Da n s la v ie d es peuples, il es t , iJ certa ines heures, des hom mes q u i fo n t fi gu r e d e symbole, parce qu'Ils incarnent Ie mieux, merne sils ne l'incarnent pas seu ls, u ne id e e force, riche davenir, rampant ave c les habitudes ancestrales de pe nsce et de comportement. susceptible dorienter d iffe r e mm ent l'hi st o ir e d es ho rnmes . II leur faut ge ne r a lemen t de I'imagination. du courage, du desinteressernent aussi , pa rce q ue les id ees neuves sont souvent pleines d 'aleas et qu'il est toujours m eritolre de rompre avec Ie conformisme des habitudes et des id ees recues.
D'ici peu , les vacanciers de l'hiver seront combles, Car partout ou la montagne se dresse, OU la neige est pure
Rob e r t S chuman p ossed a it tou tes ces q ualite s. II fa llait seulement ' g r atter ' u n p eu pour les d ecouvrir, car il les cachait soigneusement sous u n aspe ct do nt l'hurnili te n a t u r e ll e q u i n 'exclua it d'a ill e u rs p oi nt la mali ce . n i l' ob st in a t ion . fa isa it Ie char rne et merne la gran d e u r . C 'est pourquoi il fu t b a p t ise t res spontanement Ie ' pere de I'Europe -. p renant ainsi rang parmi ces ' figures de prou e » que Ie destin prepare a la direction des p eupl es et d ont seule la mort a ernpeche Rene Gro u sset de tenir la Iiste a jour. Aujourd 'hui, ou la r e alisa t ion de ce grand rev e. ge nereu x et pou rtant si realiste, sembl e h esite r, n ou s n 'e n co n cevons que plus d e gratitud e p ou r so n auteu r et d' enth ous iasm e po u r son d e ssein. S a douce obst inat io n n 'est -elle pa s la p our nous appr endre , a u -dela d es a ccidents de p a rc ou rs, a croire et a pcrsevere r :
et abondante et OU Ie ski flirte avec les mondonites, les V O YA G ES AGENCE ROSSEl auront leurs entrees de choix. Quel que soit Ie pays, queUe que soit l'cltitude •
Maurice FAURE , ancien min istr e. preside n t du Mou v em en t europ eeu.
,
Quant a ceux
Robert SCHUMAN D a n s un d e ses d erniers ecrits qu'il confia a la H a u t e Autorite d e la Communaute europeenne du charbon e t d e l' acie r a l'occasi on du dixieme anniversaire de la m ise e n place des p r e m ier es institutions communa utaires e uropeennes, Ro be r t Schum a n resuma a no uveau ce q u i, a se s y e u x, fu t essenti el dans la m ethode de construction e u r opeen ne. Pou r lui , e n e ffe t , l' Europe ne p ouv ait se faire d'u n se u l co u p ni d ans une cons t r uc tio n d 'ense mble , se lon une m ethode deductive a p a rt ir d e p rincipes p r ea lablement fixes d ans un pla n . II convenait au contraire de choisir, dans le contexte du moment, le t errai n ou il ser a it le plus fa cile d e no ue r une so li da r ite de fa it e n t r e les p euples pour a u ta nt q u e ce te r r a in constitue un point de d epa r t si gnificatif pour une constructio n u lt e ri eur e e n matie re polit iq u e . Car on n e d ir a jam ais assez com bien I'idee du presid en t Schu m a n etait fo n da me n t a le ment p ol it iq u e, merne e t su rtout si la m ethode e m p loy ee e t a it inductive , fonct ionnelle, don n a n t u n e p a r t im porta n te a ce q u e le p e r e du Plan Schum a n a ppela it Iui -rneme « une p r og r es-
Une
methode,
un
s io n e x p e r im e nta le e t e m p iriq ue » , Rien de p lu s v iva n t peut- etre ne nous a ete legue p ar Robe rt Sch u m an que cet esprit e t cette m etho d e p ou r constru ir e l'Europe . Par e lle, en effet, il a ete poss ible d 'aboutir a un p r e m ie r T r a it e e u ro peen et par Iii m erne a une veritable experimentation commu nautaire , fond ee su r d es in stitu ti ons et des r e gl es commu n es. P uis , a u -dela d e ces Tr aites e t grace a l'e x p e rience d e la C .E,C.A" il a ete po ssible, m algr e l'ech ec d u p r oj et d 'a rmee e uropeen n e, d 'assu r e r de n ouvelles et a p es dans la construc tion de l'Eur op e grac e a u x T r a it es d e Rome institu ant la Communau te economique e u r opeen ne e t Eu r atom . Selon Ie juge m ent d e M , Jean Mo nnet , « s' il y a e u la recon cili a ti on fr a nco-alleman d e, si nos ho m m es p olit iques , no s admin istrateurs, no s p r od u ct eu rs et les p euples eux-rnemes se son t r allies a l' Eu rope, c'es t qu 'il y a d ix a ns la Co mrnunau te e u r opeen ne du cha rbon et d e l' acier a comme nce a p ro uver q u e l'union e tai t une m ethode d 'action infiniment su per ie u re a la coop eration du p asse », L a H a ute Aut o r it e, corn po see d e
•
esprit
p e r so n n a lites independantes com m e le voula it Rob ert Sch u m a n d es le 9 m ai 1950, a ime souligner ici a quel point la fideli te a l'espr it e t a la m ethode Sch u m a n constitue a u jo u r d' h u i en cor e la seule repon se valab le aux ex ige nces de progres in st it u t ion n el s e n t r e nos pays, L 'exper ience, q ui en a m on t r e la vale ur, a mi s aussi en lumiere le s risq ues d 'u n e a utre a p proche de s reali tes p ol it iqu es d e notre co ntin ent. A u mo me nt o u les s ix go u v ern e- • m ents preparent la f usion des exec u tifs e t la fu sion des commu n an t es, il es t ess e n ti el que tous ceux qui p euv ent temoigner d isent de quel esp r it ils so nt. Pour la H a u t e Autorit e, s i la d eclara t ion du 9 mai 1950 e t le p r earnbule du 'I'r a ite d e P a r is en so nt l'expres sion a deq ua te, elle peu t se recla m e r sa ns reserve de l'esp r it Sch uman .
•
qUI
preferent les vrais pays du soleil,
,
~vion les emmenera vers des coins de terre dont
les noms chantent Bon voyage
••
Canaries, liban, Egypte, etc... •
a chacun !
ET RENS E IGNEMENTS DOCUMEN TATION AUX
v
o
V 'A
G
E
s
M, D ino DEL BO , p r es id e nt d e la H a u t e Au to r it e d e la C .E. C.A .
112, RUE ROYALE
BRUXELLES 1
TEL.
17. 77 .50
AGENCE
ROSSEL
OPERATION ROI~
OPERATION
ROBERT SCHUMAN 1967 CAMPAGNE EUROPEENNE
"S cy-C haze lles, berceau de l'Europe communautaire" Une c irc u la ire rn ini ster iell e du 4 ja nvie r 19 67 a o n nonce une campagn e europeenne « Robe rt Schu man " . Ce t te ini tia tiv e beig e pr ise par " Asso ciation int erna tiona le des Ami s de Ro be rt Sc h u ma n, don t Ie siege est etcb li a Bruxelles, a obt enu irnme dio te m e nt I'a ppu i e n t ho us ia ste de M ess ie u rs les M in istr es de l'Education nation ale, du Sec re tariat ge ne ral de l' Ensei gne me n t cc tholique , de s A uto ri te s provi nc io les et co m m u no les, de s Cornrn un c ute s Eu ro peen nes, d u Co nseil d e l'Euro pe e t de l' Association des comm un es d ' Eu rop e . L'Assoc iot ion de s Amis de Robe rt Schu man de sire Que 10 vie et I' ceu vr e de ce lui qu 'on a op pe le a jus te ti t re « Pe rl" de l'Europe » rest e presente a 10 mernoi re de nos co ntempor ain s. Mo is elle veu t su rto u t que 10 je unes se qu i viv ra de ma in do ns l'Euro pe te lle que 10 voyait Rob er t Schumon conno isse et o pprecie cet Eur o pean ino ubliab le. Des cons ide rc tion s t rop a bst ra ite s n'a ura ie nt pa s de se ns pour ceu x q ui n 'auroient pa s connu 10 per iod e d es pion nie rs de " in tegrotion europeenn e . Au ssi, l' Assoc ia t ion a -t-ell e estirne qu'el le de va it do nner a ses e ffo rts un o bj ec ti f con cr et et pe rmane nt . Une exce llen te occas io n sest pr e sentee . Rob ert Schuman est mort en 1963 a Scy-Cho ze lles, a 5 km de M et z, e n Lorraine , Dons so pr oprie te , au su rp lus modest e, nou s retrou von s ses meubl es, des o bje ts d'usage co u ra n t, son ca d re fa mil ier ma is su rto u t so bibli otheque e t ses ecrits, e lements constit utif s d' arc h ives eu ropeen ne s . Tout cel a do it e rre con ser ve pou r les generat ion s fu tu re s. L'E u ro pe do it prend re soi n de so n patr imo ine sp ir ituel tou t co m me le s Etats natio na ux , mais l'A ssociat ion a vo u lu fai re plu s. Scy-C haz e lles ne po uv ait pa s e t re tr c ns fo rrne e n rnusee, mai s de va it de ve nir un centre viv a nt et oct if. C' est a insi que naq u it Ie pr o jet d ' en fo ire u n Centre Europeen permane nt de Renc ont re et de Dial ogue . Scy-Ch azelle s au cceur de l' Eu ro pe, don s une reg io n front iere qui fut si so uve n t « 10 reg ion des con f lits " , se ro it de sorma is Ie po int de rencontre de tau s les je unes Europ e en s. Le do mo ine a u Robe rt Schuman occ u pa ses tr ap rar es heures de lo is ir a med iter les problemes europeens et a m ur ir ses projets, se ro it destine a de s re nc ontres de jeune s et a I' orga n isat ion de se m ina ires q ui can vergera ient, d' un e man ie re certes p lu s bru yante ma is non main s enthau s ia st e , ve rs Ie me me but : 10 p ro mot ion d 'une Eu ro pe frot ern elle e t co m m una u to ire . Ainsi, Ie Ce ntr e prendra it so ree lle sig n if ica t ion : rappele r I' idee fondamento le Qui do min o I'effo rt de Robert Schuman : e ta b lir une soc ie te Eur o peenn e sou s une reell e autor ite su prana t io nale a u I' a rbi t ro ge se roi t Ie se u l moyen leg al pou r reg ler les conf lit s, a u 10 lo i du plus fort fe ro it place a 10 loi de 10 mo jor ite de moc ra t iqu e .
Le Centre de Re ncontre e t de Dialogue de Sc y-C ha ze lles d o it e t re l'ceuv re de 10 jeunesse , po u r 10 je un esse . L' Associat ion Internat iona le des A m is d e Ro be rt Schuman a dec ide din ter esser les ele ve s de tou tes les eco les d u pa ys, a un e g ro nde a ct ion com mu ne so us form e de ve n te de vig ne tt e s p re sen tcn t Ie portra it de Robert Schuman . Ch e qu e vig ne t te , pie rre sym bo liq ue , se ra ve nd ue a u pr ix de 5 F. La ven te de s v ig ne t te s n ' est pa s le se u l b u t de 10 Co m pog ne . Po u r Que les el e ves co mp re n nen t mie ux 10 sig ni f ica t ion de l'opero t io n e t pou r qu ' i1 s sa isisse n t 10 porr ee du t ra va il de Robe rt Sch uma n, il est indis pe nsa b le qu e les prafesseurs les y p rep o rent . Don s ce but, toutes les ec cles recev ron t pr ocha inement un e docume n ta t io n o ppr o pr iee .
MODALITES DE LA VENTE DES VIGNETTES Lo ve n te de s vig ne ttes co mm en ce ra le 1e r fev rie r 196 7. La press e be ige et 10 R.T . B. a ppor ter o n t lel;'r colla bo ra t ion toto Ie et , au co urs de 10 sem a ine precedent Ie 1e r r ie r, ct rire ro nt ttent ion du pub lic su r les buts de 10 Campa g ne . Les vig ne t tes se ron t ven due s par les e leve s de I' en se ign e me n t seco ndai re (mo ye n - tec h n iq ue - normal - a rti stique ) e t de s t roi s c la sse s su pe rie ures de I' en se ig ne me nt prima ire . La ve nte se term inera fin fe vri er : Ie decorn pte de vra it etre er c b li o vo n t Ie 10 ma rs 1967 . Une opera tio n de gronde enverg ure com me cell e- ci toutes les ec cles bel ges y par t ic ipe n t exige une co rnp to bi lite m inu t ieu se . Les c hef s d 'etob lisse rne nt vo ud ro n t done ren voyer sa ns ret ard, durnent re mpl i et signe, l' occ use de rec ep t ion cnn exe a 10 prese n te . Lor s de I'envo i de s vig ne tte s, il a e te ten u compte dons to ute 10 me sure du poss ibile de 10 popu la ti on sco la ire . II n ' esr pou rta n t pas exc lu q ue Ie nombres de s vig ne t tes e nvoy ees so it ins uff isa nt pour repond re au x demandes . Une co m ma nde suo p le rne nro tre pe ut etre fa ite au moye n du bon ci -jo in t. Le decorn pt e final exigero un g rand e ffort de 10 port d u comptab le de l'A ssoc iat ion . Po ur fac ilite r so n tr a va il, le s chefs d ' e to b lisse me n r auro nt l' c mo bih re de fa ire envoyer Ie mo ntant de s ve n tes a va nt Ie 10 ma rs 1967 au c.c.P . 1090 .00 de 10 Ba nque de Bruxelles a gence europeenne 2 19 , rue de 10 LOi, Bru xe lles 4 , po ur Ie compte A 7 2 /7 2 Opera t ion Europe Schuman . Le fo rm u la ire de dec amp . on nexe a ee l . ci rculaire se ra en vove a I'Assoc iat ion de s Am is de Robe rt Schuman, rue Ra ve ns tein , 3 , Bruxelles 1. Les o rga n isa te u rs aimeraient recevo ir le s paieme n ts de s q ue possible , au mom en t a u les vign ettes du pre m ie r en vo i se ron t vendues, don e so ns attendre Ie de la i- limite . Cela permettra not am men t de mie ux sui vre Ie der ou le me n t de I'operat ion .
CONCOURS Un concours de stine a rec ompenser les e le ve s et les pr of e sseu rs les plu s mer itan ts, est rattache a 10 Ca mp a gn e . Le co m ite ne so nge pa s necessai rement a rec om pen ser les meill eurs ve n de u rs, mais su rto u t ceu x qu i auront fa it Ie plus grand effor t po ur d iff us e r le s idees de Ro bert Schuman . Les chefs d' etab lissement voud ro n t bien co m m u n iq ue r Ie nom d 'un
pro fesseu r e t de de ux e leves qu 'ils est imera ient oort ic ul ie re me nt me ritcnts. Pour les lcu recrs, iI est prev u co m me prix un voya g e de 5 jou rs a Stras baurg, ou i1s a ssist e ron t a une sea nc e du Pa rleme nt e u ro pee n : a Scy-Chazelles , do mai ne de Rob ert Sc hu ma n ; a Montigny , o u se ra o rqo n isee une ren contre a vec d 'autres e t ud io n ts de s Cornmuncutes : a Liverdun, au est pr e vue un e reception au Centre Culturel , e t a Luxembourg, au ils se ro nt rec us a 10 C. E.C. A. e t a l'Ec ole Europ eenn e . II se ra rno lhe u reu se rne nt im possi ble d 'i nv iter ta us les lc ureot s prese ntes, Ie voy a ge e ron t pre vu pou r 2 00 part ic ipa nt s. Un t ira ge au so rt ind iqu er a les el us la rs de 10 cerernonie com memor ati ve d u 9 mai 1967 .
