D
nder okters
6e jaargang - januari 2012
1
NR.
2012: Einde in zicht of een frisse blik op de toekomst? Verslag regiobijeenkomst KNMG: Toekomst van de Zorg • Interview met Elise Roze over haar MD-PhD traject • Column van Pieter Sweep: Goede voornemens • Uitstel is geen afstel! • IFMSA: Think globally, act locally! • Medische Faculteitsvereniging Panacea • Interview met Arthur Douglas • Artsen en integriteit, een vergelijking met bankiers • Symposium KNMG district Drenthe
Dantumaz, org! t e m t k r e w
Gaan en staan waar je wilt
25
jaar
Voor medische hulpmiddelen gaat u naar Dantuma Medische Speciaalzaken.
Uw specialist in:
• Therapeutisch elastische kousen
• Spalken
• Orthopedisch schoeisel
• Korsetten
• Comfortschoenen
• Helmen
Informatie:
• Schoenaanpassingen
• Overige orthesen
☎
• (Sport)braces
• Arm- en beenprothesen
0800 - 280 04 09
[email protected] www.dantuma.com
• Orthopedie • Elastische kousen • Hoortechniek • Orthopedische schoenen • Diabeteszorg, Wondzorg, Incontinentiezorg en Stomazorg.
Leeuwarden, Legedijk 2, 8935 DG Leeuwarden, tel.: (058) 288 16 48 Beetsterzwaag, Van Lyndenlaan 11, 9244 BV Beetsterzwaag, tel.: (0512) 38 36 86 Dokkum, Birdaarderstraatweg 78, 9101 PK Dokkum tel.: (058) 288 16 48
werkt met zorg
Kijk voor de overige vestigingen en adressen op: www.oim.nl
Leeuwarden, Heerenveen, Alkmaar
Productinformatie Alvesco®
• Orthesen • Prothesen • Correctieapparatuur • Orthopedische korsetten • Steunzolen • Sportbandages
[email protected] www.orthin.nl
Dr. M.L. Kingsingel 1 9203 JC Drachten telefoon (0512) 58 49 99
Samenstelling en farmaceutische vorm: Alvesco® 80 Inhalator, Alvesco® 160 Inhalator en Alvesco® 160 AeroChamber PlusTM met mondstuk bevatten respectievelijk 80, 160 en 160 microgram ciclesonide. Indicaties: Behandeling om persisterend astma bij volwassenen en adolescenten (12 jaar en ouder) onder controlere te houden. Dosering: Aanbevolen dosering voor volwassenen en adolescenten: eenmaal daags 160 microgram Alvesco®. Echter, bij patiënten met ernstig astma heeft een 12 weken durende studie aangetoond dat een dosering van 640 microgram/dag (gegeven als 320 microgram tweemaal daags) vermindering van de frequentie van exacerbaties geeft, maar zonder verbetering van de longfunctie. Dosisverlaging tot eenmaal daags 80 microgram kan voor sommige patiënten een effectieve onderhoudsdosering zijn. Alvesco® kan gebruikt worden met de voorzetkamer AeroChamber PlusTM (met Flowvu indicator). Contra-indicaties: Overgevoeligheid voor ciclesonide of voor één van de hulpstoffen. Waarschuwingen: Voorzichtigheid is geboden bij toediening aan patiënten met actieve of latente longtuberculose, schimmel-, virale- of bacteriële infecties. Alvesco® is niet bedoeld voor de behandeling van acute astma aanvallen. Het wordt aanbevolen om de lengte van kinderen en adolescenten die langdurig met inhalatiecorticosteroïden behandeld worden, regelmatig te controleren. Bij het overzetten van orale naar inhalatiecorticosteroïden dienen patiënten gecontroleerd te worden vanwege het risico van een verstoorde bijnierfunctie. Interacties: Gelijktijdige toediening van krachtige CYP3A4 remmers zoals bv. ketoconazol, itraconazol en ritonavir of nelfinavir dient vermeden te worden tenzij het voordeel opweegt tegen het verhoogde risico van systemische bijwerkingen van corticosteroïden. Zwangerschap en borstvoeding: Er zijn onvoldoende gegevens bekend. Indien toediening overwogen wordt, moeten, net als bij andere ICS, de voordelen voor de moeder afgewogen worden tegenover de mogelijke nadelen voor het (ongeboren) kind. Rijvaardigheid: Alvesco® heeft geen of verwaarloosbare invloed op de rijvaardigheid of het vermogen machines te bedienen. Bijwerkingen: Soms: dysfonie, hoesten na inhalatie*, paradoxaal bronchospasme*, orale schimmelinfecties*, hoofdpijn*, misselijkheid, braken*, onaangename smaak, reacties en droogheid op de plaats van toediening, huiduitslag en eczeem. Zelden: hartkloppingen**, buikpijn*, dyspepsie*, hypertensie, angio-oedeem en overgevoeligheid. Systemische effecten kunnen zich voordoen, met name bij gebruik van hoge doses, gedurende langere periode. * Overeenkomstige of lagere incidentie in vergelijking met placebo. ** In klinische studies werden hartkloppingen waargenomen in gevallen die vaak verward werden met aanvullende medicatie met bekende effecten op het hart (zoals theofylline of salbutamol). Overige informatie: Verpakkingsgrootte: Alvesco® 160 AeroChamber PlusTM (RVG 32948) met mondstuk met 60 gedoseerde inhalaties; Alvesco® 80 Inhalator (RVG 31632) en Alvesco® 160 Inhalator (RVG 31633) met 60 en 120 gedoseerde inhalaties. Kanalisatie: UR. Vergoedingsstatus: volledig vergoed. Registratiehouder: Nycomed GmbH, Byk-Gulden-Str. 2, D-78467 Konstanz, Duitsland. Volledige informatie is verkrijgbaar via de lokale vertegenwoordiger in Nederland: Nycomed bv, Hoofddorp (augustus 2010) Referenties: 1. SPC tekst Alvesco® 80 Inhalator, Alvesco® 160 inhalator en Alvesco® 160 AeroChamber Plus met mondstuk, december 2009 2. Newman S, et al. Respir Med 2006; 100: 375-84 3. Nave R, et al. Eur Respir J 2010; Mar 29: Epub ahead of print 4. Berger WE, et al. Allergy Asthma Proc 2009; 30: 304-14 5. Pearlman DS, et al. J Allergy Clin Immunol 2005; 116:1206-12 6. IMS X-trend in Rx, juni 2010.
ALV014 huisartsen bijsluiter 90x133 pr1.indd 1
03-11-10 14:26
2012: Einde in zicht of een frisse blik op de toekomst? In sommige kringen wordt beweerd dat op 21 december 2012 het einde van de wereld wordt ingeluid. De aanhangers van deze eschatologische theorie baseren hun uitspraak op één van de vele interpretaties van de Maya-kalender. Ondanks vele alternatieve theorieën en ondanks het feit dat de Maya’s zelf niet zoveel waarde aan
komstige zorg. Een van deze regiobijeenkomsten werd gehouden in Groningen. In deze uitgave van Onder Dokters kunt u een kort verslag van deze discussie-avond lezen en ziet u wat de langetermijnvisie inhoudt. Verder ontdekt u in dit nummer wat de invloed is van gebromeerde vlamvertragers op de ontwikkeling van het kind en hoort u van een ervaringsdeskundige hoe het is om het MD-PhD traject te volgen.
deze datum schijnen te hechten, beweegt het
Dit en nog veel meer kunt u lezen in een geheel vernieuwde
sommige mensen zelfs tot het verkopen van al
Onder Dokters. We zijn erg tevreden met de nieuwe opmaak
hun bezittingen.
en we hopen dat u dit ook bent.
