Donateursblad van Cordaid Memisa 77e jaargang Gezondheid! samen delen

Donateursblad van Cordaid Memisa 77e jaargang 3 | 2010

Gezondheid! samen delen

SECOND OPINION ‘Mijn vader zat op de grote vaart. We reisden de hele wereld rond. In de havens waar we aanmeerden, zagen we veel armoede en ellende. Ik was mij daarom al vroeg bewust van de ongelijkheid in de wereld. Dat gevoel werd versterkt toen ik naar de Tropische Landbouwschool ging. Tijdens mijn studie liep ik stage op alle continenten. Die stages hebben mij gevormd. Ik zag dat armoede gebrek is: aan geld, onderwijs, gezondheidszorg, kansen voor de toekomst. Maar ik zag ook wat ik daar vanuit Nederland aan kon doen. En dat je in kleine stapjes veel kunt bereiken. Daarom ben ik de politiek ingegaan. Ik wil met man en macht proberen de verhoudingen in de wereld te veranderen. Ook op het gebied van gezondheidszorg. Want iedereen heeft recht op een goede gezondheidszorg. Wij kunnen vanuit het Westen niet iedereen helpen die ziek wordt. Daarom is het goed dat Cordaid Memisa lokale overheden onder druk zet om toegang tot goede gezondheidszorg te regelen voor hun burgers. Tegelijk moeten we ons ook richten op private partijen. Want in privé-klinieken in Afrika wordt wél redelijk tot goede zorg geleverd. Dat heb ik zelf gezien. Onze uitdaging? Kwaliteitszorg toegankelijk maken voor degenen die er zelf het geld niet voor hebben.’ SJOERA DIKKERS TWEEDE KAMERLID PVDA PORTEFEUILLE: ONTWIKKELINGSSAMENWERKING, HANDELSBETREKKINGEN, WTO

2

Gezondheid! samen delen donateursblad van Cordaid Memisa 3 | 2010

4 TELEMEDICINE IN TANZANIA 7 BETERE ZORG VOOR MOEDER EN KIND IN CONGO DOOR CORDAID MEMISA

8 VEILIGER ZWANGER IN BANGLADESH 12 HEEFT Ú WEL EENS NAGEDACHT OVER UW TESTAMENT?

EN VERDER

2 SECOND OPINION 14 DE STATUS 15 DOKTER HIER, DOKTER DAAR 3

TELEMEDICINE IN TANZANIA

‘DANKZIJ ICT KUNNEN WE PATIËNTEN EINDELIJK HELPEN’ ARTSEN DIE HUN KENNIS DELEN VIA INTERNET. DAT IS ‘TELEMEDICINE’ IN EEN NOTENDOP. IN TANZANIA WORDEN ER LEVENS MEE GERED. OF ZOALS EEN LOKALE DOKTER ZEGT: ‘PATIËNTEN WORDEN HIER NIET LANGER AAN HUN LOT OVERGELATEN. WISTEN WE VROEGER NIET WAT HEN MANKEERDE, NU HEBBEN WE DE KENNIS OM DE JUISTE ZORG TE BIEDEN.’

4


‘Kijk’, zegt een jongetje tegen de dokter. Hij wijst op zijn gezicht, dat onder de blaren zit. Hij heeft pijn, zegt hij. En zijn broertje heeft dezelfde klachten. De dokter denkt aan een spinnenbeet of allergie. Maar zeker weten doet hij het niet. Het ontbreekt hem aan de kennis om een goede diagnose te stellen. Niemand in het afgelegen stadje waar hij werkt, heeft die kennis wél. Dus… pakt de dokter zijn digitale camera. In de binnenlanden van Tanzania nemen kerkelijke organisaties de helft van de medische zorg voor hun rekening. De ziekenhuizen in deze afgelegen gebieden kampen met een tekort aan doktoren. Het medisch personeel dát er werkt, is vaak onvoldoende opgeleid om goede diagnoses te stellen. Tegelijkertijd is de kans op infecties erg hoog. Daarnaast is een goed ziekenhuis vaak ver weg en heeft de arme bevolking geen geld voor een doktersbezoek. Tal van problemen die de gezondheid van de Tanzaniaanse bevolking ernstig onder druk zetten. Een oplossing bleef jarenlang uit. Tot 2008. Toen startte in Tanzania, met steun van Cordaid Memisa en haar partner IICD (zie kader), de proef van het project Telemedicine. ‘Even stilzitten’, zegt de dokter tegen het jongetje, terwijl hij een paar foto’s van de blaren maakt. Op zijn computer opent hij het programma iPath, waar hij de foto’s inzet die hij gemaakt heeft. De dokter schrijft er alle informatie en vragen bij die hij over de blaren heeft. Vervolgens geeft hij het programma het sein om de foto’s via het internet voor te leggen aan een wereldwijd netwerk van specialisten. Welke arts zal het eerst reageren?

