12 Geef betekenis aan uw organisatie
De frisse #24
denker
Juli 2011 Pling! is een uitgave van Het Inventief
Betekenis geven Wie bent u en wat betekent u voor uw omgeving? Wie stelt u centraal? Ik merk dat het steeds belangrijker is om de betekenis van uw organisatie beter voor het voetlicht te brengen. En wat die juiste betekenis is, dat kunt u niet zelf bedenken. Daarvoor heeft u hulp van buitenaf nodig. En niet zo maar hulp, maar hulp van de mensen om wie het gaat. Reik uw medewerkers de hand bij een veranderingsproces en u merkt dat ze bijna als vanzelf meedoen. Vraag uw lezer wat ze graag terugzien in uw blad en de waardering stijgt geheid. Spreek uw cliënten aan met een verhaal dat aansluit bij hun belevingswereld en u geeft direct betekenis aan wat u als organisatie doet. Ik zeg: zet uw doelgroep centraal in al uw communicatie en er gaat een wereld voor u open. Inspiratie opdoen? Blader dit blad eens door. Goede kans dat u leest wat u graag wilt lezen.
Fris!
Corona Wonen geeft landelijke krant uit Corona Wonen is een samenwerkingsverband van 23 vooruitstrevende ouderenzorgorganisaties verspreid over heel Nederland. De onderscheidende kernwaarden zijn autonomie, gastvrijheid, ontmoeting en levensloopgeschiktheid. Het Inventief gaat samen met Corona een landelijk magazine ontwikkelen om het servicelabel Corona Actief Thuis in de markt te zetten. Deze krant, die in een oplage van ongeveer 100.000 exemplaren zal verschijnen, kan elke deelnemer individueel inzetten.
Extra aandacht voor vrijwilligers
Nadat de medewerkers en ketenpartners van de welzijnsorganisaties LEVgroep, SWOH en SWH zijn geïnformeerd over de bestuurlijke fusie, zullen de vrijwilligers op een gepaste manier extra in het zonnetje worden gezet. Samen met de stuurgroep PR en Communicatie is Het Inventief aan de slag gegaan met een aantal frisse ideeën voor deze belangrijke doelgroep. De waardering zal persoonlijk worden ‘uitgesproken’.
Hoe zet je social media in? Het Inventief krijgt steeds vaker de opmerking van organisaties dat ze ook ‘iets met social media’ moeten maar niet weten ‘hoe en wat?’. Het Inventief plaatst deze opmerkingen in een groter geheel. Het inzetten van social media is namelijk geen doel op zich. Er worden diverse tools geboden om het totale gefaseerde proces te ondersteunen en begeleiden. Van een presentatie over de huidige ontwikkelingen, een governance-document en social media factsheets tot en met trainingen van medewerkers en een installatiematrix. #vanallemarktenthuis. Zie meer op pag 8 en 9 en op socialmedia.inventief.nl
Internationale workshop storytelling Vanuit Frankrijk, Ierland, België en Engeland komen ondernemers in Tilburg samen om te ervaren wat storytelling concreet voor hun functioneren en profilering kan betekenen. En vooral ook hoe zij deze krachtige manier van werken succesvol in kunnen zetten in hun dagelijkse praktijk. Want storytelling heeft alles te maken met het ontdekken van de waarden die als basis dienen voor het gedrag van de mensen waaruit uw organisatie bestaat. In opdracht van Colin en Studio Veemarktkwartier ontwikkelde Het Inventief deze workshop en voert die ook uit.
Pling! is gedrukt op FSC-papier. FSC staat voor Forest Stewardship Council. Deze organisatie beheert rond de 67 miljoen hectare bos waar rekening gehouden wordt met de inheemse bevolking, de natuurlijke omgeving en de dieren. Van het hout uit deze bossen (FSC-hout) wordt ook FSC-papier gemaakt. Daarmee staat het papier garant voor hout uit duurzaam beheerde bossen, dat wereldwijd gesteund wordt door boseigenaren, bedrijven, alle grote natuurorganisaties en vele overheden.
Full service communicatiebureau voor non-profitorganisaties. Pling! Is een uitgave voor alle relaties van Het Inventief. Reageren of aanvragen? Mail naar
[email protected]. Meer Pling!? Kijk op www.inventief.nl. Tel: (013) 583 70 70 | Twitter: @inventief | Bezoekadres: St. Josephstraat 126c, 5017 GL Tilburg
illu strat ie
Productoverzicht gevat in één illustratie
Het productaanbod van
ouderenzorgorganisatie de Swinhove Groep is groot. Naast aanleunwoningen zijn er kleinschalig wonen en thuiszorg. Om dat op een goede manier onder de aandacht te brengen, zocht de Zwijndrechtse zorgorganisatie naar een nieuwe, aanvullende presentatiemethode. Het Inventief heeft daarom een unieke illustratie voor de Swinhove Groep ontwikkeld die op allerlei manieren (poster, puzzel, kleurplaat) kan worden ingezet.
‘Dit laat zien
wat de Swinhove Groep is’
Het productboek van de Swinhove Groep is vuist-
dat het goed is als je op verschillende manieren
dik, zoveel diensten levert de organisatie. Hoe
laat zien wat je allemaal doet. De kleurplaat biedt
maak je zo’n breed aanbod inzichtelijk en hoe
mensen een heel ander gezichtsveld.”
presenteer je het op een aantrekkelijke manier?
Een kleurplaat lijkt gek, jullie zijn per slot
Vanuit die vraag heeft Het Inventief een illustratie
van rekening een ouderenzorginstelling. “Dat
ontwikkeld die producten en diensten op een laag-
zou je zeggen ja, maar er komen veel kinderen op
drempelige manier onder de aandacht brengt. Met
onze locaties. Veel van onze cliënten zijn opa’s en
de illustratie kan de Swinhove Groep zich profileren
oma’s. En als je iets voor kinderen maakt, weet je
als een instelling die altijd in de buurt is en veel
dat de ouders ook meekijken. Zij zien dan ook wat
meer biedt dan verpleeghuiszorg. Zes vragen aan
de Swinhove Groep is.”
beleidsmedewerker Janet Vos over deze nieuwe
De kleurplaat is gepresenteerd bij de Open
manier om de diensten aan (potentiële) cliënten te
Dag voor de Zorg, hoe pakte dat uit? “We
presenteren.
hebben er een wedstrijd van gemaakt. Er zijn een groot aantal kleurplaten ingeleverd. We hebben
Hoe werd het productaanbod voorheen gepre-
ook A1-posters laten drukken van de door de illu-
senteerd? “Mensen konden terecht op onze web-
strator ingekleurde plaat. Die hingen op alle loca-
site. Daarnaast waren er folders om te raadplegen.
ties. Daar hebben we veel
We hebben ook een productboek op onze balies
leuke reacties op gekregen.
staan. Dat is heel compleet, maar minder visueel.”
Het ziet er ook heel leuk uit
Vanwaar de behoefte om hier iets aanvul-
– het is vrolijk en fris.”
lends voor te zoeken? “We wilden ons product-
Hoe gaan jullie de
aanbod graag visueel maken. Maar als je dat met
illustratie in de
foto’s doet, verouderen die snel. De illustratie die
toekomst gebruiken?
we hebben laten ontwikkelen is een stuk tijdlozer.
“We kunnen er nog veel
Bovendien laat je mensen hiermee op een andere,
meer mee. Uitsneden van
speelse en grappige manier kijken naar je produc-
de tekening kunnen we
ten. Het is ook makkelijker om relaties te leggen,
gebruiken voor het illustre-
omdat je alles in één tekening ziet. Je kunt in één
ren van folders. We hebben
oogopslag zien dat je bij ons de hele zorgketen
er al kaartjes, posters en
kunt doorlopen. Van een maaltijd aan huis tot
banners van laten maken.
revalidatie in het Zorghotel.”
Die gaan we onder andere
Is het belangrijk om je aanbod op een
inzetten bij bijeenkomsten
grappige, speelse manier te tonen?“ Ik denk
en informatiemarkten.”
De oorsprong van het woord potlood ligt in het productieproces: lood werd Daarvan werd de stift gemaakt.
Breed zorgaanbod in één plaat De tekening is gemaakt door illustrator Erik Varekamp. Hij maakte voor de Swinhove Groep zowel een lijntekening (die als kleurplaat kon worden ingezet) als een illustratie in full colour. De tekening toont de meeste zorgdiensten van de Swinhove Groep, vaak met een vleugje humor. Varekamp verbeeldde personenalarmering door een handje naast een omgevallen schemerlamp naar een alarmknop te laten reiken. De ergotherapie van het Expertisecentrum krijgt vorm door een scootmo bielrace en in de woonwijk is te zien hoe thuiszorg medewerkers stofzuigen en steunkousen aantrekken. De watertoren op de achtergrond onderstreept waar dit zich allemaal afspeelt: in het hart van Zwijndrecht.
in een pot gesmolten.
Pling! 24 - juli 2011
3
R o ndeta felgesp rek
Rondetafelgesprek ouderenzorg
De zorgvraag van ouderen
verandert: ze willen zelf keuzes blijven maken. Zorginstellingen veranderen mee, maar hebben moeite om dat uit te dragen. In een markt die open wordt gebroken en waar frisse concurrenten zich aandienen, kan dat gevestigde organisaties parten gaan spelen. Daarom een rondetafeldiscussie over ouderenzorg en marketing.
‘We hebben
marketing nodig
Het atrium van De Driestroom in Breukelen maakt
in de discussie die wordt geleid door Ingeborg van
focus ligt op de wijken. Ons motto is ‘Altijd in de
indruk. In het multifunctioneel centrum (MFC)
Meel, communicatieadviseur van Het Inventief.
buurt!’ Wij denken met mensen mee en zorgen
bevinden zich een huisartsen- en fysiotherapie-
Uitgangspunt zijn drie stellingen die de gedachten
ervoor dat ze in de wijk kunnen blijven wonen.”
praktijk, een winkel, een full service restaurant en
over marketing in de ouderenzorg op scherp zetten.
Koster: “Lokaal speelt inderdaad een heel belangrijke rol, maar daar zul je in de toekomst veran-
woonzorgcentrum De Aa. “Zoals bij Humanitas in Rotterdam, maar dan beter uitgevoerd”, consta-
De eerste stelling draait om focus. De verleiding
dering in moeten zien te krijgen. Kinderen wonen
teert Guus Bannenberg, directeur van de Swinhove
om het dienstenaanbod steeds verder uit te
immers vaak niet meer in de buurt van hun ouders.
Groep in Zwijndrecht en voorzitter van Corona
breiden, is groot. Zeker gezien het feit dat de zorg-
Zijn die ouders dan gebonden aan de plaats waar
Wonen. Toch zit het restaurant, dat bedoeld is voor
vragen van cliënten steeds diverser worden. Een
ze jaren hebben gewoond, of verhuizen ze naar de
bewoners van De Aa én wijkbewoners, rond lunch-
productoverzicht met de omvang van een telefoon-
gemeente van hun kind? Ik heb laatst met organi-
tijd lang niet vol. “Van buiten blijft het een woon-
boek kán consequenties hebben voor de identiteit
saties gesproken die zich meer op religieuze grond-
zorgcentrum”, zegt Peter van der Meer, directeur
van de organisatie. Daarom de stelling:
slag profileren. Er is heel veel mogelijk, als je maar een bepaalde doelgroep weet aan te spreken.”
van Zorggroep De Vechtstreek waar De Driestroom en De Aa onderdeel van zijn. “Dat beeld verander je niet zomaar.” Het moderne MFC biedt een inspirerende omgeving voor de door Het Inventief georganiseerde ron-
Veel zorginstellingen communiceren een breed dienstenaanbod, maar zonder focus heb je geen eigen herkenbare identiteit.
gericht op de wat zwaardere zorg. Tegelijkertijd heeft iedere locatie zijn eigen identiteit. Dat is vooral belangrijk voor de vitalisering van dorpen. Onze locaties maken deel uit van de samenleving.
detafeldiscussie over ouderenzorg en marketing. Behalve de twee directeuren van woonzorg
Bannenberg: “Je kunt activiteiten van een zorg-
Je sluit verbanden met eerstelijnszorg, maar ook
instellingen schuift Aad Koster aan, directeur
organisatie niet los zien van de omgeving. In
met de lokale middenstand. Dat maakt ons concept
van brancheorganisatie ActiZ. Ook Kees Weevers,
Zwijndrecht zijn wij nagenoeg een monopolist. Dat
sterk als ik kijk naar de ruimte en voorzieningen
algemeen secretaris van de IVVU, de vereniging
betekent dat er een breed dienstenpakket van ons
die we bieden. Daarmee onderscheiden we ons
van instellingen voor verpleging en verzorging in
wordt gevraagd. Wij bieden daarom kleinschalig
in deze regio.” Van der Velden: “Het is geweldig
Utrecht, is aanwezig. Pieter-Marijn van der Velden,
wonen, thuiszorg, een zorghotel, enzovoort. Dat
om over deze concepten te horen, dat er verschil-
directeur van Het Inventief, is de vijfde deelnemer
betekent niet dat we geen focus hebben. Onze
len zijn, dat bestuurders hun uitgangspunten en
Peter van der Meer
4
Van der Meer: “Wij hebben ons jaren geleden al
Pling! 24 - juli 2011
Aad Koster
Guus Bannenberg
Atrium is ook een andere naam voor een boezem van het hart. Zoogdieren beschikken over twee atria.
