CV
Tjabele Heier Dordrecht - 6 september 1955
uit Elizabeth Johanna de Lange en Albert Johannes Heier.
Woont in Enschede. 06 10369572
[email protected] Vader van Wout A. J. [1987] Tjakko H. [1990] en Janne H. A. C. [1994].
scholing
1961 tm 1967 Utrecht - Jan Willem Gunning school [mw H. Lekkerkerker] 1967 tm 1970 Utrecht - Gemeentelijk Atheneum 1970 tm 1973 Utrecht - Domplein Mavo [hr G. J. Van Kamp] diploma MAVO 4 1973 tm 1974 Zeist - Herman Jordan Lyceum [hr dr Polak] 1975 tm 1976 Zeist - Vrije School Zeist diploma HAVO 1976 tm 1979 Den Bosch - Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving [Jan Coppens / Chris Brand / Kurt Löb] 1980 tm 1983 Enschede - Academie voor Kunst en Industrie (AKI) [Rutger ten Broeke / Onno Meeter] diploma grafische vormgeving - specialisatie fotografie 1988 tm 1989 Enschede / Deventer - Lerarenopleiding Hoger Beroepsonderwijs diploma pedagogisch didactische voorbereiding
werkervaring
1975
Amersfoort - Kon. Ned. Heidemij leerling bosbouw
1985 tm heden
Almelo - Educatief Streekcentrum Twente (Hengelo Ov.) > fusie Almelo - Twents MBO College (Hengelo Ov.) > fusie Almelo - ROC Oost Nederland (Hengelo Ov.) > fusie Enschede - Roc van Twente (Hengelo Ov.) docent fotografie / captain av-fotograaf
1987 tm 2008
Enschede - AKI/Artez - deeltijd docent fotografie
I
exposities
1982 19 mei t/m 5 juni Buitenbeeld ’82 Groeps-expositie van drie Enschedese kunstenaars, die gedurende 7 weken afwisselden werk presenteerden aan lantaarnpalen. Foto, als zeefdruk gepresenteerd op formaat 82 x 115 centimeter. 1982 14 augustus t/m 5 september Allersmaborg Ezinge Groeps-expostitie van vier fotografen in het Koetshuis van de Allersmaborg te Ezinge. 19 Zw-foto’s op bariet. 1983 28 januari t/m 25 februari Foto Art Groepsexpositie in Galerie Karin Steins, Frankfurt an Main. 5 Zw-foto’s op bariet. 1983 28 februari t/m 4 maart Eindexamen AKI Solo expositie van eindexamenwerk Aki Roessinghsbleekweg Enschede. 30 Zw-foto’s op bariet. 1983 1 t/m 30 mei 3 Muzen in mei bij Michon Solo expositie in boekhandel Michon te Enschede. 15 Zw-foto’s op bariet. 1983 6 oktober t/m 11 november 100-ste expositie Centraal Beheer Kunstpromotie Groepsexpositie Centraal Beheer te Apeldoorn, tevens onderdeel van de Talensprijs. Opening door Rudi Fuchs. Zw-foto’s op bariet. 1984 1 t/m 14 september Foto Biënnale Enschede Groepsexpositie van Nederlandse en Amerikaanse fotografen in 20 expositieruimten. Opening door burgemeester H. Wieringa. Zw-foto’s op bariet ‘Aki-fotografen’ / zw-foto op bariet ‘Mirjam Rothuizen’. 1987 23 mei t/m 28 juni Oud Aki Groepsexpositie van oud-studenten Aki in Rijksmuseum Twenthe te Enschede. 18 Zw-foto’s op bariet; ‘Fragmenten Uit Een Fotografische Herinnering – mei 1987’ 1987 5 t/m 27 juni 1987 In de Beperking Groepsexpositie van Enschedese kunstenaars in De Bank te Enschede Zw-foto op bariet 30 x 40cm, ‘Oma is alleen verder gegaan’. 1989 5 oktober t/m 2 november Buiten Jongen Duo expositie met Miep Jukkema in Galerie Objektief te Enschede. Zw-foto’s op bariet met tekst, centraal staat zoon Wout in de buitenwereld. 1990 10 februari t/m 11 maart Achter het Beeld Groepsexpositie van 11 Aki-docenten in Rijksmuseum Twenthe te Enschede. Zw-foto’s op bariet van takken met tekst. 1991 15 t/m 31 augustus Dominee met Strooien Hoed Groepsexpositie van 18 fotografen in Galerie Objektief te Enschede. Zw-foto’s gemaakt bij verhaal van Jan Wolkers: ‘Dominee met Strooien Hoed’. 1992 8 t/m 23 februari Uit de wereld van nabij Solo expositie in de Bornse Synagoge. 8 Zw-foto’s op bariet ‘vertellen een verhaal over een dagelijkse leven’.
