INDIA
Docentenhandleiding
LESBRIEF
7
Fotocollage 1 India
Inhoud
Om India kan men in de wereld niet meer heen. In de 7e editie
van de onderbouw werd een apart hoofdstuk aan dit land gewijd. Daarna is het een beetje uit het (Geo)beeld verdwenen. Reden
genoeg om dit land opnieuw onder de aandacht te brengen. De reis die collega Karel Jan Pouw van het Zernike College in Groningen door India heeft gemaakt vormt de inspiratie voor deze lesbrief.
Niveau
De lesbrief is bedoeld voor klas 3 van de onderbouw havo/vwo en
eventueel havo 4. Een groot deel van de opdrachten moet ook door de bovenbouw van het vmbo kunnen worden gemaakt.
De Grote Bosatlas (52e druk) en het internet worden gebruikt. Ook
het Basisboek moet veelvuldig op de tafel komen.
De lesbrief kunt u kopiëren voor gebruik in de klas. Als u de leerlingen met een kleurenversie willen laten werken kunt u terecht op
de methodesite (www.degeo-online.nl). De antwoorden zijn ook op deze site te vinden, maar dan op het docentengedeelte.
Leerlingenmateriaal Introductie
India is een land dat op verschillende manieren in de actualiteit
van zich laat horen. Soms laat de natuur zich gelden, bijvoorbeeld tijdens de tsunami op tweede Kerstdag 2004 en door een aard-
beving in het Indiase deel van Kashmir in oktober 2005. Bij deze
Topografie
Het is een land met bijna een miljard inwoners, waar 30% van de
Bij opdracht 2 en 3 heb je een Grote Bosatlas nodig.
Nederland 1%) en miljoenen mensen onder de armoedegrens
Opdracht 2
ook een land, waar de VS computerprogrammeurs werft en één van
b
laatste ramp vielen meer dan 1200 doden.
mannen en 52% van de vrouwen analfabeet is (ter vergelijking:
leven. Veel boeren bewerken met een houten ploeg het land. Maar
de landen, die over een atoombom beschikt. Verder is India in staat om zelfstandig satellieten in een baan om de aarde te brengen.
Een eerste kennismaking met India Opdracht 1 a
Bekijk de foto’s van collage 1.
c
Noem 5 basisboeknummers (met titel) die jij zou gebruiken om
b
a
Vul op kaart 3 de topografie van tabel 2 in
c
Eén van de meest noordelijke steden van India is Srinagar
d
Tussen welke breedte- en lengtegraden ligt India?
(Kasjmir). Welke Europese plaats komt in breedteligging over-
een?
Je gaat met je vriend(in) naar India en wilt drie weken lang de
zon zien opkomen uit de zee. Welke plaats is hiervoor geschikt: Thiruvananthapuram of Chennai?
Welk beeld krijg je van India als je naar deze foto’s kijkt? een zo compleet mogelijk beeld van India te krijgen.
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 7
26-09-2006 16:34:47
8
LESBRIEF
INDIA
Tabel 2 Steden
Gebieden
Wateren
1. Kolkata (Calcutta)
A. Himalaya
I. Golf van Bengalen
2. Delhi
B. Vindhyagebergte
II. Arabische Zee
3. Srinagar
C. Tharwoestijn
III. Indische Oceaan
4. Jaipur
D. Oost-Ghats
IV. Ganges
5. Bikaner
E. West-Ghats
V. Indus
6. Mumbai (Bombay)
VI. Godavari
7. Bangalore 8. Thiruvananthapuram 9. Chennai 10. Hyderabad Kaart 3 Topografie van India
b
Tot welke klimaatgebieden behoren deze 4 plaatsen?
d
Welke oorspronkelijke plantengroei tref je aan in Bikaner?
c
Vergelijk de temperaturen van Calcutta en van Srinagar. Geef twee redenen waarom deze van elkaar verschillen.
Klimaatgrafiek 4a Klimaatgrafiek van Calcutta
220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
neerslag in mm
temperatuur in ˚C
55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Klimaatgrafiek 4b Klimaatgrafiek van Bikaner
220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
neerslag in mm
temperatuur in ˚C
55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Klimaatgrafiek 4c Klimaatgrafiek van Kozhikode
Natuurlijke Verschijnselen Opdracht 3 a
Surf naar www.klimadiagramme.de. Als je verder surft via
‘Asien’ en ‘Indien’ kun je de klimatologische gegevens achter-
220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
neerslag in mm
temperatuur in ˚C
55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
halen van een aantal plaatsen in India.
