1. HOE GAAN WE VERDER?

VERVOLGCURSUS LIEDBEGELEIDING OP GITAAR

–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

1. HOE GAAN WE VERDER? Je hebt de basiscursus ‘Liedbegeleiding op Gitaar’ met succes afgerond. Als het goed is, kun je nu een aantal akkoorden en slagjes spelen die in bekende nummers en ook in liedjes uit Eigenwijs voorkomen. Deze vervolgcursus gaat verder. We zullen ons intensiever met het grijpen en wisselen van akkoorden bezighouden. Andere aanslagmanieren van de rechterhand komen aan bod. We gaan leren hoe je de op noten gezette melodie uit Eigenwijs op de gitaar speelt, zonder deze eerste in tabulatuur te hoeven overzetten. En we gaan het hebben over de logica achter de akkoorden, hoe komt het dat zo veel nummers met maar drie akkoorden te begeleiden zijn… 1.1 pak de gitaar weer op In de eerste oefeningen speel je bekende akkoorden. Je ziet in onderstaand voorbeeld een vierkwartsmaat met daarin telkens vier noten. Die noten zijn telkens de laagste noten van het akkoord. De akkoorden zijn naar deze noten genoemd. In de eerste maat hebben we vier keer de e, in de tweede maat vier keer de a, etc. Je hoeft op zich die noten nog niet te lezen, want het gaat om de al bekende tekens: het akkoordsymbool, het bijbehorende akkoorddiagram, en de tekens voor open neerslag. Hoe oefenen? ! controleer of je de juiste vingerzetting voor een akkoord hebt aan de hand van de akkoordtabel die je al kent van de basiscursus en die aan het eind van deze les nog eens is weergegeven. ! speel langzaam, maar ritmisch ! speel elke oefening een paar keer achter elkaar. Wees in het begin niet al te kritisch op bijgeluiden. 1.1.1

1.1.2


1.1.3

1.1.4

1.1.5

1.1.6

–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL


–

1.1.7

1.1.8

1.2

Trivia

Paul Simon (Simon and Garfunkel) 1. Welk akkoord denk je dat Paul hier grijpt?

2. Heeft deze gitaar nylon of stalen snaren?

3. Wat zijn dat voor randen rondom het klankgat?

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

1.3 M’n tantes bloes Aan het lied M’n tantes bloes (blz. 306) ligt een akkoordschema ten grondslag dat tot de meest populaire in de muziek hoort: het 12-maten bluesschema (vandaar: bloes). De blues is de oorsprong van een groot deel van de popmuziek. Het (uit het hoofd) kunnen spelen van een zgn. twelve-bar blues behoort tot de basisvaardigheden van elke gitarist. Voor ons doel is het bluesschema ook van belang omdat het zich leent voor het zelf schrijven van een tekst, waarbij het akkoordenschema vorm geeft aan de begeleiding. 1.3.1 Hoe veel maten tel je eigenlijk op blz. 306? 1.3.2 Speel en zing het lied, waarbij je elk akkoord vier keer strak in de maat speelt. Hoe veel ‘ruimte’zit er nog tussen de akkoordwisselingen? Pas je tempo daar op aan.

1.4 het meest standaard bluesschema Het meestgebruikte bluesschema wijkt maar weinig af van M’n tantes blues. Het is hieronder weergegeven. De laatste vier maten worden de turnaround genoemd, omdat het schema veel keer herhaald wordt (N.B. de leesrichting is A-D7-A etc)

A

D7

A

A7

D7

D7

A

A7

E7

D7

A7

E7

1.4.1 Speel het bluesschema op dezelfde manier als M’n Tantes bloes en probeer het uit je hoofd te leren.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken X = losse snaar die niet mag meeklinken. A Am A7

B

Bm

B7

C

Cm

C7

D

Dm

D7

E

Em

E7

F*

Fm

F7

G

Gm

G7

www.gitaarinfo.nl *eigenlijk: Fmaj7


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2. TECHNIEK, ELVIS, TRIVIA, ANGIE We steken wat tijd in het doen van een paar technische oefeningen. Dit zijn pure bewegingsoefeningen, trainingen voor de vingers van beide handen. Het zijn voor veel leerlingen meestal niet de meest favoriete bezigheden, maar je kunt ze heel goed tijdens het tv-kijken doen. 2.1 linkerhand Voor de duidelijkheid: ik ga er hier van uit dat je een rechtshandige gitarist bent. Sla je met links aan, dan doe je deze oefeningen met de rechterhand. De volgende oefeningen staan in tabulatuur. Speel niet te snel, plaats de aangegeven vingers goed achter de fret. Speel elke oefening 5x achter elkaar. 2.1.1

2.1.2

2.1.3

2.1.4


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2.2 Elvis in drie ronden 2.2.1 Eerste ronde: Speel de onderstaande tab. Hoe heet dit ook weer?

2.2.2 Tweede ronde: de tekst met de akkoorden: C D7 Love me tender love me sweet G7 C Never let me go C D7 You have made my life complete G7 And I love you so

C E7 Love me tender love me true F C All my dreams fulfill C D7 For my darling I love you G7 C And I always will

slagvoorbeeld per maat (per akkoord twee maten)

1

2 e

3

4 e


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2.2.3 Derde ronde: laat je creativiteit de vrije loop en schrijf een eigen tekst bij de bestaande melodie en akkoorden. Deze opdracht mag je met zijn tweeën doen. Uiteraard mag je je song de derde les ten gehore brengen! C D7 …………………………………………………….. G7 C …………………………………………………….. C D7 …………………………………………………….. G7 …………………………………………………….. C E7 ……………………………………………………… F C ……………………………………………………… C D7 ………………………………………………………. G7 C ……………………………………………………….


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2.3. meer techniek voor de linkerhand 2.3.1 In deze oefeningen speel je de tonen in de vakjes (posities) 1 t/m 12 per snaar. Doe dit meteen met de juiste vingerzetting: telkens wijsvinger-middelvinger-ringvinger-pink (1-2-3-4) van de linkerhand. Als je bij het vijfde vakje komt, begin je opnieuw: 1-2-3-4, en bij negende vakje nogmaals.

2.3.2 Gelijk aan 2.3.1, maar nu op de tweede snaar.

2.3.3 Nu op de derde snaar.

2.3.4 Nu doe je de oefening in de omgekeerde richting. Je begint met de pink in het twaalfde vakje en schuift die, nadat je het eerste rijtje 4-3-2-1 hebt afgemaakt, die door naar het achtste vakje.