R ondeta felge sp rek
om de sector anders neer te zetten’ visie ontwikkelen en ook tot uitvoer brengen. Maar
aanpak van wonen, zorg en service. Als je imago
maatschappij steeds meer ingesteld raakt op het
ik denk wel dat het brede publiek daar te weinig
nog steeds is dat je dat oude verpleeghuis bent
behoud van de eigen regie. Dat die wens er is, is
van meekrijgt. Zij krijgen vaak het brede diensten
waar iedereen van schrikt – of dat nou terecht is of
duidelijk. Maar hoeveel eigen regie kan iemand van
aanbod te zien, maar waar dit nou op ingestoken
niet – dan zie je dat je marketing nodig hebt om je
85 nog voeren over zijn leven? Daarom de stelling:
is zou scherper voor het voetlicht kunnen komen.”
organisatie anders neer te zetten, ook in competitie
Koster: “De vraag is dan natuurlijk wel: wie is het
tot de grote nieuwe partijen.” Koster: “Ik vind het
brede publiek? Wie zijn nou de mensen die iets
mooi dat iedereen zijn eigen strategie bedenkt
over ons willen weten? Veel mensen gaan pas over
om hiermee om te gaan. Die veelkleurigheid is
ouderenzorg nadenken als er iets met hun ouders
alleen maar goed. Je hebt ook verpleeghuizen die
over hun leven en leefomstandigheden.
gebeurt of als ze zelf iets krijgen. Daarom is het
zich concentreren op Korzakovpatiënten. Als je er
belangrijk dat je je realiseert waar je je verhaal
maar over hebt nagedacht.” Van der Velden: “Er
De ouderenzorg dient daarom de eigen
moet houden.” Weevers: “Het gaat er daarbij ook
is plaats voor meerdere concepten op de markt.
om dat je duidelijke informatie geeft. Een breed
Ouderenzorg hoeft niet één op één haar diensten
dienstenaanbod of activiteitenprogramma is prima,
aanbod te communiceren maar kan zich meer
maar kun je dat leveren aan alle cliënten, ongeacht
onderscheiden. Iedere auto heeft vier wielen en
Bannenberg: “De zorg is enorm aan het
hun zorgzwaarte? Je moet kunnen leveren wat je
een stuur dus proberen automerken zich te positio-
veranderen. Maar mensen hebben nog steeds
zegt dat je levert.”
neren. Zodat je als Peugotrijder ook in een Peugot
het idee dat de ouderenzorg alleen bestaat uit
terecht komt.” Koster: “Als je je op die manier
thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen. Het
wilt onderscheiden, moet je ervoor zorgen dat je
aanbod is zoveel breder, dat moet je commu-
Er ontstaat een markt van integrale aanpak van wonen, zorg en service. Bannenberg: “De ouderenzorgmarkt gaat om
De nieuwe generatie ouderen is steeds beter in staat de regie te houden
identiteit mede vorm te geven vanuit een samenwerkingsrelatie met ouderen.
je organisatie daarin meekrijgt. Niets is dodelijker
niceren. Voor het aanbieden van thuiszorg heb-
dan het Peugotgevoel uitstralen, terwijl je eenmaal
ben we daarom niet gekozen voor een reguliere
ingestapt denkt dat je in een Trabant bent beland.”
thuiszorgorganisatie, maar zijn we gaan praten met bewonersverenigingen en woningcorporaties.
verschillende redenen scherper worden. Je ziet dat de markt open gaat. Er komen nieuwe, grote
Met focus op het netvlies, is het voor ouderenzorg-
Feitelijk zijn wij naar de ouderen toegegaan in plaats
aanbieders. Er ontstaat een markt van integrale
organisaties zaak om in te spelen op het feit dat de
van dat we ze naar ons toe hebben gehaald.“
Meer lezen over marketing in de zorg? ‘Diagnose 2025‘, door Philip Kees Weevers
Pieter-Marijn van der Velden
Idenburg en Michel van Schaik EAN/ISBN13: 9789055947355
Het aantal ridders dat volgens de legende aan de Ronde Tafel van Koning Arthur aanschoven loopt in verschillende verhalen flink uiteen: van 12 tot soms zelfs meer dan 150.
Pling! 24 - juli 2011
5
R o ndeta felgesp rek
Weevers: “Dat moet je ook doen, want mensen
ons hetzelfde (kunnen) gedragen. Als ouderen-
zijn helemaal niet bezig met de zorg die ze in
organisatie moet je mensen bij dit onderwerp
de toekomst nodig hebben. Mensen praten over
betrekken.”
Een transparante organisatie kan ook een lerende organisatie zijn. Weevers: “Dan heb je het over lokale
ziekenhuizen en huisartsen, maar bijna niemand heeft het over verpleeghuizen. Door de aandacht
Voor ouderenzorginstellingen lijkt het onvermijde-
transparantie. Veel transparantie loopt echter
voor zorg dicht bij de huidige situatie te leggen, is
lijk om naar mensen toe te gaan. Misschien zelfs
via internet en dat levert niet altijd een goed
het ook makkelijker meer aandacht te geven aan
al wel in een veel vroeger stadium. De conclusie
beeld op. Als je naar Kiesbeter.nl kijkt, dan zit-
preventie.”
zou zijn dat instellingen actief naar buiten moeten
ten we met gegevens van twee tot drie jaar
treden, ook om hun imago te bewaken dat door
oud. De huidige situatie kan heel anders zijn.”
de media lang niet altijd positief wordt afgeschil-
Van der Meer: “En dat terwijl we wel allemaal
derd. Daarom de volgende stelling:
kijken op vergelijkingssites. Je wilt weten wat
Wij zijn specialisten in het ondersteunen van mensen.
anderen ergens van vinden. Dat neem je mee Koster: “We moeten ook niet meer alles naar ons toe willen trekken. Nu staan er tegenover iedere
Door de mediarevolutie en daardoor meer
65-plusser vijf of zes mensen uit de beroepsbevol-
transparantie zul je, ook met wachtlijsten,
king, over twintig jaar zijn dat er nog maar 2,5. We
actief marketing moeten bedrijven.
inderdaad veel beter. Aan de andere kant is Zorgkaart Nederland heel bewust op zoek naar honderdduizend ervaringen van mensen. Dat is denk ik iets wat wel werkt. Ik heb wel eens een
moeten ons dus afvragen hoe we met de werkne-
6
in je besluitvorming.” Koster: “Kiesbeter.nl kan
mers die je straks nog hebt, goede zorg kunt leve-
Bannenberg: “Ik communiceer het liefst via
lid gehad die vroeg ‘wat gaan jullie daartegen
ren. Wij zijn specialisten in het ondersteunen van
mijn vrijwilligers. Ik heb meer vrijwilligers dan
doen?’ Dan zeg ik: ‘daar moet je actief mee aan
mensen. Dus: hoe zorg je ervoor dat zoveel moge-
medewerkers, zij zijn mijn beste ambassadeurs.
de slag gaan!’ Als familieleden heel tevreden
lijk mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven?”
Vrijwilligers zien dat het in de ouderenzorg gaat
zijn, kun je hen inzetten. Zij kunnen ambassa-
Van der Meer: “Ouderen die de leeftijd van 85
om warmte van het contact.” Van der Velden:
deurs zijn van jouw organisatie. En daarbij: ook
jaar zijn gepasseerd en afhankelijk zijn van zware
“Een transparantere organisatie kan ook een
al ben je zelf niet actief op social media, ande-
zorg, hebben veelal de eigen regie verloren. Ze
lerende organisatie zijn. Hoe meer feedback je
ren zijn daar wel actief aan het praten over jouw
hebben alle energie nodig om dagelijks te kunnen
vraagt, hoe meer kansen je krijgt om je zorg en
organisatie. Dat is ook iets om rekening mee te
functioneren.” Bannenberg: “En toch zie je dat
de organisatie te verbeteren. En door feedback
houden.” Bannenberg: “Inderdaad, je houdt het
mensen die de 75 gepasseerd zijn daar vaak nog
leer je ook de belangen en behoeften van je
niet tegen. Maar ik denk dat je de transparantie
niet over nadenken.” Koster: “Dat is inderdaad
cliënten beter kennen.” Van der Meer: “Ik ben
op internet moet compenseren. Je zult inderdaad
heel gek. Mensen hebben vaak wel nagedacht
altijd een groot voorstander geweest van trans-
het contact met familie moet intensiveren en
over hun begrafenis, maar niet over de periode
parantie in al je informatiestromen. Je merkt ook
ze moet betrekken. Ik denk dat we het beeld
ervoor. We denken allemaal dat we heel vitale
dat dat naar buiten toe werkt. Mensen zien dat je
moeten uitdragen dat verzorging niet iets is van
ouderen worden. Maar we weten helemaal niet
eerlijk en open communiceert, ook als de dingen
‘u levert uw moeder in en wij zorgen voor haar’.
of we als we ouder zijn ook nog mondig zijn en
niet goed lopen.”
Dat beeld moet echt veranderen.
Pling! 24 - juli 2011
Het oudste verpleeghuis van Nederland staat in het Gelderse Beekbergen: Het Zonnehuis.
Creat ie v e se ssie s
Creatieve sessie genereert talloze ideeën
Weet u precies wat
uw doelgroep van u wil lezen, horen en zien? Welke rol zij u toebedeelt en hoe zij u op die rol beoordeelt? En bent u bekend met hoe u een boodschap het beste bij hen over het voetlicht kan brengen? Het zijn vraagstukken die binnen de communicatie een grote rol spelen. Door de doelgroep zelf te betrekken bij de totstandkoming van communicatieoplossingen, is een grote winst in effectiviteit te behalen.
Uw doelgroep
heeft het antwoord
Lara Ouwerling, communicatiemede
“De creatieve sessie zorgde naast ideeën voor de Singelwijzer, ook voor handvatten voor onze andere communicatieuitingen en interactie met de bewoners.” werker Singelveste AlleeWonen
Woningcorporatie Singelveste AlleeWonen geeft
voor goede resultaten. Door de doelgroep bij deze
ving is en hoe bewoners elkaar en zichzelf kunnen
al jarenlang in samenwerking met Het Inventief
sessie te betrekken, worden de ideeën ook door
inspireren deze te creëren en te onderhouden.
het bewonersblad Singelwijzer uit. In de huidige
hen geleverd en gedragen. Natuurlijk ideaal voor
Door gebruik te maken van creatieve technieken
vorm bestaat het magazine alweer bijna drie jaar.
dit bewonersblad. De uitkomsten van de sessie
kwamen er verrassende antwoorden op deze vraag
Uit resultaten van een lezersonderzoek bleek dat
vormen de basis voor een voorstel van een nieuwe
naar boven. In totaal genereerde de sessie onge-
de Singelwijzer prima scoort, maar verbeterpunten
bladformule. Nieuwe rubrieken sluiten zodoende
veer 150 ideeën die aan het einde van de sessie
zijn er altijd. Zo bleken de lezers meer actualiteit,
aan op datgene wat de lezers interessant en
geselecteerd werden op mate van uitvoerbaarheid
diepgang en nuttige informatie te willen vinden in
wenselijk vinden en worden gekoppeld aan de
en importantie. Met deze informatie doet
de Singelwijzer. Een goed vertrekpunt voor de aan-
doelstellingen die Singelveste AlleeWonen met het
Het Inventief een voorstel aan Singelveste
passing van de bladformule, echter bleef de vraag
blad heeft en de resultaten van het onderzoek.
