van professionelen in de maatschappij: de zorg vindt plaats in de eigen thuisomgeving van de cliënt.
4 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Inhoudstafel ▌Basisgegevens Voorstelling Organogram
6 8
▌De werking Zorgaanbod beschut wonen Zorgaanbod Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Zorgaanbod Activiteitencentrum Zorgaanbod Ontmoetingscentrum Zorgaanbod Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid-Hageland Dienstenonderneming
10 16 21 29 34 40
▌De beleidsdomeinen Algemeen beleid Administratief en financieel beleid Personeelsbeleid
42 45 46
▌De hoogtepunten
Studiedag: ‘Ik heb opnieuw zin’ Bruggenbouwers Zuidreis Caraes 2010 naar Rwanda/Kivu Aankoop huis Ooievaarstraat 38 Winkelproject Arco
50 52 55 56 57
▌Praktische info
Plan Coördinaten Contactpersonen Links
58 59 59 59
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 5
Basisgegevens ▌Voorstelling Visie Naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van Hestia hebben we opnieuw stilgestaan bij wat onze visie is: welke accenten willen we leggen, vanuit welke houding, vanuit welke invalshoeken willen we vorm geven aan onze werking? We hebben een kader gemaakt waar we met het volledige team én de bewonersgroep, die in dit proces betrokken werd, achter kunnen staan. Met deze visie willen we een verdere impuls geven aan de vermaatschappelijking van zorg. Onze visie heeft Alexiaanse tradities en is gebaseerd op het Christelijk gedachtegoed. Als rode draad willen we ons laten inspireren door de volgende tekst uit de bijbel: Laat ieder van ons zich richten op het belang van de ander, op wat goed en opbouwend voor hem is. (Uit het Nieuwe Testament, Romeinen 15:2) Hoop Voor de bewoners biedt Hestia de kans om een nieuw leven uit te bouwen en een nieuw evenwicht te zoeken. Hestia wil werken aan ‘herstel’, d.w.z. dat ondanks de beperkingen bij éénieder gezocht wordt hoe hij terug richting kan geven aan zijn leven en hoe hij kan streven naar een vreugdevol, kwaliteitsvol leven in de maatschappij. Enthousiasme Het team engageert zich om samen met de bewoners te blijven zoeken naar oplossingen en vele nieuwe kansen te bieden. Het is creatief, flexibel en gedreven vanuit het geloof in groeimogelijkheden. We volgen de actuele evoluties op de voet en trachten steeds in te gaan op veranderingen en nieuwe noden van de cliënt, zijn omgeving en de samenleving.
Hestia is de Griekse godin van de haard en het gezinsleven.
Samen We richten ons op de bewoner als individu, maar deze staat steeds in relatie met anderen: de huisgenoten, de begeleiding, familieleden, vrienden en kennissen. Deze sociale context is een belangrijk aandachtspunt in onze werking. ‘Samen’ verwijst eveneens naar een maatschappelijke dimensie. Hestia wil geen instelling zijn, maar wil de link leggen met de samenleving. Onze bewoners zijn ook burgers en wij streven ernaar dat zij zich kunnen integreren in het maatschappelijke leven. Thuis Hierbij verwijzen we naar de oorspronkelijke naamgeving van ‘Hestia’: Hestia is de Griekse godin van de haard en het gezinsleven. Hestia wil voor zijn bewoners een thuis bieden: een plaats om te leven en te wonen, waar ieder zijn eigen plek krijgt met oog voor warmte, gezelligheid en een huiselijke sfeer. In deze thuissituatie heeft iedereen recht op privacy en veiligheid. Inspraak Onze bewoners zijn volwaardige partners in de zorg. We streven naar een open communicatie zodat zij mee kunnen beslissen over hun eigen leven, over het leven in huis met de medebewoners en over de organisatie.
6 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Autonomie We streven ernaar om de bewoners een zo zelfstandig mogelijk leven te laten leiden. Daarbij wordt uitgegaan vanuit hun sterke kanten en hun mogelijkheden. We geloven daarbij ook in de kracht van de bewoners om elkaar te helpen. We stimuleren de bewoners om zelf hun leven in handen te nemen, om hun eigen keuzes te maken en zoeken hoe we hen daarin kunnen ondersteunen.
Erkenning Om haar doelstellingen te bereiken beschikt de organisatie over de volgende erkenning: 82 plaatsen Beschut Wonen erkend voor de periode van 01/04/2009 tot en met 31/03/2014. In de loop van 2010 gebeurde er verschillende herlokalisaties. De bedoeling is dat Kabbeekvest 98 (erkend voor 14 plaatsen) volledig afgebouwd wordt en vervangen door een kleinere woning en Individueel Beschut Wonen (zie overzicht p. 17) Hestia beschikt eveneens over een project ‘Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie’, ‘Zorgfunctie Activering’ en het ‘Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Zuid-Hageland’.
Doelgroep Hestia richt zich naar volwassen personen met een psychiatrische of psychosociale problematiek, die ondersteuning nodig hebben in hun maatschappelijk functioneren.
We stimuleren de bewoners om zelf hun leven in handen te nemen, om hun eigen keuzes te maken en zoeken hoe we hen daarin kunnen ondersteunen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 7
▌Organogram
Algemene vergadering Raad van bestuur Voorzitter: dhr. Gust Rector Ondervoorzitter: br. J. Verbelen Secr. Penningmeester: mevr. Lenni Kalogrias
Dagelijks bestuur Voorzitter: dhr. Gust Rector Secr. Penningmeester: mevr. Lenni Kalogrias Coördinerend arts: dr. Asia Mierzejewska Coördinator: mevr. Ariane Dewil
Stuurgroep Coördinator: mevr. Ariane Dewil Psychologe: mevr. Lieve Smet Verantwoordelijke Activiteitencentrum: mevr. Els Van De Sompel Verantwoordelijke Ontmoetingscentrum: dhr. Geert Vandeborght
Beschut wonen Activiteitencentrum Ontmoetingscentrum Psychiatrische zorg in de thuissituatie Logistiek Dienstenonderneming 8 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Dr. Asia Mierzejewska is coördinerend arts bij Hestia.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 9
De werking ▌Zorgaanbod beschut wonen Hestia is door de overheid erkend voor 82 plaatsen Beschut Wonen. De begeleiding van deze 82 personen situeert zich binnen de huisvesting van Hestia of binnen de eigen huisvesting van de cliënt (Individueel Beschut Wonen) Afhankelijk van de individuele noden van de cliënt wordt begeleiding geboden op diverse terreinen van zijn maatschappelijk functioneren. - Zorg voor kwaliteit van wonen en hulp bij huishoudelijke taken - Zorg voor sociale ondersteuning thuis - Zoeken naar sociale ondersteuning buitenshuis - Regelen van voldoende financiële middelen - Zoeken naar voldoende activiteiten overdag - Aandacht voor verwerking van en zingeving van de beperkingen - Informatie geven over ziekte aan de cliënt en familie - Werken aan medicatietrouw - Opvolging van symptoomverandering - Crisisinterventie - Opvolging lichamelijke gezondheid - Continuïteit van zorg organiseren - Zorg coördineren Hestia beschikt over een gedifferentieerd woonaanbod: Gemeenschapshuizen Deze woningen worden voorzien voor cliënten die kiezen voor een langer verblijf binnen Beschut Wonen. Hier wonen 3, 4 tot 5 mensen samen in één huis. Alle cliënten hebben een eigen kamer voorzien van een wasgelegenheid. Daarnaast zijn er gemeenschappelijke ruimtes zoals keuken, woonkamer of andere ruimtes waar de groep bewoners gezamenlijk voor verantwoordelijk is. De cliënt krijgt een verblijfsovereenkomst van onbeperkte duur.
Eén doorgangshuis is bijzonder bedoeld voor volwassenen en ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood.
Doorgangshuizen Binnen deze 4 woningen krijgt de cliënt een verblijfsovereenkomst van bepaalde duur, meestal één jaar. De begeleiding is erop gericht om de cliënt op termijn opnieuw zelfstandig te laten wonen. Één doorgangshuis is specifiek voor cliënten met eetstoornissen en Post Traumatische Stress Stoornis en één is bijzonder bedoeld voor volwassenen en ouderen met een psychiatrische problematiek en een intensieve begeleidingsnood. De twee andere doorgangshuizen richten zich naar een heterogene problematiek. Studio-wonen Hestia beschikt over een aantal studio’s, bedoeld voor mensen die moeilijk in groep kunnen samenleven of voor mensen uit de doorgangshuizen, als tussenstap tot volledig zelfstandig wonen. Appartementen Hestia beschikt over een aantal appartementen voor koppels welke tijdelijke of blijvende ondersteuning nodig hebben.
10 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Individueel Beschut Wonen Hier wordt begeleiding aangeboden binnen de eigen huisvesting van de cliënt. Overzicht bezetting 2010 Gemeenschapshuizen Studio’s Doorgangshuizen Individueel Beschut Wonen
98,61 % 43 plaatsen 100,00 % 9 plaatsen 94,10 % 16 plaatsen 100,00 % 14 plaatsen
Contactgegevens Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Website: www.hestiatienen.be Coördinator: Ariane Dewil Coördinerend psychiater: dr. Asia Mierzejewska Psycholoog: Lieve Smet Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 08.30 u - 18 u in het weekend: 09.00 u - 13.00 u
Cijfergegevens Aantal begeleidingen In 2010 werden 105 mensen begeleid binnen Beschut Wonen. Er waren 24 nieuwe cliënten 18 verlieten Beschut Wonen. Populatie Van de 105 mensen zijn er: 61 van het mannelijke geslacht (54%) 44 van het vrouwelijke geslacht (46%) Gemiddelde leeftijd De totale gemiddelde leeftijd van alle bewoners van Beschut Wonen bedraagt 48 jaar. De jongste bewoner is 19 jaar, de oudste is 78.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 11
In 2010 werden 105 mensen begeleid binnen Beschut Wonen.
Gemiddelde verblijfsduur van de totale populatie De gemiddelde verblijfsduur bedraagt 6,6 jaar. 31 % van de cliënten verblijft maximum 1 jaar binnen Beschut Wonen, 28% verblijft tussen de 1 jaar en 5 jaar en 41 % verblijft langer dan 5 jaar binnen Beschut Wonen. Opnames en ontslagen 2010 binnen Beschut Wonen Van de 24 nieuwe opnames binnen Beschut Wonen werden 22 personen verwezen vanuit de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen Tienen, 1 persoon vanuit Gasthuisberg Leuven en 1 persoon door PZ Ziekeren Sint-Truiden. Opnames 2010 / diagnostische categorieën De belangrijkste diagnosegroep is Eetstoornissen (33,3 %), gevolgd door Schizofrenie en andere psychotische stoornissen (25 %) en stoornissen in middelengebruik (20,8 %). In 2009 was de belangrijkste diagnosegroep stoornissen in middelengebruik (48%). Doorgangs- Doorgangshuis Doorgangshuis Gemeenschaps- Appartehuis Ter Berken Ter Linden huis ment
Verwijzende instantie BAT Ter Berken BAT Ter Dennen BAT Ter Linden BAT Ter Eiken BAT Ter Wilgen Gasthuisberg Leuven PZ Ziekeren Sint-Truiden Eigen initiatief
31 % van de cliënten verblijft maximum 1 jaar binnen Beschut Wonen.