Remarque : Le s d isposit ion s precedentes ne vo le n t que pou r I' e ns e ig ne me n t seco nda ire; il est e v idernrnent exclu d 'organise r un voyage se m b la b le po u r les e leves de I'e ns ei g ne me nt p rimo ire . Nou s pr io ns ne o nrno ins les chef s d ' erob lissement de cet e ns e ignement de co m m un ique r les nom s de de u x e leve s : I' Assoc iat ion le u r re me tt ra u n d ip l6me et une med c il!e . CEREMONIE COMMEMORATIVE DU 9 MAl 1967 Le 9 mai 1967, une cerern onie co mmemo ra tive consocree au souve n ir de Rober t Schuman et a I' o nniv e rsa ire de 10 s ig na t u re du t rc ite de Paris, se de rou le ro do ns 10 sa lle A lbe rt ler du Pa la is de s Con qr es, Des pro fe sse u rs et des eleve s meri ton ts de toutes les regions du pa ys se ront inv ite s a y a ssister. Ra ppelon s ici que 10 Campagne se situe co m p lete rnenr don s Ie cadre de 10 J ournee de l' Euro pe (rno ! 1967J. L' Associ at ion in te rn ational e de s Am is de Robert Schuma n , les pe rso nno lites et les a rga nis mes Qui a ccordent le u r patronage a nt 10 cert itude Que les c he fs d ' etabli ssement co m p re nd ro n t Ie noble but de 10 Campagne et qu 'Il s lu i a ccorderont un e collaboration tota le. lis les en re merc ient d 'a vance. lis an t d'a illeurs confiance dan s 10 jeunesse europeenne e t sa ve nt qu ' iIs ne se ro nt pa s decu s,
OPERATIE
OPERATIE
ROBERT SCHUMAN 1967 EUROPESE CAMPAGNE
"Scy-Chazelles, de wieg van het Europa der gemeenschappe n"
naal o rga n isme geregeerd wardt en wa ari n arb itrage he t en ige toege late n m iddel is a m ge sc h illen te beslech te n, waarin de wet von de ste rkste plaa ts g ema akt heeft voo r de wet vo n de demacro t isc he me e rde rheid . Het Ontmaetings- en Gespre kscentrum te Scy- Ch a zelles maet ee n we rk worde n vo n de je ugd, voor de jeugd . Daarom heeft de Internat ionu le Veren ig ing von de Vr ienden vo n Ro be rt Schu man bes loten de lee rl ing e n te betrek ken bij een groot scheepse ve rkoo p vo n vignetten met de bee lteni s vo n Robert Schuman. Het v ignet zal 0 15 symboli sch e "bo uwstee n" ve rko cht wo rden aan de pr ijs von 5 F. De ver koo p vo n vig ne t te n is ni et he t enige doel von de Ca m pa gn e .
Bij m in ister iee l om ze nds c hri jve n vo n 4 januari 1967 werd een Eu ro pese Ca m pagne " Robe rt Schuman" aangekond igd . He t is een Be lg isc h ini tiat ief , genom e n door de Int ernational e Veren iging vo n de Vri en den von Rob e rt Schuman. waarvan de zetel te Brussel gevest igd is, dot on mi dde lliik entho usia st ge steund werd doo r de heren Min iste rs vo n Na tio nale /oed inq, het Aigemeen Secretariaa t von het Katholiek Onderwij s, de p rovinci a Ie e n ste de lijke autorite iten , de Europ ese Gem ee nschappe n, de Rood vo n Eur o pa e n de Gemee nte n vo n Europa .
Op dot de leerl ingen beter de bete ke n is vo n de ope ra t ie zouden beg rijpe n en o pdo r zij nader kenni s zouden rnaken met Robert Sc h uma n en zi jn we rk wore ee n degel ijke voo rb ereidi ng door de le rc o rs wen sel ijk. T e d ie n e inde z u lle n de sc ho len, ee rstda a gs, een docum enta t ie ov e r Robert Sch uman ontvangen .
De verkoop vo n de vig ne tte n beg in t o p 1 feb rua ri 1967 . De Be lg isc he pers en de B.R .T . hebbe n hun mede wer king toegezegd en zull e n in de wee k d ie 1 februar i voor afgaat de aandac ht von het pu blie k op he t d oe l von de Cam pa gne ves t ig e n . De v ig ne t te n zullen ve rko c ht worde n doo r de leerl ingen vo n he t sec unda ir o nde rwi js en vo n de hoogste kla sse n vo n het lager o nde rwijs. De ve rkoo psac tie wo rd t a fges lote n e ind e feb rua r i e n de a fre ke n ing d ient te gebe ur en ve e r 10 maart 19 67 .
De Veren ig ing is er z ich wei vo n bew ust do t abst racte gege vens voor hen d ie de p ion ier st ijd vo n de Europese ee n maki ng ni et he bbe n medegemaakt ge e n betekenis zo uden hebben. Zij heeft gemeend dot zij a an hoa r st rev e n ee n vo ste, blijvende vorm moe st gev en .
Een o pe ra t ie op g ro te sc ho o l zoa ls dez e - ail e Be lgi sche scholen we rke n er aa n med e verei st ee n nauwg ez e tt e boe kh oud ing . Het inri chtingshoofd ge lieve de rhalve zonder ve rwijl b ijgaand o n tva ngs t be wijs be hoorlijk ingevul d e n on dertekend te rug te st ure n .
De ge legen he id lo g voo r de ha nd . T e Scv -Ch czelles, op 5 km vo n Metz , in Lothar ing en , sto nd het landgoed vo n Ro be rt Sch uma n met wat he t be vatte aan meu be len , gebrui ksvoorwerpe n, klei ne zake n d ie het dage lijks lev e n vo n Rob ert Sch uma n aange na om maakte n en, los t bu t no t least,
Bij de eerste ze nding werd in de mot e va n het mo ge lijke re ken ing ge houden met de sc hoo lbevo lki ng . He t toegest u ur de aa n ta l kan evenwel on toe re ike nd blijken voo r de ijver de r leerli ngen. N ieu we vignett en kunnen door middel vo n bij ge voegde bon be stel d worden.
z ijn b ibliothee k en z ijn gesc hri ften, ba s is von een Europees arch ief . Dit a lles moest voo r he t nageslacht bew aard bl ijven . Net 01 5 gel ijk wel ke na tio na le Sto at moe t " Eu ropa " zijn gees teli jk pa t rimo ni um met zor g . ' ·a re n . De Ver en ig ing wilde ev e nwe l ve rde r goon . Scy-Cha ze lles mocht \i~ cn museum z ijn , het moe st een leve nd, wer kend centrum worde n . Don rees he t idee vo n ee n pe rm a ne n t Ontmoetings- en Gesp rekscen t rum . ScyCha zell e s, in het hart vo n Europa, in het g ren sgebied dot zo long het " la nd der ge sc hi llen " geweest wa s, zOU in de toe ko mst het trefpunt wo rden vo n aile Europ ese jon ge re n .
De ei n da frekening betekent voor de reke npl ic ht ige een en orrn wer k ; de inrichti ng shoofden kun nen zij n too k e ve nwe l ve rg e makkelijke n . A ile ontva ngste n moe ten veer 10 moo n 19 67 ge st ort worden o p P.C.R. 10 90 .00 vo n de Bon k vo n Bru ssel Europees Age ntscha p W et st ro o t 2 19 , Brus sel 4 , voo r rekeni ng A 72 /72 Op eror ie Europa Sch uman, en bijg aand afrekening sf or mu lier ge stuurd worden aan de "In terna tional e Ver enig ing von de Vr ienden vo n Robert Schuman, Ra ven ste ins t ra a t 3, Bru ssel 1. Zij geli evE,n me t de a fr ekening niet tot de u ite rste datu m te wa c h te n, mo o r on m idde llijk of te rekenen een s de ee rste zen di ng ve rkoc h t. Dit za l de o rga n isa to rs toelaten het ve rloo p von de ve rk oop von nab ij te vo lge n .
He t Centru m zOU do n z ijn werke lijke be tekeni s krijgen, d . i. een b lijvende, concr ete herinnering a an de gr o ndgedachte d ie het st re ve n von Robert Sc h um an beh eerst : ee n maatschoppij sc heppen die door ee n sup ra na tio-
A is pr ijs heeft de Ve re niging ee n vijfda a gse reis voo rzie n na ar Straatsburg, waar z ij een ve rg a de ring vo n het Europees Parlement zullen bijwonen ; Scy-Chazelles, het ve rbli jf vo n Robert Schuman ; Montigny, waar een a n t moe t ing met ande re lee rlin gen u it de Eur op ese Ge mee nschappen za l ge or gan iseerd wor den ; Liverdun, waar z ij zullen o ntva nge n worden in he t Cultureel Cen tru m e n Luxemburg, waa r zij zu llen a n tvangen wo rd e n doo r de E.G.K.S. en doo r de Europese Schoo l. De Veren ig ing ko n ' ja mmer genoeg nie t a ile aang ed u ide pe rsan e n op dez e reis u itn odigen . Z ij moet zic h be pe rk e n tot a ngev ee r 200 gegad ig den . Op de herde nking sple c hti g hei d vo n 9 me i 1967 zal het lot de ge lukk igen aanwi jzen.
Opmerking : Dit ge ld t ailee n voo r het sec undai r a nde rwi js (m idde lbc MODALITEITEN VAN DE VER KOOPSACTIE
He t is, in de ee rste plaats, de be doe ling vo n de Ve ren ig ing e r voor te zo rgen de he rin nering a an het le ven e n he t we rk vo n hem, d ie de ve rd ie ns te lijke naam vo n "va de r vo n Euro pa " ge k reg e n he eft, levend ig te ho ude n in de geest von on ze t ijd ge noten . Ve rder is he t hun wen s dot z ij , d ie morg en zull e n leve n in het Europa dot Ro bert Schuman voo r he n ge droo md heeft, he m be te r zoude n le ren kennen en waarde ren .
He t dom e in waar Rober t Sch uma n t ijde ns zij n luttele vri je uren ove r het Eu ro pees probleem med iteerde en zijn gedach ten to t r ijphei d liet kome n zo u in de toe ko ms t het toneel wo rden vo n jongerenverga der ing en e n se m ina ries waari n, lu idruchtiger allicht , moor met e ve nvee l enthou sia sme ve rde r zOU ge werk t worden aan de ve rwe ze n lijk ing vo n z ijn dr a a m : een Eu ro pa , een were ld vo n b raede rl ijk gemeenschapsle ven .
De or ga nis a to rs zi jn er van ov e rt uigd dot de inr icht ingshoofde n zich me t de ke u ze zullen willen g e laste n. Z ij ge lie ve n der halve met de ei nda fre ke ni ng de no me n op te ge ven von ee n le raar en twee lee rl ingen uit hu n inri c h ti ng d ie vo lgens hu n in aanmer k ing ko men.
WEDSTRIJD Aan de Campagne is ev e nee ns ee n wed str ijd ve rbo nde n . De bedoeli ng is de meest ve rdiens te lijke le ra a rs e n lee rli ng e n te be lon en . Dit zijn n iet nood za ke lijk de beste verkoper s, moor wei zi j d ie z ich het meest hebben inge sp a nne n om aa n de ged achten vo n Robe rt Schu ma n de rui m st e bekend hei d te ge ven.
no rmoc l-, tec hn isch , kunst onderw ijsl. Het is a n moge lijk leerl ing en von het lager a nde rwijs de zelfde reis te laten onde rne me n . De sc hoa lhoo fden wo rden n ie ttemin verzach t toch de nomen von tw ee leer linge n o p te geve n . Zij zu lle n doo r de Ve reniging beda ch t worden me t ee n d iploma e n een gedenkpenning .
HERDE N KINGSPLECHTIGHEID 9 MEl 1967 Op 9 me i 19 6 7 zal in de Alb er t I-zool vo n het Congressenpa le is ee n he rd e n ki ngsplec htig he id doorgaan gewijd aan Robert Schuman en c on de andertek ening vo n he t ve rd ra g vo n Par ijs . Verd ie nstel ijke le raa rs en lee rl inge n ui t olle hoe ken vo n he t land zull en u itg en odigd worden om de ze ple cht ighei d bij te wonen. Het mag hier onde rs t ree pt dot de Campa g ne vo lledi g po st in het ka de r vo n de vie ring vo n de Dog vo n Euro pa (rne i 196 7>. De Inte rna t io na le Ve ren ig ing vo n de Vr iend en vo n Rob ert Schuman e n de personal it e ite n e n o rga nis me n d ie er hun ste un a a n ve rle ne n koes te ren hoge ve rwa c h tingen vo n deze a ct ie. Z ij zij n e r vo n ov e rt ui gd dot de inric hti ngs hoofden het verheve n doe l von de Ca m pagn e zull en begr ijpe n en hun voll e medewer king toezeggen . Z ij hebben ve rt ro uwen in dp je ug d vo n Eu ro pa en weten do t zij in dit ve rt ro uwe n nie t zullen l sc ha a md worden .
PIU "DF
l)'l-IO
(J
II H
,
\
.;f
(Ill
Ie
~erceau
~e
I'[urope
/
commul 0 - .I~
l; .
,..
II
I,
\
nu o
1111
d 1.1 It
,-, It'",jll"!'
pr.'", I pIll 0'> la
( .. -
I I III
('Onllllt'I""'·
'ha III hI
I
nau 31rB
I{
:-'1. t L 10' I" I'~
P"' i'"
I
.j
L \F' I
niT
II'
r 1·1
('01
;1 l ' I.
I: "'1
d
I
).11:-:
\1
II).
lr.
jt:l'
"dl
J
II'
J
q
J,llldn'
i1,'
('!tn--lltH:-
1t
11.- d '
\
1I'l!I('!I:lh·
o\'lllll:,J!"'
B .... Ii.:l'lUI·
;\1
d.· cit'
.>\
:\1
·\S~.
c-nlt urv
II
d
r::,
\1,
-
\,"1':1-;1, F
,"PI
COOl
PI·:
I,
reur
L
L.
('01
I.,
fit'
h
~t·
1:1
'111/1
01,"
rjl'
"'Wl't,
couv-rr our
l,r'I'\ 11('"
..
('PAEY
lll': Ifll·SSl:.:.,
jln·.sI,lt·J\l
j1t
(1111
<111
,1
:I'J(')I'II
KI:\,!)l·:r:.
;1,'
t: I: A:-:'
\1
\ ,\1.1.1'; }-'II['S,.·:.]:'\". unu ''''IIi'IO'
1.1-
\1
}'(lur).:mt>,.;lr'"
( 'l'~Ti:I;"
:-'1.
t r.
pr"·.qdf'lll
rf u l lninau:
J. I
,\I\\':'!':""
I,.. de 1,1
11"
:\1.J
I'l'O\lIlC e-
\1 ~1
-
Lic ce -
(~O()f:E\l:\X~.
L.
"'lil"',lr
j'!"tl\illl'"
~t"la["Ur
:\1].
-
:.1
J,I
\1.\
h,-l).:'"
ft.-· l't
":Oll\""ITl"tll'
Illl'IJP~'lll
rnonvorm-u r
:"(H~htl~"
\/IVl'I'':
Fdlll:j'lUIl
1.
