Dossier De Standaard: Hoe scoren onze woonzorgcentra? De Standaard publiceert vandaag en de komende dagen een dossier over de kwaliteit van de Vlaamse woonzorgcentra. Ook de rapporten van onze woonzorgcentra staan op de website van de krant. Het eerste deel van het dossier gaat over medicatiegebruik. We zetten de cijfers van onze woonzorgcentra even naast elkaar. De Standaard publiceert een dossier over de kwaliteit van de Vlaamse woonzorgcentra. Die zijn sinds vorig jaar verplicht om kwaliteit te meten. De krant baseert zich op de eerste resultaten van die metingen en publiceert de rapporten van het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid over de verschillende woonzorgcentra. Dus ook over de woonzorgcentra van Zorgbedrijf Antwerpen. De rapporten, die Zorgbedrijf Antwerpen eerder al ontving van de Vlaamse overheid, laten een wisselend beeld zien van onze woonzorgcentra. Globaal genomen zien we dat we het voor sommige dingen goed doen, terwijl er voor andere nog werk aan de winkel is. Op de volgende bladzijden vindt u een overzicht van de verschillende kwaliteitsindicatoren voor de 17 woonzorgcentra van Zorgbedrijf Antwerpen.
De Standaard focust in het eerste deel van het dossier op het geneesmiddelengebruik van de bewoners. Liefst 44 procent van de bewoners in de Vlaamse woonzorgcentra neemt tien of meer verschillende soorten geneesmiddelen. Een even grote groep krijgt tussen de vijf en de negen medicijnen. In onze woonzorgcentra ziet dat er in de gepubliceerde rapporten als volgt uit voor bewoners die 10 of meer medicijnen nemen:
De groene balk aan de linkerkant geeft aan waar 6 op de 10 Vlaamse woonzorgcentra scoren. In het groen zie je onze woonzorgcentra van regio Centrum, in het blauw regio Noord en in het oranje regio Zuid. 9 van onze 17 woonzorgcentra scoren in hetzelfde gebied als 6 op de 10 woonzorgcentra. In 1 van onze woonzorgcentra krijgen procentueel minder bewoners 10 of meer medicijnen, in 7 van onze woonzorgcentra is dat het geval voor procentueel meer bewoners. Uiteraard zijn kwaliteitsmetingen altijd een momentopname. Bovendien gaat het om een eerste meting, die niet overal op dezelfde manier is gebeurd. Pas in 2013 zijn de woonzorgcentra in Vlaanderen begonnen met het registreren en verzamelen van de gevraagde data voor de Vlaamse overheid. Het is die eerste meting die nu terug te vinden is in de rapporten. Op basis daarvan hebben we ook geleerd dat sommige begrippen en indicatoren nog moeten worden bijgestuurd. Zo worden bijvoorbeeld
sommige verzorgingsproducten nu meegeteld als medicijngebruik, wat toch een ander beeld geeft. Er is ook geen rekening gehouden met de graad van zorgbehoevendheid van de bewoners in het woonzorgcentrum. Als we de cijfers voor het geneesmiddelengebruik bij Zorgbedrijf Antwerpen in 2014 bekijken, zien we al een ander resultaat. Op basis van de eerste kwaliteitsmeting hebben we de gegevensverzameling bijgestuurd: zo worden verzorgingsproducten nu niet meer geteld als medicijnen. Daardoor zien we dat het aantal bewoners dat 10 of meer medicijnen per dag krijgt, aanzienlijk is gedaald. Dat is een belangrijke nuancering, maar Zorgbedrijf Antwerpen wil vooral de cijfers van de kwaliteitsmetingen aangrijpen om te werken aan een nog betere zorg voor onze bewoners. De kwaliteitscijfers zijn immers instrumenten waarmee we de zorg dagelijks kunnen verbeteren. Zo herzien we vanaf dit najaar voor bewoners met 10 of meer