Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
www.utrecht.nl/sozawe
Bijzondere bijstand
Informatie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
2
Bijzondere Bijstand
Steeds meer mensen moeten van steeds minder geld rondkomen. De gemeente Utrecht wil een sociale stad zijn en bewoners met een laag inkomen helpen. Onder andere via de bijzondere bijstand, bedoeld voor bijzondere kosten die u niet kunt betalen.
Bijzondere bijstand vraagt u aan bij Sociale Zaken & Werkgelegenheid (SoZaWe) van de gemeente Utrecht. Bij de bijzondere bijstand houdt de gemeente rekening met uw individuele omstandigheden. Ieder mens heeft immers zijn eigen kansen, mogelijkheden en problemen. Als wethouder van Sociale en Economische Zaken ben ik blij met de bijzondere bijstand. We kunnen hiermee juist die mensen helpen, die het ook echt nodig hebben. In deze folder kunt u lezen voor welk soort kosten u bijzondere bijstand kunt aanvragen, wat de voorwaarden zijn, en hoe u bij SoZaWe de bijzondere bijstand kunt aanvragen.
Marka Spit Wethouder van Sociale en Economische Zaken
3
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Wat is bijzondere bijstand? Bijzondere bijstand is een bijdrage in niet-alledaagse kosten. Bijzondere bijstand kan een uitkomst bieden als blijkt dat uw inkomen niet voldoende is om bepaalde kosten zelf te betalen. U kunt bijzondere bijstand aanvragen als het gaat om noodzakelijke kosten en als blijkt dat u de kosten nergens anders vergoed kunt krijgen.
Noodzaak De voorziening waarvoor u bijzondere bijstand aanvraagt, moet noodzakelijk zijn. Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe) beslist uiteindelijk over het recht op bijzondere bijstand. Bij deze beslissing houdt SoZaWe rekening met uw persoonlijke omstandigheden.
Voorliggende voorzieningen Het kan zijn dat u een vergoeding bij SoZaWe aanvraagt, terwijl er bij een andere instantie een regeling voor is. Die andere regeling gaat altijd vóór de bijzondere bijstand. Ga dus altijd eerst na of u een vergoeding of voorziening kunt krijgen bij een andere instantie. Voorbeelden hiervan zijn voorzieningen die uw zorgverzekeraar (bijvoorbeeld Agis) vergoedt, huurtoeslag, en de Wet maatschappelijke ondersteuning.
Vermogen Als u vermogen hebt, dan komt u in principe niet in aanmerking voor bijzondere bijstand. Met vermogen wordt geld op uw spaar- of bankrekening bedoeld, maar ook aandelen, effecten of een auto. Als u spaargeld hebt, kunt u toch bijzondere bijstand aanvragen. U mag een vastgesteld bedrag aan spaargeld hebben, dat u niet voor bijzondere kosten hoeft te gebruiken. Dit vastgestelde bedrag staat op het inlegvel. Hebt u meer spaargeld, dan moet u dit wel eerst gebruiken.
4
Bijzondere Bijstand
Inkomen De hoogte van de bijzondere bijstand is afhankelijk van persoonlijke omstandigheden, zoals inkomen en vermogen. De bijzondere bijstand is niet alleen bestemd voor mensen met een uitkering of een ander laag inkomen (bijvoorbeeld ouderen met een onvolledige AOW of onvoldoende pensioen, mensen met een WWB-uitkering of mensen met een inkomen op bijstandsniveau). Ook mensen met een hoger inkomen kunnen een aanvraag voor bijzondere bijstand doen. Soms krijgt u bijzondere bijstand voor de volledige kosten die u voor een voorziening moet maken. Het kan ook zijn dat u een gedeelte zelf moet betalen.
