Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Villa IBR & café BVD. Gezondheidszorg Herkauwers

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Villa IBR & café BVD Gezondheidszorg Herkauwers

SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST! • De SECTOR wil IBR & BVD uitroeien gezien veel SCHADE voor elke veehouder • Besmettelijk dus: SAMEN BESTRIJDEN!

START IBR

VRIJ??? START BVD

2012

Vrijwillig (bedrijf)

2015

2020 Verplichting (nationaal) 2

Villa IBR – Café BVD

• Wat moet je weten over BVD en IBR 3


Wat moet je weten? Wat is IBR/BVD?

Welke ziektetekens kunnen we zien?

Juist of fout???

????

Juist/Fout: 1. IBR en BVD zijn niet te behandelen met antibiotica Juist/Fout: 2. IBR dragers verspreiden continu virus

Juist/Fout: 3. Een kalf uit een koe die drager is van IBR, besmet zich al in de baarmoeder Juist/Fout: 4. Niet alle koeien met BVD hebben diarree Juist/Fout: 5. IBR is een aandoening van de longen Juist/Fout: 6. De meeste BVD dragers hebben duidelijke afwijkingen Juist/Fout: 7. BVD en IBR vormen geen gevaar voor de volksgezondheid

5

Juist of fout???

!!!!!!!!!!

JUIST

1. IBR en BVD zijn niet te behandelen met antibiotica

FOUT

2. IBR dragers verspreiden continu virus

FOUT

3. Een kalf uit een koe die drager is van IBR, besmet zich al in de baarmoeder

JUIST

4. Niet alle koeien met BVD hebben diarree

FOUT

5. IBR is een aandoening van de longen

FOUT

6. De meeste BVD dragers hebben duidelijke afwijkingen

JUIST

7. BVD en IBR vormen geen gevaar voor de volksgezondheid

6

Wat is IBR? • Het virus ‐ Herpesvirus

=> antibiotica

‐ Zeer besmettelijk, maar virus overleeft niet lang zonder dier

• De ziekte ‐ Infectieuze Boviene Rhinotracheïtis ‐ Bovenste luchtwegen ‐ Zeer vaak subklinisch ‐ Geen gevaar voor volksgezondheid ‐ Economisch belangrijk: EXPORT! ‐ Reservoir = IBR-dragers 7

Hoe ontstaan IBR-dragers? STRESS bij koeien doet virus reactiveren  opnieuw verspreiden naar andere dieren

Gezond dier  acute besmetting via neus, muil, oog

Stress = kalving, transport, verandering van rantsoen, klimaat, omgeving, … of behandeling met cortisone

Dier geneest en bouwt afweerstoffen op, virus blijft in ganglia => levenslang drager en levenslang antistoffen

‘Ziek’ dier  evt symptomen  verspreider van virus naar andere dieren 8

IBR-verspreiding Drager

IBR Drager = Virusfabriek

indien reactivatie 9

IBR: hoe verloopt de infectie? Virus verspreidt zich doorheen ganse stal

Gevoelige kudde= Geen weerstand tegen IBR

10

IBR-drager = tikkende tijdbom • Geen symptomen • Verspreiding mogelijk, maar onvoorspelbaar en zeker NIET continu

• Reactivatie tijdens dracht = ABORTUS • Nakomelingen zijn geen drager, tenzij infectie kort na kalving • Vaak oude koeien 11

IBR: Symptomen? • Anno 2013: meeste infecties subklinisch

Aangifteplichtig!

» Geen duidelijke symptomen

• Anno ‘90: Zware klinische uitbraken met sterfte Symptomen:  Hoge koorts  Geen eetlust vanwege keelontsteking  Neusuitvloei, oogontsteking, …

 Ademhalingsmoeilijkheden  Onderdrukte weerstand  Abortus  Vaak bacteriële superinfectie en sterfte

12

Wat is BVD? • Het virus => antibiotica ‐ Zeer besmettelijk, beperkte overleving in omgeving ‐ BVD-type 1 en 2

• De ziekte ‐ Boviene virale diarree ‐ Diarree zelden gezien en geen noodzaak ‐ Rundvee ‐ Economisch belangrijk ‐ Reservoir = BVD-dragers of IPI

13

Hoe ontstaan BVD-dragers?

Drager

Drager

Dag 45 -125 van dracht +/- 1% Vroege detectie & verwijdering van dragers elimineert BVD! 14

BVD - drager = grote virusfabriek! • Alle excreties: 10 miljoen viruspartikels/g secreet !!!

• 1 drager besmet gemiddeld 20 andere dieren ! • 50% ‘lijkt gezond’, meerderheid sterft eerste levensjaar (10% > 2 jaar)

• Nakomelingen zijn altijd dragers!

