Dialyseafdeling Inleiding Dialysecentrum Deurne van het Elkerliek ziekenhuis, is een samenwerkingsverband tussen het Elkerliek ziekenhuis en het Catharinaziekenhuis. In het centrum werken dialyseverpleegkundigen en nefrologen van beide ziekenhuizen. De afdeling is gecertificeerd door de Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ). Algemeen Omdat uw nieren niet meer goed werken krijgt u steeds meer gezondheidsklachten. Deze zijn niet meer alleen te verhelpen met medicijnen of een dieet. Daarom heeft uw behandelend specialist u verteld dat voor u ‘dialyse’ noodzakelijk is. Dialyse is een behandeling die de nierfunctie vervangt, waarbij overtollig vocht en afvalstoffen uit het bloed verwijderd worden. Het kan voor u en uw familieleden zeer ingrijpend zijn om afhankelijk te worden van dialyse. U bent meer gebonden en moet meer tijd vrijmaken om behandeld te worden. U kunt uw leven mogelijk niet meer leiden zoals u gewend was. Het kan grote gevolgen hebben op allerleigebied. U wordt in de komende tijd geconfronteerd met de meest uiteenlopende zaken die te maken hebben met uw ziekte. Ons dialyseteam wil u zo goed mogelijk helpen te leren omgaan met uw ziekte, de behandeling en de gevolgen voor uw dagelijks leven. Om u te informeren over de gang van zaken op de dialyseafdeling en over de faciliteiten die wij u kunnen bieden is deze folder samengesteld. Als u na het lezen van de folder nog vragen hebt kunt u contact opnemen met de dialyseafdeling. De bereikbaarheidsgegevens vindt u op de achterzijde van deze folder. Dialyse Er bestaan twee vormen van dialyse, te weten hemodialyse (HD) en peritoneaal dialyse (PD). Hemodialyse (HD) Bij de hemodialyse wordt gebruik gemaakt van een kunstnier en een machine om de afvalstoffen uit het bloed te verwijderen. Uw bloed wordt door de kunstnier geleid en stroomt daarna weer terug in het lichaam. De machine zorgt ervoor dat de behandeling zorgvuldig wordt uitgevoerd. Hemodialyse kan in de thuissituatie toegepast worden. Hierbij kunt u een zo ‘gewoon’ mogelijk leven leiden. De scholing, begeleiding en ondersteuning wordt gedaan door verpleegkundigen van het eigen centrum in samenwerking met deskundige centra zoals Dianet en Viecuri Vitaal Naast de thuisdialyse is er ook de mogelijkheid tot behandeling in het ziekenhuis. Als afdeling streven we zoveel mogelijk naar zelfstandigheid van de patiënt tijdens de behandeling, de zogenaamde actieve dialyse. Peritoneaal Dialyse (PD) Bij peritoneaal dialyse (buikvliesspoeling) komt het bloed niet buiten het lichaam, maar wordt uw eigen buikvlies gebruikt om het bloed te zuiveren Peritoneaal dialyse voert u zelfstandig uit of met behulp van de thuiszorg of familieleden, in uw eigen omgeving. Ook bij deze behandeling wordt de scholing, begeleiding en ondersteuning gedaan door verpleegkundigen van het eigen centrum. Als u vragen hebt of er problemen zijn, kunt u bellen met de dialyseafdeling.
