NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra – CQI Dialyse
Hemodialyse en Peritoneale Dialyse Thuis
Jaarrapport 2011-2012
juni 2013
Voorwoord Voor u ligt het rapport waarin de resultaten beschreven zijn van alle NVN Kwaliteitstoetsen Dialysecentra – CQI Dialyse (Thuisdialyse) die zijn uitgevoerd in de periode 2011-2012. Het rapport beschrijft de resultaten van het kwantitatieve onderzoek, de CQI Dialyse, uitgevoerd door het Hans Mak Instituut. Het kwantitatieve onderzoek is uitgevoerd onder de dialysepatiënten die thuis dialyseren (hemodialyse thuis en peritoneale dialyse) Het kwalitatieve onderdeel van de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra, uitgevoerd door Blaauwbroek Bureau voor Vraaggestuurde Zorg, is niet opgenomen in deze totaalrapportage. De bevindingen van deze onderzoeken zijn alleen voor het betreffende dialysecentrum bruikbaar. Betrokkenheid van nierpatiënten bij de toets is een belangrijk element. Zij waren actief bij de uitvoering van de toetsen betrokken en aanwezig bij het bespreken van de uitkomsten van de kwaliteitstoets met het dialysecentrum. De NVN hoopt met de uitvoering van de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van zorg in de dialysecentra in Nederland. Op deze plaats wil de NVN de patiënten, medewerkers en vertegenwoordigers van lokale nierpatiëntenverenigingen van centra die de NVN Kwaliteitstoets hebben uitgevoerd bedanken voor de prettige en constructieve sfeer waarin de uitvoering kon plaatsvinden. Dit rapport wordt in 2013 gebruikt als spiegelinformatie voor centra die de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra laten uitvoeren. NVN Bussum, juni 2013
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
1
Inhoud 1
2
Inleiding ....................................................................................................... 3 1.1
CQI Dialyse ........................................................................................... 3
1.2
Uitvoering en rapportage ........................................................................ 4
1.3
Beschrijving respondenten ...................................................................... 4
Grafische weergave ervaringen .................................................................... 6 2.1
Toelichting ............................................................................................ 6
2.2
Nefroloog .............................................................................................. 7
2.3
Verpleegkundigen .................................................................................. 8
2.4
Maatschappelijk werker en diëtist ............................................................ 8
2.5
Dialysecentrum ...................................................................................... 9
2.6
Dialyse thuis ....................................................................................... 10
2.7
Predialyse ........................................................................................... 11
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
2
1
Inleiding
In opdracht van 8 centra (zie tabel 1) heeft de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN) in 2011 en 2012 onderzoek gedaan naar de kwaliteit van zorg van patiënten die thuis dialyseren onder begeleiding van het centrum vanuit het patiëntenperspectief. Naam Centrum
Plaats
Locaties
Startdatum
UMC St Radboud
Nijmegen
-
Januari 2011
Amphia Ziekenhuis
Breda
-
Februari 2011
Zaans Medisch Centrum
Zaandam
-
April 2011
Groene Hart Ziekenhuis
Gouda
-
April 2011
Medisch Centrum Haaglanden
Den Haag
Antoniushove en Westeinde
April 2011
VU medisch centrum
Amsterdam
April 2012
Sint Lucas Andreas Ziekenhuis
Amsterdam
Mei 2012
Utrecht en Amsterdam Dianet Dialysecentra