,I" t'
pn rt t
du
l-. ,'OHXEZ
(j
1)1·,'I,J'fj'l<\ 11'1
BRI
1'. /"I.I::PllE:"T. "':OU\',q'Il .. ur lit' In prc,vlIll't" 11" l,rt'''ldt'TlI
11'1'
,1.
! "!l
I" til'
~1
ex t or "'HI
r" pr;',.;fIoII 1 an·...
d",
t'
d"
.tu
II
(' ( Il l
]~r'-i1I'IIl'
III I 1 \'
1>1:.-< I"'
"
\I
rr
'I
II
J-'
i'll' ~J.I.'"
I"
1,
c1\l r'nrlvmcut ..urot-e e n
"'"
(;1'1 "It
T
.... ouverueur ti.' Plll11'i""
Il,'ltl'
Ll:l ' \ 1 F
"
I
If".
:~l
L,
t" II
I
ll"
I
1"1
1
II"'
tlt-p
I,
l'I:\Kf- PS
I'" 11~'
,J. I r
I
,
r
II
r,·
I
,I. · J I
I'
,f ,'
-
I
It
In'.·
I'
.'1,
"
lit'
J-'ll! I
I
n r I
,
I
'"
.,
'I.
pr,'pri~l,o
du pre rdcnt
R"b.:l"1 "."humll1 .1
l:()1',\
\,'11!' II'
01
'11"1"11 I
O\I-
\ \1
I..';() 1\"
1.
'j'" 11'1
;";1'\\1<.
Sl r~.'F:.·:':'
B.· .:-"q11'·
j('
11",\,"1';\\'.\1.1.1":,
\\ [.; 'c Y
\1." 'I
\·A.:'~\t'llf'>=
II
H.:~l'll"
d I';r.l'
nuu ..' f . ';:"IW'" tI,· ..
lI''''l" ,
:\1on:-," .:r,.' II
,1.'
I I,: f-:I::> II, r
'I':
V,'rt"f:t1l0
("
Fillillll','
(fl'
I',
nurus rr-
:')rl'
Lun t.o.n ;
fll'
(It'I'd' 11'('1\"'1
TLY\"I:;
()T
li"
\1.
prtl":I'I-·S
Inn
'II'
\
-I
n-r-
f.
rflllll"I!' ,'
..cnu r-uu-
.:\.(
~O
hI/eli"
I
J ,..
I"!
tlp't
11
(',~~.
or l
I" Il.:p
111
i,'"
Iltlll!1111
1,1' I
'\1
.'
,101"" T,\l""
.1,
111
I'
\1
[ l:f:I I'II,
',IH i"ll
"llrr'lw"Il,
RIFI'·I.ET, I ,\1
flllwtillllll;ll!'I'
du
T,r,'" oj.'111
01·, II
~,1:li-':(I [1
,1
!
\"I!
I
\10
t
•. , '
(h'
01' t'l,
.:t·I'!'{'Ullr,-
prf''''ld' 'fJI
I\:IF:I()\·I'~,
v If"'''i'n'':Jd''llr
,\1.
•.· Ur"ll.... 11
:\1"ll\. 'rn"J:
\1"lI\,:,nlf'lll
:-'1
"[1"1"]
I
r \"'~:-;F
l.t"I,..:,
111 Ctu
I
'!""!"il'"
1'1,
\X
,tl
,·1
-t u
'f
II"
ojl
v
J
I." •
'-"1'
I"
L1L \1'
,I.
(1.·1a pr1\'l!I'"
,'\11,.11"':-
11"'1:'"
,\
..:ttj'-I'al
lr,'
l,ollr ... IIl"
I rl'''' d'l,l
j",
1', rt'!
,11./',1'11
:>1
h:':(l:--:At-'}\I::I~,
I'
\1
1t-" '1,,'11<'': I:"!XI"'I",
,"I
1"
I'
I':Y~Kl-::--::-:,
Xn m ur
H'lron
_1'1"":'I"lIl"
',1,
(.;, 11 ..
rt ....r II
r-
t
:'1 v.i o},
1.IIf---'l'L
I:,
,\1
-
f!I"O\!r]('"
iUIlE l
ma
I I l L "
t-
la
du
" , · ,' fH a jr ' l'
d.,
1:1
Parlvrnvut t'I':\lI'(II".'
T
d '-
Muu vemcu t
"::"111'1':11
tt o nun unnuto
" ll l' O P " I' 1l
fli'
J{/I{;'AI,:I:T:':',
":t'n{>!':11
I ~ nl x " ll l ' -':
.""I·!,t'l;'lI'l
Fli t,t"'!:OI
I;,
[ .'l!"f',II:-tl'
.l".Pf tl':d
,111,'1'11,11 11I\d'
.' t ll' O I " ' , · I ]
1' 1 ' F; f'('UII'l/llJljl lt'
"lln,p "I'lJllt'
h"llrl.!;l1l '.'''[ re-
:\1
1--:.
\':I[]
d 1,\1'11.',:
:-:(';11';:-':1
lEI.,
\1
I'
,\1
I;
t'1'1' "
A~~()UATj()N
\ 1.'''''11 tic' 1'1 ur" J'<' (I.: Hr u vefl c -, I) '1\
11
t\ I\llS
DE ROBERT SCHI ,\IA l ' O
S ii.· g l' 'fu"i :tI : ru.
J)l :~
HEL(,I:
ll.'ln
I1nl\l..II,-
,1
~\ ...\~ 1.: 1 [I ~ 111
hUI
(
u
l
ture
l
I 11 tc rn.. t i '111,III.' ,"I
P
hil
.
r
u
t
roju
,I
qu.
Ie berceau ~e I'Europe communautaire
PR ESIDENCES D 'HO, " ' Elm ~l
It" rru ms t rv Alben L. ('OPPI·: .
\"Ic{"·~resh1t·flt
11t" la Hu u te
m in tstre J ean KEY mem bre dr- la Comm rsston de Ia TI-: . m emb r - dp la C om m tss ton d e I' E u ra to m.
C.":.":
A u [o rJ ti'
-
lit.: lu C.Jo:.C .. \ . ;\1. 1,' !\1. It:' mlnlstre P a u l 1)1:; GROU ·
('0;\111'1-: D'HO. '. ' lO U R :-"1. 1::. ADA~ 1. a ncten mm tsr re sous -s ecr erat r e d ' E t a t a u Co m me rc e ex ter teur ;\1. O. Ul<';H OG:" I':. ancien minis t r E" . a nc ie n v tcc -pres tdent de la C h a mbre d es r epr-e senta nt s M . .\1. HRAR M. H . BHl'G:-'lA:"S . recteur du coue S E l "l{. go uv e rneu r de In nrov tn c ...· du L u x em bo u r g d 'F.urope de Bruzes xt . P . C L E R D E Z"T . go uver-neur de la provin ce de Liege M . L . COL LARD. a ncie n m tn ts t re , pr e sid ent du parti soc tal tst e hl'lge M. A . COOL . pres ident de In C o n red era t to n d e s s y n dlc a t s ch r -etiens de B elg iq u e ~1. L . COOR"~MA:":S , bourgmest re de la v flle dp B r uxetl es - 1\1. F.. CORN~Z, go uverne u r d e In provtnr-e d u Hainaut M . L . CRAEY HECKX , bo u rumest ro d e la vtue cI'All\"ers 1\1. I t> s e na teu r .J. -L. CUSTERS. an r-Ieu mtn tst re M . R . OC:CLERCK, gouvern eur de la p r o v i n ce dA ri v e rs - M . F . OEH OU SSE, ancr eu ml n tst r-e de 1"}': dUNltlon nut lonu le e t de la c u l t u re M. R. D E K I~D I:o.; R , go uverne u r d e l a pt-cvince de F'Ia nd re o t-h-n t ale - M. Ie s ena te u r F~ . d e la VALL I'; PO nS SI N, p r e s id e nt rtu COIIS l' i1 be lge d u mouvcrnen t 1~U1'OlJflot' Jl ~1. J . d e NEEFF, x o u v vrne u r d e In p r-ovi n ee d e B ta b un t - M . L . DEHEAl ' , secrc t n t r-e g-(ro fl~nt1 d e Ia C on f'ederu t lon t1 1 ~ S s yu d l en t s c h re t ten s d e H r.l g ilJlW .\1. M , DF.STI<:~AY . no ui-gmesrre de la ville de L i ~ g"e .:\1. J . DUVIEl'SAHT, ancien m in is t r e, an cien pr' esid en t d u Pn r lemen t eu ropee n M . 1':. EYS KF.:NS , u n cten mi ni s t re des Finances 1\1. R. GRL"SL IN, gouve r -neu r de la pr-ovl nc r- d e Namu r M, Ie aena te u r P . HERB IF.T, M. le se nu t e u r Ptrlli p p e Ie HO DE Y Baro n P . K R O N A CK E R , min istre d 'Etat ;"1. T h co L EF EVH.E , d l'pute. m in i stre d 'Etat 1\1. A. L ILAH , a nci e n m ln is t re \' 1(·('p r e s ide-nt du Co nsel l ~L L. J\1AJOR, secreta tre J:;::{>n~ral d e la F ~derat ion gene-rale de s tra vu i lleu r-s h el Ke:o: .:\1. O. PI:,\KF:RS , hour-gmes t r e de In ville de Ch arleroi M . II. ROLl:" , rntntst re d 'Eta t - .:\1. L , HOPPE , h OU\' erneu r d e la p ro vtn c e de L tmbou rg - .:\1. P.- H. SPAAK, ~ l in ist r e d 'Eta t, a n c fe n m in tstre d es Ar t a tr es Hranl;eres .\l o ns e lg n c llr S t:EXE~S . c a r di n a l. p rimal de Betg rque . u rcheveq ue d e ~l a li n e.s-Bruxelles .\1. O. VAX,A L'O E:": HOVE , ancien mrn is t r e , p re st dent du pa rti d e l a lihert ~ e t du p rogre s de He lgfque M . P . VAXDE.:": BO ~Y .:": A X T S, p r e mier m tnts t r e , p r-estd en t du par-t! s ocial cn re rt e n d e Belklque .\1. le m ini st re J. van OFF EL E.:": L e cheva lh-r \ OA :": OrTRYVl:: D ' YDE \ \OALLE . e ouve r ne u r d e la p rovtu ce d e F la nd r e occ tdeu ta Ie .\1. It' m tn ts t re P . IG;-':Y , m in ls t r e de In J u s t tce .
La pr opriet e d u presi dent Rober t Sch um a n a Se y-Chazcl le
"0
CONSEIL 0' ADMINIS1'RA TlON Bureau executif : Pres id ent : M . P . CABl ' Y, president national du M nuvem e n t l it) ~ r a l pour I' E uro pe wile , \·IN" · president du Conse-l l he lge du M o uvement e u ro peen M . T . BOGA I'~R T S , sec retatru K~n ~ral rtu Cousef l bl ']ge d u Mou ver n ent e u ro peen , s ec reta Ire I-t en (ror a.) d e Ia F ed era tion tnt e rnattonnte n <:,:'! jo urna lts t es M. R. H IFF LE T. pre siden t d u Mo uv e rn eut rert e rnlt s t e eu ropee n . .sp ('retal l'f' g-eIle ral : M . J . ~ ,'\1 . K IRKO V}O~ , sec re ta tre g~ne ra l C. I. J ,E , T're s ori e r
M, C. a ncten \,j('(' ~ pre~ldl' lI t d u P a r lern en t e u r-oneen bour gmest rc ct' lxell es M. G. M Or~::-':TAC K , p re sident d e la Mni s o n d e l' Europe d e Bruxetl es M. H . va n S C H E N D F:L , s ecr eW ir e g~Il el'al du Mou ve m eut « u ro u ee n 1\.1 .. P . - ~ . BHOG~Jlo;Z. . p re s id ent d t, la G auc'he t..'llro-
.J ANSSE0JS,
p(>t·n nl;'
1\-1. J . U H R IC H , ron ct to n nutr e d e la C omm una ut e ecunomtq u e e u ro pee u ne
Siege socia l : M ai son de l' Eu rope de Br u xel lcs 3, rur.: Ra vcn stc in . Hrtl xcll r.:s I
ASSOCIATION BELGE D ES AMIS DE ROBERT SCH UM AN A sso c iati on Jn ter nntio n ule a hut C uiturd r.: t P h ila n tro p ilj u"
/
A I"in';l a r d e l'Asso ci au on tra nca ise de s Am is de Ro be r t Schu m a n , vo ici q ue quel que s Eu ropeens de Be lgiq ue o n t d ec ide d e crcer une as so c ia tio n be ige du rnerne n om . C o m m c sa sreur a inee. cll e a ura p ou r obje t de perpe tue r , d e di ver-,es m ani eres , le souvenir d u gr an d h ornrne d ' Etat fr anca is. do n t lin iti at ive politique memorable il y a q u in ze a ns a perm is la c rea t io n d es Corn m u na utes cu ro peennes. pr emie r effort politiqu e d 'un ifi cati on du co nt in e n t europeen . E n un temps oil Ie nation alisrne rern onte la tete c t OU la cro ya nce d an s la nccessite de l'integration de l'Europe e st remise en cause ( pa r cert ain s, il est essentiel que s'a ffirrne to us les jo u rs davant a ge la co n vic tio n de ceux qui croient en l'Europe uni e ct int egrce. Nou s so rto n s d e deux guc r res mondiales, l'unc et l'aut re a llu rnees en Europe pa r s u ite du choc d es nationali smcs de s E ta ts e t qu i d eux foi s ont mi s en feu la pl an ete entierc,
II eta i t temps que le s Europee ns mettent fin il cc s gu e rr es ci viles et qu'il s jcttent les ba se s de s premi eres in stitutions qu i apparai tro n t un jo u r dan s l'histoire a ve c la rnerne lurni ere que la decl ara tio n d'independ ance de 1776 au -dela d e l'o ce an . J e so uha ite b on Robert Schum a n.
tr ava il et
p lei n succes a u x
(
l. ' Associa u o n Be ige des Amis de Ro bert Schu man , en colla boration avec les autrcs associations con stituees dans les divers pa ys, s' est irnp o see co rn m e o bject if irnm ed ia t. de tra n sf ormer 1'1 propr ie te du Pre sid e nt R obert Schuman . bercea u d e l'Europc com m u na utairc , e n haut lie u d e la pcnse e europee nn c et . d' y o rg a n iser u n ce n t re perm a nen t d u di a lo gue .
AIDEZ-NOUS A REALISER CES OBJECTIFS.
Am is bel ges d e
J ea n REY, ancien rnini stre , rnernbre de la Commission de la C o rn rn u nau te econorniqu e
curopcen ne.
/
ASSOCIATION
INTERNATIONALE DES AMIS
DE ROBERT SCHUMAN
(BELGIQUE) ( ASSO CIA TlON
INT ERNA TlONALE
A
BUT
C UL TUREL
ET
PHILANTHROPIOUE, LOI
DU
25-1 0 -1919,
MODIFI~E PAR
LA
LOI
DU
6 -12 -1954)
SI~GE SO C IAL :
MAISON DE l 'EUROPE DE BRUXEllES 3, RUE RAVENSTEIN BRUXELLES 1
REF. :
BRUXELLES, LE
10 mai 1967
Monsieur et cher Membr e , Je vous prie de bien vouloir trouver ci-joint lettre de convocation pour l'Assemblee Generale du jeudi 25 mai 1967 ainsi qu'une lettre circulaire de notre Tresorier. Je
VOllS
souhaite bonne reception de la presentee
Croyez, je vous prie, Monsieur et cher Membre,
a
l'assurance
de mes sentiments les plus devoues.