Zoek de gegevens op van Calcutta, Bikaner, Kozhikode, Srinagar en teken in figuur 4a t/m 4d de klimaatgrafieken.
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 8
26-09-2006 16:34:49
INDIA
Klimaatgrafiek 4d Klimaatgrafiek van Srinagar
220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
neerslag in mm
temperatuur in ˚C
LESBRIEF
9
Tekst 6 Moesson
55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Moesson Zoals bijvoorbeeld West-Europa seizoenen kent, zijn er op de aarde ook tropische gebieden met een droge tijd en een regentijd. De natte tijd wordt moesson genoemd naar het Arabische ‘mausim’ (seizoen). De bekendste moesson is de regentijd in India en omstreken. Tijdens de opwarming van Azië worden vanuit de Indische Oceaan grote hoeveelheden vocht aangezogen en naar het Noorden gezogen, waar er stortregens worden veroorzaakt. Tot begin juni is het noorden van India droog, maar dan wordt het vochtiger en komt de regen waarnaar men verlangt. In juni, juli en augustus valt er net zoveel als
Opdracht 4 a
b
Bekijk figuur 5. Komt dit tafereel ook voor in Nederland? Waarom wel/niet?
Figuur 5 De natte moessontijd
tijdens een volledig jaar in West-Europese landen. In de winter keert het proces zich om en zorgen koude aflandige winden voor droog weer. Het blijft dan droog in India tot in juni de volgende moesson aanbreekt. De moesson vormt ook veel regen boven buurland Bangladesh. In de zomer stijgt de lucht boven Bangladesh sterk, de lucht wordt gevuld met de zeer vochtige zeelucht, de vochtige zeelucht kan niet verder omdat die wordt tegen gehouden door het Himalaya gebergte. Bangladesh krijgt de volle lading regen. Het uitblijven of later optreden van de moesson heeft grote consequenties voor de landbouw. Bron: http://wikipedia.org
Tekst 7 Mechanisme
Mechanisme Het mechanisme achter de moesson is simpel. Land warmt
Opdracht 5 a
b
Lees de tekst 6 en 7 over de moesson. Bestudeer ook de Basisboeknummers 38, 45, 49 en 50.
Leg schematisch uit hoe de moesson in India werkt. Gebruik
hiervoor de twee blanco kaartjes van Zuidwest-Azië van figuur 8 en 9 op pagina 10. Kaart 8 gebruik je voor de zomermoesson en kaart 9 voor de wintermoesson.
Gebruik op de kaartjes de volgende termen: Indische Oceaan,
hoge drukgebied, lage drukgebied, continent, India, droge
moesson, natte moesson, zomer, winter, aanlandige wind,
aflandige wind (gebruik pijlen om de juiste windrichting aan te geven).
in de zon sneller op dan zee, maar koelt ook sneller af. Ook in Nederland en België is het ‘s zomers in het binnenland warmer dan aan zee. Boven het warme land zal de lucht opstijgen waardoor koelere en vochtige zeelucht die plaats kan innemen. Vooral op warme voorjaarsdagen is de kust van deze landen gevoelig voor een koele zeewind. Iets dergelijks gebeurt ook boven Azië. Het land wordt ‘s zomers heet, de lucht stijgt op en een vochtige westenwind met regen waait vanaf de Indische Oceaan richting vasteland. ‘s Winters is het omgekeerd, dan is het vasteland van China en Rusland koud en waait de wind boven het aangrenzende India uit het oosten. Die wind zorgt dan aan de overzijde van de Indische Oceaan, in Afrika voor veel regen. Bron: http://wikipedia.org
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 9
26-09-2006 16:34:54
10
LESBRIEF
INDIA
Kaartje 8 Zomermoesson
Opdracht 6 a
b c d
Kaartje 9 Wintermoesson
Foto 10a Het hindoeïsme is de belangrijkste godsdienst in India
Zoek kaartblad 125 B en C in de Grote Bosatlas op. Waar komt de natte moesson het eerste aan? In Thiruvananthapuram of Chennai?
