Doorstroommonitor Vwo – Wo Procesrapportage voor het Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs (SION)
Datum: Utrecht, 19 november 2013 Auteur: Jaap Veldkamp (Dialogic) Cor-Jan Jager (Dialogic) Jan Volbers (Universiteit Twente)
Doorstroommonitor VWO – WO In deze rapportage wordt verslaglegging gedaan van het pilot project doorstroommonitor vwo-wo. Dit project is uitgevoerd in het kader van het project “Doorstroommonitor” voor het Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs (SION) door de Universiteit Twente, Technische universiteit Delft en de Radboud universiteit Nijmegen.
Aanleiding Voor vo-instellingen is het in het kader van de kwaliteitszorg van belang dat zij door het vervolgonderwijs worden geïnformeerd over de studievoortgang van hun oud-leerlingen. Vo-scholen hebben immers als belangrijkste doel hun leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden voor het vervolgonderwijs. In de praktijk blijkt echter dat het zicht dat vo-scholen op hun oud-leerlingen hebben, beperkt en gefragmenteerd is, met name op het gebied van studiesucces. Vwo-scholen geven aan grote interesse te hebben in informatie over de studievoortgang en het studiesucces van hun leerlingen. Deze informatie is belangrijk om inzicht te krijgen of de school hun leerlingen goed begeleidt in het maken van de juiste keuze van vervolgonderwijs. Indien bijvoorbeeld veel leerlingen van een bepaalde school in of na het eerste studiejaar switchen naar een andere studie dan hun initiële keuze of uitvallen of afstromen in het eerste jaar, kan dat duiden op gebreken in de keuzebegeleiding op het vo. Om de informatielevering over de doorstroom in de diverse onderwijsketens te stroomlijnen, hebben de zes sectorraden (de PO-Raad, VO-raad, MBO Raad, AOC Raad, de Vereniging Hogescholen en VSNU) begin 2011 besloten een platform op te richten (SION). Het project doorstroommonitor van SION is erop gericht de datadefinitie en de datalevering van doorstroomgegevens te organiseren. De doorstroomdata wordt vanaf 2013 jaarlijks aan de sectorraden verspreid in zogenaamde datakubussen, waarna zijzelf of gemachtigden de data kunnen gebruiken (denk hierbij aan eigen ontwikkelde dashboards of organisaties als Vensters voor Verantwoording). Een hiaat in deze informatievoorziening is informatie over studiesucces. Juist deze informatie is van grote betekenis voor universiteiten en vo-instellingen. Deze informatie geeft inzicht in welke mate oudleerlingen goed voorbereid zijn op hun vervolgopleiding. Indien relatief veel oud-leerlingen in het eerste jaar struikelen op bepaalde vakken, kan dit duiden op een niveau- en/of aansluitingsprobleem. Op dit punt blijken in de praktijk grote verschillen tussen VOinstellingen te bestaan. Omdat deze data bij de wo-instellingen zelf, dus decentraal is opgeslagen is hiervoor samenwerking tussen wo-instellingen nodig. Vandaar dat drie universiteiten (RU, TUD & UT) en onderzoeksbureau Dialogic het SION-project hebben aangegrepen om ook inzicht in studiesucces mogelijk te maken.
Projectopbrengsten Het pilot project heeft geresulteerd in de volgende opbrengsten: 1. Juridische verkenning van (on)mogelijkheden van gebruik data (zie bijlage I), vertaald in (a) een concept CBP melding en (b) opzet voor gebruikersvoorwaarden voor VO-instellingen om toegang te krijgen tot de gegevens van oud-leerlingen. Voor de juridische borging van individuele terugkoppeling is in het voortraject van
Dialogic innovatie ● interactie
3
de pilot een Non Disclosure Agreement (NDA) tussen Dialogic en participerende WO-instellingen opgesteld en ondertekend. 2. Verrijking van definities uit het specificatie-document van project Doorstroommonitor van SION, toegepast op DUO- data en instellingsdata (Zie bijlage II), resulterend in specifieke query’s op de WO-instellingsadministratie. Dit kan als blauwdruk dienen voor opschaling van de doorstroommonitor met incorporatie van data van andere WO-instellingen. 3. Een werkend online terugkoppelmodel prototype, met plaats voor niet alleen uitvalen switchgedrag, maar ook voor studieadviezen (BSA) en studiesucces in het Wetenschappelijk Onderwijs. Er is een gebruikersvriendelijk format voor VOinstellingen ontwikkeld dat het niveau van “ruwe data” ontstijgt, maar tegelijkertijd de vrijheid behoudt om eigen analyses te draaien. (Zie bijlage III en onderstaande link). Demo is te bekijken op: www.doorstroom-vwo-wo.nl Inlognaam: doorstroom_demo Wachtwoord: demoschool Het voornaamste “product” dat is ontwikkeld in deze pilot is een website met een prototype van een online omgeving, waarin VO-instellingen de prestaties van hun oud-leerlingen in het WO kunnen volgen. Dit prototype is aan circa vijftien v(w)o-scholen getoond en resulteerde in (zeer) positieve reacties. Zoals de vertegenwoordigster van een gymnasium verwoordde: "Vensters is voor de externe verantwoording, iets wat moet; met deze site kun je écht iets richting de kwaliteit van je onderwijs". Een decaan gaf aan dat het ook interessant is voor de schoolleiding: “Leid je echt op voor het WO?” Naast de gegevens over studievoortgang waren de scholen ook zeer te spreken over de individuele terugkoppeling van oud-leerlingen. Dit laatste is noodzakelijk om de cijfers van een context te voorzien. Scholen bieden steeds vaker aan (groepen van) individuen specifieke onderwijsarrangementen aan, zoals bijscholing of deelname aan Pre-University College. Om het effect van dergelijke arrangementen te kunnen meten, volstaat geaggregeerde data niet, aangezien de koppeling naar het individu daarmee niet te maken is. Enkel door middel van terugkoppeling op persoonsniveau is het mogelijk de kwaliteitszorg m.b.t. de voorbereiding op het vervolgonderwijs, inclusief die van de begeleiding van de studiekeuze van leerlingen, goed uit te voeren.
Opschalen van pilot naar volledige monitor vwo-wo Naar aanleiding van deze pilot is met de overige universiteiten gesproken en zij hebben aangegeven graag betrokken te zijn in de verdere uitrol en ontwikkeling van de doorstroommonitor, te meer omdat geaggregeerde analyse van studiesucces over de grenzen van de WO-instelling heen in de toekomst ook voor WO-instellingen tot interessante inzichten kan leiden. Gelet op het succes en enthousiasme over dit pilot project bij VO-instellingen, aansluit coördinatoren VWO-WO en de VSNU, is er een sterke wens om dit project op te schalen naar incorporatie en terugkoppeling van eerstejaars studiesucces van alle 12 bekostigde WO-instellingen naar alle VO-instellingen. De eerste toezeggingen voor deelname zijn reeds gedaan.
4
Bijlage 1: Juridisch kader Binnen het landelijke doorstroomproject wordt er nadrukkelijk stilgestaan bij de juridische aspecten van datalevering. Hierbij wordt er nagedacht over vragen als: Op welk niveau mag de data teruggekoppeld worden? Hoe moet de data gedistribueerd worden? Welke organisaties krijgen toegang tot de data? Et cetera. Doordat de doorstroommonitor VWO-WO deel uitmaakt van dit landelijke doorstroomproject, zullen we de discussie omtrent het gebruik van de landelijke doorstroomdata in deze rapportage niet bespreken. Hiervoor is binnen het landelijke project voldoende correspondentie. We maken binnen de doorstroommonitor VWO-WO echter ook gebruik van administratieve data van de universiteiten. De juridische aspecten omtrent het gebruik van deze data wordt in deze bijlage verder behandeld.
