Ook een vak
Betonreparateur: lol in mooi maken Vakkinderen Brigite en Alicia:
“Dingen maken doen we thuis allemaal” Breeduit over de salarisstrook
Bewaren of weggooien? Vakmensen
nummer 1 | maart 2015
inhoud
05
06
10
15
Vaktaal
Ter zake
CNV Mix
Vakvaders & moeders
“Er is nog veel onbekend over
Anton kreeg ontslag in de ziekte-
Leden van CNV Vakmensen
Wat wordt het later: timmeren of
vakbondswerk”, vindt Karsten
wet omdat hij wél kon hardlopen.
maken kans op een van de vijftig
een hotel voor chihuahua-hond-
Russ. De jonge vrijwilliger brengt
Hij riep onze hulp in en: hij won
gratis loopbaantrajecten. Heb
jes? Tweelingzussen Brigite en
de vakbond graag onder de aan-
zijn zaak. Al is zijn baas het er
je interesse? Schrijf ons wat jij
Alicia, 8 jaar, dubben er nog over.
dacht van nieuwe generaties.
nog niet mee eens.
graag anders zou willen in je loopbaan!
COLOFON Vak M is het ledenmagazine van CNV Vakmensen. Tiberdreef 4 / 3561 GG Utrecht | Postbus 2525 / 3500 GM Utrecht | T 030 75 11 007 | e-mail redactie
[email protected] | website www.cnvvakmensen.nl Eindredactie Mireille Struik | Redactie Miriam de Rooij / Stefan Valk / Kees de Vos / Anouk Zwager Grafische vormgeving Robert-Paul van Hardeveld / Bernadine de Mooij Beeldredactie Bernadine de Mooij | Grafische verzorging Senefelder Misset, Doetinchem Advertentie-acquisitie PSH Media Sales / Martijn Penning:
[email protected] / 0314 355 831 ISSN 2212-9812 | © maart 2015
> fotografie voorpagina Ton Borsboom
18
26
Ook een vak
Jouw gevoelige informatie
Kijkt hij naar beton langs de weg?
De salarisstrook is niet echt ontspannen lectuur. Maar hij vertelt
“Natuurlijk!” zegt Jaco Slui, be-
wel een verhaal. Jouw verhaal in cijfers. En dus is het gevoelige
tonreparateur. “Of de coating eraf
informatie. Lees hoe je daar het beste mee kunt omgaan.
komt, of de randen gelijk lopen.
En: maak kans op leuke NIBUD-cadeautjes!
Ook krijg ik complimenten: van buschauffeurs.”
en verder... Vaktaal ......................................................................... 04 Bond in de buurt .......................................................... 12 Sectorzaken ................................................................ 16 Puzzel .......................................................................... 22 Eropuit met CNV Vakmensen ...................................... 23 Bond in de buurt .......................................................... 28 Tot je dienst ................................................................. 34 Dat staat je goed ......................................................... 35
vaktaal hoe heb jij dat geregeld
De opmerkelijke carrièreswitch
de voorzitter
Grote schoonmaak
Als orgelbouwer priegelde Gerjan Bastiaan (30) jarenlang aan klavieren en orgelpijpen. Drie jaar geleden verloor hij zijn baan, maar niet zijn ambachtswerk niet. Nu combineert hij als interieurbouwer in loondienst zelfstandig ondernemerschap als grafkistenmaker. De eerste kist is inmiddels verkocht. Het is een opmerkelijke carrièreswitch: eerst orgelbouwer, nu grafkistenmaker. “Mijn vorige werkgever ging failliet. Ik wilde altijd al ondernemen en toen de enige grafkistenmaker in mijn woonplaats Kampen er mee stopte, zag ik mijn
De cao-onderhandelingen in verschillende be-
kans schoon,” zegt Gerjan Bastiaan. “Ik maakte twee proefkisten, een website en
drijfstakken staan onder druk. BOVAG en Aedes
folders. En ik schreef me in bij de Kamer van Koophandel.”
trokken de stekker uit de onderhandelingen. En de onderhandelingen in de bouw en industriële bedrijfstakken verlopen op zijn zachtst gezegd moeizaam.
Alles is mogelijk, zolang je maar in gesprek blijft.
Zit de oplossing, die ons uit zo’n impasse helpt, in het afbreken van de cao-onderhandelingen of
“Vergeleken met orgelbouw is grafkisten maken meer rechttoe rechtaanwerk.
moeten we beginnen aan de grote schoonmaak
Dat is meer priegelen. Maar als opgeleide meubelmaker, weet ik hoe ik een kist
van de cao? Werkgevers willen vooral afbraak:
moet maken. Ik maak mijn kisten helemaal met de hand. Ook de bekleding. Mijn
geen ouderendagen, geen betaling overwerk,
moeder naait de kussentjes en dekentjes.”
geen avond- en weekendtoeslag. Terwijl wij juist
“Elke dag ga ik fluitend naar mijn werk, ook de dagen waarop ik werknemer ben.
willen dat een werknemer er niet op achteruit
Mijn baas is gelukkig flexibel. In overleg is veel mogelijk, als je maar in gesprek
gaat! Wij pleiten in 2015 voor behoud van de
blijft. Zo kan ik af en toe een dag ruilen, als dat voor mijn andere werk nodig is. Ik
goede zaken plus een grote schoonmaak van
ben daarnaast weer altijd bereikbaar voor mijn baas.”
verouderde onderdelen. CNV Vakmensen wil jou daar bij betrekken. Dit kan door kernzaken zoals loon en pensioen vast te
Ben je benieuwd naar het ambacht
leggen in de cao. Ook willen we jou meer ruimte
van Gerjan Bastiaan? Kijk op de website:
geven om, als je dat wilt, concrete invulling van je
www.grafkistenmaker.nl.
arbeidstijd zelf in je bedrijf af te spreken. Verder vinden wij dat jij een persoonlijk scholingsbudget verdient waarvan alleen jij de besteding bepaalt. CNV Vakmensen is bereid de letters CNV in te vullen met Constructief eN Vernieuwend en daagt maak van de cao aan te pakken. Arend van Wijngaarden voorzitter CNV Vakmensen P.S. Lees ook pagina 16.
4
VAK M | maart 2015
> fotografie Dick Vos
werkgevers voortdurend uit met ons de schoon-
> fotografie Fotobureau Hoge Noorden
net binnen
de vrijwilliger
De onwetenden wetend maken “Mensen coachen spreekt me enorm aan. Toen ik hoorde over de functie van gastdocent bij de vakbond, was ik meteen enthousiast.” Karsten Russ (24) uit Nijmegen studeert opleidingskunde. Hij is erg blij met zijn vrijwilligersbaan naast zijn school. “Het werk sluit aan bij mijn opleiding. Ook daarin staat training en coaching centraal. Voor de vakbond geef ik les aan ROC-leerlingen. Ik informeer ze over bijbaantjes en loonbelasting. Veel is onbekend, dus ik maak de onwetenden wetend! Met mijn studie ben ik bijna klaar. Als afstudeeropdracht zou ik graag e-learning voor jongeren binnen CNV Vakmensen op poten zetten.” < Karsten besteedt minimaal vijftien uur per maand aan zijn vrijwilligerswerk voor CNV Vakmensen.
Lid uit solidariteit Profiteren van collectieve loonsverhoging, en geen lid zijn van een vakbond? Voor Hilda Merkus (30) uit Dâmwald is dat geen optie. De medewerkster van een installatiebedrijf is lid van CNV Vakmensen > fotografie Ruben Schipper
uit solidariteit. “Mensen van de vakbond werken hard om bijvoorbeeld betere lonen te realiseren. Het voelt goed om aangesloten te zijn bij zo’n vereniging. Ik lift niet graag mee op een succes dat iemand anders boekt. Ook sta je als collectief
> fotografie Jan van Dalen
sterker dan alleen. Je zal die ene monteur, wiens baan op de tocht staat, maar zijn.” <
bestemming bereikt?
Stapvoets naar cultureel paleis Olie winnen uit lijnzaad, om er uiteindelijk zeep van te maken. Het pand dat nu een bibliotheek en school herbergt, stond vroeger bekend als de Stichtsche Olie- en Lijnkoekenfabriek Cereol. Op de plek waar lijnzaad later plaats maakte voor soja, gaan mensen uit de Utrechtse buurt Oog in Al nu naar film of theater. Of eten een hapje in het restaurant. Een brand in 2008 vertraagde de verbouwing, die met een grote subsidie in 2011 enigszins werd ingehaald. <
VAK M | maart 2015
5
ter zake
kwestie: hardlopen tijdens ziekte Anton Reevers zit in de Ziektewet. Maar hardlopen kan hij uitstekend. Hij doet zelfs mee aan de marathon van Rotterdam. Mag dat zomaar, als je ziek thuis zit? Zijn werkgever vindt van niet en ontslaat hem op staande voet. Terecht? * De naam is om privacyredenen veranderd.