2.4

–

OTTO HARMS

–

Trivia

1. Is dit een nylonsnarige of een staalsnarige gitaar?

2. Waarom ontbreekt er een stuk aan de onderkant van de gitaar…..?

2.5. Angie Prachtig nummer van de Rolling Stones om je akkoorden op te oefenen. Slagvoorstel 1:

slagvoorstel 2:

WWW.GITAARINFO.NL


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

[Am]Angie, [E]Angie [G]When will those [F]clouds all disap[C]pear? [Am]Angie, [E]Angie [G]Where were the [F]ladies from [C]here? With no [G]loving in our souls and no [Dm]money in our [Am]coats [C]You can't [F]say we're satisf[G]ied [Am]Angie, [E]Angie [G]You can't [F]say we never [C]tried

[Am]Angie, you're [E]beautiful...yes [G]but ain't it [F]time we said good[C]bye [Am]Angie, I still [E]love you [G]Remember [F]all those nights we [C]cried All the [G]dreams we held so close Seem to [Dm]all go up in [Am]smoke [C]Oh let me [F]whisper in your [G]ear [Am]Angie, [E]Angie [G]Where were the [F]ladies from [C]here? Oh [G]Angie don't you weep All your [Dm]kisses still taste [Am]sweet [C]I hate that [F]sadness in your [G]eyes but [Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]time we said good[C]bye...ya With no [G]loving in our souls and no [Dm]money in our [Am]coats [C]Oh you can't [F]say we're satis[G]fied but [Am]Angie, I still love you [E]baby [G]Every where I [F]look I see your [C]eyes [Am]There ain't a woman that comes [E]close to you [G]Come on [F]baby dry your [C]eyes [Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]good to be a[C]live [Am]Angie, [E]Angie [G]They can't [F]say we never [F]tr[E]ie[Dm]d [C]


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

3. AKKOORDSCHEMA’S MET BEGELEIDING Hieronder volgt een aantal akkoordschema’s, die je kunt oefenen met op de achtergrond een begeleidingsband (mp3). Probeer elk schema tenminste een keer compleet te kunnen spelen zonder dat dat noemenswaardige problemen oplevert, zoals het overpakken van bepaalde akkoorden. De mp3 begint met een paar tikken vooraf, zodat je exact op de tel kunt meespelen. Elke cel in de tabel stelt een maat van vier tellen voor. Het slagvoorstel kun je aanhouden,maar is niet verplicht, zolang je je maar aan het metrum van de 4/4 maat houdt. 3.1. Am Am

D7 D7

Am C

D7 E

4x herhalen; slotmaat: Am

3.2. A A

A A

D E

D E

4x herhalen; slotmaat: A

3.3 (Bluesschema in A) A D E

A D D

A7 A A

A7 A A



–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

3.4

G Am

G Am

Em D7

Em D7

4x herhalen; slotmaat: G

3.5 3.3 (Bluesschema in E) E7 A7 B7

A7 A7 A7

E7 E E7 3x herhalen

Deze oefeningen komen uit een serie boeken (twee delen) van Michiel Merkies, genaamd ‘Slaggitaar’. Beslist een aanrader als je, buiten deze cursus om, verder wilt oefenen.

E7 E7 E7


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

4. BARRE…..Imagine Het gebruik van barre-akkoorden betekent weliswaar het aanleren van een greep, die door velen als lastig, zo niet onmogelijk wordt ervaren, maar het opent ook nieuwe mogelijkheden waar het het grijpen en begrijpen van akkoorden betreft.

4.1 voorbereidende barré-oefening 4.1.1 Speel onderstaande oefening een aantal keren. De vingerzetting voor de linkerhand is dezelfde als de aangegeven vakjes; losse snaar-wijsvinger-ringvinger. Speel de oefening ook afwaarts in dezelfde volgorde (0-1-3)

4.1.2 Deze oefening is gelijk aan de vorige, maar je begint in het derde vakje (de derde positie).


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

4.1.3 Probeer nu het volgende akkoordenschema, waarbij je het G-akkoord in deze vorm gebruikt:

Het schema is in een 4/4 maat. Gebruik om te beginnen een eenvoudige slag, probeer daarna het ritme zelf in te vullen C

G

D

Em

etc…..

4.1.4 Aansluitend de volgende oefening, die komt uit Slaggitaar deel 2. Let er weer op dat je het Gakkoord speelt zoals boven aangegeven. C D

G Em

C C

G G

Op de bijbehorende mp3 (414.mp3) wordt het schema 3x herhaald.

4.1.5 Nu kun je zien waar al deze oefeningen voor dienen: het verkrijgen van de juiste positie van de linkerhand om een barré te grijpen. Op het moment dat je een Gakkoord zoals boven goed kunt grijpen, hoef je alleen nog maar de wijsvinger ‘neer te leggen’ , de druk iets te verhogen...........en je hebt een barré-akkoord.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

4.2 John Lennon – Imagine nieuwe akkoorden:

Cmaj7

Dm7 (twee mogelijke vingerzettingen)

De zgn. slash-akkoorden Dm7/C en G/B betekenen dat het akkoord een andere bastoon krijgt. Handig voor de bassist om te weten, maar ook als gitarist kun je er rekening mee houden. Niettemin houden we nu gewoon het bekende akkoord (Dm7, G) aan.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5. Barré gebruiken, tokkelen, famous songs..... Het grijpen van een akkoord met een barré is voor de meesten niet gemakkelijk. Het duurt ook behoorlijk lang voordat je de techniek onder de knie hebt. Raak niet ontmoedigd doordat een akkoord met barré in het begin zo slecht klinkt. Je moet de positie van je wijsvinger en de hoeveelheid druk die je moet uitoefenen door veel experimenteren je eigen maken. Een combinatie van geduld, tijd en de juiste oefening kan binnnen een half jaar tot een redelijk functionele barré leiden, om je maar een indicatie van tijd te geven. 5.1 echte barré-akkoorden 5.1.1 Hiernaast een diagram van het F-akkoord met barré . Probeer Imagine nu eens met deze F.

5.1.2 Van de barré-akkoorden is F nog een van de meest lastige, dat komt omdat de snaarspanning in het eerste vakje hoog is. Je moet daarom meer druk geven dan dat je dezelfde greep in het 7e vakje speelt. Groot voordeel van barré-akkoorden is, dat ze opschuifbaar zijn, omdat er geen losse snaren meer in voorkomen. Als je het F-akkoord in zijn geheel twee vakjes zou verschuiven, waarbij dus de barré in het tweede vakje zou komen, zou je een akkoord krijgen dat de naam G draagt. Een vakje hoger (naar je toe) betekent namelijk dat je een halve toon hoger gaat spelen. Vergelijk dat met de piano: een halve toon hoger betekent daar: van de witte toets naar de ernaast liggende zwarte toets gaan. De eerste witte toets links is een c, de zwarte er direct naast is de cis. Daarnaast komt de d, dan de dis etc.

F

Fis

G

Gis

A

Ais

B

C

Cis

D

Dis

E

Op de gitaar is de lage, losse snaar een E. De noot in het eerste vakje is een f, dan een fis, dan een g, etc. Grijp je een barré-akkoord, gelijk aan het F-akkoord in het 5e vakje, dan heb je een A-akkoord.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

Dit stukje theorie heeft het volgende praktische doel: Het b-akkoord en het bes-akkoord zijn berucht vanwege hun moeilijkheid. Er is eigenlijk geen mogelijkheid ze op een eenvoudige manier te spelen. In veel akkoordtabellen zie je ze onvolledig weergegeven. Als je het F-akkoord kunt, kun je ‘eenvoudig’ het b-akkoord spelen door de hele greep te verplaatsen naar het zevende vakje. En het bes-akkoord bevindt zich in het zesde vakje. Let in onderstaande diagrammen op het cijfer voor de barré, die het vakje aangeeft.

Bes

B 5.1.3 Speel en benoem de F-greep: vak 3 5 7 8 10

naam

5.1.4 Welk bekend nummer hoor je als je achter elkaar F-greep in de volgende vakjes speelt? (de foto geeft een ‘kleine’ hint) 1-4-6, 1-4-7-6 1-4-6 4-1


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5.2. tokkelen …oftewel de benaming voor het met de vingers van de speelhand (rechterhand voor de meesten) achter elkaar aanslaan van de snaren, als je een akkoord speelt. 5.2.1

In dit stukje tab speel je achter elkaar losse snaren. De letter geeft de duim of een van de vingers van de speelhand aan. Probeer zo regelmatig mogelijk aan te slaan.

5.2.2 Grijp nu een E-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. 5.2.3 Grijp een Em-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. Hoor je eigenlijk verschil? Waarom niet? 5.2.4 Grijp een Am-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab links. Het enige verschil is de (bas-)snaar, welke je met de duim aanslaat.

