5 jaar
2005 - 2009
Doe wel en zie niet om Dat lijkt van toepassing op een stichting die de kunst en de kunstenaars ruimhartig wil ondersteunen. Toch willen wij even omzien naar wat er gebeurd is in de afgelopen vijf jaar Stichting Stokroos en wat we kunnen verbeteren. Een enkeling nodigen we uit mee te kijken. We vergaderden, beoordeelden, bezochten ateliers, manifestaties, beurzen en tentoonstellingen. Een bonte stoet van aanvragen kwam voorbij. We hielpen veel individuele kunstenaars, maar steunden ook manifestaties en projecten. Een paar zijn afgebeeld, velen zijn niet vermeld. Vijf jaar geleden gingen we van start en kwamen informeel bij elkaar. Het bestuur bestaat uit mensen die onderling verschillen in achtergrond en ervaring maar die ook een passie delen en oprecht betrokken zijn bij kunst en kunstenaars. Het was wennen, in het begin. De nog onbekende stichting kreeg nog weinig aanvragen. Stapsgewijs is daarin verandering gekomen. De huisstijl en later de website zijn mijlpalen. De advertenties, posters en free publicity in vakbladen hebben ervoor gezorgd dat ‘Stokroos’ nu een bekende naam is en dat het aantal aanvragen is gestegen. Dat vereist een andere organisatie met heldere afspraken en criteria. Het resultaat overziend, na vijf jaar, is indrukwekkend. Prachtige projecten, geweldige prestaties van kunstenaars mooie publicaties. Inspirerend! Natuurlijk waren er ook plannen die vervaagden en expedities zonder ontdekking maar de belangrijkste doelen hebben we gerealiseerd. We kunnen ons nu concentreren op het bepalen van onze keus uit een stroom aanvragen.
5
Kiezen voor kwaliteit en met onze steun mede het verschil maken tussen het wel of niet realiseren van plannen. Het begon met een informele bijeenkomst, vijf jaar geleden en groeide naar een georganiseerd geheel. Gebleven zijn verschillende persoonlijkheden wier eigenschappen op een wonderlijke manier complementair bleken. Gezamenlijke reizen, bezoeken aan tentoonstellingen en manifestaties scheppen een vriendschappelijke band. Een bestuur waar gelukkig veel gelachen wordt. We zien de komende vijf jaar vol vertrouwen tegemoet. Paul Deiters, Victor van Gilse, Kees Flore, Willem Noyons.
7
Museale presentaties Eylem Aladogan in het Kroller Müller Museum, Otterlo, 2008
Ruud Kuijer in het Centraal Museum, Utrecht, 2009
Bestuur In 2003 vergaderde het Stokroosbestuur voor het eerst in het huis van de voorzitter, Paul Deiters. Zijn grote affiniteit met kunst en cultuur inspireerde hem om een actieve bijdrage te willen leveren. Door zijn ervaringen als investmentbanker wist hij dat plannen geld nodig hebben om tot ontwikkeling te komen. Juist deze onwikkeling bij vaak jonge kunstenaars wilde hij met de stichting stimuleren. En dat was de kiemcel van Stichting Stokroos. Paul vond voor het stichtingsbestuur een aantal gelijkgestemden met verschillende achtergronden bereid om zitting te nemen en te adviseren. Victor van Gilse is met zijn financiële expertise aangetreden als penningmeester. Kees Flore en Willem Noyons (secretaris) zijn gevraagd vanwege hun kennis op het gebied van beeldende kunst en design. Victor werkte vele jaren als financieel adviseur van vermogende partikulieren. Kees Flore was werkzaam als cultureel ambtenaar en adviseur van de Mondriaanstichting, Willem Noyons is ontwerper en eigenaar van Atelier Willem Noyons bv. De stichting wordt sinds 2007 ondersteund door Gonnie Hengelmolen, het aanspreekpunt voor aanvragers, die secretariële werkzaamheden op zich neemt en een eerste selectie maakt. Alle aanvragen die aan de eisen voldoen, worden vervolgens door de bestuursleden zelf beoordeelt.