Administratieve data universiteiten Diverse universiteiten doen jaarlijks een terugkoppeling aan (een selectie van) VOinstellingen op basis van hun eigen administratieve data. Ervaringen van de universiteiten leert dat VO-instellingen de data op het juiste detailniveau willen ontvangen, soms zelfs op het niveau dat de teruggekoppelde data herleidbaar is tot een (oud-)leerling. Voor voscholen is het in het kader van de kwaliteitszorg namelijk van groot belang dat zij door het vervolgonderwijs worden geïnformeerd over het studiesucces van hun oud-leerlingen. Voinstellingen hebben immers als belangrijkste doel hun leerlingen goed voor te bereiden op het vervolgonderwijs. Om vast te stellen of dat doel gerealiseerd wordt, is informatie over het studiesucces van oud-leerlingen cruciaal. Niet alleen op het niveau van het jaarlijks cohort geslaagden, maar - indien het individu daar expliciet toestemming voor heeft gegeven - ook op naam van elke individuele oud-leerling. Dit laatste is noodzakelijk om de cijfers van een context te voorzien. Scholen bieden steeds vaker aan (groepen van) individuen specifieke onderwijsarrangementen aan, zoals bijscholing of deelname aan Pre-University College. Om het effect van dergelijke arrangementen te kunnen meten, volstaat geaggregeerde data niet, aangezien de koppeling daarmee niet te maken is. Enkel middels persoonlijke terugkoppeling is het mogelijk de kwaliteitszorg m.b.t. de voorbereiding op het vervolgonderwijs, inclusief die van de begeleiding van de studiekeuze van leerlingen, goed te waarborgen. Vandaar dat we, waar mogelijk, binnen de doorstroommonitor VWO-WO de instellingsdata ook op persoonsniveau terugkoppelen aan de VO-instelling. Dit dus op uitdrukkelijk verzoek van diverse VO-instellingen (zie hiervoor Box 1 en Box 2). Box 1: Brief van Drs. R. van Bruggen, Voorzitter Stuurgroep Platform vo-ho in de regio Arnhem-Nijmegen, aan het CBP Aan het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP), Als rector van het Stedelijk Gymnasium Nijmegen én als voorzitter van de stuurgroep van het Platform vo-ho in de regio Arnhem-Nijmegen1 ondersteun ik van het harte het initiatief van het Samenwer-
1
Het Platform vo-ho in de regio Arnhem-Nijmegen is een sinds 1999 bestaand samenwerkingsverband tussen 60 vo-scholen en 5 instellingen van hoger onderwijs (Radboud Universiteit Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Wageningen Universiteit, Hogeschool Van Hall Larenstein en Artez Hogeschool der Kunsten) met als doelstelling het in samenwerking realiseren van een zo goed
Dialogic innovatie ● interactie
5
kingsplatform Informatie Onderwijs (SION) om in een pilot met vier universiteiten een zogenaamd ‘terugkoppelformat doorstroommonitor vo-wo’ te ontwikkelen. In deze jaarlijkse monitor willen universiteiten vo-scholen ook op naam informeren over de studievoortgang (aantal behaalde studiepunten, eventuele uitval en switch) van hun oud-leerlingen in het eerste jaar van hun universitaire studie. Voor die terugkoppeling op naam naar de school waar ze hun vwo-diploma hebben behaald wordt bij inschrijving voor een universitaire studie via Studielink, uitdrukkelijk ook door universiteiten de toestemming van de student zelf gevraagd. Voor vo-scholen is het in het kader van de kwaliteitszorg van groot belang dat zij door het vervolgonderwijs worden geïnformeerd over het studiesucces van hun oud-leerlingen. Vo-scholen hebben immers als belangrijkste doel hun leerlingen goed voor te bereiden op het vervolgonderwijs. Daarbij komt dat ook de Inspectie van het Onderwijs nadrukkelijk overweegt om ‘succes van oudleerlingen in het vervolgonderwijs’ te gaan hanteren als graadmeter om de kwaliteit van vo-scholen te bepalen. Om vast te stellen of dat doel –leerlingen goed voorbereiden op het vervolgonderwijs– gerealiseerd wordt is het zoals gezegd nodig dat vo-scholen elk jaar door het vervolgonderwijs geïnformeerd worden over het studiesucces van oud-leerlingen. Niet alleen op het niveau van het jaarlijks cohort geslaagden, maar ook op naam van elke individuele oud-leerling die voor die terugkoppeling natuurlijk eerst zelf toestemming gegeven heeft. Pas dan kan de kwaliteitszorg m.b.t. dit doel van het onderwijs, inclusief die van de begeleiding van de studiekeuze van leerlingen, goed gewaarborgd worden. Terugkoppeling naar de vwo-scholen op naam door universiteiten heeft daarom een duidelijke meerwaarde. Het Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs (SION) zal bij uw College melding doen van de voor deze pilot noodzakelijke verwerking van persoonsgegevens. Ik verzoek u nadrukkelijk om bij de beoordeling van deze melding bovenstaand pleidooi bij uw afwegingen te betrekken. Met vriendelijke groet,
Drs. R. van Bruggen, Rector Stedelijk Gymnasium Nijmegen Voorzitter Stuurgroep Platform vo-ho in de regio Arnhem-Nijmegen
Box 2: Argumentatie rector van het Sorghvliet Gymnasium in Den Haag De terugkoppeling met het PO is niet verplicht, maar wel min of meer geïnstitutionaliseerd. Het is ook in beider belang: wij zijn afhankelijk van goede schooladviezen van de basisschool en het is dus zeer nuttig dat zij weten welke van hun adviezen klopten en welke niet. Basisscholen houden zo ook hun vinger aan de pols, of zij de goede leerlingen op een goede manier afleveren. We doen dit in het kader van de gemeentelijke BOVO-regeling, maar ik denk dat terugkoppeling in iedere gemeente plaatsvindt (gezien de wederzijdse belangen). Uiteraard geldt iets soortgelijks bij de overstap van VO naar WO. Wij willen graag weten of de leerlingen die wij aan jullie leveren goed opgeleid zijn. En als dat niet zo is, willen we graag weten wat eraan ontbreekt. Met andere woorden: alle info is nuttig, maar hoe gedetailleerder hoe nuttiger. Ook
mogelijke aansluiting tussen havo/vwo en hbo/wo. Het strategisch beleid van dit Platform wordt bepaald door de Stuurgroep waarin zitting hebben 6 vo-schoolleiders en 7 onderwijsmanagers van de deelnemende instellingen van hoger onderwijs.
6
hier geldt natuurlijk een wederzijds belang: jullie willen immers de goed studenten binnenkrijgen die de goede dingen goed geleerd hebben. Dit is de grote lijn. Als je meer wil weten, dan graag nog een wat specifiekere vraag. In ieder geval: ik kan me niet voorstellen dat overwegingen van privacy deze nuttige uitwisseling van gegevens (die uiteraard door beide partijen vertrouwelijk behandeld worden) kunnen blokkeren.
College bescherming persoonsgegevens (CBP) Universiteiten mogen niet zomaar hun gegevens delen met de VO-instellingen. Daarom vragen diverse WO-instellingen bij de inschrijving van een nieuwe student schriftelijke om toestemming de voortgangsgegevens van het eerste jaar terug te mogen koppelen aan hun VO-instellingen. Enkel die gegevens waarvoor expliciet toestemming is gegeven, worden bij naam teruggekoppeld. Het lijkt op dit moment (oktober 2013) niet noodzakelijk om een CBP melding te doen van deze verwerkingen. Alle WO-instellingen hebben of krijgen een interne toezichthouder op de verwerking van persoonsgegevens in dienst, een ‘functionaris voor de gegevensbescherming’ (FG). Dit is een voorgeschoven post van het CBP. De FG is onafhankelijk en houdt toezicht op de toepassing en naleving van de Wet bescherming persoonsgegevens. Indien een organisatie een FG in dienst heeft, hoeft zij niet rechtstreeks een melding te doen bij het CBP. Een melding via de FG volstaat dan (zie daarvoor de wet, art. 27 2). Momenteel hebben diverse universiteiten een FG in dienst en het is de bedoeling dat op korte termijn alle universiteiten een FG aanstellen. Hierdoor hoeft op termijn geen melding meer gedaan te worden bij het CBP. Binnen dit project is ter verkenning gesproken met de (toekomstige) FG’s van de individuele WO-instellingen. Hieruit is een aantal aandachtspunten naar voren gekomen die in acht moeten worden genomen bij opschaling en gebruik van dit initiatief. Bij een dergelijke opschaling is het noodzakelijk met alle FG’s om de tafel te gaan en te kijken of de werkwijze (nog steeds) voldoet aan de eisen die dan gesteld worden. Daarbij is het belangrijk dat elke deelnemende partner op dezelfde wijze omgaat met het verwerken van persoonsgegevens. Het is verstandig dit vast te leggen in een gedragsconvenant en dit ook aan te kaarten bij het ministerie van OC&W, om bestuurders op de hoogte te houden van de inspanningen die we plegen om te voldoen aan privacywetgeving. Ten aanzien van het vragen van toestemming van studenten om terugkoppeling van studieresultaten mogelijk te maken is het mogelijk noodzakelijk om ook bezwaarregeling in te stellen, opdat studenten hun toestemming moeten kunnen intrekken. Deze acties dienen meegenomen te worden in de volgende fase van dit project. Indien er toch een CBP melding moet worden gemaakt, hebben we binnen dit project alvast een melding (Zie Box 3) in de steigers gezet. Box 3: Template CPB melding. De nummering correspondeert met het ‘Meldingsformulier verwerking persoonsgegevens’ van het CBP3. 1.
Verantwoordelijke 1. Hoeveel verantwoordelijken zijn er voor deze verwerking? 1 2. Voor welk deel van de verwerking is de onderstaande (mede) verantwoordelijke verantwoordelijk? nvt
2
http://wetten.overheid.nl/BWBR0011468/geldigheidsdatum_17-10-2013
3
http://www.cbpweb.nl/downloads_melden/Meldingsformulier_Wbp.pdf
Dialogic innovatie ● interactie
7
3.
2.
3.
4.
5.
6.