5.2.5 Grijp een C-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.4 5.2.6 Grijp een D-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab links.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5.2.7 De conclusie van deze oefeningen is: de naam van het akkoord bepaalt welke bassnaar je met de duim moet aanslaan. Bij een E-akkoord hoort de laagste (6e) snaar. Dat geldt trouwens voor alle Eakkoorden, dus ook Em, E7, E9, etc. Onderstaande tabel helpt je te bepalen welke snaar je met de duim moet aanslaan bij welk akkoord. snaar E (6e) A (5e) D (4e)

akkoorden E, F, G A, B, C D, E, F

Je ziet dat je bij E en F twee mogelijkheden hebt. Dat betekent dat je kunt kiezen. 5.3 The House of the Rising Sun The House of the Rising Sun, oorspronkelijk van de Britse band The Animals (zie ook de mp3), maar door veel groepen gecovered, is een van de mooiste nummers om te tokkelen. We gaan eerst de akkoorden bekijken:

5.3.1 Speel de akkoorden achter elkaar, waarbij je elk akkoorden 6 tellen laat duren. Voor de F neem je het F-akkoord met de barré, als dat al gaat, of anders de al eerder gebruikte Fmaj7 !

5.3.2 Oefen de aanslagmanier zoals de tab in 5.2.1, en bepaal welke bassnaar je moet aanslaan aan de hand van de tabel in 5.2.7. Schrijf eventueel boven het akkoord welke snaar dat moet zijn. Als dit lukt, kun je eens proberen mee te zingen.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5.4 famous songs.... Je hebt nu genoeg akkoordkennis om bekende nummers, waar de akkoorden boven de tekst staan, te spelen. De meeste nummers zijn op internet te vinden. Even googelen op bijvoorbeeld knocking on heavens door chords levert vrijwel altijd het gewenste resultaat op. We zullen het begin van die bekende nummers bekijken.

5.4.1 Knockin’ on Heavens Door G D Am7 .. Mama take this badge off of me G D C .. I can't use it any-more G D Am7 . It's getting dark, too dark for me to see G D C (D) . I feel I'm knockin on heaven's door___ CHORUS: G .. Knock, G .. Knock, G .. Knock, G .. Knock,

D knock, knockin' D knock, knockin' D knock, knockin' D knock, knockin'

Am7 on heaven's door C (D) on heaven's door___ Am7 on heaven's door C (D) on heaven's door___

5.4.2 Let it Be Zie 4.2 voor uitleg over het slash-akkoord (C/e) C G Am F When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me C G F C/e Dm C Speaking words of wisdom, let it be C G Am F And in my hour of darkness, She is standing right in front of me C G F C/e Dm C Speaking words of wisdom, Let it be Am G F C Let it be, let it be, let it be, let it be C G F C/e Dm C Whisper words of wisdom, let it be

5.4.3 Another Brick in the Wall Dm We

don't

Dm We

don't

need

no

education,

need no thought control,

Dm No dark sarcasm in the classroom. Dm G Teacher leave them kids alone.

G Hey, Teacher!

Dm Leave them kids alone.

F C Dm All in all it's just an - other brick in the wall. F C Dm All in all it's just an - other brick in the wall.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6. Welke akkoorden, Waar en Wanneer Dit hoofdstuk kun je het beste zien als een uitdaging. Ik zal proberen een stukje theorie achter de akkoorden en het gebruik van akkoorden in muziek uit te leggen. Daarna komen een paar praktijkopdrachten. 6.1 Row Row Row Hieronder drie versies van een bekend liedje. Probeer ze alle drie eens uit en bepaal welke de beste is en waarom A Row, row, row your boat

A Row, row, row your boat


Gently down the stream.



Merrily, merrily, merrily, merrily



C A Life is but a dream.

E A Life is but a dream.

D A Life is but a dream.

6.2 Kleur Een muziekstuk staat altijd in een bepaalde toonsoort. Een toonsoort laat zich vergelijken met een kleur. Stel, je wordt gevraagd de kleuren te bepalen van het interieur van een kamer. Waarschijnlijk zul je kiezen voor één overheersende kleur, en enkele daarbij passende kleuren. Muziek werkt ook zo: je werkt met tonen en akkoorden die bij elkaar passen. Net als bij het inrichten van een kamer speelt je persoonlijke smaak daarbij een rol. Dat is dan ook de vrijheid die je hebt als bedenker van een een nieuw muziekstuk. 6.2.1 Welke combinatie spreekt jou het meeste aan?

6.3 toonsoort vaststellen De toonsoort waarin een muziekstuk staat kun je vaststellen aan de hand van het begin- en het slotakkoord. Als je de bundel Eigenwijs op willekeurige plaatsen openslaat zul je vrijwel overal zien dat het begin- en het slotakkoord gelijk zijn. In al deze gevallen kun je met 99% zekerheid zeggen dat de toonsoort dezelfde naam draagt als deze akkoorden.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

Voorbeelden: Lied Floortje de Cavia (63) Ris Ras Rijs (120) Garnalenlied (222)

begin- en slotakkoord C D Dm

toonsoort C majeur D majeur D mineur

C majeur noem je gewoonlijk: ‘C’ ; in de klassieke muziek spreek je over ‘C grote terts, afgekort tot C gr.t. D mineur wordt gewoonlijk ook als zodanig genoemd; in klassieke muziek spreek je ook wel over d kleine terts, afgekort d kl.t 6.3.1 Karakters verschillen: tonaliteit Het verschil tussen majeur-tonaliteit en mineur-tonaliteit is het karakter van de muziek.

Majeur is

!

Mineur is

"

De tonaliteit bepaalt het overheersende karakter van een muziekstuk. Dat betekent overigens niet dat in mineur-muziek alleen mineurakkoorden (Am, Em, Cm etc.) voorkomen (en omgekeerd evenmin: in majeur-muziek komen ook mineur akkoorden voor). 6.3.2 Doe Maurice de Hond na Doe even je eigen onderzoek: sla willekeurig tien bladzijden open van Eigenwijs en bepaal welke tonaliteit in de meerderheid is in dit boek. Trek daaruit je conclusie: waarom is dit zo? 6.4 Welke tonaliteit kies je? Straks ga je een lied maken. Daarbij hoort tekst, melodie en akkoorden. Bij het bepalen van de tonaliteit, majeur of mineur, ga je uit van de inhoud van het lied. 6.4.1 Bepaal aan de hand van de volgende titels welke tonaliteit er het best bij past: De dood van de cavia Vakantie aan zee Kerstmis Onderweg naar Morgen Schoonmoeder, kom op bezoek Je zult merken dat het lang niet altijd eenvoudig is het karakter van een stuk te bepalen. Maar daarbij moet je ook bedenken dat alle metaforen die we gebruiken (kleur, zonnetjes etc.) een beperkte waarde hebben. Muziek is nu eenmaal een ‘taal’ (weer zo’n vergelijking) zonder woorden.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6.5 Akkoorden kiezen: de toonsoort Goed, je hebt een tekst over vakantie aan zee, dat wordt een vrolijk lied, dat in majeur komt te staan. Welke akkoorden ga je nu kiezen. Daarvoor moet je eigenlijk eerst een melodie hebben......of kan het ook andersom? Eerst de akkoorden, waarna de melodie ‘vanzelf’ komt? Dat is wat we moeten ontdekken in deze cursus. Bij het kiezen van de akkoorden is van doorslaggevende betekenis de hoogte waarop je, en de kinderen in de klas, het lied straks kunt zingen. Eigenwijs is weer een goede leidraad: nogal wat liedjes beginnen en eindigen met het G-akkoord, en staan dus in de toonsoort G (lees 6.3 nog een keer als je dit niet begrijpt) Dat is kennelijk goed zingbaar. Een toonsoort wordt vertegenwoordigd door een toonladder. Bij de toonsoort G hoort de toonladder van G:

G

A

B

C

D

E

Fis

G

Al deze tonen vormen het kleurenpalet waarmee je mag werken. Ze zijn ook de namen van de akkoorden die je in de toonsoort G goed kunt gebruiken (goed ‘kleuren’):

G

Am

Bm

C

D/D7

Em

Fisº

G

G

A

B

C

D

E

Fis

G

6.5.1 akkoorden in de majeur-tonaliteit Wat voor akkoorden hebben we nu in de toonsoort G? Op de 1e en 4e plaats in de toonladder: majeurakkoorden Op de 2e, 3e, en 6e plaats: mineurakkoorden Op de 5e plaats: een dominantseptiemakkoord. Dit is een mix tussen majeur en mineur. Op de 7e plaats: een verminderd akkoord. Dit bijzondere akkoord laten we in deze cursus buiten beschouwing.