6
VAK M | maart 2015
Ontslag voor hardloper
Ik geef niet snel op Kort na de Marathon van Rotterdam moet Anton Reevers op het matje komen. “Ik kon kiezen: óf ik nam zelf ontslag óf ik kreeg ontslag.”
Zijn werkgever is kwaad. Waarom is Anton
probleem is het ‘binnenwerk’: slijtage. “Ik
zo fanatiek aan het hardlopen, terwijl hij op
heb meer dan dertig jaar bij een garage
dat moment ziek thuiszit? En was hij laatst
gewerkt, als automonteur. Daarna ruim
ook niet aan het klussen in zijn huis? Wat
zeven jaar bij een installatiebedrijf, als
denkt hij wel? Als blijkt dat Anton niet uit
magazijnmedewerker en bezorger van
eigen beweging wil opstappen, krijgt hij
witgoed. Ik sjouwde in die tijd met was-
op staande voet ontslag. “Dat vond ik heel
machines, op zolders, in kelders. Dat ging
erg”, zegt Anton. “Ik heb m’n hele leven
lang goed hoor. Ik ga gewoon door, ik geef
hard gewerkt. Ben eigenlijk nooit echt ziek
niet zo snel op. Maar ik merkte wel dat het
geweest - tot nu dan. En dan word je zo aan
steeds zwaarder werd. Je wilt wel, maar
de kant gezet.”
het gaat niet meer.”
Maar wacht even. Ziek thuis, hardlopen,
Zijn arts stelt een chronische aandoening
klussen - hoe zit dat dan? Heeft de werk-
vast: slijtage aan aanhechtingen van pezen
gever niet gewoon groot gelijk? Anton begrijpt die reacties wel. “Ik heb mezelf er ook weleens op betrapt dat ik te snel een oordeel over iemands ziekte
in handen, polsen,
_______ Ik had ook weleens te snel een oordeel over iemands ziekte. _______
had. Zeker als je aan de buitenkant
schouder en nek. Rechtstreeks gevolg van het zware fysieke werk. “Je kunt het vergelijken met elastiek. Vroeg of laat is de rek eruit.” Terug in zijn functie kan hij niet. Ver-
niets ziet. Je kunt beter je armen of benen
vangend werk in het bedrijf is er ook niet.
breken, dan snapt iedereen dat je niet kunt
Hij gaat wel regelmatig langs, om contact
werken.”
te houden. “Maar je voelt een soort spanning. Mensen denken dat je je aanstelt. Als
Slijtage
mijn baas me zag, vroeg hij nooit hoe het
Op het eerste gezicht lijkt Anton, 57 jaar,
met me ging. Dan weet je genoeg.”
niets te mankeren. Gezonde vent met een goeie conditie, zou je zeggen. Maar het Lees verder
>
VAK M | maart 2015
7
ADVERTENTIE
8
VAK M | maart 2015
>
ter zake
>
Hardlopen kan hij wel, behoorlijk goed
een halve dag deed, daar doe ik nu drie
fysieke beperkingen, bepaalde activiteiten
zelfs. “Ik heb nooit geheimzinnig gedaan
dagen over.”
ondernemen, ook hardlopen. Zolang het
door Kees de Vos > fotografie Arno Photographie, NFP Photography
over mijn hardloop-hobby. Iedereen
maar met beleid gebeurde.”
wist ervan, mijn baas, mijn collega’s, de
Met hulp van CNV Vakmensen vecht hij het
bedrijfsarts. Met mijn benen is niks mis.
ontslag aan. In eerste instantie verliest
Zonder overleg
Het is een van de weinige dingen die ik nog
hij de zaak. Maar de bond laat het er niet
De bodemprocedure pakt goed uit voor An-
goed kan.”
bij zitten en start een bodemprocedure.
ton. De rechter oordeelt dat de werkgever
Rechtshulpverlener Matthijs van de Wete-
Anton nooit had mogen ontslaan, omdat
Klap in gezicht
ring: “Waar het om gaat is de vraag: heeft
hij zonder overleg met de bedrijfsarts zelf
Het ontslag op staande voet is voor Anton
Anton met zijn hardloopwedstrijden en
conclusies had getrokken. Anton krijgt
daarom een klap in het gezicht. “Mijn baas
kluswerkzaamheden zijn herstel belem-
zijn achterstallige loon, vakantiedagen en
deed opeens of hij niet wist dat ik vaak
merd? Zo ja, dan heeft hij inderdaad een
vakantiegeld, verhoogd met 25 procent
hardliep. En over dat klussen thuis: ik heb
probleem. Maar uit een medische her-
vanwege de te late betaling. Alles bij elkaar
alleen wat lichte hand- en spandiensten
beoordeling bleek dat dit níet het geval
ruim 10.000 euro bruto. Van de Wetering:
gedaan. Het zware werk deden anderen,
was. Hij had dus ook gewoon recht op een
“Kern van deze uitspraak is dat de werkge-
want dat kan ik niet eens. Ik moet m’n
uitkering Ziektewet, en die kreeg hij ook.
ver niet op de stoel van de arts moet gaan
energie echt verdelen. Wat ik vroeger in
Anton kon en mocht, ondanks zijn andere
zitten.”
Rechtshulpverlener Matthijs van de Wetering: “De vraag was of Anton zijn herstel heeft belemmerd.” <
Anton is blij met de uitspraak. “Er is een last van me afgevallen, ik kan iedereen weer recht in de ogen kijken. Nu nog een nieuwe baan. Dat valt niet mee, gezien mijn leeftijd en fysieke beperkingen. Maar ik blijf het proberen. Ik vind mezelf veel te jong om nu al thuis te zitten.” De werkgever gaat in hoger beroep. CNV Vakmensen ziet de uitkomst met vertrouwen tegemoet.
Tips van Anton Nuttige tips van Anton én het laatste nieuws over deze zaak lees je op www.vakm.nu/marathonman
VAK M | maart 2015
9
cnv mix Rust, orde en regelmaat in jouw e-mailbox
MAIL & WIN: gratis loopbaanadvies van James!
Meer dan 10.000 mailtjes in een inbox. Of nog lastiger: meer dan honderd mapjes in het emailprogramma. Werkplektrainer Annemiek Tigchelaar kwam het allemaal tegen in haar werk. Ze maakte er een praktisch en leesbaar boekje over: Grip op je e-mail = grip op je werk. “Maar weinig mensen zijn opgeleid om met een e-mailprogramma als outlook te werken. Toch doen ze het elke dag”, vertelt Tigchelaar. Gebrek aan overzicht in je mailbox geeft
CNV Vakmensen wil dat iedereen kansen krijgt om zich te ontwikkelen. In alle cao’s en sociale plannen proberen we daarom afspraken te maken over loopbaanadvies en persoonlijke budgetten. Sinds september 2014 heeft CNV Vakmensen een organisatie die hiervoor dienstverlening uitvoert: James.
onrust, stress en een nooit-klaar-gevoel. Herken je dit en wil je tips van Annemiek? Op www.gripopjeemail.nl staan ook veel handige tips over efficiënt e-mailen.
CADEAU! VAKM mag vijf exemplaren van het boekje weggeven! Wil jij wel iets aan je mailbox verbeteren? Mail dan naar
[email protected] o.v.v. Grip op je mail. Vermeld in de mail je naam en adres.
James richt zich niet exclusief op leden van CNV Vakmensen, maar leden krijgen wel korting.
Hoe krijg jij een gratis loopbaantraject? Als lid van CNV Vakmensen maak je kans op een van de 50 loopbaantrajecten die we gratis weggeven. Heb je interesse? Schrijf ons wat jij graag anders zou willen in je loopbaan en stuur je mail naar
[email protected]. Vermeld in de mail duidelijk je naam en adresgegevens. James neemt zo gauw mogelijk contact met je op. Meer lezen over James? www.vakm.nu/jouwloopbaan
10
VAK M | maart 2015
S Staken moet mogen, vooral buiten Nederland Nederlan
Lees meer over... CNV Vakmensen ontvangt dagelijks jouw vragen over
CNV Vakmensen de deed op de wereldwijde actiedag voor
je arbeidssituatie en rechtspositie. Hieronder staan
het stakingsrecht, op 18 februari, een oproep aan
enkele actuele vragen kort beantwoord. Je leest veel
werk Nederlandse werkgevers: respecteer werknemers-
meer op www.vakm.nu/arbeidsinfo. Je kunt ook altijd
rechten overal!
bellen: 030 75 11 007.
