1
DOKTERS WERELD
DRIEMAANDELIJKS BERICHT VOOR DE DONATEURS VAN DOKTERS VAN DE WERELD BELGIË DRIEMAANDELIJKS - N°1 JANUARI - FEBRUARI - MAART 2013 NR AGREGATIE: P801178-BRUSSEL X
© Fréderic Pauwels
VAN DE
BELGIË 2 MAANDEN WINTERPLAN
© SachaPetryszin
1
3
4
WIJ VERZORGEN HEN DIE DE WERELD STILAAN VERGEET
1
FOCUS IP. 2 België: 2 maanden Winterplan in kaart
2
ACTUA IP. 3 Maggie De Block wordt Dokter van de Wereld
3
URGENTIE IP. 5 Binnen in Syrië
4
TERUGBLIK /TOEKOMSTBLIK IP. 6-7 Mali - Haïti - Congo - Tunesië
5
EVENT IP. 8 Mali: Lopen = levens redden
2
www.doktersvandewereld.be
FOCUS / BELGIË WINTERPLAN
2 MAAND WINTERPLAN: 15 NOVEMBER > 30 MAART
MAGGIE DE BLOCK VRIJWILLIGER
2.560 CONSULTATIES, 330 VRIJWILLIGERS, TOT 60 CONSULTATIES PER DAG
OP HET MEDISCH WINTERPLAN
Op 15 november ging het Medisch Winterplan van start. Vanaf die dag konden daklozen 7 dagen op 7 terecht op onze kabinetten in de noodopvangcentra. Intussen zijn we 2 maand verder. Tijd voor een eerste overzicht.
3
Voor Maggie De Block staatssecretaris voor Asiel en migratie werd, was ze 25 werkzaam als arts. Dokters van de Wereld ging daarom in op het verzoek om haar een avond als vrijwillig arts te laten meedraaien op het Winterplan. Ons doel: haar laten voelen wat het écht betekent om geen toegang tot zorg te hebben. Want niks beter om structurele veranderingen door te voeren, dan een reality check. Een verslag.
WINTERPLAN 15 NOVEMBER > 15 JANUARI Radio-interview op de web
CONSULTATIES
1
2.560 consultaties 40 > 60 per dag Brussel: 2260 Antwerpen: 300
“Het stijgend aantal consultaties, de vele vrijwilligers en de uitstekende voorbereiding: het Winterplan 2012-2013 overtreft nu al zichzelf!” Stéphane Heymans, Coördinator Belgische Projecten
2
VRIJWILLIGERS 337 vrijwilligers 87 onthaalmedewerkers 97 verpleegkundigen 37 dokters
“We zijn nog steeds op zoek naar vrijwillige dokters en verpleegkundigen. Geïnteresseerd om als vrijwilliger op het Winterplan aan de slag te gaan? Surf naar www.doktersvandewereld.be!”
ZIEKTES
3
Door de winter
et was geen doordeweekse consultatie voor Maggie De Block, toen ze zich op 26 december aanmeldde bij het noodopvangcentrum in de Charleroisesteenweg in Brussel. Een avond lang zou ze alleen maar daklozen verzorgen. Dokters van de Wereld wilde haar op die manier laten voelen wat het betekent om geen toegang te hebben tot zorgen. En met succes, want na afloop beaamt ze: er is nog heel wat werk aan de winkel. Want hoewel het recht op zorg en een doktersbezoek in België een evidentie lijkt, is dat voor heel wat mensen nog helemaal niet het geval. Met alle gevolgen van dien.