D
it soort doemdenken heeft de KNMG er in ieder geval
Ik wens u allemaal een buitengewoon gezond en voor-
niet van weerhouden om een blik op de toekomst van
spoedig 2012!
de zorgverlening in Nederland te werpen. Deze zorgverlening staat namelijk onder grote druk; de zorgvraag groeit, de kosten nemen exponentiëel toe en er dreigt
Namens de redactie van Onder Dokters, Kasper Tichelaar, hoofdredacteur.
een tekort aan personeel. In een drietal regiobijeenkomsten werd daarom onder leiding van KNMGvoorzitter
Arie
Nieuwenhuijzen
Kruseman
gediscussieerd over de langetermijnvisie op de zorg. In deze langetermijnvisie wordt gekeken naar oplossingen voor de knelpunten in de huidige en toe-
D 3 Onder Dokters
D
In dit nummer Verslag regiobijeenkomst KNMG: Toekomst van de Zorg
5
Interview met Elise Roze over haar MD-PhD traject
6
Column van Pieter Sweep: Goede voornemens
8
Uitstel is geen afstel!
9
IFMSA: Think globally, act locally!
10
Medische Faculteitsvereniging Panacea
11
Interview met Arthur Douglas
12
Artsen en integriteit, een vergelijking met bankiers
16
Symposium KNMG district Drenthe
18
Colofon Redactie
Secretariaat voor Groningen
Bij verandering van huisadres of
• District Groningen
Hamburgerstraat 34b
e-mail adres dit op te geven aan
Kasper Tichelaar, hoofdredacteur
9714 JD Groningen
Esmée Donker, secretaresse afdeling
[email protected]
e-mail:
[email protected]
Beleid & Advies KNMG Utrecht
tel. 06-10880216
tel. 030-28 23 827
www.knmg-groningen.nl
e-mail:
[email protected]
• District Friesland Koen Went
[email protected] • District Drenthe
Secretariaat voor Drenthe
Pieter Sweep
Uitgeverij, acquisitie en vormgeving
Secretaris: Pieter Sweep
[email protected]
Mimicry Grafisch Communicatie
Amarilstoep 17
Graaf Adolfstraat 35b
9403 SW Assen
8606 AH Sneek
Email:
[email protected]
Tel. 0515 - 333 555
Secretariaat voor Friesland/ Zwolle-Flevoland
E-mail:
[email protected]
Willy Bouma
[email protected]
Druk Hanzedruk, Bolsward
4 Onder Dokters
D
Verslag regiobijeenkomst KNMG: Toekomst van de Zorg “De gezondheidszorg staat voor grote problemen. De
ziekte. De zorg moet meer optimaal dan maximaal zijn en meer
zorgvraag groeit, er dreigt een tekort aan personeel
geïntegreerd dan gefragmenteerd. Chronische ziektebeelden
en de kosten exploderen”.
moeten meer in de eerste lijn worden behandeld en alleen naar de tweede lijn als dit echt noodzakelijk is. Bovenal moet dit alles
I
n dit kader vond er op dinsdag 15 november in het Universitair
goed toegankelijk en betaalbaar zijn. Tevens zal er meer aandacht
Medisch Centrum Groningen een KNMG-discussiebijeenkomst
moeten zijn voor gezond gedrag en meer verantwoordelijkheid
plaats over de langetermijnsvisie van de KNMG op de gezond-
moeten komen te liggen bij de patiënt.
heidszorg in Nederland. Hierin werden artsen in de mogelijkheid gesteld om hun mening te geven over de toekomst van de zorg
Oplossingsrichtingen
in Nederland, met het doel de KNMG visie op deze toekomst te
Om bovenstaande punten te realiseren moet er een paradigma-
toetsen bij de eigen achterban. De discussie werd bijgewoond
verschuiving plaatsvinden, waarmee de zorgorganisatie wordt
door ongeveer 30 artsen van verschillende disciplines, waaronder
toegesneden op patiëntgerichte en geïntegreerde zorgverlening.
huisartsen, bedrijfsartsen, verzekeringsartsen, specialisten oude-
Dhr. Kruseman haalt het Bronovo ziekenhuis aan, met zijn brede
rengeneeskunde, psychiaters en enkele medisch specialisten. De
stafmaatschap. ”Waarom daarin niet de regionale huisartsen op-
avond werd voorgezeten door prof. dr. A.C. Nieuwenhuijzen Kru-
nemen? Op die manier realiseer je een zorgcontinuüm, regionaal
seman, voorzitter van de KNMG. Hij begon met een presentatie
geordend én integraal gefinancierd. Zonder schotten”.
over en een toelichting op het concept-document “Zorg waar de KNMG-federatie voor staat”. Vervolgens werd er gediscussieerd
Discussie
onder leiding van drs. G. van Dijk, ethicus van de KNMG.
Er ontstaat een levendige discussie. Veel huisartsen zijn benieuwd naar hún rol in de toekomst. Want betrokken worden in een staf-
Is er een probleem?
maatschap betekent ook een stimulans om taken van tweede
De Nederlandse gezondheidszorg presteert weliswaar goed in
naar eerste lijn te verleggen. Iemand merkt op: “Terwijl we nu al
internationale vergelijkingen, maar is tevens koploper wat be-
95% van alle gevallen oplossen met 5% van het budget.”
treft de kosten van deze gezondheidszorg. De zorgkosten in
Eén van de psychiaters geeft aan dat er binnen zijn vakgebied
Nederland groeien de afgelopen 10 jaar harder dan het Bruto
sprake is van een verstarring van de zorg; de zorgverzekeraars
Binnenlands Product.
bepalen via de zogenaamde zorgprogramma’s sterk de inhoud
Het is inmiddels een bekend feit dat de zorgvraag de komende
van de zorg. Dit zal in de toekomst moeten veranderen. Een
periode sterk zal toenemen door een toenemend aandeel “chro-
specialist ouderengeneeskunde oppert dat in de verpleeghuis-
nische multimorbiditeit”. Tegelijk nemen de beschikbare midde-
sector de balans terug moet worden gevonden tussen beheer en
len af en dreigt er een tekort aan verpleegkundigen, waardoor
vakinhoudelijkheid.
we te maken krijgen met een toenemende kloof tussen zorg-
De ketenachtige vorm van zorg zoals in het voorgestelde model
vraag en -aanbod. Ook neemt de doelmatigheid in de zorg af;
van de stafmaatschap vindt bij veel artsen wel weerklank. Even-
door de voortschrijdende subspecialisatie en bijkomende zorg-
als de nieuwe aandacht voor zorggericht opleiden en preventie.
concentratie dreigt de nadruk te gaan liggen op de monodisci-
“Met de nadruk op integrale zorg, op daarbij passende opleidin-
plinaire ziekte, in plaats van op de multidisciplinaire patiënt. Dit
gen en op de combinatie basiszorg dichtbij en complexe zorg
is een verkeerde ontwikkeling, in een tijd waarin er steeds meer
geconcentreerd, lijken we vooralsnog de juiste koers te varen.”
behoefte is aan generalisten. Begin 2012 zal de KNMG de Toekomstvisie uitbrengen in de vorm De uitdagingen
van een position paper.