Permanente uitscheiders = DRAGERS ± 1% runderen 15

BVD-verspreiding Ag Drager

Drager

As

As Direct/indirect

BVD Drager = Persistent virus POS

As

= Virusfabriek 16

Enkele begrippen

Antistoffen negatief

Antigen positief

= gevoelig

= besmet

Infectie

1e

helft dracht

Antistoffen positief

Trojaanse koe

17

BVD-drager: levenslang virusfabriek

OF

18

BVD- zeer complex! • Vaak verdoken

• Complexe ziekte met vele gedaanten • Wisselend in tijd ‐ Diarree bij kalveren ‐ Ernstige griepuitbraken bij jongvee ‐ Verwerpingen, zwakke en misvormde kalveren

‐ Problemen met de vruchtbaarheid ‐ Alle andere problemen (schurft, mastitis, salmonella, mycoplasma,…)

• Onderdrukte weerstand = BVD is de AFWEERKILLER 19

BVD op een bedrijf >3e >3e

Kalveren

3e 2e

Dekrijpe vaarzen

1e Drachtige vaarzen

20

BVD op een bedrijf, één jaar later >3e >3e

Kalveren

3e 2e

Dekrijpe vaarzen

1e Drachtige vaarzen

21

BVD op een bedrijf, nog één jaar later

>3e >3e

Kalveren

3e Dekrijpe vaarzen

2e 1e

Drachtige vaarzen 22

BVD op een bedrijf, nog één jaar later Uitbraak in gevoelige kudde! Problemen:

>3e • jonge dieren -> zwakke kalveren - diarree – griep Kalveren >3e • volwassen dieren -> verminderde vruchtbaarheid 3e verwerpingen • Weerstandsdaling!

Dekrijpe vaarzen

2e 1e

Drachtige vaarzen 23

Wat is IBR/BVD? IBR • Virus • Zeer besmettelijk • IBR-dragers – ontstaan na de geboorte – Levenslang latente drager  uitscheiding bij STRESS – Meestal oudere dieren

Wat?

BVD • Virus • Zeer besmettelijk • BVD-dragers – ontstaan tijdens het eerste deel van de dracht (45-125d) – Levenslang permanente drager  continue uitscheiding – Jonge dieren

• Tijdelijke infectie na geboorte mogelijk

Ziektebeeld? IBR

BVD

• Vaak verdoken • Enorme verspreiding bij uitbraak op gevoelig bedrijf • Blijft soms beperkt tot enkele dragers • Ademhalingssymptomen, sterfte,… • Aangifteplicht

• Vaak verdoken • Steeds veel schade • Enorme schade bij uitbraak op gevoelig bedrijf • # dragers beperkt zich tot 12% • Complex verloop • Alle abnormale ziekte • Nog geen aangifteplicht


Wat moet je weten? Hoe kunnen we het opsporen?

Op hoeveel bedrijven komt het voor?

Juist of fout???

????

Juist/Fout: 1. Een koe met een certificaat BVD vrij blijft levenslang negatief op antigen Juist/Fout: 2. Om BVD dragers op te sporen, test ik al mijn dieren op antigen Juist/Fout: 3. Voor een IBR screening test ik al mijn dieren op antistoffen om de dragers op te sporen Juist/Fout: 4. Op ongeveer de helft van de Vlaamse bedrijven is er actief circulatie van BVD Juist/Fout: 5. De meeste bedrijven in Vlaanderen zijn besmet met IBR 27

Juist of fout???

!!!!!!!!!!

FOUT

1. Een koe met een certificaat BVD vrij blijft levenslang negatief op antigen

JUIST

2. Om BVD dragers op te sporen, test ik al mijn dieren op antigen

FOUT

3. Voor een IBR screening test ik al mijn dieren op antistoffen om de dragers op te sporen

JUIST

4. Op ongeveer de helft van de Vlaamse bedrijven is er actief circulatie van BVD

FOUT

5. De meeste bedrijven in Vlaanderen zijn besmet met IBR 28

Diagnose IBR • Virus zelf aantonen: antigen-test of PCR test: diepe neusswab of via tracheale spoeling

• Antistoffen tegen het virus in serum (bloed): ‐ gE: wild virus antistoffen Y

‐ gB: vaccinatie + wild virus antistoffen

29

IBR: DIVA strategie Wildtype virus:

= Differentiating of Infected from Vaccinated Animals gE eiwit

•

Wildtype virus:

Y

‐ gE, gB en andere eiwitten andere

• Vaccin virus:

eiwitten

‐ gE eiwit verwijderd,

Y Vaccin virus: gE deletie

‐ gB- en andere eiwitten zijn nog aanwezig => Onderscheid mogelijk tussen geïnfecteerde en gevaccineerde dieren!