8
De verantwoordelijke is: Nader in te vullen door instelling. Contactpersoon 1. Wie is de contactpersoon voor deze melding? Nader in te vullen door instelling. Bewerker 1. Door hoeveel bewerkers worden de persoonsgegevens die in deze melding worden beschreven, verwerkt? 1 2. De bewerker is: Een rechtspersoon of bestuursorgaan Dialogic Hooghiemstraplein 33-36, 3514AX Utrecht – Nederland Tel: 030 215 05 60, Fax: 030 215 05 95, Email:
[email protected] Wat meldt u aan? 1. Hoe luidt de naam of de omschrijving van de verwerking van persoonsgegevens? Het verwerken van studievoortgangsgegevens van studenten in het wetenschappelijk onderwijs op geaggregeerd niveau en, enkel indien expliciet toestemming gegeven, op persoonlijk niveau, tot stuurinformatie voor instellingen in aanleverende sectoren (zoals voortgezet onderwijs en hoger beroepsonderwijs). Deze toestemming is gedaan middels een verzoek in Studielink, te weten: “TEKST INSTELLING VERWERKING GEGEVENS”. Het doel van de verwerking 1. Voor welk doel of voor welke samenhangende doeleinden verwerkt de verantwoordelijke persoonsgegevens? Voor vo-scholen is het in het kader van de kwaliteitszorg van groot belang dat zij door het vervolgonderwijs worden geïnformeerd over het studiesucces van hun oud-leerlingen. Vo-scholen hebben immers als belangrijkste doel hun leerlingen goed voor te bereiden op het vervolgonderwijs. Om vast te stellen of dat doel gerealiseerd wordt is het nodig dat voscholen elk jaar door het vervolgonderwijs geïnformeerd worden over het studiesucces van oud-leerlingen. Niet alleen op het niveau van het jaarlijks cohort geslaagden, maar - indien het individu daar expliciet toestemming voor heeft gegeven - ook op naam van elke individuele oud-leerling. Dit laatste is noodzakelijk om de cijfers van een context te voorzien. Scholen bieden steeds vaker aan (groepen van) individuen specifieke onderwijsarrangementen aan, zoals bijscholing of deelname aan Pre-University College. Om het effect van dergelijke arrangementen te kunnen meten, volstaat geaggregeerde data niet, aangezien de koppeling daarmee niet te maken is. Enkel middels persoonlijke terugkoppeling is het mogelijk de kwaliteitszorg m.b.t. de voorbereiding op het vervolgonderwijs, inclusief die van de begeleiding van de studiekeuze van leerlingen, goed te waarborgen. Categorieën van betrokkenen 1. Hoeveel categorieën van betrokkenen zijn er voor deze verwerking? 1 2. Over welke categorie van betrokkenen verwerkt u gegevens? Universitaire studenten (cq. oud-leerlingen) die expliciet toestemming hebben gegeven dat hun studievoortgangsgegevens gebruikt mogen worden voor terugkoppeling aan hun vo-instelling. 3. Welke gegevens of categorieën van gegevens die betrekking hebben op de genoemde categorie van betrokkenen (vraag 6.2) worden verwerkt? Studievoortganggegevens (aantal behaalde EC) 4. Voor welk doel of samenhangende doeleinden zijn/worden de (categorieën van) gegevens die zijn ingevuld bij vraag 6.3, verzameld? De nummering correspondeert met die van vraag 6.3. Studievoortgang voor interne administratie en terugkoppeling aan voscholen (indien leerling hier expliciet toestemming voor heeft gegeven). Deze terugkoppeling is verbonden aan voorwaarden voor de VOschool. 5. Welke bijzondere gegevens die betrekking hebben op de genoemde categorie van betrokkenen worden verwerkt?
Nvt Verstrekking van gegevens 1. Aan welke ontvangers of categorieën van ontvangers worden de gegevens verstrekt? Instellingen in het VO. Enkel indien de oud-leerling expliciet toestemming heeft gegeven worden haar gegevens verstrekt aan de desbetreffende VOschool. Anders worden de gegevens geanonimiseerd verstrekt. 8. Beveiliging van persoonsgegevens 1. Beveiligt u de persoonsgegevens? Ja 2. Welke maatregelen heeft u genomen om de persoonsgegevens te beschermen? Vastgesteld beveiligingsbeleid dat ook is geïmplementeerd Fysieke maatregelen voor toegangsbeveiliging, inclusief organisatorische controle Inbraakalarm Logische toegangscontrole m.b.v. iets wat iemand weet (wachtwoord of pincode) 3. Is er sprake van een bewerker? Ja, en er zijn met de bewerker(s), d.w.z. met elke bewerker, schriftelijke afspraken gemaakt over beveiliging 4. Wie heeft toegang tot de persoonsgegevens? Personeel dat onder leiding van de verantwoordelijke staat [check instelling] Personeel dat onder leiding van de bewerker staat Derden. Verantwoordelijken op de VO-school, waarbij deze enkel toegang heeft tot persoonsgegevens indien (i) de oud-leerling hier expliciet toestemming voor heeft gegeven en (ii) hij/zij expliciet aangegeven heeft deze informatie enkel intern te gebruiken voor kwaliteitszorg. 5. Verzendt u gegevens langs elektronische weg? Ja, via publiek netwerk. 6. Gebruikt u encryptie? Ja, de persoonsgegevens worden versleuteld tijdens verzending 9. Doorgifte naar landen buiten de Europese Unie 1. Geeft u bij uw gegevensverwerking persoonsgegevens door naar één of meer landen buiten de Europese Unie? Nee 10. Voorafgaand onderzoek 1. Bent u van plan om een persoonlijk identificatienummer van de betrokkene(n) te verwerken voor een ander doel dan waarvoor het nummer specifiek is bestemd, met het doel de gegevens in verband te brengen (te koppelen) met gegevens die door een andere verantwoordelijke worden verwerkt? Nee 2. Is het persoonlijk identificatienummer voorgeschreven bij wet en gebruikt u het nummer alleen ter uitvoering van die wet of een andere wet? [leeg] 3. Bent u van plan gegevens van de betrokkene(n) vast te leggen die u door eigen waarneming hebt verkregen, zonder de betrokkene(n) van die vastlegging op de hoogte te stellen? Nee 4. Bent u van plan voor derden strafrechtelijke gegevens of gegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag van de betrokkene(n) te verwerken? Nee 5. Heeft u een vergunning op grond van de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus? [leeg] 6. Wat is de conclusie aan de hand van bovenstaande vragen? U vraagt het CBP niet om een voorafgaand onderzoek. 7.
Gebruik website door vo-instellingen Ondanks zorgvuldig handelen van de projectpartners, hebben de vo-instellingen straks toegang tot gegevens die enkel voor intern gebruik bedoeld zijn. Vandaar dat er voor
Dialogic innovatie ● interactie
9
gekozen is elke vo-instelling specifieke voorwaarden voor te leggen. Enkel onder deze voorwaarden worden inlogcodes verschaft. Wanneer de school niet akkoord gaat met de voorwaarden, krijgen zij geen toegang tot de website. Bij opschaling van het pilot project, zullen deze voorwaarden als leidraad dienen. Box 4: Voorwaarden gebruik doorstroom vwo-wo Uw school is gelabeld als een school binnen het “verzorgingsgebied” van de TU Delft, Universiteit Twente en Radboud Universiteit Nijmegen. Om die reden, kunt u inloggen op deze website en de resultaten van uw oud vwo-scholieren inzien. Echter, deze toegang is verbonden aan een tweetal restricties, aangezien het hier persoonsgegevens betreft. (i)
De informatie op deze website betreffende studieresultaten van oud-scholieren mag niet, geheel of gedeeltelijk, direct of indirect, op enig moment, ter beschikking worden gesteld, gekopieerd, of worden verstrekt aan instanties of personen die niet verbonden zijn aan uw onderwijsinstelling.
(ii)
De informatie op deze website betreffende studieresultaten van oud-scholieren dient uitsluitend te worden gebruikt voor kwaliteitsverbetering van het onderwijs op uw onderwijsinstelling.
Door het klikken op “akkoord”, geeft u aan akkoord te zijn met deze voorwaarden. Vervolgens wordt de inlogcode van deze website verzonden. Het Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs (SION) (http://www.sionderwijs.nl) is een door OCW ondersteund samenwerkingsverband waarin verschillende sectorraden (PO-Raad, VO-Raad, Vereniging Hogescholen, AOC-Raad, MBO-Raad en VSNU) zijn vertegenwoordigd. Doelstelling van SION is onder andere het verbeteren van de informatiestromen tussen de verschillende onderwijssectoren. Binnen SION is er gewerkt aan een pilot ‘terugkoppelmodel’, waarin prestaties van oud-vwoscholieren in het wo worden teruggekoppeld naar de VO-instelling waar deze studenten hun vwo opleiding hebben genoten. Deze eerste pilot is opgezet door onderzoeksbureau Dialogic in samenwerking met de Universiteit Twente, de Radboud Universiteit Nijmegen en de Technische Universiteit Delft. In dat kader is een website ontwikkeld, waarin de doorstroom van vwo-scholieren naar het WO centraal staat. Hierbij is gebruik gemaakt van landelijke data verkregen van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), aangevuld met gegevens over het aantal behaalde studiepunten en het bindend studieadvies aan de drie WO-instellingen die aan deze pilot meewerken. Om binnen de grenzen te blijven van de Wet Bescherming Persoonsgegevens, hebben alle WOinstellingen die aan deze pilot meewerken hun Functionaris Gegevensbescherming (de vooruitgeschoven post van het College Bescherming Persoonsgegevens) op de hoogte gesteld van dit initiatief en zijn de nodige maatregelen getroffen om tot de persoon herleidbare data te voorkomen. Om die reden zijn op deze website de studenten niet op naam, maar geanonimiseerd (of überhaupt geaggregeerd) weergegeven. Gegevens op naam worden uitsluitend weergegeven van die studenten die daarvoor expliciet toestemming hebben gegeven bij de inschrijving aan hun universiteit. Van deze studenten is een “koppeltabel” beschikbaar.