H
Tom Van Liefferinge, Coördinator Vrijwilligers
➔ Verkoudheden ➔ Keelontsteking
35 DAKLOZEN IN DE WACHTKAMER
➔ Bronchitis
Bij haar aankomst belooft het een drukke avond te worden: de wachtzaal zit afgeladen vol. 35 daklozen zijn op zoek naar medische zorgen. Vanavond neemt Maggie ze onder haar doktersvleugels. Meteen trekt ze haar doktersjas aan en neemt ze het eerste dossier in de hand. De consultaties kunnen beginnen. Na een uur komt ze even naar buiten en deelt ze haar eerte indrukken: het tempo is hels en de klach-
Door het leven op straat ➔ Slapeloosheid ➔ Depressie ➔ Angst
➔ Huidinfecties ➔ Voetproblemen
Ziek + genezen op straat = ➔ Traag genezingsproces ➔ Chronische ziektes tot gevolg
DOKTERS VAN DE WERELD - DRIEMAANDELIJKS BERICHT VOOR DE DONATEURS
“Het vaakst zien we infecties van de luchtwegen, zoals verkoudheden, keelontstekingen en bronchitis. Verder zien we veel problemen die met de ruwe leefomstandigheden te maken hebben: veel huidproblemen, geïnfecteerde wonden en psychische problemen.” Kathia van Egmond, Medisch Coördinator
ten soms ook. “Daarnet had ik een diabetes-patiënt die niet genoeg geld heeft om insuline te kopen. In mijn praktijk zou een voorschrift volstaan. Nu moeten we een ganse opvolgingsprocedure in gang zetten.”
Vandaag was ik geen politica, maar vrijwillig arts voor Dokters van de Wereld. Een zeer fijne ervaring! Dat een leven op straat de gezondheid schaadt, is haar niet ontgaan: “Veel patiënten hebben door hun leefomstandigheden ernstige huidproblemen en chronische aandoeningen aan de luchtwegen.” Na deze korte pauze verdwijnt ze opnieuw in het kabinet voor een volgende ronde. 2
IEDEREEN RECHT OP ZORG Het is intussen elf uur gepasseerd, als Maggie naar buiten komt als een tevreden arts. “Nu ik hier ben, besef ik opnieuw hoezeer ik het mis om als arts mensen te helpen.” Of ze herkend werd? “Ik denk het niet, en zelfs al was dat zo, dan maakte dat geen verschil. Voor de patiënten was ik vanavond huisarts, geen staatssecretaris.”
Maggie De Block steekt bij haar vertrek de vrijwilligers en daklozen een hart onder de riem. “Iedereen heeft recht op een dokter en op medicatie, daarom is het werk van Dokters van de Wereld onmisbaar. En hoewel de middelen beperkt zijn, worden hier elke avond bergen werk verzet. Organisaties en vrijwilligers zoals deze maken de wereld tot een betere plek. Ze mogen trots zijn op zichzelf.”
2 Maggie De Block in gesprek met Het Nieuwsblad net voor de consultaties beginnen.
N° 1 I JANUARI/FEBRUARI/MAART 2013
4
www.doktersvandewereld.be
ACTUA / BELGIË
5
LIVE VANUIT...
CAMPAGNE BELGISCHE PROJECTEN VAN START! SYRIË / URGENTIE
DANKZIJ U KUNNEN NICK EN 4000 ANDEREN NAAR DE DOKTER!
DOKTERS VAN DE WERELD TREKT BINNENLAND SYRIË IN Terwijl het geweld in Syrië blijft toenemen, wordt onze aanwezigheid steeds belangrijker. Naast Libanon en Jordanië , zitten we nu ook in Syrië zelf. Een verslag.
In januari ging de gloednieuwe Campagne van Dokters van de Wereld de ether in. Een doktersbezoek is niet lang voor iedereen een evidentie. Met de campagne willen we het brede publiek bewustmaken van het feit dat we hier samen iets kunnen aan doen.
Kamp Qah
Libanon
Kamp Ramtha
Jordanië
kort een avond als vrijwilliger komen meehelpen met het Antwerpse Winterplan! Als dat geen sterren van mensen zijn!
Saoudi Arabië
DOELSTELLINGEN • Medische en psychosociale ondersteuning bieden in Jordanië, Libanon en Syrië ACTIVITEITEN • Ondersteunen van artsnetwerken die Syrië voorzien van medisch materiaal en medicijnen • Medische en psychosociale consultaties bieden aan de Syrische vluchtelingen
➔ KERSTWENSEN VOOR ONZE PATIËNTEN centra. De respons was massaal en elk ontvangen kaartje werd intussen persoonlijk bezorgd aan onze patiënten. Het medisch Winterplan is nog nooit zo hartverwarmend geweest. Bedankt!
