Roel bespreekt Op de foto
JAAR BOEKENKRANT 2007-2012
pag
4 >>> | Jolijn over Een ander boek
ART SPIEGELMAN METAMAUS
5 >>>
adve rte nti e
De Toonder Animatiefilms
HARDCOVER | LUXE PAPIER | LEESLINT | FORMAAT 23 x 23 CM | 336 PAGINA’S MEER DAN 500 PRODUCTIEFOTO’S, SCHETSEN EN STORYBOARDS
INCLUSIEF
pag
pag
DV D
MEER D 30 FILMPJAN ES
15 >>>
NU VERKRIJGBAAR! ISBN 978 90 5885 750 7
WWW.SILVESTERSTRIPS.NL
B O E K E N K R A N T V O O R N E D E R L A N D E N V L A A N D E R E N s J A A R G A N G s N U M M E R s M E I s W W W B O E K E N K R A N T C O M
Dialoog met een vrij man
OTTO DE KAT BERICHT UIT BERLIJN
pag
3
JOOST VANDECASTEELE ‘IK MAAK U BANG!’pag 7
DEON MEYER BAYE SPANNEND
FOTO HARRY COCK
Het Nederland van de zeventiende eeuw. Menno Molenaar breekt los, raakt verstrikt en vertrekt naar de Nieuwe Wereld. Nelleke Noordervliet wekt hem tot leven, roept hem ter verantwoording en spreekt hem toe. Ze schreef Vrij man, een historische roman over de Gouden Eeuw. verder op PAGINA 5 >>>
pag
8 >>>
MATTHEW CRONIN BORG VS. MCENROE pag
11
19
Verder in dit nummer:
MET ONDER MEER:
‘Ingenieus, verrassend lichtvoetig van toon en in een zonnige, beeldende stijl.’
pag
WIM DUIJST Zwijgend verleden
>>> PAG 3
TOM ROB SMITH Agent 6
>>> PAG 13
KAREN DUVE Fatsoenlijk eten
>>> PAG 19
GUIDO VAN MIERLO Kind bij de Waffen-SS
>>> PAG 21
Strips Boekhandels Win een boek
pagina 16 pagina 22 pagina 23
Kijk voor meer informatie op www.kasteelgroeneveld.nl
www.kewlox.nl
adve rte nti es
1
LOSSE DELEN
7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / - s - % )
Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post.
BOEKENKRANT TIP 3
2012, week 18
Joost Vandecasteele - Massa DE BEZIGE BIJ - € 19,95 Een vrouw verliest zich in een inktzwart portret van de financiële wereld.
[email protected]
KUIFJE VOOR 40K
‘Kuifje in het land van de Sovjets’ uit 1930 heeft tijdens een stripverkoop in België 37.820 euro opgeleverd. De verwachte opbrengst was 10 duizend euro. ‘Kuifje in Afrika’ uit 1931 leverde 15.860 euro op en ‘De scepter van Ottokar’ uit 1942 was goed voor 12.200 euro.
NEEM DE TIJD
Plotseling was ik terug in de tijd. In de tijd van Björn Borg, McEnroe en ‘Chalk Dust’. En verder, achterwaarts gezeten, via Wim Duijsts Zwijgend verleden naar het Bericht uit Berlijn door Otto de Kat. Of naar Guido van Mierlo’s Kind bij de Waffen-SS. Ver voor mij, maar niet voor het kind, dat inmiddels in de tachtig is. Zo ver reisde ik terug dat ik Nelleke Noordervliet en Menno Molenaar tegenkwam, daar in die Gouden Eeuw die zo veel minder blonk dan het klinkt. Dan terug, naar nu, weer deel van de Massa van Joost Vandecasteele. ‘Ik maak u bang!’ roept hij. Waar ben je meer thuis? In de tijd van de boeken of de tijd van nu? Want dat nu is inmiddels futuristisch. Dacht u dat we er al waren met het e-book? Layar-technology en3D Experience hebben hun intrede gedaan. ‘Een huwelijk tussen het gedrukte blad en nieuwe techniek.’ Plotseling schiet ik vooruit. Siebe Huizinga, hoofdredacteur
Deon Meyer - 13 uur A.W. BRUNA - € 19,95 Dertien uur, meer is er niet om het leven te redden van een meisje met een rugzak, opgejaagd door criminelen.
PRIJS DER NEDERLANDSE LETTEREN VOOR LEONARD NOLENS
De Vlaamse dichter en dagboekschrijver Leonard Nolens (Bree, 11 april 1947) ontvangt dit najaar de Prijs der Nederlandse Letteren. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van 40.000 euro.
