‘W e gaan met alle energie verder’ Stichting VUmc Cancer Center Amsterdam Jaaroverzicht 2012
Onderzoekprojecten: 375
Donaties: € 4.463.000
Onderzoekprojecten: 375 • Promoties: 35 • Wetenschappelijke artikelen: 871 Onderzoekers: 450 Promoties: 35 Donaties: € 4.463.000 • Onderzoekers: 450 Wetenschappelijke artikelen: 871
‘We gaan met alle energie verder’
8 februari 26 maart
13 januari
Sander van der Laan: ‘We hebben natuurlijk veel te danken aan de VriendenLoterij. Al jaren krijgen we daar elke keer weer forse bedragen van’
‘We gaan met alle energie verder’ Sander van der Laan, Chief Operational Officer (COO) van Ahold Europe, heeft in het eerste jaar dat hij voorzitter is van de Stichting VUmc CCA mooie dingen zien gebeuren. “Dankzij de vele kleine initiatieven, de steun van Tata Consultancy Service en de TCS Marathon Amsterdam en onze grootste sponsor de VriendenLoterij, heeft VUmc CCA vorig jaar opnieuw een stap vooruit kunnen zetten in de strijd tegen kanker.” De grootste winst van 2012 is dat we de officiële begunstigde zijn van de TCS Amsterdam Marathon, met 35.000 deelnemers de grootste marathon van Nederland. De lopers haalden in oktober 115.000 euro aan sponsorgeld op voor het VUmc CCA. “Hartstikke mooi”, noemt Van der Laan dit. “Fantastisch dat TCS Amsterdam Marathon haar steun geeft aan VUmc CCA. Sport en gezondheid gaan hand in hand.” Maar hij voegt er onmiddellijk aan toe: “We hebben natuurlijk het meeste te danken aan de deelnemers van de VriendenLoterij. Al jaren krijgen we daar elke keer weer forse bedragen van.” Hij zal zich het komende jaar inspannen om de koers wat te verleggen. “De traditionele bronnen drogen op. De economische tegenwind speelt ons parten. Het wordt daardoor steeds moeilijker om geld binnen te halen. Daarom wil ik nieuwe, grote sponsors aantrekken.”
2
Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
Ook op bestuurlijk gebied zal er wat gaan gebeuren het komende jaar. We willen het bestuur verjongen. Ik zit inmiddels drie jaar in het bestuur van de Stichting VUmc CCA, waarvan één jaar als voorzitter. Het is belangrijk om naast je werk ook op een andere manier bij te dragen aan de maatschappij en ik vind wat VUmc CCA doet belangrijk. Hopelijk willen meer jonge ondernemers daar tijd voor vrijmaken.” Terugkijken op 2012 levert gemengde gevoelens op. “Natuurlijk vind ik het mooi dat we opnieuw veel geld bij elkaar hebben gebracht voor onderzoek naar kanker. Maar tegelijkertijd zit de negatieve publiciteit ons in de weg. Het is vooral beroerd voor al die hardwerkende medewerkers, die ondanks alles toch gemotiveerd blijven. VUmc is een respectabel instituut, maar dit is niet goed gegaan. Gelukkig zijn er corrigerende maatregelen genomen. We komen er wel weer uit”, voorspelt hij. “In 2003 hebben we bij Ahold ook een probleem gehad. En moet je nu eens kijken!”
JAN
9
Elke week verse tijdschriften
Patiënten en hun naasten die in het nieuwe centrum voor mensen met kanker verblijven, hoeven zich tijdens het wachten niet te vervelen. Dankzij Rinus van Arnhem, sales manager bij Sanoma Media, liggen er op elke etage nieuwe tijdschriften; van Donald Duck tot Autoweek en van Story tot Beau Monde. JAN
13
Nieuwe voorzitter loopt een dagje mee
Sander van der Laan, Chief Operational Of f icer (COO) van Ahold Europe, loopt een dagje mee bij VUmc CCA. Op het programma staan onder andere onderzoekbesprekingen op het gebied van palliatieve zorg en een rondleiding door het CCA research lab met ‘state-of-the-art’ apparatuur.
FEB
8
Grootste beneficiënt van VriendenLoterij
Op het Goed Geld Gala in het Rijksmuseum neemt VUmc CCA een cheque van maar liefst 3 miljoen euro in ontvangst; het hoogste bedrag van alle ‘geoormerkte’ goede doelen van de VriendenLoterij! Het hypermoderne diagnose- en behandelcentrum voor patiënten met kanker is vrijwel geheel tot stand gekomen dankzij de bijdragen van de deelnemers van de VriendenLoterij (ruim 19 miljoen euro sinds 2007). De geoormerkte bijdrage voor het VUmc CCA wordt aangewend voor een centrum voor vroegdiagnostiek waarbij de nadruk op (onderzoek naar) vroege opsporing van kanker ligt. FEB
22
Projecten goedgekeurd
Voor 2012 is voor een totaal van bijna 1,3 miljoen euro aan projecten goedgekeurd. Een van de speerpunten van VUmc CCA is het stimuleren van nieuw translationeel onderzoek. Daarnaast steunt de stichting welzijnsprojecten en de aanschaf van apparatuur. VUmc-medewerkers kunnen eens per jaar een aanvraag indienen. De wetenschappelijke inhoud van de projecten wordt beoordeeld door de wetenschapscommissie van het onderzoeksinstituut, waarna de directie een voordracht doet aan het stichtingsbestuur van VUmc CCA. MRT
26
Stichting organiseert Family Dinner
De stichting VUmc CCA organiseert het eerste Family-dinner. Het gezelschap was te gast in het unieke Louwman Museum in Den Haag. Deze avond werd speciaal georganiseerd om samen te zijn met het bijzondere gezelschap dat zich al meer dan 25 jaar inzet voor de stichting om onderzoek naar kanker in VUmc CCA te bevorderen. Met trots blikt de stichting terug en vooruit op wat er in gezamenlijkheid bereikt is.
