De bekendste Nederlandse vrijwilligersuitzendcentrales vergeleken
Een beoordeling van zes van de bekendste (mede) vanuit Nederland opererende organisaties die vrijwilligers uitzenden naar het buitenland aan de hand van de informatie die zij op hun websites presenteren
Onderzochte organisaties: Projects Abroad Travel Active Activity International SIW Be More Doingoood
Een co-productie van Volunteer Correct en GoTanzania
Auteur: Niko Winkel Oktober 2015
Inhoud Inhoud ..................................................................................................................................................... 2 Samenvatting........................................................................................................................................... 3 Inleiding ................................................................................................................................................... 4 Onderzoeksopzet en -uitvoering ............................................................................................................. 5 Thema’s ................................................................................................................................................... 7 Thema 1 : Profilering ........................................................................................................................... 8 Thema 2 : Partnering ........................................................................................................................... 9 Thema 3 : Personalisering ................................................................................................................. 11 Thema 4: Charity ............................................................................................................................... 12 Thema 5: Betalen voor vrijwilligerswerk: waarom en waarvoor? .................................................... 15 Thema 6: Kosten ................................................................................................................................ 18 Thema 7: De projecten ...................................................................................................................... 20 Thema 8: Vaardigheden en ervaring ................................................................................................. 21 Thema 9: Werken met kinderen ....................................................................................................... 24 Thema 10: Voorbereiding.................................................................................................................. 26 Resultaat en conclusies ......................................................................................................................... 29 Bijlage : alle onderzoeksresultaten verzameld...................................................................................... 30 Bronnen ................................................................................................................................................. 31
Samenvatting Volunteer Correct en GoTanzania hebben onderzoek gedaan naar achtergrond en kenmerken van een zestal belangrijke vrijwilligersuitzendorganisaties, vooral mikkend op vrijwilligerswerk in ontwikkelingslanden. Het onderzoek heeft zich volledig gericht op de informatie die de organisaties via hun websites ontsluiten. Bij het onderzoek zijn de volgende organisaties betrokken: Projects Abroad, Travel Active, Activity International, SIW, Be More en Doingoood. De organisaties zijn op 10 thema’s middels een vijfpuntsschaal-score per thema met elkaar vergeleken. De eindscore betreft een relatieve score, dus de haalbare maximumscore is 100%. Het onderzoek wijst uit dat drie van de zes organisaties op een vergelijkbare score uitkomen. Doingoood en Be More scoren hierbij iets hoger dan SIW (resp. 70,5%, 72,5% en 66%), doch hierbij dient in acht te worden genomen, dat SIW als organisatie zelf ook uit louter vrijwilligers bestaat. De organisaties Travel Active en Activity International scoren alles bij elkaar genomen enigszins lager: resp. 57,5% en 53%. Projects Abroad eindigt als laatste met een score van slechts 33%.
In dit onderzoeksrapport worden per thema de resultaten nader toegelicht in afzonderlijke hoofdstukken. De overall-resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd in het hoofdstuk ‘Conclusies’.
Inleiding Vanuit Nederland opereert een aanzienlijk aantal organisaties met het oog op het bemiddelen tussen mensen die internationaal vrijwilligerswerk willen doen, meest gericht op derde wereldlanden, en projecten aldaar, waar zij hun vrijwilligerswerk kunnen doen. Deze organisaties laten zich kenmerken door een nogal verschillende pluimage. Sommige intermediëren rechtstreeks met bestaande lokale projecten, sommige zetten zélf projecten op in verre landen, sommige zijn in-betweens met partnerorganisaties, sommige hebben wel honderd projecten in hun portefeuille, in een groot aantal verschillende landen. Weer andere organisaties werken op één plek, waar ze één of enkele projecten organiseren. Ook de grondslag van de organisaties verschilt enorm: sommige zijn of lijken puur commercieel, anderen profileren zich als een not-for-profit ‘goede doelen’-instellling. In dit handzame onderzoek worden zes van deze uitzendorganisaties, met kantoor in Nederland, met elkaar vergeleken op basis van een aantal thema’s en perspectieven. Hierbij is louter gekeken naar de informatie die deze organisaties op hun websites aanbieden. Het betreft de websiteinformatie zoals deze in de laatste week van september 2015 op de websites werd aangetroffen. Contact met de organisaties heeft ten behoeve van de uitvoering en verslaglegging van dit onderzoek niet plaatsgevonden.
Onderzoeksopzet en -uitvoering De analyse naar aanleiding van het speuren naar en beoordelen van deze website-informatie is kwalitatief van aard: het betreft de beoordeling van de bezoeker/onderzoeker van de websites, die zich daarbij verplaatst in de rol van de “aanstaande vrijwilliger”. De score op de items geldt een schaalverdeling: “- -“, “-“, “+/-“, ‘+’ en ‘++’. Dus van ‘dubbel-min’ (slechtst) via een middenscore naar ‘dubbel-plus’ (de beste score). Bij de beschrijving van de resultaten, per thema, wordt ingegaan op de argumentaties die de scores valideren. Over deze argumenten kan verder niet worden gecorrespondeerd. Natuurlijk zullen er ‘fouten’ in voorkomen (informatie die er wel is, maar die de onderzoeker kennelijk niet heeft aangetroffen, of informatie die naar de overtuiging van de organisatie niet juist is geïnterpreteerd), maar finaal baseert dit onderzoek zich eenvoudigweg op: zo is het aannemelijk hoe een redelijk internetvaardige vrijwilligerswerkgeïnteresseerde, die verder kijkt dan zijn neus langs is, de organisaties beoordeelt op de kwaliteit van de website-informatie en voor welke dienstverlening deze website-informatie staat.
Tot slot is bij de totaalscore ook nog sprake van een weging van de verschillende onderzoeksthema’s ten opzichte van elkaar. Deze wordt in de bijlage, waarin alle onderzoeksresultaten in één tabel verzameld worden gepresenteerd, getoond. De websites zijn alle onderzocht tussen 25 en 29 september 2015. Per hoofdstuk/thema krijgen de zes organisaties hun scores. Deze wordt in elk hoofdstuk verhalend toegelicht. Hierbij alvast enige kenmerken van de zes verschillende organisaties: Tabel 1: Jaarlijks aantal uitgezonden vrijwilligers en oprichtingsjaar
Hoeveel vrijwilligers per jaar? Ontstaan (jaar)
Projects Activity Abroad Travel Active International 733 3000 onduidelijk 1992 1989 1995
SIW 75 1953
Be More Doingoood 800 120 2006 2010
Projects Abroad is van deze zes nadrukkelijk de organisatie die zich het meest manifesteert als een min of meer commerciële organisatie. SIW positioneert zich aan het andere uiterste: daar heeft zelfs niemand een betaalde baan: ‘voor vrijwilligers, door vrijwilligers’. De andere vier zitten er zo’n beetje tussenin. Aspecten rondom deze grondslag zijn verder niet meegenomen bij dit vergelijkend onderzoek. Het leidend perspectief is immers: de vrijwilliger. Over de ‘onduidelijk’-score in bovenstaande tabel: Activity International stelt dat het ‘de afgelopen jaren 20.000 mensen mogelijk heeft gemaakt om een internationale ervaring op te doen’. Hier behoren ook veel andere ‘internationale activiteiten’ toe, zoals au pair, backpacken en high school years.
Thema’s De organisaties zijn alle bekeken op een tiental thema’s. In onderstaande tabel worden deze thema’s nader toegelicht. Tevens wordt vermeld, hoe zwaar ieder thema op het geheel meeweegt.
Thema 1. Profilering
Uitleg
Wat laat de organisatie zien over zichzelf, over haar grondslag, over haar transparantie, over haar intenties? Dit betreft een louter kwalitatieve beoordeling: hoe komt deze organisatie over? 2. Partnering Hoe opereert de organisatie in het bredere veld van afstemming, samenwerking, projectbeheer en –ontwikkeling? 3. Personalisering Hoe presenteert de organisatie zich op het personele vlak? Leer je via de website ook de “mensen achter de knoppen” kennen? 4. Charity Is de organisatie alleen met intermediëring bezig of pakt ze zelf ook een rol bij het ondersteunen van projecten, met donaties of anderszins? 5. Betalen voor Wat vertelt de website over de redenen waarom vrijwilligers voor vrijwilligerswerk: waarom hun inzet moeten betalen? Wat vertelt de website over hoe het en waarvoor kostenverhaal is opgebouwd? Waar betaal je nu precies voor? 6. Kosten voor de Hoeveel kost het vrijwilligerswerk (het hele pakket) voor de vrijwilliger vrijwilliger? 7. Welk project Wat vertelt de website over de specifieke projecten waar je aan mee kunt werken? 8. Vaardigheden/ervaring In hoeverre worden vaardigheden en ervaring van belang geacht (incl. minimumleeftijd) voor het inschrijven voor vrijwilligerswerk in het algemeen en voor specifieke projecten? Een indicatieve deelvraag hierbij betreft: is er ook een minimumleeftijd voor de vrijwilliger? 9. Werken met kinderen Wat vertelt de website over de risico’s en valkuilen die gemoeid zijn met vrijwilligerswerk met kinderen? 10. Voorbereiding Wat vertelt de website over nut en noodzaak van een degelijke voorbereiding voor een vrijwilligerstrip?