10
Bijlage 2: Brondata Diverse universiteiten geven aan (een selectie van VO-scholen) terugkoppeling over de oud-leerlingen van de VO-school. Voor dit project hebben wij alle terugkoppelformats op elkaar gelegd en gekeken hoe we deze het beste konden samenbrengen tot één uniform format. Voor dit pilotproject onderscheiden we in vier concrete modules. Dat zijn: 1. Uitstroom: Naar welke instellingen en studies gaan de oud-leerlingen? Uitstroompatronen kunnen verschillen tussen vo-scholen. 2. Verloop studiekeuze: Hoeveel van de oud-leerlingen verlaten voortijdig (in of na het eerste jaar) de vervolgstudie? Dit is een indicator voor de kwaliteit van de studiekeuze. 3. Bindend studieadvies (BSA): Wat voor bindend studieadvies hebben de leerlingen gekregen? Dit is een indicator voor studiesucces. 4. Studiesucces: Hoeveel EC worden er in het eerste jaar van de studie behaald door de leerlingen van een vo-school? Dit is een indicator voor studiesucces. De exacte invulling van deze modules wordt in de volgende paragraaf besproken. In deze paragraaf richten we ons op de data die nodig is om de modules in te richten. -
De eerste twee modules zijn goed te beantwoorden op basis van de DUO-data.
-
Het derde en vierde aspect, studiesucces, kan berekend worden op basis van de administratieve data van de individuele wo-instellingen.
DUO-data Binnen de landelijke doorstroommonitor zijn Kubussen ontwikkeld met daarin de data over doorstroom tussen sectoren. Voor deze pilot zijn de kubussen VO_WO en VO_VLG (in de toekomst uitsluitend VO-VLG) relevant. Deze zouden gebruikt kunnen worden voor de modules ‘Uitstroom’ en ‘Switch en/of uitval’. Voor de tweede module, ‘verloop studiekeuze’ is de kubus echter niet optimaal. De Kubus laat switchgedrag enkel zien op geaggregeerd niveau, namelijk sector- en/of instellingsswitch. Dit zorgt niet voor een ideaal inzicht in switchgedrag, want: -
Het gebruik van de sector-labels is niet geheel consequent. Dezelfde opleidingen kunnen bij verschillende instellingen een andere label hebben. Bijvoorbeeld: Wiskunde aan de RU = Natuur, Wiskunde aan de UT = Techniek. Men kan daardoor onterecht als ‘sectorswitch’ worden bestempeld.
-
De bandbreedte van opleidingen binnen een sector is vrij groot. Zo heeft de UT bijvoorbeeld de opleiding: “wijsbegeerte van wetenschap, technologie en samenleving” onder label “Techniek”. Als een student switcht van Technische natuurkunde naar deze opleiding, wordt deze in de huidige kubus niet als switcher gelabeld.
Met andere woorden: er zit “ruis” in het switchgedrag van VO-leerlingen als enkel naar sector switch en instellingsswitch wordt gekeken. Het is beter om op opleidingsniveau (CROHO-label) te kijken of een student tussen een opleiding en/of instelling switcht. Voor een eerder doorstroomproject had Dialogic de beschikking over een 1-cijfer HO bestand waarin deze ruis niet aanwezig is, maar waarin de croho-code van studiejaar 1 en
Dialogic innovatie ● interactie
11
2 benoemd zijn na het afstuderen (T+1 en T+2, waarbij T=jaar van afstuderen in VO). In samenspraak met DUO is afgesproken dat Dialogic in het kader van dit project gebruik mag maken van dit bestand, maar in de nabije toekomst gebruik gaat maken van de kubussen. Controle laat zien dat de kubus en het databestand van Dialogic nagenoeg identiek zijn: er zijn enkel minimale verschillen waarneembaar. Hoewel we de 1-cijferbestanden gegenereerd zijn uit dezelfde brondocumenten (DUOadministratie), zijn er lichte verschillen waarneembaar. Daarom is het voor de consistentie belangrijk om in de toekomst wel gebruik te maken van de Kubussen. Omdat de huidige kubus echter nog niet toereikend is, heeft Dialogic een verzoek ingediend tot uitbreiding van de Kubus aan SION (zie Box 5). Met deze uitbreiding kunnen de gewenste analyses in de toekomst gegenereerd worden op basis van de kubussen. Box 5: Issues en wensendocument 17 juni 2013 Datum Indiener Huidige situatie
** 28-6-2013 ** VSNU, Jan Volbers & Cor-Jan Jager ** Wat is het probleem in de huidige situatie? Er zit “ruis” in het switchgedrag van VO-leerlingen als enkel naar sector switch en instellingsswitch wordt gekeken. (1) Op de eerste plaats is het gebruik van deze labels niet geheel consequent. Dezelfde opleidingen zijn bij universiteit 1: Natuur en bij universiteit 2: Techniek (b.v. Wiskunde aan de RU = Natuur, Wiskunde aan de UT = “Techniek”. Voor een deel ligt dat aan de origine van de universiteit. De 3 TU’s en Wageningen hanteren “techniek”, de overige universiteiten “natuur”. Het is echter de vraag in hoeverre opleidingen als “informatica, wiskunde, natuurkunde” etc. nu echt afwijken tussen TU’s en niet TU’s. Een student die van Utrecht naar Eindhoven gaat en bij dezelfde studie blijft, wordt nu gerekend als switcher, terwijl hij feitelijk geen vertraging oploopt. (2) Op de tweede plaats is de bandbreedte van opleidingen binnen een sector vrij groot. Zo heeft de UT bijvoorbeeld de opleiding: “wijsbegeerte van wetenschap, technologie en samenleving” onder label “Techniek”. Als een student switcht van Technische natuurkunde naar deze opleiding, wordt deze in de huidige situatie niet als switcher gelabeld. ** Voor wie is het een probleem? VO-scholen hebben de expliciete wens geuit om inzicht te krijgen in switchgedrag op basis van opleidingen. Het gaat hen immers ook over effectiviteit van decanaat. Als het decanaat structureel niet in staat zou zijn om studenten bij de juiste opleiding te krijgen, dan is dat een reden om hier acties voor uit te zetten. Het argument dat een sector-switch als fijnmazig genoeg is, aangezien de leerling dan in elk geval in de goede richting zit, gaat niet geheel op. Scholen geven aan dat je toch wel mag aannemen dat een student zijn globale richting wel weet, maar dat het juist gaat om de specifieke keuze voor een opleiding. ** Wanneer gaat dit probleem optreden? Dit probleem treedt op in de huidige levering van de Kubus VO-VLG
Gewenste wijziging
** Hoe ziet de gewenste wijziging eruit? In plaats van sector-switch en instellingsswitch, zou kunnen worden volstaan met het terugkoppelen van de opleidingscode (CROHO 5-digts) van een student in jaar X, Jaar X+1 en Jaar X+2. Het voordeel van een dergelijke levering is dat aggregatie naar het huidige niveau (instellingsswitch en sector-switch) altijd nog mogelijk is via koppeltabellen. ** Op welke onderwijssectorovergangen heeft de wijziging betrekking? VO-HO
Prioriteit
12
** Hoog, normaal of laag Hoog
Additionele query’s op DUO-data Op de data uit het 1-cijferbestand hebben we diverse generieke berekeningen uitgevoerd om de data beter te ordenen, meer te structureren en om de snelheid van de real time analyses te verhogen. Deze query’s zijn hieronder uitgeschreven. Unieke opleiding ID’s UPDATE
ALTER TABLE xxx ADD j1_opleiding_id VARCHAR(60) AFTER xxx; ALTER TABLE xxx ADD j2_opleiding_id VARCHAR(60) AFTER j2_opleiding_id; ALTER TABLE xxx ADD j3_opleiding_id VARCHAR(60) AFTER j2_opleiding_id; xxx SET j1_opleiding_id = CONCAT(j1_brin,"_",j1_opleiding_code); SET j2_opleiding_id = CONCAT(j2_brin,"_",j2_opleiding_code); SET j3_opleiding_id = CONCAT(j3_brin,"_",j3_opleiding_code);
Studiekeuze in 1 jaar UPDATE duo SET studie_t1 = (CASE WHEN j1_onderwijs_sector<>'wo' AND j2_onderwijs_sector='wo' THEN 'Indirecte instroom in WO' WHEN j1_onderwijs_sector='wo' AND j1_opleiding_id=j2_opleiding_id THEN 'Dezelfde opleiding binnen WO' WHEN j1_onderwijs_sector='wo' AND j2_onderwijs_sector<>'wo' THEN 'Uitval uit WO' WHEN j1_onderwijs_sector='wo' AND j2_onderwijs_sector='wo' AND j1_opleiding_id<>j2_opleiding_id THEN 'Switchen binnen WO' WHEN j1_onderwijs_sector<>'wo' AND j2_onderwijs_sector<>'wo' THEN 'Geen instroom in WO' WHEN j1_onderwijs_sector IS NULL AND j2_onderwijs_sector='wo' THEN 'Indirecte instroom in WO' WHEN j1_onderwijs_sector='wo' AND j2_onderwijs_sector IS NULL THEN 'Uitval uit WO' WHEN j1_onderwijs_sector='wo' AND j2_onderwijs_sector='wo' AND j1_opleiding_id<>j2_opleiding_id THEN 'Switchen binnen WO' WHEN j1_onderwijs_sector IS NULL AND j2_onderwijs_sector IS NULL THEN 'Geen instroom in WO' WHEN j1_onderwijs_sector<>'wo' AND j2_onderwijs_sector IS NULL THEN 'Geen instroom in WO' WHEN j1_onderwijs_sector IS NULL AND j2_onderwijs_sector<>'wo' THEN 'Geen instroom in WO' END);
Hernoemen HOOP-gebieden – hoofdletters naar kleine letters (voorbeeld) UPDATE opleiding_naam SET opl_croho_onderdeel = REPLACE(opl_croho_onderdeel, 'TECHNIEK', 'Techniek')
Hernoemen instellingen De naam van de instelling wordt gezocht in het DUO-bestand middels de unieke combinatie brin4_croho. Hierdoor kan het echter voorkomen dat een oude naam van de instelling wordt gebruikt. Vandaar dat we deze oude namen hebben omgezet naar de huidige naamgeving. Katholieke Universiteit Nijmegen >> Radboud Universiteit Nijmegen Rijksuniversiteit Leiden >> Universiteit Leiden Rijksuniversiteit Limburg >> Universiteit Maastricht Katholieke Universiteit Brabant >> Universiteit van Tilburg Wageningen University >> Wageningen Universiteit Landbouwuniversiteit Wageningen >> Wageningen Universiteit Voorbeeld: UPDATE opleiding_naam SET opl_instelling_naam = REPLACE(opl_instelling_naam, 'Rijksuniversiteit Leiden', 'Universiteit Leiden)
Dialogic innovatie ● interactie
13
Instellingsdata Voor de modules drie en vier (respectievelijk BSA en Studiesucces) is de DUO-data niet toereikend. DUO bevat immers geen gegevens over studievoortgang. Deze data moet dan ook voor WO-instellingen afzonderlijk verzameld worden. Hiervoor hebben we een format opgesteld op basis waarvan de afzonderlijke universiteiten haar data kunnen aanleveren. De aangesloten universiteiten werken allemaal op basis van Osiris, wat de consistentie ten goede kwam. Indien in een later traject ook universiteiten met een ander administratiesysteem aanhaken, dient gekeken te worden hoe het format in te passen is in hun systeem. Onderstaande tabel geeft het format weer van de gevraagde brondata. De data is in Excel aangeleverd en omgezet naar een database 4 . De Excel volgt echter de structuur van onderstaande tabel, waarbij elke variabele een kolom uit de Excel vertegenwoordigt. Tabel 1. Format datalevering WO-instelling Nr.