APR
27
BAM Techniek is vriend van VUmc CCA
Vanaf 2012 sponsort BAM Techniek voor drie jaar het VUmc CCA in het kader van haar MVO-doelstellingen. BAM Techniek draagt bij aan het MPS-project om zowel de diagnostiek als behandeling van kanker te ondersteunen. Relaties van BAM Techniek kunnen als nieuwjaarsgeschenk er voor kiezen om een donatie aan VUmc CCA te doen en ook medewerkers worden geïnformeerd over de doelstellingen van VUmc CCA via de nieuwsbrief en website. MEI
11
Bob Pinedo onderscheiden met de K. Dornbush Award 2012
The Netherlands-America Foundation onderscheidt Bob Pinedo met de K. Dornbush Award 2012. De uitreiking vindt plaats tijdens het jaarlijkse Gala Awards Diner in Arlington, Virginia. De onderscheiding is vernoemd naar de oud-ambassadeur van de VS in Nederland Terry Dornbush en is bestemd voor een persoon, die de relatie tussen beide landen versterkt op het gebied van f ilantropie, educatie en cultuur. JUN
2
ABN AMRO Treasury Tour 2012
Al weer voor de derde keer fietst het Markets Team van ABN AMRO een sponsortocht. De strijd op de fiets ontmoet in Overijssel de strijd tegen kanker. Het team fietst de Theo de Rooij Classic, 110 kilometer met start en finish in Rijssen. Steve Ostendorf en zijn collega’s van de dealingroom organiseren de Treasury Tour; de deelnemers dragen met hun sportieve prestatie dubbel bij aan het goede doel, want naast hun eigen inbreng zorgt ook het managementteam Markets voor een bijdrage voor het onderzoek naar kanker in VUmc CCA. Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
3
‘We gaan met alle energie verder’
10 juni
21 juni
Vroege opsporing Het afgelopen decennium is het aantal mensen met de diagnose kanker enorm toegenomen. VUmc CCA wil kanker voorkomen en zo goed mogelijk genezen. Het opsporen van kanker in een zo vroeg mogelijk stadium is daarvoor heel belangrijk, omdat hiermee de kans op genezing van de patiënt vergroot wordt. Ook monitoren we mensen met een hoog risico op kanker. VUmc CCA beschikt over state-of-the-art onderzoekstechnieken en methoden om tumoren in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken. Medisch specialisten en laboratoriumonderzoekers werken binnen VUmc CCA intensief samen aan de vroegere opsporing van kanker. VUmc CCA onderzoekt vormen van erfelijke kanker zoals borstkanker, om beter te kunnen voorspellen of en wanneer een individu uit een familie met erfelijke aanleg ook daadwerkelijk kanker krijgt. Wij ontwikkelen tests voor vroegdiagnostiek van onder andere baarmoederhalskanker, darmkanker en longkanker.
JUN
10
Geweldige opbrengst Zuidasrun 2012
Op zondag 10 juni vindt op de Amsterdamse Zuidas de vierde editie plaats van de Zuidas Run, georganiseerd door 18 Zuidas Partnerorganisaties onder leiding van Accenture. Start en f inish zijn op het Gustav Mahlerplein, dat voor de gelegenheid is omgetoverd tot een levendig en sportief dorp, waar de hardlopende bankiers, advocaten, juristen en consultants samen met het CCA-team hun relaties kunnen ontvangen en genieten van muziek en ander entertainment. De Zuidas lopers steunen dit jaar twee projecten binnen het VUmc CCA. Het project ‘Fit ondanks Kanker’, een 4
Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
20 juli
trainingsprogramma voor oncologiepatiënten om tijdens hun behandeling in conditie te blijven, en Stichting Semmy, die zich inzet voor de strijd tegen hersenstamcelkanker bij kinderen. Samen kunnen zij rekenen op 22.000 euro. JUN
21
Winnen doe je samen
35 wielerenthousiasten f ietsen ‘het leven tegemoet’ tijdens de Elastiekenkoers. Een Goorse vriendengroep legt een traject af van maar liefst 160 kilometer om VUmc te bedanken voor de hulp die er is geboden aan een vriend. Ook willen zij zo andere patiënten een hart onder de riem steken. Met de opbrengst realiseren ze een permanent monument in VUmc CCA om patiënten te laten weten dat ze niet eenzaam hoeven zijn in het ziek zijn maar dat er altijd mensen om hen zijn die steunen waar mogelijk. Het thema Elastiekenkoers is gekozen omdat er geen achterblijvers zijn, iedere deelnemer wordt als aan een elastiek ‘meegesleurd’. JUL
20
Burgemeester Van der Laan op bezoek
Burgemeester Eberhard van der Laan vindt de polikliniek VUmc CCA, waar de patiënt centraal staat, een mooi voorbeeld om ook op het stadhuis de bewoners van Amsterdam meer centraal te stellen. De burgemeester brengt een bezoek aan de multidisciplinaire polikliniek, de dagbehandeling oncologie en het onderzoekslaboratorium. Van der Laan: “Bij de opening van de polikliniek VUmc CCA heb ik gezien hoe de sneldiagnostiek werkt. Nu heb ik ook een kijkje mogen nemen in de achtertuin.”
de markt van vroegdiagnostische testen streng. We kennen hier zelfs een speciale wet op het bevolkingsonderzoek.”