Relatieve waarde van de score 8%
8% 8% 8%
10%
20% 10% 10%
10% 8% 100%
Thema 1 : Profilering Zowel Projects Abroad, Travel Active als Activity International gebruiken voor hun profilering vooral promotiegerichte informatie over hun organisatie. Ze richten zich vooral op zichzelf: “meer dan x jaar ervaring”, “grootste uitwisselingsorganisatie”, “oudste organisatie”, “specialistische kennis”, “wereldwijde bestemmingen”, etc. SIW adverteert zichzelf met haar uitverkiezing tot ‘Vrijwilligersorganisatie van het jaar’ (door Wereldwijzer Reisforum, gedurende verschillende recente jaren) én met haar ‘eigen vrijwilligers’karakter: niemand heeft er een betaalde baan. Be More en Doingoood zetten het sociaal ondernemerschap centraal in hun profilering: “iets willen veranderen in de wereld”, “concrete bijdrage leveren aan maatschappelijke doelen in het land van bestemming”; “kernwaarden integriteit en betrokkenheid”. Zodoende lijken de eerste drie genoemde organisaties meer op zoek naar klanten/vrijwilligers, die zekerheid, veiligheid, gezamenlijkheid, aantrekkelijkheid en de combi met toeristische aspecten (‘voluntourism’) hoger in het vaandel hebben staan, terwijl bij de andere drie de bijdrage aan en de noden van de lokale gemeenschap, waar de inzet zal worden gepleegd, centraler staat. In de scoring in dit vergelijkend onderzoek wordt laatstgenoemde profilering meer gewaardeerd dan eerstgenoemde. Dat kan normatief genoemd worden. De onderzoeker stelt echter, dat vrijwilligerswerk primair de ontvangende partij ter dienste zou moeten staan. Wanneer in de profilering vooral wordt benoemd hoe gemakkelijk het is om alles te regelen (Projects Abroad), dan ligt de focus elders. Dat geldt ook als wordt beklemtoond, dat ‘jouw reis tot een grenzenloze wereldervaring wordt gemaakt’ (Travel Active) of ‘dat inmiddels 20.000 deelnemers de kans hebben gekregen een internationale ervaring op te doen’ (Activity International). Be More en Doingoood ‘adverteren’ ook explicieter met de wijze waarop ze zelf ook actief goede doelen steunen. Ze hebben daartoe ook naast de BV een stichting opgericht. Daarover meer bij andere thema’s. Tabel 2: Score op het thema Profilering
Thema 1: Profilering score
Projects Abroad -
Travel Activity Active International -
SIW +
Be More Doingoood + +
Thema 2 : Partnering Projects Abroad noemt de koepelverenigingen en de trainingsorganisatie Muses (zie ook bij het thema ‘Voorbereiding’), niet de partners die projecten doen in ontwikkelingslanden. Op een andere pagina op de website staan wel enige zaken over de lokale partners: "Onze samenwerkingen met lokale partnerorganisaties in de ontwikkelingslanden waar onze vrijwilligers actief zijn, zijn gebaseerd op twee belangrijke principes. De eerste is dat we nooit de lokale werkgelegenheid opvullen met vrijwilligers; vrijwilligersorganisaties die vrijwilligers naar ontwikkelingslanden sturen voor de lange termijn, lopen het risico lokale banen in te pikken; dat doet Projects Abroad nooit. Het tweede principe is dat onze lokale partners nooit zelf financieel – of op welke manier dan ook - hoeven bij te dragen om vrijwilligers te kunnen ontvangen." Specifieke informatie over de lokale partners is echter niet te vinden. Projects Abroad start ook zélf projecten op locatie op; heeft in veel landen een eigen staf die projecten organiseert. Travel Active noemt brancheorganisaties en samenwerkingspartners: andere instanties in Nederland, w.o. Muses, WereldWijzer e.d. "Travel Active gelooft in eerlijk vrijwilligerswerk: werk dat de lokale samenleving verder brengt. Daarom werken wij met kleinschalige projecten die door de lokale mensen zelf zijn opgezet. Bovendien werken wij in ieder land met een lokale partnerorganisatie. Dit doen wij bewust. Zo steunen wij de ontwikkeling van een land en zorgen we voor werkgelegenheid voor de lokale bevolking." Scholen en andere projectorganisaties worden wel met naam genoemd, doch niet met verwijzingen naar éigen webinformatie. "Activity International maakt gebruik van partnerorganisaties in het buitenland waar je altijd op terug kunt vallen voor hulp en informatie. Ook verzorgen zij meestal de plaatsing op een werkadres." Een nogal ernstige situatie: de pagina over partnerorganisaties is leeg!! (Gecheckt op 24, 28 en 29 september 2015, zie afbeelding) . Activity International werkt in Tanzania samen met de (degelijke doch erg dure) Zuidafrikaanse organisatie African Impact, die deze projecten ook direct aanbiedt. Deze projecten zijn ook in het aanbod van Activity International een stuk duurder dan andere projecten. SIW biedt online geen informatie over de lokale partners. De projecten worden wel in algemene termen genoemd (plaats, soort project), maar verder wordt op de website niets vermeld. Het lijkt erop, dat je daarover louter meer te weten kunt komen als je met SIW in contact treedt (of naar een van de maandelijkse bijeenkomsten gaat). Be More schrijft op de website: “Met onze reisactiviteiten steunen we lokale organisaties, gedreven mensen en eerlijk toerisme. Via Stichting Be More steunen we onze partnerprojecten ook financieel.