Er moet meer met minder. Er moet meer zorg op maat worden geleverd, waarbij de focus ligt op de zieke patiënt en niet op de
Tekst: Kasper Tichelaar
5 Onder Dokters
D
Interview met Elise Roze over Elise Roze is een pas afgestudeerde studente Geneeskunde die onlangs met succes (Cum Laude) een MD-PhD traject heeft afgerond. Ze deed dit met haar proefschrift “Functional development at school age of newborn infants at risk”. Een indrukwekkend boekwerk dat maarliefst 10 artikelen telt. Een dag voor haar promotie was er nog net even tijd voor een interview. In het eerste deel van het interview gaan we in op het MD-Phd traject. In het tweede deel vertelt ze over haar proefschrift. Wanneer besloot je om het MD-PhD traject te gaan volgen? In het 3e studiejaar kwam ik op de afdeling Neonatologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen in aanraking met wetenschappelijk onderzoek bij pasgeborenen. Ik vond het leuk en leerzaam om me te verdiepen in wetenschappelijk onderzoek. Uiteindelijk mondde dit project uit in een wetenschappelijk artikel. Vervolgens werd me gevraagd of ik er misschien verder mee zou willen in de vorm van een promotietraject.
Een “normaal” promotietraject duurt 4 jaar. In het MD-PhD traject promoveer je in 2 jaar tijd. Is het zwaar? Je moet bereid zijn om buiten je normale opleiding veel extra tijd te steken in wetenschappelijk onderzoek en je moet de tijd
Qua inhoud is het MD-PhD traject dus goed vergelijkbaar met
die je hebt heel efficiënt benutten. Op de momenten dat ik co-
een regulier promotietraject, je hebt er alleen minder tijd voor.
schappen liep en ook nog bezig was met het indienen van een artikel dacht ik af en toe wel “Poeh, dit is best pittig”. Ik vond het
Verdien je er iets mee?
echter heel leuk, dus heb ik het niet als zwaar ervaren.
Ja. Je wordt aangesteld als promovendus. Hierdoor verdien je wel iets minder dan een arts-onderzoeker, maar voor de 2 jaar
Kun je het MD-PhD traject qua omvang vergelijken met
die je bent aangesteld ontvang je wel een fulltime salaris. En je
een 4-jarig promotietraject?
mag er dan zelf voor kiezen om dat te verdelen over je studie
Die vraag wordt redelijk vaak gesteld; “hoe kan je dat nou in 2
Geneeskunde zodat je tijdens je co-schappen ook nog een stukje
jaar doen?”
inkomen hebt. Daarnaast heb je natuurlijk ook recht op studiefi-
Nou, allereerst is het voor een sollicitatie naar een MD-PhD traject
nanciering tijdens je studietijd.
een vereiste dat je al één wetenschappelijk artikel hebt ingediend bij een tijdschrift. Het eerste hoofdstuk van je proefschrift is dus al
Zou je het aanbevelen?
klaar. Daarnaast kun je de wetenschappelijke stage van het reguliere
Als je de ambitie hebt om je verder in de wetenschap te bekwa-
Geneeskunde traject gebruiken voor je promotie onderzoek en dat
men en bereid bent om daar wat extra’s voor te doen, dan is het
betekent een half jaar tijdswinst. Verder wordt er natuurlijk ook
MD-PhD traject een prachtige mogelijkheid om dit al op jonge
goed gekeken naar de haalbaarheid van het project. Hierbij is een
leeftijd te doen.
goede planning essentieel. In een onderzoek van de Junior Schientific Masterclass naar de
Laten we het over je proefschrift hebben. Wat voor soort
kwaliteiten van de proefschriften van de MD-PhD studenten is aan-
onderzoek heb je gedaan?
getoond dat de gemiddelde impact-factor van deze artikelen verge-
Ik heb een klinisch onderzoek gedaan naar de invloed van neo-
lijkbaar en soms zelfs nog beter is dan die van reguliere promovendi.
natale ziektebeelden en risicofactoren op de ontwikkeling van
6 Onder Dokters
D
haar MD-PhD traject kinderen op schoolleeftijd (6-12 jaar). Op deze leeftijd komen er
tenschappelijke achtergrond van de leden van de corona. Verder
vaak veel aspecten van de ontwikkeling aan het licht. Ook kun je
probeer ik me zoveel mogelijk te ontspannen. Als het goed is ben
vanaf deze leeftijd redelijk betrouwbaar zeggen hoe de ontwik-
jij de expert op je eigen vakgebied.
keling op latere leeftijd zal verlopen. Ter afsluiting: heb je nog een interessante stelling uit je Welke ziektebeelden of risicofactoren heb je onderzocht?
proefschrift die je met ons wil delen?
Voornamelijk ziektebeelden uit de neonatale periode, in te de-
“Vrouwen op hoge hakken kunnen ver reiken”.
len in kinderen met cerebrale laesies zoals het cerebraal veneus infarct en meer systemische ontstekingsgerelateerde aandoenin-
Tekst: Kasper Tichelaar
gen zoals necrotiserende enterocolitis en late-onset sepsis. We hebben gevonden dat prematuur geboren kinderen met een cerebraal veneus infarct een betere functionele ontwikkeling op schoolleeftijd hebben dan tot nu toe werd aangenomen. Bij kinderen met necrotiserende enterocolitis en late-onset sepsis vonden we juist dat de ontwikkeling op schoolleeftijd ernstiger aangedaan is dan voorheen werd gedacht. Tevens heb ik gekeken naar het effect van zogenaamde gebromeerde vlamvertragers op de ontwikkeling. Dit zijn stoffen die gebruikt worden om producten zoals meubels, kleding, electronica en verpakkingen brandwerend te maken. We worden hier via het milieu allemaal in meer of mindere mate aan blootgesteld. Deze stoffen worden transplacentaal overgedragen en interfereren met belangrijke hormoonsystemen die te maken hebben met de ontwikkeling van ons centrale zenuwstelsel. Uit ons onderzoek blijkt dat gebromeerde vlamvertragers een aantal negatieve effecten hebben op het motorisch functioneren en op aandacht. Dit zijn weliswaar kleine effecten, maar wel effecten waaraan de gehele populatie wordt blootgesteld.
Zou je deze stoffen willen uitbannen? Het lijkt erop dat ze interfereren met de ontwikkeling, dus we willen aangeven dat het belangrijk is om alternatieven te ontwikkelen. In de Verenigde Staten heeft dit soort onderzoek er inmiddels toe geleid dat deze stoffen zijn verboden en we verwachten dat dit ook binnenkort in Europa overgenomen zal worden.
Morgenmiddag is je promotie; had je eigenlijk wel tijd voor dit interview? Ja hoor, geen probleem. Ik ben nu zelf bezig met mijn laatste stage bij de Kindergeneeskunde van het Martini Ziekenhuis. De kinderartsen daar zijn heel flexibel en hebben me een aantal dagen voor mijn promotie vrij gegeven om me te kunnen voorbereiden. Ik heb mijn eigen artikelen nog eens heel goed doorgelezen. Daarnaast heb ik gekeken of er in de tussentijd nog nieuwe literatuur is verschenen. Ook heb ik me verdiept in de we-
7 Onder Dokters
D
column van Pieter Sweep
Goede voornemens
Zoals u als oplettende lezer vast al weet, is het nieuwe jaar al weer begonnen. En wat heeft 2012 in petto voor onze KNMG leden? In ieder geval heeft minister Schippers van VWS al een “goed voornemen”: 74 miljoen euro incasseren bij onze huisartsen. Deze korting zal voor menig huisarts collega zwaar vallen, vooral omdat deze artsen juist de afgelopen jaren extra inspanningen hebben verricht. En ja, zoals ik wel vaker zag, zodra iets succesvol is, zoals de subsidie voor zonnecollectoren, dan weet de overheid hier wel raad mee: meteen afschaffen die subsidie! En dan zijn er vast nog andere collega’s die getroffen worden door de
geld gaat zeker lukken. Want daar wordt door de minister
bezuinigingen. Met steeds als toverwoord: efficiënter wer-
vast voor gezorgd. Maar afvallen, dat blijft lastig. Want on-
ken. Oftewel meer doen met minder mensen en nog
danks alle vervelende bezuinigingen, honger zullen de art-
minder middelen. En
uiteraard meer papierwerk.
