DOSSIER. Ouderen in Vlaams-Brabant

s t e u n p u n t so c i a l e p l a n n i n g

DOSSIER

Ouderen in Vlaams-Brabant 2010

www.vlaamsbrabant.be/welzijn

Voorwoord Na de eerste editie van het dossier ouderen dat in 2007 verscheen willen we u met dit nieuwe dossier een update bieden van het cijfermateriaal en ook enkele nieuwe thema's aansnijden. Vele voorzieningen en besturen hebben het dossier ouderen reeds ontdekt als een handig instrument om doelstellingen te formuleren, beleidsplannen op te maken en subsidiedossiers van het nodige cijfermateriaal te voorzien. De doelstelling blijft dan ook dezelfde. Vandaag is er heel wat cijfermateriaal beschikbaar, maar het vraagt heel wat tijd en kennis om al deze gegevens te verzamelen, te verwerken en te analyseren. Met dit dossier ouderen, maar ook met het dossier kinderen en jongeren, de omgevingsanalyse en de dossiers minderheden en personen met een handicap die later dit jaar zullen verschijnen heeft het steunpunt sociale planning van de provincie een heel aanbod uitgewerkt dat u op een gebruiksvriendelijke manier kan helpen om uw beleid te onderbouwen. We stellen als provincie zeer tevreden vast dat tal van lokale besturen en voorzieningen actief een beleid ontwikkelen voor de ouderen in onze samenleving. De vergrijzing daagt ons allemaal uit om werk te blijven maken van een degelijk aanbod voor deze groeiende, maar ook zeer diverse groep van ouderen. Naast een actualisatie van de cijfers uit het vorige dossier, kunnen we in deze editie van het dossier ouderen ook enkele extra gegevens leveren. In de eerste plaats de resultaten van de ouderenbehoefteonderzoeken die in Vlaams-Brabant hebben plaatsgehad. In tweeëndertig gemeenten gingen vrijwillige ouderen op pad om bij leeftijdsgenoten vragenlijsten te bezorgen en terug op te halen. Op die manier slaagden we er samen met de VUB in heel wat cijfermateriaal te verzamelen. Het steunpunt sociale planning maakt voor elke gemeente een rapport dat alle resultaten van de gemeente bundelt. We wilden deze resultaten echter ook in dit dossier de plaats geven die ze verdienen. We hebben er hierbij voor gekozen om geen gemeenten te vergelijken, maar we willen wel enkele algemene conclusies neerschrijven. Hopelijk kan dit dossier ook u inspireren om een actief beleid te voeren voor ouderen.

Monique Swinnen gedeputeerde voor welzijn

3

Inhoudsopgave Voorwoord............................................................................................................................. 3 Inhoudsopgave....................................................................................................................... 4 Inleiding ................................................................................................................................. 6 DEEL I: 1

Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen ....................................................... 8 Bevolkingsgegevens .....................................................................................................8

1.1

Bevolking en bevolkingsdichtheid......................................................................... 8

1.2

Migratiesaldo .....................................................................................................11

1.3

Woonstabiliteit...................................................................................................12

1.4

Sterfte................................................................................................................12

1.5

De leeftijd van de ouderen..................................................................................13

1.6

Ouderen als groep in de bevolking......................................................................17

1.7

Evolutie van het aantal ouderen ..........................................................................19

1.8

Gezinsstructuur ..................................................................................................21

1.9

Minderheden .....................................................................................................23

2

Ouderen met een handicap ........................................................................................27

3

Ouderen en huisvesting..............................................................................................28 3.1

Bouwjaar van de woningen ................................................................................28

3.2

Woningcomfort..................................................................................................29

3.3

Eigendomstitel ...................................................................................................31

3.4

Woonvorm.........................................................................................................33

3.5

Verhuizen naar een aangepaste woning..............................................................34

4

Inkomens...................................................................................................................35 4.1

Fiscale inkomens ................................................................................................35

4.2

Pensioenen.........................................................................................................36

4.3

Moeilijker of makkelijker rondkomen van ouderen...............................................39

4.4

Ouderen met een leefloon ..................................................................................39

4.5

De inkomensgarantie voor ouderen ....................................................................40

4.6

Ouderen met een tegemoetkoming voor personen met een handicap..................41

4.7

Ouderen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering................42

4.8

Ouderen in de zorgverzekering ...........................................................................44

DEEL II:

De zorg voor ouderen ............................................................................................45

5

4

Thuiszorg...................................................................................................................46 5.1

Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg .............................................46

5.2

Diensten voor logistieke hulp ..............................................................................47

5.3

Diensten voor oppashulp ....................................................................................48

5.4

Diensten voor thuisverpleging .............................................................................48

6

7

8

5.5

Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds............................................49

5.6

Lokale dienstencentra.........................................................................................49

5.7

Regionale dienstencentra....................................................................................49

5.8

Diensten voor gastopvang ..................................................................................50

5.9

Verenigingen van gebruikers en mantelzorgers....................................................50

5.10

Nachtzorg ..........................................................................................................51

5.11

Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijn (SEL) ...........................................................51

Transmurale en residentiële ouderenzorg ....................................................................52 6.1

Dagverzorgingscentrum......................................................................................52

6.2

Centra voor herstelverblijf...................................................................................53

6.3

Centra voor kortverblijf.......................................................................................53

6.4

Assistentiewoningen...........................................................................................56

Zorg voor specifieke doelgroepen ...............................................................................60 7.1

Palliatieve zorg ...................................................................................................60

7.2

Zorg voor dementerenden ..................................................................................60

Ouderen over de hen aangeboden hulp......................................................................61

DEEL III: 9

10

11

Ouderen en hun omgeving .................................................................................62

Ouderenbeleidsparticipatie in Vlaams-Brabant.............................................................62 9.1

Lokale ouderenadviesraden.................................................................................62

9.2

Regionale ouderenadviesraden ...........................................................................63

9.3

De provinciale ouderenadviesraad .......................................................................64

9.4

Tweerichtingsverkeer..........................................................................................65

Ouderen en vrijwilligerswerk.......................................................................................66 10.1

Het vrijwilligerswerk van ouderen........................................................................66

10.2

Ondersteuning van het lokaal vrijwilligerswerk van ouderen.................................67

Ouderen over hun omgeving ......................................................................................68 11.1

Verplaatsingsgedrag ...........................................................................................68

11.2

Sociale contacten ...............................................................................................69

11.3

Eenzaamheid......................................................................................................70

11.4

Potentieel hulpnetwerk.......................................................................................70

11.5

Ouderenverenigingen .........................................................................................71

11.6

Internetgebruik ..................................................................................................71

BIJLAGE I: Tabellen ................................................................................................................72 BIJLAGE II: Locaties van voorzieningen voor ouderen.............................................................108 BIJLAGE III: Lijst van kaarten en grafieken .............................................................................119 EINDNOTEN.........................................................................................................................121

5

Inleiding In dit dossier willen we u een beeld geven van de ouderen in onze provincie en de omgeving waarin ze leven. Onze focus ligt hierbij in de eerste plaats op die kenmerken die kunnen bijdragen tot het welzijn van de ouderen. In een eerste luik bundelen we de kenmerken van de ouderen in Vlaams-Brabant. Het gaat om een waaier aan gegevens over de oudere bevolking zelf, hun woonsituatie, hun inkomen... Het tweede deel brengt het aanbod van zorg en diensten voor ouderen in onze provincie in kaart. Alle deze gegevens zijn verkregen uit externe (statistische) databanken en aangevuld met resultaten van de ouderenbehoefteonderzoeken in onze provincie. In een derde en kleiner luik over de ouderen en hun omgeving, komen nog drie belangrijke thema's aan bod. In een eerste hoofdstuk bekijken we de beleidsparticipatie van ouderen in Vlaams-Brabant. In een tweede hoofdstuk komt de oudere als vrijwilliger in beeld en in een laatste hoofdstuk sluiten we het dossier af met enkele andere interessante resultaten uit het ouderenbehoefteonderzoek. Ouderenbehoefteonderzoeken Sinds 2006 biedt de provincie i.s.m. de Vrije Universiteit Brussel het ouderenbehoefteonderzoek aan. De deelnemende lokale besturen kregen een totaalpakket, dat door prof. D. Verté van de VUB werd ontwikkeld, met een vragenlijst, draaiboek en materialen. Het onderzoek behandelt een groot aantal thema's die een schat aan informatie geven om het lokaal ouderenbeleid te voeden en te sturen. Lokale senioren-vrijwilligers werken actief mee, wat een opvallend hoge respons oplevert. Ambtenaren geven logistieke ondersteuning. Het provinciale steunpunt sociale planning verwerkt tenslotte de resultaten tot een leesbaar werkinstrument. Door deze aanpak ontstond in vele gemeenten een levendige samenwerking tussen seniorenraad, ouderenverenigingen en het lokale bestuur. Op heel wat plaatsen vertaalden de resultaten zich in beleidsdoelstellingen en acties. Reeds 32 lokale besturen uit Vlaams-Brabant gingen in op het aanbod. Van 28 gemeenten werden de resultaten ook reeds verwerkt (in oranje op de kaart, situatie 1 oktober 2010). Op basis van deze gegevens berekenden we een aantal relevante provinciale cijfers. Onderzoek lopende Onderzoek afgerond Onderzoek in analyse Londerzeel

Kapelleop-denBos

Begijnendijk Keerbergen

Tremelo Aarschot

Boortmeerbeek Opwijk

Zemst

Meise

GrimbergenVilvoorde Asse

Haacht

Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort

Merchtem Holsbeek

Steenokkerzeel Wemmel

Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Kortenaken Tielt-Winge Geetbets

Kortenberg

Lubbeek

Zaventem Ternat Dilbeek

WezembeekKraainemOppem Tervuren

Roosdaal Lennik Gooik

Scherpenheuvel Diest -Zichem

SintPietersLeeuw

Zoutleeuw

Boutersem

Bertem Oud-Heverlee Bierbeek Linter

Drogenbos Overijse Linkebeek

Galmaarden Beersel Pepingen

Leuven

Glabbeek

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen

Hoeilaart SintGenesiusRode

Landen

Halle Bever

Herne

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Cel ouderenbeleid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

6

Kaarten, grafieken, cijfers, definities en interpretaties Om de tekst leesbaar te houden, nemen we niet alle cijfers op in de tekst. We illustreren de tekst met kaartjes en grafieken, die de positie van de verschillende gemeenten in de provincie weergeven of een evolutie schetsen. Achteraan in de bijlage vindt u de verschillende cijfers terug in tabellen. We verwijzen in de tekst naar deze tabellen met cursief gedrukte grijze tekst. Op pagina 71 vindt u een overzicht van deze tabellen met een verwijzing naar de pagina waarop u ze kan terugvinden. Alle cijfers in dit dossier zijn de meest recent beschikbare (september-oktober 2010). De meeste indicatoren zijn eerder stabiel en kennen geen grote veranderingen op één of twee jaar tijd. Via www.vlaamsbrabant.be/cijfers kan u steeds geactualiseerde gegevens terugvinden. De oranje kaders in de tekst bevatten telkens de definitie of verklaring van de gebruikte cijfers. Deze informatie is nuttig bij de interpretatie van de gegevens. In de eindnoten wordt vaak nog wat bijkomende uitleg gegeven.

7

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten gemeenten en hun ouderen

1 Bevolkingsgegevens 1.1 Bevolking en bevolkingsdichtheid Tabel 1: Bevolkingsaantal en bevolkingsdichtheid (1 januari 2010)

1.1.1 Aantal inwoners De totale bevolking is het aantal inwoners dat op 1 januari in de gemeente woont en ingeschreven is in het rijksregister. Bepaalde bevolkingsgroepen, zoals asielzoekers en bepaalde diplomaten, worden niet bij deze officiële bevolking (de bevolking de jure) gerekend.

Het aantal inwoners wordt sterk mee bepaald door de oppervlakte waarover een gemeente zich uitstrekt. Het aantal inwoners van een gemeente is soms van belang voor het beleid, bijvoorbeeld om te bepalen hoeveel middelen een gemeente krijgt van het gemeentefonds, om te kijken of ze in aanmerking komt voor een erkenning als centrumstad... Ook bij beslissingen over de inplanting van verschillende voorzieningen, die niet in elke gemeente aangeboden worden, kijkt men vaak naar het inwonersaantal van gemeenten. Daarnaast is het belangrijk om het beeld van deze kaart in het achterhoofd te houden bij de interpretatie van de andere kaarten in dit dossier. In gemeenten met weinig inwoners - zoals bijvoorbeeld Bever - kan een eerder kleine groep al snel een belangrijk groep van de bevolking uitmaken. Hierdoor kunnen in gemeenten met weinig inwoners hoge percentages wijzen op een relatief beperkt fenomeen, omdat het in absolute cijfers om weinig inwoners gaat. In gemeenten met veel inwoners - zoals bijvoorbeeld Leuven - speelt zich het omgekeerde fenomeen af. Daar kan een klein aandeel in de bevolking in absolute cijfers een vrij grote groep betekenen. Kaart 1: Bevolking op 1 januari 2010

Aantal inwoners 22.000 jonger dan 60 60 jaar of ouder ScherpenheuvelZichem Kapelleop-denBos Meise

Keerbergen

Londerzeel

Begijnendijk Tremelo

Aarschot

Boortmeerbeek Haacht

Diest

Zemst Rotselaar

Opwijk

Bekkevoort

Merchtem

Kampenhout

Grimbergen

Vilvoorde Steenokkerzeel

Kortenaken

Kortenberg

Lubbeek Leuven

Ternat Kraainem Wezembeek-Oppem

Dilbeek Roosdaal

Glabbeek Zoutleeuw

Bertem

Linter Boutersem

Tervuren

Oud-Heverlee

Lennik

Bierbeek SintPietersLeeuw

Gooik

Huldenberg Linkebeek

Beersel

Pepingen Herne

Tienen

Drogenbos Overijse Hoeilaart

Galmaarden

Bever

Tielt-Winge

Geetbets Zaventem

Liedekerke

Holsbeek

Herent

Machelen

Wemmel

Asse

Affligem

Hoegaarden

Landen

SintGenesiusRode

Halle

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: rijksregister, verwerking steunpunt sociale planning Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

8


Op Kaart 1 geeft de grootte van de bol in elke gemeente aan hoeveel inwoners de gemeente telt. Achteraan in de bijlage kunt u ook de inwonersaantallen terugvinden per gemeente. We maken daarbij een opsplitsing tussen de bevolking jonger dan 60 en de bevolking ouder dan 60. Deze bevolkingscijfers zijn een eigen verwerking van de gegevens uit het rijksregister. Het gaat dus niet om een officieel bevolkingscijfer. De federale overheidsdienst die verantwoordelijk is voor de officiële bevolkingscijfers (ADSEI) heeft na 1 januari 2008 geen nieuwe bevolkingscijfers meer bekend gemaakt. De laatste officiële bevolkingscijfers kunt u terugvinden op www.vlaamsbrabant.be/cijfers.

1.1.2 Ouderen in de bevolking Tabel 6: Leeftijdsverdeling bij de ouderen (1 januari 2010) Kaart 2 toont het aandeel van de ouderen in de bevolking. In Vlaams-Brabant als geheel zijn bijna 1 op 4 inwoners (23,4%) 60 jaar of ouder. In Steenokkerzeel daarentegen is nog geen inwoner op 5 (19,1%) 60 jaar of ouder. Ook Vilvoorde, Machelen - twee buurgemeenten van Steenokkerzeel -, Bever en Leuven hebben een klein aandeel ouderen. Verder is het vooral de regio rond Leuven (met uitzondering van Lubbeek) en de oosten zuidrand van Brussel waar het aandeel van de 60-plussers lager ligt dan gemiddeld in de provincie. Ook op de grens met de provincie Oost-Vlaanderen (met uitzondering van Liedekerke) ligt het aandeel van de 60-plussers lager dan het Vlaams-Brabantse gemiddelde. Vooral het Hageland kent een erg groot aandeel van 60-plussers. In Aarschot, Scherpenheuvel-Zichem, Kortenaken, Tienen en Lubbeek is meer dan 25,5% van de bevolking 60 jaar of ouder. Buiten het Hageland is dit enkel het geval in Dilbeek. Ook de gemeenten ten westen van Brussel kennen een eerder groot aandeel van 60plussers. Deze twee regio's zijn dan ook de sterkst verouderde regio's in de provincie. Kaart 2: Aandeel van de ouderen ouderen (60(60-plus) in VlaamsVlaams-Brabant

% in de bevolking 25,5 - 27,1 23,5 - 25,4 22,5 - 23,4 21,5 - 22,4 19,1 - 21,4 gemiddelde= 23,4

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst Haacht

Meise GrimbergenVilvoorde


Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort

Merchtem Asse

Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem

Tielt-Winge Kortenaken

Kortenberg Zaventem

Leuven

Glabbeek

Liedekerke Ternat Dilbeek

WezembeekOppem Kraainem Tervuren

Roosdaal Lennik SintPietersLeeuw

Gooik

Bever

Herne

Halle

Zoutleeuw Oud-Heverlee Bierbeek

Boutersem Tienen

Huldenberg Linkebeek Beersel

Pepingen

Bertem

Drogenbos

Galmaarden


Geetbets

Lubbeek

Overijse

Linter

Hoegaarden

Landen


9


1.1.3 Bevolkingsdichtheid De bevolkingsdichtheid geeft aan hoeveel inwoners er wonen ten opzichte van de totale oppervlakte van de gemeente. De bevolkingsdichtheid geeft een indicatie van de verstedelijking. Wanneer er veel mensen op een kleine oppervlakte leven, spreken we van een sterk verstedelijkt gebied, terwijl in landelijke gemeenten het aantal inwoners per vierkante kilometer eerder laag ligt.

Op onderstaande kaart kunt u de bevolkingsdichtheid terugvinden van de verschillende VlaamsBrabantse gemeenten. Hieruit blijkt dat naast Leuven, als één van de dertien Vlaamse centrumsteden, de gemeenten in de Brusselse rand (Kraainem, Wezembeek-Oppem, Vilvoorde, Wemmel en Drogenbos en in iets mindere mate ook Zaventem, Machelen, Grimbergen, Dilbeek en Linkebeek) een hoge bevolkingsdichtheid hebben. Tot slot heeft ook Liedekerke een hoge bevolkingsdichtheid, het sluit hiermee aan bij de stedelijke agglomeratie rond Aalst. Op de kaart is verder te zien dat de provincie Vlaams-Brabant twee regio's kent met een lage bevolkingsdichtheid. Enerzijds is er de regio van het westelijke Pajottenland (Lennik, Pepingen, Gooik, Herne, Galmaarden en Bever) en anderzijds het Hageland. Enkel de steden Aarschot, Diest en Tienen hebben een iets hogere bevolkingsdichtheid, maar in vergelijking met de overige gemeenten van de provincie blijft deze bevolkingsdichtheid eerder laag. Kaart 3: Bevolking en bevolkingsdichtheid

Inwoners per km² 1.213,8 - 2.305,1 813,8 - 1.213,7 513,8 - 813,7 413,8 - 513,7 107,9 - 413,7 Londerzeel

gemiddelde= 513,8

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise

Asse

GrimbergenVilvoorde

Merchtem

Haacht

Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem

Kortenberg


Leuven

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Bever

10

Herne

Zoutleeuw

Boutersem Bertem Oud-Heverlee Bierbeek Linter

Overijse Linkebeek Beersel

Halle

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen


Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen



1.2 Migratiesaldo Tabel 2: Migratiesaldo 60 t.e.m. 79 jarigen (gemiddelde 2005-2007) Tabel 3: Migratiesaldo +80-jarigen en migratiesaldo ouderen +60 (gemiddelde 2005-2007) Het migratiesaldo is het verschil tussen het aantal mensen dat in de loop van het jaar in de gemeente is komen wonen (de inwijkingen) en het aantal mensen dat uit de gemeente vertrokken is (de uitwijkingen). Het migratiesaldo houdt zowel rekening met migratiestromen tussen Belgische gemeenten (interne migratie) als migraties tussen België en het buitenland (externe migratie). Bij een migratiesaldo groter dan 0 zijn er meer inwijkingen dan uitwijkingen. Een negatief migratiesaldo betekent dat er meer mensen uit de gemeente vertrokken zijn dan er nieuwe inwoners zijn komen wonen. We gebruiken het gemiddelde migratiesaldo van de 60-plussers over drie jaar (2005, 2006 en 2007), omdat er relatief grote verschillen zijn in de migratiebewegingen tussen de verschillende jaren. Doordat er in de groep van 60-plussers relatief weinig verhuisbewegingen zijn, kunnen kleine verschillen van jaar tot jaar voor een grote verandering van het migratiesaldo zorgen. Om het migratiesaldo te kunnen vergelijken tussen de gemeenten, bekijken we deze ten opzichte van de 1 gemiddelde bevolking.

Op Kaart 4 geeft de inkleuring van de gemeenten het migratiesaldo weer en de grootte van de bollen het migratievolume of het aantal migratiebewegingen. We zien dat een meerderheid van de gemeenten een negatief migratiesaldo heeft. In de rand rond Brussel, het Pajottenland (met uitzondering van Gooik en Pepingen), Leuven en omliggende gemeenten (met uitzondering van het westen) en verschillende gemeenten in het Hageland is het aantal uitwijkingen groter dan het aantal inwijkingen. Enkel de gemeenten ten westen van Leuven, enkele gemeenten in het uiterste westen van de provincie, de gemeenten op de grens met de provincie Antwerpen ten oosten van Boortmeerbeek (met uitzondering van Scherpenheuvel-Zichem) en verschillende gemeenten in het Hageland hebben een positief migratiesaldo bij de bevolking van 60 jaar of ouder. Kaart 4: Migratiesaldo 6060-plussers (2005(2005-2007)

per 1.000 inwoners (60+)

Totaal aantal migraties

1,1 - 2,0 0,1 - 1,0 -0,2 - 0,0 -0,9 - -0,3

300 inwijkingen uitwijkingen

-1,7 - -1,0 Londerzeel

gemiddelde= -0,2

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise

Asse

GrimbergenVilvoorde

Merchtem

Haacht Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem

Kortenberg


Leuven

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Halle Herne

Zoutleeuw



Bever

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen


Rotselaar

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR) Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

Het grootste aantal migraties doet zich voor bij de 60 t.e.m. 69-jarigen. In deze leeftijdsgroep is het verschil tussen de inwijkingen en de uitwijkingen ook het grootst, waardoor het migratiesaldo per 1.000 inwoners gemiddeld in Vlaams-Brabant -2,8 bedraagt. Bij de 70 t.e.m. 11


79-jarigen ligt het aantal inen uitwijkingen het laagst en ook het verschil tussen de inen de uitwijkingen is bij deze leeftijdsgroep het kleinst. Het migratiesaldo per 1.000 inwoners is bij deze leeftijdsgroep dan ook minder negatief (-0,7). Tot slot stijgt bij de 80-plussers het aantal inen uitwijkingen lichtjes, vermoedelijk als gevolg van verhuizingen naar residentiële voorzieningen voor ouderen. Naar verhouding zijn er bij de 80-plussers in Vlaams-Brabant meer uitwijkingen dan inwijkingen, zodat het migratiesaldo terug negatiever wordt (-2,0.).

1.3 Woonstabiliteit Tabel 4: Woonstabiliteit bij 60-plussers (2009) De woonstabiliteit geeft het aantal inwoners weer die niet verhuisd zijn in de loop van het jaar, ten opzichte van de gemiddelde bevolking van de gemeente.

De woonstabiliteit bij ouderen is zeer hoog: in 2009 verhuisde nog geen drie procent van de 60plussers, tegenover bijna 9,5% van de totale bevolking. Vooral in het Hageland (met uitzondering van Tienen en Hoegaarden) is de woonstabiliteit zeer hoog. Zeker centraal in het Hageland, waar de woonstabiliteit groter is dan 98,3%, blijven de ouderen bijna allemaal op dezelfde plaats wonen. In Geetbets bedraagt de woonstabiliteit zelfs 99,3%. De gemeenten Gooik, Pepingen, Drogenbos en Steenokkerzeel hebben een iets lagere woonstabiliteit bij 60-plussers in vergelijking met de andere Vlaams-Brabantse gemeenten, maar ook in deze gemeenten zijn er weinig ouderen die in 2009 verhuisd zijn.Kaart 5: Woonstabiliteit bij ouderen (60(60-plus) - 2009

Woonstabiliteit 98,3 - 99,3 97,3 - 98,2 96,3 - 97,2 95,3 - 96,2 94,1 - 95,2

Londerzeel

gemiddelde= 97,2

Kapelleop-denBos


Aarschot

Boortmeerbeek Zemst

Opwijk

Haacht

Meise

Asse

Wemmel

Dilbeek

SintPietersLeeuw

Gooik



Halle

Lubbeek

Leuven

Geetbets

Glabbeek Zoutleeuw

Boutersem Bertem

Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Kortenberg


Lennik


Zaventem

Roosdaal

Bekkevoort Holsbeek Herent

Machelen

Liedekerke Ternat


Rotselaar

Grimbergen Kampenhout Vilvoorde Steenokkerzeel

Merchtem

Affligem

Bever

Tremelo

Huldenberg

OudHeverlee

Bierbeek Linter Tienen Hoegaarden

Landen

Herne


1.4 Sterfte Tabel 5: Sterfte bij 60-plussers (2009) Het sterftecijfer geeft het aantal personen die overleden zijn tussen 1 januari en 31 december 2009 en die vóór hun overlijden in het rijksregister ingeschreven waren in de gemeente. Vooral in kleine gemeenten kan het aantal overlijdens van jaar tot jaar sterk verschillen.

12

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 6: Overleden ouderen (60(60-plus) - 2009 Overlijdens per 1.000 60-plussers 42,5 - 53,6 37,5 - 42,4 32,5 - 37,4 27,5 - 32,4 23,0 - 27,4

Londerzeel

gemiddelde= 32,5

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot

Boortmeerbeek Zemst Opwijk

Haacht

Meise GrimbergenVilvoorde

Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort

Merchtem Holsbeek

Steenokkerzeel Asse

Wemmel

Liedekerke

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Affligem

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik SintPietersLeeuw

Gooik

Glabbeek Zoutleeuw

Oud-Heverlee Bierbeek Tienen

Huldenberg

Linkebeek


Boutersem Bertem

Drogenbos Overijse

Geetbets

Lubbeek

Ternat

Roosdaal



Linter

Hoegaarden Landen

Halle Bever

Herne


Opvallend zijn de grote verschillen tussen de gemeenten. Zo stierven in Oud-Heverlee in 2009 slechts 23 ouderen op 1.000, terwijl er in Pepingen meer dan 53 stierven per 1.000. De verklaring kan gezocht worden in het groot aantal rusthuisbedden, met vaak meer kwetsbare ouderen. Uit onze analyses kunnen we afleiden dat er geen rechtstreekse relatie is tussen het aantal overlijdens en de gemiddelde leeftijd van de ouderen.

1.5 De leeftijd van de ouderen Tabel 6: Leeftijdsverdeling bij de ouderen (1 januari 2010) 1.5.1.1

De ouderen van 60 t.e.m. 64 jaar

Op onderstaande kaart ziet u het aandeel van de ouderen van 60 t.e.m. 64 jaar in de totale groep van ouderen (60-plus). Dit is de jongste groep ouderen, die de officiële pensioenleeftijd nog niet bereikt heeft. De overheid formuleert regelmatig doelstellingen om deze groep van ouderen actief te houden op de arbeidsmarkt. Toch blijkt dat het aantal ouderen dat op deze leeftijd nog actief is op de arbeidsmarkt of nog als werkzoekende geregistreerd staat bij de VDAB minimaal is. Dit is een groep van actieve senioren, die vaak nog geen nood hebben aan ondersteuning uit de welzijnssector. Toch is deze groep niet onbelangrijk voor de planning van het welzijnsbeleid. Het is immers deze groep die in de 'nabije' toekomst meer nood zal hebben aan ondersteuning. In Vlaams-Brabant is bijna 1 op 4 ouderen tussen de 60 en de 64 jaar. Vooral ten zuiden en ten oosten van Leuven, in het uiterste zuidwestelijke puntje van de provincie, verschillende gemeenten op de grens met de provincie Antwerpen, de regio Steenokkerzeel, Kampenhout en Kortenberg, in Affligem, Liedekerke en Linter vinden we een groter aandeel van deze 'jonge' ouderen.

13

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 7: Ouderen 60 t.e.m. 64 jaar

% van het aantal ouderen (60-plus) 27,7 - 29,2 25,7 - 27,6 24,7 - 25,6 22,7 - 24,6 21,2 - 22,6

Londerzeel

Kapelleop-denBos

gemiddelde= 24,7


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise

Haacht



Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort

Merchtem Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem

Geetbets

Kortenberg

Liedekerke

Kortenaken Tielt-Winge

Leuven

Zaventem

Lubbeek

Glabbeek

Ternat Dilbeek

Lennik Gooik

Zoutleeuw

Boutersem


Roosdaal


Drogenbos

SintPietersLeeuw

Huldenberg

Overijse

Hoegaarden

Linkebeek


Tienen


Landen

Halle Bever

1.5.1.2


Herne


De ouderen van 65 t.e.m. 69 jaar (Kaart 8) zijn de officiële pensioenleeftijd reeds gepasseerd. De gemeenten met een groot aandeel 65- t.e.m. 69-jarigen in de groep van ouderen (60-plus), liggen vooral ten oosten en ten zuiden van Leuven. Verder hebben ook Zoutleeuw, Diest, Tremelo, Keerbergen, Boortmeerbeek, Affligem, Liedekerke, Bever en Overijse een (eerder) groot aandeel ouderen van 65 tot 69 jaar. De gemeenten waar deze leeftijdsgroep het kleinste aandeel heeft in de groep van ouderen vinden we vooral terug in het zuiden van de provincie, maar ook ten noordoosten van Brussel en op de as Kampenhout-Kortenberg-Bertem. Tenslotte is het aandeel ook laag in Leuven en Glabbeek. Kaart 8: Ouderen 65 t.e.m. 69 jaar

% van het aantal ouderen (60-plus) 21,0 - 22,2 20,0 - 20,9 19,0 - 19,9 18,0 - 18,9 16,1 - 17,9

Londerzeel

gemiddelde= 19,0

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot

Boortmeerbeek Opwijk Meise

Asse

Zemst

Haacht

Grimbergen

Rotselaar

Kampenhout Vilvoorde Steenokkerzeel

Merchtem Wemmel

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Glabbeek

Pepingen




Zoutleeuw

Boutersem Bertem

Drogenbos

Galmaarden

Geetbets

Lubbeek

Ternat Roosdaal


Linter

Hoegaarden

Overijse Landen

Halle Bever

14

Herne



1.5.1.3


Kaart 9 toont het aandeel van de 70- t.e.m. 79 jarigen in de groep van ouderen (60-plus). Op deze leeftijd stijgen de zorgbehoeften van de ouderen. Vaak zal het gaan om hulp die het de oudere mogelijk maakt om verder zelfstandig te kunnen leven. Vooral de gemeenten rond Brussel (met uitzondering van Asse en enkele gemeenten ten zuidoosten van Brussel) kennen een groot aandeel van ouderen tussen 70 en 79 jaar. Verder hebben ook Haacht, Leuven, Hoegaarden en verschillende gemeenten in het noorden van het Hageland een groot aandeel van deze leeftijdsgroep onder de ouderen (60-plus). In het uiterste westen van het Pajottenland en ten zuiden, oosten en westen van Leuven is het aandeel van de 70- t.e.m. 79-jarigen eerder beperkt. Kaart 9: Ouderen 70 t.e.m. 79 jaar

% van de ouderen (60-plus) 36,7 - 39,2 35,2 - 36,6 34,2 - 35,1 32,7 - 34,1 30,5 - 32,6

Londerzeel

Kapelleop-denBos

Tremelo Aarschot

Boortmeerbeek

gemiddelde= 35,1

Opwijk

Zemst

Meise

Asse

Wemmel

Liedekerke

Haacht

Tielt-Winge

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Glabbeek



Gooik Galmaarden Pepingen

Boutersem

Bertem

Tienen Huldenberg

Linkebeek Hoeilaart SintGenesiusRode

Zoutleeuw

Oud-Heverlee Bierbeek

Drogenbos

Beersel

Geetbets

Lubbeek

Ternat Dilbeek

Bekkevoort

Holsbeek Herent

Machelen

Roosdaal


Rotselaar


Merchtem

Affligem

Herne


Linter

Hoegaarden

Overijse Landen

Halle

Bever


15


1.5.1.4

De ouderen van 80 jaar of ouder

De 80-plussers zijn sterk vertegenwoordigd in het westelijke Pajottenland, in de Brusselse noorden oostrand, in het zuidelijke Hageland en ook in Leuven, Bertem en Huldenberg. Ten westen van Brussel, in het noorden van de provincie en ten oosten van Leuven is het aandeel hoogbejaarden onder de ouderen (60-plus) kleiner. Het percentage ouderen boven de 80 jaar op de totale groep van de ouderen (60-plus) wordt ook wel de interne vergrijzing genoemd. Kaart 10: 10: Ouderen 8080-plus

% van de ouderen (60-plus) 23,3 - 26,2 21,3 - 23,2 20,3 - 21,2 18,3 - 20,2 16,7 - 18,2

Londerzeel

gemiddelde= 21,2

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot

Boortmeerbeek Zemst Opwijk

Asse

Haacht

Meise Grimbergen Vilvoorde

Merchtem

Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek


Liedekerke

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Affligem

Zaventem

Kortenberg

Kortenaken Geetbets Leuven

Lubbeek Glabbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Beersel Halle Bever

Zoutleeuw Linter


Huldenberg

Galmaarden Pepingen

Boutersem Bertem

Drogenbos Linkebeek Hoeilaart SintGenesiusRode


Hoegaarden

Overijse

Landen

Herne


1.5.2 Conclusies Zoals uit Kaart 2 op pagina 9 al bleek, kan het aandeel van de ouderen in de totale bevolking van de gemeente sterk verschillen. Naast dit aandeel is ook de samenstelling van de groep van ouderen belangrijk. Zo heeft bijvoorbeeld Lubbeek een hoog aandeel (25,5%) ouderen in de gemeente, maar relatief veel ouderen zijn er jonger dan 70 jaar (50,6%). Hierdoor is, ondanks het grote aandeel van de ouderen op de bevolking, de zorgbehoefte van de ouderen vandaag nog eerder beperkt, maar we kunnen verwachten dat deze behoefte de volgende jaren sterk zal stijgen. Vilvoorde en Leuven zijn daarentegen gemeenten met een klein aandeel ouderen, maar met een groot aandeel 70-plussers in deze groep. Ondanks het kleinere aandeel ouderen, is de gemiddelde zorgbehoefte in deze gemeenten dus relatief hoog.

16


1.6 Ouderen als groep in de bevolking Tabel 7: Bevolkingscoëfficiënten (1 januari 2010)

1.6.1 Grijze druk De grijze druk is de druk van de niet meer actieve bevolking (die hier gedefinieerd wordt als de 60-plussers) op de bevolking op actieve leeftijd (20-59 jaar). Concreet geeft de grijze druk aan hoeveel 60-plussers er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 20 tot 59 jaar.

In Steenokkerzeel en Leuven is de grijze druk erg laag: er zijn respectievelijk slechts 32 en 34 niet meer actieven per 100 inwoners op actieve leeftijd. Vooral in het Hageland en ten zuiden en ten westen van Brussel zien we dat er een grote grijze druk is in de gemeenten. In de gemeenten rond Leuven is de grijze druk eerder laag. Kaart 11: 11: Grijze druk (2010)

Ouderen 60+/ 20-59 jarigen 48,5 - 50,9 43,5 - 48,4 41,0 - 43,4 38,5 - 40,9

KapelleLonderzeel op-denBos

32,0 - 38,4


Aarschot

gemiddelde= 43,3

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Dilbeek


Gooik

Kortenberg

Leuven

Bertem

Glabbeek

Linkebeek Beersel


Halle

Bever

Zoutleeuw

Boutersem Oud-Heverlee Bierbeek Tienen

Overijse

Huldenberg

Geetbets

Lubbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Herent


Roosdaal

Bekkevoort Tielt-Winge Kortenaken

Zaventem

Liedekerke Ternat

Diest

Rotselaar

Holsbeek

Machelen

Affligem

Scherpenheuvel -Zichem

Kampenhout

Steenokkerzeel

Herne

Tremelo

Linter

Hoegaarden

Landen


1.6.2 Afhankelijkheidsratio De afhankelijkheidsratio is de druk van de bevolking op niet actieve leeftijd (0-19 jaar en 60-plus) op de bevolking op actieve leeftijd (20-60 jaar). Concreet geeft de afhankelijkheidsratio aan hoeveel 0-19-jarigen en 60-plussers er in de gemeenten wonen per 100 inwoners van 20 t.e.m. 59 jaar.

De afhankelijkheidsratio geeft een idee van de mate waarin de bevolking op actieve leeftijd de 'lasten' van de niet actieve bevolking moet dragen. In de Brusselse rand is de afhankelijkheidsratio het grootst. Daarnaast is de afhankelijkheidsratio ook groot in Kortenaken, Glabbeek, Lubbeek, Bierbeek, Keerbergen, Bertem, Huldenberg en Herne. De gemeenten met een lage afhankelijkheidratio vinden we vooral terug in het Hageland en in de noorden westrand van de provincie. De lage afhankelijkheidsratio in het Hageland betekent dat het aandeel van de jongeren in deze gemeenten zeer laag is, aangezien het aandeel van de ouderen in deze gemeenten wel erg hoog is.