II
1993 11 september Walstraat - Broadwaystraat Groepsexpositie opening Culturele seizoen Enschede 1993/1994, thema ‘vakantie’. Vitrines Twentse Schouwburg. Zw-foto op bariet met tekst. 1993 7 t/m 31 januari Het Eigen Gezicht Groepsexpositie eerste lustrum Galerie Objektief en het Grafisch Atelier te Enschede. Zw-foto op bariet met tekst. 1994 11 t/m 31juli Walstraat Fotostraat Groepsexpositie van 31 kunstenaars met een opleiding aan de Aki. Zw-foto met tekst ‘Rwanda’ 1994 5 september t/m 1 oktober Wonder van Polaroid 50/60 Workshop polaroidcamera 50 x 60 centimeter. Groepsexpositie 5 fotografen in Galerie Objektief. Kleurenfoto’s van koeienogen, koeienhoorns en een koeienhart. 1994 14 t/m 28 oktober Wakker het vuur niet aan Groepsexpositie in Openbare Bibliotheek te Enschede. Vijf kunstenaars/ fotografen nav poeziëbundel van Turkse schrijver Halil Gür. Initiatief Anti Discriminatie Bureau Twente. Zw-foto op bariet met tekst. 1995 7 mei t/m 30 juni Nooit meer/ Nie wieder. Groepsexpositie van 22 Nederlandse en Duitse kunstenaars in het kader van 50 jaar bevrijding. Grensoverschrijdend billboard project. Initiatief Anti Discriminatie Bureau Twente. Opening door Minister mevr. W. Sorgdrager Billboard met foto van nageboorte Janne en tekst, geplaatst in Gronau. 1996 4 t/m 29 juni Objektief Verzamelt Groepsexpositie Galerie Objektief te Enschede met verzameld werk van diverse fotografen die eerder in de galerie exposeerden. Zw-foto op bariet ‘Buiten Jongen’. 1997 12 t/m 23 mei Het gezicht van de AKI Groepsexpositie van 81 docenten en medewerkers van de AKI in muppi’s in de stad Enschede. Kleurenfoto (geslachte-) varkenspoten nav varkenspest-vernietiging. 1998 1 februari t/m 1 maart De Aki Tekent Groepsexpositie van Aki docenten met tekeningen in Rijksmuseum Twenthe. Lijntekening in contépotlood van obsceen dier. 1998 24 oktober t/m 21 november Verras Jezelf En Anderen Groepsexpositie jubileum tentoonstelling Galerie Objektief te Enschede. 70 Fotografen uit binnen- en buitenland. Kleurenfoto. 2001 25 augustus t/m 30 september Ruimzicht Groepsexpositie van 9 fotografen in Allersmaborg te Ezinge, in het kader van Noorderlicht met thema: Sense of Space. 10 Kleurenfoto’s. 2001 13 september t/m 3 oktober Camera Non Obscura Solo expositie in Vrijhof / UT Twente te Enschede. Studium Generale programmaboekje over een periode van 10 jaar. 80 Foto’s zw en kleur (vaklab Q-service Enschede).
