Door de drukke werkzaamheden rond de overgang naar het nieuwe schooljaar is het helaas niet gelukt deze termijn aan te houden

De Leerplichtwet 1969 draagt het college van Burgemeester en Wethouders op jaarlijks aan de Raad een verslag uit te brengen over het, in het laatst afgesloten school- of cursusjaar, in de gemeente gevoerde beleid over de handhaving van de leer- en kwalificatieplicht én de resultaten daarvan. Voor u ligt het jaarverslag leerplicht van de gemeente Bergen over het schooljaar 20112012. De wet geeft aan dat het college voor 1 oktober verslag uit brengt aan de Raad. Door de drukke werkzaamheden rond de overgang naar het nieuwe schooljaar is het helaas niet gelukt deze termijn aan te houden.

Inhoudsopgave pagina

1

Inleiding

4

1.1

Doelstelling van de Leerplichtwet 1969

4

1.2

Uitgangspunten van de Leerplichtwet 1969

4

1.3

Wie draagt verantwoordelijk binnen de Leerplichtwet 1969

4

1.4

Instructie leerplichtambtenaar

4

1.5

Buitengewoon opsporingsambtenaar

5

2.

Statistische gegevens

6

2.1

Cijfermatige gegevens leerlingen

6

2.2

Verzuim

7

2.2.1

Absoluut verzuim (art 19, 22)

7

2.2.2

Relatief verzuim

7

2.2.3

Luxeverzuim

10

2.2.4

Schorsing van een leerling

11

2.3

Vrijstellingen en verlof

11

2.3.1

Lichamelijke of psychische omstandigheden (artikel 5a)

12

2.3.2

Richting van het onderwijs (artikel 5b)

12

2.3.3

Schoolbezoek buitenland (artikel 5c)

12

2.3.4

Trekkend bestaan (artikel 5a)

12

2.3.5

Vervangende leerplicht (artikel 3a en 3b)

12

2.3.6

Vrijstelling van geregeld schoolbezoek (artikel 11)

13

2.3.7

Vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs (artikel 15)

13

2.4

Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs (VAVO)

13

2.5

Hulpverlening

14

2.6

Aantal overtredingen arbeidsverbod

15

3

Overlegstructuren, netwerken en samenwerkingsverbanden

16

3.1

Zorg- en adviesteam (ZAT)

16

3.2

Buurtnetwerk

16

3.3

Jeugdveiligheidsoverleg (JVO)

17

4.

Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC)

18

5.

Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)

21

2 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

6.

Verwijsindex risicojongeren (VIR)

21

7.

Sociale Verzekeringsbank (SVB)

21

8.

Dag van de leerplicht

21

9.

Key2Onderwijs

21

10.

Europese School

22

11.

Passend onderwijs

22

12

Samenvatting

24

13.

Tot slot

25

Bijlage 1

Cijfers

26

Bijlage 2

Begrippenlijst

29


januari 2013

1. Inleiding De Leerplichtwet 1969 draagt het college van Burgemeester en Wethouders op jaarlijks aan de Raad een verslag uit te brengen over het, in het laatst afgesloten school- of cursusjaar, in de gemeente gevoerde beleid over de handhaving van de leer- en kwalificatieplicht én de resultaten daarvan. Voor u ligt het jaarverslag leerplicht van de gemeente Bergen over het schooljaar 2011-2012. De wet geeft aan dat het college voor 1 oktober verslag uit brengt aan de Raad. Door de drukke werkzaamheden rond de overgang naar het nieuwe schooljaar is het helaas niet gelukt deze termijn aan te houden. 1.1 Doelstelling van de Leerplichtwet 1969 Het doel van de Leerplichtwet is dat jongeren zo goed mogelijk worden toegerust met kennis en vaardigheden, die zij nodig hebben om een zelfstandige plek in de samenleving te verwerven. Zij beschermt jongeren tegen de belemmerende factoren, zoals kinderarbeid, die het recht op onderwijs nadelig kunnen beïnvloeden. De Leerplichtwet is inmiddels een belangrijk instrument geworden bij het tegengaan van ongeoorloofd schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. 1.2 Uitgangspunten van de Leerplichtwet 1969 Kinderen zijn vanaf de eerste schooldag van de maand volgend op de maand waarin ze 5 jaar worden volledig leerplichtig. De volledige leerplicht eindigt aan het einde van het schooljaar waarin de jongere 16 jaar wordt of wanneer er 12 volledige schooljaren doorlopen zijn. Na de volledige leerplicht geldt voor jongeren zonder startkwalificatie tot hun 18e verjaardag de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht betekent dat jongeren een volledig onderwijsprogramma moeten volgen dat gericht is op het behalen van een diploma op havo-, vwo-, of mbo 2 niveau. Na het behalen van een dergelijk diploma heeft men een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt. De handhaving van de kwalificatieplicht sluit aan bij de handhavingsystematiek van leerplicht. De Leerplichtwet 1969 is op 1 augustus 2007 gewijzigd met o.a. de uitbreiding betreffende de kwalificatieplicht. Dit is één van de maatregelen die het kabinet heeft genomen om schooluitval tegen te gaan. Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet heeft primair het karakter van maatschappelijke zorg. Daar waar binnen het kader van de zorg onvoldoende resultaat kan worden geboekt, is justitieel optreden het sluitstuk. 1.3 Wie draagt verantwoordelijk binnen de Leerplichtwet 1969 De Leerplichtwet draagt de verantwoordelijkheid van de uitvoering op aan zowel de gemeente als de school, ouders/verzorgers en de leerling zelf. Het toezicht op de ouders en de leerlingen wordt opgedragen aan het college van Burgemeester en Wethouders en het toezicht op de directeuren van de scholen aan de Inspectie van het Onderwijs. 1.4 Instructie leerplichtambtenaar In de Leerplichtwet wordt het college van burgemeester en wethouders opgedragen om een instructie vast te stellen voor de leerplichtambtenaar. In 2006 is de ambtsinstructie vastgesteld waarin de richting aangegeven wordt aan de wijze waarop de leerplichttaken, ook de administratieve, in de gemeente uitgevoerd moeten worden. De nieuwe instructie 2013 is tijdens het schrijven van dit jaarverslag in concept gereed.


januari 2013

1.5 Buitengewoon opsporingsambtenaar De leerplichtambtenaar is ook buitengewoon opsporingsambtenaar (boa). In deze functie is zij bevoegd strafbare feiten binnen de leerplichtwet op te sporen. Dit onderleiding van de officier van Justitie. Elke vijf jaar moet er opnieuw examen gedaan worden om de opsporingsbevoegdheid te behouden. De akte opsporingsbevoegdheid is geldig tot februari 2015. Nieuwe regelgeving hierover is op komst.


januari 2013

2. Statistische gegevens 2.1 Cijfermatige gegevens leerlingen Begin schooljaar 2011-2012 waren er 4581 leer- en kwalificatieplichtige leerlingen. In het schooljaar 2010-2011 was het aantal leer- en kwalificatieplichtige leerlingen 4651 en in het schooljaar 2009-2010 waren dat er 4741. Dit jaar is het aantal zestienjarigen ook apart geteld. Een leerling die op 1 augustus van het nieuwe schooljaar zestien jaar is, is kwalificatieplichtig net als een zeventienjarige.

cumulatief aantal

Overzicht leerlingen aantallen 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

4 jarigen

1-8-2009 289

1-8-2010 248

1-8-2011 268

5-16 jaar

4344

4291

4213

waarvan 16 jr

448

17 jaar

397

360

368

leer-en kwalificatieplichtige 518 jaar

4741

4651

4581

Middelbaar beroepsonderwijs In het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) melden de scholen niet bij de gemeente maar via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) aan de kwalificatieplichtambtenaar te Alkmaar. De kwalificatieplicht voor Mbo-leerlingen wordt voor de gemeente Bergen en ook voor de andere gemeenten van de regio Noord-Kennemerland uitgevoerd door de gemeente Alkmaar.


januari 2013

2.2 Verzuim De leerplichtambtenaar heeft verschillende verantwoordelijkheden binnen de Leerplichtwet. Hieronder volgt in dit hoofdstuk hiervan een overzicht met het aantal keren dat de leerplichtambtenaar dit schooljaar is ingeschakeld. Verzuim naar soort en handhaving: Tabel 1: Verzuim aantallen van de schooljaren

2009-

2010-2011

2010 Absoluut verzuim Relatief verzuim, signaal

20112012

3

2

6

86

64

64

+56 te laat

+82 te laat

(spijbelen, te laat komen) Relatief verzuim, luxeverzuim

13

20

29

Processen-verbaal:

52

9

19

- Halt-verwijzing

1

5

- relatief verzuim, signaal

1

2

6

12

1

-

(jongeren en/of ouders) - relatief verzuim, luxeverzuim (ouders) - absoluut verzuim (ouders)

