Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Uitkering en fraude
Informatie van www.utrecht.nl
Sociale Zaken & Werkgelegenheid
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Uitkering en fraude Deze folder is speciaal voor cliënten van Sociale Zaken & Werkgelegenheid (SoZaWe) die meer willen weten over de gevolgen van fraude. Er is sprake van fraude als iemand opzettelijk verkeerde informatie geeft of informatie verzwijgt. Frauderen met de uitkering mag niet. In deze folder kunt u alles lezen over de gevolgen van fraude en hoe SoZaWe met fraude van uitkeringen omgaat.
2
Uitkering en fraude
3
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Wat is fraude?
Rechten en plichten
Er is sprake van fraude als iemand bewust en met opzet informatie niet verstrekt, onvolledige of onjuiste informatie opgeeft. Met als doel een (hogere) uitkering te krijgen of te houden, zonder er recht op te hebben.
Iedereen die bij SoZaWe een uitkering aanvraagt of ontvangt, is verplicht om juiste informatie te verschaffen. Op basis van die informatie beoordeelt SoZaWe of er recht is op een uitkering en hoe hoog die moet zijn. Het gaat om gegevens over de woon-, leef- en werksituatie, over inkomsten (zoals loon en onderhuur van de woning) en over vermogen (zoals een boot of alle bank-/ girorekeningen en spaartegoeden (ook van de partner of kinderen). SoZaWe is verplicht deze gegevens te controleren. Naar aanleiding van deze informatie, kan SoZaWe eventueel om aanvullende informatie vragen.
Voorbeelden van fraude: • Niet of slechts gedeeltelijk opgeven van inkomsten, vermogen of detentie • Opgeven van verlating (scheiding) als dat niet zo is (schijnverlating). • Niet doorgeven van samenwonen of van wijzigingen in de gezinssamenstelling. • Een adres opgeven zonder daar feitelijk te verblijven (onjuist adres). • Beide een eigen adres hebben, maar vaak samen in één van deze woningen verblijven, zonder dit door te geven aan SoZaWe.
Wijzigingen Als u een uitkering ontvangt, bent u verplicht om wijzigingen in uw situatie die van invloed kunnen zijn op het recht op en de hoogte van de uitkering direct door te geven. U geeft de wijziging bij voorkeur schriftelijk door aan uw klantmanager. Dit kan met behulp van het wijzigingsformulier. Voorbeelden van wijzigingen zijn echtscheiding of verlating, werk (betaald én onbetaald!), ontvangen inkomsten, ontvangen uitkeringen anders dan van de WWB, samenwonen, kamerhuur of verhuur, verblijf buiten de gemeente Utrecht (bijvoorbeeld in een zorginstelling), ontvangen schenkingen en erfenissen Voor vragen en advies kunt u altijd contact opnemen met uw klantmanager. Vraag niet een familielid of bekende om advies. Hoe goed hun advies ook is bedoeld, misschien geven zij onbedoeld verkeerde informatie, waardoor u in de problemen kunt komen. De wetten veranderen regelmatig en de klantmanager is de deskundige die op de hoogte is van de regelgeving. Door uw klantmanager te raadplegen, voorkomt u misverstanden.
4
Uitkering en fraude
5
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Vermoeden van fraude Het Team Handhaving van SoZaWe doet onderzoek naar fraude. SoZaWe kan op verschillende wijzen een vermoeden krijgen dat er sprake is van fraude:
Controle Om fraude te voorkomen is onder andere controle nodig. Iemand die een uitkering aanvraagt of ontvangt, moet veel informatie geven over de persoonlijke situatie. Dit is mede om fraude te voorkomen. Wij vragen hiervoor begrip. SoZaWe controleert niet alleen bij de aanvraag, maar ook tijdens de lopende uitkering en bij de beëindiging, of de ontvangen informatie juist en volledig is. Ook een (on)aangekondigd huisbezoek is een controlemiddel. Een medewerker van SoZaWe komt dan bij u thuis en controleert of de situatie die is opgegeven ook overeenkomt met de feitelijke situatie. De medewerker van SoZaWe zal zich uiteraard legitimeren en het doel en de reden van de komst mededelen. Over de regels die gelden bij huisbezoeken is meer te lezen in de folder ‘Huisbezoeken’
• De klantmanager kan tijdens een gesprek het vermoeden krijgen dat er onjuiste of onvolledige gegevens wordt verstrekt; • Andere (opsporings)diensten kunnen naar aanleiding van onderzoek informatie aanleveren bij SoZaWe; • Tips: iemand kan een vermoeden hebben van fraude en dit mondeling of schriftelijk aan het Team Handhaving doorgeven. Zowel anonieme als niet-anonieme tips worden behandeld.
Inlichtingenbureau SoZaWe kan ook geautomatiseerde gegevensbestanden raadplegen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de gegevens van het Kadaster, de Kamer van Koophandel, de Gemeentelijke Basisadministratie, de zorgverzekeraar, de Informatie Beheer Groep (studiefinanciering) en de Belastingdienst (controle van het BurgerServiceNummer. Daarnaast werkt SoZaWe samen met het Inlichtingenbureau om gegevens over de uitkering te vergelijken met gegevens van andere instanties. Hierdoor kan SoZaWe misbruik van uitkeringen eerder opsporen en tegengaan.
