Dit is Peter Matthijsse. Na een half jaar zat ik al in het buitenland. magazine over werken en leren in de metaalbewerking

magazine over werken en leren in de metaalbewerking WWW.OOM.NL | VOORJAAR 2016

‘Na een half jaar zat ik al in het buitenland’

Dit is Peter Matthijsse Peter (51) is machinebouwer en servicemonteur bij Burg Machinefabriek in Kruiningen: ‘Het is nu acht jaar geleden dat ik hier terechtkwam. Ik zou eigenlijk anderhalf jaar lang worden ingewerkt, maar na een half jaar zat ik al in m’n eentje in het buitenland bij klanten. Ik denk dat vooral mijn ervaring en leeftijd mij toen erg hebben geholpen. Maar ik ben ook heel nieuwsgierig, als er nieuwe machines worden getest probeer ik er altijd wat van op te steken. Het wordt allemaal steeds geavanceerder en ik vind het belangrijk dat te blijven volgen.’ Lees de verhalen van andere ‘Oude rotten’ op pagina 10.

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

1

2

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

Column

Getroffen door het 45+ virus Onlangs was ik op een feestje van een vriend, die de leeftijd van 45 bereikt had. Tussen taart en bier vertelde hij enthousiast over zijn plannen om te solliciteren naar een nieuwe baan. ‘Prettige wedstrijd’, reageerde een weder­ zijdse kennis. ‘Blijf liever zitten waar je zit. Werkgevers zitten echt niet te wachten op iemand van jouw leeftijd.’ Mijn mond viel open. Wat? Nog geen Abraham gezien en nu al minder gewild op de arbeidsmarkt?

VOORJAAR 2016

IN DIT NUMMER: 16. THEMA

45+ power! Hoezo is 45+ oud? Toevallig is 45 het nieuwe 35. Zo zorg je ervoor dat je baas niet om je heen kan.

Maar uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt inderdaad dat oudere werknemers het op de arbeids­ markt steeds vaker en vroeger afleggen tegen jongeren. In een onderzoeksrapport uit december 2015 staat: ‘Werkgevers kiezen vaak voor jongeren; die hebben meer parate kennis en zijn goedkoper. Over oudere werknemers bestaan veel vooroordelen. Ze zijn niet flexibel, minder productief en vaker ziek, denken werkgevers. Dat speelt ook 45-plussers al parten.’ Het feestvarken was op zijn fuifje in de ogen van werk­ gevers dus van de ene op de andere dag getroffen door het 45+ virus. Mogelijke symptomen: eigenwijs, lui, duur, ziekelijk en dom. Gelukkig was het hem niet aan te zien. Hij oogde fris en bevlogen terwijl hij vertelde toe te zijn aan een nieuwe uitdaging in zijn vakgebied en allerlei mogelijkheden zag om zich daarin verder te ontwikkelen. Met 45-plus is blijkbaar prima te leven. Het is de beeld­ vorming over 45-plussers die behandeling behoeft. Michel Revet Hoofdredacteur

08. VOORAF

28. REPORTAGE

‘Leeftijd zegt niets’

‘Ze staan elke ochtend als eerste voor de deur’

Wat betreft arbeids- en organisatie­ psycholoog Aukje Nauta moeten seniorendagen zo snel mogelijk worden afgeschaft. ‘Vervang ze liever voor dagen waarop ruimte is voor spelen, leren en exploreren. Daarmee stimuleer je mensen veel meer.’

10. IN BEELD

Anton Flipsen, directeur van ProduLAS Verbindingstechniek in Oosterhout, zette op de productie­ afdeling twee enthousiaste werk­ nemers van 56 en 60 jaar in. ‘Henk en Kees zijn gemotiveerd en gedreven.’

En verder...

Oude rotten Oudere werknemers blinken uit door hun kennis, ervaring en bevlogenheid. Nu steeds meer mensen langer blijven werken, is het tijd om de vooroordelen over 45-plussers in de metaal voorgoed de wereld uit te helpen.

26. ONDERWIJS Woensdag stagedag

04. Eerst 15. Dialoog 22. Cursisten 24. Hoe werkt... 33. Te gast bij 34. Nieuws van OOM 35. De helpdesk 37. Regiomanagers 38. Gespot

Voor de leerlingen uit 3 vmbo-metaal­ techniek van scholengemeenschap Schaersvoorde in Aalten is het praktijkleren de nieuwe snuffelstage.

‘Ik was vooral handig in dingen maken, maar nu begrijp ik ook de relevantie van onderzoek.’ Pagina 22

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

3

EERST

De Maker

BART (46) EN TIM (43) GRÖNEFELD Eigenaars van The Horological Brothers, Grönefeld Bart: ‘We hebben net ons vierde horloge gelanceerd, The 1941 Remontoire. Het is het instapmodel van onze Grönefeld-collectie en kost in witgoud 61.528 euro. De kunst van het horlogemaken zit in onze genen. In 1912 begon onze opa met het onder­ houden van zakhorloges en torenuurwerken. De Remontoire is gebaseerd op de techniek van deze torenklokken. Elke acht seconden draait er een klein veertje op in plaats van één grote veer die in 36 uur afloopt.’ Tim: ‘De ontwikkeling van een nieuw horloge duurt ongeveer twee jaar. We beginnen te ontwerpen, gewoon op papier. Daarna denken we het tot in het kleinste detail uit.’ Bart: ‘De Remontoire bestaat uit 324 onder­ delen, allemaal handmatig gefreesd, gedraaid en geslepen. Daarna assembleren we het horloge in ongeveer zes weken. Als het af is, halen we het weer helemaal uit elkaar om het volledig stofvrij in één dag weer in elkaar te zetten.’ Tim: ‘Een horloge aan een klant overhandigen is geweldig. Dit doen we bijna altijd persoonlijk en over de hele wereld. Met onze laatste twee horloges hebben we belangrijke internationale prijzen gewonnen. Ook de Grand Prix d’Horlogerie de Gèneve, dat is de Oscar onder de horloges. Daar zijn we enorm trots op.’ www.gronefeld.com tekst en foto rob overmeer

4

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

EERST

Toen & Nu ‘De beste ideeën voor verbetering komen van de mensen van de werkvloer’

Aanraders Lassymbolen Met de app Weld Symbols kun je vooraf bekijken hoe je las eruit zal gaan zien. Je kiest een las­ symbool en de app genereert automatisch 3D-tekeningen op basis van jouw input. Handig voor lassers, tekenaars, ontwerpers, ingenieurs, docenten en studenten. De app heeft in 2015 nog een update gehad en is geschikt voor zowel iOS- als Android-apparaten, € 2,99.

De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. En dat heeft invloed op het werk en de werkplek. In Toen & Nu vertellen metaal­ bewerkers over toen en over nu. Deze keer: productieleider Gerard Dikker (46) van Rademaker in Culemborg over de razendsnelle groei in de wereld van de bakkerijmachines.

TOEN ‘In 1977 begon onze oprichter Theo Rademaker in zijn garage met het ontwikkelen van een bakkerijmachine. Een jaar later vestigde het bedrijf zich in Vianen, waarna het al snel weer uit zijn jasje groeide en verhuisde naar Culemborg. Onze oudste mede­ werkers herinneren zich nog goed hoe het in de beginjaren ging: met hamer, beitel en boormachine. Zelf kwam ik hier in 1993 binnen als lasser. Tekeningen werden met de hand gemaakt, en we gebruikten nog gereedschappen als de knabbelschaar, die later door de lasertechniek overbodig werden. In deze periode produceerden we veelal dezelfde machines, met slechts kleine afwijkingen. We draaiden volop ploegendiensten, en aan hoe vol de productievloer lag kon je zien hoe hoog de werkdruk was.’

NU ‘Sinds 2002 vindt een deel van onze productie plaats in Slowakije en richten wij ons in Culemborg op servicegericht, spoedeisend maat­ werk. Dat vraagt grote flexibiliteit van onze vakmensen, die alleen nog snelle enkelstuksopdrachten uitvoeren. Ook moeten ze breder inzetbaar zijn: een zetter doet tegenwoordig ook las-, laser- en constructiebankwerk. We hebben onze processen nu zo geoptimali­ seerd en geautomatiseerd dat we veel effectiever en efficiënter kunnen werken dan vroeger, en dus heel snel kunnen reageren op de vraag van de klant. Zo hebben we bijvoorbeeld nog zo weinig mogelijk pallets op de vloer: alleen dat wat de medewerkers nodig hebben, komt op karren naar ze toe. De beste ideeën voor dat soort verbeteringen komen van de mensen van de werkvloer. Dat vind ik ontzettend mooi.’

Weld Symbols

Doe een dansje Om te vieren dat het Jaar van de Aap is begonnen, liet de Chinese zender CCTV tijdens een galashow 540 robots perfect synchroon dansen op muziek. Een uitdagend project: elke robot is uitgerust met zestien besturingsmotoren, ontworpen om menselijke bewegingen zo goed mogelijk te imiteren. Ze hebben inderdaad een paar geweldige moves! Bekijk hoe dit alles in zijn werk ging op www.tinyurl.com/ztx94ur

HILARISCH

Colin Furze is een excentrieke Britse loodgieter, steevast gekleed in een hemd met korte mouwen en een das. In zijn vrije tijd knutselt hij in zijn garage de meest gekke en compleet onpraktische dingen in elkaar, zoals raketfietsen, Wolverine-klauwen en magneetschoenen. Hij probeert al zijn creaties zelf uit en zet daarvan hilarische filmpjes op YouTube. Niet voor niets heeft zijn YouTube-kanaal inmiddels meer dan twee miljoen abonnees! www.youtube.com/colinfurze METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

5

EERST

Het CV van... Luke Mosterd

Eigenaar van Mosterd Installatietechniek BV in Apeldoorn Luke Mosterd (36) had van jongs af aan maar één droom: gecertificeerd lasser worden. Nu reist hij de hele wereld over. Prachtig, maar voor Luke draait het vooral om vakmanschap. Zo jong al in de ban van het lassen? ‘Ja, op mijn achtste was ik daar al mee bezig. Mijn vader keek over mijn schouder mee of ik het allemaal wel goed deed. Hij werkte destijds als lasinstructeur bij een vak­ opleiding. Als ik zelf niet naar school hoefde, ging ik met hem mee. Het was natuurlijk ook erg stoer, met open vuur en rook.’ Dus je ging al vroeg aan het werk? ‘Ik heb keurig mijn school afgemaakt en ben bij een baas gaan werken. Daar leerde ik het vak echt. Stilzitten is niet aan mij besteed, dus in de avonduren deed ik opleidingen. In die tijd haalde ik diverse certificaten en extra diploma’s. Ik wilde gewoon vol gas vooruit.’ En toen ben je voor jezelf begonnen… ‘Mijn vader stelde voor om samen een bedrijf te beginnen. Dat was een gouden zet, want zo kon ik toch – ondanks mijn jonge leeftijd van 22 – alle kneepjes van het onder­ nemersvak leren. Na twee jaar ben ik alleen verdergegaan en eigenlijk ging het direct supergoed.’ En nu reis je de hele wereld over voor je werk? ‘Ja, ik heb overal mooie klussen, ver weg en dicht bij huis. Ik doe veel gecertificeerd laswerk voor de petrochemische industrie, maar ook voor grote koelinstallaties en de voedings- en gasindustrie.’ In China lag de rode loper voor je uit... (Lachend:) ‘Op een maandag werd ik gebeld of ik woensdag naar China kon komen. Op een scheepswerf met bijna tweeduizend lassers was niemand gecertificeerd om een bepaalde las te maken en die was nodig om het schip goedgekeurd te krijgen. Het was een kleine klus. Zo gepiept dus, maar er stonden honderden lassers om me heen om te zien hoe ik het deed. Ik heb het met moeite wat kunnen oprekken zodat het niet direct voorbij was. Toen bleek dat ik nog wat vrije tijd had, ben ik door een privéchauffeur rondgereden en heb ik op kosten van de klant onder andere de Chinese Muur bezocht. Leuk om een keer mee te maken, maar daar draait het natuurlijk niet om. Vakmanschap is en blijft het allerbelangrijkst.’