sen in Nederland niet hebben. Dat geldt ook voor de overige
Anders kan een manager of minister niet
Nederlanders. En als die net als ik dezelfde goede voornemens
lezen hoe efficiënt u werkt.
hebben, maar hier minder succesvol in zijn, dan weten we een ding zeker: ze leven ongezond, krijgen daardoor diabetes, harten vaatziekten of andere ellende. U, als oplettende lezer, weet dan meteen wat dit betekent: met een beetje marktwerking,
N
aar ik heb begrepen, is er ooit onderzoek gedaan naar
krijgt de zorg een flinke omzetstijging in de nabije toekomst!
goede voornemens. Ongeveer 80% van alle Nederlanders
En bijkomend voordeel: nu de hulp en de medicatie voor het
maakt goede voornemens. Afvallen, meer sporten, zuiniger om-
stoppen met roken niet meer vergoed wordt, zal niemand zeu-
gaan met geld zijn mijn goede voornemens. Dit al sinds 1994.
ren dat de vaatchirurg de Balkenende norm overschrijdt. Ook
Gelukkig rook ik niet. Nu heb ik al die jaren goede voornemens,
zal de levensverwachting dalen, waardoor de pensioenpremies
maar afvallen is een helse klus, vooral als koken (en eten) je
straks niet verder hoeven te stijgen. Ja, wij zorgprofessionals
lust en je leven is. Meer sporten, de fiets vaker pakken, dat
hebben de toekomst! Maak van 2012 een jaar van bezinning en
is voor mij een haalbaar doel. Ook zuiniger omgaan met mijn
verheug u op de jaren die nog komen!
8 Onder Dokters
D
Uitstel is geen afstel! Op 3 november was het lustrum symposium van
dat goed aan? Een vraag zowel voor jong als oud van belang.
KNMG District Drenthe gepland. Het zou een prach-
Want met de toekomstige overheid wordt er gegarandeerd iets
tig symposium zijn geworden, ware het niet, dat er
gedaan met zaken als pensioen of hypotheekaftrek. Maar ook
te weinig aanmeldingen waren. Diezelfde dag woon-
andere zaken: hoe wil ik mijn toekomst inrichten? Met 67 jaar
den 80 huisartsen een bijeenkomst bij in het kader
met pensioen of eerder? En hoe houd ik ondanks alle regels en
van de bezuinigingsvoorstellen van minister Schip-
papierwerk mijn werk als arts leuk? Want artsen die met ple-
pers. En daar kon District Drenthe niet mee concur-
zier werken, werken zonder problemen langer door. Dit en nog
reren. Helaas ging het symposium niet door. Jammer,
veel meer op een Drentse toplocatie de Havixhorst, een pracht
want het was een fenomenaal programma. Maar we
chateauhotel in de Schiphorst. Voor een luttel bedrag wordt
hebben nog steeds een prachtig programma, maar
iedere deelnemer gelaafd en gespijsd. En ook u, uit een ander
nu op 22 maart!
district, u bent ook van harte welkom! Kijk dus gerust eens op www.wenckebachinstituut.nl. En ja, dit is nog maar het topje van
J
os Govaarts, samen met het Wenckebach instituut, één van de
de ijsberg! Dus meldt u aan voor dit symposium! U zult hier echt
organisatoren, is aan het woord. In dit programma zit zoveel
geen spijt van hebben! Want wie wil er niet gezonder vitaler en
leuks, verrassende, serieuze en grappige zaken. Voor iedere arts,
wijzer worden? Tot 22 maart.
jong of oud, een boeiend en verrijkend symposium. In de huidige tijd zijn bijvoorbeeld de pensioenen niet meer zeker. Hoe pak je
Tekst: Pieter Sweep
Jos Govaarts, bedrijfsarts en coach
9 Onder Dokters
D
IFMSA: Think globally, act locally!
De wereld wordt steeds kleiner tegenwoordig, ook voor studenten. Op de universiteit worden stages in het buitenland gepromoot, er studeren studenten uit het buitenland op de faculteit en je kent vast wel ie-
D
e International
Het begon allemaal toen ik een poster zag van STEP. Mijn eerste
Federation
of
gedachte toen ik de poster zag was: “Ik moet hierheen!”. Na veel
Students’
nadenken, het overhalen van mijn ouders om hun “kleine” meid
Association (IFMSA) is
te laten gaan, studieadviseurs, artsenbezoekjes en problemen om
Medical
mand die gebackpackt heeft in een ver land.
een internationale me-
mijn visa te krijgen, ging ik dan echt naar Sudan!
dische studentenorganisa-
Gedurende de maand in Khartoum (de relatief veilige hoofdstad
tie. IFMSA organiseert projec-
in het noorden), woonde ik in een huis met ongeveer 15 andere
ten, stages en uitwisselingen om zo
studenten van over de hele wereld. Tijdens de eerste drie weken
bij te dragen aan de verbetering van de wereldgezondheidszorg.
leerden we door verschillende colleges, visites en workshops alles
De IFMSA is gevestigd in meer dan 100 landen over de hele we-
wat je moest weten over tropische ziektes: van malaria tot lei-
reld. In Nederland bevindt zich op elke medische faculteit een
shamniasis. ’s Avonds en in het weekend leerden we alles over de
lokaal comité. Zo ook in Groningen.
Sudanese cultuur. We gingen naar Sudanese bruiloften en naar
IFMSA-Groningen is een van de grootste comités van het land en
de pyramiden, keken naar Nuba worstelen en maakten een cruise
organiseert per jaar meer dan 25 projecten en stages. Ongetwijfeld
over de Nijl. In de laatste week gingen we mee met de Medical
zal het Teddy Bear Hospital, een van onze bekendste projecten, je
Mission. We trokken met Sudanese studenten en een handjevol
bekend voorkomen. Maar IFMSA doet nog veel meer! Hieronder
doktoren het binnenland in om een kliniek, apotheek en laborato-
kan je het verslag lezen van Kristina, zij deed vorig jaar mee aan
rium op te zetten in een dorpsschool en om onze opgedane kennis
STEP: Sudan Tropical Exchange Project, een project van IFMSA-NL.
in praktijk te brengen!
10 Onder Dokters
D
Ik weet nog steeds niet of Tropengeneeskunde iets voor mij is,
Naast stages en uitwisselingen heeft IFMSA-Groningen nog veel
maar ik heb zeker een onvergetelijke ervaring gehad met STEP!
meer te bieden. Ook in het nieuwe jaar zullen er weer veel pro-
Een paar voorbeelden van de dingen die mij het meest zijn bijge-
jecten georganiseerd worden. Dit zijn onder andere de gebaren-
bleven:
taalcursus “Breaking the Silence”, een Movies & Medicine; een
• Een schaap geslacht zien worden, en hem later op te eten.
interactieve avond waarbij een film gekeken en besproken wordt
• In een konvooi moeten rijden met de politie naar de binnenlan-
en natuurlijk ons Teddy Bear Hospital!
den voor het geval dat bandieten onze bus wilden overvallen.
