Boekman_58_59
254
08-11-2004
14:34
Pagina 254
of van commissies, met uitzondering van de
museumwereld was sprake van verticale
redactiecommissie van het tijdschrift uitgegeven
segregatie naar sekse: het merendeel van de
door de Bond, het Bulletin van den Nederlandschen
vrouwen was werkzaam in een ondergeschikte
Oudheidkundige Bond, vanaf 1921 het
functie terwijl slechts enkelen doorstroomden
Oudheidkundig Jaarboek genoemd. Marcus vraagt
tot leidinggevende. Er was daarenboven ook
zich wel af waarom kunsthistorica
sprake van horizontale segregatie, gezien de
‘Neurdernburg nooit doorgroeide tot redactie-
duidelijke ondervertegenwoordiging van
secretaris of tot dagelijksbestuurslid?’ (394). Ze
vrouwen op die onderwerpen die de meeste
Samen met de bibliotheekmedewerkers van de Boekmanstichting maakte de
beantwoordt de vraag echter niet en hecht er
status opleverden. De ondervertegenwoordiging
redactie van Boekman een selectie uit de in de bibliotheek aanwezige titels over
dus blijkbaar niet veel waarde aan.
op het terrein van de zeventiende-eeuwse
kunst en wetenschap. De nadruk ligt daarbij op publicaties die de afgelopen vijf
Hollandse schilderkunst was daar het
jaar zijn verschenen. Daarnaast is een aantal standaardwerken van eerdere datum
Weinig en onsystematisch Uit dit
paradigmatisch voorbeeld van. Wat in een
opgenomen. Saskia Leefsma verzamelde de titels en voorzag ze van een anno-
samenvattende relaas ontstaat de indruk dat het
eerdere analyse niet als een verbanning mag
tatie. De belangrijkste boeken krijgen door een uitgebreidere beschrijving extra
deze eerste generatie vrouwen allemaal vrij
worden gezien, wordt hier als een voorbeeld van
aandacht.
voorspoedig ging en dat het met de uitsluiting
horizontale seksesegregatie opgevoerd.
Mieke Nooijen zocht het internet weer af naar relevante sites over het thema van
wel meeviel. Enkele pagina’s later is echter te
Dossier
255
deze Boekman. De gevonden homepages zijn als eerste opgenomen in het
Dit voorbeeld typeert enigszins de warrige en
lezen dat het niet ‘moeilijk was te constateren in
onsystematische indruk dat het boek op de lezer
voorliggende dossier. Op de internetversie van het dossier (www.boekman.nl)
welke mate er binnen het kunsthistorische
achterlaat. Dat is jammer, want dit boek had,
zijn deze sites doorklikbaar.
beroepsveld sprake is van verticale en
met de interessante vraag die het stelt en de
Voor diegenen die zich verder in het onderwerp willen verdiepen, is er vanzelf-
horizontale segregatie naar sekse’ (398). Het is
enorme rijkdom aan materiaal die het biedt, een
sprekend meer literatuur in de bibliotheek van de Boekmanstichting te vinden.
hoogst merkwaardig dat er in dit boek zo weinig
veel krachtiger en scherper boek kunnen
systematisch gebruik is gemaakt van deze twee
worden.
belangwekkende concepten om de ontwikkeling van het hele betoog beter te sturen (eerder in
Christine Delhaye is docent cultuursociologie aan de
faculteit Sociale Wetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam.
www.klpoll.nl In 1965 ging het beleidsterrein
samenwerking aangegaan. De nieuwe faculteit
kunst van het ministerie van Onderwijs, Kunst en
heeft tot doel kunsten en wetenschap te inte-
segregatie). In wat volgt staat de analyse als het
Wetenschappen in de vorm van cultuur over naar
greren en uit te werken in een nieuw studiepro-
ware haaks op de voorgaande. In de
het ministerie van Cultuur, Recreatie en
gramma. In 2003 aanvaardde Frans de Ruiter het
Maatschappelijk werk. De schrijver en journalist
ambt van hoogleraar in de Kunsten, in het
K.L. Poll betreurde dit en richtte de Vereniging
bijzonder de betrekkingen tussen het kunst-
voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap op. In
onderwijs en het wetenschappelijk onderwijs. De
1990 werd de vereniging een stichting en
rede die De Ruiter bij zijn inauguratie uitsprak,
vernoemd naar de oprichter: de K.L. Poll-stich-
Over de noodzaak van lagen, is afzonderlijk in de
ting voor onderwijs, kunst en wetenschap. De
bibliotheek opgenomen (signatuur 03-693).