Claudy Jongstra en Marc Mulders, Mapping out Paradise in Museum de Pont, Tilburg, 2008 Pjotr Müller, Het huis van dr. Jung in de tuin van het Kröller Müller Museum, Otterlo, 2007
9
Kunstenaarspublicaties Het bestuur komt ongeveer vijf keer per jaar bij elkaar om te vergaderen, documentatiemateriaal in te zien en aanvragen te beoordelen. Een aanvraag wordt alleen gehonoreerd als het bestuur het eensgezind is, wat vaak tot interessante discussies kan leiden. Om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in het werkveld, bezoekt het bestuur verschillende manifestaties, tentoonstellingen, ateliers en beurzen.
11
Manifestaties Lumineus Amersfoort, 2009
ArtOlive 2009
Wie zaait zal oogsten Warmdraaien Er is veel gedaan om de naamsbekendheid van de stichting te vergroten. Voor een deel is die naamsbekendheid te danken aan mond-tot-mondreclame en komen aanvragen uit het netwerk van de bestuursleden. Studenten van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht deden een marktonderzoek naar de doelgroep en de vraag. Hieruit bleek de onbekendheid met de stichting. Ook bleek dat er naast de geboden financiële ondersteuning een grote behoefte bestaat aan coaching.
Biënnale Kijkduin 2009
FW in de Balie, 2009
Naar aanleiding van het rapport van de HKU-studenten is de website aangepast, en biedt de stichting nu ook de mogelijkheid aanvragen te doen voor coaching (in samenwerking met Kunstenaars & Co). Een tweede groep studenten, die gevraagd werd de aanbevelingen van de eerste groep uit te werken, bracht op inventieve wijze de stichting onder de aandacht bij de doelgroep door ‘guerillamarketing’. Ook de vermelding van het beeldmerk van de stichting bij gehonoreerde projecten helpt en Stokroos adverteert in vakbladen, zoals Items en BK-informatie.
13 Google geeft nu 21.000 hits. Het aantal aanvragen en de diversiteit stijgen. Dat zorgt niet alleen voor levendige vergaderingen maar dwingt het bestuur ook keuzes te maken. De middelen zijn niet onbeperkt.
Design Aldo Bakker, waterkaraf, 2007
Jochem de Wit, servies, 2009
Doelstellingen Gaandeweg zijn de doelstellingen en het gebied waarin de stichting wil opereren helderder geworden. Is er in de eerste jaren nog wel eens een subsidie toegekend aan een toneelgezelschap, vandaag is de stichting selectiever, Mede door de inbreng van Noyons en Flore concentreert de stichting zich meer en meer op beeldende kunst en design. Alle bestuursleden bleken een waardering voor het ambacht te hebben. Ambachtelijkheid is dan ook een speerpunt geworden van stichting Stokroos, alhoewel het geen conditie sine qua non is om in aanmerking te komen voor ondersteuning. In de beeldende kunst staat vernieuwing centraal. Daar prevaleren persoonlijke keuzen en een individuele benadering. Het is interessant om die processen in de praktijk te ontdekken. Wat kiest een kunstenaar en wat inspireert hem/haar. De stichting functioneert graag in het gebied waarin beiden een rol spelen. Traditie en vernieuwing zijn terugkerende thema’s. Concept en kwaliteit eveneens.
15
Frank Verbrugge, ‘kort-tijds-bestek’, 2005
Lucas Maassen,Yoga-chairs, 2008
Multimedia Justin Bennet, Shotgun Architecture, 2008
Koštana Banovic, videoproject ‘May I Enter’. 2009 Wat Stokroos onderscheidt van andere stichtingen is in de eerste plaats het formaat; stichting Stokroos is een relatief klein, particulier fonds. Hierdoor kan er persoonlijke aandacht worden gegeven. Het servicegerichte aspect is iets dat alle vier de bestuursleden van het begin af aan belangrijk vonden. Daar hoort ook de inhoudelijke ondersteuning van het kunstenaarschap bij. Stichting Stokroos is vrijwel uniek in zijn coachingsaanbod, alhoewel het niet haalbaar is gebleken om dat grotendeels door de bestuurders te doen. Voor inhoudelijke of financiële vragen kunnen aanvragers wel terecht bij het bestuur, voor uitgebreidere adviezen en coaching werkt Stokroos samen met Kunstenaars & Co. Voor alle aanvragen acht de stichting het van belang om niet als enige subsidiegever op te treden. Alleen als het project met behulp van andere stichtingen of fondsen volledig gefinancierd kan worden, doet Stokroos, mits het een substantiële bijdrage kan leveren, mee.
