Minder geld van de overheid
Hoe gaat Cordaid Memisa daarmee om?
MAGAZINE VAN CORDAID MEMISA jaargang 79 / september 2012 / nummer 3
Veilig bevallen in Oeganda
Speciale zorgverzekeringen voor moeders en hun baby’s
Schip wordt ziekenhuis
Zorg voor moeders in Bangladesh
column
inhoud
Moederkracht
Als ik in Kameroen had gewoond, was ik nooit moeder geworden. Dat besefte ik maar al te goed toen ik het land dit voorjaar bezocht. Ik ging erheen met Cordaid Memisa, voor een speciale aflevering van het tv-programma NCRV Babyboom. Heel Nederland had in deze serie wekenlang kunnen volgen hoe graag Oscar en ik weer zwanger wilden worden, nadat ons eerste kindje was overleden na vroeggeboorte. En hoe het ons uiteindelijk lukte, dankzij IVF. We kregen een prachtige, gezonde dochter: Puck.
Compleet zorgpakket voor álle zwangere vrouwen in één dorp
Zij leeft nog. En ze kan haar kind daardoor beschermen en opvoeden. Klinkt als de normaalste zaak van de wereld. En dat zou het ook moeten zijn. Daarom moet moedersterfte zo snel mogelijk teruggedrongen worden. In het tijdschrift MM laten we u zien hoe we daar als Cordaid Memisa aan bijdragen. Met slimme methodes. Via plaatselijke organisaties in ontwikkelingslanden. En met dank aan uw donatie!
2 MM
04 06 08 10 12 13 14
Kort nieuws
Van verloskundigen in Sierra Leone tot donateurs in Den Bosch.
Goed verzekerde dorpen
Medewerkers vertellen in de dorpen over het belang van zwangerschapscontroles. (zie pagina 10)
Met nieuw zorgpakket kunnen vrouwen in Oeganda nu veilig bevallen.
Deze moeder kreeg een blakende dochter, net als ik. En zij had het geluk dat ze in een ziekenhuis kon bevallen, net als ik. Maar de meeste vrouwen in Kameroen hebben dat geluk niet. Ze kunnen de kliniek niet betalen en bevallen thuis in hun rieten hutje, onhygiënisch en zonder medische begeleiding. Voor deze moeders zijn een veilige bevalling en een gezond kindje allesbehalve vanzelfsprekend. En dat zou het wel moeten zijn. Sinds ik terug ben, besef ik nog beter hoe rijk wij eigenlijk zijn. Oscar en ik hebben goud in handen. We konden geen kindje krijgen en toch hebben we Puck. Ik ben een gezonde moeder. En mochten wij ooit ziek worden, dan weet ik dat wij de beste hulp krijgen die er is. Dat wens ik moeders en kinderen in Kameroen ook toe.
Moeder hier, Moeder daar Haasten naar de kliniek in Malawi en beschuit met muisjes in Rijswijk.
Varend ziekenhuis
Mobiele zorg voor kwetsbare moeders in kustgebied van Bangladesh.
Het verschil
Wat de ASN Bank doet voor moeders en kinderen in Afrika.
Annelies in Congo
‘Het is hier normaal als een vrouw elk jaar een kind erbij krijgt.’
5 vragen
Over de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking.
Puck bleef bij opa en oma achter toen Oscar en ik naar Kameroen vertrokken. Het was voor het eerst dat we zo lang zonder haar waren. Maar ik had geen tijd om haar echt te missen. Ik kreeg zoveel indrukken en was even helemaal dáár. Bij al die moeders en hun baby’s. Ik zat bijvoorbeeld aan het bed van een kindje dat bijna bezweek aan malaria. En ik ontmoette een moeder die machteloos toekeek hoe de levenslust wegvloeide uit de ogen van haar doodzieke zoontje. In een ziekenhuis mocht ik bovendien een bevalling meemaken. Heel bijzonder. Ik kende de vrouw niet, maar ik herkende zo goed wat ze doormaakte. De immense pijn, en de oerdrift waarmee ze haar kindje eruit perste. Die oerkracht hebben alle moeders, waar ook ter wereld.