Nederland vakbonden, wéten dat werk“Wij, als Nederlandse
1>> Hoe kom ik meer te weten over veranderingen
geversorgani geversorganisatie VNO/NCW staken een goed vindt Maar ik wil dat werkgevers zich recht vindt. óók sterk maken in internationaal verband”, C stelde CNV-voorzitter Maurice Limmen. Same met een grote aanhang vakbondsSamen coll collega’s, waaronder FNV-collega Ton He Heerts, bezorgde Limmen in Den
rond nascholing voor oudere vrachtwagen-, busen touringcarchauffeurs? In de loop van 2015 verandert de vrijstelling van de nascholingsverplichting over de richtlijn vakbekwaamheid, aanzienlijk (Code 95). Chauffeurs die geboren zijn voor 1 juli 1955 hebben nu nog een vrijstelling voor de code 95-nascholing. Deze krijgen
H Haag een manifest bij werkgevers-
zij automatisch bijgeschreven op het rijbewijs. Dit
b baas Hans de Boer van het VNO/
verdwijnt. Lees de veranderingen op
NC NCW.
www.vakm.nu/arbeidsinfo.
Wereldwijde actiedag Were
2>> Ik heb een tijdelijke arbeidsovereenkomst,
In veel landen erkennen werkgevers het
wanneer moet mijn werkgever aangeven dat hij
stakingsrecht niet zoals door de ILO, de in-
niet verlengt?
ternationale arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties, is geformuleerd.
Je werkgever is sinds 1 januari dit jaar verplicht
En zo blijft er veel ruimte voor willekeur. Want terwijl staken in Nederland
een maand van tevoren je te laten weten dat hij de
een recht is, geldt dat helemaal niet in bijvoorbeeld Bangladesh, Cambod-
arbeidsovereenkomst niet verlengt. Dit geldt alleen
ja, Nigeria of Columbia. Regelmatig komt er grof geweld voor op stakers.
bij arbeidsovereenkomsten vanaf zes maanden. Bij
De internationale vakbeweging had daarom 18 februari uitgeroepen tot
kortere contracten heeft de werkgever die verplich-
wereldwijde actiedag voor het stakingsrecht.
ting niet. Als hij jou vergeet in te lichten is de overeenkomst
Meer lezen op www.vakm.nu/staken
evengoed automatisch beëindigd, de werkgever betaalt dan wel een boete. 3>> Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met het oordeel van mijn bedrijfsarts? Op dit moment kun je een deskundigenoordeel aan-
Ben jij ook ‘liker’ en volger?
vragen bij het UWV. Binnenkort komt er een recht op een second opinion van een onafhankelijke bedrijfsarts. Het voordeel
Via social media ontvang je het laatste nieuws over cao’s, werk en V inkomen en ontwikkelingen binnen CNV Vakmensen die belangrijk voor je kun-
hiervan is dat het - naar verwachting - kosteloos is en je sneller weet waar je aan toe bent.
nen zijn. Like en volg ons! twitter.com/cnvvakmensen | www.facebook.com/cnv.vakmensen
VAK M | maart 2015
11
de bond in jouw buurt De komende maanden zijn in het hele land uiteenlopende activiteiten te bezoeken van regionale platforms van CNV Vakmensen. Zit er iets voor jou bij? PLATFORM
ACTIVITEIT
WANNEER EN WAAR
AANMELDEN & INFORMATIE
District Noord (
[email protected]) T 0512 58 34 70 Groningen
Thema-avond Erfrecht
Woe 15 april 20.00 uur, De Bolder, Molenberg 13, 9934 CG Delfzijl
[email protected]
District Oost (
[email protected]) T 055 52 64 250 IJsselland
Don 26 maart 20.00 uur, Infobijeenkomst ‘Samen Postillion Hotel Deventer. verantwoordelijk voor de toekomst: hoe kun je als individu bijdragen aan een gezamenlijk doel/succes?’
Zo spoedig mogelijk:
[email protected]
West-Veluwe
Jeu de Boulesfeest
Za 25 aprii 10.30 uur, De Hakhorst, Aan ’t Sluisje 6, 3831 JV Leusden.
Voor 10 april:
[email protected]
West-Veluwe
Boottocht met De Blauwe Bever (max. 57 pers. Het is belangrijk dat je goed ter been bent, huisdieren niet toegestaan)
Za 9 mei 14.00-16.30 uur, verzamelen op parkeerplaats bij PAKO, Utrechtsestraatweg 149, 3911 TS Rhenen.
[email protected]
Platform 83
Bosbelevingsdag Kuinderbos
Din 9 juni, 10.00 uur,
voor 1 juni bij G. Westerveen, 0527 6 99 044.
o.l.v. boswachter, incl. boslunch, Camping ‘De Veenkuil’, Hopweg evt. huifkartocht.
12
VAK M | maart 2015
21, 8314 XP Bant.
PLATFORM
ACTIVITEIT
WANNEER EN WAAR
AANMELDEN & INFORMATIE
District West (
[email protected]) T 023 56 84 670 Eemnes
Toneel-avond ‘Look A Like’ (een krimi én klucht!)
Vrij 20 maart 19.30 uur, Zaal Railzicht (naast Centraal Station)
[email protected] Na aanmelding ontvang je een bevestiging en routebeschrijving
Midden-Nederland
Informatieavond Pensioen
Don 2 april 19.45-22.00 uur. Julianakerk, Prins Bernhardlaan 26, 3901 CC Veenendaal
www.midden-nederland.cnvvakmensen.nl of per mail
[email protected] o.v.v. pensioenavond Veenendaal
Midden-Nederland
Informatieavond Pensioen
Woe 8 april 19.45-22.00 uur, Trefpunt, Kerkweg 21, 3603 CL Maarssen
www.midden-nederland.cnvvakmensen.nl of per mail
[email protected] o.v.v. pensioenavond Maarssen
District Zuid (
[email protected]) T 076 57 24 670 Thema-avond Werkende mantelzorgers. Deze avond onderzoeken we wat je mogelijkheden zijn als mantelzorger.
Din 14 april 19.30 uur, Wijkcentrum Hof van Buren, Oranjelaan 17, 4332 VA Middelburg
[email protected]
ADVERTENTIE
Zuidwest-Zuid
VAK M | maart 2015
13
ADVERTENTIE
14
VAK M | maart 2015
vakvaders & vakmoeders
Brigite en Alicia Kooter (allebei 8) zitten in groep 4. Hun vader
Alicia: “Met vriendinnen praten we niet echt over wat we wil-
Brian (42) is timmerman.
len worden als we groot zijn. Wel met elkaar. Dat we misschien
Alicia: “Ik kan later ook timmerman worden. Zo moeilijk is dat
dat onze vader heel goed is in dingen maken voor ons. Hij heeft
niet. Gewoon spijkers in het hout doen en hup, timmeren maar.
ook onze roze kamer gemaakt en alles in elkaar gezet.”
En dan doe ik gereedschap en eten in een autobusje en ga ik
Brigite: “We zijn thuis allemaal wel goed in dingen maken. Met
naar mijn werk. Maar ik geloof dat ik liever een hotel voor chi-
kapla-blokjes, met lego van Lego Friends, met het kindergereed-
huahuahondjes heb.”
schap van onze broer.”
Brigite: “Of een heel goede balletdanseres word.”
Alicia: “We hebben van hout een poortje getimmerd. Dat is de
Alicia: “Of moeder.”
toegangspoort naar het koninkrijk voor de playmobielpoppetjes.
Brigite: “Dierenhelper.”
Dat was makkelijk. Maar ik denk dat ik toch iets met dieren ga
Alicia: “Schooljuffrouw.”
doen, ik vind het leuk om mensen of dieren te helpen.”
Brigite: “Zuster.”
Brigite: “En dan kan papa ons gewoon helpen met spullen maken
Alicia: “Dierenarts.”
en in elkaar zetten.”
Brigite: “Of toch iets met klussen.”