Lijkt het je leuk om deel te nemen aan een van deze activiteiten of
• De blik in de ogen van de dorpsbewoners toen ze voor het eerst
ben je gewoon nieuwsgierig geworden naar onze organisatie? Kijk
een buitenlander zagen
dan voor meer informatie op www.ifmsa.nl/groningen of mail naar
[email protected]
Medische Faculteitsvereniging Panacea De Medische Faculteitsvereniging Panacea is de stu-
workshops met het thema ‘Vitality: Get in touch with your youn-
dievereniging voor geneeskundestudenten uit Gro-
ger side’’. Ook vindt hier de uitreiking van de Professor Zwierstra
ningen. Aan de ene kant behartigt zij de belangen
prijs voor de beste klinische les plaats. Voor co-assistenten is er
van de studenten door onder andere het evalueren
een spannend stadsspel georganiseerd: de Crazy City Hunt. Dit
van het onderwijs en het organiseren van verschil-
spel is gebaseerd op de populaire programma’s Crazy88 van BNN
lende onderwijsactiviteiten zoals de jaarlijkse Medi-
en het spel Scavenger Hunt.
sche Carrièredag, EHBO-cursussen, en de workshops
Na deze twee verschillende activiteiten begeven zowel de alum-
hechten en gipsen. Aan de andere kant geeft zij iets
nileden als de co-assistenten zich naar restaurant de Apedans
extra´s aan de studietijd door het organiseren van al-
om daar gezamenlijk aan te schuiven aan het diner. Deze dag en
lerlei andere activiteiten zoals buitenlandse reizen,
daarmee het lustrum, zal feestelijk worden afgesloten met het
musicals en verschillende themafeesten. Al deze ac-
25e gala der M.F.V. Panacea! Op www.panacea.nl/lustrum kunt
tiviteiten worden georganiseerd door de 30 verschil-
u meer informatie vinden over deze activiteit en over het lustrum
lende commissies, werkgroepen en onderwijsverte-
zelf. De inschrijvingen voor de AlumniCo-dag zullen ook via de
genwoordigingen die de M.F.V. Panacea rijk is.
website plaatsvinden.
D
e M.F.V. Panacea is opgericht in 1987 en bestond toen uit 1240 leden. In het jaar 2012 wordt Panacea dus alweer
25 jaar oud! In deze 25 jaar is de M.F.V. Panacea uitgegroeid tot de grootste Medische Faculteitsvereniging van heel Nederland en telt zij nu ruim 3100 leden! Het vijfde lustrum van Panacea zal van 5 tot en met 10 maart groots gevierd worden. Het programma is grotendeels nog geheim maar het gaan zes ontzettend mooie dagen worden! Speciaal voor alumnileden en co-assistenten wordt zaterdag 10 maart de AlumniCo-dag georganiseerd. Het programma voor deze dag is inmiddels bekend! De dag zal bestaan uit een middag- en avondprogramma. Het dagprogramma zal voor de alumnileden en de co-assistenten gescheiden zijn. De Alumnidag zal plaatsvinden in het UMCG. Speciaal voor deze dag is een interessant symposium georganiseerd welke bestaat uit lezingen en
11 Onder Dokters
D
Interview met Arthur Douglas Onder het genot van een heerlijke espresso mocht ik Arthur Douglas interviewen. Arthur is in november afgetreden als vice voorzitter van het KNMG District Drenthe. Bij iedere ontmoeting met Arthur wordt je verrast: want ook al is hij een pensionado, hij is nog bijzonder actief. Elke keer dat je hem spreekt is hij net terug uit Kenia, Aruba, Curacao, of Suriname. En zodra je met hem spreekt, wordt je enthousiast. Zoveel liefde voor zijn vak, zijn muziek (hij was een succesvolle jazz muzikant) en zijn vrouw. En eindelijk lukte het om hem te strikken voor een interview. Want voor je het weet, is Arthur Douglas weer in het buitenland.
12 Onder Dokters
D
A
fkomstig van Aruba, kwam hij in 1956 in Vlissingen op de HBS
Noor en ik hadden geen idee wat we verder wilden gaan doen,
terecht. Omdat hij het te druk had met muziek, sporten, moest
maar veel tijd om niets te doen kregen we niet, ik werd door een
hij het laatste jaar overdoen.
collega uit Hoogeveen gebeld, of ik zin had om in Kenia aan de slag te gaan. Ik ging naar het Provincial General Hospital in Garissa, een
Arthur, had jij niet ADHD avant la lettre?
overheidsziekenhuis, dat in de North-East Province ligt, ingeklemd
Nou, in ons gezin was ik het rustigste kind, dus ik denk van niet. Na
tussen Somalië en Ethiopië. Het is een gebied 3 tot 4 keer zo groot als
de HBS ging ik in Leiden studeren. Ik speelde bij het Leids jazz studen-
Nederland. Het grootste behandelcentrum is het Garissa Hospital. Er
ten gezelschap, deed aan cabaret en kreeg een mooie job bij de NBBS
wonen in dit gebied ongeveer 1,5 miljoen mensen. Op dit moment is
(Nederlands reis bureau voor studenten), werd musical director op de
het een No-Go area, sinds kortgeleden 2 collegae van Artsen Zonder
Holland Amerika lijn.
Grenzen ontvoerd zijn door Somalische extremisten. In juli dit jaar heb ik nog een aardig aantal operaties gedaan in het ziekenhuis in
Wat betekende dat, musical director?
Garissa en in het ziekenhuis in het vluchtelingen kamp van Dadaab. In
Ik moest de orkestleden aannemen, draaide als DJ muziek en gaf tij-
totaal zijn er volgens de Daily Nation van 19 juli jl. minstens 380.000
dens de middag thee uitleg over de klassieke muziek die ik draaide. En
vluchtelingen. Het grote kamp is onderverdeeld in 3 kampen, om het
zo kon je gratis naar New York! Er was op zo'n schip een professioneel
"overzichtelijk" te kunnen houden. In verband met de droogte zijn
en een studenten orkest, onderweg waren er vaak problemen met het
er onlangs 2 extra kampen opgericht. In het Garissa Hospital was het
studentenorkest omdat ze zich niet hielden aan de gemaakte afspra-
buitengewoon druk. In mijn eerste jaar in Garissa overleden er 3 tot
ken. Het was mijn taak, om alles toch ordentelijk te laten verlopen. Stu-
5 jonge vrouwen per week, een absurd aantal. Deze jonge vrouwen,
denten kregen niet betaald, de overtocht was gratis natuurlijk met veel
vaak niet ouder dan 16 jaar, waren vaak voor het eerst zwanger en als
lekker eten en drinken. Afspraak met het studenten orkest was dat in-
kind besneden. Door deze ingreep en de heersende bloedarmoede
dien ze zich niet aan de afspraken hielden ze geen druppel drank meer
zien we veel complicaties . Door de samenwerking van alle uitge-
geschonken kregen.
zonden gynaecologen en de Keniaanse gynaecologen werkzaam in dit gebied kon de maternale sterfte drastisch worden verminderd.
En dat lukte?
Door malaria is er al bloedarmoede. Een bevalling, met normaal een
Ze dachten dat ik het niet voor elkaar zou krijgen, maar het lukte
bloedverlies van ongeveer een halve liter is in zo'n situatie erg belas-
om goede afspraken te maken met de bediening aan boord, die ook
tend, laat staan bij complicaties tijdens de bevalling. We hebben de
hun buik vol hadden van het onaangepaste gedrag. Na een korte
locale vroedvrouwen geleerd om dit bloedverlies te beperken tot een
drooglegging hadden we geen problemen meer hoor. In deze peri-
minimum. En dit gaf een sterke daling van de sterfte. Het gebruik van
ode leerde ik mijn vrouw Noor kennen en gingen we 3 maanden op
oxytocine, ermetrine en ook cytotec heeft de sterfte door bloedverlies
huwelijksreis gratis met de NBBS!
fors doen dalen.
Kende jij Boy Edgar goed?
De koran verlangt toch niet naar vrouwenbesnijdenis?
