Dojo. Aikido lifestyle Informatieboekje voor leden

Dojo  

  ‘Aikido  lifestyle’   Informatieboekje  voor  leden      

 

0  

 

Welkom!   Ik  heet  je  van  harte  welkom  als  lid  van  KIWORKX  dojo.  Je  hebt   hiermee  gekozen  voor  een  bijzondere  krijgskunst:  aikido.     Wat  aikido  bijzonder  maakt,  zowel  op  de  mat  als  daarbuiten,  dat   leg  ik  je  uit  in  dit  informatieboekje  voor  leden.       Daarnaast  geeft  dit  boekje  o.a.  informatie  over  waar  KIWORKX   dojo  voor  staat,  de  visie  op  lesgeven,  de  opbouw  van  de  lessen,   examen  doen,  omgangsvormen  (dojo  regels)  en  de  betekenis  van   veel  gebruikte  Japanse  woorden.     Lees  dit  boekje  een  keer  door.  Daarnaast  is  het  bedoeld  als   naslagwerk.    Ik  wens  je  vele  sportieve  momenten  toe,  leuke   contacten  en  waardevolle  inzichten.     Peter  Hoogeveen        

Aikido     Aikido  is  een  Japanse  krijgskunst,  afgeleid  van  de  zwaardkunst   van  de  samoerai.  Dit  kun  je  goed  terug  zien  in  de  technieken  die   worden  beoefend.  Het  woord  aikido  bestaat  uit  drie  karakters:     合  (ai:  harmonie,  evenwicht),  気  (ki:  levensenergie),  道  (do:  de   weg).  De  weg  van  de  harmonie.  Aikido  wordt  omschreven  als  ‘de   vechtkunst  waarbij  je  gebruik  maakt  van  de  kracht  en  energie  van   de  aanvaller,  om  zo  de  aanval  en  agressie  te  neutraliseren’.       Voor  veel  mensen  is  aikido  veel  meer  dan  dat,  ofschoon  de   omschrijving  hiervoor  al  een  studie  op  zich  waard  is.  Stel  je  maar   eens  voor  wat  jij  in  zo’n  situatie  zou  doen.  Grote  kans  dat  je   alleen  maar  kan  reageren.  Met  aikido  leer  je  om  rustig  te  blijven   in  stressvolle  situaties.  Je  leert  jezelf  verdedigen  zonder  de  ander   1  

onnodig  pijn  te  doen.  Je  leert  klemmen,  worpen,  soepel  bewegen   en  ontspannen  terwijl  je  beweegt.  Een  boeiende   ontdekkingstocht,  leuk  en  leerzaam  om  te  doen.       Aikido  kent  geen  wedstrijden  of  competitie.  De  belangrijkste   ‘wedstrijd’  is  die  met  jezelf.  Aikido  beoefenen  betekent  namelijk     jezelf  overwinnen,  op  verschillende  manieren:  een  correcte   lichaamshouding,  vallen  en  opstaan,  positie  ten  opzichte  van  de   ander,  je  eigen  ruimte  bewaren,  klemmen  en  worpen.  Hoe  verder   je  komt  in  aikido  hoe  meer  het  ‘een  geheel’  wordt.  Een   bijzondere  sensatie  om  te  ervaren.  In  aikido  kun  je  oneindig  beter   worden.  Tijdens  de  trainingen  wordt  ook  gebruik  gemaakt  van   houten  oefenwapens:  bokken  (zwaard),  jo  (stok)  en  tanto  (mes).       In  plaats  van  een  competitie  kent  aikido  ‘stages’.  Dit  zijn   bijeenkomsten  die  door  het  heel  Nederland  (en  daarbuiten)   georganiseerd  worden  door  aikidoscholen.  Leerzame   ontmoetingen  van  aikidoka’s  van  verschillende  scholen  en  stijlen   die  dan  met  elkaar  trainen.  Vaak  worden  daarbij  Japanse    

 

2  

grootmeesters  uitgenodigd  die  hun  inzichten  van  harte  delen.   Sommigen  van  hen  waren  leerling  bij  de  grondlegger  van  aikido.   Inzichten  en  verhalen,  rechtstreeks  van  de  bron.     Aikido  is  ontwikkeld  door  Morihei  Ueshiba  (1883-­‐1969).  Hij  heeft   met  aikido  een  ware  vredeskunst  ontwikkeld.  Om  hem  te  eren   staat  in  iedere  dojo  een  portret  van  de  grondlegger  die  onder   aikidoka’s  ook  wel  O’sensei  genoemd  wordt.                              