geneesmiddelen om de zes maanden het medicijnenplan. En zo ontvangt de apotheek die de geneesmiddelen levert, nu automatisch een melding wanneer een patiënt medicijnen neemt die elkaar kunnen tegenwerken. Op die manier leiden de kwaliteitsmetingen dagelijks tot een daadwerkelijke verbetering voor onze bewoners. Een aantal woonzorgcentra vat zijn slechte cijfers uit de kwaliteitsmetingen op als een wake-upcall, schrijft De Standaard, al zijn niet alle woonzorgcentra bereid ermee aan de slag te gaan. Vlaams minister van Welzijn, Jo Vandeurzen, wijst er in de krant op dat de Vlaamse overheid de resultaten van de zorg in de praktijk meer aandacht wil geven, en niet alleen kijken naar de ruimte per aantal bewoners bij een inspectie. Volgens de minister is het nu nog te vroeg om gevolgen te koppelen aan de scores van een woonzorgcentrum, omdat het om de eerste metingen gaat. “Op dit moment telt voor ons de transparantie van de kwaliteit”, legt hij uit in de krant. “Familieleden van ouderen bijvoorbeeld moeten kunnen weten hoe goed woonzorgcentra het doen.” Bij Zorgbedrijf Antwerpen zijn we al een jaar voor de verplichting door de overheid gestart met metingen. Wij meten de kwaliteit in onze woonzorgcentra aan de hand van de Vlaamse indicatoren. Het gaat onder meer om: doorligwonden (decubitus), valincidenten, geneesmiddelengebruik, percentage bewoners dat overlijdt in het woonzorgcentrum, plan rond de zorg van het levenseinde en het percentage medewerkers dat het woonzorgcentrum verlaat. Tegen de zomervakantie wil Zorgbedrijf Antwerpen over al deze indicatoren elke afdeling van onze 17 woonzorgcentra elke maand een rapport bezorgen. Nu is dat al het geval voor doorligwonden en binnenkort start ook de maandelijkse rapportage over het gewicht van de bewoners en het geneesmiddelengebruik. De Vlaamse kwaliteitsindicatoren kunnen zeker nog worden verbeterd, maar ze zijn wel een signaal over kwaliteit. Bovendien laten de rapporten van het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid ons nu ook toe om niet enkel de vergelijking te
maken tussen onze woonzorgcentra, maar ook met andere woonzorgcentra in Vlaanderen. In de rapporten worden de kwaliteitsindicatoren van een woonzorgcentrum immers altijd vergeleken met andere met een gelijkaardige capaciteit, in een gelijkaardige stedelijke omgeving, met dezelfde beheersvorm… In het dossier dat De Standaard op meerdere dagen publiceert, gaat de krant nog voort in op andere kwaliteitsindicatoren. We geven hierna alvast een overzicht van de indicatoren voor onze woonzorgcentra. Decubitus of doorligwonden Doorligwonden kunnen een belangrijke indicator zijn voor de kwaliteit van de zorg. Zorgbedrijf Antwerpen volgt daarom sinds november alle dossiers extra nauw op. We gaan na of ze goed ingevuld zijn, of alle betrokken collega’s op de hoogte zijn zodat bewoners met doorligwonden maar ook risicopatiënten extra worden opgevolgd. We willen immers in de eerste plaats doorligwonden voorkomen.
De groene balk aan de linkerkant geeft aan waar 6 op de 10 Vlaamse woonzorgcentra scoren. In het groen zie je onze woonzorgcentra van regio Centrum, in het blauw regio Noord en in het oranje regio Zuid. 13 van onze 17 woonzorgcentra scoren in hetzelfde gebied als 6 op de 10 woonzorgcentra. In geen van onze woonzorgcentra zijn er procentueel meer bewoners met doorligwonden, in 4 van onze woonzorgcentra zijn er procentueel minder bewoners met doorligwonden.
