Patiënteninformatie
Diabetes en dialyse
Diabetes en dialyse U heeft een afspraak in Tergooi of het Dialysecentrum voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw behandeling, informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom die behandeling. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag.
Doel van diabeteszorg voor dialysepatiënten Deze folder is gemaakt om u te informeren over de diabeteszorg die u van ons dialyseteam mag verwachten. Onze zorg is er op gericht om complicaties op korte termijn te voorkomen en complicaties op de lange termijn uit te stellen.
Vragenlijst als start van zorg Wanneer u diabetespatiënt bent en start met dialyseren, vult de verpleegkundige samen met u een vragenlijst in om meer over uw diabetes te weten te komen. Het doel van deze lijst is om een uitgangssituatie te bepalen. Op basis daarvan kunnen makkelijker veranderingen vastgesteld worden.
3
Wanneer controleren we uw bloedsuiker • Uw bloedsuiker wordt tijdens de dialysebehandeling gecontroleerd door de dialyseverpleegkundige; direct na het aansluiten en zo nodig vaker. • Vier maal per jaar vragen we u een bloedsuiker dagcurvelijst in te vullen. Daarmee kan een te hoog of te laag bloedsuiker opgespoord worden.
Welke diabeteszorg leveren we op de afdelingen • Ieder kwartaal bepalen we uw Hba1c-waarde door middel van een bloedafname tijdens de dialyse. Deze waarde geeft het gemiddelde aan van de bloedsuikerwaarde over het voorgaande kwartaal. • We controleren uw voeten ieder kwartaal en u krijgt advies over voetverzorging. Zo nodig wordt dit vaker gedaan. Bij de peritoneale dialyse (PD) combineren we deze voetcontrole met een polikliniekbezoek. • Als bij inspectie van de voeten blijkt dat er wondjes aanwezig zijn, dan schakelen we de nefroloog in. De nefroloog verwijst u door naar de podotherapeut of chirurg en bespreekt de verdere behandeling met u. • De diëtist begeleidt u met het dieet bij dialyse en diabetes. In principe komt de diëtist elke maand na de maandroutine langs om de uitslagen met u te bespreken en uw vragen te beantwoorden. DePD patiënten worden minimaal twee keer per jaar gezien op de polikliniek van de diëtist. • De nefroloog loopt elke week visite tijdens de hemodialysebehandeling en past zo nodig uw medicatie (insuline of tabletten) aan. De PD patiënt ziet de nefroloog eens per zes tot acht weken en zo nodig vaker. • Minimaal één keer per jaar maken we een afspraak bij de oogarts om uw ogen te laten controleren. • Elk jaar plannen we een afspraak met de diabetesverpleegkundige voor een jaarcontrole. Alle verpleegkundigen zijn bekend met de leefregels die bij dialyse en diabetes horen. Ze kunnen u informeren en uw vragen beantwoorden.
4
Aandachtspunten bij hemodialyse (HD) • Wanneer u dialyseert, is het mogelijk dat u de ene dag actiever bent dan de andere. Dit kan invloed hebben op uw bloedsuiker. Het kan nodig zijn om uw diabetesmedicatie (insuline of tabletten) hierop aan te passen. Daarom is het belangrijk om bijzonderheden over uw bloedsuiker aan ons door te geven. Als u thuis een te hoge of te lage bloedsuiker heeft gemeten, horen wij dat graag van u. • Als uw bloedsuikerwaarde hoog is, heeft u waarschijnlijk meer dorst. Het volgen van een vochtbeperking zal dan moeilijker vol te houden zijn. • Als u thuis bij de maaltijd tabletten gebruikt, moet u dat ook doen tijdens de dialysebehandeling bij een maaltijd. Als u insuline gebruikt, neem dan altijd uw insuline-pen en naaldjes mee. • Als u niet eet, of als het u wordt afgeraden tijdens de dialyse te eten, kan de bloedsuiker zodanig zakken dat u een te lage bloedsuiker krijgt. De verpleegkundige zal dan samen met u bespreken wat er gedaan kan worden. Wanneer u twijfelt of uw bloedsuiker goed is, kunt u altijd vragen om een extra bloedsuiker te laten prikken.