Twee paarden
Gerrit Meijer: ‘Als er een test is geïmplementeerd, zijn we in het laboratorium alweer bezig met het zoeken naar nog betere methoden’
Vroegdiagnostiek vol op stoom Gerrit Meijer leidt de onderzoeksgroep vroegdiagnostiek aan VUmc CCA, samen met Chris Meijer en Daniëlle Heideman. Meijer is hoofd pathologie van VUmc. Vroegdiagnostisch onderzoek betekent vaak jarenlang onderzoek doen, legt Gerrit Meijer uit. Na twee decennia kwam in 2012 de HPV-test om baarmoederhalskanker te ontdekken in de implementatiefase. Vroegdiagnostiek is het vroegtijdige opsporen van risicofactoren van ziekten om deze te kunnen voorkomen of tijdig te kunnen behandelen. Binnen de onderzoeksgroep is er een drietal onderzoeksgebieden. Naar darmkanker, naar hoog-risicofactoren voor longkanker en naar baarmoederhalskanker. “In de jaren ’80 van de vorige eeuw ontdekten we al dat baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een virus. Bij VUmc CCA doen we translationeel onderzoek, dat is het verbinden van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek met klinisch onderzoek. We vertalen de opgedane kennis naar diagnostische testen. Daar komt heel veel bij kijken”, stelt prof. dr. Gerrit Meijer. “Juist in Nederland is het toelaten op
Een vroegdiagnostische test naar baarmoederhalskanker is in 2012 in de implementatiefase beland, na een onderzoek dat in totaal meer dan twee decennia beliep. Vroege opsporing van longkanker speelt bij mensen die eerder longkanker hebben gehad; zij hebben namelijk veel meer kans wederom longkanker te ontwikkelen. Ook voor het vroegtijdig opsporen van darmkanker wordt dit jaar een bevolkingsonderzoek gestart. Ondertussen werkt de darmkanker onderzoeksgroep al aan de opvolger van de huidige test. Want, zo legt Meijer uit, als er een test is geïmplementeerd, dan zijn we in het laboratorium alweer bezig met het zoeken naar nog betere methoden om vroegtijdig kanker op te sporen. “Wat we doen is op zowel DNA-niveau als op eiwitniveau zoeken naar afwijkingen die in de ontlasting op te sporen zijn. In deze fase is nog niet te voorspellen of uiteindelijk een eiwittest of DNA test het meest effectief zal zijn. Daarom gaan we op twee paarden wedden.” Dit onderzoek wordt gesponsord door de vrienden van het CCA, en ook door de Maag- LeverDarmstichting, het Center for Translational Molecular Medicine en natuurlijk KWF.
Samenwerken Het belang van samenwerken is evident, zegt Meijer. “Om alle inefficiëntie uit onze processen te halen, moeten onderzoekers van hun eilandje af.” Ondertussen is Meijer alweer druk met onderzoeken voor de komende jaren. Bij het actieplatform van KWF Kankerbestrijding ‘Sta op tegen kanker’ loopt inmiddels een subsidieaanvraag om over een paar jaar een nieuwe moleculaire test voor darmkanker in het bevolkingsonderzoek bij 10.000 mensen te vergelijken met de huidige test. Het zijn spannende tijden voor Gerrit Meijer c.s. Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
5
Financieel jaaroverzicht 2012
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012:
BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming)
Werkelijk 2012 (x € 1.000)
2012
2011
2012
2011
(x € 1.000) ACTIVA
PASSIVA
Financiële vaste activa Meerjarige toezegging
Reserves en fondsen Reserves Continuïteitreserve Bestemmingsfondsen
99
218
Vlottende activa Vordering VriendenLoterij Meerjarige toezeggingen Overige vorderingen en Overlopende activa
577 189
792 571
145
95
911
1.458
Effecten
14.434
13.912
Liquide middelen
10.539
11.330
Totaal activa
25.983
26.918
Algemeen Het financieel jaaroverzicht is een samenvatting van de op 22 mei 2013 vastgestelde jaarrekening. De jaarrekening 2012 is op 26 april 2013 voorzien van een goedkeurende controleverklaring van Deloitte Accountants B.V.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva alsmede bepaling van het resultaat De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de betreffende balanspost anders vermeld worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben. Baten worden slechts opgenomen op het moment dat deze zijn toegezegd dan wel zijn ontvangen. Verplichtingen en mogelijke verliezen, die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien deze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn. De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de bepalingen opgenomen in RJ 650. Alle in de jaarrekening vermelde bedragen zijn op duizendvoud afgeronde bedragen. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Meerjarige toezeggingen: De meerjarige toezeggingen betreffen het saldo van de nog te ontvangen toezeggingen, waarvan de betaling in meerdere jaren plaats vindt. Het voor het komende jaar te ontvangen bedrag is gerubriceerd onder vlottende activa als kortlopende vordering. Indien noodzakelijk wordt een voorziening voor oninbare toezeggingen gevormd. Beleggingen: De beleggingen worden gewaardeerd op basis van de beurskoersen per 31 december van het boekjaar. Indien wordt belegd in niet op een officiële beurs genoteerde effecten wordt de waarde vastgesteld aan de hand van beschikbare financiële informatie zoals jaarrekeningen of zorgvuldige calculaties conform daartoe geldende internationale standaards. Financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Indien in participaties van beleggingsfondsen wordt belegd zijn de kosten van de beleggingsfondsen verwerkt in de intrinsieke waarde van de beleggingsfondsen. Reserves: Ingehouden resultaten die nog niet aan projecten zijn toegezegd worden verantwoord in de reserves. Continuïteitsreserve: Via de bestemming van het resultaat is vermogen geseponeerd om, in het geval geen baten meer worden ontvangen, de toegezegde 6
Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
Langlopende schulden Langlopende projecten Leningen o/g
Kortlopende schulden Kortlopende projecten Overige schulden en Overlopende passiva Totaal passiva
14.455 905 2.525
12.318 905 1.938
17.885
15.161
5.125 91
4.070 181
5.216
4.251
2.562
7.249
320
257
2.882
7.506
25.983
26.918
financiering van de projecten te kunnen afwikkelen. Het niveau van de reserve is bepaald op 5 jaar apparaatskosten. Bestemmingsfondsen: De van donateurs ontvangen donaties met een aangegeven bestemming, waarvoor de Stichting nog geen verplichting met VUmc is aangegaan, worden verantwoord in de Bestemmingsfondsen. Langlopende schulden inzake projecten: De aangegane verplichtingen inzake te financieren projecten worden afzonderlijk verantwoord onder het balanshoofd Langlopende schulden inzake projecten. Op basis van de in het boekjaar ontvangen en betaalde facturen wordt de besteding van de projectgelden verantwoord. Het saldo betreft het bedrag van de nog te besteden projectgelden resp. de nog daarvoor in komende jaren te ontvangen verzoeken tot betaling van giften. Het in komende jaren verwacht te betalen bedrag aan kortlopende schulden wordt onder kortlopende schulden verantwoord. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Baten uit eigen fondsenwerving: De meerjarige toezeggingen uit hoofde van donaties, giften en schenkingen/legaten - verantwoord onder baten uit eigen fondswerving - worden voor het totaal toegezegde bedrag verantwoord in het jaar van toezegging. Eenmalige donaties, giften en schenkingen/legaten worden onder baten uit eigen fondswerving verantwoord in het jaar van ontvangst. Baten uit acties van derden: Baten uit acties van derden worden verantwoord in de periode waarin de actie wordt uitgevoerd dan wel in periode waarop de bate betrekking heeft. Baten uit beleggingen: Dividenden worden verantwoord in het jaar van ontvangst, rente in de periode waarop zij betrekking heeft. Waardeverschillen tussen balanswaarden primo en ultimo boekjaar worden ten gunste of ten laste van de staat van baten en lasten gebracht als ongerealiseerd koersresultaat. In geval van verkoop wordt het verschil tussen verkoopopbrengst en de laatst vastgestelde boekwaarde ten gunste of ten laste van de staat van baten en lasten gebracht als gerealiseerd beleggingsresultaat. Rentebaten: Rentebaten over deposito´s worden verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Er wordt geen rente toegerekend aan voor een speciaal doel ontvangen donaties, omdat voor de specifieke doelen vaste bedragen worden toegezegd. De rente over depositogelden die uit de VriendenLoterij wordt ontvangen wordt aan het doel toegerekend waarvoor de VL ontvangsten bestemd zijn, voor zover de toegezegde verplichting niet gedekt is door de nominale opbrengsten uit de VriendenLoterij.
Begroting 2012
Werkelijk 2011
(x € 1.000)
(x € 1.000)
(x € 1.000)
Baten Baten uit : - eigen fondswerving - acties van derden - beleggingen Rentebaten Som der Baten
1.922 2.541 545 286
2.500 2.500 P.M. 100
1.277 3.110 630 296
5.294
5.100
5.313
Besteed aan doelstellingen Researchprojecten Medische apparatuur Realisatie polikliniek
1.422 1.000 - 284
1.200 P.M. 2.200
2.785 500 2.058
2.138
3.400
5.343
80 160 13
89 280 30
39 215 23
253
399
277
179
166
131
Som der lasten
2.570
3.965
5.751
Resultaat
2.724
1.135
- 438
Werving baten kosten eigen fondswerving kosten acties derden kosten beleggingen
Kosten beheer en administratie
Toevoeging / onttrekking aan: Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsfondsen
Besteed aan doelstellingen: De in het boekjaar bij bestuursbesluit toegekende gelden voor goedgekeurde projecten voor Research en Medische apparatuur worden ingeval dit een vast toegezegd bedrag is, direct als besteding in de staat van baten en lasten verantwoord. De werkelijk in een boekjaar bestede bedragen worden in mindering gebracht op langlopende en kortlopende schulden inzake projecten. De opbrengsten uit acties van derden (VriendenLoterij) ten behoeve van de Nieuwe Polikliniek worden enerzijds als bate uit acties van derden verantwoord en anderzijds direct als besteding aan de doelstelling, omdat het uit de actie ontvangen bedrag geheel voor de doelstelling is bestemd. Indien meer is ontvangen dan is toegezegd voor de bouw van de nieuwe polikliniek wordt geen last cq. verplichting geboekt. Vennootschapsbelasting: De stichting is vrijgesteld van vennootschapsbelasting.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan het bestuur van de stichting VUmc Cancer Center Amsterdam. Het samengevatte f inancieel jaaroverzicht, bestaande uit de samengevatte balans per 31 december 2012 en de samengevatte staat van baten en lasten over 2012 met bijbehorende toelichtingen, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van stichting VUmc Cancer Center Amsterdam. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 26 april 2013. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 26 april 2013. Het samengevatte f inancieel jaaroverzicht bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende instellingen’. Het kennisnemen van het samengevatte f inancieel jaaroverzicht kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde
2.137 0 587
- 97 0 - 341
2.724
- 438
jaarrekening van stichting VUmc Cancer Center Amsterdam. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de grondslagen voor de waardering van activa en passiva alsmede bepaling van het resultaat in de toelichting op het samengevatte f inancieel jaaroverzicht. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over het samengevatte financieel jaaroverzicht op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, ‘Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten’. Oordeel Naar ons oordeel is het samengevatte f inancieel jaaroverzicht in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van stichting VUmc Cancer Center Amsterdam en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de grondslagen voor de waardering van activa en passiva alsmede bepaling van het resultaat in de toelichting op het samengevatte f inancieel jaaroverzicht. Amsterdam, 17 september 2013 Deloitte Accountants B.V. drs. M.G.W. Quaedvlieg RA AA MBA Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
7
‘We gaan met alle energie verder’ 21 juni
Therapie op maat Iedere patiënt met kanker is uniek en elke tumor heeft andere biologische eigenschappen. Nog te vaak krijgen patiënten met kanker medicijnen die niet aanslaan of die resistenties opwekken. ‘Therapie op maat’ houdt in dat iedere patiënt precies de behandeling krijgt die bij hem of haar past. VUmc CCA onderzoekt welke behandeling en/of welk medicijn het beste past bij wie, om zo tot persoonlijke behandeling op maat te komen. Het ultieme doel van is om de meest optimale behandelingsstrategie aan de individuele patiënt te kunnen bieden om zo de overleving van patiënten te kunnen verbeteren met de minste bijwerkingen van de behandeling. Sterk verbeterde beeldvormende technieken (PET en MRI), steeds preciezere bestraling en verf ijning van chirurgische ingrepen (bijvoorbeeld met een robot), lokale toediening van chemotherapie en het beschikbaar komen van nieuwe, meer op de kenmerken van de tumor gerichte medicijnen, maken het mogelijk om de behandeling steeds beter aan de patiënt aan te passen.
AUG
29
Cheque Wolter & Dros
Op woensdag 29 augustus reikt de directie van Wolter & Dros (TBI Techniek) een cheque van 2.000 euro uit aan VUmc CCA. De cheque is tijdens het Wolter & Dros golftoernooi 2012 gewonnen door het team Centraal Technisch Bureau (CTB). De teamleden kozen unaniem voor VUmc CCA als begunstigde. “VUmc CCA wordt door ons als een zeer belangrijk en noodzakelijk centrum gezien, daarom willen wij ook graag aandacht besteden aan deze donatie”, aldus directeur Verbrugge. SEP
25
Buitenlandse gasten
Twee medewerkers van The Sydney Kimmel Comprehensive Cancer Center van Johns Hopkins zijn op 25 september te gast in het VUmc CCA. Ellen Stifler en Mike 8
Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
Carducci delen hun kennis over fondsenwerving en regionale samenwerking. Ze geven een interessante inkijk in de praktijk van een organisatie die jaarlijks veel geld inzamelt voor belangrijk onderzoek naar kanker. Een deel van alle giften die Johns Hopkins ontvangt, is direct afkomstig van patiënten. Daarnaast geeft een aantal rijke Amerikanen jaarlijks een grote donatie. Duidelijk werd dat de fondsenwerving zeer professioneel is ingebed in het reilen en zeilen van het Johns Hopkins Cancer Center. SEP
30
Fietstaxirace
iNerds houdt de eerste Good Deed Day: een ludieke actie met f ietstaxi’s in het centrum van Amsterdam. Martine Timmers, commercieel directeur, vertelt waarom iNerds deze dag organiseert: “Wij als iNerds, zijn kanjers op het gebied van IT, Development en Media, Apps, mobiele websites en social media. Daar draaien we ons hand niet voor om. En bij VUmc CCA werken ook kanjers, die onze collega bijstaan in zijn strijd tegen kanker. Wij zijn geen artsen en daarom hebben we besloten om op eigen manier een handje te helpen.” OKT
8
Dat opent mogelijkheden om therapie op maat aan deze patiënt te bieden, legt Verheul uit. “Blijkt deze tumor een traag groeiende te zijn, dan is de beste behandeling bijvoorbeeld een operatie. Een agressieve tumor kun je weer beter vroeg met medicijnen bestrijden.” Maar zover is het nog niet, tempert Verheul de hooggespannen verwachtingen. Op dit moment zijn er op dit vlak in de hele wereld onderzoeken gaande, wat een veelheid aan data oplevert. Maar veel data staat nog niet garant voor het gezochte resultaat, daarvoor is een nadere analyse van die data nodig.
Bedankt!
De jaarlijkse bijeenkomst voor secretaresses van bestuursleden en donateurs om hen te bedanken en te informeren, begint met een hartelijk welkom door Prof. dr. Henk Verheul. Prof. dr. Guus van Dongen geeft vervolgens een presentatie over het imagingonderzoek binnen VUmc. Tweede spreker is Mariette Labots, fellow van de medische oncologie. Zij vertelt over haar onderzoek naar therapie op maat. De laatste voordracht is van fysiotherapeut Edwin Geleijn. Samen met een patiënt legt hij het belang uit van zijn project ‘Fit ondanks kanker’.