Matthew Cronin - Borg vs. McEnroe THOMAS RAP - €19,90 De Homerische titanenstrijd van twee tennislegenden herleeft
N NEDERLAND LEEST… DE DONKERE KAMER D VAN DAMOKLES
Tijdens de komende editie van Nederland Leest, november 2012, staat het boek De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans centraal. Het is het verhaal van sigarenhandelaar Osewoudt. Hij voert tijdens de Tweede Wereldoorlog opdrachten uit voor zijn dubbelganger, de ver verzetsman Dorbeck.
NEDERLAND TOP 3
2012, week 18
Esther Verhoef – Tegenlicht ANTHOS - € 19,95 Een meeslepende roman over de verstrekkende gevolgen van een ontregelde jeugd.
AMAZON KOOPT JAMES BOND
Amazon.com heeft voor de komende tien jaar de rechten voor Noord-Amerika gekocht van de erven van James Bond-auteur Ian Fleming. De online winkel heeft nu de rechten voor zowel de papieren als de e-boeken in han handen. De fysieke boekwinkels zijn shaken, not stirred. shaken
Suzanne Collins De Hongerspelen VAN GOOR - € 10,00 In een toekomstig land strijden 24 kinderen elk jaar op leven en dood. Eerste deel van trilogie.
<–– BERBER LEEST DE BOEKENKRANT
VERSTUUR DIT BOEK ALS COVERCARD WWW.COVERCARDS.NL
Dit is Berber. We betrapten haar op het lezen van de Boekenkrant. Geeft niet hoor, Berber. Lezen mag! Boekenkrant
Paulien Cornelisse – En dan nog iets CONTACT- € 12,50 Opvolger van ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’. Onnuttige en amusante analyses over ons taalgebruik.
M MARTEN TOONDER 100 JAAR
Deze maand is het precies een eeuw geleden dat stripteke striptekenaar Marten Toonder (1912-2005) werd geboren. Het is gevierd met publicaties en exposities. 2012 is uitgeroepen tot Toonderjaar.
HEERLIJK DUURT HET LANGST DE BAKKERSDOCHTER, SARAH MCCOY, DE BOEKERIJ, ISBN 978 90 225 6363 2 (€ 15,00)
Heerlijk duurt het langst is het beste luisterboek van het afgelopen jaar. De bewerking van de musical van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink is ingesproken door onder anderen Pierre Bokma, Huub van der Lubbe en Tjitske Reidinga.
LUSTRUM – UIT HET ARCHIEF VAN DE BOEKENKRANT
De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels.
VLAANDEREN TOP 3
2012, week 18
Jeroen Meus - Dagelijkse kost 3 VAN HALEWYCK - € 19,95 Supersimpel, superlekker! Onder dit motto zet Jeroen Meus elke dag weer een nieuwe schotel op tafel.
Pieter Aspe - Eiland MANTEAU - € 21,95 Welk geheim verbergen de bewoners van een eilandje voor de Bretonse kust?
Kim Leysen - Allemaal rokjes STANDAARD UITGEVERIJ € 19,95 Alle rokjesontwerpen voorzien van uitleg, schetsen en levensechte foto’s.
Voor meer boekentips: www.boekenkrant.com
mei
2012 •
LITERATUUR
w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
achtergrond
Tussen twee kwaden Bericht uit Berlijn is een ongewone, maar niettemin spannende oorlogsroman. Oscar Verschuur bevindt zich in 1941 in Bern, in onbezet en onpartijdig Zwitserland. Zijn vrouw werkt in Londen, zijn dochter (getrouwd met een Duitser) in Berlijn. Met deze persoonlijke perspectieven vanuit neutrale, geallieerde en nazi-zijde in zich verenigd, verneemt Oscar van zijn dochter dat de nazi’s voorbereidingen treffen voor Operatie Barbarossa. Als hij niets doet met de informatie, is dat verraad aan de geallieerde zijde en aan zijn vrouw, maar als hij wel iets doet, loopt zijn dochter ernstig gevaar. De Tweede Wereldoorlog krijgt gestalte in de dilemma’s waar Oscar mee worstelt – en het is hem dan ook teveel. Dwars door bezet Europa reist hij naar Londen, op zoek naar de enige man met wie hij zijn kwestie kan delen. Centrale plaats De Tweede Wereldoorlog neemt in het kleine oeuvre van Otto de Kat een cen-
trale plaats in – maar De Kat zet dit populaire thema op een bijzondere manier in. De inscheper vertelt over een globetrotter, op zoek naar de horizon achter de horizon, die per boot verschillende landen in Afrika en Azië aandoet, waar hij maar kort verblijft. Per ongeluk belandt hij in door de Jappen bezet Birma, waar hij als kampgevangene aan de bouw van de beruchte spoorbrug mee moet helpen. Weg van Nederland, de Duitse bezetter, en zonder nationalistische perspectieven (de hoofdpersoon is een Nederlander die zich landloos voelt) krijgt de oorlog een heel andere dimensie. Julia speelt deels in het Duitsland van vlak voor de Tweede Wereldoorlog, als een man wordt klaargestoomd voor een belangrijke functie in zijn vaders fabriek. Hij moet daarvoor enige tijd