Onze Regio Coördinatoren die in de regio’s wonen waar we werken, adviseren onze partners continu en rapporteren over de voortgang en ontwikkeling van onze partners. Op deze manier zorgen we er samen met onze partners voor dat ze zich duurzaam kunnen ontwikkelen en hun doelstellingen bereiken.” De partners en hun projecten worden uitgebreid toegelicht, veel extra informatie. Je leert de partners online al een beetje kennen, met hun projecten. Doingoood vermeldt de partnerorganisaties in Nederland, zoals Muses, JoHo, Kinderhulp Afrika. Over de projecten is meest wel een pagina informatie op de website aanwezig, maar het blijft wel generieke informatie en je leert niet echt de specifieke projectorganisatie aldaar kennen. Tabel 3: Score op het thema Partnering
Thema 2: Partnering score
Projects Abroad +/-
Travel Active +/-
Activity Internat. -
SIW -
Be More Doingoood + +/-
Thema 3 : Personalisering Zowel Projects Abroad, Travel Active, Activity International als Doingoood presenteren hun team op persoonlijke wijze. Bij het Projects Abroad-team staan daar vrolijke en actieve foto’s bij (één keer zelfs een teamlid tijdens een parachutesprong) en worden hobby’s en het favoriete eten vermeld. De foto’s bij het Travel Active-team zijn ietsje zakelijker, maar ook hier is ruimte voor het persoonlijke levensmotto en een rubriek “Dit wil ik nog meemaken”. De Activity International-variant toont gecomponeerde fotootjes van alle teamleden in een safari-achtige setting achter het stuur van een busje, met links naar een persoonlijke pagina waarop de persoonlijke passies worden getoond en ook dat wat ze ooit nog eens willen zien (zie afbeelding). Doingoood, tot slot, toont zelfs bij zeven van de elf teamleden een foto van het teamlid mét zwart kindje in Afrika erbij. Hun persoonlijk verhaaltje, tussen quotes, wordt aangevuld met een de persoon karakteriserend lijstje trefwoorden. De website van Be More heeft een erg persoonlijke aanpak, doch je treft hier nergens naam of toenaam van één van de medewerkers of teamleden. Wel wordt een klemtoon gelegd op ‘Persoonlijk Contact’, maar dan geldt dat wel via e-mail of telefoon (of eventueel een bezoek). Ook SIW laat niet zien, wie er aan de knoppen zitten. Dit zijn bij SIW overigens ook alleen maar vrijwilligers. Wellicht zijn het er wat veel om te laten zien? SIW zet vooral in op haar maandelijkse ‘Community Day’, waar aanstaande en ex-vrijwilligers elkaar kunnen ontmoeten. Het is evident dat de zes onderzochte organisaties hun best doen om een persoonlijke ‘touch’ te hanteren. De functie van de personalisering is echter moeilijk kwalitatief te duiden. Is het als puur positief te beoordelen, de hobby’s van de medewerkers alvast te leren kennen? Valt het juist te prijzen, wanneer de organisatie zich focust op wat en hoe en niet op wie? Op de onderzoeker komen alle zes organisaties positief over waar het gaat om een mate van personalisering van de organisatie. Tabel 4: Score op het thema Personalisering
Thema 3: Personalisering score
Projects Abroad +
Travel Active +
Activity Internat. +
SIW Be More Doingoood + + +
Thema 4: Charity De meeste organisaties kennen in de oorsprong de behoefte om een nood te lenigen in een arm land. De methode die daarvoor wordt gevonden is die van het organiseren en faciliteren van vrijwilligerswerk, doch meestal is er ook nog steeds sprake van andere wijzen van ondersteuning van projecten in ontwikkelingslanden. Grote organisaties hebben vaak ook hun eigen ‘charity’: een mooi project dat ze zelf financieel steunen, soms ook gecombineerd met de inzet van vrijwilligerswerk. Zeker wanneer het niet geheel voor zichzelf spreekt, dat de kosten die een vrijwilliger maakt voor de volle 100% benodigd zijn om het vrijwilligerswerk te faciliteren, kan zo’n eigen ‘charity’ (liefdadigheid) een ethiek validerende strategie en tactiek grondvesten. Hoe gaan deze organisaties hiermee om? In de rubriek ‘Over ons’ bevindt zich op de Projects Abroad-website ook de optie ‘Wat maakt ons zo bijzonder?’ In deze rubriek kun je op ‘Verbonden fondsen’ klikken: “Donaties voor onze projecten – The Reconstruction Project”. Hier valt te lezen, dat extra donaties van (onder meer) vrijwilligers voor 100% ten gunste komen aan dit project. Vrijwilligers worden aangemoedigd om aan extra fondsenwerving te doen. Wat dit project exact is, kun je lezen als je doorlinkt naar de website over het Reconstruction Project. Dit betreft een pagina op een online fondsenwervingfaciliteit genaamd ‘Just Giving’. Er staan vier regels met als kop “Join the Reconstruction Project community” en daaronder de link naar de aparte website over het project. Helaas loopt deze dood: de website bestaat niet. Travel Active schrijft op de website, dat het ook aan rechtstreekse donaties/sponsoring doet, maar naar de informatie hierover moet je flink zoeken op de website. Bij de FAQ-vraag “Waar gaan de programmakosten die ik betaal naartoe?" staat het antwoord: “Travel Active steunt structureel kleinschalige lokale projecten zoals het Happy Hearts Slum Outreach project in Goa, India. Ook vele andere projecten krijgen onze hulp en hebben deze ook dringend nodig." En er is een nieuwsbericht over het zenden van hulppakketten naar aardbevingsslachtoffers in Nepal te lezen. Meer informatie wordt niet verstrekt: je krijgt verder geen inzicht in de feiten rondom deze donaties/liefdadigheid. Activity International heeft een eigen charity-project. De organisatie gebruikt online de hoofdmenuoptie ‘Contact’ voor veel verschillende informatie, zoals ook ‘forum’, ‘FAQ’, ‘voorwaarden’ en ‘vacatures’. Hier staat ook de link naar de ‘Trees for All’-charity. De pagina heeft als kop “Activity
International steunt Trees for All”. Op de pagina is het volgende te lezen, gericht aan a.s. vrijwilligers: “Wie denkt er nou aan milieuverontreininging, CO2-uitstoot of klimaatcompensatie. Jij vast niet. Maar gelukkig doen wij dat wel! Het resultaat van Trees for All “geeft in ieder geval een beetje lucht voor de volgende generatie avonturiers!”. Zo is deze liefdadigheid nog niet eens zozeer ten gunste van de nooddruftige, doch ten gunste van de vrijwilligers van de toekomst. Het gaat trouwens in het geheel niet over ontwikkelingslanden: het gaat over bosbouw in Nederland! Activity International claimt ook ten onrechte, althans volgens de informatie op deze pagina, dat het Trees for All steunt: het zijn de vrijwilligers zelf die dat kunnen doen door donaties over te maken: ”Het is eigenlijk heel simpel. Het enige wat jij hoeft te doen is een bedrag af te staan. Dat kun je doen door op het boekingsformulier een bedrag aan te vinken. Wij zorgen er dan voor dat dit bedrag bij Trees for All terecht komt.” Op de website van Trees for All wordt Activity International niet als partner genoemd. Activity International wordt alleen gevonden in een nieuwsbrief uit 2012, waarin wordt vermeld, dat “je bij het boeken van een reis met Activity International een donatie van €5,- kunt doen, waarvan 2 bomen geplant worden in het Trees for All bosproject in de Filippijnen.” Activity International meldt dat het nu over bosbouw in Nederland gaat, dus deze informatie lijkt verouderd. Bij SIW is geen sprake van ondersteuning van een liefdadigheidsproject. Dit lijkt ook enigszins in het verlengde van haar grondslag te liggen. SIW wordt louter bemenst door vrijwilligers en er is geen sprake van ‘extra betalingen’ bovenop de directe kosten voor de vrijwilligers. SIW is een ‘ANBI’ (algemeen nut beogende instelling) en vraagt op haar eigen site zélf om donaties voor het faciliteren van de eigen vrijwillige inspanningen. (Zie uitleg over ANBI bij het onderdeel ‘Bronnen’ aan het einde van dit rapport.) Be More doet wel haar best om ook donaties te verwerven voor de projecten die het ondersteunt en creëert. “Stichting Be More vindt het heel belangrijk dat donatiegelden goed worden besteed, daarom hebben we hiervoor een eigen stichting. Voor elk partnerproject beheren we bovendien een eigen fonds, waarin we donaties per project sparen zodat de projecten aanvragen kunnen doen voor lange termijndoelstellingen. Het is daardoor mogelijk om zelf een project uit te zoeken dat je aanspreekt en waar jij aan wilt doneren. Wij plaatsen je donatie dan in het fonds voor dat specifieke project, zodat jij mee kan helpen de dromen van onze partners uit te laten komen!” Over de impact van deze ondersteuning wordt op de website veel informatie verstrekt. Ook het jaarverslag gaat er uitgebreid op in. Uiterste transparantie wordt betracht. “De Doingoood foundation (ook ANBI) ondersteunt haar project partners in Afrika met zowel de inzet van vrijwilligers als met aanvullende financiële ondersteuning. Onze stichting neemt nooit de gehele financiële verantwoordelijkheid voor een project op zich. De sponsoring verloopt aan de hand van een gestructureerd systeem waarbij de projectpartners hun wensen kunnen invullen. Onze focus zal in toenemende mate komen te liggen op duurzame investeringen en inkomen genererende projecten. Wij stimuleren hiermee dat de projecten op termijn minder afhankelijk worden van externe sponsors.” Bovendien organiseert Doingoood ook actief een charity-project: de Kilimanjaro Charity Climb (zie afbeelding). “De Kilimanjaro Charity Climb heeft behalve het aangaan van deze sportieve uitdaging een extra doelstelling: het ondersteunen van een goed doel. Doingoood heeft als doel het geven van projecthulp in oost Afrika. Wij zijn actief in de landen Kenia, Oeganda en Tanzania en Malawi. De focus van onze projecthulp ligt bij onderwijs, gezondheidszorg, weeshuizen en maatschappelijke projecten.”