Joyce Ilmer Jorritsma Deelnemer tv-programma NCRV Babyboom 2011 Colofon Hoofdredactie: Cordaid Memisa Bladconcept, tekstredactie en productiebegeleiding: Schrijf-Schrijf Bladconcept en ontwerp: subsoda
Fotografie: Adriaan Backer en Wilco van Dijen Drukkerij: Communisis Oplage: 115.000
PS van Cordaid Memisa: De speciale tv-uitzending van NCRV Babyboom in Afrika 2012 was een succes! Cordaid Memisa dankt alle nieuwe donateurs. Met hun bijdrage kunnen 16.000 moeders en hun kinderen geholpen worden.
MM
3
Hoera
kort nieuws
geslaagd!
Meer dan 50% van de vrouwen in ontwikkelingslanden moet bevallen zonder begeleiding van een geschoolde gezondheidswerker.
Zeventig studenten deden dit jaar examen aan de verloskundigenschool in Makeni, een stad in Sierra Leone. En alle zeventig slaagden. Ze vormen de eerste lichting afgestudeerde verloskundigen sinds de school twee jaar geleden werd opgericht. En ze zijn hard nodig. In hun land worden zwangere vrouwen nog vaak begeleid door traditionele vroedvrouwen. Soms met fatale gevolgen. Cordaid Memisa dankt de Nationale Postcode Loterij voor het mede mogelijk maken van dit project. De Postcode Loterij is opgericht om goede doelen te steunen. De helft van de lotprijs is bestemd voor goede doelen waarbij mens en natuur centraal staan. In 2012 schonk de Nationale Postcode Loterij een recordbedrag van 284 miljoen euro aan 85 van deze organisaties, waaronder 500.000 euro aan Cordaid Memisa. Zie ook de advertentie op de achterzijde van dit magazine!
van moedersterfte wereldwijd wordt veroorzaakt door complicaties die eenvoudig te behandelen zijn, zoals infecties, zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk of bloedingen.
Brood voor Mama
Welke bakker bij u in de buurt verkoopt Mama Brood? Kijk op www.cordaidmemisa.nl/mamabrood.
baby’s worden dood geboren. Dat zijn meer dan 7.200 per dag. 50% van hen overlijdt tijdens de bevalling.
‘Ik ben al meer dan 30 jaar donateur en blijf graag op de hoogte van jullie werk.’ Dat soort opmerkingen hoort Cordaid Memisa vaak. Daarom organiseert ze geregeld donateursbijeenkomsten. Hier spreken bezoekers met Cordaid Memisa-medewerkers over lopende projecten, verlevendigd met uniek beeldmateriaal. Bovendien is notarieel deskundige Mariëlle Lindeboom aanwezig om de meest gestelde vragen te beantwoorden over schenken en nalaten. De eerstkomende donateursbijeenkomst is op 9 november in het Museum voor Volkenkunde in Leiden.
Kliniek in Ethiopië
4 MM
2,6 miljoen
Donateursbijeenkomst in Museum voor Volkenkunde Leiden
Naar de bakker voor moeders in ontwikkelingslanden. Het kan, nu bij ruim 450 bakkers in Nederland speciaal Mama Brood te koop is. Van elk verkocht Mama Brood gaat €0,15 naar projecten van Cordaid Memisa. Mama Brood is niet alleen goed voor moeders daar, maar ook voor moeders hier. Het is namelijk gemaakt van eko-meel, bevat meer vezels en minder zout. Hartstikke gezond dus!
In het afgelegen berggebied rond Attat in Ethiopië bouwt Cordaid Memisa samen met Local Heroes een ziekenhuis. In deze nieuwe Dakuna-kliniek krijgt de bevolking toegang tot goede basisgezondheidszorg. De fundering ligt er en na het regenseizoen is de bouw half september hervat. Local Heroes is het eerste officiële Fonds op Naam binnen Cordaid Memisa. Sinds vorig jaar kunnen particulieren, stichtingen en bedrijven via Cordaid Memisa een eigen fonds oprichten om armoede te bestrijden. Dankzij de steun van Local Heroes kunnen straks 11.000 moeders en hun kinderen rekenen op goede gezondheidszorg. Kijk ook eens op www.local-heroes.nl
Wereldwijd sterven 2 miljoen baby’s binnen 24 uur na de geboorte.
Mariëlle Lindeboom, id Me misa. notarie el deskundige bij Corda
Meld u aan via
[email protected]! (De toegang is gratis.) Kunt u er niet bij zijn, maar wilt u wel eens vrijblijvend van gedachten wisselen over het opstellen van een testament? Neem dan gerust contact op Mariëlle Lindeboom, via
[email protected] of 06 22528298.