30

Serologische diagnose • Serologie: ELISA IBR (antistoffen) gE antistoffen

gB antistoffen

Interpretatie

Negatief

Negatief

Niet besmet, Niet gevaccineerd

Negatief

Positief

Niet besmet, Wel gevaccineerd

Positief

Positief

DIER IS BESMET = DRAGER!

‐ gE: antistoffen tov wildtype virus ‐ gB: antistoffen tov (wildtype en) vaccin virus 31

Seroconversie en testen!

Drager met antistoffen

Dag 0 = Infectie

Vanaf D 21: Koe Ziek en virus verspreiden gedurende 7-14 dagen

met antistoffen 32

Monitoring & screening • Monitoring ‐ Bedrijfsvenster/Opvolgingstest ‐ (((Tankmelk: antistoffen)))

• Screening (alle dieren > 12M testen!) ‐ Individueel dier: IBR gE-ELISA

• Aankoopprotocol 33

IBR: Voorkomen en spreiding

34

Hoe is de huidige situatie in het veld? • dierniveau: seroprevalentie 10,54% (*bron:

cijfers winterscreening CODA CERVA/CVD ERA)

35

Hoe is de huidige situatie in het veld? • dierniveau: seroprevalentie 10,54% (*bron:


36

Hoe is de huidige situatie in het veld? • bedrijfsniveau: seroprevalentie 31,81% (*bron:


37

Hoe is de huidige situatie in het veld? • bedrijfsniveau: seroprevalentie 31,81% (*bron:


38

BVD opsporen

Onderzoek

Antistoffen

Antigen = virus

Contact gehad met BVD

Besmet met BVD

Afweer opgebouwd

Verspreider van virus

39

BVD opsporen • Is een BEDRIJF besmet met BVD? ‐ 5 à 10 stuks jongvee

JONGVEEVENSTER

‐ Representatief ‐ Tussen 8 à 14 maanden oud ‐ BVD-antistoffen ‐ Indien POS: mogelijk BVD-drager aanwezig! ‐ Indien NEG: herhaal 3/6 maandelijks

40

BVD opsporen • Is een DIER besmet met BVD? ‐ Antigenonderzoek ‐ 2 x POS met 28 dagen tussen: BVD-drager ‐ Toepassing: • Screening van een bedrijf • Aankoopprotocol/abortusprotocol • Onderzoek pasgeboren kalveren

‐ Mogelijkheden: PCR-test of ELISA-test 41

BVD opsporen • Screening van een bedrijf: ‐ ALLE dieren moeten onderzocht worden ‐ Welke test ~ leeftijd, bedrijfsvoering, praktische overweging…

‐ Groeperen van stalen mogelijk bij PCR-test: • Vol bloed of serum (max. 20 stalen) in 1 onderzoek • Tankmelk (max. 100 dieren in tank) ‐ Momentopname ‐ Enkel info over dieren: melk in tank

Indien positief -> individueel onderzoek (ELISA)

42

BVD opsporen BVD-drager opsporen: welke testen wanneer? BVD antigen PCR-pool op serum

Advies: vanaf 3de levensmaand Max. 20 stalen per pool

BVD antigen ELISA op serum of volbloed

Advies: vanaf 3de bloedname voordat gedronken hebben

BVD antigen PCR individueel

Geen leeftijdsbeperking

BVD oormerk ELISA

In kader van primo-oormerk: staalname liefst voor de 5de dag (wettelijk vóór 7e dag) Advies: max. 100 dieren in tank

BVD antigen PCR op tankmelk

levensmaand of kalveren biest

Bij vermoeden van sterfte door BVD -> onderzoek mogelijk op organen 43

BVD opvolgen • Opvolging: ‐ Jongveevenster ‐ Pasgeboren kalveren onderzoeken • Via BVD-oormerken • Via bloedname voordat kalveren biest gedronken hebben • Via PCR

‐ Aankoopprotocol/abortusprotocol

44

BVD bestrijding België = vrijwillig

Vlaanderen: ~18.000 bedrijven –1.5 miljoen rundvee ~45-50% met actieve circulatie van BVD? 45

Hoe aantonen? IBR • Bedrijfsvenster: antistoffen, onderscheid IBR gE & gB • Screening = Antistoffen  dieren ouder dan 12 maand

BVD • Jongveevenster: antistoffen • Screening = Antigen OZ  alle dieren  Pasgeborenen

• Komt voor op +/- 30% van de bedrijven • +/- 10% is drager

• Komt voor op 45-50% van de bedrijven • +/- 1% is drager


Wat moet je weten? Hoeveel kost dit voor de veehouder?

Wat zijn de risico’s op insleep?

Juist of fout???

????