Voor zowel Be More als Doingoood geldt dat ze vrijwilligers aanspreken op de mogelijkheid om extra te doneren aan de projecten waaraan ze werken. Door hiervoor stichtingen (ANBI-erkend) in het leven te roepen, worden deze giften belastingvrij. Beide organisaties hebben een BV voor de organisatie van de vrijwilligersprojecten en een stichting voor de ‘goeden doelen’-acties. Ze doen op de website ruim voldoende hun best om dit onderscheid te verduidelijken. Tabel 5: Score op het thema Charity
Thema 4: Charity score
Projects Abroad --
Travel Active -
Activity Internat. -
SIW +/-
Be More Doingoood + +
Thema 5: Betalen voor vrijwilligerswerk: waarom en waarvoor? Weet je verder niks van vrijwilligerswerk, dan ligt het redelijk voor de hand om je, als a.s. vrijwilliger, af te vragen, ‘waarom vrijwilligerswerk geld kost’. De pagina “Waarom moet ik betalen voor vrijwilligerswerk” komt veel voor op websites van vrijwilligerswerkuitzendorganisaties. Organisaties doen dan de nodige moeite om het uit te leggen. Er zijn ook organisaties die de insteek omdraaien: starten met het uitleggen, dat je ‘bij ons alleen betaalt voor kost en inwoning’. Eén ding hebben de meeste organisaties gemeen: je moet zelf nog verzekering, visum, ‘work permit’ (indien nodig in het specifieke land) en je vliegreis betalen. Projects Abroad meldt op de website: "Als vrijwilliger ben jij in één van onze wereldwijde bestemmingen actief op één van onze ruim 140 project(-en). Bij aankomst hoef je nergens meer naar om te kijken, alles is immers al geregeld en ons Projects Abroad team ter plaatste staat voor jou klaar. Projects Abroad is een zelfstandig opererende organisatie welke wereldwijd vrijwilligerswerk mogelijk maakt. Doordat wij niet gekenmerkt zijn als een non-profit organisatie ontvangen wij geen subsidies of steun van overheden. Daarnaast zijn al onze medewerkers die het vrijwilligerswerk mogelijk maken (nationaal en internationaal) in loondienst waarvoor ze een salaris ontvangen." Primair wordt het betalen voor vrijwilligerswerk verantwoord met de uitgebreide organisatiekosten en service die door de organisatie worden geleverd. Daarnaast besteedt Projects Abroad zeer uitgebreid aandacht aan de kostenopbouw voor het gehele pakket aan diensten dat het levert. De feitelijke kosten voor het verblijf van de vrijwilliger in het land van bestemming maakt daarvan slechts 22% uit. De overige kosten in begeleiding, administratie, communicatie en projectontwikkeling: veel overheadkosten aldus. Met niet nader verifieerbare woorden wordt nut en nood van deze kosten uiteengezet. Hierin verschilt Projects Abroad aanzienlijk van de vijf andere onderzochte organisaties. Dit komt nader aan de orde bij het navolgende thema: de kosten. Travel Active meldt dat het geen non-profit organisatie is: “wij ontvangen geen subsidies of steun van de overheid. Wij organiseren vele verschillende culturele uitwisselingen (High School, Work & Travel, Au Pair, Taalcursussen en nog veel meer). Alle medewerkers zijn in loondienst. Onze deelnemers betalen aan ons de programmakosten. Van deze programmakosten organiseren wij een compleet pakket waarbij een aantal belangrijke onderdelen inbegrepen zijn." Denk aan bureaukosten, organisatie van de voorbereiding, begeleiding van de partnerorganisaties, selectie van het project, airport-pickup en oriëntatie in het land zelf. Travel Active gaat in op waar de kosten naartoe gaan en benoemt hierbij ook expliciet, hoezeer de lokale economie hiermee versterkt wordt en dat specifieke projecten financieel ondersteund worden. "Maar een klein gedeelte van de door jou betaalde programmakosten is bestemd voor de onkosten die wij in Nederland maken, zoals het informatiemateriaal, de internetsite en de infodagen. De overige kosten komen ten goede aan de partnerorganisatie, die zo de medewerkers een passend inkomen kan geven. Ook besteden zij jouw bijdrage aan projectontwikkeling, huisvesting, vervoer, begeleiding en materialen. Al met al stimuleren de programmakosten de lokale economie en is het voor ons mogelijk eerlijk vrijwilligerswerk te kunnen bieden. Daarbij gebruiken wij een deel van de programmakosten voor ons eigen vrijwilligersprojecten. " Activity International schrijft: “Waarom moet ik betalen voor vrijwilligerswerk? Dat klinkt misschien gek; betalen voor vrijwilligerswerk, maar dat is het zeker niet. Je betaalt namelijk voor je eigen kost
en inwoning. Maar vaak ook voor een taalcursus, excursies, plaatsing en begeleiding. Wij kiezen daarvoor omdat wij niet willen dat lokale organisaties voor jouw verblijf gaan betalen. Dit geld kunnen ze beter besteden aan het project. Bij iedere bestemming staat wat er wel en wat er niet bij de programmakosten is inbegrepen.” Onder de kop ‘waar betaal ik voor’ vermeldt Activity International de volgende informatie: Waar betaal ik voor? “Wanneer je bij ons boekt, betaal je programmakosten. De hoogte van deze kosten varieert, afhankelijk van wat er precies geregeld is in het buitenland. Denk bijvoorbeeld aan: een introductie/oriëntatie/welkom na aankomst, een partnerorganisatie ter plaatse als aanspreekpunt, het selectieproces (selecteren van een werkadres), de plaatsing bij een vrijwilligersproject, een taalcursus en accommodatie/maaltijden.” SIW besteedt relatief weinig woorden aan het waarom van betalen voor vrijwilligerswerk. Het is voor SIW geen potentieel discussie-item, want je betaalt bij SIW voor primaire, aanwijsbare dienstverlening. Het gaat om een specifiek bedrag, dat ‘inschrijfgeld’ wordt genoemd. Hiervoor krijg je bemiddeling en begeleiding, een voorbereidingsdag, projectbegeleiding en evaluatie. Afgezien daarvan betaal je alleen directe kosten aan de lokale organisatie waar je woont, eet en werkt. Hiervoor wordt een indicatief bedrag genoemd, dat zeer laag te noemen is (€100 tot €200 per maand). Thuis is het leven duurder! "SIW werkt op non-profit basis en ontvangt geen structurele subsidies. Door de inzet van vele enthousiaste vrijwillige medewerkers kunnen de kosten laag worden gehouden. Partnerorganisaties waarmee we samenwerken bij het organiseren van een Nederlands project hebben meestal een beperkt budget beschikbaar om het vrijwilligersproject te financieren. Om culturele uitwisseling te blijven stimuleren is extra steun altijd welkom." Be More hanteert een andere insteek: het waarom van de kosten voor vrijwilligerswerk komt impliciet voor het voetlicht door zeer uitgebreid te vermelden waar het geld aan besteed wordt. Daarvoor staat de pagina ‘Transparante kosten’ op de website. Onder het kopje ‘Impact eerst’ meldt Be More, dat het bij haar organisatie niet om de winst te doen is, maar ook hier wordt ‘gedisclaimd’, dat het wel zelf de eigen broek moet ophouden (geen subsidies), net zoals ook, afgezien van SIW alle andere organisaties doen. Maar: “Wat we doen, wordt volledig gefinancierd door de bijdrage van onze reizigers. Hierdoor zijn we financieel onafhankelijk en kunnen zelfstandig werken. Het geeft ons de vrijheid om ons werk uit te breiden, te vernieuwen, en zo te organiseren dat we een maximale impact hebben”. Vervolgens geeft Be More in percentages de verschillende kostenposten aan. Hierbij benoemt Be More dat 50% van de kosten gaat naar ‘projecten en partners te plaatse’. Bij deze kostenposten komt echter ‘kosten verblijf/eten vrijwilliger’ niet apart aan de orde. Aangezien de andere posten voorbereiding, begeleiding, ondersteuning, bewustwording en projectontwikkeling zijn, kun je dus concluderen, dat ook de kosten voor verblijf en eten inbegrepen zijn bij deze 50%. Doingoood sluit min of meer op Be More aan: “Je betaalt niet voor het doen van vrijwilligerswerk of stage. Je betaalt voor de kosten die gepaard gaan met je reis: kosten van je transfers, het verblijf, de organisatie, voorbereiding en de begeleiding van je vrijwilligerswerk of stage. De projecten in Afrika waar je vrijwilligerswerk of stage gaat doen zijn volledig afhankelijk van giften en kunnen de kosten voor jouw reis en verblijf niet betalen. Deze kosten zijn daarom voor rekening van de vrijwilliger of stagiaire zelf. (….) Je betaalt aan ons vooraf verblijfs- en begeleidingskosten. De exacte prijs kun je per project terugvinden (erg uitgebreid, maar daardoor ook slecht deduceerbaar). Deze kosten dekken