17

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 12: 12: Afhankelijkheidsratio (2010)

0-19 jarigen en 60+ / 20-59 jarigen 92,8 - 97,4 88,8 - 92,7 85,8 - 88,7 78,8 - 85,7 66,2 - 78,7



Tremelo Aarschot

gemiddelde= 85,8

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Dilbeek

SintPietersLeeuw

Leuven

Bertem

Glabbeek

Overijse

Beersel Pepingen Halle

Bever

SintGenesiusRode

Zoutleeuw


Linkebeek

Huldenberg

Geetbets

Lubbeek

Drogenbos

Galmaarden

Herne

Kortenberg


Lennik Gooik

Kortenaken

Zaventem

Roosdaal

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Liedekerke Ternat

Diest

Rotselaar

Steenokkerzeel Affligem


Linter

Hoegaarden

Hoeilaart Landen


1.6.3 Familiale zorgindex De familiale zorgindex geeft de verhouding weer tussen het aantal hoogbejaarden (80-plus) en de 50-59jarigen. Die laatste groep is een benadering van de kinderen van de hoogbejaarden (die uiteraard niet allemaal zelf in de gemeente wonen), die geconfronteerd worden met de zorgtaak. Concreet geeft dit cijfer aan hoeveel 80-plussers er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 50 t.e.m. 59 jaar.

In (vooral het zuidelijke) Hageland zien we dat de hoogbejaarden minder kunnen terugvallen op de zorg van 50-59 jarigen. Er zijn immers relatief veel 80-plussers t.o.v. 50-59-jarigen. Dit geldt ook voor Leuven, de noordwestrand van Brussel en Herne, Halle, Gooik en Hoeilaart. Vooral centraal in het noorden van de provincie, maar ook in Affligem en Oud-Heverlee zijn er veel 5059-jarigen in verhouding tot de 80-plussers.

18

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 13: 13: Familiale zorgindex

80-plus/ 50-59 jarigen 41,0 - 46,6 36,0 - 40,9 33,5 - 35,9 31,0 - 33,4


25,0 - 30,9


Aarschot

gemiddelde= 35,9

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Dilbeek

Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Tielt-Winge

Kortenberg

Leuven

Bertem

Glabbeek

Overijse

Beersel

SintGenesiusRode

Huldenberg

Linter

Hoegaarden

Hoeilaart Landen

Halle

Bever

Zoutleeuw


Linkebeek

Geetbets

Lubbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bekkevoort Holsbeek


Roosdaal

Rotselaar

Kortenaken

Zaventem

Liedekerke Ternat

Diest

Herent

Machelen

Affligem


Kampenhout

Steenokkerzeel

Herne

Tremelo


1.7 Evolutie van het aantal ouderen De evolutie van het aantal ouderen wordt weergegeven met een index. Wanneer het aantal ouderen stijgt in de weergegeven periode, zal de index groter zijn dan 100. Een index kleiner dan 100 geeft een afname van het aantal ouderen weer.

1.7.1 De voorbije evoluties Tabel 8: Bevolkingsevolutie bij de ouderen 1991-2008 In de periode 1991-2008 is het aantal ouderen in de provincie merkelijk toegenomen. Per 100 ouderen (60-plus) die in 1991 in de gemeente woonden, woonden er in 2008 126 ouderen in Vlaams-Brabant. Met uitzondering van Bever en Drogenbos (die een lichte afname kennen van het aantal ouderen) is het aantal ouderen in alle Vlaams-Brabantse gemeenten toegenomen. De grootste toename zien we in Keerbergen, Tremelo en Begijnendijk in het noorden van de provincie en in Lubbeek en Oud-Heverlee in de Leuvense rand. In deze gemeenten is er ongeveer 1 oudere bijgekomen per 2 ouderen (index 150). Maar ook alle andere gemeenten in het noorden van de provincie, met uitzondering van Zemst en Kampenhout, hebben een grote toename van het aantal ouderen gekend. Ook ten westen van Brussel richting Oost-Vlaanderen en in verschillende gemeenten ten zuiden van Brussel was er een duidelijke toename van het aantal ouderen. Ten oosten van Brussel, in het zuiden van het Pajottenland en in het zuidelijke Hageland was de toename van het aantal ouderen iets minder groot.

19

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 14: 14: Evolutie van het aantal ouderen 19911991-2008

Index 60-plussers 2008/ 60-plussers 1991 146,2 - 166,1 126,2 - 146,1 113,2 - 126,1 100,1 - 113,1

Aantal 60-plussers in 1991 100 1.000 10.000


94,5 - 100,0


Aarschot

gemiddelde= 126,1

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Dilbeek

Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Tielt-Winge

Kortenberg

Leuven

Bertem

Glabbeek

Huldenberg

Linkebeek Beersel

SintGenesiusRode

Zoutleeuw


Overijse

Geetbets

Lubbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bekkevoort Holsbeek


Roosdaal

Rotselaar

Kortenaken

Zaventem

Liedekerke Ternat

Diest

Herent

Machelen

Affligem


Kampenhout

Steenokkerzeel

Herne

Tremelo

Linter

Hoegaarden

Hoeilaart Landen

Halle

Bever


1.7.2 De toekomstige evoluties Tabel 9: Bevolkingsprojecties voor de ouderen 2008-2025 Regelmatig maakt de studiedienst van de Vlaamse Regering een bevolkingsprojectie, waarin ze op basis van wetenschappelijk onderzoek een voorspelling maakt van hoe de bevolking zal evolueren. De laatste 2 bevolkingsprojectie dateert van 2005, maar momenteel wordt er werk gemaakt van een nieuwe projectie.

De voorspelling is dat het aantal ouderen in Vlaams-Brabant zal blijven toenemen en dat deze toename bovendien zal versnellen. In 2025 zouden er in Vlaams-Brabant 135 ouderen wonen per 100 ouderen die in 2008 in Vlaams-Brabant woonden. Deze evolutie is enerzijds het gevolg van de verouderende generatie van babyboomers, en anderzijds van de leeftijdsverwachting die steeds stijgt. In Leuven, in het Hageland en in de rand rond Brussel wordt een minder sterke stijging van het aantal ouderen verwacht dan elders in de provincie. Vooral in het noorden van de provincie zijn er heel wat gemeenten waar een veel sterkere stijging van de ouderen verwacht wordt, net als in Tielt-Winge, Oud-Heverlee, Pepingen en Bever. Verder zien we dat vooral in de rand van Leuven en op de grens met Oost-Vlaanderen de oudere bevolking sterk zal toenemen.

20

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 15: 15: Evolutie van het aantal ouderen (2008(2008-2025)

Index projectie 60-plussers 2025/ projectie 60-plussers 2008 145,0 - 159,4 140,0 - 144,9 135,0 - 139,9 130,0 - 134,9


122,4 - 129,9


Aarschot

gemiddelde= 135,0

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Dilbeek

Lennik Gooik

Bekkevoort Holsbeek

Kortenberg


Roosdaal

Rotselaar


Zaventem

Liedekerke Ternat

Leuven

Bertem

Glabbeek

Tienen Overijse

Beersel Pepingen

SintGenesiusRode

Huldenberg

Linter

Hoegaarden

Hoeilaart Landen

Halle

Bever

Zoutleeuw

Boutersem Oud-Heverlee Bierbeek

Linkebeek

Galmaarden

Geetbets

Lubbeek

Drogenbos

SintPietersLeeuw

Diest

Herent

Machelen

Affligem


Kampenhout

Steenokkerzeel

Herne

Tremelo

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Studiedienst van de Vlaamse regering Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

1.8 Gezinsstructuur Tabel 13: Gezinspositie volgens de leeftijd van de ouderen (1 januari 2010) De gezinsstructuur wordt bepaald aan de hand van de gegevens in het rijksregister. Per gezin wordt in het rijksregister één referentiepersoon geregistreerd. Van de andere personen wordt er vervolgens geregistreerd wat hun relatie is met de referentiepersoon. Zij kunnen bijvoorbeeld kind, partner, ouder ... zijn. 3

Hieronder geven we voor de ouderen vier types gezinnen weer , de oudere: • • • •

die alleen woont: de ouderen bij wie geen andere personen inwonen; met partner: de ouderen die samenwonen met een partner met wie zij al of niet gehuwd zijn; met kind(eren) en met of zonder partner: de oudere die inwoont bij zijn/ haar kind of bij wie zijn/ haar kind inwoont, onafhankelijk van het al dan niet hebben van een partner; in een collectief huishouden (kloosters, rusthuizen, gevangenissen, ...)

Op onderstaande grafiek vindt u de gezinspositie terug van de ouderen in Vlaams-Brabant. Hieruit blijkt dat tussen 60 en 65 jaar het aantal ouderen dat enkel samenleeft met een partner toeneemt. De verklaring hiervoor is dat koppels bij wie kinderen inwonen niet zijn opgenomen in deze cijfers. Doordat het aantal kinderen dat inwoont bij de ouderen afneemt, stijgt de groep van ouderen die alleen met de partner samenwoont. Vanaf de leeftijd van 72 jaar daalt het aantal ouderen dat samenwoont met zijn of haar partner vrij sterk door het overlijden van de partner. Hierdoor stijgt het aantal alleenwonenden vanaf deze leeftijd ook wat sterker dan bij de ouderen jonger dan 72 jaar. De stijging van het aantal alleenwonende ouderen jonger dan 72 is net als bij de ouderen die samenwonen met hun partner onder andere het gevolg van kinderen die het huis uit gaan. Vanaf de leeftijd van 72 jaar begint ook het aantal ouderen in een collectief huishouden (voornamelijk rusthuizen) toe te nemen, maar het gaat slechts om een uiterst geringe toename. Het is pas vanaf de leeftijd van 75 jaar dat het aantal ouderen in collectieve huishoudens sterker

21


begint toe te nemen. Op de leeftijd van 80 en 90 jaar komt er telkens een versnelling in de groei om vanaf 95 jaar stilaan af te vlakken. Vanaf de leeftijd van 90 jaar vertonen de grafieklijnen steeds meer harde knikken. Dit is het gevolg van de relatief kleine groep ouderen op deze leeftijd, waardoor kleine verschillen procentueel een belangrijk verschil opleveren. De trend is echter duidelijk dat op die leeftijd slechts zeer weinig ouderen nog samenwonen met hun partner en dat ook de groep alleenwonende ouderen stelselmatig kleiner wordt dan de ouderen die verblijven in een collectief huishouden. In Tabel 10, Tabel 11 en Tabel 12 in bijlage vindt u per gemeente gedetailleerdere cijfers terug van de gezinspositie van de ouderen. Grafiek 1: Gezinspositie van de 6060-plussers naar leeftijd 70,0

% va n de oude re n

60,0

50,0 alleenwonend 40,0

met partner

30,0

met kind(eren) en met of zonder partner

20,0

in collectief huishouden

10,0

0,0 60

65

70

75

80

85

le e ftijd

Bron: Rijksregister, verwerking Steunpunt Sociale Planning

22

90

95

100 +


1.9 Minderheden In dit onderdeel bekijken we de ouderen met een vreemde nationaliteit en de oudere Belgen die geboren zijn met een andere nationaliteit. We spreken hier verder niet van het begrip allochtonen omdat er geen algemeen aanvaarde definitie bestaat van wat dit begrip inhoudt. Gaat het hier om alle inwoners met een vreemde nationaliteit? Behoren ook de tweede en derde generatie migranten bij deze groep? Het ligt overigens niet voor de hand om het aantal inwoners die tot die laatste groep behoren te berekenen.

1.9.1 Ouderen met een vreemde nationaliteit Tabel 14: Niet-Belgische ouderen 60+ (1 januari 2010) Het aandeel van de ouderen met een niet-Belgische nationaliteit ligt met 3,6% merkelijk onder het aandeel in de totale Vlaams-Brabantse bevolking (7,5%). Op Kaart 16 is duidelijk te zien dat de zuidoostrand van Brussel wordt gekenmerkt door een groot aandeel ouderen die niet de Belgische nationaliteit hebben. In Kraainem en Tervuren gaat het zelfs om meer dan 16% van de ouderen. Wat echter opvalt is dat in de zuidoostrand een heel groot aandeel (meer dan 90%) van die ouderen een nationaliteit heeft van een EU-land of een ander OESO-land met een hoog welvaartsniveau4. Ook in Linkebeek, Wezembeek-Oppem en Keerbergen is het aandeel van de niet-Belgen uit de EU of de welvarende OESO-landen groter dan 90%, al is in deze gemeenten het aandeel van de niet-Belgen onder de ouderen iets beperkter. In andere gemeenten zoals Machelen, Leuven en Diest heeft bijna de helft van ouderen met een niet-Belgische nationaliteit geen nationaliteit van de EU of een welvarend OESO-land. Kaart 16: 16: Ouderen met een nietniet-Belgische nationaliteit (2010)

% van de ouderen (60-plus)

Aantal niet-Belgen 60-plus

10,8 - 16,4 5,4 - 10,7 3,6 - 5,3 1,8 - 3,5

500 EU of welvarende OESO-landen Andere niet-Belgen

0,2 - 1,7 KapelleLonderzeel op-denBos

gemiddelde= 3,6


Tremelo Aarschot

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Glabbeek

Herne Bever

Halle

Tienen Overijse

Linkebeek Beersel


Zoutleeuw


Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bertem

Huldenberg

Geetbets

Lubbeek

Liedekerke Ternat Roosdaal

Diest

Rotselaar



Linter

Hoegaarden

Landen


23


1.9.1.1

Ouderen met een Europese nationaliteit

Tabel 15: Ouderen (60+) met een Europese nationaliteit (1 januari 2010) Bij de niet-Belgen met een Europese nationaliteit kunnen we een onderscheid maken tussen de EU-lidstaten die niet behoren tot het ex-Oostblok (EU-17) en de landen van het ex-Oostblok. Die laatste splitsen we verder op in een groep landen die nu tot de EU behoren (de EU-10) en de andere Oost-Europese landen.5

1.9.1.1.1 Ouderen met de nationaliteit van een land van de EU-17 Kaart 17 geeft in grote mate hetzelfde beeld als de kaart van het totaal aantal ouderen met een niet-Belgische nationaliteit. De zuidoostrand van Brussel komt hier echter nog sterker naar voren als de regio met een groter aandeel ouderen met een nationaliteit van de EU-17 dan de andere gemeenten in Vlaams-Brabant. Vooral Wezembeek-Oppem, Kraainem, Tervuren en Overijse tellen een groot aandeel van ouderen uit de EU-17, in Tervuren gaat het zelfs om meer dan 15%. Ook in Wemmel, Vilvoorde, Zaventem, Keerbergen en in de zuid(west)rand van Brussel is het aandeel van de ouderen met een nationaliteit van de EU-17 duidelijk hoger dan elders in de provincie. Hoewel in de zuidoostrand van Brussel het aandeel van de ouderen met een niet-Belgische nationaliteit groot is, kunnen we dus stellen dat de kwetsbaarheid van deze groep eerder klein is. In grote mate gaat het immers om inwoners van de EU-17, vaak diplomaten, ambtenaren van internationale instellingen, werknemers van multinationals... In deze gemeenten gaat het dus voornamelijk om gegoede inwoners. Kaart 17: 17: Ouderen met de nationaliteit nationaliteit van een land van de EUEU-17 (2010)

% van de ouderen (60-plus) 8,4 - 15,2 4,2 - 8,3 2,8 - 4,1 1,4 - 2,7 0,1 - 1,3 KapelleLonderzeel op-denBos

gemiddelde= 2,8


Tremelo Aarschot

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Glabbeek

Herne Bever

24

Halle

Tienen Overijse

Linkebeek Beersel


Zoutleeuw


Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bertem

Huldenberg

Geetbets

Lubbeek


Diest

Rotselaar



Linter

Hoegaarden

Landen



1.9.1.1.2 Ouderen met de nationaliteit van een ex-Oostblokland Onderstaande kaart geeft het aandeel weer van de ouderen met een nationaliteit van een exOostblokland per 1.000 inwoners. Vooral in Grimbergen, Vilvoorde, Machelen en Kampenhout is het aandeel van de ouderen met een nationaliteit van het ex-Oostblok merkelijk hoger dan elders in de provincie. Maar ook Leuven, de gemeenten tussen Leuven en Brussel en de gemeenten ten westen van Brussel tot aan de grens met Oost-Vlaanderen, hebben een groter aandeel ouderen met een nationaliteit van het ex-Oostblok dan de andere gemeenten in de provincie. Ook hier merken we duidelijke verschillen in de herkomst van deze ouderen. In de zuiden oostrand van Brussel hebben deze ouderen vooral een nationaliteit uit een land van de EU-10 (Oost-Europese landen die nu tot de EU behoren), terwijl ten westen van Brussel, in Leuven en ten westen van Leuven meer dan 2/3 van deze ouderen van buiten de EU-10 komen. Kaart 18: 18: Ouderen met de nationaliteit van een exex-Oostblokland (2010)

Aantal ouderen

per 1.000 ouderen (60-plus) 2,2 - 3,6 1,2 - 2,1 0,7 - 1,1 0,1 - 0,6

10 EU-10 ex-Oostblok, niet EU-10

0,0 KapelleLonderzeel op-denBos

gemiddelde= 1,1


Tremelo Aarschot

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Glabbeek

Herne Bever

1.9.1.2

Tienen Overijse

Huldenberg

Linkebeek Beersel

Zoutleeuw


Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bertem

Geetbets

Lubbeek


Diest

Rotselaar



Linter

Hoegaarden


Landen

Halle


Ouderen met een Marokkaanse of Turkse nationaliteit

Tabel 16: Ouderen (60+) met een Marokkaanse of Turkse Op Kaart 19 worden de ouderen van Turkse en Marokkaanse nationaliteit in kaart gebracht. Turken en Marokkanen vormden de belangrijkste groep van arbeidsmigranten van buiten de huidige EU. Ook nu nog leveren zij de grootste groep van nieuwkomers van buiten de huidige EU, voornamelijk via volgmigratie. In een aantal gemeenten zijn er geen ouderen met deze nationaliteiten. De groep concentreert zich vooral in Vilvoorde en Machelen, maar ook in Grimbergen, Sint-Pieters-Leeuw, Zaventem en Diest is het aandeel van ouderen met deze nationaliteiten groot. Opvallend is dat bijna overal in de provincie de ouderen met een Marokkaanse nationaliteit de belangrijkste groep vormen, met uitzondering van Diest, waar de Turken de grootste groep zijn.

25

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 19: 19: Marokkaanse en Turkse ouderen (2010)

Aantal

per 1.000 ouderen (60-plus) 9,8 - 19,9 4,8 - 9,7 2,8 - 4,7 0,1 - 2,7

30 Marokko Turkije

0,0 KapelleLonderzeel op-denBos

gemiddelde= 2,8


Tremelo Aarschot

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Glabbeek

Herne Bever

Tienen Overijse

Linkebeek Beersel

Zoutleeuw


Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bertem

Huldenberg

Geetbets

Lubbeek


Diest

Rotselaar



Linter

Hoegaarden


Landen

Halle


1.9.2 Ouderen die de Belgische nationaliteit verkregen Tabel 17: Ouderen die de Belgische nationaliteit na hun geboorte verkregen (1 januari 2010) De ouderen die in deze cijfers zijn opgenomen, zijn alle ouderen (60-plus), die nu de Belgische nationaliteit hebben, maar van wie de nationaliteit bij geboorte - zoals vermeld in het rijksregister - een andere is dan de Belgische.

Vooral in de Brusselse noordoostrand is het aandeel van genaturaliseerde ouderen erg groot. Ook in Sint-Pieters-Leeuw, Drogenbos, Sint-Genesius-Rode, Overijse en Leuven is dit het geval. Opvallend veel van deze ouderen zijn afkomstig van buiten de EU of de welvarende OESOlanden (53,4%). Bij de niet-Belgische ouderen die niet van nationaliteit veranderden is dit slechts 17,6%. Voor inwoners die afkomstig zijn uit een land van de EU of een welvarend OESO-land, biedt de Belgische nationaliteit minder meerwaarde. Zij krijgen immers vele rechten automatisch. Bij de ouderen ligt het aantal Belgen afkomstig uit de EU of de welvarende OESO-landen wel merkelijk hoger dan in de totale groep van Vlaams-Brabanders die de Belgische nationaliteit verkregen. Dit komt omdat veel van die rechten pas de laatste jaren werden uitgebouwd en bovendien vele landen vroeger nog geen lid waren van de EU. Daarom was het voor deze mensen vroeger wel interessant om de Belgische nationaliteit aan te vragen. De verhouding van Belgen afkomstig uit de EU of een ander welvarend OESO-land en degenen die van daarbuiten afkomstig zijn, is niet in elke gemeente dezelfde. Zo is bijvoorbeeld in Grimbergen of Tienen deze verhouding bijna half-half, terwijl in gemeenten zoals Diest of Vilvoorde slechts 1 op 3 ouderen afkomstig is van buiten de EU of een welvarend OESO land.

26

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 20: 20: Ouderen die na de geboorte de Belgische nationaliteit verkregen

Nationaliteit bij geboorte

% van de ouderen (60-plus) 3,5 - 4,4 2,1 - 3,4 1,4 - 2,0 0,7 - 1,3

150 EU of welvarend OESO-land andere nationaliteit

0,1 - 0,6 KapelleLonderzeel op-denBos

gemiddelde= 1,4


Tremelo Aarschot

Zemst Opwijk



Merchtem Asse

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Glabbeek

Herne Bever

Tienen Overijse

Huldenberg

Linkebeek Beersel

Zoutleeuw


Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Bertem

Geetbets

Lubbeek


Diest

Rotselaar



Linter

Hoegaarden


Landen

Halle


2 Ouderen met een handicap Tabel 18: Personen met een door het VAPH erkende handicap (2009) Het aantal ouderen met een handicap die erkend is door het VAPH6 per gemeente is beperkt. Net als bij de totale groep van personen met een handicap komen ook bij de ouderen de regionale verschillen in de provincie naar voren: in het Pajottenland en het Hageland zijn er duidelijk meer ouderen met een erkende handicap dan elders in de provincie. De provincie onderzoekt reeds langer dit verschil tussen de arrondissementen. Heel wat mogelijke verklaringsgronden werden reeds geformuleerd. Een mogelijke verklaring ligt in het kleinere welzijnsaanbod in het arrondissement Halle-Vilvoorde, dat de vraag negatief beïnvloedt. In de rand rond Brussel zou ook de taal een rol kunnen spelen: anderstaligen vinden mogelijk de weg minder makkelijk naar de bestaande instellingen en of/ zouden zich minder gemakkelijk richten tot het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH), aangezien ze niet wensen opgenomen te worden in een Nederlandstalige voorziening. Bovendien telt de Brusselse rand relatief veel werknemers van internationale bedrijven en instellingen die, mede door hun internationale mobiliteit, mogelijk een kleiner aandeel personen met een handicap tellen. Verder onderzoek is nodig om het relatief belang van deze elementen na te gaan en eventueel aan te vullen met andere verklaringsgronden.

27


3 Ouderen en huisvesting 3.1 Bouwjaar van de woningen Tabel 19: Bouwjaar van de woonhuizen (situatie op 1 januari 2009) Het kadaster bevat gegevens (situatie op 1 januari 2009) over het bouwjaar van de gebouwen, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen woonhuizen, appartementsgebouwen en een aantal gebouwtypes die wonen niet als hoofdaanwending hebben. In dit dossier worden enkel de woonhuizen beschouwd. In de regel gaat het om eengezinswoningen. Appartementsgebouwen, die steeds verschillende woongelegenheden bevatten, maken in Vlaams-Brabant slechts 3,5% van het totaal aantal woongebouwen uit.

We beschikken niet over gegevens waarin het bouwjaar van de woningen wordt opgesplitst naar de leeftijd van de bewoners. We kunnen er wel van uit gaan dat ouderen die nog zelfstandig in hun eengezinswoning wonen gemiddeld vaker een oude woning hebben dan 7 jonge mensen. Dat blijkt ook uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van ADSEI op basis van de gegevens uit de socio-economische enquête van 2001. Hieruit blijkt weliswaar dat de gezinnen met een jonge referentiepersoon (jonger dan 35 jaar) meer in woningen van voor 1946 wonen, dan de gezinnen met een referentiepersoon ouder dan 65 jaar. Daartegenover staat echter dat deze oudere leeftijdsgroep het minst hun woning verbouwde en dat hun woning dus ook vaak minder comfort heeft dan de even oude woningen van de jonge referentiepersonen, die hun woning wel verbouwden. Kaart 21 toont het percentage van de huizen gebouwd voor 1962. Oude woonhuizen vinden we vooral in Leuven, in het zuiden van het Hageland, het Pajottenland en in de industriële as van Halle tot Vilvoorde. In al deze gebieden gaat het vooral om huizen van voor de Tweede wereldoorlog. Daarnaast ligt het aandeel van huizen opgericht voor 1962 ook iets hoger in Wemmel, Kraainem en Wezembeek-Oppem. Zeker in Kraainem en Wezembeek-Oppem dateren deze huizen wel voornamelijk van na de tweede wereldoorlog. Het gaat in die twee gemeenten vaak om huizen die opgericht zijn bij de vroege stadsvlucht. In het noorden van het Hageland vinden we eerder gemiddelde waarden terug, maar algemeen zijn de woningen van na de tweede wereldoorlog hier talrijker dan in het zuidelijke Hageland. Kaart 21: 21: Woonhuizen opgericht voor 1962 (situatie in 2009)

% van het totaal aantal woonhuizen

Aantal woonhuizen

53,4 - 71,0 47,4 - 53,3 42,4 - 47,3

5.000 opgericht voor 1946

36,4 - 42,3 27,6 - 36,3

opgericht van 1946 tot 1961 Londerzeel

gemiddelde= 47,3

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise

Asse

GrimbergenVilvoorde

Merchtem

Haacht

Wemmel

Zaventem


Machelen

Liedekerke

Rotselaar

Kampenhout

Steenokkerzeel

Affligem


Kortenberg

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Leuven

Glabbeek Zoutleeuw

Boutersem





Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Halle Bever

28

Herne

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: ADSEI, FOD Economie Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

Landen


3.2 Woningcomfort 3.2.1 Woningcomfort volgens leeftijd van de oudere Hierboven stelden we reeds dat we er van uit kunnen gaan dat ouderen vaker een oude woning bewonen dan jongeren. Grafiek 2 bevestigt dit beeld: de ouderenbehoefteonderzoeken lijken aan te tonen dat - minstens voor de 28 gemeenten uit Vlaams-Brabant in de analyse - de oudste ouderen vaker in minder comfortabele woningen leven. Woningen zonder of enkel met basiscomfort, hebben respectievelijk geen WC en/of badkamer en geen centrale verwarming. In recente woningen zijn deze voorzieningen bijna steeds aanwezig. Dit lijkt er m.a.w. ook op te wijzen dat het vooral de oudste ouderen zijn die in oudere woningen leven. Grafiek 2: Kwaliteit van de woningen volgens het ouderenbehoefteonderzoek 100%

% v a n de woninge n

80%

60% minstens middelmatig comfort en telefoon minstens middelmatig comfort

40%

met basiscomfort zonder basiscomfort

20%

0% 60-69

70-79

80-plus

le e ftijd va n de oude re n

* Onbekenden werden niet meegeteld Bron: Bevraging in het kader van de ouderenbehoefteonderzoeken

29


3.2.2 Woningen zonder centrale verwarming of badkamer Tabel 20: Woningcomfort bij ouderen 60+ (1 oktober 2001) De enige gegevens over het comfort van de woningen op gemeentelijk niveau, die heel Vlaanderen dekken, zijn de cijfers van de laatste socio-economische enquête, die dateren van 2001. Dit betekent dat de cijfers vermoedelijk een oververtegenwoordiging zullen weergeven van woningen met een laag comfort, omdat gedurende de afgelopen 10 jaar veel van de woningen met een laag comfort (die vaak ook ouder zijn) gesloopt of gerenoveerd werden. We gaan er wel vanuit dat in gemeenten die in 2010 een belangrijk aandeel hadden van woningen met een laag comfort, ook vandaag nog meer woningen terug te vinden zijn met een laag comfort.

3.2.2.1

Woningen zonder centrale verwarming

Kaart 22 toont voor 2001 het aantal woningen van 60-plussers die niet zijn uitgerust met centrale verwarming. Hieruit blijkt duidelijk dat het vooral de landelijke regio's zijn in de provincie, waar de woningen het minst zijn uitgerust met centrale verwarming. Vooral het westelijke Pajottenland en ook Hoegaarden en Zoutleeuw hebben een erg hoog aandeel van woningen zonder CV. Maar ook de andere gemeenten van het Pajottenland en het zuidelijke Hageland en de gemeenten in het noordwesten van de provincie hebben een eerder groot aandeel van woningen zonder CV.

Kaart 22: 22: Woningen Woningen van 6060-plussers zonder CV (200 (2001)

% van de woningen van 60-plussers 30,3 - 50,1 20,3 - 30,2 18,3 - 20,2 12,3 - 18,2 6,6 - 12,2


gemiddelde= 20,2


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise Merchtem

GrimbergenVilvoorde

Haacht Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Steenokkerzeel Asse

Wemmel

Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem

Kortenberg


Leuven

Lubbeek Glabbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Galmaarden

Herne

Zoutleeuw Oud-Heverlee Bierbeek Tienen

Overijse

Beersel Pepingen

Boutersem Bertem

Drogenbos Linkebeek Hoeilaart SintGenesiusRode


Rotselaar

Huldenberg

Linter

Hoegaarden Landen

Halle

Bever


30


3.2.2.2

Woningen zonder badkamer

Kaart 23 toont opnieuw dat vooral het westelijke Pajottenland, Hoegaarden en Zoutleeuw een groot aantal woningen tellen die niet zijn uitgerust met een badkamer. Ook in verschillende andere gemeenten in het Hageland woont een eerder groot aandeel 60-plussers in een woning zonder badkamer, net als in Bertem en Huldenberg.

Kaart 23: 23: Woningen van 6060-plussers zonder badkamer (2001)

% van de woningen van 60-plussers 9,3 - 14,7 7,3 - 9,2 5,3 - 7,2 3,3 - 5,2 1,7 - 3,2 gemiddelde= 5,3



Tremelo Aarschot


Zemst Haacht

Meise Merchtem

Asse

GrimbergenVilvoorde

Wemmel

Bekkevoort Holsbeek

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Liedekerke

Rotselaar

Kampenhout

Steenokkerzeel

Affligem

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Leuven

Lubbeek

Ternat Dilbeek


Roosdaal Lennik

Galmaarden

Beersel Pepingen

Herne

Boutersem Linter


Zoutleeuw

Tienen Overijse

Linkebeek

Geetbets

Glabbeek

Bertem

Drogenbos

SintPietersLeeuw

Gooik


Huldenberg

Hoegaarden


Landen

Halle

Bever


3.3 Eigendomstitel Tabel 21: Eigendomstitel van de woningen bij ouderen 60+ (1 oktober 2001)

3.3.1 Eigenaars Op onderstaande kaart ziet u het aandeel van de 60-plussers die eigenaar zijn van hun woning. Het aandeel van de eigenaars is in heel de provincie hoog: er zijn slechts 7 gemeenten waar meer dan 1 op 5 woningen niet door de eigenaar bewoond worden. Algemeen ligt het aantal eigenaars in Vlaams-Brabant met 86% ook opmerkelijk hoger dan in Vlaanderen, waar 'slechts' 81% eigenaar is van de woning. Vooral in de stedelijke kernen Leuven, Vilvoorde - Machelen - Wemmel, Halle - Sint-PietersLeeuw - Drogenbos en Diest ligt het aantal eigenaars fors lager dan in de andere VlaamsBrabantse gemeenten. Maar enkel Vilvoorde (73,6) en Drogenbos (67%) hebben ook in vergelijking met Vlaanderen een duidelijk lager aandeel eigenaars. Vooral centraal in het Hageland, ten zuiden van Leuven, in het zuidelijke Pajottenland en in Affligem ligt het aandeel van de eigenaars erg hoog. Meer dan 9 woningen op 10 wordt bewoond door de eigenaar en in Linter loopt dit aandeel zelfs op tot 97%.

31

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 24: 24: Woningen bewoond door de eigenaar (60(60-plus) 2001

% van de woningen bewoond door 60-plussers 92,0 - 97,0 89,0 - 91,9 86,0 - 88,9 74,6 - 85,9 67,0 - 74,5

Londerzeel

gemiddelde= 86,0

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise

Haacht

GrimbergenVilvoorde

Merchtem

Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort

Wemmel

Asse

Herent

Machelen

Liedekerke

Tielt-Winge

Holsbeek


Kortenaken

Zaventem

Kortenberg

Dilbeek

Glabbeek


Lennik Gooik

Bertem Boutersem Oud-Heverlee

Tienen Overijse

Huldenberg

Linter

Hoegaarden

Linkebeek

Galmaarden

Zoutleeuw

Bierbeek

Drogenbos

SintPietersLeeuw


Beersel Pepingen

Geetbets

Lubbeek

Leuven

Ternat Roosdaal


Landen

Halle Bever

Herne


3.3.2 Huurders Onderstaande kaart geeft het aandeel van de huurders weer in elke gemeente. Uiteraard is deze kaart het spiegelbeeld van de eigenaars. Kaart 25 toont ook aan dat het aandeel van woningen die verhuurd worden door sociale verhuurmaatschappijen vooral groot is in gemeenten waar ook in het algemeen veel huurders zijn. Kaart 25: 25: Woningen bewoond door een huurder (60(60-plus) 2001

% van de woningen bewoond door 60-plussers

Aantal woningen

19,1 - 33,0 14,1 - 19,0 11,1 - 14,0 7,1 - 11,0

1.600 sociale verhuurmaatschappij openbaar bestuur privaat

3,0 - 7,0 Londerzeel

gemiddelde= 14,0

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht

Rotselaar

Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem

Kortenberg


Leuven

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Bever

32

Herne

Zoutleeuw



Halle

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen



Huldenberg

Hoegaarden

Tienen

Landen



3.4 Woonvorm In de ouderenbehoefteonderzoeken wordt gevraagd in welke woonvorm de ouderen wonen. Hieruit blijkt dat in de 28 gemeenten in de analyse het merendeel van de ouderen zelfstandig thuis woont. Slechts een zeer kleine groep van ouderen woont in een ander type woning. Er werden geen ouderen in woonzorgcentra bevraagd. Grafiek 3: Woningtype van de ouderen 14.000 12.000

a a nta l oude re n

10.000 8.000

6.000 4.000 2.000 0 Zelfstandig wonen

Wonen bij kinderen

(ondersteund) groepswonen

Individueel (aangepaste) woning

andere woonvormen


33


3.5 Verhuizen naar een aangepaste woning Grafiek 4 toont aan in welke mate de ouderen uit de ouderenbehoefteonderzoeken positief of negatief staan om te verhuizen naar bepaalde woningtypes. 20% van de bevraagde ouderen wil de woning niet behouden in de huidige toestand. Iets meer dan 27% van de ouderen staat positief tegenover het aanpassen van de eigen woning aan de persoonlijke behoeften. Verhuizen naar een serviceflat is voor 16% een mogelijkheid waar ze positief tegenoverstaan. De andere mogelijkheden die bevraagd werden in het onderzoek, scoren steeds minder dan 10%. Waar verhuizen naar een aangepaste woonvorm nog bij 9% op bijval kan rekenen, daalt dit bij verhuizen naar een rust- of verzorgingstehuis tot net geen 5%. Grafiek 4: Verhuizen naar een aangepaste woning

100%

% va n de oudere n

80%

60%

positief neutraal negatief

40%

zo rg in gs te

de

ve r

bi j na ar e

en

ru st -

en

In w on en en ui z ve rh

aa ng en na ar e

en ui z ve rh


34

ki nd er en

bu de in

en -w

on i

ng

w ep as te

be ja ar d

ge sc he id en ,m et

re n se ni o

et an de re

ur t

ek oo nv e

oo nv w st e aa ng ep a

en na ar e en m en w on

Sa m en

rtr

or m

fl a t ice se rv en na ar e

ui z

en

aa n ve rh

ve rh ui z

on in g w

w

on in g

in

aa n

hu id

pa ss en

ig e

to es ta nd

ei ge n

be h

be ho ef

ou de n

te n

0%

hu is

20%


4 Inkomens 4.1 Fiscale inkomens Tabel 22: Fiscale inkomens (2007, aanslagjaar 2008) Fiscale inkomens zijn die inkomens die bekend zijn bij de fiscus. Het gaat meer bepaald om de netto belastbare inkomens: alle netto inkomsten min de aftrekbare uitgaven. Netto belastbare inkomsten zijn de inkomsten vóór aftrek van belastingen, zoals bedrijfsvoorheffing, maar na aftrek van de solidariteitsbijdrage (RSZ). Het gaat niet alleen om inkomsten uit arbeid. Ook inkomsten van onroerende goederen, inkomsten en opbrengsten van roerende goederen en kapitalen, bedrijfsinkomsten en diverse inkomsten zijn inbegrepen. Opgelet: belastingplichtigen, die omwille van hun inkomen of van hun gezinslasten niet belastbaar zijn, komen in de statistiek niet voor.

Er zijn geen afzonderlijke gegevens over de fiscale inkomens van ouderen. Bovendien zou het fiscaal inkomen van ouderen een sterk vertekend beeld geven omdat bepaalde groepen ouderen via de sociale zekerheid een pensioen krijgen, terwijl andere groepen ouderen geen of slechts een zeer klein pensioen hebben omdat zij tijdens hun beroepsloopbaan niet of minder hebben bijgedragen aan de sociale zekerheid.