6

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

EXPERTS IN 3D-PRINTEN De allereerste 3D-printingfabriek van Nederland staat in Haarlem. Onder overweldigende aandacht van de media opende 3D Makers Zone op 8 februari jl. haar deuren.

E

nkele weken na de opening lijkt de storm nog niet te gaan liggen: ‘De telefoon staat dag in dag uit roodgloeiend’, zegt medeoprichter Jeroen Veger. Volgens hem ligt het onmiddellijke succes van 3D Makers Zone aan de bedrijfsformule. ‘Wij willen het onderwijs en het bedrijfsleven laten kennismaken met de nieuwste 3D-technologieën’, legt compagnon Maarten Verkoren uit. ‘Dat doen zogeheten fablabs ook, alleen is het grote verschil dat wij hier printers hebben staan van 200.000 euro in plaats van 2.000 euro.’

Praktijkcases

3D-geprinte gitaar voor 3FM

3D Makers Zone werkt samen met onderwijsinstellingen als het Nova College, de Hogeschool van Amsterdam, InHolland en de TU Delft. Studenten krijgen in Haarlem concrete praktijkcases voorgelegd en kunnen daadwerkelijk objecten printen. Goed onderricht in 3D-technologie is noodzakelijk, vindt Jeroen Veger. ‘De werknemers van morgen zijn namelijk niet klaar voor de eisen die moderne bedrijven stellen. 3D-printen speelt daarin een grote rol.’ Ook het bedrijfsleven profiteert gretig van de 3D-experts in Haarlem. Bedrijven kunnen bij 3D Makers Zone terecht voor simpele, eenmalige printopdrachten, maar ook voor grootschalige projecten, adviezen en trainingen. Veger: ‘Klanten komen uit alle mogelijke hoeken. Vorige week kwam FNV langs. En we zijn bezig met een case voor KLM.’

De burgemeester van Haarlem kreeg bij de opening een 3D-geprinte ambtsketting

Van 3D naar 4D De toekomstplannen van 3D Makers Zone zijn afhankelijk van de vraag. Verkoren: ‘Wij zijn ontstaan omdat er nog geen concreet beginpunt was voor 3D-printing. We breiden uit als daar behoefte aan is. Momenteel onderzoeken we 4D-printen, de volgende stap. Want in essentie zijn we een kennisfabriek. Op het gebied van innovatie staan we altijd vooraan.’ www.3dmakerszone.com

LEZERSACTIE

Worldskills: Oh, stalen een geweldige ervaring koersfiets In de topNales van de wielersport hetNorma carbon Richard (17), verspanerisbij wat de klok slaat. Jeaan zoude bijna vergetenin Hengelo, deed mee Worldskills waar we als“Ik fervent fietsende op Sao Paulo. heb veel dingennatie bijgeleerd begonnen zijn: ambachtelijk vervaardigde en ben nog beter in mijn vak geworden.” koersfietsen met stalen frames.

Knip uit die bon!

GRATIS naar Aviodrome Lelystad Airport

I

n De mannen van staal brengt filmmaker Matthieu Landweer een ode aan de ouderwetse stalen koersfiets. Centraal in de film staan de ambachtelijke fietsenbouwers van RIH. Al sinds 1921 zijn hun stalen racefietsen een begrip in de wielerwereld. Door de decennia heen rolden 63 wereldkampioenen de finish over op een stalen RIH. Ondanks de opkomst van het carbon, is er volgens Landweer nog altijd een grote groep liefhebbers van de stalen koersfiets. ‘Logisch, want staal is gewoon een stuk comfortabeler voor de lange afstand. En het blijft veel langer goed.’

Maestro Meesterbouwer Wim van der Kaaij begon in 1948 bij de Amsterdamse fietsenmaker RIH. Vorig jaar overleed hij op 78-jarige leeftijd. Matthieu Landweer, zelf een trotse bezitter van een stalen RIH, legde de oude maestro nog vast voor zijn dood. ‘Een prachtige vent, die nog werkte volgens het traditionele meester-leerlingprincipe’, vertelt hij. In de documentaire zien we hoe door het overlijden van Wim het stokje abrupt moet worden overgenomen door leerling Lester Janssen. ‘Daardoor is ditichard een film overisstaal mensen’, aldus Landweer. Nales een en vanover de 35 talentvolle jongeren die deze zomer van 11 tot en met 16 augustus mocht meedoen aan de Worldskills, Grote odehet WK voor beroepen in Sao Paulo, Brazilië. Hij kreeg het felbegeerde naar de Brazilië nadat hijaan verschillende Vakkanjer­ Momenteel legt ticket Landweer laatste hand zijn documentaire. wedstrijden had gewonnen envan nationaal polymechanics Waar en wanneer De mannen staal tekampioen zien zal zijn, is nu was geworden. waren geweldige ervaring. nog niet bekend.“De ‘Ik Worldskills heb afspraken meteen meerdere distributeurs. Wel jammerzou datde ik Eroica op de twaalfde plaats had ik Daarnaast (een tocht voor eindigde; fietsen dieeigenlijk voor 1987 op een hogere zijn, plekred.) gehoopt. Toch het de moeite waard: geproduceerd op 3 juli in was Limburg een prachtige gelegenheid zijn afsluitceremonie om mijn film te promoten, aangezien de openings-en waren supermooi endat ik heb ook natuurlijk éénBrazilië grote ode is aan de retro stalen koersfiets.’ nog wat van kunnen zien.”

R

Zenuwachtig Richard volgde voor de Worldskills een speciale, individuele cursus. “Ik had nog geen megatronica op school gehad, dus die cursus richtte zich helemaal op polymechanica. Zo kon ik goed voorbereid aan het WK beginnen.” Of hij zenuwachtig was? “Ja, best wel. Maar toen ik eenmaal bezig was, verdween dat. Ik moest bijvoor­ beeld een miniatuur puntenslijpertje maken en zelf een onderdeel draaien, frezen en aansluiten. Het waren moeilijke opdrachten, want je bent natuurlijk op het hoogste niveau bezig. De freesbank viel mij en veel andere deelnemers wel tegen. Het was een ander soort freesmachine, waar wij in Nederland niet mee werken. Daardoor kregen we het werk niet op tijd af, terwijl dat normaal gesproken zou moeten lukken.”

Aanrader Richard raadt andere leerlingen aan om ook mee te doen aan de Vakkanjerwedstrijden: “Dankzij die wedstrijden ben ik zo ver gekomen en kon ik naar de Worldskills. Het is een ervaring die ik nooitjehad missen. Ik heb veel van meegemaakt, dingen bijgeleerd Kun nietwillen wachten om ‘De mannen staal’ te zien? en ben nog beter in mijn vak geworden. Daar ben ik blij om.” Volg de actuele ontwikkelingen op de Facebook-pagina:

www.facebook.com/demannenvanstaal

I

n het museum van Aviodrome maak je een reis door de luchtvaart­ geschiedenis van 1785 tot aan vandaag. De mooiste vliegtuigen staan voor je opgesteld binnen en buiten het museum. Van het eerste houten vliegtuig uit 1900 tot de Uiver, van de Constellation tot de Boeing 747.

Bij Aviodrome zijn niet alleen meer dan honderd vliegtuigen te zien, er is ook veel te doen. In de windtunnel van het vliegtuiglaboratorium kun je uitproberen wat wind met een vliegtuig doet. Tijdens de open cockpitdagen ontdek je waar alle knopjes voor dienen in de cockpits van diverse vliegtuigen. En op de kindervliegdagen vlieg je (tegen meerkosten) met kind of kleinkind een stukje met een Cessna 172. En een ervaren piloot, gelukkig.

Aviodrome Lelystad Airport Pelikaanweg 50 8218 PG Luchthaven Lelystad www.aviodrome.nl

! n o B Bewijs voor

egang gratisimto aal 4 personen voor max

isselen voor twee gratis ome kun je deze bon inw Bij de kassa van Aviodr e gratis tickets voor twe en (normaal € 16,95) 30 juni 2016. tickets voor volwassenen tot 95). De actie is geldig kinderen (normaal € 14,

actiecode JPAVI-156

f all-in-arrangementen. acties, kortingen en/o apieren. Niet geldig i.c.m. andere contanten of waardep Niet inwisselbaar voor n.

.nl voor de openingstijde

Kijk op www.aviodrome

Knip uit en neem mee als

gratis toegangsbewijs!

✃

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

7

VOORAF

‘Verleiden is beter dan verplichten’ Aukje Nauta is arbeids- en organisatiepsycholoog en eigenaar van organisatie-adviesbureau Factor Vijf. Ze zet zich ervoor in om ‘een leven lang leren’ een vanzelfsprekend onderdeel te maken van de Nederlandse bedrijfscultuur. tekst annemiek de gier foto hans van den heuvel

Zijn 45-plussers te weinig ondernemend? ‘Dat is een algemeen beeld dat bij veel werkgevers leeft. Maar het klopt lang niet altijd. Uit onderzoek dat ik heb gedaan, blijkt dat oudere werknemers die hoger opgeleid, flexibel en innovatief zijn helemaal niet als oud of als te weinig ondernemend worden gezien. Werkgevers hebben vooral een slecht gevoel bij degenen die een laag werk- en denkniveau hebben en die in jaren niets hebben bijgeleerd. Op een gegeven moment weten ze niet meer wat ze met deze mensen aan moeten.’ Toch heeft opeens iedereen het erover: hoe houden we die 45-plussers in vredesnaam gemotiveerd. Hoe komt dat? ‘Op zich is dat niet nieuw hoor. Al in 1989 verscheen er een boek over employability. Maar er zijn wel drie belangrijke trends die ervoor zorgen dat de inzetbaarheid van oudere werknemers nu een veelbesproken onderwerp is. Natuurlijk in de eerste plaats de vergrijzing; we moeten langer doorwerken, maar aan de andere kant heeft er nog geen omslag plaatsgevonden naar “een leven lang leren”. Tweede factor is de snelle technologische ontwikkeling, waardoor mensen overbodig worden of zich radicaal moeten omscholen. En de derde is de steeds flexibelere arbeidsmarkt: doordat er steeds minder vaste banen zijn, blijven vooral oudere werknemers angstvallig vasthouden aan hun vaste baan. Ze zijn bang dat ze anders nooit meer aan het werk komen. Gevolg is dat er veel mensen op werkplekken zitten waar ze het niet echt naar hun zin hebben en daardoor ook niet meer de drang voelen zich te ontwikkelen.’ Hoe kunnen werkgevers hier iets aan doen? ‘In de eerste plaats door te stoppen mensen te beoordelen op hun leeftijd. Dat zegt namelijk helemaal niets, het gaat om enthousiasme, motivatie en competenties. Het mooie is dat mensen naarmate ze ouder worden steeds meer zichzelf worden. Vraag ze eens: hoe denk jij, met jouw kennis, ervaring, passies en ambities, iets nieuws te kunnen bijdragen aan de organisatie?

