DIN vergeleken met de Nederlandse bouwregelgeving

I stichting bouwresearch

,

I

i

f

I

r,...

,

DIN vergeleken met de Nederlandse bouwregelgeving deel 1 Toelichting bij het gebruik van DINnormen in Duitsland

©Copyright SBR, Rotterdam

Colofon Rapporteur: dr. ir. ing. W. Tijhuis, de Bondt Rijssen bv


stichting bouwresearch

DIN vergeleken met de Nederlandse bouwregelgeving deel 1 Toelichting bij het gebruik van DINnormen in Duitsland Rotterdam, april 1998


DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH Stichting Bouwresearch (SBR) verleent de bouwnijverheid hulp bij het voorkomen en het oplossen van knelpunten bij toepassing van nieuwe inzichten en ontwikkelingen gericht op verbetering van kwaliteit, productiviteit, arbeidsomstandigheden en zorg voor de werkgelegenheid. Belangrijke doelstellingen zijn:

• • • •

Het verzamelen van knelpunten en het waarnemen van relevante ontwikkelingen voor de bouwnijverheid. Het stimuleren van de coördinatie van de programmering van onderzoek. Het leidinggeven aan onderzoekprojecten. Het verspreiden en uitdragen van de resultaten naar alle geledingen van de bedrijfstak.

De Stichting en degenen die aan dit product hebben meegewerkt hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken - naar de laatste inzichten - van de opgenomen gegevens. De mogelijkheid dat zich desondanks toch onjuistheden en! of onvolkomenheden kunnen voordoen, kan niet worden uitgesloten. De gebruiker van het product aanvaardt daarvoor het risico. De Stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan dit product hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie uit dit product.

© Stichting Bouwresearch Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, getransformeerd tot software, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 in verbinding met het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882,1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient u zich te richten tot: Stichting Bouwresearch, Postbus 1819,3000 BV Rotterdam. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm, stored in a database or retrieval system, or any other means without written permission from the Stichting Bouwresearch.


J

Inhoudsopgave

Woord vooraf

7

Normen in Duitsland: DIN

8

De begrippen "van toepassing" en "geldig"

10

Van toepassing verklaarde normen

11

Geldig verklaarde normen

12

Ga niet zomaar aan de slag

14

Ontwijken van normen

15

Keurende instanties

16

Normen en de VOB

17

Normen en aanbestedingen

18

Normen en bouwkosten

20

Normen en aansprakelijkheid

21

Allgemein anerkannten Regeln der Technik

23

De Prüfstatiker

24

Zulassung en Prüfzeichen

26

Literatuur

27


5


.... Q) Q)

o

Cl

c:

"> Q)

Cl

ai

Cl

I!!

::l

o

.Q Q)

1/1

"C

c: \'Cl Q)

"C Q)

Z Q)

"C

.... Q)

E c: Q)

ai

E! Q) >

z

ë


6


Woord vooraf

Bouwen is in belangrijke mate gekoppeld aan regionale cultuur, wetgeving en regels en de Europese eenwording zal daar voorlopig maar weinig aan kunnen veranderen. Daardoor is het voor bouwbedrijven moeilijk om in een ander land te werken. Dat geldt ook voor Ausländer in Duitsland. Dit rapport geeft een globaal inzicht in het belang van DIN-normen in de bouw in Duitsland. Het is bedoeld voor Nederlandse bouwbedrijven en bouwindustrieën om zich beter te kunnen oriënteren voor zij de eerste stappen op de Duitse bouwmarkt zetten.


7


... CD CD

Normen in Duitsland: DIN

C

Ol c::::

'S; CD CD

Ol

e ::J

o

In vrijwel elk land spelen officiële normen een belangrijke rol in het bouwproces. Zeker ook in Duitsland, waar normering verder gaat dan in Nederland, en waar men ook meer de neiging heeft zich letterlijk aan de normen te houden.

.c CD 1/1

"C c:::: lil

;: CD

"C CD

Z

CD

...