AlleeWonen voor een nieuwe bladformule.
Verrassende uitkomsten
Benieuwd naar de
Het Inventief werkt graag, vaak en goed
Lara Ouwerling, medewerker communicatie van
resultaten, kijk op
samen met diverse organisaties en gezelschap
Nieuwe input
Singelveste AlleeWonen en hoofdredacteur van
www.inventief.nl
pen in de vorm van een creatieve sessie.
Het Inventief stelde voor een creatieve sessie te
de Singelwijzer greep de mogelijkheid met beide
Daarbij ontwerpt en begeleidt Het Inventief
beleggen, waarbij naast de redactieraadleden
handen aan en nodigde enkele bewoners uit voor
de sessie en verwerkt na afloop de resultaten
(bestaande uit medewerkers van Singelveste
de sessie, die werd geleid door Ingeborg van
tot een advies. Verschillende voorbeelden van
AlleeWonen en een eindredacteur van Het
Meel van Het Inventief. Zij zorgde voor een ont-
sessies zijn te vinden op www.inventief.nl/
Inventief), ook bewoners deelnemen. Met een
spannen programma en verloop van de ochtend,
nieuws Lees daar onder meer over sessies
sessie doorbreek je de standaard gedachtegang en
waardoor redactieleden en bewoners hun ideeën
voor Zorgdier, een nieuw op te zetten bood
breng je op een creatieve manier ideeën aan het
de vrije loop konden laten gaan. Via verschillende
schappendienst en een sessie met een inter
licht. Een sessie is betrekkelijk snel te organiseren
technieken speelde de sessie in op de vraag wat
nationaal gezelschap over storytelling.
en de deelnemers hoeven elkaar niet te kennen
een veiligere, leefbaardere en schonere leefomge-
overeind op welke gebieden de lezers nu meer en diepgaander geïnformeerd wilden worden.
snookerwedstrijd duurde 6
De langste sessie ooit gespeeld in een
uur en 25 minuten.
Pling! 24 - juli 2011
7
S o cial me di a
Van account aanmaken naar succesvol inzetten
Dertig seconden.
Zoveel tijd kost het om een Twitteraccount aan te maken. Geef uzelf nog eens dertig seconden en u heeft een eerste bericht (tweet) de wereld ingestuurd (getwitterd). Nog nooit eerder was het zo gemakkelijk en goedkoop om een boodschap onder een miljoenenpubliek te verspreiden. Goed, uw organisatie heeft een Twitteraccount. Maar wat moet u er vervolgens mee? Antwoorden op lastige vragen in het social media tijdperk.
Profiteren van
social
Menige organisatie worstelt met de vraag: wat
profitorganisaties. Een consument laat zich steeds
buiten treden. U moet dus anders naar communica-
moet ik met social media? Heel begrijpelijk, want
moeilijker verleiden en doorziet marketingpraatjes
tie kijken. Authenticiteit en interactie zijn van
wie de vraag stelt, doorziet dat een enkele tweet
gemakkelijk. Hij wil authenticiteit; echte mensen,
cruciaal belang. Als u uitsluitend zendt, interprete-
de organisatie weinig zal brengen. Kunt u social
gemeende woorden. Social media laten consumen-
ren consumenten uw berichten als marketingbood-
media dan links laten liggen? Nee. Dat zou zoiets
ten kennis en ervaringen delen en faciliteren ze in
schappen waar ze niet meer in geloven. Om goed
zijn als ontkennen dat uw organisatie een website
het opbouwen en onderhouden van netwerken.
in te springen op de snelheid en het sociale en per-
nodig heeft. Social media zijn een game changer
In die netwerken bevinden zich de mensen die
soonlijke karakter van social media, moet u traditi-
op communicatiegebied. U moet ermee aan de
de consument nog wel vertrouwd. Een vriend die
onele communicatieprincipes (de communicatieaf-
slag om zichtbaar te blijven en contact te houden
tevreden is over een product, dát wekt vertrouwen.
deling is verantwoordelijk voor alle communicatie)
met uw doelgroep.
loslaten. Alle communicatieboodschappen door de
Gesprekspartner in persoonlijke netwerken
handen van de communicatiemedewerker(s) laten
Ontvanger wordt kritischer
Social media geven uw organisatie de mogelijkheid
gaan, voordat ze intern of extern worden verspreid,
Social media zijn in de zeer nabije toekomst niet
om naast consumenten te staan: u wordt onder-
wordt onhoudbaar als u het sociale potentieel van
weg te denken, omdat ze voorzien in een belang-
deel van iemands netwerk. Via sociale media kan
uw medewerkers wilt benutten én wilt inspelen op
rijke behoefte. Met de komst van internet steeg de
uw organisatie vragen beantwoorden en stellen,
de snelheid van deze nieuwe communicatiekana-
hoeveelheid digitale informatie die we dagelijks
uitleggen, luisteren en beargumenteren. Heel wat
len. Vertrouw op uw medewerkers, ook al maken
krijgen voorgeschoteld explosief. Een simpele zoek
anders dan in een brochure opsommen welke pro-
ze af en toe een spelfout.
opdracht geeft miljoenen resultaten. Gebruikers
ducten en diensten u biedt. Die brochure blijft een
kunnen dat niet langer behappen. Social media
belangrijk hulpmiddel in uw communicatie, maar
Aan de slag
lossen dit op: de gebruiker kiest zelf wie of wat
uw doelgroep zal meer en meer verwachten dát u
Als u besluit om organisatiebreed met social media
hem interesseert en ontvangt de informatie daar-
naast hen gaat staan. Dat u de (virtuele) dialoog
aan de slag te gaan, is het prettig om voor uw
over overzichtelijk. De gebruiker trekt de voor hem
met ze aangaat. Doet u dat niet, dan verdwijnt u
medewerkers en uzelf een aantal zekerheden in
relevante informatie naar zich toe (pull) en laat
uit beeld als gesprekspartner én als betrouwbare
te bouwen. Die zekerheden kunt u samenvatten in
zich steeds moeilijker beïnvloeden door passieve
aanbieder van een product of dienst.
informatie zoals een website, brochure of reclameboodschap (push).
8
een social mediabeleid. Zorg er wel voor dat dit beleid zo min mogelijk barrières opwerpt. Met
Authenticiteit en interactie
barrières bevordert u alleen maar het vermogen
Wat u zich moet realiseren voor u verder leest, is
van medewerkers om die barrières te omzeilen.
Ook spelen social media in op een belangrijke eco-
dat personen veel meer vertrouwen inboezemen
Social media zijn open. Iedereen kan er op en
nomische trend. We leven in een people economy:
dan organisaties. Daarom is het belangrijk dat
zeggen wat-ie wil. U verbiedt medewerkers ook
Consumenten vertrouwen niet meer blind op wat
medewerkers van uw organisatie deel uit maken
niet om over hun werk te praten tijdens een ver-
organisaties hen vertellen. Ze zijn kritisch over de
van de netwerken van consumenten. Dat werkt
jaardagsfeestje. Geef als tip om geen uitlatingen
overheid, justitie, commerciële bedrijven en non-
veel krachtiger dan uitsluitend als organisatie naar
op social media te plaatsen, die je ook niet in een
Pling! 24 - juli 2011
De QR-code is ontwikkeld voor autofabrikant Toyota als tweedimensionale streepjescode om auto-onderdelen te identificeren.
media volle treincoupé zou doen. Laat medewerkers, met
te gaan. Forceer niet, maar maak het medewerkers
niet altijd even eenvoudig in cijfers valt uit te
dat in het achterhoofd, vrijelijk publiceren. Zeker in
wel zo gemakkelijk mogelijk. Maak afspraken met
drukken (lange termijn). Een kortetermijndoel is
het begin zullen ze moeten zoeken naar de juiste
ICT, zodat er geen technische hindernissen zijn.
bijvoorbeeld om op een bepaald moment een
toon en inhoud, maar als de spits eraf is, merken
Managers en directie moeten pal achter de sociale
X-aantal volgers op Twitter te hebben. Een lange-
ze dat dialoog en transparantie sleutelwoorden
communicatie staan. Dat laten ze zien door de first
termijndoel kan een actieve Facebookgroep zijn als
zijn. Geef uw communicatiemedewerker(s) een
followers te zijn, dat is een belangrijk signaal naar
centrale vraagbaak voor medewerkers. De ROI kan
regiefunctie. Die afdeling stelt en bewaakt doelen
medewerkers. In iedere organisatie bevinden zich
in dit geval betere externe communicatie (Twitter)
en houdt zicht op wat er naar buiten gaat en wat
early adopters: kartrekkers. Geef hen ruimte om
en zelfredzamere medewerkers (Facebook) zijn.
binnenkomt. De afdeling monitort ook wie actief
deel te nemen aan trainingen en beslissingsbe-
zijn op social media en stuurt bij als dat nodig is.
voegdheid. Hun enthousiasme werkt aanstekelijk.
Om het maximale uit social media te halen, is het
Accepteer ook dat mensen (nog) niets willen met
belangrijk verschillende kanalen (zoals Facebook,
Een social mediabeleid werkt preventief. Maar
social media. Verspreid social mediafactsheets,
Hyves, LinkedIn) goed met elkaar in verband
wat als er toch berichten over uw organisatie de
zodat voor iedereen duidelijk is wat de kracht is
te brengen, bijvoorbeeld met een crosslink
wereld in worden gestuurd die onwenselijk of zelfs
van de verschillende social media, hoe je ermee
diagram. Vertel een eenduidig verhaal. Ook is
schadelijk kunnen zijn? Veel bedrijven en instellin-
werkt en hoe je ze optimaal inzet.
integratie met uw website belangrijk. Door social
gen zien dit als een groot punt van zorg, waardoor
mediaknoppen op uw websitepagina’s te plaatsen,
ze social media niet (volledig) durven te benutten.
Wat levert het op?
geeft u bezoekers de mogelijkheid om de pagina te
Met de kwadranten van invloed maakt u
Natuurlijk kost het benutten van social media als
delen. Regelmatig evalueren en bijstellen van doe-
inzichtelijk hoe uw organisatie moet omgaan met
communicatiekanaal tijd. Wat is dan de return
len en resultaten helpt om social media efficiënter
negatieve berichten. U heeft dus altijd een plan
of investment (ROI)? Het is belangrijk om voor
en effectiever in te zetten. De communicatie
én de juiste middelen achter de hand om op de
medewerkers inzichtelijk te maken wat hun inspan-
medewerker vervult hier, vanwege diens regie
juiste manier te reageren op kritiek, maar ook op
ningen opleveren. De ROI meten begint bij het
unctie, een cruciale rol. Door steeds te meten en
complimenten.
stellen van doelen. Leg deze vast in uw online
terug te koppelen, blijft voor iedereen duidelijk wat
communicatiestrategie. Maak onderscheid
er wordt gedaan en wat het effect daarvan is. Zo
Mogelijk staan uw medewerkers niet te springen
tussen kleine, gemakkelijk meetbare doelen (korte
blijven social media op de voorgrond, onderdeel
om met nog een communicatiekanaal aan de slag
termijn) en grotere doelen waarvan het resultaat
van de dagelijkse bezigheden.
Social media stappenplan
Kijk voor uitgebreide uitleg over de gemarkeerde thema’s en een stappenplan
voor implementatie van social media in uw organisatie op
socialmedia.inventief.nl Hier kunt u ook een
voorbeeld van een factsheet downloaden en de kwadranten van invloed bekijken.
Charlie Sheen had na het openen van zijn Twitteraccount slechts 25 uur en 17 minuten nodig om 1 miljoen volgers te verzamelen.
Pling! 24 - juli 2011
9
Databa se
Database voor snellere communicatie
Zorgen
dat alle informatie die u verspreidt up-to-date is, is knap ingewikkeld. Wie werkt de website bij als een brochure wordt aangepast? Zoveel communicatiekanalen, zoveel verantwoordelijken. Maar er is goed nieuws: het kan makkelijker.
