Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw
Jaarlijkse Monitoring van de Kwaliteit van de SGHoormerken 1 september 2012 – 31 augustus 2013
1
Inhoud 1
Inleiding ........................................................................................................................................... 3
2
Inhoud van de monitoring ............................................................................................................... 3
3
Conformiteit .................................................................................................................................... 4 3.1
Visuele Controle ...................................................................................................................... 4
3.1.1
Inleiding ........................................................................................................................... 4
3.1.2
Resultaten........................................................................................................................ 4
3.1.3
Bespreking non-conformiteiten ...................................................................................... 4
3.2
Laboratoriumonderzoeken...................................................................................................... 6
3.2.1
Inleiding ........................................................................................................................... 6
3.2.2
Resultaten........................................................................................................................ 6
4
Marktverdeling ................................................................................................................................ 7
5
Klachtmeldingen .............................................................................................................................. 8
6
7
5.1
Inleiding ................................................................................................................................... 8
5.2
Levering ................................................................................................................................... 8
5.3
Kwaliteit ................................................................................................................................... 9
Leveringstermijnen ........................................................................................................................ 10 6.1
Inleiding ................................................................................................................................. 10
6.2
Resultaten.............................................................................................................................. 10
Samenvatting................................................................................................................................. 11
2
1 Inleiding Tabel 1 geeft een overzicht van de beschikbare oormerktypes voor schapen, geiten en hertachtigen (SGH). Couple 14 (Allflex) is het oormerktype dat het langst op de markt is. De elektronische oormerken (Sheep Air Tag van Allflex en Orimark-Tagtronic van Metagam) zijn enkel verplicht bij export van SGH. Tabel 1 Markt voor oormerktypes voor schapen, geiten en herachtigen (Vlaanderen) Oormerktype
Leverancier
Nummer erkenning
Couple 14 zalmkleurig Couple 14 blauwkleurig Bouton Sheep Air Tag (elektronisch) Orimark-Tagtronic (elektronisch)
Allflex Europe SAS Allflex Europe SAS Allflex Europe SAS Allflex Europe SAS Metagam BVBA
BE 311 BE 312 SVD 35 BE 313 BE 331
Datum start verdeling 2006 2006 2010* 2010 2010
* Bouton was reeds eerder op de markt enkel voor dwergrassen Ouessant en Soay, maar sinds 2010 (KB van 18 augustus 2010) toegestaan voor alle schapen, geiten en hertachtigen
Teneinde de verhouding prijs/kwaliteit regelmatig te toetsen werd een systematische monitoring opgezet. Deze monitoring werd gestart op 1 augustus 2006. In totaal zijn er dus reeds 7 monitoringjaren (zie Tabel 2). De huidige resultaten betreffen het zevende jaar. Tabel 2 Overzicht monitoring-jaren Periode 1 aug 2006 – 31 juli 2007 1 aug 2007 – 31 juli 2008 1 aug 2008 – 31 juli 2009 1 aug 2009 – 31 juli 2010 1 aug 2010 – 31 aug 2011 1 sep 2011 – 31 aug 2012 1 sep 2012 – 31 aug 2013
Jaar van de monitoring Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7
In jaar 5 werd ervoor gekozen om het monitoring-jaar op te schuiven met 1 maand. Op die manier komt het monitoring-jaar overeen met het kwaliteitsjaar binnen de unit I&R van DGZ en kunnen resultaten gemakkelijker gecombineerd worden.
2 Inhoud van de monitoring In Tabel 3 wordt de inhoud van de jaarlijkse monitoring weergegeven. Tabel 3 Inhoud van de monitoring Item Conformiteit
Marktverdeling Klachtmeldingen Leveringstermijnen
Beschrijving De conformiteit van de oormerken wordt steekproefsgewijs geëvalueerd. Dit gebeurt a.h.v.: visuele controle laboratoriumonderzoek (enkel voor Couple 14) Marktverdeling van de verschillende types wordt bepaald. Klachtmeldingen m.b.t. de levering of kwaliteit van de oormerken worden bijgehouden en indien nodig overgemaakt aan de leverancier. Voor alle bestellingen wordt de leveringstermijn bekeken.