Antwoord op iedere vraag Het project Telemedicine biedt artsen uit de hele wereld de kans om medische problemen aan te kaarten. Via het speciaal ontwikkelde programma iPath kunnen zij vragen stellen aan andere specialisten. Die geven hen advies. Ingestuurd fotomateriaal neemt daarbij een belangrijke plaats in. ‘Er zijn geen problemen die níet aan de orde mogen komen’, zegt Mark Mvungi, één van de 33 specialisten van het netwerk. ‘Op elk medisch gebied heeft het Telemedicinenetwerk minstens één adviseur.’ Zelf is Mvungi uroloog en specialist in de algemene chirurgie. Hij geeft zijn advies vanuit het Noord-Tanzaniaanse opleidingsziekenhuis Kilimanjaro Christian Medical Centre. Andere specialisten komen bijvoorbeeld uit Duitsland, Engeland, Zwitserland, Finland, de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland en India.

Voor iedereen beter Alle vragen en adviezen die het netwerk doorkruisen, worden bewaard. Zo ontstaat een database en vergroten artsen in afgelegen gebieden hun kennis. Patiënten hoeven niet meer door afstand, reistijd of vervoerskosten verstoken te blijven van de juiste zorg. Ook de ziekenhuizen van waaruit de specialisten werken, hebben profijt van de database. Mvungi: ‘Er komen zeer moeilijke en interessante gevallen voorbij. Daar kunnen wij als ziekenhuis van leren. Bovendien laten we onze expertise zien. Dat vergroot het aanzien van ons ziekenhuis, zowel in Tanzania als in de landen waar andere specialisten vandaan komen.’

Patiënten hoeven niet meer door afstand, reistijd of vervoerskosten verstoken te blijven van de juiste zorg.

Na tien jaar kunnen deze chronische wonden eindelijk goed behandeld worden

5

Telemedicine satelliet bij het Wasso Ziekenhuis in Tanzania

initiatiefnemers van het Telemedicine-project, Mauri Niemi, wijst op de voordelen die het internet biedt ten opzichte van andere communicatiemiddelen. ‘De telefoonverbindingen in Tanzania zijn vaak slecht, waardoor mensen elkaar nauwelijks verstaan. Ook zijn er veel dialecten in het land. Via internet zijn vragen en antwoorden veel sneller te begrijpen.’

Kritische factoren

De foto’s van het jongetje met de blaren belanden in goede handen. De specialisten op het Telemedicineplatform geven hun analyse en scherpen online elkaars diagnose aan. Nog geen 48 uur na zijn eerste bezoek mag het jongetje terugkomen. De arts weet nu dat hij en zijn broertje lijden aan Quincke’s oedeem. Een huidziekte die vaak het gevolg is van een voedselallergie. De dokter heeft van de Telemedicine specialisten het advies gekregen om de jongens bepaalde medicijnen toe te dienen. Die blijken te werken. De klachten verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Positieve proefperiode Het Telemedicine-project zit nog in de proeffase, maar plannen voor verspreiding staan al wel op de rol. Wanneer ze worden uitgevoerd, hangt af van de hoeveelheid geld die ervoor beschikbaar blijft. Maar ook van de lokale animo. De hoop is dat iedereen op den duur zo enthousiast zal zijn als John Materu. Hij is algemeen arts en directeur van het Katholieke Nyogoni Ziekenhuis, aan de voet van de berg Kilimanjaro. Materu maakt dagelijks gebruik van Telemedicine. ‘De kracht van dit initiatief is duidelijk’, zegt hij. ‘Door de kennis die met ons gedeeld wordt, kunnen we onze patiënten beter helpen. Vroeger moesten we ze vaak aan hun lot overlaten. We wisten gewoonweg niet wat hen mankeerde. Nu hebben we toegang tot de kennis om de juiste zorg te bieden.’ Eén van de

6


Niet iederéén is positief, zegt John Materu: ‘Veel artsen in Tanzania zijn bereid hun kennis te delen en andermans ervaring te gebruiken. Zij zien in dat het hen helpt hun werk beter te doen. Maar nog niet iedereen heeft dat inzicht.’ Niemi bevestigt dit. ‘Onder veel artsen heerst nog een “oudedoktersmentaliteit”. Toegeven aan vakgenoten dat je iets niet weet, kan lastig zijn. ’ Ook specialisten vinden is soms moeilijk, zegt Niemi. ‘Er is hier veel werkloosheid. Sommige artsen met specialistische kennis delen die liever niet. Ze zijn bang dat dit hén minder speciaal maakt. En dat anderen hun baan kapen. Je kennis bij je houden wordt in Tanzania soms beschouwd als een manier om te overleven.’ Andere obstakels voor de invoering van Telemedicine zijn: traag internet, gebrek aan computervaardigheden en tekort aan personeel. ‘Althans’, zegt Niemi, ‘dat krijgen we van ziekenhuizen te horen. Maar volgens ons zijn dit geen onoverkomelijke problemen.’ Hij verwijst naar Materu. ‘Hij komt die dingen óók tegen als ziekenhuisdirecteur. Maar ze weerhouden hem er niet van om van Telemedicine een succes te maken.’