Pagina 1 van 6
Het dialyseteam Bij uw behandeling zijn een verschillende hulpverleners betrokken. Zij werken nauw samen om u zo goed mogelijk te behandelen en te begeleiden. Het team bestaat uit: De nefrologen (specialist) U bent onder behandeling bij een internist die gespecialiseerd is in nieraandoeningen, de ‘nefroloog’. Deze specialist is verantwoordelijk voor de medische zorg aan dialysepatiënten. De nefroloog bezoekt u wekelijks (en zo nodig vaker) tijdens de dialyse. U kunt dan vragen stellen op medisch gebied. De artsen hebben regelmatig overleg met elkaar over de laatste ontwikkelingen in uw behandeling. U wordt daarnaast jaarlijks uitgenodigd voor een gesprek ter evaluatie van uw behandeling met uw nefroloog tijdens uw geplande dialyse op de afdeling. Dit wordt gepland op een 1-persoonskamer waarbij er een verpleegkundige aanwezig zal zijn. Partner of familie zijn van harte welkom hierbij aanwezig te zijn indien dit wenselijk is. Als u een arts wilt spreken buiten de vastgestelde visitetijden, kunt u een afspraak maken via de polikliniek. De afdelingsmanager De afdelingsmanager is eindverantwoordelijk voor de verpleegkundige zorg die aan u verleend wordt en voor een goede organisatie op de dialyseafdeling. Als u vragen en/of opmerkingen hebt, aarzel dan niet om via de secretaresse een afspraak te maken. De dialyseverpleegkundigen De verpleegkundigen die op de afdeling Dialyse werken hebben een opleiding gevolgd tot dialyseverpleegkundige. Tijdens elke dialyse is een verpleegkundige verantwoordelijk voor de zorg rondom uw behandeling. Eerst verantwoordelijke verpleegkundige ( EVV) Al vanaf de eerste dialyse krijgt u te maken met een vaste contactpersoon: uw eerst verantwoordelijke verpleegkundige (EVV). Dit is een verpleegkundige die uw belangen behartigt. Zijn er zaken die niet direct geregeld kunnen of moeten worden, zoals een vakantiedialyse, dan kunt U dit met uw EVV-er bespreken. Voedingsassistenten Tijdens de dialyse krijgt u iets te drinken en te eten. De voedingsassistenten informeren naar uw wensen en brengen het eten en drinken bij u. Verder zorgen zij samen met de dialyseassistenten voor dat de afdeling netjes blijft. Dialyseassistenten De dialyseassistenten helpen bij het opbouwen van de machines, het klaarleggen, halen en brengen van materialen. Zij helpen u plaats te nemen in de dialysestoel en assisteren bij aanen afsluiten en afdrukken. De praktijkopleider De praktijkopleider is verantwoordelijk voor de scholing en bijscholing van de verpleegkundigen. Regelmatig komen er nieuwe verpleegkundigen op de afdeling die tot dialyseverpleegkundigen worden opgeleid. De praktijkopleider coördineert en bewaakt dit proces. Voor de gediplomeerde dialyseverpleegkundigen organiseert de praktijkopleider regelmatig bijeenkomsten die de deskundigheid bevorderen.
Pagina 2 van 6
De medisch maatschappelijk werker De medisch maatschappelijk werker vormt vanuit het ziekenhuis de schakel tussen u en uw thuissituatie. Het inpassen van de dialyse in het dagelijkse leven kan moeilijk zijn. Het leven met een nierziekte kan vragen en/of problemen opleveren bijvoorbeeld op het gebied van relaties, werk, wonen en inkomen. Afhankelijk van uw situatie vóór de ziekte krijgt u te maken met een aantal wetten, regelingen en/of voorzieningen. Voor elke regeling, wet en voorziening gelden voorwaarden, die en sterk afhankelijk zijn van uw persoonlijke situatie en die regelmatig wijzigen. De medisch maatschappelijk werker kan u informeren over de inhoud van de diverse zaken, hulp bieden bij het regelen ervan en u doorverwijzen naar de juiste instanties. Zij zijn opgeleid om gesprekken te voeren die te maken hebben met knelpunten rondom de dialyse. Ook de mensen die belangrijk voor u zijn kunnen bij de medisch maatschappelijk werker terecht voor steun en begeleiding. De diëtist Het dieet is een wezenlijk onderdeel van de behandeling van nierpatiënten. Het volgen van een dieet is onder andere noodzakelijk om hoge bloeddruk en vochtophoping, complicaties die bij nierziekten vaak voorkomen, te bestrijden. Op het moment dat voor u een dieet aan de orde is of als naar aanleiding van de bloeduitslagen een verandering van uw dieet noodzakelijk is, wordt de diëtist ingeschakeld. Meestal vindt het eerste contact al plaats voordat u met dialyseren begint. De diëtist gaat bij het samenstellen van een dieet eerst na wat u gewend bent te eten en te drinken. Daarna stelt de diëtist samen met u het dieet op, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met uw voedingsgewoonten. De diëtist bespreekt met u de dieetrichtlijnen en begeleidt u bij de praktische uitvoering hiervan. Minimaal twee keer per jaar bespreekt de diëtist met u of het dieet en de hoeveelheid vocht die u dagelijks gebruikt aangepast moeten worden. Dit gesprek vindt plaats aan de hand van uw (streef)gewicht en de actuele bloeduitslagen. De diëtist is de aangewezen persoon om u en uw familieleden te helpen bij alle vragen en problemen met betrekking tot uw voeding. U kunt zelf ook altijd telefonisch contact opnemen. De secretaresse Op de afdeling is een secretaresse werkzaam. Bij hen kunt u terecht met vragen over taxivervoer, declaratieprocedures, het maken van afspraken en andere administratieve zaken. De medisch technicus Voor het goed functioneren van alle technische apparaten op de afdeling Dialyse is de technicus verantwoordelijk. Waar nodig zal deze reparaties uitvoeren en storingen verhelpen. Dialyseren op de dialyseafdeling Voordat u voor uw eerste behandeling naar de dialyseafdeling komt, heeft u al een fase doorlopen waarin een aantal voorbereidingen heeft plaats gevonden. Wij noemen dit de 'pré-dialysefase'. Tijdens deze fase maakt u kennis met de medewerkers op de afdeling en krijgt u voorlichting over de verdere gang van zaken. De dialyseafdeling heeft ook enkele ‘regels’ opgesteld om de veiligheid en privacy op de afdeling van zowel het dialyseteam als van u als patiënt en uw bezoekers te waarborgen. Meer informatie hierover leest u in onderstaande paragrafen.