Een nieuwe folder Probeert u zich eens alle informatie die uw orga-
bespaart veel tijd en maakt uw organisatie efficiën-
of er ergens al informatie over bestaat. Het hier-
nisatie communiceert bij elkaar voor te stellen. De
ter. Bovendien is het veiliger. Van alle documenten
boven genoemde voordeel, dat informatie overal
tientallen (honderden?) pagina’s waar uw website
in de database wordt altijd een back-up bewaard.
mee verandert als deze op één plek wordt gewij-
uit bestaat, de periodieken voor cliënten en mede-
Iets kwijtraken is dus onmogelijk. Met een data-
zigd, geldt hier natuurlijk ook. Dat zorgt voor veel
werkers, uw folders, profielbrochure en jaarver-
base kunt u ook gemakkelijk informatie ‘sparen’.
gemak, maar nog prettiger is dat u in recordtempo
De artikelen in uw periodieken verdwijnen niet als
nieuwe communicatiemiddelen kunt produceren.
ook goed, want de een zal de informatie die
de editie gedateerd is; u kunt ze altijd terugvinden
Doorzoek de database, kies de gewenste informatie
hij zoekt van uw website halen, de ander uit
in de database en delen ervan hergebruiken.
(dat kan tekst, maar ook fotografie of zelfs bewe-
slagen. In al deze informatie zit overlap. Dat is
gend beeld zijn), geef een druk op de knop en
uw folder.
Altijd overal de juiste informatie
het nieuwe communicatiemiddel is op het printen
Informatie verandert, dus voert u wijzigingen door.
of drukken na een feit. Dat maakt uw organisatie
Maar wat was nou ook alweer de laatste versie?
snel, effectief en flexibel. Belangrijke kwaliteiten
tekst of kan hij die al ergens vandaan halen? En als
Een database voorkomt dit soort verwarring.
in een wereld waarin informatie voortdurend aan
de website wordt aangepast, gaat er dan ook een
Iedereen werkt altijd met de laatste documenten,
verandering onderhevig is.
belletje rinkelen bij de medewerker die de folder
simpelweg omdat iedereen bestanden op dezelfde
over het onderwerp beheert? Waarschijnlijk niet.
plek opvraagt en bewaart. Er is nog een voordeel.
Maar wat gebeurt er als er een folder bij komt? Schrijft een medewerker dan een nieuwe
Wijzigt u een websitetekst in de database, dan
Een database, hoe ziet
De oplossing zit in het centraal bewaren van alle
verandert die tekst op de website, maar ook op
openbare informatie in uw organisatie; content
alle andere plekken – een folder bijvoorbeeld –
dat er voor mij uit?
beheer. Zo’n centrale, digitale bewaarplaats wordt
waar deze wordt gebruikt. Een herdruk van een
Het Inventief biedt databases op
ook wel een database genoemd. Gebruikmaken van
folder bevat dus ook meteen de laatste informatie.
maat. Maar in alle gevallen lijken ze
een database biedt uw organisatie grote voordelen.
Dat verbetert de kwaliteit van uw communicatie en
qua werking en functionaliteit het
het maakt uw organisatie professioneler.
meest op een content management
Alles op één plek beschikbaar
10
met
systeem (cms). Een cms is een
Informatie bevindt zich over het algemeen door
Informatie beter inzetbaar
systeem waarmee de beheerders van
de hele organisatie heen. Dat maakt het lastig
Waarom voor de website opnieuw
een website op een gebruiksvriende
om dingen te vinden. Nog vervelender is het
bedenken hoe u uw doelstellingen
lijke manier informatie op een
als iemand veel baat zou hebben bij bepaalde
verwoordt als u dat in uw profiel
website kunnen aanpassen. Het lijkt
informatie, maar niet weet dat die bestaat. Een
brochure ook al eens heeft uitge-
erg op het werken met Windows en
database bevat alle informatie en maakt deze
legd? (Stukken) informatie die in de database
Word. Iedereen met basale computer
ook gemakkelijk doorzoekbaar. Het werkt als
zijn opgeslagen, zijn op zoveel plekken in te zetten
kennis kan – na een korte introductie
Google: type in wat je zoekt en de meest relevante
als u maar wilt. Omdat de database eenvoudig
– met een database werken.
documenten komen in beeld. Alles op één plek
doorzoekbaar is, is in een paar seconden te zien
Pling! 24 - juli 2011
Het woord database werd volgens ‘the Oxford Dictionary’
voor het eerste gebruikt in een technisch rapport uit
1962.
databa se
één druk op de knop
Over centraal punt gesproken: knooppunt
Oudenrijn bij Utrecht verwerkt 362.000 voertuigen per etmaal.
Pling! 24 - juli 2011
11
O ntwi kkel ing
De communicatiesector is er één van vele veranderingen. Nieuwe mogelijkheden, prakti-
sche middelen en zeker ook theorie volgen elkaar in rap tempo is. Als communicatiespecialist is het van belang op de hoogte te zijn van de nieuwste ontwikkelingen en deze in te kunnen zetten in de praktijk. Het Inventief bezocht met enkele geïnteresseerde opdrachtgevers de bijeenkomst Master of Communication in One Day en bekeek achteraf hoe deze theorieën aansluiten bij de dagelijkse praktijk van de professionals.
Communiceren is De eendaagse bijeenkomst Master of Communication stond in het licht van
Verhalen vertellen
voetlicht die handvatten kunnen bieden
Zeven trends die de betekeniseconomie aantonen
voor communicatieprofessionals. Vier
Spreker: Drs. Cor Hospes
die ‘zorgdragen’. De behoefte aan ‘geven’ vloeit
thema’s en de overkoepelende veran-
De overkoepelende conclusie van de dag was dat de
precies samen met de opkomst van online ver-
dering van een belevenis- naar een
huidige beleveniseconomie verandert naar een bete-
bonden individuen die delen, geven, creëren en
betekeniseconomie worden hier kort en
keniseconomie. Juist het vertellen van verhalen is
bondig uit de doeken gedaan.
een goede manier om betekenis over te brengen. De
4. Van entertainment naar educatie
belangrijke kenmerken van deze betekeniseconomie
nieuwe ontwikkelingen in de praktijk. Vijf vooraanstaande sprekers brachten wetenschappelijke theorieën voor het
samenwerken.
sec laten beleven. Ze moeten hun klanten op
Zeven trends die de betekeniseconomie aantonen,
weg helpen met het eigen product.
zijn de volgende:
5 Van vermaken naar verrijken
1 Van passieve ontvanger van content naar interactieve zender van content.
Interactie en betrokkenheid bij de organisatie door (potentiële) relaties zijn belangrijker dan pure naamsbekendheid. Daarvoor wordt ook een
De mondigere consument kan door social media
eigen investering vereist.
alles zeggen, filmen en schrijven wat hij wil en daarmee zijn gevoelens, aanbevelingen, verha-
6. Van interruptie naar permissie
len, avonturen, klachten, kennis altijd en overal
voor iedereen zichtbaar en beschikbaar maken.
Wees relevant en interessant. De ontvanger likes it, shares it, of tweets it. Bijvoorbeeld guerrilla-
2 Van belevenis naar betekenis
marketing gaat uit van het principe dat het leuk
Merken moeten steeds meer aangeven wat de
moet zijn, dat het de ontvanger iets brengt of er
toegevoegde waarde van hun bestaan is. Wat
iets mee doet.
kan je (als merk) toevoegen om het leven te
7. Relevante content is king
veraangenamen, welk probleem los je op? Het
gaat om het ‘geven’.
Pling! 24 - juli 2011
Organisaties moeten helpen leren in plaats van
zijn: authenticiteit, menselijkheid en transparantie.
12
be
Relevante content verpak je in verhalen. Goede verhalen roepen emoties op en verbinden consu-
3 Van zenden naar geven
ment en merk. Goede verhalen worden gemakke-
Geven is het nieuwe krijgen. De huidige gene-
lijker onthouden. Goede verhalen nemen afstand
ratie heeft behoefte aan duurzame organisaties
tot ‘verkopen’. Goede verhalen vertel je door.
Het ongerechtigd voeren van de oude titulatuur als ir. drs. en mr. is strafbaar volgens het Nederlands recht. Het ongerechtigd voeren van een mastergraad niet.
Ontw ikkel ing
tekenis geven Social Media
Flipperkast als marketingkanaal Spreker: Prof. dr. Peter Kerkhof
maken. Het is belangrijk om als organisatie te luis-
Via Social Media worden consumenten steeds
teren, analyseren en reageren. Maak gebruik van de
mondiger. In één op de vijf tweets wordt een merk
openheid en interactiviteit van social media. Teksten
genoemd, waarbij veelal een sentiment de boven-
en beelden in combinatie met interactie leidt tot
Ruben Meulman, Adviseur Online Communicatie GGz Breburg
toon voert. Steeds meer merken en organisaties
customer engagement als je aansprekende verhalen
“We hebben al wel een
zien social media als Twitter, Facebook, Hyves en
inzet. Met deze verhalen geef je betekenis aan je
beleid op Twitter, over
blogs als marketingkanaal. Dat gaat van de klassieke
merk en organisatie. Maak alle medewerkers com-
hoe medewerkers daar
vorm, waarbij ze invloedrijke bloggers informeren
municatieverantwoordelijk waardoor communicatie
mee om moeten gaan.
over een nieuw product tot het aanbieden van
zichtbaarder wordt. En train ze als ambassadeurs
Ik zie dat we steeds
een helpdeskfunctie via social media, het hebben
voor de eigen organisatie. Want naast beelden en
meer gevolgd worden.
van een eigen Facebookcommunity en het zichzelf
verhalen over de organisatie maakt uiteindelijk
Het zou goed zijn als
mengen in de discussies die er binnen social media
het gedrag van medewerkers de meeste indruk. In
er ook meer en meer
ontstaan. Probleem daarbij is dat social media
social media gaat het over het delen van ervaringen.
eigen mensen tweets
vergelijkbaar zijn met een flipperkast: onvoorspel-
Met producten en diensten, maar ook steeds meer
plaatsen om aan ons
baar, razendsnel, interactief, openbaar. Merken zijn
over ervaringen met online interacties.
merk te werken.”
in social media steeds minder eigendom van de
Meer weten over Social Media? Kijk ook op
organisatie. Zij zijn wat online consumenten ervan
pagina 8 en 9.
Leon de Leijer, Senior Medewerker Communicatie Novadic-Kentron “Je moet als organisatie niet bang zijn dat je medewerkers zich uitspreken via social media. Op verjaardagsfeestjes wordt toch ook
Meer lezen over Social Media?
gepraat. Wel geven we onze medewerkers
‘Get Social’, door Jeanet Bathoorn
een handleiding mee, zodat ze goede ambas-
EAN/ISBN13: 9789055947423
sadeurs kunnen zijn.”
Lees verder op pag 14 >
Rodin wilde met De Denker eerst Dante uitbeelden, denkend hoe hij De Goddelijke Komedie vorm zou geven.