Variabele-naam
Korte omschrijving
Bijzonderheden
0
Studentnummer
Nummering door instelling
Niet zichtbaar voor Dialogic, maar kan door instelling gebruikt worden om achteraf dingen terug te kunnen zoeken.
1a
Voornaam
Voornaam van de student
1b
Tussenvoegsel
Tussenvoegsel van de student
1c
Achternaam
Achternaam van de student
De waarden in deze kolom zijn enkel zichtbaar indien student toestemming heeft gegeven voor individuele terugkoppeling. Dus indien #23=J.
2
ID
Dit ID is niet beschikbaar in Osiris, maar wordt door de instelling zelf aangemaakt op basis van de ‘formule’: frefix_jaar_rangnummer
Prefix: - Universiteit Twente: UT_20xx_y - TU Delft: TUD20xx_y - Universiteit Nijmegen: RU_20xx_y Y: oplopend van 1 t/m n
3
Geslacht
4
Aanvangsjaar (student)
instelling
Jaar begonnen op universiteit in kwestie
5
Collegejaar inschrijfhistorie
Uit inschrijfhistorie wordt jaar x geselecteerd.
6
Hoofdopleiding J/N
J= Hoofdinschrijving N=neveninschrijving
Ja of nee. Dat betekent dus dat een student ID meerdere keren kan voorkomen
7
Opleiding
Croho-code
5 digits
Man/vrouw
7b
Voor deze oplevering betreft het dus 2009, 2010 en 2011.
Naam van opleiding
8
Ingangsdatum
Startdatum van deze inschrijving
dd-mm-jjjj
9
Afloopdatum
Uitschrijfdatum leerlingen zich afmeldt
dd-mm-jjjj
10
Actiefcode opleiding CSA
= selectiecriterium: alleen code 4
4
– 31-8 als niet voortijdig
Zodoende worden enkel die studenten meegenomen die bijv. aan de administratieve verplichtingen hebben gedaan.
De database is anders opgezet dan de Excel, om de performance van het terugkoppelformat te verhogen.
14
Nr.
Variabele-naam
Korte omschrijving
Bijzonderheden
11
Examentype CSA
Propedeuse (P), bachelor (B), etc.
Bachelor inschrijving is te zien als studenten binnen het studiejaar klaar zijn met P en alvast inschrijven voor B.
12
Vooropleiding
Niveau + profiel op middelbare school (examencode)
5 digits examencode (DUO): bijv. 00351 = vwo (N+T)
13
Naam Vooropleiding
Niveau + profiel op middelbare school (naam)
B.v. VWO (N+T) of VWO (N+T EN N+G) In principe redundant met vorige veld, maar voor de zekerheid.
14
Eerste vooropleiding J/N
= selectiecriterium: alleen J
We willen vwo-ers en bijv. geen havo-HBO-doorstromers
15
Eindexamendatum vooropleiding
Datum eindexamen middelbare school gehaald
16
School
BRIN-code school
6 digits
17
Naam School
Naam school
In principe redundant met brin, maar voor de zekerheid.
18
Plaats
Plaats school
In principe redundant met brin, maar voor de zekerheid.
19
EC totaal
EC gehaald op instelling
EC behaald in eerste collegejaar aan instelling (indien tussentijds in dat jaar geswitcht wordt totaal van twee opl. gegeven). Dus sept-augustus
20
X+1 zelfde instelling
J/N
Is de student in het 2e jaar nog ingeschreven aan dezelfde instelling?
21
Opleiding x+1
Croho-code van de hoofdopleiding in het tweede jaar (enkel indien #20=J)
5 digits
21b
op
Het gaat om de datum van het hoogst behaalde diploma in het VO = automatisch vwo want daar selecteren we op.
Naam van opleiding
22
BSA
Vijf categorieën: Positief, Aangehouden, Negatief, Studiestaker, Niet van toepassing
23
Toestemming
J/N
Heeft de student toestemming gegeven voor gebruik individuele data?
Op basis van Tabel 1 is het mogelijk het terugkoppelformat te maken. Op verzoek hebben we binnen dit project tevens informatie verzameld over examencijfers. Hoewel dit niet direct nodig is voor het terugkoppelformat, kwam het idee naar boven om deze data toch te verzamelen. Waar we ons eerst wilde focussen op de kernvakken Nederlands, Engels en Wiskunde, werd daar later op verzoek ook de overige vakken aan toegevoegd. Daarom is gekozen voor het format zoals weergegeven in onderstaande tabel. Eén student komt dus voor in meerdere rijen. Tabel 2. Format datalevering WO-instelling voor cijferlijst
Nr.
Variabele-naam
Korte omschrijving
Bijzonderheden
1
ID
Dit ID is niet beschikbaar in Osiris, maar wordt door de instelling zelf aangemaakt op basis van de ‘formule’:
Het moet 1:1 matchen met de kolom ‘ID’ in de tabel ‘voortgang’.
Dialogic innovatie ● interactie
15
Nr.
