Kerncentrale Doel
Doelbewust
Annick Marin over veilig gedrag op de werkvloer WOI in de polder Zomeren met Electrabel Wat met Doel 3?
87
22e JAARGANG -
JUNI 2014
Driemaandelijks informatiemagazine van de kerncentrale van Doel voor haar omgeving
EDITORIAAL
Als uw leven verandert, verandert ook uw energieverbruik.
Beste lezer, In de zomer van 2012 werden indicaties vastgesteld in de wand van het reactorvat van Doel 3 en Tihange 2. Het ging om zogenaamde waterstofinsluitsels. Ze ontstaan doordat waterstof onvoldoende verwijderd wordt tijdens het gietproces of door het ontbreken van een warmtebehandeling na het smeden. Na uitgebreide onderzoeken en analyses werden Doel 3 en Tihange 2 in juni 2013 terug opgestart. Aan de heropstart van Doel 3 en Tihange 2 waren enkele voorwaarden verbonden. Zo moesten we na de heropstart een bijkomend testprogramma uitvoeren. De resultaten van één van deze testen waren niet conform de verwachtingen van de experten. Omdat een hoge nucleaire veiligheid onze eerste prioriteit is, legde Electrabel beide eenheden onmiddellijk stil. Op pagina 14 licht Jean Van Vyve, projectleider reactorkuipen, het dossier toe. Uiteraard gaat het dagelijks werk op de site onverminderd verder. Op pagina 7 maakt u kennis met Bob Thielemans. Hij is werkvoorbereider bij het team Inspecties Mechanisch en loodst u door zijn werkdag. Dat onze attitude op de werkvloer van kapitaal belang is in het kader van (nucleaire) veiligheid, onderstreept Annick Marin op pagina 21. Zij leerde de medewerkers
Reken voor uw energie op ons. Wilt u uw verbruik beter beheren? Bel onze Energielijn op 078 35 33 33 voor advies, of profiteer meteen van onze slimme producten en diensten: • de Smart energy box, om uw elektrische toestellen vanop afstand te controleren • de Smart thermostat, om uw verwarming te regelen, waar u ook bent • de Energy Manager, om uw verbruik op de voet te volgen via pc, tablet en smartphone
enkele gedragsmatige technieken aan die ervoor zorgen dat valkuilen, zoals stress en tijdsdruk, geen of minder invloed hebben tijdens de uitoefening van onze job. Tot slot wens ik u allen een prachtige zomer toe. Hopelijk kunnen we allemaal genieten van tal van zonovergoten dagen. Raadpleeg zeker onze Streekagenda en de Zomeragenda van Electrabel om leuke ideeën voor zomerse uitstapjes op te doen. Jan Trangez
Ontdek ze op electrabel.be
Directeur kerncentrale Doel Doelbewust juni 2014
3
ACTUEEL
Wist je dat… … Tihange 1 langer zal openblijven? Electrabel GDF SUEZ, EDF (Électricité de France) en de Belgische overheid tekenden in maart de overeenkomst die de levensduurverlenging van kerncentrale Tihange 1 regelt. Daarin worden de randvoorwaarden en afspraken bepaald over de voortzetting van de activiteiten van Tihange 1 tot 2025. Deze overeenkomst zorgt voor de economische en juridische stabiliteit, nodig om over te gaan tot een investering
heidsaward. Die bekroont de contractor die het best
van 600 miljoen euro. Meteen de grootste investering ooit in
scoort op alle veiligheidscriteria. Voor de derde maal op rij
de Luikse regio en een meevaller voor de werkgelegenheid en
won Altrad Balliauw, een onderneming gespecialiseerd in isolatie-
de economische activiteit.
werken, stellingbouw en asbestverwijdering, de begeerde prijs.
… we met trots de geboorte van drie slechtvalkjes kunnen melden? … de contractordagen weer een succes waren? Alle externe ondernemingen die regelmatig werken uitvoeren
Doelbewust juni 2014
4
Ze zagen het levenslicht in de nestkast aan de koeltoren van Doel 4. Ouders en kuikens stellen het wel. De slechtvalk-
in de kerncentrale van Doel worden jaarlijks uitgenodigd voor
kroost zal ongeveer 42 dagen na de geboorte zijn nest ver-
de ‘Contractordagen’. Dit jaar woonden zo’n 250 bedrijfslei-
laten om de wijde wereld in te trekken. De slechtvalk behoort tot
ders, leidinggevenden en preventieadviseurs van onze con-
de grootste valken en haalt snelheden tot 300 kilometer per uur.
tractors één van de twee infonamiddagen bij. Veiligheid vormt
In de jaren 90 was de vogel met uitsterven bedreigd. Daarom ging
steeds de rode draad doorheen de informatiesessies. Veilig
Electrabel in 1995 een samenwerking aan met het Fonds voor In-
werken, stralingsbescherming, brandveiligheid en nucleaire
standhouding van Roofvogels en bevestigde aan sommige koel-
veiligheidscultuur zijn slechts enkele van de onderwerpen die
torens van Electrabel-centrales grote nestkasten. Een goed idee,
aan bod kwamen.
want sinds de start van het project zijn al meer dan driehonderd
De namiddag werd afgesloten met de uitreiking van de Veilig-
slechtvalken geboren in de nestkasten op de sites van Electrabel. Doelbewust juni 2014
5
COLLEGA IN DE KIJKER
Van juwelierszaak tot kerncentrale Voor Bob Thielemans in de kerncentrale aan de slag ging, maakte hij al kennis met de centrales van Electrabel als inspecteur bij AIB-Vinçotte. Dit controleorganisme voert keuringen en inspecties uit bij particulieren en in de industrie. Bob werkt nu in Doel… en doet hier ook de ‘inspecties’.