III
2001 4 t/m 25 september People of our Planet Groepsexpositie uitwisseling van Poolse en Nederlandse fotografen. Nederlandse en Poolse fotografen exposeren in Galerie Objektief te Enschede, Holland en in Klub13 te Szczecin, Polen. Kleurenfoto. 2002 2 februari t/m 2 maart De Trouwerij Groepsexpositie over trouwen nav koninklijke trouwdatum 2-2-2002. Galerie Objectief te Enschede. Hergebruik polaroidfoto 50x60cm ‘koeienhart’. 2006 7 t/m 30 september K750i Down to Earth Subtitel: ‘De grond waarover ik loop verandert met elke stap’. Solo expositie in Galerie Objektief te Enschede 50 Kleurenfoto’s, gemaakt met Sony Ericsson K750i, niet aan de wand maar op de grond. 2007 t/m 2009 KIS 3 Buitenbeeld Waterman Kunst In Sterrenbeelden 3 te Ootmarsum, initiatief en organisatie Bote Holman. Kleurenprint van foto op kleeffolie/aluminium 50x50cm, gemonteerd op ijzeren sokkel. 2009 8 t/m 29 maart Hommage van Leerling aan Meester Groepsexpositie nav vertrek Rutger ten Broeke bij AKI Enschede. Galerie Objectief te Enschede. Zw-foto K3-inktprint op aquarelpapier.
recenties
IV
1989 - 25 oktober Twentsche Courant Lisette Pelsers ‘Tjabele Heier En Miep Jukkema In Objectief’. 1994 - 10 januari Twentsche Courant J.Heymans ‘De Som Van Kwaliteit, Bescheidenheid En Vasthoudendheid’. 1994 - 11 juli Twentsche Courant Alphons B. Ter Brake ‘De Walstraat Als Fotostraat’ De Meisjes Van Yde Hebben Ook Achterhoofden. 1994 - 5 september Twentsche Courant Alphons B. Ter Brake ‘Fotokunstenaars Beleven Het Wonder Van Polaroid 50x60’ 1995 - 17 mei Tubantia / Twentse Courant Peggie Breitbarth ‘Nie Wieder’ En Het Realisme Van De Straat. 1998 - 11 november Tubantia / Twentse Courant Alphons B. Ter Brake ‘Op Drie Plaatsen Verrassend Fotowerk In Enschede’. 2001 - 13 september Weekblad Universiteit Twente Sander Faas ‘Associatief Mijmeren – Tien Jaar Programmaboekjes Studium Generale’ 2001 - 20 september Tubantia / Twentse Courant Alphons B. Ter Brake ‘Heiers Picturale Cryptogrammen’.
publicaties
V
[fotografie; boek] 1985 Almelo (24 x 36 – 6 x 6 – 6 x 9) Uitg. Stichting 10 jaar stadsvernieuwing, Almelo Tjabele Heier, Peter Elberse, Marijn Backx p. 5 tm 28 1986 Seakle Bos Uitg. Bos Productions Tekst Carin Reinders p. 4, 8 en 12 1988 Vormgevers Overijssel Uitg. Stichting Culturele Raad Overijssel, Zwolle Register van vormgevers in Overijssel p. 62 1990 Achter het Beeld /catalogus Uitg. Aki Academie voor beeldende kunst en Rijksmuseum Twenthe, Enschede Meerdere kunstenaars p. 32 tm 37 1993 Leonard Gottenkieny Etsen Uitg. Aki Academie voor beeldende kunst, Enschede Fotoportret Leonard Gottenkieny 1993 Gezondheid in Nederland Uitg. GGD Samenwerkingsverband Enschede / Gem.Enschede Tekst Wien Gerards / Anja Zweep Fotografie Ingrid Schrik / Tjabele Heier Omslag en p. 7, 11, 21 1994 Walstraat Fotostraat /catalogus Meerdere fotografen met opleiding Aki, Enschede p. 34, 35 1995 Nooit meer Nie Wieder /catalogus Uitg. Anti Discriminatie Bureau Twente, Enschede Meerdere Nederlandse en Duitse kunstenaars p. 18 1996 Seakle Bos Monografie; John Heymans e.a. ISBN 90 9010 0504 p. 25, 29, 30, 35, 61 1997 Het Gezicht van de Aki /catalogus Uitg. Hardy Uitgeverij, Enschede Docenten en medewerkers Aki p. 46 1998 Verras Jezelf en Anderen /catalogus Uitg. Stichting Foto Biënnale Enschede Galerie Beeld en Aambeeld / Galerie Broekhuis / Fotogalerie Objektief Meerdere fotografen p. 107 1999 Sprekend Almelo