Variabele-naam
Korte omschrijving
Bijzonderheden
frefix_jaar_rangnummer 2
Vak
Codering voor het vak
3
Naam
Naam van uitgeschreven
4
Cijfer
Codering voor het vak
het
vak
In Box 6 is ter voorbeeld een voorbeeldquery opgenomen voor het verkrijgen van de data uit de Osiris-administratie. Box 6: Voorbeeldquery voor ophalen data 2011 uit Osiris *** Query Name:basislijst *** ** Query Properties: Universe:osman Last Refresh Date: @@@ Last Execution Duration: 1 Number of rows: @@@ Retrieve Duplicate Row: ON ** Query Definition: Result Objects: Studentnummer, Roepnaam, Voorvoegsels, Achternaam, Geslacht, Aanvangsjaar instelling (student), Collegejaar inschrijfhistorie, Hoofdopleiding J/N, Croho, Opleiding omschrijving, Opleiding (inschrijfhistorie), Ingangsdatum, Afloopdatum, Actiefcode opleiding CSA, Examentype CSA, Vooropleiding, Naam vooropleiding, Eerste Vooropleiding J/N, Eindexamendatum, School, Naam school, Plaats, Vak, Naam, Cijfer, Uiteindelijk advies, Adviestype, Collegejaar Filters ( Aanvangsjaar instelling (student) Equal {2011 } AND Collegejaar inschrijfhistorie Equal {2011 } AND Actiefcode opleiding CSA Equal 4 AND Soort inschrijving Equal S AND Naam vooropleiding Matches pattern VWO% AND Eerste Vooropleiding J/N Equal J AND Eindexamendatum Greater than or Equal to {01/01/2010 00:00:00 } AND Roepnaam Matches pattern W% ) *** Query Name:EC totaal *** ** Query Properties: Universe:osman Last Refresh Date: @@@ Last Execution Duration: 1 Number of rows: @@@ Retrieve Duplicate Row: ON ** Query Definition: Result Objects: Studentnummer, Studiepunten Filters ( Voldoende Equal J AND Collegejaar Equal {2011 } ) *** Query Name:toestemming *** ** Query Properties: Universe:osman Last Refresh Date: @@@
16
Last Execution Duration: 1 Number of rows: @@@ Retrieve Duplicate Row: ON ** Query Definition: Result Objects: Studentnummer, Inhoud1 Filters ( Rubriek1 Equal Toestemming gegevens AND Vrij Veld1 Equal Resultaten jr1 naar school VO ) *** Query Name:basislijst 2ejr *** ** Query Properties: Universe:osman Last Refresh Date: @@@ Last Execution Duration: 1 Number of rows: @@@ Retrieve Duplicate Row: ON ** Query Definition: Result Objects: Studentnummer, Collegejaar inschrijfhistorie, Croho, Opleiding omschrijving, Opleiding (inschrijfhistorie), Actiefcode opleiding CSA Filters ( Aanvangsjaar instelling (student) Equal {2011 } AND Collegejaar inschrijfhistorie Equal {2012 } AND Actiefcode opleiding CSA Equal 4 AND Soort inschrijving Equal S AND Naam vooropleiding Matches pattern VWO% AND Eerste Vooropleiding J/N Equal J AND Eindexamendatum Greater than or Equal to {01/01/2010 00:00:00 } AND Roepnaam Matches pattern W% )
Additionele bewerkingen op instellingsdata Unieke nummering studenten De instellingen hebben een verschillende wijze voor het definiëren van student ID. Dit hebben we geüniformeerd, waardoor er de volgende codering ontstaat: ‘Afkortinginstelling_jaar_4cijfercodering’. Dit resulteert voor 2011 in de volgende codering: -
TUD_2011_0001 t/m TUD_2011_2412 RU_2011_0001 t/m RU_2011_2782 UT_2011_0001 t/m UT_2011_1051
Codering vooropleiding controleren De vooropleiding wordt gedefinieerd met een code als ‘00351’. Deze code staat voor ‘vwo N&T+N&G’. In sommige databestanden wordt de code echter aangegeven met ‘351’ (dus exclusief de twee nullen ervoor). Wij hebben alle mogelijke combinaties verzameld en één unieke lijst van gemaakt. ‘Overbodige’ kolommen weghalen Bepaalde kolommen in de databestanden zijn overbodig, omdat deze kolommen dubbelop zijn. Zo is de naam van de vo-school opgegeven, maar ook het croho-nummer. Deze kolommen zijn op verzoek van de instelling toegevoegd. In verband met performance verbeteringen op de website, hebben wij dergelijke kolommen uit de dataset gehaald en in een losse tabel geplaatst, opdat we indien nodig de waarden wel kunnen opzoeken.
Dialogic innovatie ● interactie
17
Het betreft de kolommen: -
Naam van opleiding Naam vooropleiding Opleidingsnaam 2e jaar Naam school Plaats X+1 zelfde instelling Naam van opleiding x+1
EC = 0 De export uit Osiris geeft een lege cel indien een student in een jaar geen EC heeft behaald. Voor het berekenen van gemiddelden is het belangrijk dat de waarde nul wel meegenomen wordt. Vandaar dat we de lege cellen vervangen hebben door een 0. Unieke code instelling_croho genereren Voor het definiëren van opleidingsnamen, HOOP-gebieden et cetera, is het noodzakelijk een unieke codering te hanteren. Deze kan gemaakt worden door de combinatie ‘instelling_opleiding’. Hiervoor maken we gebruik van respectievelijk de brin-code en croho-code. Examentype hercoderen Voor het terugkoppelmodel dient enkel het examentype ‘Propedeuse’ meegenomen te worden. Hiervoor bestaan binnen de instellingen echter verschillende afkortingen, te weten P en PB. We hebben indien nodig alles omgezet naar ‘P’. Unieke waarden BSA De instellingen gebruiken een andere wijze voor het afkorten van het bsa. Deze waarden hebben we geüniformeerd in zes categorieën: -
Negatief Positief Aangehouden Studiestaker Onbekend Niet van toepassing
X+1 dezelfde opleiding Voor het bepalen of een scholier in het tweede studiejaar nog aan dezelfde opleiding studeert, maken we gebruik van de volgende formule: =ALS(opleidig_croho_code=x1_opleiding_croho_code);"Ja";"Nee")
Directe doorstroom Binnen dit terugkoppelmodel kijken we enkel naar directe doorstroom, oftewel scholieren die gelijk na hun schoolexamen doorstromen in het WO. In de definitie die wij hanteren ben je een directe doorstromer als: -
18
jaar(eindexamendatum)=jaar(opleiding_ingangsdatum) maand(eindexamendatum)<10 maand(opleiding_ingangsdatum)<11
Hierdoor nemen we ook scholieren mee: -
die na het officiële examenperiode middels een herkansing pas in september hun schoolexamen in ontvangst mogen nemen. waarvan de vo-school experimenteert met een vroegere examenperiode (bijv. februari). Die vanwege administratieve fouten pas in oktober staan ingeschreven aan de universiteit.
Gemaakte keuzes Voor de analyse hebben we enkele keuzes gemaakt die van invloed kunnen zijn op de resultaten. Deze presenteren we hieronder. Enkel filter op Examentype=P De instellingen hanteren diverse (verschillende) coderingen voor het examentype. Hieronder een niet uitputtende lijst van mogelijkheden: -
AA = Los onderwijs aanschuif AB = ASB Begeleiding B = Bachelor BA = Bachelor BY = Bachelor Bijvakker CO = Contract onderwijs EB = Excellente student BA (Honours Program) EM = Excellente student MA (Honours Program) EP = Excellente student PB (Honours Program) HR = HAN-RU minorprogramma MA = Master ML = Master LVHO MP = Master post initieel MY = Master Bijvakker P = Propedeuse PB = Propedeuse Bachelor PM = Pre-master VO = Voucher student VW = VWO student XB = Gast of bijvakstudent voor bacheloropl.
Voor het terugkoppelformat selecteren we enkel studenten met examentype P (en PB). We gaan er dus vanuit dat elke student eerst zijn P haalt, voordat hij/zij opnieuw geregistreerd wordt als examentype B (en BA). Dit geldt inderdaad voor het overgrote deel. In een enkel geval wordt een student gelijk ingeschreven als B, maar het is nog onduidelijk waarom dit gebeurd. Voor deze pilot nemen we daarom enkel examentype P mee. Enkel als zeker weten VWO Niet altijd is de vooropleiding bekend. Wij laten echter enkel de waarden zien waarvan we zeker weten dat de student examen heeft gedaan aan het vwo. Enkel brin6 Helaas is het voor de universiteit niet altijd helder van welke vo-school de student afkomstig is; er is dan geen of enkel een 4-digit brin genoemd. Voor het berekenen van de
Dialogic innovatie ● interactie
19
totalen is dit geen probleem. Bij de terugkoppeling naar individuele scholen selecteren we echter op basis van 6digit brin. Hierdoor komt het voor dat de school in een enkele geval niet alle leerlingen te zien krijgt. Als we naar de administratieve gegevens kijken, lijkt het erop dat met de jaren dit probleem steeds minder groot is. We verwachten dan ook dat dit probleem in de toekomst vanzelf opgelost zal worden. Switch hoofd/neveninschrijving binnen instelling Voor het bepalen of een student in het tweede jaar nog aan dezelfde instelling en opleiding studeert, vergelijken we de croho-code van hoofdinschrijving jaar 1 en hoofdinschrijving jaar 2. Wanneer een student in het tweede jaar enkel nog ingeschreven staat bij de neveninschrijving van jaar 1, wordt deze student dus gezien als switcher. Definitie directe doorstroom onzeker Er is een uitgebreide discussie gevoerd hoe ‘directe doorstroom’ te definiëren. Mogelijk is deze discussie nog niet uitgekristalliseerd en staan open voor verbeteringen van de definitie.
Aanpassingen in de toekomst Doordat dit project vanaf het begin een leertraject is geweest, is het niet verwonderlijk dat in een vervolgtraject we aanpassingen zouden doen op de dataverzameling. Naast het feit dat de ‘dubbele’ kolommen achterwege gelaten kan worden, betreft dit voornamelijk de opzet van de database. In het huidige format is het mogelijk dat één student meerdere regels heeft in de database. Door de juiste filters toe te passen, zoals examentype_csa=P, worden deze dubbele rijen eruit gefilterd. Toch is het aan te raden in het vervolg het format voor datalevering licht aan te passen, waardoor elke rij één student/leerling representeert. Dit heeft twee grote voordelen: -
De dataset wordt hierdoor aanzienlijk kleiner. Nu kunnen twee rijen dezelfde persoon omschrijven, met slechts één waarde afwijkend. Er is dus veel overlap te vinden, welke eruit gehaald wordt door te werken met één unieke rij per studentID.