VAK M | maart 2015
15
> door Miriam de Rooij > fotografie Nico Schouten
samen in een huis willen wonen. En ja, dan is het wel heel handig
sectorzaken Run op bedrijfsfietsen Nederlandse fietsfabrikanten, waaronder Gazelle, hebben in 2014 goede zaken gedaan. Veel bedrijven wilden nog voor het einde van het jaar profiteren van de fiscaal voordelige regeling voor bedrijfsfietsen. Industrie
Sinds 1 januari valt de fiets van de zaak onder de
werkkostenregeling. Volgens die nieuwe regeling kunnen werk> fotografie Fotolia.com
gevers 1,2 procent van de totale loonsom onbelast besteden aan vergoedingen voor werknemers. De fiets van de zaak valt daar ook onder, maar concurreert wel met andere vergoedingen, zoals bedrijfsuitjes en kerstpakketten. De fietsfabrikanten konden de stormloop nauwelijks aan. Veel bestellingen voor bedrijfsfietsen zijn pas in de loop van het eerste kwartaal afgeleverd. In totaal werden vorig jaar in Nederland bijna 60.000 fietsen verkocht.
Sociale plannen voor Brink’s en BAM
Moeizaam cao-overleg Cao-besprekingen lopen steeds vaker stuk op de vernieuwing van de cao. Tientallen cao-onderhandelingen verlopen zeer moeizaam of liggen zelfs stil. Reden: de discussie over de vernieuwing van de cao.
BAM
Werknemers bij BAM kunnen
terugvallen op een nieuw sociaal plan. Bij BAM verdwijnen de komende tijd 650 banen. Het plan, dat tot eind dit jaar geldt, legt veel nadruk op het vinden van een andere baan, via onder meer een outplacementbureau, mobiliteitsadviseur of eigen inspanningen. Deze zoektocht wordt op verschillende
De onderhandelaars van CNV Vakmensen merken dat werkgevers zaken zoals toeslagen
manieren gestimuleerd, bijvoorbeeld door
voor over-, avond- en weekendwerk onder het mom van ‘maatwerk’ willen afschaffen.
een hogere vertrekvergoeding of een bonus
Deze ontwikkeling is ook te zien bij maatregelen om ouderen in zware beroepen te ontzien.
bij het accepteren van een andere baan. Bij
Zoals in de cao-onderhandelingen voor de metaaltechniek en de bouw. “Dit zijn verkapte
BAM werken in Nederland 9.700 mensen.
loonoffers, vooral voor werknemers in de lagere schalen en voor ouderen. Daar werken wij niet aan mee”, aldus Piet Fortuin, cao-coördinator bij CNV Vakmensen. Brink’s
Bij geldtransporteur Brink’s
De bond wil de impasse aan de onderhandelingstafel doorbreken door werknemers weer
verdwijnen de komende maanden ruim
meer zeggenschap te geven over arbeidsvoorwaarden. “Al in vijftien cao’s doen wij voor-
zeshonderd banen. De werknemers heb-
stellen over werktijden en arbeidsduur op het niveau van de onderneming, tussen bedrijf
ben langdurig actie gevoerd voor een
en bijvoorbeeld haar ondernemingsraad. Daar horen deze afspraken thuis, want elk bedrijf
sociaal plan. “Met succes. Het sociaal plan
is anders. Werknemers kennen deze omstandigheden heel goed en zijn prima in staat, bin-
is twee-en-half keer beter dan wat er eerst
nen de kaders van een cao, bedrijfsspecifieke afspraken te maken. Voordeel daarvan is dat
op tafel lag”, zegt onderhandelaar Peter de
werkgevers het maatwerk krijgen waar zij zo hard naar op zoek zijn.”
Ridder van CNV Vakmensen.
16
VAK M | maart 2015
Geregeld actuele berichten ontvangen uit jouw sector? Ga naar www.vakm.nu/nieuwsbrief.
Peren en paprika’s steken Chinese Muur over Voeding
Even was er paniek in de land- en tuinbouw. De
Russische boycot dreigde vorig jaar de sector wel heel hard te treffen en iedereen zette zich schrap. Maar de schade viel mee. Sterker, de export van agrarische producten van > fotografie Fotolia.com
Nederlandse bodem is in de afgelopen jaren gestegen tot ruim tachtig miljard euro. Een interessante afzetmarkt is China, dat recent de grenzen opende voor Nederlandse peren. In de loop van 2015 vinden ook paprika’s de weg naar China. Inmiddels zijn onderhandelingen gestart over de export van appels en tomaten. Zo krijgt de Chinese tomatensoep een Hollands tintje.
Woningcorporaties spekken zichzelf Woningcorporaties houden lagere pensioenpremies, die eigenlijk ten goede zouden moeten komen aan de 29.000 werknemers in de sector, in eigen zak. Omgerekend drie procent minder salaris. Bouw
De onderhandelingen over een nieuwe cao woning-
corporaties liggen al geruime tijd stil. Daar maken de werkgevers misbruik van, zegt CNV-onderhandelaar Johannes Osinga. “De pensioenopbouw is aangepast aan de fiscale regels voor werknemers omlaag. De werkgevers willen dit voordeel zelf
Kabinetsbeleid
houden. Dat is volledig in strijd met het idee dat de lagere
Een daling van de pensioenpremies heeft positieve
pensioenpremie ten goede moet komen aan de koopkracht van
effecten voor de economie. Een daling van het werk-
werknemers.” Osinga wijst op het kabinetsbeleid (zie kader)
nemersdeel van de pensioenpremie leidt direct tot
over de gevolgen van de nieuwe pensioenregels. “Het is van de
een hoger nettoloon. Een daling van het werkgevers-
zotte wat hier gebeurt! Woningcorporaties horen, als semi-
deel van de pensioenpremie zal tot een hoger bruto-
publieke dienst, het goede voorbeeld te geven. Een pensioen-
loon leiden, ervan uitgaande dat de totale loonruimte
voordeel vertaal je dan dus in een hoger brutoloon voor de
gelijk blijft.
> fotografie Ton Borsboom
2015. Daardoor gaat de pensioenpremie voor werkgevers en
werknemers. Het is het zoveelste bewijs van de schaamteloze arrogantie van de corporatiebestuurders.”
VAK M | maart 2015
17
ook een vak
Strijden tegen grindnestjes, scheuren en luchtbelletjes
“Ik kom overal achteraan” Jaco Slui (47) begint na een opleiding metaalbewerking als timmerman in de tunnelbouw. Leuk, tot hij op een dag een betonklus krijgt: een reparatie over een lengte van zeven meter in een hoek van 60 graden naar beneden. “Het klikte. Werken met specie, dat was écht heel leuk. Toen de klus geklaard Lees verder was, vroeg mijn werkgever of ik hier niet in verder kon gaan.”
18
VAK M | maart 2015
>
Je kunt niet halverwege het inpoetsen van een wand, je broodtrommeltje tevoorschijn halen en even stoppen.
VAK M | maart 2015
19
ook een vak
>
Sinds een half jaar rijdt Jaco met zijn eigen
ik heb iets soortgelijks bij de hand als daar
halen. Pas stoppen als je bij een naad
bus als betonreparateur van viaducten
en toen, wat denk jij? Jaco: “In dit vak blijf
bent.”
naar tunnels en wanden. Of gewoon naar
je leren. Omdat elke situatie nieuw is.” Om
een klein betonnen bruggetje in het bos
zijn kennis en vaardigheden vast te leggen,
Oven
waar het beton door corrosie vanaf springt.
hoopt Jaco dit voorjaar drie certificaten te
Het zal wel even wennen zijn om zijn zelf
Geen moment heeft hij spijt van zijn over-
behalen: betoncoating, handmatig beton
ingerichte bus met gereedschappen, ma-
stap naar beton. “Ik ben als een vogeltje
repareren en beton injecteren. Heeft hij
terialen, waterkoker en zelfs een oventje
zo vrij. Heb elke ochtend zin in mijn werk.
die EVC-certificaten (erkenning verworven
straks te delen met een maat. “Mijn bus
Vooral omdat geen klus hetzelfde is. Bij
competenties) op zak, dan is het zijn beurt
is mijn alles. Hiermee kan ik mij heel lang
elk werk gebruik je behalve je handen ook
om een jonge collega op te leiden. “Dit vak
redden. Mijn vrouw grapt wel eens dat ik er
goed je hersens en je ogen. Welke specie
leer je pas echt in de praktijk.”
bijna in kan wonen. Maar een goede uitrusting is belangrijk.” Jaco werkt vaak in zijn
kan ik aanbrengen, wat is de ph-waarde van het oude beton, hoe krijg ik de juiste
Inpoetsen
eentje zonder bouwkeet in de buurt. Heen
kleur, waardoor is een schade ontstaan,
Wat is belangrijk voor iemand die beton-
en weer rijden naar een bouwplaats of een
hoeveel hak ik weg om zeker te weten dat
reparateur wil worden? Naast materialen-
magazijn kost te veel tijd. En dus liggen
de reparatie goed is, hoeveel graden is het
kennis, inzicht en plezier in werken met
er keurig geordend kastjes vol troffeltjes,
buiten, hoe nat is het...”
beton vooral ook een collegiale instelling
sponsjes, oorbeschermers en dubbele sets
en precies willen werken. “Ik ben dienst-
gereedschap achterin zijn witte bus.