VI
Brochure kunst en cultuur Almelo Fotografie 2001 People of Our Planet /catalogus Uitg. Fotogalerie Objektief, Enschede en PPH Zapol, Szczecin Meerdere Nederlandse en Poolse fotografen p. 15 2001 Noorderlicht Galeriecircuit /catalogus Uitg. Stichting Aurora Borealis, Groningen Meedere fotografen p. Allersmaborg; Tjabele Heier 2004 Fragment/ Fragmentos/Fragments /catalogus Uitg. Heterogenesis, Lund (Zweden) Ode aan Pablo Neruda Filmstil en fotoportret Joop Verhaaren 2006 202020 Uitg. Faculty Club Foundation Press University of Twente Universiteit Twente in twintig vooruitzichten Ineke Baas / Henk Procee e.a. Fotografie Jan Hesselink Vormgeving James Jansen Fotografie en beeldconcepten Tjabele Heier en Christel Rouwhof ISBN 90 365 2426 1
[fotografie; Universiteit Twente / Studium Generale] Voorjaar 1991 - Studium Generale, Universiteit Twente Uitg. Studium Generale, Universiteit Twente Vormgeving James Jansen Fotografie Najaar 1991 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1992 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1992 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1993 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1993 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1994 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1994 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1995 - Studium Generale, Universiteit Twente
VII
- idem Fotografie Najaar 1995 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1996 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1996 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1997 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1997 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 1998 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1998 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) Afgekeurd en vernietigd - idem Fotografie Voorjaar 1999 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 1999 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 2000 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 2000 - Studium Generale, Universiteit Twente (incl. talenfolder) - idem Fotografie Voorjaar 2002 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 2002 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Voorjaar 2003 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 2003 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Voorjaar 2004 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie
Najaar 2004 - Studium Generale, Universiteit Twente
VIII
- idem Fotografie Voorjaar 2005 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 2005 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Voorjaar 2006 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Najaar 2006 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie Voorjaar 2007 - Studium Generale, Universiteit Twente - idem Fotografie