MM
5
Zelfverzekerde moeders in Oeganda In Nederland heeft bijna iedereen verplicht een zorgverzekering. In Oeganda niet. Daar brengt Cordaid Memisa verandering in. Op het platteland werkt ze aan het opzetten van speciale zorgverzekeringen voor moeders en hun baby’s. De dorpelingen betalen samen grotendeels de premie. Zo zorgen zij ervoor dat zoveel mogelijk moeders toegang hebben tot professionele gezondheidszorg.
Veel zwangere vrouwen in Oeganda bevallen thuis. Naast het ‘bed’ (vaak een matje) staat geen opgeleide verpleegkundige, maar een traditionele vroedvrouw. Een ervaringsdeskundige zonder medische kennis. Een stuitligging zal ze niet herkennen, en medicijnen of materiaal om hevige bloedingen te stoppen heeft ze niet. Eenvoudig te verhelpen complicaties tijdens een zwangerschap hebben daarom toch vaak fatale gevolgen. Meer dan de helft van alle sterfgevallen van moeders is te wijten aan thuisbevallingen. Op het platteland van Oeganda zijn wel klinieken, maar veel vrouwen gaan er niet heen. ‘Daar zijn meerdere redenen voor’, vertelt Elske van Gorkum, medewerker bij Cordaid Memisa. ‘Allereerst de kosten. Behandelingen en controles in een ziekenhuis kosten veel geld. Terwijl een traditionele vroedvrouw vaak kan worden betaald in natura,
6 MM
met een kip bijvoorbeeld. Daarnaast is een traditionele vroedvrouw vaak een vertrouwd gezicht, een dorpsgenote, en heeft ze veel meer tijd om een zwangere vrouw te begeleiden. In de klinieken kennen vroedvrouwen hun patiënten vaak niet goed en werken ze onder hoge druk. Een andere reden is weer praktischer van aard. ‘De meeste klinieken liggen te ver van dorpen vandaan om er naartoe te lopen, terwijl dat voor veel vrouwen de enige manier is om er te komen. Tien kilometer lopen als je zwanger bent, dat is eigenlijk niet te doen. Laat staan wanneer je op het punt van bevallen staat.’ Ritjes naar de kliniek In het Bushenyi-disctrict, in het zuid westen van Oeganda, werkt Cordaid Memisa sinds drie jaar samen met de organisatie Save for Health Uganda (SHU). Hun gezamenlijke doel: moederen kindsterfte te bestrijden. Ze sporen
zwangere vrouwen aan om toch een kliniek te bezoeken. SHU probeert moeders te overtuigen om een zorgverzekering af te sluiten. Ze biedt dorpen de mogelijkheid om een compleet zorgpakket af te sluiten, speciaal voor zwangeren en pasgeborenen. ‘Dit zijn geen individuele polissen’, vertelt Van Gorkum. ‘Het gaat om een zorgpakket voor álle zwangere vrouwen in één dorp. Een gemiddeld dorp betaalt 130 euro per jaar aan SHU. Doorgaans is dat betaalbaar.’ SHU slaagt erin de prijs laag te houden, door afspraken te maken met klinieken en ziekenhuizen in de regio. De kosten van het pakket worden bovendien gedeeld door alle mensen in het dorp. Zijn er mensen die het echt niet kunnen betalen, dan springt Cordaid Memisa bij. Elke zwangere vrouw mag gebruik maken van het pakket. Het omvat vier controles tijdens de zwangerschap. Maar ook voorlichting over zwangerschap, geboorte
en babyvoeding. Evenals de bevalling in de kliniek, vaccinaties voor de baby en nacontrole. Daarnaast verbetert SHU de toegang tot de zorg. ‘Voor zowel controles als een bevalling worden de vrouwen voortaan opgehaald en thuisgebracht met boda-boda’s. Dat zijn lokale taxibrommertjes. Ook die ritjes zitten in het zorgpakket.’ Mocht een vrouw ziek worden tijdens haar zwangerschap, dan mag ze eveneens gebruik maken van het zorgpakket. Zonder dat dit ten koste gaat van haar vaste controles. Zorg voor de gemeenschap Dankzij financiële steun van Cordaid Memisa kan SHU een heel nieuw systeem van zorgverzekeringen opzetten in gemeenschappen. Dit heeft ze onder meer gedaan in en rond het district Bushenyi. Daardoor is het aantal vrouwen dat alle zwangerschapscontroles doorloopt en in de kliniek bevalt, de afgelopen
jaren met 30 procent toegenomen. Er sterven bovendien minder kinderen tijdens of vlak na de bevalling. Toch merkt Van Gorkum dat veel dorpelingen nog erg moeten wennen aan het idee van een zorgverzekering. ‘Vaak hebben ze in een
“Er sterven minder kinderen” dorp wél een potje voor begrafenissen. Want de enige zekerheid die een mens heeft, is dat hij ooit sterft. Maar waarom zouden ze betalen voor iets waarvan ze niet zeker weten of ze er gebruik van maken?’ Medewerkers van SHU gaan daarom bij gemeenschappen langs om bewoners te overtuigen van de noodzaak van zorgverzekeringen. Ze vertellen hen waarom niet alleen zwangere vrouwen, maar het hele dorp er wat aan heeft.