2.2.1 Absoluut verzuim (art 19, 22) Van absoluut verzuim is sprake wanneer een leerplichtige niet staat ingeschreven op een school of onderwijsinstelling. De leerplichtambtenaar of de administratief medewerker zoekt in het geval van vermoedelijk absoluut verzuim contact met de leerplichtige(n) om te onderzoeken of er werkelijk sprake is van absoluutverzuim. Soms blijkt het te gaan om nog niet verwerkte vertrek- en vestigingsgegevens of om te laat melden van in- en uitschrijvingen door scholen. Hier gaat het dan dus niet om absoluut verzuim. Bij 6 leerplichtigen was er wel sprake van absoluut verzuim. Twee kinderen zijn na emigratie terug gekomen naar Nederland en moesten nog een school zoeken. Bij twee andere kinderen was er sprake van een uitschrijving op een particuliere school cq. de Europese School. Door hun omstandigheden was voor plaatsing op een school eerst onderzoek nodig. Weer twee andere kinderen verbleven in Bergen zonder vaste woon- of verblijfsplaats. Na aanmelding op de Europese School, waar zij niet werden aangenomen, zijn de ouders door de leerplichtambtenaar via de mail opgeroepen. De ouders zijn met onbekende bestemming vertrokken. 2.2.2 Relatief verzuim Van relatief verzuim is sprake wanneer een ingeschreven leerplichtige jongere zonder bekende geldige reden lesof praktijktijd verzuimt. Scholen zijn wettelijk verplicht het (vermoedelijk) ongeoorloofd relatief schoolverzuim direct te melden aan de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de jongere, wanneer een jongere gedurende een periode van vier achtereen volgende lesweken 16 uur of meer heeft verzuimd.


januari 2013

Verzuimprotocol voortgezet onderwijs (VO) / middelaar beroepsonderwijs (MBO) In september 2010 is er in Noord-Kennemerland een verzuimprotocol “Noord Kennemerland verzuimt niet” opgesteld. Het is bedoeld als handreiking aan het VO en (in mindere mate) het MBO met de gedachte dat eenduidige en doorlopende afspraken binnen het onderwijs een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van verzuim. Op veel VO scholen worden er inmiddels aan de hand van dit protocol regels vastgesteld op het gebied van te laat komen, spijbelen en ziekverzuim. Op de websites van de scholen vinden ouders en leerlingen de regels. Op deze wijze probeert men ongeoorloofd verzuim zoveel mogelijk te beperken of verder terug te dringen. Het protocol is aan het eind van schooljaar 2011-2012 door de zorgcoördinatoren van de scholen en een afvaardiging van de leerplichtambtenaren en de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) geëvalueerd. In het begin van schooljaar 2012-2013 voert men een aantal aanpassingen door, de strekking van het protocol blijft gelijk. Signaal verzuim Bij signaal verzuim is er sprake van een achterliggende problematiek. De meest voorkomende oorzaken van relatief (signaal) verzuim en schooluitval zijn: -

thuissituatie

-

motivatieproblemen

-

gedragsproblemen (waaronder criminaliteit

-

medische problemen (fysiek, psychiatrisch)

-

psychologische problemen (waaronder faalangst, traumaverwerking)

-

geen passende opleiding beschikbaar

-

leerproblemen

-

pestproblemen

Bij vermoeden van ongeoorloofd verzuim verzoekt de school de leerplichtambtenaar een onderzoek in te stellen. Deze nodigt dan de ouders en de leerplichtige uit voor een gesprek of gaat indien nodig op huisbezoek. Overleg met en/of verwijzingen naar hulpverleningsinstanties vinden vaak plaats. De schoolleiding c.q. het zorgen adviesteam (ZAT) krijgt de bevindingen teruggekoppeld. In een enkele situatie hoort de leerplichtambtenaar via anderen, zoals politie, buren, familie of de Raad voor de Kinderbescherming, dat een kind vaak of ernstig verzuimt of zelfs in het geheel niet naar school gaat. De leerplichtambtenaar doet dan ook een onderzoek. Verzuimloket Schoolverzuim is vaak een voorbode voor latere schooluitval. Een sluitend proces rond het melden en aanpakken van verzuim is belangrijk om schooluitval tegen te gaan. Om gemeenten en scholen hierbij te ondersteunen is het digitaal verzuimloket bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) ingevoerd. Deze applicatie maakt het melden makkelijker én sneller, want elke VO-school en elke beroepsonderwijs en volwasseneducatie instelling (BVE-instelling) meldt op dezelfde manier, via één loket aan alle verschillende woongemeenten van de spijbelaars. De gemeenten ontvangen ook de verzuimmeldingen op uniforme wijze, via één loket van alle genoemde scholen. De status van de melding kan via het loket worden gevolgd. Het grote voordeel voor de scholen is dat zij nu te maken hebben met één meldpunt in plaats van melding bij diverse leerplichtambtenaren van verschillende gemeenten.


januari 2013

Alle scholen in het voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie zijn verplicht om gebruik te maken van het digitaal verzuimloket. In het PO en het (V)SO gaat het melden van verzuim op papier en vaker nog per e-mail. Voor het PO is landelijk besloten niet aan te sluiten op het verzuimloket. In de toekomst zal het (voortgezet) speciaal onderwijs ((V)SO) ook voor verzuimmeldingen aansluiten op het verzuimloket van DUO Te-laat-kom spreekuur In Bergen is op alle PO en VO scholen aangeboden “te-laat-kom spreekuren” te houden. Hiervoor was weinig animo. De VO scholen hebben een verzuimcoördinator en het lijkt dat deze het verzuim goed beheren. De leerplichtambtenaren van Heiloo en Bergen werken vaak samen om het te laat komen te beteugelen.

In het schooljaar 2011-2012 is een eerste “te-laat-kom spreekuur” gehouden bij een PO school. Het doel hiervan is de school te ondersteunen in hun beleid om te laat komen terug te dringen. Veelvuldig te laat komen in de les is voor veel scholen lastig aan te pakken. De leerlingen die op de betrokken dag te laat op school kwamen zijn genoteerd. Ouders hebben een brief van de leerplichtambtenaar gehad.

In de regio houden collega leerplichtambtenaren doorgaans op VO scholen ‘”te-laat-kom spreekuren”. De school maakt vooraf bekend dat er “een te-laat-kom spreekuur” zal zijn. De leerplichtambtenaar is ’s ochtends op school aanwezig en de leerlingen die op dat moment te laat zijn, of al eerder een aantal keren te laat zijn geweest, moeten zich melden. De leerplichtambtenaar spreekt de leerling aan op het ongeoorloofde verzuim. De ouders/verzorgers, van de leerlingen waarmee een gesprek is gevoerd, ontvangen achteraf schriftelijk een bericht van het gesprek. Als Bergense leerlingen worden aangesproken ontvangen de ouders van de leerplichtambtenaar van Bergen een brief. Helaas heeft iedere school zijn eigen procedure en in de regio gemeenten is de uitvoering divers. De gemeente Bergen houdt zich zoveel mogelijk aan het verzuimprotocol. In schooljaar 2011-2012 zijn 82 ouders en leerlingen uit Bergen aangesproken op het veelvuldig te laat komen van de leerling. Voorgaand schooljaar waren dit er 56. Het ongeoorloofde verzuim, met name het te laat komen, is beter zichtbaar, er wordt meer bovenop gezeten. Leerlingen krijgen op school bij te laat komen en/of spijbelen sneller sancties opgelegd, worden eerder aangemeld voor een verzuimspreekuur of gemeld bij leerplicht. Scholen ervaren de samenwerking met de leerplichtambtenaren als prettig en voelen zich gesteund in hun beleid. Aantallen relatief verzuim In het schooljaar 2011-2012 zijn er, naast luxeverzuim- en te laat kom meldingen, 64 meldingen vermoedelijk ongeoorloofd verzuim/ spijbelen bij de leerplichtambtenaar terechtgekomen. Dit aantal is ten opzichte van voorgaande jaren stabiel gebleven. Het doel is alle leerlingen met een diploma van school te laten gaan en voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Om dit te kunnen bereiken zijn een aantal maatregelen genomen. Scholen melden het verzuim beter en consequenter, beschrijven het verzuimbeleid en voeren dit ook uit. De regels uit het verzuimprotocol ‘NoordKennemerland verzuimt niet’ worden beter gehanteerd en het te-laat-kom-spreekuur op veel VO scholen is in de regio ingevoerd. Proces-verbaal / Halt-verwijzing Het volgen van onderwijs is essentieel voor de individuele ontwikkeling van een kind en het verwerven van een eigen plaats in de maatschappij. Structureel verzuim blijkt te vaak een voorbode van ernstige