Telemedicine: hoe het verloopt De Finse arts Niemi en de Zwitserse softwarespecialist Brauchli brachten hun plan in 2008 als proef in de praktijk. Ze werkten hiervoor intensief samen met de ELCT (de koepelorganisatie van de Evangelische Lutherse Kerk in Tanzania) en Cordaid Memisa-partner IICD (het International Institute for Communication and Development, een organisatie die zich richt op het gebruik van ICT voor ontwikkelingssamenwerking). ELCT runt met 20 ziekenhuizen, 5 paramedische instituten en 160 gezondheidscentra ongeveer 15 procent van de gezondheidszorg in Tanzania. IICD ondersteunt deelnemers in hun toepassing van iPath-software en digitale camera’s. De proef ontving financiële steun van IICD en Cordaid Memisa. Sinds 2008 zijn er in Tanzania 43 lokale ziekenhuizen die van het Telemedicine-platform gebruik hebben gemaakt. Daarbij zijn 485 medische gevallen via het online netwerk besproken.

BETERE ZORG VOOR MOEDER EN KIND IN CONGO DOOR CORDAID MEMISA

Tussen 2006 en 2009 zijn twee keer zoveel vrouwen in het ziekenhuis gaan bevallen.

CHEF DE MISSION FRANK DE PAEPE ZWAAIT AF ZIJN WERK IN CONGO LOOPT TEN EINDE. BINNENKORT KEERT FRANK DE PAEPE TERUG NAAR ZIJN VADERLAND: BELGIË. HIJ IS SINDS OKTOBER 2006 EN NOG TOT EIND DIT JAAR CHEF DE MISSION VOOR CORDAID IN KANANGA, IN DE DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO. EEN LAND WAAR MOEDER EN KIND HET ZWAAR TE VERDUREN HEBBEN. FRANK DE PAEPE VAT VIJF JAAR ERVARING SAMEN IN ZIJN ANTWOORDEN OP ONZE VRAGEN. Hoe staat het met de gezondheidszorg in Congo? ‘De politieke onrust en oorlogen van de laatste jaren hebben in de stad én op het platteland geleid tot armoede. Gebrek aan water, energie en hygiëne zorgen voor een slechte gezondheid van de gemiddelde Congolees. Ook zijn allerlei epidemieën en tropische ziekten teruggekomen. De kindersterfte is hoog, 150 op de duizend kinderen halen hun vijfde verjaardag niet. De moedersterfte is bovendien één van de hoogste van Afrika. Aan het eind van de vorige eeuw stierven per 100.000 bevallingen 1.800 vrouwen. Dat is tweehonderd keer meer dan in Europa. De cijfers worden gelukkig iets minder dramatisch sinds er weer (een relatieve) vrede heerst. Het gaat nog niet goed, maar er is duidelijk verbetering.’ Welke rol speelt Cordaid Memisa daarin? ‘Cordaid Memisa verbetert de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg. Dat doen we in de provincies West- en Oost-Kasaï, in het zuiden van Congo. Hier zorgen we voor begeleiding en financiering van de activiteiten van zo’n twintig ziekenhuizen en vierhonderd gezondheidscentra. Daardoor is de zorg beter en goedkoper, vooral voor moeders en kinderen. Ook

hebben we een fonds waaruit de zorgkosten voor de allerarmsten betaald worden. Dankzij onze aanpak maakt de bevolking vaker gebruik van de gezondheidszorg. Hun cijfer is tussen 2006 en 2009 zelfs verdúbbeld. Zo komen zwangere vrouwen nu bijvoorbeeld vaker naar het ziekenhuis voor hun controles en om te bevallen. Vroeger bleven ze daarvoor thuis, met alle risico’s van dien. Ook laten ze hun kinderen nu vaccineren in het gezondheidscentrum.’ Is Cordaid Memisa nu klaar in Congo? ‘Helaas niet. We moeten nog veel doen om de zorg structureel te verbeteren. Zo moet de bevolking meer betrokken worden bij de organisatie en uitvoering van de zorg. Het gezondheidspersoneel – voornamelijk ambtenaren – wordt bovendien slecht betaald. Zij voelen zich niet aangemoedigd om in moeilijke en geïsoleerde omstandigheden, zoals op het platteland, te gaan werken. Daarbij zijn de meeste gezondheidscentra in een belabberde staat. Er is zelfs in de steden geen elektriciteit of water. En het gebrek aan wegen en vervoer is een nachtmerrie die een goede gezondheidszorg in de weg staat. Voorlopig blijft Cordaid Memisa dus samen met haar lokale partners hard werken aan betere gezondheidszorg in Congo.’