Nee, ik kende hem niet goed. Mijn eerste ontmoeting met hem was
Tijdens de gesprekken die ik had met islamitische geestelijken werd
op Sociëteit Minerva. Ik was gefascineerd door de wijze waarop hij
duidelijk dat vrouwenbesnijdenis niet door het geloof wordt verlangd.
over muziek sprak. Hij begeleidde mij op de piano bij enkele "bal-
Een van de Imans legde uit dat besnijden een aangelegenheid van
lads". Later ontmoette ik hem op de Ursula kliniek in Wassenaar
de vrouwen is, waarbij bemoeienis van mannen niet op prijs werd
waar ik als co-assistent rondliep. Mooi mens, prachtige muzikant.
gesteld. Gelukkig zijn er diverse islamitische vrouwen organisaties die
Als muzikant heb ik een paar festivals gewonnen, onder andere in
vrouwenbesnijdenis afwijzen.
Loosdrecht, maar ook het jazz festival in Assen! Tegenwoordig maak niet meer zoveel muziek, een van mijn laatste optredens was in het
Hoe was het voor jou, als man, om te werken in Kenia?
voorprogramma van de gevleugelde vrienden. Pim Jacobs, Pieter van
Mocht jij de vrouwen wel onderzoeken?
Vollenhoven en Louis van Dijk hadden hun laatste gezamenlijke op-
In Kenia mogen alle vrouwen naar een arts, indien er al een arts
treden in de Schouwburg van Den Haag. Geweldig.
beschikbaar is en patiënten een consult kunnen betalen. Ik kom sinds 2002 in Garissa en heb nog niet meegemaakt dat een vrouw
In 2001 heb jij na bijna 25 jaar werken als gynaecoloog af-
onderzoek weigerde. Als een vrouw naar het ziekenhuis komt,
scheid genomen van het WZA. Maar daarna kwam Kenia.
heeft ze echt hulp nodig. En alle hulp is dan welkom. Het weige-
Hoe ging dat?
ren van een mannelijke arts aan je bed is volgens mij een luxe die
13 Onder Dokters
D
je in Nederland wel hebt, misschien kunnen we leren van arme vrouwen in ontwikkelingslanden.
Kon je goed communiceren met de patiënten? Nu, dit was af en toe wat lastig. Ik maakte gebruik van vrouwelijke tolken, maar die wilden niet altijd alle details goed vertalen. Dus heb ik een aantal woorden uit het hoofd geleerd, zodat de tolk gecorrigeerd kon worden als ik de indruk had dat, meestal uit gêne, niet juist werd vertaald. In het islamitische deel van Kenia mogen de mannen gehuwd zijn met 3 vrouwen. Als zij een nieuwe vrouw willen, dan moet de oudste echtgenote weg. Als de jongste vrouw niet zwanger wordt, ook al is haar echtgenoot bejaard, dan is dit haar schuld. Zij bezoeken dan je spreekuur en vragen hulp bij het sexueel slecht functioneren van de echtgenoot. De tolk wil dan vaak uit gêne de vraag van de vrouw niet vertalen, maar dankzij mijn kennis van een aantal kreten, kreeg ik toch de juiste informatie.
Zag je veel HIV geïnfecteerden? HIV is geen probleem in de islamitische wereld, het is er heel zeldzaam. Maar als je thuis 3 vrouwen hebt, dan heb je het echt al druk genoeg, is mijn visie. En de islamitische vrouwen zijn, eenmaal gehuwd, gekluisterd aan huis. In het Christelijke deel van Kenia is HIV een veel groter probleem.
Hoe lang bleef jij in Kenia? Wij werkten steeds in periodes van 6 weken. Na deze tijd werd je afgelost, in verband met de hitte. Er is weinig tot geen water, en ook vaak geen stroom, zeker in de begin periode. Het is dus behelpen. We moesten vaak met de auto water halen in grote zwart plastic tonnen. Water moest gezuiverd worden om het te kunnen
Hoe deed je dat?
drinken. Daarnaast was het heel moeilijk om contact te krijgen
Ik heb dagenlang zitten broeden hoe je mensen kon overtuigen van
met het thuisfront. We konden nauwelijks het ziekenhuis uit, dit
de noodzaak van een behoorlijke verloskundige afdeling. Uiteindelijk
werd bewaakt. En we werden overal gehaald en gebracht. Zelf-
stelde ik hen de vraag: hoe leg jij het je zoon uit, dat hij in zo'n om-
standig reizen was niet mogelijk. Dat is nu gelukkig een stuk beter
geving geboren is? Of hoe leg je hem uit dat zijn moeder er niet meer
geworden. Garissa wordt hoe langer hoe moderner, het ziekenhuis
is? Binnen enkele maanden was de nieuwe afdeling klaar! Die zag er
werd verbouwd, alles werd opgeknapt, behalve de verloskundige
mooi uit, met prachtige toiletten. Maar de bevolking is gewend om
afdeling. Dit was gewoon een ruimte van nog geen 50 vierkante
naar buiten te lopen en in een gat te plassen of te poepen. Die wc's
meter, waar jaarlijks meer dan 3200 bevallingen plaatsvonden. De
vervuilden hierdoor snel.
getallen van dit jaar zijn nog niet bekend, maar als je zoveel bevallingen in een ruimte doet, snap je wel dat zelfs het plafond onder
Nou vertelde jij dat er ruim 3200 bevallingen waren per jaar.
het bloed zat. Wij waren toen eindeloos aan het onderhandelen
Dat zijn meer dan 5 bevallingen per dag. Hoe lukt dat in zo'n
met de directeur en de "raad van bestuur " van het ziekenhuis.
kleine ruimte?
Het gebouw van de afdeling verloskunde was gedeeltelijk inge-
Er zijn daar heel veel Nurse students, die onder leiding van een ver-
stort maar toch was er geen geld om de afdeling te verbouwen.
loskundige bevallingen doen. Maar met zoveel mensen tegelijk in een
Gelukkig vormden de collegae gynaecologen één lijn en konden
kleine ruimte, is het wel een chaos. Daarnaast de problemen met de
we hen overtuigen om ook deze afdeling te verbouwen.
besneden vrouwen die voor het eerst bevallen. Je moet inknippen
14 Onder Dokters
D
en hechten in een kleine ruimte, waar op dat moment zeker nog 2 of 3 andere vrouwen aan het bevallen zijn. Er staan 3 verlosbedden, die bijna continue bezet zijn. Nou heeft deze ruimte ook ramen, en van buitenaf kijk je zo naar binnen. Familie en andere nieuwsgierigen staan daar rustig te kijken. Na de verbouwing was alles een stuk beter, maar de ramen zijn er nog steeds. Wij hebben verpleegkundigen, verloskundigen, co-assistenten en arts-assistenten, deze laatsten deden bijna alle keizersnede's. Ik werd dan alleen gevraagd om aan te geven of een keizersnede nodig was ( niet altijd hoewel dat de afspraak is ) of om de complicaties te behandelen. Ook sommige verpleegkundigen konden een keizersnede uitvoeren. Ik was ooit zo eigenwijs om bij een patiënte geen keizersnede te doen. Zij had een complicatie (solutio placentae), waarbij het kind niet meer levend geboren zou worden. Maar als we een keizersnede zouden doen, zou de moeder zeker doodgaan. Ook zonder operatie liep de vrouw het risico te overlijden, maar haar kans te overleven was toch groter door af te wachten. Ik had dit ook uitgelegd aan de familie. Uiteindelijk overleefde deze vrouw. Achteraf vertelde een collega mij dat dit een gevaarlijke
niet in Kenia. Nadat er een toename van de onrust was, wilde mijn
keuze was geweest. In zo'n situatie volgde altijd een keizersnede.
