Dit is Fred van Manen. thema DE NIEUWE VAKMAN MET HANDIGE CURSUSBIJLAGE

thema

E DE NIEUW VAKMAN IGE MET HAND GE IJLA CURSUSB

Dit is Fred van Manen Fred is afdelingshoofd machinebouw bij ingenieursbureau VIRO in Arnhem. Maar Fred is ook een nieuwe vakman: hij onderhoudt zijn technische vaardigheden en volgt de technologische ontwikkelingen op de voet. Pasgeleden nog deed hij een cursus Additive Manufacturing (3Dprinten). ‘Voor een aantal van onze klanten passen wij deze werkwijze al met succes toe.’ Lees de verhalen over andere ‘Alleskunners’ op pagina 10.

METAALJOURNAAL Zomer 2015

|

1

2

| METAALJOURNAAL Zomer 2015

ZOMER 2015

Column Dr. ir. Martijntje Smits is ingenieur en techniekfilosoof en werkt als senior onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Bergen in Noorwegen. Ze wordt gefascineerd door de gevolgen van nieuwe wetenschap en technologie voor de samenleving.

IN DIT NUMMER: IN BEELD

Alleskunners

Een kunstje

Met alleen een specialisatie red je het tegenwoordig niet meer. ‘De vakman van nu zit niet meer op een eilandje, die moet alles kunnen.’

Mijn overgrootvader had vanaf 1900 een diploma voor ‘fijne instrumentenmaker’. Hij maakte eerst horloges en later weegschalen voor het Duitse bedrijf Henkel. Volgens de verhalen was hij een echte vakman, een gedreven en precieze werker. Ook toen globaliseerde de wereld al, want het bedrijf verhuisde vanwege de productievoordelen van Rotterdam naar Brummen. En de familie Smits ging mee. Daar leerde zijn zoon mijn oma kennen. De nachtmerrie van de vakman is de degradatie van zijn vak tot een kunstje. Zoals in de film Modern Times (1936) van Charlie Chaplin, waar Chaplin als metaalwerker maar één ding kan. In een noodtempo maakt hij schroeven vast op een lopende band. Hij raakt dolgedraaid, verliest zijn schroeven en belandt tussen de tandwielen van de fabrieksmachine. Een klucht, maar geen sprookje. Want ook nu, in de discussie over de flexwet, klinkt weer dat ambachtelijkheid wordt bedreigd door de globaliserende economie, automatisering en robotisering. Taken worden versimpeld, werknemers inwisselbaar. Technici, docenten, chefkoks, wetenschappers: ze krijgen minder tijd om te groeien, hobbelen van de ene klus naar de andere. Werk wordt op de korte termijn gericht, bedrijven besteden taken uit en geven minder scholing. Werkgevers zoeken flexibele werkers die zich vlot aanpassen aan veranderende omstandigheden. De vakman ingeruild voor de flexwerker. Gek woord, flexwerker. Mijn overopa, die was pas flexibel. En geen flexwerker: hij kreeg de tijd zich in het bedrijf te ontwikkelen. Als het niet lukte zoals hij wilde, zocht hij een omweg. Bedenken, uitvoeren, communiceren, hij deed het allemaal. Hard skills en soft skills. Je kon zijn werk eigenlijk niet in deeltaken opdelen, zoals in de fabriek van Chaplin. Ruim honderd jaar later is de essentie hetzelfde. In de metaalbewerking zoeken werkgevers mensen die niet alleen goed kunnen lassen of plaatbewerken, maar ook kennis hebben van nieuwe ontwikkelingen als robotica, die productieprocessen overzien, sociaal vaardig zijn en een visitekaartje voor hun bedrijf. Die niet van slag raken zodra de schroeven losspringen. Het is natuurlijk het één of het ander. Zoek je een vakman, dan geef je hem een echte baan, zelfstandigheid en uitzicht om te groeien. Of je zoekt iemand die alleen een kunstje kan.

08. VOORAF

28. REPORTAGE

Voor leren moet je eerst de basis leggen

Genomineerden ‘Beste Praktijkopleider’

Astrid Hazelzet, onderzoeker van TNO, bedacht een aanpak die mede werkers helpt zich te ontwikkelen, met steun van hun werkgever.

OOM’s zoektocht naar de Beste Praktijkopleider heeft vele, originele inzendingen opgeleverd. Maak kennis met de tien genomineerde koppels.

16. THEMA

En verder...

De nieuwe vakman Een nieuwe vakman worden, hoe doe je dat eigenlijk? Daar kun je natuur lijk zelf mee aan de slag, maar ook je omgeving kan eraan bijdragen.

22. CURSISTEN Vakkennis mag niet verdwijnen

04. Eerst 15. Dialoog 24. Onderwijs 26. Hoe werkt... 33. Te gast bij 34. Nieuws van OOM 35. De helpdesk 37. Regiomanagers 38. Gespot

Ventil Test Equipment BV uit Rijswijk besteedt veel aandacht aan opleidingen en cursussen. Het bedrijf heeft zelfs zijn eigen academy om de vakkennis over te dragen.

‘Als vakman moet je kunnen doorvragen en meedenken over slimme oplossingen’ Pagina 16. METAALJOURNAAL Zomer 2015

|

3

EERST

De Maker

NANCY KLOMP (38) Eigenaar van Nancy Klomp Watersnijtechniek (samen met haar partner Remco)

‘Mijn eigen bedrijf beginnen is de beste keuze die ik ooit heb gemaakt. Ik maak mooie dingen voor architecten, exclusieve machine bouw en monumenten, zoals dit beeld voor het stadion van FC Utrecht. Het is ontworpen door kunstenaar Theo van de Vathorst, hij voelde een klik bij mijn manier van werken. Ook maak ik elk jaar alle trofeeën voor de TT Assen. Een geweldige klus, want ik heb zelf jarenlang aan motorracen gedaan. Watersnijden vind ik een mooie techniek. Soms knoop ik meerdere softwareprogramma’s aan elkaar om een complexe opdracht te kunnen uitvoeren. Daar is hightech kennis voor nodig. Als vrouw in de metaal moest ik me vroeger extra bewijzen. Dat is nu anders, zeker nu klanten de kwaliteit van mijn werk hebben leren kennen. Ik heb een tweede bedrijf opgericht, General Leger. Dit bedrijf helpt vrouwen een baan vinden in de techniek. Ze krijgen een opleiding mét baangarantie. Ik ben trots op mijn bedrijf en vooral op mijn personeel. Logisch, dit zijn ook twee vrouwen.’ tekst en foto rob overmeer

4


EERST

Toen & Nu De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. En dat heeft invloed op het werk en de werkplek. In Toen & Nu vertellen metaalbewerkers over toen en over nu. Deze keer: Piet Verburg (59) van C. van ’t Riet Zuiveltechnologie in Nieuwkoop: van houten kaastobbes voor kleine boeren tot complete productielijnen voor zuivelfabrieken.

Aanraders 3D-inspiratie

Deze moet je zien: de TEDtalk van Joseph DeSimone, CEO van het Amerikaanse bedrijf Carbon3D. In zijn talk onthult hij een gedurfde nieuwe techniek op het gebied van 3Dprinting, geïnspireerd door de film Terminator 2. Deze techniek zou 25 tot 100 keer sneller zijn dan de huidige techniek, en bovendien gestroomlijnde, sterke onderdelen creëren. www.ted.com, typ ‘Joseph DeSimone’ in het zoekvenster.

HET BETERE KNUTSELEN ‘We hebben nog een voormalig houtbewerker in dienst’ TOEN ‘In 1888 breidde Cornelis van ’t Riet het assortiment van zijn dorpssmederij in Aarlanderveen uit met houten kuipen om melk in te verwerken tot kaas. Onder de boeren in het Groene Hart was daar grote vraag naar. Het bedrijf ging over van generatie op generatie. Toen in 1981 Cornelis’ kleinzoon Cornelis plotseling stierf en er geen zoon was om hem op te volgen, nam ik als schoonzoon het bedrijf over. In die tijd werkten we hier met een man of twaalf, allemaal uit het dorp. We maakten toen uitsluitend apparaten voor de kaasbereiding: nog altijd veel in hout, al kwam roestvrijstaal daar naast snel op. De sfeer was gemoedelijk. Koffie dronken we gewoon thuis en dan waren we met een kwartiertje weer terug.’

NU ‘Nu is er geen hout meer in het bedrijf te bekennen en maken we apparatuur van roestvrijstaal, niet alleen voor kaasbereiding maar ook voor room, boter en yoghurt productie. Houtbewerkers hebben we dus niet meer – al blijven personeelsleden lang bij ons en hebben we nog een voormalig houtbewerker in dienst die is omgeschoold tot rvsbewerker. Naast metaalbewerking draait het op de werkvloer tegenwoordig natuurlijk veel om elektronica. Sinds 2011 hebben we onze te krap geworden behuizing in het dorp verlaten en zijn we gehuisvest in een groot modern pand. Daar hebben we alle ruimte om onze klanten in binnen en buitenland maatwerk te bieden, van ontwerp tot en met installatie. Onze kracht is, nu zelfs meer dan vroeger, dat we alles precies zo maken als zij het hebben willen.’

De PlyFly is een zelfbouwkart van multiplex. Binnen een dag zet je ’m in elkaar en scheur je erin rond. Naast het bouwpakket met houten platen krijg je schroeven, wielen en een motor opgestuurd. De motor heeft 4 pk en een topsnelheid van 40 km/uur. Vooralsnog is de PlyFly alleen leverbaar in de VS, Canada en Mexico, maar wie weet waait hij snel over naar Europa. www.kickstarter.com

FietsLAB De Tour de France gaat bijna los. Een mooi moment om alles te ontdekken over de wetenschap achter fietsen in het FietsLAB in het Universiteitsmuseum Utrecht. Ervaar bijvoorbeeld hoe belangrijk motivatie is bij het zetten van een toprecord, welke spieren je gebruikt tijdens het bewegen en waarom je niet omvalt als je fietst. Gratis op vertoon van een geldig entreebewijs voor het Universiteitsmuseum Utrecht, www.universiteitsmuseum.nl METAALJOURNAAL Zomer 2015

|

5

EERST

Het CV van... Ferdi Kruiver

(67)

Engineering Manager bij Oostendorp Apparatenbouw BV in Tiel Ferdi Kruiver (67) gaat drie dagen per week naar het werk, ook al heeft hij al lang de pensioenleeftijd bereikt. In de 37 jaar dat hij werkt voor Oostendorp Apparatenbouw BV is hij een belangrijke schakel geworden binnen het bedrijf.

Een beetje steun van de zon De meeste mensen die de fiets pakken, gebruiken hun eigen kracht om te trappen. Maar hoe handig zou het zijn als je een beetje ondersteuning kunt krijgen van de zon?