‘Moeders vervullen een belangrijke rol binnen de gemeenschap. Vaak zorgen ze niet alleen voor hun eigen kinderen, maar ook voor hun bejaarde ouders, buren of voor de kinderen van een ander gezin. Iedereen heeft baat bij gezonde moeders.’ Het geld dat SHU krijgt van Cordaid Memisa is nu nodig om het systeem van zorgverzekeringen op te zetten en zoveel mogelijk vrouwen te bereiken. Van Gorkum: ‘Maar op den duur is financiering niet noodzakelijk meer. Dankzij dit project zien mensen het nut in van zorgverzekeringen. Sommige dorpen hebben al besloten om meer premie te betalen, zodat niet alleen zwangere vrouwen maar iedereen gebruik kan maken van zorg.’
Helpt u mee om zwangere vrouwen in Oeganda te verzekeren? Hartelijk dank!
MM
7
Regina Mankhamba, met Phempo en Yanhko in Mangochi, Malawi
Nataschja Baas met Noah in Rijswijk, Nederland
hier daar Zwangerschap, bevalling en kraamtijd. Ze duren samen min of meer een jaar. Hoe houd je in die periode je baby én jezelf gezond? Op deze vraag zoeken vrouwen overal ter wereld het antwoord. Zoals Regina uit Mangochi in Malawi, die onlangs beviel van een tweeling. En Nataschja uit Rijswijk, die pas geleden een zoon kreeg.
Hoe ging jouw bevalling, Nataschja? Ben jij wel thuis bevallen?
Hoe heb jij je voorbereid op de bevalling, Nataschja? Ik ben regelmatig op controle geweest bij een verloskundige. Minstens tien keer. Daarnaast volgde ik in de avonduren een zwangerschapscursus. Hier leerde ik hoe de baby groeit, hoe de bevalling gaat en wat de juiste voeding is voor het kindje. Zes weken voor de uitgerekende datum ging ik met zwangerschapsverlof. Werken werd steeds zwaarder. Ik ben grondstewardess op een luchthaven en moet dus veel lopen. Gelukkig hielden de planners er rekening mee dat ik niet zo snel meer was.
Hoe was dat voor jou, Regina? Zijn er eigenlijk wel regelingen voor zwangeren in Malawi? Jazeker, in elk geval voor vrouwen in de steden. Die krijgen bijvoorbeeld zwangerschapsverlof. Op het platteland werken vrouwen soms door tot de dag dat ze bevallen. Maar zowel op het platteland als in de stad gaan steeds meer vrouwen tijdens hun zwangerschap voor controle naar klinieken. Dat heb ik zelf eveneens gedaan. Ik ben bovendien verpleegkundige en had nog boeken van mijn studie. Die heb ik gebruikt om mijn kennis op te frissen. En ik heb wat gegoogled over babyvoeding. In de 31e week ging ik met verlof. De week erna moest ik me al haasten naar het ziekenhuis. Hoewel het ziekenhuis nog geen kilometer van mijn huis vandaan ligt, ben ik er toch met de auto heengegaan. Ik besef dat ik geluk heb. Veel vrouwen in Malawi moeten soms wel twintig kilometer lopen op bij een kliniek te komen. Vierenhalf uur na aankomst had ik mijn twee zoontjes in de armen. De bevalling ging erg snel, maar ik bleef daarna bloed verliezen. Gelukkig kon de verpleegkundige het snel verhelpen. Als ik thuis was bevallen, had het verkeerd af kunnen lopen. Voor ons alledrie.