J .M. KIRKOVE,
Secretaire General
TEL. 79 .22 .86 53.9 9.5 8 D 96"
C.
c. P.
1 090 .0 0
BAN O UE
C . C. P.
261
DE
BRU X ELL ES
SOC I ~ T ~
AGENCE
G ~ N ~ R ALE
EUROP~ENNE
DEB A N
a
C O M PTE UE
A/72
C OM PTE
353 .7 0 6 2 7.55
Werde n ui tg cno dig d son t i nv it es \'!c r k gr ocp 1'1 • GOGNE r1 • G. VAN ACKER
SMETS VAN EHPTEN DRE ES DE S\ I E RT H o J . VERHAEGEN H. J . ALB REGTS 1'1• Leo GEERTS H o Lode HANCKE H. W. ZEEmvTS iI . Ho HERHANS H. E. DE FAC Q 1'1• Fr an s J ANSSENS H. Chri s BOR1'1S 1'1 . Kar e l EMNERECHTS 1'1 . Eri k LANBRECHTS N. T . DEC LERCQ M. P . SI LO N M. B. COMHAIRE E.H . BE I RNAERT M. STAELS-DOHPAS H. K. PEETERS H. B. P~A.E S 1'1 . ~.tJ • DE BRO~ rl . I . LI NDBHANS M. A. VAN BEYLEN I-I • F . VAN ACKE R M. A. PELE1'1AN 1'1 . S o KENNES H. A. l\1 . A. H. B. l\1 . G.
Fr iJ.n s t a l i qcn H. R. DE SCHUTTER H. \;! • FRAEYS T-I o R. ':!ANGERf.1EE M. R. RI FFLET H. r'" SI HON Gilb er t LEBRUN II 1'1 . PI ROUX H. CREUTZ ~1 R. SCHOONB ROODT H. Ro HENNIN M. DEL EPELEI RE 1'1. HILGERS J·1 • F . HARTAU 1'1 . E. DEPOS SEZ 1'1 . J . HENROTTE 1'1 . B. TH I RI ON 1\1• R. J AVAUX 1"'1 . J . ROI SIN 0
0
0
AANTGKEI'JI NGE N Bl J ARBE ID ,
KULT UUR , VRIJ8 T I J D
G . DE S'VIERT .
HANHOP I GE '(JCLVAART I N BEN AF F LUENT SOCI ETY
1. De he er s en dc ver vreemdi ng s prui t voort ni e t zoz e er ui t de no odza ak van de ar be i G a l s we I u i t c en be paa l de maa tsch appe l i jke organ i sat ie van de ar Lei d in het be l ang van de heers chapp i j . A.
Sji bbo l c- t v an de- hc:ers en de maats ch appe l i j ke organisati e is de orodukt ivit e it . Ho e meer de ar be ids or gan i s a t i e overschake lde op nu t v o o ~ h et ge vc s t igde pr od uk t i e a pparaa t , hoe me er de ~&a t s c ha p pe l i j ke bcho ef t e gi ng di ver gc ren v an de indivi due le bcho e Pt e ~ de s t e mee:t' werd de pr-o du kt :ivi te i t doe l op z i chzel f . He t be gr i p produk t ivi t ei t zwc et z e l f s van kle inburgerlij ke v er a fgod ing (e fr . de prot est an t s e ar be i ds e t h i ek , '( Teber ) , i s ge l ad en met v an r essen t i ment versui ker de verke tterin g v an ru s t , f'an tas i.e , (i n s t i n2ct)ontp looiin g . Doeltreffendh ei d en pro clukt i v i t e i t z i j n twee v i ng er s di e een pl e cht i ge e e d zwer en op het embleem van zowe l kapi ta l i sme (Tay lor ) a ls s t a l i ni sme (S t akh an ov ) •
B . Het over s ch r i j den v an he t pr e s t a t i ebe gi n s el word t ni et be-
vor derd , gepouss e er d , gefor c eer d door he t hu idig mod e l t e c i sel er en , bi j te v i j l en me t meer vr i j e t i jd , met het i n pr aktij k br enge n v an "ho gere waarde n " , met he t v erheffen v an zichze l f , hoger , ho ger , t o t i n de woLk en , Zu lke i de een be-hor en t ot de ku lture l e hu i s houdi n g v an he t pro dukti vi t e it sgebouw . Sgi di u s-u i eder- en over de verne der ende ar be i d , i llCi -t at i c s to t het waar0 er en van Moo i e 6i ngen i n de ze wer e l d z i j n r e pre s s i e f , l e i d0n de a andach t a f , l a t on de ar be id swer e l d on a an get a st .
2 .-
2 . De k l.an t i s geen ~~ o n i n g , maar e en mach t e l oze on derda an . De kl an t hee it a I leen de keu z e t u s s en eeL v e e lhe i d van voorwor pen , hi j he e f t n i ~t de macht om ander e , a an zijn behoeft en meer a angepa s t e pr oduk t en te l a t en pr-odu c er-en ; De mar k t is de ong e l ij k o }.:0 11-f ron t a t ie tus sen s t er lc e produkt ie- en v cr Loops gro ep en en nlClchtel oz e indivi du el e konsumenten . 3 . Ka pit a lisme : wij c1ans en om h e t gou clEn kal f v an de i n t cr n at i.on a l e ek onom.i e, wi j pr-a t i ker-en i n het kol l ek t i e f ri tue el v an au t or i t a i r beheren en konsumeren , wi j hou den kuns tma t ig een maa tschap pij op de been omwi l le van (.-: en tot aal verouderde k ap i t al i s t i s c he s truk tuur (en v is ic ) : het s imu l taan en georgani seerd pr-o du c er en v an "wo I vaart " om er zel f "be t er " van t e worden . Ha ar wat i s or met de mens gebeur d ? 4- . Hc t i ndi vi.du , en a ls ar-be i de.r en als burger , i s ber oo f cl v an
el kc re e l e i nv l o e d . Het i n divi du is bijgevo lg gene igd z ich t erug t e tr e k ~ e n , zi ch t e v erschansen i n de pr i ve -sfeer (on gebr c i del de konsumpt ie , i nhoudsl oz
•• e
3.-
der en , maar de a r b e idsv erhoudi n gen zu l 1en z i c h n i e t wi j z i gen , zod a t de stroo m .i.n d.iv i du c L nog s t eers v i a de u itva l we gen n a ar t v, k a ar t c Lub C :'1 c o·· i -t:- "-:yo , 'rsel f -(~ o o s zu l l e ev ade ren . DE: vr i j e t ij d s be st Pdi n g i s sl ech ts e en b i jz ill , waar v an de s yn t axi s bepaaJ WOI' c.l t door ,~~ (O ~:.o c) E d 'L. in v an de ar-be i d , Ku l tuur i s s lecht s h e t be dr i e gli jke mooi e 3ron t on V ill I e en mon o t oon ge a r c h i t e k t ur eer de
ALTERNATIE VE WELVAART I N EEN AFFLUENT SOC IE TY
5 . AI leen emanc i p a t i e i n de ar be i d zal h e t i n divi du emanci peren,
verma ats c h appe l i j k en i n z i jn vr ije ti j d . 6 . Doe lst e l ling : o pt ima l isering v an he t mode l van ar be i dsver-
de li n g , v an h et mo del van konsump t i e . A . Di t mode l mag ge en door s lag zi j n van .re t
hu i di ge konsumpt i e mode l , maar moet e en kwal i t a t i e f s u per ieur bes c h avin gs model z i jn , e en al gemel'le kon sept i e v an de men se l i j k e mo ge lij khe den konkr e e t on de r zo e k over de o pt i ma le t e chni s che e n maats ch ap pe l i jke v erdeling v an he t werk , ov er de r e alit ei t v an de be hoe 2t e n , ov er h u n hi e r- ar ch.ie .
B
0
Voorvi(:,arde}l : a ) de volledi qp ont wi kke li n q v an de pr odukt iekrach ten . Te c hni e ~ en w ~t ens ~j ap z u ll ~ n J.e i den t o t een goeder e nor gi e . De ~e r~e l i j kheid wo r~ ~ h a QY pij v an behoef t e , ge br e k , boe t e u i tg r ~ a an . ~o r l ie s t ha ar noodk arak ter wanne e r behoeften zondor -.-e::Vl" ,-"'( ;nd en d e ar-be i o kunnen b evre digd worden .
4 .-
Ee n n i e t -rep r (2s:iLY-2 OTc e i ~~ no odz a i.c.L i j k een orde von ov erv loe d : 0.1 1 0 l u n damen t e l e b ehoe ~ten kunn en b evr e di gd worden me t e En minimum aan l i ch ame li j k e en ps y ch i s che ene..:.'gie , ~ n ("cn nu .n i.mum v an t i j d On de r de " i de a l e l ; oms t a n c.i qhe den "V ,,,11 CP r i j pe .i ndus tz- Le l e s amen levi n g zou de v erv r e em ( i ~ 0 Yo lt oo i d z i j n door de a lgehe l e au t omat i ser ing van de arbei d, door de he perk i n g v on de ar be i ds t i j d tot een mi.n i mum, doo r (1·::: vp:;."u isse l baarhe io v an de f unk t i e s . 0
b ) i n t erne demok rat i ser inq . De produ ktie moet onder ge s c h i k t gE::maak t worden aan de behoe f t en I zowe l m, b . t , wat er ge-produc e er d wor-dt a ls de wi .i z c= wa ar o p er geproduceer d wc r- d t . Di t be t ek en t wer -ko ve-r-L eg , di t be teken t zeggen s ch ap v an de ar be ider s over he t v erl oop v an he t ar be i d s pr oc e s , over de ar be idsorg a n i sat ie , met he t oog op een evenwi c h t t us sen m ax i ma l ~ . e f f i c i ~nt ie en opt imale mense l i j khe i d . Di t bet eken t , qeq even de ho ogontwi kke l de pro du kti e t e chni ek , gegeven de hog e lonen , da t de ar bei ders zu l l en be sli s s en over het pr iori t a i r karak t er ofwe 1 van verbe t er i n g v an de ar bei ds voor wa ard en , o FweI v an v er ~ 'o gin g van de .i.rikomst en , o fwe l v an ver l en gi n g van de vrij e tij d , over he t pr i or i t ai r karak t er o f weI van i n dividuel e voo rde l en o f weI v an ge m een sc~aps v c or z i e n i n gen .
C . De ov er wi nni n g van he t gebrek z a l ar be id i n spe l , produ k t i v i t e i t i n ontp l ooii ng v er and er en. Spel i s onpr odu kt ie f en
nu ttel oos, j u is t omdat het a £r cken t met de ver vr e emdende ~ enm e r k en v an ~r b( i d En vri j e t i j d (z ie hog er ) .
5 .-
KU~TUUR ( B = LL I D)
7 . A. De tr a di ti on al e vi s ie op kUl t uur v i n dt ku l t uur e en s ur p l u s bi j de \"I(.:' l vaar t v an t v en i j s k a s t , het av ond j e-eu i t , e en
l'ran j e : grot E avon de n ( kons ert en ) , enor me programma ' s ( 2e s tiv al s ) , gr o te t~ ek p le is t e r s (Er a s mu s ) , pompeuz e genouwer ~SC no uvDurgen , 1loogs taan d ver t oon ( r ecept l. e s , akademi s che z i. t t i.n c en , ga lav oor s t e l l i n gen ) z i j n j e - v an-· he t in de ku l tur e le s et t or . KUl t uurs pre idi ng Op Niveau . •
I"
)
B. Het i ndividu k e.Yl z i ch n iet v oorst e l l en da t de maa t s ch a pp i j z i jn gees t e l i jke s pe e ltu i n zo u kunnen z ijn . Het indi vi du v inclt zi j n ma ats c h app el ij k e v erhoudingen ingewikkel a , v er moe iend , v e r a f , ko r t om l a s t i ge verp l ich t ingen , die hi j hoop t t e on tdu i k en i n zi j n v ' k an t i e bu n galowtje , voor he t scherm . Gegeven on ze ma a tschap pe l ijke struk t uur , mag j e dan ook n i e t verwachten de.t he t op t r ekken v an e En kultur el e verdi e pi n g op een a f ke er wekkend ma at s c ha pp el ij k gebouw i eman d za l a an t r ek ken . 8 . ~ell a l t ern a t ieve v i s i e v an ku l tuur ga a t u it v an on z e sp ec iFi ek e lee f - en ar be i dss i t ua t ip . Het woora kul t uur s lui t me teen a I le k ar ak ter i s t i eko h an de l i ngen en i nt eress en van e en gemeenschap i:: : ar-be i d sv i t aru nen en Lu i wamme s s en , IJ z er bedev a ar t en Fr s t ival van Vl ~ an ~ e r e n , An derl e ch t-St andard , Ruben s en St.r- cuv e l s , par oel"].' T ?,-'i eL e n on t ',: r i kb:~ l i n g s hu l p , j'lozart en The Bc c:.'c l c s 1 ::» :, 0 1,~F:L ~'Cl1 :':L ,,- t j e· er; s her-ry me t e en ol i j f , dor p s ke n ni s ~~ j OE~ c r beur s l bumper aan bUMper Ylaar z e e en tui n i eren , • /
•
•
0
6.-
oi j aan d i j ':"011 z (:e en a l l t:.cll b i] ; ;i l e s Dav is , J e ans en s o i r e e pu dd i nq .net :.~o z i j n t j e s en t o as tj e s me t ger ook tc-" p uli n g 1[\e 1: CIlC,ss a gn c--Hon tr c:.ch a t , BOEk vall. de l Iens en BP, J
9 . lCu l t uurbE: l e i 6 ;110 '2 "[ dan ge z ien worden a l s een s chema v oor moge l i j ke be s l i s si ~Gen , geric h t op het s u t ren v an wat a l s ku ltuur wor dt a zn gemar l t ( ku l t uur : het sys t eem van subj ekti e ve kri t er i a , di e door mer.s en wor- den g2han t eer d bi j he t bepa l en v an hun voor-k eur-en , me er bop aa ld me t be t rekkin g t ot kun s t , s port , he t maa t s ch a ppe l i j k behoor lijke , de vr i j e tij &s be st e di n g , de ar be ids s i t ua t i e , enz • • o) 10 . I':: en not a t er- z a .; e ku L t uur- be L e i d moe t derh a l ve i nhou den : - a anz e t t ot ana lyse v an de g€geven ma. 2t s ch a ppi j s t r uk· · tuur , v an de f unk t ie die de bes t aande ku l t uur daar i n vervul t; - pro qnos e over de to e k o~ s ti g e maa t schappe l i j k e on t wi kk e l ing ; - ek s p l i c i e t E s te l l i n qn ame mob . t . de kUl t ur e e l - maat s ch2ppe l i j k e orrtwi.k ke t i.noen di e men gewen s t acht , wa ar u i t de c1aa rme e s amenh an gen de no odz a ak t ot sturing , t ot h ot VOE'retl v an e en bsL e i d wordt c:'.f ge l e i d . Ku l t uur po l i t i ek mo e t du s z owel een i nstrumen t ar i um t el" bev or der i ng , a l s e en gi ftig e bi jtsto f i n he t ma a t sch appel i j k e syst e em z i j n o 11. Cnk e le ;,. • :H e t
e ven t~~ l e
ge gevens
c e beur-on v an di t ogenbl i k is de v ers l: c'I GC on -L':r =-U~E l iYl q \ / Ci.:'l '.! ~: ten sc ha p s n t e chn i ek . De ge e s te1i. j r.: e f'l'J. 1~u l t urc l e ver a n dc.ri. nqr-n (~ ie da ar rnee zul len kor 2 1 1'2 s L 2h l-o e r ~;ell d ('
~
./ ...
7.-
r c " t ion ~ li s eri ng
v an he t meYlsel ijk ", "::" Gl i.dc
en han de l en , nor -menp a troon .
~ellk e n
, a c...rd ::: ~l -
C :1
B. ?roqr€ s s ivi te i t i s pu r at ion a l i te it bi j he t s t r ev en n a ar het op t i m a l i s eI' ~n v an de qe l uksm oqe l i jkheden . Kultuur i s e 2 : i c i ~n t ie bi j he t bevr edig en v an v er langern s . Kul t uur i s eel:. .i.ns t rv .men t tot op t i ma'l i s or- Lnq van he t gElllk . VooI...::. u itqan q i s t.oename v an de doe l t r e f f en c11': ei d van de ku Lt uur . Kenmerk V ~ l dc v oor u i t gan g is r ~t i o n a l is e r in g v an de behoeftenb0vredigin g , Asp ekt er van de r a t ional i s eri n g v an de behoeft enb evr e di gi ng zijn vergro t ing van de produk t i e , opt i Da l e a anwendi ng van t e c hn i e ~ en we tenschap , bc stri jdin g v-n 60 irr at i one le au t or i te i t v an i n st el lin gen , per-sene: , wa a r -d rn ( 0'11 we z ijn \'I E t?T' bij wat hoger s t aa t ) ,
Ergens of nergen s , Qeer of mi n i s hi eri n t ~ v inden de l ck t uur v an : H. Mar cus e L 'homme uni dim cn s i onn el ( Par i js , 1 ~ 6 8) - A. Gor z : Le soc ia l i sme di f fi c i l e (Pari js , 1 967) Cons tan t : Op stand van de homo l uden s ( Bussum , 196 9) - F . B loc h - L a in ~ : Act i onnar i a t s oc ial ( Le Monde , 12 . 3 .1 9 70) -
A . He er t j e
He t v er s chil t u s s en we lvaar t en wel z i jn . (Vr i j Neder l ~n d , 14 . 3 .70)
ARBEID - VRIJE TI JD ALS UITDRUKKING VAN ONZE CULTUUR
EEN I NTERPRETATI 8 VANUIT DE ARBEIDERS BEvJEGI NG. I . LI NDEl'1ANS .
Bep a lin qen van c u l tuur - " De b e s l issende ontmo e tin o v an de mens met de wer e l d , di e de ze kr a ch t v an z i j n v r i j h e i d orden t en to t zi jn wer e l d l a at worden , v ol t r ekt z i c h i n de cu l ruur- v , ( Gr o s ze HE'- rder ) - "Hi j lcunn en cul tuur omschri j v en a l s " a l do.tge ne da t bi j draagt t o t e en D : ~r a c h t i g e en vOl komen vo l t oo iin g v an de men se l ijlchei ( in de mens en i n de s amenl ev i n g ." ( K. \J • B . -- J . Al bregt s ) - "Cul t uu r i s 0.1 da t gene \Vat meer dere mens en de moei te waard v inden en z e l f s zodani g de moe i t e Daard dat z i j hi e raan i n hu n manier v an l ev en cor r ect u i tdrukk ing wi l l en geven en v er t al e n i n hun "omqev .i.n q !' , di t i s vo r mgeven i n onz e maat schapp ij (Dondeyn e) - "cuI t uur i s n i e t s an ders dan ma ch t , De men s heef t i n z i j n l Cl11ge evolu t i e s tee ds me er mach t v er overd; het mi dde l om macht t e v eroveren is a l t i j d de men s e l i jke ar be i d J ewe e s t ; . . . De "v er vr-e emde ar-be i .d" i s du s een "ontvre emde ar be i d " , een gc s t ol en ma ch t smi dde l • . • Hoe i n gewi kkel d on z e cul t uur v andaa g ook is , da t eenvo u di g pri n cipe bli j f t over ein d ... " ( Leo Ge el"ts )
./ ...
2.-
Arbe i d pn Vrij e Tij d a ls u i t dr ukki nq v an onz e Cultuur . Onz e cu l t uur li gt weer s pi e ge l d i n on ze ar be i d en in on ze vr i j e tij d . On s cUl tuurbe e ld word t i n s cherpe mat e bep2a l d do or 0 11S ar be i ds be s t e l da t z e l f de ma t r i js i s van ons vr l J e t i j d s ~ be s t el . To t deze s i tuat i e z i j n we i n versn el de ma t e gekomen (V211 For d t o t v an da a g) . Door di t v er sn c l li ngsproc e s i s het t e verk lar en dat de da g v an v an daag i n ons l an d en in heel :le s t - Eur opa he t dcmi.ne -r end cu ltuur be e l d van he t begi11 van de ze eeuw n c!> g voo rt l e e f t , a l hocwel he t hui di ge domi ner end cultuurbee l d re e ds door een kl e ine a gerende mi nder he i d wordt betwi st en e en ni euwe cultuur wor dt voorbere id . De s pann ingen di e hi eru it ont staan worden h e t s cher p s t opge tek end i n on s ar be i ds be s t e l en i n on s vr i je tij ds be st e l . Zi j z i jn de grot e u i t dagi ng voor de arbe i der s bewe gi ngen . a - ~~_ ~~~~ !~_ ~ ~! £!_~~~_ 9~._~!~_ ~ ~~~_~~ ~ £! _ ~~g_~~ ~~! _~~_~~ ~
ar be i ds be s t e l . - hot kapi t a al bl i j £'t .iu r i d i s ch he t "vehikel " v an mach tsverhoudi ngen i n het so ci a a l - economi s c h l even ••• he t kapi t a a l bl ij f t oo k i n fe i t e i n mi n of meer gr o te mat e di t "vehi ke l ll he t Tayl ori s me bl i j ft I n gro t e mat e h e t bas i s pat r oon Vill1 de ar be i dsorg ani sat ie - m.a .w . de ar beider bl i j £t a l s "onvo lw as s en ll en "onv er an t woordelij lc ll i n-ge- organi seer cl - he t i ndivi du ee l meE'tbaar en i ndi vi du e el toereken ba ar l oon bl i jft ov erh e er s en d
./ ..
~
3 .-
-
h~t
"di enst -verhuri ng s -eontrae t " ( huurl i ngeneontr aet ) bl i j f t de bas i s VCln ondernemingsverho u di ngen
- de wet mat i ghe i d v an de eeon omis e he eye l i en dus v an do werkloosheid bl ij ft voor t leven i n de ge daeh t en en r e ae t i e s v an ar b e i de r s - het XI Xde eeuws "oour geo i s -i de a a l " en he t " liber aa l -econo·· miseh denk en " i s neer gedaa l d to t bij de bas i s : de arb e i d ~r s -
on der wijs- ideaal wor dt nog s t erk b ep a a l.d door e en i ndi ·· v i du a l i s t i seh-rat ion a l i s t is eh en eomp e ti t ief menstype . h et
b - de t wc e de he lft v an d e XI X eeuw
- voo rop st a a t de geweldi ge evolu t ie v an we t ens ehap , r e s par eh , tee hn iek , i n f orma t i ek in de onder-nenri nqen , i n de un i v er s i ·· t c i ten en bij de st a a t : n ieuw "v e hi ke l ll v an maeh t sverhoudingen met n i euwe moge l i jkheden ( ambigue s itu ati e ) - de jilonopr odue t i e voor e en monoe onsump t i e dr i n gt vO l l e di g door , a l t hans voor de wer e ld v an de par t ieuli ere verbr uik ers - dez e wl Jz e v an proc1ukt i e i s de matrij s (g ie t vorm ) , t erwi j l de ze wijz e v an v er br ui k pr de patrij s (vorm ) van i s ; bei de u i tdrukk ing van onze eul tuur - di t is de zgn . "we l v a arts ma a t s ehappi j " - li th e Af f l uen t Socie ty " - hoge l on en , soe i a l e zeker he id , kortere ar be i ds duur , v al:anti 2 en vrije tij d zi j n ree ente veroveri ngen van de v akbonden (2 0 j aar )
./ ...
4 .-
h add en t ot vo or kor t de be t ekeni s v an e en direk t e huaan .iser-ende voerover i n g " waCl:C v er-an der t di t; k ar-ak t er ? -,,- ze "Jorden a l l e sz ins door de ar be i c1ers n i e t betwis t . ,c 00n be paal de kr i t i ek v an soc io logen op dit sys te em word t cloo r de ar be.icJe r s a angevo e l c1 a l s e en " a fp akken cen "mi sgunnen " wan wa t z e e i.nde l i j k voor z i ch zel f v eroverd hebben i~
Z0
l
; ,
...
- ondanks de maa ts ch app e l i j ke zekerh e i d , b l i j v cn er o f on ts t a an er " zwakker e gr oe pen " i n de ma ats c happi j - c10 eCl1 z i j di ghe i d van de economis che rat i on Cll i t e i t i s zeer s t erk op ge dr even 1n dc on dernemingen , ma ar word t t och op he t ma a t s c happe l i jk v lalc me er en me er geamende er d - i n begi n s e l en de e ls ook i n de f ei t en zij n we i n Ue s t Gurona t ot he t i n zi ch t ~e k om en da t he t e c onomi s ch l ev en bcheer s ba ar , re gclb aar en or i en te er b a ar i s : e conomis ch p pl ann i n g en economi s c h be l ei d . IIier door zijn we gekomen t o t 00n gemen gd , hy br i e dc st e ls e l . - i n begins e l en de e l s oot i n de f e i t en z l J n we in We s t - Eur opa gekomen t ot he t i n z i cht v an de gl ooal e democr ati s erin g v an h e t ma a t schappe l i jk l ev e n, e conom i sch l even i nb e gr e ~ en , en op aI l e n ive au ' s . - he t on t wi kke l ings pe i l is ge stegen , mins tens evenzeer door r ~ di o en T . V . d an doo r de s c o l ar i te i t t ot 17 j a ar - a l do ze c l emen tpn SClmen ver t on en e E:'n ambi va l en t k ar alc ter en ver k l ar en de hu i dige onzeker he i d
5.-
~
omt r en t d e
*
omt r e n t de me n s -wa ar-d 'i qh e i d v an h et a r-b e i d sbe.s t e l ( on cJ.::." :i.' -
ma t e r i ~ le
we lva art
n eming ) .,' omt ren t de men s e l i j k e p r-omo t i o van de vr i je t ijd " omt ren t de "wa ar d c " e n de "ma c h t " v a n d e demo c r a ti e -,,- omt en t de "waar-de " en de " mac h t " van d e. a rbc i de r s be\'lc ·,
d e "n a t uur " z a l gc h e 0:1 v e r dwi j n en t e n v o or de l e van de lie ul t uur " op on z e w(~ rc l j , derh a lve oo k de " mac h t " v an d e
"n a t uur-" t e n v oor de l e v a n de "maoh t " v a n de " cu l t uu r " • .7a t zal dez e " al - m2.d l t :1 v an de mens b e t e k e n en ? de
~ ~ O l" g
om de L e e Pr-u imt e van de men s wor d t c e ntr a al - op-
dui ken van n i eu\'l C' '.'Iet enschap de " e c ol o gi e" d . i . e venwi c h t i ll de n a t uur' de moge l i jkhe i d om de p ~oduc t iv i t e i t - v i a au t omat i e en i n Eo r ma t i e k - nog z cer sterk o p t e Ql"i jven
- 1/ 3 schoo l se op lei di n g , 1/ 3 o p r e n d e ment - geor ga n i seer d e arb e id , 1/ 3 " be z i gh e i .::F , II v r i j e t i j dv , lIap rust " - d e r e la t ivi t e i t v an het " s c h a ar s t e " - .2e n ome en b i j de pr-o du k t i, e
- de r e la t ivi t ei t v a n h e t economi sch r-en domen t wor d t mo ge l i j l: - cle qua l i t a t i.ev c Eis e n van de ma at sch a ppij
6 .-
-
noodz a ak van i nt e gr a l e on gl obale ma~ts c h a p p i j pl ann in g en het gcv a ar v an t ot a li t a i re pl annin g ~c
- v ie en hoe z a l de pr i or i tai r e , cOl l e c t i eve en ga~ in s bc·hoeft en bepalen ? \'l i e en ho e z a l de r e l a t i v i t ei t v an h e t e cono mi sch ren demen t (v an de midde l cn ) bepal en ? v i e en ho e zal de a l t 0rna t i ev e mi dd elen en wie de a l t ern a t i ev e doe ls te l l ingen be pa l en ? a I l e pl anmatighe i d z a l r e ge lmati g doo1"oroken worden en mopt en worden door cr e a t i cve en s pon t an c ac ties .
- er v an u i t ga an de dat - oo k a l z i j n a l 10 ob j ec t ieve hi n cJ.or·· pa l en voor de ontwi kkel i n g v an de mens afgcbr oken 2s pi r a t i e s , kenn is en kun de , i n zet en mogel i jkhedcn , v er an twoorde l i jkhe i d v an de ar be i de r s (v an de ges a l ari c nrden ) ongel i jk z i jn , z a l dan de " s ch a alv er groting"" v an bov env er me l de evo lut ie , de bes t a ande ' '' vervreemding '' nog n i e t groter maken bij de ar be ider s ? - is c1_aar t e genov er "s ch aalverk l eining I mog e l ij k ar bei ds ver r u iming , groe p s '.'.rer~( , t a aks te l l ingvan de gr oep , par ti c ipat i e en cont r o le , lI auto-gestion" • • • i n de onderneming , i n he t onder wij s , i n de:' "vrij e t i j d " •• • r n de po liti ck _. ;;s ch a a l v er kl eini ng l l i s ook democr-a t i s cri.n q Cu I tuur i s i n deze z i.n oo k aanpas s ingsmo ge l i j:i:he den van de mens
7.-
Nor mat i0.vc' , po l i t ieke en prog rarm;\at i sch e v is ie op ar be i d en vr i j (: t i j Ci a ls on der dee1 van onze v i s ie. op de cu I tuur -van-mor qen . Het hu i di g domi nerenG cu l t uur be e ld ( i n ar be id en vr 1J C t ij d ) l S no g maar n a.uwe l i jks door ge dr ongen en he t word t r e e ds cr iti s ch onderz ocht •• • en t e li c ht bevonden : be t v i s t door . e en Qct ieve mi n de r he i d . e Ultuur schep pi n g i s s t e eds he t werle: gewe e s t van e en k Le i n e mi.ndcr- he i d , I n di e z in ook he t wer lc v an de mens e l i jke gee s t . Dc:z e wee t z i c h met we l.lce "ma ch t col: t e omr inge n om ho t ni euw2 cu l t uur be e l d door te dr u kken . Wa ar de n en ma ch t . e f r . de ;CIX e eeuwse ar be i c1 e r ~b e\Ve g :i. ng Ii
De hui dige crit i ek ( to t en me t Mar cus e ) bov a t vee1 juist e di n gen en i s i n die z i n ver he l deren d , maar ve r ona c h tz a ~ TI t be pa a l de a s pec t en .