3
3 Conformiteit 3.1 Visuele Controle 3.1.1
Inleiding
Alle oormerktypes werden aan een visuele controle onderworpen. Voor elk oormerktype werden de opmetingen één maal voor het primo-oormerk en één maal voor het hermerkingsoormerk uitgevoerd. Voor Couple 14 werd ook het beslagoormerk één maal beoordeeld. Bij de beoordeling werd rekening gehouden met het feit of de gecontroleerde punten al dan niet vermeld staan in de nationale wetgeving (KB 3 juni 2007, gewijzigd bij KB van 18 augustus 2010). Indien dit niet het geval is, worden deze punten gezien als een meerwaarde voor het oormerk, maar worden tot nu toe niet noodzakelijk geacht. Indien in de toekomst klachten zouden gemeld worden die terug te brengen zijn tot bepaalde van deze punten, dan zullen deze punten strenger beoordeeld worden. 3.1.2
Resultaten
De resultaten van de visuele controles voor alle oormerktypes staan vermeld in Tabel 4. 3.1.3
Bespreking non-conformiteiten
Voor alle oormerktypes wordt het hermerkingsnummer niet weergegeven, hoewel dit in de wetgeving vermeld staat. De databank Sanitel is echter niet voorzien om een hermerkingsnummer bij te houden voor SGH. Bij Orimark-Tagtronic werd het erkenningsnummer maar gedeeltelijk afgedrukt op het oormerk. Verder werden een aantal non-conformiteiten vastgesteld betreffende de extra elementen (buiten wetgeving). 3.1.3.1 Couple 14 De firmanaam en het oormerktype werden niet vermeld. Dit wordt niet vermeld in de nationale wetgeving. 3.1.3.2 Bouton en Sheep Air Tag Het oormerktype werd niet vermeld. Dit wordt echter niet vermeld in de nationale wetgeving. 3.1.3.3 Orimark Tagtronic Het erkenningsnummer op het vrouwelijk deel wordt niet volledig afgedrukt, doordat het te veel langs de zijkant van het plaatje staat (zie Figuur 1). Dit punt wordt vermeld in de nationale wetgeving. De firmanaam en het lotnummer werden niet vermeld. De punt vertoont een gietrand en is niet mooi rond. Aan de zijkant van de plaatjes zijn er ook verbindingsstukjes aanwezig (zie Figuur 1 en Figuur 2). Deze punten worden niet vermeld in de nationale wetgeving.
Figuur 1 Erkenningsnummer en verbindingsstukjes
Figuur 2 Punt
4
Tabel 4 Resultaten visuele controle Onderwerp 1. Inschripties Paar oormerken (visueel of elektronisch) Ingeval van verlies, hermerkingsnummer in Romeinse cijfers zowel op mannelijk als vrouwelijk plaatje* Landcode, checkdigit van het officieel nummer en de eerste vier cijfers van het officieel nummer en dit zowel op mannelijk als vrouwelijk plaatje* Laatste vier cijfers van het officieel nummer en dit zowel op mannelijk als vrouwelijk plaatje* Zegel ‘SVD/BE’ gevolgd door erkenningnummer op het mannelijk en vrouwelijk plaatje* Vermelding van lotnummer / productiemaand en –jaar op mannelijk of vrouwelijk plaatje Vermelding van firmanaam / oormerktype op mannelijk of vrouwelijk plaatje Beslagoormerken Landcode en beslagcode op de eerste lijn op het mannelijk en vrouwelijk plaatje* Vier cijfers van het volgnummer op het mannelijk en vrouwelijk plaatje* Zegel ‘BE’ gevolgd door erkenningnummer op het mannelijk en vrouwelijk plaatje* Vermelding van lotnummer / productiemaand en –jaar op mannelijk of vrouwelijk plaatje Vermelding van firmanaam / oormerktype