17
Petra Stavast, Libero, 2009
Stichting DSPS, COM.POST #1 - 6, 2008
Stokroosstipendium Wieki Somers, 2005
Chris Kabel, 2006
Stokroosstipendium Een van de doelstellingen van de stichting Stokroos is het ondersteunen van jonge kunstenaars, ontwerpers en vormgevers in hun ambachtellijke belangstelling. Deze doelstelling is onstaan door enerzijds de ontwikkeling die we de laatste jaren zien in de verschillende gebieden van architectuur, design en kunst. De aandacht voor natuurlijke materialen en de interesse in de ambachtelijke vervaardiging ervan is onder deze vormgevers groter dan ooit. Aan de andere kant is het een uitkomst van een inhoudelijke discussie die het bestuur voerde in de maanden voorafgaand aan de start van de stichting in 2004 en waarin dit aandachtsgebied een synthese vormde van de verschillende persoonlijke interesse gebieden van de bestuursleden. In de loop van 2005 is er contact gelegd met het Nationaal Glasmuseum in Leerdam en is het idee voor het Stokroosstipendium onstaan. Door dit jaarlijks stipendium is het museum in staat gesteld om uiteenlopende en veelbelovende ontwerpers en kunstenaars met het materiaal glas te laten experimenteren. Daarnaast wordt er in het museum een bescheiden presentatie gemaakt van de door de kunstenaar cq ontwerper vervaardigde werken. Het bestuur van de stichting heeft onlangs besloten, gesteund door de inhoudelijke interessante keuzes die de directeur van het museum voor de invulling van het stipendium de afgelopen jaren heeft gemaakt, de subsidie voor het stipendium vijf jaar te verlengen tot 2015.
Arnout Visser, 2007
Simone van Bakel, 2008
Marc Mulders, 2009
19
Kunstenaars initiatieven Stichting Artots, Lichtvangers, 2008 Recent, januari 2010, heeft het bestuur besloten een samenwerking aan te gaan met het Nederlands Zilvermuseum in Schoonhoven. Deze samenwerking richt zich op het ontwikkelen van een Stokroos zilverstipendium. Ook hier is het de bedoeling om veelbelovende jonge ontwerpers de kans te geven met het materiaal te leren werken. Zowel het Museum als de stichting hechten aan een inhoudelijke goede keuze. Voor dit stipendium is er door het museum een advies commissie ingesteld bestaande uit Paul Derrez, Marjan Unger en Annelies Krekel die zowel de keuze van de vormgever als de begeleiding van het stipendium verzorgen. Het eerste Stokroos zilverstipendium zal naar verwachting eind dit jaar gepresenteerd worden. In de toekomst zullen er wellicht nog meer stipendia door Stokroos geïntieerd worden tenslotte is het een instrument waarin het bestuur een proactieve rol kan spelen in het stimuleren en ondersteunen van de belangstelling bij ontwerpers, kunstenaars en vormgevers van het ambachtelijke.
21
Stichting bART, Surreal, 2008
Stichting STeC, Flat_land, 2009
Items Wieki Somers
De kunstenaars
Het Stokroos Stipendium is een initiatief van het Nationaal Glasmuseum en de Stichting Stokroos om kunstenaars en ontwerpers in staat te stellen te experimenteren met glas. In 2008 ging het stipendium naar Simone van Bakel, in 2007 naar Arnout Visser, in 2006 naar Chris Kabel en in 2005 naar Wieki Somers. En nu in 2009 gaat het vijfde Stokroos Stipendium dus naar Marc Mulders.
Chris Kabel
Frank Verbrugge: “In 2005 werkte ik als zelfstandig ontwerper in Den Bosch onder de naam Dao industrial design. Ik hield me toentertijd bezig met eigen productontwikkeling, doceren aan de TU Delft en freelancen voor een ontwerpbureau.