Mortel
baar aan mijn collega’s. Ik kom overal
Nadat Jaco is gegrepen door specie leert
achteraan om het af te maken. Maar
Splinternieuw
hij het vak van een oudere collega. Tien
spring ook bij als er tijdens werkzaam-
“De lol van mijn werk is dat het mooi
jaar rijdt hij met hem mee in zijn bus. Sinds
heden bijvoorbeeld schade is ontstaan.
wordt. Ook al denken veel weggebruikers
een half jaar heeft hij een eigen bus. Een-
Een fout in de bekisting, grindnestjes (een
bij mooi niet direct aan zoiets.” Jaco wijst
zaam? Verbaasd: “Nee, hoezo? Ik heb m’n
kluitje stenen in het beton waar het specie
om zich heen terwijl hij over een Limburgs
radio en werk graag alleen.” En nog steeds
tussenuit is gelopen) of scheuren in het
viaduct loopt waarvan onlangs de weg
bellen zijn collega en hij elkaar op. Met
beton. “Je moet er echt lol in hebben. Je
aan de bovenkant is opgeleverd. Auto’s en
vragen over morteltypes, vezeldichtheid,
kunt niet halverwege het inpoetsen van
fietsen rijden over het nieuwe, nog heel
mengtechnieken en over eerdere klussen:
een wand je broodtrommeltje tevoorschijn
donkere asfalt van de Hommerterweg.
20
VAK M | maart 2015
“Als ik in een file sta, kijk ik altijd naar de betonwanden. Of de coating eraf komt, of de randen gelijk lopen.” >
Kijk je over de splinternieuwe leuning naar beneden, dan zie je bouwverkeer op wat de nieuwe ringweg van Zuid-Limbrug gaat worden. Het contrast tussen de grote ronkende graafmachines en de sponsjes en troffels van Jaco lijkt groot.
Struikelen “Ik maak het af.” Niet zonder trots wijst Jaco aan: de ruimte onder de stalen leuningen die hij heeft volgezet met ondersabelingsmortel. Overal in dezelfde lichte kleur. De lage betonnen rand aan het uiteinde van de leuning die hij met een diamantschijf heeft voorzien van een schuin, keurig strak afgeslepen randje. Iets verderop op de grond voel ik met mijn handen over het koude, natte beton: een betonnen gronddeel is over een paar decimeter enkele centimeters afgeslepen zodat die keurig aansluit op het volgende betonnen gronddeel. “Ik kom overal achteraan. Zorg dat het veilig is en voetgangers bijvoorbeeld niet struikelen over zo’n rand. Maar ik doe ook het zichtwerk. Ik maak het mooi.” Het is werk dat Jaco op het lijf is geschreven: “Ik ben graag buiten en altijd bezig. Ik heb materiaal liggen om miniaturen te bouwen, lijkt me leuk, maar ik ben er nog niet aan toe gekomen. Heb zoveel te doen: fietsen onderhouden, tuinschuur afwerken, schoonmaken.”
> door Miriam de Rooij > fotografie Ton Borsboom
Luchtbelletjes Terwijl Jaco verder vertelt over de techniek van kleuren van verschillende soorten beton, haasten fietsers en voetgangers zich langs de strakke randjes, weggewerkte naden, sleuven en luchtbelletjes in het beton. We stappen in het busje, naar het viaduct bij Schinnen waar antracietgrijze pijlers moeten worden ingewassen. Of hij onderweg naar beton langs de weg kijkt? Natuurlijk, zegt Jaco. “Als ik in een file sta, kijk ik altijd naar de betonwanden. Of de coating eraf komt, of de randen gelijk lopen.” En krijgt hij zelf reacties op zijn werk als hij bezig is? “Jazeker. Van buschauffeurs. Die steken hun duim op of draaien het raampje open en zeggen dat het mooi is geworden.” <
EVC Vakmensen die hun vak in de praktijk leerden zoals Jaco, kunnen EVCcertificaten halen die vastleggen welke vaardigheden en kennis ze hebben. Dit doen ze via praktijkopdrachten die worden beoordeeld in een portfolio. Jaco Slui: “Met certificaten weet een (onder)aannemer gelijk wat hij aan mij heeft. En ik kan met deze certificaten op zak verder leren.” Meer weten over EVC-trajecten? Ga naar onze site: www.vakm.nu/evc
VAK M | maart 2015
21
puzzel 1
2
3
4
5
6
7
Van links naar rechts: 1 Deel van het jaar – 4 Ter elfder … - 6 Ge-
8
vaarlijk goedje – 9 Vaas – 10 Rondedans – 11 Dik – 13 Spoorstaven – 15
10
9
Telwoord – 16 Bittere vloeistof – 17 Wachtrondes – 20 Maaltijd – 21 Ver11
12
13
oorloven – 26 Europese Economische Gemeenschap (afk.) – 27 Plaats
14
in Gelderland – 28 Limburgse lekkernij – 30 Richting – 33 Een en an15
16
der (afk.) – 34 Verplaatsing – 35 Klap – 36 Sterke drank – 37 Boom. 17
18
19
Van boven naar beneden: 1 Insekt – 2 Roem – 3 Bijdrage – 4 In20
21
22
vitatie – 5 Twee dagen geleden – 6 Rooster – 7 Mager – 8 Een met
23
24
een halve toon verhoogde F – 12 Voordat – 14 Paling – 17 Jong
25
dier – 18 Niet meer bij de tijd – 19 Plaats in Brabant – 22 Oude munt 26
28
27
29
– 23 … culpa – 24 Verboden middel – 25 Geweldig – 28 Stuk pa-
30
31
33
pier – 29 Een jeansmerk – 31 Ogenblik – 32 Diepdruktechniek.
32
34
36
Doe mee en win!
37
Stuur het sleutelwoord vóór 1 mei 2015 naar CNV NV
022015
35
5, Vakmensen, t.a.v. puzzelredactie, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht. Of mail naar 34
7
35
28
24
13
19
23
3
20
en
[email protected]. Je maakt kans op een ker van de zes exemplaren van het spel Woordzoeker Turbo. Meer info: www.goliathgames.nl
Veel lezers hebben weer hun tanden gezet in de jaarpuzzel. De juiste oplossing was: participatiemaatschappij. Hier de prijswinnaars: Weekendje weg in Belgisch Limburg: A. Hassing-van Duijnhoven (Lisse) VIP-arrangement Burgers’ Zoo: R. Oprins (Rijen) 6 x Spellenpakket van Goliath Games: M. Wiegel (De Zilk), D. de Graaf (Drachtstercompagnie), F. Westra (Schettens), K. Klaver (Vollenhove), M. Triepels (Neer), J. Logtenberg (Nieuwleusen) 5 x Rituals Pakket: H. v.d. Ploeg (Holwerd), H. Kootstra (Harkema), R. Hut (Groningen), L. Kamper (Ens), K. Klom (Westervoort) 5 x boek Beren op de weg: J. v.d. Lichte (Hoofddorp), K. Korthoef (Belt Schultsloot), J. van der Vlies (’s-Gravenzande), W. Zoeten (Amersfoort), C. Agterdenbos (Fijnaart) 5 x boek 400 Droomritten: D. Maat (Haps), E. Michels (Arnhem), G. Slob (Ameide), P. Wiedijk (Amsterdam), H. Siebers (Borculo).
22
VAK M | maart 2015
KNIP UIT VOOR DE AGENDA KNIP UIT VOOR DE AG
ANDERS ACTIEVEN ANDERS ACTIEVEN ANDERS
VOOR IN DE AGENDA:
ANDERS ACTIEF: THEMADAG 2 JUNI
Seniorenbijeenkomsten Onder Dezelfde Paraplu
Elk jaar ontmoeten leden tot 65 jaar die door werkloosheid of arbeidsongeschiktheid (ook WIA) buiten het arbeidsproces
Op vijftien locaties in het land zijn dit najaar de bijeenkomsten
staan, elkaar op de Anders Actievendag. Dit jaar op 2 juni op
Onder Dezelfde Paraplu (ODP), voor senioren die lid zijn van
de Bataviawerf te Lelystad. Thema: ‘Zelfredzaamheid’.
een CNV-bond. Je leest hier de data en plaatsnamen, alle overige details staan op www.cnvsenioren.nl.