"C CD

E c::::

CD

..=.= CD

Het Duitse equivalent van het Nederlands Normalisatie-instituut, dat NEN-normen opstelt, is het Deutsches Institut für Normung dat DIN-normen produceert. Dit semioverheidsinstituut houdt zich bezig met de normering van gebruikelijke maar nog niet schriftelijk vastgelegde werkwijzen, materialen en producten. In principe kan iedereen vragen om het opstellen van een norm. Uiteraard gebeurt dat nooit zomaar. Men heeft immers pas iets aan een norm als daar ook een geldigheid aan gekoppeld wordt. Normen worden pas opgesteld wanneer daar zekere gemeenschappelijke belangen aan verbonden kunnen zijn. Het Deutsches Institut für Normung formuleert het als volgt:

ä)

"Nonnung als satzungsgemiijJe Aufgabe des Deutsches Institut for Nonnung e. V. (DIN) ist die planmiijJige, durch die interessierten Kreise gemeinschaftlich durch giführte Vereinheitlichung von materiellen und immateriellen Gegenstiinden zum Nutzen der Allgemeinheit".

Cl)

>

z ë

Waarbij het doel van normering is: "Sie flrdert die Rationalisierung und Qualitiitssicherung in Wirtschaft, Technik, Wissenschajt und Verwaltung. Nonnung dient der Sicherheit von Menschen und Sachen, der Qualitiitsverbesserung in allen Lebensbereichen sowie etner stnnvollen Ordnung und der Information auf dem jewetligen Nonnungsgebiet. Die Nonnungsarbeit wird auf nationaler, regionaler und tnternationaler Ebene durchgiführt".

De stand van techniek en wetenschap is van invloed op de uitwerking en opstelling van normen. Dat houdt in dat normen aangepast kunnen worden terwijl ze van kracht zijn. Dat dit echter niet zo snel gebeurt, is niet verwonderlijk aangezien er overeenstemming dient te bestaan over de acceptatie van nieuwe en vernieuwde materialen, producten en werkwijzen. In ieder geval zullen controle en beproeving vooraf en achteraf van genormeerde materialen, producten en werkwijzen dienen plaats te vinden om de werking en de kwaliteit ervan te kunnen (blijven) garanderen In Duitsland worden deze controle- en beproevingswerkzaamheden veelal uitgevoerd door het Deutsches Institut für Bautechnik (DIBt) te Berlijn. Normen hebben altijd een bepaalde structuur. Op de volgende pagina is het voorblad weergegeven van een typische Duitse norm. Vaste elementen zijn de inhoudsopgave en de onderdelen toepassingsgebied, begrippen, (bijlagen) en referenties.


8


Februar 1990

OEUTSCHE NORM

OK 692.2 : 693.1/.2

Mauerwerk

Rezeptmauerwerk Berechnung und Ausführung

Masonry: masonry designed by simple rules: design and conslruction MaÇonneries: maçonneries réalisées selon des règles simplifiées; calcul el exéculion

Mil DIN 10T3/02.90 Ersatz für DIN 1053 T1/11.74

Die normen der Reihe DIN 1053 sind gegliedert in DIN DIN DIN DIN

1053 Teil 1053 Teil 1053 Teil 1053 Teil

1 2 3 4

Mauerwerk; Mauerwerk; Mauerwerk; Mauerwerk;

Rezeplmauerwerk; Berechnung und Ausführung Mauerwerk nach Eignungsprüfung; Berechnung und Ausführung Bewehrtes Mauerwerk; Berechnung und Ausführung Baulen aus Ziegelfertigbauleilen MaBe in mm Inhalt Seile

Seile

Anwendungsberelch..................................... 2 Begr1ffe ........................................................... 2

2.1 2.3 2.4 2.5 2.6

Rezeplmauerwerk (RM) .................................. Tragende Wände.................. ...... .................... Aussleifende Wände...................................... Nichllragende Wände.......... ........................... Ringanker.. .......................... ............................ Ringanker............................ ......................... ...

3

Bautechnlsche Untertagen.... ...... ................. 2

4

Druckfestlgkelt des Mauerwerks................. 3

5

Baustoffe........... ............. ........................... ..... 3

2.2

Bemessung... .......................................... 6

7

2

Aligemeines .............................................. 6 7.1 Vereinfaches Verfahren ............................ 6 7.2 7.2.1 Spannungsnachweis bei zenlrischer und excenlrischer Druckbeanspruchung ......... 6 7.2.2 Nachweis der Knicksicherheil.................. 7 7.2.3 Auflagerpressung ..................................... 7 7.2.4 Zugspannungen... ....... ............................. 7 7.2.5 Schubnachweis.. ....................... ...... ......... 7 Genaueres Verfahren.................... ........... 7 7.3

2 2 2 2 2 2

8

5.1 Mauersleine............................ ......................... 5.2 Mauermörtel.................................................... 5.2.1 Anforderingen................................................. 5.2.2 Verarbeilung .................................................... 5.2.3 Anwendung.. .......................... ............ ............. 5.2.3.1 Aligemeines ................................................... 5.2.3.2 Normalmörlel .................................................. 5.2.3.3 Leichlmörtel.. .................................................. 5.2.3.4 Dünnbellmörtel.. ...........................................