Tufterij Audax Textielmuseum Tilburg
Eén van de concepten die ik ontwikkeld had en op de markt wilde brengen, was ‘kort-tijds-bestek’: Een lepel voor het eten van een eenpansmaaltijd op de bank, aansluitend op onze ‘haast-cultuur’. De financiële ondersteuning die ik van Stichting Stokroos mocht ontvangen gaf mij enige zekerheid maar vooral creatieve vrijheid. Ik kon de noodzakelijke investeringen doen om het product uit te werken tot een volwaardig product en modellen laten maken. Met de modellen onder mijn arm ging ik langs bedrijven en bezocht ik beurzen.
Simone van Bakel
Marinke van Zandwijk en Marek Effmert aan het werk voor Marc Mulders
Foto: Marc Mulders
Arnout Visser
Foto: Jan Sprij
Advertenties
Lizan Freijsen gebruikt een oude techniek op innovatieve wijze. Als beeldend kunstenaar maakt zij installaties met vochtvlekken ontstaan door lekkages. Deze ‘In situ’ projecten met behang van vlekken en schimmels in witte tentoonstellingsruimten zijn arbeidsintensief, ieder ontwerp is voor een specifieke plek gemaakt en tijdelijk. In 2007 ontstaat de wens een duurzame lijn in het werk te ontwikkelen. Waar verval, vochtplekken in huis een bron van inspiratie mogen zijn, blijkt in de wereld van de korstmossen een andere woekeraar te leven. Foto’s van de witte muurschotelkorstmos uit Normandië en Bretagne zijn door de tufterij van het Audax Textielmuseum in Tilburg vertaald naar een installatie van vloerkleden, bestaand uit 19 delen in gevarieerde maten van 30-30 cm tot 220-250 cm. Inmiddels is er belangstelling van de industrie voor de tapijten.
Het Stokroos Stipendium 2009 is toegekend aan Marc Mulders. Hij zal dit stipendium gebruiken om zijn ervaringen met gebrandschilderd glas op nieuwe ramen in de St Janskathedraal in Den Bosch en de Nieuwe Kerk in Amsterdam te vertalen in beschilderde drie-dimensionale objecten. In het voorjaar van 2009 zal hij samen met de glasblazers van de Glasblazerij Leerdam een aantal grotere objecten laten blazen die hij vervolgens zal beschilderen, of beter gezegd bevolken, met zijn zo typerende vogels, kikkers, bloemen, wortels, doornen en andere aan de natuur ontleende motieven. Daarna worden de schilderingen in de oven gebrand. De eerste objecten zal hij presenteren bij CS Editions op de Art Amsterdam van 13 t/m 17 mei. In het najaar zal Marc Mulders een grote installatie maken in het dan te heropenen Nationaal Glasmuseum. Voor die installatie zal hij zijn 21e eeuwse interpretatie geven van de Vanitas.
www.lizanfreijsen.com
Stichting Stokroos steunt kunstenaars, ontwerpers en culturele initiatieven door middel van financiering en coaching. Aanvragen waarin innovatie en ambacht centraal staan, wekken onze belangstelling. Voor meer informatie kijkt u dan op www.stokroos.nl
Korstmos vloerkleden tijdens de tentoonstelling in Kunstvereniging Diepenheim
Stichting Stokroos steunt kunstenaars, ontwerpers en culturele initiatieven door financiering en coaching. Aanvragen waarin concept, kwaliteit en ambacht centraal staan hebben onze belangstelling. Meer informatie op www.stokroos.nl
30 kunstenaars exposeren tijdens ArtOlive Jong Talent ’09. Zij zijn allemaal vers afgestudeerd van 1 van de kunstacademies die Nederland rijk is en behoren tot de meest veelbelovende en talentvolle afstudeerders van 2009. Zij zijn geselecteerd door een professionele jury, bestaande uit Wim van Krimpen (voormalig directeur Gemeentemuseum Den Haag) en Roos van Put (hoofdredacteur Kunstbeeld magazine). De jury zal tijdens de expositie bekendmaken wie de meest veelbelovende afstudeerder van 2009 is. Deze gaat naar huis met de ArtOlive Award, ter waarde van € 2500,-.
