- ELKE DAG DIABETES -
We zullen Volhouden is het nieuwe jaarthema van Diabetes vereniging Nederland. Dit betekent dat we een jaar lang extra aandacht aan dit onderwerp besteden. Op de diabeteswiki, via twitter en natuurlijk in Diabc. In dit nummer vertellen Yvonne Oskam-Hopkoper, Frank Janssen en Roel Strootman hoe en waarom zij door blijven gaan.
Tekst Yvette Kuiper Beeld MARTINE SPRANGERS
6
diabc • januari-februari oktober 2011 2012
doorgaan
diabc • januari-februari 2012
7
- ELKE DAG DIABETES -
Te streng volgens de diëtiste, want in drie maanden tijd was ik vijf kilo kwijt. Eigenlijk at ik te weinig.” “Nu is dat meer in balans. Ik ben goed op gewicht en eet gezond. Het hartige snoepen heb ik geschrapt en de kaasjes en mijn wijntje laat ik grotendeels staan. Ik ben niet meer zo rigoureus als in het begin.”
Zwakke momenten
‘De motivatie moet zuiver uit mezelf komen’
‘Toen ik zelf diabetes kreeg, nam ik me één ding voor: zolang mogelijk gezond blijven’
8
diabc • januari-februari 2012
Yvonne Oskam-Hopkoper (62, diabetes type 2 sinds haar 54e): “Volgens mijn dochter heb ik geen stok achter de deur, maar een knuppel. Door mijn werk als verpleegkundige en activiteitenbege leidster voor dementerenden kwam ik jarenlang vrijwel dagelijks in aanraking met diabetes. In die tijd zag ik veel narigheid: neuropathie, hartproblemen, nierfalen, slecht zien.”
Angst als motivatie “Toen ik zelf diabetes kreeg, nam ik me één ding voor: zolang mogelijk gezond blijven. Angst is mijn grootste motivatie om vol te houden. Tot op heden slik ik nog geen medicijnen en dat wil ik graag zo houden. Dat is mijn doel. Daarvoor sport en beweeg ik veel en uiteraard let ik op mijn voeding. Toen ik diabetes kreeg, was ik een paar kilo te zwaar en ben ik heel streng geweest voor mezelf.
“Chocola blijft een valkuil, af en toe een wijntje en lekker eten moet kunnen en een enkele keer gun ik mezelf voor de lunch een zak chips. Boekje erbij, lekker onderuit op de bank en genieten. Verder eet ik dan niets. Kwestie van compense ren en keuzes maken, het is óf óf en niet én én. Om vol te kunnen blijven houden, is het ook belangrijk de teugels af en toe eens te laten vieren.” “Toch geeft mijn lichaam vaak de grens aan. Na een wijntje slaap ik slechter, als ik te veel gegeten heb, word ik onrustig en als ik wat aankom, voel ik me niet lekker. Ik krijg pijn aan mijn voeten en gewrichten. Die lichamelijke ongemak ken zijn minder als ik goed op gewicht ben en blijf.” “Mentaal raak ik heel soms in een dipje. Dan voel ik me wat down, vaak in com binatie met koud en somber weer. Gelukkig duurt het nooit lang. Dan pep ik mezelf op: ‘nu is het afgelopen’. Het heeft geen zin als mijn man of dochter dat zegt. Die motivatie om er weer voor te gaan, is iets dat zuiver uit mezelf moet komen. Zelfdiscipline is onmis baar. Diabetes heb je altijd en overal. Je kunt niet even een dag overslaan. Best pittig. Ik ben trots dat ik het zo goed vol houd. Daar haal ik voldoening uit en dat geeft me kracht voor elke nieuwe dag.”
‘We houden vol voor André’ Roel Strootman (57) heeft zelf geen diabetes, maar zijn vrouw Henny, zoon Ron en zwager André wel. André (48) heeft het Syndroom van Down en woont sinds twaalf jaar op zichzelf in een woonzorginstelling. Daar blijkt de diabeteszorg ver onder de maat. “Zelfs de eenvoudigste basiskennis over diabetes ontbreekt na twaalf jaar nog volledig. Als André in het weekend bij zijn ouders aankomt, heeft hij vaak een waarde van ver in de twintig. Bij navraag blijkt dan dat hij bijvoorbeeld ineens bruine bonensoep extra heeft gekregen of het mierzoete gerecht tuttifrutti heeft gegeten.“ “Dat één kommetje soep of de samenstelling van een maaltijd zoveel verschil kan maken en dat André vanwege zijn diabetes dan maatregelen moet nemen, weten ze niet. Als ze er wel aan denken, is het vaak achteraf. Hierdoor schommelen Andrés bloedglucosewaarden regel matig. Eerder dit jaar is André zelfs in een diabetische coma geraakt ’s nachts. Een stagiair had per onge luk een verkeerde ampul in zijn insu linepen gedaan. Het is het goed afgelopen, maar dat had heel anders kunnen zijn.”