    Aikido  stijlen  

 

Aikido  kent  verschillende  stijlen.  In  KIWORKX  dojo  wordt  de   aikikai  stijl  beoefend.  Daarbij  worden  uitstapjes  gemaakt  naar  de   Ki-­‐aikidostijl,  vooral  om  bepaalde  aspecten  te  verduidelijken  en   te  versterken.  Voor  beginnende  aikidoka’s  is  het  raadzaam  om,   zeker  in  het  begin,  niet  te  veel  te  switchen  in  stijlen.  Dat  geeft  al   snel  verwarring.  Kies  een  stijl  die  je  past  en  ontwikkel  daarin  een   gedegen  basis.  Ga  van  daaruit  aikido  verder  ontdekken.  Iedere   aikidoka  vindt  uiteindelijk  zijn  of  haar  eigen  weg.     3  

Visie  op  lesgeven   Iedereen  kan  en  mag  trainen  op  zijn  of  haar  eigen  niveau.  Vind  je   iets  lastig  of  misschien  wel  eng,  dan  liever  een  stapje  terug  dan   dat  je  jezelf  forceert.  Dat  laatste  levert  spanning  op  in  je  lijf  en   dat  belemmert  je  in  je  aikido  ontwikkeling.  Iedereen  traint  met   elkaar,  ongeacht  niveau  of  graad  en  iedereen  helpt  elkaar  beter   worden.  Zo  creeren  we  met  elkaar  een  respectvolle,  prettige  en   sportieve  sfeer  in  de  dojo.     Voor  beginners  ligt  het  accent  op  de  vorm:  technieken  volgens   vaste  en  herkenbare  patronen  leren  uitvoeren.  Daarbij  is  een   correcte  lichaamshouding  en  goed  en  veilig  leren  vallen   essentieel.  Bij  gevorderde  aikidoka’s  veschuift  het  accent  naar   vloeiend  bewegen  en  uiteindelijk,  wanneer  technieken,   bewegingen,  houding,  etc.  een  automatisme  zijn  geworden,  dan   ontstaat  een  vrijere  vorm.  In  de  caligrafie  van  Morito  Suganuma   Shihan  zijn  de  drie  fasen  mooi  zichtbaar:  aikido  in  drie  vormen:   technisch,  vloeiend,  vrij.  

 

4  

Waar  werken  we  binnen  KIWORKX  dojo  naar  toe?  Deze  pijlers   geven  de  kijkrichting,  de  visie  op  lesgeven  weer.       û Weerbaarheid,  jezelf  leren  verdedigen.  Het  lijkt  een  open  deur   maar  een  verdedigingskunst  beoefenen  betekent  jezelf   daadwerkelijk  leren  verdedigen.  Toch  lijken  sommige   aikidoscholen  het  martiale  aspect  ondergeschikt  te  maken  aan   de  bewegingsvorm.  In  zo’n  school  leer  je  dan  mooi  en  soepel   leren  bewegen  maar  als  het  er  op  aankomt  heb  je  er  niet  zo   veel  aan.  Binnen  KIWORKX  dojo  leer  je  jezelf  dus  echt   verdedigen.  Daarbij  zul  je  merken  dat,  juist  door  het  zo  echt  als   mogelijk  te  maken,  je  veel  sneller  leert  en  veel  scherper  wordt   op  alle  aspecten  van  aikido.       û Sportiviteit,  een  sterke  fysieke  basis  ontwikkelen.  Aikido  heeft   een  ‘luie  kant’.  Namelijk,  je  streeft  er  naar  om  je  opponent   onder  controle  te  krijgen  met  zo  min  mogelijk  inspanning.   Echter,  om  dit  werkelijk  te  kunnen  doen  vereist  dit  een  stevige,   goed  ontwikkelde  fysieke  basis.  Je  ‘core’  (buik,  onderrug)  is  in   alles  het  vertrekpunt.  Daarbij  is  het  benenwerk  essentieel  voor   een  adequate  uitvoering  van  aikidotechnieken.  Daarom  dus   aandacht  voor  onze  algehele  conditie.  Daarnaast  is  soeplesse   belangrijk.  Een  sterke  en  soepele  fysieke  basis  werkt  door  in   mentale  rust  onder  alle  omstandigheden.     û Spiritualiteit,  jezelf  als  mens  ontwikkelen.  Aikido  beoefen  je  op   de  eerste  plaats  op  een  fysieke  manier.  Onderweg  leer  je  zo   veel  over  jezelf  en  over  hoe  je  met  anderen  om  gaat.  Die   inzichten  werken  door  op  een  mentaal  niveau.  Binnen   KIWORKX  dojo  besteden  we  hier  bewust  aandacht  aan.  Zo   ontdek  je  hoe  je  ook  buiten  de  mat  bewuster  kunt  kiezen,   bijvoorbeeld  als  het  gaat  om  samenwerken,  communiceren,   stress  reduceren,  etc.   5  