Aandachtspunten bij peritoneale dialyse(PD) • In de PD vloeistof zit een hoeveelheid glucose opgelost. Deze glucose is nodig om het overtollige vocht uit uw bloedbaan te verwijderen, maar heeft als nadeel dat het zich naar uw bloedbaan kan verplaatsen. U kunt hierdoor hoge bloedsuikers krijgen. • Tijdens de PD training attenderen we u erop om in het begin regelmatig uw bloedsuiker te controleren en, in overleg met uw diabetescontactpersoon, uw insulinedoseringen of bloedsuikerverlagende medicijnen hierop aan te passen. • Als u overstapt op een PD vloeistof met een hoger glucosegehalte, moet u er rekening mee houden dat uw bloedsuikerwaarden daardoor kunnen stijgen. Overleg of u uw medicatie (insuline of tabletten) aan moet passen.
5
• De spoelvloeistof Extraneal kan bij een aantal bloedsuikermeters afwijkende waardes geven. Bij de diabetesverpleegkundige is bekend welke glucosemeters wel en welke niet geschikt zijn bij het gebruik van deze vloeistof. Belangrijk is om op de PD afdeling door te geven welke glucosemeter u gebruikt. Als het nodig is kan de diabetes verpleegkundige een andere glucosemeter voor u aanvragen die wel geschikt is bij gebruik van de vloeistof Extraneal.
Voetverzorging De voet van een patiënt met diabetes en nierfalen heeft extra aandacht en verzorging nodig. Beide aandoeningen hebben namelijk invloed op de bloedvaten en de zenuwen, waardoor er kans is op verwonding aan de voet. Deze klachten beginnen vaak langzaam en zonder dat u het merkt. U kunt daarom beter zo snel mogelijk aanleren om uw voeten goed te verzorgen.
Tien voetverzorgingsregels 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
©Tergooi 000903508 01042015
10.
6
Was uw voeten dagelijks met handwarm water. Droog uw voeten zorgvuldig af, in het bijzonder tussen de tenen. Knip uw nagels recht af om te voorkomen dat ze ingroeien. Houd de huid soepel met een zachte crème of olie. Trek dagelijks schone, zachte sokken of kousen aan. Zorg ervoor dat deze niet te groot of te klein zijn. Houd uw voeten warm en droog. Draag bij voorkeur katoenen of wollen sokken en leren schoenen. Loop nooit blootsvoets, noch binnen, noch buiten. Draag altijd schoenen die passen. Let er goed op dat er voldoende ruimte is voor de tenen. Controleer de binnenkant van uw schoenen dagelijks om oneffenheden als scheurtjes, steentjes e.d. op te sporen. Vooral als het gevoel in de voeten is verminderd! Bekijk uw voeten regelmatig. Dan ziet u ook bijtijds of er veranderingen zijn opgetreden.
Voor hulp bij het knippen van de teennagels of het verwijderen van eelt of likdoorns kunt u terecht bij een pedicure met “diabetische voetaantekening”. Voor de behandeling van drukplekken of een verkeerde stand van de voeten, kunt u terecht bij de podotherapeut. Als u twijfelt of u iemand moet consulteren, kunt u overleggen met de dialyseverpleegkundige, diabetesverpleegkundige of uw behandelend nefroloog. Ons advies is om een pedicure met “diabetes voetaantekening” te zoeken. Op de website www.provoet.nl kunt u een pedicure zoeken bij u in de buurt (klik op “Pedicure bij u in de buurt”). Op deze website staat vermeld of de pedicure een “diabetische voetaantekening” heeft. Bij sommige zorgverzekeringen komt u in aanmerking voor een pedicure vergoeding. Raadpleeg daarvoor uw polis van uw zorgverzekering.
Tot slot Voor vragen of opmerkingen kunt u contact met ons opnemen: • Dialyseafdeling Tergooi (locatie Hilversum), T 088 753 24 06 • Dialysecentrum ’t Gooi, T 035 685 00 26
7
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp
