Begroting 2014
DEFINITIEF
31 oktober 2013
Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 3 4 4.1 4.2 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 6 7
Inleiding .................................................................................................. 3 Algemeen................................................................................................. 3 Leeswijzer ................................................................................................ 5 Uitgangspunten begroting 2014 .................................................................. 6 Algemeen................................................................................................. 6 Trajecten ................................................................................................. 6 Huisvesting .............................................................................................. 7 Taakstelling.............................................................................................. 7 Financiële uitgangspunten .......................................................................... 8 Omzetten GR-gemeenten ..........................................................................10 Organieke uitgangspunten ........................................................................11 Risicoparagraaf begroting 2014..................................................................13 Sociale doelstellingen 2014 .......................................................................18 Werkladder tabel......................................................................................18 Ziekteverzuim..........................................................................................18 Financiële begroting per bedrijfsonderdeel ..................................................20 Caparis totaal ..........................................................................................20 AEB ........................................................................................................22 Deta/BW/Business Post/Schoonmaak .........................................................24 Groenservice ...........................................................................................26 Industrie .................................................................................................28 Beschermd werken ...................................................................................30 Concern ..................................................................................................32 Investeringen ..........................................................................................34 Kasstroomprognose..................................................................................36
1
Inleiding 1.1 Algemeen
Voor u ligt de begroting 2014 van Caparis NV. Bij het opstellen van de vorige begrotingen werden de jaren 2012 en 2013 gezien als een overgangsjaar naar de invoering van respectievelijk de Wet Werken naar Vermogen (hierna: WWnV) en de Participatiewet, inclusief de daarbij behorende invoering van de nieuwe opdracht voor Caparis. De geplande invoering van de Participatiewet was 1 januari 2014. In april 2013 werd echter het Sociaal Akkoord gepresenteerd. Een gevolg hiervan was dat de geplande implementatiedatum van de Participatiewet met 1 jaar is uitgesteld tot 1 januari 2015. Caparis heeft, op zowel bestuurlijk als ambtelijk niveau, periodiek overleg met de bij de GR Sw Fryslân (hierna: GR) aangesloten gemeenten. Tijdens dit overleg worden de actualiteiten en de mogelijke gevolgen daarvan besproken. Op dit moment is de inhoud van de Participatiewet nog onduidelijk. Dit betekent dat de nieuwe opdracht voor Caparis ook nog niet duidelijk is. In de begroting 2014 is dan ook geen rekening gehouden met de mogelijke gevolgen van de Participatiewet op de bedrijfsvoering van Caparis. Per 1 januari 2014 vindt in de provincie Fryslân een gemeentelijke herindeling plaats. Als gevolg daarvan worden delen van de huidige gemeente Boarnsterhim bij de gemeenten Leeuwarden en Heerenveen gevoegd. Voor de taakstelling betekent dit – gerekend naar de huidige stand van zaken – voor Heerenveen een extra taakstelling van 25 Se (arbeidsjaren) en voor Leeuwarden een extra taakstelling van 47 Se. Totaal een extra taakstelling van 72 Se. In totaal worden er van deze 72 Se op dit moment 18 Se ingevuld bij Caparis. De resterende 54 Se wordt ingevuld bij andere Sw-bedrijven. In de begroting is ervan uitgegaan dat deze situatie ongewijzigd blijft. De extra taakstelling heeft naar verwachting dan ook geen gevolgen voor de totale opdracht 2014 van de GR aan Caparis. De gemeente Weststellingwerf heeft in juni 2013 per brief aangegeven dat zij met ingang van 21 april 2014 het onderhoud van het openbaar groen onder eigen regie en verantwoordelijkheid wil gaan uitvoeren. Om dit te realiseren wil de gemeente Weststellingwerf de dienstverbanden van 21 Sw’ers overnemen van de GR. Uit de door de gemeente Weststellingwerf verstrekte informatie blijkt dat de gemeente Weststellingwerf met Caparis in gesprek zal gaan om de nadelige (financiële) gevolgen voor de overige gemeenten en Caparis te beperken. Wat het besluit precies voor Caparis zal gaan betekenen is op dit moment nog niet bekend. Wel zal de bij de gemeente Weststellingwerf gerealiseerd omzet in 2014 met € 651.000 dalen. Bovendien houden wij er in de begroting 2014 rekening mee dat onze opdracht 2014 circa 21 Se lager zal uitvallen. Daarnaast houden wij er in de begroting 2014 rekening mee dat de gemeente Weststellingwerf de frictiekosten als gevolg van het besluit, zowel eenmalig als structureel, volledig zal compenseren. De GR zal, naar aanleiding van het besluit van de gemeente Weststellingwerf, nog een definitief standpunt innemen over de mogelijke gevolgen van de partiële uittreding door de gemeente Weststellingwerf. Naar verwachting zal Caparis het jaar 2013 afsluiten met een positief bedrijfsresultaat. Caparis heeft hiermee een belangrijke stap gezet in het structureel realiseren van een positief bedrijfsresultaat. Ook voor 2014 verwachten wij een positief bedrijfsresultaat.
Begroting 2014
Pagina 3 van 36
Caparis loopt hiermee voor op de in 2012 geformuleerde doelstelling om vanaf 2018 structureel een bedrijfsresultaat te realiseren welke blijvend groter is dan of gelijk is aan € 0 (nul Euro). Ondanks de (verwachte) positieve bedrijfsresultaten van Caparis, realiseren wij ons dat het sociale domein de aangesloten gemeenten veel geld kost. Er blijft sprake van een aanzienlijk negatief subsidieresultaat1 waar zowel Caparis als de aangesloten gemeenten geen invloed op hebben. Dit is een substantieel bedrag waarmee de gemeenten geconfronteerd worden als gevolg van hun maatschappelijke en wettelijke verplichtingen rondom de sociale werkvoorziening. Met de (verwachte) positieve bedrijfsresultaten hoopt Caparis de kosten van het gehele sociale domein voor de aangesloten gemeenten enigszins te kunnen beperken en zo bij te kunnen dragen aan de grote (financiële) uitdagingen die de aangesloten gemeenten, mede als gevolg van de drie decentralisaties, hebben. De begroting 2014 toont een bedrijfsresultaat van € 936.000 positief (begroting 2013: € 954.000 negatief/jaareindeverwachting 2013: € 311.000 positief2). Met deze begroting verwachten wij in 2014 een verbetering van het bedrijfsresultaat met € 1.890.000 ten opzichte van de begroting 2013. De verbetering van het resultaat ten opzichte van de begroting is het gevolg van zowel een verwachte stijging van de netto toegevoegde waarde met € 575.000 (inclusief opbrengsten Begeleid Werken) als een daling van de kosten met € 743.000. Daarnaast is rekening gehouden met de verwachte compensatie van de gemeente Weststellingwerf als gevolg het eerder toegelichte besluit ten aanzien van het in eigen beheer uitvoeren van het groenonderhoud. Alle bedrijfsonderdelen zullen naar verwachting een verbetering in netto toegevoegde waarde realiseren ten opzichte van de begroting 2013. Een uitzondering betreft het bedrijfsonderdeel Groenservice. Nagenoeg alle kosten in de begroting 2014 zijn onder het niveau van de begroting 2013. De loonkosten kader zijn in begroting 2014 hoger opgenomen omdat er op dit moment nog onzekerheid is over de mogelijke uitkomsten van de CAOonderhandelingen (zie ook hoofdstuk 3). De stijging van de overige personeelskosten Sw met € 158.000 komt met name doordat met ingang van 2014 de subsidieregeling voor het scholen van personeel wordt versoberd. Voor Caparis vervallen naar verwachting alle huidige subsidiemogelijkheden. Ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013 zal het bedrijfsresultaat 2014 naar verwachting met € 625.000 verbeteren. De netto toegevoegde waarde (inclusief opbrengsten Begeleid Werken) zal naar verwachting met € 120.000 dalen als gevolg van een daling van de gemeentelijke omzet bij Groenservice. Deze daling kan deels opgevangen worden door een stijging van de netto toegevoegde waarde bij de overige bedrijfsonderdelen. De kosten zullen naar verwachting op totaalniveau in lijn zijn met de jaareindeverwachting 2013. De bezetting in kader (exclusief inhuur) zal naar verwachting ten opzichte van de jaareindeverwachting stijgen. Dit resulteert, in combinatie met de eerder toegelichte onzekerheid over de uitkomsten van de CAOonderhandelingen, in een stijging van de loonkosten kader met € 323.000. De kosten van inhuur derden zullen naar verwachting dalen met € 517.000 door de afbouw van
1
Subsidieresultaat: Rijkssubsidie minus loonkosten Sw, vervoerskosten Sw en overige CAO-gerelateerde
kosten 2
Jaareindeverwachting op basis van 2e kwartaal rapport 2013 Caparis NV
Begroting 2014
Pagina 4 van 36
inzet van derden gedurende 2013. De oorzaak van de stijging van de overige personeelskosten Sw is in de vorige alinea toegelicht. De nu voorliggende begroting 2014 is gebaseerd op het uitgangspunt dat het beleid van 2013 wordt voorgezet in 2014 (zie hoofdstuk 2). De door Caparis in afgelopen jaren gerealiseerde groei op het gebied van Detacheringen/Begeleid Werken (hierna Deta/BW) heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de sociale doelstellingen van Caparis en de bij de GR aangesloten gemeenten. Bij voortzetting van het huidige beleid is het echter slechts beperkt mogelijk om een verdere groei in doorstroming naar Deta/BW te realiseren. Een grotere door- en uitstroom van Sw-medewerkers op kritische functies binnen Caparis (onder andere assistent-werkleiders en werkleiders), ten opzichte van hetgeen nu in de begroting is opgenomen, heeft een kostenverhogend effect omdat de betreffende functies vervolgens door kader moet worden opgevuld. Per Sw-medewerker die door- en uitstroomt vanaf kaderfuncties heeft dit een negatief netto effect3 van circa € 30.000 per fte. Door hier niet voor te kiezen bespaart Caparis circa € 650.000 netto op jaarbasis. Gezien dit effect heeft Caparis er, conform 2013, voor gekozen om een verdere door- en uitstroom van Sw-medewerkers op kritische functies te beperken. In feite kiezen wij ervoor deze Sw-medewerkers intern te detacheren. Qua ontwikkeling hebben ze de hoogst haalbare plaats op de arbeidsmarkt gehaald. Het inzetten van mensen vanuit de WWB-pool op deze functies, om daarmee een door-/uitstroom van Sw-medewerkers te realiseren, is niet mogelijk en niet gewenst. De WWB-pool zal worden ingezet om tijdelijke pieken in de productie van Caparis op te vangen. Daarnaast dient op het niveau van (assistent-)werkleider niet te veel wisselingen van personen plaats te vinden omdat dit tot veel onrust bij de productiemedewerkers leidt en omdat dit niet in het belang is van de ontwikkeling van de productiemedewerkers (om de 3 tot 6 maanden een andere leidinggevende beperkt het ontwikkelproces van Swmedewerkers). Daarnaast zal het kwalitatieve niveau van instroom waarschijnlijk niet hoog genoeg zijn. Van geval tot geval gaan wij beoordelen of (groeps)detachering mogelijk is en wat de gevolgen van een (groeps)detachering zijn voor zowel Caparis NV als de betrokken Swmedewerker(s). In de begroting 2014 is daarom wel rekening gehouden met een kleine groei in het aandeel begeleid werken en (groeps)detacheringen.
1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de belangrijkste uitgangspunten voor de begroting beschreven. In hoofdstuk 3 worden vervolgens de belangrijkste risico’s in de begroting 2014 beschreven. Hoofdstuk 4 beschrijft de sociale doelstellingen op het gebied van de werkladder en het ziekteverzuim (Sw en kader) waarna in hoofdstuk 5 de financiële begroting per bedrijfsonderdeel wordt gepresenteerd en toegelicht. Hoofdstuk 6 toont de begrote investeringen 2014. In hoofdstuk 7 is tot slot op hoofdlijnen de kasstroomprognose opgenomen.
3
Het netto effect betreft het verschil tussen de extra loonkosten kader enerzijds en de detacheringsvergoeding
van de Sw-medewerker die door-/uitstroomt anderzijds.
Begroting 2014
Pagina 5 van 36
2
Uitgangspunten begroting 2014 2.1 Algemeen
De inrichting van de resultatenrekening is gelijk gebleven ten opzichte van de in 2013 gehanteerde inrichting. Met ingang van 2013 is het subsidieresultaat opgenomen in de begroting van de GR en komt het subsidietekort derhalve niet meer ten laste van de exploitatie van Caparis. De financiële rapportages van Caparis zijn met ingang van 2013 conform deze systematiek opgezet. Wel is in de begroting rekening gehouden met enkele organieke wijzigingen. Wij verwijzen naar paragraaf 2.7 voor een nadere toelichting. Leidend voor de begroting 2014 is dat Caparis streeft naar een situatie waarin sprake is van een bedrijfsresultaat van minimaal € 0. Gezien de nog lopende gesprekken met de gemeenten over de toekomstige opdracht van Caparis, is er in deze begroting voor gekozen om het huidige beleid en de huidige opdracht (betreffende 2013) als uitgangspunt te nemen voor de begroting 2014. Voor de begroting 2014 geldt daarnaast als algemeen uitgangspunt dat wordt uitgegaan van de (organisatorische) situatie zoals die op dit moment is. In feite betekent dit, dat we de begroting 2013 ‘doorrollen’ naar 2014, rekening houdend met de bekend zijnde organisatorische wijzigingen (zie paragraaf 2.7) en het uiteindelijke doel om structureel een positief bedrijfsresultaat te realiseren. In de begroting 2014 is geen rekening gehouden met nieuwe plannen of initiatieven die nog niet concreet zijn uitgewerkt. Wel zijn kostenbesparingen of rendementsverbeteringen, bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting, die Caparis binnen haar eigen mogelijkheden kan realiseren, verwerkt in de begroting. Het jaar 2014 zal in het teken staan van de implementatie van de Participatiewet. Wat dit betekent voor Caparis is op dit moment nog niet bekend. In de begroting 2014 wordt dan ook geen rekening gehouden met eventuele gevolgen van de implementatie van de Participatiewet. Ook wordt er geen rekening gehouden met de potentieel financiële gevolgen van de implementatie van de Participatiewet omdat de financiële consequenties op dit moment niet bepaald kunnen worden.
2.2 Trajecten Caparis heeft in 2013 voor nagenoeg alle aangesloten gemeenten trajecten voor uitkeringsgerechtigden uitgevoerd. In de begroting 2014 is als uitgangspunt gehanteerd een voortzetting van het beleid 2013. Concreet betekent dit dat Caparis in 2014 verwacht door de aangesloten gemeenten ook weer voor trajecten, ten behoeve van uitkeringsgerechtigden, wordt ingezet. Hierover zijn in 2013 met gemeenten gesprekken gevoerd. Op basis van deze gesprekken wordt in de begroting 2014 rekening gehouden met trajecten voor 135 fte trajectdeelnemers. De trajecten zullen hoofdzakelijk worden ingezet voor uitkeringsgerechtigden met een loonwaarde van 50% - 80% WML4 (participatieladder 3 – 4).
4
WML: Wettelijk Minimum Loon
Begroting 2014
Pagina 6 van 36
Door de gemeenten is aangegeven dat het niet waarschijnlijk is dat uitkeringsgerechtigden met een loonwaarde van boven de 80% WML (participatieladder 5 en hoger) bij Caparis zullen worden ondergebracht voor trajecten. Van deze doelgroep wordt een grotere eigen verantwoordelijkheid verwacht op het gebied van re-integratie of zijn door de gemeenten met andere private partijen al afspraken gemaakt. Caparis zal met de individuele gemeenten afspraken maken over de wijze waarop de inzet van de trajecten vormgegeven en vergoed zal worden. Hierbij zijn verschillende vormen mogelijk, zoals een vaste trajectvergoeding en/of een bonus bij uitplaatsing. De nu opgenomen begrotingspost met betrekking tot de trajecten acht Caparis realistisch, ongeacht de wijze van financiering.
2.3 Huisvesting Caparis is vanaf 2008 gestart met het reduceren van huurlocaties door het meer integreren van de activiteiten op de eigen locaties. In 2012 zijn 3 huurlocaties afgestoten. Gedurende 2013 zal de reductie van het aantal huurlocaties worden voortgezet. In 2013 zijn inmiddels drie huurlocaties verlaten: één in Drachten, één in Oosterwolde en één in Gorredijk. Eind 2013 zal een vierde huurlocatie worden verlaten (Wijnjewoude). Het verlaten van deze huurlocaties resulteert in een besparing op de huisvestingslasten van circa € 120.000 op jaarbasis; bij het opstellen van de begroting 2013 was hier deels al rekening mee gehouden. Caparis zal de huisvesting in 2014 verder reduceren. Het gebruik van één van de locaties in Leeuwarden wordt momenteel onderzocht. Het is de verwachting dat eind 2013 meer duidelijkheid over het gebruik van deze locatie is. Verwacht wordt dat eind 2014 ook een huurlocatie in Heerenveen zal worden verlaten. De kosten van deze beide locaties zijn nog conform contractuele afspraken opgenomen in de begroting 2014. Wij zijn medio 2013 door de Belastingdienst geïnformeerd dat wij met ingang van 2012 geen recht meer hebben op teruggaaf van de energiebelasting. Dit betekent voor Caparis dat de huisvestingslasten op jaarbasis circa € 70.000 hoger uitvallen. Hier is in de begroting 2014 rekening mee gehouden. Voor het begroten van de onderhoudskosten worden jaarlijks de staat van alle locaties geïnspecteerd door de afdeling Vastgoed. Op grond van deze inspecties wordt een inventarisatie gemaakt van het noodzakelijke onderhoud voor het komende jaar. Dit dient, tezamen met de wettelijk verplichte aanpassingen, als leidraad voor het bepalen van de onderhoudsbegroting. Dit kan ertoe leiden dat er van jaar op jaar fluctuaties in de onderhoudsbegroting plaatsvinden wat zijn weerslag vindt in de begroting van Caparis. Voor groot onderhoud vindt jaarlijks een dotatie plaats aan de voorziening groot onderhoud. Op het moment dat groot onderhoud wordt uitgevoerd, worden de kosten volledig onttrokken aan de voorziening groot onderhoud (mits toereikend). De jaarlijkse dotatie is opgenomen in de begroting 2014 van Caparis.
2.4 Taakstelling De begrote taakstelling 2014 is gebaseerd op de prognoses per gemeente van brancheorganisatie Cedris. Hierbij is tevens rekening gehouden met de verwachte ontwikkelingen in de bezetting van Sw’ers buiten de GR-regio, de gemeentelijke
Begroting 2014
Pagina 7 van 36
herindeling en de potentiële effecten van het besluit van de gemeente Weststellingwerf om het openbaar groen in eigen beheer te gaan onderhouden. De begrote taakstelling van de bij de GR aangesloten gemeenten bedraagt 2.412 Se. Dit is een stijging van 90 Se ten opzichte van de taakstelling 2013 (2.322 Se). Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de gemeentelijke herindeling (splitsing gemeente Boarnsterhim). Rekening houdend met het verwachte aantal Se’s welke buiten de GRregio actief zijn en rekening houdend met het aantal Se’s van niet GR-gemeenten die bij Caparis actief zijn, bedraagt de opdracht voor Caparis in 2014 naar verwachting 2.315 Se (2013: 2.314 Se). Zie de hierna volgende tabel. Gemeente Achtkarspelen Heerenveen Leeuwarden Ooststellingwerf Opsterland Smallingerland Tytsjerksteradiel Weststellingwerf Overige gemeenten Totaal voor herindeling Extra taakstelling na herindeling: Heerenveen Leeuwarden Totaal na herindeling
Taakstelling GR Zelf door gem. uit Begroting buiten gemeenten te voeren GR regio 224 22 380 8 570 17 187 12 157 2 440 11 171 6 211 21 8 2.340
25 47 2.412
21
21
Begroting ov. gem. bij Caparis 82
Opdracht GR aan Caparis 202 372 553 175 155 429 165 182 82
86
82
2.315
20 34
513-
-
140
64
2.315
2.5 Financiële uitgangspunten Caparis blijft in haar bedrijfsvoering streven naar een structureel bedrijfsresultaat. Dit geldt dan ook als een belangrijk financieel uitgangspunt begroting 2014. Deze doelstelling komt in de nu voorliggende begroting uitdrukking. Wel zijn er enkele onzekere factoren. Deze zijn in hoofdstuk toegelicht.
positief voor de ook tot 3 nader
De financiële uitgangspunten en aannames voor de begroting 2014 zijn als volgt: •
• •
•
Met ingang van 1 januari 2015 is de Participatiewet van kracht. De Participatiewet zal waarschijnlijk van invloed zijn op de toekomstige opdracht van Caparis. Op dit moment is onduidelijk in welke mate de Participatiewet van invloed zal zijn op Caparis. In de begroting 2014 wordt geen rekening gehouden met eventuele herstructureringsmaatregelen en –kosten die het gevolg kunnen zijn van de implementatie van de Participatiewet. In de begroting zijn geen aanvullende gemeentelijke bijdragen (per Se) opgenomen. De gemeentelijke omzet is begroot op basis van de ontwikkeling in de omzet 2013, de jaareindeverwachting voor heel 2013, de lopende contracten en informatie verstrekt door de gemeenten. Een uitzondering betreft de gemeentelijke omzet bij Groenservice. Als gevolg van het besluit van de gemeente Weststellingwerf om het onderhoud van het openbaar groen volledig in eigen beheer te gaan doen, zal de gemeentelijke omzet Groenservice bij de gemeente Weststellingwerf naar verwachting € 651.000 lager uitvallen ten opzichte van de begroting 2013. Als gevolg van het besluit van de gemeente Weststellingwerf om het openbaar groen volledig in eigen beheer uit te voeren, ontstaan bij Caparis frictiekosten. Deze
Begroting 2014
Pagina 8 van 36
•
•
•
•
•
frictiekosten zijn zowel éénmalig als structureel. In lijn met de uitspraak van het bestuur van de GR, dat de overige GR-gemeenten geen financiële nadelen van het besluit mogen ondervinden, is als uitgangspunt gehanteerd dat de frictiekosten die bij Caparis ontstaan volledig gecompenseerd zullen gaan worden. De compensatie voor de verwachte frictiekosten 2014 zijn in de begroting 2014 als incidentele bate opgenomen. Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat de structurele frictiekosten die zich na 2014 zullen voordoen, niet in de begroting 2014 zijn opgenomen. De huidige CAO voor kaderpersoneel loopt tot eind 2012. Op dit moment is er nog geen duidelijkheid over een nieuwe CAO voor kaderpersoneel. Voor 2014 zal door de werkgevers weer worden ingezet op een nullijn. Echter, het is de vraag in hoeverre daadwerkelijk aan de nullijn vastgehouden kan worden aangezien de Rijksoverheid al enige opening lijkt te hebben geboden. Daarnaast is sprake van een lage dekkingsgraad bij het pensioenfonds ABP, een mogelijke herziening van het pensioenstelsel, de modernisering van de Ziektewet (resulterend in gedifferentieerde ZW- en WGA-premies) en streeft de regering tot slot naar het terugdringen van de begrotingstekorten. Wij verwachten dan ook dat de premies voor pensioenen en sociale lasten in 2014 zullen stijgen. Wij hebben in de begroting 2014 voorzichtigheidshalve rekening gehouden met een stijging van de loonkosten kader met totaal 2,0%. Dit dient als dekking voor de mogelijke stijging van de CAO-lonen, periodieken, pensioenpremies en sociale lasten. Het invullen van vacatures binnen Caparis vindt plaats middels tijdelijke dienstverbanden van maximaal drie keer één jaar. Hiermee houdt Caparis de nodige flexibiliteit voor toekomstige wijzigingen in de opdracht en de eigen organisatie. Het bestuur van de GR heeft in december 2012 besloten dat Caparis geen vaste dienstverbanden meer mag aanbieden aan Sw-medewerkers. Als gevolg van dit besluit zal in 2014 circa 30 fte (tijdelijk) uitstromen. Wij gaan er in deze begroting van uit dat we deze uitstroom met de bestaande bezetting en de nieuwe instroom van Sw-medewerkers kunnen opvangen. Indien dit niet mogelijk is, kan dit leiden tot extra kosten voor inhuur van productiepersoneel. Voor de volledigheid wordt verwezen naar hoofdstuk 3. De huisvestingslasten zijn begroot, rekening houdend met de in paragraaf 2.3 beschreven ontwikkelingen. De huisvestingskosten worden intern doorbelast op basis van het werkelijke aantal vierkante meters wat door een afdeling in gebruik is. Het aantal door te belasten vierkante meters wordt gereduceerd indien een afdeling de vierkante meters bezemschoon en vrij voor verhuur oplevert. De kosten van leegstand worden niet doorbelast en blijven achter bij de afdeling Vastgoed (onderdeel van Concern). Niet in gebruik zijnde vierkante meters worden, indien mogelijk, verhuurd. De rente is gebaseerd op de huidige leningenportefeuille. Daarnaast is verondersteld dat met ingang van 1 januari 2014 voor maximaal € 2.500.000 aan nieuwe langlopende leningen moet worden aangetrokken. Dit hoofdzakelijk als herfinanciering voor bestaande aflossingsverplichtingen. Hiermee is aansluiting gezocht met de begroting 2014 van de GR. Caparis streeft er echter naar om minder dan de begrote € 2.500.000 als nieuwe financiering aan te trekken zodat de in het verleden opgebouwde leningenportefeuille naar de toekomst toe verder kan worden afgebouwd. Het begrote rentepercentage voor de nieuwe langlopende lening is 3,0%. Uitgangspunt hierbij is een stijging van de op dit moment geldende
Begroting 2014
Pagina 9 van 36
•
• • • •
•
rentepercentages. Voorafgaand aan het afsluiten van langlopende leningen zal overleg plaatsvinden met het bestuur van de GR. Naast langlopende leningen maakt Caparis ook gebruik van (kortlopende) kasgeldleningen. De kasgeldleningen worden gebruikt als tijdelijke financiering van de dagelijkse bedrijfsvoering. Wij verwachten voor 2014 gemiddeld voor € 3.000.000 aan kasgeldleningen nodig te hebben (gemiddelde omvang 1e half jaar 2013 bedraagt € 4.500.000). Op dit moment is het rentepercentage historisch laag (onder de 1,0%). Verwacht wordt dat in 2014 het rentepercentage zal stijgen. Daarom bedraagt het begrote rentepercentage voor de kasgeldleningen 2,0%. Wij verwachten geen nadelige effecten als gevolg van het schatkistbankieren. De overige kosten zijn gebaseerd op de huidige verplichtingen en verwacht verbruik. Voor zover bekend is rekening gehouden met stijging van inkoopprijzen. Caparis is in het 4e kwartaal 2013 gestart met het uitvoeren van een portfolioanalyse. De uitkomsten van deze analyse zijn nog niet bekend. In de begroting 2014 is daarom geen rekening gehouden met de mogelijke gevolgen van de portfolioanalyse. Er is geen rekening gehouden met eventuele afwaardering van gebouwen en terreinen. Caparis is van mening dat afwaardering van vastgoed op dit moment nog niet aan de orde is. Voor de volledigheid wordt verwezen naar de risicoparagraaf (hoofdstuk 3).
2.6 Omzetten GR-gemeenten Onderstaande tabel toont de begrote omzet 2014 bij GR-gemeenten. Opdrachten gemeenten
Tot. begr. '13
Tot. begr. '14
A'karsp.
H'veen
L'warden
O'werf
Op.land
Smal.
T-diel
W'werf
Gerealiseerd 2012
7.075
939
512
1.832
405
634
1.195
709
849
Begroting 2013
6.241
768
513
1.701
333
526
993
664
743
3
18
20
36
30
20
8
92
250
38
35
99
42
25
Begroting
Begroting 2014 per gemeente
Huisdrukwerk
151
135
Postbezorging
542
630
49
Detachering
345
466
-
15
294
15
Schoonmaak
580
593
-
49
313
94
45
4.333
3.491
615
425
790
114
320
708
479
-
-
-
-
-
-
-
-
-
5.951
5.315
Groenvoorziening (incl. OHW) Overig Totaal diensten/producten Totaal arbeidsontwikkeling Totaal generaal
290
565
6.241
5.880
664
584
-
-
664
584
1.665
281
206
65
1.871
346
-
436 436
108
34
-
-
92
-
945 236 1.181
667 667
40 73 58 131
Met alle gemeenten is tijdens het opstellen van de begroting contact opgenomen om de verwachte gemeentelijke omzet 2014 af te stemmen. De resultaten hiervan zijn in voorgaande tabel verwerkt. Uit deze tabel blijkt dat de begrote omzet 2014 bij GRgemeenten op totaalniveau naar verwachting € 361.000 lager zal uitvallen ten opzichte van de begroting 2013. De belangrijkste oorzaak van de daling betreft het besluit van de gemeente Weststellingwerf is om met ingang van april 2014 het openbaar groen onder eigen verantwoordelijkheid en regie te gaan uitvoeren. Het effect hiervan betreft een verwachte daling van de gemeentelijke omzet met € 651.000. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 1. De omzet GR-gemeenten bedraagt naar verwachting 2014 28,2% van de totale externe omzet. In de begroting 2013 was dit nog 30,8%.
Begroting 2014
Pagina 10 van 36
2.7 Organieke uitgangspunten Zoals in paragraaf 2.1 is beschreven, is de begroting 2014 gebaseerd op de huidige organisatorische inrichting van Caparis. In de begroting 2014 is met onderstaande organisatorische wijzigingen rekening gehouden. Hierbij merken wij op dat voor enkele organisatorische wijzigingen nog adviesaanvragen bij de Ondernemingsraad lopen. Mogelijk dat de uitkomsten van dit proces nog tot wijzigingen zal leiden. •
•
•
•
In 2012 en 2013 is het bedrijfsonderdeel Industrie verder gegaan met het efficiënter inrichten van de verschillende productieafdelingen. Dit heeft er onder andere toe geleid dat opdrachten met minder Sw-medewerkers kunnen worden uitgevoerd en dat een deel van de Sw-medewerkers niet meer mee kan komen met de huidige productieprocessen. In 2013 zijn deze Sw-medewerkers tijdelijk binnen de Schakelafdeling (onderdeel van bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie) geplaatst. Bij de Schakelafdeling zijn de mogelijkheden van deze Sw-medewerkers opnieuw in kaart gebracht, waarna ze zijn doorgeplaatst naar andere afdelingen/ bedrijfsonderdelen binnen Caparis. Voor een deel van deze groep Sw-medewerkers is geconcludeerd dat zij niet direct passen binnen de verschillende bedrijfsonderdelen van Caparis. Deze groep heeft een andere en intensievere vorm van begeleiding nodig. Daarnaast zal er separaat werk voor deze groep moeten worden geacquireerd. Deze groep Sw-medewerkers zal met ingang van 2014 worden geplaatst binnen het nieuwe bedrijfsonderdeel “Beschermd werken”. De bezetting van dit bedrijfsonderdeel zal vanuit de bestaande formatie worden gevuld. Binnen Caparis is een groep Sw-medewerkers werkzaam die gebaat is bij een prikkelarme werkomgeving (hierna: PWO). In de PWO is de werkomgeving zodanig aangepast dat de Sw-medewerkers weinig afleiding hebben in de vorm van lawaai, licht/felle kleuren, collega’s, enzovoorts. Alleen Sw-medewerkers die hiervoor gediagnosticeerd worden, komen in aanmerking voor de PWO. Tot en met 2013 maakt de PWO onderdeel uit van de bedrijfsonderdelen Industrie en Groenservice (Kwekerij). Echter, de werkomgeving van met name de PWO bij Industrie, is niet ideaal voor deze groep. Daarom wordt er naar gestreefd om met ingang van 1 januari 2014 de PWO onder te brengen bij het bedrijfsonderdeel “Beschermd werken” waar zij op een aangepaste werkomgeving en met specifieke begeleiding werkzaamheden kunnen verrichten. Hiermee komen we tegemoet aan de wensen van de Sw-medewerkers, Ondernemingsraad en bedrijfsartsen. In 2013 heeft een evaluatie van het begeleidingsmodel O&I plaats gevonden. Op basis van de evaluatie is geconcludeerd dat de huidige strikte scheiding tussen HRM en interne trajectbegeleiding niet gewenst is. Wel is een scheiding tussen interne (Sw) en externe trajectbegeleiding gewenst. Hiermee kunnen trajectbegeleiders zich volledig richten op trajecten voor gemeenten en kan HRM zich volledig richten op de interne trajecten voor Sw-medewerkers. Als gevolg hiervan zal het huidige bedrijfsonderdeel O&I zich met ingang van 2014 hoofdzakelijk richten op de externe trajecten voor de gemeenten. Om dit in de naamgeving ook tot uitdrukking te laten komen zal de naam van het bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie (O&I) worden gewijzigd in Arbeids Expertise Bureau (hierna: AEB). Op dit moment heeft Caparis nog geen nieuwe algemeen directeur. Het is mogelijk dat de organisatiestructuur wijzigt na aanstelling van een nieuwe algemeen directeur. In de begroting 2014 wordt vooralsnog verondersteld dat in 2014 de
Begroting 2014
Pagina 11 van 36
directie- en managementstructuur gelijk zal blijven aan de situatie zoals die in 2013 was. Dit betekent dat de bedrijfsonderdelen O&I, Industrie en alle stafafdelingen worden aangestuurd door de algemeen directeur van Caparis. Dit leidt echter tot een te grote ‘span of control’. Derhalve is er voor gekozen om een deel van de stafafdelingen in 2014 onder één verantwoordelijke manager te plaatsen.
Begroting 2014
Pagina 12 van 36
3
Risicoparagraaf begroting 2014
In deze paragraaf wordt ingegaan op de nu bekend zijnde risico’s ten aanzien van het realiseren van de begroting 2014. Indien deze risico’s zich voordoen zal, waar mogelijk, bijsturing plaats gaan vinden. Een consequentie van het zich voordoen van één of meerdere risico’s kan zijn, dat de plannen voor 2014 moeten worden herzien. Dit kan ook leiden tot het opstellen van een aangepaste sociale en financiële verwachting voor 2014. De belangrijkste risico’s die op dit moment worden onderscheiden zijn: 1. Economisch klimaat en gemeentelijke omzet De nu voorliggende begroting 2014 is gebaseerd op de op dit moment bekend zijnde uitgangspunten. Hiermee is waar mogelijk rekening gehouden met effecten van de huidige economische recessie. Van onze relaties en klanten hebben wij op dit moment geen duidelijke signalen dat de verwachte afzet van Caparis lager zal uitvallen of dat de tarieven verder onder druk komen te staan. Een uitzondering betreft de gemeentelijke omzet bij Groenservice. Op basis van de huidige signalen hebben wij de begrote omzet € 842.000 naar beneden bijgesteld ten opzichte van de begroting 2013. Dit is inclusief het mogelijke negatieve effect van het besluit van de gemeente Weststellingwerf op de omzet Groenservice van € 651.000. Indien zich verdere volumedalingen voordoen of wanneer sprake is van tariefdruk, dan dienen we mogelijk de financiële verwachting 2014 aan te passen aan de op dat moment bekend zijnde uitgangspunten, omdat een verdere reductie van kosten beperkt is te realiseren. Een daling van de omzet trachten wij ten eerste op te vangen door het acquireren van vervangend werk. Gezien het huidige economische klimaat zal het verkrijgen van vervangend werk waarschijnlijk niet eenvoudig of op korte termijn te realiseren zijn. Ook zullen wij bij een verlies aan omzet ons kostenpatroon proberen aan te passen, bijvoorbeeld door het verder afstoten van huurlocaties. Omdat de afgelopen jaren al een besparing op kosten heeft plaatsgevonden, is het verder bezuinigen op kosten geen eenvoudige taak. Dit laat onverlet, dat er bij verlies aan omzet in ieder geval een besparing op de variabele kosten zal plaatsvinden. Omdat Caparis een sociale werkvoorziening is, is het ontslaan van (Sw-)medewerkers geen optie om de kosten verder te reduceren. Dit in tegenstelling tot private ondernemingen die veelal deze mogelijkheid wel heeft. 2. Invoering Participatiewet en waardering vastgoed Op 1 januari 2015 zal de Participatiewet worden ingevoerd. De Participatiewet wordt op dit moment door de Rijksoverheid uitgewerkt. Vervolgens zal de Participatiewet (en de afspraken vanuit het Sociaal Akkoord) op gemeentelijk niveau vertaald gaan worden naar lokaal beleid. Dit zal dan mogelijk gaan leiden tot een nieuwe opdracht voor Caparis. Zodra er meer duidelijkheid is over de nieuwe opdracht van Caparis, zal de huidige organisatie mogelijk moeten worden aangepast. Dit zal dan mogelijk ook gepaard gaan met herstructurerings- of frictiekosten. Op dit moment is nog onduidelijk in hoeverre Caparis in 2014 geconfronteerd zal gaan worden met deze kosten. In de nu voorliggende begroting 2014 is geen rekening gehouden met deze kosten omdat de omvang van deze kosten op dit moment niet in te schatten zijn.
Begroting 2014
Pagina 13 van 36
De onduidelijkheid over de gevolgen van de Participatiewet voor de opdracht van Caparis heeft ook tot gevolg dat nog geen analyse kan worden gemaakt van de effecten op de huisvesting van Caparis. Mocht in de toekomst, bij een eventuele wijziging in beleid en in de opdracht aan Caparis, minder eigen vierkante meters nodig zijn, dan zou dat kunnen leiden tot een lagere waardering van het vastgoed. In die situatie bestaat een reële kans dat de reeds aangetrokken leningen het plafond van de "gouden ketting” zullen overschrijden. Dit omdat de maximale leencapaciteit van Caparis 130% van de boekwaarde van de materiële vaste activa bedraagt. In dat geval zal overleg met het bestuur van de GR, de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen worden gevoerd om te komen tot een oplossing. Gezien bovenstaande gaan we er op dit moment nog vanuit dat geen afwaardering van het eigen vastgoed noodzakelijk is. Zodra er duidelijkheid is over de nieuwe opdracht voor Caparis, zal een analyse worden gemaakt van de potentiële effecten. Dit kan tot gevolg hebben dat in 2014 alsnog tot een afwaardering van het vastgoed moet worden overgegaan; hier is in de begroting 2014 vooralsnog geen rekening mee gehouden. 3. Effecten gemeentelijk beleid Separaat van de invoering van de Participatiewet, zijn een aantal gemeenten aan het nadenken over hoe zij in de toekomst de (structuur van de) huidige sociale werkvoorziening willen invullen. Op dit moment zijn hierover nog geen definitieve besluiten genomen, maar de verwachting is dat in 2014 hierover meer duidelijk zal worden. Wij hebben in de huidige begroting dan ook geen rekening gehouden met eventuele herstructureringskosten als gevolg van de toekomstige besluitvorming en implementatie hiervan. 4. Ontwikkeling salarissen, sociale lasten en pensioenpremies Wij hebben in paragraaf 2.5 enkele onzekerheden betreffende de loonkosten kader toegelicht. Gezien deze onzekerheden is in de begroting 2014 uitgegaan van een stijging van de loonkosten kader met maximaal 2,0%. Deze stijging dient ter dekking van het risico van een stijging van de CAO-lonen (inclusief periodieken), sociale lasten en pensioenpremies. Indien de uiteindelijke lonen, sociale lasten en pensioenpremies verder stijgen, dan heeft dit direct financiële gevolgen. Een extra stijging van 1% leidt tot circa € 80.000 tot € 100.000 extra loonkosten kader op jaarbasis. 5. Besluit gemeente Weststellingwerf inzake “Groen zelf doen” De gemeente Weststellingwerf heeft in haar brief d.d. 25 juni 2013 Caparis geïnformeerd over haar besluit om met ingang van 21 april 2014 het onderhoud van het openbaar groen onder eigen regie en verantwoordelijkheid te gaan uitvoeren, zie paragraaf 1.1 voor een nadere toelichting. Op basis van de op dit moment beschikbare gegevens is door Caparis, met behulp van enkele aannames, een inschatting gemaakt van de financiële consequenties van het besluit voor 2014. Op basis van eerste berekeningen komen wij tot een bedrag van € 570.000 aan frictiekosten. Deze frictiekosten kunnen worden onderverdeeld in éénmalige en structurele/meerjarige kosten. Het bedrag van € 570.000 betreft alleen
Begroting 2014
Pagina 14 van 36
de mogelijke frictiekosten die zich in het jaar 2014 kunnen voordoen. Voor de volledigheid merken wij op dat dit bedrag exclusief de kosten met betrekking tot de jaren 2015 en daarna is. Omdat de overige GR-gemeenten hebben uitgesproken geen financiële nadelen van het besluit te willen ondervinden, is de door ons gemaakte inschatting ad € 570.000 als incidentele bate in de begroting 2014 opgenomen. De komende periode zullen bestuurlijk verdere gesprekken worden gevoerd over de wijze waarop de gemeente Weststellingwerf haar besluit wil effectueren. Dit kan tot gevolg hebben dat de door ons gemaakte inschatting van de financiële compensatie zowel in positieve als negatieve zin kan afwijken. Wij maken in deze begroting expliciet een voorbehoud voor de (financiële) gevolgen als gevolg van het besluit van de gemeente Weststellingwerf. 6. Organisatorische wijzigingen Wij hebben in paragraaf 2.7 de organisatorische wijzigingen toegelicht waarmee in de begroting 2014 is rekening gehouden. Momenteel loopt hiervoor een adviesaanvraag bij de Ondernemingsraad. Wij streven er naar om uiterlijk 1 januari 2014 de voorgestelde wijzigingen te hebben geïmplementeerd. Indien onverhoopt vertraging in het advies- of implementatieproces ontstaat, dan kan dit er toe leiden dat de realisatie in 2013 gaat afwijken van de deelbegrotingen van de bedrijfsonderdelen. Als zich vertragingen voordoen, dan zullen wij maatregelen treffen om eventuele nadelige financiële effecten voor Caparis totaal te beperken. 7. Bonus Begeleid Werken 2012 Brancheorganisatie Cedris heeft op 18 september 2013 gecommuniceerd dat de bonus BW 2012 in 2014 zal worden uitgekeerd. Cedris baseert haar informatie op de begroting 2014 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Op dit moment is echter geen duidelijkheid over de exacte hoogte van deze bonus. In 2012 is voor het laatst een bonus BW uitgekeerd voor een bedrag van € 471.000. Deze bonus had betrekking op het jaar 2010. In 2013 zal naar verwachting de bonus BW betreffende 2011 worden uitgekeerd. Vooralsnog gaan wij er vanuit dat de in 2013 en 2014 te ontvangen bonus lager zal zijn dan de bonus die in 2012 is ontvangen doordat meer instellingen hiervoor in aanmerking zullen komen. Voorzichtigheidshalve is daarom een bedrag van € 350.000 als bonus BW in de begroting 2014 opgenomen; dit is conform de begroting 2013. De uiteindelijke omvang kan derhalve afwijken van het in de begroting 2014 van Caparis opgenomen bedrag. 8. Ontwikkeling rente Op dit moment staat de rentestand op een historisch laag niveau. Wij verwachten in 2014 een stijging van de huidige rentepercentages en hebben dit als zodanig ook meegenomen in de begroting 2014. Het blijft echter onzeker hoe de rentestand zich daadwerkelijk zal gaan ontwikkelen. Wij begroten de rente van de (kortlopende) kasgeldleningen op 2,0%. Indien deze rente 1,0% hoger zal uitvallen, dan betekent dit € 30.000 aan hogere rentelasten ten opzichte van de begroting.
Begroting 2014
Pagina 15 van 36
De rente op de langlopende leningen is vastgezet. Het renterisico beperkt zich derhalve tot de nieuwe af te sluiten leningen. In de begroting gaan we uit van een rentepercentage voor nieuwe langlopende leningen van 3,0%. Indien het rentepercentage, waartegen een nieuwe lening in 2014 wordt afgesloten 1,0% hoger is, leidt dit op jaarbasis tot € 25.000 aan extra rentelasten. 9. Tijdelijke Sw-dienstverbanden Het bestuur van de GR heeft in december 2012 besloten dat Caparis geen vaste dienstverbanden meer mag aanbieden aan Sw-medewerkers. Als gevolg van dit besluit zal in 2014 circa 30 fte (tijdelijk) uitstromen bij de verschillende bedrijfsonderdelen van Caparis. Wij gaan er in deze begroting vooralsnog van uit dat we deze uitstroom met de bestaande bezetting en de instroom van nieuwe Swmedewerkers kunnen opvangen. Indien dit niet mogelijk is, kan dit leiden tot extra kosten voor inhuur van productiepersoneel (circa € 115.000). Momenteel is een werkgroep van de GR en Caparis bezig met het onderzoeken van de mogelijkheden voor het opzetten van een zogeheten “WWB-pool”. Met deze WWBpool kunnen tijdelijke pieken in de productie van Caparis mogelijk worden opgevangen met inzet van uitkeringsgerechtigden, mits dit tegen de juiste condities plaatsvindt. Inzet van uitkeringsgerechtigden vanuit de WWB-pool moet voor alle betrokken partijen zoals Caparis, GR en uitkeringsgerechtigden (uitstroom/reintegratie) voordelen bieden. Met de WWB-pool kunnen de hierboven genoemde financiële nadelen voor Caparis, en derhalve ook de aangesloten gemeenten, mogelijk worden beperkt. De tijdelijke arbeidsovereenkomsten van Sw-medewerkers eindigen allemaal uiterlijk 31 december 2014. Dit heeft tot gevolg dat per 1 januari 2015 naar verwachting een grote groep Sw-medewerkers zal uitstromen (circa 125 – 150 fte). Wij verwachten dat dit substantiële effecten zal hebben voor de bedrijfsvoering en de financiële resultaten van Caparis in 2015. Mogelijk dat dit ook al in 2014 tot onrust onder de Sw-medewerkers zal leiden. De verwachte gevolgen voor de bedrijfsvoering 2015 zullen begin 2014 inzichtelijk worden gemaakt. Vervolgens willen wij samen met de gemeenten mogelijke oplossingen onderzoeken. Hiermee trachten we de negatieve financiële gevolgen van het besluit voor zowel Caparis als de aangesloten gemeenten te mitigeren. 10.Uitkomsten interne portfolioanalyse Caparis is in het 4e kwartaal van 2013 gestart met het uitvoeren van een interne portfolioanalyse. Met deze analyse moet inzicht worden verkregen in de wijze waarop de verschillende werksoorten in de toekomst kunnen bijdragen aan de mogelijke sociale en financiële opdracht/doelen van Caparis. De uitkomsten van deze analyse zijn nog niet bekend. In de begroting 2014 is derhalve nog geen rekening gehouden met de uitkomsten en de eventuele noodzakelijke (des)investeringen als gevolg hiervan.
Begroting 2014
Pagina 16 van 36
In onderstaande tabel zijn resumerend nog even de beschreven risico’s opgenomen: # 1 2 3 4
5 6 7 8 9 10
Risico Effecten economisch klimaat en gemeentelijke omzet Gevolgen invoering participatiewet en waardering vastgoed Effecten gemeentelijk beleid Ontwikkeling salarissen, sociale lasten en pensioenpremies kader (impact uitgedrukt uitgaande van 1% hogere stijging ten opzichte van begroting) Effecten besluit gemeente Weststellingwerf inzake “Groen zelf Doen” Niet tijdig realiseren organisatorische wijzigingen Schatting bonus Begeleid Werken 2012 Ontwikkeling rentestand in 2014 (impact uitgedrukt indien rente 1% hoger of lager zal uitvallen) Effect tijdelijke Sw-dienstverbanden op bedrijfsvoering Gevolgen besluitvorming naar aanleiding van uitkomsten interne portfolioanalyse
Begroting 2014
Potentiële impact p.m. p.m. p.m. -/- € 100.000
p.m. p.m. p.m. kort: +/- € 30.000 lang: +/- € 25.000 -/- € 115.000 p.m.
Pagina 17 van 36
4
Sociale doelstellingen 2014 4.1 Werkladder tabel
Op dit moment is de opdracht van de GR aan Caparis voor wat betreft 2014 nog niet definitief overeengekomen. De opdracht voor 2013 is dat ultimo december 2013 het aandeel Deta/BW in de werkladder 36,3% moet bedragen. Wij verwachten dat we deze opdracht zullen halen. In onderstaande tabel is de verwachte werkladder 2014 opgenomen. Werkladder Begeleid Werken Detachering Totaal Deta / BW
Opdr. ult. '13
Begr. gem. '13 6,2% 30,1% 36,3% 36,3%
LE gem. '13 Begr. gem. '14 6,0% 6,1% 30,0% 31,5% 36,0% 37,6%
Beschut buiten
17,4%
17,4%
16,4%
14,9%
Beschut binnen (inclusief Schakelgroep)
46,3%
46,3%
47,6%
47,6%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Totaal
Wij constateren dat in algemene zin het aantal vacatures in Friesland afneemt en dat bedrijven momenteel terughoudend zijn in het aangaan van BW-contracten. Gedurende 2013 is het aantal BW-plaatsingen stabiel gebleven. Er vallen iedere maand enkele plaatsen af, maar er komen ook iedere maand enkele plaatsen bij. Caparis streeft er naar om het aantal BW-plaatsingen gedurende 2014 stabiel te houden ten opzichte van de realisatie gedurende 2013. Wij verwachten een kleine groei in het aantal (groeps)detacheringen te kunnen realiseren in 2014.
4.2 Ziekteverzuim In 2013 heeft een externe evaluatie plaatsgevonden van het beleid ten aanzien van verzuimbeheersing en de wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven. Op basis van deze evaluatie is geconcludeerd dat het beleid toereikend is, maar dat de wijze waarop uitvoering aan het beleid wordt gegeven verbetering behoeft. In het 3e en 4e kwartaal 2013 zijn vervolgens de eerste verbeterstappen gezet. Verwacht wordt dat medio 2014 de eerste resultaten hiervan zichtbaar zullen zijn.
Begroting 2014
Pagina 18 van 36
In onderstaande tabel is het begrote gemiddelde ziekteverzuim 2014 weergegeven: Omschrijving Ziekteverzuim Sw
Type Kort Lang Totaal
Doel 2013 5,8% 5,7% 11,5%
LE 2013 6,6% 8,2% 14,8%
Doel 2014 6,2% 7,9% 14,1%
Ziekteverzuim kader
Kort Lang Totaal
2,3% 2,2% 4,5%
2,0% 3,0% 5,0%
3,1% 1,7% 4,8%
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat wij bij het kader een daling van het lang verzuim, maar een stijging van het kort verzuim verwachten. Momenteel zijn binnen Caparis enkele langdurig zieken die middels een re-integratietraject weer aan het werk gaan. Wij verwachten dat hiermee het langdurig verzuim kader zal dalen. Gedurende het reintegratietraject is nog wel een kans op tussentijdse uitval aanwezig. Hiermee is bij het bepalen van de doel van kort verzuim kader rekening gehouden. Door de reintegratietrajecten goed te begeleiden trachten wij het risico hierop te beperken, maar dit risico is niet volledig uit te sluiten. Bij bovenstaande doelstelling voor 2014 plaatsen wij wel de volgende kanttekening. Naar verwachting zal er in 2014 meer duidelijkheid komen over de inhoud van de Participatiewet en de wijze waarop de gemeenten de Participatiewet gaan vertalen in lokaal beleid. Dit zal dan ook leiden tot een nieuwe opdracht voor Caparis. Daarnaast is de gemeente Weststellingwerf voornemens om het dienstverband van 21 Sw’ers over te nemen van de GR. Wij verwachten dat beide ontwikkelingen bij onze medewerkers tot de nodige onrust zal leiden. Uiteraard streven wij er naar om dit zo veel mogelijk te voorkomen, dit door onder andere proactief met de medewerkers te communiceren over de ontwikkelingen. Echter, onrust is niet volledig uit te sluiten. De mate waarin dit zijn weerslag zal hebben op het ziekteverzuim is niet in te schatten.
Begroting 2014
Pagina 19 van 36
Financiële begroting per bedrijfsonderdeel5
5
5.1 Caparis totaal Resultatenrek.
2013
2014
(x €1.000)
Budget
LE
∆%
Budget
CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW
20.078 290 445 208 2.795 793 17.433
20.515 340 477 204 2.917 490 18.129
2,2 17,2 7,1 -1,9 4,4 -38,2 4,0
19.894 565 499 302 2.902 359 17.999
1.551
1.550
-0,1
1.560
Totale opbrengsten
18.984
19.679
3,7
19.559
KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten
10.189 603 924 749 2.810 2.462 480 0 210 406 150 345 128 830 20.286
9.954 504 1.093 729 2.720 2.336 329 1 201 347 130 301 128 761 19.533
-2,3 -16,4 18,2 -2,7 -3,2 -5,1 -31,5
10.277 359 576 907 2.787 2.214 407 0 185 377 170 285 137 863 19.543
2 0 0 2
1 0 0 1
-50,0
Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting
-71,5
0 0 0 0
Incidentele baten/lasten
-350
-166
52,6
-920
Bedrijfsresultaat NV
-954
311
n.v.t.
936
budget
LE
∆%
2014 budget
Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se
2.170,4 143,5 2.313,9
2.172,5 141,0 2.313,5
0,1 -1,7 0,0
2.174,1 141,0 2.315,1
Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte
2.054,4 90,0 128,0 2.272,4
2.051,1 173,0 124,7 2.348,8
-0,2 92,2 -2,6 3,4
2.050,8 135,0 124,7 2.310,5
173,7 0,0 5,8 179,5
166,2 0,0 9,4 175,7
-4,3
170,8 0,0 4,8 175,6
Opbrengsten BW
Doorbelasting overhead
Bezetting
Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
5
-4,3 -14,5 -13,3 -12,8 0,0 -8,3 -3,7
2013
62,3 -2,1
De in deze begroting opgenomen jaareindeverwachting betreft de verwachting zoals opgenomen in het 2e
kwartaal rapport 2013.
Begroting 2014
Pagina 20 van 36
Toelichting In deze paragraaf worden kort de belangrijkste ontwikkelingen in de begroting 2014 toegelicht. Voor een nadere toelichting per bedrijfsonderdeel wordt verwezen naar de volgende paragrafen. Caparis verwacht voor 2014 en begroot bedrijfsresultaat van € 936.000 positief. Dit betekent een verbetering van € 1.890.000 ten opzichte van het begrote bedrijfsresultaat 2013. Ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013 verwachten wij een verbetering van € 625.000. Zie ook paragraaf 1.1 voor een nadere toelichting tussen begroting 2013 en jaareindeverwachting 2013 enerzijds en de begroting 2014 anderzijds. Voor 2014 wordt verwacht dat de NTW € 566.000 hoger zal uitvallen ten opzichte van de begroting 2013 en € 130.000 lager ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013. Bij nagenoeg alle bedrijfsonderdelen is een verdere groei in NTW begroot, maar met name bij het Arbeids Expertise Bureau (voorheen: Ontwikkeling & Integratie). Een uitzondering betreft het bedrijfsonderdeel Groenservice. Bij dit bedrijfsonderdeel wordt, ten opzichte van de begroting 2013, een daling in NTW verwacht van € 599.000. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het besluit van de gemeente Weststellingwerf om het onderhoud van het openbaar groen in eigen beheer en onder eigen verantwoordelijkheid uit te voeren. We gaan er in de begroting van uit dat de frictiekosten in 2014, die als gevolg van het besluit voor Caparis ontstaan, volledig zullen worden gecompenseerd door de gemeente Weststellingwerf. De verwachte financiële compensatie ad € 570.000 is, samen met de verwachte bonus begeleid werken van € 350.000, begroot als een incidentele bate. Medio 2013 is de inhuur ten behoeve van kaderfuncties afgebouwd ten opzichte van begin 2013. Enkele van deze functies zijn inmiddels ingevuld met dienstverbanden. In de begroting 2014 is rekening gehouden met 4,8 fte inhuur derden, inclusief 0,5 fte onvoorziene inhuur kader. Deze inhuur is mogelijk noodzakelijk als ondersteuning bij het uitwerken of implementeren van de nieuwe opdracht voor Caparis. De begrote inhuur kader 2014 is lager ten opzichte van de begroting 2013 en jaareindeverwachting 2013. De ontwikkelingen in de huisvestingskosten zijn toegelicht in paragraaf 2.3.
Begroting 2014
Pagina 21 van 36
5.2 AEB Resultatenrek. (x €1.000)
2013
2014
Budget
LE
∆%
Budget
150 290 0 0 0 0 440
88 340 0 0 60 0 368
-41,3 17,2
-16,4
70 565 50 0 0 0 685
Totale opbrengsten
440
368
-16,4
685
KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten
982 26 60 4 0 0 0 -270 0 126 0 22 0 14 964
1.131 37 144 8 0 10 0 -231 0 67 0 23 0 13 1.202
15,2 42,3 n.v.t.
680 21 0 1 0 20 0 -150 0 35 0 8 0 15 630
414 239 0 653
613 235 0 848
48,1
CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW Opbrengsten BW
Doorbelasting overhead Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting Incidentele baten/lasten Bedrijfsresultaat NV
14,4 -46,8 4,5 -7,1 24,7
29,9
369 109 0 478
-42,3
-423 2014 budget
-7 -1.177
Bezetting
-1.675 2013
budget
LE
∆%
Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se
144,1 0,0 144,1
131,3 0,0 131,3
-8,9
Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte
131,3 0,0 0,0 131,3
120,7 96,0 0,0 216,7
16,6 0,0 0,8 17,4
19,0 0,0 1,6 20,6
Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
Begroting 2014
-8,9
-8,1
65,0 14,5 n.v.t. 18,4
46,5 0,0 46,5
44,0 85,0 0,0 129,0 10,5 0,0 0,0 10,5
Pagina 22 van 36
Toelichting begroting 2014 Arbeids Expertise Bureau Het bedrijfsonderdeel Arbeids Expertise Bureau is ontstaan uit het voormalig bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie (zie ook paragraaf 2.7). Tot en met 2013 bestond O&I voor circa de helft uit (externe) trajectdeelnemers en voor de helft uit Swmedewerkers. Zoals toegelicht in paragraaf 2.7 kiezen we ervoor om per 1 januari 2014 deze 2 groepen te splitsen. Alle nieuwe trajectdeelnemers en Sw-medewerkers komen binnen bij het Arbeids Expertise Bureau en krijgen vervolgens een trajectbegeleider toegewezen. Op de afdeling worden de basiswerknemersvaardigheden aangeleerd en wordt een werkleerrichting bepaald en ontwikkelplan samengesteld. De trajectbegeleiders maken voor diagnose en assessment gebruik van Dariuz (objectief extern meetinstrument). Naast vakkennis wordt ook gewerkt aan sociale vaardigheden middels sollicitatietrainingen en het inzetten van sport en spel. Hier leert men samenwerken maar komt ook de persoonlijke verzorging aan bod. Nieuwe instroom van Swmedewerkers zal naar verwachting maximaal 1 maand bij het AEB blijven, voordat doorplaatsing naar een ander bedrijfsonderdeel (werkbedrijf) zal plaatsvinden. Binnen Caparis zijn werkleerplekken beschikbaar waar trajectdeelnemers op in kunnen stromen om zo de kans op een succesvol traject te verhogen. Gemiddeld zullen de trajectdeelnemers na een diagnosetraject van ongeveer 1 maand, gemiddeld gedurende circa 5 maanden de benodigde vaardigheden ontwikkelen op een werkleerplek. De bedrijfsonderdelen betalen aan het AEB een begeleidingsvergoeding (in de begroting opgenomen onder “interne in-/uitleen personeel”. Binnen het AEB zijn ook een aantal werkleerplekken gereserveerd voor trajectdeelnemers die een korter traject doorlopen. Wij verwachten dat de trajectomzet zal stijgen als gevolg van een nieuwe tariefstructuur. Met enkele klanten zijn nieuwe contracten/voorwaarden afgesproken. Als onderdeel hiervan zijn ook de gehanteerde tarieven geëvalueerd en aangepast. De bezetting en de kostenstructuur zal gedurende 2014 worden aangepast aan de gewijzigde activiteiten van het bedrijfsonderdeel AEB. Dit zal tot gevolg hebben dat het AEB in de eerste maanden van 2014 nog verlies zal leiden. Vanaf medio 2014 zal het AEB waarschijnlijk minimaal break-even zijn. Dit zal echter onvoldoende zijn om het verlies in het 1e half jaar volledig te compenseren. Hierdoor bedraagt het begrote bedrijfsresultaat over heel 2014 naar verwachting nog € 423.000 negatief.
Begroting 2014
Pagina 23 van 36
5.3 Deta/BW/Business Post/Schoonmaak Resultatenrek. (x €1.000)
2013
2014
Budget
LE
∆%
Budget
CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW
5.595 0 420 0 1.244 179 4.592
5.875 0 432 0 1.164 119 5.024
5,0
-6,4 -33,5 9,4
6.206 0 419 0 1.301 118 5.206
Opbrengsten BW
1.551
1.550
-0,1
1.560
Totale opbrengsten
6.143
6.574
7,0
6.766
KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten
1.206 23 132 70 0 284 0 30 0 0 0 56 0 49 1.850
1.236 74 108 59 0 255 0 66 0 0 0 57 0 58 1.913
2,5 n.v.t. -18,2
1.435 28 40 71 0 242 0 45 0 0 0 63 0 48 1.972
Doorbelasting overhead Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting
1.669 127 0 1.796
1.593 127 0 1.720
-4,2
1.580 129 0 1.708
Incidentele baten/lasten
-350
-350
0,0
-350
2.847
3.291
15,6
3.436
Bedrijfsresultaat NV Bezetting
2,9
-10,2 n.v.t.
1,8 18,4 3,4 -4,6
budget
LE
∆%
2014 budget
Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se
454,3 143,5 597,8
438,6 141,0 579,6
-3,5 -1,7 -3,0
442,0 141,0 583,0
Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte
436,0 10,0 128,0 574,0
420,5 21,9 124,7 567,1
-3,5 n.v.t. -2,6 -1,2
423,6 15,0 124,7 563,3
21,4 0,0 0,7 22,1
22,3 0,0 2,1 24,3
4,0
25,0 0,0 0,8 25,8
Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
Begroting 2014
2013
n.v.t. 10,1
Pagina 24 van 36
Toelichting begroting 2014 Deta/BW/Business Post/Schoonmaak In de begroting 2014 is rekening gehouden met een kleine groei van individuele detacheringen ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013. De groei stabiliseert zich ten opzichte van voorgaande jaren omdat er onvoldoende geschikte Sw-medewerkers beschikbaar zijn om de vacatures te kunnen invullen. Hierdoor kunnen wellicht trajectdeelnemers doorstromen naar deze plaatsen. Deta verwacht voor 2014 een NTW die respectievelijk € 120.000 en € 180.000 hoger is ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013 en begroting 2013. Het aantal BW-plaatsingen is in de begroting 2014 stabiel gehouden ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013. We constateren namelijk dat werkgevers momenteel terughoudend zijn in het aangaan van BW-contracten. De NTW van Schoonmaak zal naar verwachting in 2014 in lijn zijn met de jaareindeverwachting 2013, maar € 192.000 hoger dan begroting 2013. De contracten van enkele klanten lopen in 2014 af. Op dit moment is nog niet bekend in hoeverre deze contracten worden verlengd. We houden er rekening mee dat niet alle contracten worden verlengd. Hier staat tegenover dat Caparis met ingang van 2014 het voormalig gemeentehuis Boarnsterhim mag schoonmaken. Tezamen met nog te contracteren opdrachten leidt dit tot een stabiele NTW. De begrote stijging van de directe orderkosten is het gevolg van het deels vervangen van schoonmaakgereedschappen; veel opdrachten zijn 2 à 3 jaar geleden gestart waardoor in 2014 vervanging van gereedschappen nodig zal zijn. In de loonkosten kader is de manager schoonmaak en 2 fte aan vacatures voor schoonmakers opgenomen. De manager schoonmaak zal niet meer worden ingehuurd; de 2 vacatures kunnen mogelijk worden ingevuld middels instroom vanuit trajecten. Naar verwachting zal Business Post in 2014 niet meer substantieel groeien in volume (ten opzichte van 2013). Als gevolg van digitaliseren zullen bij de bestaande klanten de volumes mogelijk iets dalen. Echter, de tariefsverhogingen van PostNL bieden kansen voor Business Post om nieuwe klanten te acquireren. Wij verwachten dat deze effecten elkaar qua volume nagenoeg opheffen. De NTW van Business Post zal naar verwachting respectievelijk € 242.000 en € 72.000 hoger zijn ten opzichte van de begroting 2013 en jaareindeverwachting 2013. De stijging van de NTW zal worden gerealiseerd door een tariefsverhoging. De tarieven zullen echter minder hard gaan stijgen ten opzichte van PostNL waardoor Business Post goedkoper blijft dan PostNL. De tariefsverhoging van PostNL heeft wel effect op de directe orderkosten. De directe orderkosten betreft hoofdzakelijk de kosten als gevolg van post die door Caparis zelf niet kan worden bezorgd en daarom aangeboden wordt aan PostNL. Het huurcontract van de Business Post locatie in Heerenveen loopt eind 2014 af. Gedurende 2014 zal worden onderzocht of de activiteiten per 1 januari 2015 verhuisd kunnen worden naar één van de andere Caparis-locaties. De incidentele bate van € 350.000 in begroting 2013 en jaareindeverwachting 2013 betreft de verwachte bonus BW met betrekking tot het jaar 2011. In de begroting 2014 is de verwachte bonus BW met betrekking tot het jaar 2012 opgenomen. De exacte omvang van de bonus is nog niet duidelijk.
Begroting 2014
Pagina 25 van 36
5.4
Groenservice
Resultatenrek. (x €1.000)
2013
2014
Budget
LE
∆%
Budget
5.919 0 0 147 165 471 5.430
5.997 0 1 127 276 221 5.628
1,3
-13,6 67,5 -53,1 3,6
4.962 0 0 126 146 111 4.831
Totale opbrengsten
5.430
5.628
3,6
4.831
KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten
1.161 48 270 125 0 1.227 0 60 0 0 0 142 0 110 3.143
1.020 55 321 119 0 1.177 0 46 0 0 0 104 0 84 2.926
-12,1 14,6 18,7
1.048 30 70 108 0 1.100 0 21 0 0 0 107 0 113 2.597
Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting
1.468 375 -57 1.786
1.394 374 -57 1.711
Incidentele baten/lasten
0
30
501
962
CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW Opbrengsten BW
Doorbelasting overhead
Bedrijfsresultaat NV Bezetting Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
Begroting 2014
-4,1 -23,3
-26,8 -23,6 -6,9 -5,0 0,0 -4,2
1.282 315 -32 1.564 -570
91,9
1.240
budget
2013 LE
∆%
2014 budget
501,3
492,2
-1,8
471,1
501,3
492,2
-1,8
471,1
482,0 20,0
473,2 15,3
-1,8 -23,3
502,0
488,5
-2,7
451,7 7,0 0,0 458,7
22,7 0,0 2,0 24,7
18,3 0,0 2,6 20,9
-19,5 32,1 -15,3
18,3 0,0 1,0 19,3
Pagina 26 van 36
Toelichting begroting 2014 Groenservice Met ingang van 2014 zal er een organieke wijziging binnen Groenservice plaatsvinden. De Kwekerij (prikkelarme werkomgeving) wordt ondergebracht bij het nieuwe bedrijfsonderdeel “Beschermd werken”. Gezien de aard van de werkzaamheden en de groep Sw-medewerkers die daar werkzaam zijn, past de Kwekerij beter bij dit bedrijfsonderdeel (zie ook paragraaf 2.7). In de begroting van Groenservice zijn de vergelijkende cijfers (begroting 2013 en jaareindeverwachting 2013) hierop aangepast. Dit resulteert in een juiste vergelijking van dit bedrijfsonderdeel. Wij hebben voor 2014 een omzet van € 4.962.000 begroot. Naar verwachting zal de omzet € 957.000 lager uitvallen ten opzichte van de begroting 2013 en € 1.035.000 ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013. Dit wordt voor € 651.000 veroorzaakt door het besluit van de gemeente Weststellingwerf om het onderhoud van openbaar groen in eigen beheer te gaan uitvoeren. Daarnaast constateren wij dat enkele andere gemeenten bezuinigen op het groenonderhoud. De begrote NTW 2014 bedraagt € 4.831.000. Dit is € 599.000 lager ten opzichte van de begroting 2013. Het voor Caparis negatieve effect van eerder genoemd besluit van gemeente Weststellingwerf op de NTW wordt deels gecompenseerd door een verwachte groei in detacheringen bij andere klanten. In 2013 zijn nieuwe detacheringen gestart bij de gemeenten Opsterland en Heerenveen en een privaat schildersbedrijf. In 2014 zal de NTW een heel jaar meetellen in de exploitatie. In de paragrafen 1.1 en 2.5 is de achtergrond en het effect van het besluit van de gemeente Weststellingwerf kort toegelicht. Vooralsnog veronderstellen wij dat de meerjarige frictiekosten als gevolg van het besluit volledig gecompenseerd zullen gaan worden. Voor het jaar 2014 verwachten wij, met de kennis van nu, circa € 570.000 aan frictiekosten (éénmalig en structureel). Dit is als incidentele bate meegenomen in de begroting 2014 van Groenservice. Voor de volledigheid merken wij op dat dit alleen het geschatte bedrag voor 2014 betreft en dat de mogelijke frictiekosten 2015 en later niet hierin zijn opgenomen. In de begrote personele bezetting is er rekening mee gehouden dat 21 Sw-medewerkers overgaan naar de gemeente Weststellingwerf. Tevens zal met ingang van 2014 niet langer meer een directeur Groenservice worden ingehuurd. In de begroting 2014 is voor deze functie een vacature opgenomen. Wel zal gedurende 2014 nog een monteur voor de Centrale Technische Dienst worden ingehuurd voor het onderhoud van het machinepark. We constateren een trend van steeds meer detacheringen binnen Groenservice. Dit heeft tot gevolg dat Caparis steeds minder eigen materieel en kader nodig heeft. Waar mogelijk wordt het materieel, net als in 2013, gedesinvesteerd of verhuurd. Dit betekent deels ook een daling van de benodigde onderhoudsuren. Door het onderhoud deels uit te besteden houdt Caparis de nodige flexibiliteit. Wel zal Caparis in 2014 mogelijk deels moeten investeren in het vervangen van materieel, omdat de afgelopen 3 jaren niet is geïnvesteerd in vervanging. Hierbij zal ook gekeken worden naar de aanschaf van tweedehands materieel of leasing.