I

II

III

IV

V

VI

VII

I

G

Am

Bm

C

D/D7

Em

Fisº

G

G

A

B

C

D

E

Fis

G

6.6 Welke akkoorden worden veel gebruikt? De akkoorden op de 1e, 4e, en 5e plaats (als je zegt: de 1e, 4e, en 5e trap, klink je al bijna als een professional) worden heel veel gebruikt.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6.7 probeer het uit Speel eens de akkoorden in de toonsoort G in de volgende volgorde: !

I-IV-V-I

!

I-II-V-I

6.8 Analyse Zoek de volgende liedjes op in Eigenwijs en analyseer ze op de volgende punten: 1. Bepaal in welke toonsoort het lied staat. 2. Schrijf boven de akkoorden op welke trap van de toonladder ze staan. !

Ik heb een mooie grote bal (blz.30)|

!

Zie je de Kastanjes (blz 46)

!

De kermis (blz 85)

!

De krokodil (blz 72)

6.9 Componeer je akkoorden Hier volgen een paar versjes . Bepaal je toonsoort en plaats akkoorden op geschikte plaatsen boven de tekst.

2. 1. Hoor! De bel gaat Kom, de klas uit

Droom, droom, droom, Droom dat je groot bent! Droom, droom, droom,

Pak nu snel je jas

Droom dat je vrij bent!

En denk aan je tas

Droom, droom, droom,

Woensdagmiddag, we zijn vrij!

Droom dat je wakker bent Het is de hoogste tijd!


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6.10 akkoorden in de mineur-tonaliteit Als voorbeeld nemen we de toonsoort Dm. Deze toonsoort wordt vertegenwoordigd door een mineur toonladder, beginnend op d. Op de 1e ,2e en 7e plaats in de toonladder: mineurakkoorden Op de 3e en 4e plaats: majeurakkoorden Op de 5e plaats: een dominantseptiemakkoord. Dit is een mix tussen majeur en mineur. Op de 6e plaats: een verminderd akkoord. Dit bijzondere akkoord laten we in deze cursus buiten beschouwing.

I

II

III

IV

V

VI

VII

I

Dm

Em

F

G

A7

bº

Cism

Dm

d

e

f

g

a

b

cis

d

6.11 Versje in mineur

3. Ik zag eens een meneertje lopen Hij ging vast een krantje kopen Plotseling lag hij in de goot En in ’t krantje stond: meneertje is dood

Als je de akkoorden hebt bedacht, speel ze dan terwijl je zelf het versje hardop opzegt. Komt er al iets van een melodie bovendrijven?


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

7. Wat je zou moeten kunnen 7.1 De eisen voor het afsluitende tentamen van deze vervolgcursus zijn: ! ! !

Het spelen en zingen van een bekend nummer, dat we hebben behandeld in de vervolgcursus, of een lied uit Eigenwijs. Je mag zang en begeleiding verdelen in je groep, maar zorg er voor, dat het goed ingestudeerd overkomt. Streef naar kwaliteit, ook in de presentatie. The House of the Rising Sun, getokkeld. Een eigen lied voordragen. Schrijf een eigen tekst van minimaal 8 regels. Plaats akkoorden. Een melodie is mooi, maar niet verplicht.

7.2 Terugkijken Als we kijken naar de gevolgde lijn in de begincursus en de vervolgcursus kun je de volgende opbouw zien: gitaar stemmen/houding akkoorden lezen,symbolen herkennen aanslagmanieren de akkoorden spelen bij een lied uit Eigenwijs weten welke akkoorden je kunst verwisselen (A voor A7 bijv.) weten welke akkoorden je kunt weglaten bluesschema’s spelen speciale oefeningen voor de linkerhand barré meespelen met een CD arpeggio-bgeleiding (tokkelen) kleine harmonieleer een eigen lied maken

7.3 Vooruitkijken Hoewel deze cursussen nu zijn afgerond, is het ook een ‘open einde’, zoals ik in de eerste regels van de begincursus schreef. Ik hoop dat je doorgaat met gitaarspelen. Er zijn veel goede methodes waarmee je zelf aan de slag kunt. De methode Slaggitaar heb ik al genoemd. Wil je goed barré leren spelen, gebruik dan deel 2.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

7.4 Je raakt nooit uitgespeeld Tot slot geef ik je de tekst mee, waarmee ik op mijn website mensen antwoord op de vraag: hoe leer ik gitaarspelen?

Er zijn drie manieren om gitaar te leren spelen. De eerste twee: je leert het jezelf of je neemt les. Nu zou je verwachten dat ik hier alle nadelen van het jezelf aanleren van de gitaar ga opsommen om je toch maar vooral ervan te overtuigen les te nemen, maar dat doe ik niet. Ik sta niet negatief tegenover autodidactiek. Het gaat vaak gepaard met veel enthousiasme en plezier. Meestal heb je een groot voorbeeld voor ogen, een idool. Je wilt net zo goed worden als je idool. Een dergelijke idolatrie (in de positieve zin van het woord uiteraard), is volgens mij van onschatbare waarde. In praktische zin leidt de autodidactiek ook vaak tot een goede gehoortraining. Je luistert naar muziek die je wilt naspelen en via de methode van trial-and-error kom je vaak (niet altijd) tot de juiste combinaties op de gitaar. Als je les neemt, zal je leraar je, afgaande op zijn (haar) ervaring, warm maken voor de gitaar en het beste uit je halen door, over een langere periode, je muzikaliteit, je technische capaciteit en je aanleg voor de gitaar te peilen. Een leraar kan dingen voordoen, je uitleggen hoe muziek in elkaar zit en tips en trucs aan je doorgeven. In een goede lessituatie kun je op je leraar vertrouwen als het gaat om het bespreken van muzikale voorkeuren, je voortgang en eventuele factoren die het oefenen tijdelijk belemmeren (te veel (huis)werk bijvoorbeeld). Er wordt naar je geluisterd. De eerste twee manieren om gitaar te leren spelen hebben beide veel positieve aspecten, en ik geloof dan ook dat de 'derde weg' bestaat uit een combinatie van zelf doen en geinstrueerd worden, begeleid worden voor kortere of langere duur door een leraar, of noem het een coach, of een trainer.....Wat je ook verwacht van gitaarspelen en van een gitaarleraar, je zult het uiteindelijk toch voor een groot deel zelf moeten doen.

Succes verder! December 2006, Otto Harms

1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken X = losse snaar die niet mag meeklinken.