het boek is er slechts een enkele keer, haast terloops verwezen naar deze vormen van
stichting organiseert projecten op het brede terrein van onderwijs, kunst en wetenschap,
www.hustinxstichting.nl In 1961 richtte Edmond
zoals boekendiners, gastschrijverschappen aan
Hustinx de gelijknamige stichting op met het
Nederlandse universiteiten, symposia en
doel kunsten en wetenschappen in Maastricht te
lezingen.
bevorderen. De Stichting Edmond Hustinx geeft op verschillende manieren uitvoering aan haar
Boekman 58/59 2004
Boekbespreking
www.kunstenenwetenschappen.nl Op 14
beleid. De vijf prijzen die zij in het leven heeft
december 2001 vond de installatie van de
geroepen, zijn vooral gericht op het bevorderen
nieuwe Faculteit der Kunsten aan de Universiteit
van kunsten en wetenschappen. De drie bijzon-
Leiden plaats. De Universiteit Leiden en de
dere leerstoelen verbonden aan de Universiteit
Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en
Maastricht hebben als doel wetenschappelijk
Dans in Den Haag zijn hiermee een intensieve
onderwijs en onderzoek te ondersteunen. Een
Boekman 58/59 2004
Dossier
Boekman_58_59
256
08-11-2004
14:34
Pagina 256
van de leerstoelen wordt bekleed door Robert
profiel van de leerstoel wordt nog nader uitge-
‘Onderwijs en onderzoek’.
Dansen in de wereld van technologie.
Zwijnenberg als bijzonder hoogleraar kunstge-
werkt, waarbij ook rekening wordt gehouden
In: De architect, jrg. 34, juli/augustus, 16-39
Utrecht: DVTG 3, 673 kb.
schiedenis in relatie tot de ontwikkeling van
met de financiering, realisatie, methodiek en
natuurwetenschap en techniek. Daarnaast subsi-
zichtbaarheid van een dergelijke leerstoel.
Drie artikelen over architectuuronderwijs en
games. Signatuur: E03-798
onderzoek. Dirk van den Heuvel beschrijft de
dieert de stichting projecten op het gebied van kunsten en wetenschappen.
Afstudeerscriptie in opdracht van Design for virtual theatre and
257
Kockelkoren, P. (2003)
gevolgen van wijzigingen in de organisatie van
Waarom wil je de computer of technologie
Techniek: kunst, kermis en theater.
het onderwijs voor de architectuuropleidingen.
betrekken in een kunstvorm die zo dicht bij het
Dikker, P. (2003)
Rotterdam: NAi uitgevers, 111 p.
Olv Klijn besteedt aandacht aan het nieuwe initi-
levende organisme ligt? Wat motiveert het
‘De muren tussen kunst en wetenschap’.
ISBN 90-5662-235-8. Signatuur: 03-281
atief van rijksbouwmeester Jo Coenen om pas
publiek om te kijken naar een dansende robot of
afgestudeerde architecten een tweejarig erva-
dansend animatiepoppetje in vergelijking met
Petran Kockelkoren is bijzonder hoogleraar Kunst
ringsprogramma aan te bieden bij architecten-
het aanschouwen van traditionele dans als
De KNAW organiseerde op 13 februari 2003 een
en Technologie aan de Universiteit Twente. In
bureaus om zodoende de aansluiting tussen
performancekunst? Waarin verschilt de
ontmoeting tussen kunstenaars en wetenschap-
zijn inaugurele rede maakt hij aan de hand van
onderwijs en beroepspraktijk te verbeteren.
perceptie? Janssen had vragen genoeg om het
pers. Rede van Paul Dikker, politicoloog en beel-
talrijke uitvinding van de camera obscura via de
Harm Tilman gaat in op praktijkgerichte onder-
gebied van dans en technologie onder de loep te
dend kunstenaar, over de scheiding tussen kunst
trein naar de IT duidelijk dat de introductie van
zoeksprojecten van Ronald Wall, Duzan Doepel,
nemen. Zij ziet haar scriptie als een eerste stap in
en wetenschap. Ondanks overeenkomsten ziet
nieuwe technieken onze zintuigen uit evenwicht
Marlies Rohmer en bureau Tarra.
het verkennen van de gebieden van fysieke dans
Dikker ook verschillen tussen kunst en weten-
brengt. Kunstenaars verkennen die nieuwe tech-
schap en hij pleit ervoor om de eigenheden van
nieken in hun werk. Ze bereiden de weg voor het
Bijker, W., en B. Peperkamp (2002)
de werkterreinen vooral in hun waarde te laten.
gebruik ervan en dragen hiermee bij aan de
Geëngageerde geesteswetenschappen: perspectieven op
Linden, M. van der (et al.) (samenst. en red.) (2000)
Inspiratie is altijd welkom. Kunst binnen de
culturele herscholing van onze zintuigen. Niet
cultuurveranderingen in een digitaliserend tijdperk.