Henk Verheul: ‘We kijken of en hoe de tumor bij deze patiënt zal groeien of uitzaaien’
Therapie op maat geeft een gewisse toekomst In het VUmc CCA zijn meerdere onderzoeksgroepen gericht op de ontwikkeling van Therapie op maat. De onderzoekers houden zich bezig met het vinden van individuele biologische kenmerken van mensen met kanker en hun specifieke tumor. Want deze biologische kenmerken zullen mogelijk maken dat voor ieder individu een beste therapie op maat gevonden kan worden. Traditioneel behandelen van kanker is, dat bij ieder type kanker een beste therapie bestaat, zonder dat individuele factoren worden meegewogen. ‘Therapie op maat’ keert deze benadering om, vertelt Prof. dr. Henk Verheul, directeur VUmc CCA en hoofd van de afdeling medische oncologie. “We kijken in het VUmc CCA naar de biologische kenmerken van de individuele patiënt en zijn specifieke tumor. We kunnen dat analyseren op DNA-niveau, op eiwitniveau of met beeldvormende technieken. Daardoor krijgen we indicatoren die aangeven of en hoe de tumor bij deze patiënt zal groeien of uitzaaien.”
Conditie Naast de individuele indicatoren voor de beste behandeling, is er nog een aspect belangrijk aan het in kaart brengen van de biologische kenmerken van de patiënt. En dat is hoe een behandeling zal aanslaan bij deze man of vrouw. Verheul: “Het afgelopen jaar hebben we onder andere veel energie gestoken in het klinische onderzoek naar radioactief gelabelde medicijnen en het nemen van een biopt uit een uitzaaiing bij patiënten om voor of tijdens behandeling de biologie van de tumor te kunnen bestuderen. We willen daarmee onderzoeken wat de medicijnen doen; of ze terechtkomen waar dat moet en wat dan de respons erop is.” Om een medicijn te kunnen toedienen speelt natuurlijk in de eerste plaats ook de conditie van de patiënt een grote rol. “De conditie van de patiënt bepaalt wat hij aankan en of op basis van zijn conditie opereren, bestraling of medicijnen voor het meest optimale effect zullen zorgen.
Karakteristieken De komende jaren zal het onderzoek naar ‘Therapie op maat’ zich op een drietal vlakken afspelen, zegt Verheul. “De eerste is het interpreteren van alle data die er inmiddels op het vlak van de biologie van de patiënt en zijn tumor zijn. Het tweede is meer inzicht in de soort therapie die voor individuele patiënten de beste therapie is. En het derde vlak is het vinden van nieuwe karakteristieken als criteria om mensen optimaal te kunnen behandelen.” Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
9
1 november Samenwerken is voor al het onderzoek het devies, zegt zij. “We zoeken binnen het CCA actief de samenwerking tussen de verschillende afdelingen van VUmc en met de andere onderzoeksinstituten zoals het EMGO+, maar ook met andere universiteiten waar vergelijkend onderzoek plaatsvindt. Door gebruik te maken van elkaars expertise kunnen we elkaar versterken. Elkaar in wetenschapsland weten te vinden is essentieel.” Irma Verdonck: ‘Mensen blijven langer leven en hebben dan ook andere vraagstukken dan de patiëntenpopulatie van vroeger’
Onderzoek naar kwaliteit van leven neemt grote vlucht De groep mensen die kanker heeft gehad, groeit. Want veel meer mensen dan vroeger overleven de ziekte, zowel kinderen als volwassenen. Mensen met vraagstukken op het vlak van kwaliteit van leven. Het programma van VUmc CCA ‘Kwaliteit van leven’ telt momenteel bijna 100 projecten. Onderzoek naar de kwaliteit van leven voor mensen met kanker en na genezing van kanker, neemt een grote vlucht zegt prof. dr. Irma Verdonck. “Behandelen van kanker lukt ons steeds beter, waardoor mensen langer blijven leven. Die mensen hebben dan ook andere vraagstukken dan de patiëntenpopulatie van vroeger.” In 2009 startte het onderzoeksprogramma ‘Kwaliteit van leven’ van VUmc CCA. Momenteel lopen er bijna honderd projecten, onder andere op het gebied van psycholoncologische zorg, optimale voeding en beweging, supportive care tijdens de behandeling en ook naar het optimaliseren van de zorg in de laatste fase van het leven. Niet in de laatste plaats door de sponsors van VUmc CCA, maar bijvoorbeeld ook door Alpe d’HuZes, de organisatie die met de fietstochten op de Alpe d’Huez ieder jaar veel geld ophaalt voor KWF-kankerbestrijding.
Samenwerken Tegelijk met de veranderende patiëntenpopulatie en de levensvragen waarmee zij kampen, speelt het vraagstuk van de krapper wordende arbeidsmarkt. Minder mensen om zorg te verlenen raakt ook de psychosociale zorg, voorspelt Verdonck. “De afgelopen jaren hebben we veel technologische ontwikkelingen gezien, om andere manieren van contact en van communicatie mogelijk te maken. Denk aan e-health, apps, digitaal communiceren. Het is heel belangrijk om inzicht te verwerven in wat goed werkt en wat niet.”