D

Heeft de techniek je altijd getrokken? ‘Ik was goed in wiskunde en natuurkunde; dat ik de techniek in wilde, was al snel duidelijk. Tijdens een zomer baantje bij een constructiebedrijf raakte ik overtuigd. Na vier jaar hbs moest ik overstappen en koos ik voor het uts (het huidige mbo). Daarna heb ik nog de hts gedaan.’ Wat doet Oostendorp Apparatenbouw? We maken onder andere drukvaten en warmtewisselaars. Ik begon in de tekenkamer. Kwalificaties voorbereiden, lasinstructies schrijven, berekeningen maken, inspecties begeleiden, klantcontact, het komt daar allemaal bij elkaar. Complexer wordt het door de wetgeving, voorheen het Stoomwezen, sinds 2002 de Europese wetgeving. Hoe heb je je ontwikkeld? ‘Ik groeide langzaam in mijn functie. Ik ben leergierig en ben me blijven verdiepen. Op een gegeven moment kreeg ik de leiding over de tekenkamer. Het takenpakket breidde zich uit met inkoop, procedures opstellen en fabrieks planningen maken.’ En nu kunnen ze niet zonder je? ‘Iedereen is vervangbaar, ook ik. Maar het is lastig om een ervaren persoon te vervangen door een nieuwkomer. Ik weet niet alles, maar bij mij gaat er een belletje rinkelen als een bijzonder project om extra research vraagt. Dat brengt die jarenlange ervaring met zich mee. Zes jaar geleden zijn er mensen aangenomen om mijn werk over te nemen. Door de crisis en de daarop volgende bezuinigingen werden zij weer ontslagen. Zonde, je gooit zoveel kennis en ervaring weg. Anderhalf jaar geleden zijn er weer nieuwe krachten aangenomen en klaargestoomd.’ Je moet dus nog een tijdje blijven werken? ‘Het verzoek om te blijven gaat van mij uit, in overleg met de directeur en het nieuwe hoofd van de tekenkamer. Ik bekijk het per jaar. Tot nu toe geniet ik van mijn bezigheidstherapie waarvoor ik nog betaald krijg ook!’

6


Deense bedenker Jesper Frausig: ‘De zonnepanelen op het wiel zetten de schone energie direct om naar de accu.’

e Solarbike is een fiets die zichzelf oplaadt als hij geparkeerd staat in de zon. Dat maakt deze fiets eigenlijk direct handiger dan een gewone elektrische fiets, die vaak uren aan een stopcontact moet staan voor je hem kunt gebruiken. Op een volle accu kun je op de Solarbike 70 kilometer met ondersteuning fietsen. Je haalt dan met gemak 25 km/uur, maar als je een beetje extra aanzet is zelfs 48 km/uur geen probleem.

Zonder stekkers De fiets is ontwikkeld door de Deen Jesper Frausig. Hij heeft drie jaar aan zijn innovatie gewerkt en in die periode zijn er twee prototypes gemaakt. De fiets werkt helemaal zonder stekkers en ook de verlichting is op zonneenergie aangedreven. ‘De zonnepanelen op het wiel zetten de schone energie direct om naar de accu’, vertelt Frausig. ‘Als de fiets stilstaat, laadt hij de batterij. Als hij in beweging is, komt de energie voor de motor uit de batterij en de zonnecellen.’

Nominatie Hoewel de fiets nog niet in productie is en het ook nog niet duidelijk is of dat gaat gebeuren, heeft Frausig al wel een nominatie voor een prijs gekregen: de Solarbike maakt kans op een INDEXDesign to Improve Life Award. Ben je benieuwd naar de Solarbike? Bekijk het promotiefilmpje op YouTube, zoek op ‘Solarbike Denmark’.

Kni� uit die bon!

WIE GOED DOET... ART Group in Tilburg maakt brillen voor mensen in ontwikkelingslanden. Daar verdient het bedrijf helemaal niets aan.

LEZERSACTIE

GRATIS naar de Kinderwerkplaats I

n de Kinderwerkplaats maakt leeftijd niets uit: iedereen kan aan de slag. Bij binnenkomst krijg je bij de balie een gereedschapskist, met daarin materiaal en gereedschap dat je nodig hebt om aan het werk te gaan. Je bepaalt voor jezelf wat je gaat doen, hoe lang je erover doet en of je ouders mogen helpen. Je kunt van alles maken, zoals kaarsen, papier, een ballonauto of een zeilbootje. Deze zelfgemaakte dingen mag je mee naar huis nemen, dus vergeet niet een grote tas mee te nemen. Daarnaast is er ruimte om te experimenteren: ontwerp een raket, bouw een dam of verwissel een band. Je verveelt je geen seconde in de Kinderwerkplaats!

S

teeds meer bedrijven doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), om daarmee een bijdrage te leveren aan de maatschappij of het milieu. Een mooi voorbeeld is ART (Always Right Tooling) Group in Tilburg, Kaatsheuvel en Gameren. Dit bedrijf in stempels, matrijzen en gereedschappen maakt sinds enkele jaren brillenglazen en monturen voor de stichting FocusonVison. Directeur/eigenaar Nico van Wijnen: ‘Mijn klant Jan in ’t Veld wees me in 2005 op de afstudeerscriptie van zijn stiefzoon, industrieel ontwerper Frederik van Asbeck. Hij ontwierp een goedkope bril, bedoeld voor inwoners van ontwikkelingslanden, waar niet of nauwelijks oogheelkundige hulp is. Dit op basis van het Alvarezprincipe, waarbij twee zorgvuldig gevormde lenzen over elkaar heen worden geschoven. Het principe stamt uit 1962, maar toen was de techniek om de lenzen te maken nog niet beschikbaar.’

Het verschil Nico, gereedschaps en werktuigbouwkundige, besloot Frederik te helpen bij de ontwikkeling van de lenzen en in 2009 rolden de eerste Focusspecs van de band. Inmiddels zijn er meer dan 100.000 brillen geleverd in onder andere Kenia, ZuidAfrika, India, Panama en Afghanistan. ‘Als techneut vond ik het een uitdaging’, vertelt Nico. ‘En mensen zijn er enorm mee geholpen; de Focusspec is vaak het verschil tussen niets en iets zien, tussen niet en wel kunnen werken. Ik sprak een Keniaanse boer; die kon door onze bril het onkruid weer van zijn gewas onderscheiden.’

Uitstraling Van de 160 werknemers van ART Group zijn er drie continu bezig met de productie van de Focusspec. Het bedrijf verdient daar niets aan. ‘Voor een bedrijf als het onze is een nog duurzamer bedrijfsvoering lastig te realiseren. Met de Focusspec kunnen we laten zien dat we innovatief zijn. Bovendien is het goed voor onze uitstraling en voor onszelf, want wie goed doet, goed ontmoet.’

‘Met de Focusspec kunnen we laten zien dat we innovatief zijn.’

De Kinderwerkplaats Hulshorststraat 12 2573 EK Den Haag Meer informatie: www.dekinderwerkplaats.nl

! n r o o o v s ij w e B B

egang gratisimto aal 4 personen voor max

rkplaats in entree bij de Kinderwe Deze bon biedt gratis al € 4 p.p.) en rma (no nen aal twee volwasse r € 8 p.p.). Den Haag voor maxim jaa 4 af r gratis, normaal van twee kinderen (t/m 3 jaa 2015. ber tem sep 30 t/m De actie is geldig exacte openingstijden. rwerkplaats.nl voor de Kijk op www.dekinde

Knip uit en neem mee als

toegangsbewijs!

✃


|

7

VOORAF

‘Werkgevers zeggen vaak: mijn mensen mogen opleidingen volgen, maar ze willen niet’

8


VOORAF

‘VOOR LEREN MOET JE EERST DE BASIS LEGGEN’ Astrid Hazelzet is onderzoeker bij TNO. Ze bedacht een aanpak die medewerkers helpt zich – met steun van de werkgever – te ontwikkelen. tekst annemiek de gier foto hans van den heuvel

Waar is de vakman oude stijl opeens gebleven? ‘We leven in een nieuwe tijd. De moderne vakman ziet zijn vak en taken voortdurend veranderen. Bijvoorbeeld door nieuwe technieken en materialen. Daarmee ver anderen ook de eisen die aan vakmanschap worden gesteld. Het mooist is als de vakman met alle ont wikkelingen meebeweegt, of beter nog, ze voor is. Niet door elk jaar een cursus te doen, maar echt door op een andere manier met zijn werk bezig te zijn. Zo blijft hij van waarde voor werkgever, klant én arbeidsmarkt. En houdt hij er plezier in.’ Zijn er bepaalde opvallende capaciteiten die je als Vakman Nieuwe Stijl moet hebben? ‘Ja, er zijn enkele algemene competenties die onmis baar zijn. Als eerste is dat nadenken over waar je beter in wilt worden, hoe je dat kunt aanpakken en wat je ervoor nodig hebt. Dus zo veel mogelijk zelf de regie kunnen nemen over je eigen ontwikkeling. Daarnaast is het belangrijk dat je een netwerk onderhoudt van vakgenoten, dat kan zijn binnen je eigen organisatie of daarbuiten. Kennis van anderen benutten, klank borden, je eigen kennis delen, het zijn allemaal vaardig heden die steeds meer nadruk krijgen. Verder moet je als Vakman Nieuwe Stijl in staat zijn te werken met ictmiddelen en bijvoorbeeld het internet kunnen gebruiken om informatie op te zoeken die je kan helpen jezelf te blijven ontwikkelen.’ Klinkt goed. Allemaal aan de slag dan maar? ‘Was het maar zo eenvoudig. Voor veel vakmensen – vooral lager en middelbaar opgeleiden – is het een moeilijke opgave om richting te geven aan het eigen vakmanschap en de eigen loopbaan. Jezelf ontwikkelen begint met motivatie (willen) en zelfvertrouwen (het gevoel hebben dat je het kunt). Werkgevers zeggen vaak: “Mijn mensen mogen opleidingen volgen, maar ze willen niet.” Ze beseffen niet dat medewerkers ruimte en steun van hun werkgever nodig hebben om vorm te geven aan een leven lang leren.’ Hoe is dit op te lossen? ‘Wij hebben een aanpak ontwikkeld die werkgevers en werknemers met elkaar in dialoog brengt, zodat werk nemers leerstof krijgen aangeboden die past bij hun

leerbehoefte en hun manier van leren. Medewerkers die lager zijn opgeleid en al langer bij een bedrijf werken, worden bijvoorbeeld niet gelukkig van de schoolbanken. Ook zouden werkgevers moeten nadenken over waar het bedrijf over een jaar wil staan. En daarover in gesprek gaan met werknemers: welke nieuwe dingen kunnen zij doen en leren om waardevolle krachten te blijven voor het bedrijf? Zo werk je samen stap voor stap aan een passende leer/werkomgeving, waarin de vakman zich voelt uitgenodigd om zich te ontwikkelen tot Vakman Nieuwe Stijl. Bedrijven die hierover meer willen weten, kunnen bij mij aankloppen.’ Je zou denken dat dit vraagt om maatwerk opleidingen… ‘Inderdaad, het aanbod aan opleidingen zou wat mij betreft veel minder standaard mogen zijn. Trainingen horen naadloos aan te sluiten op de praktijk en medewerkers te stimuleren om samen aan opdrachten te werken.’ OOM heeft ook tools die werknemers kunnen helpen zich verder te ontwikkelen, zoals de Skillsmanager. Hoe kijkt u daarnaar? ‘Ik vind het een mooi instrument! Wat we echter vaak zien is dat dit soort hulpmiddelen wordt gebruikt door medewerkers die weten dat werken aan de eigen ont wikkeling belangrijk is en daar zelf stappen in kunnen zetten. Maar, en dit is de kern van mijn boodschap, dit soort tools is misschien minder besteed aan mede werkers die nog niet zo gemotiveerd zijn om te werken aan de eigen ontwikkeling. Dus, als je eerst samen een basis legt voor ontwikkeling, dan hebben hulpmiddelen als de Skillsmanager meer effect.’ Waar komt uw fascinatie voor dit onderwerp eigenlijk vandaan? ‘Ik ben psycholoog en benader een leven lang leren vanuit gedragsverandering. En ik geloof dat alle mensen – of ze nu hoog of laag zijn opgeleid – talenten hebben. En dat ze stappen willen zetten in hun eigen ontwikkeling, maar dat sommigen een steuntje in de rug nodig hebben.’ ❙


|

9

IN BEELD

Specialiseer je en je bent onmisbaar voor elke werkgever, dat leek jarenlang het devies. Maar met alleen een specialisatie red je het niet meer in een modern metaalbedrijf. ‘De vakman van nu zit niet meer op een eilandje, die moet alles kunnen.’ tekst carolien lindeman foto’s mark van der zouw krijttekeningen peter kortleve

G

Over Teqnow Teqnow is een platform dat de aandacht voor en de toepassing van toptechnologie in het industriële mkb vergroot en stimuleert. Kijk voor meer informatie op www.teqnow.nl.