Draagkracht Hebt u een inkomen dat hoger is dan de (voor u geldende) bijstandsnorm, dan kan het zijn dat u een deel van de kosten zelf moet betalen. Er is dan sprake van ‘draagkracht’. Deze wordt per jaar berekend. Op het inlegvel vindt u de percentages waarmee u uw draagkracht kunt berekenen. Bijvoorbeeld: uw draagkracht is 5%. Dat betekent dat u 5% van uw inkomen boven de (voor u geldende) bijstandsnorm zelf moet betalen voor de bijzondere kosten.
Hoogte van de bijstand Aan de bijzondere bijstand is soms een maximum verbonden en de hoogte van de vergoeding wijzigt regelmatig. Een klantmanager van SoZaWe kan u vertellen wat de juiste bedragen van dit moment zijn.
5
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Hoe vraagt u aan?
Bijzondere bijstand kunt u aanvragen op het moment dat u de kosten moet maken. Voor bepaalde kosten moet u een voorlopige prijsopgave (pro forma nota) vragen en hiermee vast een aanvraag voor bijzondere bijstand indienen. Als u recht hebt op een vergoeding via de bijzondere bijstand, betaalt SoZaWe de vergoeding pas nadat u de definitieve rekening bij SoZaWe hebt laten zien.
Aanvraagformulier Bijzondere bijstand kunt u aanvragen bij SoZaWe. Voor het aanvragen hiervan heeft SoZaWe een speciaal aanvraagformulier voor cliënten. Dit kunt u opvragen bij uw klantmanager. Bent u geen cliënt van SoZaWe, dan kunt u een aanvraagformulier telefonisch bestellen of afhalen bij SoZaWe. De gegevens vindt u op het inlegvel. Het formulier is ook beschikbaar bij de wijkwinkels in de stad.
6
Bijzondere Bijstand
U kunt het formulier met de bewijsstukken inleveren bij SoZaWe of opsturen naar het volgende adres: (U hoeft geen postzegel te plakken). Sociale Zaken & Werkgelegenheid, bijzondere bijstand Antwoordnummer 9129 3500 ZA UTRECHT.
Terugwerkende kracht Soms is het mogelijk om bijzondere bijstand aan te vragen met terugwerkende kracht. U hebt bijvoorbeeld medische kosten gemaakt en deze gedeclareerd bij uw verzekeraar. Twee maanden later krijgt u te horen dat de verzekeraar maar een gedeelte van de kosten vergoedt. U kunt dan voor het gedeelte dat u zelf hebt betaald bijzondere bijstand aanvragen. De gemeente beoordeelt dan of u bijzondere bijstand krijgt. Bijzondere bijstand voor medische kosten kunt u aanvragen binnen twaalf maanden nadat u deze kosten hebt gemaakt. Het is dus handig als u alle rekeningen en nota's van bijzondere kosten bewaart.
Bewijsstukken Bij een aanvraag voor bijzondere bijstand horen altijd bewijsstukken. Op het aanvraagformulier staan de bewijsstukken die u bij moet voegen. Wilt u de originele bewijsstukken liever bij u houden en niet afgeven, dan kunt u bij de publieksontvangst van SoZaWe gratis fotokopieën maken.
7
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Soorten voorzieningen In dit hoofdstuk geven we een overzicht van de voorzieningen waarvoor u bijzondere bijstand kunt aanvragen. Om het zoeken voor u makkelijk te maken, hebben we rubrieken gemaakt, bijvoorbeeld medische kosten, ouderen, gehandicapten, en wonen. Medische kosten Bent u (aanvullend) verzekerd, maar geeft uw zorgverzekeraar geen vergoeding? Dan is normaal gesproken een vergoeding via de bijzondere bijstand ook niet mogelijk. Alleen in zeer bijzondere gevallen kan SoZaWe besluiten toch bijzondere bijstand te geven als de zorgverzekeraar de kosten niet vergoedt. In dat geval moet u twee bewijsstukken laten zien: • de brief van de zorgverzekeraar, waarin staat dat u geen vergoeding krijgt; • u een brief van uw arts, waarin staat dat u de voorziening nodig hebt. SoZaWe stuurt deze gegevens naar een bureau voor een medisch advies. Uiteindelijk houdt SoZaWe ook rekening met uw persoonlijke omstandigheden. Voorbeelden van medische kosten zijn: baby-uitzet, gehoorapparaten en batterijen daarvoor, bevalling- en kraamzorgkosten, elastische kousen, kunstgebit en reparaties, plaswekker, podotherapie, psoriasis, steunzolen, thuiszorg, extra was- en kledingkosten door medicijngebruik.