alle kosten rondom de organisatie van je vrijwilligerswerk zoals transfers, begeleiding, huisvesting, maaltijden en organisatie. De kosten voor de vliegreis, verzekeringen, visa en persoonlijke uitgaven zijn niet bij de prijs inbegrepen. Grosso modo kan wordt gesteld, dat alle organisaties afdoende ingaan op het waarom van het betalen voor vrijwilligerswerk en tevens op waar die kosten dan naartoe gaan. Bij de verantwoording van de besteding van het geld is de ene organisatie wel explicieter dan de andere. Projects Abroad besteedt 78% van de kosten van de vrijwilliger aan ándere kosten dan zijn of haar verblijf en voedsel. Ten opzichte van de andere organisaties lijkt dit een erg hoog percentage. Be More ‘maskeert’ de kosten voor verblijf en voedsel in de 50% van het totaalbedrag die naar ‘projecten en partners ter plaatse’ gaat. SIW vermeldt maar heel grofweg en generiek een geschat bedrag, maar dat bedrag is wel extreem laag. In dit onderzoek zijn de bevindingen op dit thema nauwelijks te ‘waarderen’. De onderzoeker heeft ervoor gekozen, deze informatie mee te laten wegen bij de beoordeling en validatie van de feitelijke kosten in euro’s. Er vanuit gaande dat alle organisaties afdoende het waarom en waarvoor van de kosten verantwoorden, waardoor we er vanuit mogen gaan dat factoren als degelijkheid, betrouwbaarheid, veiligheid en het serviceniveau bij alle organisaties voldoende op orde is, kunnen we de prijzen voor de projecten in vergelijkend perspectief min of meer voor zichzelf laten spreken. Zie hiervoor het navolgende thema: de kosten. Tabel 6: Score op het thema Betalen voor vrijwilligerswerk
Thema 5: Betalen voor vrijwilligerswerk
Projects Abroad score +
Travel Active +
Activity Internat. +
SIW +
Be More Doingoood + +
Thema 6: Kosten In de navolgende tabel worden de gemiddelde kosten bij de zes organisaties voor verschillende periodes van verblijfsduur bij een vrijwilligersproject weergegeven:
Kosten in euro’s (gemiddeld) 1 maand Projects Abroad Travel Active Activity International SIW Be More Doingoood
2200 1000 1150 600 850 1000
2 maanden
3 maanden
6 maanden
3000 1400 1500 800 1400 1650
4000 1900 2000 1000 1900 2300
6500 3500 Geen aanbod 1600 3500 3900
Verschillende organisaties geven, zoals al vermeld, de kostenverdelingen op de website weer. Dit betreft meestentijds percentages, waardoor het diffuus blijft, waarin de kostenverschillen bij dit overzicht huizen. De gepresenteerde kosten vergelijkend kunnen de volgende conclusies worden getrokken: 1. Projects Abroad is extreem veel duurder dan de overige organisaties 2. SIW is aanzienlijk goedkoper dan de overige organisaties (zie afbeelding) 3. Travel Active, Activity International, Be More en Doingoood zijn min of meer gelijk voor wat betreft de kosten die zijn in rekening brengen bij de vrijwilliger. Bij het verklaren van deze verschillen begeeft de onderzoeker zich op glad ijs. Om er écht achter te komen waardoor deze verschillen verklaard kunnen worden, zou dieper in de materie moeten worden gedoken. In dit onderzoek is slechts afgegaan op hetgeen op de zes websites wordt getoond. Vast en zeker levert het interviewen van de vertegenwoordigers van de verschillende organisaties veel extra informatie op. Het benoemde onderzoeksperspectief – dit betreft deskresearch op basis van websiteonderzoek – blijft echter valide: het weerspiegelt immers het perspectief van de vrijwilliger in spé. Bij het zinspelen op verklarende factoren kunnen de volgende overwegingen zeker een rol spelen: * Projects Abroad profileert zich niét als een notfor-profit organisatie. Uit jaarverslagen van de koepelorganisatie in Londen blijkt dat Projects Abroad internationaal in 2014 bijna 2 miljoen pond winst heeft gemaakt op een omzet van 20 miljoen pond. Doch ook Travel Active en Activity International fixeren de a.s. vrijwilliger niet nadrukkelijk op een not-for-profit achtergrond en zijn nochtans ongeveer de helft goedkoper dan Projects Abroad. * SIW is vooral zo goedkoop omdat het geen vast personeel in dienst heeft. SIW werkt louter met vrijwilligers. Dat verklaart vast en zeker voor een groot deel, waarom deze organisatie zoveel goedkoper is dan de andere.
Er is geen nader onderzoek gedaan naar de bedrijfs- en stichtingsjaarverslagen van de verschillende organisaties. (Die van Projects Abroad zijn vrij beschikbaar via de Britse Kamer van Koophandel. Bij de Nederlandse KvK moet je betalen voor het inzien van deze verslagen.) De stichtingspendanten van Be More en Doingoood tonen wél de jaarverslagen online doch niet de jaarverslagen van de BV’s. Nog enige extra bevindingen: * Travel Active biedt ook projecten aan via partnerorganisatie Arusha Volunteers (Tanzania). Arusha Volunteers biedt echter deze projecten ook zélf aan () en wel voor een aanzienlijk lagere prijs. * Activity International biedt projecten aan met relatief aanzienlijke prijsverschillen. De projecten die het aanbiedt via partnerorganisatie African Impact (uit Zuid-Afrika) zijn aanzienlijk duurder dan andere projecten. Beide organisatie scoren daardoor lager dan op grond van bovenstaande tabel reëel lijkt. De handen van de onderzoeker jeuken om dieper in de kosten- (en baten-) achtergrond van de zes organisaties te duiken. De verschillen maken hem erg nieuwsgierig naar deze achtergronden. De getallen in bovenstaande tabel worden in de scoresamenstelling van dit onderzoek relatief zwaar gewogen: 20%. Tabel 7: Score op het thema Kosten voor de vrijwilliger
Thema 6: Kosten voor de vrijwilliger score
Projects Abroad --
Travel Active +/-
Activity Internat. +/-
SIW ++
Be More Doingoood + +
Thema 7: De projecten Projects Abroad toont op de website heel uitgebreide zoekmogelijkheden in veel verschillende projecten per land (veel landen). Je kunt echter nergens informatie over de specifieke lokale partners vinden op de website, alleen de plaats/stad wordt aangegeven. Er wordt altijd naar de lokale staf van Project Abroad verwezen. De Travel Active-website bevat heel uitgebreide zoekmogelijkheden in veel verschillende projecten per land (veel landen). In de informatie over de projecten staat wel veel specifieke informatie (incl. namen) over de projecten/partnerorganisaties, doch geen harde links naar eigen informatie van deze partnerorganisaties. Activity International: ook veel informatie over alle projecten op de website. "Na boeking krijg je van ons een uitgebreid pakket met daarin ook de meest recente projectlijst. Je kunt op deze lijst aangeven naar welk project je voorkeur uitgaat en uiteraard proberen we hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Garanderen kunnen we het echter niet! Vlak voor vertrek hoor je waar je geplaatst bent. Bij sommige landen (bijvoorbeeld Costa Rica, Venezuela, Cambodja) kies je ter plekke voor welk project je je gaat inzetten. " Je weet dus van te voren niét, waar je specifiek naartoe zult gaan.” SIW zegt: “Of het nu gaat om één maand of een heel jaar, bij SIW kijk je samen met een regiospecialist welk project het beste bij jou past.” Op de website is de informatie per project vrij summier, doch wel voorzien van plaats en naam. Je begint bij SIW dus met een afspraak met een regiospecialist. Daarna gaat zich pas meer informatie over specifieke projecten ontsluiten. Ga je op de website van Be More op zoek naar projecten, dan kun je er al aardig diep in duiken. Voor elk project is er een aparte pagina, waarin ook weer tabbladen met als titels: Project, Werk, Verblijf, Data & Details, Kosten, Ervaringen en Impact’. Hier is heel veel informatie online over de projecten in vijf verschillende landen. Het maakt het allemaal erg persoonlijk. Voor de website van Doingoood geldt hetzelfde. Elk project uitgelicht met aparte pagina met veel informatie: omschrijving van het project, de werkzaamheden van de vrijwilliger, voorwaarden, huisvesting, kosten en ook wat anderen van dit project vonden. Bij elkaar genomen kan worden vastgesteld, dat de organisaties alle redelijk wat informatie over de projecten op hun website ontsluiten. Bij Projects Abroad is de informatie erg generiek. Zelfs de naam van een ziekenhuis, als je een medisch project wilt gaan doen, is niet online aanwezig. Bij SIW is de informatie online nogal summier: SIW gaat liever eerst over tot persoonlijk contact. Tabel 8: Score op het thema Projecten