4.1.1 Gemiddeld inkomen Kaart 26 geeft het gemiddeld inkomen per aangifte in 2007 (aanslagjaar 2008). Dit wil zeggen dat het totaal netto belastbaar inkomen in een gemeente werd gedeeld door het totaal aantal aangiften in de gemeente. Vlaams-Brabant als geheel heeft het hoogste gemiddeld inkomen van alle Belgische provincies. Het inkomen is wel relatief laag in het meer landelijke oosten van de provincie en in de industriële as van Halle tot Vilvoorde, langs het kanaal Charleroi-Brussel en Brussel-Willebroek. Dit geldt overigens nog meer voor de Brusselse gemeenten die, afgezien van vier zuidoostelijke gemeenten (Ukkel, Watermaal-Bosvoorde, Oudergem en Sint-PietersWoluwe), allen in de laagste categorie vallen. De hoogste inkomens zijn te vinden in suburbane gemeenten rond Leuven en Brussel (vooral in de zuidoostelijke rand van de hoofdstad). Ook Keerbergen, dat in de invloedssfeer van Mechelen ligt, heeft een hoog gemiddeld inkomen. Kaart 26: 26: Gemiddeld inkomen per aangifte in 2007 (aanslagjaar 2008)

Inkomen per aangifte 34.621 - 39.008 32.621 - 34.620 30.621 - 32.620 28.621 - 30.620


24.921 - 28.620


Tremelo Aarschot

Boortmeerbeek

gemiddelde= 30.621

Opwijk

Zemst

Meise

GrimbergenVilvoorde

Haacht

Rotselaar

Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Wemmel

Asse

Zaventem Dilbeek

Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Boutersem


Zoutleeuw


Huldenberg

Beersel Herne

Bertem

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Lubbeek Leuven


Kortenaken Geetbets

Kortenberg

Ternat Roosdaal

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Liedekerke


Linter

Hoegaarden

Overijse Landen

Halle

Bever


35


4.2 Pensioenen Het belangrijkste inkomen bij ouderen is het pensioen. De cijfers over de pensioenen van de ouderen zijn enkel beschikbaar op provinciaal niveau. Bijna 2 op 3 ouderen heeft een pensioen tussen €750 en €1.500. Bijna 1 op 4 ouderen heeft een pensioen boven €1.500, terwijl slechts een laag percentage een pensioen heeft dat lager ligt dan €750.

Grafiek 5: Verdeling van de pensioenen volgens pensioenbedrag

aantal gerechtigde ouderen

45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000

,0 0 2. 00 0 >=

9, 99 .9 9 -1

.7 4 1. 75 0, 00

1. 50 0, 00

-1

-1

.4 9

9, 99

9, 99

9, 99 1. 25 0, 00

-1

.2 4

99 ,9 9 -9

1. 00 0, 00

75 0, 00

-7

49 ,9 9

99 ,9 9 50 0, 00

-4 25 0, 00

0, 01

-2

49 ,9 9

0

pensioenbedrag (€)

Bron: Rijksdienst voor Pensioenen

Onderstaande grafieken tonen aan dat er verschillen zijn in het pensioenbedrag dat ouderen krijgen, afhankelijk van hun geslacht en het statuut dat zij hadden tijdens hun beroepsloopbaan.

36


4.2.1 Pensioenen volgens geslacht Tabel 23: Pensioenbedragen in Vlaams-Brabant volgens geslacht (2009) Op onderstaande grafiek is duidelijk zichtbaar dat mannen veel vaker een hoog pensioen hebben dan vrouwen. Van de ouderen die een pensioen hebben dat lager is dan €500, is bijna 90% vrouw, terwijl van de ouderen die een pensioen hebben dat groter is dan €2.000 meer dan 70% een man is. Dit grote verschil in pensioenbedrag tussen mannen en vrouwen is te verklaren door de meestal zeer beperkte beroepsloopbaan van vrouwen op die leeftijd. Een belangrijk deel van de vrouwen die vandaag op pensioen zijn, was huisvrouw.

Grafiek 6: Pensioenen volgens het geslacht van de oudere (2009) 100%

% va n de oude re n

80%

60% Vrouwen Mannen 40%

20%

0% 0,01-499,99

500,00-999,99

1.000,001.499,99

1.500,001.999,99

≥2.000

ink om e ns k la s s e ( €)


37


4.2.2 Pensioen volgens tewerkstellingsstatuut tewerkstellingsstatuut Tabel 24: Pensioenbedragen in Vlaams-Brabant volgens tewerkstellingsstatuut (2009) Onderstaande grafiek toont de grootte van de groepen die een bepaald pensioenbedrag uitgekeerd krijgen volgens het statuut waarin ze tijdens hun loopbaan gewerkt hebben. Hierop is duidelijk te zien dat het vooral de zelfstandigen zijn die vaak een laag pensioen krijgen, wat het gevolg is van hun beperktere bijdragen aan het sociale zekerheidssysteem. Wat bovendien opvalt is dat de openbare sector nooit meer dan 10% van het aantal gerechtigden uitmaakt tot een bedrag van €1.500. Het is echter vooral in de groep met een pensioen van €2.000 of meer dat de openbare sector zeer sterk vertegenwoordigd is. De werknemers zijn tot de inkomensklassen van €2.000 steeds sterk vertegenwoordigd. Grafiek 7: Uitgekeerd Uitgekeerd pensioen pensioenbedrag ensioenbedrag volgens het tewerkstellingsstatuut van de oudere (2009) 100% 90%

% va n he t uitge k e e rde be dra g

80% 70% 60% Openbare sector 50%

Zelfstandigen Werknemers

40% 30% 20% 10% 0% 0,01-499,99

500,00-999,99

1.000,00-1.499,99 1.500,00-1.999,99

inkomensklasse (€)


38

≥2.000


4.3 Moeilijker of makkelijker rondkomen van ouderen In de ouderenbehoefteonderzoeken wordt aan de ouderen gevraagd of ze rondkomen met hun inkomen. Van de ouderen die bevraagd werden in de 28 gemeenten, zegt 39,3% dat ze moeilijk rondkomen met hun inkomen (van eerder moeilijk tot zeer moeilijk). Bij de ouderen jonger dan 70 ligt dit aandeel nog op 36,4%, maar dat stijgt naar 42% bij de 70 t.e.m. 79jarigen en 41% bij de 80-plussers. Grafiek 8: Ouderen die moeilijk rondkomen met hun inkomen 50,0

% van de steekproef

40,0

30,0

20,0

10,0

0,0 60-69

70-79

80+

leeftijd


4.4 Ouderen met een leefloon Tabel 25: Ouderen (60+) met een leefloon (2009) 8

Het leefloon is een recht dat niet automatisch wordt toegekend. Personen die aan alle voorwaarden voldoen voor het verkrijgen van een leefloon, maar het niet hebben aangevraagd, ontvangen dus geen leefloon. Op het einde van elke maand wordt het aantal inwoners geteld dat een leefloon heeft ontvangen. Hieronder geven we het aantalouderen (60+) in de gemeente weer dat gedurende minstens 1 maand een leefloon ontvangen heeft. 9

Daarnaast maken we een onderscheid tussen samenwonende en alleenstaande ouderen met een leefloon en ouderen die aan het hoofd staan van een gezin dat naast henzelf minstens bestaat uit 1 minderjarig kind.

Kaart 27 toont het aantal ouderen die in de loop van 2009 minstens 1 maand een leefloon kregen. Uit deze kaart blijkt dat er grote verschillen zijn in het aantal ouderen dat een leefloon krijgt van het OCMW. In enkele gemeenten (Geetbets, Glabbeek, Hoegaarden, Bierbeek, Huldenberg, Linkebeek, Pepingen en Bever) betaalde het OCMW in 2009 geen enkel leefloon uit aan een persoon ouder dan 60. In andere gemeenten (naast Leuven allemaal in de Brusselse rand: Halle, Sint-Genesius-Rode, Drogenbos, Asse, Merchtem, Grimbergen, Vilvoorde en Zaventem) ligt het aantal ouderen dat in de loop van 2009 minstens 1 maand een leefloon kreeg boven de 3,2 per 1.000 inwoners, met een maximum van bijna 7 leefloners per 1.000 inwoners in Drogenbos. Ook andere gemeenten in de noorden westrand van Brussel (met uitzondering van de faciliteitengemeenten Wemmel en Linkebeek) en ook Liedekerke, 39


Kampenhout, Kortenaken en Landen hebben een eerder groot aantal ouderen in de loop van 2009 een leefloon gekregen. Gezinnen met minstens één ongehuwde minderjarige ten laste, zijn bij de ouderen uiteraard zeer beperkt vertegenwoordigd. Verder is het aandeel van de samenwonenden ten opzichte van de alleenstaande ouderen niet in alle gemeenten hetzelfde. In de meeste gemeenten vormen de alleenstaanden de belangrijkste groep. In enkele gemeenten (Asse, Liedekerke, Overijse, SintPieters-Leeuw en Kampenhout) zijn er echter meer samenwonenden die een leefloon krijgen dan alleenstaanden. Kaart 27: 27: Ouderen 6060-plus met een leefloon (2009)

Aantal

per 1.000 60-plussers 3,21 - 6,94 2,21 - 3,20 1,21 - 2,20 0,21 - 1,20

20 samenwonend Alleenstaand Gezin met minstens 1 ongehuwde minderjarige ten laste

0,00 - 0,20 gemiddelde= 2,2

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem

Kortenberg


Leuven

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw


Huldenberg


Hoegaarden

Tienen

Landen

Halle Herne

Zoutleeuw

Boutersem Bertem

Linter Overijse

Beersel

Bever

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen


Rotselaar

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: SVR, via lokale statistieken Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

4.5 De inkomens nkomensgarantie voor ouderen Tabel 26: De inkomensgarantie voor ouderen (2009) De inkomensgarantie voor ouderen (IGO) is een minimuminkomen voor personen vanaf 65 jaar. Het wordt toegekend aan ouderen die niet voldoende pensioenrechten hebben opgebouwd en niet over voldoende andere bestaansmiddelen beschikken. Het juiste bedrag dat wordt uitgekeerd is afhankelijk van het pensioen en de bestaansmiddelen waarover men reeds kan beschikken. De IGO is een individueel recht, maar het bedrag is mede afhankelijk van het feit of men al dan niet alleen woont. Tenzij men op 65-jarige leeftijd met pensioen gaat, wordt het IGO niet automatisch toegekend, maar moet het worden aangevraagd. Voor het 10 verkrijgen van een IGO gelden ook verblijfs- en nationaliteitsvoorwaarden .

In Vlaams-Brabant krijgt 3,4% van de ouderen een IGO, dat ligt merkelijk lager dan in Vlaanderen, waar 5,0% van de 65-plussers een IGO krijgt. Ook tussen de arrondissementen is er een duidelijk verschil. In het arrondissement Leuven krijgt bijna 4% van de ouderen een IGO, terwijl in Halle-Vilvoorde net geen 3% van de ouderen een IGO krijgt. Vooral in Opwijk, Leuven en centraal in het Hageland krijgt een groot aandeel van de ouderen (meer dan 5,3%) een IGO. Vooral in het zuiden van de provincie vinden we gemeenten terug waar slechts een klein aandeel (minder dan 2,2%) van de bevolking een IGO krijgt.

40

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 28: 28: Aantal begunstigden begunstigden inkomensgarantie voor ouderen (2009)

% van de bevolking 65-plus 5,3 - 6,9 3,5 - 5,2 2,9 - 3,4 2,3 - 2,8 KapelleLonderzeel op-denBos

1,4 - 2,2


gemiddelde= 3,4

Aarschot


Zemst

Meise Merchtem

Grimbergen Vilvoorde

Haacht

Wemmel

Kampenhout


Machelen

Affligem

Tielt-Winge

Kortenberg

Liedekerke

Zaventem

Leuven

Ternat Dilbeek



Gooik

Linkebeek Beersel

Pepingen

Geetbets

Glabbeek Zoutleeuw

Bertem


Overijse

Kortenaken

Lubbeek

Drogenbos

Galmaarden


Rotselaar

Steenokkerzeel

Asse

Herne

Tremelo

Huldenberg

Linter

Hoegaarden


Landen

Halle

Bever

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Rijksdienst voor Pensioenen Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

4.6 Ouderen met een tegemoetkoming tegemoetkoming voor personen met een handicap Tabel 27: Tegemoetkomingen voor personen met een handicap (1 januari 2009) Voor 65-plussers met een handicap zijn er twee mogelijkheden: wanneer zij voor hun 65 al recht hadden op een integratietegemoetkoming (IT) en/of inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT), kunnen zij hier aanspraak op blijven maken. De tweede mogelijkheid is dat zij recht hebben op een tegemoetkoming voor 11 hulp aan bejaarden (THAB) . Deze tegemoetkomingen worden niet automatisch toegekend, maar moeten 12 worden aangevraagd door de rechthebbende . Het totaal aantal begunstigde 65-plussers van een IVT, IT en/of THAB werd uitgedrukt per 1.000 inwoners van deze leeftijdsgroep. Het gaat telkens om de gegevens op 1 januari.

Onderstaande kaart toont het aantal 65-plussers die een IT en/of IVT dan wel een THAB ontvangen. De waarden liggen heel wat hoger dan bij de 21 tot 65-jarigen. Ter vergelijking: gemiddeld 62 65-plussers op 1.000 krijgen één van deze uitkeringen t.o.v. slechts 12 personen van 21 tot 65-jaar per 1.000 personen in deze leeftijdsgroep. Het aandeel van de ouderen met één van de tegemoetkomingen ligt vooral hoog in de landelijke gebieden (het Hageland en in iets mindere mate het Pajottenland). De gemeenten rond Brussel, vooral in het zuidoosten, samen met Oud-Heverlee, hebben erg lage waarden. Hier spelen de vaak hoge gemiddelde inkomens een rol, gezien het toekennen van de tegemoetkomingen gebonden is aan inkomensvoorwaarden. Ook een reeks andere verklaringsgronden (kleiner (informatie)aanbod, anderstaligheid...) liggen hier echter aan de basis.

41

DEEL I: Kenmerken van de gemeenten en hun ouderen Kaart 29: 29: Tegemoetkomingen voor personen met een handicap van 65 jaar of ouder (2009)

Begunstigden per 1.000 inwoners 65-plus 112,1 - 183,6 87,1 - 112,0 62,1 - 87,0 37,1 - 62,0 11,8 - 37,0

Londerzeel

gemiddelde= 62,1

Kapelleop-denBos


Aarschot


Zemst

Meise

GrimbergenVilvoorde

Haacht

Bekkevoort Holsbeek

Steenokkerzeel

Asse

Wemmel

Herent

Machelen

Affligem

Zaventem Dilbeek


Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Beersel Herne

Bertem

Zoutleeuw


Linkebeek

Galmaarden Pepingen

Glabbeek

Drogenbos Overijse

Huldenberg

Geetbets

Lubbeek Leuven

Ternat Roosdaal


Kortenberg

Liedekerke


Rotselaar

Kampenhout

Merchtem

Bever

Tremelo

Linter

Hoegaarden


Landen

Halle


4.7 Ouderen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering Tabel 28: Begunstigden voorkeursregeling in de ziekteverzekering (1 januari 2009) De voorkeursregeling in de ziekteverzekering maakt de gezondheidszorg goedkoper (minder remgeld, lager plafondbedrag voor de maximumfactuur...) voor bepaalde personen. Er zijn drie categorieën van personen die hierop recht hebben. Een eerste categorie verkrijgt de voorkeursregeling op basis van hun hoedanigheid: het vroegere WIGW-statuut, langdurig werklozen van minstens 50 jaar oud...13. Dit recht geldt ook voor de echtgeno(o)t(e) of levenspartner van de rechthebbende en eventuele personen ten laste. De voorkeursregeling is hier wel aan strenge inkomensvoorwaarden gebonden. Ze wordt bovendien niet automatisch toegekend, maar moet worden aangevraagd. Een tweede categorie van rechthebbenden verkrijgt de voorkeursregeling automatisch omdat 14 zij reeds een ander sociaal voordeel ontvangen (leefloon, OCMW-steun...) . Dit recht geldt ook voor de echtgeno(o)t(e) of levenspartner van de rechthebbende en eventuele personen ten laste. De rechthebbende moet de levenspartner dan wel kenbaar maken bij zijn of haar ziekenfonds. De derde categorie zijn de mensen met een OMNIO-statuut. Dit statuut, dat geldt voor het hele gezin (iedereen die op hetzelfde adres woont), is afhankelijk van het gezinsinkomen en is in het leven geroepen voor gezinnen met een laag inkomen die niet onder de twee genoemde categorieën van verhoogde tegemoetkoming vallen. Indien iemand in het gezin reeds recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming, maar een ander lid van het gezin niet, kan het OMNIO-statuut aangevraagd worden. De cijfers omvatten zowel de titularissen als de personen ten laste. Het gaat om een momentopname op 1 januari. Het totaal aantal begunstigden van 65 jaar of meer wordt uitgedrukt als percentage van het totaal aantal inwoners van 65 jaar of meer op 1 januari.

42


Ook bij de voorkeursregeling in de ziekteverzekering merken we een groot verschil tussen de ouderen en de inwoners jonger dan 65. Zo krijgt in Vlaams-Brabant slechts 5% van de inwoners jonger dan 65 de voorkeursregeling, terwijl dit aandeel bij de plus-65-jarigen 5 keer zo groot is. In Vlaams-Brabant krijgt gemiddeld 26,5% van de 65-plussers de verhoogde tegemoetkoming. Uit Kaart 30 blijkt echter dat er ook hier sterke regionale verschillen zijn. De verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering blijkt bij 65-plussers eveneens een duidelijk landelijk fenomeen te zijn. De waarden zijn hoog in de landelijke gemeenten van het Hageland en het Pajottenland. Omgekeerd zijn de waarden het laagst in de suburbane gemeenten, vooral rond Brussel. Zo geniet bijna de helft van de 65-plussers in Geetbets (49,0%) en Bekkevoort (45,1%) van de voorkeursregeling, terwijl dat in Kraainem (9,7%) en Wezembeek-Oppem (11,5%) maar een fractie daarvan bedraagt. Globaal telt het arrondissement Leuven dan ook een hoger aandeel van begunstigden dan het arrondissement Halle-Vilvoorde. De waarde van het arrondissement Leuven ligt met 29,2% echter nog ruim onder de Vlaamse waarde van 33,4%. Kaart 30: 30: Ouderen (65(65-plus) die genieten van de voorkeursregeling in de ziekteverzekering (2009)

% van de bevolking 65-plus

Aantal

35,1 - 47,3

2.000

30,1 - 35,0 25,1 - 30,0

o.b.v. hoedanigheid o.b.v. sociaal voordeel OMNIO-statuut

20,1 - 25,0 8,9 - 20,0 gemiddelde= 25,1

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht

Rotselaar

Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem

Kortenberg


Leuven

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Halle Herne

Zoutleeuw



Bever

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen



Huldenberg

Hoegaarden

Tienen

Landen


43


4.8 Ouderen in de zorgverzekering Tabel 29: Begunstigden zorgverzekering (31 december 2008) De Vlaamse zorgverzekering voorziet in een forfaitaire vergoeding voor de niet-medische kosten van zwaar zorgbehoevenden.15 Twee vormen van niet-medische kosten komen in aanmerking: professionele residentiële zorg (rusthuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen) enerzijds en mantelzorg (hulp verstrekt door familie of vrienden) en thuiszorg anderzijds. Bij mantel- en thuiszorg wordt de vergoeding toegekend wanneer een langdurig en ernstig verminderd zelfzorgvermogen kan worden aangetoond. Bij erkende residentiële voorzieningen hebben alle bewoners recht op een vergoeding. De vergoeding wordt niet automatisch toegekend. Men krijgt dus enkel een vergoeding als men een aanvraag indient. Onderstaande cijfers geven het aantal begunstigden van de zorgverzekering op 31 december. Het totaal aantal begunstigden werd uitgedrukt per 1.000 65-plussers op datzelfde moment. Bij de zorgverzekering is het verschil tussen de groep die jonger is dan 65 en de groep die 65 jaar is of ouder het grootst. Slechts 5 Vlaams-Brabanders op 1.000 die jonger zijn dan 65 zijn begunstigde van de zorgverzekering. Bij de 65-plussers loopt dit aandeel op tot 119,7 of bijna 25 keer zoveel. We kunnen ook vaststellen dat bij deze oudere groep Vlaams-Brabanders het belang van de residentiële zorg groter is, als grond om recht te hebben op tussenkomst uit de zorgverzekering, dan bij de inwoners die jonger zijn dan 65. Wanneer we bovendien enkel naar die residentiële zorg kijken bij de 65-plussers, kunnen we vaststellen dat er op dat vlak weinig ruimtelijke verschillen zijn. De belangrijke ruimtelijke verschillen die uit Kaart 31 blijken, zijn dus voornamelijk het gevolg van de zorgverzekering op basis van de mantel- en thuiszorg. Die vormt in het Hageland het belangrijkste aandeel van de tegemoetkomingen uit de zorgverzekering, terwijl in de rand van Brussel vooral de residentiële zorg belangrijk is. Een gedeeltelijke verklaring zou kunnen liggen in de grotere residentiële mobiliteit in de Brusselse randgemeenten: wanneer familieleden verder van elkaar wonen, ligt familiale hulp minder voor de hand. Het valt ook op dat de mate waarin ouderen een beroep doen op de zorgverzekering sterk gelijk loopt met de mate waarin de in de gemeente geprogrammeerde uren gezinszorg gerealiseerd worden (zie ook verder bij diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg). Kaart 31: 31: Begunstigden zorgverzekering 65 jaar of ouder Begunstigden per 1.000 inwoners 65-plus 174,7 - 227,2 144,7 - 174,6 119,7 - 144,6 89,7 - 119,6 41,2 - 89,6

Aantal begunstigden 65-plus 1.000 mantel- en thuiszorg residentiële zorg

Londerzeel

gemiddelde= 119,7

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem


Kortenberg

Liedekerke

Lubbeek




SintPietersLeeuw

Leuven

Glabbeek Zoutleeuw

Boutersem





Rotselaar

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen

Halle Bever

44

Herne


DEEL II: De zorg voor ouderen

DEEL II: De zorg voor ouderen Wanneer mensen ouder worden stijgt ook hun behoefte aan hulp. Vele ouderen hebben naarmate hun leeftijd vordert bij steeds meer dagelijkse handelingen nood aan een vorm van ondersteuning. Naarmate de levensverwachting stijgt, groeit de vraag naar deze ondersteuning. Om die reden stemde het Vlaams Parlement in 2009 het woonzorgdecreet, een combinatie van het vroegere thuiszorgdecreet en ouderenzorgdecreet. Dit decreet moet een kader scheppen voor het aanbieden van de zorg die nodig is om in de dagelijkse zorgbehoeften te voorzien. Het decreet voorziet in een versoepeling van het zorgaanbod in functie van de zorgvraag van de gebruiker. Zorg op maat bieden en zorgcontinuïteit garanderen staan centraal in het nieuwe decreet. Het decreet maakt nog steeds een onderscheid tussen thuiszorg en ouderenzorg. De thuiszorg is 'de zorg aan huis of de zorg die er specifiek op gericht is de gebruiker te handhaven in of te laten terugkeren naar zijn natuurlijke thuismilieu'. De thuiszorg is niet exclusief gericht op ouderen, maar ouderen vormen wel een belangrijke doelgroep van dit zorgaanbod. De ouderenzorg is 'de zorg die er specifiek op gericht is de levenskwaliteit van gebruikers van 65 jaar of ouder te behouden, te herstellen of te ondersteunen in een thuisvervangend milieu'. Een opvallende wijziging in deze bepaling is het optrekken van de leeftijd. In het oude decreet inzake voorzieningen voor ouderen werden de gebruikers nog gedefinieerd als de personen die ouder zijn dan 60. Het woonzorgdecreet heeft deze leeftijd opgetrokken tot 65 jaar. Hieronder zullen we de verschillende voorzieningen die erkend zijn in het woonzorgdecreet toelichten en het aanbod in de provincie bespreken. Daarnaast zijn er een aantal diensten die niet in het woonzorgdecreet geregeld zijn, maar een aparte regelgeving kennen of nog niet decretaal verankerd zijn. U vindt de adressen van de woonzorgvoorzieningen op www.vlaamsbrabant.be/thuiszorg en www.vlaamsbrabant.be/ouderenzorg of op www.zorg-en-gezondheid.be.

45


5 Thuiszorg 5.1 Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg Tabel 30: Gerealiseerde uren gezinszorg (2008) De diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg bieden hulp aan gebruikers met een verminderd zelfzorgvermogen. De gezinszorg bestaat minstens uit persoonsverzorging, huishoudelijke hulp, daarmee verband houdende algemene psychosociale en pedagogische ondersteuning en begeleiding en schoonmaakhulp. Daarnaast is er de aanvullende thuiszorg die naast schoonmaakhulp ook oppashulp en karweihulp kan aanbieden. De gezinszorg en aanvullende thuiszorg worden enkel aangeboden in het natuurlijke thuismilieu van de gebruiker, wanneer uit een sociaal onderzoek blijkt dat de draagkracht van de gebruiker en zijn omgeving onvoldoende is. De diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg zijn m.a.w. niet enkel bedoeld voor ouderen, maar zij vormen wel een belangrijke groep van gebruikers van deze zorgvorm. Dit blijkt ook uit de berekening van de programmatienorm, waarin slechts 0,62 uur per jaar wordt voorzien per inwoner die jonger is dan 60 en per jaar gemiddeld 15,94 uur per inwoner die 60 is of ouder. Er is daarbij nog een belangrijk verschil tussen de uren die per jaar voorzien worden voor de jonge ouderen (60 t.e.m. 64 jaar), nl. 1,68 uur per inwoner en de 85-plussers voor wie er 40 uur per inwoner voorzien wordt. De belangrijkste wijziging in dit deel van het woonzorgdecreet is de (gedeeltelijke) integratie van de aanvullende thuiszorg in de gezinszorg. Hoewel dit ook vóór het woonzorgdecreet diensten waren die vaak samenwerkten of door dezelfde initiatiefnemer werden georganiseerd, stonden deze decretaal los van elkaar en werden ze ook niet samen gesubsidieerd. Nu vallen beide diensten - zowel de gezinszorg als de aanvullende thuiszorg - onder de diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg als er een samenwerkingsverband is of als ze door dezelfde initiatiefnemer worden aangeboden. Enkel wanneer een integratie in een dienst voor gezinszorg én ook een samenwerkingsverband niet mogelijk zijn, kan een aparte dienst voor logistieke hulp gevormd worden. Hieronder vindt u een kaart van de gezinszorg. Deze is gebaseerd op de gegevens van 2008, dus van voor de invoering van het woonzorgdecreet. Hierdoor is de aanvullende thuiszorg nog niet geïntegreerd in de gezinszorg. De gegevens over de aanvullende thuiszorg nemen we hieronder op in een afzonderlijke kaart. In Vlaams-Brabant werd in 2008 67% van de geprogrammeerde uren gezinszorg gerealiseerd. Kaart 32 toont echter aan dat de mate waarin de geprogrammeerde uren gezinszorg gerealiseerd zijn erg verschilt tussen de gemeenten. Zo is in Linkebeek slechts 14,8% van de geprogrammeerde uren gerealiseerd en worden in Tielt-Winge meer uren gerealiseerd dan er geprogrammeerd zijn (144,6%). We kunnen stellen dat globaal bekeken in de landelijke regio's van de provincie (het Hageland en in mindere mate het Pajottenland) er meer uren gezinszorg gerealiseerd worden in verhouding tot de programmatienorm dan in de stedelijke rand rond Brussel. Ook in Landen en op de lijn Keerbergen - Huldenberg ligt het aantal gerealiseerde uren gezinszorg onder het Vlaams-Brabantse gemiddelde. Wanneer we kijken naar de verhouding tussen de uren die gerealiseerd worden door private diensten en de uren die gerealiseerd worden door openbare diensten, merken we grote verschillen. Vooral in het westen en het noordwesten van de provincie vinden we heel wat gemeenten terug waar geen gezinszorg wordt aangeboden door een openbare dienst zoals de gemeente of het OCMW, net als in Oud-Heverlee, Rotselaar, Hoegaarden, Linter en Geetbets in het oosten van de provincie en Drogenbos en Linkebeek in de zuidwestelijke rand van Brussel.

46


Kaart 32: 32: Gerealiseerde en gesubsidieerde uren gezinszorg (2008)

Gerealiseerde t.o.v. geprogrammeerde uren Aantal uren 100,1 - 144,6 77,1 - 100,0 67,1 - 77,0 47,1 - 67,0

45.000 private diensten voor gezinszorg openbare diensten Londerzeel

14,8 - 47,0 gemiddelde= 67,1

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise

Asse

Haacht

GrimbergenVilvoorde

Merchtem

Rotselaar

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem


Kortenberg

Liedekerke

Lubbeek




SintPietersLeeuw

Leuven

Glabbeek Zoutleeuw

Boutersem


Drogenbos Overijse

Huldenberg

Linkebeek



Hoegaarden

Tienen


Landen

Halle Bever

Herne

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

5.2 Diensten voor logistieke hulp Tabel 31: Gepresteerde en gesubsidieerde uren aanvullende thuiszorg De diensten voor logistieke hulp hebben de opdracht schoonmaakhulp te bieden aan gebruikers met een verminderd zelfzorgvermogen. Daarnaast kunnen zij al dan niet in de vorm van een samenwerkingsverband ook karweihulp aanbieden. Zoals hierboven reeds vermeld, was voor 2010 de aanvullende thuiszorg niet geïntegreerd in de gezinszorg, maar vormde zij een geheel met de diensten voor logistieke hulp. Kaart 33 toont het aantal uren aanvullende thuiszorg en logistieke hulp die in 2008 gerealiseerd werden per 100 inwoners in de gemeente. Vooral in het Pajottenland, de rand rond Brussel (met uitzondering van de westrand) en in Kampenhout en Oud-Heverlee worden er weinig uren aanvullende thuiszorg en logistieke hulp aangeboden. In het Hageland (maar niet in het zuiden en het noordwesten) en in Boutersem, Boortmeerbeek, Liedekerke, Asse en Leuven worden er relatief meer uren aangeboden dan elders in de provincie. Het aanbod aan diensten voor logistieke hulp is eerder beperkt, maar het merendeel van de behoefte aan schoonmaakhulp wordt gedekt door diensten die werken in het stelsel van de dienstencheques.

47


Kaart 33: 33: Gerealiseerde en gesubsidieerde gesubsidieerde uren aanvullende thuiszorg en logistieke hulp (2008)

uren per 100 inwoners 57,1 - 243,9 37,1 - 57,0 27,1 - 37,0 10,1 - 27,0 Londerzeel

0,0 - 10,0 gemiddelde= 27,1

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst Haacht

Meise

Asse

Rotselaar


Merchtem Wemmel

Bekkevoort Tielt-Winge Holsbeek

Geetbets

Kortenberg

Liedekerke

Lubbeek

Zaventem

Glabbeek

Ternat Dilbeek



Gooik

Linkebeek

Bever

Herne

Zoutleeuw


Huldenberg

Beersel Pepingen

Leuven Bertem

Drogenbos

Galmaarden

Kortenaken

Herent

Machelen

Affligem


Linter

Hoegaarden

Overijse


Landen

Halle


5.3 Diensten voor oppashulp De diensten voor oppashulp organiseren oppashulp door vrijwilligers overdag of ‘s nachts. Bedoeling is dat een vrijwilliger thuis komt om gezelschap te houden, veiligheid te bieden (doordat de oudere niet alleen is) en een aantal basiszorgen te verlenen. De dienst coördineert de vraag en het aanbod. Oppashulp door vrijwilligers vormt een aanvulling op de professionele hulp en de hulp van mantelzorgers. In onderstaande tabel vindt u het aantal diensten voor oppashulp terug dat geprogrammeerd is door de Vlaamse overheid en het aantal diensten dat effectief actief is. In Vlaanderen is 76,7% van de geprogrammeerde diensten gerealiseerd. In Vlaams-Brabant is de realisatie van de programmatienorm met 70% iets lager, ondanks de volledige realisatie ervan in het arrondissement Leuven. In het arrondissement Halle-Vilvoorde ligt de realisatie met 50% van de programmatienorm erg laag. Enkel het arrondissement Antwerpen heeft een nog lager percentage (30%) gerealiseerd en in het arrondissement Turnhout is een even groot percentage gerealiseerd. Tabel I: Gerealiseerde diensten voor oppashulp (1/07/2010)

Vlaanderen Vlaams-Brabant Arr. Halle-Vilvoorde Arr. Leuven

Programmatie 60 10 6 4

Invulling 46 7 3 4

% ingevuld/geprogrammeerd 76,7% 70,0% 50,0% 100,0%

5.4 Diensten voor thuisverpleging De diensten voor thuisverpleging staan in voor de kwaliteit, samenwerking en continuïteit van thuisverplegers. Een dienst groepeert een aantal thuisverpleegkundigen, die ofwel als werknemer voor de dienst zelf werken, ofwel als zelfstandige met de dienst samenwerken. Een verpleegkundige kan medicijnen of inspuitingen toedienen, wonden verzorgen, palliatieve 48


zorgen verlenen enz. Ze helpen de mensen thuis ook met preventie, gezondheidsvoorlichting en -opvoeding. In Vlaams-Brabant zijn 33 thuisverplegingsdiensten erkend. Er kunnen maximum 250 diensten voor thuisverpleging erkend worden in Vlaanderen. In bijlage II op pagina 109 vindt u een overzicht terug van deze voorzieningen en hun ligging.

5.5 Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds De diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds bieden laagdrempelige hulp- en dienstverlening aan gebruikers en hun mantelzorgers. Zij richten zich vooral op personen die door ziekte, handicap, ouderdom of vanuit sociale kwetsbaarheid tijdelijk of blijvend problemen ondervinden. Zij kunnen bij die diensten terecht met vragen of problemen in verband met thuiszorg, zorgverzekering, kinderbijslag, pensioenen, sociale of financiële situatie, ziekte- en invaliditeitsverzekering, administratieve aangelegenheden, inschrijvingen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap etc. Men kan de medewerkers telefonisch contacteren, of naar een zitdag van het ziekenfonds gaan. De medewerkers kunnen ook op huisbezoek komen. De sociale kaart telt 73 diensten maatschappelijk werk van een ziekenfonds in de provincie. Doordat één dienst zitdagen houdt in verschillende gemeenten is er een goede bereikbaarheid.

5.6 Lokale dienstencentra Lokale dienstencentra worden ingericht door lokale besturen of vzw's. Ze bieden ondersteunende activiteiten aan die de zelfredzaamheid en het sociale netwerk van de deelnemers versterken: activiteiten van algemeen informatieve, vormende en recreatieve aard, hygiënische zorg, warme maaltijden, hulp bij het boodschappen doen, buurthulp (initiatieven die het sociale netwerk, de communicatie en het veiligheidsgevoel versterken) en initiatieven die de mobiliteit van de gebruikers bevorderen. Lokale dienstencentra zijn zeer laagdrempelig, besteden bijzondere aandacht aan het voorkómen van vereenzaming en aan de toegankelijkheid van het zorgaanbod voor nieuwkomers en etnisch-culturele minderheden. De activiteiten gebeuren in onderlinge afstemming of samenwerking met de lokale verenigingen en organisaties die gelijksoortige activiteiten aanbieden. Elk centrum is minstens 32 uur per week voor iedereen toegankelijk. Vlaams-Brabant telt 22 erkende lokale dienstencentra. Er zijn ons ook 5 niet-erkende lokale dienstencentra bekend. De programmatie voorziet er 101 in onze provincie, minstens één per gemeente en verder per schijf van 15.000 inwoners. De provincie moedigt de oprichting van lokale dienstencentra aan met een forse investeringssubsidie. U kunt het reglement terugvinden op www.vlaamsbrabant.be/subsidies. Een overzicht van de lokale dienstencentra in VlaamsBrabant is te vinden op pagina 110 in bijlage II.

5.7 Regionale Regionale dienstencentra De regionale dienstencentra worden georganiseerd door de mutualiteiten. Ze hebben een aantal kernopdrachten. Ze bieden o.a. informatie en vorming aan via groepsactiviteiten. Die activiteiten zijn bedoeld voor ouderen zelf, voor mantelzorgers of voor vrijwilligers. Ze stemmen vraag en aanbod in de vrijwilligerszorg op elkaar af. Daarnaast bieden ze informatie en advies over allerlei materiële en immateriële hulpmiddelen (o.a. ondersteunende technologie, woningaanpassing, personenalarmsystemen, ergotherapie …). Zo brengen ze deze dienstverlening binnen het bereik van hun gebruikers . Ten slotte organiseren de centra het overleg tussen de verschillende zorgverleners over patiënten met een langdurig ernstig verminderd zelfzorgvermogen. De centrumleider neemt daarbij meestal de rol van overlegcoördinator op zich en bewaakt de

49


voortgang van het overleg, dit op basis van een zorgplan en in samenwerking met een Samenwerkingsinitiatief Eerstelijn (SEL). Er zijn 10 regionale dienstencentra in Vlaams-Brabant. U vindt een overzicht op pagina 110 in bijlage II.

5.8 Diensten voor gastopvang Het woonzorgdecreet voorziet in de oprichting van een nieuw type van thuiszorgvoorzieningen: de diensten voor gastopvang. Gastopvang betekent dat een gastgezin een zorgbehoevende op bepaalde dagen overdag, ’s nachts of gedurende een aantal dagen opvangt in de eigen woning van het gezin. De gastgezinnen zijn vrijwilligers. Een gastgezin kan maximaal 3 personen gelijktijdig opvangen. De diensten voor gastopvang coördineren de vraag en het aanbod en worden georganiseerd door een thuiszorgvoorziening. Geïnteresseerde initiatiefnemers konden pas vanaf 1 januari 2010 een erkenning aanvragen. Op dit ogenblik is er nog geen enkele dienst erkend. In Vlaams-Brabant is er wel al één dienst voor gastopvang actief, waarvoor de erkenningsaanvraag loopt. De dienst werkt voor de hele provincie, maar het aanbod is momenteel nog niet gelijk verspreid over de provincie.

5.9 Verenigingen van gebruikers en mantelzorgers mantelzorgers De verenigingen van gebruikers en mantelzorgers ondersteunen de gebruikers van woonzorgvoorzieningen en hun mantelzorgers en behartigen hun belangen. Ze doen dat in overleg met de aangesloten leden, aan wie ze informatie ter beschikking stellen en een uitwisselingsforum bieden. Ze organiseren contactmomenten, inventariseren problemen en signaleren deze aan de overheden. Vlaanderen erkent 6 verenigingen van mantelzorgers en gebruikers, die in alle provincies een werking uitbouwen. De provincie ondersteunt de mantelzorgverenigingen met projectsubsidies. Eén project betreft het aanmoedigen van de gemeentelijke mantelzorgpremie. Hierbij hoort een brochure. Op Kaart 34 vindt u de gemeenten die een mantelzorgpremie aanbieden. U vindt de contactgegevens van de verenigingen en meer informatie over de projecten op www.vlaamsbrabant.be/mantelzorg.