Danswetenschap in Nederland: deel 1.
universiteiten halen kan geen kwaad, acade-
alleen de zinsbegoochelende technieken uit de
Den Haag: Adviesraad voor het wetenschaps- en technologiebeleid,
Amsterdam: Vereniging voor dansonderzoek, 134 p.
misch denken onderwijzen op een kunstaca-
schilderkunst, zoals bijvoorbeeld het perspectief
422 kb. ISBN 90-77005-09-9. Signatuur: E03-370
ISBN 90-76825-01-7. Signatuur: 00-415
demie evenmin. Daarin zit een tussengebied en
uit de Renaissance, maar ook instrumenten als
Dikker ziet in deze bijeenkomst een voorbeeld
de camera obscura, de telescoop of de computer
Rapportage over de kritische reflectie van
Linden, M. van der (et al.) (red.) (2002)
hiervan.
doen permanent een beroep op ons vermogen
diverse geesteswetenschappen op cultuurveran-
Danswetenschap in Nederland: deel 2.
onze waarneming aan te passen. Hoe is het in de
deringen door de ontwikkeling van de informa-
Amsterdam: Vereniging voor dansonderzoek, 138 p.
Leerstoel (2003)
huidige technologische cultuur met onze
tiemaatschappij. Met het verzamelbegrip
ISBN 90-76825-02-5. Signatuur: 03-354
Leerstoel jazz en improvisatiemuziek: verslag Jazztafel 17
zintuigen gesteld? En wat betekent dit voor de
geesteswetenschappen worden alle taal- en
februari 2003.
autonomie van de kunst? (SL)
cultuurdisciplines aangeduid: van archeologie
In Nederland wordt slechts op bescheiden schaal
In: BBK krant, nr. 257, 15 mei, 1, 6
en digitalisering binnen deze fysieke dansvorm.
tot theologie, van literatuurstudies tot wijsbe-
onderzoek gedaan op het terrein van danswe-
Sonck, K. (2003)
geerte, van theaterwetenschap tot taalkunde.
tenschap. De reeks ‘Danswetenschap in
Verslag van een gesprek over de vestiging van
‘Luchtgitaar met geluid’.
Het accent in deze verkenning ligt op de thema’s
Nederland’ wil een podium bieden aan dansgere-
een leerstoel jazz en improvisatiemuziek die een
In: Universiteit Gent, jrg. 18, nr. 2/157, november, 26-28.
ethiek, taal, kunst, zingeving en kennis met
lateerd onderzoek vanuit verschillende invals-
stevige stimulans kan betekenen voor het inhou-
Signatuur: M03-380
betrekking tot aan ICT gerelateerde cultuurve-
hoeken en disciplines, uitgevoerd met
randeringsprocessen. Aanbevelingen zijn gericht
Nederlands geld en/of door Nederlanders
Amsterdam: Nederlandse Jazzdienst, 47 kb. Signatuur: E03-414
delijke vertoog over deze muzieksoort en voor de ontwikkeling van een zelfstandige onder-
Door ICT-toepassingen zullen de muziek en de
aan de geesteswetenschappelijke gemeenschap
verricht. Het is de bedoeling dat tweejaarlijks
zoeksagenda. De Jazzdienst streeft er in samen-
manier van componeren structureel gaan veran-
en het bedrijfsleven, de non-profitorganisaties
verslag word gedaan van de stand van zaken. De
werking met het Nederlands Jazz Archief naar
deren. Het lichaam wordt instrument. Beweging
en de overheden in Nederland.
twee delen die tot nu toe zijn verschenen
een leerstoel ‘jazz en geïmproviseerde muziek’
en expressie, gestuurd door sensoren, worden
te vestigen aan de Faculteit Muziekweten-
onderdeel van de compositie. Dj’s, multimedia-
schappen van de Universiteit van Amsterdam.
kunstenaars of bijvoorbeeld straatmuzikanten
vattingen van recent onderzoek (proefschriften
Een concrete taak voor de bijzondere hoogleraar
kunnen een geheel nieuwe dimensie aan hun
in wording en doctoraalscripties). Aandacht is er
is om in samenwerking met een van de conser-
werk toevoegen.