januari 2013

gedragsproblemen te zijn, niet zelden leidend tot criminaliteit. Daarom is er voor jonge kinderen niet alleen een recht op onderwijs, maar ook een plicht om onderwijs te volgen. Om het doel 'volgen van onderwijs' voor zo veel mogelijk kinderen te realiseren is een gecoördineerde en optimale inzet van alle betrokken partners (scholen, gemeenten, raad voor de kinderbescherming, politie, bureau jeugdzorg, inspectie voor het onderwijs, Openbaar Ministerie en rechter) vereist. De leerplichtambtenaar vervult de schakelrol bij deze gezamenlijke aanpak van schoolverzuim en neemt het initiatief voor een adequaat vervolg op de verzuimmeldingen. Terugleiding naar school staat hierbij altijd centraal. Voor de gezamenlijke aanpak zijn door de betrokken partners afspraken gemaakt op zowel landelijk als lokaal niveau. De gemaakte afspraken zijn vastgelegd in de “aanwijzing strafrechtelijke aanpak schoolverzuim”. Deze aanwijzing heeft betrekking op de strafrechtelijke handhaving van de Leerplichtwet 1969. Halt-verwijzing Het ALTernatief. Met ”‘alternatief” is destijds bedoeld een andere dan de justitiële afhandeling van minder zware strafbare feiten gepleegd door jongeren (tussen de 12 en 18 jaar). De opgelegde straf is in de regel een leer- of werkstraf en is erop gericht om jongeren te laten leren van hun fouten. Het proces-verbaal (PV) gaat niet naar de Officier van Justitie als de gemaakte afspraken zijn nagekomen. Er zijn dan geen gevolgen voor de toekomst van de jongere. Er mag één keer gekozen worden voor een Halt-verwijzing. Door betere bekendheid met Bureau Halt is er een stijging van het aantal verwijzingen. Er is dit schooljaar vijf keer een Halt-verwijzing gemaakt tegen jongeren wegens relatief verzuim (spijbelen c.q. te laat komen). Een casus van een jongere was nog niet afgerond bij Bureau Halt. De andere vier hebben hun Halt-straf op de gevraagde wijze uitgevoerd en zijn niet doorgestuurd naar Justitie. Proces-verbaal Tegen de jongere en/of zijn ouders wordt een PV opgemaakt, naar de Officier van Justitie gestuurd en een afschrift aan de Raad voor de Kinderbescherming verzonden, als een jongere weer gaat spijbelen of anders ongeoorloofd verzuimen. De leerplichtambtenaar getuigt meestal bij behandeling door de kantonrechter. De opgelegde straf is in de regel een geldboete voor de ouders en/of een leer- of werkstraf voor de jongere. Er zijn twee PV relatief verzuim opgemaakt voor een jongere en geen voor de ouders. Convenant aanpak schoolverzuim In het schooljaar 2010–2011 is het convenant aanpak schoolverzuim geëvalueerd. Het convenant is opgesteld om in Noord-Holland Noord krachtig en eenduidig beleid te voeren in de strijd tegen ongeoorloofd schoolverzuim. Het regelt procedureafspraken tussen de verschillende partners die rond verzuim een rol spelen. Partners zijn het Openbaar Ministerie, Arrondissement Alkmaar, de Raad voor Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg Noord Holland, de gemeenten in de politieregio Noord-Holland Noord, Bureau Halt NoordHolland Noord en Politie Noord-Holland Noord. Het convenant wordt jaarlijks geëvalueerd en verlengd. 2.2.3 Luxeverzuim Bij luxeverzuim nemen ouders zonder toestemming buiten de schoolvakanties om, hun kind mee op vakantie. In het schooljaar 2011-2012 zijn er negenentwintig meldingen luxeverzuim ontvangen, meestal na het actief benaderen van de scholen door de leerplichtambtenaar voor en na de schoolvakanties. Door de actieve benadering is een stijging in het aantal PV’s ontstaan, maar ook mede door de wijziging van de afspraken met het


januari 2013

Openbaar Ministerie(OM). Voorheen was de afspraak met het OM niet eerder een PV dan bij 3 dagen luxe verzuim, dit is gewijzigd in: bij luxe verzuim PV opmaken. Het protocol luxeverzuim voor het primair onderwijs in Bergen, dat in 2003 door alle schooldirecties is getekend, heeft als doelstelling het terugdringen van luxeverzuim. Vakantieverlof zonder toestemming van de schooldirecteur dan wel de leerplichtambtenaar heeft gevolgen. Op grond van de afspraken met de schooldirecteuren van de scholen in Bergen en omgeving, heeft dit in het schooljaar 2011-2012 geresulteerd in: 12 Ouders waartegen PV is opgemaakt. Betrokken waren 19 leerlingen. Eén PV was recidive. Eén klacht is ontvangen na het opmaken van een PV, deze is afgehandeld door de klachtencoördinator en de teamleider WIZ. Ook is de klacht aan het OM voorgelegd. Er zijn geen ernstige misstappen naar voren gekomen.

Met de schooldirecteuren is regelmatig afgestemd hoe zij moeten omgaan met verlofaanvragen, zodat ongelijkheid tussen scholen in Bergen zoveel mogelijk wordt voorkomen. De officier van Justitie kan, na ontvangst van het PV, de zaak seponeren bij te weinig bewijslast of na er bijzondere voorwaarden (w.o. het betalen van een boete) aan te hebben verbonden. De straf die door de rechter ingeval van luxeverzuim aan de ouders wordt opgelegd is meestal een geldboete. 2.2.4 Schorsing van een leerling Een schorsing duurt volgens de regels van het Inrichtingsbesluit Wet Voortgezet Onderwijs (WVO) maximaal 5 schooldagen. De leerling dient daarna weer toegelaten te worden op school. Bij een schorsing van meer dan één dag is de directeur verplicht de Inspectie van het Onderwijs op de hoogte te stellen. Vaak wordt ook de leerplichtambtenaar geïnformeerd, maar dit is niet verplicht. In dit verslag zijn geen totalen opgenomen, omdat deze bij de leerplichtambtenaar niet bekend zijn. 2.3 Vrijstellingen en verlof Ouders kunnen een beroep doen op vrijstelling van de inschrijvingsplicht en er zijn wettelijke gronden voor vrijstelling geregeld schoolbezoek waarop men zich kan beroepen. Ouders sturen een kennisgeving van het beroep aan het college van Burgemeester en Wethouders. De leerplichtambtenaar controleert of de kennisgeving aan de wet voldoet. Tabel 2: Vrijstellingen van inschrijvingsplicht, aantallen van de schooljaren

2009-

2010-

2011-

2010

2011

2012

lichamelijke of psychische omstandigheden (art. 5a)

3

3

2*

richting van het onderwijs (art. 5b)

0

0

0

schoolbezoek buitenland (art. 5c)

1

0

9

vervangende leerplicht (art. 3a + 3b)

2

0

1

vrijstelling geregeld schoolbezoek (art. 11)

1

10

5

13

3

5

vrijstelling wegens volgen van ander onderwijs (art. 15)

* 2 leerlingen dit schooljaar. 8 leerlingen is het cumulatieve aantal leerlingen dat vrijstelling heeft op dit moment.


januari 2013

Een beroep op vrijstelling van de inschrijvingsplicht kan bij de leerplichtambtenaar worden gedaan op onderstaande gronden:

2.3.1 Lichamelijke of psychische omstandigheden (artikel 5a) Lichamelijk en psychische omstandigheden kunnen het een leerplichtige jongere onmogelijk maken aan het regulier onderwijs deel te nemen. Een jongere kan aan een ernstige ziekte lijden of een handicap hebben waarbij het schoolgaan onmogelijk is. Dit kan ook het geval zijn bij psychiatrische stoornissen. Na overleg met ouders / verzorgers, school en medisch specialisten controleert de leerplichtambtenaar of er grond is voor vrijstelling, waarmee ouders van hun inschrijvingsplicht zijn vrijgesteld.

In het schooljaar 2011-2012 is in Bergen voor twee leerlingen vrijstelling voor de verdere leerplichttijd van de jongere goedgekeurd. Voor beide leerlingen is de gemeenschappelijke gezondheids- en hulpverleningsdienst (GGD) ingeschakeld die het dossier van de betreffende leerlingen heeft beoordeeld. Het advies van de GGD is beide keren opgevolgd. 2.3.2 Richting van het onderwijs (artikel 5b) Als ouders bezwaar hebben tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen of instellingen, kunnen ze beroep doen op vrijstelling van inschrijving bij de leerplichtambtenaar. Er is in Bergen voor geen enkele leerling vrijstelling aangevraagd c.q. verleend op grond van artikel 5b. Eén leerling welke voorgaande jaren een beroep op vrijstelling deed en ongeoorloofd niet stond ingeschreven op een school, is begin van dit schooljaar ingeschreven op een PO school. 2.3.3 Schoolbezoek buitenland (artikel 5c) Wanneer een leerplichtige tijdelijk naar het buitenland vertrekt en daar de school zal gaan bezoeken, moet er vrijstelling aangevraagd worden. Er moet een bewijs van inschrijving worden getoond waarin staat dat de betreffende leerplichtige de school dagelijks bezoekt. Jaarlijks dient een beroep op de vrijstelling kenbaar gemaakt te worden. Vrijstelling op grond van artikel 5c is in het schooljaar 2011-2012 is voor 9 kinderen verleend.