- ar bei d a l s dien s t , a l s "men s -ovcr-d i.n qv , a l s erkenn i ng t e gen-over ar-be i d a l s "1 0s-·prij s ll voor v r i j e tij d , a l s i ndi v i du e l e mcetbare pr e st a t i e , a l s pro du ctivit e i t - ar be id i n per s pe c ti e 2 van t a akv er r ui mi ng , gro epswerk par t ici pa t ie en " cmt o-,ge s ti on " - di t a l les i n de c ircui t van de op re n d e~ e n t - g e or gan is e cr d e t r a di ti one l e ar-be i dsc i r -cu i t ( onder nemi n gc·' n) - de u i t bouw v an n i euwe ar be i ds c i rcu i t s
de ar be id v an de
8.-
rri.ct -onc e t bar-c .i nz e t , d e a r-b e i d v a n c1.C qu a t c r-n a i r-e s e c t or f Ct'~
a r oe i d - i n - d e - v r i je--t i j ci. r de ar-be i d van de d e rde Le e f t i j c ,
(i,;'
.::cr o e i d van de gc.h an d ic a p ten .
- dE" i dee v an de " g erap. ons ch ap s d ienst" .i s p s v , de huic1ig c l e g erdienst de v r i j e tij d a l s " b ev r i j d e r.d e " tij d .i.n p la a t s van " c omp c:l1· ·
s a t i e -e t i jd " voor h ct produc t ie-reg im e
il tij d vri j makcn voor de bevr i jdin g v an de g ehe le mens : n i et a l l e.e n de me n s b ov r i j d en van de L a s t v an d e ar-b e i d , ;;12,il:L'
ook d e geest bov r -i j d en i n d e vri j e t i j d"
(A. Do n --
de~fl1e )
l;h i?t
is ni e t u i tge slot e n d at de a r b e i uer v an morgen i n
z i jn v r i je t ij d mi n d e r cl"k e n d en meer u i tg e bu i t \'Ior d t - vr i
j
c t i j d e.ls cre ati v i t ei t voor de homo l u d e ns d an i n
z i j n a r b e i d s t i j d " (A. s me t s ) - pr ior i te i t voor d emocra t i s e r i ng v an h et on der wi j s (ni e u-,:!(' m00e li jkhed e n qu a i n h ou d e n qua s tru ctuu r . De i dee van " o pen unive rs i t e i t v ) pr i ori tei t v oor' p e r man e n t e vor min g van v o l wa s s enen (a
-':" oJ ~ t i o r i
v an j on g eren ) : a lg e me e ll , pr-o Fe s s i.one e l ,
s yndi caa l -
p ~i o r iteit
voor so ci a al -cul turee l
wcrl~ ,
u i t g aan de v an
e en inens- o pva t t i ng d i e rec ht do e t aan c lke a r b e i d e r en aan de t ot a le a r-be i dcr- en a an de kan s e n to t e i g en leV C1Sp r-o j cc t
9 . --
he t pr o b l e em van de d orde we r e ld mo e t ing ebouwd worde n a ls 0e n " a s c e s e " e 1 2ii;e n t i n ens a r-b e i c. s b e s t e I zowel a l:; i ll
011S
livr i je 't .i jdsbe.s t e L'": d i t i :=. o o k c u l t u u r
"As c e s e " a l s aP s t and v an z ich z el f en van mac h t , de clc:C'Ge we r-eL dp r-ob .Le.ae t i.e lc i s n ie t de noo d zal:::e l i jke s chaciuw b i j onze we Lv a a r -t . Dez e pr-ob.l. emat i e k is e e n o p·· g 2lve d ie on s r-e c ht or v ri j e t i j c. ev en goed a l s h e t
il fr a gwUrdig li maak t
e c ononomi sch bes t e l , geb a s eerd op
OTIS
~e
c a n tro le v an d e gr on clst o f fen , .immor-e e t ma ak t
- de ac t ieve b evo l k ing z a l to t 80
%
s ame n g es te ld zij n
ui t ge s a l a r ieerde n •• • d i t maak t de zak en n i.e t e e nv oudige r e r-k enn i nq v an d e i u n c t i on a l i t e i t v an d i v er s e gr o e p en i n o e n n i e uw g e f orm p l e e r d e sol idar it C" i t - de a r -b e i der s b eweqi.n q moet du r-v on t e ze gg 0Yl da t ze p l an ·· nl2.. tig· r-e For -ma t or-Ls c h
zi j n
i110 E': t
rev o l u t i on a ir in de
evo l u t i e - n ot
Il c on t r o l e ll a llC;c n her vormt men d e ma atsch a pp i j n i et
- d e arbe id0r s benegi n c i s onv ermi j d e t i j k - e n i n het pe r -spect ief v an d e
X:; ~('
(' EU\,/
-
"wa ard (J.n - g c:: l a c1en" , "wa a r d e n -
v ca -o v c r-en d v , omd at z e .no er' dan i n he t v e rl e den ma a t sch s p pi j-vor~end
en
qu a l it ~ ti e f
moe t z i jn
- d e ar-be .ider -s b e we q i nq .. h o e 0 01: georg ani s e e :cd - z a l v e 21 )",12 (;:;'
t ot s t ra t eg i schc oenhe .id moo t en komen tus s en vak-
10 .-
bonci , mu tual i t ei t , cu l t.ur-ee l wer l: en e c on omi s ch werken g l obale strat 2g i sche v is ie .-
c1(~
al~be i d e r s b eweg i :1 g
k a n d e v raag n clar po l i t ieke d o or···
dr u kk i n g n i ct ontga an - de a rbe i -ersbeweg ing
~ al
i n h a &r g lobaal
o p ~ et
n iet
s lagen a l s ze b i. nn en h a ar s c ho o t "wa a r-d on " e n "ma c h t" n iet wee t t e r e ali s e r c n . Di t wi l
z e g g ~n
d a t ze .bi n n e n
ha ctJ:' schoot de "wa a r d e n " - f or mu l e r e n d e f u n c t i e en de "wa ur d e n" - c r it i s e r e n d e f u n c t i e b e s t e n d i g mo e t u i t bou well en l. o pp e Le n aan de "mac h t-cv an -c d e-cso Li dar-L t e i a rb c ide rs b eweg i ng . ~aar l o o scl
II ,~t
t '~
v an de
ecr s t e wcr-d de l a atst e 2 0 jaa r v cr-
i n eon doc t r i nai r - c on s e r va t isme en de mach t
VRn he t l e d e n a a n t al wer d ov erscha t . Men he e f t he t
gevo ~ l
de ::::gn . "ma c h t " van de ar bei der s beweg ing cen \'/i e l i s c1at l o s dr aa i t
! De ar be ide r s b e we g i n g mo ot ilge k op pe l d fl wor>-
d en in d e r e a lit e it . Di e t we e - beweging e n en real i te it mo rt en i n e l k aar- gr i j p e i.1. -
0~
~ r bc i d er s b e we g i n a
t U SSCjl
h a ar
II
z a l e e n evenwi c ht
m0 0t ~ n
d i01'I1> -ver-Len en d e " Fun c t i e e n haar
r e a l is e r e n It
d iera: -
veroveren de " Func t i c .. . en z ich daaro» c ok or; cJ.:' lis eren .
da t
ARBEID , VRIJE TI JD EN CULTUUR
De fi ni ti e f Dis cu ss i es c hema voor de verga dering v an 1 5 a pr i l . I. LI NDEI'-rANS • N.B .
we v angen aan t e 1 8 uur met "e en li c h t e doc h voedz ame ma a l t i jd " ! ••• - de di scuss ie ze l f t e 19 . 30 uu r .
I nl ei di n q - Een pr ak ti s ch akkoor d over he t be gri p "Cul t uur l: Bv. "CuI t uur i s de u i t dr u kk i n g v an a.lLe mens e l ijke ge drag inge:i1 geb a seerd op een bevre di gi n g v an een b eh oe f t e nh i ~ r ar c h i e en ge sanc t i one er d door de geme enschap a an de hand van h e t n i v e au v an on tw ikke l i ng v an de z e geme en s ch a p i n de z e behoe ft en·h i e rarchi e " . I.
A~A L Y S E
VAN ARBE I D EN VR I J E TI JD .
v oorlo pige de f i niti e v an arb e id : de i n a fhank e l i jkhe i d ge pres t eer de ar be i d i n het hu idi ge op economi sche rat i on a l iteit afge s t emde pro dukti e s y s t e em. vrij e tij d : de r est in he t best a an v a n de ar be i der s . arb e i d en vr i j e t i jd st a an t ot e lkaar i n wi ss e l ende
r e1 2 ~i e .
a _. de be ho e f t en v an dEO ar be i der .i . v m, z i jn ar bei d en z i j n vri je tij d . s
2.-
Be sprek ing vo lgen s hier navo lgend s chema : f y s i o l o gi s ch( behoefte n : e ten , won i n g enz . 2 . v e i l i gh e idsbehoe f t en : v i jan den , an gs t , onz eker he i d . • • 3 . soc iaal - emot ione le behoeft en : aaneen s l u i t i n g , vri e nds ch a p l i e f de . .• 4 . behoe f t e aan erkenn ing st a tus en ma cht , pre s t at i e c on testa t ie . . • 5 . behoeft e aan z e l fon t pl oo i ing : cr eat i v i t e i t , par t i ci pa t i e ( s t ukken h i er van wer den vernoemd i n dE t ek st en Li n deman s + De Swer t ) 1.
b _. g~ _~2 2 ~~ ~~~~ ! ~ _ ~£ ~! ~ ~h£ E E ~ 1 i j ~ ~_ i~~ ! ~1 1 i~g ~~ , die de oehoef ten v an de ar be i der i . v . m. z i jn ar be id en z i j n vrij e t i j d ( ~) omr i n gen , bev or derEn o f h i n de ren . Hierb i j -
wez e bi j wi j ze v an vo or be e l d ver no emd onderwi j ssys t eem ar be i ds or gaDi sa t i e on dern erni n g
- ar be i ds we t gev i n g , soc i a le wet gev i n g en be t reff en de i n s t el l i n gen
- econ omisch bestel
- v akbonden - po l i t i ek e i ns te l l ingen
- vr ije tij d s-s t r uc t uren
./ . ..
3.-
( stukken h i erv an wer-den ver noemd i n de el I . LINDEMANS b Iz . 2 tot 6 i nbe gr Epen ) en i n de pun t en 1 tot 4 en i n pun t 7 v an DE S\1ERT) c - ~~! _ ! ! j ~§ ~ ~~~~ (lij st) v an dit a l l es , m.a . w. ~~ _~!g ~~~~~ no emer v an a en b Di t wer d geda an i n de bij gevo e gde t eks t v an B. RAES " De tij ds ge est v an e en t echn'i s che -d ndu s t r i e l e mas sacul t uur " en in de s tukk en v an de tekst van LI NDE.HANS en DE S\1ERT . II . BEOORDELI NG VAN DIT GE HEE L. Ve l k e zlJ n de negat i ev e a s pec t en i n di t gehe e l , di e ons moe ten to e l at en de v er wachting en i n po siti ev e z i n voor de to ekoms t t e omschr i jve n ? Me er s c hemati s ch ges t e l d : 1 . I"la t z i jn i n c on cr e t o de u i t dr.ukki n gen van de ze be -·
2. 3. 4. 5.
ho e ften i n dit l e e f mili eu voor d0 ar be i de r s ? '.'!a t i s de hu idi gc to e s t and van a1 o f n i e t v o ld a an z i jn v an de ar be i ders op de z e ge bi eden ? 'J a t z i jn hun wens en en mo ge lij khe den om aan di e t oe s t En d i e t s t e v er anderen ? Be l ke fact or en vormen een s t i mu l ans to t evo l uti e . Ho e kunnen z ij gemo t i veerd wor den t o t evo lut ie ? ~7 a t z i jn de f actoren die dez e evo l ut ie i n de we g st a ~n ? Hoe kunrien d e z.e be lemmerende fa c toren u i t de we g wo r -den ger u imd ?
4 .-
III . NORMATI EVE I POL I TICKS EN PROGRAi',INAT I SCHE VISIE OP ARBEID EN VR IJE TI J D ALS ONDERDEEL VAN ONZE VI SI E OF DE CULTUUR· · V AN- ['IORGEN .
Toekomst ger icht a f l e z en v an po s i t i ev e a l qemene doel s t e l lin gen en v ast leggen v ol gens ma ter i~ l e inde l i n g en cu lt uur··· dome i.n en van c oncre te a l tern a t ieven . We l k e ar be i d vo or de t oekoms t ? We l ke vr i je t i jd vo or de t oekoms t ? Ni euwe onder l i n ge re la t ie Gv . oploss ingen woe ten get axeerd wor den op hun eVe ~r a 2r Q e . De r icht ing a andu iden : dy n amisch Dui del i j ke a l t ern atieven . ( vra t de i nhou d betre ft : z ie Li n deman s b I z . 7 , 8 en gedee l t e l i j k 9 - z i e De Swer t : pu nt en 5 , 6 , 8 en 11) IV . STRATE GIC VAN DE ARBEIDERSBE'.JEG ING I N DI T PERSPECTI Ef. . Uitwerke n van e en str a t eg ie v an de arbe ider s beweg i n g to t v e r dere cu ltur e le opgang doo rheen a~b e id en vr i je t i j d . Bet gebr u ik v an de mac h t v an de arbe idersbeweg ing . (wa t de i nhoud be t r e ft zi e Li ndem an s b Lz , 9 en 10 .z it: De Swe r t : pun t en 9 en 10) .
Schema voorge s te ld n a overl 2g met B. RAES , DE S.MET, G. VAN AC KER ell G. DE S ~ :ERT door I . LI NDEiVIANS .
KULTUUR Nota van B. RAES . I.
I/~TERI E L E
BE NADERING VAN HET KULTUURCONCEPT
De i nhou den v an he t kUltuurconcep t . gSb~~9_Y 9.!LJs~ J: !~~!: 9!!1g ~!}
indiv . -subj .
1 . men tal e to estanden + process en bv . co gn. : e en hy pothe se . - emotioneel : e en instelling t .o .v . de dingen 2 . individue le gedragi ngen en groeps gedragi ngen : al l e s wa t v oor he t ind o een aanwendse l , gewoont e en do or de groep kan overgenomen wor den .
i ntersubj .
3 . de e l s geestelij ke en deel s ma t er i ~ l e verworvenhe den . bv , de taal (met sterke geeste lij J:e kant ) en ma teri~le v er worvenheden : de techni sche k an t v an de ko mmuni katie-media .
objekt
4 . mat er i e l e en i mmateriel e pro duk t en : kunst , muzi ek , kUl t ur e l e -ui t r us t i n g , gereedschap. 5. i ns t itut ies ( i ns te l l ingen ) : d .i. ko n gl omeraten v an ge st andardiseerde gedragi n gss t rukturen en wederz i jdse att i t ude s van e en s oc ial e groer . bv . huwel i j L, social e , politi ek e , re l i gieuse organisati e s , r echt s ordening .
./ ...
2 . ·-
1 . mor e e l - r e l i gieuz e domei n 2 . f y sis clle 3 . soc i a a l handelen / po li to 4 . ar t i st i ek hande len 5. we tens chappel ij k h ande len 6 . t e chnis ch handel 2n / e con . I I . HELKE Z I JN DE RE LEVANTE KRI TE RI A ON HET KULT UUR- CONCBP T TE
?
DEFI NI EREN
1 . s oci a al - his t ori s che kr i t er ia 2 . t heor et i s c he kr i ter i a , en het kr iterium van 3. kr eat i v i t e i t en kUltuur ov e rdracht . I) Soci aal - his t or isc he kr i t er i a ~ ~ ~ i ~~!
:
A.
kUltuur dingen z i jn soc i aal aanvaard , W2illn eer hun inhoude n beho r en to t meer dan I i ndividu op ee n z e l ~ de t ij ds t i.p , Di t slui t i n da t "kul t uur-" door e en groep moe t aanv aar d z i j n , ge s t a nd ariseerd en onderwor pen aan de we t t en v an een zekerp. r ege lmaa t .