8
Bijzondere Bijstand
Optimaal-Basis Verzekering Veel medische kosten worden vergoed, als u aanvullend verzekerd bent. De gemeente en Agis Zorgverzekeringen hebben voor inwoners van Utrecht met een laag inkomen een collectief contract afgesloten voor de basisverzekering en de aanvullende verzekeringen van Agis: de Compact, Compleet, Comfort en Optimaal. Als u deelneemt aan deze collectieve verzekering krijgt u korting op de premie. De Optimaal verzekering is een collectieve aanvullende ziektekostenverzekering voor mensen met een laag inkomen of een uitkering van SoZaWe. Omdat de gemeente meebetaalt, krijgt u korting op de premie. Wilt u deelnemen aan de collectieve basisverzekering en aanvullende verzekering van SoZaWe en Agis? Neemt u dan contact op met SoZaWe. Het telefoonnummer staat op het inlegvel.
9
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Kosten voor gehandicapten en ouderen Speciaal voor ouderen en gehandicapten die extra kosten moeten maken voor woonvoorzieningen en vervoer, is er de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). U kunt voorzieningen via de Wmo aanvragen op locatie in vijf wijken, per telefoon en via internet. Meer informatie vindt u op het inlegvel.
10
Bijzondere Bijstand
Voorbeelden van voorzieningen via de Wmo zijn: aanvullend openbaar vervoer, (sport)rolstoelen, rolstoeltaxi, aanpassen van de woning, traplift, douchestoel, rolstoelvloerbedekking en huishoudelijke verzorging. Meer informatie vindt u in de folder Wmo.
Als er geen voorziening via de Wmo mogelijk is, kunt u daarvoor bijzondere bijstand aanvragen. Voorbeelden van voorzieningen via de bijzondere bijstand zijn: thuisbezorgen maaltijden, (telefonisch) alarmeringssysteem, dagopvang voor ouderen, medische keuring voor opname in een verzorgingshuis, stookkosten in verband met een handicap, dieetkosten.
Duurzame gebruiksgoederen Duurzame gebruiksgoederen (zoals een koelkast en een wasmachine) gaan in het algemeen een hele tijd mee. Normaal gesproken moet u deze artikelen van uw eigen inkomen (bijvoorbeeld een bijstandsuitkering) kopen. Sociale Zaken & Werkgelegenheid gaat ervan uit dat u spaart voor een duurzaam gebruiksartikel. Het kan gebeuren dat u geen geld heeft kunnen sparen voor een (nieuw) duurzaam artikel, terwijl u er wel dringend een nodig heeft. In dat geval kunt u voor deze duurzame artikelen mogelijk bijzondere bijstand krijgen.
11
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen wordt verstrekt in de vorm van een geldlening. Het geleende bedrag moet u dan in termijnen terugbetalen. Dit is het geval als u een zelfstandige huishouding voert, uw inkomen (of uitkering) op bijstandsniveau is en u ten laste komende kinderen hebt. In alle andere gevallen verwijst SoZaWe u voor een lening door naar de Kredietbank Utrecht. Bijzondere bijstand voor een duurzaam artikel wordt slechts één keer in de 10 jaar verstrekt. Duurzame gebruiksgoederen zijn: wasmachine, koelkast, gasfornuis, bed en matras.