Het project LIBERO van de fotografe Petra Stavast, bevat een omvangrijke serie beelden van de eerste twintig jaar van de levens van Libero en Valeria Greco, kinderen van een naar Amerika geemigreerde Italiaan. Tussen 1965 en 1988 hield hun vader middels brieven en foto’s zijn nog in Italië wonende zus Delia op de hoogte van het opgroeien van zijn kinderen. Met het kort na elkaar overlijden van zowel vader als Delia, stopte het contact dat Libero en Valeria met Italië hadden. In 2007 stuitte Petra Stavast op een verlaten huis in Calabrië, Zuid-Italië. Het bleek het huis van Delia te zijn, die twintig jaar eerder overleden was. In haar huis vond zij de foto’s en brieven die de vader van Libero en Valeria aan zijn zus stuurde maar ook foto’s van het huis zelf, uit de tijd dat het nog niet verlaten en geplunderd was. Na een zoektocht kwam Petra in contact met Libero, waarna zij de gevonden brieven en foto’s persoonlijk aan hem, in Amerika, retourneerde. In de context van het gevonden materiaal weerspiegelen haar foto’s de gevolgen van vergrijzing en immigratie en het toenemende contrast tussen herinnering en realiteit.
Het evenement wordt dit jaar voor de negende maal georganiseerd door ArtOlive, met als doel om jong kunstenaarstalent dichter bij de mensen te brengen. Een springplank naar een succesvolle praktijk na je academietijd. Daarnaast willen we de drempel verlagen voor mensen die weliswaar in kunst geïnteresseerd zijn, maar de stap naar een kunstbeurs of galerie nog te groot vinden. Zie voor meer informatie www.galerie.nl
Julia Beck - Zonder titel (sculptuur)
Martijn Gort - Zonder titel (acryl op doek)
Aisha Zeijpveld – Gwendolyne (fotografie)
Kirsten Wilmink - Uit de serie The Truth About Germans (fotografie)
Bekijk de jonge talenten op www.jongtalent09.galerie.com Stichting Stokroos steunt kunstenaars, ontwerpers en culturele initiatieven door financiering en coaching. Aanvragen waarin kwaliteit, concept, en ambacht centraal staan hebben onze belangstelling. Meer informatie op www.stokroos.nl
www.petrastavast.com
Foto’s uit de kunstenaarspublicatie Libero, verkrijgbaar via romapublications.org
Stichting Stokroos steunt kunstenaars, ontwerpers en culturele initiatieven door financiering en coaching. Aanvragen waarin kwaliteit, concept, en ambacht centraal staan hebben onze belangstelling. Meer informatie op www.stokroos.nl
Die bewegingsvrijheid is van grote waarde geweest. Het heeft mijn netwerk doen groeien en via de contacten kreeg ik nieuw inzicht in hoe ik mij verder kon ontplooien als ontwerper. In mijn zoektocht naar nieuwe kansen werd mij de mogelijkheid geboden voor Philips Design te gaan werken als Consultant Product Design op de afdeling Consumer Lifestyle. Op dit aanbod ben ik toen ingegaan. Voor zolang ik bij Philips werk, zal het lepeltje waarschijnlijk niet zijn weg vinden naar de consument. Maar ik ben Stichting Stokroos nog dankbaar voor de creatieve vrijheid die haar ondersteuning biedt.”
23
Simone van Bakel: “Het Stokroosstipendium (2008) bood mij de mogelijkheid om het materiaal
glas op verschillende manieren te onderzoeken. Ik had al eerder met glas, technisch glas en kristal gewerkt maar hierbinnen alleen met glas als vorm. Van transparant en helder tot gekleurd, spiegelend of gematteerd en ondoorzichtig. Het stipendium stelde mij in de gelegenheid om in en met glas te kunnen experimenteren. Glas ontwikkelde zich als een drager. Een drager van een bijzondere huid als aluminium, pareltjes of een nachtblauwe geflockte vacht. Maar ook van een letterlijke afdruk of een figuurlijke indruk. Voor even of eeuwig. ” Daarnaast heeft Stichting Stokroos een financiële bijdrage geleverd aan de realisatie van het boek “Encounter” (uitgave door Jan van Hoof Galerie ’s-Hertogenbosch). Dit boek geeft een overzicht van mijn werk vanaf het jaar 2001 tot 2010. Lotte van Laatum: “De financiele ondersteuning van Stichting Stokroos is voor mij een
stimulans geweest om een nieuw product te ontwikkelen en te presenteren tijdens de Salone del Mobile in Milaan 2008. Dit product, de boomkast, is daar als onderdeel van een nieuwe collectie succesvol gepresenteerd. Vervolgens heeft deze kast de nodige aandacht en publiciteit gekregen waardoor ik de mogelijkheid kreeg om de boomkast verder productietechnisch uit te ontwikkelen waardoor de kast nu op bestelling wordt geproduceerd. Op deze manier heb ik door de ondersteuning van Stichting Stokroos dus verder kunnen investeren in de ontwikkeling van mijn werk als productvormgever.”