Wat is je functie in de kerncentrale? Bob: “Ik ben werkvoorbereider Mechanisch bij het team Inspecties, onder leiding van Dirk Vermeulen. Samen met drie andere teams vormen we het Competence Center Mechanisch, departement Engineering Support. Ons team telt drie collega’s. We voeren inspecties uit. We controleren met andere woorden met behulp van allerhande apparatuur, zoals endoscopen, de staat van onder meer pijpleidingen in de primaire en de secundaire kring. Wij bereiden alles voor wat nodig is voor deze inspecties. Het gekwalificeerde personeel van AIB-Vinçotte voert ze vervolgens uit. Ik leg me vooral toe op de inspecties van de reactorkuip, het reactordeksel en de stoomgeneratoren. Daarvoor werk ik veel samen met anderstalige medewerkers van verschillende firma’s. Ik kan vlot van het Nederlands naar het Frans, Duits of Engels overschakelen. Ik vind dat plezant. Daarnaast volg ik de betoninspecties op en bekijk of de gebouwen, nucleair en niet-nucleair, nog in goede staat zijn.”
Bob Thielemans 35 jaar • Woont in Lokeren • Gehuwd met Gülay • Hebben samen
Hoe ziet je werkdag eruit? Bob: “Op maandag begint die met een korte briefing over het weekprogramma. Gedurende de week overlopen we samen wat er bijgekomen is en wat nog voorbereid moet worden.
een dochtertje, Anna (4) • Werkt vijf jaar in de kerncentrale Doelbewust juni 2014
6
Doelbewust juni 2014
7
Alle werken beginnen als een project. Dat wordt in stukjes verdeeld. Wij worden meestal als laatsten ingepland. We proberen dat op te vangen door regelmatig aan te kloppen bij de verschillende teams en te vragen wat hun geplande werken zijn. Op die manier kunnen wij niet alleen onze inspecties beter opvolgen en inplannen, maar ook onze AIB-Vinçotte-inspecteurs efficiënter inzetten.”
Wat trok je aan in deze job? Bob: “De afwisseling. Ik maak afspraken met verschillende teams. Ik doe veel administratief werk en heb veel contacten met contractanten. Ik ontvang en begeleid ze graag. Noem me gerust een goede gastheer. Tijdens de revisie is er uiteraard meer werk op het terrein dan achter mijn pc. Bovendien kan ik de ervaring die ik opdeed bij AIB-Vinçotte goed gebruiken.”
Wat heb je gestudeerd? Bob: “In het secundair koos ik voor Industriële Wetenschappen. Daarna volgde ik graduaat Mechanica, maar stopte in het tweede jaar. Mijn moeder was ondertussen een juwelierszaak begonnen. Ik hielp mee. Meer en meer kwam de vraag of ik eens een horloge wou herstellen. Ik schakelde over naar Horlogerie. Die opleiding nam drie jaar in beslag. Na mijn studies belandde ik toch in de industrie. Ik begon bij AIB-Vinçotte en eindigde in de kerncentrale.”
Hoe vul je je vrije tijd in? Bob: “Op mijn negende – ondertussen 26 jaar geleden – begon ik met jiu jitsu in de club Tamarai in Grimbergen. Ik geef tweemaal per week les aan leerlingen vanaf tien jaar en zetel in de raad van bestuur. Mensen van alle leeftijden, mannen en vrouwen trainen samen. Ons standpunt is dat je je moet kunnen verdedigen tegen om het even wie. Daarnaast ben ik vrijwilliger bij vzw De Keeting. Onze vereniging staat ten dienste van de armen. Zij kunnen bij ons terecht voor een gezellige babbel, een maaltijd, kledij, een tas koffie, een warme douche of om de krant te lezen, te bellen en te internetten. Kortom, de dingen die wij ‘normaal’ vinden. En neen, dat is niet alles. Daarnaast probeer ik de slachtoffers van de orkaan Haiyan op de Filippijnen een hart onder de riem te steken. Ik zette enkele inzamelacties op touw om deze mensen te voorzien van kledij, lakens, handdoeken... en leverde hulp ter plaatse. Ik hoop zo een druppel te zijn op die hete plaat.” Doelbewust juni 2014
8
Doelbewust juni 2014
9
Gierzwaluw
NATUUR IN EN OM DE KERNCENTRALE » » »
»»» »»»
Te herkennen aan:
»»»»»»»»
sikkelvormige vleugels Geluid:
schrille en langgerekte sriiiiie sriiiiie Status: algemeen voorkomende broedvogel,
Zomergasten
maar achteruitgaand Leefgebied buiten de zomer: Afrika, ten zuiden van de evenaar
In deze rubriek hebben we het over
de winter wegtrekt naar
natuur. Niet zomaar de natuur in moeilijk
warmere oorden. Maar
bereikbare
wist je dat het eigen-
reservaten,
maar
gewoon
natuur dichtbij huis, zoals we die allemaal
lijk correcter is om
kennen. We gingen op zoek naar de
de koekoek te zien
verhalen van planten en dieren in en om
als een Afrikaanse
de kerncentrale. En dat die in hun eenvoud
vogel die enkel
soms heel bijzonder zijn, kunt u hier lezen.
naar het noorden trekt om er zich
De Europese koekoek is een Afrikaan
voort te planten
Een vogel zoals de overbekende koekoek
en
is een goed voorbeeld van een zomergast.
– jongen incluis
Meneer en mevrouw bouwen zelf geen
–
nest, maar leggen hun eieren in het nest
naar Afrika terug
van andere vogels. Opportunisten avant
te keren? Van de
la lettre, zeg maar. De omgeving van onze
twaalf maanden die
kerncentrale is een prima leefgebied voor
een jaar telt, verblijft de
de koekoek. Deze vogels houden immers
koekoek amper een goeie
van relatief open gebieden met enkele
drie maanden bij ons. De rest
hoge uitkijkposten, vanwaar ze speuren
van de tijd is het dier onderweg of
naar de nesten van hun favoriete 'waard-
verblijft het in de Afrikaanse savanne.
ver volgens weer
Koekoek Te herkennen aan:
»» » »
»»»»
spitse vleugels, gestippelde borst
»»»»»»»»»
Geluid: drie keer raden… Status in Nederland: kwetsbaar
Status in Vlaanderen: achteruitgaand Leefgebied buiten de zomer: Afrika, ten zuiden van de evenaar
snel
Distelvlinder Te herkennen aan: grote vlinder, vleugelspanwijdte tot 6 cm Waardplant rupsen: distels en vele andere planten Status: algemeen voorkomend Leefgebied buiten de zomer:
vogels' (vogels die het koekoeksei uit-
Altijd in beweging
rietzangers, karekieten en kwikstaarten.