vrouw niet meer dat ik die kant op ging. Na Kenia werd ik gevraagd
Anders geloofde de familie niet dat je je uiterste best had gedaan om
om waar te nemen op de Antillen en in Suriname. Op Curaçao zijn
moeder en kind te redden. Als deze patiënte overleden was, dan zou
er ook arts-assistenten en co-assistenten uit Nederland. Ze werken
ik in een gevaarlijke situatie zitten. Heb natuurlijk wel nagedacht over
daar redelijk zelfstandig. Het begeleiden van co-assistenten en arts-
deze opmerking van een gewaardeerde collega, maar mijn antwoord
assistenten is echt leuk. Ik vond dit een mooie nieuwe uitdaging. De
was dat ik geen keuze had, ook in Garissa hebben patiënten recht op
co-assistenten komen van alle UMC's in Nederland. Begin januari
de best mogelijke behandeling. Sinds de ontvoering van 2 collegae en
vertrek ik naar Nickerie, dit is de tweede stad van Suriname. Er wonen
de gevechten van Keniaanse en Somalische milities in augustus gaan
hier vooral mensen van Hindoestaanse afkomst. Ik werk daar in een
er geen specialisten vanuit Nederland naar het ziekenhuis in Garissa.
solisten praktijk en vervang mijn collega die hier 24 uur per dag dienst
Buitenlandse Zaken wil iedereen uit het gebied hebben. Het grootste
heeft, gedurende zo'n 2 jaar. Hij mag nu 2 maanden met vakantie. Hij
probleem met de jeugd in de vluchtelingenkampen is dat de jongens
komt oorspronkelijk uit India en zijn familie woont daar nog. Hoe hij
in de kampen geen scholing krijgen. De hele dag zijn ze wat aan het
dat volhoudt, weet ik ook niet. Onze Indiase collega's zijn vaak werk-
voetballen, of vervelen ze zich. En ook de hormonen doen hun werk.
paarden. Het is wel een prachtige plek en mooi ziekenhuis in Nickerie.
Die jongens hebben nauwelijks een toekomst. Als je dan beloofd
De Albert Schweitzer stichting uit de USA heeft het laten opknappen.
wordt dat je een geweldige beloning kunt verdienen door jezelf op
Nu is het een van de mooiste ziekenhuizen van Suriname. Maar als
te blazen kan ik mij voorstellen dat je daar op die leeftijd ontvankelijk
je alleen bent, is het wel flink aanpoten! De mensen zijn heel aardig
voor bent. De UNHCR is scholingsprogramma's aan het opzetten,
en hartelijk. (Lachend) Nee, voor het geld hoef ik het niet te doen, je
geholpen door de Canadese regering, maar dat loopt nog niet echt
krijgt een kleine dagvergoeding en de vliegreis wordt betaald. Je kunt
goed. Niet alleen rond de vluchtelingenkampen, ook op andere plek-
dit soort grappen alleen uithalen als je een goede relatie hebt of single
ken vervelen de jongens zich, of lopen ze de hele dag met een kudde
bent. Ik zeg altijd, als je echtgenote ook je vriendin is, dan heb je het
geiten, niets te doen. Er is te weinig te doen voor deze jongens. Ik ben
goed voor elkaar. Na terugkomst uit Suriname ga ik het wel rustiger
graag in Kenia, maar ik zie het nu somber in. Het wordt daar met die
aan doen, denk ik, wordt ook een dagje ouder. Het blijft fantastisch
droogte alleen maar slechter en de chaos groter.
om mensen die haast niets bezitten te kunnen helpen. Deze mensen met respect behandelen is wat ik probeer over te dragen op de jonge
Ben jij nooit bang geweest dat jou daar iets zou overkomen?
mensen waarmee ik samen werk. Ja, met 70 jaar is het een mooi mo-
Ondanks de onrustige situatie daar, heb ik altijd de overtuiging gehad,
ment om af te bouwen, maar aan de andere kant, er komen steeds
dat als ze mij niets zullen aandoen, zij zijn tenslotte zelf het grootste
zulke leuke dingen langs om te doen!
slachtoffer. Als er ook nog geen medische hulp meer verleend wordt, stapelen de problemen zich steeds hoger op. Alleen in 2010 was ik
Tekst: Pieter Sweep
15 Onder Dokters
D
Artsen en integriteit, een
Het afgelopen jaar is er nogal wat ophef geweest in de media over ontspoorde artsen en slecht functionerende instellingen in de gezondheidszorg. Méér consternatie nog veroorzaakten inhalige bankiers en te kort schietende financiële instellingen. In tegenstelling tot de bankiers blijft het vertrouwen in de artsenstand desondanks groot; in de opiniepeilingen naar vertrouwen in artsen scoort de huisarts een 8 en de bankier een 4.
V
olgens de commissie Maas zijn de banken ook elkaar gaan
Laten wij de verschillende systemen en posities van de medici en
wantrouwen. Zij vrezen dat collega-banken hun verplich-
bankiers in ons land eens met elkaar vergelijken in een overzicht
tingen niet meer kunnen nakomen. De interbancaire geldmarkt
(pag. 15).
is vrijwel geheel ingestort. Geld wordt zoveel mogelijk ondergebracht bij de Europese Centrale Bank. Dit alles wordt volgens
De banken en het toezicht
de commissie veroorzaakt door het structureel onderschatten
Voor financiële instellingen zijn wettelijke regels van toepassing.
van de financiële risico’s gedurende de afgelopen jaren. Banken
De wet schrijft voor dat banken hun integriteitsrisico’s op een
zijn het zicht op complexe risico’s kwijtgeraakt, terwijl het goed
juiste manier dienen te managen.
beheren van die risico’s juist tot hun kerncompetenties hoort.
De wet- voorheen wet financieel toezicht-, verplicht banken de
Het beloningsbeleid binnen de financiële instellingen heeft het
bedrijfsvoering zodanig in te richten dat belangenverstrenge-
nemen van korte termijn risico’s gestimuleerd.
ling wordt voorkomen. Wetgeving alleen is niet voldoende.
Er wordt vaak gezegd dat gezondheid belangrijker is dan rijk-
Integriteit dient geïmplementeerd te worden van hoog tot laag
dom. Maar gebrek aan geld veroorzaakt ook slachtoffers. De to-
in de organisatie. Bij intern toezicht zouden alle bankmedewer-
taalsom van de bonussen verstrekt aan bankiers en hun naaste
kers inclusief directieleden, commissarissen en aandeelhouders,
medewerkers is even groot als alle verschafte ontwikkelingshulp
effectieve maatregelen moeten nemen om integriteitsbreuken
aan de Derde Wereld landen.
te voorkomen.
16 Onder Dokters
D
vergelijking met bankiers Dienstverlening aan Opstellen gedragsregels
Reikwijdte gedragsregels Professionele autonomie
Controle op naleving gedragsregels
Controle op deskundigheid / competenties
Banken / Bankiers Cliënten Banken implementeren wet- en regelgeving en aanwijzingen van toezichthouders (die gedragsnormen bevatten) in de bedrijfsvoering via interne procedures en maatregelen (gedragsregels). Vooral gericht op de financiële instelling. Nee; medewerkers van banken volgen instructies management via een hiërarchische structuur Focus op instellingen en diens management. Externe audits vinden plaats door DNB/AFM / externe accountant. Interne controle door de Compliance Officer accountant, RaadVan Commissarissen en audit commissie. Betrouwbaarheidstoets toezichthouder.