Lotte van Laatum, boomkast, 2008
25
Caspar Berger: “Sinds 1992 werk ik als beeldend kunstenaar. De laatste jaren ben ik steeds
meer gefascineerd geraakt door de kunstgeschiedenis, in het bijzonder de beeldtaal van de Italiaanse meesters ten tijde van de hoog renaissance. Niet alleen omdat deze periode zoveel bijzonder kunst heeft opgeleverd, maar ook vanwege de universele en actuele thematiek. De opbouw en presentatie van mijn werken refereert aan deze periode, waarbij de beeldhouwtaal en de beeldende kwaliteit in eerste instantie het meest toegankelijk is. Echter de inhoudelijke basis van de werken is van een kunsthistorische en conceptuele aard. Ik werk met de taal van de klassieken met als doel deze taal te onderzoeken, te ontleden, te deconstrueren en uiteindelijk weer in onze tijd te plaatsen. Ik zoek daarin de actuele kracht van de geschiedenis. De basis van het werkproces is, met behulp van gips en rubber, het maken van afgietsels van het menselijk lichaam. Nadat ik een afdruk heb verkregen van de werkelijkheid, kan ik met deze perfecte, tactiele ‘huid’ een nieuw beeld gaan vormen. De herkenbaarheid van de afdruk geeft mij de mogelijkheid het beeld vrij te behandelen. Door weglatingen en omkeringen van het negatief ontstaat mijn werk, zonder dat ik daarbij de referenties wil verliezen. In het proces naar het uiteindelijke bronzen gietsel groeit en verandert het beeld nog verder, waarbij soms de grenzen van wat technisch mogelijk is, worden opgezocht. De uitkomsten daarvan worden daarmee onderdeel van het uiteindelijke werk.” Caspar Berger ontving subsidie voor een presentatie bij Museum Beelden aan Zee in 2007.
Caspar Berger, 2008
27
Hidenori Mitsue: “It was great opportunity to have a financial support for my publication
project from Stichting Stokroos. As a result that I got a great valuables results and feedbacks from them. And I am really appreciate that I got a great opportunity to make good quality my publication with the financial support of Stichting Stokroos. This publication project was one of the artist project from my master institute Dutch Art Institute. They have offered that it is graduating research artist to produce a small publication. In the publication, I tried to address for my personal background as an artist. I tried to research this subject that it is according two different aspects. The first one is my painting. The second one is the image of food dishes, which I have eaten in the Netherlands. With this combination of two subjects, I tried to know as much as consciously “what I have done before” “Who I am” and ”What I am doing” as a Japanese contemporary painter who lives in the Netherlands. As a result, it works very much to understand about my work and my particular circumstances and my identities. I have also discovered and realized what I have constructed after I moved in the Netherlands. It is really important result for me that I can take my work and my artistic position farther.
29 After this publication project with the support of Stichting Stokroos, my next artistic carrier has kicked out. It is my sincere gratitude.”
Hidenori Mitsue, Shower, 2008
Aldo Bakker: “In mijn zoektocht als ontwerper van tafelproducten en meubelen naar het
bestaansrecht ervan kom ik er steeds meer achter dat het nooit zomaar en alleen een product en zijn functie betreft. Ik probeer mijn ontwerpen laag voor laag te voorzien van reden en inhoud en deze vervolgens weer met elkaar in relatie te brengen. Als het is gelukt zijn de producten/dingen zelf instaat zich te verklaren. Met andere woorden, ik bevraag de “dienstbaarheid” van producten, natuurlijk een product moet zijn ding doen waarvoor deze is ontworpen maar voor een langer bestaan en hechtere samenleving met deze producten zullen ze de kans moeten krijgen hun karakter/ziel te tonen. Dit kan door helemaal terug te gaan naar de origine, deze te bevragen om vervolgens tot nieuwe definities in vorm en gebruik komen.