7

VEILIGER ZWANGER IN BANGLADESH

CORDAID MEMISA-PARTNER BESTRIJDT MOEDERSTERFTE ‘MIJN NICHT GOLAPPI WAS ZWANGER VAN HAAR EERSTE KIND. AAN HET EINDE VAN DE ZWANGERSCHAP BEGON ZE ERGE PIJN TE KRIJGEN. IN DE ZES UUR DIE DAAROP VOLGDEN, PROBEERDE ZE HET KIND TE BAREN. HAAR MOEDER WAS ERBIJ, EEN TRADITIONELE VROEDVROUW EN IK ZELF OOK. HET DUURDE ERG LANG, DUS RIEPEN WE DE DOKTER ERBIJ. DIE ZORGDE DAT ER EEN AMBULANCE KWAM. NA ONGEVEER DRIE KWARTIER WAREN WE IN HET ZIEKENHUIS. MAAR DAAR ZEIDEN ZE DAT WE NAAR EEN ANDER ZIEKENHUIS MOESTEN, 15 KILOMETER VERDEROP. GOLAPPI HAALDE DAT NIET MEER. NA EEN KWARTIER STIERF ZE. ZE WAS 18 JAAR. HET KINDJE WERD NOOIT GEBOREN. ZE WORDT ERG GEMIST. HAAR MAN IS NIET HERTROUWD; HIJ DRAAGT GOLAPPI IN ZIJN HART MET ZICH MEE.’

8


Een medewerker van Cordaid Memisa sprak met familie van Golappi tijdens een werkbezoek in het noordwesten van Bangladesh. Samen met de lokale partnerorganisatie Rangpur Dinajpur Rural Service (RDRS) zet Cordaid Memisa zich daar al ruim tien jaar in. RDRS heeft verschillende gezondheidsprogramma’s in de regio. Het belangrijkste richt zich op het terugdringen van moedersterfte. Want die is in Bangladesh schrikbarend hoger dan in andere landen. Waarom ging het fout met Golappi? Het was niet het gebrek aan zwangerschapscontroles, zoals vaak het geval is. Dáárvoor was ze regelmatig naar het ziekenhuis gegaan. Het probleem was eerder dat haar moeder de complicaties niet herkende die optraden tijdens de bevalling. Het ontbrak haar, als traditionele vroedvrouw, aan de juiste training. Als ze haar dochter eerder naar het ziekenhuis had gebracht, was die nu wellicht nog in leven geweest – en haar kindje ook.

Thuisbevalling Golappi’s geval staat niet op zichzelf. In het noorden van Bangladesh bevalt 90 procent van de vrouwen thuis. Enerzijds omdat het nu eenmaal de gewoonte is. Anderzijds omdat de overheidsziekenhuizen onvoldoende medische middelen en personeel hebben. De bevolking heeft daarom niet veel vertrouwen in deze ziekenhuizen. Bovendien wonen mensen er vaak ver vandaan en zijn ze bang dat ze het niet kunnen betalen. Thuisbevallingen worden in 79 procent van de gevallen begeleid door traditionele vroedvrouwen. Daarom is het belangrijk dat juist zij complicaties goed weten te herkennen en het belang van hygiëne onderstrepen. Bovendien moeten ze zwangere vrouwen en hun familie ervan weten te overtuigen tijdens de zwangerschap minimaal vier keer naar een kliniek te gaan voor controle.

Weeën

Hoe simpel de complicatie ook is: als hij niet op tijd herkend wordt, kost hij moeder en kind het leven.

Cordaid Memisa-partner RDRS leidt sinds 2002 ongeveer 120 traditionele vroedvrouwen per jaar op. Salima Rahman is één van de artsen van RDRS die de training verzorgt. ‘De eerste drie dagen krijgen de vroedvrouwen les in de klas, de daaropvolgende drie dagen is er praktijkles’, vertelt ze. ‘Er zijn nu in totaal ongeveer vijfhonderd getrainde vroedvrouwen in deze regio. Per subdistrict is er een maandelijkse bijeenkomst, geleid door de lokale gezondheidswerker van RDRS. De vrouwen wisselen ervaringen uit. Ook moeten ze verantwoording afleggen en bespreken ze waarom er dingen niet goed zijn gegaan.’ De getrainde vroedvrouwen krijgen elke maand salaris en safe delivery kits (pakketten voor veilige bevalling) om uit te delen. ‘De hoeveelheid is afhankelijk van het aantal zwangere vrouwen in hun gebied’, zegt Rahman. ‘De kits worden rond drie weken voor de bevalling al aan de zwangere vrouwen gegeven. Ook wordt aan

9

Zonder goede zorg kan een zwangerschap in Bangladesh levensgevaarlijk zijn

vrouwelijke familieleden of dorpsgenoten verteld hoe zij de kit moeten gebruiken als de vroedvrouw niet op tijd is voor de bevalling. Bovendien wordt hen gezegd dat ze de vroedvrouw bij pijn of weeën direct moeten halen.’

Korting De traditionele vroedvrouwen leren ook dat het belangrijk is om hun ‘patiënten’ tijdens de zwangerschap regelmatig een controle te laten doen. Om zwangere vrouwen te stimuleren om naar deze zwangerschapscontroles te komen, krijgen de vrouwen die regelmatig een controlebezoek afleggen een roze kaart van RDRS. Als zij niet thuis bevallen maar in een kliniek waar RDRS werkt, krijgen zij 50 procent korting op de kosten van hun bevalling; die kost hen dan slechts iets meer dan twee euro. Een lokale gezondheidswerker van RDRS voert de zwangerschapscontroles uit. Zij wordt bijgestaan door de getrainde traditionele vroedvrouwen. Uit interviews blijkt dat de zwangere vrouwen het fijn vinden om naar de check-ups te gaan. Het stelt hen gerust en geeft hen zekerheid. Datzelfde geldt voor hun echtgenoten. Tijdens de controles deelt RDRS medicijnen, safe delivery kits en informatiekaarten over zwangerschap en bevallingen uit. Als de vrouwen in de kliniek bevallen, worden ze daarbij begeleid door verpleeg- en verloskundigen van RDRS. De traditionele vroedvrouw uit het dorp van de zwangere vrouw is meestal ook aanwezig. Voor de mentale steun én om zelf van de bevalling te leren.

Goedkeuring

Kit voor veilige bevalling Een safe delivery kit bevat twee roze matjes die elk een halve liter vocht (bloed) kunnen absorberen tijdens de bevalling. Een vol matje is een teken dat de vrouw naar het ziekenhuis moet omdat zij te veel bloed verliest. Verder zit er zeep in, katoen, een mesje en een schoon touwtje voor het doorsnijden van de navelstreng. Voorheen gebeurde dit veelal met nietsteriele spullen. De drie pillen in het pakket zijn voor na de geboorte. Zij helpen de placenta naar buiten te laten komen, de baarmoeder weer in normale vorm te krijgen en het bloeden te stoppen. 10


De activiteiten van RDRS hebben effect: per duizend levend geboren kinderen in het gebied waar de organisatie werkt, sterft minder dan één vrouw, terwijl dit landelijk 3,2 is. Om het project duurzamer te maken, wil RDRS een opleiding Verloskunde opzetten in de regio. De organisatie heeft hiervoor een voorstel ingediend bij de overheid en heeft goede hoop op goedkeuring. Positief nieuws is verder dat de voorlichting over family planning – door zowel de overheid als RDRS – vruchten afwerpt. Waar een jaar of tien geleden vrouwen nog zes à zeven kinderen kregen, zijn dat er nu vier. Steeds meer vrouwen geven aan dat ze ongeveer twee kinderen voldoende vinden. Dankzij voorlichting weten ze dat ze beter in staat zijn om voor twee kinderen te zorgen, dan voor vier.

Vrouwen die naar de kliniek komen voor hun zwangerschapscontroles hoeven maar de helft van de bevallingskosten te betalen.

Xxxnat land als Bangladesh In een warm en is een goede hygiëne van levensbelang

Vroedvrouw Jorina Khatun vertelt Jorina Khatun, ongeveer 65 jaar oud, is al twintig jaar traditionele vroedvrouw en sinds een aantal jaar getraind door RDRS. ‘Toen ik deelnam aan de training had ik al veel ervaring met bevallingen. Zo waste ik mijn handen al; iets dat toen lang niet alle traditionele vroedvrouwen deden. Door de training weet ik nu dat het goed is om mijn handen met zeep te wassen. En dat ik handschoenen moet gebruiken tijdens de bevalling. Dat is zowel veiliger voor mijzelf, als voor de moeder en haar kind. Daarnaast besteed ik nu meer aandacht aan de plek waar de bevalling plaatsvindt; ook die moet schoon zijn. Gelukkig is er in mijn gebied nooit een moeder overleden. Om dit zo te houden, weet ik nu, is het belangrijk moeders bij complicaties door te verwijzen naar een kliniek van RDRS. Voorheen wilden mensen niet naar de kliniek, ondanks de gevaren. Sinds de vrouwen door RDRS zijn voorgelicht over de risico’s van thuisblijven, willen ze wel. Dat is een grote winst. Inmiddels heb ik meer dan duizend kinderen op de wereld gebracht. Ik vind het belangrijk mijn ervaring te delen met jongere vroedvrouwen. Dat kan tijdens de maandelijkse bijeenkomsten. Mijn kennis moet ik doorgeven, want ik ben al oud en weet niet hoe lang ik nog te leven heb.’