10

oed in je vak, en daar naast op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen, ondernemend en sociaal vaardig zijn. Dat zijn de belangrijkste competenties van de moderne vakman, stelt André van der Leest, beleidssecretaris Onderwijs zaken en projectleider Teqnow.nl bij de Metaalunie. ‘Vooral door de snelle ictontwikkelingen worden werkprocessen steeds vaker aan elkaar gekoppeld’, stelt Van der Leest. ‘Hierdoor zijn metaalbewerkers bij meer van die processen betrokken.’ Voorheen kreeg een werknemer een opdracht en voerde die uit. In de meeste moderne bedrijven kiest diezelfde werknemer nu zelf de opdracht. Dan is hij werkvoorbereider, uitvoerder en kwaliteitscontroleur in één. Hij bepaalt wat er moet gebeuren, hoe hij dat gaat aanpakken en welke hulp hij nodig heeft. Van der Leest: ‘Communicatieve vaardigheden


op de werkvloer zijn dus ook essentieel. Je moet het samen oplossen.’

Bol.com voor metaal Neem een metaalbedrijf waar Van der Leest laatst op bezoek was, waar bijna alles is geauto matiseerd. ‘Klanten kunnen zelf inloggen en een bestelling plaatsen, krijgen per mail vrijwel direct een offerte en ontvangen het product de volgende dag al. Een soort Bol.com voor metaal. Dit kan alleen zo werken als alle werknemers achter de schermen met die systemen kunnen omgaan, proactief en ondernemend te werk gaan en goed met elkaar én de klant communiceren.’

Anders denken Dit vergt niet alleen een andere manier van werken, maar ook een totaal andere manier van denken. Van der Leest: ‘Om bijvoorbeeld met de nieuwe generatie robots

te werken hoef je nauwelijks meer te programmeren, maar er wordt wel veel meer mogelijk. Door zelf robots te kunnen instellen heb je een perfecte werkgezel en verbreed je de productiemogelijkheden. Hierin moet je wel creatief en onder nemend zijn. Zo kunnen robots een nieuwe dimensie geven aan bedrijfsvoering en betekenen ze een opwaardering van vak manschap.’

Ze bestaan al! De kandidaten uit deze reeks laten zien dat het mogelijk is, zo’n opwaardering van vakmanschap. Door zowel hun technische vaardigheden als een breed scala aan andere vaardigheden te ontwikkelen, behoren zij tot de vakmensen van de toekomst. ❙

IN BEELD

‘Ik ga veel bewuster met gesprekken om’ Arno van Zoelen (44) hoofdmonteur bij TSL BV in Leerdam VOLGDE EEN CURSUS GESPREKSTECHNIEKEN BIJ KENNETH SMIT ‘We zijn een dienstverlenend bedrijf, daardoor werk ik vaak op locatie. Op het moment zit ik veel bij machinefabrieken voor assemblage van machines en het opbouwen en installeren van machines bij de afnemers. De cursus gesprekstechnieken helpt me onder andere om erachter te komen of er bij onze klanten in

de toekomst misschien meer werk is. Ik ga nu veel bewuster met gesprekken om. Ik stel bewust open vragen, luister goed naar de ander en let op of mijn boodschap goed overkomt. Allemaal vaardig heden die ik goed kan gebruiken in contact met klanten, in alle lagen van hun organisatie, van de schoonmaker tot de directeur.’


|

11

IN BEELD

‘De productie per uur is meer dan verdubbeld’

Robert Rogowski (29) voorman bij Metaalwarenfabriek Latenstein in Tiel LEERDE WERKEN MET EEN LASROBOT ‘Samen met twee collega’s heb ik een cursus gevolgd om onze lasrobot te leren programmeren en bedienen. Met deze nieuwe kennis optimaliseren we ons productieproces. We produceren vooral onderdelen voor de automotive branche. Nu wij de lasrobot gebruiken, zijn de aantallen per uur meer dan verdubbeld.

12


Daarnaast zijn de producten van stabiele kwaliteit. We zetten de robot ook in voor producten die ons zelf te veel lichamelijke belasting geven om te produceren. Ik ben heel blij met deze kans en wil in de toekomst graag nog andere technische opleidingen volgen om van nog meer toegevoegde waarde te zijn voor ons bedrijf.’

IN BEELD

‘Ik ben nu op en top voorbereid’

Andries Wouters (23) mechanical engineer bij Tramper Technology in Goes SPREEKT NAAST ZIJN VAK NU EEN GOED WOORDJE ENGELS ‘Alle engineers leren Engels, omdat onze klantenkring steeds internationaler wordt. Ik ben nu met de vervolgcursus begonnen, vorig jaar volgde ik al vijftien lessen Engels. Elke week komt een instructeur bij ons bedrijf en leren we de taal vooral in praktische zin: hoe voer je een telefoongesprek, wat zeg je wel en niet tegen

een Brit of Amerikaan en hoe ondersteun je bij storingen? Ik heb mijn nieuwe kennis nog niet veel hoeven gebruiken, maar ik ben nu op en top voorbereid en zie het als algemene ontwikkeling. Het is belangrijk om je ideeën goed te kunnen uitdragen, deze cursus heeft me daarbij een stap verder geholpen.’


|

13

IN BEELD

‘Ik ben beter geworden in mijn werk’ Marc Bretz (27) productiemedewerker bij Ulamo in Ulft WERKT EFFICIËNTER NA EEN CURSUS TEKENINGLEZEN ‘Toen mijn chef vroeg of ik deze cursus wilde volgen, was ik meteen enthousiast want ik wil me graag verder ontwikkelen. Aan het begin leerden we vooral dingen die ik nog wist van mijn opleiding, zoals verschillende soorten tekeningen herkennen. Maar al snel werd het uitdagender. De gespecialiseerde kennis die ik over tekeninglezen heb opgedaan, pas ik elke dag in de

14


praktijk toe. Ik zou nog wel een keer zo’n cursus willen volgen. Dan misschien een vaktechnische, bijvoorbeeld op het gebied van CNC. Maar ik zou ook graag mijn kennis van tekeninglezen verder vergroten. Ik ben er namelijk zeker beter door geworden in mijn werk en heb mijn werkgever nu meer te bieden.’

DE DIALOOG

Ron & George Praktijkopleider Ron Warmenhoven van Logisticon volgde vorig jaar de cursus Kwalificerend Beoordelen. Nu is het moment gekomen dat hij écht een leerling moet gaan beoordelen. Hij vraagt zijn cursusleider, George Bekx van Kenteq, om advies. tekst eline lubberts foto’s hans van den heuvel

Datum: 19 mei 2015, 16:47 uur Van: Ron Warmenhoven Aan: George Bekx Onderwerp: Kwalificerend Beoordelen

Datum: 21 mei 2015, 9:22 Van: George Bekx Aan: Ron Warmenhoven Onderwerp: Re: Kwalificerend Beoordelen

Hallo George,

Hallo Ron,

Alles goed? Zoals je wellicht nog weet, heb ik de training Kwalificerend Beoordelen bij jou gevolgd. Binnenkort moet ik mijn eerste leerling beoordelen en dat vind ik best moeilijk. We hebben de inhoud wel besproken tijdens de training en ik denk dat ik het goed heb begrepen, maar ik wil het graag in één keer goed doen.

Goed dat je zo voortvarend aan de slag bent gegaan. Je legt de vinger precies op de pijn punten. Tijdens de training heb ik het al benoemd: je bent een doener. En nu krijg je de taak om onder woorden te brengen wat je leerling minder goed onder de knie heeft. Lastig!

Ik vind het het lastigst om de criteria te volgen. Je hebt erop gehamerd dat de basis is wat je ziet, niet wat je voelt. Maar mijn leerling voelt meer als collega dan als leerling. Ik wil hem zien slagen, zijn motivatie en inzet verdienen beloning. Omdat hij nog in de leerfase zit, is het natuurlijk geen ramp dat hij nog niet alles onder de knie heeft. Maar het is wel moeilijk om onder woorden te brengen waarom iets niet goed (genoeg) is. Hoe doe ik dat?

De kwalificatiedossiers met daarin de kerntaken en werkprocessen zijn een enorm boekwerk. Het helpt ook niet dat de processen nogal abstract zijn omschreven. Ze zijn immers niet speciaal voor jouw leerling bij jouw bedrijf gemaakt, maar worden breed ingezet binnen de beroepsopleidingen.

Ik hoor graag van je!

Houd voor ogen wat we besproken hebben: observeer de leerling. Misschien kun je met een collega bespreken of jullie het eens zijn over de vorderingen van de leerling. Door te sparren kom je erachter of je collega hetzelfde goed vindt gaan als jij. Zo niet, ga met elkaar in discussie. Net zoals je tijdens de training hebt gedaan.

Hartelijke groeten, Ron

Succes! En laat me weten hoe het gegaan is. Groet, George


|

15

THEMA

‘Als vakman moet je kunnen doorvragen en meedenken over slimme oplossingen’

16


THEMA

ZO

WORD JE EEN

NIEUWE VAKMAN Een nieuwe vakman worden, hoe doe je dat eigenlijk? Het is natuurlijk sowieso goed om daar zelf actief mee aan de slag te gaan, en daarnaast kan ook je omgeving een belangrijke bijdrage leveren aan jouw ontwikkeling. tekst annemiek de gier iLLUstrAties patswerk

V

orig jaar deed organisatie adviseur Wilmar Folmer in opdracht van OOM, de Koninklijke Metaalunie en de vakbonden een onderzoek naar ‘de metaalmedewerker van morgen’. Opvallende uitkomst: over tien jaar is vakmanschap in de traditionele betekenis van het woord niet meer voldoende om te overleven op de arbeidsmarkt. Vakmensen moeten nieuwe skills ontwikkelen, om op een hoger niveau te kunnen functioneren en om breder inzet baar te zijn. Iets wat inmiddels bij veel technische bedrijven wordt herkend, weet Jolanda Janssen, senior beleidsadviseur bij OOM. ‘Tijdens bedrijfsbezoeken hoor


|

17

THEMA

‘Werkgever en werknemer gaan mét elkaar werken, in plaats van naast elkaar’

WAT MOET EEN NIEUWE VAKMAN KUNNEN?