Juist/Fout: 1. Bij een BVD uitbraak kunnen de kosten oplopen tot 500€ per aanwezige koe Juist/Fout: 2. Het laagste IBR statuut (I2) is het goedkoopst Juist/Fout: 3. Werken aan IBR levert niks op Juist/Fout: 4. Ik koop een koe en ik test op BVD (Ag), bij een negatief resultaat, weet ik zeker dat ik geen risico neem Juist/Fout: 5. Ik koop een koe en ik test op IBR (As), bij een negatief resultaat, weet ik zeker dat ik geen risico neem

48

Juist of fout???

!!!!!!!!!!

JUIST

1. Bij een BVD uitbraak kunnen de kosten oplopen tot 500€ per aanwezige koe

FOUT

2. Het laagste IBR statuut (I2) is het goedkoopst

FOUT

3. Werken aan IBR levert niks op

FOUT

4. Ik koop een koe en ik test op BVD (Ag), bij een negatief resultaat, weet ik zeker dat ik geen risico neem

FOUT

5. Ik koop een koe en ik test op IBR (As), bij een negatief resultaat, weet ik zeker dat ik geen risico neem 49

IBR is economisch belangrijk • Vroeger zware klinische uitbraken met veel schade ‐ BWB zeer gevoelig ‐ Waardevol vee

• Nu vooral subklinisch met verdoken schade ‐ Verminderde vruchtbaarheid, abortus ‐ Verminderde weerstand -> infecties

• Export!

• Kosten geraamd op € 37 per aanwezige koe 50

Kost versus opbrengst • IBR aanwezig: ‐ Verlies van € 37 per dier per jaar! ‐ 120 dieren: 4.440 euro

‐ Kostprijs vaccinatie: •

2x per jaar: 1.100 euro

WINST MINIMAAL 3.340 EURO

• IBR niet aanwezig: ‐ Vaccineren om insleep te vermijden! 51

Wat kost een I2 statuut? prijs visite:

30

prijs analyse

4,75

prijs/staal:

1

prijs/vaccinatie:

5

prijs vr melding/jaar:

50

Bedrijf A

Bedrijf B

250 dieren

50 dieren

52

Wat kost een I2 statuut? 2014 2x visite vaccinaties

melding

2015

2016

TOTAAL

I2 60 2250 50 2360 I2 60 2250 50 2360

2014

I2 60 450 50 560

2015

I2 60 450 50 560

I2 60 2250 50 2360

2015

I2 60 450 50 560

7080

TOTAAL

1680 53

Wat kost een I3 statuut? prijs visite:

30

prijs analyse

4,75

prijs/staal:

1

prijs/vaccinatie:

5

prijs vr melding/jaar:

50

Bedrijf A

Bedrijf B

250 dieren

50 dieren

54

Wat kost een I3 statuut? 2014 2x visite 2x staalname analysekosten

2015 1x visite 1x staalname 123,5 € dr Fonds

2016

TOTAAL

I3 60 375 1781,25 2216,25

2014

I3 60 75 356,25 491,25

I3 30 26 0 56

2015

I3 30 25 0 55

I3 30 26 0 56

2015

I3 30 25 0 55

2328,25

TOTAAL

603,25 55

Overzicht na 3 jaar Bedrijf A

Bedrijf B

2014 - 2016

2014-2016

Kosten (subkl)

9375

Kosten (subkl)

1875

TOTAAL I2

7080

TOTAAL I2

1680

TOTAAL I3

2328,25

TOTAAL I3

603,25

Vaccinatie

3375

Vaccinatie

675

Voor lagere prijs: overgang naar I3 + vrijwillige vaccinatie! Voorwaarden:

* het moet mogelijk zijn (* opvolging vergoed dr Sanitair Fonds)

56

Insleep van IBR (risico?) • Aankoop van recent besmette runderen! ‐ Antistoffen komen pas 21-28d na infectie, dieren lijken nog negatief. ‐ Belang van 2e aankooponderzoek en quarantaine op een IBR-vrij bedrijf!!

• Aankoop van een drager ‐ Onder stress (nieuwe kudde) grote kans op reactivatie • Weidekontakten of andere contacten met besmette runderen (die op dat moment virus verspreiden)

57

BVD is economisch belangrijk • Invloed op de vruchtbaarheid ‐ Meer terugkomers ‐ Abortus ‐ Spermakwaliteit stier..