[fotografie; Gemeentelijke Sociale Dienst Enschede] Klantenkrant – herfst 1992 /jaargang 1 Uitg. Gem.Sociale Dienst / Hans Roelink Vormgeving van Dijken Reklame & Vormgeving Fotografie Klantenkrant – winter 1992 /jaargang 1 - idem Fotografie Klantenkrant – lente 1993 /jaargang 1 - idem Fotografie Klantenkrant – zomer 1993 /jaargang 1 - idem Fotografie Klantenkrant – herfst 1993 /jaargang 2 - idem Fotografie Klantenkrant – winter 1993-1994 /jaargang 2 - idem Fotografie Klantenkrant – lente 1994 /jaargang 2 - idem Fotografie Klantenkrant – zomer 1994 /jaargang 2 - idem Fotografie Klantenkrant – herfst 1994 /jaargang 3 - idem Fotografie Klantenkrant – december 1995 /jaargang 3 - idem Fotografie Klantenkrant – winter 1995, nr.1 /jaargang 3 - idem Fotografie Klantenkrant – lente 1995, nr.2 /jaargang 3 - idem Fotografie Klantenkrant – herfst 1995, nr.3 /jaargang 4
IX
- idem Fotografie Klantenkrant – winter 1996, nr.1 /jaargang 4 - idem Fotografie Klantenkrant – lente 1996, nr.2 /jaargang 4 - idem Fotografie Klantenkrant – herfst 1996, nr.3 /jaargang 5 - idem Fotografie Klantenkrant – februari 1997, nr.1 /jaargang 5 - idem Fotografie Klantenkrant – mei 1997, nr.2 /jaargang 5 - idem Fotografie Klantenkrant – oktober 1997, nr.3 /jaargang 6 - idem Fotografie
[fotografie; Gemeente Enschede] Enschede werkt zo! – april 1996 /nr 1 Uitg. Gem.Enschede / Hans Roelink e.a. Vormgeving van Dijken Reklame & Vormgeving Fotografie Enschede werkt zo! – juni 1996 /nr 2 - idem Enschede Da’s het betere werk – september 1996 /nr 2 - idem Enschede werkt zo! – november 1996 /nr 3 - idem Enschede werkt zo! – maart 1997 /nr 4 - idem Enschede werkt zo! – november 1997 /nr 5 - idem -
[fotografie; diverse media] 1981 DE TELEGRAAF, 2 mei 1981 Uitg. Telegraaf Media Groep N.V. Saskia Meulendijks Foto’s bij artikel ‘Meedoen aan mode is belachelijk’ 1982 TUBE 1, Bulletin beeldende kunst Overijssel Uitg. Culturele Raad Overijssel, Zwolle Redaktie John Heymans, John de Wit p. 2, 10, 11, 15, en 23 1983 Bijvoorbeeld Vormgeving en Kunst – Jrg.15 nr 2 Uitg. Blank Uitgevers, A’dam Foto’s bij artikel ‘AKI eindexamens’ Gert Staal
1984 Bijvoorbeeld Vormgeving en Kunst – Jrg.16 nr 3
X
Uitg. Blank Uitgevers, A’dam Foto’s bij artikel ‘Seakle Bos - Vleugels van Fantasie’ Gert Staal 1985 Folia nr 36 Uitg. Universiteit van Amsterdam Foto’s bij artikel ‘Hoger Onderwijs Als Productveredeling / Technische Hogeschool Twente’ John Heymans & Sjaak Priester 1988 HOF 88 / brochure Uitg. Buro Cultuur gem.Almelo Ontwerp Wim Droogers Foto’s brochure 1993 CANADA Wim Berings / folder Uitg. Bisproducties, Den Bosch Vormgeving Joop Swaans ea. Foto’s Omslag 1995 Een Bruid In De Morgen (Hugo Claus) Wim Berings / folder Uitg. De Wetten van Kepler Vormgeving Joop Swaans ea. Foto’s folder 2000 Tineke Schoenmaker Ruimtelijk werk 1999-2000 / brochure Uitg. Tineke Schoenmaker, Almelo Foto’s brochure 2003 Herman Finkers Homepage w w w . h e r m a n f i n k e r s . n l Uitg. Herman Finkers, Beuningen Foto website 2005 Los, stadsblad voor Twente Uitg. Axis-Media Foto’s bij interview Meester & Gezel Interview door Henri Drost 2005 ROCfort, personeelsblad ROC van Twente Uitg. ROC van Twente Foto’s bij interview’Ik Wil Niet Afgaan’ Interview door Wim HoogAntink 2009 Uitnodiging - afscheid Wil Kuipers Uitg. ROC van Twente Foto Wil Kuipers