ten eenheden insuline zou al een goede ondersteuning kunnen zijn.” “We spreken zijn directe begeleiders regelmatig aan op de dingen die
mislopen en zijn ook in gesprek gegaan met het bestuur van de woonzorginstelling. Natuurlijk is er van onze kant bij tijd en wijlen zeker Lees verder op pagina 11
Volhouden Leven met diabetes vraagt voortdurend aandacht voor je gezondheid. 24 uur per dag, 7 dagen per week. Gezond eten, voldoende bewegen, medicijnen nemen,
Tot tien tellen
bezoekjes aan de internist, huisarts of diabetesverpleegkundige. Met maar één doel:
“Als familie proberen we uiteraard iets te doen om de situatie voor André te verbeteren. Het personeel is op ons aandringen op diabetes cursus gegaan, maar dat heeft wei nig effect gehad. De verkregen informatie is blijkbaar lastig te ver talen naar de praktijk. Het gebruik van voedingsschema’s, alternatie ven en combinaties en de te spui
zo gezond mogelijk blijven. Volhouden is daarbij cruciaal, maar zeker niet altijd even gemakkelijk. Daarom is volhouden het jaarthema van 2012. Uiteindelijk moet u zélf volhouden om uw doel te bereiken, maar ondersteuning van anderen kan daarbij zeker helpen. DVN probeert een (klein) steentje bij te dragen. Met de Zorgwijzer voor houvast bij controles, de Diabeteslijn voor persoonlijke hulp en aandacht en het forum voor het delen van ervaringen. Daarnaast blijven we strijden voor zaken die het leven met diabetes zo mogelijk wat makkelijker of draaglijker maken. Bijvoorbeeld de vergoeding van teststrips en het consult bij de diëtist. Over volhouden gesproken.
diabc • januari-februari 2012
9
- ELKE DAG DIABETES -
Kleine verbeteringen voelen als overwinning en zijn een positieve prikkel om door te gaan
irritatie en teleurstelling. Toch praten we altijd op een rustige en vriendelijke manier, ook als we ons niet zo voelen door al die fouten. Ruzie maken heeft geen zin. Diep zuchten en tot tien tellen. We blijven volhouden. We blijven uitleg geven. Ze mogen ons altijd bellen bij vragen of voor overleg.” “Door het diabetische coma is iedereen flink geschrokken en lijkt er lichte voor uitgang in te zitten. Er is nu meer inte resse en we krijgen soms concrete vra gen. Nog altijd te weinig, maar het begin is er. André wordt ook beter
gecontroleerd. Die lichtpuntjes voelen als overwinning en zijn een positieve prikkel om door te gaan. Niet voor ons zelf, maar voor André. Als hij teveel schommelt, zit hij niet lekker in zijn vel. Dan is hij onzeker en somber. Bij stabie lere waarden is het een vrolijke, leuke vent die zichtbaar geniet van het leven. Zo zien wij hem het allerliefst. Meer dia beteskennis bij de leiding van zijn instelling kan daar zeker bij helpen. André heeft recht op de beste zorg. Daarom houden wij vol.”
‘Die innerlijke drive komt altijd terug’ Frank Janssen (48, diabetes type 1 sinds zijn 9e): “In mijn leven heb ik vaak te maken gekregen met verlies. Verlies van mijn vader, mijn dochtertje Ziggie, maar ook van mijn gezondheid: diabe tes, slechthorendheid, de Ziekte van Pfeiffer en zo’n twintig jaar geleden dia betische rethinopathie. Daardoor heb ik mijn kappersbedrijf moeten opgeven. Dat is ook een soort rouwproces.”
Muziek “Ik verwerk het op mijn eigen manier. Een stuk gaan fietsen in het natuurge bied hier vlakbij of muziek luisteren met mijn hoofdtelefoon op. Nét iets te hard. Van takkeherrie tot klassiek. De muziekkeuze pas ik aan mijn stemming aan. Ben ik verdrietig, dan zoek ik ook verdrietige muziek op om het gevoel eruit te laten. Je moet door die emoties heen, anders blijf je erin hangen. Nege ren of wegstoppen heeft geen zin. Je mag ook best wel even in de put zitten, dat hoort er soms gewoon bij. Heel menselijk. Maar daarna is het klaar en moet je verder.” “Het heeft geen zin te blijven duwen en trekken aan dingen waar ik toch niets aan kan doen. Met zielig doen ben ik
niet geholpen. Wat ik ook meemaak, ik probeer alles positief te blijven zien.”
Overwinning “Natuurlijk is het niet élke dag even makkelijk optimistisch te blijven. Het intensieve laseren van mijn slechte ogen en de oogoperaties waren vaak behoorlijk pijnlijk en daar werd ik op z’n zachtst gezegd niet vrolijk van. Maar zodra het iets beter gaat, komt die innerlijke drive terug. Ik wil voor uit.” “Gelukkig ben ik een makkelijke prater en heb ik een heel goede relatie. Dat helpt ontzettend. Kracht om vol te hou den haal ik onder andere uit mijn gezin. Ik geniet iedere dag van mijn twee zoons, Zowie (20) en Zappa (17) en mijn vrouw Elle.” Bij tegenslag denk ik aan mooie momenten die ik heb meegemaakt. De EK’s en WK’s voor kappers waaraan ik heb meegedaan en dat ik ooit Prins Claus heb mogen knippen. Als ik gekeurd moet worden voor mijn rijbe wijs, focus ik me op elk jaar dat ik er weer bij krijg. Die voelen als een over winning.” “Na een intensief omscholingstraject
werk ik nu als sociaal pedagogisch wer ker in de ouderenzorg en begeleid ik studenten. Dat geeft veel voldoening. Zo kan ik anderen misschien ook aan steken met mijn positieve instelling. Ik wil wat maken van mijn leven en niets of niemand houdt me tegen. Diabetes al helemáál niet!” diabc • januari-februari 2012
11
