12 oktober :A - Definitief, vertrouwelijk D

%(+((53/$1%(%25',1*(1 %(:(*:,-=(5,1* *(0((17(2/'(%52(.

12 oktober 2015 078660509:A - Definitief, vertrouwelijk D03061.000183.0100

Beheerplan bebording en bewegwijzering

Inhoud 1

2

3

4

Inleiding ................................................................................................................................................................ 3 1.1

Aanleiding .................................................................................................................................................. 3

1.2

Noodzaak .................................................................................................................................................... 3

1.3

Doelstelling ................................................................................................................................................. 3

1.4

Scope............................................................................................................................................................ 4

1.5

Leeswijzer ................................................................................................................................................... 4

Kaders .................................................................................................................................................................... 5 2.1

Juridisch kader ........................................................................................................................................... 5

2.2

Financieel kader ......................................................................................................................................... 6

2.3

Beleidskader ............................................................................................................................................... 6

Kwantiteit ............................................................................................................................................................ 10 3.1

Bebording.................................................................................................................................................. 10

3.2

Bewegwijzering ........................................................................................................................................ 11

Kwaliteit .............................................................................................................................................................. 12 4.1

4.2

5

4.1.1

Kwaliteit volgens richtlijn en normen ............................................................................... 12

4.1.2

Actuele kwaliteit .................................................................................................................. 13

Bewegwijzering ........................................................................................................................................ 14 4.2.1

Kwaliteit volgens richtlijn en normen ............................................................................... 14

4.2.2

Actuele kwaliteit .................................................................................................................. 14

Planning en begroting....................................................................................................................................... 15 5.1

6

Bebording.................................................................................................................................................. 12

Beheerproces ............................................................................................................................................ 15 5.1.1

Uitgangspunten.................................................................................................................... 16

5.1.2

Maatregelen en eenheidsprijzen ........................................................................................ 16

5.1.3

Afstemming .......................................................................................................................... 16

5.2

Onderhoudskosten structureel .............................................................................................................. 18

5.3

Onderhoudskosten incidenteel .............................................................................................................. 19

Conclusie & aanbevelingen ............................................................................................................................. 20 6.1

Conclusie................................................................................................................................................... 20

6.2

Aanbeveling ............................................................................................................................................. 21

Bijlage 1

Literatuurlijst ............................................................................................................................... 22

Bijlage 2

Verklarende woordenlijst .......................................................................................................... 23

Bijlage 3

Beeldmeetlatten ........................................................................................................................... 24

Colofon....................................................................................................................................................................... 28

078660509:A - Definitief, vertrouwelijk

ARCADIS

1


2

ARCADIS



1 1.1

Inleiding AANLEIDING

De gemeente Oldebroek is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Om aan deze opgave invulling te geven, wordt gebruik gemaakt van beheerplannen. In deze beheerplannen wordt inzichtelijk gemaakt welke kosten gemaakt moeten worden om de kapitaalgoederen op het vastgestelde onderhoudsniveau (ambitieniveau) te brengen en te houden. Aan de hand van de beheerplannen wordt de uitvoering van de beheertaken gerationaliseerd. Het streven is het vastgestelde onderhoudsniveau duurzaam te garanderen, kapitaalsvernietiging te minimaliseren en afstemming te hebben met andere disciplines (bijvoorbeeld wegen, riolering, verkeer & vervoer en grote herinrichtingsprojecten). In 2014 is een rekenkameronderzoek afgerond naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het beleid voor de kapitaalgoederen en het beheer en onderhoud ervan binnen de gemeente Oldebroek. Daarnaast is in 2014 een Quick Scan uitgevoerd, waarbij de verhouding tussen de beheerplannen en de beheersystemen tegen het licht zijn gehouden. Uit beide onderzoeken is onder andere gebleken, dat het onderscheid tussen beleidsplannen en beheerplannen in de gemeente Oldebroek verduidelijkt kan worden.

1.2

NOODZAAK

De gemeente is verantwoordelijk voor een adequaat beheer van haar kapitaalgoederen, waaronder wegen, riolering, water en groen. In het BBV is vastgelegd, dat voor het beheer van de kapitaalgoederen meerjarenprogramma’s beschikbaar moeten zijn. Het vaststellen van beheerplannen is bij het toepassen van voorzieningen voor kapitaalgoederen bovendien een verplichting in het kader van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

1.3

DOELSTELLING

De doelstelling is het opstellen van een beheerplan bebording en bewegwijzering, dat antwoord geeft op de volgende W-vragen: 

Wat heeft de gemeente in beheer (omvang)?



Wat is de kwaliteit ervan (actuele kwaliteit en eventueel achterstallig onderhoud)?



Wat is het ambitieniveau?



Welke onderhoudsmaatregelen zijn noodzakelijk?



Wat is het benodigde budget om te voldoen aan de beoogde kwaliteit?



Wanneer moet het onderhoud worden uitgevoerd?


ARCADIS

3


1.4

SCOPE

Bij (verkeers-)borden is in dit beheerplan uitgegaan van de volgende bebording: 

Verkeersborden geplaatst op basis van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV-borden);



Borden die informatie geven aan de weggebruiker, zoals: − (Algemene) bewegwijzering. − Verwijzing naar interlokale doelen (plaatsnamen). − Verwijzing naar lokale doelen (centrum, wijken). − Verwijzing naar objecten (lokale en/of toeristische doelen). − Straatnaamborden. − Plattegrondkasten.

1.5

LEESWIJZER

In hoofdstuk 2 staan de kaders beschreven, die het vertrekpunt vormen voor dit beheerplan. Hoofdstuk 3 geeft inzicht in de omvang van het beheerareaal. De kwaliteit van het beheerareaal is opgenomen in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 is vervolgens inzicht gegeven in het beheerproces, de meerjarenplanning en de daarbij behorende meerjarige kosten. Hoofdstuk 6 sluit af met conclusies en aanbevelingen.

4

ARCADIS



2 2.1

Kaders JURIDISCH KADER

Gemeentewet en BBV Het hebben van beleidsplannen en beheerplannen is een vereiste opgenomen in de Gemeentewet (artikel 212). In de begroting en het jaarverslag moet de gemeente een paragraaf onderhoud kapitaalgoederen opnemen (een verplichte paragraaf op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten). Het idee achter de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen is een helder en volledig overzicht te geven in de onderhoudskosten ten behoeve van het inzicht in de financiële positie van de gemeente. In (de toelichting op) het BBV worden wegen, riolering, water, groen en gebouwen als verplichte onderdelen van de paragraaf beschouwd. Van deze kapitaalgoederen moeten in de paragraaf zowel het beleidskader als de daaruit voortvloeiende financiële consequenties en de vertaling naar de begroting worden aangeven. De gemeente Oldebroek heeft met voorliggend document ook voor de bebording en bewegwijzering een beheerplan beschikbaar. Burgerlijk Wetboek De algemene zorgplicht voor een veilige omgeving is gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek. Het Burgerlijk Wetboek regelt de aansprakelijkheid van beheerders van openbare voorzieningen voor schade van burgers. De beheerder is verantwoordelijk voor het uitvoeren van voldoende onderhoud en moet bij geschillen aantonen dat inspectie en onderhoud met optimale zorg zijn uitgevoerd. Beleidsplannen, beheerplannen en beheersystemen zijn hiervoor belangrijke instrumenten. Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 Verkeersregels en -tekens dienen te voldoen aan het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990. Ook moet de inrichting van de weg voldoen aan de regels, die op grond van deze wet zijn vastgesteld. De ontwerpeisen van CROW zijn daar een invulling van. Bewegwijzering Uitgangspunt bij de verdeling van kosten bij de bewegwijzering zijn de wettelijke voorschriften. Op basis van artikel 16 Wegenverkeerswet 1994 (WVW 1994) plaatst de wegbeheerder, al dan niet op verzoek van een derde, de wegwijzers. De wegbeheerder draagt de kosten hiervoor (artikelen 152-157 WVW 1994). Volgens het BABW artikel 3 vallen verkeersborden onder de definitie ‘verkeerstekens’. Alle bepalingen uit het RVV en de BABW die van toepassing zijn op verkeerstekens, zijn dus ook van toepassing op de bewegwijzering. In het algemeen geldt dat wegwijzers worden geplaatst en verwijderd op kosten van de wegbeheerder of van de eigenaar van de weg. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen kosten die verbonden zijn aan de plaatsing of de verwijdering van verkeerstekens worden doorberekend aan degene voor wie het verkeersteken is geplaatst of verwijderd. Wegbeheerders kunnen eventueel in onderling overleg nadere


ARCADIS

5


afspraken maken. De gemeente Oldebroek heeft een dienstverleningsovereenkomst met de Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd).

2.2

FINANCIEEL KADER

In deze paragraaf is het financiële kader beschreven, zijnde de meerjarige beschikbare budgetten. Daarvoor is gebruik gemaakt van de begroting van 2016. De kapitaalgoederen bebording en bewegwijzering vallen onder het programma Beheer en uitvoering binnen het product Wegen met productnummer 210.1. Onderdeel

Kostensoort

Product 4210311

4343510

€

4343999

€ 14.651

€ 14.651

€ 14.651

€ 14.651

4622000

€ 75.499

€ 75.799

€ 75.653

€ 74.928

4622081

€

€

€

€

Subtotaal

2016 109

8.310

2017 €

109

8.629

2018 €

109

8.745

2019 €

109

6.773

€ 98.569

€ 99.188

€ 99.158

€ 96.461

€ 39.565

€ 39.653

€ 39.653

€ 39.653

Totaal beschikbaar

€ 138.134

€ 138.841

€ 138.811

€ 136.114

Beschikbaar externe middelen

€ 54.325

€ 54.413

€ 54.413

€ 54.413

Beschikbaar interne middelen

€ 83.809

€ 84.428

€ 84.398

€ 81.701

Mut. Bebording

4600531

Tabel 1 Beschikbaar budget

Dienstverleningsovereenkomst (DVO) NBd Per 1 januari 2013 is de afdeling ANWB-bewegwijzering overgegaan naar de Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd). De NBd zorgt voor uniforme en continue bewegwijzering op alle wegen in het land en wordt aangestuurd door vertegenwoordigers van Interprovinciaal Overleg, Rijkswaterstaat, Unie van Waterschappen en Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De gemeente Oldebroek heeft op 1 januari 2015 met de NBd een dienstverleningsovereenkomst ondertekend voor onder andere het beheer en onderhoud van de bewegwijzering.

2.3

BELEIDSKADER

Het beleidskader voor het beheer en onderhoud van bebording en bewegwijzering bestaat uit het beleidsplan bebording en bewegwijzering en daarnaast uit de verplichte paragraaf onderhoud kapitaalgoederen binnen de programmabegroting. De rekenkamercommissie heeft in 2014 geconstateerd, dat de scheiding tussen beleidsplan en beheerplan onvoldoende duidelijk is. Met het opstellen van het Beleidsplan Beheer Openbare Ruimte en het Beheerplan bebording en bewegwijzering is invulling gegeven aan de gewenste scheiding. Onderstaande figuur laat daarbij zien hoe de cyclus van beleid, beheer en onderhoud er idealiter uitziet. Daaruit blijkt dat na het opstellen van een beleidsplan idealiter een beheerplan wordt opgesteld, dat de basis is voor de begroting. Het beleid voor de kapitaalgoederen is integraal opgenomen in het concept Beleidsplan Beheer Openbare Ruimte, Basis op orde (april 2015) en gebruikt als basis voor het beheerplan bebording en bewegwijzering.

6

ARCADIS



Figuur 1

Beleidsplan Beheer Openbare Ruimte Naast de wettelijke en functionele eisen draagt het visueel waarneembare onderhoudsniveau van verkeersvoorzieningen in belangrijke mate bij aan de beeldkwaliteit en verkeersveiligheid van de openbare ruimte. Voor een sober en doelmatig beheer zijn de volgende beleidsuitgangspunten vastgesteld: 

Beheer vindt in eerste instantie cyclisch plaats om gegevens voor risicogestuurd beheer te kunnen verzamelen.



Het beheer van RVV-borden (inclusief de onderborden) en straatnaamborden heeft voorrang boven de andere borden.



Als een bord vervangen moet worden, wordt eerst overwogen of het bord nog functioneel of noodzakelijk is. Bij deze overweging wordt de plaatselijke verkeerssituatie in samenhang bekeken (omtrek van 150m rondom het te vervangen bord). Hiermee wordt een overmaat aan bebording in de gemeente tegengegaan.

Ambitieniveau Adequaat beheer en onderhoud zijn van directe invloed op de kwaliteit en de beleving van de openbare ruimte. Deze wordt namelijk bepaald door de inrichting, het beheer en het gebruik ervan. Om kwaliteitsambities van de openbare ruimte vast te leggen en de kwaliteit van de openbare ruimte objectief en eenduidig te definiëren, te meten en te beoordelen, wordt gebruik gemaakt van zogenaamde kwaliteitsniveaus. De openbare ruimte kan vanuit een drietal invalshoeken worden bekeken: 

Vanuit inrichting en ontwerp: voldoet de inrichting, is het functioneel?



Vanuit het gebruik: worden de voorzieningen door de doelgroep gebruikt?



Vanuit het beheer: wat is de kwaliteit en wat kost het om het goed te onderhouden?


ARCADIS

7


Figuur 2 Invalshoeken openbare ruimte

Van belang is dat inrichting, gebruik en beheer goed op elkaar zijn afgestemd. Een gedeelte van de openbare ruimte dat intensief wordt gebruikt, vergt namelijk meer onderhoud dan een gebied dat minder intensief wordt gebruikt. Van een gebied dat ingericht is met hoogwaardige en luxe materialen, mag verwacht worden dat dit gebied ook op een hoog ambitieniveau wordt onderhouden. In onderstaande tabel is de relatie gelegd tussen de kwaliteitsniveaus conform CROW publicatie 323 en de kwaliteitsniveaus, zoals gehanteerd in CROW publicatie 145 – Beheerkosten Openbare Ruimte. Kwaliteitsniveau CROW 323

Omschrijving

Indicatie kwaliteit

Relatie met niveaus CROW 145

A+

Zeer goed

Nagenoeg ongeschonden

R++

A

Goed

Mooi en comfortabel

R+

B

Voldoende

Functioneel, basis

R

C

Matig

Onrustig beeld, discomfort of enige vorm van hinder

R-

D

Te slecht

Kapitaalvernietiging, functieverlies, juridische aansprakelijkheid

n.v.t.

Tabel 2 Omschrijving en indicatieve relatie kwaliteitsniveaus

Kwaliteitsniveau A+ ligt dicht tegen een opleveringskwaliteit aan en is voor het beheer en onderhoud erg kostbaar en moeilijk continu te waarborgen. Het lage kwaliteitsniveau D is zo slecht, dat kapitaalvernietiging het gevolg is. Dat is wat moet worden voorkomen binnen het onderhoud. In de praktijk kiezen veel opdrachtgevers voor het behalen van een van drie middelste niveaus A, B of C. Bij onderhoudsniveau B wordt onderhoud precies op het juiste moment uitgevoerd en vindt er geen kapitaalsvernietiging plaats. Beheervisie openbare ruimte en Oldebroeks menu In 2011 is de Beheervisie Openbare Ruimte vastgesteld, die financieel is door vertaald in het Oldebroeks Menu Beheer Openbare Ruimte. Dit om invulling te geven aan afspraken uit het Bestuursakkoord 20102014 ‘Vernieuwen en verbinden’. Daarbij is vooral ingegaan op de te realiseren kwaliteitsdoelstellingen en de financiële gevolgen daarvan voor het beheer van de openbare ruimte.

8

ARCADIS



Onderdeel

Vastgesteld

Opmerking

ambitieniveau Bebording

C

Vastgesteld door de Raad

Bewegwijzering

C

Vastgesteld door de Raad

Tabel 3 Vastgestelde ambitieniveaus

In bijlage 3 is weergegeven wat dit voor het beeld betekent. Daarbij zijn de schaalbalken opgenomen behorende bij de bebording en bewegwijzering. Iedere schaalbalk beschrijft in vijf verschillende kwaliteitsniveaus de voorkomende kwaliteit van een specifiek kwaliteitscriterium van een object. Een schaalbalk bestaat uit vijf foto’s, beschrijvingen van het criterium en meetbare normen. LIOOR De kaders voor de (her)inrichting van de openbare ruimte bij nieuwbouw en onderhoudsprojecten staan genoemd in de Leidraad Inrichting en Ontwerp Openbare Ruimte (LIOOR) en verschillende sectorale visies. Bij het opstellen van deze inrichtingseisen is rekening gehouden met de consequenties voor het toekomstig beheer en onderhoud omdat het principe van beheerbewust ontwerpen is toegepast. Dit betekent dat de gestelde eisen bijdragen aan een balans/optimum tussen ontwerp, gebruiker en het beheer. Al bij het ontwerpen van de nieuwe of aangepaste openbare ruimte wordt niet alleen rekening gehouden met de toekomstige gebruikers maar ook de (kosten) van het toekomstig beheer.


ARCADIS

9


3

Kwantiteit

Goed beheer en onderhoud kunnen uitvoeren begint met het inzichtelijk hebben van het beheerareaal. Daarvoor zijn actuele gegevens nodig. Onderstaande paragrafen geven inzicht in het te beheren areaal aan bebording en bewegwijzering.

3.1

BEBORDING

In februari en maart van het jaar 2014 zijn door Brimos Hattem alle borden in het openbare domein van de gemeente geïnventariseerd, gekwantificeerd en gekwalificeerd. Er is inzicht gegeven in het type bebording, het aantal en de leeftijd. Daarbij zijn ook borden van particulieren inbegrepen, die met name in de wegbermen geplaatst zijn. Type bord

Aantal

Percentage van

[st]

Totaal Aantal [%]

RVV bord

2.004

44,0

Straatnaambord

904

19,8

Fietsknooppuntenroute

232

5,1

Onderhoud ervan wordt door externen verzorgd

Fietsroutes (Eneco, LF)

73

1,6

Onderhoud via Recreatie en Toerisme (RO)

Oldebroeker fietsroutes

111

2,4

Onderborden

211

4,6

Verwijsborden

403

8,8

Schrikhekken Overige ANWB/NBd

99

2,2

471

10,3

50

1,1

Opmerking

Onderhoud wordt door NBd verzorgd, de kosten ervan zijn voor rekening van de gemeente

Totaal

4.558

100,0

Tabel 4 Beheerareaal

De meeste aandacht gaat allereerst uit naar de RVV-borden, de onderborden en straatnaamborden. Deze hebben een belangrijke functie ten aanzien van het verkeer en daardoor ook het gebruik van de openbare ruimte. Circa 44% van het totaal aantal bebording en bewegwijzering bestaat uit RVV-borden.

10

ARCADIS



Verkeersbord RVV

2%

1%

10%

Straatnaambord Onderborden

5%

44%

9%

Oldebroeker fietsroutes Schrikhekken

2%

Verwijsborden

2%

Fietsknooppuntenroute Veluwe

5%

Fietsroutes (Eneco, LF)

20%

Overige Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd)

Figuur 3 Beheerareaal bebording en bewegwijzering

3.2

%(:(*:,-=(5,1*

De bewegwijzering omvat alle objecten die dienen ter oriëntatie en richtingsduiding. Deze objecten worden aangebracht om weggebruikers op een vlotte en veilige wijze naar hun bestemming te geleiden. Onderdeel van de dienstverleningsovereenkomst met NBd is het bijhouden van de database met areaalgegevens. Het gaat in totaal om 50 objecten.