Kom je ook? Aanmelden, met of zonder partner, kan met deze bon. Deelname is gratis.
Oktober
november
8
Ruurlo
10
13
Hoogeveen
14
Alkmaar
15
Utrecht
Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
Stiphout (Helmond)
Straat, huisno.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
Goes
Postcode: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zuidlaren
17
Doornspijk
Woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
Joure
18
Wierden
E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
Tilburg
22
Hoofddorp
27
Nieuwerkerk a/d IJssel
28
Geleen
29
Elst
Telefoonnummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aankruisen wat van toepassing is: ❑ WW | ❑ WIA | ❑ Anders | ❑ Ik neem iemand mee Stuur deze bon naar: CNV Vakmensen, t.a.v. Desirée van Diepen, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht
Nu aanmelden: landelijke thema- en ontmoetingsdagen ONTMOETINGSDAGEN SENIOREN ONTMOETINGS
THEMADAG THEMADAG THEMADAG THEMADAG
ONTMOET ELKAAR DEZE ZOMER
THEMADAG SENIOREN: 4 JUNI
Leer elkaar kennen op een van de drie jaarlijkse ontmoe-
Leden van 65 jaar en ouder zijn op 4 juni van harte welkom
tingsdagen voor leden van 62 jaar en ouder. Gezellige dagen
op Bataviastad in Lelystad voor de jaarlijkse themadag.
met de juiste mix van in- en ontspanning!
’s Ochtends is er aandacht voor het thema ‘Zelfredzaamheid’ en ’s middags krijg je een rondleiding door het park.
Ja, ik meld me aan voor (1 voorkeur aanvinken) ❑ 16 april – Orgelmuseum in Hilvarenbeek ❑ 19 mei - Maatschappij van weldadigheid in Frederiksoord/Wilhelminaoord ❑ 28 mei – Oude ambachtenmuseum in Terschuur
Kom je ook? Aanmelden, met of zonder partner, kan met deze bon. Deelname is gratis. Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat, huisno.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode, woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Straat, huisno.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Telefoonnummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Postcode, woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Doorhalen wat niet van toepassing is:
Doorhalen wat niet van toepassing is:
Ik neem wel/niet iemand mee
Ik neem wel/niet iemand mee Stuur deze bon naar: CNV Vakmensen,
Stuur deze bon naar: CNV Vakmensen,
t.a.v. Desirée van Diepen, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht
t.a.v. Desirée van Diepen, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht VAK M | maart 2015
23 3
ADVERTENTIE
24
VAK M | maart 2015
het ambacht
>
door Stefan Valk > fotografie Ton Borsboom
De prothesemaker, pianostemmer of schoenmaker. Of de robot in staat is deze en vele andere ambachtelijke beroepen te laten verdwijnen, is eigenlijk geen vraag. Het ambacht is bezig aan een echte revival. Want hoe wil je anders een mooie taart maken of de ramen echt schoon krijgen? De minister ziet het ook. Om het vakmanschap veel meer in de spotlights te krijgen, is 75 miljoen euro vrijgemaakt. Voor de specifieke, ambachtelijke opleidingen, want tot 2025 zijn er maar liefst 485.000 nieuwe vakmensen nodig. “Jongeren die kiezen voor een specialistische beroepsopleiding hebben goud in handen”, zegt onderwijsminister Jet Bussemaker. Aan de combinatie van vakmanschap en creativiteit is ook in deze tijd altijd behoefte!
breeduit De salarisstrook
Jouw gevoelige informatie Als je salaris binnen is, vertelt je bankrekening je een duidelijk verhaal: er kan weer geleefd worden. Maar die salarisstrook? Arnold en Jo maakten mee hoe fijn het is als er mensen zijn die jou het verhaal dáarachter kunnen vertellen. Hoe zit het bij jou?
26
VAK M | maart 2015
Top 3 loonstrookmissers! 1. Iemand wordt niet betaald volgens de functie die in het arbeidscontract is overeengekomen.
2 Wijzigingen zijn niet goed doorgevoerd in het systeem. 2. 3. Ziektegeldberekening klopt niet.
Blader door naar pagina 31 voor twee praktische cadeautjes!
VAK M | maart 2015
27
breeduit ”Ik d dacht: acht: t: jje bent gewoon eerlijk tegen elkaar.” Een jaar lang trekt de werkgever van schoonmaakster Jo van Schijndel (57) dagelijks drie kwartier van haar uren af. Zonder iets te zeggen. Omdat het crisis is. “Ik ben altijd goedgelovig geweest. Het
die ik schoonmaak zijn altijd prima door
kwam niet bij me op dat er met mijn
de controles gekomen, hoe slecht ik me
loonstrookje werd gerommeld. Toen ik
ook voelde. Ik heb er toch ook niet voor
vorig jaar van schoonmaakpand veran-
gekozen om ziek te worden?”
derde en ziek werd, trok mijn leiding-
Eerlijk
“Wat was ik blij met dat advies!”
“Ik vertrouwde mijn werkgevers. Ik ben niet zo kundig, maar ben ook niet iemand die alles wil controleren. Zo zit ik niet elkaar. Ik ga er vanuit dat je eerlijk
gevende elke dag drie kwartier van mijn
tegen elkaar bent en mekaar gewoon
gewerkte uren af. Zonder iets te zeggen.
vertrouwt. Als dan blijkt dat de ander
Uit kwaaiigheid. Mijn collegaatje kwam
willens en wetens bedriegt, vind ik dat
erachter. Zij pluist altijd alles uit en zei
erg. Echt heel erg!”
al een paar keer: “Joh Jo, jouw uren
“Een collegaatje raadde me CNV Vak-
kloppen helemaal niet.”
mensen aan. Wat was ik blij met dat
“Toen ik met mijn urenlijsten naar mijn
advies! Mijn werkgever werkte niet mee
werkgever ging, zei hij: ‘Het is crisis.
maar de bond hield vol. Uiteindelijk kreeg
Als je weer helemaal beter bent, maken
ik 1.600 euro netto terug en zijn ook mijn
we dat weer goed.’ Ik was verbijsterd.
vakantiedagen gecorrigeerd. Wat ik met
Al twintig jaar werk ik daar, keihard, zo
het geld gedaan heb? Mijn kleinkinderen
ongeveerr tot ik erbij neerval. erval. De pa pande en panden
geholpen. Wat is er leuker?”
Wat d doe jje als je vermoedt dat je loonstrookje niet klopt? -
Ga naar je werkgever of iemand van de salarisadministratie
waarom je denkt dat er iets niet klopt en stuu uur ur de benod digde stuur benodigde
en vraag om uitleg. “Het is heel normaal hulp te vragen bij
stukken op.
het lezen van je salarisstrookje”, vertelt Marianne Keur-
-
28
horst van CNV Vakmensen. Bovendien is onwetendheid
aken ken di die Marianne: “Je salarisstrook is het resultaat van afspraken
vaak een belangrijke oorzaak van fouten. Je werkgever is
z je hebt gemaakt. Om je salarisstrookje goed te kunnen lezen,
doorgaans blij als hij een vergissing snel kan herstellen.
hebben we dus je arbeidsovereenkomst of andere op papier
Komen jij en de salarisadministrateur of je werkgever er
vastgelegde afspraken nodig. Evenals eventuele urenlijsten.”
niet uit, neem dan contact op met je vakbond. Vertel
Meer info via 030 75 11 007 en www.vakm.nu/looncontrole
VAK M | maart 2015
Halllo voorjaar, wel
kom schoonmaak!
Weg met al die loonstrookjes en papieren? ieren? Nee! Er zijn geen officiële regels over de
arbeidsovereenkomst. Daarin kunnen
v Marianne Keurhorst van CNV Tip van
bewaartermijn van je loonstrookjes als
salarisafspraken staan over bijvoorbeeld
Vakm Vakmensen: “Ik heb wel eens een loonvor-
gewone werknemer. Maar de Belas-
reis- en studiekosten die van invloed zijn
dering gedaan over een periode van zeven
tingdienst mag tot vijf jaar terug belas-
op je salaris. Ben je zelfstandig onder-
jaar. De werkgever had niets geroepen over
ting navorderen. Het is dus verstandig
nemer dan zijn er wel regels: je bent
een verjaring en erkende dat hij niet correct
dat je loonstrookjes in ieder geval vijf
verplicht om je administratie zeven jaar
had gehandeld. Dus, persoonlijk zou ik loon-
jaar bewaart. Bewaar sowieso altijd je
te bewaren.
strookjes langer bewaren dan vijf jaar.”