Aldo Bakker, milk or oil can, 2005
Het concept of het verhalende staat in dienst van de materie, ik gebruik zoveel mogelijk de fysieke middelen; maat, gewicht, kleur, vorm…etc om het ding tot uitdrukking te laten komen, deze heb ik zelf graag in de hand, ik bepaal als ontwerper om uiteindelijk het ding wanneer volwassen los te laten. Deze aanpak vraagt om flexibiliteit in uitvoering en zorg voor het materiaal, deze ingrediënten vind je bij uitstek in de ambachten. Een wereld/beroep die zich voortdurend innoveert op basis van een lange traditie. Om deze reden voel ik mij vertrouwd bij Stichting Stokroos een subsidie aan te vragen, Stokroos erkent de ervaring en kennis van het ambacht en wat dat kan betekenen voor de ontwikkeling van een experimenteel product. In 2007 is mij een financiële steun toegekend voor ‘porcelain tableware’ een serie die mij de eerste prijs in de categorie ‘Living’ van de Dutch Design Awards heeft opgeleverd en internationaal in de pers lovend is ontvangen. De serie is overal in de wereld te koop en is opgenomen in de collectie van Thomas Eyck.”
31
Elizabeth Auriol Peers: “Receiving the grant allowed me to continue my practise, studies and
time here, in Holland, at Silver in Motion. This has allowed me the time and space to develop my beliefs and skills as a silversmith. It has given me the confidence to produce work that would not have been possible if I were not here with the support of the silversmiths. And in so doing Stichting Stokroos has been an important part to the early part of my career, when I need to build up a body of work and demonstrate my personal voice as an artist. ” As a result, it works very much to understand about my work and my particular circumstances and my identities. I have also discovered and realized what I have constructed after I moved in the Netherlands. It is really important result for me that I can take my work and my artistic position farther. After this publication project with the support of Stichting Stokroos, my next artistic carrier has kicked out. It is my sincere gratitude.”
33
Elizabeth Auriol Peers, 2010
DE WEDEROPSTANDING VAN PETRONIUS De Utrechtse surrealist J.H. Moesman (1909-1988) laat behalve een klein, hoogwaardig oeuvre aan schilderijen, tekeningen en essays een unicum in de moderne Utrechtse beeldende kunst na: een zelf ontworpen lettertype, de Petronius. Moesman, die ook een begenadigd kalligraaf was, vond schrijfletters mooier dan drukletters. De Petronius heeft dan ook de uitstraling van een gekalligrafeerde letter. Voor het ontwerp van de Petronius – de naam is een eerbetoon aan de Romeinse auteur Gaius Petronius Arbiter, die leefde in de 1ste eeuw na Christus en aan wie de schelmenroman Satyricon wordt toegeschreven – bestudeerde Moesman de Golden Type van William Morris (1834-1896). Morris baseerde zijn letter weer op een drukletter uit de Italiaanse Renaissance van Nicolas Jenson (ca.1420-1480). Moesman maakte voor de Petronius een romein, een cursief en een smal en een set initialen.