Utrecht Lunetten, Utrecht Diakonessenhuis, Amsterdam A.01, Amsterdam Q.01
September 2012
Tabel 1: Centra die de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra (Thuisdialyse) hebben uitgevoerd in de periode 2011- 2012 1.1
CQI Dialyse
Met behulp van de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - CQI Dialyse (Thuisdialyse) is in kaart gebracht hoe patiënten de behandeling, begeleiding en verzorging van het dialysecentrum ervaren. De kwaliteitstoets levert het dialysecentrum inzicht in die aspecten die patiënten als positief ervaren en aspecten die zij als minder positief ervaren. De resultaten leveren bouwstenen aan voor verdere kwaliteitsverbetering. De NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - CQI Dialyse (Thuisdialyse) richt zich op patiënten die gebruik maken van hemodialyse en peritoneale dialyse thuis. Het onderzoeksinstrument is ontwikkeld conform de door het Centrum Klantervaring Zorg (CKZ) voorgeschreven methodiek (www.centrumklantervaringzorg.nl). In de toets komen de volgende onderwerpen aan bod: de nefroloog, de verpleegkundige, de maatschappelijke werker, de diëtist, het dialysecentrum, het dialyseren thuis en de predialyse. Tevens wordt een aantal vragen over de patiënt gesteld. De vragenlijst omvat 61 vragen met gesloten antwoordcategorieën. Per vraag geven respondenten hun ervaring met het onderwerp weer. De patiënt heeft ook de mogelijkheid om aanvullende opmerkingen en verbeteringssuggesties aan te geven. Tot slot heeft elk centrum gelegenheid gehad om zelf nog enkele vragen toe te voegen.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
3
1.2
Uitvoering en rapportage
In onderstaande tabel (tabel 2) is weergegeven welke stappen zijn gezet tijdens de kwaliteitstoets. Stappenplan NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra
Telefonische uitleg
Startgesprek
Aanleveren benodigde documenten door HMi
Centrum informeert cliënten en medewerkers
Centrum levert adresbestanden aan HMi
HMi verstuurt vragenlijsten naar cliënten
HMi verstuurt bedankkaartje / reminder naar alle cliënten
HMi verstuurt reminder + nieuwe vragenlijsten naar cliënten die de vragenlijst nog niet hebben geretourneerd
HMi verstuurt bedankkaartje / reminder
Deadline retourneren vragenlijsten
Groepsgesprekken
Rapportage
Eindpresentatie Tabel 2: Stappenplan
Deelname aan het onderzoek geschiedt op vrijwillige basis. In het onderzoek is de privacy van respondenten en van medewerkers van het dialysecentrum gewaarborgd. De verwerking van alle gegevens is anoniem. In de rapportages zijn geen gegevens opgenomen die herleidbaar zijn tot personen. De uitkomsten van alle dialysecentra die de NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra – CQI Dialyse (Thuisdialyse) hebben uitgevoerd in de periode 2011-2012 staan beschreven in de thans voorliggende eindrapportage. Daarbij zijn de gegevens per onderwerp gepresenteerd. De uitvoering van het onderzoek is gedaan conform het handboek CQI metingen en de vragenlijst specifieke instructies van het CKZ. 1.3
Beschrijving respondenten
In tabel 3 en 4 is een aantal aspecten weergegeven van de patiënten die hebben meegedaan aan de toets. Allereerst wordt inzicht gegeven in de respons (tabel 3): het aantal vragenlijsten dat is ingevuld en het responspercentage (aantal teruggestuurde vragenlijsten / aantal uitgezette vragenlijsten). Verder is in de tabel 4 aandacht voor een aantal specifieke kenmerken van de patiënten: geslacht, leeftijd, opleiding, Nederland als geboorteland, Nederlands als moedertaal, eigen mening over gezondheidstoestand. In tabel 5 is aangegeven van welke vorm van dialyse de patiënten die de vragenlijst hebben ingevuld, gebruik maken in het centrum. Respons - Bruto aantal lijsten verstuurd - Netto aantal lijsten verstuurd (bruto minus overleden, verhuisd) - Bruto respons: aantal geretourneerde vragenlijsten - Bruto responspercentage - Netto respons: aantal bruikbare geretourneerde vragenlijsten (na schoningsacties) - Netto responspercentage