Studio
8 1 1 6 1 1 1
2 1
1
1
Ontslagen 2010 / bestemming Van de 18 ontslagen cliënten binnen Beschut Wonen gaan 8 personen opnieuw zelfstandig wonen, 2 personen worden opnieuw heropgenomen in de psychiatrische kliniek. Zelfstandig Heropname BAT Samenwonen PZT Ander PZ Naar familie Gehandicaptensector Rustoord
8 2 2 2 1 1 1 1
12 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Registratie wachtdienst Hestia organiseert een wachtdienst in samenwerking met de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen. Het team van Hestia is gedurende de weekdagen doorlopend bereikbaar vanaf 08.30 tot 18.00u. De weekenddienst loopt van 09.00 tot 13.00u. Buiten deze uren treedt de wachtdienst in voege. Volgende tabel geeft de spreiding weer van de oproepen over het volledige jaar. Maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Eindtotaal
Bewoners 13 8 5 8 13 2 12 14 10 5 10 21 121
Technisch
1 1
2
3 1 8
Eindtotaal 13 8 5 9 14 2 12 16 10 5 13 22 129
Meestal gaat het over gemiddeld een 10-tal oproepen per maand, met als piekmaand december. Volgende tabel geeft weer vanuit welke begeleidingsvorm de oproepen komen. Beleidsvorm Doorgangshuis Gemeenschapshuis PZT Studio Appartement IBW Eindtotaal
Totaal 22 43 8 12 29 15 129
Weekend en feestdagen Ja Neen Eindtotaal
Totaal 75 54 129
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 13
Volgende tabellen geven weer op welk tijdstip de oproepen gebeuren en de verplaatsing. De oproepen overdag zijn de oproepen die tijdens het weekend en feestdagen binnenkomen. De meeste oproepen kunnen telefonisch behandeld worden. Tijdstip Overdag (8u30-18u00) Avond (18u00-22u00) Nacht (22u00-08u30) Eindtotaal
Totaal 36 71 22 129
Verplaatsing Ja Neen Eindtotaal
Totaal 13 116 129
Het gaat om 35 verschillende bewoners die verantwoordelijk zijn voor deze 129 oproepen.
14 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Definitieve termijnbepaling voor verlenging van erkenning 1. Verlenging van erkenning van het samenwerkingsverband vanaf 1/04/2009 t.e.m. 31/03/2014 2. Verlenging van erkenning van 82 plaatsen BW, allen te 3300 Tienen, vanaf 1/04/2009 t.e.m. 31/03/2014 onder erkenningsnummer 047: Groepswonen Donystraat 52 Donystraat 96 Kabbeekvest 103 Kabbeekvest 38 Kabbeekvest 57 (2 studio’s) Kabbeekvest 87 (1 studio) Kabbeekvest 98 bus 2 (3studio’s) Leopoldvest 29 (3 studio’s) Leopoldvest 61 Oorlogsvrijwilligersstraat 4 Oorlogsvrijwilligersstraat 6 Oplintersesteenweg 17 Veldbornstraat 46 Veldbornstraat 50 Veldbornstraat 52 Ooievaarstraat 38 (2 studio’s + 1 app) Totaal
Plaatsen 5 5 4 5 5 4 3 6 4 3 3 5 3 3 3 7 68
individueel wonen Ooievaarstraat 8/5 Veldbornstraat 15/1 Veldbornstraat 15/2 Veldbornstraat 17/1 Veldbornstraat 17/2 Alexianenweg 40/3 Leuvensestraat 114/2 Kapelstraat 19/3 Windmolenveld 14 Kapelstraat 19/8 Kapucijnenhof 8 Liefdestraat 35 Withuisstraat 9 Totaal
Plaatsen 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 14
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 15
▌Zorgaanbod Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie Het doel van de Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie is om voor personen met een psychiatrische problematiek, die in hun eigen thuissituatie wonen, zorg aan te bieden in samenwerking met de reguliere thuiszorg. Advies en teamondersteuning t.a.v. de reguliere thuiszorg Eerste lijn werkers kunnen beroep doen voor advies m.b.t. de hulpverlening aan de psychiatrische patiënt in de thuissituatie, via intervisie en vorming. ADL-training en hulp bij dagstructurering. Een ergotherapeut onderzoekt de mogelijkheden van de cliënt op het vlak van zijn/haar zelfredzaamheid en biedt een korte gerichte training aan in samenwerking met eerste lijn werkers. Zorgcoördinatie Met behulp van het zorgenplan wordt een netwerk op maat van de individuele noden van de cliënt uitgebouwd. Psychiatrische ondersteuning aan de cliënt en de familie in zijn thuismilieu. De behoefte van de cliënt en zijn gezin vormen het uitgangspunt. Via een wekelijks huisbezoek trachten we de draagkracht van de cliënt en de mantelzorg te vergroten zodat (her)opname, maatschappelijke isolatie en stigmatisering worden voorkomen. Het uiteindelijke doel is de persoonlijke groei en het welbevinden van de cliënt in zijn omgeving in stand te houden of te bevorderen. Heel wat thuiszorgorganisaties worden geconfronteerd met moeilijke, complexe situaties. Advies en/of teamondersteuning is hierbij noodzakelijk. Aan de volgende organisaties werd concreet ondersteuning aangeboden door de psychologe en ergotherapeute van Hestia: - OCMW Tienen - CVD (Centrum Van Diensten) Tienen, Linter, Landen
Het doel van de Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie is om voor personen met een psychiatrische problematiek, die in hun eigen thuissituatie wonen, zorg aan te bieden in samenwerking met de reguliere thuiszorg.
Contactgegevens Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel.: 016/81.90.67 Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Coördinerend geneesheer: dr. Asia Mierzejewska Coördinator: Ariane Dewil Psycholoog: Lieve Smet Bereikbaarheid maandag tot vrijdag: 08.30 u - 18 u in het weekend: 08.30 u - 12.30 u
16 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Cijfergegevens We begeleid(d)en 74 cliënten. 40,54 % van onze cliënten zijn mannen. 59,46 % zijn vrouwen. De hoofdgroep van onze cliënten zijn tussen 50 en 59 jaar. We begeleid(d)en 3 cliënten die ouder zijn dan 70. In 1/3 van onze casussen zijn er kinderen betrokken (woonsituatie). Ongeveer de helft van onze cliënten wonen in Tienen of deelgemeenten ervan. De andere helft is vrij verspreid: Bekkevoort, Boutersem, Budingen, Geetbets, HalleBooiehoven, Hoegaarden, Houwaart, Landen, Linter, Lovenjoel, Meensel-Kiezegem, Neerlinter, Oorbeek, Ransberg, Wommersom, Zoutleeuw. Grafisch voorgesteld:
Ongeveer de helft van onze cliënten wonen in Tienen of deelgemeenten ervan.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 17
KLINISCHE GEGEVENS Wat betreft diagnoses is onze groep cliënten erg heterogeen.
VERWIJZERS Ongeveer 50% van de cliënten werd doorverwezen vanuit de sector GGZ zelf, 50% daarbuiten. De verwijzers van buiten de GGZ-sector, zijn erg verscheiden. (o.a. Mantelzorger, cliënt zelf, sociale dienst OCMW, gezins-/bejaardenzorg).
DAGBESTEDING 39% van de cliënten heeft geen dagbesteding. Bij 35% van de cliënten werd er ‘huishoudelijke activiteiten’ aangeduid. De ervaring leert dat dit echter ook vaak op een erg beperkte dagbezigheid wijst. Samengevat zou dus zowat 74% van de cliënten weinig tot geen structurele dagbesteding hebben. 7% van de cliënten gaan naar een dagactiviteitencentrum. Er zijn géén cliënten die een opleiding of cursus volgen.
DOELEN VAN DE BEGELEIDING De top 5 van doelen van begeleiding ziet er als volgt uit: 1. sociaal-emotionele ondersteuning van de patiënt 2. zorgbemiddeling en -coördinatie 3. zelfontwikkeling 4. hervalpreventie 5. opvolging behandeling medicamenteus/psychiatrisch -activering en/of structurering van arbeid en/of vrije tijd
Ongeveer 50 % van de cliënten werd doorverwezen vanuit de sector GGZ zelf, 50 % daarbuiten.
DUUR VAN DE BEGELEIDING De verwachte duur van de begeleiding wordt in 1/3e van de casussen als onbekend aangeduid. Bij de effectief afgeronde begeleidingen, bleek dat de meeste afgeronde begeleidingen tussen 1 en 2 jaar duurden. Bij de nog lopende begeleidingen zien we dat 1/4e reeds meer dan 2 jaar duurt. 40% van de huidige begeleidingen loopt minder dan 6 maanden, dit zijn recent gestarte opvolgingen.
CASELOAD / INTERVENTIES Met een gemiddelde van 21 cases zitten we ver onder de richtlijn die het FOD vooropstelt (40 cases). Wat betreft het aantal interventies zitten we wel vrij hoog. We kunnen dus concluderen dat we wel minder individuele cases hebben, maar per case meerdere interventies per week doen.
18 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Dit jaar valt het op dat we gemiddeld 2 interventies per cliënt per week doen. Dit lijkt niet te stroken met de werkelijkheid, en doet vermoeden dat er niet voldoende geregistreerd wordt. Het is dus erg belangrijk om goed te registreren. Zelfs één telefoontje in een week, voor een case waarin je die week verder (nog) niets hebt moeten doen, telt wel als een aparte case! Algemeen valt er op dat het aantal interventies stijgen rond het moment dat iedereen aangespoord wordt om de registratie goed in orde te houden. Het niet voldoende aanvullen van de registratie geeft een vertekend beeld t.a.v. het FOD. 14% van onze interventies zijn huisbezoeken.
AANMELDINGSVRAGEN Er werden 35 aanmeldingsvragen gedaan. Het grootste deel hiervan (30) werden ook effectief opgestart.
RECHSTREEKSE HULPVERLENINGSACTIVITEITEN In aflopende volgorde werden deze rechtstreekse hulpverleningsactiviteiten gescoord: 1. Follow-up contact 2. Medicatie-opvolging of -toediening (509 keer) 3. Adviesgesprek 4. Materiaal-administratieve begeleiding 5. Activering 6. ADL 7. Sociale-vaardigheidstraining 8. Vergeefse afspraken 9. Psycho-educatie 10. Aanmeldings-/intake-activiteit 11. Cliënt begeleiden of bezoek aan andere hulp- of dienstverlener 12. Crisisinterventie Er werden maar liefst 100 tevergeefse afspraken geregistreerd. Dit wil zeggen dat er elke week 2 vergeefse bezoeken worden afgelegd! 937 contacten waren face-to-face met de cliënt, slechts 386 telefonisch, via mail of schrijven. We vermoeden dat deze laatste contacten weinig geregistreerd worden. 488 van de contacten gebeurden bij de cliënt thuis, 360 in de eigen zorgeenheid (Hestia zelf). Het afhalen van medicatie wat vrij frequent moet geregistreerd worden, maar relatief weinig tijd neemt, zal o.a. een reden zijn voor dit vertekende beeld. Dit vertekent ook de gemiddelde duur van een contact, en van de duur van de verplaatsingen.