10
Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
Monitoren van kwaliteit van leven Zo bleek op verschillende plekken in Nederland een keuzehulp in ontwikkeling te zijn om patiënten te begeleiden bij het maken van vele en vaak ingrijpende keuzes tijdens hun ziekte. Er wordt nu samengewerkt om deze keuzehulpen te implementeren in de zorg, zodat patiënten en hun artsen er gebruik van kunnen maken. Onder leiding van Verdonck is in het VUmc CCA het OncoKompas ontwikkeld om patiënten te ondersteunen om de juiste nazorg te vinden. Er loopt een landelijke studie om dit nieuwe systeem in de klinische praktijk te evalueren. Bovendien moet het individuele zorgplan naar een hoger plan, waarmee patiënten informatie op maat krijgen aangeboden, over de ziekte en de behandeling maar ook over de nazorg en de eventuele late effecten van de behandeling. Al dan niet online met behulp van nieuwe communicatiemiddelen. “Maar we moeten niet vergeten dat een deel van de mensen helemaal niet zo online is. Het gaat dus ook echt om de inhoud, en niet alleen om de middelen.” Een andere relativering betreft het feit dat ongeveer een kwart van de mensen met kanker een depressie of andere psychische aandoening ontwikkelt. De overigen niet. “Zij hebben echter net zo goed veel vragen over hun kwaliteit van leven. Ook daarvoor moeten we aandacht blijven houden.”
16 oktober
Gevolgen van kanker Eén op de drie mensen krijgt kanker. Gelukkig neemt het aantal mensen dat de ziekte overleeft toe. Voor, tijdens en na de behandeling besteedt VUmc CCA veel aandacht aan de kwaliteit van leven van patiënten met kanker. VUmc CCA onderzoekt de gevolgen van kanker op de kwaliteit van leven van patiënten en onderzoekt hoe en in welke mate met behulp van nieuwe meetinstrumenten nieuwe paramedische therapieën en zorgprogramma’s tot een betere kwaliteit van leven kunnen leiden. Het onderzoek richt zich bijvoorbeeld op de positieve rol van voeding, psychologische begeleiding en beweging tijdens de behandeling aan kanker. Zorgprogramma’s richten zich op patiënten die last hebben van angstige of sombere gevoelens na de behandeling van kanker, het stroomlijnen van de behandeling om de afwezigheid van werk te verkorten en bewegingsprogramma’s tijdens chemotherapie ter vermindering van vermoeidheid.
OKT
OKT
16
Eerste PET-MRI-scanner in Nederland
Mede dankzij steun van de stichting beschikt VUmc als eerste ziekenhuis in Nederland over een PET-MRI-scanner. VUmc gaat met deze door Philips ontwikkelde scanner specif iek onderzoeken of er sneller dan voorheen aangetoond kan worden of een behandeling met medicijnen effectief is: komen ze op de juiste plaats aan en doen ze daar hun werk? PET-MRI helpt artsen en wetenschappers een flinke stap vooruit op weg naar nieuwe diagnose- en behandelmethoden van onder meer kanker. De PET-MRI wordt ook ingezet voor onderzoek naar ef f iciënte en kosteneffectieve ontwikkeling van nieuwe medicijnen.
21
TCS Amsterdam Marathon kiest VUmc CCA als goede doel
De 37e TCS Amsterdam Marathon is met 37.000 deelnemers de grootste marathon van Nederland. VUmc CCA is door Tata Consultancy Services (TCS) gekozen als het goede doel van de marathon. Lopers en sponsors dragen samen bij aan grensverleggend onderzoek om zorg voor mensen met kanker te verbeteren. De lopers hebben 115.000 euro aan sponsorgeld opgehaald voor het VUmc CCA. Onder de lopers bevinden zich 90 medewerkers van VUmc. Via crowdfunding onder familie en vrienden haalden zij bijna een kwart (25.000 euro) van het totale bedrag op. De rest van het geld is bijeengebracht dankzij sponsoring van Tata Consultancy Services (TCS), donateurs
21 oktober
van stichting VUmc CCA en lopers die zich via organisatiebureau Le Champion hadden aangemeld. NOV
1
Bijzondere donateurs in de schijnwerpers
VUmc eert bijzondere donateurs wegens hun speciale en trouwe steun aan een van de fondsenwervende projecten. Het is de derde maal dat de VUmc Xtra Awards worden uitgereikt. Onder de prijswinnaars waren ook de bedrijven AIM Action in Marketing uit Badhoevedorp, Drukkerij Schuttersmagazijn/SMG uit Hasselt en TTC Direct Mail uit Alkmaar. Zij zorgen al tien jaar voor de totstandkoming van de nieuwsbrief van VUmc CCA. De drie bedrijven verzorgen kosteloos de vormgeving, het drukken en de verspreiding. Zij zorgen zo dat donateurs en relaties van VUmc CCA geïnformeerd en betrokken blijven bij de ontwikkelingen in het onderzoek naar kanker in VUmc. Prof.dr. Henk Verheul, directeur VUmc CCA, reikte aan de drie bedrijven een award uit. Namens de ontvangers sprak een ontroerde Cees Huijng, van AIM Action in Marketing, een persoonlijk dankwoord voor de toekenning van de VUmc Xtra Award. DEC
4
Nieuwe operatiemethode borstkanker