Petronius Regular abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ àáäèéëïìíòóöùúü - ÀÁÄÈÉËÌÍÏÒÓÖÙÚÜ 1234567890 - 1234567890 !?,.‘@’:;€”ij“s挜Çç£/(Æ)ſ
De Petronius is, aldus recent opgedoken informatie van drukker en typograaf Bavo van Rossum, nooit in productie genomen en daarom is er ook nooit een loodzetsel van gemaakt. Wie goed zoekt kan echter antiquarisch nog een letterproef vinden: het boekje ‘Op engelvoeten’ uit 1975, in zeer beperkte oplage uitgegeven door Brumes Blondes. Uitgever Laurens van Krevelen was niet alleen zo vriendelijk om een puntgaaf exemplaar van het boekje ter beschikking te stellen, maar ook om contact op te nemen met de erven Moesman en exclusieve toestemming voor gebruikt van de letter door het Utrechts Dichtersgilde (UDG) te verkrijgen. Vanaf dat moment ging het snel: van de letterproef werd een hoogwaardige scan gemaakt, deze scan vorm de basis van een herinterpretatie van de oorspronkelijke letter door ontwerpbureau Autobahn, die onmiddellijk bereid waren om in het project te stappen – te meer daar zij al van plan waren om een specifiek Utrechts lettertype te ontwikkelen voor gebruik in de openbare ruimte, zoals Amsterdam zijn specifieke bruggenlettertype heeft. De ontwerpers van Autobahn zijn op dit moment druk bezig met het digitaliseren van de romein van de Petronius tot een font dat op elke computer gebruikt kan worden. Daarbij komen ze het probleem tegen dat zelfs de meest hoogwaardige scan van de letterproef ‘Op engelvoeten’ nog te veel ruimte laat voor interpretatie, omdat de proef niet op glad papier is verschenen. Inmiddels zijn er vijf exemplaren van de letterproef opgedoken, waarvan de scans over elkaar heen worden gelegd om tot de meest natuurgetrouwe interpretatie van de letter te komen. Digitaliseren komt dus in belangrijke mate neer op restaureren. Dit is een dermate bijzondere benadering dat de NPS al bij Autobahn is komen filmen voor een item in het nieuwe cultuurprogramma ‘Benali in boeken’, voorjaar 2010. Tekstbijdrage van Ingmar Heytze
35
80 70 60 50 40 30 20 10 0
2005 2006 2007 gehonoreerde aanvragen
2008
2009
37
Eylem Aladogan Amsterdams Grafisch Atelier Stichting Appendix ArtEZ ArtOlive Stichting Artots Simone van Bakel Aldo Bakker Koštana Banovic Stichting bART Stichting Behoud Erfgoed Justin Bennett Caspar Berger Stichting Biënnale Kijkduin Henriette Boerendans De bok of het loket Karin Bos Annet Both Stichting BreakThrough Karianne Bueno Stichting Clay2Day Lily Conemans Noëlle Cuppens Marinus van Dijke Stichting DSPS Dutch Design in Development Joyce Ennik Stichting Expodium Marlijn Franken Lizan Freijsen Stichting Fw: Stichting Gerard van Rooy Nationaal Glasmuseum Rien Goené Lara de Greef
Andries de Groot Ellert Haitjema Frank Havermans Paul Hendrikse Stichting Het Kunstgebouw Stichting Het Wep Ingmar Heytze Stichting Holt Lisette Huijsmans Eugène Jongerius Claudy Jongstra Chris Kabel Patricia Kaersenhout Stichting Kanker in Beeld Kazuo Katase Biënnale Kijkduin Esther Kokmeijer Rick Koren Ruud Kuijer Glas-in-loodatelier Kuijs Stichting Kunstboekkunst Stichting Kunstliefde Stichting Kunstsporen Stichting KW14 Lotte van Laatum Leontine Lieffering Stichting Lift-Off Stichting Liszt Concours Martin Luijendijk Stichting Lumineus Amersfoort Lucas Maassen Hidenori Mitsue Marc Mulders Pjotr Müller Vesselina Nikolaeva
Izabela Oldak Stichting Ongehoorde Stem Stichting Onomatopee Marijke Oomen Stichting Oude Schildertechnieken Eduardo Padilha Elizabeth Auriol Peers Jens Pfeifer Harm Rensink Else Ringnalda Gerard van Rooy Alexandra Roozen Rotterdam Designprijs Mary Schermer Yvonne Schroeten Alexander van Slobbe Helmut Smit Wieki Somers Petra Stavast Stichting SteC Frank Verbrugge Emile Verheule Ine Vermee FILTZ Vibes Arnout Visser Cecilia Vissers Patrick van Vught Erik van der Weijde Richard Wending Frank Willems Jochem de Wit Henk Wolvers Tara Woudenberg Hanna Zoon Nienke Zuidweg
Kazuo Katase, Raum eines Raumes Museum Wiesbaden
Colofon Tekstbijdragen: Lotte Dijkgraaf, Willem Noyons, Kees Flore Fotografie: Willem Noyons, archief kunstenaars Vormgeving: Atelier Willem Noyons, Gonnie Hengelmolen Digitaal drukwerk: DPP Utrecht