196 191 129 68% 118 62% Tabel 3: Respons
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
4
Geslacht (N=115) - man - vrouw
59% 41%
Gemiddelde leeftijd (N=116) - 18 t/m 24 jaar - 25 t/m 34 jaar - 35 t/m 44 jaar - 45 t/m 54 jaar - 55 t/m 64 jaar - 65 t/m 74 jaar - 75 jaar of ouder
0% 3% 12% 15% 22% 28% 20%
Opleiding (hoogst voltooide) (N=115) - Geen opleiding/basisonderwijs - Lager beroepsonderwijs en VMBO - Middelbaar beroepsonderwijs - Voortgezet algemeen onderwijs - HBO/WO en postacademisch onderwijs - Anders
12% 21% 38% 6% 20% 3%
Geboorteland (N=94) - Nederland - Anders
96% 4%
Spreektaal thuis (N=112) - Nederlands - Anders
88% 12%
Gezondheid (N=113) - uitstekend - zeer goed - goed - matig - slecht
Hoe dialyseert u? (N=114) Totaal
0% 1% 44% 47% 8% Tabel 4: Algemene gegevens
% 45% 41% 14% 100% Tabel 5: Vorm dialyse respondenten
APD CAPD Hemodialyse thuis
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
5
2
Grafische weergave ervaringen
2.1
Toelichting
In dit hoofdstuk staan de gegevens van de vragenlijsten grafisch weergegeven. De gegevens zijn steeds geordend naar onderwerp in de vragenlijst, dit wordt vermeld bij elk blokje gegevens. De resultaten zijn in grafieken weergegeven als er 10 of meer patiënten de vraag hebben beantwoord (N=10 of N>10). Indien minder dan 10 patiënten de vraag hebben beantwoord (N<10), kunnen de resultaten niet als representatief worden beschouwd. De resultaten worden dan niet weergegeven en een witte balk is zichtbaar. We zullen hier kort op de betekenis van de grafieken ingaan.
Voorbeeld Bovenstaande grafiek is een voorbeeld. U ziet links om welke vraag het gaat. Aan het eind van de vraag staat hoeveel personen de vraag beantwoord hebben, minus het aantal ‘niet van toepassing’ en ‘weet ik niet’, in dit geval 40 (N=40). De antwoordcategorieën ‘niet van toepassing’ en ‘weet ik niet/geen ervaring’ worden niet in de grafieken meegenomen. Het aantal antwoorden daarop staat ook in de vraagtekst, achter N=. In dit voorbeeld hebben 4 mensen n.v.t. aangekruist. In totaal hebben dus 44 mensen de vraag beantwoord. Naast de vraag kunt u de percentages van gegeven antwoorden in de grafiek aflezen. Rechts kunt u de legenda van de gebruikte kleuren lezen. In dit voorbeeld heeft bijna 10% aangegeven dat de maatschappelijk werker dingen nooit of soms op een begrijpelijke manier uitlegt. Bijna 15% geeft aan dat dingen meestal op een begrijpelijke manier worden uitgelegd en bijna 80% geeft aan dat dit altijd zo is.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
6
2.2
Nefroloog
In de onderstaande grafieken staan vragen die betrekking hebben op de nefroloog.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
7
2.3
Verpleegkundigen
De onderstaande vragen hebben betrekking op de verpleegkundigen.
2.4
Maatschappelijk werker en diëtist
De ervaringen van patiënten met de maatschappelijk werker en de diëtist zijn in onderstaande grafiek weergegeven.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
8
2.5
Dialysecentrum
De onderstaande vragen hebben betrekking op het dialysecentrum. Patiënten is gevraagd naar hun ervaringen in en met het dialysecentrum: o.a. informatievoorziening, privacy, planning, bereikbaarheid.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
9
2.6
Dialyse thuis
De vragen in onderstaande grafieken hebben betrekking op het dialyseren thuis.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
10
2.7
Predialyse
In onderstaande grafiek staat weergegeven welke ervaringen patiënten hebben met de predialyse in uw dialysecentrum.
Rapportage NVN Kwaliteitstoets Dialysecentra - PD/HD thuis - NVN - juni 2013 - Totaal 2011-2012
11