8 MM
‘Als ik thuis was bevallen, had het verkeerd af kunnen lopen.’
Ik wilde juist het liefst in het ziekenhuis bevallen. Daar zijn immers alle specialisten. Zij kunnen helpen als er iets misgaat. Die gedachte stelde me gerust. Maar op het moment dat ik weeën kreeg, had ik geen tijd om naar het ziekenhuis te gaan. Mijn bevalling ging ook zo snel als bij jou: binnen vier uur had ik Noah in mijn armen. Mijn moeder was nog net op tijd om erbij te zijn. Dezelfde dag heeft mijn vriend de ooievaar in de tuin gezet en stond er een schaal vol beschuit met muisjes klaar.
‘Binnen vier uur had ik Noah in mijn armen.’
Hoe was jouw eerste dag, Regina? Mocht jij meteen na je bevalling naar huis? Nee, door het bloedverlies ben ik een nachtje gebleven. De volgende ochtend ging ik naar huis. In Malawi zijn er niet echt rituelen om de geboorte van je kindje te vieren, zoals beschuit met muisjes. Maar ik was natuurlijk wel dolblij dat mijn beide zoons gezond waren. Het was ook erg fijn dat mijn man een dag vrij kreeg van zijn werk om me te helpen. En gelukkig kwam er daarna een kraamverzorgster. De komende tijd heb ik mijn handen vol aan de kleintjes, maar ik heb het goed. Ik ben heel gelukkig. Voor veel vrouwen in Malawi die moeten bevallen of die net moeder zijn geworden geldt dat niet. Dat besef ik maar al te goed.
MM
9
Een moederschiph voor Banglades
Vrouwen en kinderen in de zuidelijke kust gebieden van Bangladesh leven in extreme armoede. Ze hebben nauwelijks toegang tot medische zorg. Klinieken liggen vaak te ver weg, zijn alleen over water bereikbaar of niet bevoorraad met medicijnen. Daarom bouwt Cordaid Memisa aan een ziekenhuisboot. Hiermee kan ze zelfs de meest afgelegen dorpjes van goede medische zorg voorzien.
Het oude campagneschip van Greenpeace wordt in Bangladesh door Cordaid Memisa en haar lokale partner Friendship omgebouwd tot een ziekenhuisboot, de R ongdhonu (Regenboog).
10 MM
Aan de kust Kleine eilandjes en riviertjes. Daaruit bestaat de zuidkust van Bangladesh. Het dagelijks leven speelt zich hier volledig af op het water. En wordt regelmatig verstoord. Want elk jaar krijgt de bevolking te maken met zware stormen en overstromingen. De bewoners van dit gebied staan daarbij volledig bloot aan het natuurgeweld. Het ontbreekt hen aan geld om stevige huizen neer te zetten. Voldoende voedsel vinden voor zichzelf en hun gezin is al een uitdaging. En ze hebben vrijwel geen toegang tot medische zorg. ‘Mensen kunnen hier niet zomaar even naar een ziekenhuis’, vertelt Christina de Vries, gezondheidscoördinator van Cordaid Memisa. ‘Die liggen vaak ver weg en zijn bovendien slecht bereikbaar, want er zijn nauwelijks wegen.’ Daardoor gaan maar weinig zwangere vrouwen naar medische controles in die klinieken. En bevallen ze meestal thuis, zonder deskundige begeleiding. Met allerlei complicaties tot gevolg. De Vries: ‘Een hoge bloeddruk of bloedverlies kan voor deze moeders al fataal zijn. Door ondervoeding en vitaminegebrek zijn ze vaak erg zwak. Daardoor sterven veel vrouwen voor of tijdens de bevalling.’