A

Am

A7

B

Bm

B7

C

Cm

C7

D

Dm

D7

E

Em

E7

F*

Fm

F7

G

Gm

G7



–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

1. HOE GAAN WE VERDER? Je hebt de basiscursus ‘Liedbegeleiding op Gitaar’ met succes afgerond. Als het goed is, kun je nu een aantal akkoorden en slagjes spelen die in bekende nummers en ook in liedjes uit Eigenwijs voorkomen. Deze vervolgcursus gaat verder. We zullen ons intensiever met het grijpen en wisselen van akkoorden bezighouden. Andere aanslagmanieren van de rechterhand komen aan bod. We gaan leren hoe je de op noten gezette melodie uit Eigenwijs op de gitaar speelt, zonder deze eerste in tabulatuur te hoeven overzetten. En we gaan het hebben over de logica achter de akkoorden, hoe komt het dat zo veel nummers met maar drie akkoorden te begeleiden zijn… 1.1 pak de gitaar weer op In de eerste oefeningen speel je bekende akkoorden. Je ziet in onderstaand voorbeeld een vierkwartsmaat met daarin telkens vier noten. Die noten zijn telkens de laagste noten van het akkoord. De akkoorden zijn naar deze noten genoemd. In de eerste maat hebben we vier keer de e, in de tweede maat vier keer de a, etc. Je hoeft op zich die noten nog niet te lezen, want het gaat om de al bekende tekens: het akkoordsymbool, het bijbehorende akkoorddiagram, en de tekens voor open neerslag. Hoe oefenen? ! controleer of je de juiste vingerzetting voor een akkoord hebt aan de hand van de akkoordtabel die je al kent van de basiscursus en die aan het eind van deze les nog eens is weergegeven. ! speel langzaam, maar ritmisch ! speel elke oefening een paar keer achter elkaar. Wees in het begin niet al te kritisch op bijgeluiden. 1.1.1

1.1.2


1.1.3

1.1.4

1.1.5

1.1.6

–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL


–

1.1.7

1.1.8

1.2

Trivia

Paul Simon (Simon and Garfunkel) 1. Welk akkoord denk je dat Paul hier grijpt?

2. Heeft deze gitaar nylon of stalen snaren?

3. Wat zijn dat voor randen rondom het klankgat?

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

1.3 M’n tantes bloes Aan het lied M’n tantes bloes (blz. 306) ligt een akkoordschema ten grondslag dat tot de meest populaire in de muziek hoort: het 12-maten bluesschema (vandaar: bloes). De blues is de oorsprong van een groot deel van de popmuziek. Het (uit het hoofd) kunnen spelen van een zgn. twelve-bar blues behoort tot de basisvaardigheden van elke gitarist. Voor ons doel is het bluesschema ook van belang omdat het zich leent voor het zelf schrijven van een tekst, waarbij het akkoordenschema vorm geeft aan de begeleiding. 1.3.1 Hoe veel maten tel je eigenlijk op blz. 306? 1.3.2 Speel en zing het lied, waarbij je elk akkoord vier keer strak in de maat speelt. Hoe veel ‘ruimte’zit er nog tussen de akkoordwisselingen? Pas je tempo daar op aan.

1.4 het meest standaard bluesschema Het meestgebruikte bluesschema wijkt maar weinig af van M’n tantes blues. Het is hieronder weergegeven. De laatste vier maten worden de turnaround genoemd, omdat het schema veel keer herhaald wordt (N.B. de leesrichting is A-D7-A etc)

A

D7

A

A7

D7

D7

A

A7

E7

D7

A7

E7

1.4.1 Speel het bluesschema op dezelfde manier als M’n Tantes bloes en probeer het uit je hoofd te leren.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken X = losse snaar die niet mag meeklinken. A Am A7

B

Bm

B7

C

Cm

C7

D

Dm

D7

E

Em

E7

F*

Fm

F7

G

Gm

G7



–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2. TECHNIEK, ELVIS, TRIVIA, ANGIE We steken wat tijd in het doen van een paar technische oefeningen. Dit zijn pure bewegingsoefeningen, trainingen voor de vingers van beide handen. Het zijn voor veel leerlingen meestal niet de meest favoriete bezigheden, maar je kunt ze heel goed tijdens het tv-kijken doen. 2.1 linkerhand Voor de duidelijkheid: ik ga er hier van uit dat je een rechtshandige gitarist bent. Sla je met links aan, dan doe je deze oefeningen met de rechterhand. De volgende oefeningen staan in tabulatuur. Speel niet te snel, plaats de aangegeven vingers goed achter de fret. Speel elke oefening 5x achter elkaar. 2.1.1

2.1.2

2.1.3

2.1.4


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2.2 Elvis in drie ronden 2.2.1 Eerste ronde: Speel de onderstaande tab. Hoe heet dit ook weer?

2.2.2 Tweede ronde: de tekst met de akkoorden: C D7 Love me tender love me sweet G7 C Never let me go C D7 You have made my life complete G7 And I love you so

C E7 Love me tender love me true F C All my dreams fulfill C D7 For my darling I love you G7 C And I always will

slagvoorbeeld per maat (per akkoord twee maten)

1

2 e

3

4 e


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2.2.3 Derde ronde: laat je creativiteit de vrije loop en schrijf een eigen tekst bij de bestaande melodie en akkoorden. Deze opdracht mag je met zijn tweeën doen. Uiteraard mag je je song de derde les ten gehore brengen! C D7 …………………………………………………….. G7 C …………………………………………………….. C D7 …………………………………………………….. G7 …………………………………………………….. C E7 ……………………………………………………… F C ……………………………………………………… C D7 ………………………………………………………. G7 C ……………………………………………………….


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

2.3. meer techniek voor de linkerhand 2.3.1 In deze oefeningen speel je de tonen in de vakjes (posities) 1 t/m 12 per snaar. Doe dit meteen met de juiste vingerzetting: telkens wijsvinger-middelvinger-ringvinger-pink (1-2-3-4) van de linkerhand. Als je bij het vijfde vakje komt, begin je opnieuw: 1-2-3-4, en bij negende vakje nogmaals.

2.3.2 Gelijk aan 2.3.1, maar nu op de tweede snaar.

2.3.3 Nu op de derde snaar.

2.3.4 Nu doe je de oefening in de omgekeerde richting. Je begint met de pink in het twaalfde vakje en schuift die, nadat je het eerste rijtje 4-3-2-1 hebt afgemaakt, die door naar het achtste vakje.


2.4

–

OTTO HARMS

–

Trivia

1. Is dit een nylonsnarige of een staalsnarige gitaar?

2. Waarom ontbreekt er een stuk aan de onderkant van de gitaar…..?

2.5. Angie Prachtig nummer van de Rolling Stones om je akkoorden op te oefenen. Slagvoorstel 1:

slagvoorstel 2:

WWW.GITAARINFO.NL


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

[Am]Angie, [E]Angie [G]When will those [F]clouds all disap[C]pear? [Am]Angie, [E]Angie [G]Where were the [F]ladies from [C]here? With no [G]loving in our souls and no [Dm]money in our [Am]coats [C]You can't [F]say we're satisf[G]ied [Am]Angie, [E]Angie [G]You can't [F]say we never [C]tried