Pagina 3 van 6
De gang van zaken op de dialyseafdeling De dialyseafdeling heeft een zaal en twee aparte kamers en de beschikking over 17 dialysestations. De afdeling is geopend van maandag tot en met zaterdag. U dialyseert in een schema van een ochtend- of middagshift, zoveel mogelijk op vaste dagen en tijden. We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met uw voorkeur. Vanwege de veiligheid moeten rolstoelen, rollators en scootmobielen op de gang blijven staan. Tijdens de dialyse zit u in een speciale dialysestoel. Dit is een gemakkelijke stoel, die elektrisch bediend kan worden, zodat u in elke gewenste stand kunt zitten of liggen. Tijdverdrijf U hebt tijdens de dialyse de mogelijkheid om naar de televisie te kijken of gebruik te maken van internet .Uiteraard kunt u ook iets van thuis meenemen om de tijd aangenaam mee door te brengen. Eten en drinken Tijdens de dialyse bestaat de mogelijkheid om een kleine broodmaaltijd inclusief koffie en thee te nuttigen. Dit wordt verzorgd en aangeboden door de voedingsassistente. Als de arts u fosfaatbinders heeft voorgeschreven, denk er dan aan deze van thuis mee te brengen. Bezoek In overleg met de verpleegkundige is het mogelijk bezoek te ontvangen. Gebruik mobiele telefoon U mag tijdens de dialyse gebruik maken van uw eigen mobiele telefoon, echter niet tijdens het aan- en afsluiten en tijdens controles. Eigen verantwoordelijkheid De dialyseafdeling gaat uit van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de patiënt. Dit betekent dat in overleg met u gekeken wordt wat u zelf zou kunnen en willen doen. Hierbij kunt u denken aan zelf de machine opbouwen en bedienen. Het eventueel zelf aanprikken van de shunt, het actief meedenken in de behandeling en inzicht in eigen labuitslagen. Als dit niet lukt dan staat er natuurlijk altijd een verpleegkundige voor u klaar om u te helpen om zo comfortabel mogelijk te dialyseren. Gebleken is dat patiënten die actief met hun situatie om weten te gaan, er positiever en bewuster mee om kunnen gaan. Overige praktische informatie Vervoer Uw vervoer van en naar de dialysebehandeling wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. U kunt kiezen tussen een kilometervergoeding en taxivervoer. De secretaresse kan voor u een machtiging aanvragen voor de taxi. Vakantie U kunt als u dialyseert ook met vakantie (zie informatiefolder nierstichting) Mocht u echter voor een langere periode met vakantie willen zal er met de afdeling gekeken worden op welke dagen, tijden u dan weer gaat dialyseren bij uw terugkomst. Als u naar het buitenland op vakantie gaat, kan het zijn dat u via uw apotheek zelf moet zorgen voor medicatie zoals bijvoorbeeld ‘Aranesp’. Persoonlijke eigendommen De dialyseafdeling kan geen zorg dragen voor uw persoonlijke eigendommen. We adviseren u om waardevolle eigendommen thuis te laten. Als er toch persoonlijke eigendommen zoek raken, moet u zelf aangifte doen bij de politie. Voor vergoeding moet u zich wenden tot uw eigen verzekering. De afdeling Receptie van het ziekenhuis registreert welke eigendommen zoek zijn geraakt, voor het geval deze teruggevonden worden. Ontstaat er schade aan uw eigendommen, dan kunt u dit melden bij de afdelingsmanager. Deze zal in gezamenlijk overleg met u naar een oplossing zoeken. Pagina 4 van 6