onder andere voor de motieven van dansers, de
bevatten beschouwende artikelen over theoretische en praktische aspecten van dans en samen-
Janssen, M. (2002)
vatoria een curriculum en werkwijze te ontwikkelen waarin de muziekpraktijk en -theorie nauw
beleving en belasting bij jeugdige dansers, dans als onderdeel van CKV en de Master dansweten-
Tilman, H. (et al.) (2003)
met elkaar worden verbonden. Het inhoudelijke
Boekman 58/59 2004
Dossier
schap aan de Universiteit Utrecht. Een lopende
Boekman 58/59 2004
Dossier
Boekman_58_59
08-11-2004
14:34
Pagina 258
internationale bibliografie en een rubriek over
de openbare ruimte. Bijdragen o.a. van Wim
studies in de kunsten in Groot-Brittannië en
Met het oog op de spiegel van de digitale kunst: van een 16e-
gespecialiseerde websites vormen het slot. (JvdL)
Beeren, Wim Driehuis, Hein van Haaren, Joop
onderzoekt daarbij de manier waarop door de
17e-eeuwse visuele naar een huidige virtuele cultuur.
Linthorst, Carel Weeber en Lily van Ginneken.
jaren het kunstonderwijs bijna geheel in het
Doctoraalscriptie Erasmus Universiteit Rotterdam, 75 p.
(JvdL)
universitaire kader is beland.
Signatuur: 03-794
Metropolis M, jrg. 23, nr. 4, augustus/september, 13-36.
Connah, R. (2001)
Korevaart, K., en S. Moors (eindred.) (2001)
Lodeweges onderzoekt de rol van de techniek
Signatuur: 02-827
How architecture got its hump.
Het samengaan van kunsten en wetenschappen: toespraken ter
binnen de waarneming en de kunst. Aanleiding
Cambridge MA: Massachusetts Institute of Technology, XVIII, 209 p.
gelegenheid van de ondertekening van de intentieverklaring
tot dit onderzoek was het ruimtelijke effect van
ISBN 0-262-53188-7. Signatuur: 02-141
betreffende het samengaan van de Hogeschool van Beeldende
de zogenaamde nieuwe mediale kunst, die wel
Kunsten, Muziek en Dans en de Universiteit Leiden, op 15 mei 2001
eens beschouwd wordt als de extensie van het
Ruyters, D. (et al.) (2002) 258
‘2e + 3e fase’.
259
Themanummer over het verband tussen de Documenta en het postacademisch kunstonderwijs. De Documenta, de vijfjaarlijkse kunstmani-
Connah, schrijver en filmer, onderzoekt de
te Den Haag.
zeventiende-eeuwse perspectivische schilderij.
festatie in Kassel, zou oproepen tot een nieuwe
manier waarop hedendaagse architectuur
Den Haag (etc.): Universiteit Leiden (etc.), 42 p.
Ondanks deze associatie betekent ons contact
status voor de kunst, die van kennis en kennis-
verweven is met andere disciplines, zoals film,
Signatuur: 02-162
met digitale kunst een radicale breuk met alle
overdracht. En dat is ook de ambitie van de post-
tekenkunst, filosofie of taal. Zijn dit slechts
academische opleidingen. Zij willen kunstenaars
populaire middelen voor een architectonische
Volgens de sprekers op de bijeenkomst is het
virtuele kunst mogelijk te beschouwen is als
opleiden tot wetenschappers met een academi-
hallucinatie, excuses voor teruggrijpen naar de
kunstonderwijs ooit ten onrechte ondergebracht
onderdeel van een algehele wijziging van het
sche graad. Voor- en tegenstanders van de zoge-
geschiedenis, of dragen zij werkelijk bij tot het
in het hoger beroepsonderwijs. ‘Kunst en weten-
wereldbeeld zoals deze ook plaatsvond in de
naamde BaMa-structuur komen aan het woord.
verbreden van de visie binnen de architectuur?
schap zijn daardoor van elkaar vervreemd
zestiende en zeventiende eeuw. En maakt deze
Connah is overtuigd van dit laatste en toont niet
geraakt, terwijl ze elkaar juist vergaand zouden
kunstvorm deel uit van een even ingrijpende
Beeren, W. (et al.) (red.) (2001)
alleen aan hoe deze disciplines hebben bijge-
kunnen inspireren. Studenten, docenten en
verandering van onze zienswijze als het perspec-
Kunst en de openbare ruimte.
dragen tot nieuwe ontwikkelingen in de theorie
onderzoekers moeten de kans krijgen om op het
tief en de uitvinding van de telescoop?