B.
H ~2!Qr~2f g :
kUl tuurdingen hebben een hist or i sche dimens i e , wanne er de ma t er i e ervan behoort t o t meer dan I i ndivi du i n e en ver l oop v an t ij d . Di t s lui t i n : 1 . dat eon kUltuurdi n g door de mens v er wor v en wor dt i n de ma t e h i j l i d i s v an een gemeens c hap 2 . wordt on t vangen en aanvaard en doo rgegeven . Dus mi ni ma a l It t r a di t i onee L" is.
./ ...
3.-
Wi j kunnen daar t e gen 2 houdin gen a l s mogel i jk u81du i de n - Passi ev e aanpas singsvo lwassenheid . - Kre ati ev e en ak t ieve kr i t i s che vo l wa s s enhe i d . II ) Theoretische kr i t er i a Kriteri a v an t he or e tis che a ar d , zijn zeer a lgemeen . Hoe a l gemen er , des te moei l ij ker i s hun to ep a s sin gs mogelij khe i d en des t e groter de i nt er pret at iemo g e l ij l~ h e id . 1 . Een I e kr i ter ium v an t heoret i s c he aard houdt i e t s voor e en
2.
3.
40 50
kUl t uur ding indien een adop ti eve , nu tt ige gedr aging ert e genover kW1 a angenomen worden en/ of a an een behoef t e werd vOl cla an . De ze kr i t er i a r esul t eren r 0spe k t ieveli jk ui t de sfe er v an de b i ol ogi e en psychol ogi e . Als "kul t uur " kan gedefinieerd wor den \Va t men kan z i en al s een sys t e em, een samenh an g v an de len in bepa al dc onder linge r cl ati es gebr acht . I ndi en kUl t uur onder wor pe n i s a an e en dyn ami s ch pr oc e s en e en dyn ~a ische ordening v an variaties i ns lui t i s het di e naam waardi g . Kul t uur s t a a t i n re lati e to t per soonlij kh ei ds ontvlikkelin g . Kul t uu r 7, OU de som z i j n v an a I l e s ubl imat ies .
"'dann e er e en kUl t uur voor t br engs e l ges ocialiseer d i s en een hi s t or ische di men ge he eft kan men he t be s c houwen a l s kUl t uur voo r t br-enqs e l " l u i dde oris e er-s t e kr- i t er i.um, De twee c1 ,~ gr oe p theor et ischc kr i t er i a bez it een nog vagere inhoud . bv . 'i.l anneer lean e en ku l tuurproduk t geplaat s t worden i n een s amenh an gend gehe e l ? I s di t ;il0 ge l i j k ? Is behoeft enver vu l l ing ni et een te a lgemee n kr i t er i um voor kUl t uurpr oduk t i e ? enz •• • •
/
•
0
•
4 . _.
III ) Kr iteri a i . v . m. s che pp ing en ov er dr a ch t van kUltuurpr oduk t en . 1 . Elk ku l t uu r -pr-o du k t wor dt ± kun s t rnat i q voor t qelx-a c h t : de mens veran der t de e er s t e. na t uur . 2 . De ze kUl tuur voo r t bren gs e l en zoud en nie t op gene t is che wi j ze mogcn wor den over gedr a srell om ku l t uur pr-od uk t en ge he t en V:: kunnen worden . 3 . Elk kUl tuurpr oduk t vordt overgcnomen doo r l cr en . 4 . Het kUl t uur pro duk t , overgenomen n a e en l e er pr oc e s , ~/o r d t overgenomcn i n een patroon of s t rami e n . Er moot e en bepaa l dc vast l e gbar e vo rm a anwe z i g z i jn . 5 . Het ku l t uur produkt wor clt ov er genomen van ancter-cn , 6 . Het mo et wor den ge dragen door s ymbo l en 7 . D. v/ . z . da t h e t kUl t uur pr odukt ove rdrach t e l i j k i s en c ommun i c e er baar . I I I . HOE KONEN KULTURELE UAARDEN, I DEEEN, PRODU KTE N, INSTGLLI N-
GEN TOT STAND ? Theore ti s c h i. an men 3 ni v e au s on c1ers che iden i n de on t wi kke l i ng v an de ku l t uur . ~ V! e l onders che i den e n n iet ges che i den d . w. z . dat deze 3 n i v eaus i n ~/ederz i j d s e en voort dur ende i n t er acti e s t a an ) . 1. I ndi v i du e e l- s ub j ek t i of ni v e au
2 . I nt er - su b j ek t i e f en 3 . Ob jek t ief n i veau . Op he t inc1ividuee l - sub jekt i e f v l ak kan men voorops t c l len da t he t vo or t brengen van weLk ku l tuurdi ng ook
./ . . .
5.-
1 . gebonden i s aan een t ypi fi c atie , di t is : e on b et ek en i s di e voor het hande l e n of weI gevonden of ge s c h apen wordt en van duur same aard i s . bv ,
be t ck enend <
SUbje~ ~
) t eken .:
be tekend ob j ek t
,h I i k de betek enis v an e en woor d v er-du i de t i j ken , dan moe t i k de 3 di mens i es ( n i ve aus) ver duide l ij ken , pa s dan i s de t o t a al be tekeni s v an he t woord v er du i delij kt . . Vaarom vo er t men dez e t ypi fi c aties i n ? Om ex ist en t i ~ le on zekerhe i d t e ver minder en en cen mi n i mal e orde i n t e vo eren i n de bu i t enwere l d , waari n e l ke r e l at i e dan zi j n p l a a t s kr i j gt : e e n geordend e pl a at s .
Zi j on t s t aat wanneer er e en v ast s t a ande verhou di n u i s i ngevoerd t u s s en e en be pa a l de vo r-m v an a c t i e encr-z i. j cl s en anderzi j ds e en r e l a ti e van i den t i t ei t , an alo gi e o ,~ as s oc i at i e t u s s en e lementon die deze ak t ie mo e t en r i ch ten . De z e l a a t s t e r e lat ies bes t a an t u s s en nieuwe en r ee ds ge s to c ke er dC" waarnemi ngen : wal1l1e er e El nieuwe waarnemi n g ge durende geruime tij d vo lgens i denti t ei t , ano l og ic of ass oci a t i e wor dt ver bond en , met r e e ds opgenomen W
./ ...
6 .-
De t y pi f i c a t i 0s komen i n v ers ch i l l ende mod a lit ei t on vo or - Per c ep t i ov e mo da l ite it - Emo t i onel e Eva lua tiev ~ (wa ar der ende) - Vol uti ev e (wil s mati ge) - Ko gni t i ev e iiloda l i te i t . Dez c typi f i cat i es vor rnen de bas i s van wa t we zul len ku nnen noemon
l at c~r
lcu Lt uur
!2~~ ~ ~ !YE.tf! S ~!~ ~ ~ .Js~!:!~ ~£_ ~ ! ~!:~ ~£._~!2~ 9~~ ,
zo dat ze i n i e der s ub j ek t e en sub jek t i eve f i lt er ga an vormen ( bv . g l a ~s j e op , l a at j e r ij den ) . Door dez e e i gen se l ek t i v i te i t zu l 10n ze de v erhou di ngen gaan bep alen t u ssen de geg even w0 r ~ c l i j kh e id en mi j n r e a cti e s . .Nen z.ou op (l i t ni v e au de typi f i c a t i e s houdin gen of I;att i tude I I ku nncn noemen , Zi j moet en op di t ni v e au no g n i e t noodz ak e l i j k gov er bali seer d z i j n of op bewu st e wi jze ge s ymbo l i s e e r d worden ( ob j ek t i e f) . Vanne er deze ho udi ngen niet geverb ali s e erd zijn kunn en ze t oc h aanwezig z i j n door he en bv . de s011 s i mo t or is che gedragingen. 2 ) -----Overqanq du e el - s ub j ec t i e f naar i nt er s ub j c 2ti e f .-.- ... -- -i n--di- vi - - - - - - - - - - - ~- - - _ ..... _--- - - - - - - - - - - - ---_._- _... ~ - -
ni v e au . Dc t ypi f i c a ti e di e u it de bui t cnwer e l d ko mt of di e z ich r i cht op hot i nt er s u b j e c t i C'£ ni veau , beho eft s ymbo l cn en abs t r a c t i e s .
./ ...
7 .-
De ze moet en z o a l ger.leen moqc l i j k z ijn (vcrwi j si n jj n a ar t aa l ) : - re lat iemo ge l ij kh ei d - orde nin gsmo ge l i j khei d - zekerhei d v erhogen . De s ymbo l en s pe len een i nt erme di a ire 1"01 t u ss en do. nieuwe per cept i e • • • en de vro c ger ge r e gi s t reerc1e, t ussen de z e bi j mi j a c:mwe z i g en dez e bi j an c1eren voorh an dcn . Het begi n v c:m overgang t us s en d2 t we e ni v e aus i s (:e:i.1 begin v c l e ggen v an rel a t i es t uss en t yp ic a t ies zoda t men t o t vers c hil l en de vo r men van v er binding komt , di e op hun bcur t t ypi f i c a t i e s kunn en wor den . Zo ln t ypifi cat i e i s by . he t be e l d dat 0en indivi du z i ch vor mt v an zichze l f . HE' t r e fl e ksi cv e bewus t z i jn bi j he t sub j ek t OV C'I' z i j n a t t i t u de s i s oen t y pi sche en s pe c i f i eke t y p i fi k ~t i e : he t ze lfbeeld . He t st aa t me t oe mi j ze l f te b ~ ~a len en he t t e bepa l en t .o . v . mijz e 12 en mij n mi l i eu . Ook s oc i a a l subjek t ief o f i nt ersubj ek t ief bes t a an beel den .
'~ o. l {'
Men zou ook voo r geme en s ch app en over e en ze lfbeel d kunn en s pr ek en vb . : de kcr k a l s i ns tituu t , v ar c nigingcn van vr ij~ iJ.1n i g en hebb 011 oole epn ze l fbe e ld .
./ .. .
8 .-
kU l tuurd i TI g ~n
- Op he t i n t e r s u bj c kt i e v e v l ak z u l l e n
meege dee l u wo rden met b ehulp van : - n aboots in g
- s y mbo j.i s at i c s d i e v eru i
twe ild i g (~
ku n n on wor-de.i o p een obj ek t i ev c man 'i e 'r
( dit is b innen eon r e l at i e s ub j ck tvob j c k t ) . Wa nn e e r men c e n bepaa ld tek on buit on z i c h g ep l aat st h ecft sub j ekt- o ~ j ek t .
dan k omt dat t e r c c h t i n e en r e l a t i e v a n - Het b e gr i p wordt
V1 2
c e n t a a l t el .e n met k e r-nb e t el.cn i s
e en s y mb o o l . 3 0 ' n ge o b jekt iv012 rde typ ifika t ie i s nu we rke l i jlc Jeul ture e l t e noemen , wa llnoe r z i j v cr spr-e.i « r a a k t o p 1cwal i t a t i e v e e n kwan ti t atieve w.i j z e , K\'/ an ti t a t ief'wa nn e er- z i j wordt aanva a r-d doo r ver sch i l l ende l e d e n i n een gr oop . Kwa l i t ati e f wanne e r- z i j verder word t onder worp e n
Clem
wi j -
z iging e n e n tr a n s f ormati e . - h e r hal ing (r e p et i ti e ) r-edu k t i e ( n eg a t ief herh a a ld ) - exp a nsi e ( p o s i t i e f herh a a l d ) gevalor is l2erd wo rdt door weder1cer igheid
V Cl~
d e i nt er-
s ubj e k ti ev e typ i fi k at i es . Va lor isat i e : El k een d i e een b ep a a ld bee l d doo r ge g e v e n kr ij g t , z i et da t v anu i t z ij n r e f era nt i 0]: a de r
( z i et as p o.ct ma t i q
dat g cne , wa t 110m word t a <:mgeb oden ) . - Do or d o z. e
1cwal i t a t i eve en kvzan t i t atieve so c i a l Ls e t i.e
ondergaa t eon ku l tuur d i n g e cn t r-an s Fo.rma t i.e in c1e r i ch t i.n q vall e e n norm d i e op du u rz ame wi j z e gcsClnc t i o neerd wor d t doo r de groep , e n d i t op of exp li c i e t
~ Jp l i c i e t e
wi j z e
: bv . i n de ma t e d at de i n di v i ' UCTI i n d e
geme enscllLlp z ich b e wus t worden v a n hu n ex i.s t on t i e .l o o nz e 1c erh ei d .
./ ...
9.-
3 ) He t i s ver tre:::;:end v an da t i 11Ci.iv i duee l - s ub j elc t i e f n ive au en lle t i n t ersub jekt i e 2 da t di 2 typi f i k at i os ge o r i ~ t c e r-d worden n aar hc t 3 0 n i v e au : h e t ob j c k t i ov o n i v e au , T y pi f i le a t i (~ s k u n nen hier "0 0I angen " geno emCi. Y/o r (~. cn . Ob j ek t i cv e be lan gen he bb en e en r e~ e I best a 211 , daar ze gegro e id z i j n ui t de vor ige ni vcau s . en z i j c~ n ei ge n bes ta an i n t i jd e n ruim t e g a ~n v er wer v en . De ze ob j ek t ieve bel an gen z i j n onderwor pen a an - Ku I tuuroverdr acll t - Ku Ltuurv er r i j ki ng : ( s ub j e1:: t i ev e as s t ru I a t i o = de wi l om de ku I t uur t e aanvaar den e n k r e a t i~ f door t o geven v anwe ge een s Ub jek t ) . - Ku Lt uur a f'br-aal: : ( bv . v e l en t r eur e n ov er li c t Lu l t uur ·v erv a l bi j de j ou gd , wat even~e I e en r e a c t i ~ t e gen onn o d .i j ge ach te i n sti. tut i es le an z i j n , ) Bv . pr-o o l c em v an p ar -t i j h or-v or'm.i. n q in B el g iC~ ( l' e a cti e tege n i nst itut i e s di e z i chze12 over l even ) . De i n t er ac ti e s tussen de dr ie n i veau s te bek L enrt orien ,
we ~ sen ~i j
na g even
I ndi vi du el e a t t i tudes I n t er s ub j 0 ~ t i ev e w a ~rd~'
Obj c ~ ti ev e
be l an gen .
./ ,...