$5&$',6


4

Kwaliteit

In hoofdstuk 3 is al aangegeven dat een aantal soorten borden een prioriteit heeft als het gaat om de kwaliteit. Dat zijn met name de RVV-borden en de straatnaamborden. Direct gevolgd door de onderborden, die veelal het RVV-bord ondersteunen. De borden voor de Fietsknooppuntenroute en de Fietsroutes (Eneco en LF) worden door derden onderhouden (Eneco vervalt in 2015). De borden voor de Polder-, Oost- en verbindingsroute zijn in onderhoud bij de gemeente. De overige categorieën (verwijsborden, schrikhekken en overige borden) hebben een lagere prioriteit. Vanwege het belang voor de verkeersgeleiding worden de schrikhekken wel meegenomen in de bepaling van de jaarlijkse onderhoudslasten. De focus ligt vooral bij de RVV-borden, inclusief de onderborden en de straatnaamborden. Indien een bord in aanmerking komt voor vervanging, wordt eerst gekeken naar de functionaliteit ervan.

4.1

BEBORDING

4.1.1

KWALITEIT VOLGENS RICHTLIJN EN NORMEN

De kwaliteit van de RVV-borden kan worden vastgesteld door middel van visuele inspecties. Voor verkeersborden bestaat één belangrijk criterium: zichtbaarheid. Bij de beoordeling van de zichtbaarheid van verkeersborden moet in ieder geval gelet worden op: 

Reflectieklasse. Er wordt onderscheid gemaakt in gemoffeld, reflectieklasse I, reflectieklasse II of diamond grade (zie NEN 12899-1).



Bordhoogte. Dit is vastgesteld in de uitvoeringsvoorschriften BABW inzake verkeerstekens.



Afmeting. De afmeting van het verkeersbord wordt vastgesteld op de manier als omschreven in de



Locatie. Een verkeersbord kan ongunstig worden opgesteld ten opzichte van het aanstralen van de

norm NEN 12899-1. koplampen (bijvoorbeeld achter een boom). 

Observatiehoek. Hoe groter de afstand tussen de ogen en de koplampen, hoe minder retroreflectie wordt waargenomen.



Helderheid. Hoe meer het straatbeeld verlicht is (omgevingsverlichting), hoe hoger de retroreflectie op het bord moet zijn om op te vallen.

In de uitvoeringsvoorschriften BABW inzake verkeerstekens is gesteld, dat de RVV-borden uitgevoerd dienen te worden in retro-reflecterend materiaal. De eigenschappen van het retro-reflecterend materiaal komen minimaal overeen met klasse I volgens NEN 12899-1, met dien verstande dat borden B7 en D2 minimaal conform klasse II worden uitgevoerd. Borden G7 tot en met G10 alsmede G13 en G14, bord L3 en borden van hoofdstuk E (uitgezonderd parkeerbebording) behoeven niet retro-reflecterend te zijn.

12

ARCADIS



Aanbevolen wordt echter om alle borden retro-reflecterend uit te voeren om de zichtbaarheid bij duisternis te waarborgen.

4.1.2

ACTUELE KWALITEIT

Voor zowel verkeersborden als straatnaamborden geldt dat de huidige kwaliteit een basisniveau heeft, dus niveau B. Bij verkeersborden betekent dit een vervangingsperiode van 15 jaar. De straatnaamborden worden gemiddeld na 25 jaar vervangen. Een keuze voor kwaliteitsniveau A betekent voor verkeersborden een vervangingstermijn van 10 jaar en voor straatnaamborden 20 jaar. Het dagelijks onderhoud zal intensiever zijn om de kwaliteit te handhaven. Het gevolg is dat er een betere kwaliteit met betrekking tot de borden ontstaat binnen de gemeente, zowel qua materiaal als qua onderhoud. Kwaliteitsniveau C geeft voor verkeersborden een vervangingstermijn van 20 jaar of langer en voor straatnaamborden een termijn van 30 jaar of langer. Het dagelijks onderhoud zal extensiever kunnen zijn. Het gevolg zal zijn dat er op den duur een minder goede kwaliteit is, zowel qua materiaal als qua onderhoud. Er bestaat meer kans op klachten, schademeldingen en schadeclaims. De risico’s zijn relatief gering en het (negatieve) effect op de leefomgeving (beeldkwaliteit, veiligheid, etc) is niet of nauwelijks aanwezig. Een deel van de (verkeers-)borden valt in de categorie matig/slecht/klasse 1/vlakke borden en dient daarom met voorrang vervangen te worden. Onderstaande tabel geeft inzicht in de type borden en de aantallen met achterstallig onderhoud. Daarin is rekening gehouden met de mutaties als gevolg van de vervangen objecten in 2014. Bebording type

Verkeersbord RVV

Totaal

Matig/Klasse I/

Percentage van

Areaal

Slecht

Totaal Areaal

[st]

[st]

[%]

2.004

35

1,7

Straatnaambord

904

97

10,7

Onderborden

211

22

10,4

Oldebroeker fietsroutes

111

3

2,7

Schrikhekken

99

13

13,1

Verwijsborden

403

69

17,1

Fietsknooppuntenroute Veluwe

232

2

0,9

73

0

0,0

471

n.b.

n.b.

4.508

241

5,3

Fietsroutes (Eneco, LF) Overige Totaal

Tabel 5 Achterstallig onderhoud bebording en bewegwijzering

* Het is niet bekend om hoeveel objecten het gaat waar achterstallig onderhoud zich voordoet. De NBd heeft alleen een totaalbedrag geraamd, dat benodigd is om het achterstallig onderhoud weg te kunnen werken. Circa 5,3% van de bebording en bewegwijzering is aan vervanging toe, aangezien het Matig/Klasse I /Slecht is gekwalificeerd. Indien per type bebording wordt gekeken naar het percentage van het totaal


ARCADIS

13


beheerareaal dan is circa 1,7% van alle RVV borden aan vervanging toe, 17,1% van de verwijsborden, 13,1% van de schrikhekken, 10,7% van de straatnaamborden, 10,4% van de onderborden, enzovoort.

Figuur 4 Kwaliteit beheerareaal bebording en bewegwijzering

4.2

%(:(*:,-=(5,1*

4.2.1

.:$/,7(,792/*(165,&+7/,-1(11250(1

De kwaliteit van de bewegwijzering kan worden vastgesteld door middel van visuele inspecties. De algemene eisen, die aan bewegwijzering gesteld kunnen worden zijn: Leesbaarheid (zowel lettergrootte als reflectieklasse). Begrijpelijkheid. Uniformiteit. Continuïteit.

4.2.2

$&78(/(.:$/,7(,7

Voor het beheer en onderhoud is met de NBd een dienstverleningsovereenkomst gesloten. Het aantal objecten dat achterstalligheid vertoont is niet bekend. Wel is door NBd het achterstallig onderhoud financieel in kaart gebracht.