D

e huidige vaktechnische competenties blijven natuurlijk noodzakelijk om het werk goed te kunnen doen. Wel zullen de technische vaardigheden worden beïnvloed door de technologische ontwikkelingen, zoals automatisering, programmering en 3Dtechnieken. Het is dan ook belangrijk dat de nieuwe vakman goed op de hoogte is van de laatste ontwikkelingen, bijvoorbeeld door regelmatig de site www.teqnow.nl te bezoeken, evenementen bij te wonen en relevante trainingen te volgen. Daarnaast zal een nieuwe vakman zich moeten ontwikkelen op het gebied van persoonlijke vaardigheden.

Hierbij gaat het om: • analyserend vermogen • zelf problemen kunnen oplossen • inzicht, dus complexere machines ‘begrijpen’ en maximaal benutten • creativiteit, zelf innovaties kunnen realiseren binnen het bedrijf • kritisch denken: hoe kan ik het slimmer maken? • zelfstandigheid, dus minder taakgericht en meer procesgericht denken en handelen • flexibiliteit, dus snel en frequent kunnen omschakelen (werkzaamheden/machines) • communicatievaardigheden, dus meer/anders kunnen communiceren met klanten en eenvoudig de techniek en de werkzaamheden kunnen uitleggen (Bron: ‘De metaalmedewerker van morgen’, Wilmar Folmer)

18


ik vaak dat de vraag naar meer hoogwaardige en complexe producten groeit. Dat vereist verdergaande automatisering en optimalisering van processen en systemen bij bedrijven. Een groot aantal metaalbedrijven werkt bijvoorbeeld al met robots en nieuwe automatisering. Dit soort ontwikkelingen heeft rechtstreeks invloed op wat er van mede werkers wordt gevraagd: zij moeten bijvoorbeeld zelfstandig tekeningen kunnen controleren, kunnen meten, programmeren en plannen.’ Naast een upgrade van de technische kennis, is er bij bedrijven ook een toenemende behoefte aan vakmensen met aanvullende niettechnische competenties, stelt Janssen. ‘Steeds minder klanten hebben verstand van techniek. Als vakman moet je dus kunnen doorvragen en meedenken over slimme oplossingen. Dingen als verantwoordelijkheid nemen, samenwerken, leidinggeven aan projecten, creativiteit, problemen oplossen en communicatie zijn allemaal belangrijk voor de nieuwe vakman.’

Met elkaar Een bedrijf dat naar eigen zeggen al helemaal volgens deze moderne richtlijnen werkt, is Verschoor Metaaltechniek in Culemborg. Directeur Kees Verschoor is iemand met een sterke drang naar verbetering en vernieuwing. Om de productie te verhogen, investeerde hij in de allernieuwste machines en technieken en liet hij zijn medewerkers daarin meegroeien. Daarnaast besloot hij om zijn personeel meer ruimte en vrijheid te geven in hun werk. Verschoor: ‘Alles wat leidt tot meer productie is toegestaan. Al gaan lassers aan de kantbank staan, ik vind het prima. Ik ga ervan uit dat 80 procent van wat mijn medewerkers doen goed is, en dat over 20 procent valt te discussiëren. Ik focus me dus op die 80 procent, terwijl ik die 20 procent actief probeer te ver beteren.’ Dat laatste pakt goed uit: het is inmiddels onderdeel van de bedrijfscultuur dat mensen bij Verschoor elkaar stimuleren, maar ook corrigeren als iemand de kantjes ervan af loopt. ‘Ik merk dat mijn mensen stuk voor stuk

THEMA

KLAAR VOOR VERANDERING IN 4 STAPPEN! zeer gedreven zijn, ze pakken hun verantwoordelijkheid en krijgen daar vanzelfsprekend ook waardering voor van mijn kant.’ Volgens Jolanda Janssen is dit een prachtig voorbeeld van hoe een werkgever ‘het nieuwe vak manschap’ kan stimuleren. ‘Je ziet dat werkgever en werk nemer meer mét elkaar gaan werken, in plaats van naast elkaar. Dat vraagt ook in het bedrijf om een andere manier van denken. Een werkgever kan het klimaat scheppen waarin een werknemer wordt uitgenodigd zich te ont wikkelen. Natuurlijk, dat kan weleens lastig zijn als er ook gewoon productie moet worden gedraaid. Maar uiteindelijk ver dient deze houding zich terug.’

Zelf aan de slag Kees Verschoor weet als geen ander dat een ontwikkelingstraject zoals hij dat met zijn bedrijf heeft doorlopen, een proces is van vallen en opstaan. ‘Niet iedereen is van nature geneigd om mee te gaan met veranderingen’, vertelt hij. ‘Je stuit soms op weerstand bij medewerkers, dan gaan ze dingen toch weer op de oude manier doen. Mijn oplossing hiervoor is doordrukken, én het hen zo gemakkelijk mogelijk maken. Daarom heb ik een app laten ont wikkelen, waarmee het mogelijk is om heel eenvoudig via een tablet geavanceerde machines te bedienen. We verbeteren de app steeds met input van de mede werkers, we zijn inmiddels al bij versie 180!’ Toch – ook als het bedrijf waar je werkt nog niet zo ver is met het inspelen op nieuwe ontwikkelingen – kun je als medewerker al zelf starten met je transformatie tot nieuwe vakman, stelt Janssen. ‘Veel bedrijven zitten nog in de bewust wordingsfase als het gaat om de toekomstige eisen aan personeel’,

M

isschien voel je weerstand als het gaat om verandering. Heb je gedachten als: ik kan toch niet aan al die nieuwe eisen voldoen (doemdenken), als ik niet verander dan word ik ontslagen (ikmoetuitspraken), mijn baas zal wel denken dat ik te oud ben om met creatieve ideeën te komen (gedachten lezen), enzovoort. Als je deze spinsels in je hoofd voor waar aanneemt, loop je het gevaar dat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Doorbreek dit patroon in vier stappen en leer hoe je je brein opnieuw traint en meer in je kracht komt te staan.

1

2

HERBENOEMEN Stel vast welke misleidende gedachtenspinsels je hebt en wat de bijbehorende onprettige gevoelens zijn. Misschien ben je bezorgd, verdrietig, kwaad of nerveus. Ga na wat je zoal doet als reactie hierop, bijvoorbeeld veel piekeren, roken of drinken, mensen vermijden, enzovoort.

HERKADEREN Word je ervan bewust dat je negatieve gedachten misleidende boodschappen van je brein zijn en dat ze niets te maken hebben met wie jij echt bent.

3

HERFOCUSSEN

4

HERWAARDEREN

Richt je aandacht op iets wat heil zaam en productief is. Ook al zijn de misleidende gedachten en gevoelens nog steeds aanwezig.

Doorzie de ware aard van je negatieve gedachten. Weet dat het misleidende boodschappen van je brein zijn en niet op de werkelijkheid gebaseerd. Herken ze als ze op komen en geef ze geen aandacht.

(Bron: Gerlanda Dirksen, trainer, adviseur, coach)


|

19

THEMA

‘Er is niet maar één vakman van de toekomst, of een kant-en-klaarpakket om deze vakman te worden’

20


zegt zij. ‘Het gaat op dit moment nog vaak over vragen als: wat is mijn stip op de horizon, wat is mijn stijl van leidinggeven en hoe motiveer ik mijn medewerkers. Dat hoeft jou als medewerker natuurlijk niet tegen te houden om eens een Kennisavond te bezoeken, waar je kunt proeven aan de nieuwste innovaties, bijvoorbeeld op het gebied van lassen, 3Dprinten, CAD/CAM en lijmtechnieken. Of om op www.oomskillsmanager.nl de Skillsmanager in te vullen, waarmee je snel in beeld brengt wat je huidige capaciteiten zijn, wat geschikte opleidingen zijn en welke andere functies eventueel bij je zouden passen. Ook kun je in de OOMcursuscatalogus zoeken naar opleidingen die je aanspreken, of kijk eens in het speciale cursusgidsje bij dit Metaaljournaal.’ Daarnaast is Janssen een groot voorstander van het functioneringsgesprek.

‘Mits het natuurlijk goed is voor bereid door werkgever en werk nemer, het gesprek in vertrouwen plaatsvindt en er sprake is van tweerichtingsverkeer. Tijdens zo’n gesprek heb je de mogelijk heid om met je werkgever van gedachten te wisselen over je werk en kun je invloed uitoefenen op je eigen loopbaan.’ Bij OOM is een gratis boekje te verkrijgen met tips en tricks voor het functioneringsgesprek. De gratis workshop Functionerings gesprekken, die OOM regelmatig op verschillende plaatsen in het land aanbiedt, kan je helpen om meer uit het functionerings gesprek te halen en om je goed voor te bereiden. Er zijn ook speciale cursussen voor leidinggevenden.

OOM HELPT JE VERDER

OOM heeft verschillende producten en diensten die jou kunnen helpen met je transformatie in een nieuwe vakman. Bijvoorbeeld:

Kant-en-klaarpakket Overigens benadrukken zowel Kees Verschoor als Jolanda Janssen dat – ondanks alle ver anderingen – het niet per se zo is

dat specialistisch technisch werk in de toekomst zal verdwijnen. Verschoor: ‘Natuurlijk is het wel belangrijk dat vakmensen zich blijvend ontplooien, maar niet iedereen hoeft bijvoorbeeld te kunnen communiceren met klanten. Je werk moet wel bij je karakter passen, je moet jezelf kunnen zijn.’ Janssen: ‘Er is niet maar één vakman van de toekomst, net zo min als dat er een kantenklaarpakket is om deze vakman te worden. Het gaat er meer om dat je stappen durft te zetten om de competenties die je al in je hebt ook in je werk verder te ontwikkelen. Er zijn zo veel technici die in hun vrije tijd bijvoorbeeld een voetbalelftal coachen. Het is eigenlijk zonde als je zo’n kwaliteit niet wat meer zou inzetten bij je dagelijkse werkzaamheden.’ ❙

• www.cursuscatalogus.nl, een uitgebreid aanbod aan relevante trainingen, waarvoor je je direct online kunt inschrijven. Van tekening lezen tot communicatieve vaardigheden. • Kennisavonden, dit zijn gratis avonden in je eigen regio waarop je kunt kennismaken met de nieuwste innovaties op allerlei gebieden, van lassen tot mechatronica, van 3Dprinten tot lijmtechnieken. Zie www.kennisavond.nl. • www.oomskillsmanager.nl, een online tool die je kunt invullen en die je inzicht geeft in wat je precies kunt, welke opleidingen bij je passen en welke eventuele andere functies geschikt voor je zouden zijn. • Ervaring Teltworkshops, zijn gratis en speciaal bedoeld voor werknemers van 45 jaar en ouder. De workshop nodigt je uit na te denken over jouw meerwaarde voor je bedrijf in de toekomst. Zie www.oom.nl/ervaringtelt. • De Persoonlijke Trainingstoelage biedt een tegemoetkoming in je opleidingskosten. Zie www.oom.nl/regelingen. • Een EVCtraject maakt inzichtelijk wat je vaktechnisch waard bent, ook al heb je het metaalvak grotendeels in de praktijk geleerd. Zie www.oom.nl/regelingen.