8

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

De Amerikaanse hoogleraar Denise Rousseau, van wie ik een groot fan ben, noemt dit een i-deal: je spreekt met de werknemer af dat hij iets mag doen wat afwijkt van wat standaard mogelijk is binnen het bedrijf, met uiteindelijk een win-win voor beide partijen. “Een leven lang leren” is een kwestie van verleiden, niet van verplichten.’ Leuk, maar heeft een oudere werknemer niet liever gewoon een seniorendag? ‘Seniorendagen zijn lapmiddelen die wat mij betreft direct zouden moeten worden afgeschaft. Vervang ze liever voor dagen waarop ruimte is voor spelen, leren en exploreren. Daarmee stimuleer je mensen veel meer. Jezelf ontwikkelen hoeft niet per se via de schoolbanken.’ Is iemands loopbaan nou een zaak van de werk­ gever, of moet de medewerker zelf ook iets doen? ‘It takes two to tango. Als je als medewerker weerstand voelt bij verandering en ontwikkeling, dan moet je jezelf wel afvragen: doe ik dit werk nog omdat ik het leuk vind, of alleen maar om geld te verdienen? Het is je eigen verantwoordelijkheid om na te denken over wat je kunt en wilt, over hoe je je verder kunt ontwikkelen om je werk interessanter en waardevoller te maken. Om jezelf klaar te stomen voor Plan B, mocht dat ervan komen. Wat dat betreft is een medewerker – of hij nou twintig is of vijftig – eigenaar van zijn eigen werk en loopbaan. Maar je kunt het niet alleen. Een werkgever die openstaat voor dialoog is onontbeerlijk.’ Hoe oud bent u zelf eigenlijk? ‘48. Ja, ik denk best veel na over de vraag what’s next? Ik verzin bijvoorbeeld projecten waarmee ik mezelf uitdaag, zo ben ik bezig met een boek waarmee ik hopeloos vastloop op dit moment. Maar daar leer ik veel van. Mijn tip is: als er dingen op je pad komen die je helpen ontwikkelen, pak ze aan. Die hoeven niet eens altijd met werk te maken te hebben.’ ❙

VOORAF

‘Naarmate mensen ouder worden, worden ze steeds meer zichzelf’

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

9

IN BEELD

‘Oudere mensen helpen jongere werknemers groeien’

MONIQUE VERNOOY (45) directeur bij G. Vernooy Holding BV in Tiel ‘Als ik mensen aanneem kijk ik niet naar leeftijd, maar naar geschiktheid. Zo heb ik recentelijk nog een vrachtwagenmonteur van ruim in de vijftig aangenomen en is meer dan de helft van mijn werknemers boven de 45. Oudere werknemers zijn in mijn ervaring niet vaker ziek dan jongere. Verder vind ik dat je opleidingsniveau niet te zwaar moet laten meewegen. Oudere mensen hebben vaak een minder hoge opleiding genoten, maar maken dat meer dan goed met hun (levens)ervaring. Het belangrijkste is wat mij betreft om uiteindelijk juist een mooie mix van leeftijden binnen mijn bedrijf te hebben, omdat werknemers van verschillende leeftijden goed samengaan. Oudere mensen helpen jongere werknemers groeien en zo houd ik mijn bedrijf sterk.’

10

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

IN BEELD

OUDE ROTTEN Oudere werknemers blinken uit door hun kennis, ervaring en bevlogenheid. Nu steeds meer mensen langer blijven werken, is het tijd om de vooroordelen over 45-plussers in de metaal voorgoed de wereld uit te helpen. tekst carolien lindeman foto’s frank poppelaars

I

n Azië brengt ouderdom status in je werkende leven. Die cultuur kennen we niet in Nederland. Sterker nog, het is pas een recente trend dat ouderen hier langer blijven werken. Geen wonder dat we aan het idee moeten wennen dat we juist kunnen profiteren van 45-plussers en hun opgebouwde kennis en kunde.

Flexibel en gezond Werkgevers die ouderen in dienst hebben zijn over het algemeen erg positief over hun inzet, loyaliteit, klantgerichtheid en betrokkenheid, stellen onderzoekers van economisch onderzoeksbureau SEO. Toch hebben 45-plussers te maken met vooroordelen over ver­zuim, productiviteit, flexibiliteit en interesse in nieuwe ontwikkelingen. Dat terwijl het verzuim onder jongeren en ouderen even laag is, zolang er geen langdurige aandoening in

het spel is. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS. TNO Arbeid toont daarnaast aan dat ouderen steeds flexibeler zijn. Ze hebben bijvoorbeeld vaker twee banen om ook op een andere werkplek ervaring te kunnen opdoen.

Uniek ‘Maar 45-plussers zijn niet alleen minstens even waardevol als jongere werknemers, ze hebben ook unieke eigenschappen die een organisatie een flinke impuls kunnen geven’, stelt Patricia Heerkens van Oudstanding, een uitzendorganisatie voor ouderen. ‘45-plussers zijn vaak stabiel doordat ze zoveel jaren ervaring hebben, hun kinderen zijn (bijna) het huis uit en ze hoeven op maandag niet meer bij te komen van een zwaar weekend. Meestal zijn ze direct inzetbaar zonder dat ze lang ingewerkt of gecoacht hoeven te worden. Sterker nog,

zij zijn vaak een waardevolle coach of mentor voor jongere medewerkers in het bedrijf. Zij kunnen hun kennis en vakmanschap overdragen aan een jongere generatie.’

Balans ‘Oudere werknemers zorgen binnen een bedrijf ook voor een belangrijke balans’, aldus Heerkens. ‘Door hun ervaring zien ze zaken vanuit een breder perspectief. Bedrijven die sterk leunen op jonge werknemers hebben na verloop van tijd dan ook vaak weer behoefte aan ervaring op de werkvloer.’ Dat 45-plussers op veel ver­schillende manieren iets extra’s te bieden hebben aan bedrijven in de metaal, bewijzen de gepor­­tretteerde werknemers en werkgevers in deze rubriek. ❙

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

11

IN BEELD

‘Ik heb nu een ander perspectief op dingen’

OEP SCHILLING (52) mede-eigenaar van Fiction Factory in Amsterdam ‘Ik ben altijd eigenwijs geweest, maar nu ik ouder en wijzer ben, heb ik toch wel een ander perspectief op dingen. Ik kijk net zoals vroeger nog steeds vooruit, maar ook terug op wat ik heb meegemaakt en ik put uit mijn ervaring. Maar de vele jonge mensen in mijn bedrijf houden mij ook jong en wakker, zo ben ik door hen veel intensiever bezig met onze impact op het milieu. Die invloed van jongeren is essentieel bij een creatief maakbedrijf, zo vinden we aansluiting bij klanten die alternatievere producten willen. Ik merk dat de jongere groep de oude garde inspireert. Er is bij ons altijd plaats voor discussie en ik luister graag naar alle medewerkers. Die hebben zeer uiteenlopende leeftijden, ik geloof namelijk erg in zo’n mix. Onze oudere werknemers zijn ook net zo geïnteresseerd in nieuwe ontwikkelingen als de jonkies. Bij ons komen dan ook oude ambachten samen met de nieuwste digitale snufjes.’

12

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

IN BEELD

‘Als ik een nieuwe uitdaging zoek, dan zeg ik dat’

CLARA VAN URK (56) monteur bij Nijdra in Middenbeemster ‘Ik ga vroeg de deur uit om vanuit Hoorn naar mijn werk te gaan, met mooi weer fiets ik die 22 kilometer. Dat houdt me in conditie. Bij Nijdra is vooral de afwisseling prettig. Ik mag regelmatig op verschillende plekken werken, zo ben ik sinds een jaar intern opgeleid om in de cleanroom lenzen te monteren. In mijn functioneringsgesprekken geef ik het aan als ik op zoek ben naar een nieuwe uitdaging en daar kan meestal ook invulling aan worden gegeven. Ook vind ik het leuk om mijn kennis over te dragen aan andere collega’s. Overigens, zelf kan ik ook nog een heleboel bijleren. Als ik maar creatief met mijn handen kan werken, dan voel ik me op mijn plek.’

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

13

IN BEELD

‘Als zij een vraag hebben, heb ik het antwoord’

ABDELLATIF YAKOUB (55) voorman lasafdeling bij Ouwerkerk BV in Vianen ‘Ik ben hier al dertig jaar in dienst en ben met hard werken in deze functie gegroeid, afgelopen januari ben ik voorman geworden. Na dertig jaar weet ik wel wat ik doe natuurlijk. Daarom werk ik ook al drie jaar lang als praktijkopleider. Ik vind het ontzettend mooi om de jonge jongens in ons bedrijf iets te kunnen leren. Als zij een vraag hebben, heb ik het antwoord. Door mijn ervaring lukt het ook om rustig te blijven als zij dat even niet zijn. Het voelt goed hen te helpen aan hun toekomst te bouwen, en ik leer natuurlijk ook over hun verschillende talen en culturen. Als ik daarnaast in het bedrijf nog meer kan leren, volg ik zelf ook met liefde een opleiding.’

14

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

DE DIALOOG

Kees & Marcel Kees de Vries is teamleider en praktijkopleider. Hij wil zijn medewerkers stimuleren om creatief te zijn in hun werk, maar zijn jarenlange ervaring zit hem daarbij soms in de weg. Hij mailt Marcel Fabrie, bij wie hij de workshop Ervaring telt volgde, voor advies. tekst annemarie vestering foto’s hans van den heuvel

Datum: donderdag 31 maart, 17:05 uur Van: K. de Vries Aan: M. Fabrie Subject: Hoe stimuleer ik mijn medewerkers?

Datum: vrijdag 1 april, 09:14 uur Van: M. Fabrie Aan: K. de Vries Subject: Re: Hoe stimuleer ik mijn medewerkers?

Dag Marcel,

Beste Kees,

Onlangs nam ik deel aan jouw workshop Ervaring telt. Ik vond het erg leuk om de verhalen te horen van de andere medewerkers die de 45 gepasseerd zijn. Wat me vooral bijbleef is je advies: blijf niet in oude gewoontes hangen, benoem de ideeën die in je opkomen en neem initiatief.

Leuk om te lezen dat de workshop je heeft geïnspireerd! Tussen de regels door lees ik dat het ‘ervaringsconcentratieverschijnsel’ jullie bij de begeleiding van nieuwe medewerkers parten speelt. Naarmate we ouder worden, krijgen we een soort oerdrang om onze kennis en ervaring tentoon te spreiden. We hebben dan de overtuiging dat we weten hoe de wereld in elkaar zit en staan minder open voor ervaringen van anderen. Maar nieuwe medewerkers willen natuurlijk ook hun eigen ideeën ontplooien. Dat leidt tot een spanningsveld.

Ik breng dat graag in praktijk, dus vandaar deze mail. Ik werk al bijna dertig jaar bij Veth Propulsion. Sinds drie jaar als teamleider en praktijkopleider. Mijn werk doe ik met veel liefde en passie. Ik heb echter het idee dat de ruime ervaring die ik en andere oudere medewerkers hebben opgedaan binnen ons bedrijf, het ontwikkelen van nieuwe ideeën door nieuwe medewerkers in de weg zit. Door hen voor te kauwen hoe het moet, denk ik dat we hun enthousiasme afremmen. Terwijl ik hen juist wil stimuleren om hun eigen ideeën te vormen en hen de ruimte wil geven daar iets mee te doen. Ik ben benieuwd naar jouw mening: moet je als oudere medewerker en leidinggevende nieuwe medewerkers het wiel opnieuw laten uitvinden, of is het beter steeds weer je ervaring te delen? Met vriendelijke groet, Kees de Vries

Probeer dat verschijnsel tijdelijk uit te zetten, door coachend te communiceren. Stop met zenden, vertellen, en dwing jezelf om in een vragende vorm te communiceren. En dan niet met gesloten, maar vooral met open vragen. Ik kan je geen garantie geven, maar de kans is groot dat de nieuwe medewerkers dan creatiever durven zijn. Mensen worden sowieso gelukkiger als je hen in het middel­ punt van de belangstelling zet door vragen te stellen. Het is ook zinvol om met de nieuwe medewerkers in gesprek te gaan over hoe zij zich de functie het liefst eigen zouden maken. Jongere generaties doen dat vaak op een andere manier, bijvoorbeeld door van alles op te zoeken op hun smartphone. Heel veel succes! Marcel Fabrie

Bent u ook zo’n ervaren vakman en wilt u weten hoe u uw kennis en kunde zo goed mogelijk voor uw bedrijf kunt inzetten? Volg dan de gratis workshop Ervaring telt, zie pagina 34. METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

15

THEMA

45+ POWER! Wie zegt dat je als 45-plusser niet heel waardevol kan zijn én blijven voor je bedrijf? Zo zorg je ervoor dat je baas niet om je heen kan. tekst annemiek de gier illustraties gerrit de jager

45 is het nieuwe 35. Tenminste, dat vinden we zelf. Want wie tegenwoordig 45 is, doet eigenlijk nog nauwelijks onder voor de jongere generatie. Sporten, reizen, weten wat er te koop is in de wereld, in niets lijken 45-plussers op de generatie van hun ouders – die rond deze leeftijd al langzaam maar zeker naar hun pensioen gingen toeleven. Maar ook al heb je als 45-plusser

16

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

nog volop energie en kun je de zaken prima bijbenen, wees alert. Want niet iedereen ziet jou als de jonge hond die jij je nog altijd voelt. Werkgevers bijvoorbeeld, hebben nog weleens een vertekend beeld van ‘oudere’ werknemers. Weinig ambitieus, te duur in verhouding tot de prestaties, te weinig up-to-date en te weinig flexibel, innovatief en creatief… we noemen maar

THEMA

Oudere werknemers zijn eerder gemotiveerd om langer door te werken als ze van hun werkgever goede scholingskansen krijgen (Bron: ROA)

BEN TER BOGT

Directeur bij Metrical Metaalbewerking, Halsteren

‘Mensen hoeven hier nagenoeg niet te bukken of te tillen’ ‘Bij ons werken achttien mensen, waarvan ongeveer de helft boven de 35 is. Die mix van jong en ouder vind ik belangrijk, elke leeftijds­ categorie brengt zijn eigen kwaliteiten met zich mee. Om ervoor te zorgen dat iedereen probleemloos zijn werk kan doen en blijven doen, hebben we ons machinepark aangepast. In de eerste plaats is het arbo-technisch helemaal in orde: mensen hoeven dankzij bovenloopkranen en elektrische hulpmiddelen nagenoeg niet te bukken of te tillen. Daarnaast zijn de machines zo ontworpen dat ze eenvoudig te bedienen zijn en dat veel menselijke fouten vrijwel zijn uitgesloten. Dankzij het interne opleidingstraject – we hebben drie praktijk­ opleiders – leert iedereen met alle machines omgaan. Daardoor kunnen mensen rouleren, wat het werk afwisselend houdt en bezettings­ problemen tijdens vakanties voorkomt. Onlangs heb ik nog iemand aangenomen van 56 en ondanks dat hij nog veel moet leren, draait hij nu al heel redelijk mee. Ik merk dat medewerkers onze aanpak prettig vinden. Het ziekteverzuim is laag, iedereen komt met plezier naar de zaak en neemt zijn verantwoordelijkheid.’

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

17

THEMA

SUSANNE EVERS

HR-officer bij KMWE Precisie in Eindhoven

‘De erkenning van ervaring is heel belangrijk’ ‘Eigenlijk hebben wij geen speciaal beleid voor oudere werknemers. In ons bedrijf staat ontwikkeling continu centraal en dat trekt mensen aan die zich daar prettig bij voelen. Ook onze oudere werknemers willen graag bijblijven, en ze doen daar veel moeite voor. Misschien worden ze geïnspireerd door de vele jonge leerlingen die we in dienst nemen. Natuurlijk maken we wel gebruik van de kennis en ervaring van onze oudere medewerkers. We zetten ze bijvoorbeeld in om leerlingen te begeleiden op de werkvloer, en hen aan de hand mee te nemen in de dagelijkse werkzaamheden. Sommigen geven ook gastlessen op scholen, en ze denken mee over de ontwikkeling van de leerstof. Ik denk dat die erkenning van ervaring heel belangrijk is. Je geeft oudere medewerkers op die manier de credits die ze verdienen, zij zijn tenslotte de deskundigen.’

In 2013 volgde 52% van de werknemers tussen 55 en 64 een cursus of training (Bron: ROA)

18

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

een paar vooroordelen. Gelukkig wijzen onderzoeken uit dat de meeste oudere werknemers prima functioneren. En dat willen we natuurlijk zo houden, als veertiger ben je tenslotte pas op de helft van je loopbaan. Vreemd als je nu al min of meer wordt weggezet als ‘oud’, toch?

Te weinig investering De huidige veertigers moeten doorwerken tot minimaal 67 jaar, misschien zelfs nog wel langer. Je zou zeggen dat dat voor de metaal gunstig is. Doordat techniek­ opleidingen lange tijd minder populair waren onder jongeren, is het voor bedrijven best

ingewikkeld om aan nieuwe krachten te komen. Bij veel werkgevers in de metaal is dan ook wel een groeiend bewustzijn van de noodzaak om hun oudere werknemers binnenboord te houden. Toch doen veel werkgevers weinig moeite om daar invulling aan te geven binnen de eigen organisatie, zo blijkt uit recent onderzoek van het ROA (Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt) van de Universiteit Maastricht. Bijna de helft van de bazen is niet echt bereid erin te investeren oudere werknemers te laten doorwerken tot hun pensioen. Hoogleraar Andries Grip werkte mee aan het onderzoek. ‘Het is

THEMA

5 TIPS VOOR WERKNEMERS ~ Zo word je geen ingedutte 45-plusser ~ 1.

Bepaal wat je wilt met de rest van je loopbaan Dat je al twintig jaar ongeveer hetzelfde werk doet, betekent niet per definitie dat je dat ook de komende twintig jaar zult blijven doen. Misschien krijg je te maken met een reorganisatie, met nieuwe machines of heb je gewoon zin in iets anders. Probeer daarom je kansen op de arbeidsmarkt realistisch in te schatten. Analyseer je zwakke punten en vergelijk deze op een reële manier met de eisen die je functie nu en in de toekomst stelt. Een handige tool hierbij is de Skillsmanager op www.oom.nl. Vraag regelmatig om feedback van collega’s en leidinggevende en neem hun adviezen serieus. Het is sowieso een goed idee om in nauw contact te blijven met je baas. Zoek het gesprek op als je wensen of opmerkingen wilt uiten, maar ook als je je zorgen maakt over je ontwikkeling of toe bent aan een nieuwe uitdaging. Door met elkaar te praten, krijg je een beeld van je mogelijkheden en wordt het makkelijker om goede loopbaankeuzes te maken. Tip voor alle werknemers die willen nadenken over hun meerwaarde in de toekomst: de gratis OOM-workshop ‘Ervaring telt’, www.oom.nl/ervaringtelt.

kun je gemakkelijker en vaker over­ stappen naar andere functies en op die manier inspelen op maatschappelijke en technologische veranderingen. Ook handig met het oog op eventuele toekomstige sollicitaties.

3.

Blijf gezond Uit onderzoek van TNO is gebleken dat oudere werknemers niet vaker ziek zijn dan jongere, maar wel langer. En lang­ durige gezondheidsproblemen kunnen je baanzekerheid in gevaar brengen. Des te belangrijker dus om juist in deze leeftijdsfase goed op je leefstijl te letten (weleens gehoord van BRAVO? bewegen, niet roken, weinig alcohol, gezonde voeding en ontspanning). Zorg er boven­ dien voor dat je veilig werkt, want ook door een bedrijfsongeval kun je langdurig uit de running raken, met alle gevolgen van dien. Op www.allesdraaitomjij.nl leer je hoe je jouw gezondheid op het werk kunt verbeteren. Ook kun je een gratis werkscan invullen, die een beeld geeft van hoe jij als vakman inzetbaar blijft. Kijk ook eens op www.5xbeter.nl, hier vind je verschillende tips, adviezen en hulpmiddelen voor veilig werken in de metaalbewerking.

2.

4.

Kennis is beperkt houdbaar. Toch is blijven leren voor veel mensen een struikelblok: slechts 20 procent van de werkenden tussen 24 en 65 jaar is er structureel mee bezig. Stap uit je comfortzone en neem het besluit dat je het gewoon gaat doen, want alleen als je actuele kennis hebt, blijf je interessant voor je werkgever. Doe ten minste vier dagen per jaar een training, seminar, workshop of bijscholingscursus (kijk bijvoorbeeld eens op www.cursuscatalogus.nl of op www.kennisavond.nl). Door te blijven leren word je flexibeler en

Elke dag met zin naar je werk gaan, dat is wat je wilt. Belangrijk voor je gevoel van tevredenheid is dat je je niet als passieve ‘werknemer’ opstelt, maar als zelfstandig handelende ‘werkondernemer’. Je ‘verkoopt’ een product – namelijk je werkzaamheden – en het is jouw taak om dit product constant te verbeteren. Dit kan uiteraard prima via cursussen en trainingen (zie tip 2). Daarnaast is het behulpzaam om veel samen te werken met je jongere collega’s. Stap op hen af en bied hen je hulp aan. Laat je voor­

Houd je kennis up-to-date

oordelen varen, wees niet bang maar zelfverzekerd. Laat zien dat je graag in gesprek gaat en toon oprechte interesse in hun ideeën. Je zult versteld staan van de wereld die voor je opengaat. Veel oudere (lees: ervaren) werknemers vinden een nieuwe uitdaging in het begeleiden van leerlingen. Spreekt jou dat aan, kijk dan op www.praktijkopleider.nl.

5.

Blijf zichtbaar Veertigers lopen meestal niet te koop met waar ze goed in zijn, maar gaan ervan uit dat anderen dit wel weten. Think again! Zo lang alles op rolletjes gaat en jij je werk perfect aflevert, zal niemand dat echt opmerken. Als je daarentegen fouten maakt, heeft je baas dat waarschijnlijk al snel gezien. Kortom, toon anderen je vakmanschap en de resultaten van je werk. Een andere manier om zichtbaar te zijn, is door betrokken te blijven bij het bedrijf. Breng regelmatig ideeën in, doe vrijwillig nuttige klussen, stel je te allen tijde positief op. Moet jij eens opletten hoe snel je als onmisbaar wordt beschouwd.