Een koekoek is geen nachtvogel en toch
Stuk voor stuk soorten die rond de kerncen-
legt hij zijn reis richting Afrika vooral in het
trale volop voorkomen. Over de koekoek
donker af. Zo’n 50 kilometer per nacht. Niet
hebben we allemaal geleerd dat hij in
weinig voor een vogel, maar klein bier in
Doelbewust juni 2014
10
Centraal- en Noord-Afrika, Zuid-Europa
» » »
»»
»
» »»
»»
» »»
»
»
»
broeden en het jong grootbrengen), zoals
Doelbewust juni 2014
11
vergelijking met de afstand die een gierzwa-
materiaal enkel in de vlucht oppikken. Deze
dagen later al de grote trek
luw aflegt tijdens de trek. De gierzwaluw is
vogels landen bijna nooit. Eten, drinken en
aan te vatten. Jonge dieren
nog zo’n vogel die enkel bij ons komt om te
zelfs slapen doen ze al vliegend. Enkel om
blijven minstens twee jaar perma-
broeden (soms minder dan drie maanden
te broeden, moeten ze landen. Altijd onder-
nent in de lucht, voor ze zelf op zoek
per jaar) en de rest van het jaar in Afrika
weg, altijd in beweging… Toch houden ze
gaan naar een geschikte nestlocatie.
leeft. Gierzwaluwen maken geen modder-
de tijd die ze onderweg zijn tussen België
nesten zoals huiszwaluwen dit doen, maar
en Afrika zo kort mogelijk. Dit lukt hen
Trekvlinders?
leggen hun eieren in zeer slordige nestjes,
enkel doordat ze fenomenale afstanden –
Dat vogels soms heel grote afstanden
die letterlijk met spuug worden samenge-
tot 650 kilometer per dag! – kunnen afleg-
afleggen, daar schrikken we niet meer van.
houden. Die nesten bevinden zich vaak in
gen. Veel tijd om te trainen voor deze lange
Maar wist je dat ook insecten daartoe in
spleten en gaten, naast regenpijpen onder
tocht krijgen jonge gierzwaluwen echter
staat zijn? Trekvlinders bijvoorbeeld, zakken,
dakranden. In het dorp Doel zijn verschil-
niet. Vanaf omstreeks half juli
net als verschillende soorten vogels, in de
lende nestplaatsen bekend. Soms zijn die
verlaten ze het nest om enkele
zomer naar onze contreien af, omdat de
nestjes met niet meer dan enkele pluisjes,
leefomstandigheden hier beter zijn. Meer
Amper 0,3 gram weegt het
draadjes of veertjes gemaakt en bevatten
eten bijvoorbeeld of betere weersomstan-
diertje, maar het legt tot duizen-
ze ook vlinders en libellen. Beetje bizar,
digheden. In tegenstelling tot vogels slaagt
den kilometers af in z’n korte leven.
insecten gebruiken om een nest
slechts een klein deel erin om na de zomer
De vlinders die we in Europa aantreffen, zijn
te maken, maar niet zo ver-
ook terug naar het zuiden te trekken. Dat
meestal afkomstig uit Centraal-Afrika en in
vlinders minder lang leven dan vogels
mindere mate Noord-Afrika en Zuid-Euro-
en ook veel kwetsbaarder zijn,
pa. Nadat distelvlinders hier op bezoek zijn
is daar natuurlijk niet vreemd
geweest, vliegen ze terug naar Zuid-Europa,
aan. Hoe dan ook is trekken
waar een eerste voortplanting plaatsvindt.
voor vlinders erg risicovol:
Het aantal vlinders dat we hier aantreffen,
het kost veel energie, on-
schommelt van jaar tot jaar en hangt in grote
wonderlijk als je weet dat
gier zwalu -
wen hun nest
derweg sterven veel exem-
mate af van de weersomstandigheden in
plaren en ze komen soms
Afrika en van de overheersende windrichtin-
terecht op plaatsen waar
gen. Erg spectaculair was de enorme invasie
ze niet kunnen overleven.
van distelvlinders in 2009, nadat eerst de
Trekvlinders die er niet in
weersomstandigheden in het Noord-Afri-
slagen om na de zomer
kaanse Atlasgebergte gunstig waren en ver-
terug richting zuiden te
volgens de wind voldoende krachtig in onze
trekken, sterven meestal. Slechts zeer
richting waaide. Op sommige plaatsen kon
weinig kunnen op een beschutte plek onze
je toen, gewoon zittend en wachtend, twee
winters overleven.
distelvlinders per minuut zien passeren. Op basis van radarbeelden heeft men bere-
Doelbewust juni 2014
12
Met 0,3 gram 3 000 kilometer ver
kend dat in Zuid-Engeland op twee dagen
De distelvlinder is een echte trekvlinder
tijd ongeveer 4 miljoen distelvlinders zijn
en algemeen tegenwoordig in onze regio.
voorbijgetrokken! Doelbewust juni 2014
13
Wat voorafging
VEILIGHEIDSRUBRIEK
Bijkomende testen voor reactorvaten Doel 3 en Tihange 2
de onderzoeksreactor. Vier weken bestraling
In juni 2012 worden naar aanleiding van
in deze onderzoeksreactor stemt overeen met
de tienjaarlijkse herziening van Doel 3
veertig jaar blootstelling aan de neutronenflux
foutindicaties vastgesteld in de wand van
van een reactor zoals Doel 3 of Tihange 2.
het reactorvat. Midden september worden
Vervolgens vonden in de loop van maart testen
tijdens de revisie van Tihange 2 inspecties
plaats in de labo’s van het SCK.”
uitgevoerd over de volledige wanddikte van het reactorvat. Gelijkaardige, maar minder,
Aan welke testen werden deze bestraalde stalen daarna onderworpen?
foutindicaties worden waargenomen. Het blijkt om waterstofinsluitsels te gaan.