Wat is het verschil?
Je J e ssalaris allariis en jje e iinkomen nkomen Je salaris en je inkomen: voor de Be-
ten of je persoonlijke financiële situatie
lastingdienst zijn dat twee verschillende
kun je terecht bij CNV Vakmensen. Dess-
dingen. Logisch, want van de Belasting-
kundige vrijwilligers helpen je verder.
d dienst krijg je immers soms ook geld, in
sties kan via Hulp bij financiële kwesties
de vo vorm van belastingverlichting.
ensen.nl CNV Info
[email protected]
Ook m me met je vragen over belastingrech-
of 030 75 11 007.
Klopt h
et wel?
Doe het zelf: quickscan van je loonstrookje ookje -
-
Kloppen mijn uren? Op een aantal salaris-
-
Kloppen mijn ziekte-ur ziekte-uren? Het bedrag dat
strookjes staat niet een urenaantal maar je
je krijgt tijdens ziekte is afhankelijk van je
dienstverband in percentages.
cao en je arbeidsvoorwaarden. Vooral uit
Kloppen mijn toeslagen? Check je urenlijsten.
onwetendheid worden bij de berekening van
Overigens kan het zijn dat overuren en toesla-
je loon over ziekte-uren nog wel eens fouten
guren een periode later worden verrekend met
gemaakt. Toeslagen worden bijvoorbeeld
je salaris. Controleer hoe dat bij jou in het be-
vergeten omdat ze niet altijd in het bereke-
drijf is geregeld voordat je verhaal gaat halen.
ningsprogramma zijn opgenomen.
VAK M | maart 2015
29
breeduit “Het ging niet om een tientje” “De hypotheekadviseur vroeg wat ik voor werk deed. Hij was wat verbaasd toen hij m’n loonstrookje zag. Toen ging ik me toch even achter de oren krabben.” De 28-jarige Arnold Blanken werkt al
uitbesteed. Die wilden de fout eerst
meer dan tien jaar als servicemon-
nog niet toegeven ook.”
teur bij een klein installatiebedrijf. Als hij niet lang na zijn gesprek met de
Kluitje
hypotheekadviseur in VAKM leest over
Frank Woltinghe, loonspecialist van
een looncontrole, neemt hij toch maar
CNV Vakmensen, kan aantonen dat
eens contact op met CNV Vakmensen.
Arnold in de functiegroep servicemon-
Want ja, klopt zijn salaris eigenlijk wel?
teur valt, in plaats van monteur alge-
“Ik moest eerst bij mijn werkgever
meen, zoals op zijn loonstrook staat.
informatie achterhalen. Bijvoorbeeld
Dat maakt nogal uit voor het salaris.
in welke loongroep ik zat en hoeveel
Gewapend met de informatie van de
functiejaren ik had. Dat wist ik hele-
bond komt Arnold met zijn werkgever
maal niet, het stond ook nergens op
tot een schikking. Hij krijgt eenmalig
m’n loonstrookje.”
4.500 euro netto en daarnaast elke
Al snel blijkt dat er helemaal niets van
maand een loonsverhoging van ruim
klopt. “Ik schrok echt, ik heb er een
300 euro netto. “Ik ben er blij mee, dat
nacht beroerd van geslapen. Want het
scheelt veel! Als ik het zelf had moeten
“Al die jaren had ik te weinig salaris gehad, het liep in de duizenden euro’s”
30
ging niet om een tientje. Al die jaren
regelen, was het me niet gelukt, dat
had ik te weinig salaris gehad, het liep
weet ik zeker. Dan was ik vast met een
in de duizenden euro’s.”
kluitje in het riet gestuurd. Je hebt er
Zijn werkgever maakt hij geen verwij-
zelf gewoon te weinig verstand van
ten. “Hij heeft het er niet om gedaan,
hoe het precies zit met die functies
hij zat er ook mee. We gaan goed met
en loongroepen. Ik kan echt iedereen
Om privacyredenen wil de
elkaar om, hij is meer m’n collega dan
aanraden om het eens te laten nakij-
werknemer liever niet op de foto
m’n baas. De fout zat bij het loonadmi-
ken, zeker als je twijfels hebt of het
en is zijn naam veranderd.
nistratiekantoor, waar hij alles aan had
allemaal klopt.”
VAK M | maart 2015
> door Miriam de Rooijj > fotografie Gerda Horneman, man, Paul Bekke Bekkers
Hoe ruim je loonstrookjes op? Krijg jij je loonstrookje digitaal, print hem dan uit voor je ordner of sla hem j op jje eigen i op iin een mapje computer. Je werkgever hoeft je salarisstrookjes niet langer dan vijf jaar te bewaren. Heb je ze daarna toch om een of andere reden nodig, dan kun je alleen bij jezelf terecht…
Friendfunding
Cadeautjes! Het NIBUD is al ruim dertig jaar toonaangevende onafhankelijke informai b k i tiebron over iinkomsten en uitgaven. Voor iedereen, ook als je lid bent van de vakbond. Zo werkt CNV Vakmensen samen met het NIBUD in de succesvolle training over financieel beheer voor werknemers: Grip op je knip.
Eline krijgt van ruim zestig ti mensen salaris l i Eline Ditsele (31) wordt al jarenlang betaald door een vriendenkring van zo’n zestig sponsors. Na zeven jaar Zuid-Afrika en een jaar Panama keerde zij dit najaar terug naar Nederland vanwege gezondheidsklachten. Nu is ze op zoek naar een baan met een regulier loonstrookje.
VAKM mag twee praktische NIBUD-
Wat is het voordeel van ‘friend funding’?
vond dat we
Het boekje Meer met je geld: leuk en nuttig over budgetteren waar-
“Mijn sponsors zijn enorm betrokken. Ik
voor een
mee je een vaardige opsteller
heb altijd het gevoel gehad dat we het
vakantie
wordt van je eigen begrotingen.
werk samen deden. Ze leven en denken
niet hadden
En een vrolijke tabbladenset met
echt mee. Verder: ik ben afhankelijk van
mogen aannemen omdat ze een mening
heldere indeling en tips. Want
producten weggeven aan leden:
een aanbod
zo’n zestig sponsors. Als er iemand de
had over de bestemming. Dat is lastiger.
digitaal loonstrookje of niet, je admi-
brui aan geeft, heb ik nog geen pro-
En toch ook de onzekerheid. Het lijkt me
nistratie bewaar je het beste op papier.
bleem. Dat is anders dan wanneer je van
fijn om binnenkort zeker te zijn van een
slechts een persoon afhankelijk bent.“
vast bedrag per maand, zeker nu we een gezin hebben met meer vaste lasten.”
Ga naar www.vakm.nu/cadeautje Vul daar je naam in en maak kans
Een nadeel?
op een van de vijf boeken of vijf
“Doordat mensen je geld geven, hebben
Eline werkte via Operatie Mobilisatie,
tabbladensets en laat een lente-
ze soms ook een mening over keuzes
een internationale en interkerkelijke
bries door je administratie gaan!
die je maakt. Een sponsor was het niet
zendingsorganisatie met 3100 mensen
eens met onze keuzes en stopte de
in 110 landen die bijna allemaal worden
sponsoring. Dat is okee, dat hoort bij dit
ondersteund door ‘friendfunding’.
concept. Maar er was ook iemand die
www.operatiemobilisatie.nl
VAK M | maart 2015
31
ADVERTENTIE
32
VAK M | maart 2015
nieuwe bewegingen
> door Stefan Valk > fotografie NFP Photography
H
et klinkt misschien onrealistisch, maar onderzoeken laten zien dat
robots, computers en machines een groot deel van ons werk overnemen. Zorgt deze robotisering er straks voor dat we allemaal zonder werk zitten? In k Nieuwe bewegingen kijken we de rubriek naar wat deze veranderingen betekenen in het dagelijks leven van vakmensen.
