Dieet bij een kaakfixatie

Dieet bij een kaakfixatie Informatie voor patiënten

F0415-1011 juni 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00

Inleiding U heeft een operatie gehad waarbij uw boven- en onderkaak met ijzerdraad aan elkaar zijn bevestigd. Zo lang uw kaken zijn vastgezet (kaakfixatie) kunt u niet goed kauwen. Uw eten moet daarom vloeibaar gemaakt worden. In deze folder vindt u informatie over hoe u met een vloeibaar dieet voldoende energieen voedingsstoffen kunt innemen. De variatielijst geeft inzicht in hoe u kunt afwisselen met voedingsproducten en maaltijden.

Algemeen advies U mag alle voeding gebruiken die in vloeibare vorm gegeten kan worden. De warme maaltijd kunt u vloeibaar maken in een keukenmachine of met behulp van een staafmixer. U kunt ook kant-en-klare babyvoeding gebruiken; deze zijn te koop bij supermarkten of drogisterijen. Wanneer u eten erg vermoeiend vindt, verdeel de voeding dan in kleine porties over de dag. Gebruik bijvoorbeeld elke 2 uur een kleine maaltijd. Meestal valt men gedurende de weken dat de kaken vastgezet zijn een paar kilo af. U kunt de voeding als volgt energierijker maken: Voeding energierijker maken • Maak gebruik van suiker in bijvoorbeeld thee en koffie, pap en yoghurt. Als u suiker te zoet vindt, is druivensuiker een energierijk alternatief. Het is te koop bij apotheken en drogisterijen onder de naam Fantomalt of Dextro Pur druivensuiker. • Volle melkproducten leveren meer energie dan halfvolle melkproducten. • Slagroom, koffieroom, zure room of crème fraiche kunt u toevoegen aan bijvoorbeeld pap, vla, yoghurt, gebonden soep en saus. Gebruik de slagroom ongeklopt, dit geeft minder snel een vol gevoel dan geklopte slagroom, zodat u er meer van kunt gebruiken. • Er bestaan kant-en-klare energierijke drinkvoedingen; ze zijn te koop bij apotheken en thuiszorg-winkels. Wanneer u een drinkvoeding als volledige voeding wilt gebruiken, drink dan 6 tot 7 flesjes per dag. U krijgt dan alle benodigde voedingsstoffen binnen. Wanneer u een drinkvoeding als aanvulling wilt gebruiken, neem dan ± 3 flesjes per dag. Dieet bij een kaakfixatie • F0415-1011 • juni 2013

2



U kunt voor deze speciale voeding een dieetkostenvergoeding krijgen. Informeer hierover bij de diëtist.

Slijmvorming • Slijmvorming kan erg hinderlijk zijn. Vaak wordt ervaren dat dit verergerd wordt door het gebruik van melkproducten. Wanneer u echter geen melkproducten meer gebruikt, krijgt u een tekort aan bepaalde voedingsstoffen zoals eiwit, kalk en vitamine B. Zure melkproducten zoals yoghurt, karnemelk en yoghurtdranken geven over het algemeen minder slijmvorming. Het is belangrijk na elke maaltijd de mond goed te spoelen. Vraag hierover advies aan de polikliniek kaakchirurgie of aan de mondhygiënist. Aanbevolen hoeveelheden Probeer dagelijks minimaal gebruik te maken van: • ¾ à 1 liter (volle) melk, karnemelk, yoghurt, pap, vla, chocolademelk of kant-en-klare melk- of yoghurtdranken • 100 gram vlees of vis of 2 eieren of een vegetarische vervanging zoals tahoe • 1 à 2 glazen vers (gezeefd) vruchtensap of een vervanging hiervan zoals siroop met veel vitamine C (Roosvicee of Karvan Cévitam) • 3 à 4 opscheplepels groente of een groot glas groentesap • 3 of meer aardappelen, gekookt of als puree. Of gebruik 6 of 7 flesjes energierijke drinkvoeding per dag.