Amsterdam: Vossiuspers UvA, 139 p.
en praktijk van de architectuur, maar benadrukt
snijvlak van kunst en wetenschap – die allebei
ISBN 90-5629-160-2. Signatuur: 02-017
ook hun belang als vingerwijzingen naar nieuwe
een fundamenteel beroep doen op kennis, intel-
Sijmons, R. (2000)
ruimtelijke mogelijkheden. Soms vindt dit naad-
lectuele processen en creativiteit – hun talenten
‘Toptechnologie kan niet zonder kunst’.
Op uitnodiging van de Universiteit van
loos plaats, en soms met hobbels. Hierbij
te ontplooien.’ Aldus Frans de Ruiter en Loek
In: Knipselkrant Raad voor Cultuur, jrg. 5, nr. 13, 29 maart, 97.
Amsterdam (UvA) schrijven verschillende
verwijst hij naar het verhaal van Rudyard Kipling
Vredevoogd. Deze bijeenkomst vormt een begin
Oorspronkelijk verschenen in Vrij Nederland, 26-2-2000.
auteurs, onder wie architecten, kunstenaars,
uit de Just so stories, waarin de luie, nog bultloze
tot verwezenlijking van dit streven.
opdrachtgevers en kunstmanagers, over hun
kameel gemaand wordt aan het werk te gaan in
ervaringen met ‘kunst in de openbare ruimte’.
die nog maar net gemaakte wereld (‘the world
Berger, K. (2000)
Met een symposium en deze bundel wil de
so new-and-all’). Al deze disciplines hebben hun
A theory of art.
manager en hoogleraar bedrijfskunde, over
universiteit een discussie op academisch niveau
verantwoordelijkheden genomen en hun
New York [etc.]: Oxford University Press, XIV, 287 p.
kunst en wetenschap. De Wilt pleit voor eigen-
entameren over kunst in de openbare ruimte. De
stempel gedrukt op de architectuur en vice
ISBN 0-19-512860-5. Signatuur: 00-035
wijs denken. ‘Waarom geen permanente regen-
artikelen behandelen diverse thema’s, zoals
versa. (SL)
vormen van realiteit. De auteur vraagt zich af of
Interview met Henk de Wilt, directeur van de Technische Universiteit Eindhoven, oud-top-
boog boven Eindhoven, aaibaar plastic of grotere Dit boek onderzoekt vooral het bestaansrecht
kunst in de openbare ruimte en particulier initia-
klassen dankzij de nieuwe media?’
Evans, S., en M. Le Grice (2001)
van kunst en niet zozeer de aard van kunst zelf.
liteit van kunst in de stad. De voorzitter van het
‘State of the art: research in the practical arts: doctorates: autono-
De combinatie van esthetisch, poëtisch en
Urice, J.K. (red.) (2000)
College van Bestuur van de UvA gaat in op de
mous methodologies’.
verklarend onderzoek naar functie, vorm en
‘Higher education and the arts’.
motieven van de universiteit om zich met
In: European Journal of Arts Education, jrg. 3, nr. 2/3, 106-113.
inhoud van kunstwerken staat zodoende recht-
In: The Journal of Arts Management, Law and Society, jrg. 30, nr.
streeks in verbinding met betekenis en interpre-
2, zomer, 83-168.
tief, de overheid als opdrachtgever en de actua-
opdrachten voor kunst in de openbare ruimte bezig te houden. Tot voor kort waren de meeste
Met de praktijk van kunst en vormgeving als
tatie van de betreffende werken. Berger put zijn
onderdelen van de UvA ondergebracht in
basis kan men besluiten door te studeren tot
ervaringen uit een rijk gevarieerd scala aan
Dit themanummer over kunst en het hoger
bestaande gebouwen die eerder voor andere
men bijvoorbeeld een PhD-graad behaalt. De
kunstvormen, maar de nadruk ligt uiteindelijk
onderwijs behandelt onder meer de relatie
doeleinden waren gebouwd. Tegenwoordig zijn
meningen over de juiste voorwaarden om een
toch op geschiedenis en filosofie van de muziek.
tussen beroepskunstenaar en universiteit en de
en worden nieuwe, passende onderkomens gere-
dergelijke theoretische onderzoeksstudie te
aliseerd en kan worden nagedacht over hoe de
laten welslagen zijn verdeeld. Dit artikel geeft de
universiteit verbeteringen kan aanbrengen aan
context van de historische ontwikkelingen naar
Boekman 58/59 2004
Dossier
cruciale rol van stages, door de universiteit Lodeweges, N. (2000)
gesponsord, bij toelating tot de muziekindustrie. Ook het opleiden zelf, hetzij tot kunstenaar,
Boekman 58/59 2004
Dossier
Boekman_58_59
08-11-2004
14:34
Pagina 260
hetzij tot manager van de kunsten, komt aan
vruchtbaar is de dialoog tussen beide voort te
Scruton, R. (1997)
Mulder, E. en H. Estern (red.) (1996)
bod.
zetten. Lectoren waren onder andere H.W. van
The aesthetics of music.