50


Kaart 34: 34: Gemeenten met mantelzorgpremie Gemeente met mantelzorgpremie

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht

Bekkevoort Holsbeek


Rotselaar

Kampenhout

Merchtem

Herent

Machelen

Affligem


Kortenberg

Liedekerke

Lubbeek




SintPietersLeeuw

Leuven

Glabbeek Zoutleeuw

Boutersem


Drogenbos Overijse

Huldenberg

Linkebeek



Hoegaarden

Tienen


Landen

Halle Bever

Herne

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Cel ouderenbeleid (situatie 31 januari 2009) Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

5.10 Nachtzorg Deze zorgvorm is nog niet decretaal erkend, maar wordt wel reeds aangeboden. Nachtzorg biedt aan thuiswonende ouderen en hun mantelzorger de kans om de zorg of het toezicht 's nachts tijdelijk over te nemen. Dit kan op drie manieren: een vrijwillige oppas die aan huis komt, een beroepskracht die aan huis komt of nachtopvang in een residentiële voorziening. In Vlaams-Brabant bestaat een breed nachtzorgproject dat loopt in samenwerking met een groot aantal voorzieningen en waarbij de drie vormen van nachtzorg worden aangeboden. In de regio Bertem loopt een nachtzorgproject, dat hetzelfde doet voor een kleinere regio. Daar is noodoproep ook mogelijk.

5.11 Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijn (SEL) Eind 2008 werd het decreet goedgekeurd dat de vroegere Samenwerkingsinitiatieven in de Thuiszorg (SIT) vervangt door Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijn (SEL). Hun activiteiten zijn vooral organisatorisch. Ze stimuleren de samenwerking tussen alle zorgaanbieders van een regio, tussen de zorgaanbieders en gebruikers, mantelzorgers en vrijwilligers en tussen de organisaties, diensten en personen met een meer gespecialiseerd zorgaanbod. Multidisciplinaire zorgtrajecten moeten leiden tot kwaliteitsverbetering van de zorg voor de patiënt met complexe zorgnoden die thuis verblijft. In Vlaams-Brabant zijn er sinds 1 januari 2010 twee SEL's erkend, één per arrondissement.

51


6 Transmurale en residentiële ouderenzorg 6.1 Dagverzorgingscentrum Dagverzorgingscentra hebben als doel om gebruikers van 65 jaar of ouder dagverzorging en gehele of gedeeltelijke persoonsverzorging te bieden. Het centrum organiseert ook activatie-, revalidatie- en ontspanningsactiviteiten. Het centrum neemt tijdelijk de opvang en zorg over van mensen die normaal thuis verzorgd worden. De ouderen kunnen er één of meerdere dagen per week terecht. In acute situaties kan een dagverzorgingscentrum ook nachtopvang bieden. Voor de uitbreiding van dagverzorgingscentra wordt gebruik gemaakt van een programmatienorm. Die norm bepaalt hoeveel plaatsen er nodig zijn in een gemeente op basis van het aantal inwoners en hun leeftijdsstructuur. De interpretatie van de programmatienorm is afhankelijk van de grootte van de gemeente. In gemeenten met meer dan 10.000 inwoners, wordt enkel gekeken naar de programmatienorm van die gemeente: zolang deze niet is overschreden, is er ruimte om uit te breiden. In gemeenten met minder dan 10.000 inwoners kijkt men niet enkel naar de gemeente zelf maar ook naar de aangrenzende gemeenten met minder dan 10.000 inwoners. Wanneer voor deze gemeenten de gezamenlijke programmatienorm niet is overschreden, is er ruimte voor uitbreiding. Op onderstaande kaart vindt u in welke mate de programmatienorm is ingevuld in de VlaamsBrabantse gemeenten. De Vlaamse regering nam in april dit jaar een beslissing om de berekening van de programmatienorm voor de dagverzorgingscentra te herzien. Door het optrekken van de minimumleeftijd van 60 naar 65 jaar in het woonzorgdecreet van 2009, daalde immers de programmatienorm waardoor meer dan 50% van de gemeenten een programmatienorm had van 0 plaatsen. De totale programmatienorm voor Vlaanderen daalde van 2.635 plaatsen naar slechts 200 plaatsen. Met het nieuwe besluit werd de programmatienorm opgetrokken vanaf 1 mei 2010, waardoor er voor heel Vlaanderen terug 2.878 plaatsen - meer dan vóór het woonzorgdecreet - geprogrammeerd zijn. Om die reden bekijken we de invulling van de programmatienorm op 1 mei 2010. Het aanbod van dagverzorgingscentra is beperkt in de provincie Vlaams-Brabant. In het merendeel van de gemeenten is er geen aanbod en dit vertaalt zich ook in de mate waarin de programmatienorm in Vlaams-Brabant is ingevuld: slechts 34,7% van de geprogrammeerde plaatsen is gerealiseerd ten opzichte van 53,8% in gans Vlaanderen. In Halle, Dilbeek en Tienen is een deel van de programmatienorm gerealiseerd. In een aantal andere gemeenten (Pepingen, Opwijk, Tervuren, Bertem, Leuven, Holsbeek en Zoutleeuw) zijn er meer plaatsen gerealiseerd dan geprogrammeerd. In Steenokkerzeel en Liedekerke tenslotte, zijn er meer dan dubbel zoveel plaatsen gerealiseerd dan geprogrammeerd. De meeste plaatsen worden gerealiseerd door vzw's, maar in Opwijk, Dilbeek en Tervuren heeft het OCMW het initiatief genomen om een dagverzorgingscentrum te realiseren.

52


Kaart 35: 35: Erkende en gerealiseerde plaatsen plaatsen in dagverzorgingscentra (1 (1 mei 2010) erkende t.o.v. geprogrammeerde plaatsen Capaciteit van de voorzieningen volgens vestigingsplaats 200,1 - 300,0 100,1 - 200,0 78,9 - 100,0

10 OCMW VZW

geen erkende plaatsen gemiddelde= 34,7 Londerzeel Kapelle-op-den-Bos

Keerbergen

Begijnendijk Tremelo

Scherpenheuvel-Zichem Diest Aarschot

't Zonnedal Opwijk

Zemst


Meise Merchtem

De Melde

Grimbergen

Vilvoorde Steenokkerzeel Wemmel

Asse

Affligem

Zaventem Liedekerke

Bekkevoort

Leuven

Breugheldal

Kraainem Wezembeek-Oppem

Bertem

Lennik

Het binnenhofLinkebeek

Linter Tienen

st Alexius

Drogenbos Sint-Pieters-Leeuw

't Mezenhof

Huldenberg Hoegaarden Overijse Hoeilaart

Landen

Beersel Sint-Genesius-Rode

Pepingen Herne

Zoutleeuw

Bierbeek Oud-Heverlee

De den

Geetbets

Glabbeek

Boutersem

Ormendaal

Tervuren

't Molenhof

Kortenaken

Lubbeek

Hertog van Brabant Dilbeek

Roosdaal

Galmaarden

Het convent

Kortenberg

Ternat

Gooik

Tielt-Winge

Holsbeek

Herent

De bezelaar

Machelen

De Waterlelie

Rotselaar

Kampenhout

Halle

Bever


De provincie moedigt de uitbreiding van het aanbod aan met : •

investeringssubsidies voor een dagverzorgingscentrum of uitbreiding ervan of een dagopvanginitiatief dat minstens vier dagen per week dagbesteding biedt aan personen ouder dan 65;

•

projectsubsidies voor initiatieven die op wijk- of buurtniveau regelmatig groepsactiviteiten aanbieden voor 65-plussers en voor initiatieven die dit faciliteren door toeleiding, bemiddeling en/of vervoer.

U vindt het volledige reglement op www.vlaamsbrabant.be/subsidies

6.2 Centra voor herstelverblijf Centra voor herstelverblijf hebben als opdracht om aan mensen die een heelkundige ingreep hebben ondergaan of aan een ernstige aandoening hebben geleden tijdelijke opvang te bieden van maximum 60 dagen opdat ze opnieuw zelfstandig kunnen functioneren in het natuurlijk thuismilieu. De herstelverblijven in Vlaanderen worden voornamelijk door de mutualiteiten ingericht. Deze zorgvorm is in 2009 opgenomen in het woonzorgdecreet, maar er zijn nog geen centra voor herstelverblijf erkend in Vlaanderen. In Vlaams-Brabant is er geen herstelverblijf. De programmatienorm ligt voor Vlaanderen en Brussel vast op 1.500 verblijfseenheden. Bij de geografische spreiding van het aanbod wordt rekening gehouden met een minimum van 60 verblijfseenheden per zorgregio

6.3 Centra voor kortverblijf Een centrum voor kortverblijf biedt, aan gebruikers van 65 jaar of ouder, ofwel gedurende een beperkte periode dag en nacht ofwel alleen 's nachts huisvesting en ouderenzorg. Dit kan voor een periode van maximaal 60 opeenvolgende dagen en maximaal 90 dagen per jaar. Een centrum voor kortverblijf kan worden ingericht in een erkend woonzorgcentrum of een centrum voor herstelverblijf. Naast de 'gewone' ouderenzorg wordt er ook crisisopvang geboden. Net als bij de dagverzorgingscentra gebruiken we hier de programmatie van 1 mei 2010, aangezien de programmatienorm vanaf deze datum werd opgetrokken. 53


In de meeste gemeenten van de provincie zijn er geen woongelegenheden in centra voor kortverblijf. In heel Vlaams-Brabant is 33,2% van de programmatienorm gerealiseerd. De mate waarin de programmatienorm gerealiseerd is, ligt in de twee arrondissementen ongeveer gelijk (Halle-Vilvoorde 33,3% en Leuven 33,0%) Vooral in het arrondissement Leuven is het aanbod weinig gespreid. Enkel Zoutleeuw heeft hier meer gerealiseerde dan geprogrammeerde plaatsen en daarnaast is er een aanbod in Tienen, Hoegaarden, Leuven, Bertem, Keerbergen en Aarschot. In het arrondissement Halle-Vilvoorde is het aanbod iets meer gespreid, enkel in de zuidoostrand van Brussel is het aanbod duidelijk beperkter. Kaart 36: 36: Erkende en gerealiseerde woongelegenheden in centra voor kortverblijf (1 mei 2010)

gerealiseerde t.o.v. geprogrammeerde plaatsen 150,1 - 300,0 100,1 - 150,0 53,2 - 100,0 33,2 - 53,1 25,0 - 33,1 geen gerealiseerde plaatsen gemiddelde= 33,2

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Aarschot

Boortmeerbeek

Opwijk

Zemst

Meise


Tremelo

Haacht Kampenhout

Bekkevoort

Merchtem Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke


Kortenberg

Lubbeek




SintPietersLeeuw

Halle Herne

Zoutleeuw

Boutersem



Pepingen

Leuven

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden

Bever


Rotselaar

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen


Wanneer ook alle plaatsen die vandaag reeds vergund zijn, maar nog niet werden gerealiseerd ook effectief in gebruik genomen kunnen worden, stijgt de invulling van de programmatienorm in Vlaams-Brabant tot 84,9%. Het aanbod zal dan ook in heel de provincie beter gespreid zijn dan vandaag het geval is. Enkel centraal in het Hageland en in de gemeenten ten noorden van Leuven zal er nog een relatief groot gebied overblijven zonder aanbod van de centra voor kortverblijf.

54


Kaart 37: 37: Erkende woongelegenheden in centra voor kortverblijf (1 januari 2010)

% gepland of gerealiseerd/ geprogrammeerd Aantal woongelegenheden 200,1 - 300,0 100,1 - 200,0

20

84,9 - 100,0

gerealiseerd

64,9 - 84,8

gepland

42,9 - 64,8 geen serviceflats gepland of gerealiseerd gemiddelde= 84,9 Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht Kampenhout

Bekkevoort

Merchtem Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem


Kortenberg

Liedekerke

Lubbeek




SintPietersLeeuw

Halle Herne

Zoutleeuw

Boutersem



Pepingen

Leuven

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden

Bever


Rotselaar

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen


In bijlage II op pagina 118 kan u de vestigingsplaatsen van de centra voor kortverblijf terugvinden. We maken daar ook het onderscheid tussen private initiatiefnemers en OCMW's en VZW's die het initiatief nemen.

55


6.4 Assistentiewoningen Tabel 34: Woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010) De serviceflats worden in het woonzorgdecreet assistentiewoningen genoemd. De voorziening bestaat in feite uit een groep van assistentiewoningen, waar personen van 65 jaar of ouder zelfstandig verblijven in individuele, aangepaste wooneenheden. Daarnaast is er een aanbod van ouderenzorg, waar facultatief beroep op kan worden gedaan. Voor dit deel van het woonzorgdecreet is er nog geen uitvoeringsbesluit, waardoor de oude regeling voor de serviceflats van toepassing blijft. Ook voor de serviceflats wordt gewerkt met een programmatienorm. Doordat de nodige uitvoeringsbesluiten ontbreken, wordt de programmatienorm voor de serviceflats ook nog berekend op het aantal 60-plussers en nog niet op de 65-plussers. Verder geldt dezelfde regeling voor gemeenten met minder dan 10.000 inwoners en gemeenten met meer dan 10.000 inwoners als bij de dagverzorgingscentra. 25 Vlaams-Brabantse gemeenten (vooral in het Hageland en centraal in het noorden van de provincie) hebben geen erkende en gerealiseerde woongelegenheden in serviceflats. Voor de 40 andere gemeenten maken we op Kaart 38 de vergelijking tussen de gerealiseerde woongelegenheden en de programmatienorm. Slechts in twee gemeenten van de provincie zijn er meer woongelegenheden gerealiseerd dan geprogrammeerd. Het gaat enerzijds om Gooik (196,6%) en anderzijds om Bierbeek (159,6%), een gemeente waar er geen plaatsen in woonzorgcentra zijn gerealiseerd. In een aantal andere gemeenten (Londerzeel, Merchtem, Ternat, Halle, Sint-Genesius-Rode, Bertem en Leuven) is er ook een aanzienlijk deel van de programmatienorm - meer dan 62% - gerealiseerd. Kaart 38: 38: Erkende en gerealiseerde woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010) gerealiseerde t.o.v. geprogrammeerde woongelegenheden 100,1 - 169,6 57,5 - 100,0 33,5 - 57,4 17,5 - 33,4 4,9 - 17,4 geen gerealiseerde plaatsen gemiddelde= 33,5

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Aarschot

Boortmeerbeek

Opwijk

Zemst

Meise


Tremelo

Haacht Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem


Kortenberg

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Pepingen Halle

Zoutleeuw

Boutersem



Herne

Leuven

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden

Bever


Rotselaar

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen


Naast de erkende en gerealiseerde plaatsen zijn er ook de plaatsen die de Vlaamse Overheid reeds erkende, maar die nog niet gerealiseerd zijn, meestal omdat de serviceflats nog gebouwd moeten worden. Op onderstaande kaart geven we een overzicht van het aantal plaatsen in serviceflats wanneer alle erkende plaatsen ook gerealiseerd zullen zijn. Wat Kaart 39 vooral aantoont is dat er de volgende jaren heel wat serviceflats zullen bijkomen. In Vlaams-Brabant zijn er 2.950 serviceflats gepland die op 1 januari 2010 nog niet gerealiseerd 56


waren. Hierdoor zal de invulling van de programmatienorm stijgen van 33,5% op 1 januari 2010 tot 89,1% als alle geplande serviceflats gebouwd zullen zijn. In de meeste gemeenten zal er nog een aanzienlijk deel serviceflats bijgebouwd worden. Enkel in die gemeenten waar de programmatienorm al voor een groot deel was ingevuld of overschreden, zullen er weinig tot geen nieuwe serviceflats meer gebouwd worden. Kaart 39: 39: Erkende woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010)

% gepland of gerealiseerd/ geprogrammeerd Aantal serviceflats 150,1 - 253,9 100,1 - 150,0

85

87,7 - 100,0

geplande plaatsen, nog niet gerealiseerd

48,7 - 87,6

gerealiseerde plaatsen

4,3 - 48,6 geen serviceflats gepland of gerealiseerd gemiddelde= 87,7 Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht

Herent

Machelen

Liedekerke

Zaventem

Bekkevoort Holsbeek

Steenokkerzeel

Affligem

Rotselaar

Kampenhout

Merchtem Wemmel


Kortenberg

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Halle Herne

Zoutleeuw

Boutersem



Bever

Leuven

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen


Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen


In bijlage II op pagina 112 vindt u de vestigingsplaatsen van de serviceflats terug. We maken een onderscheid tussen serviceflats beheerd door een OCMW, door een vzw of door een privaat initiatief.

57


6.4.1 Woonzorgcentra Sinds het woonzorgdecreet wordt er niet meer gesproken van rust- en verzorgingstehuizen, maar van woonzorgcentra. In woonzorgcentra verblijven personen van 65 jaar of ouder permanent in een thuisvervangend milieu. De ouderen krijgen in een woonzorgcentrum een eigen kamer en/of leefruimte. Voor wie er verblijft is het zijn nieuwe thuis. Naast een permanente verblijfplaats, biedt een woonzorgcentrum ook verzorging en ondersteuning, zowel bij dagelijkse taken, lichaamsverzorging als verpleging. In sommige woonzorgcentra zijn er ook 'RVT-bedden', die bedoeld zijn voor zwaar zorgbehoevende ouderen, die intensieve verzorging genieten. Het nieuwe woonzorgdecreet veranderde ook de doelgroep van de woonzorgcentra. Waar men er voor 2010 vanuit ging dat rust- en verzorgingstehuizen bedoeld waren voor de 60-plussers, heeft men met het woonzorgdecreet deze leeftijd opgetrokken tot 65 jaar. Ook de berekening van de programmatienorm gebeurt daardoor sinds 1 januari op de bevolkingsprojecties voor de 65-plussers. Hierdoor daalde begin 2010 de programmatienorm, waardoor op basis van deze norm er minder nood was aan plaatsen in woonzorgcentra. Om dat probleem op te lossen, heeft men in het voorjaar van dit jaar een nieuwe formule opgesteld om de programmatienorm te berekenen. Om die reden geven we hieronder ook de invulling van die nieuwe programmatienorm op 1 mei 2010. Kaart 40 geeft aan in welke mate de programmatienorm in de verschillende Vlaams-Brabantse gemeenten is ingevuld. In Bever, Lennik, Oud-Heverlee, Bierbeek en Geetbets zijn er geen woonzorgcentra gerealiseerd. Verschillende gemeenten hebben meer plaatsen gerealiseerd dan geprogrammeerd, het gaat om Liedekerke, Pepingen, Drogenbos, Linkebeek, Overijse, Bertem, Herent, Tremelo en Zoutleeuw. In de andere gemeenten is de programmatienorm nog niet volledig gerealiseerd en kunnen er nog bijkomende plaatsen gerealiseerd worden. Enkel in gemeenten met minder dan 10.000 inwoners geldt een enigszins andere regeling. In deze gemeenten wordt de programmatienorm niet enkel in de eigen gemeente bekeken, maar ook in de omliggende gemeenten met minder dan 10.000 inwoners. Wanneer in deze groep van gemeenten de programmatienorm niet is bereikt, is er nog ruimte voor bijkomende plaatsen in woonzorgcentra. Kaart 40: 40: Erkende Erkende en gerealiseerde plaatsen in woonzorgcentra (1 mei 2010)

Gerealiseerde t.o.v. geprogrammeerde plaatsen 100,1 - 340,3 73,8 - 100,0 63,8 - 73,7 53,8 - 63,7 23,0 - 53,7 geen gerealiseerde plaatsen gemiddelde= 73,7



Aarschot

Boortmeerbeek Zemst

Opwijk

Haacht

Meise Merchtem

Asse

GrimbergenVilvoorde

Wemmel

Kampenhout

Bekkevoort Holsbeek

Kortenaken

Zaventem

Kortenberg Leuven

Ternat Dilbeek



Herne

58

Halle

Glabbeek Boutersem Zoutleeuw


Linter Tienen


Bever

Bertem


Geetbets

Lubbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen

Tielt-Winge

Herent

Machelen

Affligem


Rotselaar

Steenokkerzeel

Liedekerke

Gooik

Tremelo

Hoegaarden

Overijse Landen



Net als bij de serviceflats zijn er bij de woonzorgcentra naast de gerealiseerde plaatsen ook nog geplande plaatsen die wel al erkend zijn, maar nog niet gerealiseerd. Kaart 41 toont aan dat ook hier nog heel wat plaatsen extra zullen bijkomen de volgende jaren. In totaal zijn er in Vlaams-Brabant nog 3.042 plaatsen niet gerealiseerde erkende plaatsen. Als deze plaatsen gerealiseerd zijn, zal er enkel in Bever en Lennik geen woonzorgcentrum zijn. Globaal zal de realisatie van deze geplande plaatsen ervoor zorgen dat de invulling van de programmatienorm in Vlaams-Brabant stijgt van 73,7% naar 95,4%. Kaart 41: 41: Erkende (totaal geplande geplande en gerealiseerde) plaatsen in woonzorgcentra (1 mei 2010)

% gepland of gerealiseerd/ geprogrammeerd

Aantal plaatsen

100,1 - 358,0 97,9 - 100,0

350

94,9 - 97,8

geplande plaatsen, nog niet gerealiseerd

75,3 - 94,8

gerealiseerde plaatsen

40,3 - 75,2 geen woonzorgcentra gepland of gerealiseerd gemiddelde= 94,9 Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem Liedekerke

Zaventem


Kortenberg

Lubbeek

Ternat Dilbeek



SintPietersLeeuw

Halle Herne

Zoutleeuw

Boutersem



Bever

Leuven

Glabbeek

Drogenbos

Galmaarden Pepingen


Rotselaar

Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen


In bijlage II vindt u de vestigingsplaatsen van de woonzorgcentra terug in het arrondissement Halle-Vilvoorde (pagina 114) en in het arrondissement Leuven (pagina 116). We maken ook hier een onderscheid tussen woonzorgcentra die beheerd worden door een OCMW, een vzw of een privé initiatief.

59


7 Zorg voor specifieke doelgroepen 7.1 Palliatieve zorg Palliatieve verzorging en begeleiding wordt verleend aan huis, in woonzorgcentra, dagcentra, en ziekenhuizen. De Vlaamse Gemeenschap erkent daarenboven palliatieve netwerken. Dit zijn samenwerkingsverbanden met alle partners uit de thuiszorg en residentiële zorg. Het netwerk beschikt over een palliatieve equipe met deskundigen die de opvang en begeleiding van palliatieve patiënten in hun thuismilieu mogelijk maken. In Vlaams-Brabant zij er twee palliatieve netwerken - één in elk arrondissement - en er is één palliatief dagcentrum. De federale overheid voorziet in een palliatieve functie of supportteam in elk woonzorgcentrum en elk ziekenhuis, met RIZIV-financiering. Sommige ziekenhuizen hebben een palliatieve eenheid.

7.2 Zorg voor dementerenden 80% van de dementerenden wordt thuis verzorgd door (een) mantelzorger(s) in samenwerking met de professionele thuiszorg. Sommige dagverzorgingscentra hebben een afdeling voor dementerenden. Wanneer de zorgbehoefte te groot wordt is een opname in een woonzorgcentrum vaak onvermijdelijk. Heel wat woonzorgcentra hebben een gespecialiseerde (gesloten) afdeling voor dementerenden. Wanneer demente ouderen nog thuis verblijven is het geen luxe om een beroep te kunnen doen op expertise van buitenaf. De expertisecentra voor dementie voorzien daarin. De Expertisecentra Dementie Vlaanderen zijn een permanent aanspreekpunt met lage drempel voor iedereen die geconfronteerd wordt met dementie. Er is één Vlaams expertisecentrum en er zijn 9 regionale centra. Ze voorzien in informatie, deskundig advies, vorming, ondersteuning en versterking van het sociale netwerk, doorverwijzing naar anderen diensten en organisaties. In Vlaams-Brabant is het regionaal expertisecentrum Memo erkend dat in Leuven is gevestigd. De provincie subsidieert een tweede vestiging in Pepingen. Info: www.dementie.be

60


8 Ouderen over de hen aangeboden hulp In het ouderenbehoefteonderzoek wordt gepeild naar de mate waarin ouderen hulp ontvangen. Er wordt nagegaan van wie zij hulp ontvangen en of zij tevreden zijn over die hulp. In onderstaande grafiek vindt u de percentages terug van de ouderen die hulp ontvangen van bepaalde personen of organisaties. We maken daarbij onmiddellijk het onderscheid tussen enerzijds de ouderen die eerder of zeer tevreden zijn over de ontvangen hulp en anderzijds de ouderen die aangeven niet tevreden te zijn over de ontvangen hulp. We willen er hierbij wel extra de aandacht op vestigen dat deze percentages berekend werden aan de hand van de ouderen die deze vraag in het ouderenbehoefteonderzoek beantwoorden. Deze vraag werd immers door heel veel ouderen niet beantwoord. Grafiek 9: De ontvangen hulp van ouderen: aantal en tevredenheid

70,0

% van de steekproef dat hulp ontvangt*

60,0

50,0

40,0

niet tevreden

30,0

eerder of zeer tevreden

20,0

10,0

Po Ki et nd sd ie er nt en s/ Be Par tn ja e ar de r Hu nhu l Kl i sa r p ei ts n e Th ki n ui nd sv e e r ren pl eg in g Vr Bu ie nd re n en e Fam Di n k il en en i e ni st W g e sse n ar z m ins hu e m aa lp S e Klu lt ij d s n O pp ior je sd en ie as en n hu or g st Bo l p ( an i t sa od h sc uis tie ha op p p Di p e as ) en n s t di e en ns G ce t em V ntr e M e nt ri jw um el in il li i d Da e rm jke ger O go o v s pv bie e rh an le e g/ nce id Ko n t r to ral pv e a Ni ng em an d

0,0

hulpaanbieder


61

DEEL III: Ouderen en hun omgeving

DEEL III: Ouderen en hun omgeving 9 Ouderenbeleidsparticipatie in VlaamsVlaams-Brabant Heel wat Vlaams-Brabantse senioren willen hun stem laten horen en een steentje bijdragen aan het beleid op de verschillende niveau's. Ze zijn actief in een lokale, regionale of provinciale ouderenadviesraad.

9.1 Lokale ouderenadviesraden De lokale ouderenadviesraden (LOAR) vormen de basis van de ouderenbeleidsparticipatie in Vlaams-Brabant. Op 30 april 2004 keurde de Vlaamse Regering een decreet goed dat een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen wilt stimuleren. Sindsdien faciliteert de provincie de oprichting van lokale ouderenadviesraden en is hun aantal fors toegenomen. We tellen nu 56 lokale ouderenadviesraden op 65 gemeenten. De door de provincie opgeleide vrijwilligers-ouderenconsulenten hebben hier een belangrijke rol in gespeeld. Kaart 42: 42: Gemeenten met een lokale ouderenadviesraad gemeente met lokale ouderenadviesraad

Londerzeel

Kapelleop-denBos


Tremelo Aarschot


Zemst

Meise


Haacht

Rotselaar

Kampenhout

Merchtem

Bekkevoort Holsbeek


Herent

Machelen

Affligem


Kortenberg

Liedekerke

Lubbeek




SintPietersLeeuw

Leuven

Glabbeek Zoutleeuw

Boutersem





Huldenberg

Hoegaarden

Tienen


Landen

Halle Bever

Herne

Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Cel ouderenbeleid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

Hun belangrijkste opdracht is de advisering en opvolging van het lokale beleid voor alle thema's die voor senioren van belang zijn. Daarnaast kunnen ze een rol spelen op allerlei terreinen: ondersteuning van de seniorenverenigingen, het vrijwilligerswerk, ouderenbehoefteonderzoek, informatie, sensibilisering, projecten ... Om hun werking te ondersteunen gaf de provincie de losbladige map "De ouderenadviesraad als schakel in het lokale ouderenbeleid" uit16. Ook kunnen de LOAR terugvallen op een ondersteunende bovenbouw: de regionale ouderenadviesraden en de provinciale ouderenadviesraad.

62


9.2 Regionale ouderenadviesraden ouderenadviesraden Afgevaardigden van de lokale seniorenraden, van de lokale besturen en van de verenigingen komen regelmatig samen in 4 regionale ouderenadviesraden (ROAR), twee per arrondissement. Hun taken en opdrachten zijn: • • •

• • •

Fungeren als regionaal overlegplatform ouderenbeleid; Actief informatie verspreiden i.v.m. alle voor ouderen nuttige informatie betreffende nieuwe evoluties, provinciale acties en andere acties; Het bevorderen van de samenwerking tussen lokale ouderenadviesraden, diensten en instellingen die actief zijn in de ouderenwerking op regionaal niveau ondermeer via rechtstreekse dialoog, gemeenschappelijke initiatieven, onderlinge informatie uitwisseling; Adviserende functie t.a.v. het provinciale beleid zowel op eigen initiatief als op vraag van de provincie Vlaams-Brabant. Noden en initiatieven signaleren aan de Provinciale Ouderenadviesraad met verzekerde opvolging; Vrijwilligerswerk stimuleren en ondersteunen; Afspraken maken over en op elkaar afstemmen van vormingsinitiatieven.

Provinciale Ouderenadviesraad POAR Vlaams-Brabant

Regionale ouderenadviesraden ROAR PajottenlandZennevallei

ROAR AsseDruivenstreek

ROAR Leuven

ROAR HagelandHaspengouw

Lokale ouderenadviesraden Dilbeek Halle Liedekerke Sint-PietersLeeuw Roosdaal Beersel Lennik Gooik Herne Affligem Ternat Pepingen Bever

Asse Londerzeel Merchtem Overijse Zemst Tervuren Hoeilaart Machelen Opwijk Vilvoorde Grimbergen Meise Kapelle-o/d-Bos

Bertem Haacht Herent Huldenberg Kampenhout Kortenberg Leuven Oud-Heverlee Rotselaar Bierbeek Keerbergen Steenokkerzeel Boortmeerbeek Tremelo

Aarschot Boutersem Diest Holsbeek Geetbets Kortenaken Lubbeek ScherpenheuvelZichem Tielt-Winge Tienen Zoutleeuw Glabbeek Landen Hoegaarden Begijnendijk Bekkevoort

63


In de ROAR staan uitwisseling, vorming en een signaalfunctie centraal. Bovendien bieden ze ondersteuning aan gemeenten die een ouderenadviesraad willen oprichten of die de werking ervan willen verbeteren. De inhoud van de samenkomsten wordt grotendeels door de leden zelf aangebracht. De vier ROAR hebben elk een eigen algemene vergadering en een stuurgroep. De algemene vergadering heeft in principe een open samenstelling. Iedereen uit de regio die betrokken is bij of belangstelling heeft voor het seniorenbeleid kan eraan deelnemen. De regionale stuurgroep telt een beperkt aantal leden. Elke stuurgroep vaardigt vier leden af voor de provinciale ouderenadviesraad. Ze dragen zorg voor de kwaliteit van de werking en de communicatie naar de leden. Ook de door de provincie gevormde ouderenconsulenten worden aangesproken voor de ondersteuning van de regiowerking. Kan lid worden van de regionale ouderenadviesraad: •

elke ouderenorganisatie die lid is van de Vlaamse Ouderenraad met een actieve werking in de regio;

•

per gemeente: een afgevaardigde aangesteld door gemeente- of OCMW bestuur en een vaste plaatsvervanger; een vertegenwoordiger van de lokale ouderenadviesraad en een vaste plaatsvervanger;

•

niet-georganiseerde gemotiveerde en deskundige ouderen lokaal actief, mits goedkeuring van de lokale ouderenadviesraad of van de regionale ouderenadviesraad;

•

Vrijwilligers-ouderenconsulenten uit de regio;

•

Professionelen uit de ouderensector zowel uit de residentiële als de ambulante sector;

•

Ouderenbeleidscoördinatoren.

9.3 De provinciale ouderenadviesraad ouderenadviesraad De provinciale ouderenadviesraad (POAR) staat aan de top van de piramide. De algemene vergadering telt 16 vertegenwoordigers uit de vier regionale raden aangevuld met een vertegenwoordiging van professionelen uit de ouderensector: de rusthuizen, de thuiszorg, de mantelzorg, dienstencentra, VVSG, mutualiteiten, ouderenverenigingen (via Vlaamse Ouderenraad). Hier wordt het provinciaal ouderenbeleid geadviseerd en de regionale werking ondersteund. De doelstellingen zijn: •

adviseren van het provinciale beleid, op vraag of op eigen initiatief;

•

stimuleren van overleg en samenwerking in de ouderensector en met andere sectoren;

•

coördineren van de werking van de regionale ouderenadviesraden;

•

stimuleren van de gemeentelijke seniorenraden via de werking van de regionale ouderenadviesraden.

De provinciale stuurgroep telt 8 leden met twee vertegenwoordigers vanuit elke regionale adviesraad. De stuurgroep schraagt samen met de provinciale administratie de dagelijkse werking, coördineert en roept de provinciale ouderenadviesraad samen. De stuurgroep staat borg voor de nodige ondersteuning van de regionale werking. Zowel de provinciale als de regionale adviesraden worden inhoudelijk en procesmatig ondersteund door de provinciale administratie.

64


9.4 Tweerichtingsverkeer Tweerichtingsverkeer Op deze manier ontstaat een verkeer in twee richtingen waarbij de lokale en regionale werkingen het provinciale niveau voeden en omgekeerd. Van onderuit biedt deze aanpak het voordeel dat signalen van het lokale niveau opgevangen worden en doorstromen naar het regionale en provinciale niveau, dat indien nodig deze lokale behoeften en tekorten kan signaleren aan het Vlaamse niveau. Omgekeerd wordt informatie van het Vlaamse en provinciale niveau doorgespeeld naar de regionale en lokale niveau's. De opgezette structuur binnen onze provincie bewijst reeds meerdere jaren zijn goede aanpak als ondersteuning voor een betere inspraak en participatie van onze ouderen in het lokale beleid. Hun kennis, deskundigheid en ervaring worden op deze wijze gevaloriseerd en benut.

65


10 Ouderen en vrijwilligerswerk 10.1 Het vrijwilligerswerk van ouderen Het ouderenbehoefteonderzoek peilt naar vrijwilligerswerk bij de bevraagde ouderen. In de 28 gemeenten in de analyse, antwoordde 15,2% van de ouderen 'ja' op de vraag of ze vrijwilligerswerk doen, zonder rekening te houden met de 'onbekenden'. We zien dat dit aantal afneemt naarmate de leeftijd toeneemt: bij de 60-jarigen doet 15,7% aan vrijwilligerswerk, waarna het eerst nog stijgt tot 20,7% bij de 67-jarigen om vervolgens af te nemen tot 5,4% bij de 90-plussers. In het ouderenbehoefteonderzoek wordt ook meer in detail gevraagd waarvoor de ouderen zich inzetten als vrijwilliger. Zo luidt een vraag of zij soms zieke, gehandicapte of bejaarde familieleden, kennissen of buren helpen of verzorgen. Van de ouderen die deze vraag beantwoordden, antwoordde 31,1% 'ja'. Uit Grafiek 10 blijkt wel dat het aantal ouderen dat 'ja' antwoordt op deze vraag, afneemt naarmate de leeftijd toeneemt. Grafiek 10: 10: Ouderen die zieken, gehandicapten of bejaarden helpen 50%

% van de steekproef*

45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 60

65

70

75

80

85

90 +

85

90 +

leef t ijd

* Onbekenden werden niet meegeteld Bron: Bevraging in het kader van de ouderenbehoefteonderzoeken Grafiek 11: 11: Ouderen die kleine kinderen opvangen 70


60

50

40

30

20

10

0 60

65

70

75

80

leef t ijd


66


Ouderen staan ook vaak in voor de opvang van kleine kinderen. Liefst 42,8% van de ouderen die de vraag beantwoordden, antwoordden 'ja' op de vraag of ze wel eens voor opvang van kleine kinderen uit de wijk, kennissenkring of familie zorgen. In Grafiek 11 ziet u dat ook hier leeftijd een belangrijke rol speelt: hoe ouder men wordt hoe minder men voor kleine kinderen zorgt. Dit is het gevolg van het ouder worden van de kleinkinderen, waardoor hun zorgbehoefte daalt, terwijl de zorgbehoefte van de ouderen zelf stijgt.

10.2 Ondersteuning van het lokaal vrijwilligerswerk van ouderen 10.2.1 Projectsubsidies Eén van de taken van de regionale ouderenadviesraden is het aanmoedigen en ondersteunen van vrijwilligerswerk door en voor senioren. De provincie heeft hiervoor op verzoek van de Provinciale Ouderenadviesraad twee tijdelijke reglementen in het leven geroepen. •

•

Eén reglement betoelaagt telefoonprojecten die de vereenzaming van geïsoleerde personen doorbreken. Hierbij worden (oudere) vrijwilligers opgeleid om contact te houden met ouderen die vereenzaamd zijn. Deze worden via de telefoon regelmatig geïnformeerd, gesteund en krijgen een luisterend oor aangeboden. Met de subsidie voor lokale en regionale vrijwilligersbeurzen voor senioren kunnen lokale initiatiefnemers een beurs opzetten die vraag en aanbod van vrijwilligerswerk bijeenbrengt.

Voor beide initiatieven kan nog éénmaal een subsidie worden aangevraagd, resp. voor 15 februari en voor 1 maart 2011.

10.2.2 Opleiding en begeleiding van vrijwilligersvrijwilligers-ouderenconsulenten De provincie leidt ook vrijwilligers-ouderenconsulenten op. Dit zijn senioren die vertrouwd zijn met de lokale seniorenwerkingen, de seniorenraad en het lokale bestuur. Ze zijn gekend door de senioren en de instanties die zich met senioren bezighouden. Ze staan ter beschikking van en kunnen aangesproken worden door onder meer: • • • • •

de lokale seniorenraad met het oog op de optimalisering van haar werking; het lokale bestuur om raad te geven i.v.m. seniorenzaken, in samenspraak met de seniorenraad; naburige gemeenten die een seniorenraad willen oprichten of optimaliseren; de regionale ouderenadviesraad, waar hij deel van uitmaakt; senioren: door hun grote aanspreekbaarheid zijn vrijwilligers-ouderenconsulenten goed geplaatst om signalen die zij van senioren ontvangen door te geven aan de juiste instanties en om de senioren zelf ook gepast door te verwijzen.

De vrijwilliger-ouderenconsulent(e) combineert een grote lokale betrokkenheid en kennis van seniorenaangelegenheden, zoals organisatie van de ouderenzorg, vrijwilligerswerk, mantelzorg, en beheerst methodieken, zoals vergadertechnieken en adviesformulering, voor een resultaatgerichte aanpak. Er zijn vrijwilligers-ouderenconsulenten actief in 23 gemeenten: Aarschot, Asse, Begijnendijk, Bekkevoort, Boutersem, Diest, Glabbeek, Gooik, Haacht, Halle, Herent, Kampenhout, Keerbergen, Kortenaken, Landen, Lennik, Londerzeel, Opwijk, Steenokkerzeel, Ternat, Tienen, Vilvoorde en Zoutleeuw.

67


11 Ouderen over hun omgeving In dit deel bespreken we enkele bijkomende resultaten uit de ouderenbehoefteonderzoeken. Op welke manier verplaatsen ouderen zich, met wie hebben ze contact en op wie kunnen ze terugvallen als ze hulp nodig hebben en maken ze gebruik van het internet? Op die vragen proberen we in dit laatste deel een antwoord te formuleren.

11.1 Verplaatsingsgedrag In het ouderenbehoefteonderzoek wordt gevraagd hoe vaak de ouderen verschillende vervoermiddelen gebruiken. In onderstaande grafiek vindt u terug hoeveel procent van de ouderen die antwoordden op deze vraag minstens 1 maal per week gebruik maken van het specifieke vervoermiddel. Elke oudere kan dus de verschillende vervoermiddelen gebruiken. Grafiek 12: 12: Gebruikte Gebruikte vervoermiddelen door ouderen

% uit de steekproef dat het vervoermiddel gebruikt*

100,0

80,0

Te voet

Wagen

60,0 fiets

trein/tram/bus

40,0

taxi/ mindermobielencentrale/ belbus

20,0

0,0 60

65

70

75

80

85

90 +

leef t ijd


Hieruit blijkt dat de taxi, de mindermobielencentrale en de belbus door een uiterst kleine groep gebruikt worden. Boven de leeftijd van 80 neemt hun aantal wel zeer licht toe, maar hun aantal blijft uiterst klein. Het aantal ouderen dat gebruik maakt van het openbaar vervoer ligt hoger, maar blijft onder de 20,5%. Het gebruik van het openbaar vervoer ligt het hoogst tussen de leeftijd van 65 en 80 jaar. Op 60-jarige leeftijd gebruikt 40% de fiets als vervoermiddel, maar vanaf de leeftijd van 75 jaar daalt dit aantal en bij de 85-plussers rijdt nog 15% met de fiets. Ook de wagen verliest als populairste vervoermiddel van de ouderen terrein naarmate ze ouder worden. Tot 66 jaar gebruikt ongeveer 90% van de ouderen de wagen wekelijks als

68


vervoermiddel, maar daarna zet een daling zich in, die versnelt vanaf de leeftijd van 72 jaar. Toch blijft ook bij de 90-plussers nog 35% de wagen gebruiken. De verplaatsingen te voet blijven het langst constant. Tot de leeftijd van 78 jaar verplaatst tussen de 60% en de 65%van de ouderen zich te voet. Daarna zet er zich wel een daling in om bij de 90-plussers onder de 40% te eindigen. Algemeen kunnen we dus vaststellen dat het aantal verplaatsingsmogelijkheden van de ouderen afneemt, naarmate hun leeftijd toeneemt.

11.2 Sociale contacten Sociale contacten zijn een belangrijk element om gelukkig ouder te worden. Bij ouderen zijn die contacten niet altijd evident, bijvoorbeeld omdat ze minder mobiel worden. Onderstaande grafiek toont hoeveel ouderen contact hebben met verschillende mensen uit hun familiekring of omgeving. Ook hier hielden we geen rekening met ouderen die niet antwoordden op de vraag ofwel antwoordden dat de vraag niet van toepassing was. Meer dan 80% van de ouderen heeft regelmatig contact met zijn of haar kinderen en nog eens 11% af en toe. Ook met de kleinkinderen hebben de 60-plussers vaak contact: meer dan 65% heeft regelmatig contact en nog eens 20% af en toe. Met buren of mensen uit de wijk en met vrienden of kennissen hebben veel ouderen regelmatig (respectievelijk 50% en 43%) of minstens af en toe (respectievelijk 32% en 48%) contact. Het aantal ouderen dat regelmatig contact heeft met broers of zussen en andere familieleden ligt duidelijk lager (31% en 17%), maar er zijn wel heel wat ouderen die af en toe met hen contact hebben (44% en 59%). Het contact met de ouders is bij de ouderen uiteraard eerder beperkt. Grafiek 13: 13: Sociale contacten van ouderen

100%


80%

60%

regelmatig af en toe nooit

40%

20%

de rs ou

re

fa m ilie

n) de an

r(s )

/zu s(s e

is s en Br oe

en /k en n

ijk vr ie

en

bu

re n/ m

nd

se n

ui

tw

er en ki

ein kl

(s c ho

on )

kin

nd (

d(

er en

)

)

0%

* Onbekenden en niet van toepassing werden niet meegeteld Bron: Bevraging in het kader van de ouderenbehoefteonderzoeken

69


11.3 Eenzaamheid Wanneer aan de ouderen gevraagd werd of ze te lijden hebben (gehad) van eenzaamheid of vereenzaming, antwoordde meer dan de helft van de ouderen dat ze hier nooit last van hebben gehad. 80% heeft zelden of nooit last van eenzaamheid. In de groep van 60-79 jaar zegt 64% dat ze er nog niet mee te maken hadden en 20% zelden. Bij de 80-plussers ligt dit aantal iets lager: in deze leeftijdsgroep zegt nog 53% nooit last te hebben gehad van eenzaamheid of vereenzaming. 72% van de 80-plussers lijdt zelden of nooit onder eenzaamheid.

11.4 Potentieel hulpnetwerk In het ouderenbehoefteonderzoek werd de ouderen ook gevraagd op wie ze een beroep kunnen doen als ze voor een bepaalde tijd de activiteiten die ze gewoonlijk in het huishouden doen niet meer kunnen uitvoeren. 2% antwoordt dat ze op niemand een beroep kunnen doen, de anderen kunnen wel op iemand terugvallen. Bijna 60% van de bevraagde ouderen kan terugvallen op de echtgeno(o)t(e) of partner en iets meer dan de helft van de bevraagden kan terugvallen op de kinderen. Ook op buren, kennissen en vrienden kunnen veel ouderen (iets minder dan 40%) een beroep doen. Op de schoonkinderen kan nog iets meer dan 30% een beroep doen, terwijl op de (achter)kleinkinderen en de broers en zussen geen 30% van de bevraagden een beroep kan doen. Iets minder dan 20% van de bevraagden kan terugvallen op een ander familielid. Grafiek 14: 14: Potentieel hulpnetwerk 70,0

60,0


50,0

40,0

30,0

20,0

10,0

70

ni em an d

lid rf am ilie

br of s zu


an de

oe r

d in in k le ch te r)k

(a

sc h

oo n

zo on

/-

vr ie nd

/k

do

en

ch te r

ni s

bu ur

ch te r zo on /d o

ec ht ge n

oo t/ p

ar tn er

0,0


11.5 Ouderenverenigingen 24% van de Vlaams-Brabantse ouderen uit de bevraging is lid van een vereniging van ouderen. Het aandeel neemt toe met de leeftijd: bij 60-69-jarigen is slechts 16% lid, terwijl dit bij de 80plussers oploopt tot 33%. Algemeen zien we dat de activiteiten en de sfeer van deze ouderenverenigingen beter aanspreken bij de oudere senioren dan bij de jongere.

11.6 Internetgebruik Internetgebruik Onderstaande grafiek geeft het gebruik van internet door ouderen aan. Bij de 60-jarigen gebruikt 60% al eens het internet, terwijl dit op de leeftijd van 75 jaar gezakt is tot 16%. Ook na 75 jaar blijft het aantal internetgebruikers afnemen. Grafiek 15: 15: Gebruik Gebruik van het internet door ouderen naar leeftijd 80


60

40

20

+

0 60

65

70

75

80

85

90

leeftijd


71

BIJLAGE I: TABELLEN

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 1: Bevolkingsaantal en bevolkingsdichtheid (1 januari 2010) ..........................................73 Tabel 2: Migratiesaldo 60 t.e.m. 79 jarigen (gemiddelde 2005-2007) ......................................74 Tabel 3: Migratiesaldo +80-jarigen en migratiesaldo ouderen +60 (gemiddelde 2005-2007) ....75 Tabel 4: Woonstabiliteit bij 60-plussers (2009) ........................................................................76 Tabel 5: Sterfte bij 60-plussers (2009).....................................................................................77 Tabel 6: Leeftijdsverdeling bij de ouderen (1 januari 2010) ......................................................78 Tabel 7: Bevolkingscoëfficiënten (1 januari 2010)....................................................................80 Tabel 8: Bevolkingsevolutie bij de ouderen 1991-2008............................................................81 Tabel 9: Bevolkingsprojecties voor de ouderen 2008-2025 ......................................................82 Tabel 10: Ouderen (60+) zonder inwonende kinderen (1 januari 2010)....................................83 Tabel 11: Ouderen (60+) met inwonende kinderen (1 januari 2010) ........................................84 Tabel 12: Ouderen in collectieve huishoudens en in andere gezinstypes (1 januari 2010)..........85 Tabel 13: Gezinspositie volgens de leeftijd van de ouderen (1 januari 2010).............................86 Tabel 14: Niet-Belgische ouderen 60+ (1 januari 2010) ...........................................................87 Tabel 15: Ouderen (60+) met een Europese nationaliteit (1 januari 2010) ................................88 Tabel 16: Ouderen (60+) met een Marokkaanse of Turkse nationaliteit (1 januari 2010)...........89 Tabel 17: Ouderen die de Belgische nationaliteit na hun geboorte verkregen (1 januari 2010) ..90 Tabel 18: Personen met een door het VAPH erkende handicap (2009).....................................91 Tabel 19: Bouwjaar van de woonhuizen (situatie op 1 januari 2009)........................................92 Tabel 20: Woningcomfort bij ouderen 60+ (1 oktober 2001) ..................................................93 Tabel 21: Eigendomstitel van de woningen bij ouderen 60+ (1 oktober 2001) .........................94 Tabel 22: Fiscale inkomens (2007, aanslagjaar 2008) ..............................................................95 Tabel 23: Aantal pensioengerechtigden in Vlaams-Brabant volgens geslacht (2009) .................96 Tabel 24: Uitgekeerde pensioenbedragen in Vlaams-Brabant volgens tewerkstellingsstatuut (2009) ............................................................................................................................96 Tabel 25: Ouderen (60+) met een leefloon (2009)...................................................................97 Tabel 26: De inkomensgarantie voor ouderen (2009) ..............................................................98 Tabel 27: Tegemoetkomingen voor personen met een handicap (1 januari 2009) ....................99 Tabel 28: Begunstigden voorkeursregeling in de ziekteverzekering (1 januari 2009) ...............100 Tabel 29: Begunstigden zorgverzekering (31 december 2008) ...............................................101 Tabel 30: Gerealiseerde uren gezinszorg (2008)....................................................................102 Tabel 31: Gepresteerde en gesubsidieerde uren aanvullende thuiszorg en logistieke hulp (2008) ....................................................................................................................................103 Tabel 32: Gepresteerde en gesubsidieerde plaatsen in dagverzorgingscentra (mei 2010) ........104 Tabel 33: Woongelegenheden in centra voor kortverblijf (1 januari 2010)..............................105 Tabel 34: Woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010) ...............................................106 Tabel 35: Woongelegenheden in woonzorgcentra (1 mei 2010)............................................107 72

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 1: Bevolkingsaantal en bevolkingsdichtheid (1 januari 2010) Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen* Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

Aantal inwoners 12.414 30.307 24.133 2.133 40.073 4.965 8.404 9.027 35.205 36.092 6.575 10.316 11.231 9.034 13.379 8.831 12.380 4.763 17.670 13.347 18.403 15.369 13.295 24.447 4.416 11.172 18.075 31.633 14.260 15.031 39.753 15.192 13.700 30.527 21.959 28.432 9.819 5.981 9.584 9.472 11.792 7.694 23.090 5.931 5.249 14.173 20.066 6.566 9.677 9.419 12.652 7.763 18.973 15.387 96.008 7.080 13.776 11.056 15.530 22.567 21.194 10.415 32.629 14.399 8.213 6.161.600 1.060.232 584.416 475.816

Oppervlakte (km²) 17,7 49,6 30,0 19,8 41,2 2,5 34,9 39,7 38,6 44,4 44,6 20,4 33,5 15,2 5,8 30,8 10,1 4,1 36,3 11,6 34,8 36,7 19,7 44,4 36,0 21,7 22,8 40,4 23,5 24,5 21,5 8,7 6,8 27,6 42,8 62,5 17,6 37,2 29,7 39,7 18,6 30,8 58,2 35,2 26,8 30,6 32,7 33,9 38,5 39,6 18,4 49,1 34,5 54,1 56,6 36,4 46,1 31,1 37,6 50,5 32,9 44,2 71,8 21,6 46,7 13.522,2 2.106,1 942,9 1.163,2

Bevolkingsdichtheid Bevolkingsdichtheid (inwoners/km²) 701,5 610,5 804,2 107,9 973,2 1.993,2 240,6 227,4 911,8 812,8 147,3 505,0 335,3 592,5 2.305,1 286,8 1.228,4 1.148,0 486,9 1.151,2 528,5 418,6 675,2 550,2 122,5 515,0 793,7 783,4 607,9 614,1 1.851,4 1.737,4 2.009,1 1.105,1 512,7 454,8 557,3 160,9 322,2 238,4 632,7 250,2 396,7 168,6 196,0 463,7 613,0 193,5 251,4 237,6 688,1 158,2 549,7 284,7 1.695,3 194,6 298,6 355,1 413,3 446,9 643,8 235,9 454,7 667,4 175,7 455,7 503,4 619,8 409,1

Bron: Rijksregister, verwerking Steunpunt Sociale Planning provincie Vlaams-Brabant * Bevolking op 1 januari 2008 (Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), FOD economie)

73

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 2: Migratiesaldo 60 t.e.m. 79 jarigen (gemiddelde 2005-2007)

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

ininwijkingen 44 39 3 66 11 12 64 61 10 14 16 8 20 19 24 26 23 14 42 5 68 16 20 72 59 21 9 15 33 9 34 42 22 10 18 37 15 8 11 16 14 7 39 6 24 24 8 10 13 26 8 30 19 120 17 8 15 35 46 29 12 6 30 10 3 1.612 967 645

Migraties bij 60 t.e.m. 69 jarigen uitmigratieper 1.000 uitmigratiewijkingen saldo inwoners 61 -17,0 -5,7 51 -12,0 -5,1 5 -2,7 -13,5 90 -24,0 -5,6 12 -1,0 -1,4 11 1,3 1,6 74 -9,7 -2,7 51 10,7 3,1 16 -5,7 -8,4 23 -9,0 -9,3 25 -9,0 -9,2 10 -2,3 -2,6 17 2,3 1,7 26 -7,0 -3,8 23 0,7 0,6 36 -10,0 -6,0 21 2,7 1,8 16 -1,3 -1,1 65 -22,7 -8,8 7 -2,0 -5,5 69 -1,0 -0,3 24 -7,7 -6,6 24 -3,3 -2,3 73 -1,3 -0,4 72 -13,0 -4,9 27 -6,3 -3,2 17 -8,3 -7,8 18 -3,3 -7,5 47 -14,3 -12,5 16 -7,3 -16,2 53 -18,7 -10,9 51 -9,0 -6,0 40 -18,3 -15,1 17 -6,3 -6,8 20 -2,0 -1,6 35 2,3 0,8 14 0,7 0,7 9 -1,7 -2,8 14 -2,7 -3,3 27 -11,3 -12,1 24 -10,0 -8,3 14 -7,7 -10,5 29 9,3 3,8 7 -1,0 -1,7 11 13,3 10,3 30 -6,0 -3,2 15 -7,0 -12,8 11 -1,3 -1,5 16 -3,3 -4,1 29 -3,0 -2,2 11 -2,3 -2,7 27 2,7 1,6 19 0,3 0,2 131 -11,0 -1,5 21 -4,0 -2,6 13 -4,3 -3,9 17 -2,7 -1,9 52 -17,0 -8,5 40 5,7 1,6 22 7,3 5,1 11 1,3 1,6 6 -0,7 -0,9 27 3,3 1,3 12 -1,7 -1,7 4 -1,0 -2,0 1.903 -291 -2,8 1.205 -238 -4,2 698 -53 -1,2

ininwijkingen 31 19 2 46 6 8 49 37 5 7 11 5 10 5 14 19 9 12 27 10 32 13 17 47 24 12 7 17 18 9 16 33 13 4 7 22 11 6 10 17 12 8 25 2 17 24 5 5 6 14 4 24 11 96 4 6 7 19 31 21 9 8 15 7 5 1.048 599 449

Migraties bij 70 t.e.m. 79 jarigen uitmigratieper 1.000 uitmigratiewijkingen saldo inwoners 30 1 0,4 34 -15 -7,3 5 -3 -20,5 52 -5 -1,4 8 -2 -3,0 7 1 0,9 47 2 0,6 27 10 3,4 6 -1 -1,2 13 -5 -6,8 9 2 2,4 6 -1 -1,9 10 0 0,0 10 -6 -3,8 19 -5 -4,5 20 -1 -1,0 9 0 0,0 9 3 3,3 25 2 1,0 4 5 15,3 44 -12 -4,6 18 -5 -5,2 14 3 2,2 56 -9 -3,0 33 -9 -3,7 21 -9 -5,5 8 -1 -0,8 10 7 15,4 26 -8 -7,2 10 -1 -2,6 28 -12 -8,3 27 5 4,0 20 -7 -6,8 13 -9 -11,8 15 -8 -9,1 15 7 2,6 6 5 6,5 7 -1 -1,9 6 4 6,3 20 -3 -4,7 13 -1 -1,4 6 2 3,8 14 10 5,4 7 -5 -8,8 12 5 4,3 18 6 4,1 10 -5 -8,8 8 -3 -4,0 7 -1 -1,4 14 0 0,0 6 -2 -3,1 18 6 4,5 14 -3 -1,9 81 16 2,1 13 -10 -9,5 8 -1 -1,8 13 -6 -5,4 27 -8 -4,9 24 7 2,3 16 5 4,6 3 6 9,2 5 3 4,8 20 -4 -2,1 5 2 2,2 5 0 0,7 1.110 -61 -0,7 692 -92 -1,9 418 31 0,8

Bron: Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR)

74

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 3: Migratiesaldo +80-jarigen en migratiesaldo ouderen +60 (gemiddelde 2005-2007)


ininwijkingen 28 26 1 56 11 14 52 24 8 5 9 10 21 6 8 27 6 14 22 19 28 19 20 35 28 11 11 16 19 8 15 25 11 6 6 19 12 6 33 13 10 7 15 1 16 38 5 10 11 21 6 21 5 78 11 4 16 19 26 25 19 8 14 18 6 1.118 625 493

uituitwijkingen 43 28 3 52 9 6 49 50 8 6 8 7 13 19 14 18 12 9 28 4 38 14 14 51 36 24 12 11 30 11 18 31 32 12 18 17 7 4 9 19 18 6 26 7 15 20 6 7 8 16 2 17 19 100 8 11 12 27 28 10 6 8 25 9 4 1.211 738 472

Migraties bij 80+ migratie-per 1.000 migratie saldo inwoners -15 -12,0 -3 -3,0 -2 -21,6 4 2,4 1 3,8 8 22,2 3 1,7 -27 -17,2 0 -1,0 -1 -1,5 1 2,4 3 9,0 8 16,4 -13 -18,3 -6 -11,6 9 13,0 -6 -10,7 5 10,1 -7 -7,2 15 72,9 -10 -7,4 5 12,6 7 11,9 -16 -9,8 -7 -6,1 -13 -16,0 0 -0,7 4 18,6 -11 -19,4 -3 -15,7 -3 -3,7 -6 -7,6 -21 -34,3 -6 -20,5 -12 -27,4 2 1,5 5 13,6 2 6,9 24 55,5 -6 -14,9 -7 -15,3 1 2,7 -11 -11,6 -6 -22,2 1 1,2 18 23,8 -1 -4,4 3 6,8 2 5,2 5 10,6 4 9,5 5 5,8 -13 -18,7 -22 -5,0 3 6,3 -6 -18,8 4 7,0 -8 -10,2 -2 -1,4 15 26,2 12 32,0 0 -1,0 -11 -11,3 9 22,3 2 7,1 -93 -2,0 -113 -4,7 21 1,0

ininwijkingen 102 83 5 169 28 34 165 122 23 27 35 22 51 29 46 72 39 40 91 33 128 48 57 154 112 44 27 48 70 26 65 100 46 20 30 78 38 20 54 45 37 22 79 9 57 86 17 25 30 60 18 75 36 294 31 19 37 73 103 75 40 21 59 35 14 3.778 2.191 1.587

Migraties van de ouderen (60+) uitmigratie per 1.000 uitmigratiegratiewijkingen saldo inwoners 134 -31 -0,5 113 -29 -0,6 13 -7 -1,7 194 -25 -0,3 29 -2 -0,1 24 10 0,5 170 -5 -0,1 128 -6 -0,1 30 -7 -0,4 42 -15 -0,7 41 -6 -0,3 23 0 0,0 41 11 0,4 55 -26 -0,6 56 -10 -0,4 74 -2 -0,1 42 -3 -0,1 33 7 0,3 118 -27 -0,5 15 18 2,0 151 -23 -0,3 55 -7 -0,3 51 6 0,2 181 -27 -0,3 141 -29 -0,5 72 -28 -0,6 36 -9 -0,4 40 8 0,7 104 -34 -1,2 37 -12 -1,1 98 -33 -0,9 110 -10 -0,3 92 -46 -1,6 42 -22 -1,1 52 -22 -0,8 67 11 0,2 27 11 0,5 20 -1 0,0 28 26 1,3 66 -21 -1,0 55 -19 -0,7 27 -5 -0,3 70 9 0,2 21 -12 -0,8 38 19 0,6 67 18 0,5 31 -13 -0,9 26 -1 -0,1 32 -2 -0,1 59 2 0,1 19 -1 0,0 61 13 0,3 51 -16 -0,4 312 -18 -0,1 42 -10 -0,3 31 -12 -0,5 42 -5 -0,2 107 -34 -0,7 92 11 0,1 48 27 0,9 20 20 1,0 19 2 0,1 71 -12 -0,2 26 9 0,4 13 1 0,1 4.224 -445 -0,2 2.635 -444 -0,3 1.589 -2 0,0

Bron: Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR)

75

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 4: Woonstabiliteit bij 60-plussers (2009)


Aantal verhuisde ouderen (60+) 84 309 167 10 410 87 77 101 365 382 49 75 58 84 155 39 122 47 134 123 144 127 103 301 48 77 203 318 182 99 395 177 161 279 149 229 52 32 73 61 121 42 228 24 19 101 137 51 64 68 143 37 159 108 870 38 85 58 91 170 157 66 320 126 65 9.436 5.641 3.795

Aantal niet verhuisde ouderen (60+) 2.830 6.949 5.496 439 10.105 1.093 1.859 2.070 8.511 8.385 1.589 2.336 2.392 2.051 2.915 2.122 3.015 1.078 4.212 2.670 3.970 3.406 2.892 5.719 918 2.487 4.045 7.465 2.547 3.428 7.801 3.711 3.014 6.442 4.647 7.387 2.271 1.417 2.052 2.183 2.758 1.678 5.672 1.444 1.259 3.182 4.391 1.387 2.086 2.049 3.043 2.046 4.142 3.674 19.040 1.764 3.447 2.466 3.401 5.977 4.711 2.326 8.523 3.431 2.008 245.824 134.609 111.215

Woonstabiliteit bij 6060-plussers 98,3 97,1 98,1 99,1 97,5 95,0 97,2 96,0 96,9 96,4 98,0 97,7 98,1 97,2 97,4 98,8 97,2 97,4 97,8 96,2 97,3 97,0 97,0 96,8 95,8 97,8 97,5 97,3 94,1 97,9 96,6 96,7 97,0 97,2 97,9 97,5 98,4 98,1 97,2 97,8 96,9 97,8 97,3 99,3 98,7 97,6 97,3 97,2 97,6 97,7 96,8 98,8 97,2 97,8 96,2 98,4 98,0 98,3 97,8 97,7 98,1 97,6 96,8 96,9 97,5 97,2 97,2 97,3

Bron: Rijksregister, verwerking Steunpunt Sociale Planning provincie Vlaams-Brabant

76

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 5: Sterfte bij 60-plussers (2009) Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

Aantal overlijdens (60+) 79 231 186 17 362 49 64 63 308 300 72 72 73 74 80 58 106 38 148 105 119 124 87 186 54 113 112 237 92 114 311 137 85 205 166 251 69 64 92 62 77 65 186 53 52 92 147 59 66 71 95 68 133 134 714 75 95 59 99 198 136 94 363 136 85 8.517 4.627 3.890

Overlijdens per 1.000 inwoners 60+ 26,5 31,1 32,0 36,6 33,6 41,2 32,2 28,5 33,9 33,4 42,5 29,2 29,1 33,7 25,9 26,2 33,1 33,2 33,1 36,6 28,3 34,1 28,4 30,4 53,6 42,4 26,0 29,9 32,9 31,5 36,9 34,5 26,4 29,9 33,6 32,0 28,9 42,4 41,7 27,1 26,2 36,5 30,7 34,9 39,1 27,4 31,5 39,5 29,9 32,8 29,4 31,7 30,2 34,5 34,8 40,0 26,3 23,0 27,7 31,3 27,4 37,9 39,6 37,2 39,7 32,5 32,2 32,9


77

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 6: Leeftijdsverdeling bij de ouderen (1 januari 2010) aantal Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

78

Ouderen 6060-64 jaar % % t.o.v. totale t.o.v. totaal bevolking ouderen (60+)

aantal

Ouderen 6565-69 jaar % % t.o.v. totale t.o.v. totaal totaal bevolking ouderen (60+)

aantal


831 1.826 1.423 128 2.298 244 529 547 2.059 2.065 421 643 632 542 765 534 829 274 1.101 620 1.075 851 726 1.509 219 627 1.106 1.950 738 835 1.798 847 788 1.617 1.276 1.771 593 327 522 587 705 415 1.504 341 308 803 1.138 326 556 532 917 439 1.142 903 4.359 464 1.011 692 871 1.575 1.167 630 2.104 937 516

6,7 6,0 5,9 6,0 5,7 4,9 6,3 6,1 5,8 5,7 6,4 6,2 5,6 6,0 5,7 6,0 6,7 5,8 6,2 4,6 5,8 5,5 5,5 6,2 5,0 5,6 6,1 6,2 5,2 5,6 4,5 5,6 5,8 5,3 5,8 6,2 6,0 5,5 5,4 6,2 6,0 5,4 6,5 5,7 5,9 5,7 5,7 5,0 5,7 5,6 7,2 5,7 6,0 5,9 4,5 6,6 7,3 6,3 5,6 7,0 5,5 6,0 6,4 6,5 6,3

28,9 25,5 25,3 28,9 22,2 21,2 27,6 25,4 23,4 23,7 26,0 26,9 25,9 25,7 25,5 24,8 26,7 24,8 25,6 22,3 26,3 24,2 24,4 25,5 22,8 24,7 26,7 25,4 27,1 23,8 22,2 22,1 25,3 24,4 26,9 23,4 25,7 22,6 24,7 26,3 24,8 24,2 25,8 23,5 24,1 24,6 25,2 22,8 26,0 25,4 29,2 21,2 26,8 24,0 22,0 25,9 28,7 27,6 25,0 25,7 24,3 26,4 23,9 26,5 25,1

597 1.386 1.052 94 2.004 186 334 396 1.623 1.624 310 451 449 417 527 416 629 212 838 491 792 674 577 1.217 163 503 799 1.455 530 680 1.421 719 535 1.239 902 1.470 447 274 391 456 577 351 1.197 277 228 622 889 231 437 358 680 402 794 710 3.312 339 769 556 673 1.196 924 479 1.689 730 413

4,8 4,6 4,4 4,4 5,0 3,7 4,0 4,4 4,6 4,5 4,7 4,4 4,0 4,6 3,9 4,7 5,1 4,5 4,7 3,7 4,3 4,4 4,3 5,0 3,7 4,5 4,4 4,6 3,7 4,5 3,6 4,7 3,9 4,1 4,1 5,2 4,6 4,6 4,1 4,8 4,9 4,6 5,2 4,7 4,3 4,4 4,4 3,5 4,5 3,8 5,4 5,2 4,2 4,6 3,4 4,8 5,6 5,0 4,3 5,3 4,4 4,6 5,2 5,1 5,0

20,7 19,4 18,7 21,2 19,3 16,1 17,5 18,4 18,5 18,7 19,1 18,8 18,4 19,8 17,6 19,4 20,3 19,2 19,5 17,7 19,4 19,2 19,4 20,6 17,0 19,8 19,3 19,0 19,4 19,4 17,6 18,7 17,2 18,7 19,0 19,4 19,4 19,0 18,5 20,4 20,3 20,5 20,5 19,1 17,9 19,1 19,7 16,2 20,4 17,1 21,6 19,4 18,6 18,9 16,7 18,9 21,9 22,2 19,3 19,5 19,2 20,1 19,2 20,6 20,1

971 2.472 2.076 135 3.877 452 643 741 3.187 3.125 524 749 882 719 964 799 1.097 374 1.556 1.046 1.383 1.289 1.050 2.051 351 893 1.380 2.734 964 1.290 2.986 1.372 1.062 2.367 1.635 2.726 822 531 705 743 972 557 2.003 519 459 1.165 1.576 504 691 690 1.010 767 1.427 1.312 6.952 614 1.108 839 1.221 2.211 1.731 795 3.083 1.199 682

7,8 8,2 8,6 6,3 9,7 9,1 7,7 8,2 9,1 8,7 8,0 7,3 7,9 8,0 7,2 9,0 8,9 7,9 8,8 7,8 7,5 8,4 7,9 8,4 7,9 8,0 7,6 8,6 6,8 8,6 7,5 9,0 7,8 7,8 7,4 9,6 8,4 8,9 7,4 7,8 8,2 7,2 8,7 8,8 8,7 8,2 7,9 7,7 7,1 7,3 8,0 9,9 7,5 8,5 7,2 8,7 8,0 7,6 7,9 9,8 8,2 7,6 9,4 8,3 8,3

33,7 34,5 37,0 30,5 37,4 39,2 33,6 34,4 36,3 35,9 32,3 31,3 36,1 34,1 32,2 37,2 35,3 33,8 36,1 37,7 33,9 36,7 35,2 34,7 36,6 35,1 33,3 35,6 35,3 36,8 36,9 35,7 34,1 35,7 34,5 36,0 35,6 36,7 33,4 33,3 34,2 32,5 34,4 35,7 36,0 35,7 34,9 35,3 32,3 32,9 32,1 37,0 33,5 34,9 35,1 34,2 31,5 33,5 35,1 36,1 36,0 33,4 35,0 33,9 33,1

62.428 34.273 28.155

5,8 5,7 5,8

24,7 24,7 24,6

48.113 26.242 21.871

4,4 4,4 4,5

19,0 18,9 19,1

88.810 49.196 39.614

8,2 8,2 8,2

35,1 35,5 34,7

BIJLAGE I: Tabellen

aantal Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven


aantal

% t.o.v. totale bevolking

Ouderen 80+ % t.o.v. totaal ouderen (60+)

aantal

Ouderen Ouderen 60+ % t.o.v. totale bevolking

2.399 5.684 4.551 357 8.179 882 1.506 1.684 6.869 6.814 1.255 1.843 1.963 1.678 2.256 1.749 2.555 860 3.495 2.157 3.250 2.814 2.353 4.777 733 2.023 3.285 6.139 2.232 2.805 6.205 2.938 2.385 5.223 3.813 5.967 1.862 1.132 1.618 1.786 2.254 1.323 4.704 1.137 995 2.590 3.603 1.061 1.684 1.580 2.607 1.608 3.363 2.925 14.623 1.417 2.888 2.087 2.765 4.982 3.822 1.904 6.876 2.866 1.611

19,3 18,8 18,9 16,7 20,4 17,8 17,9 18,7 19,5 18,9 19,1 17,9 17,5 18,6 16,9 19,8 20,6 18,1 19,8 16,2 17,7 18,3 17,7 19,5 16,6 18,1 18,2 19,4 15,7 18,7 15,6 19,3 17,4 17,1 17,4 21,0 19,0 18,9 16,9 18,9 19,1 17,2 20,4 19,2 19,0 18,3 18,0 16,2 17,4 16,8 20,6 20,7 17,7 19,0 15,2 20,0 21,0 18,9 17,8 22,1 18,0 18,3 21,1 19,9 19,6

83,3 79,4 81,0 80,6 78,9 76,5 78,7 78,1 78,2 78,3 77,4 77,0 80,5 79,6 75,3 81,4 82,3 77,7 81,2 77,6 79,6 80,1 78,9 80,8 76,4 79,6 79,2 80,0 81,8 80,1 76,7 76,6 76,6 78,8 80,3 78,8 80,7 78,3 76,6 80,0 79,2 77,1 80,7 78,2 78,0 79,4 79,8 74,4 78,8 75,3 83,0 77,6 78,9 77,9 73,8 79,0 82,1 83,2 79,5 81,4 79,5 79,9 78,1 80,9 78,2

480 1.478 1.066 86 2.186 271 408 472 1.913 1.884 366 551 477 431 739 400 549 247 811 621 831 699 628 1.134 226 519 864 1.531 496 699 1.885 900 727 1.408 933 1.609 445 313 494 447 592 393 1.127 317 281 671 910 366 454 518 535 463 899 832 5.182 376 631 421 714 1.136 983 478 1.930 676 448

3,9 4,9 4,4 4,0 5,5 5,5 4,9 5,2 5,4 5,2 5,6 5,3 4,2 4,8 5,5 4,5 4,4 5,2 4,6 4,7 4,5 4,5 4,7 4,6 5,1 4,6 4,8 4,8 3,5 4,7 4,7 5,9 5,3 4,6 4,2 5,7 4,5 5,2 5,2 4,7 5,0 5,1 4,9 5,3 5,4 4,7 4,5 5,6 4,7 5,5 4,2 6,0 4,7 5,4 5,4 5,3 4,6 3,8 4,6 5,0 4,6 4,6 5,9 4,7 5,5

16,7 20,6 19,0 19,4 21,1 23,5 21,3 21,9 21,8 21,7 22,6 23,0 19,5 20,4 24,7 18,6 17,7 22,3 18,8 22,4 20,4 19,9 21,1 19,2 23,6 20,4 20,8 20,0 18,2 19,9 23,3 23,4 23,4 21,2 19,7 21,2 19,3 21,7 23,4 20,0 20,8 22,9 19,3 21,8 22,0 20,6 20,2 25,6 21,2 24,7 17,0 22,4 21,1 22,1 26,2 21,0 17,9 16,8 20,5 18,6 20,5 20,1 21,9 19,1 21,8

2.879 7.162 5.617 443 10.365 1.153 1.914 2.156 8.782 8.698 1.621 2.394 2.440 2.109 2.995 2.149 3.104 1.107 4.306 2.778 4.081 3.513 2.981 5.911 959 2.542 4.149 7.670 2.728 3.504 8.090 3.838 3.112 6.631 4.746 7.576 2.307 1.445 2.112 2.233 2.846 1.716 5.831 1.454 1.276 3.261 4.513 1.427 2.138 2.098 3.142 2.071 4.262 3.757 19.805 1.793 3.519 2.508 3.479 6.118 4.805 2.382 8.806 3.542 2.059

23,2 23,6 23,3 20,8 25,9 23,2 22,8 23,9 24,9 24,1 24,7 23,2 21,7 23,3 22,4 24,3 25,1 23,2 24,4 20,8 22,2 22,9 22,4 24,2 21,7 22,8 23,0 24,2 19,1 23,3 20,4 25,3 22,7 21,7 21,6 26,6 23,5 24,2 22,0 23,6 24,1 22,3 25,3 24,5 24,3 23,0 22,5 21,7 22,1 22,3 24,8 26,7 22,5 24,4 20,6 25,3 25,5 22,7 22,4 27,1 22,7 22,9 27,0 24,6 25,1