BANGLADESH DHAKA

GOLF VAN BENGALEN

Bevallen in Bangladesh Bangladesh is met 150 miljoen inwoners één van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Bijna de helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Het noordwesten van het land, waar Cordaid Memisapartner RDRS werkt, is één van de meest kwetsbare gebieden. De overwegend arme bevolking heeft in deze regio te maken met jaarlijkse overstromingen, de erosie van rivieroevers en een droog klimaat. Toch is er in het noordwesten minder moedersterfte dan in de rest van het land. Sinds RDRS in het noordwesten van Bangladesh actief is, sterft per 1.000 geboren kinderen minder dan één vrouw, tegen 3,2 landelijk. Dat komt doordat RDRS de traditionele vroedvrouwen in dit gebied traint. En hen stimuleert om in een ziekenhuis of kliniek te bevallen, in plaats van thuis.

11

HEEFT Ú WEL EENS NAGEDACHT OVER UW TESTAMENT?

‘GELD EN OVERLIJDEN. WE PRATEN ER NIET MET JAN EN ALLEMAN OVER. TOCH DENKEN WE ER ALLEMAAL WEL EENS OVER NA. ZO OVERWEGEN MENSEN OOK VAAK IETS VAN HUN ERFENIS AAN EEN GOED DOEL TE GEVEN. IK MERK DAN HOE PRETTIG ZIJ HET VINDEN DIE MOGELIJKHEID EENS RUSTIG DOOR TE SPREKEN MET IEMAND DIE KENNIS VAN ZAKEN HEEFT.’ AAN HET WOORD IS MARIËLLE LINDEBOOM, NOTARIEEL DESKUNDIGE BIJ CORDAID MEMISA. U bent zo iemand met ‘kennis van zaken’? ‘Ja. Na vijftien jaar notariaat, zet ik me nu in voor Cordaid Memisa en krijg ik regelmatig vragen van donateurs hoe zij hun nalatenschap – of een deel daarvan – aan Cordaid Memisa ten goede kunnen laten komen. Met hen maak ik graag een afspraak om hierover eens een vrijblijvend gesprek te voeren. Als zij dat willen

12


in levenden lijve, maar bellen, schrijven of e-mailen kan natuurlijk ook. Ik vind het fijn om mijn kennis en ervaring op deze manier voor deze mensen in te zetten. Om op basis van hun verhaal heldere en duidelijke informatie te geven, waardoor ze met een gerust hart hun testament kunnen opstellen. En om te weten dat mijn werk uiteindelijk ten goede komt aan de gezondheid van mensen in ontwikkelingslanden.’ Waarom zou ik Cordaid Memisa opnemen in mijn testament? ‘Omdat u graag iets bijdraagt aan een betere wereld. Daarom bent u wellicht ook al donateur van Cordaid Memisa. Misschien zou u als donateur ook graag een groter bedrag geven dan u normaal gesproken doet, maar heeft u dat geld nu nog in uw huis of andere bezittingen zitten. Door Cordaid Memisa op te nemen in uw testament, gaat dit geld – of een deel daarvan – na uw overlijden toch naar het doel van uw keuze. Bovendien is Cordaid Memisa vrijgesteld van erfbelasting, omdat zij erkend is als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dat betekent dat er geen belasting hoeft te worden betaald over het bedrag dat u aan Cordaid nalaat.’ Wat is voor mij het voordeel van het opstellen van een testament? ‘Als u geen testament – ook wel ‘uiterste wil’ genoemd – opstelt, gaat uw nalatenschap automatisch naar uw wettelijke erfgenamen. Dat zijn bijvoorbeeld uw echtgenoot, kinderen of neven en nichten. Wilt u nu al zelf bepalen wie uw geld straks krijgt, dan is het dus verstandig een testament op te maken. Het is voor veel mensen een hele geruststelling als dat geregeld is. Natuurlijk is het belangrijk goed te overwegen aan welke familieleden, vrienden en organisaties u iets wilt nalaten. Het is belangrijk u te laten informeren over alle mogelijkheden.’ Kan iedereen helemaal zelf bepalen naar wie zijn nalatenschap gaat? ‘Jazeker. Iedereen is vrij om zijn nalatenschap naar eigen inzicht te verdelen. Het komt voor dat mensen helemaal geen naaste familie meer hebben wanneer ze overlijden. Zonder testament zou hun geld dan automatisch naar een verre neef of nicht gaan, die ze misschien nooit hebben ontmoet. In een testament kunnen ze bepalen dat hun geld naar een goede vriend gaat, of een doel waar ze affiniteit mee hebben.’ Ik kan toch ook mijn wettelijke erfgenamen vragen geld aan een goed doel te schenken? ‘Dat kan, maar heeft een nadeel. Echtgenoten, familie of vrienden betalen namelijk vanaf een bepaald bedrag belasting over hun erfenis. Kinderen maximaal 20 procent, neven en nichten tot wel 40 procent. Terwijl Cordaid Memisa geen belasting hoeft te betalen over het bedrag dat u haar nalaat. Als u Cordaid Memisa opneemt in uw testament, wordt erfbelasting bespaard én geeft u aan een goed doel. Twee vliegen in één klap.’ Hoe kan ik Cordaid Memisa opnemen in mijn testament? ‘Dat kan op verschillende manieren. Zo kunt u Cordaid Memisa in uw testament als erfgenaam benoemen, eventueel naast familie en vrienden. Iedere begunstigde ontvangt dan een deel van de erfenis. U kunt in uw testament aangeven hoeveel procent u wenst te geven. Een andere mogelijkheid is om Cordaid Memisa een legaat na te laten. Dat is een door u vastgesteld voorwerp of bedrag. Bijvoorbeeld uw huis, een schilderij of 5.000 euro.’