KIWORKX   Onder  deze  naam  verzorgt  Peter  Hoogeveen  op  aikido   gebaseerde  trainingen  en  coaching  voor  organisaties  in  het   bedrijfsleven  en  in  de  non  profit  sector.  Indien  het  je  interesseert,   kijk  dan  eens  op  www.KIWORKX.nl.    Je  raadt  het  al,  de  naam   KIWORKX  dojo  is  hier  van  afgeleid.      

 

Dojo   Een  dojo  is  een  oefenruimte.  Een  andere  betekenis  is  ‘place  of   healing’.  Het  is  een  prettige  en  veilige  plek  waar  je  met  anderen   kunt  trainen,  onderzoeken,  experimenteren  en  groeien.    

 

  Kleding   Aikido  beoefenen  doe  je  in  een  judo-­‐  of  ju  jitsupak,  wit  en  zonder   strepen  of  emblemen.  Gevorderde  aikidoka’s  dragen  hier   overheen  een  hakama,  een  zwarte  of  donkerblauwe  broekrok.   Tot  aan  zwarte  band  dragen  alle  aikidoka’s  een  witte  band.  De   jeugd  is  hierop  een  uitzondering.  Die  krijgen  na  het  behalen   gekleurde  banden.         Voor  proeflessen,  bij  voorbeeld  wanneer  je  iemand  wilt   introduceren,  dan  volstaat  een  joggingbroek  met  een  T-­‐shirt.  Op   de  mat  geen  schoenen  of  sokken  maar  blote  voeten.  Buiten  de   mat  worden  slippers  gedragen.     6  

Basis  neutralisatietechnieken    

Op  de  bovenste  rij  worden  klemmen  weergegeven.  Op  de  rijen   daar  onder  worpen.  Herken  je  ze?  Kun  je  de  namen  benoemen?           Het  plaatje  rechts  toont  een  gecentreerde  aikidoka.  Het   zogaamde  ‘center  point’  of  ‘hara’  zoals  dat  in  krijgskunsten  wordt   genoemd  bevindt  zich  vlak  boven  je  bekkenbodem.  In  balans  met   jezelf,  met  de  omgeving  en  met  het  geheel.  Je  hara  is  het   vertrekpunt  voor  alle  beweging  in  aikido.   7  

 

Centreren                  

     

                   

8  

Graduering   Elk  half  jaar  is  gelegenheid  om  examen  te  doen  voor  een  kyu   graad  (van  beginner  tot  aan  zwarte  band).  De  eerste  graad  is  6e   kyu.  Die  is  te  vergelijken  met  de  gele  band  in  judo.  Vanaf  de  3e   kyu  mag  een  hakama  worden  gedragen.  Verondersteld  wordt  dat   dan  houding,  voetenwerk  en  positie  in  voldoende  mate  zijn   beoefend  en  ingesleten.       De  dojohouder  is  verantwoordelijk  voor  het  afnemen  van  de   examens.  Overleg  met  hem  als  je  examen  wilt  doen.  Soms,  in   ieder  geval  bij  de  hogere  graden,  wordt  een  examencommissie   gevormd,  bestaande  uit  een  aantal  dangraadhouders   (zwarteband),  waaronder  de  dojohouder.  Examen  voor   dangraden  (zwarte  band  en  hoger)  worden  afgenomen  door  een   aikidobond  of  door  een  Japanse  grootmeester.        