199.351 109.711 89.640

18,4 18,4 18,5

78,8 79,1 78,4

53.557 28.916 24.641

4,9 4,8 5,1

21,2 20,9 21,6

252.908 138.627 114.281

23,4 23,2 23,6


79

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 7: Bevolkingscoëfficiënten (1 januari 2010) Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

grijze druk 42,8 44,8 45,3 38,9 50,3 44,5 41,6 44,7 47,6 45,5 47,4 45,1 40,0 42,3 42,6 45,8 47,2 45,4 45,5 39,4 40,5 42,0 40,9 47,6 39,9 42,5 45,3 46,6 32,0 43,4 38,4 49,3 44,5 40,3 39,3 49,1 42,2 45,2 41,6 44,6 45,4 41,4 46,1 45,0 45,9 43,1 42,3 40,1 41,5 42,2 47,1 50,5 41,9 44,6 34,3 47,4 49,3 42,6 41,4 50,6 44,3 41,2 50,9 45,8 45,9 43,4 43,8 43,0

afhankelijkafhankelijkheidsratio 84,5 89,7 94,7 87,4 94,6 91,5 82,8 87,2 91,0 88,9 92,3 94,3 84,1 81,3 90,3 88,0 88,4 95,4 86,7 89,3 82,5 83,8 82,3 96,9 83,8 86,8 97,4 92,1 67,3 86,1 88,9 95,1 95,7 85,7 82,0 84,3 79,6 86,9 89,0 89,3 88,1 85,7 82,6 83,6 88,9 87,5 88,0 84,5 87,9 89,6 89,6 89,3 86,5 82,8 66,2 87,1 93,0 87,7 84,7 86,7 95,3 80,3 88,5 86,0 82,9 85,8 88,8 82,3

interne vergrijzing 16,7 20,6 19,0 19,4 21,1 23,5 21,3 21,9 21,8 21,7 22,6 23,0 19,5 20,4 24,7 18,6 17,7 22,3 18,8 22,4 20,4 19,9 21,1 19,2 23,6 20,4 20,8 20,0 18,2 19,9 23,3 23,4 23,4 21,2 19,7 21,2 19,3 21,7 23,4 20,0 20,8 22,9 19,3 21,8 22,0 20,6 20,2 25,6 21,2 24,7 17,0 22,4 21,1 22,1 26,2 21,0 17,9 16,8 20,5 18,6 20,5 20,1 21,9 19,1 21,8 21,2 20,9 20,9 21,6

familiale zorgindex 26,8 37,1 32,4 30,7 39,0 42,0 33,7 36,5 40,2 40,8 40,1 38,3 29,9 31,2 37,2 31,7 33,0 36,1 33,0 37,7 27,5 35,0 35,2 33,2 34,1 32,8 33,2 35,7 29,5 31,4 39,4 43,8 34,1 34,0 28,4 39,7 29,4 37,7 38,0 32,0 33,4 37,2 33,3 36,8 38,6 32,6 32,8 44,2 34,6 39,2 26,2 43,1 34,8 36,0 46,6 38,8 31,0 25,0 31,5 34,9 34,5 30,6 40,7 32,0 37,4 35,9 35,2 36,8


80

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 8: Bevolkingsevolutie bij de ouderen 1991-2008

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

aantal 6060plussers

1991 % van de bevolking

aantal 6060plussers

2008 % van de bevolking

2.117 5.522 4.232 455 7.554 1.175 1.587 1.523 6.594 7.064 1.351 1.864 1.943 1.560 2.639 1.549 2.153 927 3.210 2.536 2.737 2.442 2.199 4.052 804 2.028 3.085 5.993 1.915 2.343 7.711 3.179 2.480 5.210 3.774 5.559 1.496 1.233 1.671 1.599 2.090 1.498 4.141 1.201 1.111 2.427 3.131 1.346 1.578 1.734 1.764 1.660 3.095 3.206 19.029 1.466 2.089 1.585 2.481 4.320 3.508 1.740 7.579 2.205 1.638 1.153.702 196.687 107.507 89.180

18,3 20,4 19,2 25,6 20,6 24,5 22,1 18,8 20,6 21,7 22,3 19,8 19,9 18,2 21,4 19,0 18,8 20,5 19,0 22,5 16,4 18,6 19,1 17,9 21,1 20,2 17,3 20,9 19,3 17,7 23,4 23,3 19,1 20,2 20,3 21,2 18,3 22,9 19,9 19,0 20,0 22,8 19,3 21,4 23,0 20,2 17,9 24,3 20,7 22,0 17,0 22,7 19,6 22,5 22,3 22,4 16,9 16,1 19,8 21,0 18,3 19,4 23,9 19,3 21,2 20,1 20,4 20,1 20,8

2.718 6.946 5.440 430 10.198 1.140 1.841 2.026 8.491 8.300 1.598 2.305 2.334 2.057 2.913 2.076 2.976 1.070 4.155 2.745 3.904 3.460 2.824 5.674 938 2.488 3.965 7.423 2.561 3.352 8.047 3.736 2.946 6.427 4.626 7.301 2.197 1.440 2.044 2.123 2.771 1.658 5.583 1.448 1.253 3.137 4.329 1.420 2.015 2.026 2.930 2.046 4.045 3.640 19.377 1.737 3.308 2.357 3.356 5.849 4.661 2.274 8.626 3.321 1.973 1.455.338 244.375 134.130 110.245

22,9 22,6 22,8 21,0 24,7 20,9 22,2 22,5 25,2 22,9 25,0 22,8 20,8 22,6 21,9 23,0 24,8 21,8 23,3 21,0 20,7 22,9 22,1 23,6 20,0 22,8 22,2 23,5 23,3 22,3 18,9 23,7 22,2 20,9 20,9 25,8 23,2 24,3 21,5 22,1 23,5 20,0 23,9 25,0 24,2 22,7 21,9 23,3 22,2 22,1 22,8 28,1 21,2 24,9 20,0 24,6 25,3 20,9 21,8 26,7 22,2 22,3 26,9 23,2 24,3 23,4 22,7 21,5 24,4

Index 1991--2008 1991 (2008/1991 x100) 128,4 125,8 128,5 94,5 135,0 97,0 116,0 133,0 128,8 117,5 118,3 123,7 120,1 131,9 110,4 134,0 138,2 115,4 129,4 108,2 142,6 141,7 128,4 140,0 116,7 122,7 128,5 123,9 133,7 143,1 104,4 117,5 118,8 123,4 122,6 131,3 146,9 116,8 122,3 132,8 132,6 110,7 134,8 120,6 112,8 129,3 138,3 105,5 127,7 116,8 166,1 123,3 130,7 113,5 101,8 118,5 158,4 148,7 135,3 135,4 132,9 130,7 113,8 150,6 120,5 126,1 124,2 124,8 123,6

Bron: ADSEI, FOD Economie

81

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 9: Bevolkingsprojecties voor de ouderen 2008-2025

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Arr. Leuven

2008 reëel aantal 6060-plussers

% van de bevolking

2.718 6.946 5.440 430 10.198 1.140 1.841 2.026 8.491 8.300 1.598 2.305 2.334 2.057 2.913 2.076 2.976 1.070 4.155 2.745 3.904 3.460 2.824 5.674 938 2.488 3.965 7.423 2.561 3.352 8.047 3.736 2.946 6.427 4.626 7.301 2.197 1.440 2.044 2.123 2.771 1.658 5.583 1.448 1.253 3.137 4.329 1.420 2.015 2.026 2.930 2.046 4.045 3.640 19.377 1.737 3.308 2.357 3.356 5.849 4.661 2.274 8.626 3.321 1.973 1.455.338 244.375 134.130 110.245

22,9 22,6 22,8 21,0 24,7 20,9 22,2 22,5 25,2 22,9 25,0 22,8 20,8 22,6 21,9 23,0 24,8 21,8 23,3 21,0 20,7 22,9 22,1 23,6 20,0 22,8 22,2 23,5 23,3 22,3 18,9 23,7 22,2 20,9 20,9 25,8 23,2 24,3 21,5 22,1 23,5 20,0 23,9 25,0 24,2 22,7 21,9 23,3 22,2 22,1 22,8 28,1 21,2 24,9 20,0 24,6 25,3 20,9 21,8 26,7 22,2 22,3 26,9 23,2 24,3 23,4 22,7 21,5 24,4

Projectie aantal 6060plussers 2.723 6.970 5.367 433 10.112 1.178 1.822 2.000 8.377 8.301 1.597 2.286 2.312 2.045 2.906 2.076 3.025 1.113 4.220 2.747 3.870 3.426 2.783 5.655 927 2.498 3.937 7.376 2.593 3.374 8.105 3.622 2.915 6.346 4.615 7.287 2.138 1.471 1.960 2.144 2.756 1.671 5.501 1.460 1.243 3.014 4.248 1.445 2.022 2.036 2.905 2.040 3.940 3.674 19.033 1.726 3.289 2.299 3.303 5.817 4.622 2.241 8.666 3.361 2.028 1.450.215 242.992 133.652 109.340

verschil reëe reëel t.o.v. projectie (%) 0,2 0,3 -1,4 0,7 -0,9 3,2 -1,0 -1,3 -1,4 0,0 -0,1 -0,8 -1,0 -0,6 -0,2 0,0 1,6 3,9 1,5 0,1 -0,9 -1,0 -1,5 -0,3 -1,2 0,4 -0,7 -0,6 1,2 0,7 0,7 -3,1 -1,1 -1,3 -0,2 -0,2 -2,8 2,1 -4,3 1,0 -0,5 0,8 -1,5 0,8 -0,8 -4,1 -1,9 1,7 0,3 0,5 -0,9 -0,3 -2,7 0,9 -1,8 -0,6 -0,6 -2,5 -1,6 -0,6 -0,8 -1,5 0,5 1,2 2,7 -0,4 -0,6 -0,4 -0,8

2025 aantal 6060plussers

% van de bevolking

3.886 9.187 7.161 655 12.716 1.579 2.631 2.835 10.688 10.794 2.063 3.108 3.454 2.923 4.052 2.870 3.959 1.548 5.600 3.686 6.013 4.638 3.833 7.454 1.478 3.536 5.432 9.839 3.483 4.863 10.754 4.531 4.084 8.719 6.912 9.567 3.162 1.886 2.786 3.088 3.823 2.307 7.592 1.972 1.655 4.334 6.142 1.859 2.915 2.876 4.397 2.496 5.643 5.005 23.426 2.270 4.599 3.470 5.005 7.615 6.245 3.343 11.133 4.971 2.680 1.957.485 329.226 180.964 148.262

32,7 29,8 30,0 32,0 30,8 29,0 31,7 31,4 31,7 29,8 32,3 30,8 30,8 32,1 30,5 31,8 33,0 31,5 31,4 28,1 31,9 30,7 30,0 31,0 31,5 32,4 30,4 31,2 31,7 32,4 25,2 28,8 30,8 28,3 31,3 33,8 33,4 31,8 29,4 32,2 32,5 27,9 32,5 34,1 32,0 31,3 31,0 30,4 32,1 31,4 34,3 34,2 29,5 34,3 24,2 32,1 35,2 30,8 32,5 34,8 29,7 32,8 34,8 34,8 33,0 31,5 30,6 29,0 32,8

Index 2008--2025 2008 (2025/2008 x100) 142,7 131,8 133,4 151,3 125,8 134,0 144,4 141,8 127,6 130,0 129,2 136,0 149,4 142,9 139,4 138,2 130,9 139,1 132,7 134,2 155,4 135,4 137,7 131,8 159,4 141,6 138,0 133,4 134,3 144,1 132,7 125,1 140,1 137,4 149,8 131,3 147,9 128,2 142,1 144,0 138,7 138,1 138,0 135,1 133,1 143,8 144,6 128,7 144,2 141,3 151,4 122,4 143,2 136,2 123,1 131,5 139,8 150,9 151,5 130,9 135,1 149,2 128,5 147,9 132,1 135,0 135,5 135,4 135,6

Bron projectie: Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR) Bron reële bevolking 2008: ADSEI, FOD Economie

82

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 10: Ouderen (60+) zonder inwonende kinderen (1 januari 2010) Alleenwonende 60+ aantal % van de ouderen Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. Vlaams-Brabant Arr. Halle-Vilvoorde Arr. Leuven

524 1.786 1.254 117 2.266 334 412 450 2.236 2.322 366 619 521 512 706 459 647 302 942 786 851 774 668 1.248 162 519 920 1.720 539 797 2.384 999 735 1.704 1.029 1.837 458 319 450 479 580 340 1.379 293 259 720 905 348 425 470 575 430 1.015 897 5.893 370 556 487 745 1.402 1.052 570 2.432 712 454 59.462 32.610 26.852

18,2 24,9 22,3 26,4 21,9 29,0 21,5 20,9 25,5 26,7 22,6 25,9 21,4 24,3 23,6 21,4 20,8 27,3 21,9 28,3 20,9 22,0 22,4 21,1 16,9 20,4 22,2 22,4 19,8 22,7 29,5 26,0 23,6 25,7 21,7 24,2 19,9 22,1 21,3 21,5 20,4 19,8 23,6 20,2 20,3 22,1 20,1 24,4 19,9 22,4 18,3 20,8 23,8 23,9 29,8 20,6 15,8 19,4 21,4 22,9 21,9 23,9 27,6 20,1 22,0 23,5 23,5 23,5

Gehuwd aantal 1.684 3.786 3.064 199 5.536 500 1.023 1.148 4.513 4.447 818 1.290 1.376 1.144 1.485 1.152 1.653 539 2.507 1.395 2.168 1.937 1.648 3.284 465 1.342 2.136 4.098 1.545 1.862 3.854 1.897 1.648 3.410 2.737 4.227 1.342 741 1.158 1.207 1.656 914 3.059 773 670 1.791 2.510 693 1.193 1.097 1.765 1.109 2.322 1.919 9.201 957 2.175 1.424 1.993 3.438 2.709 1.241 4.441 1.883 994 133.892 73.290 60.602

60+ met partner partner zonder thuiswonend kind Totaal NietNietgehuwd aantal % van de aantal ouderen 75 1.759 61,1 219 4.005 55,9 184 3.248 57,8 11 210 47,4 324 5.860 56,5 38 538 46,7 58 1.081 56,5 48 1.196 55,5 300 4.813 54,8 258 4.705 54,1 32 850 52,4 51 1.341 56,0 78 1.454 59,6 54 1.198 56,8 70 1.555 51,9 46 1.198 55,7 94 1.747 56,3 34 573 51,8 82 2.589 60,1 57 1.452 52,3 148 2.316 56,8 83 2.020 57,5 47 1.695 56,9 150 3.434 58,1 17 482 50,3 64 1.406 55,3 150 2.286 55,1 303 4.401 57,4 80 1.625 59,6 115 1.977 56,4 227 4.081 50,4 118 2.015 52,5 74 1.722 55,3 205 3.615 54,5 149 2.886 60,8 134 4.361 57,6 38 1.380 59,8 28 769 53,2 49 1.207 57,1 55 1.262 56,5 84 1.740 61,1 34 948 55,2 152 3.211 55,1 31 804 55,3 21 691 54,2 88 1.879 57,6 114 2.624 58,1 38 731 51,2 46 1.239 58,0 51 1.148 54,7 106 1.871 59,5 31 1.140 55,0 123 2.445 57,4 122 2.041 54,3 430 9.631 48,6 36 993 55,4 64 2.239 63,6 70 1.494 59,6 87 2.080 59,8 161 3.599 58,8 113 2.822 58,7 44 1.285 53,9 248 4.689 53,2 80 1.963 55,4 36 1.030 50,0 6.757 140.649 55,6 4.043 77.333 55,8 2.714 63.316 55,4


83

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 11: Ouderen (60+) met inwonende kinderen (1 januari 2010)


gehuwd met partner 173 357 305 32 534 48 107 126 419 392 105 119 125 105 226 142 182 65 191 140 261 180 155 378 63 146 299 360 137 195 396 210 195 352 250 349 133 105 117 151 136 115 332 99 102 181 247 82 158 123 215 133 235 208 846 110 242 175 195 326 295 157 398 178 135 13.748 7.470 6.278

nietnietgehuwd met partner 2 15 14 3 26 5 5 5 17 15 6 5 6 4 12 4 3 6 7 4 8 9 4 16 2 8 23 17 4 11 20 9 8 9 6 14 3 3 4 7 7 3 9 7 1 4 8 1 4 5 6 6 6 7 18 1 6 3 4 8 10 4 10 5 3 495 318 177

Ouder met thuiswonend(e) kind(eren) zonder Totaal partner Aantal % van de ouderen

106 218 185 18 320 43 75 80 274 297 69 81 86 77 124 97 116 44 169 86 137 137 94 194 39 107 162 262 98 108 271 128 110 222 180 248 78 61 52 90 77 71 205 79 67 104 133 62 59 61 101 90 115 149 605 82 113 86 108 205 169 87 353 122 102 8.748 4.814 3.934

281 590 504 53 880 96 187 211 710 704 180 205 217 186 362 243 301 115 367 230 406 326 253 588 104 261 484 639 239 314 687 347 313 583 436 611 214 169 173 248 220 189 546 185 170 289 388 145 221 189 322 229 356 364 1.469 193 361 264 307 539 474 248 761 305 240 22.991 12.602 10.389

9,8 8,2 9,0 12,0 8,5 8,3 9,8 9,8 8,1 8,1 11,1 8,6 8,9 8,8 12,1 11,3 9,7 10,4 8,5 8,3 9,9 9,3 8,5 9,9 10,8 10,3 11,7 8,3 8,8 9,0 8,5 9,0 10,1 8,8 9,2 8,1 9,3 11,7 8,2 11,1 7,7 11,0 9,4 12,7 13,3 8,9 8,6 10,2 10,3 9,0 10,2 11,1 8,4 9,7 7,4 10,8 10,3 10,5 8,8 8,8 9,9 10,4 8,6 8,6 11,7 9,1 9,1 9,1

gehuwd met partner

0 3 1 0 1 0 1 1 0 4 1 0 1 0 1 0 0 0 2 2 0 0 0 3 0 1 0 4 0 0 1 1 1 2 2 1 0 1 0 1 1 1 3 1 0 0 1 0 0 0 0 3 3 4 10 1 2 1 0 1 1 1 5 1 0 76 33 43

Ouderen die inwonen bij hun kind(eren) niet-zonder Totaal niet gehuwd partner Aantal % van de met ouderen partner

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 2 3

17 15 15 3 37 2 2 7 17 32 5 4 6 5 7 4 8 2 7 3 6 9 3 11 2 7 17 27 8 5 13 10 6 22 14 20 8 6 5 11 7 10 13 7 6 11 12 9 2 6 15 8 11 16 36 10 6 6 11 24 8 7 24 12 7 692 358 334

17 18 16 3 38 2 3 8 17 36 6 4 7 5 8 4 8 2 9 5 7 9 3 14 2 9 17 31 8 5 14 11 7 24 16 21 8 7 5 12 9 11 16 8 6 11 14 9 2 6 15 12 14 20 46 11 8 7 11 25 9 8 29 13 7 773 393 380

0,6 0,3 0,3 0,7 0,4 0,2 0,2 0,4 0,2 0,4 0,4 0,2 0,3 0,2 0,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 0,1 0,2 0,2 0,4 0,4 0,4 0,3 0,1 0,2 0,3 0,2 0,4 0,3 0,3 0,3 0,5 0,2 0,5 0,3 0,6 0,3 0,6 0,5 0,3 0,3 0,6 0,1 0,3 0,5 0,6 0,3 0,5 0,2 0,6 0,2 0,3 0,3 0,4 0,2 0,3 0,3 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3


84

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 12: Ouderen in collectieve huishoudens en in andere gezinstypes (1 januari 2010)


Collectieve huishoudens % van de Aantal ouderen 60 2,1 194 2,7 173 3,1 0 0,0 531 5,1 111 9,6 60 3,1 58 2,7 386 4,4 358 4,1 45 2,8 56 2,3 44 1,8 66 3,1 49 1,6 46 2,1 158 5,1 41 3,7 109 2,5 77 2,8 142 3,5 74 2,1 142 4,8 215 3,6 114 11,9 81 3,2 90 2,2 213 2,8 112 4,1 125 3,6 255 3,2 111 2,9 118 3,8 173 2,6 65 1,4 223 2,9 61 2,6 29 2,0 136 6,4 48 2,1 77 2,7 52 3,0 170 2,9 0 0,0 26 2,0 101 3,1 243 5,4 48 3,4 65 3,0 130 6,2 97 3,1 35 1,7 135 3,2 98 2,6 1.574 7,9 53 3,0 83 2,4 30 1,2 96 2,8 122 2,0 98 2,0 53 2,2 289 3,3 309 8,7 117 5,7 9.250 3,7 4.652 3,4 4.598 4,0

Andere Andere huishoudtypes % van de Aantal ouderen 238 8,3 569 7,9 422 7,5 60 13,5 790 7,6 72 6,2 171 8,9 233 10,8 620 7,1 573 6,6 174 10,7 169 7,1 197 8,1 142 6,7 315 10,5 199 9,3 243 7,8 74 6,7 290 6,7 228 8,2 359 8,8 310 8,8 220 7,4 412 7,0 95 9,9 266 10,5 352 8,5 666 8,7 205 7,5 286 8,2 669 8,3 355 9,2 217 7,0 532 8,0 314 6,6 523 6,9 186 8,1 152 10,5 141 6,7 184 8,2 220 7,7 176 10,3 509 8,7 164 11,3 124 9,7 261 8,0 339 7,5 146 10,2 186 8,7 155 7,4 262 8,3 225 10,9 297 7,0 337 9,0 1.192 6,0 173 9,6 272 7,7 226 9,0 240 6,9 431 7,0 350 7,3 218 9,2 606 6,9 240 6,8 211 10,2 19.783 7,8 11.037 8,0 8.746 7,7


85

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 13: Gezinspositie volgens de leeftijd van de ouderen (1 januari 2010)

Leeftijd 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100+

Alleenwonend Aantal % 1.916 14,9 1.946 15,0 1.993 15,7 1.935 15,4 1.726 15,3 1.750 15,7 1.762 16,4 1.583 17,3 1.452 17,6 1.631 18,5 1.790 18,8 1.845 19,2 1.969 20,9 1.923 21,7 2.041 23,1 2.141 24,1 2.240 25,8 2.278 26,5 2.403 28,7 2.516 31,3 2.368 33,3 2.221 34,3 2.232 36,2 2.085 37,6 2.040 39,8 1.899 41,7 1.807 43,8 1.473 43,0 1.246 42,0 1.057 43,7 696 45,7 354 40,0 269 40,8 227 36,7 173 32,3 157 34,7 112 32,5 76 34,2 44 28,2 29 30,5 39 26,4

Met partner partner Aantal % 7.247 56,2 7.666 59,0 7.717 60,9 7.888 62,8 7.290 64,8 7.297 65,6 7.062 65,6 5.942 65,1 5.354 65,1 5.795 65,6 6.211 65,2 6.334 66,0 5.932 63,0 5.547 62,5 5.412 61,2 5.306 59,8 4.994 57,6 4.840 56,2 4.516 54,0 4.085 50,8 3.387 47,7 2.977 46,0 2.616 42,4 2.151 38,8 1.827 35,6 1.445 31,8 1.194 28,9 878 25,6 667 22,5 472 19,5 253 16,6 123 13,9 70 10,6 54 8,7 36 6,7 18 4,0 12 3,5 6 2,7 7 4,5 6 6,3 2 1,4

Met kind(eren) (met of zonder partner) Aantal % 2.162 16,8 1.993 15,3 1.697 13,4 1.564 12,4 1.179 10,5 1.148 10,3 1.018 9,5 866 9,5 700 8,5 670 7,6 740 7,8 686 7,2 705 7,5 637 7,2 630 7,1 664 7,5 685 7,9 690 8,0 622 7,4 629 7,8 527 7,4 485 7,5 473 7,7 468 8,5 422 8,2 350 7,7 290 7,0 282 8,2 217 7,3 143 5,9 110 7,2 57 6,4 54 8,2 43 7,0 36 6,7 34 7,5 30 8,7 11 5,0 10 6,4 5 5,3 7 4,7

Collectief huishouden Aantal % 69 0,5 74 0,6 82 0,6 76 0,6 82 0,7 89 0,8 94 0,9 83 0,9 82 1,0 94 1,1 126 1,3 146 1,5 148 1,6 140 1,6 164 1,9 159 1,8 199 2,3 242 2,8 273 3,3 306 3,8 326 4,6 344 5,3 437 7,1 462 8,3 472 9,2 520 11,4 529 12,8 537 15,7 570 19,2 520 21,5 324 21,3 250 28,2 192 29,1 201 32,5 208 38,8 179 39,6 145 42,0 99 44,6 69 44,2 40 42,1 66 44,6

Andere gezinstypes Aantal % 1.496 11,6 1.310 10,1 1.185 9,3 1.100 8,8 973 8,6 846 7,6 835 7,8 653 7,2 642 7,8 642 7,3 653 6,9 582 6,1 656 7,0 627 7,1 596 6,7 600 6,8 551 6,4 559 6,5 548 6,6 499 6,2 497 7,0 451 7,0 407 6,6 372 6,7 368 7,2 337 7,4 308 7,5 257 7,5 269 9,1 225 9,3 139 9,1 102 11,5 74 11,2 93 15,0 83 15,5 64 14,2 46 13,3 30 13,5 26 16,7 15 15,8 34 23,0


86

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 14: Niet-Belgische ouderen 60+ (1 januari 2010)


NietNiet-Belgen: EU of welvarend OESOOESO-land 24 97 190 9 288 86 11 11 299 126 15 165 49 18 451 26 14 76 27 95 86 24 6 683 5 19 370 383 53 32 554 183 359 476 74 53 22 7 55 24 41 12 50 6 4 24 58 12 13 74 186 3 141 32 308 7 32 28 34 47 767 14 57 61 12 7.568 5.384 2.184

NietNiet-Belgen: anderen 11 61 23 2 77 13 1 2 81 58 3 17 7 4 37 3 10 3 4 80 22 14 8 39 0 12 32 100 16 15 222 46 21 107 12 12 0 2 6 3 2 0 42 3 0 4 13 2 1 7 2 1 18 10 160 0 1 7 5 2 19 7 20 3 1 1.516 1.163 353

NietNiet-Belgen: totaal 35 158 213 11 365 99 12 13 380 184 18 182 56 22 488 29 24 79 31 175 108 38 14 722 5 31 402 483 69 47 776 229 380 583 86 65 22 9 61 27 43 12 92 9 4 28 71 14 14 81 188 4 159 42 468 7 33 35 39 49 786 21 77 64 13 9.084 6.547 2.537

NietNiet-Belgen: % van de bevolking 1,2 2,2 3,8 2,5 3,5 8,6 0,6 0,6 4,3 2,1 1,1 7,6 2,3 1,0 16,3 1,4 0,8 7,1 0,7 6,3 2,6 1,1 0,5 12,2 0,5 1,2 9,7 6,3 2,5 1,3 9,6 6,0 12,2 8,8 1,8 0,9 1,0 0,6 2,9 1,2 1,5 0,7 1,6 0,6 0,3 0,9 1,6 1,0 0,7 3,9 6,0 0,2 3,7 1,1 2,4 0,4 0,9 1,4 1,1 0,8 16,4 0,9 0,9 1,8 0,6 3,6 4,7 2,2


87

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 15: Ouderen (60+) met een Europese nationaliteit (1 januari 2010)


Aantal 21 89 184 9 267 85 11 11 275 119 15 160 43 17 425 26 13 72 27 89 84 21 5 643 5 18 341 371 49 29 541 170 342 441 70 49 22 7 53 23 38 12 48 6 4 20 56 10 11 74 181 3 120 32 266 7 31 26 33 43 731 14 56 59 11 7.134 5.088 2.046

EUEU-17 per 100 inwoners 0,7 1,2 3,3 2,0 2,6 7,4 0,6 0,5 3,1 1,4 0,9 6,7 1,8 0,8 14,2 1,2 0,4 6,5 0,6 3,2 2,1 0,6 0,2 10,9 0,5 0,7 8,2 4,8 1,8 0,8 6,7 4,4 11,0 6,7 1,5 0,6 1,0 0,5 2,5 1,0 1,3 0,7 0,8 0,4 0,3 0,6 1,2 0,7 0,5 3,5 5,8 0,1 2,8 0,9 1,3 0,4 0,9 1,0 0,9 0,7 15,2 0,6 0,6 1,7 0,5 2,8 3,7 1,8

Aantal (EU(EU-10) 2 4 3 0 6 1 0 0 9 4 0 0 3 1 4 0 0 1 0 1 0 2 1 4 0 1 4 5 0 1 6 3 2 9 0 4 0 0 0 1 1 0 1 0 0 2 1 1 2 0 0 0 2 0 15 0 0 0 0 1 4 0 1 2 1 116 77 39

Aantal (niet(niet-EU) 2 9 1 0 12 0 1 0 14 3 0 0 3 1 2 0 1 1 0 9 0 2 0 2 0 3 1 7 1 3 20 8 1 5 2 3 0 0 3 0 1 0 3 0 0 0 4 0 0 2 2 0 4 1 24 0 0 1 1 0 2 0 0 0 0 165 114 51

exex-Oostbloklanden per 1.000 inwoners 1,4 1,8 0,7 0,0 1,7 0,9 0,5 0,0 2,6 0,8 0,0 0,0 2,5 0,9 2,0 0,0 0,3 1,8 0,0 3,6 0,0 1,1 0,3 1,0 0,0 1,6 1,2 1,6 0,4 1,1 3,2 2,9 1,0 2,1 0,4 0,9 0,0 0,0 1,4 0,4 0,7 0,0 0,7 0,0 0,0 0,6 1,1 0,7 0,9 1,0 0,6 0,0 1,4 0,3 2,0 0,0 0,0 0,4 0,3 0,2 1,2 0,0 0,1 0,6 0,5 1,1 1,4 0,8


88

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 16: Ouderen (60+) met een Marokkaanse of Turkse nationaliteit (1 januari 2010) Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

Marokko 4 15 5 1 26 5 0 2 32 30 0 5 2 0 6 3 2 0 4 43 4 4 2 7 0 7 0 55 4 5 139 6 3 35 3 2 0 0 1 2 0 0 7 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 5 59 0 0 1 2 1 3 0 10 1 0 555 459 96

Turkije 0 4 0 0 4 0 0 0 10 2 0 4 2 1 3 0 0 0 0 10 6 0 0 0 0 0 1 12 4 0 22 11 0 22 2 0 0 0 0 0 0 0 25 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 8 0 0 1 0 0 3 0 2 0 0 161 120 41

Marokkaans of Turks per 1.000 inwoners 1,4 2,7 0,9 2,3 2,9 4,3 0,9 4,8 3,7 3,8 1,6 0,5 3,0 1,4 0,6 0,9 19,1 2,5 1,1 0,7 1,2 2,8 0,2 8,7 3,0 1,4 19,9 4,4 1,0 8,6 1,1 0,3 0,5 0,9 5,5 0,3 0,2 0,5 0,2 1,3 3,4 0,8 0,6 0,2 1,2 1,4 0,3 2,8 4,2 1,2


89

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 17: Ouderen die de Belgische nationaliteit na hun geboorte verkregen (1 januari 2010)


genaturaliseerde Belgen 60+:: nationaliteit van EU60+ EUland of welvarend OESOOESOland bij geboorte 12 52 54 1 69 18 3 2 94 74 10 29 8 10 54 3 4 9 7 46 34 12 8 56 3 2 70 63 18 5 107 36 35 50 52 16 5 3 7 5 8 1 17 2 1 17 17 3 6 14 29 4 26 10 171 6 10 12 8 18 43 3 28 16 12 1.628 1.110 518

genaturaliseerde Belgen 60+ +: andere 60 andere nationaliteit bij geboorte 12 102 49 0 93 28 3 2 100 82 8 14 5 3 68 5 12 10 5 77 21 12 7 65 0 4 51 102 13 8 217 63 28 135 13 9 0 0 9 3 4 5 36 0 0 2 19 1 5 9 0 0 16 11 227 2 6 5 1 5 32 2 31 5 3 1.865 1.417 448

genaturaliseerde Belgen: % van de bevolking 60+ 0,8 2,2 1,8 0,2 1,6 4,0 0,3 0,2 2,2 1,8 1,1 1,8 0,5 0,6 4,1 0,4 0,5 1,7 0,3 4,4 1,3 0,7 0,5 2,0 0,3 0,2 2,9 2,2 1,1 0,4 4,0 2,6 2,0 2,8 1,4 0,3 0,2 0,2 0,8 0,4 0,4 0,3 0,9 0,1 0,1 0,6 0,8 0,3 0,5 1,1 0,9 0,2 1,0 0,6 2,0 0,4 0,5 0,7 0,3 0,4 1,6 0,2 0,7 0,6 0,7 1,4 1,8 0,8


90

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 18: Personen met een door het VAPH erkende handicap (2009)

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen* Vlaanderen* Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

aantal personen 60+ met een handicap 7 12 4 2 13 0 2 6 7 15 4 1 4 1 3 2 3 0 6 6 7 3 5 3 5 5 4 9 5 7 4 6 3 11 3 16 2 6 3 2 3 1 11 3 1 7 6 2 5 3 5 2 3 7 26 2 7 5 7 10 7 9 21 8 4 2.856 365 178 187

aantal personen 60+ met een handicap per 1.000 inwoners 60+ 2,5 1,7 0,7 4,6 1,3 0,0 1,1 2,8 0,8 1,7 2,5 0,4 1,7 0,5 1,0 0,9 1,0 0,0 1,4 2,2 1,7 0,9 1,7 0,5 5,3 2,0 1,0 1,2 1,9 2,0 0,5 1,6 1,0 1,7 0,6 2,1 0,9 4,2 1,4 0,9 1,1 0,6 1,9 2,1 0,8 2,2 1,3 1,4 2,4 1,4 1,6 1,0 0,7 1,9 1,3 1,1 2,0 2,0 2,0 1,7 1,5 3,8 2,4 2,3 2,0 2,0* 1,5 1,3 1,7

Bron: Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap * t.o.v. de bevolking op 1 januari 2008 en niet t.o.v. de gemiddelde bevolking in 2009

91

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 19: Bouwjaar van de woonhuizen (situatie op 1 januari 2009)

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen Prov. Vlaams Vlaamsams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

opgericht voor 1946 1.095 2.537 3.051 501 2.533 680 1.277 1.061 2.788 5.433 1.231 1.365 1.182 787 650 865 914 651 1.657 1.702 1.012 1.249 1.213 1.748 663 1.230 1.701 3.478 839 1.448 4.791 1.123 744 2.385 2.087 2.302 579 569 988 972 1.031 942 1.908 627 610 1.318 1.817 1.199 953 1.040 582 828 1.653 2.319 12.207 927 1.072 901 1.189 2.032 1.761 882 5.820 649 1.068 637.819 108.416 57.671 50.745

opgericht van 1946 t/m 1961 864 1.309 1.251 47 2.590 199 342 425 1.868 1.937 219 375 578 587 1.391 400 993 284 1.034 714 998 718 767 1.104 112 582 1.290 1.821 608 745 2.495 1.056 1.445 1.695 1.435 2.448 690 398 496 408 722 439 1.509 460 368 810 888 317 528 491 753 563 675 942 5.658 511 646 535 933 2.003 1.101 607 2.019 948 505 335.713 63.649 34.278 29.371

opgericht van 1962 t/m 1981 1.586 2.752 2.731 110 4.225 201 776 887 3.304 2.448 519 1.122 1.120 1.022 1.301 928 1.405 411 2.033 884 2.561 1.629 1.222 4.136 327 1.079 2.205 2.339 1.561 1.632 1.763 1.323 1.331 2.880 2.033 3.271 1.107 674 976 988 1.426 717 2.423 573 497 1.492 2.195 353 897 984 1.698 826 1.916 1.219 4.554 643 1.716 1.339 1.542 2.648 2.801 1.173 2.309 1.726 833 558.255 103.302 57.786 45.516

opgericht van 1982 t/m 1994 565 1.143 962 55 1.886 94 416 459 1.188 1.066 277 463 650 464 579 477 499 146 851 310 1.201 751 542 1.253 259 579 796 1.280 506 888 1.107 413 580 1.003 1.364 1.288 675 310 501 515 667 327 948 384 277 818 1.029 231 503 484 990 433 868 563 2.103 365 851 575 1.019 1.109 912 619 789 1.025 385 263.234 46.635 25.072 21.563

opgericht na 1994 572 1.108 775 93 1.490 64 454 455 1.131 909 242 356 518 333 250 410 545 90 813 350 752 711 773 673 196 560 330 752 622 820 1.167 325 343 1.157 1.187 1.268 621 322 437 449 518 441 1.057 295 274 746 900 304 628 459 813 412 1.018 648 1.753 368 691 535 861 997 733 600 846 1.074 397 244.484 41.791 21.326 20.465

opgericht voor 1962 (% van de woonhuizen) 41,8 43,5 49,1 68,0 40,3 71,0 49,6 45,2 45,3 62,5 58,3 47,3 43,5 43,0 48,9 41,1 43,8 59,1 42,1 61,0 30,8 38,9 43,8 32,0 49,8 45,0 47,3 54,8 35,0 39,6 64,3 51,4 49,3 44,7 43,4 44,9 34,6 42,5 43,7 41,4 40,2 48,2 43,6 46,5 48,3 41,0 39,6 63,1 42,2 44,3 27,6 45,4 38,0 57,3 68,0 51,1 34,5 37,0 38,3 45,9 39,2 38,4 66,5 29,5 49,3 47,7 47,3 46,9 47,8

opgericht na 1981 (% van de woonhuizen) 24,3 25,4 19,8 18,4 26,5 12,8 26,6 27,8 22,6 16,7 20,9 22,2 28,9 25,0 19,9 28,8 24,0 14,9 26,0 16,7 29,9 28,9 29,1 21,6 29,2 28,3 17,8 21,0 27,3 30,9 20,1 17,4 20,8 23,7 31,5 24,2 35,3 27,8 27,6 28,9 27,2 26,8 25,6 29,0 27,2 30,2 28,2 22,3 32,2 27,3 37,3 27,6 30,8 21,3 14,7 26,0 31,0 28,6 33,9 24,0 22,5 31,4 13,9 38,7 24,5 24,9 24,3 23,7 25,1

Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), FOD Economie

92

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 20: Woningcomfort bij ouderen 60+ (1 oktober 2001)


Woningen zonder centrale verwarming Aantal %* 754 27,9 1.156 17,3 1.028 19,0 244 50,1 1.310 13,3 256 24,3 723 38,0 632 30,9 1.250 15,2 2.447 29,8 559 34,1 260 11,9 395 16,9 434 21,8 214 6,8 570 26,6 1.103 40,2 154 13,8 987 24,2 773 27,7 541 14,4 730 21,7 795 28,9 532 9,6 350 36,9 913 37,9 385 9,5 1.847 26,2 539 22,2 873 27,1 2.371 29,1 362 9,8 196 6,6 947 14,7 1.009 22,3 1.382 19,6 434 19,8 360 21,8 261 14,1 384 18,2 512 19,0 354 20,8 876 16,6 430 27,3 323 23,6 602 19,7 591 14,8 448 30,2 381 19,3 387 19,8 509 18,9 555 23,6 581 15,2 813 21,1 3.277 17,6 488 26,0 501 16,1 302 13,4 576 17,8 975 17,1 518 10,9 504 23,0 2.178 26,1 648 21,9 726 34,5 403.302 29,0 48.515 20,2 27.639 20,9 20.876 19,4

Woningen zonder badkamer Aantal %* 148 5,7 400 6,2 267 5,1 63 14,7 389 4,0 46 4,5 187 10,7 218 11,5 283 3,5 624 7,9 165 11,0 93 4,4 136 6,1 69 3,5 54 1,7 180 8,9 170 6,3 47 4,3 253 6,4 111 4,0 165 4,5 222 6,9 137 5,2 174 3,2 99 11,5 172 7,4 123 3,1 403 5,9 80 3,3 199 6,4 409 5,2 105 2,9 66 2,2 185 2,9 286 6,5 478 7,1 165 8,1 113 7,3 134 7,7 143 7,2 139 5,4 144 9,0 161 3,1 120 8,1 106 8,2 194 6,7 172 4,4 130 9,4 160 8,6 154 8,3 87 3,3 165 7,5 179 4,8 249 6,8 814 4,5 158 9,1 191 6,5 97 4,4 214 7,0 354 6,5 136 2,9 159 7,5 536 6,7 206 7,3 197 10,2 80.151 5,6 12.983 5,3 6.728 5,0 6.255 5,7

Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), FOD Economie * % van de woningen waarvan gekend is of ze uitgerust zijn met respectievelijk centrale verwarming of een badkamer.