Pling! 24 - juli 2011
13
O ntwi kkel ing
Accountability
De meerwaarde van communicatie Spreker: Em. prof. dr. Betteke van Ruler
over het inzicht in de bijdrage, samenhang, kwali-
Theo Vervoort, Senior Beleidsmedewerker Communicatie GGz Breburg
teit en beoordeling van communicatie bij het rea-
“Om goed te kunnen
liseren van de doelstellingen van een organisatie.
bepalen wat werkt en
Accountability houdt in dat een communicatiepro-
wat niet werkt binnen
fessional kan laten zien dat wat zijn organisatie
de communicatie van
doet ook iets bijdraagt. Hij managet en creëert
onze organisatie heb-
passende, aansprekende en aannemelijke beteke-
ben we verschillende
nissen van zaken die voor de organisatie en het
specialismen binnen
publiek belangrijk zijn. Om te laten zien dat com-
de afdeling. Mensen
Spreker: Prof. dr. Pursey Heugens
municatie iets heeft bijgedragen, is het handig om
kunnen daarbij op
Issues zijn onderwerpen die een publieke
vooraf na te denken over de doelstellingen. Daar
hun ervaring en ken-
belangstelling hebben (zoals duurzaamheid,
hoort vaak een nulmeting bij. Communicatie wordt
nis bogen om de juiste
privacy en ambulantisering) en waarvan een
accountable als er vooraf bepaald is wat er van
keuze te maken.”
organisatie de consequenties voelt. Een issue
Uit onderzoek van Logeion, beroepsvereniging voor communicatie, blijkt dat accountability de hoogst genoteerde trend van 2011 is. Accountability gaat
Issues management
Voorkom een crisis
communicatie verwacht wordt. Nadien is het effect
is een ontwikkeling met langdurige aandacht,
in dat kader te plaatsen. Daarom is het belangrijk
morele discussies, het publiek weet er in toe-
communicatiedoelstellingen specifiek, meetbaar,
om te selecteren), wat kun je het beste doen in
nemende mate steeds meer van en er ontstaat
acceptabel, realistisch, tijdgebonden, bekend en
een situatie / bij een vraag (vermogen om intel-
georganiseerde maatschappelijke aandacht voor.
begrepen te formuleren. Daarbij zijn drie aspecten
ligent – maar ook moreel – te handelen) en kun je
Vaak is een crisis een verwaarloosd issue. Daarbij
aan verantwoordelijkheid en afrekenbaarheid: wat
laten zien dat wat je doet ook iets bijdraagt (ver-
is de reputatieschade vele malen groter dan de
valt onder jouw verantwoordelijkheid (vermogen
mogen om intelligence / gegevens in te zetten).
materiële schade. Organisaties kunnen zich onderscheiden door zich herkenbaar en publiekelijk
Pieter-Marijn van der Velden, Communicatieadviseur Het Inventief
over issues te ontfermen. Daarbij moeten ze
“Als communicatieadviseur is je eigen ken-
verlengde van hun kerncompetenties liggen. Voor
nis belangrijk, je weet uit ervaring vaak of
veel organisaties is er nog een wereld te winnen
iets aanslaat of niet. Dat is ook een valkuil:
op het gebied van issues management.
onderzoeken wat de precieze bijdrage is
1. Merk issues structureel op, verwerk ze in de
van communicatie is dan ook een must.”
John Edwards, Hoofd Communicatie Novadic-Kentron
issues kiezen die ze ‘aankunnen’ en die in het
organisatie, door verantwoordelijken de issues te laten beheren en actief te laten volgen. Issues kunnen zich ontwikkelen tot nieuwe
“Het is belangrijk dat managers binnen de gehele organisatie laten blijken dat jouw
Leon de Leijer, Senior Medewerker Communicatie Novadic-Kentron
kennis belangrijk is.”
“Als organisatie met meerdere locaties, kan het voorkomen dat je als overkoepelende afdeling communicatie niet overal meteen van op de hoogte bent. Dan is
Meer lezen over accountability?
het van groot belang dat je op de juiste
‘Accountability in Communicatie’, door Cathelijne Janssen
manier met issues omgaat.”
EAN/ISBN13: 9789460080821
14
Pling! 24 - juli 2011
De oorspronkelijke verhalen van duizend-en-één nacht waren erotisch getint. Richard Francis Burton werd in 1850 van pornografie beschuldigd toen hij een ongekuiste vertaling publiceerde.
Communicatie in verandering
Ingrijpen in de organisatiecultuur Spreker: Prof. dr. Jaap Boonstra Veranderen betekent ingrijpen in de cultuur van de organisatie. Veranderen zonder communicatie werkt dan ook niet. Het traditionele beeld is dat op bestuursniveau nieuwe ideeën worden ontwikkeld die het management oplegt aan de lagere niveaus. Zo wordt topdown geprobeerd verande-
Ingeborg van Meel, Communicatieadviseur Het Inventief
ring af te dwingen. De gehele verandering wordt
“Voor goed issues
vatie) van de organisatie. Door een dialoog met
management is transpa-
interne en externe partijen aan te gaan kan een
Lotje de Brouwer, Communicatieadviseur Het Inventief
rantie het sleutelwoord.
organisatie het verlangen om te veranderen
“Medewerkers moeten in een vroeg stadium
In plaats van antwoord
succesvol organiseren. In gesprek gaan met de
betrokken worden bij een veranderings-
te geven op het moment
klant en het klantperspectief centraal stellen dus.
proces om ervoor zorgen dat ze zelf over-
dat er iets speelt en de
Thema’s als betekenis, directe waarde, positione-
tuigd zijn van het nut van de verandering.
pers al bij je staat, moet
ring en kerncompetenties geven antwoord op de
Daarmee voorkom je als directie dat je
een organisatie continu
vraag wie ben ik eigenlijk en wat beteken ik voor
mijlenver op de fanfare vooruit loopt.“
informatie delen met de
mijn omgeving, de klant. Communiceren is het
buitenwereld over issues
creëren van betekenis voor de klant. Als die bete-
die ter zake doen.”
kenis helder is, volgt de organisatie als geheel.
als een totale interne aangelegenheid beschouwd en gaat voorbij aan de omgeving (en dus moti-
Samen geef je de verandering vorm en ontwik-
Succesfactoren bij communicatie in verandering
issues en door issues kan een organisatie zich,
kel je deze continu. Vooraf zijn er geen duidelijke
-
Het succes van de organisatie begrijpen
ongewild, verbinden met andere organisaties.
grenzen aan communicatie en de implicatie van de
-
Helderheid over de betekenis en de
2. Maak issues accountable op de werkvloer en
zijnswaarde
verandering. De deuren staan allemaal open. -
Toekomst verbeelden en scenario denken
-
Vitale coalitie vormen die verandering
controleert dit. Ook de raad van bestuur moet
John Edwards, Hoofd Communicatie Novadic-Kentron
zich over het issue ontfermen en hierover in
“Wij vragen ons continu af of de dingen die we
-
Richting – Ruimte – Resultaat – Rekenschap
de hele organisatie betrokkenheid creëren.
over onszelf roepen, ook wel kloppen. Wij willen
-
Strategisch communicatief handelen
3. Zorg voor een verticale betrokkenheid van de
ook niet zo snel in middelen denken om commu-
-
Interactieve veranderstrategieën en
beloon goed gedrag. Een functionaris met budget en bevoegdheid om in te grijpen
richting geeft
organisatie bij issues waarbij de belangen van
nicatiedoelstellingen te bereiken, maar eerst met
de issues zijn verwerkt in visie en strategie.
de hele organisatie onze cultuur bepalen.”
interventies -
Continu veranderen, monitoren en bijsturen
-
Ervaringen verzilveren en successen delen –
Theo Vervoort, Senior Beleidsmedewerker Communicatie GGz Breburg
Niet de sterkste zal overleven maar degene
“Binnen de geestelijke gezondheidszorg kun je
die zich het beste aanpast
door het vertellen van succesverhalen
snel te maken krijgen met een crisissituatie. Problemen rondom een cliënt, incidenten, beeldvorming rondom de geestelijke gezond-
Meer lezen over communicatie in verandering?
heidszorg, het leidt snel tot aandacht van de
‘Leiders in cultuurverandering’, door Jaap Boonstra
media. Daar proberen we ons zo veel moge-
EAN/ISBN13: 9789023246916
lijk op voor te bereiden en op in te spelen.”
Iedereen kent de naam van Don Quichot wel. Maar wat minder mensen weten is dat dit bekend staat als de
eerste roman.
Pling! 24 - juli 2011
15
Strateg ie
Communicatie vanuit het hart van de organisatie
Een strategisch
plan formuleren is één ding. Maar hoe zorg je ervoor dat de Raad van Bestuur het plan in de praktijk ziet opbloeien, medewerkers er vitaal door werken en de maatschappij warme belangstelling voor jouw organisatie toont? Ontdek aan welke negen punten je organisatiebreed aandacht moet geven. Aflevering 2 in een serie over strategische communicatie.
Hoe komt strategie
tot
Het doel van strategische communicatie
consciëntieus aan het merk te werken en erin te
jouw organisatie. Het strategisch ontwikkelen van
De feitelijke richting van een organisatie wordt
investeren. Daar moet je als organisatie dus op
het merk wil zeggen dat de organisatie inspeelt op
bepaald door de keuzes en gedragingen van alle-
aansturen. Want zonder deze overtuiging en bereid-
veranderende interne en externe omstandigheden.
dag. Het strategisch plan is hierin ondersteunend.
heid is de kans klein dat jouw organisatie zich in
Met identiteitsbescherming zorg je voor correct en
Het positioneren van een organisatie is een continu
al haar facetten gaat richten op het corporate merk.
consequent gebruik van merksymbolen (waarmee
en dynamisch proces waar voordurend aandacht aan besteed moet worden.
bijvoorbeeld Apple en NS het vertrouwen voor hun
2. Raad van Bestuur moet richting geven
product opbouwen).
De Raad van Bestuur (RvB) heeft vanwege zijn Doel van strategische communicatie is het ontwik-
positie de verantwoordelijkheid om een betekenis-
5. Corporate merk als vertrekpunt
kelen en uitdragen van een organisatie-identiteit
volle richting voor de organisatie te ontwikkelen.
Om medewerkers als merkambassadeur op te laten
die de capaciteiten van de organisatie verbindt
Bij de ontwikkeling van het corporate merk is
treden en de belofte van jouw organisatie iedere
met de behoeften van doelgroepen (en die onder-
actieve participatie van de RvB dan ook essentieel
dag waar te maken, is het een voorwaarde dat de
scheidend is ten opzichte van andere organisaties).
voor succesvolle organisatie-identiteit. Hierbij gaat
organisatie het corporate merk en de kernwaarden
Dit vraagt om het inrichten van de organisatie in
het enerzijds om voorbeeldgedrag dat laat zien
als vertrekpunt neemt. Zo creëer je een waarde
de volle breedte. Een sterke organisatie-identiteit,
‘wat wij willen zijn als organisatie’. Anderzijds gaat
gedreven organisatie. Dat wil zeggen: een organi-
waar medewerkers zich mee kunnen identifice-
het er om de condities te creëren die organisatie-
satie waarin iedere medewerker de waarden van
ren, geeft richting aan hun gedrag. Op die manier
identiteit mogelijk maken.
het merk geïnternaliseerd heeft en geïntegreerd in
kun je de centrale, duurzame en onderscheidende kenmerken van de organisatie benadrukken.
zijn of haar dagelijkse werkzaamheden. Dat kun je
3. Iedereen is verantwoordelijk
bereiken door medewerkers zo vroeg mogelijk te
Organisatie-identiteit vraagt om een organisatie
betrekken bij de formulering van de kernwaarden
Negen aandachtspunten voor organisatie-identiteit
die zo is ingericht dat alle afzonderlijke organisatie
en ze erop te wijzen wat deze voor hen in de
onderdelen (afdelingen, teams en functionele
praktijk betekenen waardoor ze de waarden ook in
Om organisatie-identiteit te ontwikkelen, zijn er
aandachtsgebieden) een relevante bijdrage leveren
praktijk brengen.
negen belangrijke aandachtspunten. De Stichting
aan de merkopbouw. Dat betekent bijvoorbeeld dat
Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële
HRM alle HR-instrumenten (in)richt op de positio-
6. Operationele ontwikkeling
Communicatie heeft deze samengevat in een lijst.
nering en kernwaarden van de organisatie, terwijl
De reputatie van jouw organisatie wordt in sterke
Deze lijst is het meest uitgebreid en wordt mede
R&D producten ontwikkelt die naadloos aansluiten
mate bepaald door de output: datgene wat
daarom gebruikt voor het Nederlandse onderzoek
bij de merkbelofte.
klanten concreet ervaren bij het gebruik van een
naar merkoriëntatie en organisatie-identiteit.
16
product of dienst. Hier maak je beloftes waar of je
4. Werken aan identiteit
breekt ze. Daarom moeten je doelgroepen erva-
1. Aansturen op overtuiging
Het ontwikkelen en beschermen van die identiteit
ren dat de dienstverlening van jouw organisatie
Organisatie-identiteit begint met de breed
is essentieel voor merkontwikkeling. De identiteit
in het verlengde ligt van de kernwaarden van
vertegenwoordigde overtuiging en bereidheid om
geeft immers inhoudelijk richting en betekenis aan
de organisatie. Het helpt om een kernwaarde er
Pling! 24 - juli 2011
Het juiste doel vinden: het nationaal Australisch voetbalteam won in 2001 met 31-0 van Amerikaans Samoa. Archie Thompson scoorde dertien maal.
strateg ie
leven? expliciet bij te vermelden (leuker kunnen we het niet
De kracht van verhalen
maken, wel makkelijker).