2.3.4 Trekkend bestaan (artikel 5a) Ouders/verzorgers zijn vrijgesteld van de verplichting om te zorgen, dat een jongere als leerling van een school staat ingeschreven, zolang zij een bij algemene maatregel van bestuur te omschrijven trekkend bestaan leiden waarbij de jongere hen vergezelt. Dit schooljaar is hiervan geen sprake geweest binnen de gemeente Bergen.

2.3.5 Vervangende leerplicht (artikel 3a en 3b) e

Een verzoek tot vervangende leerplicht kunnen ouders of verzorgers indienen voor een jongere vanaf het 14 jaar (artikel 3a) tot en met het laatste volledige leerplichtjaar (artikel 3b). Als vaststaat dat een jongere niet geschikt is volledig dagonderwijs te volgen, kan de leerplichtambtenaar, in overeenstemming met de school, goedkeuren dat een jongere gedurende een bepaald schooljaar een alternatief programma volgt. Het verzoek moet vergezeld gaan van een plan van aanpak. In het schooljaar 2011-2012 is géén vrijstelling op grond van artikel 3a verleend. Er is één vrijstelling op grond van artikel 3b verleend.


januari 2013

2.3.6 Vrijstelling van geregeld schoolbezoek (artikel 11) Verlof voor korte vakanties tussendoor en bezoeken aan het land van herkomst is niet mogelijk. In artikel 11 staan echter omstandigheden beschreven op grond waarvan extra schoolverlof is toegestaan. Eén van de omstandigheden waarmee directeuren te maken krijgen is de specifieke aard van het beroep van de ouders waardoor de leerling slechts buiten de schoolvakanties om met hen op vakantie kan gaan (artikel 11onder f). De directeur verleent het verlof voor ten hoogste 10 dagen per schooljaar. De leerplichtambtenaar heeft één aanvraag voor meer dan 10 dagen vakantie niet in behandeling genomen, daar er geen wettelijke basis is voor een aanvraag van meer dan 10 schooldagen vakantie. Artikel 11 onder g omschrijft andere gewichtige omstandigheden op grond waarvan eveneens extra verlof kan worden verleend, zoals huwelijk van familie, huwelijksjubileum, overlijden. Het betreft altijd verlof dat buiten de wil en de wens van de ouders en/of leerplichtige is gelegen. Als het verlof de 10 dagen overschrijdt neemt de leerplichtambtenaar een beslissing. Vrijstelling op grond van artikel 11 onder g is in schooljaar 2011-2012 vijf keer door de leerplichtambtenaar verleend. In twee gevallen is het verlof niet toegekend. 2.3.7 Vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs (artikel 15) Burgemeester en wethouders kunnen op grond van bijzondere omstandigheden vrijstelling verlenen van de plicht tot inschrijving van een kwalificatieplichtige leerling wanneer wordt aangetoond dat de jongere op andere wijze voldoende onderwijs geniet. In de regio is afgesproken met het verlenen van vrijstelling zeer terughoudend om te gaan om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan. Vrijstelling op grond van artikel 15 is in schooljaar 2011-2012 vijf keer verleend. In vier gevallen was er sprake van ander onderwijs en in één geval was er sprake van een werk/leertraject waarbij duidelijk was de leerling het gangbare onderwijs niet aan kan. 2.4 Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs (VAVO) Een leerling van het VO kan zijn opleiding afmaken aan het Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs (VAVO). De VO-school en BVE-instelling bepalen op basis van een samenwerkingsovereenkomst welke VOleerling wordt toegelaten tot het VAVO. De leerling blijft ingeschreven bij de VO-school maar wordt gedetacheerd naar het VAVO waar hij/zij de lessen volgt. Daarnaast zijn er voorwaarden gesteld waaronder inwoners ouder dan 18 jaar gebruik kunnen maken van het bekostigen van een opleiding aan het VAVO uit het participatiefonds. De regiogemeenten hebben met het Horizon College contractuele afspraken gemaakt. De leerling dient aan alle voorwaarden te voldoen. De voorwaarden zijn: 1.

ouder dan 18 jaar;

2.

niet in het bezit van een startkwalificatie;

3.

wonend in de gemeente Bergen;

4.

minstens één jaar geen onderwijs gevolgd.

Hierbij is ook een hardheidsclausule opgenomen. De leerplichtambtenaar behandelt de aanvragen die niet voldoen aan voor genoemde voorwaarden. Voor het schooljaar 2011-2012 is er aan vier inwoners uit Bergen toestemming verleend voor toelating tot het door de gemeente bekostigde deel van het VAVO. Er zijn 6 aanvragen van inwoners afgewezen c.q. door de 13 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

aanvrager ingetrokken. Drie leerlingen uit het voorgaande schooljaar vervolgen hun opleiding. Eén bezwaar op een afwijzing is ontvangen. Na bespreking in de bezwaarcommissie is het bezwaar ongegrond verklaard. Deze regeling vervalt per 1 januari 2013. Het Rijk haalt de uitvoering bij de gemeenten weg. 2.5 Hulpverlening In het kader van de maatschappelijke zorgfunctie werkt leerplichtambtenaar regelmatig samen met diverse ketenpatners waar onder Bureau Jeugd Zorg, Politie, Stichting de Wering, Stichting Welzijn en Triversum. Deze opsomming pretendeert niet volledig te zijn, maar het zijn wel de organisaties waar de meeste contacten mee zijn. De frequentie en aantallen van deze contacten worden niet geregistreerd. Wel die van onderstaande handelingen. Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Wanneer de leerplichtambtenaar er met de leerplichtige en/of zijn ouders niet uitkomt, kan in bepaalde situaties een melding bij het AMK worden gedaan. Ook kan de leerplichtambtenaar Bureau Jeugdzorg verzoeken de Raad voor de Kinderbescherming in te schakelen. In het schooljaar 2011-2012 is er één AMK melding gedaan en er is drie keer advies gevraagd bij het AMK. Reboundvoorzieningen In de reboundvoorziening krijgen jongeren een programma op maat, waarin zowel onderwijs als hulpverlening wordt geboden. Het programma is erop gericht dat jongeren binnen enkele maanden hun schoolloopbaan in het reguliere voortgezet onderwijs weer kunnen oppakken. Hieronder wordt verslag gedaan van Het Keerpunt, Herstart en Op de Rails. Keerpunt Het samenwerkingsverband VO-SVO is verantwoordelijk voor de time-out voorziening in het VO: Keerpunt. Keerpunt biedt een combinatie van onderwijs en hulpverlening aan jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 16 jaar die door verschillende oorzaken het onderwijs dreigen te verlaten. Keerpunt heeft tot taak de leerling een veilige leeromgeving te bieden. De algemene doelstelling van Keerpunt is om voortijdig school verlaten tegen te gaan. De jongeren krijgen een time-out om te reflecteren op gedrag. Het streven is altijd om de jongere terug te plaatsen in het regulier onderwijs. Waar nodig wordt de jongere begeleid bij het vinden van een andere geschikte dagbesteding. De zorgcoördinator van de school is verantwoordelijk voor een juiste aanmelding van de leerling bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg smal (PCL smal). Een juiste aanmelding omvat in ieder geval een rapport van de leerplichtambtenaar van de betreffende leerling. In Bergen is er in schooljaar 2011-2012 door de leerplichtambtenaar vier keer een rapport opgemaakt voor een aanmelding bij Keerpunt. Herstart Voor leerlingen (VO en PO) die langer dan vier weken geen school bezoeken en waarvan niet duidelijk is welk soort onderwijs passend is, bestaat de mogelijkheid dat de jongere wordt aangemeld voor project Herstart. Via dit project kunnen jongeren voor een periode van drie maanden geplaatst worden op een school in de regio waar bekeken wordt naar welke vorm van onderwijs het best kan worden doorgestroomd. In Bergen is er in schooljaar 2011-2012 één keer een leerplichtverklaring opgesteld in verband met een Herstart overeenkomst.


januari 2013

Op de Rails Leerlingen in dit traject zijn heftig in aanvaring gekomen met het VO. Er is sprake van ernstige ontregelende gedragsproblemen, vaak onvoldoende gediagnosticeerd. In een aantal situaties wordt de veiligheidsvraag gesteld. De duur van de plaatsing is maximaal 1 jaar. Tijdens de plaatsing wordt onderzocht of de leerling in aanmerking komt voor een REC indicatie. Dit houdt de volgende opties in: -

de leerling wordt geplaatst op een school voor speciaal onderwijs;

-

het gedrag van de leerling is van dien aard dat deze, met ondersteuning van een ambulant begeleider, terug kan keren naar een school voor regulier onderwijs;

-

de leerling wordt niet geïndiceerd; de leerling wordt teruggeplaatst in het regulier onderwijs of er wordt een ander traject geadviseerd.