In het vluchtelingenkamp QAH, ten Noordwesten van Syrië neemt het risico op infecties elke dag toe. Het kamp biedt onderdak aan 5000 mensen. We hebben er een verzorgingscentrum geopend waar dagelijks 100 patiënten over de vloer komen. Omdat het geweld blijft aanhouden, blijft het aantal nieuwelingen stijgen. Het gevolg: een verhoogde kans op infecties en epidemieën. Omdat het steeds kouder wordt, verdelen we dekens en zorgen we ervoor dat iedereen toegang heeft tot vers drinkwater.
© Laurent Hazgui
Misschien kreeg jij in december ook wel één van deze kaartjes in je bus. Achteraan stond de oproep het kaartje terug te bezorgen met een persoonlijke boodschap voor onze dakloze patiënten in de noodopvang-
Beqaa
Irak
➔ PETER EN METER VAN DE CAMPAGNE De campagne wordt ondersteund door radiospots die werden ingesproken door Thuisacteurs Frank en Simonneke! Beiden zullen trouwens binnen-
VLUCHTELINGENKAMP QAH: INFECTIES EN IJZIGE KOUDE
Turkije
1 1 Deze campagne werd mogelijk gemaakt dankzij de vrijwillige inzet van Havas, Havas Media, Think ’n Talk, Marleen Merckx, Pol Goossen, Q-Music, Joe FM, Antwerpen FM, FM Brussel en tal van printmedia. Bedankt!
DOKTERS VAN DE WERELD - DRIEMAANDELIJKS BERICHT VOOR DE DONATEURS
REVALIDATIECENTRUM Syrische burgers raken vaak ernstig gewond door bommen of sluipschutters. Wie zich in het ziekenhuis waagt, zet soms zelfs zijn leven op het spel. Abdullah, 35, arts en voormalige officier van het regime, getuigt: "In Lattakié zag ik hoe militaire artsen gewonden op de operatietafel afmaakten. Daarna heb ik besloten om me bij de revolutie aan te sluiten als een verzorger." In deze omstandigheden is amper ruimte voor revalidatie of opvolging van de patiënten. Daarom heeft Dokters van de Wereld een centrum voor technische ondersteuning en postoperatieve revalidatie opgericht.
Abdullah, arts: Ik heb gezien hoe militaire artsen gewonden op de operatietafel afmaakten. Hierna heb ik me aangesloten bij de revolutie als verzorger
KHALED, ÉÉN VAN DE 1.200 PATIËNTEN Het centrum opende 6 maand geleden z’n deuren zijn en verzorgde al meer dan 1200 vluchtelingen. De diagnoses variëren van neurologische aandoeningen tot en met breuken en amputaties. Eén van de patiënten is Khaled. Onderweg naar de universiteit kreeg hij granaatscherven in zijn hoofd. Hij werd onder toezicht van het Syrische bevrijdingsleger naar een lokaal ziekenhuis gebracht: "Ik kreeg enkel een verband rond mijn hoofd dat net genoeg hield en ben 25 dagen bewusteloos op de intensive care verbleven.” Vandaag moet hij geopereerd worden zodat zijn schedel volledig kan dichtgroeien. Om Khaled en alle anderen een betere zorg kunnen toedienen, zal Dokters van de Wereld een tweede kinesist, een revalidatiearts en een extra dokter inzetten.
Dit meisje en haar broertje zijn 2 van de 100.000 Syrische kinderen die momenteel in Libanon vastzitten.
N° 1 I JANUARI/FEBRUARI/MAART 2013
6
www.doktersvandewereld.be
7
INSIGHTS....
INTERNATIONAAL
Elk land waar Dokters van de Wereld actief is, wordt dag in dag uit opgevolgd door een zogenaamde land-coördinator. Samen blikken ze terug op 2012 en vooruit op het komende jaar.
TERUGBLIKKEN... ...VOORUITBLIKKEN TUNESIË
MALI de bevolking meer in het binnenland woont. De toegang tot zorg is hier een weerspiegeling van: minder personeel en een tekort aan specialisten. Gafsa is één van die plekken die zich in deze situatie bevindt.”