ONRECHTSTREEKSE HULPVERLENINGSACTIVITEITEN Intern overleg gebeurt zo’n 325 keer, zowel binnen de teamvergadering als daarbuiten. Bijkomend sinds dit jaar is de FACT-briefing, die 64 keer geregistreerd werd. Extern overleg werd 84 keer gepleegd.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 19
937 contacten waren face-to-face met de cliënt.
Het valt op dat er slechts weinig contact is met familie/omgeving (73 keer).
HULPVERLENINGSGESCHIEDENIS Van de cliënten die we begeleid(d)en, zijn er 15 die voorheen nog niet in aanraking waren gekomen met de geestelijke gezondheidssector. Hieruit blijkt dat we met een nieuwe doelgroep te maken hebben, en toch vaak de aanzet naar geestelijke gezondheidszorg betekenen.
6 augustus: uitstap in de omgeving van Dinant.
20 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
▌Zorgaanbod activiteitencentrum Situering In het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ worden zinvolle dagactiviteiten op maat aangeboden. Hierbij gaat het om arbeidsvervangende activiteiten in het kader van arbeidszorg of wordt er samen met de cliënt een traject naar vrijwilligerswerk, vorming of opleiding uitgestippeld. Arbeidszorg is bedoeld voor mensen die niet, nog niet of niet meer terecht kunnen in het reguliere of beschermde arbeidscircuit. Arbeidszorg biedt hen arbeidsmatige activiteiten aan in een werkomgeving die ofwel op productie ofwel op dienstverlening gericht zijn, en ondersteunt hen daarbij.
Visie De basisvisie van waaruit gewerkt wordt, is het recht op arbeid. Het aanbieden van arbeidsvervangende activiteiten heeft positieve effecten: - arbeid levert status; - arbeid structureert de tijd; - arbeid bevordert de sociale contacten; - arbeid ontwikkelt competenties; - arbeid verhoogt de eigenwaarde; - arbeid geeft zin aan het leven. Bij het aanbieden van activiteiten vertrekken we vanuit de mogelijkheden van de client en worden inspraak, participatie en autonomie nagestreefd. Arbeid verhoogt de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de cliënt waardoor een maximale integratie en inclusie in de maatschappij gerealiseerd kan worden.
Aanbod De maatschappelijke zinvolheid van de activiteiten staat centraal. Het aanbod is gedifferentieerd en bestaat uit volgende activiteiten: Huishoudelijke activiteiten Keukenatelier (bakken, zelf leren bereiden van gezonde eenvoudige maaltijden, gebak, confituur en choco maken…) Was- en strijkatelier Via was- en strijkactiviteiten willen we de cliënten nieuwe vaardigheden bijbrengen om een zelfstandig leven te ondersteunen. Ambachtelijke activiteiten Kaarsenatelier Papieratelier Crea-atelier Vervaardigen van themaproducten bijvoorbeeld bij Kerst, Pasen…
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 21
Het aanbieden van arbeidsvervangende activiteiten heeft positieve effecten.
In deze ateliers staat het productwerken centraal. Het realiseren van mooie, verkoopbare en kwalitatief hoogstaande producten wordt beoogd. Hierdoor wordt het bezig zijn met … een werk.
Arbeidsgerichte activiteiten Semi-industrieel werk Hieronder verstaan we allerlei tel-, inpak- en verpakwerk voor diverse firma’s. De taak van de cliënt binnen het productieproces moet voor hem duidelijk zijn. Hij vormt een cruciale schakel binnen een groter geheel. Tuinatelier Elke voormiddag onderhoudt een tuinploeg de tuinen van VZW Hestia. In een eigen groentetuin worden groenten en fruit geteeld voor de verkoop en voor eigen verwerking. Daarnaast beschikken we over een serre waarin tuinkruiden en serregroenten gekweekt worden. Winkelproject Via een wekelijkse stand aan de receptie van het ziekenhuis en in een eigen winkeltje ‘Arco’ aan het Ontmoetingscentrum Den Band worden onze producten verkocht. Vormende activiteiten Binnen deze activiteiten staan educatie, vorming en info over maatschappelijke thema’s centraal. De betrokkenheid met en oriëntatie in de maatschappij zijn belangrijke aandachtspunten. Trajectwerking Opstarten en opvolgen van een individueel traject naar opleiding, vorming of vrijwilligerswerk op arbeidszorgniveau.
Via een wekelijkse stand aan de receptie van het ziekenhuis en in een eigen winkeltje ‘Arco’ aan het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ worden onze producten verkocht.
Hierbij gaat het over een voortdurende en systematische begeleiding van de cliënt gericht op doorstroming. Deze doorstroming kan vertikaal gebeuren naar bv een sociale of beschutte werkplaats maar ook horizontaal naar andere arbeidszorgprojecten die meer bij de interessesfeer of behoeften van de cliënt aanleunen. Het Activiteitencentrum, arbeidszorgproject erkend door de provincie VlaamsBrabant In 2009 kregen we vanuit de provincie een projectoproep om erkend te worden als arbeidszorgproject. Onze aanvraag werd goedgekeurd, in maart 2010 gingen de projecten van start. Hierbij engageerden we ons om begeleiding aan te bieden aan minstens 3 koppen arbeidszorg die samen 30 uur presteerden. Een sponsoring van € 10 000 staat hier tegenover. Deze middelen kunnen zowel aan personeels- als aan werkingskosten gespendeerd worden. GTB is een partner in het project. Zij bewaken mee de trajecten. Zowel wij als GTB kunnen mensen toeleiden. Hiervoor dient een aanvraagformulier ingevuld en goedgekeurd te worden. Het beslissingsrecht ligt bij GTB. In 2010 hebben wij gedurende 10 maanden 8 personen begeleid in het project.
22 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Maandelijks worden de trajectwerkers van GTB door ons op de hoogte gebracht van het functioneren van de cliënten via een daarvoor ontwikkelde fiche. Van de 10 personen die startten in 2010 zijn er 2 gestopt in de loop van het jaar. 4 personen werden vanuit onze doelgroep toegeleid. 3 personen werden vanuit GTB toegeleid 1 persoon werd vanuit Begeleid Wonen toegeleid. Gemiddeld presteerden de berokkenen 35,2 uur per week waarbij wij de gevraagde 30u/week overschreden en daardoor ook een positieve evaluatie kregen. Eveneens engageerden wij ons om alle arbeidszorgmedewerkers die werkzaam waren in ons project in 2010 te registreren in een daartoe ontwikkeld software programma. In totaal werden 74 personen geregistreerd. Deze registratie gebeurd in opdracht van de Ronde Tafel Arbeidszorg. Het is de eerste maal dat deze cijfers in alle Vlaamse Provincies verzameld worden. Hierdoor zal een beter beeld over de doelgroep ontstaan wat acties in de erkenning van een arbeidszorgstatuut voor de medewerkers hopelijk kan bevorderen. Deze registratie moet 1 maal per jaar opgevolgd en aangepast worden.
Afname vragenlijst Algemeen Welzijn en welbevinden Acht jaar geleden werd de vragenlijst ‘algemeen Welzijn en Welbevinden’ ontwikkeld en afgenomen om bij de cliënten. Deze peilt naar de algemene tevredenheid rond de tewerkstelling in het Activiteitencentrum en is tevens een inspraakinstrument. Dit resulteerde in concrete werkpunten die de werking optimaliseerden. Onze bedoeling was om per 2 jaar deze bevraging te doen. Hierin zijn we niet geslaagd wegens ‘te druk’. Dit jaar was de afname van de bevraging een opdracht voor een stagiair maatschappelijk werk. De lijst werd geactualiseerd en 43 personen hebben eraan deelgenomen. Deze stagiair is een neutraal persoon voor de deelnemers wat objectieve antwoorden bevordert. Zij heeft maturiteit en zit in haar laatste jaar wat haar de ideale enquêteur maakt. In totaal werden 35 vragen gesteld en beantwoord, hierbij geven we een overzicht van de meest interessante gegevens. Persoonlijke belemmerende factoren bij het werken in het AC 22 % geeft aan geen belemmerende factoren te ondervinden 35 % geef lichamelijke klachten aan als belemmering 11 % geeft cognitieve klachten aan als belemmering 17 % beschrijft psychische klachten 15 % geeft aan vooral last te ondervinden van nevenwerking van de medicatie Motivatie om naar het activiteitencentrum te komen 60,5 % zegt zelf gemotiveerd te zijn om naar het AC te komen 32,5 % zegt dat hij komt omdat het moet 7 % zegt te komen uit motivatie maar ook omdat het moet
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 23
60,5 % zegt zelf gemotiveerd te zijn om naar het AC te komen.
Wat vind je van de activiteiten 93 % geeft een positief antwoord 35 % zinvol 12 % actief 16 % stimulerend 8 % boeiend 22 % ontspannend 7 % geeft een negatief gekleurd antwoord 2 % zinloos 2,5 % te passief 2,5 % demotiverend 0 % inspannend 90,5 % is tevreden met het activiteitenaanbod 9,5 % wil activiteiten doen die momenteel niet aangeboden worden o.a. keramiek, verpakken van grotere producten bv shampoo… 77 % is tevreden over de ruimtes waarin gewerkt worden. 19 % geeft aan dat het te druk is in de ruimtes, te veel mensen, te veel lawaai, te weinig plaats, te weinig frisse lucht. 4 % heeft geen mening 84 % van de deelnemers is tevreden over de materialen waarmee gewerkt wordt. 14 % geeft mankementen aan zoals te weinig goede scharen, te kort aan plakbandhouders, te weinig nietjesmachientjes… 2 % formuleert geen mening
14 % geeft mankementen aan zoals te weinig goede scharen, te kort aan plakbandhouders, te weinig nietjesmachientjes…
Belemmerende factoren die verband houden met de infrastructuur 67 % antwoord geen belemmeringen te ondervinden 5 % geef aan last te hebben van de radio die speelt 28 % geeft andere factoren aan zoals : te druk ( 3x) te koud ( 3x) vensters open in winter (1x) te luid spreken (1x) geen gezonde lucht (1x) roken op WC (1x) slechte stoelen (1x) oppervlakkige relaties (1x) Werken in groepen 60 % werkt liefst in een kleine groep 13 % werkt liefst in een grote groep 4,5 % werkt liefst alleen 22,5 % zegt geen voorkeur te hebben Opvang door begeleiding 98 % zegt voldoende opgevangen te worden 2 % zegt onvoldoende opgevangen te worden (wil ook persoonlijke problemen bespreken, past niet in visie AC) 88,5 % geeft aan om problemen m.b.t. werk te durven bespreken
24 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
11,5 % geeft aan dit niet te durven. Hierbij zegt men: dat niet te durven (2x), geen prater te zijn (2x), alles op te kroppen (1x) 98 % zegt tevreden te zijn over de begeleiding 2 % zegt dat we door veel werk te weinig bij de mensen kunnen zijn en te lang wegblijven… Welke aanpak past best bij jou? 27 % zegt directief 0 % zegt experimenteel 41 % zegt keuzes laten 32 % zegt ondersteunende aanpak 0 % zegt onafhankelijke aanpak 2.3 % kon geen keuze maken Vertrouwenspersoon in AC 58 % antwoord positief 28 % zegt geen vertrouwenspersoon te hebben 14 % onbeslist Voldoende inspraak in de werking 75 % zegt akkoord te zijn 2 % zegt onvoldoende inspraak te hebben 23 % kan vraag niet beantwoorden Zich thuis voelen in AC 95 % voelt zich thuis 2,5 % voelt zich niet thuis (was nieuw gestarte medewerker) 2,5 % kon vraag niet beantwoorden Respect voor je achtergrond 100 % van de deelnemers antwoord bevestigend Vraag naar dagactiviteiten buiten AC 67,5 % heeft geen vraag meer naar externe activiteiten 23,5 % heeft een vraag: Vrijwilligerswerk (4x) Poetsen (1x) Betaald werk (4x) 9,3 % heeft een vraag naar opleiding computer(1x) talen(1x) Geef een algemene score op 10 i.v.m. je welbevinden in het AC 14 % geeft 10/10 14 % geeft 9/10 40 % geeft 8/10 2 % geeft 7/10 2 % geeft 6/10 4 % geeft geen score Gemiddeld geven de cliënten 8/10
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 25
Gemiddeld geven de cliënten een score van 8/10.