[Am]Angie, you're [E]beautiful...yes [G]but ain't it [F]time we said good[C]bye [Am]Angie, I still [E]love you [G]Remember [F]all those nights we [C]cried All the [G]dreams we held so close Seem to [Dm]all go up in [Am]smoke [C]Oh let me [F]whisper in your [G]ear [Am]Angie, [E]Angie [G]Where were the [F]ladies from [C]here? Oh [G]Angie don't you weep All your [Dm]kisses still taste [Am]sweet [C]I hate that [F]sadness in your [G]eyes but [Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]time we said good[C]bye...ya With no [G]loving in our souls and no [Dm]money in our [Am]coats [C]Oh you can't [F]say we're satis[G]fied but [Am]Angie, I still love you [E]baby [G]Every where I [F]look I see your [C]eyes [Am]There ain't a woman that comes [E]close to you [G]Come on [F]baby dry your [C]eyes [Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]good to be a[C]live [Am]Angie, [E]Angie [G]They can't [F]say we never [F]tr[E]ie[Dm]d [C]


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

3. AKKOORDSCHEMA’S MET BEGELEIDING Hieronder volgt een aantal akkoordschema’s, die je kunt oefenen met op de achtergrond een begeleidingsband (mp3). Probeer elk schema tenminste een keer compleet te kunnen spelen zonder dat dat noemenswaardige problemen oplevert, zoals het overpakken van bepaalde akkoorden. De mp3 begint met een paar tikken vooraf, zodat je exact op de tel kunt meespelen. Elke cel in de tabel stelt een maat van vier tellen voor. Het slagvoorstel kun je aanhouden,maar is niet verplicht, zolang je je maar aan het metrum van de 4/4 maat houdt. 3.1. Am Am

D7 D7

Am C

D7 E

4x herhalen; slotmaat: Am

3.2. A A

A A

D E

D E


3.3 (Bluesschema in A) A D E

A D D

A7 A A

A7 A A



–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

3.4

G Am

G Am

Em D7

Em D7

4x herhalen; slotmaat: G

3.5 3.3 (Bluesschema in E) E7 A7 B7

A7 A7 A7

E7 E E7 3x herhalen

Deze oefeningen komen uit een serie boeken (twee delen) van Michiel Merkies, genaamd ‘Slaggitaar’. Beslist een aanrader als je, buiten deze cursus om, verder wilt oefenen.

E7 E7 E7


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

4. BARRE…..Imagine Het gebruik van barre-akkoorden betekent weliswaar het aanleren van een greep, die door velen als lastig, zo niet onmogelijk wordt ervaren, maar het opent ook nieuwe mogelijkheden waar het het grijpen en begrijpen van akkoorden betreft.

4.1 voorbereidende barré-oefening 4.1.1 Speel onderstaande oefening een aantal keren. De vingerzetting voor de linkerhand is dezelfde als de aangegeven vakjes; losse snaar-wijsvinger-ringvinger. Speel de oefening ook afwaarts in dezelfde volgorde (0-1-3)

4.1.2 Deze oefening is gelijk aan de vorige, maar je begint in het derde vakje (de derde positie).


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

4.1.3 Probeer nu het volgende akkoordenschema, waarbij je het G-akkoord in deze vorm gebruikt:

Het schema is in een 4/4 maat. Gebruik om te beginnen een eenvoudige slag, probeer daarna het ritme zelf in te vullen C

G

D

Em

etc…..

4.1.4 Aansluitend de volgende oefening, die komt uit Slaggitaar deel 2. Let er weer op dat je het Gakkoord speelt zoals boven aangegeven. C D

G Em

C C

G G

Op de bijbehorende mp3 (414.mp3) wordt het schema 3x herhaald.

4.1.5 Nu kun je zien waar al deze oefeningen voor dienen: het verkrijgen van de juiste positie van de linkerhand om een barré te grijpen. Op het moment dat je een Gakkoord zoals boven goed kunt grijpen, hoef je alleen nog maar de wijsvinger ‘neer te leggen’ , de druk iets te verhogen...........en je hebt een barré-akkoord.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

4.2 John Lennon – Imagine nieuwe akkoorden:

Cmaj7

Dm7 (twee mogelijke vingerzettingen)

De zgn. slash-akkoorden Dm7/C en G/B betekenen dat het akkoord een andere bastoon krijgt. Handig voor de bassist om te weten, maar ook als gitarist kun je er rekening mee houden. Niettemin houden we nu gewoon het bekende akkoord (Dm7, G) aan.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5. Barré gebruiken, tokkelen, famous songs..... Het grijpen van een akkoord met een barré is voor de meesten niet gemakkelijk. Het duurt ook behoorlijk lang voordat je de techniek onder de knie hebt. Raak niet ontmoedigd doordat een akkoord met barré in het begin zo slecht klinkt. Je moet de positie van je wijsvinger en de hoeveelheid druk die je moet uitoefenen door veel experimenteren je eigen maken. Een combinatie van geduld, tijd en de juiste oefening kan binnnen een half jaar tot een redelijk functionele barré leiden, om je maar een indicatie van tijd te geven. 5.1 echte barré-akkoorden 5.1.1 Hiernaast een diagram van het F-akkoord met barré . Probeer Imagine nu eens met deze F.

5.1.2 Van de barré-akkoorden is F nog een van de meest lastige, dat komt omdat de snaarspanning in het eerste vakje hoog is. Je moet daarom meer druk geven dan dat je dezelfde greep in het 7e vakje speelt. Groot voordeel van barré-akkoorden is, dat ze opschuifbaar zijn, omdat er geen losse snaren meer in voorkomen. Als je het F-akkoord in zijn geheel twee vakjes zou verschuiven, waarbij dus de barré in het tweede vakje zou komen, zou je een akkoord krijgen dat de naam G draagt. Een vakje hoger (naar je toe) betekent namelijk dat je een halve toon hoger gaat spelen. Vergelijk dat met de piano: een halve toon hoger betekent daar: van de witte toets naar de ernaast liggende zwarte toets gaan. De eerste witte toets links is een c, de zwarte er direct naast is de cis. Daarnaast komt de d, dan de dis etc.

F

Fis

G

Gis

A

Ais

B

C

Cis

D

Dis

E

Op de gitaar is de lage, losse snaar een E. De noot in het eerste vakje is een f, dan een fis, dan een g, etc. Grijp je een barré-akkoord, gelijk aan het F-akkoord in het 5e vakje, dan heb je een A-akkoord.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

Dit stukje theorie heeft het volgende praktische doel: Het b-akkoord en het bes-akkoord zijn berucht vanwege hun moeilijkheid. Er is eigenlijk geen mogelijkheid ze op een eenvoudige manier te spelen. In veel akkoordtabellen zie je ze onvolledig weergegeven. Als je het F-akkoord kunt, kun je ‘eenvoudig’ het b-akkoord spelen door de hele greep te verplaatsen naar het zevende vakje. En het bes-akkoord bevindt zich in het zesde vakje. Let in onderstaande diagrammen op het cijfer voor de barré, die het vakje aangeeft.

Bes

B 5.1.3 Speel en benoem de F-greep: vak 3 5 7 8 10

naam

5.1.4 Welk bekend nummer hoor je als je achter elkaar F-greep in de volgende vakjes speelt? (de foto geeft een ‘kleine’ hint) 1-4-6, 1-4-7-6 1-4-6 4-1


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5.2. tokkelen …oftewel de benaming voor het met de vingers van de speelhand (rechterhand voor de meesten) achter elkaar aanslaan van de snaren, als je een akkoord speelt. 5.2.1

In dit stukje tab speel je achter elkaar losse snaren. De letter geeft de duim of een van de vingers van de speelhand aan. Probeer zo regelmatig mogelijk aan te slaan.

5.2.2 Grijp nu een E-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. 5.2.3 Grijp een Em-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. Hoor je eigenlijk verschil? Waarom niet? 5.2.4 Grijp een Am-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab links. Het enige verschil is de (bas-)snaar, welke je met de duim aanslaat.