Jean: “Na deze bestraling werden de stalen onderzocht op treksterkte, buigzaamheid onder warmte (vervormen zonder breken) en breuk-
Na uitgebreide onderzoeken en analyses
taaiheid (weerstand van een materiaal tegen
bezorgt Electrabel op 5 december 2012
scheurgroei).”
voor elke centrale een veiligheidsrapport
Totaal onverwacht werden de centrales
vereisten moesten we voor de heropstart
Doel 3 en Tihange 2 op woensdag 26 maart
vorig jaar al voldoen. Daarnaast moesten we
stilgelegd. De geplande stops voor de
een bijkomend testprogramma uitvoeren na
revisies werden vervroegd. De resultaten
de heropstart. Dit was nodig om het gedrag
Jean: “De onderzoekers kwamen tot de con-
van één van de testen, uitgevoerd in het
van de reactorvaten met waterstofinsluitsels
clusie dat de resultaten met betrekking tot
kader van het bijkomende testprogramma
te evalueren op lange termijn.”
treksterkte en buigzaamheid onder warmte
Eind januari 2013 publiceert het FANC zijn
binnen de verwachtingen lagen. Ze zijn dus
voorlopige evaluatierapport. Daarin stelt
coherent met wat gekend is uit ervaring en
het agentschap dat bijkomende testen en
lange termijn, waren niet conform de
Wat hield het bijkomende testprogramma precies in?
wat gespecialiseerde literatuur beschrijft over
analyses vereist zijn.
verwachtingen van de experten. Het Federaal
Jean: “Op vraag van het FANC heeft
de impact van bestraling op materiaaleigen-
Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC)
Electrabel testen gedaan om de impact van
schappen. De resultaten met betrekking tot
werd meteen op de hoogte gebracht. Omdat
de straling op de materiaaleigenschappen
de breuktaaiheid waren echter niet conform
Op 15 april bezorgt Electrabel het FANC een
nucleaire veiligheid absolute topprioriteit is,
van het staal, dat waterstofinsluitsels bevat,
de verwachte resultaten. De testen wezen
bijvoegsel aan het veiligheidsrapport van
besliste Electrabel uit voorzorg om beide
te bepalen. We wilden nagaan wat het effect
uit dat de overgangstemperatuur, waarbij een
Tihange 2 en op 26 april aan dat van Doel 3.
groepen onmiddellijk te stoppen. Jean Van
is van de combinatie van waterstofinsluitsels,
taaie breuk in het materiaal overgaat naar een
Het bevat de resultaten en conclusies van alle
Vyve, projectleider voor de coördinatie van
veroudering en bestraling. Deze testen
brosse breuk(1), de zogenaamde RTNDT (Refe-
bijkomende testen, analyses en inspecties.
het dossier van de reactorkuipen Doel 3 en
werden uitgevoerd in het Studiecentrum
rence Temperature for Nil Ductility Transition),
Tihange 2, licht toe.
voor Kernenergie (SCK) in Mol. Ze waren
buiten de verwachting lag van de experten en
een primeur in de nucleaire sector. Tientallen
momenteel nog niet kan worden verklaard.
om het gedrag van de reactorvaten met waterstofinsluitsels
te
evalueren
op
Waarom moesten er nu nog testen uitgevoerd worden? We hadden vorig jaar in mei toch al groen licht gekregen om op te starten?
stalen, afkomstig van een gelijkaardig stuk
Jean: “Aan de heropstart had het FANC voor-
SCK onderworpen aan een intense straling. Ze
waarden en acties gekoppeld. Aan enkele
werden een maand bestraald in de kern van
Doelbewust juni 2014
14
met de resultaten en conclusies van de
Wat waren de conclusies?
14 februari in de onderzoeksreactor BR2 in het
Hierop
volgt
op
17
mei
het
finale
evaluatierapport van het FANC, waarin het de
staal met waterstofinsluitsels van Areva (Frankrijk), werden tussen 14 januari en
veiligheidsstudie aan het FANC.
heropstart van Doel 3 en Tihange 2 goedkeurt. 1. Brosse breuk: de brosheid van een materiaal is de eigenschap om zonder veel te rekken te breken. Een brosse breuk is een breuk waarin het materiaal (in tegenstelling tot een taaie breuk) weinig energie nodig heeft om te breken.
Op 3 en 7 juni 2013 leveren Doel 3 en Tihange 2 opnieuw stroom aan het net.
Doelbewust juni 2014
15
Bij een normale uitbating (± 300 °C) is de
worden uitgevoerd. Nieuwe stalen, maar
impact hiervan verwaarloosbaar, maar bij een
ook referentiemateriaal, waarvan het gedrag
incident kunnen de gevolgen veel zwaarder
gekend is, worden tussen 15 april en 15 mei
zijn. In geval van een breuk in de primaire
onderworpen aan intense bestraling in de
kring bijvoorbeeld, moet koud water geïnjec-
BR2 en nadien getest.
teerd worden in de reactor, langs de reactor-
Bovendien staan er tijdens de komende revi-
wand, die bijgevolg plots afkoelt. Daardoor
sies van Tihange 2 en Doel 3 extra inspecties
wordt het staal van de kuip breekbaarder. De
van de reactorvaten op het programma om
kans dat zo’n incident zich voordoet, is uiterst
aan te tonen dat er in de loop van het voorbije
klein. Maar in het kader van nucleaire veilig-
jaar geen evolutie is opgetreden met betrek-
heid is twijfel niet toegestaan. Uit voorzorg en
king tot de dimensie (grootte, plaats, hoek)
volledig in lijn met ons principe van een hoge
van de waterstofinsluitsels.”
nucleaire veiligheidscultuur werden Doel 3 en Tihange 2 onmiddellijk stilgelegd.”
Hoelang zal de onzekerheid nog duren? Jean: “De resultaten van de bijkomende
In onze reactorkuipen zitten toch ook stalen, niet? Liggen de resultaten daarvan in dezelfde lijn?
testen zullen niet gekend zijn voor midden juni
Jean: “De opvolging van de ‘kuipstaalmon-
sier voorleggen aan de autoriteiten. Pas na de
sters’ gebeurt periodiek. Deze monsters zijn
eventuele goedkeuring van het FANC kunnen
niet-aangetast materiaal dat ingebracht is in
we terug opstarten.”