Begroting 2014
Pagina 27 van 36
5.5 Industrie Resultatenrek. (x €1.000)
2013
2014
Budget
LE
∆%
Budget
7.733 0 25 0 1.216 141 6.401
7.955 0 41 2 1.246 148 6.604
2,9
2,5 5,0 3,2
8.036 0 30 0 1.297 130 6.639
Totale opbrengsten
6.401
6.604
3,2
6.639
KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten
2.163 51 20 121 0 731 0 180 0 0 0 39 0 72 3.377
2.066 44 28 106 0 712 0 114 1 0 0 38 0 60 3.169
-4,5 -13,7 40,0
2.279 57 0 142 0 638 0 72 0 0 0 38 0 66 3.291
2.673 2.733 0 5.406
2.540 2.680 0 5.220
CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW
64,0
Opbrengsten BW
Doorbelasting overhead Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting Incidentele baten/lasten Bedrijfsresultaat NV
-2,6 -36,7
-2,6 -16,7 -6,2 -5,0
-3,4
2.408 2.393 0 4.800
24,5
-1.452 2014 budget
14 -2.382
Bezetting
-1.799 2013
budget
LE
∆%
Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se
910,6 0,0 910,6
918,7 0,0 918,7
0,9
Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte
854,5 60,0 0,0 914,5
857,5 37,9 0,0 895,4
0,4 -36,8
39,6 0,0 0,2 39,8
38,1 0,0 0,2 38,3
-3,8
Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
Begroting 2014
0,9
-2,1
0,0 -3,8
891,4 0,0 891,4
833,0 24,0 0,0 857,0 41,0 0,0 0,0 41,0
Pagina 28 van 36
Toelichting begroting 2014 Industrie Industrie zal het komende jaar het bedrijfsresultaat verder proberen te verbeteren. Ten opzichte van de begroting 2013 en de jaareindeverwachting 2013 streeft Industrie naar een verdere groei in omzet en NTW door acquisitie van nieuwe klanten. Door de acquisitie van nieuwe opdrachten in combinatie met een daling van de Sw-bezetting, biedt Industrie naar verwachting 24 fte aan werkleerplekken voor trajecten. Gezien de variëteit aan activiteiten binnen Industrie zijn onderstaand in het kort de belangrijkste uitgangspunten per hoofdactiviteit toegelicht. FoodPack FoodPack is een belangrijke co-packer in de foodmarkt. De foodmarkt is nog steeds groeiende, omdat klanten nog steeds nieuwe concepten lanceren. FoodPack is vaak bij de eerste lancering van een nieuw product betrokken, omdat dit veelal nog niet past binnen het productieproces van de klanten zelf. We verwachten in 2014 een groei in NTW, ten opzichte van begroting 2013, van € 80.000 door nog te contracteren opdrachten. Rijwielen Er wordt voor 2014 een kleine groei ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013 verwacht. De verkoop van fietsen is in 2013 weer gestegen door de mooie zomer, hierdoor zijn voorraden afgebouwd en verwachten we een eerdere seizoensstart van de productie voor nieuwe fietsen. Grafisch Centrum De grafische markt ligt onder druk. Digitalisering en toetreding van Oost Europese aanbieders resulteren in lage marges. De begroting 2014 is in lijn met de jaareindeverwachting 2013 (NTW van € 525.000). De begroting 2013 was te ambitieus. MultiPack De begrote NTW van MultiPack is € 137.000 lager dan de jaareindeverwachting 2013. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door het verlies van een grote klant en anderzijds is het een gevolg van de, samen met de gemeente Leeuwarden, gerealiseerde groepsdetachering bij PostNL. De Sw-medewerkers die bij PostNL gedetacheerd zijn, zijn afkomstig van MultiPack. MultiPack heeft derhalve in 2014 minder productie-uren tot haar beschikking. Door een krimp in de huisvesting (minder gehuurde vierkante meters en dus lagere kosten) verwachten we wel hetzelfde bedrijfsresultaat te kunnen realiseren. Montage Montage verwacht een krimp in NTW van € 60.000 ten opzichte van de jaareindeverwachting 2013. De electro-afdeling en tabakslijnen zullen verder worden geoptimaliseerd waardoor een deel van de Sw-medewerkers kunnen worden gedetacheerd. Hierdoor verbeterd het resultaat van Montage met € 74.000 ten opzichte van jaareindeverwachting 2013. Groeps-/Flexdetachering In 2014 verwachten we een stijging van de NTW met € 124.000 ten opzichte van jaareindeverwachting 2013. In 2013 is de NTW gestegen door onder andere de groepsdetachering bij PostNL. In 2014 verwachten we nog een kleine groei in groepsdeta.
Begroting 2014
Pagina 29 van 36
5.6 Beschermd werken Resultatenrek. (x €1.000)
2013
2014
Budget
LE
∆%
Budget
600 0 0 0 170 2 428
475 0 3 0 170 2 306
-20,8
0,0 0,0 -28,6
610 0 0 0 158 0 452
Totale opbrengsten
428
306
-28,6
452
KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten
164 8 0 10 0 14 0 0 0 0 0 2 0 5 203
150 4 24 6 0 6 0 0 0 0 0 2 0 5 197
-8,5 -50,0
516 8 0 24 0 21 0 3 0 0 0 1 0 10 583
208 301 57 566
291 347 57 695
CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW Opbrengsten BW
Doorbelasting overhead Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting Incidentele baten/lasten Bedrijfsresultaat NV
-57,1
0,0 0,0 -3,0 39,9 0,0 22,8
619 492 32 1.144
-73,4
-1.275 2014 budget
5 -341
Bezetting
-591 2013
budget
LE
∆%
Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se
77,0 0,0 77,0
113,7 0,0 113,7
47,7
Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte
71,5 0,0 0,0 71,5
104,7 0,0 0,0 104,7
2,8 0,0 0,0 2,8
2,8 0,0 0,4 3,2
Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
Begroting 2014
47,7
46,5
46,5 0,0
14,3
240,4 0,0 240,4
219,9 1,0 0,0 220,9 9,8 0,0 0,0 9,8
Pagina 30 van 36
Toelichting begroting 2014 Beschermd werken In de afgelopen jaren zijn er door het efficiënt inrichten van de verschillende bedrijfsonderdelen en de steeds zwaardere handicap van de nieuwe instroom Swmedewerkers een steeds grotere groep Sw-medewerkers ontstaan die niet meer mee kunnen met de huidige bedrijfsprocessen en activiteiten. Daarnaast zijn er steeds meer Sw-medewerkers die behoefte hebben aan een prikkelarme werkomgeving. Afgelopen jaren zaten deze medewerkers deels tussen trajectdeelnemers of deels in de diverse bedrijfsonderdelen. In 2014 zullen we deze Sw-medewerkers bij elkaar zetten zodat ze een betere begeleiding kunnen krijgen en zich prettiger voelen in een werkomgeving die beter bij hun past (zie ook de toelichting in paragraaf 2.7). De financiële opbrengsten van deze groep is lager dan van de resterende populatie, terwijl er meer eisen aan de begeleiding worden gesteld, wat leid tot hogere begeleidingskosten. Om deze groep Sw-medewerkers de begeleiding te kunnen bieden die ze nodig heeft, kiest Caparis er voor om deze groep Sw-medewerkers te groeperen. Er worden drie afdelingen gecreëerd: één in Leeuwarden, één in Drachten en één in Heerenveen. Daarnaast zal de Kwekerij (prikkelarme werkomgeving) onderdeel uitmaken van dit bedrijfsonderdeel. De markt waarin de Kwekerij actief is, staat onder druk. De afzet is substantieel lager, wat ook een dalende marge tot gevolg heeft. Voor 2014 verwachten wij geen verbetering van deze markt resulterend in een lagere omzet en NTW in de begroting 2014 (ten opzichte van 2013). Het begrote bedrijfsresultaat 2014 van dit bedrijfsonderdeel € 1.275.000 negatief. De groep Sw-medewerkers bij dit bedrijfsonderdeel zal naar verwachting niet in staat zijn om bedrijfseconomisch rendabele activiteiten te kunnen verrichten. Gezien haar maatschappelijke doelen biedt Caparis deze Sw-medewerkers wel een arbeidsplaats waarbij ze een maximale bijdrage kunnen leveren aan het maatschappelijk verkeer. De managers van de locaties Drachten, Heerenveen en Leeuwarden zullen dit bedrijfsonderdeel van werk voorzien. Samen met de afdeling Sales wordt nu naar structureel werk voor deze groep gezocht. Omdat dit een nieuw bedrijfsonderdeel is waarbij de Sw-medewerkers eerst op verschillende plaatsen in de organisatie werkzaam waren, kan geen goede vergelijking met 2013 worden gemaakt.