10 . -
4) Op de z0 'li jze k ome n W1J t o t een De f i n i t i e van
e e~
KULTUURDI NG" 1 . ob j ek t i eve s ymbo l i s a t i e 2 . van oen hi s t ori s e ll ontwi.kk e l i.n qs pr-o c e s
3 . gesi t u c or-d o p 3 ni v e a u s (onder sch e i den ) we derl:eri ge en voor t du r-e n de i n t er a c ti e s
DCt I
':!a a r --
door 4.
v ertr e ~ kend
v an een ind o e n
i nt ers ubj p ~t ie E
nive ""u
5 . mi n o f mee r du u rzame be t r-ken .i s s e n v o or de ak t i v it e i t ( d ie do e 1geri c ht i s) 6 . of\'.'(;l g evoDclen o f g e s cl1apen worden 7 . bev/ aar-d o p min of ];l0 pr iden t ieke wi j z :' en j'l lc e gc·c.1ee1 d , a a ngewe n d , o jjlge v o r md , g ewa ar c..~ cel" d e n mi nst pns i mp 1 i ei ~ t g csankt ionoer~ e n die 8 . de rpa1 i te i t bepa1en vo 1 g e n s p e r c e p ti ev o , vo 1 i t i e v e , c o gn i t i ev e , ~ not i o ne 1 e , eva1u tat i cvc mo d a l i t e i ten
DE T l JDSGEEST VAl'J EEN TECH NlSC H - l NDUS TR lE LE t iAS S ACULT UUIL
Not a v an B. Raes La a t i k du s even deze t i j dsgeest s che t s en ; Z l J is voo r d2 me e s te Curo pe se kUl t uur f i l o s oEe n en kU ltuur socio logen i n e l k g0val e en a an lei di ng t o t onbeh ag eri ov er een onvo l l e di ge en onev enwi c h ti qe en onqer i c h t e kUltuuron t ploo i i ng . l Ic z i e deze tij ds ge e s t a l s e en s amenh ang end geh e e l van v loei ende , wi s s e l ende v ee l vo r mi ghe i d di e n iet s t ati s c h kan geda cht wor den . Dus ook daar z i j n de k e~m e r ken niet t e geven a l s ~!ezen s b ep a lend e k0l1Jnerken zo a ls een es s ?l'lt i a l i s t di e zou J.enken , ma ar moe ten zij gp'7,i en wor den i n dyn amisch pers pekti e f . De k en mer k en er van ech ter die s t erk t o t het bevrost zij n door dr ingen ,
bieJ en z ich aan onder de vo l gende begripp en : he t begr ip van de r ationa l i s a t i e , het be gri p v an de i ndus tria l i s a t ie , he t b ~g r i p v an de t e chni fi c a t i e . Dit be t ekent in de e er s t e pl a at s da t de akt i v i te i t v an de men s s teeds meer en meer technis ch bep a a l d werd . He t ge vol g hierv an i s de ni euwe ar be i ds ver de l i nq gewee s t , oen be l angr i jk ke nmerk voor de maat schappi j v an 1850 t ot he den . v e rder ge voJg cEtu i t de z e n i euwe arbe idsver de l i ng en ui t de v erst e de li j ki ng na ar voor komt i s de massific a t i e gewe e st . De ma at s chappij v an di el1 s ten en de ver zorqi ngss taa t kemner ken ook de t i jdsgee st wa ar wi j i n l ev en . Eel1
2 .-
I n de we lv a a~t a at , di e onze po l i t ieke or gan isat ie s kennPD, leom t men ste e ds meer en meer van per s oo n l i j k e l ei di n g t o t on pe~s oon l i j kE J ei din g en t ot anon ieme v erantwoorde li j khe i d . Voor af moet bekl emt oond dat de bev e s ti gi ng v an di t s oor t le enmer k en geen leu l t uur pe s s i mi s me , wan t men zou da t er kun nen u i t afl pi der. , o f n e ga t ieve waar der i ng i n sluit . VH:,mi t s dez e t echn i s ch-cindus t r i e l e mas saku l tuur men senwer L i s , le an z i j ook mi ts een ak t i ev e en posi ti eve po li t i ek human i s er- end wc r-k on •
De eer s te voorw aar de of aanl e i di ng t o t de ze t e c hni sch-indu s t riel e ma s saku ltuur was de bunde ling v an kapi t a a l , t echniek en r a t i on ali s a ti e . I n de be s t a ande or de verhoopt e de particulier e e igendom hogere wi ns t en t e behalen u it e en t e chni s che v er be t er ing v an he t pro dukt iepro c es . De techniek , waaronder zowe l de v a ardi ghei d , he t bewerken , het b ewer ~t e a l s he t gehee l van to egep a s t e we t cns c happen lean word en v ers t a an , wer d a an e en ra t ional isat i e pr oc es on der wor pe n , d i c- haar e en evo lu t i e dee d onder ga an v an handvaardi ghe i d over de vervang ing v an de s pi erkr ach t door het wer-k t u.i q (wel dr a he t me ch ani s c h wer k tui g ) , n a ar on e i nd ige moge l ij lc he den v an me ch an i s at ie met het zi ch z 21f r e gel end e i nstrumen t , de au t omaa t . De doo rvoer ing v an de t e c hni s che organis at i e i n de i ndu s t r i e br e i dde he t domei n v an he t maakb are ui t , verhoo gd e de pro du~ t ie en brach t e en ar be i ds be zui n i ging t ewe e g . Neqa t ief no emen wi j : de e enz i j dig e e c ono mis c he r ati ona li t eit ; het t e u i t s l u i tend op rendement ger i cht ar be ids c i r cu i t ; de i n s c hake l ing v an e en gekwan t i f i c e erd indi vi du (me e t ba ar en ber ele enb a ar produkt ); her le i di ng tot een f unk t i e ( in strumen tal i serin g ) en t o t e ey. groter e v cr wi sse lb c ar he i d ( dep ers on a l is a t i e ) v an de compe t i t i eve
./ .. .
3.-
e xeeu t an t ; die in e en sy st eem wa ar dE pr oduk t ie do e l op ~ ieh wordt a I l een vi a een di cns t - v er hur i ngs e on t r a e t de e l heef t aan de ondernemi ng , waarvoor he t kap i taa l i n r e ch t en i n fe i t e motor l S . Gevol g i s : on beh ag en ov er de onwa ar de en oim aeh t v an de arbe ider s we r e ld + ver v r eemding , d i e oo k doo r s pee l t i n de vr i je t ij d , en he t kUltuu r bee l d t eke nt me t dez e l f de r epr e s si ev e kenmer ke n : macht e l oos he i d - f r u s t r a t ie - v l ue ht - neg a ti eve compen sat ie i n ov er eonswnpt i e . ( e f r . t ekst De Swe r t , Li ndeman s) Het gevo l g v an di t s cme nbr engen v an kap i t aal , t e e hn i elc en i nt e l l ekt , wa s e en ni euwe ar be ids v erde l inq , n ie t me er vo lg ens mens e l i j l:c bekwa amheden maar v anui t he t t e maken di n g en de r a tioneel «oe l t r eff en-de met ho de to t verv a ardi gi ng ervan . Op dez e wi j ze wer d de mense l i j ke ar be id inge sehak e ld i n e en me e h anis eh pro ces en ~lerd de men s da ar i n bepaal d doo r zijn pl a at s en z i j n f unk t i e . De z e zakel i j ke funkt i on a l it e i t ha d nor ma a l t en gevo lg e e en i nstrumen t ali s er i n g en een depersonal is a t ie , omda t de men s s l eeht s i n ~~ n f unk t ie a ange s pr ok en werd . Wij ~unn en hier bij da t ekon omi seh lcomponen t zeker e en aan t a l kenmer ken vo or he t oude mens bee l d onmi dde l l ijk aan s tipp en . 8n he t eers te kenmerk vi nd ea wi j in di t i ndu stri al i s a t i ep roc e s en t e e hni f ieat i ep ro e es : e en geme enscha ppe l i j k po a ~n om bov e n e i gen grenz en u i t t 2 gaan , om de ei gcn grenzen t e ov er s ehr ijden . Cen twe ede a l geme en kenmerk voor e en oud mensb e e l d dat we mo gen a ans t ippen , i s dut de l ev ells ak t i v i t e i t i n der da a d t e ehni s e h \'lor d t bop a a .ld , En t en sl ot t e da t wi j h ier cen ze ker-e .i n s t r-umen t e I i s er-Lnq en e en ~ e kere de pers on a li s ati e a ls gevo lgen v an het voornoemde pr oe e s v inden .
./ ...
4 .-
Na ast 6ez e indus tri al i s a t ie ten dens t r a d e en nev enversch i jns el en t erze lfJer t i j d e en gevo lg er van op : de v ers t e de l i j k i nq . Enerz i j ds he e ft de he t ero gene bevo l k i ns conc en t ra t ie de emanc i -pat i e v an de enke l i n g t en ov ers taan v an de t radi t i e en e en zck er e ma t e v an secu l ar i s at i e bevor der d , ma ar ande r z i j ds veroor z a akt e z ij 0en i ndi vi du ati e proc e s da t ge lei d he eft to t de a tomi s a t ic v an de enk e l i ng b innen de k~rrp lekse maa t s c hap pe l i j ke verhou di ngen . Een guns t i ger u itv l oei s e l v an de v er hoogde i nten sit eit en f r e qu enti e v an de he terog ene st edel i jk e kon t ak t en was de s ocial e J:10bi li t c i t (b ewe e glij khei d) di e he t hi e en nunc co smo p ~ l is e er de ( v er r uiJnde) en i nt er n at i on ali s ati e en un i v ersa l is a t i e be spo e digde . Om de t oenemende mas si f i c a t i e in e en te c hn i s c h-indu stri~l e st e deno a ats chap p ij be grijp elij k t e maken , k an men nog erop wi j z en dat he t kar ak t er- v an h e t pol i t i ek sy s t eem i n de mee s t e 1Te s t -Eu r op e s e l an den de k enmer ken v an een v er zo r qinqs s t a a t v er to ont , een ~ o q e h e te n de mokrat ische ma a t s c happi j vor m met overh e i dszorg voor h e t ko l l ekt i e f , ekonomi s c h en s oc i aal we l z i j n op grond van gEl i j kberec htiging v an al l en . De meeste van dez e verz or gi ng s s tat en zijn t eve ns Yfe l v aar t s ta t en waar oen c on s ump t i eve maats chap pij dank zi j bepaalde dien s t en en ver z eJecr i n gen door de gc:3meen-ch ap v erzor gd , bov en he t bes t aan s minimum l e e f t , met u i t zo n de r ing voor zwakkc ma r gi n a l e gro epen , voo r wi e de s oc ial e on ge lij khei d bron i s van ver vre emdi ng . Dat i n zodan i ge , welvarende verz org i ngss tat en cen on t wi kke l i ng vo o r ~ o mt v an persoon l ij ke l ei di n g , ver an t woorde l i j khe i d en Jrra cht na ar onpers oo n l i j ke l e i di n g , anoni eme veran t woor de l i j khe i d en ko l lek t ieve mach t , k an , do ch hoe f t niet - e n hier l e g i k ~pker k lemt oon op - e e n e erst e vor m van ma s si fi c a t ie i n de hand wer ken
5.-
Ei?n max i ma .l e k a n s op vo orai 'b e paal d e re g e l i ng ro e p t e en gf' l ij Ls c h a l:e l i n gspr o c e s op , e en vervang in g v a n bov e n - en on ders c :1ilck ing doo.r e e n bewu.st door gev o e r d e n eve n s chi.k k i.n q , me t d e vo lg cncl c k e n me rk en : on der we r-p i.n q a an e e n noeme r , n i ve l l er i n g v a n d e b Ahoef t e n , g c l i j khe i d van d e wa ar d e n . De ma s s ifi c a t i e tendon s o p d i t p l an u i t z i c h i n d e myt he v a n d e vo l l e d i g a a n a Il e ap?arat uu r
~a n g e p a s t e
mens .
Su b j e U .: i e f g e s pr oken wo rcl t de ma s s a ge c onst i tu e erd do or e en b e p a al d e emot i eve hou di n g , wa ardo or meor-de r-e i n divi duen z i c l. g ebon d e :C1 v oe len ; obj e l.:: t i e f bes c houwd wor d t de mass av o r mi n g b ev o r d e r d do or d e i n s c h a k eli n g v a n een v eel h e i d v an g e r s o l eer d e i n d i v i du en , di e to eva lli g en t i j del i j k o p e e n b e p a a l d g e b ic d v er- z au e .ld z i jn , e n d llt i ll or-q an i s a t or i s c h e kad e r-s . Be n t YK:ede
VO rl;'l
v a n ma s s i f i c a t i e vo I g t u i t he t i n du st ri ali s a ti e -
p r o c e s . De a r beidsve r del i ng v an u it h e t t o. @a k e n d i n g e n
~c
r ati on e el do e lt re f f 0n d e met h o de to t v erv a a r di ging ervan i s d ire k t e aan le i d in g t o t he t v e r ko r t en v an de l e e rti jd I n f l'..n l:t i c: v an
(; 0.11
o pdr a c h t , e e n b ewe g ing , (:e n onv o l l e d ige t a a k d i c
0.0:1
h o o f d s p e c i a l i s a t i e veronde rs t e lt . Omd a t d e me n s i n d i t a I'b e i d s sys t e e m t o t o e n b eheer d e , v erwi ss 01 b a r-e a rlJ<::: i d skr a c h t gerec1u ::el2rd wor d t , en i n h et gev a l v a n p l u ri s p e c i a l isati e t o t cen v er-wi s s e Lb z ar- sni j pu n t v an Funlct i.o s , o nt s t a at e en z el fve r v r e e mding mG t beu u s t wo rd i n gsvl u c h t . De men s s chr i k t z e l f af voor d a t En e dee l v an h emz e Lf d a t gen cge r r eJ wo r-d t en e r k omt e en 11eiging t ot komf'o rnu s me aan e en a l l es b e he e rs end "men" to t s t and .
./ ...
6 .-
J er de vorm v an ma s si fi c a t ie voI gt u i t he t proc e s v an v er s t e del i j king . E ~n
I n 0 0 n vaak ver vr eemden6 mi l i e u on ts taan groep en zonder per manent karak ter die ccn bepaald a s pek t v an de men s aans pr ekcn , hem a l s ab s t r a.k t -at oom c cn z a am in de mass a pl a at s en , waar Clan h i j , n a z e lfvl uc h t i n het "men " , te:i.."ugg egeven word t : de ont wetende en pass icve li dma a t in de dood- georg an is C?cr de , v aak bur e aucr ati s ch e groep ga a t i n zi j n v erhoudi n g t ot de medem c'J:1s ov er v an de persoon l ij ke r el a t ie naar de f or me e l - kon t r aktue l e , v an vr i end wordt hi j tot kenn i s . ra le c kommun ileat ie wor d t hem e on s ur p l u s . Be s l ui t end mogen wi j zeg gen da t de t echni fi kati e , i ndustr i ali s at i e en mass ifi cat ie kenmer le end z i jn v oor de tij ds geest die wi j i n on~e j eu gd ree ds l e erden leenn en . Maar men mo e t begr i j pen d ~t doz e beweri n gen de konkl u s i e s zij n van hypo the s en di e we I op i :n t u Yti ev e dagE l ij~(s (" e.r-v ar i nq steun en doch n ie t op wc~t c n s ch appe l i j k e conc r e t e bewijsvoer ing , du s het z i j n ma ar ler ach tlij n on di e i le a an geef , ni e t meer dan da t e Zij z i jn om de~ e r e den ni et vals , ma~r ~ i j moet en no g bewaar he i d wor den , du s gev c;r i f i :.~erd o f gefals i f ieerd . El ke gedeel t.e l i j ke vaag heid of' onvo l l e di gheid moe t uit de ze bcschrijvi ng geweerd voor a l e er men le an overgaan t o t he t ocr dee l da t de leenmer kcn v an e en pol i ti ek- ekonomi s c h proc es ook de ander e wa ar den en ide~e n v an e en t ij d i n zov err c be pal en dat i n de ons ge gev en omst an di ghe den v an c en t e chn.i sch-o.ndu s t r-Le l e mas s aku l tuur zal mo gen g o.s pr- ok er, worden . gcva l le an i le van hier uit ver tr eleken , om , met de ze kenmc r -k en van h e t oude mensbee l d voo r ogen , t e ki j lecn i n we lL e ri ch t i nq men zou mo e t en evo l ueren om de k en t r ekle en , de e igen· · s chappen , de dy n ami s che lcr a ch t l i jnen v an Cell n i euw mensb e e l d t e s che t sen . In
e l~