6
Uitkering en fraude
7
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Gevolgen na geconstateerde fraude
Aangifte bij het Openbaar Ministerie
Als SoZaWe fraude heeft vastgesteld, heeft dat gevolgen.
Zodra het fraudebedrag € 6.000,00 of meer bedraagt (of bij herhaling een bedrag van € 3.000,00 of meer), dan is SoZaWe verplicht aangifte te doen bij het Openbaar Ministerie.
Hieronder staan deze gevolgen uitgelegd. • Als er onterecht een te hoge uitkering is ontvangen, dan wordt het teveel ontvangen bedrag met de uitkering verrekend. De hoogte hiervan hangt af van de ernst van de situatie. Als er helemaal geen recht (meer) is op een uitkering, dan wordt de uitkering beëindigd. In alle gevallen moet het (bruto)bedrag dat ten onrechte aan uitkering is ontvangen, worden terugbetaald. Dat bedrag is inclusief de loonbelasting en premie voor ziektekostenverzekering die SoZaWe heeft afgedragen. • Is het fraudebedrag € 6.000,00 of meer, dan is SoZaWe verplicht om aangifte te doen bij het Openbaar Ministerie. Daarnaast moet het (bruto)bedrag dat ten onrechte aan uitkering is ontvangen, terugbetaald worden. Dat bedrag is inclusief de loonbelasting en premie voor ziektekostenverzekering die SoZaWe heeft afgedragen.
Dit houdt in dat een sociaal rechercheur van SoZaWe proces-verbaal opmaakt. Wanneer de sociaal rechercheur zijn proces-verbaal naar de Officier van Justitie heeft gestuurd, besluit de Officier van Justitie of hij tot strafvervolging overgaat. Dan volgt er een dagvaarding om voor de rechter te komen met een mogelijke veroordeling. De Officier van Justitie kan ook een schikkingsvoorstel doen voor een boete. Een veroordeling en een schikkingsvoorstel kunnen een strafblad tot gevolg hebben. Dit geeft misschien ernstige gevolgen voor bijvoorbeeld de loopbaan.
Verhoor Het onderzoek dat de sociale recherche instelt, kan ertoe leiden dat de Officier van Justitie de opdracht geeft tot aanhouding. Dit leidt tot een verhoor op het politiebureau. Afhankelijk van het onderzoek kan dit verblijf op het politiebureau enige dagen duren. Als iemand niet laat weten met iemand anders een gezamenlijk huishouden te voeren (of samen te wonen), dan kunnen beide mensen worden aangehouden, verhoord op het politiebureau en mogelijk strafrechterlijk worden vervolgd. Het maakt dan niet uit of die andere persoon zelf wel of geen bijstandsuitkering heeft ontvangen. SoZaWe kan het ten onrechte uitbetaalde uitkeringsgeld van deze ‘meeprofiterende partner’ terugvorderen. Degene die willens en wetens aan een ander een adres ter beschikking stelt, om die persoon een bijstandsuitkering te laten ontvangen waar hij of zij geen recht op heeft, is strafbaar. Ook deze persoon kan strafrechtelijk worden vervolgd.
8 Uitkering en fraude
9
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Meer informatie U kunt aan de inhoud van deze folder geen rechten ontlenen. Het is onmogelijk om in deze folder alle regels over fraude te bespreken. Als u meer informatie over dit onderwerp wilt, kunt u contact opnemen met uw klantmanager. Bent u (nog) geen cliënt van SoZaWe, dan kunt u het algemene nummer bellen.
Sociale Zaken & Werkgelegenheid Bezoekadres: St. Jacobsstraat 300 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur. Spreekuur: op telefonische afspraak (voor cliënten) Telefoon: 030 - 286 52 11 Postadres: Antwoordnummer 9129, 3500 ZA Utrecht (een postzegel is niet nodig) CWI Utrecht Zuid Bezoekadres: ’t Goylaan 127 Telefoon: 030 - 850 48 10 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur CWI Leidsche Rijn Bezoekadres: Leidse rijn 39, De Meern Telefoon: 030 - 850 49 00 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur Centraal Meldpunt Fraude Heeft u een tip of het vermoeden dat iemand in uw omgeving fraudeert, dan kunt u contact opnemen met het Centraal Meldpunt Fraude van SoZaWe. Hier kunt u fraude anoniem melden. Telefoon: 030 - 286 55 55 Openingstijden: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur Cliëntenraad Telefonisch spreekuur: op werkdagen tussen 11.00 en 15.00 uur, 030 – 232 88 31 Website: www.klientenraad.com E-mail:
[email protected]
10 Uitkering en fraude
11
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Colofon Uitgave Gemeente Utrecht, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Teksten Gemeente Utrecht, Communicatiebureau
Vormgeving Ellen Bakker, Utrecht Drukwerk De Groot drukkerij BV, Goudriaan
Datum Maart 2008
2008-062.1
Fotografie Frans Schellekens, Amsterdam
Uitkering Titel folder, enJuni fraude 2006