Voor het op de rails traject is in Bergen dit schooljaar één leerling aangemeld. Bureau Arbeidsparticipatie (BAP) Het BAP is een afdeling van De Spinaker, school voor VSO, waar leerlingen van 15 tot 20 jaar, die niet meer in aanmerking komen om in reguliere VSO klassen te functioneren, intensief begeleid worden. Doelgroep bestaat uit leerlingen die uitstroommogelijkheden hebben richting vmbo, havo, vwo en mbo. Leerlingen met een afstand tot de arbeidsmarkt of met een WSW of AWBZ indicatie worden rechtstreeks naar arbeid geleid. In het schooljaar 2011-2012 is er geen jongere uit Bergen geplaatst bij het BAP, wel lopen er gesprekken voor een jongere. 2.6 Aantal overtredingen arbeidsverbod In de leerplicht wet is opgenomen dat indien aan het hoofd of aan de ambtenaar blijkt, dat een jongere in strijd met de ter zake geldende voorschriften arbeid verricht, geven zij hiervan terstond kennis aan een daartoe door Onze Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangewezen onder hem ressorterende ambtenaar. In het schooljaar 2011-2012 is iets dergelijks niet gebleken aan de leerplichtambtenaar.


januari 2013

3. Overlegstructuren, netwerken en samenwerkingsverbanden Naast de wettelijke taken voortvloeiend uit de leerplichtwet voert de leerplichtambtenaar taken uit die voortkomen uit het preventieve integrale onderwijs- en jeugdbeleid. In dit hoofdstuk worden enkele belangrijke overleggen beschreven en komen een aantal ontwikkelingen aan de orde.

3.1 Zorg- en adviesteam (ZAT) In het ZAT worden leerlingen besproken waarover zorg bestaat wegens (vermoeden van) problemen op school, problemen thuis, risico in het vrije tijdscircuit en/of problemen met de psychische of lichamelijk gezondheid, die zouden kunnen leiden tot voortijdig schoolverlaten. Signalen van deze problematiek kunnen onder andere zijn: spijbelen, agressiviteit, diverse keren uit de klas gestuurd worden en door ouders gedekt verzuim. In het ZAT worden adviezen voor hulp geformuleerd en er wordt besproken wie welke actie onderneemt. Vaste deelnemers aan een ZAT zijn deskundigen uit de school, Bureau Jeugdzorg, De Wering (schoolmaatschappelijk werk), de jeugdgezondheidszorg (schoolarts) en een leerplichtambtenaar. In de meeste situaties is ook de jeugdcoördinator van politie van de partij. Het ZAT heeft een koppelfunctie tussen onderwijs en jeugdzorg/hulpverlening.

De vestigingen van scholen voor VO in regio Noord-Kennemerland werken, op de particuliere scholen en de Europese School na, allemaal met een ZAT. In Bergen is

een juniorvestiging van het VO gevestigd. De

zorgleerlingen van deze vestiging worden samen met de zorgleerlingen van de juniorvestiging in Heiloo besproken in één ZAT. In het schooljaar 2011-2012 is het ZAT vijf keer bijeen geweest. De leerplichtambtenaren van Bergen en Heiloo nemen deel aan het ZAT. Daarnaast is in Bergen een Vrije school en een Scholen Gemeenschap gevestigd. De leerplicht ambtenaar van Bergen neemt op beide scholen deel aan het ZAT voor alle zorgleerlingen in de regio en eventueel daar buiten. Op de Vrije school en de Scholen Gemeenschap zijn de ZAT’s vier keer bij elkaar geweest . Vanuit de ZAT’s van de overige VO scholen in de regio wordt het besprokene over leerlingen uit Bergen teruggekoppeld door de collega leerplichtambtenaar van de gemeente waar de VO school gevestigd is.

In het PO neemt de leerplichtambtenaar geen deel aan de ZAT’s. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Bergen is in de loop van 2012 een casusoverleg gestart. Deze overleggen zijn eens per twee weken gepland. Diverse gremia kunnen casussen inbrengen welke volgens één gezin één plan besproken worden. De leerplichtambtenaar heeft in het CJG geen structurele rol, maar heeft wel de mogelijkheid casussen in te brengen. Dit schooljaar is één casus in het CJG-casusoverleg besproken. 3.2 Buurtnetwerk Een buurtnetwerk heeft als voornaamste doel het vroegtijdig signaleren van problemen bij kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar en het op gang krijgen van de ondersteuning aan ouders daarbij. De signalering vindt plaats door beroepskrachten uit de basisvoorzieningen die met kinderen werken, zoals leerkrachten en leid(st)ers in de kinderopvang, jeugd- en wijkverpleegkundigen en peuterspeelzaalleidsters. Het buurtnetwerk richt zich op de wijk. In het buurtnetwerk kunnen beroepskrachten de problemen die zij rond de ontwikkeling van kinderen signaleren anoniem inbrengen. Bij het bespreken van de signalen wordt gewerkt volgens een vastomlijnde methodiek, 16 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

waarbij het waarborgen van de privacy een belangrijk element is. Samen met andere leden van het netwerk wordt de situatie geanalyseerd en bekeken of er iets ondernomen moet worden. Opvoedingsondersteuning en hulpverlening in een zo vroeg mogelijk stadium en zo licht mogelijke vorm is hierbij het uitgangspunt. Het effect van de bijeenkomsten van de netwerken is dat de betrokken partijen elkaar beter leren kennen; de lijnen tussen de verschillende organisaties lijken korten en effectiever. Deelnemers buurtnetwerk zijn: Kinderopvang, Basisscholen, Jeugdgezondheidszorg, Welzijnswerk, Politie, Bureau Jeugdzorg, Maatschappelijk werk, Leerplichtambtenaar, Verslavingszorg. Buurtnetwerken in de gemeente Bergen De gemeente Bergen heeft sinds 2005 een buurtnetwerk voor de kernen Egmond aan Zee, Egmond-Binnen en Egmond aan den Hoef. In 2006 is ook voor de kernen Schoorl, Groet en Camperduin besloten een buurtnetwerk op te zetten. En tenslotte is in 2008 ook voor de kern Bergen een buurtnetwerk opgestart. Na een zorgvuldige evaluatie is besloten de netwerken voor Bergen, Schoorl, Groet en Camperduin met ingang van het schooljaar 2009-2010 samen te voegen. In het schooljaar 2011-2012 is het buurtnetwerk Bergen-Schoorl gestopt. Het werd minder goed bezocht en de inbreng van casussen was beperkt. Er wordt gezocht naar anders beter werkende vormen van samenwerking en netwerken. Overleg per buurtnetwerk Egmond vindt ongeveer 4 keer per jaar plaats. De coördinator van het buurtnetwerk is de coördinator van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).

3.3 Jeugdveiligheidsoverleg (JVO) Eind 2006 is het JVO gestart met als doel de overlast gevende en leerplichtige jongeren in beeld te krijgen en met behulp van alle partijen grip te krijgen op deze jongeren, zodat voortijdig schoolverlaten wordt voorkomen. Hierin hebben de burgemeester, de wethouder jeugdzaken, de jeugdcoördinator politie, de coördinator jongerenwerk Stichting Welzijn, de beleidsmedewerker jeugd, ambtenaar openbare orde en veiligheid en leerplichtambtenaar zitting. Het JVO heeft in het schooljaar 2011-2012 één keer plaatsgevonden. In de loop van het jaar is de w erkgroep JVO opgezet w aarin

de coördinator jongerenw erk van de

Stichting Welzijn, de jeugdcoördinator van de politie, de w ijkagenten, de ambtenaar openbare orde en verschillende beleidsmedew erkers van de gemeente en de leerplichtambtenaar samenw erken. In het JVO worden hanggroepen of jeugdgroepen die worden gesignaleerd in de gemeente besproken. Het doel is deze groepen in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren en acties op in te zetten om overlast te voorkomen. De leerplichtambtenaar neemt deel aan deze werkgroep met als doel problemen van leerplichtige leerlingen die voorkomen in hanggroepen of jeugdgroepen in een vroeg stadium te signaleren, voortijdig schooluitval te voorkomen of tot een minimum te beperken.


januari 2013

4. Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) Het streven van de overheid is jongeren tot drieëntwintig jaar een startkwalificatie te laten behalen. Vanaf hun achttiende verjaardag zijn jongeren echter niet meer leer- c.q. kwalificatieplichtig (vijf - achttien jaar). De groep achttien- tot drieëntwintigjarigen die nog geen startkwalificatie heeft, wordt actief benaderd door de RMC.