• Invloed op de kalveren ‐ Zwakke kalveren ‐ Griep…

• Verschillende studies ‐ Melkvee: € 63 - 500 per aanwezige melkkoe ‐ Soms zware economische schade bij zware uitbraken 58

Dragers opsporen :Kostprijs Bedrijf 120 dieren

Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief

Pool negatief Pool negatief

PCR: 6 x 38 = € 228 Bedrijf 240 dieren Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief

Pool negatief

Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief

Pool negatief

PCR: 12 x 38 = € 456 59

Dragers opsporen : 1 pos pool 120 dieren Bedrijf 120 dieren Pool positief

Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief Pool negatief

ELISA NEG PCR: 6 x 38 = € 228 ELISA NEG ELISA ELISA NEG NEG ELISA NEG ELISA ELISA NEG NEG ELISA NEG ELISA NEG ELISA ELISA NEG NEG Antigeen: 20 x 9,16*= € 183 ELISA NEG 28 dagen ELISA NEG ELISA NEG NEG ELISAELISA Positief ELISA Positief ELISA NEG ELISA ELISA NEG NEG ELISA NEG ELISA NEG Hertesten: € 9,16* ELISA ELISA NEG NEG ELISA NEG ELISA NEG ELISA NEG Totaal:€ 420 ELISA NEG * vanaf febr ‘14 ELISA NEG 60 ELISA ELISANEG NEG

Kost versus opbrengst • BVD aanwezig: ‐ Verlies van € 60-90 per dier per jaar! ‐ 120 dieren: 7.200 – 10.800 euro ‐ Kostprijs opzoeken dragers: •

stel 1 pool pos < 500 euro !!!

WINST MINIMAAL 6.500 EURO

61

Insleep van BVD • Aankoop van BVD-dragers

• • • • •

Aankoop van een ‘Trojaanse koe’ Aankoop van een stier Contact via prijskampen-veilingen Weidecontacten (al of niet met uitbraak) Professionele bezoekers …

62

Hoe aantonen? IBR • Economisch • Verdoken kosten geraamd op € 37,5 per aanwezige koe • Insleep via aankoop – Besmette runderen – Dragers

• Dier- en weidecontacten

BVD • Economisch • Kosten kunnen oplopen tot € 500 per aanwezige koe • Insleep via aankoop – Dragers!! – Trojaanse koe

• Dier- en weidecontacten


• PAUZE…

64


• Aanpak op uw bedrijf + algemene bestrijding 65

Juist of fout???

????

Juist/Fout: 1. Een BVD drager is een natuurlijke bron van vaccinatie voor het jongvee Juist/Fout: 2. Ik kan eeuwig blijven vaccineren voor IBR Juist/Fout: 3. Voor een algemene bestrijding van zowel BVD als IBR is vaccineren essentieel

Juist/Fout: 4. Als ik consequent vaccineer tegen BVD kunnen er toch nog dragers ontstaan Juist/Fout: 5. Als ik consequent vaccineer tegen IBR kunnen er toch nog dragers ontstaan Juist/Fout: 6. Vaccineren tegen BVD heeft enkel nut als ik eerst de dragers binnen mijn bedrijf opruim

66

Juist of fout???

!!!!!!!!!!

FOUT

1. Een BVD drager is een natuurlijke bron van vaccinatie voor het jongvee

FOUT

2. Ik kan eeuwig blijven vaccineren voor IBR

FOUT

3. Voor een algemene bestrijding van zowel BVD als IBR is vaccineren essentieel

JUIST

4. Als ik consequent vaccineer tegen BVD kunnen er toch nog dragers ontstaan

JUIST

5. Als ik consequent vaccineer tegen IBR kunnen er toch nog dragers ontstaan

JUIST

6. Vaccineren tegen BVD heeft enkel nut als ik eerst de dragers binnen mijn bedrijf opruim 67

Aanpak IBR - stappen 1

2

3

4

• Infectiestatus bepalen?

• Vaccineren om negatieve dieren te vrijwaren

• Dragers elimineren en overgaan naar vrije status

• Bioveiligheid

68

1

• Infectiestatus bepalen adhv BEDRIJFSVENSTER

• BEDRIJFSVENSTER

= steekproef van beperkt aantal dieren •

 geeft indicatie over besmettingsgraad » 5 jaarlingen » 5 gekalfde vaarzen » 5 oudste dieren » aangekochte dieren of oude dieren

Voorlopig 50% korting op analysekosten! 69

1

• Infectiestatus bepalen adhv BEDRIJFSVENSTER

• BEDRIJFSVENSTER

= hoe interpreteren? » Negatief  Geen besmetting => doorgroei mogelijk » 1 of enkele oudere dieren positief  Kans groot dat besmetting beperkt blijft tot deze dieren

 Mits opruimen van deze dieren doorgroei mogelijk » Positieve dieren in meerdere categorieën  Waarschijnlijk fout in vaccinatieschema => herbekijken 70

2

• Vaccineren om negatieve dieren te vrijwaren!