THEMA

TEST: BEN IK EEN NIEUWE VAKMAN? 1

In mijn vak ben ik…

■ A. gewoon goed, ik doe het tenslotte al jaren ■ B. superfanatiek, ik ben constant bezig mezelf verder te ontwikkelen

■ C. nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen ■ D. goed, maar ik zou er best nog beter in willen worden

2

Internet gebruik ik…

■ A. om af en toe thuis wat te googelen, te mailen en te gamen

■ B. om in contact te komen met andere techneuten ■ C. niet, ik zie het nut er niet van in ■ D. om informatie op te zoeken over nieuwe ontwikkelingen in mijn vak

3

Kennis delen…

■ A. is heel belangrijk, ik heb een uitgebreid netwerk van inspirerende mensen om me heen

■ B. heb ik niet nodig, ik weet alles al ■ C. doe ik graag met jonge werknemers, om hen het vak bij te brengen

■ D. vind ik interessant, maar ik doe er eigenlijk weinig mee

4

Als ik een innovatief idee heb…

■ A. dan doe ik daar niets mee, want ik ben gewoon een medewerker B. ■ stap ik meteen naar mijn baas en vraag hem wat hij ervan vindt C. ■ vraag ik eerst aan collega’s wat zij ervan denken ■ D. zet ik alles op alles om mijn baas te overtuigen en ermee aan de slag te kunnen

5

Contact met klanten…

Puntentelling Vraag 1: A = 1, B = 4, C = 3, D = 2 Vraag 2: A = 2, B = 3, C = 1, D = 4 Vraag 3: A = 4, B = 1, C = 3, D = 2 Vraag 4: A = 1, B = 3, C = 2, D = 4 Vraag 5: A = 3, B = 1, C = 4, D = 2 18-20 punten

De nieuwe vakman, dat ben jij. Je bent voortdurend bezig jezelf te ontwikkelen en begrijpt als geen ander dat ook niettechnische vaardigheden belang rijk zijn in de toekomst. Ga zo door! 8-17 punten

De nieuwe vakman zit zeker in je, nu is het nog zaak om hem tot bloei te laten komen. Vraag je eens af wat je daarvoor nodig hebt en bespreek dat met je baas. Misschien kunnen de tips in het kader ‘OOM helpt je verder’ of de bijgesloten cursuscatalogus je net het laatste zetje geven.

■ A. zou ik leuk vinden, maar ook wel een beetje

5-7 punten

spannend B. ■ hoort niet tot mijn taken ■ C. zie ik als belangrijk, ik wil hen graag uitleggen wat ik voor hen aan het doen ben en wat de technische mogelijkheden zijn ■ D. daar moet ik niet aan denken, ik ben niet zo’n prater

Je bent een traditionele vakman en gewoon goed in je werk. Dat is natuurlijk heel waardevol, maar vraag je eens af wat jouw plek in het bedrijf over vijf jaar zou zijn. Misschien heb je wel onontdekte kwaliteiten, die je zou kunnen inzetten om een nieuwe vakman te worden. Begin eens met een gesprek met je werkgever.


|

21

CURSISTEN

Opdat vakkennis niet Ventil Test Equipment BV uit Rijswijk besteedt veel aandacht aan opleidingen en cursussen. Daarnaast heeft het bedrijf een eigen Ventil Valve Academy, om de specifieke kennis in hun vakgebied over te brengen op klanten en nieuwe medewerkers. tekst marloes de moor foto mark van der zouw

V

entil Test Equipment BV maakt hogedruk testunits voor het testen van af sluiters in de olie en gasindustrie. ‘Een nichemarkt, maar wel een hoogwaardige’, zegt operations manager Hendrik Jan van der Does. ‘De producten waarmee we werken, zijn voortdurend in ont wikkeling. We moeten bijblijven. Daarbij brengen we onze mensen graag op een hoger niveau.’ Per jaar biedt Ventil dan ook tientallen cursussen aan, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, hijsen, heffen, lassen, CEmarkering, pneumatiek, hydrauliek en industriële automatisering. Medewerkers kunnen zelf aan geven waar zij behoefte aan hebben. Onlangs begon Ventil met een programma van kennis en adviescentrum Kenteq. ‘Met die tool krijgen we nog beter en sneller inzicht in wie welke cursussen heeft gedaan en wat nog aan extra kennis nodig is.’

Zelf oplossen Pim Benschop is lead mechanical engineer en deed de afgelopen jaren de cursussen elektrisch en pneumatisch schakelen, CEmarkering en VCA. Vooral van de cursus CEmarkering had hij veel profijt. ‘Je leert risico’s inschatten, zoals beknellings gevaar. Ook kom je meer te weten

22


over de ergonomie van de machine. Op basis daarvan maak ik een risicoanalyse die ik meeneem in mijn ontwerp. Zo weet ik dat de machine veilig is voor de klant.’ Walter Eekhof, monteur machines, deed de cursus industriële auto matisering. ‘Ik heb hem net afgerond en de kennis nog niet in de praktijk gebruikt. Maar dat gaat zeker gebeuren. Eerst moest ik hulp van een collega vragen bij een storing in de sensoren. Dat probleem kan ik nu zelf oplossen.’

De wereld over De cursussen die Eekhof en Benschop volgden, werden gegeven door externe bedrijven, maar Ventil heeft ook een eigen opleidingscentrum: de Ventil Valve Academy. Van der Does: ‘Als gevolg van de vergrijzing verdwijnt veel vakkennis. En dat is nu juist de ervaring die zo hard nodig is. De machines worden geavanceerder, maar de bediening eenvoudiger. Je kunt er iemand achter zetten die op een paar knoppen drukt, maar hij begrijpt dan eigenlijk niet waar hij mee bezig is. Onze trainers reizen de wereld over om deze specifieke kennis over te brengen op anderen, zodat die niet verloren gaat.’ ❙

CURSISTEN

verdwijnt

Van links naar rechts: Pim Benschop, Walter Eekhof, Hendrik Jan van der Does, Joep de Wolf, Marijke van der Zon en Romeo Amoida


|

23

ONDERWIJS

KANSEN VOOR DOENERS H

et Teylingencollege KTS in Voorhout heeft sinds vijf jaar een technomavo, als enige school in Nederland. De leerlingen volgen naast mavo-vakken een dagdeel per week technische vakken. Hun kennis wordt getoetst aan de hand van praktijkopdrachten en projecten. Leerlingen ontvangen een volledig mavo-diploma, maar beschikken daarnaast over technische vaardigheden. De overstap naar het mbo is hierdoor makkelijker. De technomavo is een groot succes: veel leerlingen stromen door naar vervolgopleidingen en dit jaar schreven zich weer tweehonderd nieuwe scholieren in. Onlangs ontving de school een aanjaagpremie van OOM. Die is gebruikt voor vernieuwing van de lokalen. Zo zijn het metaal- en elektralokaal samengevoegd tot één ruimte. Ook is de inventaris gemoderniseerd met nieuwe apparaten op het gebied van lastechniek en mechatronica. tekst marloes de moor foto’s rob overmeer

‘Onze leerlingen staan inmiddels bekend als supergemotiveerd’

24


ONDERWIJS

Ton de Groot (58) directeur van het Teylingencollege KTS in Voorhout, richtte vijf jaar geleden de technomavo op ‘Met de technomavo willen we doegerichte leerlingen met een wat hoger leerniveau aanspreken. Voor slimmere kinderen met weinig zitvlees was er voorheen niks. Vaak zag ik ze met een schuin oog kijken naar de leerlingen van de kaderopleiding die in de werkplaats aan het timmeren waren. Dat wilden zij óók! Dingen bedenken, ontwerpen en maken. Eerder boden wij op onze school de gemengde leerweg aan, waarbij het techniekprogramma werd vastgesteld door de overheid. Dat vond ik veel te theoretisch. Nu hebben we zelf de vrijheid om een lesprogramma in te vullen. In het eerste jaar maken de leerlingen kennis met alles wat mogelijk is binnen de techniek. Vervolgens kiezen ze voor een afdeling: produceren, installeren en energie of bouwen, wonen en interieur. In de bovenbouw houden ze zich bezig met grotere projecten en het laatste jaar sluiten ze af met een eindopdracht. Zo hebben vier jongens een zonnecollector gebouwd die het kantoor van onze opleidingscoördinator kan verwarmen. Anderen maakten een stoommachine. Het technomavodiploma is geen officieel erkend diploma, maar die extra kennis over techniek is wel heel goed voor de doorstroom naar het mbo en zelfs hbo. Onze leerlingen staan inmiddels bekend als supergemotiveerd, dus bedrijven nemen hen graag aan. De opleiding voldoet dan ook helemaal aan onze wensen én aan die van de leerlingen en hun ouders.’

Thijs van het Schip (12) zit in de eerste klas van de technomavo ‘De technomavo is echt iets voor mij, omdat ik ook iets over techniek leer. Mijn broer zat al op de technomavo, dus ik had er al het een en ander over gehoord. Toen ik op de open dag ging kijken, leek het mij meteen een superleuke school. En dat blijkt ook zo te zijn. Zo krijg ik vakken als beeldende vorming en techniek. Je leert hoe je met metaal werkt en hoe je moet koppelen en solderen. Drie keer in de week krijg ik vijftig minuten praktijkles. Dat is een mooie afwisseling van de theorie. Met mijn handen werken vind ik erg leuk. Je krijgt de kans om je ideeën meteen uit te voeren. Programmeren vind ik ook interessant. Ik zou misschien wel iets met computers willen gaan doen. Het enige saaie vak is Duits, maar verder ga ik dagelijks met plezier naar school. Ik ben de enige uit mijn klas die voor de technomavo koos en ik moet er elke dag negen kilometer voor fietsen, maar dat heb ik er graag voor over!’ ❙

‘Ik heb de lange fietstocht er graag voor over’


|

25

HOE WERKT

Hoe werkt …

DE COMPOSIETEN LAADSCHEP? 10% Composiet wordt steeds vaker gebruikt als vervanger van staal en aluminium. Distributiebedrijf Kuiken N.V. uit Emmeloord ontwikkelde een composieten laadschep voor shovels. Wat zijn de voordelen van zo’n schep? tekst annemarie vestering iLLUstrAties dik klut

10%ER

SLIMM

Composieten Composiet (vezelversterkt kunststof) is vaak sterker, lichter en duurzamer dan metaal. Het materiaal werd voorheen alleen gebruikt in hightech-branches als de luchtvaartindustrie. Nu de productietechnologieën en grondstoffen beter bekend zijn, komen ook andere toepassingen beschikbaar. Vooral in de chemie, food, automotive en maritieme sector komen steeds meer onderdelen van composiet voor.

26


groter

HOE WERKT

Efficiënter werken

Expertise

Vanuit de gedachte: ‘hoe helpen we onze klant om in tijden van crisis nog efficiënter te werken?’ ontstond bij Kuiken N.V. het idee om de conventionele stalen laadschep te vervangen door een lichtgewicht composieten exemplaar.