Gemeenten participeren in één van de negenendertig RMC-regio’s. Per RMC-regio is er één contactgemeente die de melding en registratie van voortijdig schoolverlaters (VSV) door scholen coördineert. Een RMCfunctionaris/ trajectbegeleider probeert met behulp van een individuele, gerichte aanpak de jongere weer binnen het onderwijs te krijgen. In de regio Noord-Kennemerland fungeert gemeente Alkmaar als RMCcontactgemeente. Bij het Jongerenloket Alkmaar kan een jongere terecht met alle vragen over school en werk. Geen school, geen werk, slecht betaald werk of willen weten welke mogelijkheden een jongere heeft met zijn talenten, het Jongerenloket helpt hen verder. Convenant voortijdig schoolverlaten Nederland richt zich op het voorkomen van schooluitval. Het kabinet Rutte-Verhagen had als doel om het maximaal aantal nieuwe vsv’ers terug te brengen tot 25.000 in 2016. Dit is een aangescherpte doelstelling ten opzichte van het kabinet Balkenende IV. Dat kabinet wilde het aantal nieuwe vsv’ers in tien jaar terugbrengen van 71.000 in 2002 tot 35.000 in 2012. Om schooluitval terug te dringen en meer jongeren naar een startkwalificatie te leiden, hebben verschillende partijen elkaar nodig. Daarom hebben vrijwel alle scholen in het mbo en vo (met uitzondering van het voortgezet speciaal onderwijs en praktijk onderwijs) en de RMC-contactgemeenten het vsv-convenant 20122015 op 21 maart 2012 ondertekend. Met de ondertekening door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op 1 juni 2012 zijn de convenanten in werking getreden.

Het streefgetal voor de regio Noord-Kennemerland van 611 vsv-ers in 2011 is net niet gehaald, we bleven namelijk steken op 671 vsv-ers. Voor de gemeente Bergen was de ambitie 55, maar het aantal bleef staan op 72. Het is noodzakelijk dat wij, de gemeente en de scholen, blijven investeren in het behalen van startkwalificaties door jongeren.

De volgende tabellen, overgenomen uit de VSV-verkenner, bevatten cijfers van onderwijsdeelnemers die in gemeente Bergen wonen. De cijfers voor het schooljaar 2010/2011 zijn nog steeds voorlopige cijfers, de cijfers voor het schooljaar 2011/2012 zijn nog niet bekend. Voor elk schooljaar wordt de balans op 1 oktober na afloop van het betreffende schooljaar opgemaakt.


januari 2013

Totaal aantal onderwijsdeelnemers en aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters op VO- en Mbo-niveau Gemeente Bergen

Totaal aantal onderwijsdeelnemers en aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters op VO-niveau. Ambitie voor 2011-2012 is 20

Totaal aantal onderwijsdeelnemers en aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters op Mbo-niveau. Ambitie voor 2010-2011 is 35.

Voorlopige cijfers 2010-2011 betreffende de regio Noord-Kennemerland


januari 2013

Onderstaande staafdiagram toont het vergelijk tussen Bergen en de regio Noord-Kennemerland.


januari 2013

5. Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Scholen voor VO en Regionale Opleidingscentra (ROC’s) waren al verplicht alle mutaties van in- en uitgeschreven leerlingen te melden aan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zodat deze in het Basis Register Onderwijs (BRON) opgenomen kunnen worden. Inmiddels zijn hier de PO scholen en de (V)SO scholen bijgekomen. DUO levert na controle wekelijks de mutaties van leerlingen aan de woongemeenten (vanaf de leeftijd 18+ aan het RMC). Deze gegevens worden in Key2Onderwijs ingelezen. Dit loopt goed. Alleen van particuliere opleidingen worden de mutaties (nog) niet via DUO geleverd. Dit is in verhouding slechts een klein percentage.

6. Verwijsindex risicojongeren (VIR) De VIR is een digitaal risicosignaleringssysteem waaraan professionals een jeugdige kunnen melden bij wie zij een bepaald risico signaleren. Bij een melding over dezelfde jeugdige worden de betrokken professionals met elkaar in contact gebracht door middel van een signaal. Het signaal bevat geen inhoudelijke informatie over de betreffende jeugdige, er staat dus niet welk risico is gesignaleerd, maar uitsluitend het burgerservicenummer (BSN) van de jeugdige en de contactgegevens van de betrokken professionals. De VIR is ondergebracht in de Wet op de Jeugdzorg en per 1 januari 2010 in werking getreden. In het schooljaar 2011-2012 is er wederom gemeld in de VIR, er zijn vier matches naar boven gekomen die reeds voor die tijd al waren ontstaan.

7. Sociale Verzekeringsbank (SVB) De leerplichtambtenaren hebben er in 2010 een nieuw instrument bij gekregen: ouders krijgen in principe voor hun zestien- of zeventienjarigejarige kind alleen nog kinderbijslag wanneer het kind bezig is met het behalen van een startkwalificatie en daarbij voldoet aan de eisen uit de leerplichtwet. Wanneer er sprake is van absoluut of relatief verzuim kan de leerplichtambtenaar de Sociale Verzekeringsbank (SVB) informeren. De SVB stopt dan de betaling van de kinderbijslag met ingang van het volgende kwartaal. De betaling van de kinderbijslag wordt weer gestart als het verzuim volgens de leerplichtambtenaar is opgeheven. Tot nu toe is er nog geen melding gedaan bij het SVB.

8. Dag van de leerplicht Donderdag 15 maart 2012 was uitgeroepen tot de landelijke “Dag van de Leerplicht”. Het was de negende keer dat deze dag plaatsvond. Het thema was dit jaar “School? Ik maak mijn verhaal af! Jij ook?”. In Bergen hebben we dit jaar niet mee gedaan aan de dag van de leerplicht. Vanwege een onverwachte directie wisseling op de afgesproken locatie, kon aan deze dag geen invulling meer worden gegeven.

9. Key2Onderwijs Gedurende het schooljaar 2011-2012 is de Centric applicatie Key2Onderwijs verder verbeterd. De gegevensuitwisseling met DUO verloopt zonder problemen.


januari 2013

10. Europese School De Europese school, de enige school in Nederland in deze vorm, is een school destijds opgericht voor kinderen van buitenlandse medewerkers bij het ECN te Petten. Inmiddels staan de deuren ook open voor andere leerlingen uit onze regio. Leerlingen, ouders en de Europese school vallen onder de Leerplichtwet 1969. In het verleden zijn er geen contacten geweest met de Europese school en leek de school buiten de Leerplichtwet te vallen. Na nader onderzoek is anders gebleken. Dit schooljaar zijn de eerste contacten gelegd met de Europese school. De Leerplichtwet is uitgelegd en de administraties op de school worden aangepast om aan de eisen te kunnen voldoen. Een aansluiting met de PO en VO scholen in de regio gaat niet eenvoudig. Vanwege inschrijving op contractbasis tegen een financiële vergoeding kunnen leerlingen zonder dat de school aan de zorgplicht voldoet worden uitgeschreven. Eenvoudige oplossingen zijn niet voorhanden. Het komende schooljaar wordt verder gewerkt aan het ondersteunen van de Europese School om te kunnen voldoen aan de Leerplichtwet, verder wordt gezocht naar oplossingen om de verschillen met de reguliere scholen te verkleinen.