• Doel van vaccinatie: ‐ Preventie van symptomen! ‐ Viruscirculatie tegengaan • Negatief jongvee beschermen voor blootstelling

Y

‐ LEGER antistoffen klaar om viruspartikels te vangen

Y

Y

• Positieve dieren hyperimmuniseren

Y

‐ # reactivaties verminderen ‐ Bij reactivatie: hoeveelheid virus verminderen

71

2


• Bijkomende maatregelen: ‐ Geen aankoop van positieve dieren ‐ Gezonde bedrijfssituatie belangrijk om voldoende vervanging te hebben ‐ Zoveel mogelijk gescheiden opfok ‐ Goed en correct vaccinatieschema April-mei Geboren tss sept en jan: primovaccinatie >8 maanden: herhalingsvaccinatie

Augustus Geboren tss jan en mei: primovaccinatie

November-december Geboren tss mei en sept: primovaccinatie >8 maanden: herhalingsvaccinatie 72

2


• Doel van vaccinatie

73

2


• Soms gaat het fout…

74

2


• Gevaren in de praktijk

Gevaren in de praktijk: kalveren te laat vaccineren

verschillende vaccins op de markt (IM/SC; levend/inactief,…) geen gescheiden groepen andere ziekten: BVD!

!! evalueer uw vaccinatieschema !! 75

3

• Laatste dragers elimineren en overgaan naar vrije status

• Screening van alle dieren > 12 maanden op moment staalname:

Binnen de maand na BV

4 tot 8 maand tussen

» 1 à 2 besmette dieren Best zo snel mogelijk opruimen en ten

laatste 2m voor volgende screening!

• Screening van alle dieren > 12 maanden op moment staalname 76

4

• BIOVEILIGHEID

• AANKOOPBELEID ‐ Belang van quarantaine en 2e aankooponderzoek (ongeacht van statuut herkomst!) ‐ IBR is niet aankoopvernietigend

• DIERCONTACTEN ‐ Verzamelingen, weidecontacten, …

• VACCINATIE ‐ Kan zeker een hulpmiddel zijn indien er sprake is van risico! 77

De principes van BVD-bestrijding • BVD-oormerken (antigeen)

Monitoring

• Jongveevenster (antistoffen) • Controle op herinfectie

Verwijder

dragers

• Opsporen en direct verwijderen antigeen POS dieren • BVD-oormerken en screenen

• Aankoopprotocol

Bioveiligheid

• Drachtig vee en andere dieren beschermen van direct en indirecte contacten 78

Aanpak BVD - stappen 1

2

3

4

• Infectiestatus? • Dragers opsporen & elimineren • BVD-oormerken • Bioveiligheid 79

1

• Infectiestatus = BVD jongveevenster

80

2

• BVD-dragers opsporen & elimineren!

screening

81

3

• BVD-oormerken – controle pasgeborenen

Primo identificatie

dier + staalname

Staalname snel en eenvoudig 82

3

• BVD-oormerken – controle pasgeborenen

 Voordelen  Betrouwbare analyse  Eenduidige interpretatie  Geen fouten in identificatie dier

 Mogen al biest gedronken hebben  Geen basiskost  VROEGE DETECTIE!!!

 Kostprijs  BVD-oormerk: 2,76 euro  BVD-oormerktang: 14 euro/18 euro

 Analyse BVD antigen: 9,16 euro

vanaf febr ‘14

83

Staalname en verzending ZO SNEL MOGELIJK Geboorte

0

3

=VROEG RESULTAAT

Wet

Primo oormerk

7

Gekoeld

30

Max 4°c 3 weken

Versturen via post: 2 zegels waarde 1 84

4

• BIOVEILIGHEID

• Aankoopprotocol

• ‘Veilige weiden’ • Opgelet met drachtige dieren • Opletten met bezoekers • Vaccinatie

85

Aankooponderzoek • Waarom?: 1 à 1,5% is Ag positief

• Vaak wordt een dier dat er normaal uitziet verder verkocht • Hoe: ‐ BVD certificaat voor de aankoop ‐ BVD onderzoek bij aankoop

‐ Let op DRACHTIGE DIEREN: • Ook KALF testen als het geboren wordt

86


Het IBR programma!

IBR bestrijding in Europa

88

IBR bestrijding in België • Economisch te bestrijden ziekte ‐ Klinische uitbraken ‐ Handel (art 9 status)

• Op vraag van de sector! • Nationaal programma • Verplicht programma om te maken dat iedereen deelneemt 89

IBR programma: statuten Statuut

Betekenis

I2

-halfjaarlijkse vaccinatie -Regelmatige vaccinatiemeldingen door bedrijfdierenarts in Veeportaal -vaccinatieregister

I3

= IBR vrij, maar vaccinatie toegestaan -jaarlijkse opvolging adhv opvolgingstest op gE antistoffen

I4

= Officiëel IBR vrij, vaccinatie is verboden -jaarlijkse opvolging adhv opvolgingstest op gB antistoffen