uitgelicht
Zwijgend verleden
Het is voor de zeventienjarige Suzanna bijna te mooi om waar te zijn. Ze is tot over haar oren verliefd op Rick, en haar ouders vieren een uitbundig feest ter ere van hun vijfentwintigjarige huwelijk. Alles lijkt perfect. Gelukkig sluimert het flink in Zwijgend verleden. De moeder van Suzanna onthult een verbijsterend geheim tijdens het feest. Kort erna verdwijnt Suzanna spoorloos. Haar familie zet een jarenlange zoektocht op touw. Tevergeefs. Een getuige meent haar in Parijs te hebben gezien, maar tussen de miljoenen Parijzenaars en toeristen is verder zoeken hopeloos. En de liefde tussen Suzanna en Rick? Tijdens hun korte, maar heftige affaire ontdekt Rick dat hij gevoelens voor mannen heeft. Meer precies voor Luuk, de
broer van Suzanna. Nee, Zwijgend verleden is geen slechte soapserie. De opvallende gebeurtenissen, die je niet zo snel in een literair boek zou verwachten, vormen slechts een aanleiding voor een karakterschets van Suzanna en Rick. Wat ging er vooraf aan haar verdwijning, en aan zijn ontluikende homoseksualiteit? Hoe ontwikkelde hun verhouding zich? En wat heeft het geheim van Suzanna’s moeder hiermee te maken? Wim Duijst, Zwijgend verleden, Uitgeverij Marmer, ISBN 978 94 606 8069 4 (€ 7,50)
NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 6 NUMMERS VOOR € 15. ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 6 nummers voor € 15,inclusief bezorgkosten
Naam Straat Postcode Land e-mail Handtekening
: : : : : :
Rusteloosheid Bericht uit Berlijn is het vierde boek van Otto de Kat, die debuteerde met Man in de verte. De mondiale blik van zijn personages, en hun reislust, is ontegenzeggelijk beïnvloed door Cees Nooteboom. Maar terwijl de wereld in Nootebooms boeken een grote snoepwinkel is, heeft
column
a d v e r t e nt i e
Ja,
naar Duitsland, waar hij de knappe Julia ontmoet en getuige is van de dan al oorlogszuchtige nazi’s. De spanning van het boek schuilt in het verhaal dat gaat komen en dat wij al kennen, maar de onwetende personages nog niet.
Plaats
Stuur deze bon naar : Boekenkrant Visschersplein 160 3511 LX Utrecht Nederland
die bij De Kat een neutrale, bijna nonchalante functie in de rusteloosheid van zijn personages, die wat hebben van W.F. Hermans’ protagonisten: zij willen niet per se het goede doen, zijn niet moreel superieur. Ze worden gedreven door datgene wat hen op dat moment het beste uitkomt. Met die bagage plaatst De Kat, aan de vooravond van de grootste militaire operatie uit de geschiedenis, zijn protagonist voor de ultieme keuze tussen twee kwaden. Otto de Kat, Bericht uit Berlijn, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 4191 6 (€ 17,50)
Literaire ouders
Enkele jaren geleden interviewde ik een schrijver die vond: ‘Je kent je hoofdpersonage pas écht als je weet wat voor verjaardagscadeau je voor hem koopt.’ Voor elke schrijver is zijn protagonist de belangrijkste, of de op een na belangrijkste, bron van informatie, amusement, ideeën, emoties en ontwikkelingen van een roman. Die hoofdpersonages gaan op zichzelf leven en worden groot, door die letterkundige belasting die ze door het hele boek meetorsen. Romans waarin een, of zelfs beide ouders, een rol spelen, werpen in dat opzicht een interessante situatie op: ouders hebben immers hun kinderen grootgebracht, poepluiers verschoond, getroost na boze dromen. Voor hen blijven hun kinderen altijd kinderen, waar ze altijd boven zullen staan. Hoewel een roman maar een fractie van een verhaal vertelt, is het opvallend hoe vaak juist die ouderkindrelatie op de achtergrond blijft. A.W. Gijselhart uit Frans Kellendonks Mystiek lichaam is een van de meest onaangename vaders uit de Nederlandse literatuur – maar hoe hij en zijn kinderen (onder wie de mannelijke hoofdpersoon) zo’n korzelige, stroeve verstandhouding hebben ontwikkeld, ligt vrijwel geheel buiten het boek. Ook in de romans over Anton Wachter blijven de ouders van Anton Wachter veel meer op de achtergrond dan je in