Voor de ontwikkeling van de composieten laadschep was veel verschillende expertise nodig. Daarom werd een consortium opgericht, bestaande uit NLR, VABO Composites, ICO, Gurit en Kuiken N.V.

Hybride De laadschep is van composiet, maar de ophanging en het ondermes zijn van staal. Zo kunnen deze onderdelen, die tijdens het werk flink slijten, regelmatig worden vervangen.

10% meer

10%

35% lichter

Voordelen

JEC Innovation Award Het ontwikkelen van de laadschep duurde vier jaar. In maart 2015 is de innovatie bekroond met een JEC Innovation Award 2015. Deze awards worden jaarlijks uitgereikt op de JEC Europe Exhibition, de grootste vakbeurs voor composietmaterialen en -toepassingen van Europa.

• Capaciteitsverhoging. De lichtgewicht laadschep kan grotere volumes zand en grond (tien tot vijftien procent) verzetten dan een conventionele stalen laadschep. Met zo’n composieten laadschep kun je dus eenzelfde hoeveelheid werk verrichten met minder ritten. • Gewichtsvermindering. De composieten laadschep is tot vijfendertig procent lichter dan een stalen exemplaar. Dat levert een brandstofbesparing op van tien procent.


|

27

REPORTAGE

De Beste Praktijkopleider

WIE ZIJN DE GENOMINEE In het vorige nummer van Metaaljournaal begon OOM een landelijke zoektocht naar de Beste Praktijkopleider. Inmiddels is de aanmeldtermijn gesloten en zijn er meer dan honderd inzendingen. Daaruit heeft OOM er tien gekozen, die in aanmerking komen voor de eerste, tweede en derde prijs. Maak kennis met de tien genomineerde koppels. tekst annemarie vestering

Goed opgeleide praktijkopleiders zijn onmisbaar in onze branche. Met de actie Beste Praktijkopleider wil OOM daar de aandacht op vestigen. Leerlingen, collega’s en werkgevers konden een selfie maken met hun praktijkopleider en de actiesticker uit het voor gaande Metaaljournaal, en deze met een korte motivatie uploaden naar de website www.debestepraktijkopleider.nl. We zijn blij verrast met het grote aantal aanmeldingen, de originele foto’s en de hartverwarmende motivaties. Want al zijn de

28


praktijkopleiders om heel ver schillende redenen aangemeld, ze hebben één ding gemeen: uit alle motivaties blijkt hoe belangrijk goede praktijkopleiders zijn voor jonge vakmensen. Praktijkopleiders doen namelijk meer dan hun vakkennis over dragen, contact met de school onderhouden en de afspraken uit de Praktijkovereenkomst bewaken. Ze zijn ook rolmodel, inspirator, coach, luisterend oor, vraagbaak, opvoeder, sponsor en grootste fan.

REPORTAGE

E ERDEN?


|

29

REPORTAGE

‘Hij is heel positief over me’ Anand Nome (36)

Opgegeven door: Chelsey van der Spek (17) Bedrijf: Sneep Industries BV in Strijen Chelsey: ‘Anand is een groot voorbeeld voor me. Hij is een heel

goede lasser; hij heeft alle certificaten en diploma’s op niveau 4. Hij maakt tijd voor me en legt alles goed uit. Hij leert me ook andere dingen, voor later. Over financiële zaken bijvoorbeeld. Hij is heel positief over me en zegt dat ik het in de vingers heb.’ Anand: ‘Ik had al de ambitie om praktijkopleider te worden.

Toen mijn bedrijf een leerling wilde aannemen, heb ik gevraagd of ik die mocht begeleiden. Chelsey is mijn eerste leerling. Ik kijk haar niet op de vingers en vragen stellen kan altijd. We hebben een goede verstandhouding. Haar begeleiden gaat min of meer vanzelf. Omdat ik meer leerlingen wil opleiden ben ik van plan een cursus voor praktijkopleiders te doen. Zo kan ik mijn vakkennis delen en meewerken aan de ontwik keling van goede vakmensen.’

‘Door hem weet ik zeker dat ik hierin verder wil’ Dennis Smit (24)

Opgegeven door: Wesley Pero (15) Bedrijf: Smit Pesse ambachtelijk bedrijf in Pesse Wesley: ‘Ik volg nog geen metaalopleiding, maar werk tijdens vakanties bij Dennis in het bedrijf. Ik doe aan motorcross en hij heeft laatst mijn motorpak gesponsord. Dennis is een goede vakman. Ik kon nog niets, maar hij leerde me lassen en verstek zagen. Ik mag steeds meer doen. Hij is heel enthousiast over de metaal. Door hem weet ik zeker dat ik daarmee verder wil. Ik vind het donders mooi werk.’ Dennis: ‘Ik heb een klein constructiebedrijf met acht man, waar veel verschillende disciplines aan bod komen. Ik denk dat leerlingen hier veel kunnen leren. Zelf ben ik autodidact; ik heb het vak in de praktijk van mijn vader geleerd. Ik vind het leuk om mijn kennis door te geven. Voordeel is dat ik de leerlingen zo kan opleiden als ik ze zelf graag wil hebben.’

Abdellatif Yakoub (54) Opgegeven door: Mounir Mekran (18) Bedrijf: Ouwerkerk BV in Vianen

‘Het is leuk om met hem samen te werken’ Jaap Meeuwsen (45)

Opgegeven door: Joran Jansen (17) Bedrijf: Handel & Constructie H. Meeuwsen BV in Yerseke Joran: ‘Jaap werkt al dertig jaar in het bedrijf en kent het door en door. Hij geeft me een goede indruk van de metaal. Zelf is hij een prima vakman en hij legt goed uit. Hij benoemt mijn fouten, maar geeft ook complimenten. Bovendien is hij aardig en een grappenmaker en is het leuk om samen te werken. Dat is belangrijk, anders zakt je motivatie weg.’ Jaap: ‘Sinds tien jaar ben ik praktijkopleider en in die periode heb ik zo’n dertig leerlingen opgeleid. Werken met jongeren houdt me jong van geest. Ik vind het leuk om met hen mijn vakkennis te delen. Ik beschouw het als mijn taak om hun niveau op te krikken en hun motivatie te verbeteren. Daar heeft het bedrijf ook wat aan, want elk jaar komen er twee leerlingen in vaste dienst.’

30


Mounir: ‘Abdellatif staat altijd open voor vragen en helpt me om een succesvolle vakman te worden. Bijvoorbeeld door mij te leren dat ik mijn lassen goed moet nakijken voordat mijn werk naar de klant gaat. Hij is zelf een uitstekend vakman, die goed kan lassen en met lasrobots kan omgaan. Een goede praktijk opleider is belangrijk. Hij zorgt ervoor dat vakkennis wordt overgedragen op jongere generaties en behouden blijft voor de toekomst.’ Abdellatif: ‘Ik werk bijna dertig jaar bij Ouwerkerk. De laatste jaren heb ik veel jongens begeleid. Dat vind ik erg leuk. Elke jongen heeft weer een ander karakter. Ik probeer mijn begeleiding daarop af te stemmen. Sommige jongens vragen heel veel. Dat is goed voor mij; het houdt me scherp. Ik wil in de toekomst graag nog veel meer jongeren begeleiden.’

‘Hij helpt me om een succesvolle vakman te worden’

REPORTAGE

‘Dit vak kun je niet uit boeken leren’ Leon van Haaften (31)

Procedure en prijzen

Pedro: ‘Leon geeft me de tijd om rustig te leren. Ik kan voor alles bij hem terecht. Aluminium en rvslassen kan hij als de beste; dat leer ik van hem. De pakken op de foto lasten we samen. Hij leert me ook om de werkplaats netjes te houden en goed met het gereedschap om te gaan. Dit vak kun je niet uit boeken leren, je hebt een praktijkopleider nodig.’

Uit deze tien genomineerde inzendingen zal een door OOM samengestelde vakjury de winnaars van de eerste, tweede en derde prijs kiezen. Dat gebeurt op basis van bedrijfsbezoeken in de eerste weken van augustus. Voor de winnaars van de eerste prijs stelt OOM twee iPhones 6 Plus beschikbaar. Ook verschijnt over hen een artikel in het volgende nummer van Metaaljournaal. De winnaars van de tweede prijs krijgen allebei een goed gevulde gereedschapskoffer. De derde prijs bestaat uit twee gereedschapsets. Alle zes prijswinnaars krijgen bovendien een persoonlijk opleidingsadvies.

Opgegeven door: Pedro van der Meijden (24) Bedrijf: Van Haaften Metaaltechniek in Sleeuwijk

Leon: ‘Ik heb een constructiebedrijf. Voor de toekomst daar

van is het belangrijk om leerlingen op te leiden. Ik hoop dat ze na hun opleiding aanblijven en mijn kennis in het bedrijf gebruiken. Als ze vooruitgang boeken, is dat leuk om te zien. Ook op sociaal vlak probeer ik ze wat bij te brengen. Ik zeg weleens: het is hier ook een soort opvoedcentrum.’

‘Speciaal voor mij volgde hij een cursus’ Bjorn Brienen (36)

Opgegeven door: Erica van Frankenhuyzen (18) Bedrijf: Lasbedrijf Brienen in Tiel

Erica: ‘Bjorn geeft me de kans om een goede lasser te worden.

Speciaal voor mij volgde hij een cursus voor praktijkopleiders. Hij is zelf een goede lasser, maar ook een fijne werkgever en een prettige collega. En dat is handig, want ik ben zijn enige werknemer. Een goede praktijkopleider is belangrijk, want dit vak leer je door het te doen.’ Bjorn: ‘Erica is mijn eerste leerling. Ik vind het erg leuk om

haar het vak bij te brengen. Ik ben toeleverancier voor de farmaceutische en de voedingsmiddelenindustrie en maak producten van rvs en aluminium. De kwaliteitseisen liggen hoog; het is leuk om Erica op het juiste niveau te krijgen en steeds weer vooruitgang te zien. Zodra mijn bedrijf wat gaat groeien, wil ik graag meer leerlingen begeleiden.’

Jan van Lier (60)

Opgegeven door: Remco Gordebeke (21) Bedrijf: Eurosteel in Venlo Remco: ‘Jan laat me de dingen eerst zelf proberen en gaat dan pas uitleggen. Dat werkt voor mij. Hij neemt me regelmatig mee naar andere afdelingen om me te laten zien hoe het bedrijf werkt. Hij leert me ook dat ik op tijd moet komen en hoe ik het beste met collega’s kan omgaan. Jan is een goede praktijk opleider en die heb je nodig om verder te komen.’ Jan: ‘In ons constructiebedrijf hebben we dertig man in de productie en altijd wel een jongen in de leer. Ik heb al veel jonge snuiters opgeleid. Het is een prachtige leerwerkplek; ze maken hier alles zelf – van A tot Z. Ik vind het leuk om met jonge, enthousiaste mensen te werken. Remco is mijn laatste uitdaging. Ik ben nu een praktijkopleider aan het inwerken die mijn werkzaamheden overneemt.’

