Doorbeleggen na pensioendatum: wat is het en hoe leggen we het onze deelnemers uit?
Twan van Erp, Tatjana Taubert 17 mei 2016 Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 1 Pagina 1
Agenda 1. Verbeterde premieregelingen 2. Risico’s en spreidingsmechanisme in de uitkeringsfase 3. Hoe leggen we het onze deelnemers uit?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 2
Verbeterde premieregelingen: persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 3
Schets van DB versus DC •
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
….
Pagina 4
Wet verbeterde premieregeling (naar verwachting per 1-8-2016)
• Persoonlijk pensioenvermogen
• Doorbeleggen na pensionering mogelijk gemaakt • Shop-recht; vaste versus variabele uitkering • Collectieve risicodeling in uitkeringsfase
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 5
Risico-afbouw tot pensioendatum
€ max.
“Het verborgen probleem van DC”
Start
Kennissessie Doorbeleggen
Plft.
17 mei 2016
† Pagina 6
Doorbeleggen: afbouw over levensduur
€ max.
Opmerkingen 1. Uitkering is onzeker 2. Uitkeringsfase; eens ingelegd, blijft ingelegd 3. Collectieve en solidaire risicodeling 4. Indexatie en afstempelen (5-jaarsperiode)
Rendementsportefeuille
5. Standaard 100 % “dekkingsgraad”, gesloten contract
Start
Kennissessie Doorbeleggen
Plft.
17 mei 2016
† Pagina 7
Doorbeleggen, waar leidt het toe?
• Een 5 – 15% hoger verwacht pensioenresultaat voor de deelnemer, met een variabele uitkering • Beheersbare risico’s in de uitkeringsfase • De opstap naar de toekomstige pensioenoplossing (Nationale Pensioendialoog, Hoofdlijnennota Kabinet, SER rapporten, etc.)
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 8
Risicodeling in de uitkeringsfase
• Sterfterisico (moet collectief)
• Langlevenrisico (keuze) • Beleggingsrisico (keuze) − − − − −
Via toedelingskringen (max 10 jaar tevoren) Spreiding schokken over max 5 jaar “Gesloten” systeem Geen buffers aanhouden Wel mogelijk stijgende/dalende uitkering
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 9
Agenda 1. Verbeterde premieregelingen 2. Risico’s en spreidingsmechanisme in de uitkeringsfase 3. Hoe leggen we het onze deelnemers uit?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 10
Risico’s en spreidingsmechanisme in de uitkeringsfase
Pensioenrisico’s in de uitkeringsfase
Individueel nemen of collectief delen? • Sterfterisico • Langlevenrisico • Inflatierisico
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 12
Sterfterisico
Collectieve risicodeling wordt wettelijk voorgeschreven.
Hoe groot moet het collectief zijn? A minder dan 1.000 mensen
B meer dan 1.000 mensen
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 13
Sterfterisico
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 14
Langlevenrisico
Met wat voor een schokken dienen we rekening te houden
in de uitkeringsfase? A minder dan 5%
B meer dan 5%
Zou u dit risico collectief delen of niet?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 15
Langlevenrisico
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 16
Inflatierisico
Stel dat inflatie de hele pensioenperiode 4% hoger is dan
verwacht. Het pensioen valt dan in reële termen ongeveer:
A 20% lager uit B 30% lager uit Zou u dit risico collectief delen of niet?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 17
Impact van een spreidingmechanisme in de uitkeringsfase
Stel er vindt een schok plaats van - 5% De schok wordt uitgesmeerd over 5 jaar Versimpelde weergave van uitkering: 100 – 99 – 98 – 97 – 96 – 95 Maar hierbij is geen rekening gehouden met sterfte. Hoe groot is de totale schok?