een Bildungroman zou verwachten. Ik ben daardoor heel benieuwd naar juist de ouders van Anton Wachter. Het verhaal dat de schrijver niet vertelt, het verhaal achter het verhaal, trekt aan. Het tegenovergestelde is A fraction of the whole van Steve Toltz, dat zich concentreert op de vader-zoonrelatie. Jasper is enig kind van Martin Dean, een man die door de maatschappij de rug is toegekeerd en die zijn zoon volstopt met zijn zelfgemaakte wijsheid. De onwil en tegenstand van Jasper is enorm, zijn relatie tot Martin staat permanent onder spanning. Maar pas ruim nadat Martin sterft, ontdekt Jasper de waarde van zijn vaders lessen en opvoeding. Maar o raadsel: waar is zijn moeder? Jasper ontdekt enkele tragische familiegeheimen, maar zijn moeder hoort daar niet bij. De ouders van de hoofdpersonages hangen aan diens benen, terwijl hij de trap bestijgt in de ontwikkeling van de roman. In het echte leven is het niet anders. De schrijver, schepper van zijn boek, heeft zelf twee ouders achter zich staan. Héél soms, bij bijzondere gelegenheid (meestal hun overlijden) krijgen zij een literair monument. In Sprakeloos van Tom Lanoye, bijvoorbeeld. Of in Gestameld liedboek van Erwin Mortier. De onzichtbare ouder spiekt even langs het toneeldoek de zaal in. Opdat wij niet vergeten. Roel Weerheijm
3
LITERATUUR
7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / - s - % )
BESPREKING
De 27 letters van het alfabet K. Schippers voegt een nieuwe surrealistische roman toe aan zijn reeks. Wat blijft er na dit boek nog over van de taal, die wij dagelijks gebruiken? Door Roel Weerheijm De vrienden Abbie en Jan zijn samen op vakantie. Aan een argeloze voorbijganger vragen ze of hij hen wil fotograferen. Hij stemt toe en neemt niet alleen foto’s met hún camera, maar ook met de zijne. Daar begint het centrale thema van Op de foto: een filosofische zoektocht naar, en over, de grenzen van taal. De fotograaf blijkt Dubois te zijn, een mysterieuze kunstfotograaf die een sterk verband legt tussen zijn foto’s en het alfabet. Abbie stuurt haar onontwikkelde rolletjes op naar haar vriendin Yvette, die op haar huis past. Zij en haar vriend, fotografiestudent Rob, ontwikkelen de foto’s en Rob ontdekt het werk van de kunstenaar. Rob valt het getal ‘27’ in de foto op – het
getal dat Dubois tegenover Abbie en Jan zijn lievelingsgetal noemde – en als hij andere foto’s raadpleegt, ontdekt Rob dat Dubois letters bij de cijfers in zijn foto’s zocht: 1 = A, 2 = B, enzovoort. Oftewel, Dubois fotografeerde de zevenentwintigste letter van het alfabet. Een onbestaande letter.
Hoe die 27e letter eruitziet? Ik had verwacht dat Schippers het een mysterie zou laten, maar al vrij snel onthult hij zijn uiterlijk: een x op een wieltje, dat zich onderaan tussen de poten bevindt. Eenvoudig en goed gevonden: de x als symbool voor het
COLUMN
Verhaaltjes schrijven is. Het heeft niet zozeer met taal, Ik kreeg vandaag weer een verzoek. plot en structuur te maken. Het is de Van iemand die verhaaltjes wilde manier waarop de schrijver naar de schrijven. Zo stond het er: ik ben van wereld kijkt. En die wereld vorm geeft. plan verhaaltjes te gaan schrijven. En Het is dat ‘je ne sais quoi’. of ik zo vriendelijk wilde zijn om mijn Door het genereus lezen van tipomening vast over een vijftal van die scripten ben ik uiteraard al in schrijfselen te geven. gênante situaties terecht gekomen. Ik krijg dit verzoek gemiddeld een keer Debuterende schrijvers schromen per maand. Niet altijd per mail. Het the full monty van hun ziel niet. Dat kan ook op café worden ingediend. kan aandoenlijk zijn. Maar evengoed Of tijdens een interview. Ik interview kan het een wansmakelijke inkijk in iemand voor de krant. En aan het eind iemands privéleven bieden. Het is raar van het interview zegt de persoon dat om iemand honderd hij ook schrijft. En of ik pagina’s naakt te zien mijn alziend oog eens, gaan, als je even later liefst niet diagonaal, samen met die persoon over zijn zieleroerselen moet vergaderen. wil laten glijden. Het Toch moedig ik iederstapeltje A4’s ligt dan al een die schrijft volop in mijn hand. aan. En voorgaande Er was een tijd dat ik dat schepper van verhaalstapeltje mee naar huis tjes heb ik in geen nam. geval prompt afgeweDie tijd is allang voorbij. zen. Ik heb hem mailIk geef geen meningen adressen van uitgeveover andermans schrijfrijen bezorgd. En hem selen meer, omdat ik tips gegeven over de geleerd heb dat vele &OTO 4OM VAN .UFFEL verschillende fondsen mensen denken dat ze die er bestaan. kunnen schrijven, maar het helaas Ik hoop dat hij en zijn verhaaltjes kans niet kunnen. De gemiddelde schrijver, maken. Ik hoop vooral dat hij blijft amateur of niet, die te horen krijgt schrijven. dat aan zijn tekst, in het beste geval, En ja, ook dat. Het zou voor hem en op alle vlakken nog flink gesleuteld vele anderen fijn zijn als lectoren op moet worden, gedraagt zich als een uitgeverijen geen zes maanden nodig gekwetst dier. Hij gromt binnenshebben om die eerste vijf pagina’s van monds, hij gaat op een afstand van je een tiposcript door te nemen. Want zo staan, hij kijkt je achterdochtig aan, en gaat dat. Professionele lectoren hebmeer dan eens schuilt in zijn prieben gemiddeld een kwartier nodig om mende ogen de verdachtmaking: ‘je uit te maken of iemand ‘kan schrijven’ lijdt aan jalousie de métier.’ of niet. En: of iemand ‘zal verkopen’ Met gekwetste dieren ga je best of niet. Die twee gaan almaar meer behoedzaam om. hand in hand. Begrijpelijk, natuurlijk. Daarnaast heb ik ook geleerd dat het Maar jammer. Zeer zeker. Kan er niet zo goed als onmogelijk is om aan eens iemand een boek uitgeven van de iemand uit te leggen wat ‘kunnen verhalen die blijven liggen? schrijven’ is. Ik weet het niet eens, wat -ARGOT 6ANDERSTRAETEN ‘goed schrijven’ of ‘kunnen schrijven’
onbekende, het wieltje voor de mobiliteit van dit gedachteexperiment. Voor de personages in Op de foto begint hun wereldbeeld te kantelen, als eerste bij een vriendin van Yvette die lesgeeft aan een basisschoolklas. Ze kan haar leerlingen niet meer onder controle houden wanneer ze, via Yvette, lucht krijgen van de ontdekking.
Schippers geeft deze vertelling vorm in een schrijfstijl waarin veel zinnen niet af zijn en allerlei zinsdelen, gedachten en observaties door elkaar lopen – alsof de vertelling, misschien wel de taal zélf, door de ontdekking van de extra letter overhoop ligt. Enkele malen duikt een cassette op, deel van een psychologisch onderzoek, waarop een meisje van anderhalf jaar klanken aan het vormen is. De vanzelfsprekendheid van de taal wordt effectief in twijfel getrokken – en op die vervreemding bouwde Schippers een intrigerende roman.
UITGELICHT
Een bruidsjurk uit Warschau
De mooie Marlena woont op het Poolse platteland en is tot grote zorg van haar moeder nog steeds niet getrouwd. Als ze op een dag verliefd wordt, verandert haar leven radicaal. Wat volgt is een reis langs drie mannen die ieder op hun eigen manier van haar houden. De eerste is Natan, een jonge Amerikaanse journalist. Als zij zwanger van hem blijkt te zijn, zit Natan onbereikbaar in Amerika. De tweede is Andries, een Nederlandse boer die via een huwelijksbureau met Marlena trouwt. Als hij hoort dat Marlena zwanger is van een andere man, accepteert hij haar zoon als de zijne. De derde is Szymon, een Joodse Pool die als baby in Nederland terechtkwam en begin jaren voor het eerst naar het land van zijn ouders reist. Daar ontmoet hij de inmiddels teruggekeerde Marlena en haar zoon Boris. Met hen probeert hij het gemiste gevoel van familie en verbondenheid te herstellen. Alles loopt anders als Boris besluit te stoppen met praten, Andries onverwacht in Polen verschijnt en er een stapel brieven van Natan boven water komt. LOT VEKEMANS, EEN BRUIDSJURK UIT WARSCHAU, UITGEVERIJ COSSSEE,
K. SCHIPPERS, OP DE FOTO, UITGEVERIJ
ISBN 978 90 593 6327 4
QUERIDO, ISBN 978 90 214 4209 9 (€ 18,95)
(€19,90)
adve rte nti e
LITERATUUR
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
INTERVIEW
INTERVIEW
Dialoog met een vrij man vervolg pagina 1 De adolescent Menno Molenaar komt in contact met radicale denkers rond de filosoof Spinoza. Hij sluit vriendschap met een van hen. Hij studeert en gaat werken voor Johan de Witt. Menno raakt verstrikt in de conflicterende denkpatronen van radicale denkers versus politici, en besluit naar de Nieuwe Wereld te vertrekken. Daar wil hij zijn idealen realiseren…
De Gouden Eeuw, een mooie tijd van welvaart, handel en optimisme? ‘Niet alleen dat, het was ook een tijd van gevaar, kwakzalverij, ziektes, armoede, kindersterfte. Ofwel je koos ervoor om bescherming te zoeken bij familie, kerk of gelijkgestemden, zodat je elkaar bij tegenslag kon opvangen. Ofwel je weekte jezelf los van de traditie, zoals Menno deed – en dan moest je het zelf uitzoeken.’ De hoofdpersoon, Menno Molenaar, moet het inderdaad zelf uitzoeken… ‘Hij kiest ervoor los te breken van de traditie en, zoals veel intelligentsia, een onafhankelijke en kritische geest te ontwikkelen. Dat blijkt verschrikkelijk moeilijk te zijn. Via Menno wilde ik laten zien hoe de denkwijzen van die tijd met elkaar in conflict zijn geraakt, hoe groot en hoe uiteenlopend de belangen kunnen zijn.’