‘Ik mag het eerst zelf proberen’


|

31

REPORTAGE

‘Hij luistert goed’

‘André zorgt voor rust in mijn hoofd’

Jan van Schoonhoven (31) Opgegeven door: Roy Rerksen (20) Bedrijf: DTE in Gaanderen

Roy: ‘Jan kiest de begeleiding die bij de persoon past. Hij luistert

goed – ook als ik het ergens niet mee eens ben – en is altijd bereid om te helpen. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met een afstudeerverslag over een testfaciliteit voor luchtbehandelings kasten. Hij helpt me om daar een topverslag van te maken. Een goede praktijkopleider is belangrijk: hij leert je je toekomstige baan kennen.’ Jan: ‘Leerlingen begeleiden is mijn favoriete taak, bij mijn vorige werkgever was ik ook praktijkopleider. Ik vind het mooi om kennis en ervaring te delen. En ik vind het leuk dat ik soms word overvallen door vragen, waardoor ik mezelf ook weer ergens in moet verdiepen. DTE heeft veel leerlingen – tien op vijftig werknemers – en wil hen goede kansen bieden. Daarom doorlopen ze eerst een selectietraject.’

André Kielstra (60)

Opgegeven door: Rick Luchtenberg (16) Bedrijf: Deltion College in Zwolle Rick: ‘André is een beste vent. Ik heb ADHD en soms heb ik wat meer tijd nodig om iets te begrijpen. André zorgt voor rust in mijn hoofd. Hij geeft niet op als ik iets niet snap, maar legt het nog eens uit. Hij leert me de fijne kneepjes van het vak en laat me zien hoe leuk de metaalbewerking is. Door hem ben ik honderd procent gemotiveerd. Een goede praktijkopleider is belangrijk, want: hoe beter de praktijkopleider hoe beter de leerling.’ André: ‘Sinds vorig jaar ben ik fulltime praktijkopleider. Metaal is een prachtig vak. Ik vind het leuk om mijn vakkennis door te geven en jongeren bij de technologische ontwikkelingen te betrekken. In mijn eigen metaalbedrijf begeleidde ik ook al leerlingen. Binnenkort volg ik een cursus voor praktijkopleiders, want ik wil dit graag blijven doen.’

Maarten Spierings (52)

Opgegeven door: Danny de Laat (18) Bedrijf: Van Grinsven Metaalbewerking BV in Veghel Danny: ‘Maarten laat me dingen uitproberen, daar leer ik veel van. Het is leuk om met hem te werken; hij is een goed mens en hij heeft humor. Een goede praktijkopleider is belangrijk voor je toekomst. Als je iets goed aangeleerd krijgt, heb je daar je hele leven wat aan. Zoals Maarten me leert lassen, dat zal me altijd bijblijven.’ Maarten: ‘Ik werk graag met jongeren, omdat ze anders denken dan ik als volwassen vak man. Ik wil de passie naar boven krijgen. Daarvoor moet ik weten wat voor vlees ik in de kuip heb en elke leerling op een andere manier triggeren. Ik vraag ouders altijd om mee te komen naar het kennismakingsgesprek. Na drie maanden mag de leerling een rondleiding voor zijn familie verzorgen. Zo probeer ik behalve passie ook trots over te brengen.’

Praktijkopleidersoffensief Van de 4.000 leerlingen die elk jaar in leerbedrijven worden opgeleid, is na twee jaar – de duur van een BBLopleiding – slechts de helft geslaagd. Dat moet en kan beter! Daarom begon OOM vorig jaar met het Praktijkopleidersoffensief. In de periode van 1 augustus 2014 tot en met 1 augustus 2015 willen we ten minste 750 praktijkopleiders bijscholen met een speciaal cursusaanbod. Inmiddels hebben al ruim 650 praktijk opleiders via deze route een cursus gevolgd. Ben je praktijkopleider en wil je je bijscholen? Meld je dan snel aan voor een van de laatste 100 plekken. Kijk voor meer informatie op www.oom.nl/praktijkopleider.

‘Zoals Maarten me leert lassen, dat zal me altijd bijblijven’ 32


OOM INFO

OOMINFO Alles over OOM op de volgende pagina’s

WIE WIJ ZIJN | WAT WIJ DOEN | CONTACTGEGEVENS | ONZE REGELINGEN | ONZE SERVICE | MIJNOOM.NL TE GAST BIJ

‘Het is hier hard trainen om je te ontwikkelen, eigenlijk net topsport’

Marcellino Kat onze regiomanager in midden- en oost-brabant

Als het goed gaat met de economie, dan gaat het in Marcellino’s regio extra goed. Volgens Marcellino zijn er twee soorten bedrijven in Brabant: bedrijven die produceren en bedrijven die ontwikkelen. ‘Vroeger was alles hier Philips’, vertelt hij. ‘Je vader werkte er, je zat op een Philips-school en het Evoluon, een bekend monument in deze regio, is gebouwd in opdracht van Frits Philips.’

Waarom heet deze regio nu Brainport? ‘Deze regio is uitgegroeid tot een internationaal hightechcentrum, met regio Eindhoven als kloppend hart. Naast Philips, DAF en VDL is ASML hier erg belangrijk. Dit bedrijf ontwikkelt en produceert machines die chips maken. Veel OOMbedrijven in deze regio zijn toeleverancier voor deze grote jongens.’

Wat betekent dat? ‘Om de internationale concurrentiepositie te behouden, zijn de eisen torenhoog. Het gaat dan vooral over de eigenschappen van het materiaal en de afwijkingen die een product mag hebben. Je praat dan niet over millimeters, maar over nanometers, honderden malen dunner dan een haar.’

Wat vraagt dat van werknemers? ‘Door de hoge eisen is het niveau van de werk nemers enorm hoog geworden. Ze bezitten veel specifieke kennis. Het gevolg is dat ook van leerlingen veel wordt gevraagd. Een niveau 2leerling heeft het hier moeilijk. Ik focus me daarom op de praktijkbegeleider. De praktijk begeleider kan deze leerlingen een plaats geven in de regio. Het is hier hard trainen om je te ontwikkelen, eigenlijk net topsport.’

Wat doe je in je vrije tijd? ‘Ik voetbal. Elke zaterdag speel ik een wedstrijd en als het seizoen afgelopen is, stap ik op de fiets. Ik houd vooral van heuvels en bergen. Omlaag en omhoog.’ tekst en foto rob overmeer


|

33

OOM INFO

Nieuws van OOM De Leerwerkbijdrage gaat veranderen

Gemakkelijk: www.praktijkleren-online.nl

Hebt u een leerling in dienst of overweegt u er een aan te nemen? Dan is het belangrijk dat u weet dat de Leerwerkbijdrage met ingang van schooljaar 2015-2016 verandert:

Om bedrijven te stimuleren leerwerkplaatsen aan te bieden, stelt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de Subsidieregeling Praktijkleren beschikbaar. De subsidie bedraagt maximaal € 2.700 per leerwerkplek en is bedoeld als tegemoetkoming voor werkgevers in de kosten die zij maken bij de begeleiding van een leerling.

• De tijdelijke bijdrage, die sinds 2009 werd uitgekeerd om bedrijven tijdens de crisis te stimuleren om leerwerkplekken aan te bieden, verdwijnt. Deze extra bijdrage financierde OOM uit de eigen financiële reserves en de subsidie voor het Sectorplan van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Met ingang van het nieuwe schooljaar is er geen financiële ruimte meer om de extra bijdrage in stand te houden. • OOM stopt met de vergoeding van de offthejob opleidingen. Bijna alle offthejob locaties zijn veranderd in scholingspools. Van de offthejob route wordt praktisch geen gebruik meer gemaakt. Benieuwd naar het overzicht van de opleidingsvarianten en de bijbehorende Leerwerkbijdragen? Kijk dan op www.oom.nl/leerwerkbijdrage.

Training: begeleiding van vmbo-stagiairs

Werkgevers kunnen de regeling aanvragen via www.rvo.nl. Dat is helaas nogal ingewikkeld. De subsidie moet per opleidingsjaar per leerling worden aangevraagd en de aanvraag kan slechts gedurende een beperkte periode (2 juni t/m 15 september) worden ingediend. De administratie moet aan uitgebreide regels voldoen en bovendien moet een eHerkenning worden aangevraagd.

Aanvragen zonder eHerkenning Zakelijk adviesbureau PNO Consultants uit Schiphol lanceerde onlangs de website www.praktijkleren-online.nl om het aanvragen van de subsidie gemakkelijker maken. In een ‘eigen’ onlineomgeving kunnen werkgevers gedurende het hele jaar aan hun aanvragen werken. Voor de inzendperiode controleert PNO Consultants de aanvragen en stuurt ze naar RVO. Ook handig: Werkgevers hoeven zelf geen eHerkenning aan te vragen, maar kunnen gebruik maken van de eHerkenning van PNO Consultants. Zij voldoen bovendien aan de regels voor de administratie, die in de onlineomgeving wordt bewaard en dus elk moment beschikbaar is in geval van controle.

Vmbostagiairs zijn de mboleerlingen van de toekomst. Hoe eerder we vmboleerlingen kunnen binden en boeien voor de metaalbewerking, hoe zekerder we zijn van instroom van jonge nieuwe technici. Met een stageplaats in uw bedrijf laat u ze al kennis maken met de metaalbewerking. Maar vmbo’ers hebben een andere begeleiding nodig, er gelden andere regels met betrekking tot de werkzaamheden die ze mogen doen en er moet een stageopdracht gemaakt worden. Bovendien bestaat het oude Vmbo Metaaltechniek vanaf 2016 niet meer en wordt het ondergebracht in het nieuwe programma ‘Produceren, Installeren en Energie’ (PIE). Tijdens de training ‘Begeleiding van vmbostagiairs’ van het Consortium Beroepsonderwijs krijgt u tips & tricks over hoe u een vmboleerling een zinvolle stage biedt in uw bedrijf, krijgt u uitleg over PIE en gaat u zelf aan de slag met een eigen stageopdracht. Deze training kost normaal gesproken € 385 maar tot 1 augustus aanstaande kunt u (of uw praktijkopleider) gratis deelnemen. De trainingen worden aangeboden bij vmboscholen bij u in de regio. Kijk op www.oom.nl/vmbo voor de locaties en om u gelijk aan te melden.

34


Aan de slag? Ga naar www.praktijkleren-online.nl en maak een account aan. Na het ondertekenen en terugsturen van een overeenkomst kunt u snel in de onlineomgeving aan de slag. De kosten voor het gebruik van deze applicatie bedragen tien procent van de verleende subsidie.

OOM INFO

De helpdesk In elk nummer van Metaaljournaal geven we antwoord op de meest gestelde vragen van werkgevers en werknemers aan onze helpdesk.

‘Hoe vul ik de Praktijkovereenkomst (POK) goed in?’ ‘Bedrijven die een leerling in dienst nemen, ontvangen een praktijkovereenkomst (POK) van het ROC. Bij het aanvragen van een Stage of Leerwerkbijdrage is een kopie van een volledig ingevulde POK vereist, anders kan OOM de bijdrage niet overmaken. Zorg dus dat de naw gegevens van de werkgever, de leerling/stagiair en de school zijn ingevuld, net als de naam van de opleiding en de periode waarin de opleiding wordt gevolgd. Kijk vervolgens of het formulier is ondertekend door de werkgever, de werknemer (of, als deze jonger is dan 16, diens ouders/voogd), een medewerker van het ROC en het kenniscentrum (Kenteq voor de metaalbewerking, Otib voor de technische installatiebranche of ECABO voor administratieve functies). Vergeet tot slot niet om de gegevens te controleren die al door het ROC zijn ingevuld en u weet zeker dat de Stage of de Leerwerkbijdrage snel op uw bankrekening staat.’