Plan voor de zorg rond het levenseinde Een plan rond het levenseinde moet bespreekbaar zijn. Over het bestaan van zo’n plan voor elke bewoner lopen de metingen echter nog sterker uit elkaar dan voor bijvoorbeeld geneesmiddelengebruik, omdat het niet duidelijk is wat zo’n plan inhoudt. Zo kiest Zorgbedrijf Antwerpen ervoor om niet alleen een aantal vaste gegevens te noteren (contactpersoon, geloof), maar ook het gesprek met de bewoner aan te gaan.
De groene balk aan de linkerkant geeft aan waar 6 op de 10 Vlaamse woonzorgcentra scoren. In het groen zie je onze woonzorgcentra van regio Centrum, in het blauw regio Noord en in het oranje regio Zuid. 10 van onze 17 woonzorgcentra scoren in hetzelfde gebied als 6 op de 10 woonzorgcentra. In geen van onze woonzorgcentra zijn er procentueel minder bewoners met een plan rond levenseinde, in 7 van onze woonzorgcentra is dat het geval voor procentueel meer bewoners.
Valincidenten De Vlaamse overheid vraagt ook gegevens over valincidenten op. Deze kwaliteitsindicator kan je echter niet los zien van het beleid dat een woonzorgcentrum voert en van de manier waarop men omgaat met fixatie. Dat wordt ook opgenomen in de volgende kwaliteitsrapporten van het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid. Meer gefixeerde bewoners zal immers leiden tot lagere cijfers voor valincidenten, maar Zorgbedrijf Antwerpen kiest bewust voor een fixatie-arm beleid.
De groene balk aan de linkerkant geeft aan waar 6 op de 10 Vlaamse woonzorgcentra scoren. In het groen zie je onze woonzorgcentra van regio Centrum, in het blauw regio Noord en in het oranje regio Zuid. 13 van onze 17 woonzorgcentra scoren in hetzelfde gebied als 6 op de 10 woonzorgcentra. In 1 van onze woonzorgcentra zijn er procentueel minder bewoners gevallen de maand voor de meting, in 3 van onze woonzorgcentra is dat het geval voor procentueel meer bewoners.
Percentage overleden bewoners in het woonzorgcentra Het percentage bewoners dat overlijdt in het woonzorgcentrum, is een indicatie voor de zorg rond het levenseinde die een woonzorgcentrum aanbiedt. Ook in een palliatieve situatie willen we bewoners in de thuis van hun kamer/woonzorgcentrum alle comfort kunnen bieden.
De groene balk aan de linkerkant geeft aan waar 6 op de 10 Vlaamse woonzorgcentra scoren. In het groen zie je onze woonzorgcentra van regio Centrum, in het blauw regio Noord en in het oranje regio Zuid. 9 van onze 17 woonzorgcentra scoren in hetzelfde gebied als 6 op de 10 woonzorgcentra. In 5 van onze woonzorgcentra zijn er procentueel minder bewoners overleden in het woonzorgcentrum, in 3 van onze woonzorgcentra is dat het geval voor procentueel meer bewoners.
Percentage medewerkers dat het woonzorgcentrum verlaat Personeelsverloop kan een indicator zijn over hoe het er in een woonzorgcentrum aan toe gaat. Toch moeten we ook die cijfers nuanceren. Wie bij ons van het ene woonzorgcentrum overstapt naar het andere telt bijvoorbeeld mee in deze cijfers, terwijl die medewerkers wel bij Zorgbedrijf Antwerpen blijven werken.
De groene balk aan de linkerkant geeft aan waar 6 op de 10 Vlaamse woonzorgcentra scoren. In het groen zie je onze woonzorgcentra van regio Centrum, in het blauw regio Noord en in het oranje regio Zuid. 14 van onze 17 woonzorgcentra scoren in hetzelfde gebied als 6 op de 10 woonzorgcentra. In 2 van onze woonzorgcentra zijn er procentueel minder medewerkers vertrokken, in 1 van onze woonzorgcentra is dat het geval voor procentueel meer medewerkers.
Het volledige dossier van De Standaard: www.standaard.be/rusthuizen