Zorg voor voldoende uitdaging

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

19

THEMA

Werkgevers denken vaak dat leeftijd een negatieve invloed heeft op de werkprestaties, maar dit klopt voor veel beroepen niet met wetenschappelijke inzichten (Bron: ROA)

PASCAL BOS

Manager Engineering bij JAZO in Zevenaar

‘Onze cultuur daagt uit tot persoonlijk leiderschap’ ‘Vroeger hing in ons bedrijf een niet zo constructieve sfeer. We hadden al van alles geprobeerd, maar niets werkte. Totdat ik op een dag de medewerkers bij elkaar riep, en zei: ik stop ermee, met NIKS (Negatief, Individueel, Kleineren, Somber). In plaats daarvan nodigde ik de mensen uit om mee te werken aan PRET (Positief, Respect, Enthousiasme, Team). Dit had een enorme cultuuromslag tot gevolg, die ook voor de oudere medewerkers positief heeft uitgepakt. Waar zij vroeger nog weleens werden weg­ gezet als “die komen niet meer mee”, is er nu respect voor wat iemand niet kan en focus op wat hij wel kan. We laten elke medewerker in zijn waarde, of iemand een opleiding wil doen laten we aan hem zelf over. Het mooie is dat onze nieuwe cultuur en nieuwe lean manier van werken mensen uitdaagt tot persoonlijk leiderschap en betrokkenheid. Teams sturen zichzelf aan en afgelopen jaar zijn er maar liefst 256 ideeën door medewerkers ingediend. Leeftijd blijkt hierbij totaal geen rol te spelen.’

zorgwekkend dat er wordt be­ zuinigd op zaken als training en scholing van ouderen, iets wat júist leidt tot hogere productiviteit en motivatie’, zegt hij. ‘Slechts 17 procent van de werkgevers besteedt hier bewust aandacht aan. Veel anderen denken dat ze met een lichter takenpakket en zo nu en dan een seniorendag genoeg hebben gedaan.’

Win-win Dat je niet alleen als veertiger fluitend naar je werk blijft gaan, maar ook als vijftiger en als

zestiger, noemen we ‘duurzame inzetbaarheid’. Het uitgangspunt hierbij is dat het een gedeelde verantwoordelijkheid is van werkgever en medewerker. De medewerker moet ervoor zorgen aansluiting te houden met het werk en de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd heeft de werkgever belang bij goede, fitte en gemotiveerde werknemers, die optimaal bij­dragen aan een flexibele en productieve organisatie. Lees onze tips en creëer een win-winsituatie! ❙

De voordelen van 45-plussers • loyaal • werkervaring • kennis • procesgericht • sociaal vaardig • minder ik-gericht

20

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

• levens­ervaring • meer inzicht in complexe vraag­stukken • minder impulsief • toleranter • goede balans werk-privé

THEMA

HENK GROENEN

Directeur bij Machinefabriek G. Jansen BV in Valkenswaard

‘45-plus is helemaal niet oud!’ ‘Dat mensen van boven de 45 als oud worden gezien, begrijp ik niet. Ze moeten nog twintig jaar! In ons bedrijf is 55 procent van de medewerkers tussen de 45 en 55. We zijn zuinig op ze, want het zijn vakmensen met kwaliteiten en ervaring. Het is wel zo dat veel oudere werknemers al lang bij ons in dienst zijn. Verloop is er nauwelijks en dat heeft natuurlijk ook zijn nadelen. Als iedereen straks met pensioen gaat, dan zouden we weinig personeel overhouden. Daarom richten we ons er nu wel bewust op om jongeren op te leiden en/of aan te nemen. Dat oudere werknemers moeite hebben de snel veranderende techniek te volgen, herken ik niet. Iedereen moet meegroeien met de steeds geavanceerdere machines, dat is gewoon een vereiste. Daarnaast zijn er altijd mensen die een stapje extra willen zetten en opleidingen willen doen. De een heeft dat meer dan de ander, maar met leeftijd heeft dat niks te maken hoor, het was twintig jaar geleden precies hetzelfde. We bieden iedereen hier alle kansen om zich te ontwikkelen, en ik laat het aan mensen zelf over wat ze daarmee doen.’

5 TIPS VOOR WERKGEVERS ~ Zo haal je het beste uit je oudere werknemers ~ 1.

Zorg voor een veilige en gezonde werkomgeving Je kunt als werkgever de leefstijl van medewerkers beïnvloeden. Enkele ideeën: waterkoelers plaatsen, fitness aanbieden, bijdragen aan sportlessen, fietsen naar het werk aanmoedigen, voorlichting geven over gezonde leefstijl, gezondheids­ programma’s aanbieden, de vette hap in de kantine ontmoedigen.

2.

Ga in gesprek Wat zijn de wensen en verwachtingen van de oudere medewerker? Wat vindt hij of zij leuk, waar is hij goed in, heeft hij verborgen talenten die nu nog niet worden benut? Functioneringsgesprekken zijn een prima manier om samen te praten over loopbaanmogelijkheden. Neem competenties daarbij als uitgangs­ punt, niet de leeftijd.

3.

4.

In de praktijk blijkt dat ouderen minder cursussen en trainingen aangeboden krijgen dan jongeren. Vaak vanuit de verkeerde aanname dat de investering niet meer wordt terugverdiend. Gevolg is dat oudere werknemers een achter­stand oplopen ten opzichte van hun jongere collega’s. Toch toont onder­ zoek aan dat oudere werknemers loyaler zijn en langer bij een bedrijf blijven. Senior werknemers vinden trainingen ook heel belangrijk, zo blijkt uit het rapport Working and Ageing (Cedefop, 2010). Wel lijkt het erop dat oudere werknemers een voorkeur hebben voor meer praktische on-the-job trainingen. Streef ernaar dat oudere werknemers net zo vaak meedoen aan cursussen als jongere werknemers.

Jonge leidinggevenden zijn vaak angstig om ervaren werknemers te managen. Andersom kunnen oudere werknemers er ook moeite mee hebben aangestuurd te worden door een jonger persoon. De oplossing: heb respect voor de ervaring en expertise van de oudere werknemer en zet deze in ten gunste van het bedrijf.

Investeer in trainingen

Koester de ervaring

5.

Bied doorgroei- en verander­mogelijkheden Voorkom dat mensen langdurig eenzijdig werk doen en daardoor vastroesten. Een medewerker die langdurig hetzelfde werk doet, heeft vaak meer moeite met veranderingen dan iemand die regel­matig van werkzaamheden wisselt.

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

21

CURSISTEN

Voorlopig niet uitgeleerd

Quintus Boegem: ‘Alle onderdelen worden in eigen huis ontworpen, ontwikkeld en geproduceerd.’

22

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

CURSISTEN

Hbo-student Quintus Boegem (23) deed zijn afstudeerstage op de composietafdeling van Donkervoort Automobielen in Lelystad. ‘Ik was niet gewend om op een wetenschappelijke manier naar materialen te kijken.’ tekst marloes de moor foto mark van der zouw

Q

uintus Boegem zit in het vierde jaar van de hbo-opleiding industrieel productontwerper aan de Haagse Hogeschool. Hij aarzelde geen moment toen hij voor zijn afstudeerstage terecht kon bij Donkervoort Automobielen. ‘Die stage was een enorme kans. Ik hou van sportauto’s en daarnaast ben ik geïnteresseerd in composiet. Zo’n zes jaar geleden knutselde ik er in mijn schuur al brommer­onderdelen van. Op de composietafdeling van Donkervoort kon ik er – op een heel ander niveau – nog veel meer over leren’, vertelt Boegem.

Hoog niveau Donkervoort Automobielen maakt exclusieve auto’s in zulke kleine aantallen en met zulke specifieke kenmerken, dat er geen opleiding is die daarbij past. De onderdelen worden in eigen huis ontworpen, ontwikkeld en geproduceerd. Wie bij Donkervoort Automobielen gaat werken of stagelopen, leert dan ook alles intern. Tijdens zijn afstudeer­ stage deed Boegem materiaal­ onderzoek naar een door Donkervoort ontwikkelde

techniek voor het maken van een complexe schuimkern. ‘Ik heb bijvoorbeeld samples getest en de resultaten gedocumenteerd en geanalyseerd. Dat was niet altijd makkelijk, soms begreep ik de betekenis van bepaalde resultaten niet. Samen met de ervaren ingenieurs van Donkervoort ben ik daar toch uitgekomen.’ Dat het niveau hoog lag, heeft Boegem als belangrijk leerproces ervaren. ‘Met mijn hbo-achtergrond was ik niet gewend om op een wetenschappelijke manier naar materialen te kijken. Ik was vooral handig in dingen maken, maar nu begrijp ik ook de relevantie van onderzoek.’

Met een glimlach Inmiddels werkt Boegem parttime bij Donkervoort. Na zijn opleiding hoopt hij fulltime aan de slag te kunnen. Uitgeleerd is hij voorlopig niet. ‘Er komen ongetwijfeld nieuwe dingen die ik me eigen zal moeten maken. Het maakt me trots om onderdeel te zijn van dit bedrijf. Ik ga elke dag met een grote glimlach naar mijn werk.’ ❙

Werken bij Donkervoort? Deze zomer brengt Donkervoort Automobielen een nieuw model auto uit. Het bedrijf kan daarom nog gemotiveerde werknemers gebruiken, op de composiet-, productie- en onderhoudsafdeling. Geïnteresseerd? Kijk op www.donkervoort.com/nl/jobs

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

23

HOE WERKT

UITKUILARM

Hoe werkt …

DE INNOVADO?

Met behulp van scanners bepaalt de Innovado waar het voer uit de kuil moet worden gehaald. Uitkuilen gebeurt met een uitkuilarm, verticaal en laagsgewijs. De Innovado snijdt het voer voordat het in de mengkuip van 8 m3 terechtkomt.

Door de schaalvergroting in de melkveehouderij zijn semi-automatische voersystemen niets bijzonders meer op het moderne boerenerf. Maar de Innovado gaat verder. Deze voerrobot brengt ruwvoer van kuil naar koe zonder dat er een boer aan te pas komt. tekst annemarie vestering illustraties dik klut

Met de Innovado wordt koeien voeren een kantoorklusje. Het enige wat de boer nog doet, is het rantsoen voor de koeien bepalen in een voermanagement­ programma op zijn computer. Die informatie wordt draadloos en realtime overgebracht naar de computer op de voerrobot, die ervoor zorgt dat de motor op de juiste momenten wordt gestart. Geheel zelfstandig verplaatst de Innovado zich van kuil, droogvoer, losgestorte bijproducten naar silo om de precieze hoeveelheden van de verschillende soorten voer in te laden, te mengen en aan de koeien te voeren.

TRANSPONDERS & GPS De Innovado vindt zijn weg in de stal met behulp van transponders. Daarbuiten bepaalt hij zijn koers op basis van RTK (Real Time Kinematic)-GPS. De maximale snelheid is ingesteld op 2 km per uur. De voerrobot is voorzien van sensoren die continu de omgeving scannen. Als ze objecten op de route detecteren, stopt de robot acuut.

VOORDELEN • De Innovado levert de boer een enorme tijdsbesparing op. • Doordat de koeien meerdere keren per dag vers voer krijgen, wordt de voerefficiëntie verhoogd, zijn de koeien gezonder en geven ze meer melk. • Er wordt geen voer verspild. • Van de voorraadkuilen wordt meerdere keren per dag gras of mais gesneden, waardoor er minder kans is op broei.

De Innovado is ontwikkeld door Schuitemaker Landbouwmachines BV in Rijssen. Kijk op YouTube om de Innovado in actie te zien.

24

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

r

ake

item

hu Sc

INN

AD OV

O

HOE WERKT

STORTKOKER Om vloeibaar voer, krachtvoer en mineralen te laden, heeft de Innovado een stortkoker. Met een draadloze verbinding kan de robot zelfstandig krachtvoer­silo’s aansturen om droge en natte componenten te laden.

INVOERVIJZEL Met een invoervijzel kan de Innovado losgestorte bijproducten zoals perspulp, brok en bierborstel laden. De robot laadt daarbij eventueel losgeraakt voer als eerste en ruimt dus meteen op.