2014. Als de resultaten positief zijn, moeten we vervolgens een uitgebreid veiligheidsdos-
de reactorkuip en toelaat de verandering van de materiaalkarakteristieken door de neutronenstraling te meten. Tijdens deze testen wordt de verbrossing van de reactorkuip op-
Wat zijn waterstofinsluitsels?
gevolgd. De kuipstaalmonsters tonen aan dat het niet-aangetaste materiaal voldoet aan de
Het is een gekend fenomeen in de
vereisten voor een uitbating van minimum
staalindustrie. Waterstofinsluitsels
zestig jaar. Ze vertonen een volledig normaal
ontstaan doordat waterstof onvol-
gedrag.”
doende verwijderd wordt tijdens het gietproces of door het ontbreken
Jean Van Vyve
Wat staat er nu te gebeuren?
van een warmtebehandeling na het
Jean: “Verder onderzoek en bijkomende be-
smeden.
Projectleider Electrabel voor het dossier van de reactorkuipen Doel 3 en Tihange 2.
stralings- en materiaaltesten zijn noodzakelijk
Door het walsen werden de water
Brengt alle betrokken partijen (Studiecentrum voor Kernenergie, Tractebel Engineering,
om deze onverwachte resultaten te kunnen
stof insluitsels platgedrukt tot corn-
interpreteren en beoordelen. Een nieuw en
flakesachtige vlokken met een dikte
onafhankelijk onderzoek van de procedures
van een sigarettenvloeitje.
Laborelec, buitenlandse experten enz.) samen. Coördineert de acties.
en bestralingsmodaliteiten, en ook testen
Is, met ondersteuning van de experten, gesprekspartner voor FANC, Bel V enz. Doelbewust juni 2014
16
Doelbewust juni 2014
17
AGENDA
Viswater sluit spetterend af Viswater in Berendrecht koos voor een afsluiter van formaat. Jacle Bow brengt u alvast in de juiste mood. Daarna kunt u genieten van
Streekagenda
Eden, de groep rond zangeressen Roos Van Acker en Sofie Buyck. En dat ze terug zijn na een pauze van tien jaar zal meteen duidelijk zijn. Want zeg nu zelf… Roos en Sofie zonder Eden? Dat is toch als een vis zonder water? Wanneer? zaterdag 30 augustus om 20.30 uur Waar? Viswater, Tongerlostraat, Berendrecht (in openlucht) Prijs? 10 euro (8 euro in voorverkoop)
Stabroek Zingt Zin om eens alle beslommeringen los te laten? Kom dan naar
Montmartre V in Hof ter Saksen
Stabroek Zingt! De avond start met een optreden van De Romeo’s.
Voor de vijfde keer op rij zet Hof ter Saksen de poorten open voor
Kwestie van meteen de juiste toon te zetten. Rond half negen
'Montmartre', een kunstevenement voor tekenaars, schilders, beeld-
is het tijd voor het kleine geweld: onze kinderen. Zij zingen het
houwers, grafici, fotografen en andere kunstenaars uit Beveren en
voorprogramma van de meer ervaren zangtalenten van Stabroek,
ruime omstreken. Jonge muzikanten zorgen voor de ambiance. In
die rond negen uur uit de startblokken schieten. Het publiek mag niet
combinatie met de kunst en de rust van het park zorgt dit voor een
alleen meezingen, het wordt deze keer zelfs sterk aangeraden.
unieke sfeer.
Wanneer? zaterdag 5 juli om 19 uur
Wanneer? zondag 6 juli, 3 augustus en 7 september,
Waar? gemeentehuis Stabroek (grasplein), Dorpsstraat 99
telkens van 13 tot 18 uur
Prijs? gratis
Waar? Hof ter Saksen, Haasdonkbaan 101, Beveren-Waas
Info? www.stabroek.be
Info? www.hortus-ter-saksen.be
Vreemde braderij Op zoek naar een Chinese vaas? Een poppetje uit Rusland? Een
Ook dit jaar is het opnieuw feest in het dorp met meer dan
De braderij met internationale kunst- en boekenmarkt in Beveren-
driehonderd exposanten. Weet u dat de Doelse Feesten en de
Waas verenigt alle hebbedingetjes voor u op één plaats: de Grote markt en omliggende winkelstraten.
Doelbewust juni 2014
18
Scheldewijding en Doelse feesten
lappendeken uit Tibet? Of misschien wel een boek in het Italiaans?
traditionele Scheldewijding vorig jaar zo’n twintigduizend bezoekers lokten?
Wanneer? van 27 tot 30 juni
Wanneer? zondag 10 augustus van 10 tot 18 uur
Waar? Grote markt Beveren en omliggende winkelstraten
Waar? Doel
Info? www.winkeldorp.be
Info?
[email protected], 0472 987 837 Doelbewust juni 2014
19
“
INTERVIEW
Menselijk gedrag heeft me altijd al geboeid
”
Wist u dat de oorzaak van een ongeval of incident dikwijls moet gezocht worden bij een menselijke fout? Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat we allemaal fouten maken, hoe ervaren we ook zijn. Onoplettendheid, stress, vermoeidheid… het zijn menselijke factoren – valkuilen – die aan de basis kunnen liggen van een technisch incident, een milieu-incident of een ongeval. Wat kunnen we hieraan doen? Annick Marin, human performance manager in de kerncentrale van Doel, weet raad. Samen met alle medewerkers sleutelt ze aan gedrag op de site.