A groter dan 5,5% B kleiner dan 5,5% Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 18
Impact van een spreidingmechanisme in de uitkeringsfase
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 19
Conclusie • Veel expliciete keuzes voor sociale partners, bestuur en deelnemers
• Servicedocument biedt hulp • Uitdaging: Hoe leggen we het de deelnemer uit?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 20
Agenda 1. Verbeterde premieregelingen 2. Risico’s en spreidingsmechanisme in de uitkeringsfase 3. Hoe leggen we het onze deelnemers uit?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 21
Hoe leggen we het onze deelnemers uit?
Pagina 22
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 23
Doorbeleggen… een goede stap vooruit! Zoals het was
Met doorbeleggen
DC: vooruitzicht pensioen onzeker
DC: vooruitzicht pensioen onzeker
Maar daarna bij ingang wel een zekere uitkering
Verwachting: hogere uitkering, maar onzekerheid over de hoogte
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 24
Maar communicatief best een uitdaging! Deelnemers zeggen dat ze willen kunnen kiezen, maar ze kiezen niet!
De rationele mens
Ingewikkeld
Toekomst
Onzeker
Neemt beslissingen op basis van informatie en keuzemogelijkheden
De emotionele mens
Neemt beslissingen op basis van gevoel en ervaringen
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 25
Inzicht in behoeftes van deelnemer is belangrijk Voor introductie
Na introductie
Deelnemerreis met persona’s
Deelnemerreis met deelnemers
Feedback vragen aan deelnemers
Beeld krijgen bij verschillende doelgroepen
Beoordelen vertegenwoordiging deelnemergroepen in persona’s
Na elk doorlopen contactmoment
Toetsen beleving en 1e set communicatie
Toetsen beleving persona’s bij echte deelnemers Aanvullen communicatie
Te weten komen wat de deelnemer: had verwacht en heeft ervaren. Of hij tevreden is en wat wij nog zouden kunnen verbeteren
Elk contact leidt tot betere communicatie!
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 26
Een deelnemerreis geeft inzicht in behoeftes Persona’s • Aantal afhankelijk van proces en betrokken deelnemergroep. • Veelal bepaald door: opleidingsniveau, financiële kennis, affiniteit met pensioen, digitaal bewust etc.
Voor doorbeleggen belangrijkste criteria • Hoe gaat iemand om met onzekerheid? • Hoe neemt iemand beslissingen?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 27
De emoties worden zichtbaar
Wat voelt een persona bij elke fase van doorbeleggen? Elke negatieve emotie biedt kansen om de communicatie te verbeteren!
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 28
Negatieve emoties geven tips voor communicatie
Bij introductie - Aparte communicatie voor en na 55 jaar - Algemene uitleg in woord en beeld - Met algemene rekenvoorbeelden inzicht geven (interactief)
Pensioen in zicht - Inzicht in keuzes - vast / variabel - flexopties
voor en op pensioendatum)
- Ontwikkeling kapitaal en rendement - Uitleg over spreiden rendement
- Persoonlijk financieel plaatje (interactief)
- Verwacht pensioenkapitaal op pensioendatum (scenario’s)
- Duidelijke actie - Helder proces
- Gelegenheid bieden voor vragen stellen
Kennissessie Doorbeleggen
Periodiek (aankoop
- Pensioen voor komend en afgelopen jaar - Indicatie pensioen voor komende 10 jaren
17 mei 2016
Pagina 29
Onze inzichten Tijdig De juiste communicatie op het juiste moment. Dit voorkomt onrust en mogelijk ook irritatie.
Gelaagd Veel volledige communicatie geeft niet altijd een beter gevoel. Geef relevante informatie en verwijs naar meer elders. Luisteren Bied gelegenheid om vragen te stellen of mee te luisteren naar vragen van anderen. Accepteren Onzekerheid zal blijven bestaan ondanks zorgvuldige communicatie bij deelnemers die hier gevoelig voor zijn. Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 30
Onze eindconclusie Doorbeleggen heeft grote impact voor deelnemers Goede communicatie biedt hulp bij besluitvorming en kan onzekerheid verminderen… …maar zal het niet altijd wegnemen!
ONZEKER
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 31
Heeft u vragen?
Kennissessie Doorbeleggen
17 mei 2016
Pagina 32Pagina 32