11. Passend onderwijs De Wet passend onderwijs is in de Tweede Kamer aangenomen. Begin oktober zal zij in de Eerste Kamer behandeld worden. Belangrijkste wijzigingen Invoering van passend onderwijs heeft grote consequenties. Het huidige systeem van Regionale Expertisecentra (REC), indicatiestelling en leerling-gebonden financiering (de rugzak) verdwijnt per 1 augustus 2013. De belangrijkste wijzigingen zijn: • er wordt een zorgplicht voor leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte voor de bevoegde gezagsorganen in het funderend onderwijs ingevoerd; • er worden samenwerkingsverbanden in het funderend onderwijs gevormd, waarin de scholen voor regulier en speciaal onderwijs samenwerken; • de middelen voor extra ondersteuning voor het regulier primair en voortgezet onderwijs, het (voortgezet) speciaal onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs worden gebudgetteerd; • er wordt een verplichting tot overleg over de voorzieningen voor extra ondersteuning in het samenwerkingsverband tussen het samenwerkingsverband en de gemeente(n) ingesteld. School heeft zorgplicht • ouders melden hun kind aan bij de school die hun voorkeur heeft. Binnen 6 tot 10 weken moet de school een zo passend mogelijk aanbod op de eigen, een andere reguliere of een speciale school binnen de regio regelen. De school heeft een zorgplicht; • de school regelt de extra ondersteuning in de klas of een plek op een andere school of de plaatsing in het speciaal onderwijs. Ouders hoeven dus niet meer zelf een ingewikkelde indicatieprocedure te doorlopen. De landelijke indicatiesystematiek wordt afgeschaft; 22 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

• het accent verschuift van het medisch labelen van kinderen, naar wat zij daadwerkelijk nodig hebben om onderwijs te kunnen volgen. De onderwijsbehoefte is dus vanaf nu het uitgangspunt. In de wet wordt dan ook expliciet gesproken van onderwijsondersteuning van leerlingen; • scholen stellen een schoolondersteuningsprofiel op. Hierin geven zij aan welke onderwijsondersteuning ze aan leerlingen kunnen bieden; • leraren worden opgeleid in het omgaan met verschillende soorten leerlingen in de klas. Hierdoor kunnen leerlingen zo veel mogelijk extra ondersteuning in de klas krijgen, in plaats van daarbuiten. Kinderen hebben recht op zowel passend onderwijs als een veilige, evenwichtige en stimulerende opvoeding. Een goede samenwerking tussen onderwijs en (jeugd)zorg is daarom belangrijk. Dit betekent dat passend onderwijs ook veranderingen voor gemeenten met zich meebrengt. Bovendien krijgen gemeenten er een aantal taken bij op het gebied van zorg, welzijn en werk. Samenwerking Een goede samenwerking tussen onderwijs en (jeugd)zorg draagt er aan bij om kinderen en jongeren te ondersteunen bij het opgroeien, hun ouders te ondersteunen bij het opvoeden en elk kind zo passend mogelijk onderwijs te bieden. De Wet passend onderwijs vraagt dan ook om een goede afstemming en samenwerking tussen gemeenten en regionale samenwerkingsverbanden. Ook door de voorgenomen decentralisatie van jeugdzorg zullen scholen en gemeenten elkaar vaker tegenkomen

Op overeenstemming gericht overleg Om passend onderwijs te realiseren, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. De wet verplicht samenwerkingsverbanden om een ondersteuningsplan op te stellen. Over het concept van het ondersteuningsplan voeren samenwerkingsverbanden op overeenstemming gericht overleg met de gemeente(n), omdat elkaars beleid over en weer gevolgen kan hebben. De gemeente is namelijk onder andere verantwoordelijk

voor

onderwijshuisvesting

het toezicht en

het

op

de

naleving

achterstandenbeleid.

De

van

de

komende

leerplicht, jaren

het

krijgen

leerlingenvervoer, gemeenten

er

de ook

verantwoordelijkheden bij door de decentralisatie van jeugdzorg. Deze verantwoordelijkheden hangen nauw samen met passend onderwijs, omdat de doelgroepen deels overlappen. Scholen en gemeenten zullen elkaar door deze stelselwijzigingen dus vaker tegenkomen. Onderwijs en zorg voor jeugd Leerlingen die passend onderwijs nodig hebben, hebben vaak ook ondersteuning in het gezin nodig. Handicaps, stoornissen en problemen spelen immers niet alleen op school, maar ook thuis. De schoolsituatie, thuissituatie en de omgeving van het kind hebben allemaal invloed op elkaar. Ze kunnen problemen veroorzaken of juist een bijdrage leveren aan een oplossing. Onderwijs en zorg voor jeugd moeten nauw met elkaar verbonden zijn om voor elk kind passend onderwijs en passende zorg te kunnen bieden. De wijzigingen in beide systemen bieden volop kansen om dit te realiseren.


januari 2013

Verantwoordelijkheid bij gemeenten Tussen 2013 en 2016 komt de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg en de begeleiding uit de AWBZ bij gemeenten te liggen. Scholen en gemeenten zullen elkaar in de toekomst vaker tegenkomen. Zo is er bij de volgende punten samenhang tussen onderwijs en zorg: •

de indicatiestelling voor zowel speciaal onderwijs als de geïndiceerde jeugdzorg komt te vervallen. Schoolbesturen kunnen indien noodzakelijk de extra onderwijsondersteuning afstemmen met de hulp die jeugdzorg of het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) biedt.

•

de schoolbesturen in het samenwerkingsverband maken afspraken over hoe ze voor elke leerling zo goed mogelijk passend onderwijs kunnen realiseren. Ze leggen deze afspraken vast in een ondersteuningsplan. Het samenwerkingsverband bespreekt het opgestelde ondersteuningsplan in op overeenstemming gericht overleg met de gemeente(n).

Zorg Advies Team Een ander voorbeeld van hoe verschillende partijen samenwerken voor de juiste ondersteuning van een leerling is het Zorg Advies Team (ZAT). In zo’n team werken professionals in en om de school samen met scholen om problemen van kinderen en jongeren op te lossen. ZAT’s komen regelmatig bij elkaar om complexe problemen te bespreken en daarvoor een passende oplossing te vinden. ZAT’s kunnen een belangrijke schakel vormen in de samenwerking tussen verschillende partijen binnen een samenwerkingsverband. VNG heeft in januari 2012 zeven struikelblokken onder de aandacht bij de Tweede Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gebracht: •

leerlingenvervoer (onder meer de afstanden);

•

onderwijshuisvesting;

•

de indeling van de regio’s voor de samenwerkingsverbanden;

•

overleg met de gemeenten over het ondersteuningsplan van de samenwerkingsverbanden;

•

de aansluiting van de Wet Passend Onderwijs op het decentralisatieproces in de jeugdzorg;

•

begeleiding AWBZ in het onderwijs en beëindigingen compensatieregeling AWBZ;

•

de gevolgen voor het aantal thuiszitters (gemeentelijke leerplichtbeleid en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten).

12. Samenvatting Het college van Burgemeester en Wethouders is binnen de gemeente verantwoordelijk voor het toezicht en het naleven van de Leerplichtwet. Jaarlijks brengt zij verslag uit aan de gemeenteraad. Voor de uitvoering van de taken wordt door het college een leerplichtambtenaar aangewezen welke binnen de kaders van een door het college vast te stellen instructie haar taken uitvoert. In dit verslag staat een beschrijving van het veel omvattende takenpakket van de leerplichtambtenaar waarbij vele instanties betrokken zijn en een grote verscheidenheid aan vakkennis benodigd is. Het doel van de leerplichtwet en het belang van het convenant aanpak voortijdig schoolverlaten brengen meer en meer werk met zich mee. Leerplicht in cijfers over dit jaar wordt in bijlage 1 overzichtelijk gepresenteerd naast de gegevens van 24 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

voorgaande jaren. In hoofdstuk twee van dit verslag wordt hier dieper op ingegaan. Leerplicht heeft 271 dossiers behandeld variërend van eenvoudige tot zwaardere casussen. Hierbij valt onder andere te denken aan het verstrekken van informatie aan ouders en scholen, het schrijven van een waarschuwingsbrief bij vaak te laat komen, het onderzoeken van absoluut verzuim, luxe verzuim en signaal verzuim met de daarbij behorende contacten met ketenpartners en in uiterste gevallen het opstellen van PV. Ook zijn er verschillende soorten vrijstelling verleend waarvoor het nodige onderzocht is. Het aantal dossiers in 2010-2011 was 230. Voor de komende jaren staat de nieuwe wetgeving Passend Onderwijs hoog op de landelijke politieke agenda. Vanwege het Passend onderwijs worden veel problemen voorzien. De bezuinigen die hierbij gerealiseerd moeten worden maken de scholen nu erg voorzichtig met het aannemen van leerlingen. Zij weten dat ze het straks met minder geld en minder leerkrachten moeten doen. In 2012-2013 zal verder uitwerking gegeven worden aan het bestrijden van vervroegd school verlaten. In nauwe samenwerking met de ketenpartners binnen de Zorg Advies Teams (ZAT) zal preventief gewerkt worden. Het opgebouwde netwerk maakt dat ook buiten het overleg om de ketenpartners elkaar sneller weten te vinden.

13. Tot slot Het toezicht op de naleving van de leerplichtwet is opgedragen aan het college, die daartoe één of meerdere ambtenaren aanwijst. Deze zijn voor de uitvoering van hun taken voor een groot deel afhankelijk van de mate waarin anderen hen van informatie voorzien en bereid zijn tot samenwerking. De ervaringen van de leerplichtambtenaar zijn op dit gebied erg positief.