5.2.5 Grijp een C-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.4 5.2.6 Grijp een D-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab links.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5.2.7 De conclusie van deze oefeningen is: de naam van het akkoord bepaalt welke bassnaar je met de duim moet aanslaan. Bij een E-akkoord hoort de laagste (6e) snaar. Dat geldt trouwens voor alle Eakkoorden, dus ook Em, E7, E9, etc. Onderstaande tabel helpt je te bepalen welke snaar je met de duim moet aanslaan bij welk akkoord. snaar E (6e) A (5e) D (4e)

akkoorden E, F, G A, B, C D, E, F

Je ziet dat je bij E en F twee mogelijkheden hebt. Dat betekent dat je kunt kiezen. 5.3 The House of the Rising Sun The House of the Rising Sun, oorspronkelijk van de Britse band The Animals (zie ook de mp3), maar door veel groepen gecovered, is een van de mooiste nummers om te tokkelen. We gaan eerst de akkoorden bekijken:

5.3.1 Speel de akkoorden achter elkaar, waarbij je elk akkoorden 6 tellen laat duren. Voor de F neem je het F-akkoord met de barré, als dat al gaat, of anders de al eerder gebruikte Fmaj7 !

5.3.2 Oefen de aanslagmanier zoals de tab in 5.2.1, en bepaal welke bassnaar je moet aanslaan aan de hand van de tabel in 5.2.7. Schrijf eventueel boven het akkoord welke snaar dat moet zijn. Als dit lukt, kun je eens proberen mee te zingen.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

5.4 famous songs.... Je hebt nu genoeg akkoordkennis om bekende nummers, waar de akkoorden boven de tekst staan, te spelen. De meeste nummers zijn op internet te vinden. Even googelen op bijvoorbeeld knocking on heavens door chords levert vrijwel altijd het gewenste resultaat op. We zullen het begin van die bekende nummers bekijken.

5.4.1 Knockin’ on Heavens Door G D Am7 .. Mama take this badge off of me G D C .. I can't use it any-more G D Am7 . It's getting dark, too dark for me to see G D C (D) . I feel I'm knockin on heaven's door___ CHORUS: G .. Knock, G .. Knock, G .. Knock, G .. Knock,

D knock, knockin' D knock, knockin' D knock, knockin' D knock, knockin'

Am7 on heaven's door C (D) on heaven's door___ Am7 on heaven's door C (D) on heaven's door___

5.4.2 Let it Be Zie 4.2 voor uitleg over het slash-akkoord (C/e) C G Am F When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me C G F C/e Dm C Speaking words of wisdom, let it be C G Am F And in my hour of darkness, She is standing right in front of me C G F C/e Dm C Speaking words of wisdom, Let it be Am G F C Let it be, let it be, let it be, let it be C G F C/e Dm C Whisper words of wisdom, let it be

5.4.3 Another Brick in the Wall Dm We

don't

Dm We

don't

need

no

education,

need no thought control,

Dm No dark sarcasm in the classroom. Dm G Teacher leave them kids alone.

G Hey, Teacher!

Dm Leave them kids alone.

F C Dm All in all it's just an - other brick in the wall. F C Dm All in all it's just an - other brick in the wall.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6. Welke akkoorden, Waar en Wanneer Dit hoofdstuk kun je het beste zien als een uitdaging. Ik zal proberen een stukje theorie achter de akkoorden en het gebruik van akkoorden in muziek uit te leggen. Daarna komen een paar praktijkopdrachten. 6.1 Row Row Row Hieronder drie versies van een bekend liedje. Probeer ze alle drie eens uit en bepaal welke de beste is en waarom A Row, row, row your boat









C A Life is but a dream.

E A Life is but a dream.

D A Life is but a dream.

6.2 Kleur Een muziekstuk staat altijd in een bepaalde toonsoort. Een toonsoort laat zich vergelijken met een kleur. Stel, je wordt gevraagd de kleuren te bepalen van het interieur van een kamer. Waarschijnlijk zul je kiezen voor één overheersende kleur, en enkele daarbij passende kleuren. Muziek werkt ook zo: je werkt met tonen en akkoorden die bij elkaar passen. Net als bij het inrichten van een kamer speelt je persoonlijke smaak daarbij een rol. Dat is dan ook de vrijheid die je hebt als bedenker van een een nieuw muziekstuk. 6.2.1 Welke combinatie spreekt jou het meeste aan?

6.3 toonsoort vaststellen De toonsoort waarin een muziekstuk staat kun je vaststellen aan de hand van het begin- en het slotakkoord. Als je de bundel Eigenwijs op willekeurige plaatsen openslaat zul je vrijwel overal zien dat het begin- en het slotakkoord gelijk zijn. In al deze gevallen kun je met 99% zekerheid zeggen dat de toonsoort dezelfde naam draagt als deze akkoorden.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

Voorbeelden: Lied Floortje de Cavia (63) Ris Ras Rijs (120) Garnalenlied (222)

begin- en slotakkoord C D Dm

toonsoort C majeur D majeur D mineur

C majeur noem je gewoonlijk: ‘C’ ; in de klassieke muziek spreek je over ‘C grote terts, afgekort tot C gr.t. D mineur wordt gewoonlijk ook als zodanig genoemd; in klassieke muziek spreek je ook wel over d kleine terts, afgekort d kl.t 6.3.1 Karakters verschillen: tonaliteit Het verschil tussen majeur-tonaliteit en mineur-tonaliteit is het karakter van de muziek.

Majeur is

!

Mineur is

"

De tonaliteit bepaalt het overheersende karakter van een muziekstuk. Dat betekent overigens niet dat in mineur-muziek alleen mineurakkoorden (Am, Em, Cm etc.) voorkomen (en omgekeerd evenmin: in majeur-muziek komen ook mineur akkoorden voor). 6.3.2 Doe Maurice de Hond na Doe even je eigen onderzoek: sla willekeurig tien bladzijden open van Eigenwijs en bepaal welke tonaliteit in de meerderheid is in dit boek. Trek daaruit je conclusie: waarom is dit zo? 6.4 Welke tonaliteit kies je? Straks ga je een lied maken. Daarbij hoort tekst, melodie en akkoorden. Bij het bepalen van de tonaliteit, majeur of mineur, ga je uit van de inhoud van het lied. 6.4.1 Bepaal aan de hand van de volgende titels welke tonaliteit er het best bij past: De dood van de cavia Vakantie aan zee Kerstmis Onderweg naar Morgen Schoonmoeder, kom op bezoek Je zult merken dat het lang niet altijd eenvoudig is het karakter van een stuk te bepalen. Maar daarbij moet je ook bedenken dat alle metaforen die we gebruiken (kleur, zonnetjes etc.) een beperkte waarde hebben. Muziek is nu eenmaal een ‘taal’ (weer zo’n vergelijking) zonder woorden.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6.5 Akkoorden kiezen: de toonsoort Goed, je hebt een tekst over vakantie aan zee, dat wordt een vrolijk lied, dat in majeur komt te staan. Welke akkoorden ga je nu kiezen. Daarvoor moet je eigenlijk eerst een melodie hebben......of kan het ook andersom? Eerst de akkoorden, waarna de melodie ‘vanzelf’ komt? Dat is wat we moeten ontdekken in deze cursus. Bij het kiezen van de akkoorden is van doorslaggevende betekenis de hoogte waarop je, en de kinderen in de klas, het lied straks kunt zingen. Eigenwijs is weer een goede leidraad: nogal wat liedjes beginnen en eindigen met het G-akkoord, en staan dus in de toonsoort G (lees 6.3 nog een keer als je dit niet begrijpt) Dat is kennelijk goed zingbaar. Een toonsoort wordt vertegenwoordigd door een toonladder. Bij de toonsoort G hoort de toonladder van G:

G

A

B

C

D

E

Fis

G

Al deze tonen vormen het kleurenpalet waarmee je mag werken. Ze zijn ook de namen van de akkoorden die je in de toonsoort G goed kunt gebruiken (goed ‘kleuren’):

G

Am

Bm

C

D/D7

Em

Fisº

G

G

A

B

C

D

E

Fis

G

6.5.1 akkoorden in de majeur-tonaliteit Wat voor akkoorden hebben we nu in de toonsoort G? Op de 1e en 4e plaats in de toonladder: majeurakkoorden Op de 2e, 3e, en 6e plaats: mineurakkoorden Op de 5e plaats: een dominantseptiemakkoord. Dit is een mix tussen majeur en mineur. Op de 7e plaats: een verminderd akkoord. Dit bijzondere akkoord laten we in deze cursus buiten beschouwing.