Werken aan gedrag van de medewerkers… Is dat zo hard nodig? Annick: “Veiligheid is prioriteit nummer 1 in onze centrale. Het is iets wat ingebeiteld zit op alle niveaus: het ontwerp van de centrale, de procedures en werkwijzen en het menselijk gedrag. We werken continu aan het optimaliseren van deze drie factoren. Ze moeten er in uitzonderlijke omstandigheden voor zorgen dat de centrales altijd gestabiliseerd kunnen worden zonder ernstige gevolgen voor mens en milieu. In het vakjargon spreken we van de ‘defence in depth’-strategie ofwel ‘beveiliging in de diepte’. Het is mijn taak om, samen met alle medewerkers, te werken aan die derde barrière of het vangnet ‘menselijk gedrag’.”
Hoe dikwijls ligt menselijk gedrag aan de basis van een incident? Annick: “Om te bepalen hoe belangrijk het aandeel menselijke fouten is, screen ik de meldingsfiches en ga ik dieper in op de incidentverslagen. Een meldingsfiche wordt opgemaakt wanneer er zich een ‘onregelmatigheid’ voordoet op de werkvloer. Wegens mijn functie Doelbewust juni 2014
21
focus ik uiteraard op de derde barrière van
helpen, werkten we een heus traject uit,
de ‘defence in depth’-strategie, met name
een soort ‘train de trainer’-aanpak: het
het menselijk gedrag. Bij bijna 10% van de
HU-coach traject. In dat kader voer
meldingen is er sprake van een mensgerela-
ik heel wat observaties uit op de
teerde oorzaak.”
werkvloer. Ik bekijk en analyseer hoe leiding g evenden ‘in the field’ en in
Hoe komt het dat mensen fouten maken?
bepaalde situaties omgaan met hun medewerkers, hoe ze hen opvolgen
Annick: “Dat kan aan verschillende factoren liggen. Wanneer iemand vermoeid is of
"Veiligheid is prioriteit nummer 1. Het is iets wat ingebeiteld zit op alle niveaus: het ontwerp van de centrale, de procedures en werkwijzen en het menselijk gedrag."
stress heeft, maakt hij meer fouten. Ook een slechte communicatie tussen medewerkers, een gebrek aan ervaring, kennis of leiding, een slechte planning en tijdsdruk zijn mogelijke valkuilen. Gelukkig kunnen we er iets aan doen! Aan de basis van onze acties liggen enkele uitgangspunten. Zo gaan we ervan uit dat zich vergissen menselijk is, maar dat vergissingen voorspelbaar zijn en dat we ze kunnen vermijden. Een goede organisatie draagt ook bij tot minder fouten maken en de hiërarchie moet de juiste attitude bevorderen.”
Hoe vertaalt zich dat in de praktijk? Annick: “Dan komt het begrip ‘human per-
en bijsturen. Op die manier kan ik de
formance’ aan de oppervlakte. Human
hiërarchische lijn helpen om hun coachende
performance is datgene wat we doen om
rol beter te ontwikkelen.”
menselijke vergissingen te vermijden en om de gevolgen van de valkuilen te mini-
tools en het gebruik ervan te stimuleren.”
maliseren. Hoe kunnen we dat doen? Door
ondersteund door sensibiliseringscampag-
Hou je van je job?
nes en communicatieacties.
Annick: “Menselijk gedrag blijft me boeien
het gebruik van gedragsmatige technieken,
Dat lijkt me niet gemakkelijk…
Ondertussen verruimden we het oplei
en is een domein dat blijvend te ontginnen
de zogenaamde ‘human performance tools’.
Annick: “Inderdaad. Gedragsverandering is
dings standpunt. Immers, om de ‘human
is. Mijn job is niet altijd gemakkelijk. Het
Het toepassen van deze tools zorgt ervoor
niet gemakkelijk. In het beginstadium van
performance
uit
vraagt de nodige diplomatie om samen met
dat valkuilen als stress, gebrek aan ervaring
het project – dat is ondertussen zo’n vier jaar
levendig te houden op de werkvloer,
medewerkers te werken aan ‘hun’ gedrag.
enz. geen of minder invloed hebben bij het
geleden – gaf ik heel wat opleiding, zowel
speelt de hiërarchie een cruciale rol.
Dat ligt heel gevoelig… Maar het is de vele
uitvoeren van onze job.
theorie als het leren praktisch toepassen van
De leidinggevenden worden meer mee
inspanningen waard, want voorbeeldgedrag
Mijn taak bestaat erin de medewerkers
de tools en het trainen om in crisissituaties
ingeschakeld in het ‘responsabiliseren’
verkleint het risico op incidenten! En dat is
bewust te maken van het belang van deze
fouten te vermijden. De opleidingen werden
van hun medewerkers. Om hen daarin te
bewezen!”
Doelbewust juni 2014
22
tools’
dag
in
dag
Doelbewust juni 2014
23
ZOMEREVENEMENTEN
De Ketnet Cup Goed nieuws voor alle Ketnetkijkertjes. Deze zomer komt
Zomeren met Electrabel
Ketnet naar jullie toe met een supertof en actief spelprogramma! De namiddag staat garant voor veel plezier voor groot en klein. Speel en strijd mee voor de felbegeerde Ketnetcup. Breng zeker ook een bezoekje aan onze Electrabel-stand. Daar leren jullie samen met Klikje en Nick alles over
De zomer staat weer voor de deur. Extra tijd voor de
energie besparen. Maak er een leuke en
leuke dingen des levens: terrasjes doen, barbecueën, lui
leerzame namiddag van en ‘Doe de klik’!
zijn of integendeel op stap gaan! Ook bij Electrabel beginnen de zomerse kriebels toe te slaan. We stelden een zonnige agenda samen, met daarin een waaier aan activiteiten die zelfs de grootste huismus zullen bekoren. Sport-, muziek- of cultuurliefhebber? Neem
Ode aan Gent Gent is sowieso een magische stad. Doe daar een schepje muziek en
zeker een kijkje.
spektakel bij en je krijgt een prachtig openluchttheater in een histo-
Vlaanderen Muziekland
risch decor. Wanneer een bootje u van de ene locatie naar het andere
Traditioneel gaat Vlaanderen Muziekland weer op tournee. Kom ge-
brengt, waant u zich meteen in een middeleeuws sprookje. Dat is
nieten van meeslepende melodieën en energieke beats waarop de
wat OdeGand te bieden heeft. Tijdens dit festival kan u genieten van
hele famillie kan meeswingen… of -zingen! Een unieke ervaring
jazz, klassieke muziek en wereldmuziek. Alle concerten vinden plaats
die u bovendien nog eens op tv kan herbeleven. Op de Electrabel-
op en langs het water. En om het geheel compleet te maken, staan ’s
stand doen we er nog een schepje bovenop. Kom langs en laat u
avonds nog een spectaculaire lichtshow en een magistraal slotconcert op het programma. Een ticket biedt toegang tot de bootjes, de meer dan
verrassen.
zestig concerten en de tientallen concertlocaties.