Dutch Security Institute registration . DSI Beroepsopleiding
Compliance Officer Klachtenafhandeling Tuchtrecht Eed
Bankmodules of HBO beroepsopleiding bij onderwijs instellingen mogelijk. Een Universitaire opleiding is geen verplichting voor uitoefening bankiersvak. Training / opleiding is per instelling geregeld. Ja KIFID, DSI, bank zelf. DSI, tuchtcollege van toepassing op effectenbranche. Nee
Zorginstellingen / Artsen Patiënten Beroepsvereniging KNMG geeft gedragsregels waar artsen zich aan moeten houden en voor zorginstellingen en artsen houdt de inspectie volksgezondheid toezicht. Sterk op artsen persoonlijk gericht. Bijna geen beperkingen aan diagnostische en therapeutische vrijheid. Wel moet arts zich in het algemeen houden aan behandelingsprotocollen. Focus vooral op individuele arts. Toezicht door Inspectie Volksgezondheid en Tuchtcolleges. beroepsgroep.
visitatie commissies; onafhankelijke personen vanuit beroepsgroep toetsen landelijk de deskundigheid en mogelijkheden van artsen Artsen / medisch specialisten hebben een beschermde titel. Registratie in landelijk BIG register verplicht voor uitoefening beroep Verplichte universitaire beroepsopleiding tot arts. Opleiding tot specialist vanuit ziekenhuis geregeld. Accreditatie verplichting als voorwaarde om beroep uit te blijven oefenen. Niet gebruikelijk Tuchtcollege, Inspectie Volksgezondheid, justitie zorginstelling zelf Medisch Tuchtcollege, Justitie Ja
De belangrijkste toezichthouder op de financiële instellingen
hun verplichtingen jegens de burger waardoor het vertrouwen
is de Nederlandse Bank. De enige aandeelhouder is de staat.
vreselijk is geschaad.
Deze houdt onder meer toezicht op de solvabiliteit van de banken, pensioen fondsen, verzekeraars etc. Ook controleert
Wat hebben Nederlandse artsen dat bankiers niet heb-
de staat of in deze instellingen een integere bedrijfsvoering
ben?
plaats vindt. Wie het boek “De Prooi” van Jeroen Smit, over
Allereerst een beschermde en geregistreerde titel. Artsen, ac-
de bezigheden van ABN-AMRO topman Rijkman Groenink ge-
countants en advocaten hebben deze wel. Zonder titel kan er
lezen heeft, weet dat er bij zijn bank van dat alles niets terecht
geen mogelijkheid zijn voor opleiding tot bankier. In het woor-
gekomen is. Roel Janssen geeft in zijn boek “Wellink aan het
denboek Van Dale staat het woord bankier omschreven als hoofd
woord” de ruimte aan de voorzitter van de DNB om zijn me-
of eigenaar van een bank. Het Engelse woord “banker” wordt
ning te geven over de persoon Dirk Scheringa. Ondanks het
ook gebruikt voor de secretaresse die werkzaam is op een bank.
faillissement van de DSB noemt Wellink hem een innemende
Alle Nederlandse artsen hebben een academische opleiding,
man en een goede ondernemer. Er wordt geen woord gerept
vaak gevolgd door een specialistische opleiding. De KNMG is een
over de talrijke gezinnen die als gevolg van woekerpolissen in
door de overheid erkende representatieve organisatie van artsen.
financiële nood verkeren. Het is inmiddels wel duidelijk: een
De KNMG is bevoegd om organen op te richten en in stand te
aantal banken heeft, samen met het staatstoezicht, gefaald in
houden op het gebied van registratie en de beoordeling van de
17 Onder Dokters
D
kwaliteit van de opleidingen. Het gaat onder meer om kwaliteit
Artsen mogen volgens de wet niet staken. Uiteindelijk bereiken
en capaciteit van onderwijs, loopbaanbegeleiding van artsen en
de beroepsorganisaties altijd weer een compromis, dankzij de
studenten geneeskunde, kwaliteit van de beroepsuitoefening,
goede naam van de artsen. Maar ook dankzij de bestuurders
wetenschapsbeleid, standaarden en gedragsregels voor artsen,
van de beroepsorganisaties die bereid zijn de strijd aan te gaan.
medische ethiek, gezondheidsrechtspraak, tuchtrechtspraak, in-
Daarom: Wees geen profiteur maar wordt lid van en actief in je
ternationaal beleid, enz. enz.
organisatie!
De gedragsregels scheppen duidelijkheid voor zowel de arts als
En wees blij met de KNMG. Meer dan een eeuw ervaring, tel-
de patiënt. Maar ook voor de inspectie voor de volksgezondheid
kens weer aangepast aan de tijd. Integriteit, bekwaamheid en
en justitie, als die het nodig vinden het je lastig te maken.
transparantie, daar gaat het om. Zonder de KNMG zouden wij dezelfde weg op kunnen gaan als de banken. Dat willen wij toch
De arts is aansprakelijk voor zijn/haar medisch handelen. Het in-
zeker niet?
komen van artsen? Dit wordt geregeld in overleg tussen overheid en beroeps organisaties. Weliswaar van oudsher een martelgang.
Tekst: Koen Went
Symposium KNMG district Drenthe Donderdag 22 maart 2012
kers met nationale en internationale faam. Het symposium bestaat
De Havixhorst, Schiphorsterweg 34-36, De Schiphorst (Meppel)
uit een aantal lezingen en workshops. Tijdens de workshops gaan
De afgelopen 10 jaar KNMG Drenthe bracht minstens zoveel bij-
wij dieper in op de balans tussen een succesvolle carrière, een
eenkomsten gericht op zowel medisch inhoudelijke als op maat-
gelukkig leven en gezond ouder worden. Ook staat de vraag cen-
schappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn geweest op de
traal waarop wij moeten inzetten om na onze pensionering over
geneeskunde en op ons als professional. Het KNMG district Dren-
een goede gezondheid te blijven beschikken en mogelijk nog een
the en het Wenckebach Instituut organiseren een symposium over
tweede carrière te starten. Kortom, waarin moeten wij investeren
recente ontwikkelingen die ons als mens en arts aangaan. Laten
voor de toekomst?
wij deze ontwikkelingen over ons heenkomen of kunnen wij nog keuzes maken voor de komende 10 jaar? Hoe zorgen wij ervoor
Meer weten? Inschrijven!
dat wij op 1 november 2021 nog gezond en vitaal zijn en in 2031
Bent u nieuwsgierig wat het symposium u te bieden heeft, aarzel
het 30-jarig bestaan van de KNMG Drenthe kunnen meevieren?
dan niet en schrijf u nu in. Het complete programma en een inschrijfformulier vindt u op de website van het Wenckebach
Lezingen en workshops
Instituut.
De keuzemogelijkheden die wij hebben en de mogelijke antwoor-
Dit symposium wordt mede mogelijk gemaakt door het KNMG
den op onze vragen staan centraal en worden belicht door spre-
district Groningen.
18 Onder Dokters
D
het
geheim van de
longarts
Wij verklappen het u! ALVESCO®. Voor patiënten die onvoldoende reageren op uw gangbare therapie.
6
Alvesco® werkt anders.1 Nu ook uw geheim. • Alvesco® is zo krachtig
• Alvesco® heeft een mild karakter
éénmaal daags 1 hoge longdepositie (52%) 1,2 werkt doelgericht in de longen dankzij pro-drug principe 1,3
net als bij placebo komen heesheid en orale schimmelinfecties < 1% voor 1,4,5 geen bijniersuppressie tot 1280 microgram 1
krachtig ICS met mild karakter 19 Onder Dokters
D
A-10-4052
Applied Medical Europe BV Wiekenweg 57 3815 KL AMERSFOORT Tel 0800 - 0200144 Fax 0800 - 0200145 www.appliedmedical.com