Uit welke windrichting komt de natte moesson? Je mag hier
kiezen uit New Delhi en Malabar. Vul nu de volgende zin aan:
In mei komt de moesson aan in de plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het duurt dan wel tot juli voordat de moesson in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . is gearriveerd.
Menselijke verschijnselen Bij opdracht 7 moet je de Basisboeknummers 106 en 107 en kaart-
Foto 10b Westerse invloed
blad 190 van de Grote Bosatlas gebruiken.
Opdracht7 a
b c
d e f g
Wat versta je onder cultuur?
Tot welk cultuurgebied behoort India?
Welke godsdiensten komen in India voor?
Welke officiële talen worden er in India gebruikt?
Welke antwoorden bij c en d zou je niet direct in dit cultuur-
gebied verwachten?
Verklaar de relatie met het Europese cultuurgebied vanuit de invalshoek geschiedenis.
Welke kaart in de atlas kun je gebruiken om je antwoord op vraag f te verduidelijken?
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 10
26-09-2006 16:34:55
INDIA
11
Foto 13 Krottenwijk in Mumbai
Opdracht 8 a
Lees tekst 11.
c
Waarom is de trek naar de steden in Nederland sterk afgeno-
b
LESBRIEF
Hoe noem je de trek van het platteland naar de stad? men en is deze in India nog in volle gang?
Tekst 11 Urbanisatie
In Nederland trokken tijdens de industriële revolutie veel mensen van het platteland naar de stad. Op het platteland verdween veel werk door de mechanisatie van de landbouw en in de steden zorgden de fabrieken voor vraag naar arbeidskrachten. Deze trek naar de stad nam af in de jaren ‘60. In India vindt er op dit moment nog steeds een enorme trek plaats naar de steden.
Externe en interne relaties
Opdracht 9
Opdracht 10
b
b
a
Lees tekst 12.
Ga op internet op zoek en maak een fotoverslag van de gevol-
gen van overurbanisatie in India. Zoek vijf geschikte foto’s (zie
a
Lees Basisboeknummer 183 (en eventueel 160 t/m 162).
Leg met behulp van figuur 10.3 in het basisboek uit waarom India tot de semi-periferie behoort.
bijvoorbeeld foto 13) op het internet en zet hier een titel onder.
c
uitwerking van deze lesbrief.
d
Gebruik de statistiek in de atlas om nog twee argumenten te
e
Tot welke groep landen behoren: I: Thailand, II: Polen III China?
Print eventueel de foto’s met bijschriften uit en voeg ze bij de
Tekst 12 Overurbanisatie
In India is de trek naar de steden enorm. Eigenlijk wonen er veel te veel mensen in de steden. Dit noemen we overurbanisatie. Gevolg hiervan is dat er niet voldoende huizen zijn, zodat sommige mensen op straat slapen of illegaal in krottenwijken wonen. Riolering- en waterleiding zijn niet aanwezig of werken gebrekkig en de verkeerschaos is groot. Verder stinkt het de hele dag in de grote steden
Welke kritiek kun je hebben op het gebruik van het BNP bij het vaststellen van de welvaart van een land?
vinden die aantonen dat India tot de semi-periferie behoort.
Opdracht 11
Vul tabel 14 in met behulp van de statistiek over de aarde in de Grote Bosatlas.
Opdracht 12 a
Gebruik de gegevens uit tabel 14 om de welvaartspositie van
b
Beschrijf ook de welvaartspositie van India binnen de wereld.
India binnen Azië te beschrijven.
Tabel 14 Statistieken aarde Groei BNP
BNP/hoofd
Zuigelingen-
Geboorte-
Levens-
% werken-
% werken-
Aantal
Telefoons
sterfte
cijfer
verwachting
den in de
den in de
inwoners
/1000 inw
diensten
landbouw
per arts
India Pakistan Nepal Sri Lanka Ethiopië Nederland Polen China VS
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 11
26-09-2006 16:34:59
12
LESBRIEF
INDIA
Opdracht 13 a
Bekijk nog eens de fotocollage aan het begin van de lesbrief en
b
Leg het verschil uit tussen de traditionele en de moderne sector
lees tekst 15.
in India. Maak daarvoor gebruik van de volgende begrippen:
arbeidsintensief (B114), kapitaalsintensief(B112), kennisintensief, hoge lonen, lage lonen, winstgevend, arbeidsextensief (B181), c
d e
kapitaalsextensief (B112)
Wat wordt er bedoeld met de informele economie van India?