Een prachtige manier om kern-
7. Uitdragen naar relaties
waarden, -kwaliteiten en het
Organisaties ontwikkelen zich in samenspel met
hogere doel van de organisatie
cliënten, belangenorganisaties, belanghouders, het
compact en treffend te verwoor-
algemeen publiek, institutionele partijen en media.
den is om te werken met een
Als jouw organisatie waardegedreven is, dan vind je
verhaal. Geen losse verzameling
het van cruciaal belang om relaties te bouwen met
ontwikkelen en dienstverlening in
bullitpoints en feiten maar een
alle stakeholders en deze te onderhouden. Om bij al
te richten zonder deze aansluiting.
samenhangend beeld van de
deze partijen een goed imago en een sterke reputatie
Jouw organisatie moet haar
organisatie waar alles in zit en
te hebben, is het ontwikkelen van een expliciete en
positionering en organisatie-identiteit
wat mensen bindt en boeit. Met
elevante organisatie-identiteit een belangrijke voor-
funderen op een diepgravend inzicht in
zo’n verhaal maak je als commu-
waarde. Met corporate merkmanagement maak je
de belevingswereld van haar (potentië-
nicatieadviseur de resultaten van
duidelijk waar jouw organisatie voor staat.
le) cliënten. Het waarborgt de relevantie
jouw organisatie zichtbaar.
van de organisatie. ‘Glashelder’ van
Dit is voor medewerkers en cliën-
8. Onmisbaar: duidelijke doelen
Interpolis, ‘Sense & Simplicity’ van Philips,
ten een vorm van communicatie
Doelen stellen en meten is een van de meest
‘De Zeven Zekerheden’ van Jumbo, allemaal zijn
waar ze zichzelf in kunnen her-
essentiële aspecten van corporate merkmanagement.
ze gefundeerd op een customer insight.
kennen. Medewerkers en cliënten van wie de verhalen worden
Het bouwen aan een corporate merk is een continue leerproces wat alleen effectief vorm krijgt met feed-
De rol van communicatie
opgetekend, kunnen hun ambi-
back. Dat bereik je door het proces van strategische
Jouw rol als communicatieadviseur is om jouw
ties en trots op hun eigen wijze
communicatie in te gaan met een gestructureerde set
organisatie in balans te houden. En ervoor te
uitdragen. Het geeft de communi-
van doelstellingen en deze steeds aan te vullen en te
zorgen dat alle medewerkers weten waar de
catieadviseur de mogelijkheid om
verfijnen. Een mogelijke structuur hiervoor kan voort-
organisatie voor staat, doordat zij zien hoe de
resultaten op een begrijpelijke
vloeien uit de resultaatgebieden van het INK-model
organisatie zich manifesteert, hoort wat de
manier zichtbaar te maken.
en biedt voeding aan het resultaatgericht denken van
buitenwereld over de organisatie zegt, doordat ze
Verhalen passen bovendien goed
jouw organisatie.
ervaren wat er intern wordt gecreëerd en doordat
bij een integrale manier van
zij horen wat medewerkers daarover tegen elkaar
communiceren. Zowel organisatie,
9. Customer insight
zeggen.
medewerkers en maatschappij
Sterke merken sluiten aan op de instrumentele
Dit artikel is mede tot stand gekomen op basis
zijn er immers bij betrokken en
en emotionele behoeften van hun klanten. Het
van ‘Het nieuwe corporate merkdenken’ van
komen dichter bij elkaar.
heeft weinig zin te communiceren, producten te
Tibor van Bekkum.
Britse wetenschappers ontwikkelde voor Valentijnsdag 2010 een hart met een breedte van acht nanometer. Helaas is het hart is te klein om te zien met het menselijk oog.
Pling! 24 - juli 2011
17
h uissti jl
Nieuwe huisstijl Cello is persoonlijk en cliëntgericht
‘Voor mensen met een verstandelijke beperking.’ Die tekst prijkte jarenlang op de folders en enveloppen van Cello. Omdat het aanbod steeds breder werd, herkende niet iedereen zich nog in die slogan. Er waren cliënten die post terzijde schoven, mede door die toevoeging. Communicatie en het MT besloten: het is tijd voor een aanpassing van de huisstijl. Maar wel met behoud van naam en logo, “want die scheppen vertrouwen.”
‘Ik zie jou’ vulling op de jas-metafoor. Met een uitgebreide,
of begeleiders waren. Zo werden we ons er van
Mirelle Konings, communicatie adviseur bij Cello
maar goed doordachte pitch begon de zoektocht
bewust dat we geneigd zijn om vanuit de organisa-
naar de kleermaker die, op een voor Cello pret-
tie te denken terwijl we ons juist in cliënten moe-
tige manier, kon gaan sleutelen aan de garderobe.
ten verplaatsen.” De ‘Post-itmethode’ gaf Konings
“Mensen stralen echt
Een nadrukkelijke voorwaarde daarbij was dat
en de MT-leden die betrokken waren bij de pitch
iets uit. Als ik naar de
wijzigingen aan de huisstijl geen afbreuk zouden
direct een duidelijk beeld van de werkwijze van
portretten kijk, zie ik de
doen aan de met zorg opgebouwde reputatie van
Het Inventief. We waren op zoek naar een bureau
twinkeling in iemands
Cello die onlosmakelijk aan de naam en het logo
dat niet klakkeloos doet wat we vragen, maar met
ogen. Daar word ik echt
van de organisatie is verbonden.
ons meedenkt. De aanpak van Het Inventief bij de pitch, maakte voor ons duidelijk dat Het Inventief
heel blij van.” Waar wel aan gesleuteld mocht worden was het
w
zo’n bureau is.”
beeldconcept. “Ons beeldmateriaal is behoorlijk gedateerd”, constateert Konings. De bestaande
Lotje de Brouwer, communicatieadviseur bij Het
brochures bevatten foto’s van cliënten die elemen-
Inventief, verklaart dat de gekozen aanpak bij de
ten van het logo vasthouden en losse foto’s met
pitch bedoeld was om de communicatieafdeling en
een hoog ‘kiekjesgehalte’. Konings: “Die foto’s van
het MT van Cello te laten zien wat het inhoudt om
cliënten met logo-elementen deden me niets. Van
doelgroepgericht te communiceren. “Organisaties
Het Inventief kregen we te horen dat het huidige
vinden het vaak heel lastig om om te schakelen
beeldmateriaal geen recht doet aan de cliënten.
van zenden naar horen. Ze willen dat wel omdat ze
Dat ben ik helemaal met ze eens.” Maar er was
zich realiseren dat je alleen kunt overtuigen door
“Onze jas paste niet meer.” Met die metafoor legt
nog iets veel fundamenteler mis met het bestaan-
doelgroepgericht te communiceren.”
Mirelle Konings, communicatieadviseur bij Cello, uit
de beeldmateriaal: het belangrijkste gedachtegoed
wat er met de bestaande huisstijl aan de hand was
van de organisatie werd er niet door versterkt. “Als
Door voor een meedenkende partij te kiezen, wil
toen haar afdeling in overleg met het manage-
je zegt dat de cliënt centraal staat, moet je dat ook
Cello de onderscheidende eigenschappen van de
mentteam besloot een pitch uit te schrijven. Een
laten zien.”
organisatie beter voor het voetlicht brengen. “In de zorg wordt onderscheidend vermogen steeds
pitch omdat Cello op een weloverwogen manier
18
voor een nieuw partner voor communicatie wilde
Verrassende aanpak
belangrijker. Daar hebben we veel over gepraat
kiezen.
Bij de pitch, waar drie bureaus aan deelnamen,
met het MT, maar het lukte ons niet om zelf onze
werd Konings verrast door de aanpak van Het
onderscheidende eigenschappen aan te wijzen.
‘Kleren maken de man’
Inventief. “In plaats van meteen hun idee te
Natuurlijk werken we professioneel en hebben
Konings realiseert zich hoe belangrijk goede com-
presenteren, gaven ze ons allemaal Post-itbriefjes.
we aandacht voor cliënten, maar dat mag je
municatie voor haar organisatie is. “Voor communi-
Daar moesten we op schrijven wat wij zouden
verwachten van een organisatie als de onze. Dat
catie geldt: kleren maken de man”, zegt ze in aan-
willen weten van Cello als we cliënten, familie
maakt ons niet anders dan de rest.”
Pling! 24 - juli 2011
Roofvogels staan bekend om hun scherpe zicht: ze kunnen prooien in hun vlucht al van heel ver zien. Dichtbij zien ze echter een stuk minder scherp.
hu issti jl
Ik zie
jou
EigenWijze Cursussen voor mensen met
leren
een verstandelijke beperking
past als gegoten Ik zie
jou
Onderscheidend van de massa
je niet uitleggen in de zorg. Daarom kiezen we
“Het concept van Het Inventief onderscheidde
natuurlijke momenten voor het laten maken van Over EigenWijze
zich wél duidelijk van de massa”, vertelt Konings.
De cursussen van EigenWijze als zijn ‘op maat’. een nieuw product,Cello. bijvoorbeeld een folder op Jouw wensen en talenten staan dus centraal. De
De pitchopdracht was om een conceptvoorstel
op de locatie waar je woont of werkt.afzienbare begint te raken. ZoBijvoorbeeld is toch binnen een
te doen voor een nieuwe brochure voor Werk &
Meer informatie tijd onze hele communicatielijn in de nieuwe stijl.”
EigenWijze is een onderdeel van Opleidingscentrum
meeste cursussen vinden plaats bij jou in de buurt.
Dagbesteding. Het Inventief ontwikkelde daarvoor een nieuw beeld- en tekstconcept. Ook werd
‘Ik’-perspectief
Wil je weten welke cursussen er allemaal zijn? Kijk dan in de opleidingsgids of op cello-zorg.nl. Er is ook een aanbod van cursussen en symposia voor zorgmedewerkers, ouders en vertegenwoordigers. Zie daarvoor de folder ‘Ik zie jou jezelf ontwikkelen’.
Ik zie
jou
zelfstandiger worden ...
je talenten ontwikkelen ...
Vragen of inschrijven
de huisstijl opgepoetst. ‘Voor mensen met een
Die nieuwe stijl houdt in15 dat communiceert Bel (088) 345 55, stuur Cello een e-mail naar
verstandelijke beperking’ maakte plaats voor ‘Ik
vanuit het ‘ik’-perspectief. Dat maakt communicatie
zie jou’; een glasheldere belofte die benadrukt dat
-uitingen heel persoonlijk. ‘Cello biedt veel keus in
de cliënt en diens wensen en behoeftes voor Cello
werk en dagbesteding’ wordt ‘Ik bied je veel keus
centraal staan. Aan het logo werd het woordje
in werk en dagbesteding’. “Medewerkers kunnen
‘ondersteunt’ toegevoegd, om in één woord te
zich nu niet meer achter ‘Cello’ verstoppen. Dat
vatten wat voor soort dienstverlener Cello is. De
vind ik heel positief”, zegt Konings. Grote portret
achterliggende gedachte bij al deze voorstellen
foto’s van cliënten, aangevuld met illustraties,
was dat Cello zijn cliënten direct kan aanspreken.
versterken dat effect. “Mensen stralen echt iets uit.
De Brouwer: “Zo zet je een persoonlijke organisatie
Als ik naar de portretten kijk, zie ik de twinkeling
neer. De aansprekende portretten, ‘ondersteunt’
in iemands ogen. Daar word ik echt heel blij van.”
meer zelfvertrouwen krijgen ...
[email protected] of kijk op www.cello-zorg.nl
opkomen voor jezelf ...
9709_folder_cliënt_1.indd 1-2
04-05-11 15:26
Buiten werken
en de slogan ‘Ik zie jou’ versterken elkaar en laten zien wat Cello als organisatie wilt uitstralen.”