Doelbewust juni 2014
24
Ieper
woensdag 02/07
Electrabel is dit jaar opnieuw van de partij. Op onze Electrabel-stand
Sint-Niklaas
zondag 06/07
kunnen jong en oud een aantal leuke acties ontdekken. En als muziek
Antwerpen
vrijdag 11/07
en fietsen uw ideale mix zijn, moet u zeker ook O’Velo in uw agenda
Kasterlee
woensdag 16/07
noteren! Tot dan?
Boortmeerbeek
zondag 20/07
Lommel
donderdag 31/07
zaterdag 13/09
OdeGand
Essen
woensdag 06/08
zondag 14/09
Kids OdeGand
Blankenberge
zaterdag 23/08
zondag 21/09
O’Velo
Meer info?
Meer info?
www.een.be/programmas/vlaanderen-muziekland
www.festivalgent.be Doelbewust juni 2014
25
STREEKGEBONDEN
Ook hier was het oorlog Wanneer we Groote Oorlog zeggen, denkt iedereen in de eerste plaats aan de Westhoek. Natuurlijk, want waar in Vlaanderen vind je meer overblijfselen van die vreselijke periode dan daar, langs de frontlijn van Nieuwpoort over Ieper tot Ploegsteert. En toch… Ook elders heeft de oorlog in alle hevigheid gewoed en zijn er mensen gesneuveld. En dat we dat nooit mogen vergeten, spreekt voor zich. Het Poldermuseum Lillo draagt alvast zijn steentje bij. Geboren in de schoot van de Heemkundige Kring probeert dit museum de herinnering aan een fel verleden levendig te houden.
Hoe het Poldermuseum begon Aanleiding van de oprichting van het Poldermuseum in 1959 was een verzameling van objecten die de pastoor van Wilmarsdonk (eerwaarde heer Eelen) bijeensprokkelde tijdens de afbraakwerken van de Polderdorpen Oosterweel, Oorderen, Wilmarsdonk en Lillo. Deze dorpen moesten verdwijnen voor de uitbreiding van de haven van Antwerpen. De oprichters van het museum wilden het verleden levend houden in de harten van de mensen. Toen en nu. Al meer dan vijftig jaar verzamelen ze allerhande kunst, voorwerpen, werktuigen… die een beeld geven van hoe het leven toen was. Nu eens ontroerend, dan weer grappig of interessant. Ook voor kinderen.
WOI in het Waasland 2014. Honderd jaar geleden brak hier de Eerste Wereldoorlog uit. Het Waasland was bezet gebied. Alles was anders. Dorpen die nu bijna vergeten zijn, leefden in grote angst voor wat Doelbewust juni 2014
26
Doelbewust juni 2014
27
Kruiswoordraadsel
François Schouwaerts - Conservator Poldermuseum zou komen. Mannen werden opgeroepen om te gaan vechten, vrouwen bleven verweesd achter met de kinderen. Angst, ontreddering, armoede, noodhulp, militaire terreur, aanwezigheid van vreemde uniformen en pinhelmen… Het heeft ook bij ons zijn tol geëist. Wat wij nu voor onmogelijk houden, was toen realiteit.
Om nooit te vergeten
Vul hier de oplossing van de lezerspuzzel in.
Naar jaarlijkse gewoonte richt de Koninklijke Heemkundige Kring van de Antwerpse Polder in het Poldermuseum in Lillo een thematentoonstelling in. En waar kan het in 2014 beter
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
over gaan dan over die Groote Oorlog? De tentoonstelling wil een gepaste eer brengen aan alle gesneuvelde soldaten én bij uitbreiding aan alle mensen die getroffen werden door de gruwelen van die oorlog. Oorlogsarchieven werden geraadpleegd en mensen aangesproken. Het leverde een verzameling op van foto’s en documenten die nooit eerder werden tentoongesteld. Natuurlijk gaat veel aandacht naar onze streek en hoe de oorlog hier werd beleefd. In de nog bestaande dorpen, maar evengoed in de dorpen die reeds zijn verdwenen. Omdat niemand het zou vergeten én omdat niemand vergeten zou worden.
Het Poldermuseum bezoeken? Poldermuseum, Tolhuisstraat 10-16, 2040 Lillo Open op zon- en feestdagen van 13 tot 18 uur vanaf Pasen tot en met de laatste zondag van september. www.poldermuseum-lillo.be
Doelbewust juni 2014
28
Horizontaal
Verticaal
1. Deel van een kerncentrale
1. Rudimentair – Société Anonyme
2. Vod – fruitsoort
2. Manier om met minder inspanning te fietsen
3. Zoogdier (mv) – gebarenspel 4. Officieel document – Engelse afstandsmaat 5. Klein pasje – Belgische bank 6. Ingenieur – betovering
3. Hartslagader – reputatie 4. Griezel (Engels) – spil 5. grootmoeder
7. Opschik, versiering – Hallo in het Fins
6. Voorzetsel – familielid
8. Selenium – muzieknoot
7. Jongensnaam
9. Noodstop in een kerncentrale – vogelproduct
8. Eerste prioriteit van een kerncentrale
10. Uitroep van verbazing – plaaggeest – snel
9. Land met als hoofdstad Jerevan 10. Japanse muze voor artiesten
Doelbewust juni 2014
29
Infocenter - ✆ +32 (0)2 510 21 40 -
[email protected] ￭ Ons bezoekerscentrum
HOE 3 MILJOEN KLANTEN BEVOORRADEN? WERKEN BIJ ELECTRABEL, DAT IS WERKEN AAN DE UITDAGINGEN VAN VANDAAG.
is elke weekdag geopend van 8 tot 16 uur – weekends, feestdagen, juli en augustus gesloten.