Wat werd met deze bevraging concreet gedaan? De antwoorden werden per persoon genoteerd. Vooral wanneer er negatieve punten door deelnemers werden gegeven, werd hier extra aandacht aan besteed en werden deze in concrete werkpunten vertaald. Mede door deze bevraging werd er overgegaan tot de aankoop van nieuwe stoelen en tafels. Er werd actief op zoek gegaan naar meer werkruimte. Een extra werkruimte werd gecreëerd in de vroegere stokkageruimte. Dit maakt dat mensen wat meer verspreid kunnen zitten, wat psychisch minder belastend is. Er werd voor extra materiaal gezorgd zoals scharen en nietjesmachienes… Met de vraag van een aantal mensen naar activiteiten buiten AC of opleiding werd actief aan de slag gegaan. Trajecten naar buiten toe worden voorbereid of zijn lopende.. De 4 mensen met een vraag naar betaalde tewerkstelling werden gescreend door het consultatiebureau. Eén persoon is vroegtijdig weggegaan uit Hestia en kent dus geen resultaat Eén persoon heeft na deze screening het advies arbeidszorg gekregen Voor 2 personen loopt de procedure nog.
Aanmelding Aanmelden kan bij Els Van De Sompel op alle werkdagen tussen 8 u en 12 u en 13 u en 16 u, behalve op woensdag-, donderdag- en vrijdagnamiddag. Na een kennismakingsgesprek (verzamelen van identificatiegegevens, overlopen van de afspraken en een rondleiding in de lokalen) geeft de coördinerend geneesheer haar goedkeuring. Na een proefweek volgt een evaluatie waarna in samenspraak een individueel werkschema of trajectplan wordt opgesteld.
Contactgegevens
Er werd voor extra materiaal gezorgd zoals scharen en nietjesmachienes…
Het Activiteitencentrum ‘Het Werkhuis’ is open van 9 u - 11.30 u en van 13.30 u - 16 u Woensdag- en donderdagnamiddag is het activiteitencentrum gesloten. Liefdestraat 1, 3300 Tienen Tel. 016/80.79.11 Fax 016/82.13.08 met vermelding ‘Activiteitencentrum’ E-mail:
[email protected] Contactpersoon: Els Van De Sompel
26 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Cijfergegevens Aantal begeleidingen In 2010 werden 125 mensen begeleid in het activiteitencentrum. Er waren 47 nieuwe aanmeldingen. 45 verlieten het activiteitencentrum. Schematisch Gestopt in 2010 Nog steeds aanwezig Totaal
Gestart voor 2010 18 60 78
Gestart in 2010 27 20 47
45 80 125
Populatie Van de 125 mensen zijn er: 68 van het mannelijke geslacht (54,5%) 57 van het vrouwelijke geslacht (45,5%)
Gemiddelde leeftijd De totale gemiddelde leeftijd van alle deelnemers van het activiteitencentrum bedraagt 48,4 jaar.
Diagnose Schizofrenie en andere psychotische stoornissen Stoornissen in middelengebruik Stemmingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Mentale handicap Andere Aautisme Eetstoornis Totaal
50 26 20 12 9 6 1 1 125
40 % 21 % 16 % 10 % 7% 5% 1% 1% 100 %
Laatste werkervaring Voor 70 % is de laatste werkervaring meer dan 5 jaar geleden. Voor 14 % is de laatste werkervaring meer dan 1 jaar geleden. Voor 8 % is de laatste werkervaring minder dan 1 jaar geleden. 6 % heeft nooit gewerkt. 2 % werkt nog steeds.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 27
In 2010 werden 125 mensen begeleid in het activiteitencentrum.
Gemiddelde verblijfsduur Gemiddeld zijn de deelnemers in het AC tussen de 3 en de 4 jaar aanwezig.
Doorverwijzingen naar het activiteitencentrum De 125 cliënten van het activiteitencentrum komen via volgende afdelingen: 56 personen komen van Hestia BW 6 personen komen van PZT 20 personen komen van het daghospitaal 10 personen komen van Ter Eiken 4 personen komen van Ter Linden 1 personen vanuit Ter Wilgen 19 personen hebben een contract met het AC 4 personen komen vanuit Activering+ 4 personen komen van project arbeidszorg 1 persoon komt van Tender TAZ
Individuele trajectbegeleiding Van de 125 personen die dit jaar begeleid werden volgden 12 personen een individuele trajectbegeleiding. Twee van deze 12 trajecten werd in de loop van 2010 stopgezet.
28 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
▌Zorgaanbod ontmoetingscentrum Situering In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ontmoet men elkaar op een laagdrempelige manier. De klemtoon ligt op het vrijblijvend karakter: gewoon aanwezig zijn, genieten van elkaars gezelschap, al dan niet participeren aan een aangeboden programma en opvulling van vrije tijd. Het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ wil in de eerste plaats laagdrempelig zijn en biedt een uitbreiding aan van het sociaal netwerk. Door maatschappelijke participatie te stimuleren probeert men sociaal isolement te doorbreken. Via het Ontmoetingscentrum is vzw Hestia lid van de Tiense cultuurraad en Steunpunt Vakantieparticipatie. De begeleiders kennen de cliënten en zorgen voor een comfortabel leefklimaat. Ook de kleinschaligheid van het project maakt dat mensen méér en ánders worden aangesproken.
Aanbod Agenda In het Ontmoetingscentrum kan men steeds terecht voor een vrijblijvend praatje, een tasje koffie, wat lectuur. Maar er is ook een aanbod van een vast programma. Dit vast programma wordt tweemaandelijks opgesteld met inspraak van de cliënten, de agenda wordt dan bezorgd aan alle cliënten. De hoofdlijnen van de agenda zien er als volgt uit: dag maandag
van 13u30 15u30
tot 16u00 16u00
activiteit Cybercafé (basale computerles, internet) Sporten
dinsdag
18u00
20u00
Sportactiviteit (zwemmen, poolen, fietsen, enz.)
woensdag
09u00
11u30
13u30
16u00
16u00
18u00
Vorming (actualiteit, journaal) Ontspannende namiddag in het O.C. Voorbereiding ‘Gezonde Snack’ Gezonde Snack
13u30
16u00
17u00 18u00
18u00 20u00
10u00
15u00
09u00 09u00
12u00 12u00
Stuif-in (met maaltijd) Gezellig samenzijn Gezond ontbijt
09u00
12u00
Gezellig samenzijn
donderdag
1e zaterdag van de maand zaterdag 3e zondag van de maand zondag
Ontspannende namiddag buiten het O.C. (wandelen, stadsbezoek, museumbezoek, enz.) Cybercafé (computerles, internet) Kaartavond
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 29
In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ontmoet men elkaar op een laagdrempelige manier.
Het CYBERCAFÉ bevindt zich in de bureelruimte van het OC. Er staan 3 computers met internetverbinding en er is de mogelijkheid om documenten af te printen. Tijdens het cybercafé wordt er laagdrempelig computerles gegeven: surfen op Internet, een uitnodiging voor een verjaardagsfeestje maken in Word, enz. Tijdens de SPORTACTIVITEIT ligt de klemtoon op joggen en zwemmen. Het joggen gaat door op de atletiekpiste van het Houtemveld te Tienen. De verplaatsing naar ginder gebeurt met de fiets of te voet. Op zich al een sportieve inspanning. We proberen een half uurtje te lopen. Sommige sporters verkiezen echter om flink door te stappen op de piste. Tijdens het zwemmen trekken we baantjes in het zwembad van Tienen. Ieder zwemt op zijn eigen tempo een veertigtal minuten. Vaak gaat er op dinsdag nog een sportieve avond door. Meestal is dit wandelen, maar dit kan ook fietsen, poolen, softennis zijn, enz. Op woensdagvoormiddag is er ACTUA. De krant wordt met de bezoekers doorgenomen en vanuit de groep ‘becommentarieerd’. Via digitale tv is er de mogelijkheid om het meest recente journaal te bekijken. De GEZONDE SNACK neemt de ganse woensdagnamiddag en -avond in beslag. Er wordt eten klaargemaakt voor ruim twintig personen. Deze maaltijden worden samen met de bezoekers gemaakt. De nadruk ligt op het ‘gezonde’ aspect van de maaltijd. Op donderdagnamiddag wordt er vaak een EXTERNE ACTIVITEIT voorzien: een wandeling op verplaatsing, enz. Ook wordt er op die dag vaak gewerkt aan de voorbereiding van BRUGGENBOUWERS. Donderdagavond is de vaste KAARTAVOND. Rasechte ‘wiezespelers’ komen er aan hun trekken, maar ook andere vormen van kaart- of gezelschapsspel komen aan bod.
Ongeveer 50 % van de cliënten werd doorverwezen vanuit de sector GGZ zelf, 50 % daarbuiten.
Op de eerste zaterdag van de maand is er een STUIF-IN. De bezoekers kunnen er terecht voor gezellig samenzijn. Ook hier wordt samen met de bezoekers een maaltijd voorbereid en kan er ’s middags gegeten worden. De Stuif-in eindigt om 15u. Veertien dagen later is er het GEZOND ONTBIJT: een uitgebreid ontbijtbuffet dat wordt verzorgd door twee vrijwilligers. In 2010 werden er twee VAKANTIES voor de bewoners van vzw Hestia georganiseerd. In april ging de reis naar Spanje, Santa Susanna. In totaal gingen 26 deelnemers mee. In augustus werd Amsterdam bezocht en dit met 19 deelnemers. Op het einde van 2010 werd besloten om de medicatiebedeling, die voorheen doorging in de Liefdestraat 1, te verplaatsen naar het Ontmoetingscentrum 'Den Band'. Zo is er in de voormiddag ook ieder weekend een personeelsomkadering.