Wonen Soms zijn uw woonkosten zo hoog, dat u ze van uw inkomen niet kunt betalen. Er zijn verschillende regelingen, waarmee u een vergoeding voor dit soort kosten kunt krijgen. De bekendste is de huurtoeslag. Voor huiseigenaren met een laag inkomen is een woonkostentoeslag mogelijk. Huurders vragen de woonkostentoeslag aan bij WoningNet, huiseigenaren moeten deze bij SoZaWe aanvragen. Naast deze regelingen is er nog het Utrechts Woonlastenfonds. Het Woonlastenfonds is er voor iedere inwoner van Utrecht met een laag inkomen, die naar verhouding te veel huur betaalt. Voor meer informatie, een folder over het Woonlastenfonds of een aanvraagformulier kunt u terecht bij WoningNet. Het adres staat op het inlegvel.
12
Bijzondere Bijstand
Voorbeelden van kosten in verband met wonen zijn: beveiliging woning, doorbetaling vaste lasten, extra woonkosten, onderhoudskosten, verhuiskosten voor ouderen en gehandicapten.
Rechtsbijstand Als u rechtshulp nodig hebt om juridische problemen op te lossen, hoeft u niet meteen een advocaat in de arm te nemen. De sociaal raadslieden bij de wijkwinkels in de stad kunnen u ook (gratis) adviseren. Verder is er in de gemeente Utrecht een Juridisch Loket, waar het eerste adviesgesprek altijd gratis is. Soms hebt u toch een advocaat nodig. Ook als u een laag inkomen hebt, moet u de kosten van een advocaat zelf betalen. Wel is het mogelijk gebruik te maken van de Regeling eigen bijdrage rechtshulp, waarin maximumbedragen zijn vastgesteld voor mensen uit verschillende inkomensgroepen. Een deel van de kosten moet u dan zelf betalen. Voor deze eigen bijdrage kunt u bijzondere bijstand aanvragen bij SoZaWe. Voor meer informatie over de Regeling eigen bijdrage rechtshulp, kunt u terecht bij het Juridisch Loket. Het adres staat op het inlegvel.
Voorbeelden van kosten bij rechtshulp zijn: bureaukosten advocaat, griffiekosten, proceskosten. 13
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Reiskosten In bepaalde gevallen is het mogelijk om voor reiskosten een bijdrage via de bijzondere bijstand te krijgen. Bijvoorbeeld als u een gezinslid wilt bezoeken, dat tijdelijk buiten de gemeente Utrecht in een inrichting is opgenomen. Deze bijdrage in de reiskosten baseert SoZaWe op de kosten van het openbaar vervoer. Speciaal voor ouderen en gehandicapten zijn er de vervoersvoorzieningen van de Wmo. Hierover leest u meer in het hoofdstuk ‘Kosten voor gehandicapten en ouderen’ in deze folder.
Toeslagen Naast een bijdrage in de kosten voor allerlei voorzieningen, zijn er via de bijzondere bijstand ook toeslagen mogelijk. Het verschil met de bijdrage is, dat een toeslag vaak een maandelijks bedrag is in plaats van een eenmalige bijdrage. Ook een toeslag vraagt u aan met het aanvraagformulier bijzondere bijstand. Voorbeelden van toeslagen zijn: alleenstaande ouders garantietoeslag, overbrugging bij sterke verlaging inkomsten, overbruggingstoeslag voor alleenstaande ouders, woonkostentoeslag (zie Wonen), toeslag voor alleenstaanden jongeren tussen 18 en 21 jaar.
Tenslotte Hoewel we deze folder met veel zorg hebben gemaakt, bestaat de kans dat de informatie in deze folder niet helemaal actueel is. Daarom raden we u aan, als u vragen hebt, altijd eerst contact op te nemen met SoZaWe.
14
Bijzondere Bijstand
15
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Colofon Uitgave Gemeente Utrecht, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Teksten Gemeente Utrecht, Communicatiebureau
Vormgeving Ellen Bakker, Utrecht Drukwerk De Groot drukkerij bv, Goudriaan
Datum Februari 2009
2009-0052.1
Fotografie Frans Schellekens, Amsterdam Jan Lankveld, Utrecht