I

II

III

IV

V

VI

VII

I

G

Am

Bm

C

D/D7

Em

Fisº

G

G

A

B

C

D

E

Fis

G

6.6 Welke akkoorden worden veel gebruikt? De akkoorden op de 1e, 4e, en 5e plaats (als je zegt: de 1e, 4e, en 5e trap, klink je al bijna als een professional) worden heel veel gebruikt.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6.7 probeer het uit Speel eens de akkoorden in de toonsoort G in de volgende volgorde: !

I-IV-V-I

!

I-II-V-I

6.8 Analyse Zoek de volgende liedjes op in Eigenwijs en analyseer ze op de volgende punten: 1. Bepaal in welke toonsoort het lied staat. 2. Schrijf boven de akkoorden op welke trap van de toonladder ze staan. !

Ik heb een mooie grote bal (blz.30)|

!

Zie je de Kastanjes (blz 46)

!

De kermis (blz 85)

!

De krokodil (blz 72)

6.9 Componeer je akkoorden Hier volgen een paar versjes . Bepaal je toonsoort en plaats akkoorden op geschikte plaatsen boven de tekst.

2. 1. Hoor! De bel gaat Kom, de klas uit

Droom, droom, droom, Droom dat je groot bent! Droom, droom, droom,

Pak nu snel je jas

Droom dat je vrij bent!

En denk aan je tas

Droom, droom, droom,

Woensdagmiddag, we zijn vrij!

Droom dat je wakker bent Het is de hoogste tijd!


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

6.10 akkoorden in de mineur-tonaliteit Als voorbeeld nemen we de toonsoort Dm. Deze toonsoort wordt vertegenwoordigd door een mineur toonladder, beginnend op d. Op de 1e ,2e en 7e plaats in de toonladder: mineurakkoorden Op de 3e en 4e plaats: majeurakkoorden Op de 5e plaats: een dominantseptiemakkoord. Dit is een mix tussen majeur en mineur. Op de 6e plaats: een verminderd akkoord. Dit bijzondere akkoord laten we in deze cursus buiten beschouwing.

I

II

III

IV

V

VI

VII

I

Dm

Em

F

G

A7

bº

Cism

Dm

d

e

f

g

a

b

cis

d

6.11 Versje in mineur

3. Ik zag eens een meneertje lopen Hij ging vast een krantje kopen Plotseling lag hij in de goot En in ’t krantje stond: meneertje is dood

Als je de akkoorden hebt bedacht, speel ze dan terwijl je zelf het versje hardop opzegt. Komt er al iets van een melodie bovendrijven?


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

7. Wat je zou moeten kunnen 7.1 De eisen voor het afsluitende tentamen van deze vervolgcursus zijn: ! ! !

Het spelen en zingen van een bekend nummer, dat we hebben behandeld in de vervolgcursus, of een lied uit Eigenwijs. Je mag zang en begeleiding verdelen in je groep, maar zorg er voor, dat het goed ingestudeerd overkomt. Streef naar kwaliteit, ook in de presentatie. The House of the Rising Sun, getokkeld. Een eigen lied voordragen. Schrijf een eigen tekst van minimaal 8 regels. Plaats akkoorden. Een melodie is mooi, maar niet verplicht.

7.2 Terugkijken Als we kijken naar de gevolgde lijn in de begincursus en de vervolgcursus kun je de volgende opbouw zien: gitaar stemmen/houding akkoorden lezen,symbolen herkennen aanslagmanieren de akkoorden spelen bij een lied uit Eigenwijs weten welke akkoorden je kunst verwisselen (A voor A7 bijv.) weten welke akkoorden je kunt weglaten bluesschema’s spelen speciale oefeningen voor de linkerhand barré meespelen met een CD arpeggio-bgeleiding (tokkelen) kleine harmonieleer een eigen lied maken

7.3 Vooruitkijken Hoewel deze cursussen nu zijn afgerond, is het ook een ‘open einde’, zoals ik in de eerste regels van de begincursus schreef. Ik hoop dat je doorgaat met gitaarspelen. Er zijn veel goede methodes waarmee je zelf aan de slag kunt. De methode Slaggitaar heb ik al genoemd. Wil je goed barré leren spelen, gebruik dan deel 2.


–

OTTO HARMS

–

WWW.GITAARINFO.NL

7.4 Je raakt nooit uitgespeeld Tot slot geef ik je de tekst mee, waarmee ik op mijn website mensen antwoord op de vraag: hoe leer ik gitaarspelen?

Er zijn drie manieren om gitaar te leren spelen. De eerste twee: je leert het jezelf of je neemt les. Nu zou je verwachten dat ik hier alle nadelen van het jezelf aanleren van de gitaar ga opsommen om je toch maar vooral ervan te overtuigen les te nemen, maar dat doe ik niet. Ik sta niet negatief tegenover autodidactiek. Het gaat vaak gepaard met veel enthousiasme en plezier. Meestal heb je een groot voorbeeld voor ogen, een idool. Je wilt net zo goed worden als je idool. Een dergelijke idolatrie (in de positieve zin van het woord uiteraard), is volgens mij van onschatbare waarde. In praktische zin leidt de autodidactiek ook vaak tot een goede gehoortraining. Je luistert naar muziek die je wilt naspelen en via de methode van trial-and-error kom je vaak (niet altijd) tot de juiste combinaties op de gitaar. Als je les neemt, zal je leraar je, afgaande op zijn (haar) ervaring, warm maken voor de gitaar en het beste uit je halen door, over een langere periode, je muzikaliteit, je technische capaciteit en je aanleg voor de gitaar te peilen. Een leraar kan dingen voordoen, je uitleggen hoe muziek in elkaar zit en tips en trucs aan je doorgeven. In een goede lessituatie kun je op je leraar vertrouwen als het gaat om het bespreken van muzikale voorkeuren, je voortgang en eventuele factoren die het oefenen tijdelijk belemmeren (te veel (huis)werk bijvoorbeeld). Er wordt naar je geluisterd. De eerste twee manieren om gitaar te leren spelen hebben beide veel positieve aspecten, en ik geloof dan ook dat de 'derde weg' bestaat uit een combinatie van zelf doen en geinstrueerd worden, begeleid worden voor kortere of langere duur door een leraar, of noem het een coach, of een trainer.....Wat je ook verwacht van gitaarspelen en van een gitaarleraar, je zult het uiteindelijk toch voor een groot deel zelf moeten doen.

Succes verder! December 2006, Otto Harms

1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken X = losse snaar die niet mag meeklinken.

A

Am

A7

B

Bm

B7

C

Cm

C7

D

Dm

D7

E

Em

E7

F*

Fm

F7

G

Gm

G7


1. HOE GAAN WE VERDER?

Recommend Documents