Op de boot Cordaid Memisa wil deze hardwerkende, maar kwetsbare moeders in Zuid-Bangladesh helpen. Zij moeten gezonde kinderen kunnen krijgen en grootbrengen. Hiervoor is verantwoorde basiszorg nodig. Daarom werkt ze met de plaatselijke organisatie Friendship aan een ziekenhuisboot. Samen met andere donoren bouwen we een oud campagneschip van Greenpeace om tot varend hospitaal. In het noorden van de delta heeft Friendship al een zorgsysteem ontwikkeld met rivierboten. Nu wordt dit systeem ook in het moeilijk bereikbare zuiden geïntroduceerd. Het nieuwe schip is zeewaardig en kan over de Golf van Bengalen dicht langs de kust varen. Hét gebied waar medische hulp hard nodig is. Cordaid Memisa draagt onder meer bij aan de verbouwing van het schip’, vertelt De Vries. ‘Aan boord komen kleine spreekkamers, een röntgen kamer met bijbehorende apparatuur, een minilaboratorium en zelfs een kleine operatiekamer.’ De boot zal een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van klinieken in de regio. Friendship heeft op centrale plekken langs de rivieren vijf kleine klinieken opgezet. ‘Die zijn met het nieuwe schip voortaan sneller te bereiken. Daardoor kunnen we ze vaker bevoorraden met medicijnen.’
In de dorpen De ziekenhuisboot wordt ook een mobiel kennis- en opleidingscentrum. Verloskundigen uit de kleine klinieken krijgen aan boord extra training over het begeleiden van zwangere vrouwen en bevallingen. Maar ook traditionele vroedvrouwen worden er bijgeschoold. In november is de boot klaar om te varen. Een belangrijke rol is dan weggelegd voor de medewerkers op de boot. Zij zullen de dorpen intrekken om de mensen te vertellen over het bestaan van de ziekenhuisboot en de klinieken. Over het belang van zwangerschapscontroles. En over de voordelen van bevallen onder medische begeleiding. Daarnaast geven ze algemene voorlichting. Zo leren ze echtparen bijvoorbeeld over family planning, het voorkomen van ziekten en gezond eten. ‘Met dit schip kunnen we de gezondheidszorg in de hele zuidelijke delta van Bangladesh verbeteren’, zegt De Vries. ‘We geven niet alleen medische zorg aan boord, ook de klinieken in de buurt gaan beter functioneren. Daardoor zullen mensen meer vertrouwen krijgen in ziekenhuizen en er ook eerder naartoe gaan. Zo kunnen we vele moeders en kinderen redden.’
MM
11
Annelies in Congo
het verschil
Maman Théthé
Het verschil maken voor moeders en kinderen in ontwikkelings landen. Via Cordaid Memisa. Cecile de Munk, coördinator Partnerships bij de ASN Bank, vertelt hoe haar bank dat doet.
De uitdaging
‘Ben je een zwange re vrouw, moeder of kind in de Centra al Af rikaanse Repu bliek? Dan krijg je te ma ken met slechte, onbetaalbare gezo ndheidszorg. De AS N Bank steunt een pr ojec t om deze sit uatie te verbeteren. Via Cordaid Memisa.’
Annelies met Elodie Annelies Claessens (31) woont in Bukavu, een stad in het oosten van Congo. Ze werkt er voor Cordaid Memisa. Samen met haar man Dirk-Jan voedt ze er hun dochters Olivia (4) en Elodie (2) op. In MM vertelt ze over haar leven en moeder-zijn in Congo.
De aanpak ‘Onze steun gaat naar een project in het oosten van de Centraal Afrikaanse Republiek. Honderdduizenden kinderen worden er niet behandeld voor levens bedreigende aandoeningen. Via de kliniek die wij steunen, krijgen veel kinderen wél een goede behandeling. En hun moeders ook.’
De motivatie ‘De ASN Bank wil bijdragen aan een rechtvaardige, duurzame wereld. Zwangere vrouwen en jonge kinderen zijn kwetsbaar en verdienen daarom speciale aandacht. Vandaar dat we namens onze spaarders geld schenken aan projecten van Cordaid Memisa. Dat doen we uit eigen portemonnee.’