De schone waarheid en de steen der dwazen: transartistieke
Os, J. Dibbets, H. Keller, G. Krol en H. Mulisch.
Oxford: Clarendon, XXII, 530 p.
studies.
ISBN 0-19-816638-9. Signatuur: 97-836
Baarn: Ambo, 270 p.
Gsöllpointner, K., en U. Hentschläger (1999) 260
Paramour: Kunst im Kontext neuer Technologien.
Gerritsen, W.P. (red.) (1997)
Wien: Triton verlag, 208 p.
Koninklijk instituut (1808-1851) en de bevordering van weten-
Scruton geeft een uitleg en kritische analyse van
ISBN 3-85486-030-7. Signatuur: 00-118
schap en kunst.
verschillende filosofische en musicologische
Overeenkomstig de uitgangspunten van de
Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Akademie van
theorieën. Zo licht hij bijvoorbeeld het morele
Vakgroep algemene kunstwetenschappen, die
Analyse van relevante theoretische beginselen,
Wetenschappen, 156 p.
belang van muziek toe, de plaats die muziek
gefundeerd zijn in het zoeken naar interdiscipli-
die uiteindelijk leiden tot een model voor nieuwe
ISBN 90-6984-171-1. Signatuur: 97-832
inneemt binnen onze cultuur, of de noodzaak
naire en transartistieke verbindingen tussen de
van smaak en onderscheidingsvermogen voor
kunsten, hebben 22 auteurs zich gericht op een
zowel uitvoerend kunstenaar als publiek.
breed scala van grensoverschrijdende kunstbe-
mediakunst. Zo is elektronische ‘vernetwerking’ een actueel fenomeen binnen de mediakunst.
Monografie over de geschiedenis van de weten-
ISBN 90-263-1441-8. Signatuur: 96-433
schapsbeoefening in Nederland en de relatie
naderingen. Rode draad in de bijdragen is de
Gielen, P. (et al.) (1998)
tussen wetenschap en de kunsten. Twee arti-
Venema, P. (1997)
gelaagdheid van betekenis van het artistieke
‘Kunst/wetenschap’.
kelen behandelen de rol van de Vierde Klasse in
‘De kunstgeschiedenis in crisis?!: een beschouwing over kunst-
object. Aan de orde zijn onder andere kathe-
In: Etcetera, jrg. 16, nr. 64, juni, 3-25
het regeringsbeleid op het gebied van de beel-
geschiedenis als wetenschap en haar maatschappelijke relevantie’.
dralen, geheime tuinen en het aurabegrip, maar
dende kunsten. De auteurs geven een overzicht
In: Decorum, jrg. 15, nr. 3, augustus, 12-17
ook overkoepelende categorieën als narrativiteit,
Themagedeelte over de relatie tussen kunst en
van de verhouding tussen Nederlandse politieke
wetenschap met bijdragen uit verschillende
machthebbers en de beeldende kunsten gedu-
Aan de kunstgeschiedenis ligt niet één geldende
er een beeld, dat wellicht inzicht kan geven in de
disciplines. Volgens Diederick Aerts, fysicus en
rende de periode 1808-1851.
theorie ten grondslag, vaak worden theorieën
beoefening van kunstwetenschap.
cinematografie en intertekstualiteit. Zo ontstaat
uit andere disciplines geleend: de systeemthe-
directeur van het centrum Leo Apostel aan de VUB, speelt esthetica een grote rol in de weten-
Schnabel, J.P. (et al.) (1997)
orie, de psychoanalyse of de semiotiek. De maat-
Hermans, B. en J. de Heij (1995)
schap. Bioloog Jens Verwaerde stelt dat kunst en
‘Balie-Boekmancolleges’.
schappelijke relevantie van kunst is groot, dus
Het primaat van de kunst en de consequenties daarvan voor
wetenschap dichter bij elkaar staan dan
In: Boekmancahier, jrg. 9, nr. 31, maart, 38-58
ook de kunstgeschiedenis is relevant, ook al
wetenschap en filosofie Tussen een ontologische esthetica en
voelen kunsthistorici zich daar vaak onzeker over.
een esthetische ontologie.