Wat is een nalatenschap? Een nalatenschap is het geheel aan bezittingen en schulden dat u na uw overlijden achterlaat. Dus bijvoorbeeld uw huis, auto, inboedel, juwelen, banktegoeden. De wet regelt hoe uw nalatenschap wordt verdeeld. Deze wet is echter niet afgestemd op uw persoonlijke situatie. In een testament legt u zélf vast wat er met uw nalatenschap gebeurt. U kunt familieleden of vrienden als begunstigde opnemen, maar u kunt ook (een deel van) uw bezit aan een goed doel als Cordaid Memisa nalaten. Een testament moet altijd in een notariële akte worden vastgelegd bij een notaris.

Komt het geld goed terecht? Cordaid Memisa heeft een CBF-Keur. Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), dat dit keurmerk verstrekt, ziet erop toe dat goede doelen hun giften op een verantwoordelijke manier besteden. Zo mogen zij niet meer dan 25 procent van de giften besteden aan hun eigen organisatiekosten. Bij Cordaid Memisa is dat percentage 13,6 procent. Zo bent u ervan verzekerd dat het geld dat u aan Cordaid Memisa nalaat goed terechtkomt.

Wilt u eens van gedachten wisselen met notarieel deskundige Mariëlle Lindeboom? Dat kan. U kunt een afspraak met haar maken via [email protected] of 06 53219555. Zo’n afspraak kost u natuurlijk niets.

13

DE STATUS DANKZIJ UW STEUN AAN CORDAID MEMISA WORDT DE GEZONDHEIDSZORG IN DE ARMSTE LANDEN STRUCTUREEL TOEGANKELIJKER. HIER LEEST U DE STATUS VAN ÉÉN VAN DE LOPENDE PROJECTEN.

100% PAPOEA-NIEUW-GUINEA - EEN TSUNAMI TROF IN 1998 DE

Madang. Zo ontstond de eerste – en vooralsnog enige – opleiding

NOORDKUST VAN PAPOEA-NIEUW-GUINEA. CORDAID MEMISA

Fysiotherapie in het land.

BOOD NOODHULP. EN ONTDEKTE DAT HET LAND MAAR TWEE (IN HET BUITENLAND OPGELEIDE) FYSIOTHERAPEUTEN TELDE.

Sinds de start zijn 45 fysiotherapeuten opgeleid om met beperkte middelen zoveel mogelijk te kunnen doen. Cordaid Memisa spant

14

Met spoed moesten er meer fysiotherapeuten komen. Op korte

zich in om de diplomacursus te ‘upgraden’ tot een bacheloroplei-

termijn voor het herstel van botbreuken van tsunami-slachtoffers.

ding. Daarom wordt een deel van de opgeleide fysiotherapeuten

Maar ook op langere termijn als vast onderdeel van de gezond-

nu klaargestoomd om zelf les te gaan geven. Ook financierde

heidszorg. Cordaid Memisa en ontwikkelingsorganisatie VSO

Cordaid Memisa de bouw van de afdeling Fysiotherapie en de

lieten enkele fysiotherapeuten overvliegen uit Nederland. Omdat

slaapzaal op de campus. Omdat Papoea-Nieuw-Guinea een

deze echter ook weer naar huis moesten, besloten de organisaties

slechte infrastructuur heeft, helpt het enorm als studenten op

zelf fysiotherapeuten op te leiden op de Divine Word University in

de campus kunnen wonen.


DOKTER HIER DOKTER DAAR

WERKEN AAN GEZONDHEID. DAT DOEN ZE MET HART, ZIEL EN ZALIGHEID. WAAR TER WERELD

MARJA WITTEN (38)

LOBULU MOLLEL (34)

ZE HUN VAK OOK UITOEFENEN...

SPOEDEISENDE HULP ARTS

HOOFDARTS

DIAKONESSENHUIS UTRECHT-ZEIST-DOORN

IGOGWE HOSPITAL, TANZANIA

Waarom wilde je arts worden?

‘Ik wil het al sinds de lagere school. Niet als roeping, het leek me gewoon een interessant vak. Dat gevoel is altijd gebleven. Geneeskunde was een pittige maar boeiende studie. Nadat ik het algemene gedeelte had afgerond, twijfelde ik over de specialisatie. Maar zodra ik kennismaakte met de opleiding tot Spoedeisende Hulp Arts (SEH-arts, red.), viel het kwartje. Patiënten met acute problemen zo goed mogelijk helpen, dat is wat ik wil. Ik ben vaak de eerste die een patiënt ziet, en moet snel beslissingen nemen. Dat houdt mijn werk spannend en uitdagend.’