12 MM
Maman Théthé Spare n,
krijge
n, ge v e
U k un t C Bank-r ordaid steun en d o o ekenin ge ré sparen voor u n te openen. én van de vo w kind lgende Bijvoo voor zic ere rbe A SN h Af rika. zelf, maar he n. Daarmee s eld A SN Jeu gd paren E n ze k lpen ze zij r h e t sp aargeld ijgen onder t ook kinderen niet alleen u s s en . een go in A zië en e de re *A SN nte op Jeugds p a ren ste en Cor daid K un t C o in rdaid M * A SN Ideaals derstem. emisa p ar en * A SN steunt Vrouw Cord en sp Microk rediet. aardeposito aid Kinderst em steunt Cordaid . O p en n u G a n a a é én v an d e z e r www .asnba rekeningen! nk .nl
n
Maman Théthé is geen familie van ons. Ook al noemen wij haar thuis allemaal ‘maman’. In Congo is het gebruikelijk om iemand zo aan te spreken. Je zegt het tegen mensen die ouder zijn dan jij en die kinderen hebben. Dat geldt voor Maman Théthé, onze oppas. Ze verhuisde met ons mee van de hoofdstad Kinshasa naar Bukavu. En ze woont sindsdien bij ons in huis. Ik weet niet waar ik zou zijn zonder Maman Théthé. Het is een luxe om haar in ons leven te hebben. Zeker als je bedenkt dat ik ‘maar’ twee kinderen heb. Grote gezinnen zijn hier de norm. Als iemand zichzelf voorstelt, vertelt hij altijd meteen hoeveel kinderen hij heeft. Hoe meer, hoe beter. Twee is absoluut
te weinig. Met vijf kinderen hoor je er bij. Met tien heb je het pas écht goed voor elkaar. Kinderen worden gezien als een investering. Hoe meer kinderen, hoe groter de kans dat één van hen slaagt in het leven en daarna voor de rest van de familie kan zorgen. Kinderen bezorgen hun ouders aanzien en respect. Dat ik als jonge vrouw een organisatie leidt en met ministers praat, maakt weinig indruk. Maar pas als ik vertel over mijn man en kinderen, krijg ik goedkeurende blikken. De sociale druk om kinderen te krijgen is hier heel groot. Het is hier heel normaal als een vrouw elk jaar een kind erbij krijgt. Is een vrouw drie maanden
na haar huwelijk nog niet zwanger? Reken maar dat iedereen met oplossingen en middeltjes komt aanzetten. En een zware bevalling met gevaar voor eigen leven is geen reden om het niet nóg eens te proberen. De zorg voor al die kinderen ligt ‘uiteraard’ volledig bij moeders. Van een papadag hebben ze hier nog nooit gehoord. En het is echt ondenkbaar dat een moeder haar baby zomaar bij een wildvreemde zou achterlaten. Crèches bestaan hier simpelweg niet. Daarom hebben veel vrouwen een oppas in huis. Vaak een nichtje, zus of tante. Ze hebben net als ik een rots in de branding. Een eigen Maman Théthé.
MM
13
5 vragen over de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking 1. Kan Cordaid Memisa me t minder overheidsgeld haar werk nog wel doen?
Cordaid Memisa kan haar werk doen dankzij steun van particuliere donateurs, zoals u. Daarnaast krijgt ze geld van de overheid. Maar deze financiële steun neemt de laatste jaren alleen maar af. Sinds 2010 is er door de regering fors bezuinigd op ontwikkelings samenwerking. Hoe gaat Cordaid Memisa hiermee om? Door René Grotenhuis, directeur van Cordaid Memisa.
14 MM
De impact van de bezuinigingen is groot. Voor alle ontwikkelingsorganisaties, ook voor Cordaid Memisa. We zijn gedwongen om keuzes te maken. Waaraan besteden we het geld dat we hebben? In welke gebieden blijven we actief en waar niet? Omdat we minder subsidie van de overheid krijgen, zoeken we nieuwe bronnen van financiering. Grote buitenlandse donoren bijvoorbeeld. Gelukkig lukt dat. Zo heeft Cordaid Memisa onlangs geld gekregen van het Global Fund, een internationaal fonds voor aidsbestrijding. Daardoor kan ze nu een groot hiv-programma in de Democratische Republiek Congo opzetten. 2. Welke gevolgen hebben de bezuinigingen voor de projectkeuzes in ontwikkelingslanden?