93

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 21: Eigendomstitel van de woningen bij ouderen 60+ (1 oktober 2001)


Bewoond door eigenaar eigenaar aantal % van de woningen* 2.552 5.619 4.798 456 8.239 704 1.756 1.870 6.742 6.684 1.540 1.801 2.157 1.805 2.743 1.950 2.574 951 3.704 2.200 3.285 3.090 2.518 5.043 885 2.207 3.539 5.617 2.240 2.886 6.067 2.833 2.594 5.526 4.147 6.153 2.052 1.589 1.784 1.928 2.464 1.648 4.307 1.509 1.347 2.782 3.659 1.335 1.899 1.841 2.370 2.268 3.378 3.420 14.572 1.846 2.922 2.133 3.054 5.299 4.291 2.097 6.989 2.705 1.976 1.152.163 208.939 113.322 95.617

92,7 82,8 87,0 91,9 82,9 67,0 90,3 90,7 81,1 79,4 92,2 81,3 91,3 87,9 86,8 89,3 91,3 84,6 89,1 76,6 87,6 90,6 90,8 89,8 92,5 89,1 87,0 78,4 90,8 88,1 73,6 77,2 86,3 85,1 89,6 86,5 93,5 95,4 94,1 90,4 91,4 95,2 80,2 94,5 96,9 90,0 90,0 88,4 95,3 93,2 87,7 96,7 87,4 88,1 77,2 97,0 93,4 94,2 92,9 92,0 89,3 94,5 82,2 90,2 93,9 80,9 86,0 84,6 87,7

eigendom van sociale huurhuurmaatschappij 34 191 187 3 285 47 23 36 168 516 0 70 10 118 44 1 1 0 53 218 99 30 14 50 3 57 46 457 67 99 942 52 172 252 82 163 1 0 27 5 10 0 375 0 0 93 137 0 2 10 23 0 79 198 1.605 0 5 5 45 18 155 18 160 27 0 75.571 7.588 4.427 3.161

eigendom van openbaar bestuur 3 17 16 0 25 7 7 4 35 109 1 14 21 6 1 18 9 4 68 114 3 28 15 21 7 15 43 18 11 30 36 87 0 60 21 25 7 2 7 12 19 3 87 5 1 13 21 1 8 2 28 0 21 7 178 1 44 1 5 16 13 22 17 8 2 13.430 1.450 874 576

private eigendom 165 963 512 37 1.391 293 158 152 1.366 1.110 129 330 174 125 371 215 235 169 332 341 365 262 225 504 62 199 438 1.076 150 260 1.195 698 239 656 378 772 134 75 78 188 202 80 598 82 42 203 250 175 84 123 280 77 387 256 2.529 56 158 126 183 425 344 82 1.338 259 127 183.616 24.988 15.275 9.713

Bewoond door huurder % van de totaal woningen* 202 1.171 715 40 1.701 347 188 192 1.569 1.735 130 414 205 249 416 234 245 173 453 673 467 320 254 575 72 271 527 1.551 228 389 2.173 837 411 968 481 960 142 77 112 205 231 83 1.060 87 43 309 408 176 94 135 331 77 487 461 4.312 57 207 132 233 459 512 122 1.515 294 129 272.617 34.026 20.576 13.450

7,3 17,2 13,0 8,1 17,1 33,0 9,7 9,3 18,9 20,6 7,8 18,7 8,7 12,1 13,2 10,7 8,7 15,4 10,9 23,4 12,4 9,4 9,2 10,2 7,5 10,9 13,0 21,6 9,2 11,9 26,4 22,8 13,7 14,9 10,4 13,5 6,5 4,6 5,9 9,6 8,6 4,8 19,8 5,5 3,1 10,0 10,0 11,6 4,7 6,8 12,3 3,3 12,6 11,9 22,8 3,0 6,6 5,8 7,1 8,0 10,7 5,5 17,8 9,8 6,1 19,1 14,0 15,4 12,3

Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), FOD Economie * % van de woningen waarvan de eigendomstitel gekend is.

94

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 22: Fiscale inkomens (2007, aanslagjaar 2008)

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

Totaal aantal aangiften aangiften 6.849 16.942 12.988 1.130 22.943 2.835 4.732 5.016 20.042 20.786 3.666 5.381 6.272 5.235 6.097 4.931 7.093 2.664 10.084 7.252 10.439 8.663 7.147 12.040 2.479 6.110 9.125 17.724 6.361 8.481 21.670 8.455 6.431 15.695 12.215 16.985 5.509 3.349 5.100 5.098 6.498 4.213 13.679 3.339 2.865 7.810 10.848 3.560 5.120 4.994 6.921 4.308 10.372 8.788 55.767 4.019 7.486 5.889 8.479 13.187 9.933 5.821 19.645 7.991 4.779 3.553.234 598.325 325.973 272.352

Gemiddeld inkomen per aangifte 30.955 29.662 32.051 30.106 31.211 24.921 29.682 31.099 31.968 27.554 29.802 33.159 32.518 30.112 37.462 33.125 27.690 32.079 29.859 26.702 35.084 29.615 30.469 36.347 31.717 30.342 39.008 27.578 32.364 30.760 27.037 32.360 36.868 30.436 33.675 27.205 28.542 26.969 33.130 34.132 33.802 32.814 26.606 25.994 29.749 30.731 34.643 31.007 33.058 33.040 38.085 27.034 32.826 28.052 28.622 28.563 35.458 37.436 31.718 26.362 37.043 28.989 26.415 29.507 26.006 26.967 30.621 31.041 30.120

Aangiften > 50.000 euro 1.132 2.517 2.307 184 3.867 284 721 845 3.399 2.524 578 1.011 1.214 813 1.205 914 907 453 1.512 855 2.103 1.276 1.182 2.485 431 1.014 1.852 2.321 1.162 1.443 2.547 1.368 1.379 2.503 2.467 2.044 796 454 973 1.080 1.225 794 1.571 312 496 1.319 2.232 574 1.005 974 1.515 536 1.926 1.120 7.800 530 1.591 1.330 1.514 1.433 1.998 881 2.149 1.158 512 420.275 94.617 52.775 41.842

% aangiften > 50.000 euro 16,5 14,9 17,8 16,3 16,9 10,0 15,2 16,8 17,0 12,1 15,8 18,8 19,4 15,5 19,8 18,5 12,8 17,0 15,0 11,8 20,1 14,7 16,5 20,6 17,4 16,6 20,3 13,1 18,3 17,0 11,8 16,2 21,4 15,9 20,2 12,0 14,4 13,6 19,1 21,2 18,9 18,8 11,5 9,3 17,3 16,9 20,6 16,1 19,6 19,5 21,9 12,4 18,6 12,7 14,0 13,2 21,3 22,6 17,9 10,9 20,1 15,1 10,9 14,5 10,7 11,8 15,8 16,2 15,4

Aangiften ≤ 10.000 euro 1.012 2.889 2.248 190 3.949 525 689 780 3.156 3.193 604 1.013 1.125 775 1.326 785 1.058 596 1.602 1.275 1.948 1.433 1.077 2.356 455 954 1.858 3.187 1.025 1.323 3.820 1.578 1.442 2.795 1.949 2.462 846 575 897 879 1.027 686 2.332 524 431 1.264 1.833 564 834 903 1.228 596 1.735 1.211 11.023 572 1.268 998 1.404 1.791 1.833 916 3.055 1.265 751 616.847 101.693 55.990 45.703

Aangiften 10.001--20.000 10.001 euro 1.851 4.734 3.452 345 6.112 971 1.332 1.453 5.342 6.515 993 1.462 1.562 1.464 1.365 1.268 2.172 644 2.773 2.076 2.458 2.372 1.943 2.923 699 1.805 2.225 5.268 1.570 2.254 6.549 2.304 1.401 4.153 2.871 5.433 1.594 1.068 1.271 1.221 1.673 1.045 4.190 1.139 833 2.189 2.615 978 1.331 1.316 1.670 1.471 2.541 2.735 15.109 1.243 1.750 1.337 2.229 4.373 2.399 1.787 6.527 2.435 1.606 1.111.791 165.789 88.681 77.108

% aangiften ≤ 20.000 euro 41,8 45,0 43,9 47,3 43,9 52,8 42,7 44,5 42,4 46,7 43,6 46,0 42,8 42,8 44,1 41,6 45,5 46,5 43,4 46,2 42,2 43,9 42,3 43,8 46,6 45,2 44,7 47,7 40,8 42,2 47,8 45,9 44,2 44,3 39,5 46,5 44,3 49,1 42,5 41,2 41,6 41,1 47,7 49,8 44,1 44,2 41,0 43,3 42,3 44,4 41,9 48,0 41,2 44,9 46,9 45,2 40,3 39,7 42,8 46,7 42,6 46,4 48,8 46,3 49,3 48,6 44,7 44,4 45,1

Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI), FOD Economie

95

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 23: Aantal pensioengerechtigden in Vlaams-Brabant volgens geslacht (2009) Pensioenbedrag 0,01-499,99 500,00-999,99 1.000,00-1.499,99 1.500,00-1.999,99 ≥2.000 Totaal

Man 1.328 14.867 34.247 18.683 8.165 77.290

Vrouw 12.217 28.418 31.686 8.272 2.927 83.520

Aantal gerechtigden Totaal 13.545 43.285 65.933 26.955 11.092 160.810

Tabel 24: Uitgekeerde pensioenbedragen in Vlaams-Brabant volgens tewerkstellingsstatuut (2009) Pensioenbedrag 0,01-499,99 500,00-999,99 1.000,00-1.499,99 1.500,00-1.999,99 ≥2.000 Totaal

96

Werknemers 2.483.579 22.425.385 66.486.115 34.310.500 6.321.214 132.026.793

Zelfstandigen 644.988 13.219.204 6.366.935 417.610 160.798 20.809.535

Uitgekeerd bedrag Openbare sector 52.598 991.990 7.814.370 10.897.991 23.682.853 43.439.801 43.439.801

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 25: Ouderen (60+) met een leefloon (2009)


gemiddeld aantal 60+ per maand 3,8 19,5 9,9 0,0 18,0 5,8 1,0 2,0 24,9 18,5 2,4 4,3 5,8 3,3 6,9 0,8 3,8 0,0 4,1 4,8 8,0 11,1 3,2 8,3 0,0 2,5 7,6 11,1 2,3 3,1 22,7 2,4 3,3 18,0 4,7 8,2 0,7 2,0 1,0 0,0 2,3 2,8 7,5 0,0 0,0 2,1 4,6 0,0 0,5 0,0 4,0 3,9 4,3 8,0 61,8 2,0 1,7 1,0 3,0 1,6 5,3 2,8 12,7 1,3 1,2 3.206,8 393,8 247,7 146,2

gemiddeld aantal maanden dat men leefloon krijgt 9,0 8,4 7,0 8,6 8,6 12,0 12,0 7,9 7,7 9,7 10,4 9,9 7,8 9,2 10,0 6,6 9,8 8,3 8,0 8,9 9,5 7,7 10,0 5,1 7,0 9,0 9,3 7,8 7,3 7,8 7,0 7,0 7,0 2,7 8,0 12,0 7,0 11,3 8,2 6,3 7,9 6,0 12,0 7,8 7,4 9,6 8,4 12,0 4,0 12,0 9,0 4,8 9,1 6,8 8,9 7,5 7,0 8,2 8,7 8,7 8,9

aantal 6060-plussers die in de loop van het jaar een leefloon kregen samen-alleen gezin met minstens 1 totaal per 1.000 samen lleeneenwonende staande minderjarige ten laste ouderen 1 4 0 5 1,8 18 9 1 28 3,9 2 14 1 17 3,1 0 0 0 0 0,0 10 15 0 25 2,4 3 5 0 8 7,0 0 1 0 1 0,5 1 1 0 2 0,9 14 24 0 38 4,4 11 16 2 29 3,4 0 2 1 3 1,9 0 5 0 5 2,1 6 1 0 7 2,9 0 4 1 5 2,4 5 4 0 9 3,0 1 0 0 1 0,5 5 2 0 7 2,3 0 0 0 0 0,0 2 3 0 5 1,2 1 6 0 7 2,5 5 7 0 12 3,0 6 8 1 15 4,3 2 2 0 4 1,4 8 5 0 13 2,2 0 0 0 0 0,0 1 1 1 3 1,2 5 13 0 18 4,4 10 8 1 19 2,5 3 0 0 3 1,1 2 2 0 4 1,2 17 18 0 35 4,3 4 0 0 4 1,1 0 5 0 5 1,6 13 16 2 31 4,7 3 5 0 8 1,7 4 9 1 14 1,9 2 1 0 3 1,3 3 0 0 3 2,1 0 1 0 1 0,5 0 0 0 0 0,0 3 0 1 4 1,4 1 2 0 3 1,8 3 8 0 11 1,9 0 0 0 0 0,0 0 0 0 0 0,0 1 2 1 4 1,2 3 4 0 7 1,6 0 0 0 0 0,0 0 1 0 1 0,5 0 0 0 0 0,0 2 2 0 4 1,3 2 3 1 6 2,9 4 3 0 7 1,7 2 8 0 10 2,7 25 59 4 88 4,5 1 1 0 2 1,1 4 1 0 5 1,4 0 1 0 1 0,4 0 3 1 4 1,2 2 2 0 4 0,7 2 4 1 7 1,5 2 3 0 5 2,1 2 13 2 17 1,9 1 1 0 2 0,6 0 2 0 2 1,0 1.605 2.907 161 541 3,2 228 340 23 4.673 2,2 159 206 11 343 2,5 69 134 12 198 1,7

Bron: POD Maatschappelijke Integratie * t.o.v. de bevolking op 1 januari 2008 en niet t.o.v. de gemiddelde bevolking in 2009

97

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 26: De inkomensgarantie voor ouderen (2009)


Aantal begunstigden 70 203 74 10 220 29 42 55 146 202 42 58 87 29 31 35 74 13 140 49 83 94 122 70 20 88 62 195 74 69 206 75 40 136 91 190 62 65 71 27 69 32 191 77 37 77 76 48 47 78 68 103 85 103 855 68 71 37 92 107 56 69 257 127 86 55.407 6.365 3.034 3.331

% van de bevolking (65+) 3,5 3,9 1,8 3,2 2,8 3,2 3,1 3,6 2,2 3,1 3,5 3,5 4,9 1,9 1,4 2,2 3,3 1,6 4,4 2,3 2,8 3,6 5,6 1,6 2,7 4,7 2,1 3,5 3,9 2,6 3,3 2,5 1,8 2,7 2,7 3,3 3,7 5,9 4,6 1,7 3,3 2,5 4,5 6,9 3,9 3,2 2,3 4,3 3,0 5,1 3,2 6,4 2,8 3,7 5,6 5,1 2,9 2,1 3,6 2,4 1,6 4,0 3,9 5,0 5,7 5,04* 3,4 3,0 3,9

Gemiddeld uitgekeerd bedrag 270,7 300,3 374,0 230,4 317,3 391,5 280,0 280,5 347,3 324,3 284,9 247,0 191,5 223,7 330,5 282,1 291,2 327,7 226,9 322,6 281,2 290,2 203,3 307,9 288,8 297,1 346,9 373,7 272,7 360,2 369,9 347,0 369,6 358,3 270,3 278,1 242,3 255,8 302,9 326,7 325,0 265,9 299,8 177,9 205,4 223,6 364,8 190,1 206,2 313,8 289,4 237,5 265,5 250,7 431,6 198,6 241,5 342,7 250,8 330,4 338,9 276,2 334,2 313,8 260,2 296,0 313,9 308,5 318,8

Bron: Rijksdienst voor Pensioenen * t.o.v. de bevolking op 1 januari 2008 en niet t.o.v. de gemiddelde bevolking in 2009

98

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 27: Tegemoetkomingen voor personen met een handicap (1 januari 2009)


enkel IT

enkel IVT

15 41 19 0 42 9 16 10 52 58 6 6 7 3 7 23 25 4 28 8 17 19 9 44 5 29 8 35 17 19 50 13 6 19 15 70 14 7 11 55 4 3 52 5 1 9 19 4 10 6 9 5 26 26 175 7 7 6 15 36 13 7 112 39 6 9.557 1.443 684 759

5 13 4 0 20 3 0 1 13 23 2 3 3 3 8 2 6 5 8 4 6 3 6 6 0 1 3 28 2 7 28 5 5 11 5 26 1 2 5 6 5 3 16 8 1 9 9 4 4 4 3 2 5 12 97 2 0 3 4 7 4 7 42 11 7 3.973 551 242 309

begunstigden < 65 jaar IT en IVT per 1.000 1.000 inwoners (21(21-64 jaar) 47 9,0 108 9,4 63 6,5 13 10,6 193 11,5 41 19,5 50 13,2 37 9,2 140 10,2 176 12,5 21 7,7 37 7,9 97 16,3 26 6,0 35 6,8 118 27,8 113 20,1 11 7,6 67 10,0 70 11,2 78 9,3 34 6,3 53 8,8 117 12,2 22 10,6 177 31,8 48 5,9 118 10,2 51 10,5 49 8,6 155 10,7 44 7,5 33 5,8 69 5,8 57 5,9 218 18,7 50 11,1 27 10,5 25 7,5 183 44,7 43 7,6 27 7,4 218 20,5 31 12,6 16 5,9 59 9,5 97 11,0 21 7,8 29 7,8 94 19,4 58 9,3 44 11,5 87 10,7 82 13,3 551 13,8 33 10,0 42 6,1 33 6,5 58 8,5 109 11,3 46 5,3 28 6,8 454 32,1 109 18,7 55 13,9 41.290 15,1* 5.495 12,0 2.568 10,3 2.927 14,0

IT of IVT

IT en IVT

11 22 4 3 20 6 9 6 21 25 8 6 10 4 3 3 21 1 10 8 18 15 8 18 3 10 4 20 8 10 24 9 4 12 15 32 9 10 10 18 9 9 36 6 7 10 8 5 4 7 8 16 13 16 69 7 8 3 17 31 6 8 48 39 12 7.058 860 379 481

3 12 10 1 25 5 5 6 18 20 4 2 11 4 4 39 8 2 6 17 7 14 7 23 2 8 9 18 8 2 17 5 2 10 4 47 4 6 3 21 2 8 21 4 4 9 7 6 5 12 7 8 10 14 58 5 9 1 5 18 5 6 34 45 12 5.734 734 338 396

begunstigden ≥ 65 jaar per 1.000 THAB inwoners (≥65 65 jaar) 116 64,8 303 64,4 133 35,5 31 112,2 227 34,0 58 77,0 130 106,0 123 88,2 178 32,8 336 58,6 95 88,6 56 38,2 109 72,7 86 61,2 19 11,8 52 59,2 234 118,2 20 27,9 279 93,1 39 29,7 108 45,4 129 60,7 174 86,7 71 25,8 77 110,8 195 112,6 36 16,4 239 49,3 86 53,5 154 63,6 178 34,8 86 33,8 28 15,0 94 23,4 120 40,6 452 92,6 178 113,2 140 140,5 136 95,8 63 63,7 79 42,8 90 84,8 320 88,5 143 138,0 78 92,6 126 60,1 156 51,9 90 91,4 119 82,7 87 69,0 122 64,1 150 108,4 124 48,2 191 78,8 649 50,6 139 113,0 118 55,6 55 33,7 158 71,0 487 120,1 79 25,2 185 114,7 380 69,4 295 150,6 254 183,6 90.019 93,5* 10.042 62,1 4.399 49,8 5.643 77,0

Bron: SVR, via lokale statistieken * t.o.v. de bevolking op 1 januari 2008 en niet t.o.v. de bevolking op 1 januari 2009

99

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 28: Begunstigden voorkeursregeling in de ziekteverzekering (1 januari 2009)


o.b.v. hoedanighoedanigheid 138 352 244 41 342 83 74 102 335 482 71 79 99 73 62 77 170 35 186 154 114 166 100 149 34 139 107 434 93 152 636 118 81 250 167 467 101 95 68 103 96 49 529 127 67 161 134 35 91 73 115 125 149 314 1.438 89 124 72 161 427 105 143 529 160 170 104.475 12.256 5.939 6.317

o.b.v. sociaal voordeel 209 942 417 30 897 216 138 134 876 955 99 180 134 117 191 156 382 69 280 393 286 343 254 385 56 214 370 826 174 241 1.404 371 223 656 301 716 200 121 154 232 206 115 731 136 82 262 333 106 128 125 170 160 299 433 3.996 108 198 157 286 415 279 187 1299 321 179 192.281 25.053 12.919 12.919 12.134

begunstigden < 65 jaar OMNIO% van de OMNIOstatuut bevolking < 65 jaar 69 4,0 289 6,4 142 4,1 12 4,7 220 4,6 45 8,7 45 3,7 18 3,4 175 4,9 185 5,6 32 3,7 37 3,5 37 2,9 5 2,6 65 2,9 26 3,6 56 6,1 25 3,3 56 3,6 207 6,9 103 3,3 61 4,6 67 3,9 52 2,9 9 2,7 51 4,4 92 3,8 331 6,2 46 3,3 66 3,7 597 8,1 107 5,0 69 3,3 286 4,8 40 2,8 152 5,9 46 4,3 19 4,9 45 3,4 21 4,6 37 3,5 44 3,3 177 7,7 37 6,3 8 3,6 64 4,2 119 3,6 22 3,0 26 3,1 41 3,1 42 3,1 24 5,1 77 3,3 106 6,9 1.766 9,2 19 3,8 46 3,2 71 3,2 79 4,1 170 5,6 74 2,6 45 4,4 191 7,9 87 4,8 70 6,3 70.851 7,3* 7.448 5,1 3.723 4,7 3.725 5,6

o.b.v. hoedanighoedanigheid 359 860 602 70 1.177 156 249 338 904 992 278 362 419 275 152 305 381 69 621 330 466 545 437 610 191 446 291 941 287 461 977 343 183 611 485 1.004 295 283 319 273 384 244 700 311 250 460 536 205 301 385 322 431 553 479 2.176 298 451 236 472 632 434 391 974 531 318 212.339 30.821 16.173 14.648

o.b.v. sociaal voordeel 231 557 257 54 538 93 202 186 393 628 162 125 197 128 61 128 360 40 457 122 223 275 301 195 95 311 130 468 177 259 473 172 77 279 240 768 262 217 209 142 161 140 580 229 127 249 249 159 190 155 195 286 241 339 1.571 206 222 116 294 717 163 281 709 469 342 153.462 18.582 8.594 9.988

begunstigden begunstigden ≥ 65 jaar OMNIO-% van de OMNIO statuut bevolking ≥ 65 jaar 2 29,5 7 27,2 2 20,8 0 39,7 4 21,5 2 28,0 0 33,2 4 34,5 4 19,6 1 24,9 2 36,6 1 29,1 0 34,4 1 26,3 1 9,7 1 27,3 6 33,6 0 13,2 2 34,1 3 21,1 2 23,6 3 31,6 5 34,1 0 18,6 0 38,6 1 40,1 1 14,1 3 25,1 0 24,3 2 27,7 8 23,1 0 17,4 1 11,5 2 18,0 3 21,2 14 31,2 3 33,2 1 45,1 4 34,2 3 26,1 3 26,1 2 30,6 10 30,3 3 49,0 2 39,4 0 29,4 6 24,0 0 32,9 6 32,1 2 35,3 1 24,2 1 44,7 7 26,2 1 29,2 35 24,7 2 37,9 2 27,8 6 20,4 7 30,5 9 30,4 0 16,7 1 38,8 7 25,4 1 39,8 2 43,7 1.930 33,4* 215 26,5 74 24,2 141 29,2


100

BIJLAGE I: Tabellen

Tabel 29: Begunstigden zorgverzekering (31 december 2008)


mantelmantel- en thuiszorg 51 79 56 13 122 4 31 41 98 115 19 20 29 24 15 35 70 7 68 24 65 50 48 28 13 59 32 98 43 59 86 39 15 63 72 194 59 39 35 40 56 31 159 42 21 64 76 21 37 46 42 59 45 82 315 37 62 33 61 126 41 43 160 60 60 30.515 3.837 1.691 2.146

Begunstigden < 65 jaar per 1.000 residentiële zorg inwoners (< 65) 3 5,2 5 3,4 7 3,2 1 7,9 14 4,3 18 5,5 3 4,9 1 5,7 31 4,6 5 4,1 1 3,7 4 2,8 1 3,2 0 3,3 4 1,7 0 4,8 5 7,5 1 2,0 6 5,1 1 2,3 2 4,3 4 4,3 8 5,2 40 3,4 1 3,8 3 6,7 2 2,3 14 4,4 2 4,8 4 5,1 11 3,0 4 3,6 1 1,4 5 2,7 5 4,2 9 9,0 6 8,1 2 8,5 6 5,2 43 10,7 4 6,2 1 5,0 12 9,1 0 8,8 1 5,1 4 5,9 7 5,0 1 4,1 1 4,7 0 5,9 0 4,0 0 9,8 8 3,4 18 8,1 62 4,8 0 6,4 4 5,8 2 3,8 3 5,0 8 7,5 3 2,5 2 5,2 19 7,0 70 11,1 5 9,8 3.059 6,6* 518 5,0 217 3,9 301 6,2

mantelmantel- en thuiszorg 199 353 139 45 292 29 137 128 173 295 111 61 110 72 45 115 275 24 197 79 134 173 217 114 41 195 66 246 85 217 222 90 67 141 164 659 175 142 113 131 114 134 438 189 98 215 197 126 200 128 125 240 157 344 955 172 188 133 223 629 103 221 590 228 239 87.394 12.657 5.051 7.606

Begunstigden ≥ 65 jaar per 1.000 residentiële zorg inwoners (≥ ( 65) 94 146,1 279 120,7 189 79,3 4 157,1 410 87,8 107 151,8 85 163,5 73 131,3 389 84,9 333 96,5 64 144,9 83 86,0 79 105,6 67 90,6 46 41,2 48 102,6 160 195,5 66 109,4 132 103,8 116 90,6 144 94,9 119 112,2 121 155,1 193 70,8 85 170,3 98 154,9 131 65,8 290 95,4 113 103,8 143 138,0 333 88,1 161 84,9 73 61,8 270 82,9 133 86,7 302 167,6 76 148,7 53 175,7 136 160,1 90 138,0 95 99,4 59 152,9 179 144,8 21 189,4 44 147,8 137 145,8 251 136,0 69 176,5 82 182,3 74 131,5 85 98,3 68 191,9 163 104,8 135 170,8 963 125,1 73 183,4 124 128,6 50 104,5 100 127,5 169 178,8 155 72,1 73 169,5 363 143,1 244 187,5 105 227,2 63.656 137,3* 9.769 119,7 5.231 100,1 4.538 143,3


101

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 30: Gerealiseerde uren gezinszorg (2008)


geprogrammeerde uren 20.536 55.677 30.206 7.040 50.526 4.969 18.403 22.793 20.724 76.342 21.945 10.461 20.833 12.395 8.303 17.507 28.695 2.156 39.011 12.839 25.796 30.905 32.993 18.013 8.623 39.369 16.881 31.161 11.197 30.447 43.723 13.899 8.463 29.549 22.575 96.820 21.707 21.700 13.122 31.244 23.716 21.925 84.583 21.589 18.138 23.490 32.673 13.182 29.398 15.535 18.281 35.551 22.045 31.770 262.904 18.201 31.412 15.580 43.068 85.328 20.215 40.406 93.908 24.473 24.539 14.330.360 2.081.459 844.955 1.236.504

gerealiseerde uren 32.345 86.152 66.208 5.335 128.044 16.646 23.838 25.729 107.789 104.847 20.331 29.369 29.549 25.476 38.058 25.004 37.060 14.594 51.654 37.230 49.647 41.642 35.020 68.636 13.011 31.103 48.684 91.747 31.432 42.470 110.154 47.681 38.328 81.727 58.164 91.116 26.850 19.553 25.744 26.639 33.898 22.344 66.541 18.342 15.914 38.398 54.115 19.035 26.173 27.522 33.730 25.607 51.582 47.966 268.188 22.440 38.375 27.104 41.723 69.875 58.100 27.952 111.041 42.407 27.049 19.140.495 3.100.027 1.694.704 1.405.323

gerealiseerde/ geprogrammeerde uren 63,5 64,6 45,6 132,0 39,5 29,9 77,2 88,6 19,2 72,8 107,9 35,6 70,5 48,7 21,8 70,0 77,4 14,8 75,5 34,5 52,0 74,2 94,2 26,2 66,3 126,6 34,7 34,0 35,6 71,7 39,7 29,2 22,1 36,2 38,8 106,3 80,9 111,0 51,0 117,3 70,0 98,1 127,1 117,7 114,0 61,2 60,4 69,3 112,3 56,5 54,2 138,8 42,7 66,2 98,0 81,1 81,9 57,5 103,2 122,1 34,8 144,6 84,6 57,7 90,7 74,9 67,1 49,9 88,0

Bron: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid

102

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 31: Gepresteerde en gesubsidieerde uren aanvullende thuiszorg en logistieke hulp (2008)


aantal gepresteerde en gesubsidieerde uren 3.449 13.768 3.482 144 12.940 612 364 1.744 985 12.700 0 1.704 464 1.658 753 2.889 7.106 36 4.875 693 1.891 3.232 3.445 1.190 421 3.534 1.053 5.567 20 4.923 8.112 155 123 4.293 6.884 6.708 1.862 3.127 1.543 3.391 7.836 18.387 13.501 4.092 2.303 1.941 4.704 2.031 1.704 1.669 2.408 3.107 2.382 3.434 35.160 1.549 3.229 821 3.697 11.781 5.362 4.131 15.795 2.744 1.925 4.143.667 285.604 108.324 177.280

aantal uren per 100 inwoners 28,1 46,4 14,7 6,9 32,6 12,6 4,4 19,5 2,8 35,8 0,0 16,7 4,2 18,6 5,8 32,9 58,3 0,8 27,8 5,3 10,3 21,4 26,9 4,9 9,6 32,0 5,8 17,9 0,2 33,1 21,0 1,0 0,9 14,5 31,6 23,8 19,2 52,7 16,3 36,4 67,0 242,4 58,6 69,9 43,8 13,9 23,9 31,7 17,9 17,9 19,0 40,8 12,7 22,8 37,7 21,9 23,4 7,5 24,1 52,7 25,5 40,2 49,0 19,4 23,8 67,2 26,9 18,5 37,1

Bron: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid * t.o.v. de bevolking op 1 januari 2008 en niet t.o.v. de gemiddelde bevolking in 2008

103

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 32: Gepresteerde en gesubsidieerde plaatsen in dagverzorgingscentra (mei 2010)

Gemeente Affligem Asse Beersel Bever Dilbeek Drogenbos Galmaarden Gooik Grimbergen Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Lennik Liedekerke Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Merchtem Opwijk Overijse Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zemst Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Boutersem Diest Geetbets Glabbeek Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Leuven Linter Lubbeek Oud-Heverlee Rotselaar ScherpenheuvelZichem Tervuren Tielt-Winge Tienen Tremelo Zoutleeuw Vlaanderen Vlaanderen Prov. VlaamsVlaams-Brabant Arr. HalleHalle-Vilvoorde Arr. Leuven

Voorziening

OrganiOrganisatievorm

CapaCapaciteit

Breugheldal

VZW

15

Het Binnenhof

OCMW

15

De Waterlelie

OCMW

15

't Zonnedal

VZW

10

't Molenhof

OCMW

7

De Melde

OCMW

15

Ormendaal

OCMW

7

Het Convent

OCMW

10

De Bezelaar Hertog van Brabant

OCMW OCMW

23 15

De Den

VZW

15

Sint-Alexius

OCMW

15

't Mezenhof

OCMW

10

programmatieprogrammatienorm 5 13 10 5 19 5 5 5 16 15 5 5 5 5 5 5 6 5 8 5 7 6 5 10 5 5 7 13 5 6 15 7 5 12 8 14 5 5 5 5 5 5 10 5 5 6 8 5 5 5 5 5 7 7 36

erkende en gerealiseerde plaatsen plaatsen 0 0 0 0 15 0 0 0 0 15 0 0 0 0 0 0 15 0 0 0 0 0 10 0 7 0 0 0 15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 0 0 0 38

erkend/ geprogrammeerd 0,0 0,0 0,0 0,0 78,9 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 250,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 200,0 0,0 140,0 0,0 0,0 0,0 300,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 140,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 200,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 105,6

5 6 5 6

0 0 0 0

0,0 0,0 0,0 0,0

11 8 5 16 7 5 2.878 495 268 227

0 15 0 15 0 10 1.549 172 77 95

0,0 187,5 0,0 93,8 0,0 200,0 53,8 34,7 28,7 41,9


104

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 33: Woongelegenheden in centra voor kortverblijf (1 januari 2010)


programmatieprogrammatienorm

aantal

4 11 9 3 17 3 3 3 14 14 3 4 4 3 5 3 5 3 7 5 6 6 5 9 3 4 6 12 4 6 14 6 5 11 8 12 4 3 3 4 4 3 9 3 3 5 7 3 3 3 5 3 7 6 33 3 5 4 6 10 8 4 15 6 4 2.475 416 228 188

0 3 0 0 0 0 0 3 9 6 3 0 0 0 0 0 5 0 0 0 4 3 3 0 9 6 6 5 4 5 0 0 0 0 2 6 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 3 0 0 0 31 0 0 0 0 0 0 0 8 0 8 1.015 138 76 62

erkende centra voor kortverblijf % t.o.v. de programmatienorm 0,0 27,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 64,3 42,9 100,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0 66,7 50,0 60,0 0,0 300,0 150,0 100,0 41,7 100,0 83,3 0,0 0,0 0,0 0,0 25,0 50,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0 60,0 0,0 0,0 0,0 93,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 53,3 0,0 200,0 41,0 33,2 33,3 33,0

geplande centra voor kortverblijf 4 13 9 0 18 0 0 0 4 0 1 3 3 3 0 0 0 0 5 7 0 3 7 4 0 4 2 7 6 0 0 0 5 7 11 12 7 0 0 3 0 0 13 3 0 0 0 0 3 4 0 0 6 6 5 0 0 0 0 20 7 0 0 0 0 1.321 215 126 89

totaal erkende en geplande centra voor kortverblijf aantal % t.o.v. de programmatienorm 4 100,0 16 145,5 9 100,0 0 0,0 18 105,9 0 0,0 0 0,0 3 100,0 13 92,9 6 42,9 4 133,3 3 75,0 3 75,0 3 100,0 0 0,0 0 0,0 5 100,0 0 0,0 5 71,4 7 140,0 4 66,7 6 100,0 10 200,0 4 44,4 9 300,0 10 250,0 8 133,3 12 100,0 10 250,0 5 83,3 0 0,0 0 0,0 5 100,0 7 63,6 13 162,5 18 150,0 7 175,0 0 0,0 3 100,0 3 75,0 0 0,0 0 0,0 13 144,4 3 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 3 100,0 3 100,0 4 133,3 3 60,0 0 0,0 6 85,7 6 100,0 36 109,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 20 200,0 7 87,5 0 0,0 8 53,3 0 0,0 8 200,0 2.336 94,4 353 84,9 202 88,6 151 80,3


BIJLAGE I: Tabellen Tabel 34: Woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010)



aantal

65 155 118 10 217 26 41 46 184 182 35 52 54 47 67 47 69 25 94 59 93 76 63 127 22 56 90 163 59 78 173 78 67 139 108 161 50 32 46 52 62 37 126 32 28 70 98 31 47 46 70 43 90 83 404 38 76 55 77 131 103 53 192 79 46 32.603 5.443 2.985 29.618