Niet bang voor robots en machines Marianne Kleszniak (60) uit Utrecht werkt al 27 jaar bij verschil-
het restaurant komt de irisscan er ooit, vermoed ik. Bang voor de
lende cateraars. De laatste jaren in een bedrijfsrestaurant. Net als
robotisering ben ik absoluut niet. Ik houd van nieuwe gadgets, ben
in andere sectoren, veranderen er diverse dingen. “De automa-
flexibel en zie er juist uitdagingen in. Mijn baan verliezen? In de
tisering zorgt dat alles sneller gaat. In de keuken zijn de machi-
catering komt het ambachtelijke weer terug. Zelf broodjes bak-
nes moderner, maar het is niet zo dat ik geassisteerd word door
ken en beleggen met verse producten. Het met de hand bereide
robots. Vooral in het restaurant gaat alles sneller.”
broodje kroket blijft populairder dan een verpakte sandwich. Mocht mijn baan toch verdwijnen, dan kom ik misschien wel in een door
Kleszniak doelt op de zelfscankassa’s. “Daar moeten bezoekers
de robotisering gecreëerde functie te werken.” <
nu nog aan wennen, maar straks zijn wij niet meer nodig bij de kassa’s. We hebben nu nog wel een ‘normale’ kassa, die we om beurten bemannen. Zo houden we het werk afwisselend.” Kleszniak denkt dat de grootste veranderingen in de catering nog
“In de catering komt het ambachtelijke weer terug”
volgen. “Wat er in de keuken anders wordt, weet ik niet. Maar in
VAK M | maart 2015
33
tot je dienst Contact met ons | Makkelijk en persoonlijk
Contributie 2015 (per maand)
Heb je vragen over werk, inkomen of lidmaatschap, dan kun je bellen met CNV
Betalen per acceptgiro kost 1 euro per maand extra. Fulltime - je bent 23 jaar of ouder en werkt fulltime (meer dan 30 uur) - je bent 22 jaar en werkt fulltime - je bent 21 jaar en werkt fulltime - je bent 20 jaar en werkt fulltime - je bent 19 jaar en werkt fulltime - je bent 18 jaar en werkt fulltime - je bent 17 jaar en werkt fulltime - je bent 16 jaar en werkt fulltime Parttime - je werkt parttime (max 10 uur per week) - je werkt parttime (11 – 20 uur per week) - je werkt parttime (21 – 30 uur per week)
Info op werkdagen van 8.00 - 18.00 uur telefoonnummer 030 75 11 007. Veel informatie kan je ook vinden op onze website www.cnvvakmensen.nl. Hier is ook de mogelijkheid om jouw vraag aan een medewerker van CNV Info te stellen via een
€ € € € € € € €
17,36 15,32 13,62 11,92 10,22 8,70 6,98 5,12
Rechtshulp arbeid en inkomen Een geschil met je werkgever? CNV Vakmensen kan je hierin vertegenwoordigen. Meer informatie of een kwestie aanmelden? Bel met CNV Info 030 75 11 007.
CNV Gezinsrechtshulpverzekering Rechtsbijstand voor het hele gezin! Voor andere zaken dan arbeid en
€ 6,98 € 8,70 € 11,92
Uitkering of pensioen - je bent 16 - 22 jaar en werkt niet (uitkering Wajong/WW/WIA) € 1,00 - je bent 22 jaar of ouder en werkt niet (uitkering Wajong/WW/WIA) € 8,36 - je bent (vroeg)gepensioneerd en niet werkend € 8,66 Bijzondere situaties: - je bent in opleiding (BBL/BOL) - je zit in de bijstand (WWB) - je bent weduwe/weduwnaar van overleden lid - je bent al 60 jaar lid
chat. Door de week tot 22.00 uur. Mailen kan ook:
[email protected].
inkomen, als onderdeel van jouw lidmaatschap. Kijk voor meer informatie, zoals de voorwaarden, op www.vakm.nu/rechtshulp. Heb je een kwestie, bel dan met Stichting Achmea Rechtsbijstand 088 462 37 20.
Stichting ZZP Nederland Ga je als zzp’er aan de slag? CNV Vakmensen behartigt, samen met Stichting ZZP Nederland de belangen van zzp’ers. Zij kunnen rekenen op een breed pakket aan hulp en informatie. Lees meer op www.vakm.nu/zzpnederland.
Voordeel op je verzekering € 2,00 € 6,74 € 8,66 gratis
Korting op je verzekering (autoverzekering, woonverzekering en reisverzekering) via CNV Vakmensen bij Centraal Beheer. Voor meer informatie of afsluiten van een verzekering kijk je op op www.vakm.nu/centraalbeheer of bel met Centraal Beheer 055 579 8000. Dagelijks van 8.00 tot 21.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 16.30 uur.
Vertrouwenspersonen
Wil je iemand lid maken?
Samen naar een WIA-gesprek? Een CNV Vertrouwenspersoon kan je
Vul dan jullie naam en adresgege-
bijstaan. Meer weten? Bel CNV Info 030 75 11 007.
vens in op www.vakm.nu/lidwerftlid en ontvang leuke cadeaubonnen!
Korting op je zorgverzekering Jouw lidmaatschap geeft korting op je zorgverzekering via CZ. Ga hiervoor naar www.vakm.nu/cz.
Wil je lid worden? Wil jij ook profiteren van alle voordelen van een lidmaatschap? Bel dan 030 75 11 007 of klik op de ‘word lid-knop’ op
Contributieaanpassing Jouw contributie is gekoppeld aan je arbeidssituatie. Zijn er wijzigingen in jouw situatie, geef dit dan door via CNV Info 030 75 11 007 of op MijnCNV. www.vakm.nu/mijncnv
Belastingservice Samen je belastingaangifte invullen, bij jou in de buurt. Snel en deskundig.
www.vakm.nu/wordlid . Je ontvangt tijde-
CNV Belastingservice is het hele jaar bereikbaar voor vragen rondom toe-
lijk 50 procent korting.
slagen en belastingen. www.vakm.nu/belastingservice of 030 75 11 050.
34
VAK M | maart 2015
dat staat je goed
> door Mireille Struik > fotografie Guillaume Groen
Op de foto draagt Bob: blauwe overall met reflectiestrepen. anti-statisch en brandvertragend. t-shirt en trui blauw met gele streep. veiligheidsschoenen van Atlas. helm van Uvex. veiligheidsbril.
Als gegoten Het klinkt een beetje raar vindt hij, maar eigenlijk is zijn functie niet in één woord te vatten. Eén ding staat wel vast voor Bob van Duijn: rol je erin, dan wil je er niet meer uit. Het is fascinerend werk. Altijd weer wat nieuws te leren, geen opdracht hetzelfde. Industrieel schoonmaker is de term. Zijn functie is die van coördinator spuitplaats. Alles wat je aan de buitenkant van een raffinaderij ziet en wat los kan, komt naar Bob en zijn collega’s. Werk dat je dus niet doet met een tandenborstel, je hebt er een beetje de no nonsensmentaliteit voor nodig. En dan de puzzel: met warm of met koud water schoonmaken? Of deze keer ultrasoon reinigen (lostrillen van vuil)? Waarna Bob veilig en snel de klus gedaan wil krijgen. Niet alleen zijn pak zit hem gegoten, ook zijn vak: “Het mooiste is het spelen met water. Maar op veilige afstand, want een waterstraal kan je serieus verwonden.” Of, zelf meegemaakt, een schampschot van een zwiepende spuitslang. Daarom ook gebeurt veel nu mechanisch. Bijvoorbeeld vanaf spuitkranen, waar je veilig achter het raam zit en joysticks gebruikt . “Hoe meer afstand tot het water, hoe beter. Mijn doel is dat iedereen hier kan schoonmaken op zijn werkschoenen en in overall zonder extra beschermende kleding te dragen.”
VAK M | maart 2015
35
Vrijwillige hulp voor een glimlach Gé van Olst, vrijwilliger, vertelt: “Naast mijn gewone werk ben ik vrijwilliger voor CNV BelastingserSamen met honderden vrijwilligers help ik leden met het invulvice. Sa opsturen van hun belastingaangiften en toeslagen. Het zijn len en o vaak de kleine dingetjes die belastingzaken moeilijk kunnen maken. nadat de aangifte is gedaan, kunnen wij helpen. Bijvoorbeeld als Ook nad bezwaarschrift wilt indienen.” je een b “Vrijwilligerswerk is vanzelfsprekend voor mij. Er zijn periodes dat “Vrijwil we van ‘s morgens tot ’s avonds bezig zijn, maar dat maakt niet uit, het helpen geeft veel energie. Doorgeven van kennis vind ik fijn, want he verrijkt mijn bestaan: geef je met een glimlach, dan krijg je een het ver glimlach terug! En zelf doe ik heel wat ervaring op in de omgang met glimlac mensen bijvoorbeeld.”
“Samen invullen, met en voor leden, “S is gewoon dankbaar werk.”
Wil jij ook hulp van de deskundige vrijwilligers van CNV Belastingservice? Het team staat het hele jaar voor je klaar! Een afspraak maken? Bel met 030 75 11 050. Kijk ook op pagina 29 en 34 in dit magazine.
Vakmensen 36
VAK M | maart 2015