30 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Samenwerkingsverbanden en overlegorganen Buurtcomité ‘De Veldbron’ Het Ontmoetingscentrum 'Den Band' is lid van het buurtcomité de Veldbron. En cliënten van het Ontmoetingscentrum volgen deze vergaderingen op.
Cultuurraad Tienen Vzw Hestia is via het Ontmoetingscentrum 'Den Band' lid van de Tiense Cultuurraad. De Algemene Vergaderingen van de cultuurraad werden bijgewoond. Activiteiten die in aanmerking komen voor subsidiëring van de cultuurraad werden tweemaandelijks aan de cultuurconsulent bezorgd. Dit vertaalde zich in punten zodat er aanspraak kon gemaakt worden op een stukje van de begrotingskoek van de Tiense cultuurraad.
Psylos Via het Ontmoetingscentrum 'Den Band' zijn we lid van Psylos. Zo is vzw Hestia een officieel erkende sportclub. Geert Vandeborght is ook lid van de Raad van Bestuur van vzw Psylos. Psylos is de Vlaamse Federatie voor Sport en Recreatie in de Geestelijke Gezondheidszorg. Psylos wil bijdragen tot een verhoogde levenskwaliteit van cliënten van de geestelijke gezondheidszorg, via het levensdomein vrije tijd. Psylos biedt een uniek overlegplatform met betrekking tot sport en vrije tijd voor de professionele medewerkers in de sector met het oog op een kwalitatieve ondersteuning en begeleiding van de cliënt.
Toerisme Vlaanderen en Steunpunt Vakantieparticipatie Het Ontmoetingscentrum 'Den Band' is lid van Toerisme Vlaanderen, meer bepaald Steunpunt Vakantieparticipatie. Via deze organisatie kunnen er budgetvriendelijke daguitstappen gemaakt worden. Ook is het mogelijk om op een goedkope manier een vakantieverblijf te huren in het Vlaamse landsgedeelte. Ook individuele cliënten kunnen hiervan gebruik maken om een huisje te huren of om in een goedkoop in een hotel te verblijven.
PISO Het Provinciaal Instituut voor Secundair Onderwijs te Tienen (PISO) is een trouwe partner in het Ontmoetingscentrum 'Den Band'. Niet alleen vanwege de stagiairs die de school stuurt, maar vooral vanwege de samenwerking met de theatervoostelling ‘BRUGGENBOUWERS’ die we tweejaarlijks organiseren. Een gans schooljaar wordt er immers intensief samengewerkt tussen bewoners en leerlingen. Een toneelstuk wordt samen geschreven, geregisseerd en gebracht in de stadsschouwburg van Tienen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 31
Het Ontmoetingscentrum 'Den Band' is lid van Toerisme Vlaanderen, meer bepaald Steunpunt Vakantieparticipatie.
Aanmelding In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ben je welkom. Je mag er vrijblijvend een praatje komen maken of deelnemen aan de activiteiten. Ben je van plan om op regelmatige basis naar het Ontmoetingscentrum te komen, dan overleggen we samen en noteren we enkele gegevens.
Contactgegevens Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ Veldbornstraat 15, 3300 Tienen Tel.: 016/89.67.10 - Fax: 016/81.48.85 E-mail:
[email protected] Contactpersoon: Geert Vandeborght
Cijfergegevens Op basis van aanwezigheidsregistratie maart 2010 Er werd geregistreerd over drie dagdelen: voormiddag, namiddag, avond In totaal werden er 58 activiteiten aangeboden (gespreid over de 3 dagdelen). In totaal werden 458 bezoeken geteld. In totaal namen 57 cliënten deel aan de verschillende activiteiten. Vanuit Hestia (Beschut Wonen) namen in totaal 41 cliënten deel (25 mannen, 16 vrouwen), goed voor 415 bezoeken. - Vanuit PZT namen 7 cliënten deel (3 mannen, 4 vrouwen), goed voor 34 bezoeken. - Vanuit BAT namen 9 cliënten deel (4 mannen, 5 vrouwen), goed voor 9 bezoeken. -
In het Ontmoetingscentrum ‘Den Band’ ben je welkom. Je mag er vrijblijvend een praatje komen maken of deelnemen aan de activiteiten.
32 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Bezoekers OC 35
32
30
25
aantal
25 20 15 10 5 0 mannen
vrouwen
Afkomstig van 45
41
40 35 aantal
30 25 20 15 10
7
9
5 0 BW
PZT
BAT
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 33
▌Zorgaanbod Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie (Zuid-) Hageland Volwassenen met psychische en/of psychiatrische problemen die complex en langdurig zijn, krijgen vaak hulp van verschillende voorzieningen; zowel vanuit de geestelijke gezondheidszorg als de thuiszorg. De hulpverleners kennen elkaar soms niet of komen nauwelijks met elkaar in contact. Vaak weten ze slechts vaag welke hulp er nog geboden wordt.
De formele partners van het therapeutisch project Psychiatrisch Ziekenhuis & ontslagmanagement - P.Z. St.-Annendael Diest - P.Z. Broeders Alexianen Tienen Beschut Wonen - De Linde Diest - Hestia Tienen Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost (CGG VBO), Vestigingsplaatsen - Aarschot - Diest - Tienen Psychiatrische zorg in de Thuissituatie - Project Psychiatrische ThuisZorg Diest - Hestia Tienen
Lenni Kalogrias
Geïntegreerde Diensten Thuiszorg GOAL GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven (Administratieve coördinatie van het Therapeutisch project)
Christelijke Ziekenfonds arrondissement Leuven Centrum Algemeen Welzijnswerk ‘Hageland’ PAAZ Heilig Hart Ziekenhuis Tienen VZW Begeleid Wonen Leuven – Diest, Aarschot, Tienen
34 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Contactgegevens overlegcoördinatoren Het Therapeutisch Project werkt in 2 deelregio’s: Noord- en Zuid-Hageland. Regio Zuid-Hageland: Lenni Kalogrias CGG VBO, Tienen 016/80.17.50
[email protected] Vzw Hestia Tienen 016/80.79.12
[email protected] Regio Noord-Hageland: Silvie Aerts (tot oktober 2010) en An Moons (vanaf november 2010) – Sint-Annendael Diest 016/38.05.65
[email protected]
De meerwaarde van overleg Vanuit een goed overleg kan beter ‘samen’gewerkt worden aan een meer geïntegreerde hulp- en zorgverlening, ieder vanuit zijn specifieke deskundigheid, met een ‘brede bril’ en over de muren van de verschillende voorzieningen en sectoren heen. Er wordt gezocht naar afstemming waarbij eventueel overbodige of overlappende activiteiten kunnen worden vermeden óf leemtes beter worden ingevuld.
De plaats van de cliënt De vraag en de noden van de cliënt, met bijzondere aandacht voor de (minderjarige) kinderen en eventuele partner, zijn steeds het uitgangspunt. We streven naar ‘maatwerk’ waarbij een maximale inbreng en actieve deelname van de cliënt en/of zijn familie gestimuleerd wordt: indien niet in volledige of gedeeltelijke deelname aan het overleg, dan in elk geval in de voorbereiding en opvolging van het overleg. Hierin wordt de cliënt bijgestaan door een hulpverlener met wie een vertrouwensrelatie is opgebouwd. De cliënt neemt dus een centrale rol in, waarbij zijn autonomie en ritme gerespecteerd wordt en tevens rekening gehouden wordt met zijn mogelijkheden en beperkingen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 35
De rol van de circuitcoördinator De inhoudelijke circuitcoördinator is een ‘neutrale’ en ‘vaste’ persoon. Zij organiseert het overleg, nodigt alle betrokkenen uit en zit het overleg voor. Daarbij: - werkt zij naar een constructieve en gemeenschappelijk gedragen aanpak met duidelijke afspraken. Deze afspraken zijn een inspanningsverbintenis maar kunnen geen resultaatsverbintenis inhouden. - bewaakt zij het ‘gedeeld beroepsgeheim’, waarbij elke hulpverlener verantwoordelijk blijft binnen het kader waarin hij/zij is tewerkgesteld. - ligt in de verslaggeving de klemtoon op de gemaakte afspraken m.b.t. functie en rol van elke hulpverlener. - wordt, indien wenselijk, een opvolging van het overleg voorzien.
Criteria therapeutisch project Criteria therapeutisch project - cliënten tussen 18 en 60 jaar - psychische/psychiatrische problematiek die langdurig en (multi)complex is - regio Hageland - minstens 3 formele partners zijn betrokken in de concrete hulpverlening - cliënt is (wordt) op de hoogte (gesteld) - de cliënt dient formeel opgenomen te worden in het therapeutisch project. Hoe een overleg aanvragen? Elke hulpverlener of cliënt kan een TOP-overleg aanvragen. Hiervoor neemt men contact op met één van de twee inhoudelijke circuitcoördinatoren, elk dus verantwoordelijk voor een deelregio. De woonplaats van de cliënt en het hulpverleningsnetwerk zijn richtinggevend voor wie finaal de coördinatie van het overleg op zich neemt. Wie de opvolging van de hulpverlening op zich zal nemen (zorgbemiddelaar), kan per cliënt veranderen en wordt op het eerste overleg afgesproken.
Elke hulpverlener of cliënt kan een TOPoverleg aanvragen.
Financiële ondersteuning van het overleg Voor elk overleg dat per kwartaal doorgaat, voorziet het RIZIV een vergoeding van € 134,70/overleg. Het bedrag dat de deelnemers zullen ontvangen zal dus variëren naargelang het aantal zelfstandigen en voorzieningen – niet het aantal indviduele hulpverleners! – dat per overleg effectief deelneemt.