$5&$',6



5

Planning en begroting

Voor het beheer en onderhoud is onderscheid gemaakt in het reguliere jaarlijkse onderhoud en investeringen. Bij bebording kan men niet spreken van groot onderhoud, zoals dat wel gebeurt bij kapitaalgoederen zoals verhardingen en gebouwen. Wanneer een bord (of een drager) niet meer de kwaliteit heeft die gewenst is (dus voor een bord bijvoorbeeld minimaal klasse II), moet het bord worden vervangen. Hetzelfde geldt voor de dragers (met name de verkeersbordpalen). Als deze bijvoorbeeld krom zijn, moeten ze worden vervangen.

5.1

BEHEERPROCES

Gezien de grote hoeveelheid verkeerstekens en straatmeubilair is het noodzakelijk deze te beheren middels systematisch beheer. Dit houdt in, dat op basis van vastgestelde kwaliteitscriteria en reguliere inspecties wordt vastgesteld welke beheermaatregelen nodig zijn. Vanuit het oogpunt van aansprakelijkheid is dit ook noodzakelijk. Bij systematisch beheer worden met een bepaalde regelmaat de volgende stappen doorlopen: 

Inventariseren.



Inspecteren.



Toetsen actuele kwaliteit aan ambitieniveau (kwaliteitsniveau C).



Vaststellen van de te nemen beheer- en onderhoudsmaatregelen.



Prioritering van de door te voeren maatregelen.

Bovendien draagt systematisch beheer bij aan een efficiënte manier van budgetplanning. Wat ook een belangrijk voordeel van systematisch beheer is, is het blijvend bewaken van de functionaliteit van de verkeerstekens en het meubilair. Na een goede inspectie is het aan de verkeerskundige of deze functionaliteit inderdaad nog juist is. Als laatste biedt systematisch beheer ook de mogelijkheid om onderscheid te maken in de prioriteit van onderhoudswerkzaamheden. Afhankelijk van wegtype of gebied hoeft niet overal het hoogste onderhoudsniveau te worden behaald. Wel dient uit oogpunt van aansprakelijkheid altijd aan de minimale eisen te worden voldaan. Zeker bij verkeerstekens is dit van groot belang. Voorwaarde voor systematisch beheer is wel, dat alle areaalgegevens zijn vastgelegd in het beheerprogramma. Voor beheer en onderhoud wordt als kader gehanteerd, dat de openbare ruimte functioneel, netjes, sober en doelmatig moet worden onderhouden. Voor verkeersborden speelt vooral het beleidsthema veiligheid een belangrijke rol. Een beheerder kan niet integraal verantwoordelijk worden gehouden voor de veiligheid van de weggebruiker, maar cruciaal is wel zijn inzet op veiligheid.


ARCADIS

15


5.1.1

UITGANGSPUNTEN

Rekenmethodiek Om inzicht te krijgen in de benodigde onderhoudsbudgetten zijn de normkosten berekend met behulp van de cyclusbedragen (theoretische onderhoudskosten per eenheid) per jaar. De cyclusbedragen worden berekend door de totale kosten (het aantal keren en omvang van het onderhoud gedurende de levensloop) te delen door de levensduur. Als de cyclusbedragen worden vermenigvuldigd met de omvang per type kunnen de normkosten worden bepaald.

5.1.2

MAATREGELEN EN EENHEIDSPRIJZEN

Uitgangspunten De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: 

Het prijspeil is 2015.



Een vast prijspeil, geen indexering over de planjaren.



Vervanging borden: 6% per jaar.



Vervanging palen: 3,5% per jaar.



Vervanging schrikhekken: 5% per jaar.



Manuren binnen: € 64,-- per uur.



Manuren buiten (inclusief tractie): € 58,-- per uur.



De prijzen zijn inclusief toeslagen voor: − Uitvoeringskosten, algemene kosten en winst en risico (20%). − Verkeersvoorzieningen (10%).



De prijzen zijn exclusief toeslagen voor: − Nacht- en weekendwerk. − Onvoorzien. − Btw.

5.1.3

AFSTEMMING

In het kader van afstemming zijn de onderstaande punten van toepassing: 

Werkzaamheden zullen zoveel als mogelijk worden geclusterd.



Door de introductie van wijkgerichte budgetten zal afstemming en samenwerking een steeds



Het onderhouden en plaatsen van verkeerstekens wordt waar mogelijk gecombineerd met groot

prominentere rol gaan spelen binnen het opstellen van de meerjarenplanningen. onderhoud aan de wegverhardingen. Hierdoor worden de beschikbare middelen doelmatiger ingezet. Openbaar groen Bij het inrichten en onderhouden van de bebording en bewegwijzering in de openbare ruimte moet met de bestaande groenvoorziening rekening worden gehouden. Het is van belang om het beheer en onderhoud van groen niet te frustreren en hierdoor de onderhoudskosten te verhogen. Door een vroegtijdige afstemming kan worden voorkomen dat de beleidsuitgangspunten van bebording en bewegwijzering en de groenvoorziening met elkaar in conflict komen. Knelpunten De relatie tussen bebording en bewegwijzering en het groen kan nader worden bekeken. Hieronder worden de knelpunten die kunnen voorkomen kort weergegeven: 

16

Door overhangende takken is de bebording niet of nauwelijks zichtbaar.

ARCADIS





Door het plaatsen van obstakels (bebording) wordt de onkruidbestrijding moeilijker. Daarnaast kan de plaatsing van bebording in conflict staan met de ontwerprichtlijnen voor integrale toegankelijkheid.



Er is sprake van sterk vervuilde bebording in de buurt van bomen.



Door het plaatsen van obstakels in het plantsoen of in een groenstrook ondervindt men problemen bij cultuurtechnische onderhoudswerkzaamheden (bijvoorbeeld maaien van gazon).

Verkeer en vervoer Wegbeheerders proberen vaak verkeersproblemen op te lossen door gebruik te maken van verkeerstekens, zoals verkeersborden, tekens op het wegdek (markering) of verkeerslichten. Als gevolg daarvan staat er vandaag de dag langs en op de Nederlandse wegen een overvloed aan zulke verkeerstekens. Door het aantal aangebrachte verkeerstekens te verminderen wordt ernaar gestreefd dat de weggebruikers de overblijvende tekens weer serieuzer nemen. Knelpunten Hieronder worden de knelpunten, die kunnen voorkomen kort weergegeven: 

Overvloed aan verkeerstekens, waardoor de betekenis verloren gaat.