-
Het kan fouten voorkomen. In de huidige dataset viel het ons op dat sommige studenten op de vraag of men toestemming wilde geven aan terugkoppeling aan de vo-instelling, zowel ja als nee had geantwoord (op twee rijen). De reden hiervoor was voor de instelling niet te achterhalen, waardoor we als default ‘nee’ hebben gekozen. Wanneer we alles terugbrengen naar één regel, kunnen dergelijke discrepanties niet meer voorkomen.
Koppeltabellen Zowel de DUO-data als de instellingsdata maakt voor het benoemen van de instelling en opleiding gebruik van respectievelijk de ISAT en BRIN codering. Middels een DUO-tabel5 kunnen we deze codes omzetten naar de naam van de instelling en de opleiding.
5
http://www.ib-groep.nl/zakelijk/ho/croho/downloaden_croho.asp
20
De combinatie BRIN_ISAT is niet altijd uniek; in de loop der jaren kunnen opleidingsnamen veranderd zijn, met behoud van ISAT. Zo heeft de codering 21PH_68509 als opleidingsnaam zowel “M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Maatschappijleer” als “M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Maatschappijleer en Maatschappijwetenschappen”. Wij hebben in dergelijke gevallen altijd de meest recente naam gepakt voor een voltijd-variant van de opleiding aan een bepaalde instelling. Indien twee namen dezelfde startdatum hebben, is er in dat geval min of meer random een gekozen. Box 7: Query bepalen opleidingsnaam De gebruikte query is: CREATE TABLE opleidingnaam AS SELECT opl_brin4, opl_brin6, opl_instelling_naam, opl_code, STR_TO_DATE(opl_begin, '%d-%m%Y'), CONCAT(opl_brin4,'',opl_code) AS opl_instelling_opleiding, (SELECT opl_naam FROM opleiding x WHERE x.opl_vorm='VOLTIJD' AND x.opl_brin6=y.opl_brin6 AND x.opl_code=y.opl_code ORDER BY STR_TO_DATE(opl_begin, '%d-%m-%Y') DESC LIMIT 0,1) AS opl_naam FROM opleiding y WHERE opl_vorm = 'VOLTIJD' GROUP BY opl_instelling_opleiding
In tien gevallen bleken er ook meerdere ‘onderdelen’, dat wil zeggen het HOOP-gebied, te corresponderen met één codering. Ook ik dat geval is er gekozen voor het meest recente gebied. Dit gold voor (brin4_croho): 21PC_60614, 21PD_50393, 21PD_66469, 21PJ_56990, 21PJ_59304, 21PJ_60001, 21PK_60335, 21PN_56627, 21PN_66627 en 25DW_34130.
Dialogic innovatie ● interactie
21
Bijlage 4: Terugkoppelformat In dit hoofdstuk beschrijven we het terugkoppelformat VO-HO. Dit format is gebaseerd op de bestaande terugkoppeldocumenten van de UT, RU & TUD en overleg met diverse voinstellingen. We hebben in de diverse formats gezocht naar de gemene deler, maar tegelijkertijd ook gekeken naar aanvullende wensen (zie Figuur 1). Figuur 1: Vertaling van individuele terugkoppelformats (links) naar blauwdruk voor generiek format (rechts)
Binnen het projectteam zijn de individuele concepten uit het terugkoppelformat geoperationaliseerd. Wanneer mogelijk is hiervoor gebruik gemaakt van bestaande documentatie, met name het specificatiedocument van SION. De exacte operationalisaties worden in de volgende paragrafen besproken. Bij het terugkoppelformat nemen we de volgende uitgangspunten mee: -
Voor uitstroom, switch & uitval, BSA en studiesucces geven we de data weer over de afgelopen drie of vier jaar (afhankelijk van beschikbaarheid data). Dit zal in de komende jaren groeien naar een presentatie van vijf jaar.
-
Voor uitstroom, verloop studiekeuze, BSA en studiesucces zal er voor elke visualisatie de mogelijkheid bestaan de gegevens uit te splitsen naar geslacht.
-
Gegeven de cohort-benadering, nemen we alleen directe doorstroom mee.
-
Voor uitstroom en verloop studiekeuze gaan we uit van de hoofdinschrijving. In het geval van studiesucces en individuele terugkoppeling nemen we neveninschrijving wel mee (lees: we tellen alle EC bij elkaar op en noemen enkel de hoofdopleiding), omdat het voor WO-instellingen ondoenlijk is deze gegevens uit de administratie te halen. Daarnaast is het behalen van >60 studiepunten een relevant resultaat voor een VO-school.
Binnen het uiteindelijke terugkoppelformat onderscheiden we de volgende vijf onderdelen: 1. 2. 3. 4. 5.
22
Uitstroom Verloop studiekeuze Studiesucces BSA Individuele terugkoppeling
Uitstroom Op basis van de DUO-gegevens kunnen we inzicht geven in de uitstroom van vwoleerlingen van individuele scholen. Hierbij zijn vier analyses te onderscheiden: 1. 2. 3. 4.
Totale uitstroom Uitstroom naar sector Uitstroom naar de individuele universiteiten Uitstroom naar opleiding
Totale uitstroom De uitstroom van vwo-leerlingen naar het HO, indien gewenst naar geslacht uitgesplist. Doordat de rest van de doorstroommonitor vwo-wo gericht is op de specifieke doorstroom VWO-WO, is het op basis van deze grafiek duidelijk over welk cohort we spreken in de komende figuren. Immers, dit zijn enkel die scholieren die in het WO zijn ingestroomd. De absolute aantallen kunnen ze uit deze visualisatie halen.
-
Uitstroom = # vwo gediplomeerde studenten vanuit VO-school (brin6) in jaar “x” dat al dan niet instroomt in een erkende en bekostigde onderwijsinstelling in Nederland in jaar “x+1”, naar geslacht (m/v). Uitsplitsing naar: wo, hbo en ‘geen instroom in Hoger Onderwijs’. De categorie ‘edu’ wordt meegenomen bij ‘geen instroom Hoger Onderwijs’.
-
Peilmoment: 1 oktober jaar “x+1”
-
Elk individu wordt slechts 1 keer meegenomen (o.b.v. hoofdinschrijving)
Uitstroom naar HOOP-gebied over de jaren De Uitstroom van vwo-leerlingen naar het wo, naar HOOP-gebied. We onderscheiden, conform DUO (hoofd CROHO-labels) tien gebieden:
Dialogic innovatie ● interactie
23
-
Economie Onderwijs [kan volgens mij weg, checken] Gedrag en maatschappij Gezondheidszorg Landbouw en natuurlijke omgeving Natuur Recht Sectoroverstijgend Taal en cultuur Techniek
We presenteren twee visualisaties, waarbij de school (i, links) de ontwikkelingen in de tijd kan zien en (ii, rechts) zichzelf kan vergelijken met het landelijke beeld.
24
-
Uitstroom = # vwo gediplomeerde studenten vanuit VO-school (brin6) in jaar “x” dat instroomt in een CROHO-sector in Nederland in jaar “x+1” aan een WOinstelling in Nederland.
-
Peilmoment: 1 oktober jaar “x+1”
-
Elk individu wordt slechts 1 keer meegenomen op basis van hoofdinschrijving
-
We hanteren de meest recente Croho-indeling van opleidingen van DUO
Uitstroom naar individuele universiteiten De uitstroom van vwo-leerlingen naar het wo, opgesplitst naar instelling. De school kan hierbij kiezen of ze de totale instroom willen zien (standaard ingesteld) of enkel voor man of vrouw.
-
Uitstroom = # vwo gediplomeerde studenten vanuit VO-school (brin6) in jaar “x” dat instroomt in een specifieke bekostigde WO-instelling in Nederland in jaar “x+1”, naar geslacht (m/v).
-
Peilmoment: 1 oktober jaar “x+1”
-
Elk individu wordt slechts 1 keer meegenomen (o.b.v. hoofdinschrijving aan specifieke instelling)
Uitstroom per opleiding De uitstroom van vwo-leerlingen naar het wo, naar opleiding. Standaard worden dezelfde opleidingen (op basis van croho-label) van afzonderlijke instellingen bij elkaar opgeteld (dus Geneeskunde aan de UU wordt opgeteld met Geneeskunde aan de VU), maar de voschool heeft de mogelijkheid ook slechts één (of enkele) instellingen te selecteren.
Dialogic innovatie ● interactie
25
-
Uitstroom = # vwo gediplomeerde studenten vanuit VO-school (brin6) in jaar “x” dat instroomt in een specifieke bekostigde WO-instelling EN specifieke opleiding in Nederland in jaar “x+1”
-
Peilmoment: 1 oktober jaar “x+1”
-
Elk individu wordt slechts 1 keer meegenomen (o.b.v. hoofdinschrijving aan specifieke opleiding)
Verloop studiekeuze Op basis van de DUO-gegevens kunnen we inzicht geven in het switchgedrag en uitval van studenten in het WO. Zijn studenten na 1 jaar gestopt met studeren aan het WO, geswitcht of doet men nog dezelfde opleiding? En hoe verhouden deze aantallen zich met de landelijke cijfers? We presenteren twee figuren, waarin de school (links) haar ontwikkelingen in de tijd kan volgen en (rechts) zichzelf kan vergelijken met het landelijke beeld.