waarop kunst en wetenschap het menselijk
Drie lectoren werkten hun colleges uit tot essays
Musea worden steeds meer kunsttempels met
Maastricht: (s.n.), 124 p.
lichaam verbeelden.
over de uitgangspunten van het Nederlandse
een gewijde sfeer: kunst dient met respect beje-
Signatuur: 97-384
kunst- en cultuurbeleid. Om te beginnen pleit
gend te worden.
vermoed. Maaike Bleeker bekijkt de manier
Benoît Hermans beschouwt in drie essays de
Wetenschap (1998)
Schnabel voor waarden als plezier, status,
Wetenschap & kunst: verslag van een dialoog.
bewondering en trots. Volgens J. van Benthem
Griensven, A. van en B. Koopman (1996)
manier waarop kunst, kunstenaar, wetenschap
Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Akademie van
zijn de criteria waarmee wetenschappelijke
‘Museumdirecteur Van Os wilde volle klavier bespelen’.
en maatschappij zich tot elkaar verhouden. In
Wetenschappen, 85 p.
kwaliteit wordt beoordeeld ook bruikbaar voor
In: Knipselkrant Raad voor Cultuur, jrg. 1, nr. 51/52, 18 december,
het eerste essay, ‘De kunstenaar als fysicus’,
Signatuur: 03-817
kunst. H.M. van den Brink stelt dat de overheid
358. Oorspronkelijk verschenen in Het Financieele Dagblad, 23 en
betoogt hij dat kennis een fundamenteel onder-
onvoldoende verantwoordelijkheid neemt. Tot
25-11-1996.
deel van kunst is. ‘Het verhaal van de dolle
Bewerkingen van voordrachten gehouden
besluit volgt een verslag van het slotdebat,
mens’, een overdruk uit het Museumjournaal, jrg.
tijdens het symposium Wetenschap & kunst, ter
volgend op de Balie-Boekmancolleges, waarin
Nu Henk van Os de voornaamste doelen die hij
4, nr. 5, is een filosofische beschouwing over de
gelegenheid van het 190-jarig bestaan van de
politici reageerden op de inzichten van de
zich als directeur van het Amsterdamse
beleving van kunst. In ‘Het primaat van de kunst
Koninklijke Nederlandse Akademie van
wetenschappers.
Rijksmuseum stelde, heeft verwezenlijkt, verruilt
en de consequenties daarvan voor wetenschap
Wetenschappen op 15 mei 1998. Om de banden
hij het museum voor de universiteit, waar hij
en filosofie’ zoekt Hermans in een dialoog tussen
tussen wetenschap en kunst weer aan te halen
hoogleraar kunst en samenleving wordt.
x en y naar een manier om met kunst en kunste-
ging een aantal kunstenaars en wetenschappers
naars om te gaan. John de Heij geeft achterin (en
in op de relatie tussen beide. De lezingen maken
op z’n kop) zijn mening over dit laatste essay.
duidelijk dat het niet eenvoudig is om onder woorden te brengen wat gemeenschappelijk of juist wezenlijk verschillend is in wetenschap en kunst. Wel toont het symposium aan dat het
Boekman 58/59 2004
Boekman 58/59 2004
261
Boekman_58_59
08-11-2004
14:34
Pagina 262
Visitatiecommissie (1994)
vanuit hetzelfde streven van de mens vat te
‘Visitatiecommissie tevreden over opleidingen kunstweten-
krijgen op zijn omgeving, ‘wat ons vandaag nog
schappen: huidige onderwijsfinanciering bedreigt kwaliteit oplei-
aan wereldbeeld rest, lijkt alsmaar meer op een
dingen’. In: Staatscourant, 24-11-1994. Signatuur: M95-037
puzzel van opzichzelfstaande fragmenten, die geen hechte structuur of samenhang meer
262
Met ingang van december 2004 reikt een onafhankelijke jury de
Boekman Essayprijs uit.
Aandacht voor de conclusies van het rapport van
vertonen en de meest rare, vluchtige en soms
de visitatiecommissie kunstwetenschappen, die
paradoxale verbindingen aangaan’, volgens
Dit gebeurt in twee categorieën:
in opdracht van de Vlaamse Inter-Universitaire
Debbaut. Ook Cooke ziet weinig samenhang
studenten (1.500 Euro) en overigen (2.500 Euro).