Thema 7: De projecten score
Projects Abroad +/-
Travel Active +
Activity Internat. +
SIW +/-
Be More Doingoood + +
Thema 8: Vaardigheden en ervaring Hoe staan de verschillende uitzendorganisaties tegenover mogelijk benodigde vaardigheden en/of ervaring van de a.s. vrijwilliger? Deze vraag krijgt steeds meer aandacht, ook in de media. De gemiddelde leeftijd van de vrijwilligers is geleidelijk flink gedaald. Tegenwoordig zijn veel vrijwilligers achttien jaar of zelfs nog jonger. Een geijkt moment om vrijwilligerswerk te gaan doen is na het behalen van het middelbare schooldiploma. Spreekt vanzelf, dat er dan op welk terrein dan ook nog niet of nauwelijks van vaardigheden of ervaring sprake zal zijn. Het aanboddeel van de markt voor vrijwilligerswerk wordt derhalve voor een groot gedeelte gevormd door een groep die weinig vaardigheden en ervaring meebrengt. Houdt dit dan ook in, dat de als vrijwilliger uit te voeren werkzaamheden ook niet om vaardigheden en ervaring vragen? Hanteren de organisaties ook een minimumleeftijd voor vrijwilligerswerk om ten minste een ondergrens vast te stellen? Op de Projects Abroad-website kun je het volgende lezen: "Als vrijwilliger ben je zonder of met ervaring meer dan welkom bij Projects Abroad! Wij vinden het belangrijk dat iedereen vanaf 16 jaar de kans krijgt om een helpende hand te bieden. Daarom ben je op al onze ruim 140 verschillende vrijwilligersprojecten in onze wereldwijde bestemmingen meer dan welkom.” Ten aanzien van de minimumleeftijd stelt Projects Abroad: “Wij achten vrijwilligers vanaf 16 jaar oud genoeg om in het buitenland een helpende hand te bieden. Ons aanbod van wereldwijde bestemmingen en projecten verschilt om deze reden dan ook niet met ons aanbod voor oudere vrijwilligers. Sommige van onze projecten kunnen geestelijk wel zwaar zijn, waardoor wij jou hier graag een passend advies over geven. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het vrijwilligerswerk met straatkinderen, waarbij je kennis maakt met een harde maar wel realistische wereld die wij in Nederland niet gewend zijn." Projects Abroad stelt voorts, dat een specifieke vooropleiding of achtergrond normaliter niet nodig is om aan één van onze vrijwilligersprojecten deel te nemen. “Projects Abroad biedt jou op deze manier de kans een ervaring rijker te worden op een wellicht onbekend terrein. Zo leer je een nieuw vakgebied kennen en komt jouw inzet tegelijkertijd ten goede in een ontwikkelingsland." De Travel Active-website laat lezen: "Wanneer je op een medisch, sociaal of educatief project gaat werken, vindt Travel Active het belangrijk om jouw motivatie te toetsen. Na ontvangst van jouw boeking voor het Vrijwilligerswerk programma, nemen wij dan ook zo snel mogelijk telefonisch contact met je op voor een persoonlijk interview. In dit interview
leren we jou beter kennen en toetsen we je motivatie en verwachtingen omtrent het vrijwilligerswerk. Na dit interview bespreken we jouw wensen met onze partnerorganisatie en vervolgens kijken we samen met onze collega’s welk project het beste bij je past en/of wat jou het meest aanspreekt." In de FAQ-lijst laat Travel Active weten, dat ervaring géén vereiste is. De juiste instelling en motivatie zijn belangrijker. Travel Active legt de lat bij 17 en soms 18 jaar: “Wanneer je 17 jaar bent, kun je deelnemen aan verschillende projecten in Afrika, Latijns-Amerika en Azië. Voor enkele landen in Afrika en LatijnsAmerika geldt een minimumleeftijd van 18 jaar." Activity International vindt, dat vrijwilligers in de meeste gevallen geen specifieke vooropleiding of (werk-)ervaring nodig hebben. “Belangrijker zijn een flexibele werkhouding, een 'open mind', aanpassingsvermogen, het tonen van initiatief, zelfstandig kunnen werken en respect hebben voor lokale tradities en cultuur.” Ten aanzien van de minimumleeftijd stelt Activity International 18 jaar als standaard. Dit geldt voor ‘de meeste programma’s’. Maar direct erna wordt vermeld, dat er ook mogelijkheden zijn voor deelnemers van 17 jaar. En wordt er zelfs op een aparte pagina gewezen, genaamd ‘Vrijwilligersprojecten vanaf 16 jaar!’. Op de website van SIW is geen specifieke informatie aanwezig over vaardigheden, ervaring of een minimumleeftijd van de vrijwilliger. Er is veel aandacht voor direct contact, persoonlijk. Dus waarschijnlijk komt het hier specifiek aan de orde. Op de website wordt verder geen informatie over vaardigheden/ervaring aangetroffen. De buitenlandse zusterorganisatie beslist uiteindelijk of je geplaatst kunt worden. Be More besteedt online veel aandacht aan nut en nood van direct, persoonlijk contact. Onder het kopje ‘De beste match’ drukt Be More wel uit dat in gesprek met de vrijwilliger de juiste projectmatch wordt gezocht. Dus waarschijnlijk komt het hier nadrukkelijk aan de orde. Op de website staat verder geen specifieke informatie over vaardigheden of ervaring per project. In de aanvullende voorwaarden wordt wel melding gemaakt van kennis van de Engelse taal en dat bij sommige projecten wel medische ervaring nodig is. De buitenlandse zusterorganisatie beslist uiteindelijk of je geplaatst kunt worden. Be More stelt wel: "Je bent minimaal 17 jaar oud (voor sommige projecten is er een hogere leeftijdsgrens; er is echter geen maximum)". Voor een aantal projecten bij Doingoood worden geen specifieke eisen aan de opleiding of werkervaring van een vrijwilliger
gesteld. “De belangrijkste motivatie om vrijwilligerswerk in Afrika te gaan doen is dat je een steentje gaat bijdragen aan het project waar je aan de slag wilt. Flexibiliteit en een actieve houding zijn hierbij belangrijk. Een voldoende beheersing van de Engelse taal is nodig om op je project goed te kunnen communiceren. Ook wordt van je verwacht dat je zelfstandig kunt werken en zelf initiatieven neemt. “ Bij enkele projecten wordt wel specifieke werkervaring of een opleiding gevraagd, zoals bij ziekenhuizen. Per project staat dit duidelijk aangegeven. De minimale leeftijd voor vrijwilligerswerk bij Doingoood is 18 jaar. Voor sommige projecten is dit 21 jaar of zelfs 25 jaar. Ook dit wordt per project aangegeven. Tabel 9: Score op het thema Vaardigheden en ervaring
Thema 8: Vaardigheden/ervaring? score
Projects Abroad --
Travel Active +/-
Activity Internat. -
SIW +/-
Be More Doingoood +/+