Noem vier kenmerken van beroepen uit de informele economie. Ook in Nederland bestaat er een informele economie. Beschrijf
de verschillen met India.
Opdracht 15
Het Nederlandse ministerie van Ontwikkelingssamenwerking wil haar activiteiten uitbreiden naar India. De algemene doelen zijn: –
terugdringen analfabetisme
–
werkgelegenheidsprojecten (bijv. omscholen werklozen)
–
a
b
basisaanbod medische voorzieningen
Geef per deelstaat in schema 17 aan waarom deze wel (of niet) aanspraak zouden kunnen maken op ondersteuning van het ministerie en ga per staat in op de drie doelen
Je moet de minister van Ontwikkelingssamenwerking adviseren welke deelstaat het beste kan worden gekozen.
Welke staat ga je adviseren te kiezen en wat zijn hiervoor je
Tekst 15
motieven?
India heeft een duale economie; dat wil zeggen dat er naast
Schema 17 Ondersteuning deelstaten?
een traditionele sector er tegelijkertijd een moderne sector
Deelstaat
bestaat.
Wel of geen steun?
Argumentatie
Kerala Bihar
Opdracht 14
Utter Pradesh
India 35 steden met meer dan een miljoen inwoners.
Gujarat
Zie kaart 192D van de Grote Bosatlas. Tegenwoordig (2006) heeft
Punjab
a
Welke steden in India hebben zelfs meer dan 5 miljoen inwo-
Maharashtra
In welk land neemt de stedelijke bevolking het sterkste toe: in
Opdracht 16
Wat is hiervoor de verklaring?
a
Is de inhoud van dit artikel geschikt om het bestaan van een
het grootste zijn: in Nederland of India?
b
Licht je antwoord toe met behulp van een aantal voorbeelden
gebruiken.
c
b c
ners?
Nederland of India?
d
In welk land zal de stadsbevolking als % van de totale bevolking
e
Leg je antwoord bij d uit. Je kunt hierbij basisboeknummer 144
Lees het artikel in bron 18 en beantwoord vervolgens de vragen.
Ten slotte zoom je in naar India op deelstaatniveau. Op kaart 3 kun je zien waar de deelstaten liggen en in tabel 16 vind je belangrijke gegevens.
duale economie in India aan te tonen? uit de tekst.
Verzin voor elk van de productiesectoren (primair, secundair en tertiair) twee voorbeelden van Nederlandse bedrijven die goed zaken zouden kunnen doen met India. Vul in schema 19 je ant-
woord in.
Tabel 16 Kenmerken deelstaten Deelstaat
Kerala Bihar Utter Pradesh Punjab
Aantal
Stedelijke
Universitair
% 6-10 die
% Lezen en
% Werkzaam
% Werkzaam
Zuigelingen-
inwoners in
bevolking
geschoold
naar school
schrijven
in de
in handel
sterfte per
miljoenen
in %
in %
gaan
landbouw
en diensten
1000
26,4
3,5
91,2
89,8
46,7
12,6
16
29 86
13,1
6,3
34,3
38,5
81,1
4
67
139
19,8
6,5
36,7
41,6
72,9
6,2
85
20
29,6
5,9
65,0
80,9
56
10,6
54
Gujarat
41
34,5
4,8
62,3
61,3
58,4
8,9
64
Maharashtra
79
38,7
5,8
69,1
85,4
61,1
8,6
49
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 12
26-09-2006 16:35:00
INDIA
Bron 18
LESBRIEF
13
Bron 18 vervolg
‘In Nederland rijzen de kosten van de zorg de pan uit’, zegt
Nederland zoekt naar kennis in India
Gruijters, ‘dus wil ik kijken of we bepaalde dingen in India kun-
Vijftig Nederlandse bedrijven vertrekken later deze week met
nen doen. Er komen nu al veel mensen uit het Midden-Oosten,
minister Brinkhorst van economische zaken naar India. Ze
de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.’ Populair zijn vooral
zoeken niet alleen goedkope arbeid, maar ook hoogopgeleide
hartoperaties, die in India circa tachtig procent goedkoper zijn
talenten en nieuwe technologie.
dan in het Westen.