op mannelijk of vrouwelijk plaatje 2. Kleur Inscriptie (zwart) Visueel oormerk (zalm)* Oormerk met elektronische transponder (groen)* Enkelvoudig beslagoormerk (blauw)* 3. Vormgeving Vorm van de verbindingspen moet bij voorkeur konisch zijn Punt moet scherp en hard zijn Oppervlakte plaatjes moet glad zijn Verbindingspen moet rond zijn Er mogen geen gietranden op oppervlak van de plaatjes aanwezig zijn * Conform vermeldingen in nationale wetgeving (KB 3 juni 2007, gewijzigd bij KB van 18 augustus 2010)) + = goed, +- = matig, - = onvoldoende
Couple 14
Bouton
Sheep Air Tag
OrimarkTagtronic
+
+
+
+
+ + +/+ -/-
+ + +/+ +/-
+ + +/+ +/-
+ +-/+ -/+
+ +
+
+
+
+
+ + + + +
+ + + -+
+ + + +/+ -/+ + + + + + + +
+ + + + +
5
3.2 Laboratoriumonderzoeken 3.2.1
Inleiding
Bij de erkenning van visuele SGH-oormerken wordt een vingerafdruk van de gebruikte kunststof genomen. Deze vingerafdruk wordt herhaald tijdens de monitoring en vergeleken met de resultaten tijdens de erkenning. Op die manier wordt nagegaan of nog steeds dezelfde kunststof wordt gebruikt als bij erkenning van het oormerk en of de resultaten van eventuele andere testen dus nog steeds van toepassing zijn. Tijdens de eerste 5 monitoringjaren werd de vingerafdruk elk jaar herhaald. Er werd nooit een nonconformiteit vastgesteld. Daarom werd besloten om vanaf dan de vingerafdruk slechts om de 2 jaar uit te voeren. Dit jaar is dus de vingerafdruk genomen. De testen werden uitgevoerd door het Vlaams Kunststofcentrum (VKC), zowel tijdens de erkenningsprocedure als in het kader van de monitoring. 3.2.2
Resultaten
Aan de hand van de uitgevoerde testen werd bepaald of in jaar 7 van de monitoring voor het oormerktype Couple 14 nog steeds dezelfde kunststof werd gebruikt als in 2005 (bij de erkenning). Dit wordt zowel voor het mannelijk als voor het vrouwelijk plaatje getest. Voor het zalmkleurig oormerk is tijdens alle monitoring-jaren gebleken dat de kunststof van het mannelijk en vrouwelijk plaatje dezelfde zijn, en dat deze niet verschilt van de kunststof die in 2005 werd gebruikt. Voor het blauwkleurig oormerk werd tijdens alle monitoring-jaren vastgesteld dat dezelfde kunststof werd gebruikt voor het vrouwelijk als voor het mannelijk plaatje, maar verschilt van de kunststof die in 2005 werd gebruikt. De kunststof die tijdens alle monitoring-jaren werd gebruikt voor de blauwkleurige oormerken was dezelfde als deze voor de zalmkleurige oormerken in 2005.
6
4 Marktverdeling In totaal werden 7.760 beslagoormerken (enkel Couple 14), 129.534 primo-oormerken en 974 hermerkingsoormerken besteld. Figuur 3 en Figuur 4 tonen de verdeling voor primo- en hermerkingsoormerken over de verschillende oormerktypes in Vlaanderen.
Hermerkingsoormerken
Primo-oormerken 7%
Couple 14
10%
Bouton
23%
10% 6%
64%
73% 7%
Sheep Air Tag (elektronisch) Orimark-Tagtronic (elektronisch)
Figuur 3 en Figuur 4 Marktverdeling (%) primo- en hermerkingsoormerken (Vlaanderen)
Bij primo-oormerken wordt het grootste gedeelte (73 %) van de markt ingenomen door het reeds lang bestaande type Couple 14. Bij de hermerkingsoormerken is er een opvallend aandeel voor de elektronische oormerken (6 % voor Sheep Air Tag en 23 % voor Orimark-Tagtronic).