Samen met de toevoeging van het woordje ‘ondersteunt’ aan het verder ongewijzigde logo, heeft
Het ‘totale plaatje’ dat Het Inventief neerzette
Cello nu een compleet pakket aan mogelijkheden
bij de pitch – van de ‘kruip in de rol van de doel-
om persoonlijk én cliëntgericht te communiceren.
groep’-sessie tot de voorstellen voor aanpassing
“De toevoeging van dat ene woordje geeft ons
van de huisstijl – gaven voor Cello de doorslag
zoveel mogelijkheden. ‘Cello ondersteunt leren’
dat ze met het Tilburgse bureau in zee wilden.
en ‘Cello ondersteunt de Open Dag voor de Zorg’.
Inmiddels zijn er diverse folders ontwikkeld en
Ze denken daar actief over mee en benaderen ons
wordt ook de brochure Werk & Dagbesteding
met ideeën. Dat vind ik echt een kwaliteit van Het
van concept verwerkt tot een definitief product.
Inventief. Er is een heel mooi nieuw concept neer-
De huisstijl wordt gefaseerd aangepast. “Als
gezet, waar we weer een hele tijd mee vooruit
we de huidige voorraad communicatiemiddelen
kunnen.”
Ik zie
jou
als tuinman
… of dierenverzorger
zouden vernietigen, vernietigen we kapitaal”, beargumenteert Konings die keuze. “En dat kun
Dat Stradivarius violen en cello’s bouwde weet iedereen wel. Maar er zijn ook twee heuse gitaren van de Italiaan bekend.
Pling! 24 - juli 2011
19
Effect!
Succesvolle navolging campagne Centrum Jeugd en Gezin
Dat de gemeente Helmond blij is met het feit dat haar voorlichtingsaffiches voor het Centrum Jeugd en Gezin massaal ‘verdwijnen’ valt te begrijpen. De affiches met tekeningen van Hein de Kort hangen inmiddels niet alleen meer in sportkantines, bibliotheken en scholen maar ook op menig tienerkamer. En de omliggende gemeenten Gemert-Bakel en Asten sluiten zich graag bij dat succes aan. Ook voor hen ontwikkelde Het Inventief een serie communicatieproducten. Daarvan houden de bierviltjes niet alleen de bar droog maar maken vooral ook de tongen los op onderwerpen rondom opgroeien en opvoeden. Magazine voor medewerkers van GGz Breburg, jaargang 4, uitgave 2, juni 2011
Cliënten GGz Breburg in beeld
21-09-2010 15:41:22
EF.indd 5
9435_bierviltjes_LC_D
Wie beter dan de cliënten zelf kunnen vertellen of GGz Breburg erin slaagt haar visie op zorg in de praktijk te brengen? Medewerkers van GGz Breburg gaan werken vanuit het idee dat zij ‘te gast zijn in het leven van de cliënt’ waarbij zij insteken op de ‘eigen
2010 JaarbErichT
van het te krijgen op de omvang het profiel van de GHB-gebruiker eschikte detoxificatie- en es, is vorig najaar een landen nitor opgezet. Novadic-Kentro lot, omdat onze organisatie in het onderzoek naar GHB. de bij nauw is ts Rama Kamal eigen en, en heeft er zelfs haar erzoek aan gekoppeld.
in te spelen Het is aan ons om adequaat turbulentie. Daar op die maatschappelijke mee bezig, zoals u waren we in 2010 volop Bijvoorbeeld in dit jaarverslag kunt lezen. en doorontwikkelen door het implementeren en het realiseren van online behandeling jeugdigen senioren, van een aanbod voor verstandelijke en mensen met een licht een stuurgroep beperking. We hebben tot taak heeft te Innovatie ingericht, die van verbetering adviseren over duurzame bedrijfsvoeringsde cliëntenzorg en lagere aan bij nauw we kosten. Daarmee sluiten en met onze kernwaarden: persoonlijk um, zorg, kostenbewust, expertisecentr gericht. transparant en naar buiten
og geen landelijke overeenvan er een standaard aanpak ng. Daarom zetten we tijdens detox gsbehandeling die op de in, snog verschillende therapieën en op de individuele problematiek gaat ijkheid van cliënten. Daarbij cognitieve m leefstijltrainingen met ment rapie, de Community Reinforce unicaCRA), schematherapie, comm eling. piegroepen en traumabehand uitwijzen ke pilot moet komend jaar bij andelingen het beste aanslaan en.”
vaker hulp
aanmeldingen, 17 inschrijvingen 3 aanmeldingen, 81 inschrijvingen 4 aanmeldingen, 110 inschrijvingen inschrijvingen 08 aanmeldingen, 124
en stijgt het aantal aanmeldingen met vingen waarschijnlijk opnieuw Novadictot 20%. Hierdoor loopt beschiktegen het plafond van de
Dat blijkt niet Novadic-Kentron kijkt vooruit. aandacht voor alleen uit onze toegenomen bedrijfsmarktontwikkeling en efficiënte van ons innovatie voering, maar ook uit de blijven we volop zorgaanbod. Ook in 2011 aan de weg timmeren.
handelcapaciteit.
de cliënten oord-Brabant. Samen met 1.200 professionele medewerkers (ook en voorlichting, behandeling en wensen van ericht op de behoeften en wetenoor de nieuwste inzichten
Drs. Krijn in ’t Veld MBA, (links) Voorzitter Raad van Bestuur Lid Raad van Bestuur Drs. Roel Hermanides,
ofon
van rbericht 2010 is een uitgave verslavingszorg c-Kentron, netwerk voor en mededt toegezonden aan relaties of suggesties? s. Heeft u opmerkingen w reactie naar:
[email protected].
9814_samenloop_NIEUW.indd 1
Opfrisbeurt jaarberich t Novadic-Kentron Novadic-Kentron, netwerk voor verslavingszorg, geeft al enkele jaren naast het uitgebreide jaarverslag, een beknoptere populaire versie uit in de vorm van een krant. Ook over 2010 vroeg Novadic-
Einde gedoogbeleid in
Kentron aan Het Inventief een uitgave te verzorgen, waarbij
zicht?
criminalisering 2010 in reactie op de verdere Het nieuwe kabinet is in gegaan met repressief daadkrachtig aan de slag van de softdrugsmarkt ‘wietpas’. De in plannen voor de zogenaamde beleid, wat resulteerde deskunwietpas wordt door vele politiek: digen gezien als symbool Digitale drugscultuur de je lost het probleem aan zijn tegenwoordig niet meer Drugs Door internet achterdeur (illegale productie) Explosieve stijging GHB-gebruik alleen te koop op straat. gestegen, en gebruik van GHB explosief niet op door de voordeur digitale drugscultuur een Nederland ook in er De laatste drie jaar is het is eerste als Wij Novadic-Kentron heeft (gebruik) aan te pakken. daarmee ook de hulpvraag. ontstaan. Nieuwe drugsformules In 2010 waren er zelfs en GHB-verslaving opgesteld. verwachten door de wietpas ames. Het een behandelprotocol voor worden gemakkelijk opgezocht boratoinschrijvingen en 90 GHB-detoxopn vele malen een toename van de illegale 208 aanmeldingen, 124 vaak gemaild naar Chinese la cannabiss is naar schatting nog ontvangt de wiethandel. De meeste vragen over aantal problematische GHB-gebruiker ria. Je bestelt, betaalt en niet te maskeren: niemand stelt gebruikers willen immers groter. Gebruik is gemakkelijk stof keurig verpakt als bijvoorbeeld te ontspannen en GHB wordt gebruikt om zodanig geregistreerd staan de verslavingsals Voor g’. goedkoop een zogenaamd flesje ‘water’. ‘plantenvoedin is het op te vergroten. Bovendien om deze en zullen aangewezen zijn het libido en zelfvertrouwen zorg is het een uitdaging raak je de Daarnaast wil Door te stoppen met GHB Vaak weten volgen. straatdealers. te verkrijgbaar. drugsmarkt gemakkelijk rschijnselen. en snelle van deze krijg je wel heftige ontwenningsve de overheid het afstandscrite‘beloningen’ kwijt, maar we nog weinig van de risico’s rium tot scholen l als de aantrekkelijk. Stoppen lijkt dus niet erg onbekende stoffen. En zo sne verhogen van zo snel kunnen nieuwe drugs opkomen, 250 meter tot gebleken verdwijnen. 2010 De laatste jaren is echter ze ook weer uit de markt Genotmiddelentrends in 350 meter. Naar heeft. an zowel dat GHB-gebruik grote risico’s • Er is een explosieve stijging v schatting 60% van dan werd GHB-gebruik. Het is veel verslavender recreatief als afhankelijk de coffeeshops is zeer verkopen ik worden terwijl coffeeshops niet gedacht en plotseling stoppen • Cocaïne- en amfetaminegebru zal daardoor verdwijnen, die moeilijk maatregel bovendien Gebruikers een is GHB gevaarlijk. 18 jaar. Opnieuw steeds normaler gevonden. aan jongeren onder de maar de op bewustehun omgeving op de drugscriminaliteit, te doseren en het risico worden er niet meer door nauwelijks invloed heeft dwingt. levensbeloosheid is groot. Dit kan naar de illegale straathandel op aangesproken. cannabisgebruiker wel zeker voor xtc dreigend zijn (kans op stikken), • Het tekort aan grondstoffen of andere veel is de verslavingszorg met in combinatie met alcohol (MDMA) en speed (amfetamine) Door de jaren heen heeft d opgezet. Lokale en werkzame middelen. De afdeling Preventie, een breed preventiebelei voorbij. Het gehalte aan coffeeshops ook dan onmogezal nu d dit preventiebelei Voorlichting en Advies stoffen is weer toegenomen. nationale politiek dreigen voor de maar nadelige gevolgen in 2011 doorgaan met intensieve • Ketaminegebruik is gestegen. lijk te maken, met alleen Daarnaast leven voorlichtingsactiviteiten. • Alcohol wordt in het uitgaans volksgezondheid. mediciandere drugs. wordt de behandeling met vaker gecombineerd met verder nale GHB (zie achterpagina)
eleid, de drugsmarkt, het zerotoleranceb middelen De schommelingen op de en samenstelling van sommige risicofactoonzekerheid over de kwaliteit op de jeugd zijn maar enkele en de druk van de commercie te houden en in te om de trends in de gaten ren. Het is dan ook cruciaal is. springen waar dat nodig
s Dorpmans, ctie: Femke de Blijzer, Charle Leon de Leijer Edwards, Roel Hermanides, Inventief) redactie), Jules Pulles (Het ybo Vons (Wybo Vons Journalistieke
ucties). en Leon de grafie: Maria van der Heyden r. © Tilburg uctie: Het Inventief 2011
verbeterd.
‘Er is altijd hoop op herstel’
cliënten aan het woord in haar personeelsblad Samenloop en op haar website.
steeds vaker te worden ijk wordt, lijkt door jongeren maar er zijn zeker gevaren. is en wat ronduit levensgevaarl er voor veel jongeren bij, gezellig en recreatief gebruik experimenteren hoort De grens tussen wat nog rol in jeugdculturen en drugs spelen een grote opgezocht. Alcohol en
monitoren we Vanuit deze kernwaarden ontwikkelingen in ook continu de trends en we niet alleen middelengebruik. Zo kunnen maar ook een ons aanbod actueel houden, ijk debat rol spelen in het maatschappel en ongevraagd over verslaving. Gevraagd de media, vanuit het geven wij, met name in id, onze perspectief van de volksgezondhe andere rond onder mening over het beleid en zero coffeeshops, GHB, comazuipen het als taak om een tolerance. Ook zien we en verslaafrealistisch beeld van verslaving den te presenteren.