Opmerkingen: *I1 wordt toegekend bij verval vanuit hoger = geen geldig statuut. *I2D en I2DV zijn tussenstatuten voor overgang naar I3, derogatie van vaccinatie voor een maximumduur van 1 jaar. 90

I2 statuut

-Vaccinaties door bedrijfsdierenarts, plaatsvervanger of veehouder -Vaccinatiemeldingen door bedrijfsdierenarts in Veeportaal -Vaccinatieregister op bedrijf! 91

I2 statuut

-Vaccinaties door bedrijfsdierenarts, plaatsvervanger of veehouder -Vaccinatiemeldingen door bedrijfsdierenarts in Veeportaal -Vaccinatieregister op bedrijf! 92

I2 beslagen 7 maanden na vorige melding: automatische verwittiging!

SCHEMA: vaccinatiemelding

april Primovacc voor kalveren

•

tss 3 en 6m

•

Herhalingsvacc voor

vaccinatiemelding

augustus Primovacc voor kalveren tss 3 en 6m

en evt aankoopvacc

oudere dieren

december Primovacc voor kalveren

•

tss 3 en 6m

•

Herhalingsvacc voor oudere dieren

 2 groepsvaccinaties/ jaar met tussendoor aankoopvaccinaties en vaccinatie jonge dieren!  Minimum 2 vaccinatiemeldingen/jaar. (melding van ‘alle vaccinaties’ sinds de vorige melding, ook de tussentijdse!!)

93

I2 beslagen • Gedurende 8 maanden geen melding of

te weinig vaccinatiemeldingen tov veebezetting TIJDELIJK OPGESCHORT

Beperkingen cfr I1!! (noch handel, noch weidegang)

• 10 dagen tijd om bijkomende vaccinaties en/of meldingen te doen => behoud van statuut • GEEN ACTIE = verval naar I1 94

I3/I4 statuut

-Staalnames door bedrijfsdierenarts -> bemonsteringslijsten op Veeportaal

-Jaarlijkse opvolging adhv opvolgingstest (max 26 dieren)

95

I3/I4 statuut



96

I3/I4 statuut



97

I3/I4 beslagen • Uitdaging = vrij blijven in een wereld van I2! ‐ Risico zoveel mogelijk beperken ‐ Vrijwillige vaccinatie op I3 (niet op I4!) ‐ Geen biest aankopen van I2 bedrijf!

• Grootste risico blijft aankoop van dieren! => Belang van QUARANTAINE en 2e aankoopOZ! Statuut

Totaal # aankopen

# aantal aankooponderzoeken

I3

7.670

6.263

I4

110

48

=> betere opvolging noodzakelijk 98

I3/I4 beslagen • Indien geen 1e of 2e aankooponderzoek of positief/NI resultaat bij aankooponderzoek en dier nog aanwezig TIJDELIJK OPGESCHORT

Beperkingen cfr I1!! (noch handel, noch weidegang)

• 10 dagen tijd voor corrigerende maatregelen waardoor bedrijf weer I3-waardig => behoud van statuut • GEEN ACTIE => verval naar I1 (of I2 indien vaccinatie) 99

I3/I4 beslagen Tot eind oktober: 2623 opvolgingstesten uitgevoerd * I4: 110 (15 niet volledig negatief) -> 6 statuut behouden -> 9 naar I3 (nog vrij!!) -> I4 geen meerwaarde?

-> 0 nog in behandeling

* I3: 2.513 (32 niet volledig negatief) -> 28 statuut behouden

-> 3 dmv vaccinatie naar I2 -> 1 nog in behandeling

1 door aankoop 1 door onbekende insleep 1 wou niet hertesten 100

Aankopen en IBR! • Steeds een actie ondernemen! I2: vaccinatie bij aankoop (ouder dan 3m) = PRIMOVACCINATIE => Let goed op met de verschillende vaccins!

I3/I4: bloedname bij aankoop (alle leeftijden! ) Afkomstig van I3/I4: 1 neg resultaat =OK

Afkomstig van I2: 2 neg resultaten met 28d tussen noodzakelijk

Aankoopprotocol is steeds aangeraden! 101

NIEUW • ‘Risk Report’ in Veeportaal

102

RISK REPORT

103

Huidige stand van zaken

IBR statuten van actieve beslagen met tenminste 1 dier op 11 nov 2013: Statuten I4 I3 I3-opgeschort I2 I2D I2-opgeschort TOTAAL

aantal bedrijven 171 5 11.368 53 13

% 1,1% 25,1% 0,0% 71,1% 0,3% 0,1%

15. 987 100,0%

aantal runderen 6.104 221.732 29 918.681 4.354 568

% 0,5% 19,2% 0,0% 79,5% 0,4% 0,1%

1.154.755 100,0%

104

Toekomst IBR: doel

2007

2012

2016-2017 Tussenstappen?

vrijwillig VERPLICHT Iedereen kiest een statuut (2012)

2020?