36 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Cijfergegevens Therapeutisch Project Zorgcircuit Sociale Psychiatrie Noord- en Zuid-Hageland (periode van 1/04/2010 – 31/03/2011) Het aantal patiënten per leeftijdsklasse tijdens de periode (leeftijd op 31/12/2010) Leeftijdsklasse Aantal patiënten < 9 jaar 0 9-18 jaar 2 19-29 jaar 5 30-39 jaar 13 40-49 jaar 19 50-59 jaar 20 60-69 jaar 3 > 69 jaar 0 Totaal 62
Het aantal patiënten die al dan niet tot de werkingsgebied van het project behoren (volgens hun hoofdverblijfplaats) Volgens de hoofdverblijfplaats Aantal patiënten van de patiënt Patiënten die tot het werkingsge62 bied van het project behoren Patiënten die niet tot het werkings0 gebied van het project behoren Totaal 62
Het aantal patiënten dat in de loop van de referentieperiode in of uit het project zijn gestapt en aantal kwartalen dat de patiënten die uit het project zijn gestapt ten laste werden genomen. Patiënten die in en uit het project Aantal patiënten zijn gestapt Patiënten die tijdens de periode IN 24 het project zijn gestapt Patiënten die tijdens de periode UIT 6 het project zijn gestapt Duur van de tenlasteneming van de patiënten die uit het project zijn gestapt Minder dan 3 maanden 3 maanden tot 6 maanden 6 maanden tot 9 maanden 9 maanden tot 1 jaar meer dan 1 jaar Totaal Totaal
Aantal patiënten 0 1 2 0 3 6 6
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 37
Het aantal georganiseerde overlegvergaderingen en het aantal gefactureerde overlegvergaderingen per kwartaal. Aantal georganiseerde overlegvergaderingen Aantal gefactureerde KalenderAatal 0 1 2 3 overlegvergaderintrimester patiënten gen 2e trim 2010 18 29 1 0 48 31 (april-juni) 3e trim 2010 22 30 1 0 53 32 (juli-september) 4e trim 2010 (ok23 36 1 0 60 38 tober-december) 1e trim 2011 22 38 3 0 63 44 (januari-maart)
Volgende cijfergegevens zijn enkel voor TP Zorcircuit Sociale Psychiatrie ZuidHageland Initiatiefnames + opvolging * TP: gefinancierd overleg TP* ZSP** Totaal **ZSP: niet gefinancierd overleg Nieuwe aanvragen 2010 CAW Hageland 1 1 Hestia 5 1 6 Christelijke Mutualiteit 1 1 PAAZ Heilig Hart Ziekenhuis 2 2 4 BAT Ter Eiken 2 3 5 BAT Sociale dienst 3 2 5 Begeleid Wonen Tienen 1 1 Totaal nieuwe aanvragen 14 9 23 Opvolging 59 11 70 TOTAAL 73 20 93
Cliëntsysteem
Aantal cliënten
TP Volwassene - individueel 15 Volwassene + volwassene kind 6 Enkel volwassenen(n) 21 Volwassene(n)/ouder(s) + minderjarige kind(eren) 5 Minderjarige (kind(eren) + volwassene(n) ouder(s) Koppel + minderjarige kind(eren) 5 Volwassene(n) en minderjarige kinderen 10 TOTAAL 31
38 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
ZSP 5 3 8 1 1 2 4 12
Aantal TOPoverleg 40 17 57 12 5 19 1 93
Overzicht TOP-overlegmomenten 2002-2010 TP* oktober 2002 - oktober 2003 01/01/2004 - 31/12/2004 01/01/2005 - 31/12/2005 01/01/2006 - 31/12/2006 01/01/2007 - 31/12/2007 (TP van 01/04/2007 - 31/12/2007) 22 01/01/2008 - 31/12/2008 65 01/01/2009 - 31/12/2009 55 01/01/2010 - 31/12/2010 73
Deelname cliënt Volledige deelname Volledige deelname + partner Gedeeltelijke deelname Gedeeltelijke deelname + partner Niet deelgenomen Totaal
ZSP** 33 31 37 33 33 17 23 20
Totaal 33 31 37 33 55 82 78 93
41 10 20 10 12 93
Deelname familie/omgeving Ouders 8 Zus/broer 10 Volwassen kind 9 Mantelzorger (buur) 4 Totaal 31
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 39
▌Dienstenonderneming Strijkatelier 100 % katoen In 2010 werd er gestart met een computerprogramma voor het strijkatelier. In 2009 werd hier enkele maanden proef mee gedraaid en werden de nodige aanpassingen doorgevoerd. De hoofdbetrachting was het vlotter innen van de Dienstencheques (DC). Voorheen werd er slechts op het eind van de maand een factuur gemaakt waardoor de DC vaak 2 maanden of nog later binnenkwamen. De wet bepaalt echter dat er in iedere mand een factuur moet liggen. Door het werken met het computerprogramma was dit geen probleem meer. We zien dat in 2010 alle DC verzonden worden in de maand volgend op de factuur. Vermits de inning nu zeer vlot verloopt hebben wij de belangrijkste betrachting gerealiseerd. Uit het analyseren van de gegevens van het computerprogramma krijgen we nog meer interessante informatie. In 2010 noteren wij 283 klanten. Opmerkelijk is dat er 80 klanten zijn die in 2010 geen strijkgoed hebben binnengebracht. Eigenlijk gaat het dus over 203 actieve klanten. In 2010 kwamen er 5657 DC binnen via strijkopdrachten en 481 DC via poetsopdrachten uitgevoerd door de strijksters. Gemiddeld geeft dit 471 DC per maand voor strijken en 40 DC per maand voor poetsen.
In 2010 werd er gestart met een computerprogramma voor het strijkatelier.
Wanneer we het aantal DC optellen dat onze 10 beste klanten hebben binnengebracht dan zien we dat hun aandeel 25% van de omzet uitmaakt. (1430 DC van de 5657 DC). Deze klanten zouden we af en toe een kleine attentie kunnen geven bv bij hun verjaardag en op het einde van het jaar.
Klanten Wanneer we kijken vanwaar de klanten komen zien we dat bijna 70% van de klanten afkomstig zijn uit Tienen en zijn randgemeenten. 20% van de klanten situeren zich in de gemeenten tussen Tienen en Leuven-Diest. 10% van de klanten vinden we terug in Limburg.
40 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Wanneer we de strijkopdrachten op jaarbasis bekijken geeft dit volgend beeld:
januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november decedmber
Aantal opdrachten 194 168 220 195 216 242 199 198 215 216 197 162 2.422
Hierbij zien we dat de beste maand juni is en 2 zwakste maanden februari en december.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 41
Beleidsdomeinen ▌Algemeen beleid Zorgvernieuwing binnen de GGZ De geestelijke gezondheidszorg is in volle evolutie. Door de implementatie van ‘Artikel 107’van de ziekenhuiswetgeving vraagt de overheid aan de ziekenhuizen om hun financiële middelen anders te besteden. De overheid streeft naar een ‘vermaatschappelijking van de zorg’, met andere woorden naar een meer gemeenschapsgerichte Geestelijke Gezondheidszorg. Het nieuwe model wat de overheid nastreeft, zal vanuit een globale visie, moeten zorgen voor de integratie van middelen van de ziekenhuizen en de middelen van de ambulante diensten. Zo een model impliceert dat alle actoren binnen een bepaalde regio moeten betrokken zijn. Vanuit het arrondissement Leuven en zorgregio Tervuren werd hiertoe een project ingediend, waarbij de verschillende psychiatrische ziekenhuizen bedden gaan afbouwen ter ondersteuning van de ambulante projecten welke zullen worden opgericht. Voor de uitwerking van de verschillende functies werden in de loop van 2010 schrijfgroepen opgericht met een afvaardiging van verschillende organisaties: 1e lijn, 2e lijn en 3e lijn. De bedoeling is dat er een multidisciplinair netwerk uitgebouwd wordt met flexibele interventiemogelijkheden voor volgende functies:
De overheid streeft naar een ‘vermaatschappelijking van de zorg’.
- Functie 1: activiteiten inzake preventie, promotie van GGZ, vroegdetectie, screening en diagnosestelling - Functie 2: ambulante intensieve behandelteams voor zowel acute als chronische psychische problemen - Functie 3: rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie - Functie 4: intensieve residentiële behandelunits voor zowel acute als chronische psychische problemen wanneer een opname noodzakelijk is - Functie 5: specifieke woonvormen waarin zorg kan worden aangeboden indien het thuismilieu of het thuisvervangend milieu hier niet toe in staat is Voor regio Tienen betekent dit dat Hestia zal fungeren als rehabilitatiecentrum met verschillende multidisciplinaire teams voor de uitbouw van: Functie 2B: FACT (Functie Assertive Community Threatment)-werking (PZT werking) Functie3: Psychosociale Rehabilitatie (Activiteitencentrum / Ontmoetingscentrum / Arbeidscentrum / individuele trajecten) Functie 5: Beschut Wonen De uitwerking van het rehabilitatiecentrum gebeurt in samenwerking met het Psychiatrisch Ziekenhuis Broeders Alexianen Tienen. Een aantal personeelsleden vanuit het ziekenhuis worden gedetacheerd naar Hestia .Om de overgang tussen residentieel en
42 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
niet-residentieel op een naadloze manier te laten verlopen, werd in het ziekenhuis één persoon vrijgesteld als ‘trajectcoördinator’. Verder werd een overkoepelende stuurgroep ‘langdurige zorg’ opgericht om dit proces mee te begeleiden. Deze stuurgroep is samengesteld uit de stuurgroep van Hestia (vertegenwoordiging BW, PZT, AC en OC) en de stuurgroep van Prisma afdeling regionale psychiatrie van het ziekenhuis. In de loop van 2010 zijn wij vanuit het multidisciplinair team van Hestia gestart met de toepassing van de Fact methodiek *. Een van de meest intensieve vormen van ambulante zorg is ‘assertive community treatment’ (ACT). Het is een intensieve psychiatrische zorg die aan huis geleverd wordt op een actieve outreachende manier. Het richt zich op de moeilijkste 20% van de mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en complexe andere problemen. In Nederland werd als afgeleide van dit model FACT ontwikkeld. FACT richt zich op alle patiënten met ernstige langdurige psychiatrische aandoeningen in een bepaalde regio. Bij deze langdurig zorgafhankelijke patiënten is er dikwijls sprake van complexe problemen en zorgvragen op meerdere levensgebieden, zoals wonen, werken, vrijetijdsbesteding, zelfzorg, relaties en financiën. Het FACT team biedt een basis sociaal-psychiatrische zorg, behandeling en rehabilitatie aan de individuele cliënt. Bij acute problemen wordt een intensieve begeleiding aangeboden door het gehele team. Voor deze groep wordt de functie-ACT ingezet, via het FACT-bord. Voor deze mensen biedt het gehele team teamzorg volgens het ACT principe van shared caseload. Om de activiteiten van de verschillende teamleden op elkaar af te stemmen is een dagelijks overleg bij het FACT-bord noodzakelijk. In maart 2010 zijn wij vanuit Hestia gestart met de toepassing van het FACT-bord. Op het FACT-bord komen cliënten die op dat moment intensievere zorg nodig hebben omwille van: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Crisis of toename van symptomen Overlast/verwaarlozing Dreigende (her)opname Ernstige somatische problemen Aanpassing in de behandeling (medicatie, tewerkstelling) Continue ACT (GAF<40) Geen afspraken kunnen maken/ houden Zorgmijdend gedrag Tijdens en na opname (GGZ, ziekenhuis, gevangenis) Life-events (verhuizing, overlijden naasten) Wettelijke groep (internering, gedwongen opname) Nieuwe patiënten
Alle teamleden kunnen cliënten op het FACT-bord plaatsen. Elke ochtend en middag wordt met het ganse team bekeken welke interventies dienen te gebeuren voor elke cliënt van het FACT-bord. Het FACT bord heeft een standaardindeling met vermelding van de eigen casemanager, welke huisbezoekafspraken er zijn, welke medicatieafspraken, welke contactpersonen er zijn vanuit het sociale netwerk en andere bijzonderheden die aandacht vragen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 43
In maart 2010 zijn wij vanuit Hestia gestart met de toepassing van het FACT-bord.