‘Mijn broertje overleed toen hij 14 jaar was aan een epileptische aanval. Als er een dokter was geweest die had geweten wat hij moest doen, had hij waarschijnlijk nog geleefd. Daarom ging ik medicijnen studeren, hoewel dokters hier weinig verdienen. Natuurlijk heb ik periodes van twijfel gekend. Toen ik studeerde aan de universiteit van Dar es Salaam bleken veel vakken moeilijker dan ik had gedacht. Veel studiegenoten stapten over naar bedrijfskunde. In de politiek en het zakenleven is nu eenmaal meer te verdienen.’

Hoe ziet een werkweek er voor jou uit?

‘Ik werk vijf dagen van negen uur. Omdat ik ook Medisch Hoofd ben van de SEH-afdeling, zit ik twee dagen op kantoor en doe ik regelwerk. Op maandag, woensdag en vrijdag werk ik op de Spoedeisende Hulp. Samen met twee arts-assistenten, drie tot zes verpleegkundigen en een co-assistent behandelen we soms wel tachtig patiënten per dag met allerlei soorten klachten. Van snijwonden en verstuikte enkels tot hartaanvallen en ernstige ziektes. Patiënten die opgenomen moeten worden, draag ik over aan een andere specialist. In totaal werken hier ruim 2.800 medewerkers en 177 specialisten. Ons team is dus maar een klein onderdeel, maar wel een belangrijke poort van het ziekenhuis.

‘Malaria, infecties aan de urine- en luchtwegen, diarree en ontstekingen bij hiv/aidsbesmettingen zijn de meest voorkomende ziekten die we hier behandelen. Als dokter voer ik elke dag spoedoperaties uit. Zoals bij maag- of darmproblemen of urineweginfecties. Ook doe ik keizersnedes. We werken met twee doktoren en drie verpleegkundigen. Per dag zien we soms wel honderd patiënten die hier niet overnachten. Daarnaast hebben we 60 tot 90 bedden voor opnames. Door het tekort aan doktoren werk ik soms 24 uur achtereen. Gelukkig hebben we goede apparatuur en is het personeel toegewijd. Ondanks dat zij vaak nauwelijks hun medische kosten kunnen betalen, worden patiënten hier goed behandeld.’

Welke verbeteringen zijn nodig?

‘De opleiding tot SEH-arts bestaat nu tien jaar. Inmiddels telt Nederland zo’n 150 van dit soort artsen. Nog veel te weinig: als alle Spoedeisende Hulpen dag en nacht een SEH-arts willen hebben, zijn er wel 700 nodig.’

‘De zorg aan patiënten staat voorop. We hebben daarom meer opgeleid personeel nodig. Maar die mensen moeten we wél kunnen betalen. We zoeken dus financiële middelen om dat doel te kunnen bereiken.

15

Redactie Schrijf-Schrijf Eindredactie Cordaid Memisa Foto’s Wilco van Dijen, Cordaid Memisa, Christian van Rij Vormgeving NO TOMATO Druk Schuttersmagazijn

CORDAID MEMISA Giro 5657, Den Haag ING 70 70 70 295 Lutherse Burgwal 10 2512 CB Den Haag Postbus 16438 2500 BK Den Haag T 070 31 36 500 F 070 31 36 201 E [email protected] W www.cordaidmemisa.nl

‘Gezondheid! samen delen’ wordt gedrukt op chloorvrij gebleekt recyclebaar papier.

Wilt u minder post van ons ontvangen? Bel dan naar 070 31 36 500.

COLOFON ‘Gezondheid! samen delen’ is een uitgave van Cordaid Memisa. U kunt dit donateursblad aanvragen bij Cordaid Memisa.

ISSN 1874-5067 16


MISSIE Cordaid Memisa is het gezondheidsfonds van Cordaid. Het duurzaam verbeteren van de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden is ons doel. Wij vinden dat gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk moet zijn. Daarom stellen wij middelen en kennis beschikbaar aan de lokale bevolking. Lokale initiatieven, ziekenhuizen en klinieken kunnen op onze ondersteuning rekenen. Ook geven wij gezondheidsvoorlichting en leiden wij medisch personeel op. Cordaid Memisa werkt nauw samen met lokale organisaties, want de beste ontwikkelingshulp is mensen de gelegenheid bieden hun eigen situatie te

verbeteren. Op die manier ontstaat er een eigen, goede gezondheidszorg. Bij Cordaid Memisa geloven we rotsvast in de kracht en het optimisme van mensen. In hun vermogen zaken te veranderen en de situatie te keren. Wij geloven dat het kan. Meer weten? Bel 070 31 36 500 of bezoek onze website www.cordaidmemisa.nl

Donateursblad van Cordaid Memisa 77e jaargang Gezondheid! samen delen

Recommend Documents