? Vaccinatieverbod en monitoring

Laatste IBR dragers opgeruimd en iedereen minstens I3

105

Toekomst IBR: volgende stap

Communicatie! 2015 2014

2016 - 2017 Aanpassing KB!

• Verplicht jaarlijks stalbilan op I2 bedrijven -> Hoogprevalente bedrijven: verdere verplichte vaccinatie door bedrijfsdierenarts

• Blokkering positieve dieren in Sanitel -> enkel nog afmest en afvoer naar slachthuis!

• Verplicht verkooponderzoek voor negatieve dieren op I2 106

Waarom nu al de stap zetten? • Kostprijs ‐ Vaccinatie is duur ‐ Geen vaccinatie is risico » Tussenoplossing!

• Administratieve last verminderen • Besmette bedrijven in kaart brengen • Pool vrije bedrijven > pool besmette bedrijven ‐ Druk zetten om risico voor de vrije bedrijven verder te doen dalen, vooral HANDEL 107


Het BVD programma! Dierenarts

Samen sterk met BVDoormerk DGZ

Veehouder

Samen BVD bestrijden!

Overheid

Dierenartsen

Veehouders

109

BVD programma • Op vraag van de SECTOR!

• BASIS: ‐ Systematisch testen van alle pasgeborenen (bij voorkeur met BVD-oormerk)

‐ Certificatie op basis van nakomelingenonderzoek ‐ Vermijden dat BVD-dragers in handel komen ‐ BVD-databank voor iedereen beschikbaar

• Streefdatum 1 januari 2015

110


Stap 1

COMMUNICATIE

Kennis en motivatie

voordrachten - beurzen BVD brochure Omschakeling BVD-oormerken Publicatie KB BVD

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw KB van kracht

Stap 1

Stap 2

VERPLICHT BESTRIJDINGSPROGRAMMA

ALLE pasgeboren kalveren BVD-onderzoek

Certificatie op basis van nakomelingenonderzoek Vermijden dat BVD-dragers in handel komen BVD-databank voor iedereen beschikbaar

BVD programma Moeder

Pasgeborenen Ag NEG Ag NEG Ag NEG

Levenslang Geen drager

Ag NEG Certificatie via nakomelingonderzoek

113

BVD programma

Drager

Ag POS

ELIMINEER VIRUSBRON !!!

? Controle moeder voor antigeen

114

BVD programma VROEG TESTEN = NOODZAAK

Geboorte

0

3

7 Gekoeld

10 -14 d doorlooptijd

Max 4°c

ENKEL IN HANDEL

3 weken

ALS CERTIFICAAT OOK STIERKALVEREN

115


Stap 1 Stap 2 Stap 3

Verplicht opruimen BVD-dragers Individuele certificatie voor verkoop

Vrijwillige bedrijfscertificatie


Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Testen van alle

nog niet geteste dieren Verplichte

bedrijfscertificatie

Concreet • BVD op bedrijf? -> JA = aanpakken! -> NEE= opvolgen! • Elke drager op een bedrijf = enorme schade en continu risico!!! • Korte terugverdientijd • Meer BVD drager vrij gecertificeerde dieren

• Meerwaarde vroege starters (vraag naar vrije dieren en vrije bedrijven) • BVD-oormerken beste vorm van OPVOLGING!!! 118

Conclusie? • IBR en BVD, besmettelijke ziekten, gezamenlijk en verplicht bestrijden

• Reservoir zit in de dragers

IBR

BVD

• • •

• 1% • CONTINU virus verspreiden • Onmiddellijke opruiming NOODZAKELIJK • Vooral jongere dieren

•

10% Niet CONTINU virus verspreiden Onmiddellijke opruiming NIET noodzakelijk mits correcte vaccinatie Vooral oudere dieren

• Om vrij te geraken: dragers opsporen en opruimen • Verschillende aanpak IBR en BVD, oa vaccinatie


Wij blijven werk maken van BVD en IBR…

Wij hopen u ook! Onze toekomstige veehoudertjes zijn u zeer dankbaar…

Onze missie • DGZ is dé betrouwbare partner van de Vlaamse veehouder om met gezonde dieren op duurzame wijze veilig voedsel te produceren • DGZ realiseert dit door: ‐ hoogkwalitatieve diensten en producten aan de veehouder te leveren ‐ de brugfunctie te verzorgen tussen de veehouder en de overheid

‐ betrokkenheid in de samenwerking tussen de veehouder, de dierenartsen en de medewerkers


Dank u 122

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Villa IBR & café BVD. Gezondheidszorg Herkauwers

Recommend Documents