Hierbij bedank ik, de leerplichtambtenaar, daarom de medewerkers van alle scholen, schoolbesturen, samenwerkingsverbanden, Ambulante Jeugdbescherming en Jeugdhulpverlening, Advies en Meldpunt Kindermishandeling, Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg, GGD, De Wering, Leger des Heils Jeugdzorg, GGZ, Inspectie van het Onderwijs, Justitie/OM, politie, Ingrado (landelijke vereniging van leerplichtambtenaren), Keerpunt, Herstart, BAP, Regionale Meld- en Coördinatiefunctie en Trajectbegeleiding Noord Kennemerland, MEE, Parlan, Stichting De Praktijk, de Opvoedpoli, de REC’s (Regionale Expertise Centra), Triversum, voogdij instellingen en verder niet genoemde instellingen heel hartelijk voor de zeer gewaardeerde samenwerking.


januari 2013

Bijlage 1 Cijfers

Tabel 1: Verzuim, 2009-

2010-

2011-

aantallen van de schooljaren

2010

2011

2012

Absoluut verzuim

3

2

6

Relatief verzuim, signaal

86

64

64

+56 te laat

+82 te laat*

(spijbelen, te laat komen) Relatief verzuim, luxeverzuim

13

20

29

Processen-verbaal:

5

9

20**

- Halt-verwijzing

1

6

- relatief verzuim, signaal

1

2

-

-

6

12

1

-

(jongeren en/of ouders) - relatief- én absoluut verzuim (ouders) - relatief verzuim, luxeverzuim (ouders) - absoluut verzuim (ouders) * voor een verklaring van de toename zie hoofdstuk 2.2.2. blz. 7 t/m 10 ** voor een verklaring van de toename zie hoofdstuk 2.2.2. Halt-verwijzing en Proces-verbaal, hoofdstuk 2.2.3. Luxe verzuim blz. 9 t/m 11

Tabel

2:

Vrijstellingen

van

inschrijvingsplicht,

2009-2010

2010-

2011-

2011

2012

3

3

2

0

0

0

1

0

9

2

0

1

1

10

5

13

3

5

aantallen van de schooljaren lichamelijke of psychische omstandigheden (art. 5a) richting van het onderwijs (art. 5b) schoolbezoek buitenland (art. 5c) vervangende leerplicht (art. 3a + 3b) vrijstelling geregeld schoolbezoek (art. 11) vrijstelling wegens volgen van ander onderwijs (art. 15)

Tabel 3: Geregistreerde 26 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

leerplichtige leerlingen in het

2009-2010

onderwijs inclusief 4 jarigen,

2010-

2011-

2011

2012

aantallen van de schooljaren 4-jarigen niet leerplichtig

289

248

268

5 tot en met 16 jaar

4.344

4.291

4.213

waarvan 16 jaar

448

17 jaar

397

360

368

Totaal leerplichtigen (5 tot 18 jaar, dus

4.741

4.651

4.581

exclusief 4 jarigen) 12

tot

18

jaar

zelf

mede

2.267

verantwoordelijk schoolgang

Tabel 4:

2009-

2010-

Overige cijfers

2010

2011

Zorgmelding (AMK)

0

0

1

4

8

Thuiszitters Verzoeken

inzake

2011-2012

VAVO

10

(volwassenen onderwijs):

nieuwe

aanvragen 6 aanvragen

14 aanvragen

waarvan

waarvan

waarvan

gehonoreerd.

1

gehonoreerd

gehonoreerd

2

4

Daarnaast vervolgen

3

de

opl van vorig jaar Verwijzing

naar

Reboundvoorziening

opvangklas,

1 herstart, 1 op de 5

2

keerpunt, Herstart, op de rails.

rails

en

keerpunt Contacten

met

leerlingen,

scholen, etc.: Totaal aantal leerlingendossiers ZAT overleg: Pcc, Bsg, ARH

243

230

12

12

4

5

271 13

Regio-overleg leerplichtambtenaren 4


januari 2013

4

Bijlage 2 Begrippenlijst

Begin en einde van de leerplicht Volledige leerplicht (artikel 3) De volledige leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand volgend op de maand waarin de jongere 5 jaar is geworden, en eindigt: -

aan het einde van het schooljaar na afloop waarvan de jongere tenminste 12 volledige schooljaren één of meerdere scholen heeft bezocht;

-

aan het einde van het schooljaar waarin de jongere de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt.

Kwalificatieplicht (artikel 4) De kwalificatieplicht geldt voor jongeren die: -

nog geen 18 jaar zijn;

-

nog geen startkwalificatie hebben behaald; en

-

de volledige leerplicht achter de rug hebben. e

De jongeren zijn tot hun18 verjaardag (of tot het moment dat zij een mbo niveau 2-, havo- of vwo-diploma hebben behaald) kwalificatieplichtig. Dit betekent dat zij een volledig onderwijsprogramma moeten volgen dat is gericht op het behalen van een startkwalificatie. Hieronder vallen de vmbo-, havo- en vwo-opleidingen in het VO en de bol en bbl opleidingen in het mbo.

Absoluut schoolverzuim (artikel 19) Een in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens opgenomen leerplichtige jongere die niet bij een school of onderwijsinstelling staat ingeschreven.

Relatief schoolverzuim (artikel 21) Wanneer een (ingeschreven) leerling lesof praktijktijd verzuimt zonder geldige reden. We onderscheiden: -

luxeverzuim (de leerling is meegenomen voor vakantie zonder goedkeuring),

-

signaal verzuim (er is sprake van achterliggende problematiek) en

-

te laat komen.

Vervangende leerplicht en vrijstellingen Vervangende leerplicht (artikel 3a) Voor een jongeren die tenminste de leeftijd van 14 jaar heeft bereikt en waarvan naar het oordeel van het college is komen vast te staan dat hij niet geschikt is om volledig dagonderwijs aan een school te volgen, kan op verzoek een alternatief onderwijsprogramma worden opgesteld.

Vervangende leerplicht laatste jaar (artikel 3b) 28 Jaarverslag Leerplicht Bergen Schooljaar 2011-2012

januari 2013

Voor het laatste schooljaar van de volledige leerplicht kan aan een jongere vervanging worden verleend. Dit betekent dat een jongere een schooljaar eerder onder de bepalingen van de kwalificatieplicht valt.

Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid a) De jongere die op grond van lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school of onderwijsinstelling te worden toegelaten kan worden vrijgesteld van inschrijving.

Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid b) De (ouders van de) jongere die bezwaar maakt tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen of instellingen kan vrijgesteld worden van inschrijving.

Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid c) Aan de jongere die tijdelijk als leerling van een school of onderwijs instelling buiten Nederland staat ingeschreven en deze instelling geregeld bezoekt kan vrijstelling worden verleend.

Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid b) Wanneer het de jongere verboden is, bij of op grond van algemeen bindende voorschriften de school / instelling te bezoeken, kan vrijstelling worden verleend.

Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid c) Aan de jongere die bij wijze van tuchtmaatregel tijdelijk de toegang tot de school / instelling is ontzegd kan vrijstelling worden verleend.

Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid f) Aan de jongere, die vanwege de specifieke aard van het beroep van één van de ouders / verzorgers slechts buiten de schoolvakanties met hen op vakantie kan gaan, kan vrijstelling worden verleend.

Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid g) Vrijstelling kan worden verleend aan de jongere die door andere gewichtige omstandigheden verhinderd is de school / instelling te bezoeken. Bij meer dan 10 dagen beslist de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de jongere, nadat het hoofd van de school is gehoord. Bij minder dan 10 dagen kan het hoofd van de school het verlof verlenen.

Voortijdig schoolverlaters Jongeren zonder startkwalificatie tot 23 jaar die langer dan 4 weken geen school meer bezoeken, of zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten.


januari 2013

Startkwalificatie Een jongere beschikt over een startkwalificatie met een diploma havo of hoger, of een afgeronde mbo (bbl- of bolopleiding) op basisberoepsniveau 2 of hoger. Een bbl- of bol-opleiding op niveau 1, of een vmbo-diploma is dus geen startkwalificatie.

Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) De RMC’s zijn ingesteld om een sluitende aanpak te organiseren rondom voortijdig schoolverlaten. Om deze sluitende aanpak ook op regionaal niveau zo goed mogelijk te organiseren is Nederland verdeel in 39 RMC regio’s. De RMC Noord Kennemerland is er één van, zij is gevestigd in Alkmaar, de contactgemeente voor deze regio. Van het RMC verschijnt een eigen jaarverslag.

Regionaal opleidingscentrum (ROC) Voor de omgeving Bergen volgen de meeste leerlingen vervolg onderwijs bij het ROC in Alkmaar en Heerhugowaard, te weten het Horizon College.


januari 2013

Door de drukke werkzaamheden rond de overgang naar het nieuwe schooljaar is het helaas niet gelukt deze termijn aan te houden

Recommend Documents