26
-
Het definitiedocument van SION maakt niet expliciet genoeg hoe switchers en uitvallers worden gedefinieerd: Dit is opgenomen in het SION definitiedocument “Bij het onderbreken van een opleiding in een onderwijssector wordt de doorstroom van onderwijssector A naar onderwijssector B geteld en van onderwijssector B naar onderwijssector A, als deze doorstroommomenten in de desbetreffende kubussen voorkomen.”
A
Onderbreking
B
A
We onderscheiden vijf mogelijkheden voor progressie van de VO-leerlingen door het WO o
Indirecte instroom in WO: Afstudeerder die in jaar “x+2” een inschrijving heeft aan een bekostigde WO-instelling, maar in jaar “x+1” nog niet.
o
Dezelfde opleiding binnen WO: Afstudeerder die (a) in jaar “x+2” dezelfde hoofdinschrijving heeft bij een specifieke opleiding (isat) aan (b) dezelfde specifieke bekostigde WO-instelling als in jaar “x+1”.
o
Switchen binnen WO: Afstudeerder (zie eerdere definitie) die in jaar “x+2” een andere hoofdinschrijving heeft bij een specifieke opleiding (isat) dan in jaar “x+1”. OF Afstudeerder (zie eerdere definitie) die in jaar “x+2”
Dialogic innovatie ● interactie
27
bij een andere bekostigde WO-instelling staat ingeschreven dan in jaar jaar “x+1”. o
Uitval uit WO: Afstudeerder (zie eerdere definitie) die in jaar “x+2” GEEN hoofdinschrijving heeft bij een specifieke opleiding (isat) aan een bekostigde WO-instelling en in jaar “x+1” wel OF Afstudeerder die in zowel jaar “x+1” als jaar “x+2” geen inschrijving heeft aan een bekostigde WOinstelling.
o
Geen instroom in WO: Afstudeerder die in jaar “x+2” en in “x+1” geen inschrijving heeft aan een bekostigde WO-instelling.
Studiejaar 1 (Oktober x+1) Studie 1
Studiejaar 2 (Oktober x+2) Studie 1
Dezelfde opleiding
Studie 1
Studie 2
Switch
Studie 1
Type
Uitval Studie 1
Indirecte instroom Geen instroom
-
Peilmoment: 1 oktober jaar “x+1” en “x+2”
-
Elk individu wordt slechts 1 keer meegenomen (o.b.v. hoofdinschrijving aan specifieke opleiding)
Studiesucces Op basis van de instellinggegevens kunnen we inzicht geven in het studiesucces van leerlingen van een individuele school. Voor deze pilot kunnen we dit uiteraard enkel door voor de RU, TUD en UT. Het studiesucces, oftewel het gemiddeld aantal studiepunten, wordt met en zonder correcte gepresenteerd. In geval van de correctie worden studenten die 0 EC hebben gehaald in een studiejaar eruit gefilterd. 1. Gemiddeld aantal studiepunten 2. Gemiddeld aantal studiepunten per instelling gecorrigeerd voor studenten met 0 EC We presenteren twee visualisaties: in de linker visualisatie kunnen scholen hun vwoleerlingen per examenjaar vergelijken met het gemiddelde van de afzonderlijke instellingen, in de rechter visualisatie worden alle instellingen samengenomen en kan de school zichzelf over de jaren vergelijken met het gemiddelde van de instellingen.
28
Dialogic innovatie ● interactie
29
-
Gemiddelde van aantal behaalde EC van afstudeerders van VO-instelling (brin6) met een VWO-diploma aan de betreffende instelling naar diplomajaar.
-
Indirecte instroom wordt niet meegenomen in de berekening van EC.
-
Er vindt al dan niet filtering plaats op studenten die 0 EC hebben behaald.
-
De opleiding 21PF_59308 is eruit gefilterd (TUD_MST), omdat de waarden van deze opleiding geadministreerd worden bij de Universiteit Leiden (21PF=TUD).
Bindend Studie Advies (BSA) Naast het aantal behaalde EC geeft ook een positief/negatief BSA inzicht in het studiesucces. We onderscheiden vijf typen advies: -
Positief Aangehouden Negatief Studiestakers (1 feb) Niet van toepassing (deze opleiding/instelling werkt niet met BSA) Onbekend (de data van deze opleiding/instelling is niet beschikbaar)
De definities van het BSA kunnen per instelling, en soms zelfs per opleiding, verschillen. Het vergelijken van scholen met het landelijke gemiddelde is daarom niet eerlijk. Immers, indien een school een oververtegenwoordiging heeft van haar leerlingen op een instelling met een afwijkend BSA-beleid, zorgt dit voor een vertekend beeld. Enkel vergelijkingen op instellingsniveau is daarom legitiem. Vandaar dat enkel een visualsatie wordt getoond
30
waarin een school een specifiek examenjaar en instelling kan selecteren, waarna de school zichzelf kan vergelijken met het totale beeld van de instelling.
-
Indirecte instroom wordt niet meegenomen in de berekening van BSA.
-
Verdeling van uitgegeven studieadviezen naar de categorieën (positief, negatief, aangehouden, studiestaker en niet van toepassing) voor alle Afstudeerders van VO-school (brin6) die in het eerste jaar een hoofdinschrijving hebben aan een betreffende WO-instelling.
-
De opleiding 21PF_59308 is eruit gefilterd (TUD_MST), omdat de waarden van deze opleiding geadministreerd worden bij de Universiteit Leiden (21PF=TUD).
Individuele terugkoppeling Binnen de individuele terugkoppeling presenteren we de data op basis van een ID. Middels een koppeltabel (die de scholen los ontvangen) is het mogelijk voor de oud-leerlingen die hiervoor toestemming hebben gegeven, de namen te koppelen met de data. Deze vertaaltabel krijgt men enkel indien met specifieke voorwaarden akkoord gaat (zie bijlage I). We presenteren per oud-leerling de volgende informatie:
Dialogic innovatie ● interactie
31
-
32
Student ID: Specifieke ID van een individuele student Universiteit: Aan welke bekostigde WO-instelling studeert de Afstudeerder Opleiding: Naam van de hoofdopleiding waar de student zich heeft ingeschreven. We gaan voor deze presentatie uit van de hoofdopleiding. EC: alle EC’s behaald van de leerling in jaar x+1. Het maakt niet uit aan welke opleiding de studiepunten zijn behaald. BSA: Wat is het bindend studieadvies geweest? Tweede jaar dezelfde studie? Is men in het tweede jaar nog steeds ingeschreven bij dezelfde opleiding?
-
Indirecte instroom wordt niet meegenomen.
-
De opleiding 21PF_59308 is eruit gefilterd (TUD_MST), omdat de waarden van deze opleiding geadministreerd worden bij de Universiteit Leiden (21PF=TUD).
Feedback scholen op terugkoppelformat Het terugkoppelformat is aan circa vijftien v(w)o-scholen getoond met overwegend positieve reacties. Zoals de vertegenwoordigster van een gymnasium verwoordde: "Vensters is voor de externe verantwoording, iets wat moet; met deze site kun je écht iets richting de kwaliteit van je onderwijs". Een decaan gaf aan dat het ook interessant is voor de schoolleiding: “Leid je echt op voor het WO?” Uiteraard zijn er wel diverse opmerkingen en tips meegegeven. We hebben al deze opmerkingen bekeken en waar mogelijk gelijk aangepast op het dashboard (en verwerkt in paragraaf 0 t/m 0). Daarnaast waren er nog additionele wensen. We stellen voor in een vervolgproject te kijken in hoeverre deze wensen meegenomen kunnen worden: -
Verloop studiekeuze: Bij het verloop van de studiekeuze is er een categorie ‘uitval uit WO’. Bij voorkeur wordt deze categorie gesplitst in ‘uitval uit HO’ en ‘switch naar HBO’. Aangezien de data voor handen is, kan deze wens eenvoudig ingewilligd worden.
-
Individueel: In de tabel waar op individueel niveau teruggekoppeld wordt, is het verzoek te zien waar men naar switcht indien men in het tweede jaar niet meer dezelfde opleiding volgt. Dit is tot zekere hoogte mogelijk. Aangezien deze tabel gebaseerd is op data van de afzonderlijke instellingen, is switchgedrag binnen een instelling te concretiseren. Switch tussen instellingen niet, waardoor ‘uitval’ en ‘switch tussen instellingen’ samengenomen moeten worden tot één categorie.
-
Overige: Men zou graag inzicht krijgen in het bachelor rendement. Hiervoor zijn meerdere indicatoren te bedenken: bachelorsdiploma in 4 jaar, gemiddeld aantal jaar voor behalen bachelorsdiploma etc. In een vervolgproject dient gekeken te worden of er één definitie gekozen kan worden en in welke mate instellingen die kunnen aanleveren. Tevens moet gediscussieerd worden of een dergelijke indicator interessant is voor vo-instellingen; in hoeverre hebben zij effect op het bachelor rendement?
-
Overige: Tevens zouden vo-instellingen graag inzicht krijgen in de relatie tussen de eindcijfers p de vo-instelling en prestaties in het vervolgonderwijs. Over de exacte invulling dient verder gesproken te worden.
Dialogic innovatie ● interactie
33
Contact: Dialogic Hooghiemstraplein 33-36 3514 AX Utrecht Tel. +31 (0)30 215 05 80 Fax +31 (0)30 215 05 95 www.dialogic.nl
34