Verpleegkundig Specialisten zijn een meerwaarde
doelgroepen zoals cliënten, hun omgeving en bij geïnteresseerden. GGz Breburg laat
‘out ga an’?
in een razend De samenleving verandert middelen op de tempo. Er komen nieuwe doelgroepen markt, er dienen zich nieuwe en preventieaan en nieuwe behandelTegelijkertijd methodes worden ontwikkeld. zorg, preventie en staan de budgetten voor steeds meer onder verslavingsreclassering n verandeontwikkelinge deze al druk. Door wensen van onze ren de verwachtingen en en cliënten. financiers s, opdrachtgever
lot
Leerlingen bezoeken Bosnië
kers van GGz Breburg in hun functioneren maar vinden ook de aansluiting bij andere
Of
Innov eren
vast een vooruitblik wordt gegeven naar een lichte restyle van de communicatieproducten van de instelling. Ontwerper Heleen Verhoeven verzorgde het frisse nieuwe uiterlijk, dat een voorbode is voor de komende relatiemagazines Inzien van Novadic-Kentron.
jAARBERiCHt 2010
08-04-11 11:16
Kleurrijk jaarbericht Het Spectrum KleurrijK 2010 Het nieuwe wooncomplex De Prinsemarij
Hospice De Patio
2
2
Jubilarissen
3
Ambities In de zorg komt tegenwoordig veel op ons af. Met een beschuldigende vinger wordt dan vaak naar “Den Haag” gewezen. Daar verzinnen ze maar van alles en wij moeten het uitvoeren, een project van maken, implementeren of gewoon domweg volgen. Ik vraag me soms, eigenlijk best vaak, af of ze daar in Den Haag wel weten dat er hard gewerkt wordt en dat alle regels en procedures echt niet zo één, twee, drie zijn na te leven. Dat hard werken en al die nieuwe eisen en wensen slecht samen gaan. Op andere momenten ben ik dan eerlijk en constateer dat we er met z’n allen ook wel beter van worden, van al die voorschriften; maar inderdaad, wat kost het een tijd en moeite. Dan bekruipt ook een ander gevoel mij: slaat al die regelzucht de creativiteit niet dood? Zouden medewerkers niet een beetje murw zijn van alles wat van bovenaf al moet en zouden ze dan niet denken, het is wel goed, ik ga zelf niet ook nog eens allerlei leuke, verstandige of kwaliteitsverhogende projecten verzinnen? Zouden de overheidsbemoeienissen niet de ambities doven
van de mensen die de zorg ècht maken? Dat zou nog veel erger zijn dan alle oekazes uit Den Haag kunnen goedmaken! In Het Spectrum merk ik dat niet. Bij al het overleg dat ik heb valt altijd weer op dat mensen vooruit willen. Soms wat harder, soms wat zachter, maar altijd verder. Niet stilstaan, maar de toekomst mee helpen vormgeven, invloed uitoefenen op de richting die de afdeling op moet, die de locatie op moet of zelfs die Het Spectrum op zou moeten en dan vooral ook daar zelf een rol in willen spelen. De ambities van de medewerkers zijn niet gedoofd. Dat zie je ook aan het steeds groeiende aantal mensen dat lang en tevreden in dienst is. Soms wordt dat saai genoemd; ik denk het niet, mensen die hier lang zitten, zijn meegegroeid en hebben mede vorm gegeven en blijven belangstellend naar de ontwikkelingen. Kijk maar naar het interview in deze Kleurrijk. Drie mensen, samen 90 jaar in dienst, maar nog vol ideeën en ambities. Mooi! ir. C.J. Nierstrasz, directeur/bestuurder
Zorgbrede Governancecode Het Spectrum werkt volgens het boekje! Stichting Het Spectrum werkt met overheidsgeld. Het is dan ook vanzelfsprekend dat de Raad van Toezicht van Het Spectrum transparant moet zijn als het gaat om organisatie, werkwijze en besteding van deze gelden. Voor bestuurders en toezichthouders in de gezondheidszorg is voor dit doel een Governancecode ontwikkeld. Deze code bevat richtlijnen voor het goed besturen van en toezicht houden op een zorgorganisatie. De Raad van Toezicht van Het Spectrum heeft deze code direct een plek gegeven in het kader van de bestuurlijke spelregels. Op deze manier wordt gegarandeerd dat er sprake zal zijn van goede bestuurlijke verhoudingen, dat belangenverstrengeling niet wordt getolereerd en dat adequaat rekenschap wordt afgelegd over het gevoerde (financiële) beleid. Ook zet de code aan tot nadenken over en evalueren van het eigen functioneren en als gevolg daarvan verdere professionalisering van de samenwerking tussen bestuurder en toezichthouders.
Stichting Het Spectrum, een zorginstelling uit Dordrecht, bestaat uit een verpleeghuis, twee zorgcentra
Bedrijfshulp 4 verleners
Het Spectrum in het kort
en een hospice. In het jaarbericht 2010 met als titel Kleurrijk, wordt er deze keer met name aandacht
Stichting Het Spectrum bestaat uit verpleeghuis De Sterrenlanden, de zorgcentra Thureborgh en Vreedonk en hospice De Patio. Het hospice biedt plaats aan mensen die in een terminale levensfase verkeren en niet thuis of in het ziekenhuis kunnen of willen blijven om te sterven. Daarnaast levert Het Spectrum diverse vormen van extramurale zorg- en dienstverlening. De Sterrenlanden beschikt over een revalidatieafdeling en een palliatieve afdeling. Ook is hier het Multi Functioneel Zorgcentrum gevestigd waar dagbehandeling en deeltijdopname mogelijk zijn. In de zorgcentra Thureborgh en Vreedonk bevinden zich zogenaamde zware zorgafdelingen, bedoeld voor bewoners die vanwege een lichamelijke of geestelijke achteruitgang extra zorg behoeven. Dankzij de diverse zorgvormen binnen Het Spectrum is het mogelijk dat de zorg de cliënt volgt. Als het ziektebeeld een andere verblijfsomgeving vraagt, zijn overplaatsingen tussen de locaties mogelijk. De keten van thuisbegeleiding, dagbehandeling, interval- of deeltijdopname en intramurale opname maakt dat de overgang van huis naar d efinitieve opname “op maat” kan plaatsvinden. Dit geldt zowel voor somatische als psychogeriatrische cliënten. Op het terrein van De Sterrenlanden is kinderdagverblijf De Sterretjes gevestigd.
geschonken aan de medewerkers van de organisatie die de zorg écht maken en daarin ambitieus zijn. Daarnaast wordt er extra aandacht besteed aan een nieuw wooncomplex en de hospice. Het Inventief
Van erebaantje naar serieus vak
verzorgde voor het vierde jaar deze uitgave en maakte dit wederom tot een kleurrijk geheel. Binnen
De Raad van Toezicht van Stichting Het Spectrum bestaat uit vijf personen. Zij zijn uiteindelijk verantwoordelijk als het gaat om het leveren van goede prestaties ten behoeve van zorgvragers, medewerkers en andere belanghebbenden (stakeholders). De directeur/bestuurder is, als operationeel verantwoordelijke, voor hen het aanspreekpunt. Wat was hun motivatie om toezichthouder van Het Spectrum te worden? Wat waren hun verwachtingen vooraf en wat betekent Het Spectrum inmiddels voor hen? Ria is IC-verpleegkundige van origine. Haar wens was om haar kennis en ervaring breder in te zetten en zo haar maatschappelijke betrokkenheid meer vorm te geven. Iman heeft voornamelijk in de ziekenhuissector ervaring opgedaan met besturen en toezicht houden. Zijn ervaring verbinden aan het toezicht houden op een zorginstelling voelt voor hem bijna als een morele verplichting. Bert kende, als bestuurder van het Albert Schweitzer Ziekenhuis, Het Spectrum reeds als een goede en betrouwbare zorgaanbieder en zag een rol als toezichthouder als een mooie kans om de organisatie beter te leren kennen.
1
Erik heeft gewerkt bij het Ministerie van VWS en als concerncontroller bij een instelling voor psychiatrie en verslavingszorg. Verder adviseerde hij wethouders over diverse aspecten van zorg en wonen. Hij voelt zich zeer betrokken bij zorg voor mensen
9826_Jaarverslag_2010_def.indd 1
in kwetsbare situaties. Zeker nu de financiering van de zorg onder grote druk staat denkt hij graag mee om Het Spectrum financieel gezond te houden. Peter heeft jarenlang een bedrijf geleid en is nu zelfstandig ondernemer. Hij vindt het belangrijk om naast deze commerciële activiteiten ook maatschappelijk verantwoord actief te zijn. De gezondheids- en ouderenzorg was voor hem onbekend terrein en dus een uitdaging.
“Mijn” Spectrum Nieuwe inzichten op het gebied van zorg, wet- en regelgeving maken voor Ria het werk als toezichthouder meer dynamisch dan zij voorheen had kunnen vermoeden. Een prettig en verantwoord leefklimaat voor de zorgvragers blijft het uitgangspunt van haar inzet. Iman probeert zijn rol als voorzitter vooral
drie weken nadat tekst en beeld compleet waren, lag dit blad op de deurmat.
Van links naar rechts: P.A. (Peter) de Graaf, R. (Ria) van der Pluijm, drs. D.V. (Erik) van Straalen, dr. S.A. (Bert) Kluchert en mr. I.M. (Iman) Braal. vanuit een professionele invalshoek te beoefenen en wil daarbij gepaste afstand bewaren. Evenwel ervaart hij de contacten met bestuurder en medezeggenschapsorganen als prettig en is Het Spectrum voor hem een vertrouwde instelling met een goede naam. Het Spectrum is een dynamische zorgorganisatie met oog voor kwaliteit en veiligheid voor haar cliënten, concludeert Bert. De regelmatige contacten met de Centrale Cliëntenraad en de Ondernemingsraad zijn voor hem een verrijking. Erik ervaart dat het management zich goed voorbereidt op nieuwe ontwikkelingen, zoals de
zorgzwaartebekostiging, en heeft warme herinneringen aan zijn gesprekken met zorgvragers tijdens een werkbezoek of nieuwjaarsreceptie. De treinreis vanuit Amsterdam heeft hij hier graag voor over.
#2
kracht’ van de cliënt. De verhalen van cliënten bevestigen niet alleen de medewer-
g
UItgaan
ders. Laura bezweek opnieuw zwaar depressief. Inmiddels rug. tweede detox achter de keer, onder meer met angstarts choses. “Ik dacht dat een Zo gek gen met een overdosis. nu afbouwen. Daarom is het nu door ”, zegt ze beslist. “Ik ga eling om aan mijn onzekerheid wil nieuwe vrienden maken. nog oude vriendenkring heeft an zich laten horen. Bovendien ijwel allemaal GHB. Heel
bruikers zoeken steeds
verslaviNgszor Netwerk voor
van NovadicDe jaarverslaglegging 2010 delen. Naast dit Kentron bestaat uit drie er het jaardocubeknopte jaarbericht zijn verantwoording ment maatschappelijke Het jaaren de gemeentelijke bijlagen. op het model van document is gebaseerd Het bestaat uit het Ministerie van VWS. een jaareen maatschappelijk verslag, gemeentelijke rekening en bijlagen. De de zeven over bijlagen zijn rapportages nt. U centrumgemeenten in Noord-Braba g 2010 op vindt de complete verslagleggin www.novadic-kentron.nl.
psychoses
(24). ”, roept Laura Konings het xperimenteerde ze voor oelde zich zelfverzekerd, kig’, waardoor ze al snel kon GHB ging gebruiken. Dat de GHB nam ze onopvallend e in een waterflesje. merkte ik dat ik echt ebruikte het om het uur. ekte dat toen ik met stuipbank lag te stuiteren. Vrij k bij Novadic-Kentron terecht n detox. Maar ik heb toen an een vervolgbehandeling, nooit vertuigd was dat ik het en.”
Samenloop
De mix van kennis en ervaring die er onder de leden van de Raad van Toezicht bestaat, geeft Peter het gevoel dat ieder op zijn gebied een nuttige bijdrage levert aan het geheel. Volgens hem loopt Het Spectrum succesvol spitsroeden om binnen alle regelgeving en beperkte budgetten op professionele wijze de zorgvrager centraal te stellen.
06-04-11 10:56
Ouderenzorg maakt inhaalslag De ouderenzorg heeft zich de afgelopen jaren intensief ontwikkeld. Instellingen hebben een inhaalslag gemaakt en zorgen dat ouderen midden in het leven blijven staan. Ze bieden individuele ondersteuning op maat en persoonlijke aandacht. Op de nieuwe website www.ouderenzorgutrecht.nl geven ruim dertig Utrechtse zorginstellingen die zijn aangesloten bij koepelorganisatie IVVU, een actueel beeld van de ouderenzorg. Sleutelwoorden zijn modern en gastvrij.
Huisstijlen kunnen soms heel lang meegaan en toch modern blijven.
Het logo van KLM stamt bijvoorbeeld al uit 1962.
16-06-11 09:37