De aanwezigheid van vele obstakels levert problemen op voor de minder valide weggebruiker (in enkele gevallen versperren geleidehekken de toegang voor rolstoelgebruikers, voor slechtziende mensen zijn de obstakels slecht zichtbaar).



Voldoen de verkeersborden aan het RVV 1990.



Is de kwaliteit van diverse verkeersborden voldoende (reflectieklasse, afbeelding).



Komen er borden met verschillende reflectieklassen naast elkaar voor, waardoor het ene bord 's nachts wel goed opvalt en het andere niet. Hierdoor kan het gebeuren dat een belangrijk bord in gemoffelde uitvoering niet opvalt en dat een onbelangrijk bord in reflectieklasse II wel opvalt.



Geleidehekken en (afneembare) palen worden geplaatst om verkeersproblemen (parkeerproblemen) op te lossen. Als gevolg daarvan kan er een overvloed aan obstakels staan.

Ruimtelijke ordening Leefbaarheid heeft betrekking op het bevorderen van de herkenbaarheid/sfeer of het benadrukken van het bijzondere karakter van de openbare ruimte. Knelpunten De volgende knelpunten zijn er geconstateerd op het gebied van meubilair in relatie tot ruimtelijke ordening: 

Er is geen/eenduidig onderscheid gemaakt in de verschillende ruimtelijke ordeningsfuncties, zoals daar zijn centra, parkgebieden, woonwijken enzovoort.



Door het plaatsen van veel obstakels (borden, straatmeubilair enzovoort) wordt er een onrustig en onoverzichtelijk straatbeeld gecreëerd.

Wegen In deze paragraaf wordt ingegaan in hoeverre bij de inrichting van wegen rekening dient te worden gehouden met belijning, bebording en straatmeubilair.


ARCADIS

17


Knelpunten Hieronder worden de knelpunten die kunnen voorkomen kort weergegeven: 

De vrije doorgangsbreedte van een looproute, indien deze regelmatig wordt gepasseerd, moet groter of gelijk zijn aan 1,5 m.



Streven om borden te bevestigen aan bestaande elementen (zoals bijvoorbeeld lichtmasten). Dit om te voorkomen dat er een woud aan palen komt te staan. Voor het bevestigen van grote verkeersborden (80 x 80 cm) aan een lichtmast dient de lichtmast in een constructief sterkere vorm zijn uitgevoerd dan de reguliere lichtmast.



De obstakelvrije ruimte van 60 cm tot de kant van de weg moet worden gehaald.



Om parkeerproblemen en dergelijke tegen te gaan moet worden gekozen voor een duurdere structurele (civieltechnische) oplossing. Vaak wordt in eerste instantie gekozen voor een goedkope oplossing in de vorm van het plaatsen van palen en bebording. Dit levert onder andere problemen op voor de minder valide mens. Tevens heeft de niet chemische onkruidbestrijding problemen met de bereikbaarheid van de verharding.

5.2

ONDERHOUDSKOSTEN STRUCTUREEL

De werkzaamheden voor het structureel onderhoud bestaan uit een tweetal activiteiten, namelijk: a. Dagelijks onderhoud  Het reinigen van de borden.  Het recht hangen/zetten. b. Vervanging. Onderhoud van de borden betekent vooral het rechtzetten van de dragers en het schoonmaken van de borden. Borden die slecht zichtbaar zijn door beschadiging, sterk teruggelopen reflectie en/of vervaging worden geheel vervangen. Onder verkeersborden zijn inbegrepen de RVV-borden, de onderborden en de fietsborden voor de Polder, Oost- en Verbindingsroute. De borden langs de Olderbroeker fietsroutes worden één keer per jaar gecontroleerd en zo nodig vervangen, de overige deels door derden (LF-route, fietsknooppuntenroute). De Eneco-route wordt dit jaar nog opgeheven. Een bijzondere factor zijn de NBd (voorheen ANWB-) borden. Met de NBd is overlegd over een evenwichtige verdeling van de te maken onderhoudskosten over een periode van 10 jaar. Dat levert het volgende beeld op: Benodigd onderhoud structureel

2016

2017

2018

2019

Inkoop onderhoud

€ 19.475

€ 19.475

€ 19.475

€ 19.475

Inzet eigen dienst vervanging

€ 29.000

€ 29.000

€ 29.000

€ 29.000

Uren binnen VAT

€ 8.500

€ 8.500

€ 8.500

€ 8.500

Inzet eigen dienst rechtzetten en schoonmaak

€ 6.650

€ 6.650

€ 6.650

€ 6.650

Onderhoud bewegwijzering NBd

€ 6.852

€ 6.852

€ 6.852

€ 6.852

Benodigd structureel

€ 70.477

€ 70.477

€ 70.477

€ 70.477

Tabel 6 Benodigde onderhoudskosten structureel bebording (bron: gemeente Oldebroek)

18

ARCADIS



5.3

ONDERHOUDSKOSTEN INCIDENTEEL

Vanuit de inventarisatie van alle (verkeers-)borden blijkt dat een deel van de borden valt in de categorie matig/slecht/klasse 1. Deze (verkeers-)borden dienen versneld vervangen te worden, omdat deze niet meer voldoen aan de minimale (wettelijke) eisen. Hier is sprake van achterstallig onderhoud. Deze vervanging is onder te brengen onder de noemer incidenteel onderhoud. Onderdeel

2016

2017

2018

2019

Inkoop borden bij derden

€ 19.560

0

0

0

Inzet eigen dienst vervanging

€ 29.120

0

0

0

Totaal

€ 48.680

0

0

0

Tabel 7 Benodigde onderhoudskosten incidenteel


ARCADIS

19


6 6.1

Conclusie & aanbevelingen CONCLUSIE

Beheerstrategie 

Beheer vindt in eerste instantie cyclisch plaats om gegevens voor risicogestuurd beheer te kunnen verzamelen.



Het beheer van RVV borden (inclusief de onderborden) en straatnaamborden heeft voorrang boven de andere borden.



Als een bord vervangen moet worden wordt eerst overwogen of het bord nog functioneel of noodzakelijk is. Bij deze overweging wordt de plaatselijke verkeerssituatie in samenhang bekeken (omtrek van 150m rondom het te vervangen bord). Hiermee wordt een overmaat aan bebording in de gemeente tegen gegaan.



Het ambitieniveau voor bebording en bewegwijzering is vastgesteld op kwaliteitsniveau C.

Beheerareaal 

Het beheerareaal, de basisgegevens, zijn actueel (2015), maar staan niet in een beheersysteem. Mutaties van uitbreidingen en herinrichtingen worden door de gemeente bijgehouden en voor de bewegwijzering door NBd, waarmee een dienstverleningsovereenkomst is afgesloten voor het beheer en onderhoud ervan.