Leerwerkbijdrage voor praktijkopleiders OOM blijft investeren in de kwaliteit van praktijk opleiders. Daarom kunnen bedrijven per 1 sep tember gebruikmaken van de Leerwerkbijdrage voor praktijkopleiders. Gedurende het schooljaar 20152016 vergoedt OOM de kosten voor het scholen van praktijkopleiders tot maximaal € 1.000. Kijk voor meer informatie over de regeling en het speciale cursusaanbod op www.oom.nl/praktijkopleider.

Brenda Scheuer manager Vergoedingen

Heeft u een Vakkanjer in uw bedrijf? Het is nu weer mogelijk voor uw leerlingen/werk nemers onder de 23 jaar om zich in te schrijven voor de voorrondes van de VakkanjerWedstrijden. De VakkanjerWedstrijden zijn hét podium voor technisch talent. Door deelname scoren de Vakkanjers een unieke, leerzame ervaring. De inschrijftermijn sluit op 15 oktober aanstaande. Aanmelden kan via www.devakkanjers.nl.

Hebt u nog vragen over het invullen van een POK, of wilt u een voorbeeld van een ingevuld formulier? Neem dan contact op met onze afdeling Vergoedingen, telefoonnummer 0172 - 52 15 55.


|

35

OOM INFO

Over OOM OOM is het opleidingsfonds van en voor 145.000 werknemers en 15.000 bedrijven in de metaalbewerking. OOM geeft voorlichting en advies over scholing en draagt financieel bij in de kosten daarvan. Dit gebeurt op basis van CAO-afspraken die zijn gemaakt door sociale partners in de sector.

In 2015 kunnen werknemers en werkgevers in de metaalbewerking via OOM gebruikmaken van financiële bijdragen voor scholing en ontwikkeling.

OOM wil hoger en beter opgeleid personeel in de metaalbewerking, meer instroom van vakmensen en een aantrekkelijker imago van de sector. OOM wil daarmee dat bedrijven en werknemers beter voor bereid zijn op nieuwe ontwikkelingen en veranderende omstandigheden in de economie en op de (arbeids) markt. Dat doet OOM door veel persoonlijk contact en een klantgerichte, stimulerende aanpak. Daarbij gaat OOM zorgvuldig en transparant om met sector gelden. De dienstverlening van OOM heeft inmiddels geleid tot bijscholing van 25.000 werknemers, de instroom van 1.900 leerlingen en 7.000 bedrijven die actief bezig zijn met scholing en opleiding.

Deze OOMregeling vergoedt vijftig procent van de kosten voor een opleiding, training of cursus van een werknemer, tot een maximum van € 750. Bedrijven kunnen voorafgaand aan de cursus een bijdrage aanvragen.

Wie bestuurt OOM?

Aan de slag met een leerling in uw bedrijf? Maak dan gebruik van onze Leerwerkbijdrage als tegemoetkoming in de opleidingskosten van een leerling.

Het bestuur van OOM bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemersorganisaties; de ‘sociale partners’. De vertegenwoordigers van de werkgevers zijn afkomstig uit de Koninklijke Metaalunie. De werknemersvertegenwoordigers komen uit FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie.

Contact met OOM Via de regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters OOM vindt het belangrijk om aanwezig te zijn in het land. Daarom zijn er tien regiomanagers en veertig bedrijfstakvoorlichters. Zij zijn het aanspreekpunt voor werkgevers en werknemers.

Persoonlijke Trainingstoelage voor werknemers

Ontwikkelbudget Investeren in uw personeelsbeleid? Vraag dan een Ontwikkelbudget aan. Hiermee beschikt u over een budget van € 1.800 om het personeelsbeleid van uw bedrijf te verbeteren.

Leerwerkbijdrage

Biedt u een stageplaats aan een leerling van vmbo, mbo (BOL) of hoger onderwijs? Dan komt u in aanmerking voor de stage bijdrage.

Ervaringscertificaat

Bel direct met onze afdeling Vergoedingen: 017252 15 55


Vanuit werknemers: ❚ FNV Metaal ❚ CNV Vakmensen ❚ De Unie Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen.

Colofon Eindredactie: Annemiek de Gier Redactiecommissie: May Enning, Dick de Graaff, Wim Hell, Jolanda Janssen, Maarten van het Schip en Rob Ton

Jobstart

Fotografie: Hans van den Heuvel, Rob Overmeer en Mark van der Zouw

Kijk op www.oom.nl/regelingen voor meer informatie en de voorwaarden van onze regelingen.

Vragen over uw aanvraag?

Vanuit werkgevers: ❚ Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal

Redactionele bijdragen: Irene Geerts, Annemiek de Gier, Carolien Lindeman, Eline Lubberts, Marloes de Moor, Rob Overmeer, Martijntje Smits en Annemarie Vestering

Post: Postbus 15, 2390 AA HazerswoudeDorp Bezoek: Frankrijklaan 10, 2391 PX HazerswoudeDorp Tel: 0172 52 15 00, Fax: 0172 52 15 77 E-mail: [email protected]

www.oom.nl, www.mijnoom.nl

In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:

Een ervaringscertificaat (EVC) maakt het vakmanschap van uw werknemers inzichtelijk en kan zelfs diploma’s opleveren. OOM heeft een vergoeding voor EVCprocedures.

Op het hoofdkantoor

Op internet

Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM). OOM adviseert over scholing en ontwikkeling van vakmanschap in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners.

Hoofdredactie: Michel Revet

Stagebijdrage

Jobstart is een vergoeding voor het opleiden en begeleiden van werknemers uit een andere sector, werkloze werkzoekenden (langer dan drie maanden) en arbeidsgehandicapten die bij een OOMbedrijf aan de slag gaan.

Onze medewerkers zijn bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 17.00 uur.

36

Onze regelingen

Illustraties: Dik Klut en Patswerk Strip: Gerrit de Jager Bladmanagement: Annemarie Vestering Grafische vormgeving: Peter Kortleve Ontwerp, art-directie en productie: Team Hilgersom, Amsterdam

Op www.oom.nl staat deze meter die aangeeft hoeveel euro er nog beschikbaar is voor de Persoonlijke Trainingstoelage.

❚ ISSN: 15680959

PTT2015

OOM INFO

Waarvoor kan ik bij een regiomanager terecht? ‘Vragen over de samenwerking met roc’s’

Zeeland en West-Brabant Jet Ruiter T 06 519 908 33 E [email protected]

Onze regiomanagers vertegenwoordigen OOM in de regio. Bij hen kunt u terecht voor al uw vragen over opleiden en ontwikkelen.

‘Informatie over scholingspools’

Rijnstreek en Haaglanden Maarten van het Schip T 06 223 428 85 E [email protected]

‘Het aanbod van work shops en kennisavonden in de regio’

Midden- en Oost-Brabant Marcellino Kat T 06 519 908 35 E [email protected]

‘Als u wilt weten wat bepaalde innovaties betekenen voor het opleidingsniveau van uw medewerkers’

‘Informatie over de verschillende OOMregelingen’

Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe Evert Polhoud T 06 519 916 59 E [email protected]

Limburg Patricia Storms T 06 209 568 03 E [email protected]

‘Hulp bij het opstarten van een EVCtraject’

Friesland, Groningen en Drenthe Michiel Jansen T 06 537 624 17 E [email protected]

Noord-Holland Anton Verlaan T 06 519 908 30 E [email protected]

‘Opleidings en ontwikkeladvies op maat’

‘Begeleiding bij het opstellen van opleidingsplannen’

Gelderland JohanPeter Leeuwenburg T 06 533 661 48 E [email protected]

‘Uitleg over het gebruik van de Skillsmanager’

Rijnmond Pieter Langeveld T 06 304 112 11 E [email protected]

‘Tips voor het aannemen en begeleiden van stagiairs en leerlingen’

Overijssel en de Noordoostpolder Jan Abbing T 06 519 908 28 E [email protected]


|

37

LAATST

Gespot

38


Deze foto is genomen tijdens de Bedrijvendagen op 7, 8 en 9 april in NoordLimburg. TechnoPromo uit Cuijk gaf daar ruim 700 basisschoolleerlingen uit groep 7 de gelegenheid om bij techniekbedrijven binnen te kijken. 33 bedrijven werkten mee aan dit evenement om jongeren enthousiast te maken voor een toekomst in de techniek. Of dat bij deze jongens gelukt is? Ze hebben in elk geval plezier. foto paul remmelts

WOORDZOEKER

Direct naar de website

Woordzoeker

Maak de puzzel op www.metaaljournaal.nl en speel mee voor de prijzen!

Vul de woordzoeker in op www.metaaljournaal.nl en maak kans op deze Barbecook XL Rookoven. Als je de hoofdprijs niet wint, maak je altijd nog kans op een van de andere prijzen.

10x 5x Hoofdprijs Barbecook XL Rookoven

2e prijs Stanley FatMax Stiftsleutelset

3e prijs Skandia messing schuifmaat

De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel.

BRIL OPLEIDERS VAKMAN ALLESKUNNERS GENOMINEERD TEKENING RONDE VAKKENNIS BASIS SOLARBIKE KRAAN LASROBOT NOOTJES PRIJS FREES ENGELS FOCUS CURSIST DOENER LAADSCHEP GESPOT SPELEN TAND KEREN RIJDEN

S

O

L

A

R

B

D

R

E

E

N

D

S

E

E

V

O

T

C

A

U

I

K

E

R

E

N

I

M O

N

E

G

N

R

F

O

S

J

I

R

P

N

O

O

T

J

E

S

I

E

E

M

N

C

V

A

I

R

J

H

Ivo Koning ter Hege uit Bornerbroek

T

K

N

D

U

A

N

N

E

D

C

R

O

E

K

E

S

K

A

E

D

E

S

Kok uit Pannerden Aard Pennings uit Gemert A.A. van der Bruggen uit Hilvarenbeek

S

P

N

R

E

R

M

S

L

I

N

D

I

S

I

A

T

N

A

B

E

E

G

A

S

E

N

A

I

E

N

R

P

L

E

A

T

G

G

N

B

A

S

I

S

P

L

L

T

O

B

O

R

S

A

L

S

O

S

A

Dit zijn de winnaars van de voorjaarspuzzel Makita decoupeerzaag

Leatherman Multitool zakmes

Skandia schroevendraaierset Wim Bosch uit Lemelerveld Roberto Arnaud uit Rotterdam Jurgen Kramer uit Dronrijp Harm van de Wetering uit Medemblik Cecilia Keller uit Den Haag J. Loonen uit Made Robert van Rij uit Heemserveen Dennis Meijer uit Poeldijk Rien Smits uit Leerdam Maikel Wes uit Haaksbergen


|

39

retouradres Postbus 15 2390 AA Hazerswoudedorp

Dit is Fred van Manen. thema DE NIEUWE VAKMAN MET HANDIGE CURSUSBIJLAGE

Recommend Documents