IN

NO

VA D

O

Sc

hu

ite

ma

INN

AD OV

O

tem

hui

Sc

r ake

ke

r

VOERSCHUIF De staldeuren openen automatisch middels een draadloze verbinding. De Innovado vindt zelf zijn weg naar de voergroep waarvoor het voer bedoeld is. Hij berekent hoeveel voer hij per strekkende meter moet uitgeven en verdeelt het voer gelijk­ matig over de gehele lengte van het voerhek. Daarbij wordt het voer telkens aangeschoven door een voerschuif, zodat er niets wordt verspild en de stal netjes blijft.

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

25

ONDERWIJS

Woensdag stagedag

01

Een dag per week werken de leerlingen uit 3 vmbo-metaaltechniek van scholengemeenschap Schaersvoorde in Aalten bij een metaalbedrijf in de buurt. In deze regio is praktijkleren de nieuwe snuffelstage. De leerlingen, docenten en praktijkopleiders zijn er blij mee. tekst annemarie vestering foto’s verse beeldwaren

C

aitlin Loman en Jochem van der Hoeven zijn 14 en 15 jaar. Toch gaan ze op deze doordeweekse woensdag niet naar school. Al om 8.00 uur staan ze voor de deur van apparatenfabriek Ara in Aalten, om daar te werken aan hun eigen werkstukken. Nog twee weken, dan moeten ze klaar zijn met hun terraslantaarn en barbecue, want dan gaan ze hun wekelijkse stagedag doorbrengen bij een ander metaalbedrijf in de buurt.

Meer betekenis Het praktijkleren werd in 2013 bedacht door Scholengemeenschap Schaersvoorde en een aantal metaalbedrijven in de regio. Beide partijen hadden behoefte om de snuffelstage in het derde jaar metaaltechniek meer betekenis te geven. Door het praktijkleren rouleren de twintig leerlingen nu gedurende het schooljaar over vijf verschillende metaalbedrijven. Daar werken ze aan steeds een andere stage-opdracht, onder begeleiding van een medewerker van het bedrijf. Door het praktijkleren wennen de leerlingen aan het werken in een bedrijf en komen ze in aanraking met de nieuwste technieken en machines. Bovendien kunnen ze zich oriënteren op de bewerkingen en de bedrijfscultuur die bij hen passen.

02

04

Zelfvertrouwen Wolter Jetten, praktijkopleider bij fiets­ fabriek Van Raam, begeleidt deze woensdag een groepje van vier leerlingen. ‘Ze zijn hier acht woensdagen en maken in die tijd een fietskarretje. Ze mogen het in hun eigen

26

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

03

ONDERWIJS

‘Zelfs in de vakantie gaan ze naar hun stagebedrijf’ Erjon Klein Wolterink is docent metaaltechniek op scholengemeenschap Schaersvoorde

05

Wat zijn de voordelen van praktijkleren? ‘De bedrijven weten precies waar ze aan toe zijn. De stageopdrachten zijn bekend en die kunnen ze voorbereiden. Het voordeel voor de leerlingen is dat ze niet meelopen zoals bij een gewone stage, maar echt zelf iets gaan maken en zelf alle bewerkingen uitvoeren. Ook de hightech bewerkingen, zoals watersnijden, pons­ nibbelen en robotlassen, die we ze op school niet kunnen bijbrengen. Daar leren ze ontzettend veel van.’

06

07

09 08

10

kleur laten spuiten en aan het eind van hun stage meenemen naar huis. Het valt me op hoe onwaarschijnlijk snel ze in de praktijk dingen oppikken, zoals TIG-lassen en hard­ solderen. En het is fantastisch om te zien hoe hun zelfvertrouwen groeit in die korte periode. Ik vind het prachtig om te doen.’ ❙

01. Docent metaal Erjon Klein Wolterink. 02. Caitlin Loman en Jochem van der Hoeven maken nog een extra barbecue. 03. De terraslantaarns, die ze eerst bij Ara hebben gemaakt. 04. Praktijkopleider Bert Hinkamp begeleidt Caitlin en Jochem. 05. (V.r.n.l.) Praktijkopleider Wolter Jetten, Bouke Kremer, Lars van Zuilekom, Kim Welkamp en Kadir Sahin bij Van Raam. 06. Kim controleert of ze haar frame goed heeft gemonteerd. 07. Team Lars en Bouke. 08. Lars en Bouke: ‘Je werkt hier met meer machines en gereedschappen dan op school.’ 09. Meten is weten. 10. Bouke weet wat hij gaat doen met zijn karretje: ‘Ik ga er mijn visspullen mee vervoeren.’

En ze ervaren hoe het er in verschillende metaal­ bedrijven aan toe gaat… ‘Ja, doordat de leerlingen kennismaken met meerdere bedrijven en bewerkingen, kunnen ze zich breed oriënteren op hun toekomst. Zo kunnen ze een weloverwogen keuze maken voor een vervolg­ opleiding. Gisteren kwam er nog een jongen die zei: ik ga toch verspanen in plaats van lassen. Hij had tijdens het praktijkleren gemerkt dat het helemaal niet zo moeilijk was als hij dacht.’ Wat vinden de leerlingen zelf van praktijkleren? ‘Ze vinden het veel leuker dan de snuffelstage van voorheen. Ze zijn zo enthousiast dat ze zelfs tijdens de vakantie naar de bedrijven toe gaan! En ze zijn supertrots op de werkstukken. Als ik die aan het eind van de stages met mijn transporterbus bij hen thuis breng, staan ze echt te glunderen.’

Het praktijkleren is gerealiseerd met een aanjaagpremie; een subsidie waarmee OOM in 2013 de structurele samenwerking tussen vmbo’s en bedrijven stimuleerde. www.oom.nl/aanjaagpremie

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

27

REPORTAGE

ProduLAS nam twee vijftigplussers aan

‘Ze staan elke ochtend als eerste voor de deur’ Anton Flipsen (47), directeur van ProduLAS Verbindings­ techniek in Oosterhout, ziet in oudere werknemers een waardevolle aanvulling op zijn bedrijf. Op de productie­ afdeling zette hij twee enthousiaste werknemers van 56 en 60 jaar in. ‘Henk en Kees zijn gemotiveerd en gedreven.’ tekst marloes de moor foto’s verse beeldwaren

‘I

k heb altijd in de metaal­ industrie gewerkt, en nog een tijdje in de beveiliging’, vertelt Henk van Oosterhout (56). ‘Bij mijn laatste baas kreeg ik ontslag. Ik moest dus op zoek naar iets anders.’ Van Oosterhout verstuurde ruim tweehonderd sollicitaties. ‘Te oud’, kreeg hij bij elke afwijzing te horen. En als hij dan weleens langsging bij zo’n bedrijf, om te vragen waarom ze hem niet moesten – terwijl hij zo graag wilde werken en voor niets

28

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

te beroerd was – dan stuurden ze hem gewoon weg. Maar met Anton Flipsen, directeur van ProduLAS Verbindingstechniek, liep het anders. Via een reintegratieproject ontmoette Van Oosterhout hem bij het VacatureCafé, een banenbeurs in Oosterhout. Flipsen vroeg hem eens langs te komen om te praten. Hartstikke zenuwachtig was Van Oosterhout. Nu hij zo dicht bij het vuur was, wilde hij het niet verpesten. Maar Flipsen

zag wel wat in hem en bood hem een baan aan op de productie­ afdeling. In eerste instantie voor een half jaar. Inmiddels is Van Oosterhouts contract verlengd en groeit hij zelfs binnen het bedrijf.

Denkers en doeners Zo op het eerste gezicht zou je een bedrijf als ProduLAS Verbindingstechniek, dat ge­ specialiseerd is in alles wat met robotlassen te maken heeft, niet zo gauw in verband brengen met

REPORTAGE

‘Henk gaat steeds zelfstandiger werken en groeit naar een hoger niveau’

Henk van Oosterhout: ‘Ik hoop hier nog tot mijn pensioen te kunnen werken.’

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

29

REPORTAGE

‘Wrang genoeg komen ouderen er niet tussen, terwijl er vaak goede arbeidskrachten bij zitten’

Boven: Kees Loonen met een onderdeel dat gelast moet worden. Ernaast: Directeur Anton Flipsen.

Bij ProduLAS worden ook press-fittingen voor verwarmingsinstallaties gemaakt.

30

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

een oudere generatie. Het bedrijf ontwikkelt gerobotiseerde las­ installaties, die buiten het standaardpakket van de robot­ leverancier vallen. Op de roboticaafdeling werken vooral twintigers en begin dertigers, veelal met een mbo- of hbo-achtergrond. Ze groeiden op met de iPad of spelcomputer op schoot. Getalenteerde jongens die de robotica ontwerpen en het brein vormen achter continue innovaties. Maar even zo belangrijk is de productieafdeling, waar vakmanschap, toewijding en arbeidsethos de succesfactoren zijn. En juist daar kan Flipsen oudere werknemers goed ge­bruiken. Flipsen loopt door twee grote hallen. ‘Hier worden robots opgebouwd en grote en kleine producten in opdracht van klanten gerobotiseerd gelast’, legt hij uit. Om geen afstand te creëren tussen de denkers en doeners,

hecht hij er waarde aan dat de jongens van de robotica-afdeling ook twee weken meelopen bij de productie. ‘Ze vinden het eentonig om de hele dag achter een machine te zitten. Maar het is wel belangrijk werk. Als je daarin gemotiveerd kunt blijven, is dat waardevol. Zo laat ik werknemers op een andere manier naar de productieafdeling kijken. Dat bevordert een goede samenwerking.’

Steeds zelfstandiger Helaas is het niet zo makkelijk om gemotiveerd productiepersoneel te vinden. Daarom bezoekt Flipsen regelmatig samen met collega Tommy Hofkens, hoofd bedrijfsbureau, het VacatureCafé in Oosterhout. ‘Daar ontmoeten we mensen die in een re-integratie­ traject zitten en eerst op proef gaan werken met behoud van uitkering. Daarna kunnen we kijken of we hen willen aan­

REPORTAGE

Christian de Nijs legt een aluminium balk in de verspaningsmachine.

Over ProduLAS ProduLAS Verbindingstechniek is in 1999 opge­ richt door Anton Flipsen. Het bedrijf is gespeciali­ seerd in alles wat met robotlassen te maken heeft. Daarnaast ontwikkelt ProduLAS lasmallen en offline robotprogramma’s. In 2010 ontstond de robotica-afdeling, die innovatieve robotprojecten bij klanten installeert en levert. Bijzonder is de in 2012 ontwikkelde BalkenLasMachine, waarbij stalen liggers zonder handwerk gelast kunnen worden. ProduLAS verleent service op maat om de installaties te onderhouden. Het bedrijf leidt zelf robotprogrammeurs op en heeft daarvoor een speciaal ingericht opleidingscentrum. www.produlas.nl

nemen. We wilden dat weleens met vijftigplussers proberen.’ Al langer voelde Flipsen mededogen met oudere werkzoekenden die maar niet aan de bak komen. ‘Ze solliciteren soms dertig keer, maar worden steeds afgewezen, terwijl ze een enorme drive hebben. Werken geeft hen het gevoel dat ze wat gedaan hebben, dat ze nuttig zijn. Maar wrang genoeg komen ze er gewoon niet tussen, terwijl er vaak goede arbeidskrachten bij zitten’, vertelt Flipsen. Om diezelfde reden nam hij eerder Wajongers en mensen met een beperking aan. ‘Dat zijn ook jongens die moeilijk aan het werk komen. Ik geef ze een kans op onze productieafdeling. Natuurlijk heeft zoiets best impact op de werkvloer, andere werk­ nemers hebben er niet altijd begrip voor. Die vraag ik dan wat zij zouden doen als hun broer een handicap had, maar wel graag

zou willen werken. Zo probeer ik te bewerkstelligen dat ze zich verplaatsen in de situatie van die ander.’ Henk van Oosterhout was meer dan verrast toen Flipsen hem werk aanbood. ‘Je gaat toch niet voor mij kiezen, want dan krijg je geen mobiliteitsbonus’ (een subsidie op loonkosten voor werknemers boven de 56 jaar, red.), had hij – toen 54 jaar – al tegen Flipsen gezegd. Flipsen: ‘Ik heb Henk uitgelegd dat wij mensen niet aannemen omdat we dan subsidie krijgen, maar omdat we goede mede­werkers nodig hebben en willen groeien als bedrijf. Liever iemand die graag wil werken zonder subsidie dan iemand die niet gemotiveerd is, maar wel subsidie oplevert.’ Flipsen nam zowel Henk van Oosterhout als Kees Loonen (60) aan. Op de productie­afdeling doen zij lektesten en controleren

Tommy Hofkens bij een van de robotinstallaties.