￭ Wil u meer weten over de werking van de kerncentrale, veiligheid, straling, radioactief afval…? De kerncentrale van Doel biedt u een gratis documentatiepakket aan.
Ja, ik wil gratis de Milieuverklaring 2013 ontvangen.
Ja, ik wil het gratis algemeen documentatiepakket ontvangen.
Klankbordraad De Klankbordraad werkt mee aan een goede verstandhouding tussen de kerncentrale en haar buurtbewoners. Mensen uit verschillende maatschappelijke sectoren vertegenwoordigen de buurt in deze raad. Contacteer hen gerust met uw vragen of opmerkingen.
￭￭ Dhr. Jan Boogaert Hulst, NL - ✆ + 31 (0)651 58 80 30 ￭￭ Dhr. Ronny De Maeyer Putte-Stabroek - ✆ + 32 (0)3 664 35 29 ￭￭ Dhr. Marc De Pauw Vrasene - ✆ + 32 (0)475 28 58 33 ￭￭ Dhr. Michel De Spiegeleer Doel - ✆ + 32 (0)3 575 82 84 ￭￭ Dhr. Frans Devos Sint-Niklaas - ✆ + 32 (0)477 47 47 26 ￭￭ Dhr. Emiel J.M. Eggermont Hulst, NL - ✆ + 31 (0)114 31 97 07 ￭￭ Dhr. Renaat Michielsen Zwijndrecht - ✆ + 32 (0)3 219 72 19 ￭￭ Dhr. Terje Moe Stabroek - ✆ + 32 (0)485 083 599
￭￭ Dhr. Klaas Rosskamp Ossendrecht, NL ￭￭ Dhr. Guus Scherbeijn Rilland, NL - ✆ + 31 (0)113 55 10 75 ￭￭ Dhr. Rudi Sempels Berendrecht - ✆ + 32 (0)3 569 01 28 ￭￭ Dhr. Sven Van den Berghe Verrebroek - ✆ + 32 (0) 475 40 17 27 ￭￭ Dhr. Marc Van Hecke Stabroek - ✆ + 32 (0)3 664 21 11 ￭￭ Dhr. Tonny Van Loon Brasschaat - ✆ + 32 (0) 337 14 35 ￭￭ Dhr. André Verté Vrasene - ✆ + 32 (0)3 775 05 01 ￭￭ Dhr. Luc Vigoureux Beveren - ✆ + 32 (0)3 755 06 11
Antwoordkaart
Oplossing Doelbewust 86
Stuur ons deze antwoordkaart terug vóór 1 augustus 2014. Ann Deneut uit Zwijndrecht had deze oplossing goed en wint een bon ter waarde van 125 euro. Voornaam Naam Straat Postnummer
Nr
Bus
Gemeente
Electrabel doet meer dan alleen energie produceren. Door bij ons te werken krijg je de kans om de uitdagingen van vandaag én die van morgen aan te gaan. Je evolueert mee met een bedrijf dat actief is in gans België, binnen een innovatieve en stimulerende sector. Je krijgt bij ons kansen om te groeien, in een aangename werkomgeving, met een aantrekkelijk salarispakket en extralegale voordelen. Ontdek het zelf en stel al je vragen rechtstreeks aan één van onze collega’s op werkenbijelectrabel.be LinkedIn: Electrabel
Telefoon
Facebook: Electrabel Backstage
Graag in een gefrankeerde omslag naar: Infocenter van de kerncentrale van Doel, Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Beveren-Doel. Mailen kan ook:
[email protected]. Vergeet niet uw contactgegevens te vermelden.
Twitter: @Jobs_Electrabel
Colofon Redactie: Ann Becquaert, Nadine Geeraert, Nadine Van Haute, O2 Eindredactie, opmaak: O2 Werkten verder mee aan dit
HOE BESCHERMT U ZICH BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL?
nummer: Annick Marin, Bob Thielemans, François Schouwaerts, Jan Trangez, Jean Van Vyve. Fotografie: Electrabel GDF SUEZ, O2, Ann De Wulf (Viswater blz. 19) Bron info blz. 32 brochure www.nucleairrisico.be ‘Wat te doen bij een nucleair ongeval?’, Ministerie van Binnenlandse Zaken (2011)
BLIJF BINNEN OF GA NAAR BINNEN. Schuilen in het dichtstbijzijnde gebouw is een eenvoudige, snelle en doeltreffende maatregel om uzelf te beschermen. Blijf binnen tot het alarm officieel wordt opgeheven.
SLUIT RAMEN EN DEUREN. Neem plaats in een centrale ruimte op het gelijkvloers van het gebouw. Verwijder u van vensters, die minder bescherming bieden dan muren.
Oplage: 58 907
De Klinge, Doel, Haasdonk,
LUISTER NAAR DE RADIO EN KIJK TV.
Hoevenen, Kallo, Kieldrecht,
Voor verdere aanbevelingen en informatie.
Verspreidingsgebied in België: Berendrecht, Beveren, Burcht,
Lillo, Meerdonk, Melsele, Stabroek, Verrebroek, Vrasene, Zandvliet, Zwijndrecht. In Nederland: Clinge, Emmadorp, Hulst, Nieuw-Namen, Ossendrecht, Putte, Reimerswaal, Ter Hole, Zandberg.
TELEFONEER NIET ONNODIG. De overbelasting van het telefoonnetwerk kan de hulpverlening verstoren.
Verantwoordelijke uitgever: Ann Becquaert Electrabel GDF SUEZ Kerncentrale Doel, Haven 1800 Scheldemolenstraat 9130 Beveren-Doel
De drukpersen werken met inkten op plantaardige basis. Papier- en kartonafval, evenals gebruikte offsetplaten worden gerecupereerd en gerecycleerd.
LAAT DE KINDEREN OP SCHOOL. Binnen blijven is ook hun beste bescherming. De leerkrachten volgen dezelfde richtlijnen als u.