Of het nu gaat om een nieuw computersysteem, het telen van
De huidige economische groei brengt ook problemen met zich
bloembollen of het uitvoeren van hartoperaties, India biedt
mee. Zo kampen de snel uitdijende steden met ernstige ver-
veel slimme arbeidskrachten tegen ongekend lage kosten. Het
vuiling – en dat kan weer werk opleveren voor Nederlandse
verplaatsen van werk uit dure landen als Nederland naar India
bedrijven, zoals industrieel toeleveringsbedrijf Teesing en
neemt een hoge vlucht.
Technisch Ingenieursbureau E. Meurs. Zij gaan samen duizend
Vooral in de informatietechnologie heeft India de afgelopen
lpg-zuilen leveren voor honderden tankstations in Delhi. Dat
jaren een sterke positie opgebouwd. Onlangs maakte ABN
levert de bedrijven circa tien miljoen euro op.
Amro bekend bijna alle IT-diensten te gaan uitbesteden,
Niet alleen technologische en industriële bedrijven kijken
grotendeels aan Indiase bedrijven.
naar India, ook voor een traditionele Nederlandse sector als
’Een intellectuele tsunami komt op ons af’
de land- en tuinbouw valt er veel te doen. Jan Neele, directeur
Tot nu toe was Nederland een kleine speler op de Indiase
van een bedrijf dat actief is in bloemen, bollen, vaste planten
IT-markt. Vorig jaar werd er voor ongeveer honderd miljoen
en fruitbomen, komt al decennia in India en heeft er inmid-
euro uitbesteed – de Verenigde Staten waren in hetzelfde jaar
dels duizend mensen werken. Het land biedt, naast goedkope
goed voor bijna tien miljard dollar.
arbeidskracht en kennis, nog een groot voordeel, zegt Neele:
Drijvende kracht achter de uitbesteding is niet alleen het kos-
‘Je vindt er, van de Himalaya tot het zuiden, iedere dag van het
tenvoordeel, maar ook de enorme voorraad aan hoogopgeleide
jaar elk klimaat van de wereld.’
technici en ICT’ers in India. ‘Het is gewoon een intellectuele Bron: Trouw, hetNieuws, economie, 17-10-2005
tsunami die op ons afkomt’, zegt Hans van Grieken, die bij consultancy- en IT-bedrijf Capgemini de innovatie onder zijn hoede heeft, over de aantallen jongeren die jaarlijks afstuderen in India. Zo leverden de duizenden universiteiten en hogescholen vorig jaar alleen al meer dan 200.000 ingenieurs af. India loopt niet alleen voorop in de informatietechnologie.
Opdracht 17
De kosten voor de Nederlandse zorg blijven maar stijgen. a
Ook in de zorg zijn er ontwikkelingen waar Nederland veel
minister van Vreemdelingenzaken toestemming verleend om (goedkope) Indiase artsen naar Nederland te laten komen.
van kan opsteken, zegt Dorrit Gruijters. Zij werkt bij Interimic,
Noem een nadeel van deze oplossing voor India en een nadeel
een groep consultants die zich bezighoudt met innovatie. ‘In India gebeurt heel veel, in rap tempo.’ Zo kent het land, waar honderden miljoenen armen nog altijd vrijwel geen gezond-
Een oplossing voor het zorgprobleem zou kunnen zijn, dat onze
b
voor Nederland?
Verzin nog een oplossing voor het zorgprobleem.
heidszorg krijgen, een groot aantal goed opgeleide artsen en privé-ziekenhuizen. De kosten van operaties zijn er veel lager dan in het Westen.
Schema 19 Primaire Sector Bedrijf
Secundaire sector Waarom?
Bedrijf
Tertiaire sector Waarom?
Bedrijf
1...................
1...................
1...................
2...................
2...................
2...................
Waarom?
DE GEOKRANT 60
11234477 Geokrant 60.indd 13
26-09-2006 16:35:00