7
5 Klachtmeldingen 5.1 Inleiding Klachten worden in de meeste gevallen geregistreerd naar aanleiding van reacties van de veehouders. In bepaalde gevallen gebeurt dit naar aanleiding van interne controles bij DGZ. Klachten worden telefonisch of schriftelijk ontvangen en onmiddellijk geregistreerd in een intern systeem. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen individuele klachten (van toepassing op één veehouder) en algemene klachten (van toepassing op een groep van veehouders). Indien het nodig wordt geacht, wordt de klacht geëscaleerd naar de leverancier. Op 9 juli 2013 werd overgeschakeld naar een nieuw intern systeem waarin o.a. de klachten worden geregistreerd. T.e.m. 8 juli 2013 werden de klachten nog in een ander systeem geregistreerd. Omwille hiervan werden in het huidige monitoringsrapport slechts de klachten van 1 september 2012 t.e.m. 8 juli 2013 opgenomen. De resterende klachten van dit monitoringjaar (9 juli 2013 – 31 augustus 2013) zullen worden opgenomen in het rapport van volgend jaar. In totaal werden 31 klachten geregistreerd, allen m.b.t. oormerktypes van de leverancier Allflex. Tabel 5 Overzicht van het aantal en type klachten geregistreerd tijdens jaar 7 van de monitoring Type Levering
Kwaliteit TOTAAL
Subtype Niet geleverd (binnen de termijn) Verkeerd geleverd Onvolledig geleverd Andere m.b.t. kwaliteit
Allflex 22 3 5 1 31
5.2 Levering Niet geleverd (binnen de termijn) Met de leveranciers is contractueel een termijn vastgelegd waarbinnen de pakketten vanaf de fabriek moeten verzonden worden. Daarbij wordt nog een marge gerekend voor de verzending door post of koerier. Is na deze periode een pakket nog niet toegekomen, en reageert een veehouder hiervoor naar DGZ, dan wordt hiervoor een klacht ‘niet geleverd (binnen de termijn)’ geregistreerd. Hiervan zijn er 22 klachtendossiers over opgemaakt. Bij 13 gevallen zijn de niet-geleverde pakketten verloren gegaan tijdens de verzending (met de post of koerierdienst). Na het doorlopen van de interne procedure wordt er beslist om de oormerken al dan niet onmiddellijk opnieuw te bestellen. Deze klachten worden telkens geregistreerd, maar niet geëscaleerd naar de leverancier, aangezien de verzending van de pakketten door de leverancier bevestigd werd. In 4 gevallen lag de oorzaak bij Allflex, in 2 gevallen bij DGZ en in 3 gevallen bij de veehouder zelf. Verkeerd geleverd Van dit type werden 3 klachtendossiers opgemaakt. Er werd telkens een klacht naar de leverancier gestuurd en alle gevallen werd bevestigd dat de oorzaak bij de leverancier lag.
8
Onvolledig geleverd Er zijn 5 klachten opgemaakt over bestellingen die onvolledig geleverd werden. Dit betrof een ontbrekende flap of oormerk of materiaal (tang/pin). Telkens werd er een klacht doorgestuurd naar Allflex, in 4 gevallen lag de oorzaak bij hen.