6

Berechnungsgrundlagen.............. ................ 3

6.1 6.2

Algemeines.............. ................. ....................... Ermilllung der SchnillgröBen infolge von Laslen................................ ........... Auflagerkräfte aus Decken............................. Knolenmomenle .............................................. Wind ............................................................... Räumliche Sleifigkeit........................ ............... Zwängungen .................................................... Aussleifung und Knicklänge von Wänden ....... Aligemeine ahnnahmen für aussleifende wände .............................................................. Knicklängen .....................................................

6.2.1 6.2.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.6.1 6.6.2

Bautelle und Konstruktlonsdetalls ....... 8

8.1 Wandarten, Wanddicken ........................... 8 8.1.1 Aligemeines .............................................. 8 8.1.2 Tragende Wände ...................................... 8 8.1.2.1 Aligemeines ............................................. 8 8.1.2.2 Aussleigende Wände .............................. 8 8.1.2.3 Kellerwände ............................................ 8 8.1.3 Nichllragende Wände............................. 8 8.1.3.1 Aligemeines ............................................ 8 8.1.3.2 Nichllragende AuBenwände ................... 9 8.1.3.3 Nichllragende innere Trennwände......... 9 8.1.4 AnschluB der wände an die Decken und den Dachsluhl........ .................................. 9 8.1.4.1 Algemeines...................... ...... ...... ........... 9 8.1.4.2 AnnschluB durch Zuganker..................... 9 8.1.4.3 AnschluB durch Haftung und Reibung .... 9 8.2 Ringanker und Ringbalken ....................... 9

3 3 3 3 3 3 3 3 3

3 4 4 4 4 4 4 4 4 5

8.2.1 8.2.2 8.3 8.4 8.4.1 8.4.2

Ringanker................................................. 9 Ringbalken ............................................... 9 Schlilze und Aussparungen..................... 9 AuBenwände ............................................ 11 Aligemeines .............................................. 11 Einschalige AuBenwände ......................... 11

8.4.2.1 Gepulzle einschalige AuBenwände ....... 11 8.4.2.2 Unverpulzle einschalige AuBenwände (einschaliges Verblendmauerwerk) ........ 11

Forselzung Seile 2 bis 23

NormenausschuB Bauwesen (NABau) im DIN Deulsches Inslilul für Normerung e.V.


9


äi

CD

C

ti)

De begrippen Ilvan toepassing" en Ilgeldig"

r:::

">CD

ti)

äi ti) ::::I

o

..Q

CD

1/1

"'C

Onder "van toepassing" wordt verstaan dat een bestaande norm op het desbetreffende product of materiaal betrekking heeft. Bijvoorbeeld op betonconstructies is de norm DIN 1045 van toepassing, waarin berekeningsmethoden vastgelegd zijn. Een norm die van toepassing is, is pas geldig als hij "eingetragen" (geregistreerd) is, bijvoorbeeld door de deelstaatregering.

r:::

111

"i: CD

"'C CD

Z

CD

...

Dat normen niet altijd en overal geldig zijn geeft nogal eens problemen. Het kost buitenstaanders vaak grote moeite om er achter te komen welke normen ze moeten hanteren, en wanneer.

"'C CD

E r::: CD

..

äi ti)

Een norm die niet geldig is verklaard heeft weinig waarde. Hij kan hooguit dienen voor principe-uitspraken, bijvoorbeeld over wat "goed" of "slecht" is. Voor een private partij in het bouwproces lijkt dit niet van groot belang. Zij kan er echter bij conflicten over technische gebreken wel mee geconfronteerd worden.

CD

>

z

15

In bijzondere gevallen worden normen geldig verklaard op landsniveau. Dat geldt bijvoorbeeld als het om milieuzaken gaat: de overheid heeft dan op alle niveaus de verplichting tot bescherming van personen en omgeving.

10



DIN vergeleken met de Nederlandse bouwregelgeving

Recommend Documents