Sensei   Peter  Hoogeveen  is  dojohouder  en  leraar  (sensei).  Hij  beoefent   aikido  sinds  2000,  overwegend  in  de  aikikai  stijl.  Hij  begon  zijn   aikido  carriere  bij  Joost  van  Straaten  en  deed  zijn  zwarte  band   examen  bij  Morito  Suganuma  Shihan  uit  Fukuoka  uit  Japan.  In  de   periode  2011-­‐2012  trainde  hij  bij  verschillende  dojo’s  en  leraren   op  zoek  naar  de  overeenkomsten  in  aikidostijlen  en  op  zoek  naar   een  vorm  die  hem  past.  Sinds  2012  traint  hij  bij  Joginder  Singh  in   de  stijl  van  Christian  Tissier  Shihan  uit  Parijs.       Voordat  hij  met  aikido  begon  heeft  hij  judo  en  shotokan  karate   beoefend  in  Apeldoorn.  In  die  laatste  discipline  behaalde  hij  een   zwarte  band  onder  begeleiding  van  Boy  Schreuders.         Peter  is  gespecialiseerd  in  het  vertalen  van  aikidoprincipes  naar   het  dagelijks  leven  en  werkt  hierin  samen  met  Aalt  Aalten,  de   9  

Nederlandse  grondlegger  op  dit  gebied.  De  Ki-­‐aikido  stijl  vormt   hiervoor  een  belangrijke  basis.  Peter’s  lijfspreuk:  ‘door  een  uur   spelen  leer  je  iemand  beter  kennen  dan  door  een  jaar  lang   converseren’  (plato).      

                    Dojo  regels  

 

Net  zoals  bij  iedere  sport  gelden  bij  aikido  een  aantal  spelregels.   Deze  zijn  bedoeld  om  respectvol  met  elkaar  te  trainen  en  om   blessures  te  voorkomen.       Voor  de  les   û Zorg  dat  je  ruim  op  tijd  aanwezig  bent  voor  de  les   û Help  waar  mogelijk  mee  met  voorbereiding     û Hygiene:  zorg  dat  je  nagels  kort  geknipt  zijn,  je  pak  schoon  en   was  vooraf  altijd  je  handen  en  voeten   û Doe  sierraden  altijd  af  i.v.m.  kans  op  verwonding  of   beschadiging   û Laat  je  spullen  netjes  achter  in  hal  of  kleedruimte.  Een  rustige   ogende  dojo  is  de  basis  voor  een  prettige  sfeer   û Heet  nieuwe  mensen  welkom  en  stel  hen  op  hun  gemak   10  

û Voor  dat  je  de  mat  betreedt:  groet  naar  de  kamiza  (foto  van   O’sensei)   û Niet  met  schoeisel  op  de  mat.  Draag  slippers  naast  de  mat  en   laat  je  slippers  netjes  naast  elkaar  tegen  de  mat  staan  wanneer   je  die  betreedt   û Ga  in  seiza  (op  je  knieeen)  op  de  mat  zitten  tot  dat  de  les   begint     Tijdens  de  les   û Groet  elkaar  voor  en  na  het  samenwerken   û Afklappen  is  direct  stoppen  en  aan  de  kant  in  seiza  zitten   û Volg  de  aanwijzingen  van  de  leraar  op  zonder  discussie   û Leer  aan  elkaar  door  te  doen,  niet  door  te  praten.  Zo  onthoudt   je  lijf  de  bewegingen  sneller  en  beter   û Geef  aan  de  leraar  door  wanneer  je  tijdens  de  les  van  de  mat   af  gaat   û Doe  elkaar  geen  pijn.  Geef  het  aan  wanneer  iets  voor  jou  te   stevig  gaat   û Bij  afwezigheid  van  de  leraar  neemt  de  meest  ervaren  leerling   het  over.  Respecteer  en  waardeer  deze  als  ware  het  de  leraar     Na  de  les   û Bedank  het  afgroeten  degene(n)  met  wie  je  het  laatst  hebt   getraind  en  help  elkaar  met  opruimen      