Variatielijst Onderstaande lijst geeft u verschillende mogelijkheden om uw voeding meer variatie te geven. Broodmaaltijden • een portie pap, kant-en-klaar of zelf gemaakt, met suiker en eventueel een scheutje room of klontje roomboter of margarine • drinkontbijt zoals Goede Morgen of Hero Fruitontbijt • vla, vruchtenyoghurt of -kwark, eventueel met een scheutje room

Dieet bij een kaakfixatie • F0415-1011 • juni 2013

3

naar keuze • thee of koffie, eventueel met suiker en melk, koffiemelk of poedermelk • melk, karnemelk, chocolademelk, melk- of yoghurtdranken • vruchtensap, verdunde vruchtenmoes of een glas limonade van Roosvicee of Karvan Cévitam. Vruchtenmoes kunt u kant-en-klaar kopen of u maakt de moes zelf door vers zacht fruit of fruit uit blik of pot te mixen met behulp van een staafmixer of in een keukenmachine. Tussendoor • thee of koffie, melk, karnemelk, melk- of yoghurtdranken, pap, vla, verdunde kwark, vruchtensap, verdunde vruchtenmoes (zie ‘broodmaaltijden’) • groentesap, zelf gemaakt of kant-en-klaar • bouillon of gezeefde soep • water, frisdrank of limonade, bijvoorbeeld limonade van Roosvicee of Karvan Cevitam • een milkshake kunt u maken van bijvoorbeeld ijs, room, melk of yoghurt, siroop of vruchtensap. Soep Bouillon of soep kunt u zelf maken zoals u gewend bent en daarna zeven. Of u koopt kant-en-klare soep uit pakjes, blik of diepvries en zeef deze. Bouillon en gezeefde soep leveren niet veel voedingsstoffen. Ze kunnen dus niet een volledige warme maaltijd vervangen. Wel kan een soep met veel vlees-, groenteen aardappelvulling een maaltijd vervangen. Kook de vulling eerst gaar en maal het dan fijn; maak er een gladde soep van met behulp van een staafmixer of keukenmachine. De soep kunt u calorierijker maken met een scheutje room, crème fraiche, zure room of klontje boter.

Dieet bij een kaakfixatie • F0415-1011 • juni 2013

4

Gemixte warme maaltijd • Bereid het vlees zoals u gewend bent en maal het daarna fijn. Vlees kunt u vervangen door graatloze diepvriesvis. Deze kunt u koken of stoven en daarna fijnmalen. Als vleesvervanging kunt u gekookt ei, tahoe, sojagehakt of sojabrokjes gebruiken. Deze producten kunt u bereiden zoals u gewend bent en daarna fijnmalen. • Kook de groente gaar en maal ze daarna fijn. Gebruik eventueel groente uit pot, blik of diepvries. • Kook de aardappelen gaar of maak er puree van. Eventueel kunt u aardappelen vervangen door zachtgekookte pasta’s als macaroni. Of gebruik peulvruchten als bruine en witte bonen, kapucijners e.d. Kook ze gaar (of gebruik peulvruchten uit pot of blik), maal ze en zeef ze zodat u geen last heeft van de schilletjes. • Het vlees of de vleesvervanging, de groente en aardappelen of aardappelvervanging mengt u samen met jus of saus, melk of bouillon in een keukenmachine of met behulp van een staafmixer door elkaar. Maak op smaak met zout, aroma’s, kruiden en specerijen en voeg margarine of olie toe. • Eventueel kunt u ook kant-en-klare babyvoeding eten. Nagerecht U kunt als nagerecht gebruiken: pap, vla, yoghurt, verdunde kwark, verdunde vruchtenmoes, een glas (gezeefd) vruchtensap of een milkshake.

Vragen Heeft u na het lezen van de folder nog vragen, dan kunt u  telefonisch contact opnemen met een van de diëtisten van het ziekenhuis of een email sturen naar [email protected].

Dieet bij een kaakfixatie • F0415-1011 • juni 2013

5