Begroting 2014
Pagina 31 van 36
5.7 Concern Resultatenrek. (x €1.000) CAPARIS NV OPBRENGSTEN Omzet Trajecten Interne omzet Overige bedrijfsopbr. Directe orderkosten Kosten uitbesteed NTW
2013
2014
Budget
LE
∆%
Budget
81 0 0 61 0 0 142
125 0 0 75 0 0 200
54,3
40,8
10 0 0 176 0 0 186
142
200
40,8
186
4.513 447 442 419 2.810 206 480 0 210 280 150 84 128 580 10.749
4.351 290 468 431 2.720 176 329 6 200 280 130 77 128 541 10.127
-3,6 -35,1 5,9
4.319 215 466 561 2.787 193 407 9 185 342 170 68 137 611 10.470
-6.430 -3.775 0 -10.205
-6.430 -3.763 0 -10.193
23,0
Opbrengsten BW Totale opbrengsten KOSTEN Loonkosten kader Overige pers. kosten kader Dienstverlening derden Overige pers. kosten SW Huisvesting Vervoer/prod.middelen Rente Interne in/uitleen personeel Reclamekosten/sponsoring ICT en huur telecom Accountants- & advieskosten Reis-/verblijfkosten Bijzondere projecten Overige kosten Totaal Kosten Doorbelasting overhead Doorbelasting Vastgoed Doorbelasting intern Totaal Doorbelasting Incidentele baten/lasten Bedrijfsresultaat NV
-3,2 -14,6 -31,5 -4,8 0,0 -13,3 -8,3 0,0 -6,7 -5,8 0,0
0,1
142 -402
Bezetting
124
0 n.v.t.
-590 2014 budget
2013 budget
LE
∆%
Bezetting in Se Sw in Se in dienst BW in Se Totaal Sw in Se
83,1 0,0 83,1
78,0 0,0 78,0
-6,1
Bezetting in fte Sw in fte in dienst Trajecten in FTE BW in fte Totaal Bezetting in fte
79,1 0,0 0,0 79,1
74,4 1,9 0,0 76,3
Kader fte Trajecten kader fte Inhuur kader fte Totaal Kader fte
70,6 0,0 2,1 72,7
65,8 0,0 2,5 68,3
Begroting 2014
-6.257 -3.437 0 -9.694
-6,1
-5,9
-3,5 -6,8 19,0 -6,1
82,7 0,0 82,7
78,6 3,0 0,0 81,6 66,2 0,0 3,0 69,2
Pagina 32 van 36
Toelichting begroting 2014 Concern Binnen het bedrijfsonderdeel Concern vallen alle stafdiensten zoals bijvoorbeeld Financiën & Control, HRM, Vastgoed, Facilitair, ICT en Marketing & Sales. De kosten van deze afdelingen worden vervolgens doorbelast naar de overige bedrijfsonderdelen. Dit op basis van de volgende verdeelsleutels: •
•
De kosten van de afdelingen Vastgoed en Facilitair worden doorbelast op basis van het aantal vierkante meters in gebruik. De kosten als gevolg van leegstand blijven achter bij Vastgoed. De kosten van de overige Concernafdelingen worden doorbelast op basis van de bezetting uitgedrukt in fte’s (exclusief fte’s Concernafdelingen). Dit betreft de som van het aantal fte Sw, kader, inhuur kader en trajecten.
De kosten worden maandelijks doorbelast op basis van de werkelijke vierkante meters en bezetting tegen het vastgestelde tarief per vierkante meter of fte. Caparis heeft op dit moment nog geen nieuwe algemeen directeur. Er wordt nog wel gezocht naar een interim-directeur. De geschatte kosten van een interim-directeur zijn in de begroting opgenomen. Met ingang van 2014 zullen naar verwachting een deel van de stafafdelingen onder één verantwoordelijke manager Staf komen. De exacte invulling zal worden vastgesteld na aanstelling van de nieuwe algemeen directeur. Voor de functie van manager Staf is een vacature in de begroting opgenomen. In 2013 is de in de vorige begroting aangekondigde centralisatie van Financiën & Control afgerond. Wij verwachten hiermee in de toekomst een verdere efficiencyslag te kunnen maken. In het 4e kwartaal is een onderzoek naar het optimaliseren van het beheer van de ICT-omgeving gestart. De uitkomsten hiervan zijn op dit moment nog niet bekend. In de begroting is hier derhalve ook geen rekening mee gehouden. In 2013 loopt het project Regie op Verzuim ten einde. De evaluatie van het project wordt momenteel afgerond. Regie op Verzuim zal een structurele plaats binnen Caparis krijgen, maar het is nog onbekend hoe deze afdeling definitief zal worden ingevuld. De evaluatie van het project wordt momenteel afgerond. Voor een toelichting op de huisvestingskosten wordt verwezen naar paragraaf 2.3. Het resultaat van het concern betreft hoofdzakelijk de leegstand van panden. De kosten van leegstand worden niet doorbelast naar de overige bedrijfsonderdelen. Leegstand wordt indien mogelijk verhuurd aan externe partijen.
Begroting 2014
Pagina 33 van 36
6
Investeringen
Voor 2014 is initieel totaal afgerond € 1.189.000 aan investeringen door de bedrijfsonderdelen aangevraagd. Voor 2013 was initieel € 1.278.000 begroot, waarbij door de directieraad een investeringsplafond van € 800.000 was afgekondigd vanwege de onzekerheid over de toekomstige opdracht van Caparis (realisatie 1e half jaar 2013: circa € 100.000). Het voor 2014 begrote investeringsniveau is het gevolg van het uitstellen van investeringen de afgelopen jaren. Zo is er binnen Industrie en Groenservice de afgelopen jaren nauwelijks geïnvesteerd. Dit heeft ertoe geleid dat we een moment bereikt hebben dat bepaalde vervangingsinvesteringen gedaan moeten worden om de dagelijkse activiteiten te kunnen continueren. In 2013 hebben bij de bedrijfsonderdelen Industrie en Groenservice nauwelijks investeringen plaatsgevonden. Dit heeft tot gevolg dat een deel van de in de begroting 2013 opgevoerde investeringen wederom in het investeringsoverzicht 2014 zijn opgevoerd. Met enkele klanten worden momenteel gesprekken gevoerd over meerjarige opdrachten. Indien dit leidt tot (nieuwe) overeenkomsten, dan zal dit bij het bedrijfsonderdeel Industrie leiden tot enkele investeringen. Deze investeringen zullen alleen uitgevoerd worden indien dit gedekt kan worden vanuit de contracten met klanten. Daarnaast zal het bedrijfsonderdelen enkele investeringen moeten uitvoeren om te voldoen aan wet- en regelgeving (bijvoorbeeld de HACCP-eisen). In het overzicht op de volgende pagina zijn de voor 2013 aangevraagde investeringen weergegeven. De directieraad heeft besloten dat het nu aangevraagde investeringsniveau te hoog is. De toekomstige opdracht voor Caparis is nog niet duidelijk, wat inhoudt dat de gevolgen hiervan op de bedrijfsvoering ook niet duidelijk zijn. De directieraad is daarom van mening dat het onverantwoord is om in 2014 voor afgerond € 1.189.000 aan investeringen uit te voeren. De directieraad heeft besloten om in de begroting 2014, net als in de begroting 2013, rekening te houden met een maximaal investeringsniveau van € 800.000. Hoe dit budget ingezet gaat worden (verdeling) is nog niet duidelijk. Dit betekent dus dat alle investeringen voor 2014 vooralsnog bevroren worden. De investeringen in Vastgoed worden tijdelijk stop gezet als gevolg van de lopende discussie over de nieuwe opdracht van Caparis (en daaruit voortvloeiend de hiervoor benodigde infrastructuur). Voor ICT wordt momenteel onderzocht welke mogelijkheden er zijn voor het efficiënter beheren van de technische infrastructuur. Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat het nu in de begroting opnemen van € 800.000 aan investeringen niet automatisch betekent dat voor dit bedrag ook daadwerkelijk geïnvesteerd gaat worden. Voordat gestart mag worden met een investering dient eerst een investeringsvoorstel bij de afdeling Financiën & Control worden ingediend. Financiën & Control voorziet het investeringsvoorstel van een advies en dient het voorstel, inclusief advies, bij de directieraad in voor besluitvorming. Het is derhalve mogelijk dat aangevraagde investeringen door de directieraad worden afgekeurd. Bij het beoordelen van de investeringsvoorstellen zal tevens worden overwogen of 2e hands aanschaf of huur/lease een alternatief kan zijn. Hiermee kunnen de uitgaven worden beperkt en kan de flexibiliteit worden vergroot.
Begroting 2014
Pagina 34 van 36
De Raad van Commissarissen heeft in haar vergadering d.d. 31 oktober 2013 de begroting 2014 goedgekeurd. De Raad van Commissarissen heeft de directie van Caparis gemandateerd om de genoemde investeringen tot een bedrag van maximaal € 800.000 uit te voeren voor zover het binnen de hieronder opgenomen bedragen en verdeling past. Bij afwijkingen (in bedrag of andersoortige investeringen) is voorafgaande toestemming van de Raad van Commissarissen noodzakelijk. (Aangevraagde investeringen 2014) Bedrijfsonderdeel Afdeling Deta, BW, Bus. Post Business Post Schoonmaak
Omschrijving Vervanging materieel
Bedrag 18.000
Vervanging materieel
15.000
Totaal Deta, BW en Buss.post Groenservice
Overheid
Vervanging materieel
33.000 248.000
Totaal Groenservice Industrie
248.000
Grafisch Centrum Vervanging snijmachines
25.000
MultiPack
Aanpassing en/of vervanging productiemiddelen
80.000
FoodPack
Arbo- en HACCP gerelateerde investeringen Productiemiddelen Vervanging transportmiddelen (heftrucks)
Rijwielen
Vervanging interne transportmiddelen Kantoorinrichting
Montage
Productiemiddelen Inventaris
30.000 55.000 20.000 105.000 4.000 8.000 12.000 131.000 18.000 149.000
Totaal Industrie Concern
371.000
Vastgoed
Amperelaan 2, Drachten Industrieweg 13, Heerenveen Jagtlustweg 2, Heerenveen Orionweg 2, Leeuwarden Overig
Facilitair
Inventaris kantines
ICT
Vervanging servers Vervanging overig IT-hardware Vervanging licenties, firewall, etc Upgrade ERP-software
Totaal Concern Totaal aangevraagd door bedrijfsonderdelen Af: nog te alloceren reductie op aangevraagde investeringen TOTAAL GENERAAL INVESTERINGSBEGROTING
Begroting 2014
155.500 50.000 84.100 65.000 15.000 369.600 21.000 44.000 31.000 51.000 20.000 146.000 536.600 1.188.600 388.600800.000
Pagina 35 van 36
7
Kasstroomprognose
De nu voorliggende begroting 2014 leidt tot het volgende kasstroomoverzicht op hoofdlijnen. Uitgangspunt hierbij is dat er geen significante mutaties plaatsvinden in de balansposities. Daarnaast geldt dat de kasstroomprognose alleen betrekking heeft op Caparis NV. De kasstromen van de GR (bijvoorbeeld loonkosten Sw, vervoerskosten Sw en overige direct uit de CAO Sw voortvloeiende kosten) zijn derhalve niet opgenomen in de kasstroomprognose.
Omschrijving Begroot bedrijfsresultaat Caparis NV 2014 Correctie voor kosten, niet zijnde uitgaven - Bij: mutatie (dotatie) voorzieningen - Bij: afschrijving onroerende zaken - Bij: afschrijving roerende zaken
Bedrag 936.000
35.000 785.000 558.000 1.378.000 2.314.000
Kasstroom uit operatie Investeringen in materiele vaste activa Desinvesteringen Kasstroom uit investeringen Aflossingen op kortlopende (kasgeld)leningen Aflossingen op langlopende leningen Afgesloten langlopende leningen Storting agio door aandeelhouders Kasstroom uit financiering Totale mutatie liquide middelen
Begroting 2014
800.000800.0001.500.0001.997.0002.500.000 997.000517.000
Pagina 36 van 36