5.3 Kwaliteit Er werd 1 klacht genoteerd i.v.m. de benaming van het artikel Couple 14 (blauwkleurig).
9
6 Leveringstermijnen 6.1 Inleiding Bestellingen van veehouders komen toe bij DGZ via post, fax, e-mail of Veeportaal. Deze bestellingen worden gegroepeerd per oormerktype (Couple 14, Bouton, Sheep Air Tag, Orimark-Tagtronic) en per model (primo-oormerk, beslagoormerk of hermerkingsoormerk). Tangen en pinnen worden apart of samen met de oormerken besteld. Deze gegroepeerde bestellingen worden dagelijks overgemaakt aan de leverancier. De grootte van deze bestellingen verschilt sterk naargelang oormerktype, model en leveringsplaats. Eén bestelling van DGZ naar de leverancier bevat meestal bestellingen van verschillende veehouders. Wanneer een dergelijke gegroepeerde bestelling bij de leverancier wordt geplaatst, stuurt de leverancier aan DGZ een ontvangstbevestiging. Wanneer de bestelling vertrekt uit de fabriek, stuurt de leverancier aan DGZ een verzendbevestiging. De termijn voor de ontvangstbevestiging betreft het aantal werkdagen tussen plaatsing van de bestelling en verzending van de ontvangstbevestiging. De termijn voor de verzendbevestiging betreft het aantal werkdagen tussen de ontvangstbevestiging en de datum van vertrek van de bestelling uit de fabriek (zoals meegedeeld door de leverancier). De voorafgaande termijn voor de registratie van de bestelling (door DGZ) en de termijn nadien voor de verzending van het pakket (door de post of koerierdienst) zit niet vervat in de vermelde termijnen.
6.2 Resultaten Figuur 5 toont een overzicht van het percentage van de bestellingen dat binnen een bepaald aantal werkdagen na bestelling verzonden wordt. Percentage bestellingen
120% 100% 80%
Primo+beslag Allflex
60%
Primo Metagam
40%
Hermerking Allflex
20%
Hermerking Metagam
0% 0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
30
36
Aantal werkdagen tussen bestelling en verzendbevestiging Figuur 5 Overzicht van het % bestellingen van de oormerken waarvoor de verzendbevestiging binnen een bepaald aantal dagen na het plaatsen van de bestelling verstuurd wordt.
Bij Metagam wordt voor een groot deel van de bestellingen de verzendbevestiging binnen 1 werkdag verstuurd, zowel voor primo- als voor hermerkingsoormerken (resp. 73% en 72 %). Bij de firma Allflex verloopt het versturen van de verzendbevestiging gespreid, waarbij de hermerkingsoormerken iets sneller gaan dan de primo-oormerken. 10
7 Samenvatting Teneinde de verhouding prijs/kwaliteit regelmatig te toetsen werd een systematische monitoring opgezet van de kwaliteit van de SGH-oormerken. In een eerste gedeelte werd de conformiteit (Hoofdstuk 3) van de oormerken geëvalueerd a.h.v. visuele controles en laboratoriumonderzoek. Voor alle oormerktypes wordt het hermerkingsnummer niet weergegeven, hoewel dit in de wetgeving vermeld staat. De databank Sanitel is echter niet voorzien om een hermerkingsnummer bij te houden voor SGH. Bij Orimark-Tagtronic werd het erkenningsnummer maar gedeeltelijk afgedrukt op het oormerk. In een tweede gedeelte werd de marktverdeling (Hoofdstuk 4) van de verschillende oormerktypes bekeken. Bij primo-oormerken wordt het grootste gedeelte (73 %) van de markt ingenomen door het reeds lang bestaande type Couple 14. Bij de hermerkingsoormerken is er een opvallend aandeel voor de elektronische oormerken (6 % voor Sheep Air Tag en 23 % voor Orimark-Tagtronic). In een derde gedeelte werden de klachtmeldingen m.b.t. levering en kwaliteit van de oormerken beschreven (Hoofdstuk 5). In totaal werden 31 klachten geregistreerd. 22 klachten gingen over niet (binnen de termijn) geleverde pakketten; 8 klachten betroffen verkeerd of onvolledig geleverde pakketten. Er werd 1 klachten geregistreerd m.b.t. de benaming van het oormerk Couple 14 (blauwkleurig). Tenslotte werd voor alle bestellingen de leveringstermijn bekeken (Hoofdstuk 6). Bij Metagam wordt voor een groot deel van de bestellingen de verzendbevestiging binnen 1 werkdag verstuurd, zowel voor primo- als voor hermerkingsoormerken (resp. 73% en 72 %). Bij de firma Allflex verloopt het versturen van de verzendbevestiging gespreid, waarbij de hermerkingsoormerken iets sneller gaan dan de primo-oormerken.
11