Witt. Heeft u daar veel eigen interpretatie Het lijkt me nagenoeg onmogelijk om een aan moeten geven? waarheidsgetrouw beeld neer te zetten. ‘Er zijn genoeg historische feiten over Hoe verplaatst u zich in de tijd? hem bekend, maar hij moet in het boek ‘Dat kan ook alleen door parallellen te natuurlijk rondlopen, lachen, leven. Op trekken met de tegenwoordige tijd. Het schilderijen heeft verleden spiehij altijd zijn mond gelt zich aan het dicht en het viel heden. Ook nu is me op dat zijn het bijvoorbeeld mond moeilijk erg lastig om een lijkt te sluiten. onafhankelijke, Hoe zou zijn gebit kritische geest te eruit zien?, vroeg ontwikkelen en je ik me af. Door dat te onttrekken aan soort details vorm de massa, en aan de te geven, maak je macht van anderen. hem inleefbaar. In Vrij man probeer En ook via zijn ik juist een tijdsverstandhouding beeld te schetsen met Menno, en door die dingen, die de toenemende de tijd overstijgen, spanning tussen te benadrukken: hen, zie je de mens botsende standJohan de Witt.’ punten, ambities, machtsvertoon, de En wanneer wil om je idealen te verwezenlij.ELLEKE .OORDVLIET FOTO HARRY COCK het Menno in Nederland te heet ken. Daar kunnen onder de voeten wordt, vertrekt hij naar we ons eeuwen later nog steeds voor de Nieuwe Wereld… openstellen.’ ‘Ook ik vertrok daar naartoe. Er is nauwelijks meer iets te zien in Amerika, tenzij Het boek biedt ook een persoonlijke benaje het je laat uitleggen. Zo liet iemand dering van raadspensionaris Johan de
me in een dorpje in de staat Delaware zien dat de kavels nog op de Nederlandse manier waren georganiseerd. Ook allerlei zintuiglijke ervaringen uit Amerika, en veel van mijn eigen ervaringen en ideeën over dit boek laat ik in Vrij man terugkeren.’ Dat viel me inderdaad op: u keert zelf terug in de roman. Dat doen meer schrijvers, actief ingrijpen in hun eigen roman of zichzelf als personage portretteren. ‘Schrijven is distantie, en een historische roman schrijven versterkt dat. Ik wilde als schrijvend personage een dialoog met Menno aangaan. Ik heb hem tot leven gewekt en ik wil hem ter verantwoording roepen, hem kunnen toespreken. Het laat zien hoe mijn schrijfproces werkt: in zekere zin is die wereld van de zeventiende eeuw voor mij net zo ver weg als voor de lezer. Ook ik verken onbekend terrein.’ NELLEKE NOORDERVLIET, VRIJ MAN, UITGEVERIJ AUGUSTUS, ISBN 978 90 457 0553 8 (€ 24,95). VERSCHIJNT OP 16 MEI.