Thema 9: Werken met kinderen Het ‘hot issue’ van het internationale vrijwilligerswerk: werken met kinderen. Wat natuurlijk ook dicht aanschurkt tegen het voorgaande thema: gebrek aan vaardigheden en ervaring. Organisaties die zich begeven op de markt van het vrijwilligerswerk maken op hun website kenbaar, hoe ze naar deze problematiek kijken. Nemen ze concreet voorzorg in acht? Sluiten ze zich aan bij richtlijnen voor het werken met kinderen? Projects Abroad heeft een aparte pagina op haar website over werken met kinderen genaamd “Veiligheid en duurzaamheid op projecten met kinderen”. Hierin wordt uitgebreid verantwoord over de risico’s die er zijn voor wat betreft werken met kinderen. Projects Abroad benadrukt op deze pagina, dat 'sommige projecten' minimaal 4 weken vragen (‘hoe langer je blijft, hoe meer je kunt betekenen’), doch als je verder klikt, dan zie je dat het best mogelijk is om 2 weken in te tekenen bij een weeshuis. Op deze pagina wordt ook uiteengezet over het Care Management Plan en over een Child Protection Document. De richtlijnen van het Better Care Network worden helaas niet genoemd. In het vorige hoofdstuk kwam al aan de orde, dat Projects Abroad vindt, dat iedereen vanaf 16 jaar vrijwilligerswerk mag doen, ook met kinderen. Travel Active heeft naast een aparte pagina over 'eerlijk vrijwilligerswerk' ook een pagina over ‘constructief en duurzaam werken met kinderen’ op de website. Aanstaande vrijwilligers krijgen een interviewscreening, waarin vragen worden gesteld over motivatie en werkervaring en verwachtingen worden getoetst. Verder biedt Travel Active ook de ‘Wijzer met Kids’-training, door Muses te organiseren, aan. Het is echter niet helemaal duidelijk of deze verplicht is of niet. Deze training gaat uit van de richtlijnen van Better Care Network, die dan ook door Travel Active centraal worden gesteld. Activity International presenteert op haar informatiepagina over vrijwilligerswerk een paragraaf ‘Better Care Netherlands’. “De Nederlandse afdeling van het Better Care Network is een netwerk van organisaties en individuen die actief betrokken zijn bij kinderen zonder ouderlijke zorg. Het netwerk wil in binnen- en buitenland Better Care voor kinderen zonder ouderlijke zorg bevorderen. Zo willen zij vrijwilligers die naar het buitenland gaan om daar vrijwilligerswerk met kinderen te gaan doen (weeshuizen, kinderopvang) bewust maken van de impact die dat kan hebben. Ze geven tips en adviezen over hoe je verantwoord met deze - veelal getraumatiseerde - kinderen kunt omgaan. Activity International staat volledig achter deze initiatieven en stimuleert de vrijwilligers deze tips en adviezen van Better Care Network Netherlands op te volgen. Meer info vind je in de brochure en de
richtlijnen. Onze vrijwilligers krijgen deze informatie voor vertrek.” Ook Activity International maakt gebruik van de voorlichtingsvoorzieningen van Muses, doch op de specifieke ‘Wijzer met Kids’-training wordt niet gewezen. SIW geeft geen specifieke informatie over online over werken met kinderen. Naar verluid is hierover wel beleid en zijn er afspraken met erkende instanties. SIW laat zelfs weten, binnenkort met projecten met kinderen te zullen stoppen. In het kader van dit onderzoek scoort SIW echter een ‘min’: wel projecten met kinderen op de website, doch geen informatie over condities v.w.b. werken met kinderen. Be More respecteert ‘internationale richtlijnen ten aan zien van ‘voluntourism’’. “Be More volgt ontwikkelingen in de sector, bezoekt regelmatig conferenties en gaat in gesprek met experts in het onderwijs en organisaties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Elk bezoek van vrijwilligers en reizigers wordt zorgvuldig samen met de betrokken projecten voorbereid, doorgesproken en geëvalueerd. Hun voorschriften ten aanzien van bijvoorbeeld het maken van foto’s, het hebben van lichamelijk contact, respecteren van privacy en het besteden van donaties zijn leidend in de wijze waarop Be More werkt. Daarnaast hanteert een aantal projecten eigen, aanvullende richtlijnen, zoals bijvoorbeeld de Child Protection Policy in Cambodja.” De werkwijze van Be More sluit aan op de richtlijnen van onder meer Better Care Network. Doingoood meldt het volgende op haar website: “Voor het werken in kinderopvang projecten vragen wij vrijwilligers met een opleiding of werkervaring in het werken met kinderen. Heb je deze ervaring niet dan kun je alsnog vrijwilligerswerk doen bij deze projecten. Je dient dan bereid te zijn om de extra trainingsdag ‘Wijzer met kids’ te volgen bij onze partner Stichting Muses. De kosten bedragen 45 euro (je krijgt hierop nog 20% korting) en zijn voor je eigen rekening.” Doingoood toont op de website ook waarschuwende taal over verkeerde weeshuizen, waarvoor je op moet passen. Doingoood stelt alleen te werken met gerenommeerde weeshuizen. Tabel 10: Score op het thema Werken met kinderen
Thema 9: Werken met kinderen score
Projects Abroad -
Travel Active +
Activity Internat. +
SIW -
Be More Doingoood + +/-
Thema 10: Voorbereiding Stichting Muses organiseert trainingen voor aanstaande vrijwilligers en is daarvoor onder meer partner van Activity International, Doingoood, Be More, Projects Abroad en Travel Active. Van de zes organisaties in dit onderzoek maakt dus alleen SIW geen gebruik van de diensten van Muses. Het viel de twee oprichters van Muses (in 2007) op “dat er weinig vrijwilligers waren die zich van te voren hadden verdiept in wat hun te wachten stond en hoe zij effectief een steentje bij konden dragen. Daarom besloten zij om zich met Stichting Muses te richten op de voorbereiding van vrijwilligers. Zij hebben al hun eigen ervaringen en ervaringen van vrijwilligers gebundeld tot een professionele en interactieve training om vrijwilligers bewust te laten worden van duurzaam vrijwilligerswerk.” Vrijwilligers die een vrijwilligersreis via één van de vijf genoemde organisaties boeken, gaan (veelal) naar de voorbereidingsbijeenkomsten van Muses. Muses biedt ook de ‘Wijzer met Kids’-training aan, speciaal voor projecten, waar vrijwilligers met kinderen gaan werken. Deze lijkt in de meeste gevallen echter optioneel, daar moet de vrijwilliger ook extra voor betalen. De standaard voorbereidingsdag lijkt voor de vrijwilliger gratis. De organisaties rekenen (waarschijnlijk) de kosten ervan door in het eigen kostenverhaal richting de vrijwilliger. Projects Abroad meldt echter op haar site, dat de Muses-voorbereidingsdag ‘kosteloos wordt aangeboden’. Hierbij blijft het onduidelijk, wie er dan wél voor de kosten opdraait. * Hoe ga jij om met cultuurverschillen en de cultuurshock? * Welke rol neem jij als vrijwilliger op je? * Welke kwaliteiten heb jij en hoe zet jij die in op jouw project? * Hoe kun jij binnen een paar weken écht iets betekenen voor jouw project? * Hoe kan je van te voren geld inzamelen voor jouw project? * Hoe besteed je de donaties duurzaam? Travel Active meldt op haar website het volgende: "Travel Active vindt het belangrijk dat alle vrijwilligers goed en uitgebreid voorgelicht worden. Ook hebben wij enkele voorwaarden opgesteld, zodat onze vrijwilligers een duurzame en constructieve bijdrage kunnen leveren aan onze projecten. Wij werken samen met ‘Stichting Muses’. Via Travel Active volg je hun voorbereidingstraining waarin o.a. wordt ingegaan op cultuurverschillen en hoe je een echte bijdrage kunt leveren aan het project waar je gaat helpen. Kies je ervoor om vrijwilligerswerk te doen op een sociaal-, en/of educatief project, dan is het volgen van de voorbereidingstraining verplicht. Ga jij vrijwilligerswerk doen in Afrika? Dan kun je ook kiezen voor de speciale Travel Active Afrika voorbereidingstrainingen: ” In