De bezuinigingen dwingen Cordaid Memisa tot pijnlijke keuzes. We moeten onder andere het aantal landen terugschroeven waar we actief zijn. Zo vertrekken we uit Zambia, Zuid-Afrika en Vietnam. We kiezen er nu voor om te werken in díe gebieden waar de problemen voor de bevolking het grootst zijn. ‘Fragiele staten’, noemen we deze plekken. Het zijn gebieden die erg lijden onder oorlogen en conflicten. En waar het aan basisgezonheids zorg ontbreekt. Denk aan Zuid-Soedan, Afghanistan en de Centraal-Afrikaanse Republiek. Op deze plaatsen is onze hulp het hardst nodig. 3. Verandert er ie ts in de werkwijze van Cordaid Memisa?
Onze missie is net als altijd het terugdringen van moeder- en kindsterfte. Daarvoor blijven we het werk doen dat we al deden. Onder andere door vroedvrouwen en verpleegkundigen
op te leiden. Maar het meten van het resultaat wordt steeds belangrijker. Wat is het effect van onze hulp? Sinds enkele jaren richten we ons op ‘resultaatgericht financieren’ van de gezondheidszorg. We betalen klinieken en ziekenhuizen op basis van de bereikte resultaten. Dat leidt tot meer efficiëntie, betere kwaliteit van de zorg én meer toegang voor patiënten. Juist in landen met een zwakke structuur, zoals de fragiele staten, is deze werkwijze belangrijk. 4. Wat be tekenen de bezuinigingen voor de donateurs?
Nu de overheid de kraan steeds verder dichtdraait, wordt uw steun nóg belangrijker. We hopen dat mensen blijven beseffen dat ontwikkelingssamenwerking zin heeft. Dankzij uw donaties heeft Cordaid Memisa de achterliggende jaren al een heleboel bereikt. De zorg voor moeders is op veel afgelegen plekken in de wereld enorm verbeterd. En er is minder tekort aan gekwalificeerde zorgmedewerkers. Mede dankzij uw steun is in veel landen een systeem voor ziektekostenverzekering geïntroduceerd. 5. Wat gaan de moeders in Afrika van de bezuinigingen merken?
Cordaid Memisa laat deze moeders niet in de steek. In gebieden waar de gezondheidszorg absoluut onder de maat is, zijn we vastbesloten de zorg voor moeders substantieel te verbeteren. En moedersterfte te verminderen. Met onze resultaatgerichte aanpak kunnen we juist in die kwetsbare gebieden méér patiënten helpen. Ook in bezuinigingstijd. Daarom is en blijft uw steun hard nodig.
MM
15
advertentie
Cordaid Memisa en de Postcode Loterij.
Bijvoorbeeld: een nieuwe generatie verloskundigen. Professionele verloskundigen zijn in Sierra Leone op
van Sierra Leone, een school voor verloskundigen
Dankzij de verloskundigenschool in Makeni gaat
één hand te tellen. Door de jarenlange burgeroorlog
helpen oprichten. De school biedt plaats aan 300
de kraamzorg in Sierra Leone er flink op vooruit.
hebben honderdduizenden mensen het land verlaten.
studenten uit alle districten. Na 18 maanden oplei-
Waardoor de moeders van Sierra Leone steeds beter
Nog maar een paar jaar geleden was de score één
ding kunnen zij in hun eigen district professioneel
het verschil kunnen maken.
verloskundige op 15.000 vrouwen in de vruchtbare
bevallingen begeleiden. Zo hebben aankomende
leeftijd. Traditionele vroedvrouwen, met veel levens-
moeders in alle windstreken een verloskundige
Dankzij u...
ervaring maar in geval van nood slechts ‘uitgerust’
aan hun bed.
Cordaid Memisa ontvangt sinds 2003 een bijdrage van de Postcode Loterij. Dankzij alle loterijdeel-
met kruiden, hadden het voor het zeggen bij het Moeders maken het verschil
nemers heeft Cordaid Memisa tot nu toe 6,9 miljoen
Cordaid Memisa verbetert de gezondheidszorg in
ontvangen. Door mee te spelen met de Postcode
School voor verloskundigen
ontwikkelingslanden met als doel moedersterfte
Loterij steunt u met 50% van uw inleg Cordaid
Om de schaarste aan goed opgeleide verloskundigen
terug te dringen. Sterke, gezonde vrouwen zijn de
Memisa en nog 84 andere goede doelen.
te verhelpen heeft Cordaid Memisa in het noorden
sleutel voor het doorbreken van de armoedespiraal.
Kijk op www.postcodeloterij.nl.
kraambed. Vaak met fatale gevolgen.
Samen maken we het verschil.