BESPREKING
De bespreking van een onbespreekbaar boek Een Ander Boek laat zich het best omschrijven als een absurde verzameling van ‘Pythoneske’ verhalen, lijstjes en dialogen die de lezer op het verkeerde been zetten. Daarmee wordt de belofte dat deze lezer in een ander boek belandt, telkens weer meer dan waar gemaakt. Door Jolijn Klein Kranenbarg Hoe bespreek je een roman die qua vorm niet op een roman lijkt, maar meer weg heeft van een literaire lappendeken? Een Ander Boek is opgebouwd uit een verzameling van absurde lijstjes, reclames, dialogen en verhalen en voldoet dus niet aan het typische romanbeeld. Als lezer beland je voortdurend in een ander boek – precies wat het omslag in Drostestijl belooft. Deze bijzondere constructie heeft door de plotselinge overgangen van bijvoorbeeld een handleiding voor een tijdmachine naar neologismen uit een brandweerwoordenboek niet alleen een vervreemdend effect, maar zorgt ook voor een boek dat zo grappig is dat hardop lachen onontkoombaar blijkt. Naast de lijstjes (’10 dingen die je kunt doen met grind ‘, ’10 zojuist door een stoomwals overreden niet-bestaande koppels’) en bizarre dialogen (de dialoog in de dierenwinkel is een aanrader) zorgt ook de ‘hoofdpersoon’ van Een Ander Boek voor een groot gedeelte van de humoristi-
sche inbreng. Deze ‘hoofdpersoon’, Ridder Vago, heeft de opdracht tot het schrijven van Een Ander Boek gegeven, maar is zelf zo saai dat hij eigenlijk geen avonturen beleeft. Hij leest liever een boekje en blijft lekker thuis; een groot deel van Een Ander Boek is in feite een verslag van zijn leesmateriaal. Met een niet-uitvoerende hoofdpersoon is in principe niets mis (Frits van Egters is hiervan een prima voorbeeld) , maar dan moet hij zich in dit geval wel aan zijn contract (eveneens in het boek te vinden) houden. Ridder Vago heeft helaas niet helemaal doorgekregen dat hij voor pagina 100 de rekening dient te betalen, en wordt daarom na uitblijven van de betaling hardhandig naar de krochten van de voetnoten verbannen. Over zijn eigen verhaal heeft hij vanaf dat moment niets meer te zeggen, en hij kan enkel nog commentaar op de schrijvers leveren: ‘Zijn ze nu een ander boek gaan schrijven zonder mij erin?’. Dit levert een hilarische situatie op, waarin ridder Vago de schrijvers ervan beschuldigt alle samenhang over boord te hebben gegooid (‘Trouwens, het boek mist structuur. Het lijkt of ze nu alleen nog maar losse stukjes achter elkaar plaatsen.’) en met zijn manager discussieert over een oplossing. De hulpeloze Ridder Vago doet verdacht veel denken aan Brian uit Life of Brian en de dialoog in de dierenwinkel lijkt met het ‘overleden konijn’ een ode aan de Dead Parrot sketch uit Monty Python’s Flying Circus. De humor van Een Ander Boek is net zo bizar als de Pythoneske humor, en dat maakt het een heerlijk
boek om te lezen. Een Ander Boek mag op het eerste gezicht misschien overkomen als een totale chaos zonder enige samenhang, maar wie het boek nogmaals leest zal zien dat Ronald Snijders en Fedor van Eldijk er wel degelijk in zijn geslaagd om alle fragmenten aan elkaar te verbinden. Soms is dit heel subtiel, in de vorm van personages die vaker de revue passeren, maar de manier waarop Ridder Vago gedurende het hele boek tevoorschijn komt, is zo slim vormgegeven dat er toch een verhaal met een rode draad ontstaat. Mocht je Een Ander Boek gaan lezen,
probeer dan zeker om de structuur wat nader uit te pluizen: dat is het helemaal waard.
RONALD SNIJDERS & FEDOR VAN ELDIJK, EEN ANDER BOEK, UITGEVERIJ DE HARMONIE, ISBN 978 90 761 6833 3 (€ 17,90)
adve rte nti e
BEKIJK HET FILMPJE WAARIN MONIQUE BURGER VAN DE NIEUWE BOEKHANDEL TE AMSTERDAM DE BOEKENKRANT PROMOOT! WWW.BOEKENKRANT.TV
5
a dv e rt e nt i e
JK I L E IJD
, 5 €1
T/
M
I 31 J U L
01
2
T
2
6
Adv. Bakkersdochter
[email protected] 1
NU IN DE BOEKHANDEL
K VERK OO
WWW.BOEKERIJ.NL
E-BOOK LS
BAAR JG A RI
02-05-12 15:51
LITERATUUR
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
INTERVIEW
‘Ik maak u bang!’
‘Massa kun je alleen met uiterste kwade wil negeren. Het is een noodzakelijk boek. Een vuistslag,’ stelt Joost Vandecasteele.
Het hoofdpersonage van Massa, Margot, werkt bij Blurred Inc., een bedrijf dat met marketing en communicatie de rommel van multinationals opruimt. Haar werk: balanceren op de grens tussen legale en illegale acties. Dat doet ze goed. Zo goed dat ze diep in de financiële wereld verzeild raakt, tot er geen weg meer terug is en ambitie alles overneemt. ‘Met dit boek wil ik de gesloten financiele wereld ontsluiten,’ vertelt Vandecasteele. ‘Er is veel om te doen in de media, maar bijna niemand kent die wereld. Wat speelt zich af in die gespiegelde torens en in de hoofden boven de krijtstreeppakken?’
oude generatie en hun vanzelfsprekendheden zijn goeddeels weg. De grenzen van de systemen zijn bereikt. Maar de maatschappij, tot het journaal toe, is nog volledig op de babyboomgeneratie gericht.’
Dat moet je even uitleggen… ‘Politiek, geld, economie: die systemen hebben de babyboomers opgebouwd. En het journaal gaat alleen dáárover. Ze houden een status quo in stand, dat is hallucinant. Nieuws dat minder van de actualiteit afhangt, zoals technische en digitale innovaties, nieuws waar de jongere generatie veel aan heeft, daar hoor je te weinig over. Terwijl daar een ongekende verandering gaande is.’