Veel  gebruikte  Japanse  woorden     Algemeen   Aikido   Aiki   Dojo   Ki  

De  weg  van  de  harmonie   Harmonie,  balans  in  relaties   Oefenruimte   Levensenergie   11  

Hara   Tatami   Kamiza   Gi   Hakama   Sensei   Shihan   Doshu       In  de  dojo   Mokoso   Re   One  Gaishimazu   Domo  arigato  goiza   mashita   Tori   Uke   Tachi  waza   Suwari  waza   Hanmi  handachi  waza   Shikko   Ma  ai   Musubi   Kyu   Dan   Tanto   Bokken   Jo  

Fysieke  balanspunt  in  ons  lichaam,  ons   ‘centrum’   Mat  waarop  wordt  geoefend   Zijde  van  de  mat  waar  het  portret  van   O’sensei  staat   Aikidopak   Broekrok,  gedragen  door  gevorderden   Leraar   Grootmeester  met  een  eigen  stijl   ‘Meester  van  de  weg’,  nu  de  kleinzoon   van  de  grondlegger     Stil  zijn  en  concentreren   Groeten   Wij  groeten  u  beleefd  (bij  opening     van  een  les)   Dank  je  wel  (bij  afsluiting  van  de     les)   Degene  die  een  techniek  uitvoert   Degene  die  aanvalt   Staand  trainen   Op  je  knieen  trainen   Tori  zit,  uke  valt  staand  aan   Knieenlopen   De  juiste  afstand  t.o.v.  elkaar   Contact  met  de  ander   Graad  in  aikido,  voor  zwarte  band   Graad  in  aikido  vanaf  zwarte  band   Houten  mes   Houten  samoeraizwaard   Houten  stok   12  

Richting   Irimi   Ingaande  beweging   Tenkan   Meegaande  beweging   Omote   Voorlangs  de  uke   Ura   Achterlangs  de  uke   Jodan   Hoog  (boven  schouder)   Chudan   Midden  (tussen  hoofd  en  bekken)   Gedan   Laag  (bekken  en  lager   Mai   Recht  naar  voren   Hidari   Links   Migi   Rechts       De  namen  van  de  aanvallen,  worpen  en  klemmen  vind  je  in  het   overzicht  exameneisen  (niet  in  dit  boekje).  Deze  dien  je  te   kennen  voor  je  examen.     Je  hebt  nu  een  prima  basis  aan  aikidoinfo  gelezen.  Op  het   internet  kun  je  vele  youtube  filmpjes,  verhalen  en  andere   inspiratiebronnen  vinden.  Wil  je  wat  richting?  Vraag  het  me.     Tot  op  de  mat!        

 

13  

 

 

 

In  2001  ontmoette  ik  Morito  Suganuma  Shihan,  één  van  de   laatste  leerlingen  van  O’sensei,  tijdens  mijn  eerste  zomerstage     in  Amersfoort.  Hij  gaf  een  demonstratie  in  caligrafie,  de  tweede   discipline  naast  de  zwaardkunst.  Hij  maakte  voor  mij  deze   caligrafie.  Het  betekent:  ‘balans’.       Een  caligrafie  dient  in  één  vloeiende  beweging  te  worden   getekend,  precies  op  de  juiste  plek  in  de  ruimte  op  het  papier,   net  als  een  zwaardbeweging  of  aikido  techniek.   14  

   

  KIWORKX  Dojo   Peter  Hoogeveen   0033  -­‐  (0)6  -­‐  41118827   www.KIWORKXdojo.nl   [email protected]  

     

 

      Voor  informatie  over  business  aikido   www.KIWORKX.nl   www.ZwartebandinLeiderschap.nl     ©  KIWORKX  2014   15