De gemeente Oldebroek beschikt over 4.558 borden en bewegwijzering. Circa 44% van dit aantal betreft RVV-borden, 20% zijn straatnaamborden en circa 5% zijn onderborden. Circa 1% (50 stuks) bestaat uit bewegwijzering.

Kwaliteit 

Circa 5,3% van de bebording en bewegwijzering is aan vervanging toe, aangezien het Matig/Klasse I/ Slecht is gekwalificeerd. Indien per type bebording wordt gekeken naar het percentage van het totaal beheerareaal dan is circa 1,7% van alle RVV-borden aan vervanging toe, 17,1% van de verwijsborden, 13,1% van de schrikhekken, 10,7% van de straatnaamborden, 10,4% van de onderborden, enzovoort.



Bij de bewegwijzering (NBd) is het niet bekend om hoeveel objecten het gaat, waar achterstallig onderhoud zich voordoet. De NBd heeft alleen een totaalbedrag geraamd, dat benodigd is om het achterstallig onderhoud weg te kunnen werken.

Onderhoudskosten 

Voor het structureel onderhoud (dagelijks onderhoud en vervanging) is jaarlijks (gemiddeld) € 70.477



Voor het incidenteel onderhoud (vervanging als gevolg van achterstallig onderhoud) is eenmalig

nodig. € 48.680 nodig.

20

ARCADIS



Kosten versus budget 

Voor het onderhoud van de bebording en bewegwijzering is het budget toereikend.

6.2 

AANBEVELING

Wij adviseren om het beheerareaal op te nemen in een bestaand beheersysteem en daarin de kwantiteitsgegevens en kwaliteitsgegevens te verfijnen en gegevens over eigendom en onderhoudsplicht toe te voegen.



Wij adviseren elke twee jaar een technische inspectie van de verkeersborden uit te voeren.



Wij stellen voor om gebreken aan verkeersborden en verkeerstekens, die te maken hebben met



Wij adviseren om de meerjarenplanning en -begroting te vertalen naar jaarlijkse uitvoeringsplannen



Wij bevelen aan om een saneringsplan op te stellen: Bij de berekening van de onderhouds- en

verkeersveiligheid binnen één dag te herstellen.

investeringskosten is geen rekening gehouden met sanering van borden vanuit verkeerskundig oogpunt. Uitgangspunt zou moeten zijn dat eerst bekeken wordt of de verkeersborden die in de gemeente aanwezig zijn ook daadwerkelijk moeten blijven staan, of dat ze eigenlijk overbodig zijn. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen, doordat een weg anders is ingericht en het bord is blijven staan of doordat de regelgeving is aangepast en er nog steeds een oud bord staat. Ook moet gekeken worden naar de verkeersbesluiten die bij een aantal borden verplicht moeten worden genomen. Controle dient hierbij plaats te vinden op actualiteit. Uit een verkeerskundige toetsing kan ook blijken dat een geplaatst bord voor de verkeersveiligheid geen toegevoegde waarde heeft. Indien deze werkzaamheden worden uitgevoerd kan het zo zijn, dat een aantal borden uit het straatbeeld van de gemeente Oldebroek kan verdwijnen en hier dus geen onderhoud meer aan hoeft te worden gepleegd. 

Ten aanzien van de bewegwijzering stellen we voor om bij de NBd een onderbouwing op te vragen van de kosten met een uitsplitsing in onderhoud en vervanging.



Daarnaast adviseren we om de NBd jaarlijks een actueel overzicht te laten sturen van het beheerbestand inclusief de kwaliteit, dat als basis kan dienen voor het beheerplan bebording en bewegwijzering en de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen uit de begroting.


ARCADIS

21


Bijlage 1

Literatuurlijst

1. Gestructureerd beheren van infrastructuur, september 2014 – BMC. 2. Rekenkameronderzoek Beleid, Beheer en Onderhoud Kapitaalgoederen gemeente Oldebroek, april 2014 – BMC. 3. Beheervisie Openbare Ruimte, augustus 2011 – Afdeling Omgeving, Sectie beleid gemeente Oldebroek. 4. Oldebroeks Menu beheer openbare ruimte, 2011. 5. Beleidsplan Beheer Openbare Ruimte 2015 -2019, De basis op orde!!, april 2015, gemeente Oldebroek. 6. Publicatie 145 - Beheerkosten openbare ruimte – Stichting Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). 7. Publicatie 185 – Handboek Aansprakelijkheid Openbare Ruimte – CROW. 8. Publicatie 323 – Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte 2013 – CROW. 9. Artikel 188 - Richtlijn beheer en onderhoud verkeerstekens – CROW. 10. Publicatie 207 Richtlijn bebakening en markering van wegen – CROW. 11. NEN 1772 Straatnaam- en huisnummerborden. 12. NEN 12899-1 Vast opgestelde, verticale verkeerstekens – Deel 1: Verkeersborden. 13. Publicatie 49 – Leidraad sanering verkeerstekens. 14. Publicatie 337 – Richtlijn toegankelijkheid. 15. Publicatie 322 – Richtlijn bewegwijzering 2014. 16. Publicatie 345 - Kwalitatief beheer verkeersborden.

22

ARCADIS



Bijlage 2

Verklarende woordenlijst

Beheer

Systematisch plannen, budgetteren, voorbereiden en uitvoeren van activiteiten die erop gericht zijn een object blijvend zijn functie te laten vervullen.

Beheersysteem

Het geheel van gegevensinwinning en bewerking om te komen tot een meerjarenplanning en begroting.

Budget

De financiële middelen die beschikbaar zijn voor het uitvoeren van onderhoud.

CROW

Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water en Wegenbouw en Verkeerstechniek.

Korte termijnplanning

Planning van onderhoudsmaatregelen voor de periode van 1-2 jaar.

Kwaliteit

Mate waarin wordt voldaan aan de gestelde (technische) richtlijnen of (functionele) doelstellingen.

Lange termijnplanning

Planning voor de periode van meer dan 5 jaar.

Levensduur

Verwachte levensduur van een object of een onderhoudsmaatregel, berekend tot het moment waarop een onderhoudsrichtlijn wordt overschreden.

Middellange-termijnplanning

Planning van onderhoudsmaatregelen voor de periode van 3-5 jaar.

Onderhoudscyclus

Geheel aan maatregelen waarmee tot in de lengte van jaren kan worden onderhouden.

Planjaar

Jaar waarin een onderhoudsmaatregel wordt voorzien.