0 36 30 0 95 0 12 78 33 125 13 0 25 15 0 15 0 0 68 22 28 48 25 14 0 32 56 15 17 65 25 0 0 36 25 70 0 0 36 83 25 0 0 0 0 0 53 0 16 0 0 0 24 0 361 0 40 15 0 36 5 23 62 0 23 13.844 1.825 953 12.891

erkende serviceflats % t.o.v. de programmatienorm 0,0 23,2 25,4 0,0 43,8 0,0 29,3 169,6 17,9 68,7 37,1 0,0 46,3 31,9 0,0 31,9 0,0 0,0 72,3 37,3 30,1 63,2 39,7 11,0 0,0 57,1 62,2 9,2 28,8 83,3 14,5 0,0 0,0 25,9 23,1 43,5 0,0 0,0 78,3 159,6 40,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 54,1 0,0 34,0 0,0 0,0 0,0 26,7 0,0 89,4 0,0 52,6 27,3 0,0 27,5 4,9 43,4 32,3 0,0 50,0 42,5 33,5 31,9 43,5

geplande serviceflats 0 45 85 0 113 0 0 2 163 180 28 19 0 26 60 16 71 0 0 57 57 145 0 74 20 21 12 25 18 9 75 58 58 90 110 160 60 0 0 0 35 0 175 0 26 3 165 0 12 85 0 0 51 101 29 0 0 0 60 170 100 0 81 0 0 15.209 2.950 953 14.256

totaal erkende en geplande serviceflats serviceflats aantal % t.o.v. de programmatienorm 0 0,0 81 52,3 115 97,5 0 0,0 208 95,9 0 0,0 12 29,3 80 173,9 196 106,5 305 167,6 41 117,1 19 36,5 25 46,3 41 87,2 60 89,6 31 66,0 71 102,9 0 0,0 68 72,3 79 133,9 85 91,4 193 253,9 25 39,7 88 69,3 20 90,9 53 94,6 68 75,6 40 24,5 35 59,3 74 94,9 100 57,8 58 74,4 58 86,6 126 90,6 135 125,0 230 142,9 60 120,0 0 0,0 36 78,3 83 159,6 60 96,8 0 0,0 175 138,9 0 0,0 26 92,9 3 4,3 218 222,4 0 0,0 28 59,6 85 184,8 0 0,0 0 0,0 75 83,3 101 121,7 390 96,5 0 0,0 40 52,6 15 27,3 60 77,9 206 157,3 105 101,9 23 43,4 143 74,5 0 0,0 23 50,0 29.053 89,1 4.775 87,7 1.906 63,9 27.147 91,7


106

BIJLAGE I: Tabellen Tabel 35: Woongelegenheden in woonzorgcentra (1 mei 2010)



aantal

142 393 301 24 619 85 108 119 514 478 94 134 133 118 174 117 177 67 240 174 227 195 165 319 62 144 220 425 149 202 507 217 173 376 267 443 125 96 117 122 156 98 303 86 75 176 254 89 120 128 154 126 231 229 1.210 106 177 120 193 331 266 128 526 205 134 85.751 14.383 7.859 77.892

62 239 183 0 518 188 88 85 462 445 60 80 60 80 40 0 230 76 110 82 155 89 152 321 211 109 123 199 126 132 354 163 60 257 90 291 95 90 201 0 60 85 140 0 46 132 335 58 77 124 150 70 160 112 1.050 83 106 0 118 168 127 90 363 460 182 65.809 10.602 5.629 60.180

erkende plaatsen plaatsen in woonzorgcentra % t.o.v. de programmatienorm 64,8 97,7 92,4 0,0 96,9 221,2 81,5 97,5 97,3 97,5 63,8 67,9 88,0 73,7 98,9 0,0 129,9 113,4 97,1 95,4 74,4 96,9 92,1 100,6 340,3 75,7 96,8 52,7 96,0 74,3 85,6 96,3 52,6 95,5 98,1 97,1 95,2 97,9 171,8 71,3 78,8 86,7 95,0 75,6 93,3 75,0 131,9 84,3 86,7 96,9 97,4 75,4 62,3 78,6 98,4 86,8 97,7 80,8 99,0 97,3 80,1 98,4 98,1 224,4 135,8 76,7 73,7 71,6 77,3

geplande plaatsen in woonzorgcentra 30 145 95 0 82 0 0 31 38 21 0 11 57 7 132 0 0 0 123 84 14 100 0 0 0 0 90 25 17 18 80 46 31 102 172 139 24 4 0 87 63 0 148 65 24 0 0 17 27 0 0 25 -16 68 141 9 67 97 73 154 86 36 153 0 0 15.996 3.042 1.551 14.445

totaal erkende en geplande plaatsen in woonzorgcentra aantal % t.o.v. de programmatienorm 92 43,7 384 60,8 278 60,8 0 0,0 600 83,7 188 221,2 88 81,5 116 71,4 500 89,9 466 93,1 60 63,8 91 59,7 117 45,1 87 67,8 172 23,0 0 0,0 230 129,9 76 113,4 233 45,8 166 47,1 169 68,3 189 45,6 152 92,1 321 100,6 211 340,3 109 75,7 213 55,9 224 46,8 143 84,6 150 65,3 434 69,8 209 75,1 91 34,7 359 68,4 262 33,7 430 65,7 119 76,0 94 93,8 201 171,8 87 0,0 123 38,5 85 86,7 288 46,2 65 0,0 70 61,3 132 75,0 335 131,9 75 65,2 104 64,2 124 96,9 150 97,4 95 55,6 144 69,3 180 48,9 1.191 86,8 92 78,3 173 59,9 97 0,0 191 61,1 322 50,8 213 47,7 126 70,3 516 69,0 460 224,4 182 135,8 101.747 95,4 17.425 17.425 94,9 9.410 91,4 92.337 95,8


107

BIJLAGE II: Voorzieningen

BIJLAGE II: Locaties van voorzieningen voor ouderen Voorzieningen 1: Diensten voor thuisverpleging ...................................................................109 Voorzieningen 2: Lokale en regionale dienstencentra............................................................110 Voorzieningen 3: Erkende serviceflats...................................................................................112 Voorzieningen 4: Woonzorgcentra in Halle-Vilvoorde ...........................................................114 Voorzieningen 5: Woonzorgcentra in het arrondissement Leuven..........................................116 Voorzieningen 6: Erkende centra voor kortverblijf .................................................................118

108


Voorzieningen 1: Diensten Diensten voor thuisverpleging Dienst voor thuisverpleging Londerzeel

Kapelleop-denBos

Begijnendijk Keerbergen Boortmeerbeek

Opwijk

20

Zemst

Meise

Asse

2

Merchtem

19 GrimbergenVilvoorde 33 32

Wemmel

Zaventem Dilbeek

Lennik Gooik

6

13

SintPietersLeeuw

25

Galmaarden

Beersel Pepingen

8 Halle

Bever

11

Overijse

3

Herne

14 4

24 Bekkevoort

Geetbets

18

Leuven

Kortenaken Tielt-Winge

9

15

Bertem

Lubbeek

Glabbeek

10 Zoutleeuw

Boutersem

21

17


Huldenberg

Linkebeek SintGenesiusRode

28

Herent

22

Drogenbos

Scherpenheuvel Diest -Zichem 5

Holsbeek


27

1

23

Kortenberg

Ternat

16 Roosdaal

Aarschot

Rotselaar

Kampenhout

Machelen

26

Liedekerke

31

7 Haacht

Steenokkerzeel

Affligem

Tremelo

29 Hoegaarden

Linter

30 Tienen

12

Hoeilaart Landen


NR

Naam van de voorziening

Gemeente

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Aarschot Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Asse Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Sint-Pieters-Leeuw Groepspraktijk Swings Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Diest Mederi - Thuisverpleging Pajottenland Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Haacht Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Halle Thuisverpleging Hageland Libro Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Zaventem Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Landen Thuiszorg Brabant - Team Thuisverpleging De Samenwerking Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Kessel-lo Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Leuven Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Liedekerke Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Linter Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Lubbeek Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Wolvertem Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Opwijk Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Heverlee Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Overijse Mederi - Thuisverpleging Meerdael Thuisverpleging De Groote Thuiszorg Brabant - Team Thuisverpleging De Brug Thuisverpleging De Schakel Thuiszorg Brabant - Team Thuisverpleging Alpha Mederi - Thuisverpleging Den Heuvel regio Leuven/ Hageland Solidariteit voor het Gezin - Afdeling Tienen - Thuisverpleging Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Tienen Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Tremelo Dienst voor Thuisverpleging De Bres Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant - Afdeling Vilvoorde

Aarschot Asse Beersel Bertem Diest Gooik Haacht Halle Holsbeek Kortenaken Kortenberg Landen Lennik Leuven Leuven Liedekerke Linter Lubbeek Meise Opwijk Oud-Heverlee Overijse Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Sint-Pieters-Leeuw Ternat Ternat Tielt-Winge Tienen Tienen Tremelo Vilvoorde Vilvoorde


109


Voorzieningen 2: Lokale en regionale dienstencentra

lokaal dienstencentrum

Londerzeel

Kapelleop-denBos

Keerbergen

Tremelo

LDC Het Anker

Boortmeerbeek Opwijk Merchtem Asse

Grimbergen

LDC ter Borre Wemmel

Affligem

Kortenberg

Bekkevoort Kortenaken

Herent

Tielt-Winge Geetbets

LDC De Sleutel Zaventem LDC Dry Coningen

Ternat Roosdaal

LDC Breugheldal LDC Negenhof

Lennik Gooik

SintPietersLeeuw

Galmaarden Pepingen

Halle

Lubbeek

Glabbeek Zoutleeuw

LDC De Blankaart

Dilbeek


Linkebeek SintHoeilaart Beersel GenesiusRode


Boutersem

LDC Sint-Alexius

Tienen

LDC Blauwhof

Drogenbos

LDC 't Paviljoentje

Linter

Bertem

Huldenberg

Hoegaarden

Overijse

LDC De Boomgaard

Landen

Herne

LDC De Wingerd Vilvoorde LDC Hazeweide LDC De Kassei

110

LDC Zonnedries

Holsbeek

Steenokkerzeel

Liedekerke

Bever

LDC De Oude Pastorie LDC Ter Putkapelle

Kampenhout

Machelen

Diest

Aarschot

Rotselaar

Haacht

Zemst

Meise

LDC De Spil


Begijnendijk

LDC Pallieter

LDC Ter Vlierbeke

LDC Seniorama

LDC Ruelenspark

Leuven Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)


Naam van de voorziening LDC Het Anker LDC De Blankaart LDC Breugheldal LDC Ter Borre LDC Blauwhof LDC Dry Coningen LDC Seniorama LDC Ruelenspark LDC Ter Vlierbeke LDC Ter Putkapelle LDC De Wingerd LDC De Sleutel LDC De Spil LDC De Oude Pastorie LDC De Boomgaard LDC 't Paviljoentje LDC Negenhof LDC Zonnedries LDC Sint-Alexius LDC De Kassei LDC Hazeweide LDC Pallieter RDC Regio Asse RDC Liberale Mutualiteit van Brabant RDC Thuiszorgcentrum Leuven RDC Onafhankelijk Mutualiteit RDC Thuiszorgcentrum Regio Brussel/Halle/Vilvoorde RDC Thuiszorgcentrum Regio Leuven RDC Liberale Mutualiteit van Brabant RDC Thuiszorgcentrum Halle-Vilvoorde-Tervuren RDC Vlaams Brabant

lokaal/ regionaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal

Erkend/ nietnieterkend ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

Organisator VZW VZW OCMW OCMW OCMW OCMW VZW OCMW OCMW OCMW VZW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW VZW OCMW OCMW OCMW Lib Mut Lib Mut CM Onafh Mut Soc Mut Soc Mut Lib Mut CM Onafh Mut

Gemeente Aarschot Bertem Dilbeek Grimbergen Huldenberg Kortenberg Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Lubbeek Meise Rotselaar Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Sint-Pieters-Leeuw Tielt-Winge Tienen Vilvoorde Vilvoorde Vilvoorde Asse Halle Leuven Leuven Liedekerke Scherpenheuvel-Zichem Tienen Vilvoorde Wezembeek-Oppem


111


Voorzieningen 3: Erkende serviceflats serviceflats

vestigingsplaatsen van serviceflats OCMW VZW privé

33 Londerzeel

Kapelleop-denBos

Opwijk 39

38

40

Ternat

12

11 20

Herne

Pepingen

16

Haacht

Steenokkerzeel

36 58

Zaventem Dilbeek

22

48 Kortenberg 18 24 59 5 57


47

Drogenbos

15 17 Halle

Overijse

Linkebeek

Bertem

Bekkevoort

Holsbeek

21 19

Tielt-Winge

30

35

Kortenaken

Lubbeek Leuven

6

41

Zoutleeuw

46

Linter

53 Huldenberg

Hoegaarden

42

54 Landen

45SintGenesiusRode


61

55

Tienen

Hoeilaart

Beersel

Geetbets

Glabbeek

Boutersem


27

Leuven

112

52

29

Herent

51

SintPietersLeeuw

Scherpenheuvel Diest Aarschot -Zichem

Rotselaar

Kampenhout

56

44

2

Tremelo

1

Zemst

Machelen

4

10 Galmaarden

37 13

8 9

Lennik

25 Gooik

Wemmel

Keerbergen

Boortmeerbeek

14 60

50

Liedekerke

Roosdaal

Merchtem

Asse

Affligem

49 43

Meise

Begijnendijk

7

GrimbergenVilvoorde

3

Bever

23

34

32

31

28 26

BIJLAGE II: Voorzieningen NR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Naam van de voorziening voorziening Gesloten hof Residentie De Vrucht Residentie Klein Veldeken De Ceder Maereland Ter Korbeke De Ravestein Breugheldal Het Witte Huis Akkerwinde Kesterberg Eyckenborch Ter Borre Den Bogaet Centrum van Koekenbeek Ten Hove Sint-Augustinus De Hemelboom Windesheim St Felix De Parel De Waaier Akapella Dry Coningen Den Bleek Het Molenhof Vogelzang Ruelenspark Ter Putkapelle Ter Vlierbeke Populierenhof

Organisator OCMW VZW VZW OCMW VZW VZW VZW OCMW VZW OCMW Privé VZW OCMW Privé OCMW OCMW VZW OCMW VZW VZW VZW OCMW VZW OCMW OCMW VZW VZW OCMW OCMW OCMW VZW

Gemeente Aarschot Aarschot Asse Beersel Bertem Bierbeek Boortmeerbeek Dilbeek Dilbeek Galmaarden Gooik Gooik Grimbergen Grimbergen Halle Halle Halle Herent Herent Herne Holsbeek Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kortenberg Lennik Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven

NR 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61

Naam van de voorziening Hertogenhof Boomgaert Eikenhof Residentie Prinses Astrid Parkrust Residentie Aquamarijn Ter Lijsterbes - Ter Linde Heydeveld Residentie Den Eikendreef Seniorenresidentie Mozaïek Den Blijk De Varent Residentie Taxandria Mimosa De Eiken, De Beuken en Acacia Residentie Van Parys Zilveren Esdoorn De Sibbe St-Carolus Residentie Leonardo Da Vinci Residentie Zonnedries Residentie Cappendaele Signorie De Merode Seniorie Houtemhof De Steenkaai De Sterre Huize Kouterdal Huize Ruwendal De Meerpaal Seniorie De Leeuwerick

Organisator VZW Privé OCMW OCMW OCMW Privé OCMW VZW OCMW Privé OCMW VZW VZW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW VZW Privé OCMW VZW VZW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW VZW

Gemeente Leuven Londerzeel Londerzeel Lubbeek Machelen Meise Merchtem Opwijk Opwijk Oud-Heverlee Overijse Roosdaal Scherpenheuvel-Zichem Sint-Genesius-Rode Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Ternat Tervuren Tielt-Winge Tienen Tienen Tienen Vilvoorde Zaventem Zaventem Zaventem Zemst Zoutleeuw


113


Voorzieningen 4: Woonzorgcentra in HalleHalle-Vilvoorde

vestigingsplaatsen van woonzorgcentra OCMW VZW Privé

Dilbeek 18 16

Londerzeel

51 Kapelleop-den122 Bos Meise Opwijk 83 33 Zemst 81 82 79 80 Grimbergen 50 30 Vilvoorde 36 Merchtem 113 Kampenhout 21 Asse 6 100 111 23 3 Wemmel 20 Steenokkerzeel 77 4 5 Affligem Machelen 22 120 17 Liedekerke 121 101 119 19 70 Zaventem Ternat Dilbeek 56 118 92 Kraainem WezembeekRoosdaal Oppem Lennik SintDrogenbos Gooik Pieters86 24 25 88 Leeuw Overijse 28 29 72 99 85 Linkebeek 46 98 8 7 87 26 Hoeilaart 71 91 96 Beersel 84 Galmaarden 89 39 9 40 97 SintPepingen 41 42 Genesius44 90 Rode Bever Halle Herne 74

Grimbergen 78 115 Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

NR 3 4 5 6 7 8 9 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 28

114

Naam van de voorziening Van Lierde Hingeheem Spanjeberg Hof Ter Waarbeek De Ceder Residentie Jasmina Zennehart Breugheldal Koning Albert I Quietas De Verlosser Dilhome Maria-Assumpta Residentie Hoogveld Sint-Alena La Familiale Les Jonquières De Zwaluw Strijland

Organisator OCMW OCMW VZW VZW OCMW Privé Privé OCMW VZW VZW VZW Privé VZW VZW VZW Privé Privé Privé Privé

31 Vilvoorde 34

Wemmel

35 116

117 114

Gemeente Affligem Asse Asse Asse Beersel Beersel Beersel Dilbeek Dilbeek Dilbeek Dilbeek Dilbeek Dilbeek Dilbeek Dilbeek Drogenbos Drogenbos Galmaarden Gooik

32

112

BIJLAGE II: Voorzieningen NR 29 30 31 32 33 34 35 36 39 40 41 42 44 46 50 51 56 70 71 72 74 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 96 97 98 99 100 101 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122

Naam van de voorziening Eyckenborch Ter Biest Residentie Anemoon Senior Service Flat Ascot Seniorie Den Bogaet Rozendal Iris Heilig Hart Zonnig Huis Residentie Lucie Lambert Seniorie De Maretak Sint-Augustinus Sint-Felix Hof Ten Doenberghe Molenstee Akapella Atrium Sint-Rafaël Le Belvédère Avondvrede Herfstvreugde Parkhof Home Select Residentie Van Horick Residentie Oase Ter stelten De Oase Heydeveld Tombeek-Heide Mariëndal Eizer Ofelia Prins Leopold Residentie Yasmina Mater Dei Vander Stokken Onze-Lieve-Vrouw De Zoom De Groene Linde Wilgenhof Sint-Antonius Floordam Sint-Carolus Ter Linde De Stichel Rietdijk Hestia Marie-Louise Neo Sanitate Wemmel Princess Onze-Lieve-Vrouw Trappeniers Sint-Antonius Ter Burg Releghem

Organisator VZW OCMW Privé Privé Privé VZW VZW VZW OCMW VZW Privé VZW VZW OCMW OCMW VZW Privé VZW Privé VZW OCMW OCMW Privé OCMW Privé OCMW OCMW VZW VZW OCMW Privé Privé Privé Privé VZW VZW VZW Privé OCMW OCMW VZW VZW VZW OCMW VZW VZW VZW VZW VZW VZW VZW OCMW VZW VZW OCMW

Gemeente Gooik Grimbergen Grimbergen Grimbergen Grimbergen Grimbergen Grimbergen Grimbergen Halle Halle Halle Halle Herne Hoeilaart Kampenhout Kapelle-op-den-Bos Kraainem Liedekerke Linkebeek Linkebeek Londerzeel Machelen Meise Meise Meise Merchtem Opwijk Opwijk Overijse Overijse Overijse Overijse Overijse Overijse Pepingen Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Vilvoorde Vilvoorde Vilvoorde Wemmel Wemmel Wemmel Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Zaventem Zaventem Zemst


115


Voorzieningen 5: Woonzorgcentra in het arrondissement Leuven

vestigingsplaatsen van woonzorgcentra OCMW VZW Privé

94

10

Keerbergen Begijnendijk Tremelo

52 53 13 Boortmeerbeek 37 38

65

11

62

68 64 60 67 59

Herent 43

69 63 102

Tervuren

Bekkevoort

104

54

76

Kortenaken

Lubbeek

49 Oud-Heverlee

Huldenberg 48

Geetbets

27

Glabbeek

Leuven

Bertem 103

Holsbeek Tielt-Winge

75

Kortenberg 12

15

95

93

47 55

2

Diest Scherpenheuvel-Zichem

Aarschot

Rotselaar

Haacht

Leuven 66

110

1

Zoutleeuw 14

Bierbeek Boutersem

105 Tienen 107

109

45

Linter

123 125 124

73

106 108 Hoegaarden

Landen

57

58 Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

116

BIJLAGE II: Voorzieningen NR 1 2 10 11 12 13 14 15 27 37 38 43 45 47 48 49 52 53 54 55 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 73 75 76 93 94 95 102 103 104 105 106 107 108 109 110 123 124 125

Naam van de voorziening Sint-Rochus Sint-Jozef De Edelweis Hof Ter Heyde Sint-Bernardus De Ravestein Vondelhof Huize Sint-Augustinus Home Levensvreugd De Klinckaert Langerheide Betlehem Villa Hugardis Sint-Margaretha Keyhof Ter Meeren De Nootelaer Seniorenresidentie Keerbergen 't Huis Dellebron Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes Oleyck Huize Zevenbronnen Booghuys Edouard Remy Ter Putkapelle Ter Vlierbeke Annuntiaten Dijlehof Vogelzang Huize Sion Mater Dei Sint-Carolus De Wingerd Residentie Sorgvliet Home Oase Sint-Dominicus De Wyngaert Huyze Honinghsdries Onze-Lieve-Vrouw Ster der Zee Seniorencentrum Zoniën Residentie Leonardo Da Vinci Dommelhof Keienhof Decabooter In de Gouden Jaren Huize Nazareth Sint-Alexius - Rusthuis Geriatrisch Centrum Damiaan Elisabethdal Huize Philemon en Baucis Onze Lieve Vrouw van Lourdes

Organisator OCMW VZW Privé Privé VZW VZW Privé VZW Privé VZW VZW VZW OCMW VZW VZW VZW Privé VZW Privé VZW OCMW VZW OCMW OCMW OCMW OCMW VZW VZW VZW VZW VZW VZW VZW Privé VZW VZW Privé VZW VZW OCMW Privé VZW OCMW Privé Privé VZW VZW Privé OCMW VZW VZW

Gemeente Aarschot Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Bertem Boortmeerbeek Boutersem Diest Glabbeek Haacht Haacht Herent Hoegaarden Holsbeek Huldenberg Huldenberg Keerbergen Keerbergen Kortenaken Kortenberg Landen Landen Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Leuven Linter Lubbeek Lubbeek Rotselaar Scherpenheuvel-Zichem Scherpenheuvel-Zichem Tervuren Tervuren Tielt-Winge Tienen Tienen Tienen Tienen Tienen Tremelo Zoutleeuw Zoutleeuw Zoutleeuw


117

BIJLAGE II: Lijst van kaarten en grafieken

Voorzieningen 6: Erkende centra voor kortverblijf Vestigingsplaatsen van de centra voor kortverblijf OCMW VZW # Privé Londerzeel

Oase

KapelleopdenBos

Van Ginderachter Merchtem Ter Biest Asse Wemmel Affligem Levensdroom St. Rafaël St. Carolus Liedekerke

Ternat

Roosdaal

OLV Onbevlekt Lennik Eyckenborch

St. Felix Bever

Mater Dei

Herne

Boortmeerbeek

Releghem

Machelen

Floordam

Zaventem Kortenberg

Halle

Pepingen

Beersel

Sint-Augustinus

Wingerd Leuven

Remy Vogelzang

Kortenaken

Bierbeek Oud-Heverlee

Geetbets

Lubbeek Glabbeek Zoutleeuw

Bertem

Huldenberg

Boutersem

OLV Lourdes Keienhof St. Alexius Tienen

Villa Hugardis

Hoegaarden Overijse Hoeilaart

Landen

De groene Linden Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product)

Naam van de voorziening

Organisator Organisator

Gemeente

De Passant Levensdroom St. Bernardus Eyckenborch Heilig Hart Ter Biest Sint-Augustinus St. Felix Villa Hugardis De Nootelaer Wingerd Dijlehof Vogelzang Remy St. Rafaël Van Horick Van Ginderachter Oase Mater Dei Vander Stokken OLV Onbevlekt De groene Linden St. Antonius Floordam St. Carolus Keienhof St. Alexius Releghem OLV Lourdes

OCMW VZW VZW VZW VZW OCMW VZW VZW OCMW Privé VZW VZW VZW OCMW VZW OCMW OCMW OCMW VZW VZW VZW OCMW VZW VZW VZW OCMW VZW OCMW VZW

Aarschot Asse Bertem Gooik Grimbergen Grimbergen Halle Herne Hoegaarden Keerbergen Leuven Leuven Leuven Leuven Liedekerke Meise Merchtem Opwijk Pepingen Pepingen Roosdaal Sint-Genesius-Rode Sint-Pieters-Leeuw Steenokkerzeel Ternat Tienen Tienen Zemst Zoutleeuw


118

Tielt-Winge

Linter

Drogenbos

SintGenesiusRode

Herent

Dijlehof

St. Bernardus

WezembeekOppem Tervuren

Zichem

Bekkevoort Holsbeek

Steenokkerzeel

Kraainem

Vander Stokken

Diest

Rotselaar

Kampenhout

Heilig Hart Vilvoorde

Dilbeek

SintPietersLeeuw

Aarschot

Haacht

Grimbergen

St. Antonius Linkebeek

Gooik

Galmaarden

Zemst

Van Horick

Meise

Opwijk

De NootelaerBegijnendijk Tremelo De Passant Scherpenheuvel-

#

Keerbergen

BIJLAGE III: Lijst van kaarten en grafieken

BIJLAGE III III: Lijst van kaarten en grafieken

Grafieken Grafiek 1: Gezinspositie van de 60-plussers naar leeftijd..........................................................22 Grafiek 2: Kwaliteit van de woningen volgens het ouderenbehoefteonderzoek........................29 Grafiek 3: Woningtype van de ouderen ..................................................................................33 Grafiek 4: Verhuizen naar een aangepaste woning .................................................................34 Grafiek 5: Verdeling van de pensioenen volgens pensioenbedrag ............................................36 Grafiek 6: Pensioenen volgens het geslacht van de oudere (2009) ...........................................37 Grafiek 7: Pensioenen volgens het tewerkstellingsstatuut van de oudere (2009) ......................38 Grafiek 8: Ouderen die moeilijk rondkomen met hun inkomen................................................39 Grafiek 9: De ontvangen hulp van ouderen: aantal en tevredenheid........................................61 Grafiek 10: Ouderen die zieken, gehandicapten of bejaarden helpen ......................................66 Grafiek 11: Ouderen die kleine kinderen opvangen.................................................................66 Grafiek 12: Gebruikte vervoermiddelen door ouderen.............................................................68 Grafiek 13: Sociale contacten van ouderen.............................................................................69 Grafiek 14: Potentieel hulpnetwerk ........................................................................................70 Grafiek 15: gebruik van het internet door ouderen naar leeftijd ..............................................71

Kaarten Kaart 1: Bevolking op 1 januari 2010....................................................................................... 8 Kaart 2: Aandeel van de ouderen (60-plus) in Vlaams-Brabant ................................................. 9 Kaart 3: Bevolking en bevolkingsdichtheid ..............................................................................10 Kaart 4: Migratiesaldo 60-plussers (2005-2007)......................................................................11 Kaart 5: Woonstabiliteit bij ouderen (60-plus) - 2009 ..............................................................12 Kaart 6: Overleden ouderen (60-plus) - 2009 ..........................................................................13 Kaart 7: Ouderen 60 t.e.m. 64 jaar.........................................................................................14 Kaart 8: Ouderen 65 t.e.m. 69 jaar.........................................................................................14 Kaart 9: Ouderen 70 t.e.m. 79 jaar.........................................................................................15 Kaart 10: Ouderen 80-plus.....................................................................................................16 Kaart 11:Grijze druk (2010)....................................................................................................17 Kaart 12: Afhankelijkheidsratio (2010)....................................................................................18 Kaart 13: Familiale zorgindex .................................................................................................19 Kaart 14: Evolutie van het aantal ouderen 1991-2008 ............................................................20 Kaart 15: Evolutie van het aantal ouderen (2008-2025)...........................................................21 Kaart 16: Ouderen met een niet-Belgische nationaliteit (2010) ................................................23 119

BIJLAGE III: Lijst van kaarten en grafieken

Kaart 17: Ouderen met de nationaliteit van een land van de EU-17 (2010) ..............................24 Kaart 18: Ouderen met de nationaliteit van een ex-Oostblokland (2010) .................................25 Kaart 19: Marokkaanse en Turkse ouderen (2010) ..................................................................26 Kaart 20: Ouderen die na de geboorte de Belgische nationaliteit verkregen.............................27 Kaart 21: Woonhuizen opgericht voor 1962 (situatie in 2009).................................................28 Kaart 22: Woningen van 60-plussers zonder CV (2001)...........................................................30 Kaart 23: Woningen van 60-plussers zonder badkamer (2001) ................................................31 Kaart 24: Woningen bewoond door de eigenaar (60-plus) 2001 .............................................32 Kaart 25: Woningen bewoond door een huurder (60-plus) 2001.............................................32 Kaart 26: Gemiddeld inkomen per aangifte in 2007 (aanslagjaar 2008) ...................................35 Kaart 27: Ouderen 60-plus met een leefloon (2009) ...............................................................40 Kaart 28:Aantal begunstigden inkomensgarantie voor ouderen (2009)....................................41 Kaart 29: Tegemoetkomingen voor personen met een handicap van 65 jaar of ouder (2009)...42 Kaart 30: Ouderen (65-plus) die genieten van de voorkeursregeling in de ziekteverzekering (2009) ............................................................................................................................43 Kaart 31: Begunstigden zorgverzekering 65 jaar of ouder .......................................................44 Kaart 32: Gerealiseerde en gesubsidieerde uren gezinszorg (2008)..........................................47 Kaart 33: Gerealiseerde en gesubsidieerde uren aanvullende thuiszorg en logistieke hulp (2008) ......................................................................................................................................48 Kaart 34: Gemeenten met mantelzorgpremie .........................................................................51 Kaart 35: Erkende en gerealiseerde plaatsen in dagverzorgingscentra (1 mei 2010)..................53 Kaart 36: Erkende en gerealiseerde woongelegenheden in centra voor kortverblijf (1 mei 2010) ......................................................................................................................................54 Kaart 37: Erkende woongelegenheden in centra voor kortverblijf (1 januari 2010) ...................55 Kaart 38:Erkende en gerealiseerde woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010) ............56 Kaart 39: Erkende woongelegenheden in serviceflats (1 januari 2010) .....................................57 Kaart 40: Erkende en gerealiseerde plaatsen in woonzorgcentra (1 mei 2010) .........................58 Kaart 41: Erkende (totaal geplande en gerealiseerde) plaatsen in woonzorgcentra (1 mei 2010) ......................................................................................................................................59 Kaart 42: Gemeenten met een lokale ouderenadviesraad........................................................62

120

EINDNOTEN 1

Om het gemiddelde migratiesaldo van 3 jaren te berekenen, delen we respectievelijk het totaal aantal inwijkingen en uitwijkingen in de loop van de 3 jaren door 3. Op die manier krijgen we het gemiddelde aantal inen uitwijkingen. Wanneer we van het gemiddelde aantal inwijkingen vervolgens het gemiddelde aantal uitwijkingen aftrekken, krijgen we ook het gemiddelde migratiesaldo. Tot slot delen we dit gemiddelde migratiesaldo door de gemiddelde bevolking van deze drie jaren om ook het gemiddelde migratiesaldo per 1.000 inwoners te kennen. 2

Als we kijken naar de projectie die in 2005 opgemaakt werd voor het jaar 2008, ligt de voorspelling dicht bij het werkelijke aantal ouderen in 2008: gemiddeld is er een verschil van 1,2% (zie Tabel 9). 3

Deze gezinstypes zijn gebaseerd op de internationaal gehanteerde LIPRO-typologie.

4

Personen die de nationaliteit hebben van een land dat door de Wereldbank omschreven wordt als 'high income OECD member'. Het gaat om landen die lid zijn van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en een hoog welvaartsniveau hebben. Concreet gaat het om Australië, Canada, IJsland, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Zwitserland. 5

De ex-Oostbloklanden zijn de landen die in de tweede helft van de 20ste eeuw onder de invloedssfeer van de voormalige Sovjet-Unie vielen. De ex-Oostbloklanden die nu behoren tot de EU (EU-10) zijn Bulgarije, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Slowakije, Slovenië en Tsjechië. De Europese ex-Oostbloklanden die nu niet behoren tot de EU zijn Albanië, Bosnië-Herzegovina, Kroatië, Macedonië, Moldavië, Montenegro, Oekraïne, Rusland, Servië en Wit-Rusland. Vanaf 2009 wordt ook Kosovo hierbij gerekend (voordien Servië). 6

Om van de dienstverlening (voorzieningen, materiële bijstand, PAB...) van het Vlaams Agenschap voor Personen met een Handicap (VAPH) gebruik te kunnen maken moet men aan een aantal criteria voldoen en een aanvraag indienen. In elke provincie is er een evaluatiecommissie (PEC) die de aanvragen beoordeelt, vandaar dat gesproken wordt van PEC-erkenning.

7

Vanneste, D., Thomas, I., Goossens, L., e.a.; Woning en woonomgeving in België; FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie; Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie; 2007.

8

Naast een aantal inkomensvoorwaarden, gelden de volgende voorwaarden: de meerderjarigheid, het verblijf in België en een nationaliteitsvoorwaarde. De volgende nationaliteiten komen in aanmerking: Belgen, EU-onderdanen met een verblijfsrecht van meer dan 3 maanden, vreemdelingen opgenomen in het bevolkingsregister (de gevestigde vreemdelingen), erkende vluchtelingen en staatlozen. 9

Binnen de wetgeving van het leefloon moet alleenstaand erg strikt geïnterpreteerd worden: er mag niemand bij de leefloner inwonen. Het al of niet bestaan van enige band tussen beide personen en het al of niet officieel samen op hetzelfde adres wonen, is hierbij niet van belang.

10

Men moet daadwerkelijk en bestendig in België verblijven en onderdaan zijn van een EU-land, Ijsland, Liechtenstein, Noorwegen of Zwitserland, of een erkende vluchteling of staatloze zijn. Wanneer men een andere nationaliteit bezit, kan men een IGO verkrijgen als men in België pensioenrechten heeft opgebouwd.

11

Een IVT kan worden toegekend aan iemand die wegens een handicap of chronische ziekte niet meer dan één derde kan verdienen van wat een gezond persoon zou kunnen verdienen. Een IT kan worden toegekend aan iemand met een handicap of een chronische ziekte bij wie wegens een gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid werd vastgesteld en die daardoor bijkomende kosten heeft om zich in het maatschappelijke leven in te passen. Deze twee tegemoetkomingen kunnen gelijktijdig of afzonderlijk worden toegekend. De IVT en de IT kunnen aangevraagd worden vanaf de leeftijd van 21 jaar (daarvoor kan een verhoogde kinderbijslag worden aangevraagd) en tot en met de leeftijd van 64 jaar. Vanaf de ste 65 verjaardag kan alleen een THAB worden aangevraagd. Deze tegemoetkoming kan worden toegekend bij een verminderde zelfredzaamheid of een gebrek aan zelfredzaamheid. Personen ouder dan

121

ste

65 kunnen wel een IVT en/of IT blijven ontvangen (indien zij dit voor hun 65 reeds ontvingen) indien het bedrag ervan hoger is dan het bedrag van de THAB. 12

Er gelden inkomensvoorwaarden, verblijfsvoorwaarden (verblijven in België) en nationaliteitsvoorwaarden. De volgende nationaliteiten komen in aanmerking: Belgen, EU-onderdanen, vreemdelingen opgenomen in het bevolkingsregister (gevestigde vreemdelingen), erkende vluchtelingen en staatlozen, onderdanen van Noorwegen, IJsland, Liechtenstein, Zwitserland, Marokko, Algerije en Tunesië en een aantal heel specifieke categorieën van vreemdelingen. De grootte van de tegemoetkoming is niet alleen afhankelijk van het inkomen, maar ook van de ernst van de handicap.

13

Het gaat om gepensioneerden, weduwen en weduwnaars, wezen en invaliden (het vroegere WIGWstatuut), langdurig werklozen van minstens 50 jaar oud, ambtenaren die op vroegtijdig pensioen zijn gesteld wegens ziekte of gebrekkigheid, en meer in het algemeen alle personen vanaf 65 jaar die in België verblijven, naast een aantal specifieke, numeriek kleine categorieën.

14

Het gaat om het leefloon, OCMW-steun, een gewaarborgd inkomen voor bejaarden of inkomensgarantie voor ouderen, een tegemoetkoming aan personen met een handicap of een verhoogde kinderbijslag wegens handicap.

15

Iedereen die ingeschreven is in het bevolkings- of vreemdelingenregister in een Vlaamse gemeente valt onder het stelsel van de Vlaamse zorgverzekering. Werknemers van internationale instellingen (EU, NAVO...), buitenlandse ambassadeurs en nog een klein aantal specifieke groepen van buitenlanders vallen niet onder het stelsel. Het recht is niet cumuleerbaar met een aantal voorzieningen voor personen met een handicap, zoals het Persoonlijk Assistentie Budget (PAB) of een voltijds verblijf in een residentiële voorziening voor personen met een handicap. 16

De map 'Ouderenadviesraad, schakel in het lokaal ouderenbeleid' kan aangevraagd worden bij [email protected], tel. 016-26 70 00 of is te downloaden via www.mediatheek.vlaamsbrabant.be (zoek onder welzijn).

122

Steunpunt sociale planning Dienst welzijn en gezondheid Provincie Vlaams-Brabant Info Steunpunt sociale planning [email protected] 016-26 77 87 Meer cijfers www.vlaamsbrabant.be/cijfers Info lokaal sociaal beleid www.vlaamsbrabant.be\lokaalsociaalbeleid Info ouderenbeleid www.vlaamsbrabant.be\ouderen Voorzieningen www.desocialekaart.be D/2010/8495/19

DOSSIER

Ouderen in Vlaams-Brabant 2010

www.vlaamsbrabant.be/welzijn

DOSSIER. Ouderen in Vlaams-Brabant

Recommend Documents