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

31

REPORTAGE

‘Met ouderen erbij worden jongeren wat rustiger’ Geheel links: Johan van der Veer controleert een partij press-fittingen. Onder: Ingenieur Jeroen Lambregts ontwerpt een robotinstallatie.

zede producten die de lasrobots in- en uitkomen. Flipsen vindt het mooi om te zien dat Van Oosterhout, die aanvankelijk nog bang was fouten te maken, steeds zelfstandiger gaat werken en naar een hoger niveau groeit. ‘Hij leert van andere werknemers hoe hij machines moet bedienen. Zelfstandig draaien en frezen kan hij niet, omdat daar een opleiding voor nodig is. Maar onder begeleiding van een opgeleide medewerker leert hij wel hoe hij een machine moet afstellen.’

Praatje Een derde van het personeels­ bestand van ProduLAS bestaat uit 45-plussers. ‘Het voordeel van oudere werknemers is dat ze heel gemotiveerd zijn’, zegt Flipsen. ‘Henk en Kees staan elke ochtend als eerste voor de deur. Wel hebben we soms wat problemen met de aansturing.

32

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

Voor vijftigplussers is het soms moeilijk om iets aan te nemen van een jonge jongen. Ze denken: “Ik ben een man van zestig, wat denkt dat broekie wel.” Het is begrijpelijk dat het zo gaat, maar niet terecht. Onze voorman werkt hier al jaren en heeft veel ervaring.’ Meewerkend voorman Christian de Nijs (27) houdt er inmiddels rekening mee: ‘Ouderen zijn gewend om alles zelf te doen. Het duurt iets langer voordat ze iets van me aannemen. Soms doen ze het toch op hun eigen manier en dan gaat het fout. Dat calculeer ik in.’ Toch heeft de aanwezigheid van oudere werknemers ook een positief effect, vindt Tommy Hofkens. ‘Henk en Kees maken graag een praatje. Die sociale kant van het werk vinden ze prettig en daardoor verandert de sfeer. Jongeren onder elkaar zijn toch anders; met ouderen erbij

worden ze wat rustiger.’ Flipsen is niet bang dat kennis wegvloeit door oudere werknemers aan te nemen. ‘Henk en Kees zijn in principe goed vervangbaar. Met robotica ligt dat anders. Daarin moet je vernieuwend zijn en ik zie de jongens die zich daarmee bezighouden liever niet vertrekken.’ Van Oosterhout zal voorlopig in elk geval blijven. Achterin de hal beent hij bedrijvig heen en weer. ‘Ik heb het enorm naar mijn zin hier en ga elke dag met plezier naar mijn werk. Daar ben ik dankbaar voor, want ik was anders nooit meer aan een baan gekomen. Ik leer er steeds meer bij, heb een aardige baas, leuke collega’s, dus wat wil ik nog meer? Ik hoop hier nog tot mijn pensioen te kunnen werken.’ ❙

OOM INFO

OOMINFO Alles over OOM op de volgende pagina’s

WIE WIJ ZIJN | WAT WIJ DOEN | CONTACTGEGEVENS | ONZE REGELINGEN | ONZE SERVICE | MIJNOOM.NL

Evert Polhoud Onze regiomanager in Midden Nederland: Utrecht, het Gooi, Flevoland en Veluwe

‘Leerlingen kunnen maar een beperkte afstand overbruggen naar hun school’

Zoals zijn regio centraal in Nederland ligt, is ook Evert Polhoud een verbinder. ‘Ik werk intensief samen met de sociale partners. Zo doen we geen dingen dubbel en voorkomen we versnippering in ons vakgebied. We gaan allemaal dezelfde kant op.’

Wat is er bijzonder in jouw regio? ‘Er zijn hier relatief veel kleine metaalbedrijven. Vaak zijn het familiebedrijven, waar het personeel binnenkomt via bekenden. De zoon van de buurman zoekt een bijbaantje en rolt er zo in.’

Ben je hier al lang regiomanager? ‘Bijna 25 jaar. Er is veel veranderd. Tien jaar geleden zag ik in de hele regio de beroeps­ opleidingen verdwijnen. Een slechte zaak. Leerlingen rijden op een brommertje en kunnen daarom maar een beperkte afstand overbruggen naar hun school. Samen met de sociale partners heb ik me sterk gemaakt voor meer beroepsopleidingen in de regio. Nu is er weer een goede scholingsinfrastructuur.’

Waar werk je nu aan? ‘Het onderwijs moet opleidingen aanbieden waar onze bedrijven behoefte aan hebben, maar het onderwijs weet niet altijd welke behoeften dit zijn. Bijvoorbeeld kennis van slim produceren door middel van robotisering. Ik probeer scholen bewust te maken van het feit dat ze echt niet alles in huis hoeven te hebben, als ze maar wél een goede basis bieden. De echte specialisatie doen leerlingen op in de leerbedrijven.’

Heb je zelf iets met metaal? ‘Ja, absoluut. Ik ben enorm geïnteresseerd in techniek en innovatie. Ik begon ooit bij Philips Telecommunicatie Industrie als ontwikkelaar van digitale telefooncentrales. Daarna ben ik docent geworden. Thuis bouw ik aan stoom­ machines. Ik vind het heerlijk om met metaal te werken.’ tekst en foto rob overmeer

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

33

OOM INFO

Nieuws van OOM Actie 45-plus Per 1 april start OOM met de actie 45-plus. Met deze actie willen we werkgevers en werknemers bewust maken van de noodzaak om te investeren in de opleiding en ontwikkeling van ervaren werknemers. 45-plussers kunnen buitengewoon waardevol zijn en blijven voor de sector. Zij hebben een schat aan vakkennis en ervaring, die zij kunnen overdragen op een jongere generatie en ze zijn onmisbaar nu de arbeidsmarkt voor technische vakkrachten weer aantrekt. Op www.ikheb45plus.nl kunnen werknemers en werkgevers testen of ze zijn voorbereid op de toekomst. Voor werknemers met 45-plus staat er op de website een prijsvraag. De vijf deelnemers met de beste plannen om zich verder te ontwikkelen winnen een opleidings­ budget en een opleidingsadvies van de regiomanager. De winnaars worden in het volgende Metaaljournaal bekend gemaakt.

Workshop ‘Ervaring telt’

28 3 11 12 25 MEI

APRIL OMGEVING

ROTTERDAM

MEI

OMGEVING

EINDHOVEN

OMGEVING

APELDOORN

31 8 MEI

JUNI

OMGEVING

SPIER

OMGEVING

AMSTERDAM

MEI

MEI

OMGEVING

DEN HAAG

OMGEV

IN

UTREC G HT

15 JUNI

OMGEVING

22 JUNI

OMGEVING

UTRECHT

ZWOLLE

Als ervaren werknemer in de metaalsector heb je een belangrijke meerwaarde voor je bedrijf. Zowel jij zelf als je werkgever hebben er belang bij dat jouw werk- en levenservaring zo goed mogelijk wordt ingezet. De eendaagse workshop Ervaring telt biedt je de mogelijkheid om na te denken over je meerwaarde in de toekomst.

Praktijkgericht Tijdens deze eendaagse workshop krijg je een duidelijk en reëel inzicht in je kwaliteiten, wensen en ontwikkelmogelijk­heden. Er wordt gewerkt met rollenspellen met acteurs, wat je op een praktische manier helpt je gesprekstechnieken te ver­beteren. Ook ga je aan de slag met praktijkge­ richte oefeningen en er is veel ruimte voor uit­wisseling met vakgenoten.

Deelname aan de workshop is gratis. Bovendien verstrekt OOM je werkgever € 100 in de verletkosten. Ga voor inschrijven naar www.oom.nl/activiteiten.

Heb jij 45-plus? Maak je niet ongerust, het is geen ernstige ziekte. Ook als je de 45 gepasseerd bent zijn er volop mogelijkheden en kansen om je te blijven ontwikkelen. Welke plannen heb jij om je loopbaan een impuls te geven? Laat ze OOM vóór 20 mei weten op www.ikheb45plus.nl, vraag je werkgever te beschrijven waarom dat een goed idee is en maak kans op een opleidings­budget van € 1.500 en een opleidingsadvies van je regiomanager!

34

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

In de aanbieding: Tekeninglezen OOM heeft nu diverse cursussen Tekeninglezen geselecteerd en vergoedt 75 procent van de kosten tot maximaal € 1.000 per cursus voor maximaal twee medewerkers per bedrijf. De vergoeding betreft de cursussen Tekeninglezen die in de OOM-etalage zijn vermeld. Aanvragen kan via MijnOOM, met de aparte knop Tekeninglezen op de pagina Bijdrage aanvragen.

De aanbieding geldt voor maximaal 200 bedrijven, dus reageer snel! www.cursuscatalogus.nl

OOM INFO

De helpdesk Regionale enquête afgerond OOM wil mkb-metaalbedrijven zo goed mogelijk ondersteunen. Daarom brengen wij jaarlijks uw behoefte naar onze diensten en regelingen in kaart. De nieuwste enquête is onlangs afgesloten. Het mkb-metaal is heel divers. Daarom wil OOM zijn dienstverlening zo veel mogelijk afstemmen op de individuele behoeften van bedrijven. Op die manier kunnen we u zo goed mogelijk ondersteunen en onze middelen effectief inzetten. Begin januari ontvingen een kleine 12.000 metaalbedrijven per post een oproep om online onze jaarlijkse enquête in te vullen. Met deze enquête inventariseren we wat de diensten en regelingen zijn waar bedrijven eventueel belangstelling voor hebben. De inzendtermijn is inmiddels ver­ streken en ruim 2.000 ingevulde formulieren zijn binnengekomen.

In elk nummer van Metaaljournaal geven we antwoord op de meest gestelde vragen van werkgevers en werk­ nemers aan onze helpdesk.

‘Kan OOM mij de correspondentie over mijn aanvragen mailen?’ ‘Als u een OOM-regeling aanvraagt voor een van uw medewerkers, stuurt OOM u alle correspondentie met betrekking tot de aanvraag via de mail. Regelmatig krijgen we het verzoek om deze correspondentie nog­ maals te mailen, omdat de mailtjes soms kwijtraken of naar een ander mailadres zijn verstuurd. Dat doen wij natuurlijk graag voor u, maar sinds MijnOOM is vernieuwd is het niet meer nodig. Alle brieven en documenten die OOM heeft verstuurd voor een aan­ vraag, vindt u nu digitaal in MijnOOM. U logt in, kijkt in ‘Mijn bedrijven’ onder het tabblad ‘Correspondentie’ en ziet dat daar alle correspondentie over een aanvraag digitaal wordt bewaard. Zo heeft u het altijd binnen handbereik, wel zo gemak­kelijk!’