VAT

Interne kosten voor Voorbereiding, Administratie en Toezicht

Tabel 8 Verklarende woordenlijst


ARCADIS

23


Beeldmeetlatten

Bijlage 3

Om een indruk te krijgen van beeldkwaliteit C zijn hieronder de schaalbalken vanuit CROW publicatie 323 – Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte 2013 opgenomen. Dat is het kwaliteitsniveau dat door de raad is vastgesteld inclusief de daarbij behorende financiële middelen. Verrekenen op beeld via RAW-werkcategorie 50 Meubilair

bord-beplakking en graffiti

A+

Het bord is aan de voorzijde niet beplakt of beklad.

A

B

C

D

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Een groot deel van

Een zeer groot deel

voorzijde beplakt met

voorzijde beplakt

het bord is aan de

van het bord is aan

een enkele kleine

door grotere stickers

voorzijde beplakt

de voorzijde beplakt

sticker en is niet

of affiches of is

door een

door een

beklad.

beklad met een

affiche/affiches of is

affiche/affiches en/of

kleine tekening.

beklad met een

is beklad met een

tekening.

forse tekening.

mate van

mate van

mate van

mate van

mate van

beplakking/graffiti

beplakking/graffiti

beplakking/graffiti

beplakking/graffiti

beplakking/graffiti

0% per bord

≤ 2% per bord

≤ 5% per bord

≤ 10% per bord

> 10% per bord

racisme/aanstoot-

racisme/aanstoot-

racisme/aanstoot-

racisme/aanstoot-

racisme/aanstoot-

gevend

gevend

gevend

gevend

gevend

nee

nee

nee

nee

ja

Verrekenen op frequentie via RAW-werkcategorie 32 Meubilair A+

De dekking is zeer goed. Het bord is aan de voorzijde volledig en gelijkmatig door de coating/folie bedekt en is niet bekrast.

bord-dekking van de coating/folie en krassen A

B

C

D

De dekking is goed.

De dekking is

De dekking is matig.

De dekking is slecht.

Het bord is aan de

voldoende. Het bord

Op grotere delen van

Op het gehele bord

voorzijde volledig

is aan de voorzijde

het bord is aan de

is aan de voorzijde

door de coating/folie

grotendeels door de

voorzijde de

de coating/folie

bedekt. Op enkele

coating/folie bedekt.

coating/folie afwezig,

afwezig, in een zeer

plaatsen is de

Op enkele plaatsen

in een slechte

slechte conditie of

coating/folie dunner

is de coating/folie

conditie of bekrast.

bekrast. Ernstige

of bekrast.

afwezig, in matige

Roestvorming komt

roestvorming komt

conditie of bekrast.

in enige mate voor.

voor.

Zeer lichte roestvorming komt voor.

24

ARCADIS



dekkingsgraad

dekkingsgraad

dekkingsgraad

dekkingsgraad

dekkingsgraad

100% per bord

≥ 98% per bord

≥ 95% per bord

≥ 80% per bord

< 80% per bord

Verrekenen op frequentie via RAW-werkcategorie 32 Meubilair

bord-deuken en gaten

A+

A

B

C

D

Er zitten geen

Er zitten weinig

Er zitten in beperkte

Er zitten redelijk veel

Er zitten veel deuken

deuken en gaten in

deuken en gaten in

mate deuken en

deuken en gaten in

en gaten in de

de voorzijde van het


gaten in de voorzijde


voorzijde van het

bord.

bord.

van het bord.

bord.

bord.

deuken + gaten

deuken + gaten

deuken + gaten

deuken + gaten

deuken + gaten

0% per bord

≤ 2% per bord

≤ 5% per bord

≤ 10% per bord

> 10% per bord


bord-kleurechtheid

A+

A

B

C

D

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Het bord is aan de

voorzijde niet

voorzijde weinig

voorzijde in beperkte

voorzijde redelijk erg

voorzijde erg

verkleurd.

verkleurd.

mate verkleurd.

verkleurd.

verkleurd.

verkleuring

verkleuring

verkleuring

verkleuring

verkleuring

0% per bord

≤ 10% per bord

≤ 20% per bord

≤ 50% per bord

> 50% per bord


ARCADIS

25


Verrekenen op beeld via RAW-werkcategorie 50 Meubilair A+

bord-natuurlijke aanslag A

B

C

D

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Het bord is aan de

Het bord is aan de

voorzijde niet bevuild

voorzijde weinig

voorzijde in beperkte

voorzijde redelijk erg

voorzijde erg bevuild

door aanslag.

bevuild door aanslag.

mate bevuild door

bevuild door aanslag.

door aanslag.

aanslag. mate van aanslag

mate van aanslag

mate van aanslag

mate van aanslag

mate van aanslag

0% per bord

≤ 5% per bord

≤ 10% per bord

≤ 20% per bord

> 20% per bord

Verrekenen op beeld via RAW-werkcategorie 32 Meubilair A+

bord-verdraaiing A

B

Het bord staat niet

Het bord staat licht

Het bord is duidelijk

verdraaid ten

verdraaid ten

waarneembaar

opzichte van de

opzichte van de

verdraaid ten

beoogde positie van

beoogde positie van

opzichte van de

de weggebruiker.

de weggebruiker,

beoogde positie van

maar zo licht dat het

de weggebruiker.

C

Het bord is fors

Het bord staat

verdraaid ten

zodanig verdraaid

opzichte van de

ten opzichte van de

beoogde positie van

beoogde positie van

de weggebruiker.

de weggebruiker dat de informatie niet meer leesbaar is.

nauwelijks opvalt.

26

D

verdraaiing

verdraaiing

verdraaiing

verdraaiing

verdraaiing

0 graden per bord

≤ 3 graden per bord



> 30 graden per bord

ARCADIS




bord-volledig

A+

A

B

C

D

Er ontbreken geen

Er ontbreken geen

Er ontbreken geen

Er ontbreken geen

Er ontbreken een of

borden of

borden of

borden of

borden of

meer borden of

onderborden.

onderborden.

onderborden.

onderborden.

onderborden.

volledig

volledig

volledig

volledig

volledig

ja

ja

ja

ja

nee


ARCADIS

27


Colofon BEHEERPLAN BEBORDING EN BEWEGWIJZERING OPDRACHTGEVER: Gemeente Oldebroek

STATUS: Definitief, vertrouwelijk

AUTEUR: ing. J.A. Verhoef

GECONTROLEERD DOOR: ir. J.P.A. van den Hengel

VRIJGEGEVEN DOOR: ing. J.A. Verhoef 12 oktober 2015 078660509:A

ARCADIS NEDERLAND BV La Guardiaweg 36-66 Postbus 56825 1040 AV Amsterdam Tel 088 4 261 261 www.arcadis.nl Handelsregister 09036504

©ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins.

28

ARCADIS


12 oktober :A - Definitief, vertrouwelijk D

Recommend Documents