Elodie Richard, Verantwoordelijke projecten Tunesië
CONTEXT: ARABISCHE LENTE “Na de Arabische Lente zit Tunesië in een overgangsperiode: het moment bij uitstek publieke initiatieven en hervormingen te ondersteunen. Wat Dokters van de Wereld betreft, willen we de gezondheidszorg structureel verbeteren, in samenwerking met de lokale bevolking.”
80% van de rijkdom bevindt zich in de kustregio’s, en dat terwijl 50% van de bevolking meer in het binnenland woont. KLOOF TUSSEN KUST EN PLATTELAND “Onze eerste vaststelling toen we terplekke waren: het extreme verschil tussen de kustregio’s en het platteland. Mede door het toerisme, bevindt 80% van de rijkdom zich in de kustregio’s, en dat terwijl 50% van
MEEBOUWEN AAN DE DEMOCRATIE “Het is hier dat Dokters van de Wereld in 2012 aan de slag is gegaan. De doelstelling: het verbeteren van de kwaliteit en toegang tot zorg voor zwangere vrouwen. Om dit te doen willen we de burgers betrekken om mee naar antwoorden te zoeken en zo de gezondheidszorg in de ganse regio te verbeteren. Deze participatieve aanpak is een primeur voor Tunesië en met deze aanpak willen we de democratische basis van het land mee helpen versterken. Want toegang tot medische zorg is nu eenmaal een voorwaarde voor een succesvolle, jonge democratie. In 2012 werden alle voorbereidingen getroffen. In 2013 gaat alles van start. Wordt vervolgd!”
WAAR? Gafsa, Tunesië PERSONEEL? 3 medewerkers DOELGROEP? • Bevolking Gafsa: 341.000 mensen • 92.000 zwangere vrouwen
Olivier Vandecasteele, Coördinator Projecten Mali
CONTEXT: TOTAALCRISIS “In 2012 hebben gewapende rebellen en een staatsgreep op enkele maanden tijd het land op z’n knieën gekregen. Het resultaat: honderdduizenden vluchtelingen en een voedselcrisis die nog ernstiger werd dan tevoren. Momenteel heerst in Mali hierdoor tegelijk een politieke crisis, een humanitaire crisis en een voedselcrisis. De Verenigde Naties schat dat in 2012 meer dan 5 miljoen mensen op een of andere manier het slachtoffer werd van deze totaalcrisis. Dat is één derde van de ganse bevolking.”
ENIGE MEDISCHE NGO “Dokters van de Wereld zit al heel wat jaren in Noord-Mali, we zaten dus op de eerste rij toen de conflicten uitbarstten. Ondanks de ernst van de situatie, hebben we meteen beslist te blijven. Hierdoor werden we plots de enige overgebleven medische ngo in de regio’s die het ergst te lijden hebben onder de crisis en de conflicten. Bij het uitbreken
DOKTERS VAN DE WERELD - DRIEMAANDELIJKS BERICHT VOOR DE DONATEURS
HAITI van de conflicten, hebben we op enkele weken tijd een volledig urgentieprogramma uitgebouwd. Zo hebben we gezorgd voor de heropbouw van 24 medische centra en één hospitaal in Kidal. Omdat een groot deel van de bevolking nomaden zijn, hebben we ook 4 mobiele medische teams in elkaar gebokst. Maar onze grootste verwezenlijking dit jaar waren de massale vaccinatiecampagnes en voedselprogramma’s. Hierdoor hebben we duizenden kinderen kunnen beschermen en soms zelfs redden van een hongerdood.”
ONDERVOEDE KINDEREN “Vandaag is de situatie alleen maar ernstiger geworden. We blijven dan ook terplekke en we willen onze activiteiten nog uitbreiden. Omdat uit prognoses blijkt dat de ondervoeding bij kinderen in 2013 dramatisch zal blijven toenemen, zullen we onze voedselprogramma’s in Noord-Mali intensifiëren en uitbreiden.”
WAAR? Noord-Mali PERSONEEL? 246 DOELGROEP? • Bevolking Gao/Kidal: 200.783 • Kinderen van 0 tot 59 maand: 38.991
CONGO TOTAALBOOST
François Fille, Coördinator Haïti
CONTEXT ZWANGER = GEEN BEGELEIDING “Uit overheidscijfers blijkt dat in bepaalde delen van Haïti 90% van de vrouwen niet bevalt in een gezondheidscentrum. Bovendien wordt 80% onder hen op geen enkele manier begeleid door een dokter, verpleegkundige of vroedvrouw. In totaal wordt 79% van de bevallingen hierdoor eenvoudigweg niet begeleid, met een moedersterfte die dan ook schrikwekkend hoog ligt. Eén van die delen waar de cijfers dramatisch zijn, is Nippes.”
“De situatie van toekomstige en jonge moeders moet dringend verbeteren. Daarom zullen we een totaalboost geven aan vier gezondheidscentra en één hospitaal. Die boost zal in een eerste fase bestaan uit een versterking van de infrastructuur en medisch materiaal. Daarnaast hebben we vastgesteld dat het personeel vaak niet over de knowhow beschikt om complexe zwangerschappen te begeleidingen. Daarom zullen we hen opleiden opdat ze in de toekomst ook de moeilijke gevallen kunnen behandelen.” “In 2012 werden alle voorbereidingen en de financiering in orde gebracht om nu van start te gaan!”
1 HOSPITAAL VOOR 130.000 MENSEN
WAAR? Departement Nippes, Haïti
“In Nippes is er voor meer dan 130.000 mensen slechts 1 hospitaal. Dat is verschrikkelijk weinig. Daarnaast zijn er 18 gezondheidscentra, maar die zijn vaak slecht voorzien, zowel op vlak van infrastructuur, personeel als knowhow. Bovendien ligt alles ver uit elkaar. Het is dan ook daar dat we aan de slag zijn gegaan.”
PERSONEEL? 10 medewerkers DOELGROEP? • Bevolking : 306.000 mensen • Directe begunstigden: 175.000 zwangere vrouwen en jonge moeders LOKALE PARTNERS? Ministerie voor Volksgezondheid
François Fille, Programmacoördinator Congo
CONTEXT: SEKSUEEL GEWELD “Op zoek naar betere leefomstandigheden, steken sommige Congolezen de grens over van Angola. Daar hopen ze aan de slag te kunnen gaan in de diamantsector. Hun zoektocht eindigt echter vaak in langdurige gevangenschap, waar ze het slachtoffer worden van seksueel geweld en verkrachting. Uiteindelijk worden ze op gewelddadige wijze het land uitgezet, waarbij vernederende fouilleringen en mishandeling niet worden geschuwd.”
HEROPBOUW GEZONDHEIDSZORG “In Luambo, net aan de grens van Angola, zaten begin 2012 meer dan 9000 Congolese vrouwen en mannen die deze nachtmerrie hadden meegemaakt. Het is op die plek dat we met Dokters van de Wereld aan de slag zijn gegaan. Onze eerste vaststelling : de lamentabele staat van de gezondheidscentra en een groot gebrek aan materiaal, personeel, infrastructuur en medicijnen. Het opnieuw bevoorraden en opbouwen van deze centra was dus een eerste prioriteit.”
PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING “Een tweede prioriteit zijn de honderden vrouwen en meisjes die in Angola het slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld.
Niemand van hen heeft psychische begeleiding gekregen voor wat ze hebben meegemaakt. Naast het aanbieden van reguliere medische zorg, hebben we daarom een psychologisch zorgprogramma uitgewerkt.”
Onze patiënten? Getraumatiseerde mensen die zochten naar een toekomst en belandden in de hel. 10 JAAR IN CONGO “Dit project aan de grens van Angola is in 2012 gestart en wordt in 2013 verdergezet en uitgebreid. Dit jaar viert Dokters van de Wereld trouwens haar tiende verjaardag in Congo. Doorheen al die jaren hebben we ons altijd gericht op geïsoleerde landelijke gebieden en kwetsbare mensen in de Kasaï. Ook hier zullen we in 2013 verder in blijven investeren.”
WAAR? Luambo PERSONEEL? 5 medewerkers DOELGROEP? Bevolking Luambo: • 41.283 mensen • 12.055 vrouwen en 6.908 meisjes
N° 1 I JANUARI/FEBRUARI/MAART 2013
8
BELGIË / DE 20 KILOMETER VAN BRUSSEL !
DE 20 KM VAN BRUSSEL:
TREK JE SPORTSCHOENEN AAN VOOR DE KINDEREN IN NOORD-MALI et gaat niet goed in Noord-Mali. Door een voedselcrisis en oorlog telt het land momenteel honderdduizenden vluchtelingen.
H
Zoals steeds, zijn het de kinderen die de zwaarste klappen krijgen. Met 175.000 zijn ze nu, het aantal ondervoede baby’s, peuters en kleuters die hun volgende levensjaar misschien niet zullen halen. Al een jaar lang verbetert Dokters van de Wereld met een team van 200 medewerkers het lot van deze kinderen met voedselprogramma’s en vaccinatiecampagnes. Door je sportschoenen aan te trekken kan ook jij hen helpen.
HAAL DE FINISH EN RED 20 KINDEREN VAN EEN STILLE DOOD WAT STAAT ONS TE DOEN Dokters van de Wereld is momenteel de enige medische ngo in Noord-Mali. Met mobiele teams gingen we vorig jaar de woestijn in op zoek naar ondervoede baby’s, peuters en kleuters. In 2012 verzorgden en vaccineerden we meer dan 19.000 kinderen. In 2013 willen we nog verder gaan en willen we 45.000 kinderen helpen.
JOUW MISSIE Schrijf je in voor de 20 kilometer van Brussel. Trek je sportschoenen aan en laat elke kilometer door je vrienden en familie sponsoren. Dit jaar willen we 45.000€ inzamelen!
CONCREET Een voedselprogramma voor één kind gedurende zes maand kost 50€. Jouw opdracht? Elke kilometer voor 50 euro laten sponsoren. Zo maak jij per afgelegde kilometer de behandeling mogelijk van ondervoed 1 kind. Dat zijn er maar liefst 20 op het moment dat je de finish haalt.
Heb je ook zin om op 26 mei de finish te halen en 20 kinderen hun volgende levensjaar te helpen halen? Schrijf je dan nu in en loop alleen of samen met je vrienden, collega’s of school voor de kinderen in Noord-Mali. Deadline voor de inschrijving: 10 maart 2013 INFO EN CONTACT Donatienne Baise :
[email protected] - Tel. 02 648 69 99
LEGAAT
➔
Informatie zoeken, een eerste stap om via uw erfenis bij te dragen aan een mooiere wereld. Een legaat vermaken is een gebaar van solidariteit op lange termijn. Dankzij het duo-legaat kan een gift aan Dokters van de Wereld uw erfgenamen zelfs bevoordelen. Meer info vindt u op onze website www.doktersvandewereld.be U kan ook contact opnemen met Donatienne Baise op 02 648 69 99 Informatieaanvraag
Terugsturen naar Dokters van de Wereld, Eclipsstraat6, 1000 Brussel Fax 02 648 26 96 - E-mail:
[email protected] Ja, ik wens gratis en in alle vertrouwelijkheid de informatiebrochure over legaten te ontvangen Mr Naam Adres
Mevr
Juffr
..........................................................
Voornaam
...........................................................
.....................................................................................................................................
Postcode
......................................................
Gemeente
..........................................................
© Laurent Hazgui
Tel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geboortedatum E-mail
/
/
....................................................................................................................................
DOKTERS VAN DE WERELD Eclipsstraat 6 - 1000 Brussel - Tel. +32 (0)2 648 69 99 Fax +32 (0)2 648 26 96 - PCR: 000-0000029-29 -
[email protected] - www.doktervandewereld.be Redactie: Marie-Anne Robberecht, Sanne Biesmans, Emmy Deschuttere - Opmaak: Ariane Gielen, Gilgraphic - Verantw. Uit.: Dr. Michel Degueldre - Alle foto’s zonder vermelding zijn afkomstig uit het archief van DvdW Frankrijk en België. Dokters van de Wereld ondertekent de Ethische Code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Dit houdt in dat de schenkers minstens jaarlijks geïnformeerd worden over de bestemming van de verworven fondsen.