Resultaten De volgende vragen werden onder andere gesteld: Worden er binnen uw bedrijf functioneringsgesprekken gehouden? Zijn er afspraken over scholing en opleiding? Op welk gebied verwacht u ontwikkelingen binnen uw bedrijf? Zou u zich willen inzetten voor het opleiden van technische leerlingen? Regiomanager Maarten van het Schip: ‘Op dit moment zijn de data verwerkt in een groot Excel-sheet, en is het aan de regio­ managers om daaruit resultaten te ontleden. Vervolgens zullen zij acties opzetten in de regio, indien nodig met hulp van bedrijfstak­ voorlichters, scholen en de Koninklijke Metaalunie. Werkgevers zullen daar zeker iets van gaan merken.’

Volgend jaar vindt een nieuwe enquête plaats, zodat OOM op structurele basis dienstverlening op maat kan aanbieden.

Marcel Jongeleen medewerker Vergoedingen

Voor meer antwoorden kunt u rechtstreeks bellen met de afdeling Vergoedingen van OOM: 0172 - 52 15 55.

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

35

OOM INFO

Over OOM OOM is het opleidingsfonds van en voor circa 142.000 werknemers en 14.000 bedrijven in de metaal­bewerking. OOM geeft voorlichting en advies over scholing en draagt financieel bij in de kosten daarvan. Dit gebeurt op basis van CAO-afspraken die zijn gemaakt door sociale partners in de sector.

In 2016 kunnen werknemers en werk­gevers in de metaalbewerking via OOM gebruik­ maken van financiële bijdragen voor scholing en ontwikkeling.

OOM wil hoger en beter opgeleid personeel in de metaalbewerking, meer instroom van vakmensen en een aantrekkelijker imago van de sector. OOM wil daarmee dat bedrijven en werknemers beter voor­ bereid zijn op nieuwe ontwikkelingen en veranderende omstandigheden in de economie en op de (arbeids)markt. Dat doet OOM door veel persoonlijk contact en een klantgerichte, stimulerende aanpak. Daarbij gaat OOM zorgvuldig en transparant om met sector­ gelden. De dienstverlening van OOM heeft inmiddels geleid tot bijscholing van 25.000 werknemers, de instroom van 1.900 leerlingen en 7.000 bedrijven die actief bezig zijn met scholing en opleiding.

Deze OOM-regeling vergoedt vijftig procent van de kosten voor een opleiding, training of cursus van een werknemer, tot een maximum van € 750. Bedrijven kunnen voorafgaand aan de cursus een bijdrage aanvragen.

Wie bestuurt OOM?

Aan de slag met een leerling in uw bedrijf? Maak dan gebruik van onze Leerwerkbijdrage als tegemoetkoming in de opleidingskosten van een leerling.

Het bestuur van OOM bestaat uit vertegen­woor­digers van werkgevers- en werknemersorganisaties; de ‘sociale partners’. De vertegenwoordigers van de werkgevers zijn afkomstig uit de Koninklijke Metaalunie. De werk­nemers­vertegen­woordigers komen uit FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie.

Contact met OOM Via de regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters OOM vindt het belangrijk om aan­wezig te zijn in het land. Daarom zijn er tien regiomanagers en veertig bedrijfstak­voorlichters. Zij zijn het aanspreekpunt voor werkgevers en werknemers.

Op het hoofdkantoor Post: Postbus 15, 2390 AA Hazerswoude-Dorp Bezoek: Frankrijklaan 10, 2391 PX Hazerswoude-Dorp Tel: 0172 - 52 15 00, Fax: 0172 - 52 15 77 E-mail: [email protected] Onze medewerkers zijn bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 - 17.00 uur.

Op internet www.oom.nl, www.mijnoom.nl

Vragen over uw aanvraag? Bel direct met onze afdeling Vergoedingen: 0172-52 15 55

36

Onze regelingen

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

Persoonlijke Trainingstoelage voor werknemers

Ontwikkelbudget Investeren in de leercultuur van uw bedrijf? Vraag dan een Ontwikkelbudget aan. Hiermee beschikt u over een budget van € 1.800 om de leercultuur van uw bedrijf te verbeteren.

Leerwerkbijdrage

Leerwerkbijdrage voor de praktijk­opleider Investeer in de kennis en het vakmanschap van de praktijkopleider(s) in uw bedrijf. U kunt vooraf een bijdrage aanvragen voor de kosten van een opleiding, training of cursus.

Stagebijdrage Biedt u een stageplaats aan een leerling van vmbo, mbo (BOL) of hoger onderwijs? Dan komt u in aanmerking voor de stage­ bijdrage.

Ervaringscertificaat Een ervaringscertificaat (EVC) maakt het vak­manschap van uw werk­nemers inzichtelijk en kan zelfs diploma’s opleveren. OOM heeft een vergoeding voor EVC-procedures.

Jobstart Jobstart is een vergoeding voor het opleiden en begeleiden van werknemers uit een andere sector, werkloze werkzoekenden (langer dan drie maanden) en arbeidsgehandicapten die bij een OOM-bedrijf aan de slag gaan. Kijk op www.oom.nl/regelingen voor meer informatie en de voorwaarden van onze regelingen.

Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM). OOM adviseert over scholing en ontwikkeling van vakmanschap in de metaalbewerking. OOM is de uitvoerings­organisatie van sociale partners. In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd: Vanuit werkgevers: ❚K  oninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal Vanuit werknemers: ❚ FNV Metaal ❚ CNV Vakmensen ❚ De Unie Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen.

Colofon Hoofdredactie: Michel Revet Eindredactie: Annemiek de Gier Redactiecommissie: Henk Eshuis, Wim Hell, Rob Ton, Jaap Vane, Aad van Vliet Redactionele bijdragen: Irene Geerts, Annemiek de Gier, Carolien Lindeman, Eline Lubberts, Marloes de Moor, Rob Overmeer, Annemarie Vestering, Rijnier Wijland Fotografie: Hans van den Heuvel, Edwin Koolen, Rob Overmeer, Frank Poppelaars, Verse Beeldwaren, Mark van der Zouw Illustraties: Dik Klut, Gerrit de Jager Strip: Gerrit de Jager Bladmanagement: Annemarie Vestering Grafische vormgeving: Peter Kortleve Ontwerp, art-direction en productie: Team Hilgersom - Amsterdam ❚ ISSN: 1568-0959

OOM INFO

Waarvoor kan ik bij een regiomanager terecht? ‘Vragen over de samenwerking met roc’s’

Zeeland en West-Brabant Jet Ruiter T 06 519 908 33 E [email protected]

Onze regiomanagers vertegenwoordigen OOM in de regio. Bij hen kunt u terecht voor al uw vragen over opleiden en ontwikkelen.

‘Informatie over scholings­pools’

Rijnstreek en Haaglanden Maarten van het Schip T 06 223 428 85 E [email protected]

‘Het aanbod van workshops en kennisavonden in de regio’

Midden- en Oost-Brabant Marcellino Kat T 06 519 908 35 E [email protected]

‘Als u wilt weten wat bepaalde innovaties betekenen voor het opleidingsniveau van uw medewerkers’

‘Informatie over de verschillende OOM-regelingen’

Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe Evert Polhoud T 06 519 916 59 E [email protected]

Limburg Patricia Storms T 06 209 568 03 E [email protected]

‘Hulp bij het opstarten van een EVC-traject’

Friesland, Groningen en Drenthe Michiel Jansen T 06 537 624 17 E [email protected]

Noord-Holland Anton Verlaan T 06 519 908 30 E [email protected]

‘Opleidings- en ontwikkeladvies op maat’

‘Begeleiding bij het opstellen van opleidingsplannen’

Gelderland Johan-Peter Leeuwenburg T 06 533 661 48 E [email protected]

‘Uitleg over het gebruik van de Skillsmanager’

Rijnmond Pieter Langeveld T 06 304 112 11 E [email protected]

‘Tips voor het aannemen en begeleiden van stagiairs en leerlingen’

Overijssel en de Noordoostpolder Jan Abbing T 06 519 908 28 E [email protected]

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

37

LAATST

Gespot

38

| METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

Ja, dit is inderdaad onze premier, die hier te midden van de werknemers en naast directeur-eigenaar Ben ter Bogt van Metrical staat te stralen. Op 27 januari bracht Mark Rutte een bedrijfsbezoek aan het innovatieve productiebedrijf voor boorhouders in Halsteren, vergezeld door commissaris van de koning Wim van der Donk (derde van rechts). ‘We hadden een heel gezellige middag’, vertelt Ter Bogt. ‘De premier was echt geïnteresseerd. Hij maakte met iedereen een praatje en is uiteindelijk veel langer gebleven dan gepland.’ - foto edwin koolen

WOORDZOEKER

Direct naar de website

Woordzoeker

Maak de puzzel op www.metaaljournaal.nl en speel mee voor de prijzen!

Vul de woordzoeker in op www.metaaljournaal.nl en maak kans op deze retro kofferplatenspeler. Als je de hoofdprijs niet wint, maak je altijd nog kans op een van de andere prijzen.

3x

10x

Hoofdprijs

2e prijs

3e prijs

Crosley CR8005A-TW - Platenspeler

DVD-box - Miami Vice

DVD - Van Kooten en De Bie

De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt door­gestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel. WORKSHOP ROBOTICA DONKERVOORT SENIOREN PREMIER STEEL STAGEDAG INNOVADO SPOOR SCHOLING STUDIE KUIL VOER KOEIEN COMPOSIET BROMMER DRONE VOORDELEN SOCIAAL VAST MOTOR POWER OPA ERKEND TUBES RAKET MAAND

T

R

E

V

R

E

A

W O

Dit zijn de winnaars van de winterpuzzel

P

S

E

A

R

D

V

M

E

R

P

A

R

R

N

Bosch PowerBox bouwradio

I

O M O

T

O

R

O

S

W

E

Alcatel Onetouch Boomband activity tracker

S

C

N

O M

A

A

N

D

O

O

L

A.J.M. Niemeijer uit Tilburg Daniël Mulder uit Nieuwe Pekela S.A.P. Willems uit Horst

T

C

I

E

V

O

E

R

A

C

R

E

Ranex led werklamp

E

N

H

T

I

R

R

S

V

I

K

D

I

R

L

O

O

E

E

B

O

A

S

R

D

A

K

I

L

B

O

K

N

A

H

O

U

K

N

E

U

I

O

K

N

L

O

O

T

E

E

T

N

K

N

R

I

O

P

V

S

T

A

G

E

D

A

G

G

T

D

E

S

T

E

I

S

O

P

M O

C

L

T

I

Bernie Willemsen uit Westerlee

Reamon van Asperen uit Silvolde William Flim uit Vriezenveen René van der Vrande uit Milheeze Bjorn Schilders uit Hapert P. van den Bos uit Koudum J. Benschop uit Oudewater Siem Valkering uit Limmen Bjorn Wensink uit Alblasserdam Gerald Koertshuis uit De Lutte Frank van Roosmalen uit Hapert

METAALJOURNAAL Voorjaar 2016

|

39

retouradres Postbus 15 2390 AA Hazerswoude-dorp