Raad en de Vereniging van Samenwerkende
tussen kunst en wetenschap. Hij stelt dat de
Nederlandse Universiteiten de opleidingen
kunsten al te gemakkelijk ideeën uit de weten-
Kunstwetenschappen aan vier Nederlandse
schap overnemen, en er weinig de andere kant
Wilt u in aanmerking komen voor deze prijs dan kunt u een essay
universiteiten en één Vlaamse heeft beoordeeld.
opgaat. (MN)
(2.000 - 3.000 woorden) toesturen naar de redactie van Boekman. De enige voorwaarde voor deelname is dat het onderwerp op het werk-
Cooke, R.M. en J. Debbaut (1994)
Tisdall, C. (et al.) (eds.) (1990)
terrein van de Boekmanstichting ligt: kunst, cultuur en beleid.
Kunst en wetenschap: twee lezingen gehouden tijdens de
Art meets science and spirituality in a changing economy.
Daarnaast is de redactie vooral geïnteresseerd in prikkelende stukken
plenaire vergadering van de Raad voor de Kunst d.d. 22 november
’s-Gravenhage [etc.]: SDU; Stichting Art of Peace, 423 p.
over de volgende thema’s.
1994. Den Haag: Raad voor de Kunst, 16 p. Signatuur: 95-214
Signatuur: 90-471
In 1994 werd het nieuwe ministerie van
De interviews in dit boek zijn een weergave van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen gevormd,
gefilmde gesprekken met de panelleden van een
nadat het beleidsterrein cultuur jarenlang was
bijeenkomst in het Stedelijk Museum te
ondergebracht bij het ministerie van Welzijn,
Amsterdam van 10 tot en met 14 september
Volksgezondheid en Cultuur. De nieuwe staats-
1990. Het centrale thema was ‘Arts meet science
secretaris, Aad Nuis, kreeg zowel cultuur als
and spirituality in a changing economy’. Onder
wetenschap in zijn portefeuille. Ter gelegenheid
deze noemer organiseert L. Wijers, voormalig
hiervan was het openbare gedeelte van de
beeldend kunstenaar, sinds 1980 conferenties
plenaire vergadering van de Raad voor de Kunst
waar vertegenwoordigers van de drie zuilen
geheel gewijd aan het thema ‘kunst en weten-
kunst, wetenschap en geestelijke traditie van
schap’. Centraal stond de vraag of en in hoeverre
gedachten wisselen. De panelleden deden een
kunst en wetenschap worden gekenmerkt door
oproep om de huidige concurrentiemaatschappij
gemeenschappelijke aspecten en dilemma’s. J.
te veranderen in een meer meelevende maat-
Debbaut, directeur van het Van Abbemuseum te
schappij. Daarnaast bevat het boek een overzicht
Eindhoven, en R. Cooke, jazzmusicus en hoogle-
van een tentoonstelling in Museum Fodor te
raar toepassingen besliskunde aan de TU-Delft,
Amsterdam over hetzelfde thema. Acht
traden als gastsprekers op. Debbaut typeert het
Amsterdamse kunstenaars nodigden acht
debat over kunst en wetenschap als ‘een veld vol
buitenlandse collega’s uit om samen te werken
bommen en granaten’. Waren kunst, religie en
op dit thema.
wetenschap waarschijnlijk ooit één, ontstaan
Boekman 60, Film en Video (deadline 15 april 2004) Welke rol heeft de regisseur nu producenten het steeds meer voor het zeggen krijgen? Heeft het Nederlandse filmbeleid alleen maar oog voor de commerciële film? Hoe is de beroepspositie van Nederlandse filmregisseurs?
De redactie wil daarnaast graag inzendingen op de volgende thema’s, Boekman 61, De toekomst van het museum (deadline 15 juni 2004) Boekman 62, Kunst, geld en politiek (deadline 1 oktober 2004) Op 1 oktober 2004 sluit de inzendtermijn voor de Boekman Essayprijs 2004. Alle genomineerde inzendingen worden gepubliceerd in de Boekman, het tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid in Nederland. Deelnameformulieren zijn aan te vragen bij het secretariaat van de Boekmanstichting, tel. 020-624 37 36. De meest relevante en actuele
VACATURE Het curatorium van de bijzondere leerstoel kunstsociologie aan de Universiteit van Amsterdam vanwege de Boekmanstichting zoekt kandidaten (m/v) voor de hoogleraarspost (0.2 fte). Belangstellenden dienen ruim te hebben gepubliceerd op het terrein van de kunstsociologie en gepromoveerd te zijn. Publicatielijst en cv gaarne vóór 19 april 2004 sturen naar de secretaris van de leerstoel, Cas Smithuijsen, p/a Boekmanstichting, Herengracht 415 1017 Amsterdam. Boekman 58/59 2004
informatie is terug te vinden op www.boekman.nl.
263