Op onze wekelijkse teamvergadering met het volledige multidisciplinaire team (BW, PZT, AC, OC) worden de cliënten van het FACT-bord uitgebreider besproken. Het FACT-bord is niet enkel belangrijk om de dagelijkse taken in het team te verdelen, maar ook het delen van informatie zodat alle teamleden kunnen inspringen bij crisissituaties, om contact te behouden bij opname, om het intensiveren van het toezicht of het extra begeleiden van resocialisatie en intensieve ondersteuning van herstel. In de loop van 2011 zullen wij deze FACT-methodiek binnen het multidisciplinaire team van Hestia verder verfijnen en uitwerken in het kader van de verdere ontwikkeling van het nieuwe model van de overheid in het kader van ‘Artikel 107’.
* Handboek FACT (Remmers van Veldhuizen, Michiel Bähler, Diana Polhuis, Jim van Os) .
Op onze wekelijkse teamvergadering met het volledige multidisciplinaire team worden de cliënten van het FACT-bord uitgebreider besproken.
44 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
▌Administratief en financieel beleid Inkomsten De inkomsten van Hestia bestaan voornamelijk uit: De inkomsten vanuit RIZIV en FOD Voor 2010 bedraagt de prijs per verblijfsdag en per erkende plaats € 37,50. Dit bedrag dient voor de financiering van normpersoneel, MPG, medische functie, structurering dagactiviteiten, attractiviteitspremie, Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie, werkingskosten en financiering eindeloopbaan. De subsidie van het Therapeutisch Project bedraagt € 13.335,19. De inkomsten vanuit de verblijfsprijs Voor 2010 werd een bedrag voorzien van € 322.631,20. De bewoners betalen aan Hestia een prijs afhankelijk van hun inkomen. In deze prijs is begrepen: - het gebruik van een gemeubileerde individuele kamer; - het gebruik van gemeubileerde gemeenschappelijke ruimtes in de woning (keuken, living, sanitair); - het gebruik van een gemeenschappelijke wasautomaat en droogkast in de woning; - brandverzekering; - verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en rechtsbijstand; - verzekering lichamelijke ongevallen; - milieuheffing; - kabeldistributie; - energiekosten: water, elektriciteit en verwarming; - abonnementsgeld telefoon. De verblijfsprijs van Hestia wordt bepaald volgens het inkomen van de cliënt: Inkomen
Woonhuis
Studio
1
< € 683,95
€ 302,00
€ 345,00
2
€ 683,95 – € 824,99
€ 315,00
€ 358,00
3
€ 824,99 – € 902,33
€ 328,00
€ 371,00
4
> € 902,33
€ 341,00
€ 384,00
Er wordt € 13,00 extra aangerekend in de verblijfsprijs voor internet, extra grote kamer en privé-badkamer.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 45
De bewoners betalen aan Hestia een prijs afhankelijk van hun inkomen.
▌Personeelsbeleid Voor 2010 waren in totaal 29,34 FTE personeelsleden tewerkgesteld. Onderstaande tabel geeft een overzicht over de verschillende statuten Norm 10,15 FTE Activering 1,50 FTE Ex-DAC 5,06 FTE Gesco HP 3,00 FTE PZT 1,86 FTE TP 0,20 FTE Sociale Maribel 2,33 FTE Einde loopbaan 0,80 FTE Dienstenonderneming Strijkatelier 3,44 FTE Onderhoud 1,00 FTE
Samenstelling van de teams Dr. Asia Mierzejewska, coördinerend geneesheer Ariane Dewil, coördinator Lieve Smet, psychologe Dominique Sevenants, sociaal assistente
Beschut Wonen – Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie
Van boven naar onder: Dr. A. Mierzejewska Ariane Dewil Lieve Smet
Van boven naar onder: Dr. Asia Mierzejewska Ariane Dewil Lieve Smet Dominique Sevenants
Sabine Vandewal Lucienne Janssens Anjes Raymaeckers Mia Coenen Gemma Deldinne Wouter Van Kerschaver Geert Vandeborght Iris Cordons Katrien Goetschalckx Sylvia Landuyt Anne Uytterhoeven Liliane Bulen Lien Thijs An Hauchecorne Jackie Vanderlinden
46 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Activiteitencentrum Els Van De Sompel Rita Broos Sara Baens Jeanine Nulens Hilde Guelinckx Myriam Vangilbergen
Ontmoetingscentrum Geert Vandeborght Rita Broos Elvira Gils Dominique Sevenants
Administratie Paul Geladé Vera Froyen Elvira Gils Sylvia Landuyt
Onderhoud Kristel Saenen Linda Janssens Cyrina Kips Sonia Schikorr Sonia Tampier Carine Kempeneers Abiemwense Imafidon Klusjesdienst Steven Bouts Michel Vandenhove Dirk Dewit Jos Hupko Ralph Vandenberg Strijkatelier Linda Stiers Helena Raeymaekers Anja Flawinne Brigitte Liekens Natascha Morren
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 47
Vorming Datum 05/03/2010 tot 18/06/2010 07/05/2010 18/05/2010 04/06/2010 12/10/2010 28/10/2010
19/11/2010
Naam Gemma Deldinne
Onderwerp Psychosociale rehabilitatie
Anne Uytterhoeven Anne Uytterhoeven Dominique Sevenants Iris Cordons Els Van de Sompel Sara Baens Wouter Van Kerschaver Iris Cordons Anne Uytterhoeven Lieve Smet
Diabetes en depressie Muziektherapie: de patiënt klinkt Is er nog hoop voor chroniciteit?
Monique Bautens ging in 2010 met pensioen.
48 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Arbeidszorg als laatste vangnet tegen sociale uitsluiting Artikel 107 en artikel 33
Bemoeizorg: uitgangspunten en toepassing in de praktijk
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 49
Hoogtepunten ▌Studiedag ‘Ik heb opnieuw zin’ over psychisch lijden en wegen naar herstel Deze studiedag ging door op 4 juni en was een gezamenlijk initiatief van: - VZW Walden Bierbeek - VZW Hestia Tienen - Psychiatrische kliniek Broeders Alexianen Tienen - U.P.C. Sint-Kamillus Bierbeek - Werkgroep ‘Denk’ Vlabo - Familievereniging Similes De doelstelling van deze studiedag was niet enkel handvatten aanreiken aan hulpverleners, maar in de eerste plaats ook aan cliënten en familie. De drie pijlers die centraal stonden tijdens deze studiedag zijn: - HERSTEL - EMPOWERMENT - ERVARINGSDESKUNDIGHEID We starten dan ook met een lezing door Hannah van Wijngaarden, ervaringsdeskundige en coördinator Herstelgerichte Activiteiten GGZ Leiden. Hannah brengt een verhaal over zin en zingeving tijdens het leven met een psychische handicap. Een aantal belangrijke begrippen m.b.t. ‘Herstel’ welke Hannah aanreikt zijn de volgende: -
Niet het trauma, maar de zingeving komt centraal. Niet de focus op het verleden, maar op de toekomst. Herstel is niet hetzelfde als genezen. Herstel gaat over interactie met de aandoening. Herstel veronderstelt een actieve vorm van ‘acceptatie’ en focus op ‘mogelijkheden’. - Herstel: persoonlijk, uniek, groei en verandering, proces. - Het zelf is niet hetzelfde als de stoornis (‘ik ben meer dan mijn stoornis’). - Herstel is voor iedereen mogelijk. Hannah beschrijft in haar verhaal ook een aantal elementen van herstelondersteunende zorg: - De hulpverlener is present (aandachtig, respectvol, gelijkwaardig, verbondenheid). - Gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze. - Maakt ruimte voor, ondersteunt het maken van en sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt. - Herkent en stimuleert het benutten van eigen kracht van de cliënt (empowerment) zowel individueel als collectief. - Erkent, benut en stimuleert de ervaringsdeskundigheid van de cliënt.
50 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
- Erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen. - Is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van autonomie/regie. Zij eindigt haar verhaal met een herwaardering van de psychiatrische cliënten: Niet zielig en mislukt, maar helden en levenskunstenaars! Dan kan je beginnen je herstelproces te herkennen en je diagnose te ontgroeien. En de weg te openen van een patiënten carrière naar maatschappelijke participatie!!! Na het boeiende verhaal van Hannah werd in de volgende workshops verder ingegaan op het thema ‘Herstel’: 1. Het gebruikersperspectief op herstel 2. Mogelijkheden en knelpunten voor herstel bij diverse woonvormen 3. Werk, springplank naar herstel? Grenzen en aanbevelingen 4. Beschut Wonen: een plaats om te herstellen? In de namiddag mochten we Dr. Marc Eneman en Prof. Dr. Tine Van Regenmortel verwelkomen. Dr. Eneman had het in zijn lezing over: ‘Verlies, herstel en zin’. Vele cliënten hebben zich herkend in dit verhaal, het was zeer aangrijpend, bevestigend en waardevol. De lezing van Prof. Dr. Van Regenmortel sloot hier perfect bij aan. Zij had het dan ook over de sleutelelementen van een empowerende en een positieve krachtgerichte Geestelijke gezondheidszorg. De dag werd afgesloten met een panelgesprek en slotbeschouwingen, waarbij de centrale vraag gesteld werd: ‘ik heb opnieuw zin; de samenleving ook?’ Hierbij kregen we een actieve bijdrage van de burgemeester van Leuven Dhr. L. Tobback. Tot slot werd aan iedereen nog een receptie, aangeboden waarbij de nodige contacten tussen hulpverlener, cliënten en familieleden gelegd werden. Het was een zeer geslaagde studiedag, waarmee ook een startsein gegeven werd aan cliënten en hulpverleners om actief verder te werken rond het thema ‘Herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid’. Binnen Hestia proberen we dit thema zeer levendig te houden tijdens denkdagen en op de woonraad. Dit wordt nog vervolgd.
De dag werd afgesloten met een panelgesprek en slotbeschouwingen.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 51
▌Bruggenbouwers halen muren neer De zevende editie van BRUGGENBOUWERS zit er op. Een hoofdstuk is weer afgesloten. Met dankbaarheid mogen we hier op terugblikken. Het onderwerp van BRUGGENBOUWERS ging in 2010 heel expliciet over het stigmatiseren van psychisch kwetsbare mensen. Maar in het hele verhaal wilden we het zeker niet alleen over onszelf hebben. We kwamen al vlug tot de ontdekking dat we niet de enigen waren die gestigmatiseerd werden. We besloten met de groep hier een voorstelling rond uit te werken. Tijdens de vorige editie van BRUGGENBOUWERS verrichtte stichting Lucas een wetenschappelijk onderzoek. Een van de aanbevelingen was de volgende: ‘Bij toekomstige interventies gericht op attitude- en kennisverandering is het aangewezen de inhoud van de voorstelling hier expliciet rond op te bouwen en te baseren op de theoretische kennis hierover. We hebben erover gewaakt om deze suggestie ernstig te nemen. In september 2008 begonnen we er aan. Wanneer we naar onze medemensen kijken die gestigmatiseerd worden dan komen we tot de vaststelling dat dit heel wat groepen mensen zijn: mensen met een andere huidskleur, andere godsdienst, andere cultuur, andere seksuele geaardheid, enz. Ze krijgen allemaal heel snel een etiket opgeplakt. Via een boekje ‘Racistisch? Ik!?’ (uitgave Europese Gemeenschap) leerden we verschillende begrippen beter te begrijpen: racisme, vooroordeel, stereotypen, discriminatie, enz. Het boekje bevatte ook verschillende stripverhalen. We zouden de stripverhalen ‘vertalen’ naar het podium toe. Dit was geen simpele opgave, maar we hebben er onze tanden in gezet en er in alle geval ook veel plezier aan beleefd. Ook het PISO werkte dit jaar weer mee, en dit onder de bezielende leiding van mevr. Greet Abts en Karolien Van Baelen. Twee gemotiveerde leerkrachten die heel wat vrije tijd in dit project hebben gestoken. Om in de lijn van het onderwerp te blijven lag het voor de hand dat we het zouden hebben over ‘pesten’. Ook hier is stigmatisatie, het ‘plakken van een etiket op iemand’ nooit veraf. We maakten in oktober 2009 kennis met elkaar. De bewoners van Hestia en 5 en 6
Het onderwerp van BRUGGENBOUWERS ging in 2010 heel expliciet over het stigmatiseren van psychisch kwetsbare mensen.