Door tijdens een borstkankeroperatie een echoapparaat te gebruiken, is het mogelijk om de tumor in 97% van de gevallen in zijn geheel te verwijderen. Dat blijkt uit onderzoek van Nicole Krekel. Hierdoor is minder aanvullende therapie nodig zoals een hogere dosis bestraling, opnieuw opereren of zelfs een borstamputatie (11% in plaats van 28%). Daarnaast wordt er twee keer minder gezond borstklierweefsel verwijderd bij gebruik van echoapparatuur. Dit zal mogelijk leiden tot een verbeterd cosmetisch resultaat en een beter welbevinden van de patiënt met borstkanker. Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
11
‘We gaan met alle energie verder’
Doelstelling Zoals geformuleerd in artikel 2 van de statuten d.d. 14 augustus 2010, heeft de stichting ten doel: • het bevorderen, verrichten dan wel doen verrichten van klinisch, toegepast en fundamenteel wetenschappelijk oncologisch onderzoek alsook het faciliteren van zodanig wetenschappelijk onderzoek; • voor het vermogen en de toekomstige vermeerderingen daarvan afkomstig van de verdwenen Stichting Translational Research VU: • het bevorderen en mogelijk maken van onderzoek naar innovatieve diagnostiek en van ontwikkeling van innovatieve behandelmethoden van kanker in het VU medisch centrum te Amsterdam; • het bevorderen en mogelijk maken van projecten en faciliteiten op het gebied van welzijn en welbevinden van patiënten voor en na klinisch onderzoek; • voor het vermogen en de toekomstige vermeerderingen daarvan afkomstig van de verdwenen Stichting Avanti: • het opstarten en bevorderen van het toegepaste onderzoek (‘Translational research’) op het gebied van nieuwe oncologische onderzoekslijnen binnen de oncologie; • het instellen en beheren van fondsen op naam met specifieke doelstellingen, welke passen binnen de algehele doelstelling van de stichting; en • al hetgeen verder bevorderlijk kan zijn voor de tot de doelen van de stichting behorende activiteiten. De eerste doelstelling werd in het verleden gerealiseerd door Stichting Onderzoek Cancer Centrum Amsterdam. In de praktijk komt het er op neer dat de stichting VUmc CCA voor de oncologische afdelingen van VUmc financiert: gebouwen (indien niet uit andere bronnen te financieren), apparatuur, wetenschappelijke onderzoeksprojecten en projecten op het gebied van welzijn en welbevinden. ANBI en Kamer van Koophandel De stichting is fiscaal als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) onder nummer 22716 geregistreerd. Onder nummer 34203694 is de stichting ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
Plannen voor 2013 • We starten met het trainen van medische staf met als doel de prospect-pool te vergroten en nieuwe inkomsten te verkrijgen voor stichting VUmc CCA. • We onderzoeken de mogelijkheden om een partnership met KWF Kankerbestrijding aan te gaan en gezamenlijk fondsen te werven voor CCA’s onderzoek naar kanker. • We starten een programma om inkomsten te werven uit nalatenschappen. In 2012 bleek dit een steeds belangrijkere inkomstenbron. In het programma wordt regionaal en landelijk aandacht besteed aan de mogelijkheid Stichting VUmc CCA als goed doel te benoemen in het testament. Daarnaast wordt er een programma opgezet om relaties, donateurs en prospects te informeren over deze mogelijkheid. • We werken verder aan een sponsorpakket die we kunnen gebruiken voor het werven van nieuwe corporate donaties en voor het aangaan van nieuwe partnerships. • We onderzoeken andere manieren van geven, zowel voor particulieren als bedrijven, bijvoorbeeld Gedeeld Geven, Salarisdonatieprogramma, Stichting Goed Afronden en het Vakantiedagen-donatieprogramma. • We starten een actie met Luc Overtoom, die als ode aan zijn overleden vrouw Trudy anderhalf jaar de wereld rond gaat zeilen en dit koppelt aan fondsenwerving voor CCA; Therapie op maat. We nemen deel aan de HISWA en willen via een netwerk van zeilers een groep creëren die gedurende een aantal jaren dit project financieel wil ondersteunen. Het vastgestelde jaarbericht 2012 ligt ter inzage ten kantore van de stichting.
12
Jaaroverzicht 2012 VUmc CCA
Colofon Stichting VUmc Cancer Center Amsterdam IBAN: NL 69ABNA0445040459 t.n.v. stichting VUmc CCA Bestuur de heer Ing. A. van de Beek, de heer J. Bennink, de heer Mr. P.Ch.J.M. Berger, de heer Drs. M.A.J.M. Bos, de heer J.W.M. Brenninkmeijer, mevrouw Mr. M.A.V.E. Dreesmann, de heer E. Friese (per 30 mei 2012), mevrouw Mr. M.B. Geeris-Vehmeijer, de heer Prof. Dr. F.J.D. Goldschmeding, de heer Prof. Dr. V. Halberstadt, de heer P.C.A. Karsten, de heer Ir. G.J. Kleisterlee, de heer Drs. F.J.N. Kramer, de heer Mr. A.T.P. van der Laan (voorzitter), mevrouw M. MeijerBergmans, de heer Mr. B.J. Noteboom, de heer Prof. Dr. H.M. Pinedo, de heer Mr. R.P. Rappange, de heer Drs. H.A. van Reeuwijk, de heer A. Ribbink, de heer Drs. A.H.J. Risseeuw, de heer J.F. Sistermans, de heer Drs K.J. Storm, de heer Prof. dr. H.M.W. Verheul, de heer Mr. R.J. Vles, de heer F.J. Weijers (per 30 mei 2012) Correspondentieadres VUmc Cancer Center Amsterdam Postbus 7057 1007 MB Amsterdam Telefoon: 020 4441058
[email protected] www.VUmc.nl/steuncca Redactie Blue Bird Publishers VOF Vormgeving & Productie AIM Action in Marketing bv