[grafische verzorging; diverse media] 2003 Pieter Geenen - Het Dagboek van Anton Dingeman Uitg. De Harmonie, Amsterdam ISBN 90 6169 6801 Ontwerp en boekverzorging 2004 Pieter Geenen - De Vooruitgang Uitg. De Harmonie, Amsterdam ISBN 90 6169 7301 Ontwerp en boekverzorging 2006 Pieter Geenen - De Avonturen van Anton Dingeman
XI
Uitg. De Harmonie, Amsterdam ISBN 90 6169 7808 Ontwerp en boekverzorging 2007 Joop Verhaaren - Kindsoldaat Uitg. Devinck, Enschede ISBN 978 90 811256 1 1 Ontwerp en boekverzorging 2008 Joop Verhaaren - Zon uit Oekraïne Uitg. Devinck, Enschede ISBN 978 90 811256 2 8 Omslagontwerp 2010 Joop Verhaaren - Droom Fotografie: Bahni Ramjee Poezie: Joop Verhaaren Grafische verzorging banieren
[tekst; diverse media] 1983 Krystyna Ziach - Het geheim van het geheim ontmaskerd Uitg. Foto / september 1983 Beschouwing op het fotowerk van Krystyna Ziach 2006 Christel Rouwhof - Gespiegeld Negatief Uitg. Eigen beheer Eindexamen AKI / Fotoboek Beschouwing op het fotowerk van Christel Rouwhof onder de titel ‘Op bezoek’ 2008 Elsa Snijder - Gaan Waarheen Ik Wil Uitg. Eigen beheer Eindexamen AKI / Fotoboek Beschouwing op het fotowerk van Elsa Snijder onder de titel ‘Nawoord’
XII
projecten
1989 /1990 Turkse Mensen In Almelo / Ingrid Schrik Begeleiding Ingrid Schrik bij opdracht 30 foto’s 30x40cm; Leefwereld van Turkse mensen in Almelo. Gemeente Almelo; Emile Andringa 1992 100ste Geboortejaar Jan Jans / Kees Oortwijn Begeleiding Kees Oortwijn bij opdracht 30 foto’s nav tekeningen Twents landschap door Jan Jans. Gemeente Almelo; Emile Andringa 1993 Stadsgezichten Foto’s van mensen in Enschede, gemaakt door Aki studenten (Gelijknamige fotoboek uitgegeven in 1993 bij De Oare utjouwerij, Enschede met tekstbijdrage van J. Heymans / vormgeving Gerhard van Dragt) Initiatief en project-begeleiding 1994 Walstraat Fotostraat Foto-expositie achter vensters en etalages in de Walstraat, Enschede; werk van meerdere fotografen met opleiding Aki. (Gelijknamige catalogus uitgegeven in 1994 door Initiatiefgroep Walstraat Fotostraat) Tekstbijdrage catalogus, initiatief en organisatie - samen met Gert Geering, Jolande Oude Nijhuis en Agnes Booyink 1997 Openbare Bibliotheek Enschede Informatieve diaserie over alle facetten van de Openbare Bibliotheek Enschede onder redactie van Margriet Bakker en Ria Nuijten. Fotografie en editing – samen met Ingrid Schrik 2006 Saxion Hogeschool Enschede / Harry Bannink Theater Ontwerp en uitvoering ontvangsthal Harry Bannink Theater Ontwerp, fotografie en grafische verzorging – samen met Wim Heutink
XIII
werk in bezit van
1983 Gemeente Almelo [ 2 foto’s ] 1986 Lidia Postma (Klein Duimpje Illustratie Prijs / boekhandel Michon, Enschede) [ ‘Roos’ ] 1989 Marcel Vos / Enschede [‘Buiten Jongen, 1989’ ] 1990 Henk Dam / Utrecht [‘Groot Brunink, 1989’ ] 1993 Gemeente Enschede [‘Gebald, 1982’ ] 2002 Pieter Geenen / Amsterdam [ ‘Huiskamer Aalten, 1998’ ] 2004 Ernst Schrier / Noordlaren [‘Veerpont Puttgarden, 1996’ ] 2005 Hans Dam / Utrecht [‘Gevouwen Zijde, 2004’ ]
XIV