samenwerking met Stichting Muses organiseert Travel Active dit jaar een aantal voorbereidingstrainingen speciaal voor vrijwilligerswerk in Afrika van Travel Active. Wij vinden het erg belangrijk om veel tijd en aandacht te besteden aan een goede voorbereiding, zodat jij ook echt een steentje kunt bijdragen wanneer je vrijwilligerswerk in Afrika gaat doen. Daarom bieden we vanaf nu specifieke Travel Active trainingen aan die gericht zijn op onze projecten.“ Activity International presenteert zich t.a.v. de voorbereiding op gelijkwaardige wijze. Het werkt samen met Muses voor trainingen en stelt de vrijwilligers een eigen handboek ter hand: “De voorbereiding: daar staat of valt alles mee!". Na de introductie van deze voorzieningen constateert Activity Internation zelf: “Een betere voorbereiding op het vrijwilligerswerk kun je je haast niet bedenken.” Be More, dat ook het Muses-arrangement levert: “Een goede voorbereiding begint met de juiste verwachtingen. Daarom streven we naar heldere, transparante en actuele informatie in al onze uitingen. Op informatiedagen zijn bijvoorbeeld ook vrijwilligers en reizigers aanwezig die net met ons op reis zijn geweest. (...) Iedere vrijwilliger die bij ons boekt, vragen we naar achtergrond, opleiding en motivatie om met Be More aan de slag te gaan. Aan de hand van deze informatie denken wij mee in hoeverre de wensen en talenten van onze vrijwilligers en de behoeften en mogelijkheden van onze projecten op elkaar aansluiten. (...) Daarnaast bieden wij een verplichte training voor vertrek. Op deze manier zorgen we dat iedere vrijwilliger zo goed mogelijk voorbereid op reis gaat en zich bewust is van duurzaam vrijwilligerswerk.” Doingoood stelt ook, dat “voor een goede start van je vrijwilligerswerk in Afrika het bijwonen van de extra voorbereidingstraining erg belangrijk is. Doingoood volunteer work werkt voor het trainen van vrijwilligers samen met Stichting Muses. Elke Doingoood vrijwilliger wordt uitgenodigd voor deze (verplichte) voorbereidingstraining en de kosten hiervan zijn inbegrepen in de verblijfs- en begeleidingskosten.” Geconstateerd mag worden, dat Muses met haar arrangement de inzet van de uitzendorganisaties voor wat betreft de voorbereiding van de vrijwilligerswerkreis gelijkschakelt. Zolang zo’n voorbereidingsdag niet wordt gepercipieerd als werkinstructie, instrument om een opleidingsniveau bij te schakelen of om ervaringsachterstand te compenseren lijkt het een zinvolle en welkome start voor elke vrijwilliger. Onderzoeker betwijfelt dan ook of perceptie als ‘training’ de inhoud wel recht doet (NB: hij heeft zelf ook eens zo’n dag meegemaakt). Met de kwalificatie ‘voorbereidingsdag’ dekt de inhoud de lading beter. Alleen SIW maakt van deze zes onderzochte vrijwilligersuitzendcentrales geen gebruik van de diensten van Muses. SIW geeft zelf vorm aan de voorbereidingsactiviteiten voor de aanstaande vrijwilligers. “Wanneer je een project gaat doen buiten Europa of wanneer je jonger bent dan achttien, is het volgen van een voorbereidingsdag verplicht, in alle andere gevallen wordt het aangeraden. Deze voorbereiding wordt georganiseerd door SIW. Tijdens deze dag of dit weekend krijg je veel algemene informatie over wat je van een project kan verwachten en zijn er regiospecialisten aanwezig die je veel kunnen vertellen over het land waar je graag heen wilt. Daarnaast krijg je adviezen over wat je kan doen om gezond te blijven tijdens je verblijf in het buitenland. Voor en na de voorbereiding kan je al je vragen over het land en het project stellen aan de medewerkers van SIW en de regiospecialisten.
In dit onderzoek scoren alle organisaties positief op het thema voorbereiding, doch scoort SIW hoger, daar het geen generieke benadering betracht doch een op de eigen projecten gerichte aanpak. Tabel 11: Score op het thema Voorbereiding
Thema 10: Voorbereiding score
Projects Abroad +
Travel Active +
Activity Internat. +
SIW ++
Be More +
Doingoood +
Resultaat en conclusies De volgende tabel laat zien, hoe de verzamelde scores van de zes onderzochte organisaties zich van best tot slechtst scorende organisatie tot elkaar verhouden: Tabel 12: Totaalscore – rangschikking van de zes organisaties
Ranking 1 2 3 4 5 6
Organisatie Be More Doingoood SIW Travel Active Activity International Projects Abroad
Score (procentueel) 72,5 70,5 66 57,5 53 33
Dit onderzoek wijst Be More en Doingoood aan als de best scorende organisaties, afgaande op de informatie op hun websites. SIW scoort ietsje lager. De onderzoeker wil hierbij benadrukken, dat de manier waarop SIW werkt, met alleen maar vrijwilligers, vast en zeker te relateren valt aan de iets lagere score. Travel Active en Activity International profileren zich ten opzichte van genoemde drie hoger scorende organisaties meer als ‘reisondernemingen’. Ze profileren zich ook breder dan de genoemde organisaties die zich voor de volle 100% op vrijwilligers richten. Projects Abroad neemt een andere positie in. Projects Abroad presenteert zich als een bedrijf. Met zeer uitgebreide marketing en veel hogere prijzen zoekt het op een totaal andere wijze haar klandizie. De onderzoeker vindt geen enkel concreet argument (afgezien dan mogelijk van een specifieke voorkeur voor een specifiek gepresenteerd project) op basis waarvan het exorbitante prijsverschil rechtvaardigt dat het verstandiger is om een arrangement van Projects Abroad te verkiezen boven dat van één van de andere organisaties. Met het verkiezen van een arrangement van Travel Active of Activity International kun je hoogstwaarschijnlijk een betaalbare positieve ervaring opdoen, doch er lijkt ook hier, met dezelfde reserve als die tussen haakjes t.a.v. Projects Abroad werd benoemd, geen reden aanwijsbaar om niet te kiezen voor een degelijk en waarschijnlijk voordeliger project van Be More, Doingoood of SIW. Als de portemonnee écht de belangrijkste ‘bottleneck’ is voor een aanstaande vrijwilliger, dan is het zeker verantwoord voor SIW te kiezen. Het kan goed zijn dat de serviceorganisatie van Doingoood en Be More uitgebreider is vormgegeven – SIW werkt alleen met vrijwilligers - , doch dit onderzoek wijst dat, mede op grond van zijn beperkte opzet, niet uit.
Bijlage : alle onderzoeksresultaten verzameld
Thema’s Hoeveel vrijwilligers per jaar? Ontstaan (jaar) 1. Profilering 2. Partnering 3. Personalisering 4. Charity 5. Betalen voor vrijwilligerswerk: waarom en waarvoor? 6.Kosten voor de vrijwilliger 7.Welk project? 8.Vaardigheden/ervaring? 9.Werken met kinderen 10.Voorbereiding
Percentuele score per onderdeel 1.Profilering 2.Partnering 3.Personalisering 4.Charity 5.Betalen voor vrijwilligerswerk: waarom en waarvoor? 6.Kosten voor de vrijwilliger 7.Welk project? 8.Vaardigheden/ervaring? 9.Werken met kinderen 10.Voorbereiding Percentuele score gecomprimeerd 1.Profilering 2.Partnering 3.Personalisering 4.Charity 5.Betalen voor vrijwilligerswerk: waarom en waarvoor? 6.Kosten voor de vrijwilliger 7.Welk project? 8.Vaardigheden/ervaring? 9.Werken met kinderen 10.Voorbereiding Eindscore
Projects Abroad 733 1992 +/+ --
Travel Activity Active Internat. 3000 onduidelijk 1989 1995 +/+ + -
SIW 75 1953 + + +/-
+ -+/-+
+ +/+ +/+ +
+ +/+ + +
+ ++ +/+/++
Projects Abroad 25 50 75 0
Travel Active 25 50 75 25
Activity Internat. 25 25 75 25
SIW 75 25 75 50
75 0 50 0 25 75
75 50 75 50 75 75
75 50 75 25 75 75
75 100 50 50 25 100
Projects Abroad 2 4 6 0
Travel Active 2 4 6 2
Activity Internat. 2 2 6 2
SIW 6 2 6 4
7,5 0 5 0 2,5 6 33
7,5 10 7,5 5 7,5 6 57,5
7,5 10 7,5 2,5 7,5 6 53
7,5 20 5 5 2,5 8 66
Be More Doingoood 800 onduidelijk 2006 2010 + + + +/+ + + + + + + +/+ +
+ + + + +/+
Be More Doingoood 75 75 75 50 75 75 75 75 75 75 75 50 75 75
75 75 75 75 50 75
Be More Doingoood 6 6 6 4 6 6 6 6 7,5 15 7,5 5 7,5 6 72,5
7,5 15 7,5 7,5 5 6 70,5
(relatieve waarde item)
% 8 8 8 8 10 20 10 10 10 8 100
Bronnen De zes onderzochte organisatiewebsites: Projects Abroad Travel Active Activity International SIW Be More Doingoood
www.project-abroad.nl www.travelactive.nl www.activityinternational.nl www.siw.nl www.be-more.nl www.vrijwilligerswerk-afrika.nl
Andere bronnen en referenties: Stichting Muses
www.muses.nl
ANBI
www.anbi.nl Een ANBI is een algemeen nut beogende instelling. Een instelling kan alleen een ANBI zijn, als ze zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut. Op de website van de Belastingdienst (www.belastingdienst.nl) is veel informatie te vinden over voorwaarden en grondslagen van en voor ANBIinstellingen