52 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
Gezondheids- en welzijnswetenschappen gingen met elkaar op de koffie. De leerlingen zochten allerlei informatie op over ‘pesten’. Dus ook hier onderzochten we eerst de theorie. Een scenario werd gemaakt, een passend dansje gezocht, enz. En maar oefenen. Wekelijks hadden we met elkaar contact. Uit het onderzoek van Lucas, twee jaar geleden, bleek deze formule van samenwerking erg effectief. Ook nu reageren de leerlingen zeer positief. Hieronder enkele reacties: -
Door de show werd onze praktijk en onze sociale ervaring verruimd. Dit initiatief was zeer leerrijk en heel fijn. We zijn niet alleen een ervaring rijker maar we hebben er ook een paar vrienden bij. We zijn begonnen vanuit 2 verschillende werelden, maar na een half jaar intensief werken zijn we er als één groep, die aan elkaar gehecht is, uitgekomen. - De nieuwe contacten hebben ons aan het denken gezet. Dankzij de show is onze visie op personen met een psychische aandoening veranderd. Voor het laatste deel van de voorstelling zouden we de schijnwerpers op onszelf richten. Waarom worden psychisch kwetsbare mensen gestigmatiseerd? En hoe? We onderzochten ook hier eerst de theorie en vonden een antwoord in een boekje van het Trimbosinstituut (NL): ‘Ben ik goed in beeld? Handreiking voor de bestijding van stigma en discriminatie wegens een psychische handicap.’ De inhoud van dit boekje werd samen met alle BRUGGENBOUWERS behandeld. Dit was soms wel best moeilijk en confronterend. We besloten om dit op het podium te vertalen. Zo bleven we dicht bij de theorie ... en de praktijk. Alle toneelstukjes waren immers uit het leven gegrepen. Uiteraard hebben we soms clichés moeten uitvergroten, dit moet nu eenmaal wil je op een podium iets duidelijk maken. Voor het eerst in de geschiedenis van BRUGGENBOUWERS hebben we ook gewerkt met een gast. We hadden Ad Goos al eens ontmoet tijdens een pastorale dag en meteen groeide de idee om Ad te betrekken met BRUGGENBOUWERS. De boodschap om ‘geen etiketten op mensen te plakken’ was ook zijn boodschap. Met zijn ‘cabaret’ brak hij een lans voor de doelgroep waar hij mee werkte: volwassenen met
Dankzij de show is onze visie op personen met een psychische aandoening veranderd.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 53
een verstandelijke beperking en/of een fysieke handicap. Ad vertaalde zijn boodschap heel expliciet naar het BRUGGENBOUWERS publiek. Tijdens de voorstelling voor de scholen kwam de oud-leraar in hem meermaals naar boven en wist de leerlingen als geen ander te boeien. Ook de jongeren die vaak worden gestigmatiseerd enkel en alleen omdat ze ‘beroeps’ volgden, bemoedigde hij zeer met een treffende, terloopse opmerking. Ad was enthousiast over ons project. Alle leerlingen die naar de voorstelling zijn komen kijken werden tijdens één of meerdere lesuren gebrieft door ondergetekende en een bewoner van vzw Hestia. Ze kregen een woordje uitleg over ‘Geestelijke gezondheid’ in het algemeen, over vzw Hestia en over enkele inhoudelijke aspecten m.b.t. de voorstelling. Verschillende leerkrachten werkten verder met het materiaal dat werd achtergelaten. Zo waren er nog boekjes van ‘Anders gewoon’ die verder werden gebruikt in de lessen. BRUGGENBOUWERS 2010 zit er op. Alle BRUGGENBOUWERS mogen fier zijn: hun inzet, steeds weer opnieuw, was en is bewonderswaardig. Dat iedereen zo voortdurend gemotiveerd was, was zeer opmerkelijk. Een leerkracht vertelde me achteraf dat er toch verschillende leerlingen waren die een traantje moesten wegpinken. Om zulke reacties zijn we dan blij. Niet dat we het emotionele pad willen opgaan, maar omdat het publiek blijkbaar werd geraakt. BRUGGENBOUWERS 2012 komt er aan. Ideeën zijn al aan het borrelen. In september (ja van 2010) beginnen we er weer aan. Wie zich geroepen voelt om mee de schouders onder dit project te zetten: welkom! Geert Vandeborght
Een leerkracht vertelde me achteraf dat er toch verschillende leerlingen waren die een traantje moesten wegpinken.
54 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
▌Zuidreis Caraes 2010 naar Rwanda/Kivu Van zaterdag 13/02/2010 tot woensdag 23/02/2010 nam onze maatschappelijk assistente, Dominique Sevenants, deel aan de ‘Zuidreis’, samen met acht mensen uit Vlaanderen die eveneens werkzaam zijn bij de Broeders van Liefde in de sector van het onderwijs, de orthopedagogische zorg en de geestelijke gezondheidszorg. Dit was een unieke kans om kennis te maken met onze collega’s in het zuiden die precies hetzelfde werk verrichten, maar dan in geheel andere omstandigheden. En als je het met al je zintuigen ginds kan meemaken, kan je het toch allemaal beter vatten en begrijpen. Op donderdag 29 juli 2010 vertelde Dominique over haar reis aan de bewoners en personeel en werden er foto’s getoond van de verschillende projecten. Op zaterdag 18 september 2010 organiseerden we ook een ‘Afrika-dag’ samen met de bewoners en personeel in het Woonzorgcentrum Sint-Alexius en dit ten voordele van een project van de Broeders van Liefde in Rwanda-Kivu.
Onze maatschappelijk assistente, Dominique Sevenants, nam deel aan de ‘Zuidreis’.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 55
▌Aankoop huis Ooievaarstraat 38 In de loop van 2009 heeft de Raad van Bestuur beslist om de Kabbeekvest 98 te verkopen. Deze verkoop is doorgaan in 2010. Dit betekent dat we op zoek moesten naar nieuwe huisvesting voor 16 personen. Een aantal bewoners hadden de mogelijkheid om door te groeien naar volledig zelfstandig wonen. De technische dienst van Hestia heeft samen met enclave de woning in Ooievaarstraat 38 perfect in orde gemaakt voor 7 bewoners. In het kader van het gedifferentieerd woonaanbod biedt deze woning plaats aan: - Een leefgroep voor 4 personen (men beschikt hierbij over een eigen slaapkamer, badkamer en keuken zijn gemeenschappelijk, voor sommige mensen is dit een tussenstap op volledig zelfstandig wonen, anderen kunnen hier langdurig verblijven) - Een studio op het gelijkvloers (voor langdurig verblijf) - Een studio op de eerste verdieping (als tussenstap op volledig zelfstandig wonen) - Een appartement op de zolderverdieping (als tussenstap op volledig zelfstandig wonen) Voor de overige bewoners hebben wij eind 2010 een nieuwe woning aangekocht voor 5 personen in de Kapucijnenstraat 40. Deze woning wordt in het voorjaar van 2011 aangepast.
De technische dienst van Hestia heeft samen met enclave de woning in Ooievaarstraat 38 perfect in orde gemaakt voor 7 bewoners.
56 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
▌Winkelproject Arco Wat Arco betekent boog. Met de winkel willen we een spreekwoordelijke boog, brug slaan naar de maatschappij toe. Via het winkelproject willen we verder bouwen aan integratie en inclusie van psychisch kwetsbare personen in onze samenleving.
Waar en Wanneer De winkel is gevestigd in: Veldbornstraat 15 3300 Tienen De winkel is geopend op: dinsdag 10u tot 17u woensdag 10u tot 17u donderdag 10u tot 17u zaterdag 09u tot 12u Doelstellingen - Een brug slaan naar de maatschappij, integratie en inclusie. - Positieve beeldvorming. - Activering van psychisch kwetsbare personen. - De duurzame ‘professionele’ uitbating door volwaardige medewerkers (cliënten) in een professionele organisatie. Cliëntgestuurd en participatief. - Productie zinvol maken door verkoop van de producten. - Door direct contact sociale contacten uitbouwen. - Ongedwongen contact met jongeren door een constructieve samenwerking (leerlingen van de VIA verzorgen de etalage). - Samenwerkingsverbanden met andere arbeidzorginitiatieven. Project Anders Gewoon Arco heeft een subsidie ontvangen ten bedrage van € 1.250,00. Dit bedrag werd aangewend om winkelbekendheid te creëren. Er werden folders gedrukt en verdeeld in Tienen. Inkomsten 2010 Het totaal bedrag van de verkochte goederen bedroeg gedurende deze periode € 3.239,25. Dit geeft een gemiddelde inkomst van € 269,94 per maand.
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 57
Met de winkel willen we een spreekwoordelijke boog, brug slaan naar de maatschappij toe.
Praktische info ▌Plan
58 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010
▌Coördinaten Vzw Hestia Liefdestraat 1 3300 Tienen Begeleiding tel: 016/819067 – fax: 016/814885 Administratie tel: 016/807912 – fax: 016/823786 www.hestiatienen.be
[email protected]
▌Contactpersonen
Ariane Dewil Coördinator
Els Van De Sompel Verantwoordelijke Activiteitencentrum
Lieve Smet Psychologe
Geert Vandeborght Verantwoordelijke Ontmoetingscentrum
▌Links www.alexianentienen.be website van de Technische Bedrijfseenheid Broeders Alexianen Tienen www.hestiatienen.be website van Vzw Hestia Tienen www.strijkateliertienen.be website van het Strijkatelier 100 % Katoen www.wzcsintalexius.be website van het Woon- en zorgcentrum Sint-Alexius Tienen www.transversaaloverleg.be info over zorgcircuits geestelijke gezondheidszorg www.vlabo.be info over zorgcircuits geestelijke gezondheidszorg
hestia vzw tienen - jaarverslag 2010 | 59
60 | hestia vzw tienen - jaarverslag 2010