Patiëntenbelangen De nierpatiëntenvereniging Catharinaziekenhuis/Elkerliek ziekenhuis Sinds 1989 heeft de dialyseafdeling van het Catharinaziekenhuis een eigen patiëntenvereniging. Deze vereniging is opgericht door een paar dialysepatiënten. Er is een samenwerkingsverband met het dialysecentrum Elkerliek Deurne. Zowel (pré)dialysepatiënten, getransplanteerden als partners kunnen lid worden van de vereniging. Het belangrijkste doel van de vereniging is leden de mogelijkheid bieden om elkaar ook buiten de afdeling te ontmoeten. Dit is mogelijk tijdens allerlei activiteiten. Twee andere doelstellingen zijn belangenbehartiging en informatieverstrekking. Inschrijfformulieren zijn op de afdeling aanwezig. Meer informatie vindt u op de website: www.ncz-eindhoven.nl Stichting Renine De behoefte aan dialysebehandelingen neemt nog steeds toe. Om goed aan de toekomstige dialysebehoefte te kunnen voldoen hebben artsen, ziekenhuizen en de overheid gegevens nodig van alle dialysepatiënten. Stichting Renine verzamelt deze gegevens en brengt jaarlijks een anoniem rapport uit. Ook u krijgt de vraag, als u start met dialyse, of een aantal gegevens over u verwerkt mogen worden door stichting Renine. Uiteraard worden deze gegevens vertrouwelijk en beroepsmatig gebruikt. Uiting van ongenoegen en complimenten Indien u behoefte heeft om ongenoegens en of voorvallen kenbaar te maken dan kunt u dit bespreken op de afdeling. Het betreft ongenoegens en voorvallen over de dialyseafdeling, die op afdelingsniveau behandeld kunnen worden. De meest gebruikelijke vorm van afhandeling van een ongenoegen is het bespreken van onvrede tussen de betrokken zorgverlener en u als melder. Mocht dit gesprek niet naar tevredenheid verlopen, kunt u zich wenden tot de teamleiders van de afdeling. Als dit eventueel niet leidt tot een oplossing naar tevredenheid, kunt u zich wenden tot de interne klachtenprocedure Ook complimenten en suggesties kunt u met ons delen. Dat horen wij graag en waarderen wij zeer. Klachtenprocedure/Cliëntenbelangen Heeft u een klacht en lost een gesprek uw probleem niet op of wilt u het gesprek niet aangaan, dan bieden wij u de mogelijkheid om een vertrouwelijk gesprek te hebben met een medewerker van de afdeling Cliëntenbelangen. Als u een objectief oordeel over de gegrondheid van uw klacht wenst kunt u een klacht indienen bij de klachtencommissie van het Elkerliek ziekenhuis. Voor meer informatie over de klachtenprocedure kunt u contact opnemen met de afdeling Cliëntenbelangen, telefoonnummer 0492 – 59 51 05 of via de website www.elkerliek.nl. Meer informatie In het folderrek van de dialyseafdeling vindt u folders met aanvullende informatie over allerlei onderwerpen die met uw ziekte of met de gang van zaken in het centrum te maken hebben. De medewerkers van de dialyseafdeling hopen u met deze folder zo volledig mogelijk te hebben geïnformeerd. Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan gerust aan uw behandelend arts, de verpleegkundigen van de dialyseafdeling of aan een andere hulpverlener van het dialyseteam. Heeft u vragen of maakt u zich zorgen over zaken die met de dialyse te maken hebben, neem dan gerust contact op met de dialyseafdeling, telefoon 0492 – 59 59 46. Tijdens de openingstijden van de dialyseafdeling, op maandag tot en met zaterdag van 07.00 uur tot 19.00 uur, krijgt u iemand van de dialyseafdeling aan de lijn. Buiten deze openingstijden kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende hulp, telefoon 0492 – 59 55 71. Daar zal de arts-assistent beoordelen welke stappen er moeten worden onder nomen en overleggen met de nefroloog. Bij ziekteverschijnselen die niet met de dialyse te maken hebben, kunt u beter eerst overleggen met uw huisarts.
Pagina 5 van 6
Evaluatie voorlichting Bent u van mening dat in deze folder bepaalde informatie ontbreekt, onduidelijk of onjuist is, dan horen wij dit graag. U kunt dit aangeven bij het Patiëntenvoorlichtingsbureau. Telefoonnummers en adressen Dialyseafdeling T: 0492 – 59 59 46 maandag t/m zaterdag van 07.00 tot 19.00 uur Spoedeisende hulp T: 0492 – 59 55 71 Patiëntenvoorlichting T: 0492 – 59 51 02 E:
[email protected] Elkerliek ziekenhuis www.elkerliek.nl
[email protected] Locatie Helmond Wesselmanlaan 25 5707 HA Helmond Locatie Deurne Dunantweg 16 5751 CB Deurne Locatie Gemert Julianastraat 2 5421 DB Gemert model 41135 ag 0813 versie 1.0
Pagina 6 van 6