‘Massa laat het einde zien van de heersende machtssystemen. Het is geen fijne waarheid. Ik maak u bang.’
Wat drijft je om over de actualiteit, of zelfs de toekomst, te schrijven? ‘De huidige tijd vind ik duizend keer interessanter dan de Tweede Wereldoorlog – of, voor mijn part, uw of mijn navel. De
Maar je bent geen Steve Jobs. Je schrijft. Spreekt literatuur de jongere generatie aan? ‘Hoewel literatuur vaak als traditioneel gold, is het zo levendig als games of televisie. De nieuwe generatie léést. We moeten ze wat goeds te bieden hebben.’
NIEUWE TITELS LAAT DE HONDEN WAKEN
Janie groeit op in het Cambodja van de Rode Khmer. Ontsnappen, met broertje Sopham, is de enige manier om te overleven. Janie belandt in Montreal, waar ze gaat studeren. Jaren later heeft ze een gezin en is ze bezig aan haar promotieonderzoek. Ze besluit plotseling haar gezin te verlaten en zich in het huis van haar mentor te verschansen. Op zoek naar hun gedeelde verleden in Cambodja. Je kunt duizenden kilometers vluchten, maar je verleden neem je altijd met je mee.
MADELEINE THIEN, LAAT DE HONDEN WAKEN,
EEN KAMER IN ROME
Wanneer het uitgaat tussen Daniël en zijn vriendin, ontvangt hij een novelle van de schrijver Alle Waterink. Meer nog dan het boek intrigeert Waterink hem. Wie is hij? Waarom woont hij in Toscane en wat is de reden dat Waterink zijn leven mystificeert? Daniël vertrekt naar Italië, op zoek naar antwoorden. Hij raakt echter steeds meer verstrikt in de culturele schoonheid, diepte en ontoegankelijkheid van Italië. Komt hij achter de waarheid van Waterink?
UITGEVERIJ DE BEZIGE BIJ, ISBN 978 90 234 6828 8
SIPKO MELISSEN, EEN KAMER IN ROME,
(€ 19,90)
UITGEVERIJ VAN OORSCHOT,
ABC VAN DE LITERAIRE UITGEVERIJ
Nijsen is vijftien jaar actief bij uitgeverij Podium en publiceert zijn visie op de literaire uitgeverij. Wat een slush pile is (een vaak wiebelende stapel spontaan toegezonden manuscripten), of een blurb (een korte flaptekst om het boek aan te prijzen), kunt u allicht in dit boek opzoeken. Maar veel interessanter zijn de langere lemma’s, met Nijsens gepeperde interpretatie van termen en trends. Waarom een uitgeverij graag blote borsten inzet, bijvoorbeeld…
ISBN 978 90 282 4188 6 (€ 18,50)
MENEER SADEK EN DE ANDEREN
De ouders van Sam ontvluchten Iran. Het is eind jaren tachtig, Sam is vijf, en zijn nieuwe woonplaats is het zeer gemiddelde Amersfoort. Het geluk waar ze op hoopten, vinden ze voorlopig niet. De geheimzinnige meneer Sadek, die ze in huis opnemen, maakt hun nieuwe thuis er niet rustiger op. En dan ontmoet Sam de Française Sali en is hij meteen verliefd. Andermaal wil hij zijn thuis verlaten, op zoek naar geluk. En dit keer moet het echt gaan lukken…
JOOST NIJSEN, ABC VAN DE LITERAIRE
KAWEH MODIRI, MENEER SADEK EN DE ANDEREN,
UITGEVERIJ, UITGEVERIJ PODIUM,
UITGEVERIJ THOMAS RAP, ISBN 978 94 004 0381 9
ISBN 978 90 575 9685 8 (€ 15,00)
(€ 16,90)
*OOST 6ANDECASTEELE
FOTO KOEN BROOS
Waarom zal Massa de jongere generatie bereiken? ‘Massa laat het einde zien van de heersende machtssystemen. Ik toon de realiteit zoals die niet op het journaal komt. Tachtig procent van wat ik presenteer, is volledig waar. De overige twintig procent is verder beredeneerd, daar waar feiten ontbraken. Het is geen fijne waarheid. Ik maak u bang. Het is anders dan de praatjes van de nieuwslezer – de realiteit is veel complexer, veel angstaanjagender.’ Wat is die angstaanjagende realiteit die we niet te horen krijgen? ‘Eén enkele kredietbeoordelaar bij Standard & Poor’s is verantwoordelijk voor de rating van België. Die ratings, daar hangt tegenwoordig alles van af. Maar die man is nog nooit in België geweest! Hij woont in Spanje en het enige dat hij doet, is af en toe een website bezoeken. Hij doet een fractie van wat hij zou moeten doen, en dat zou dan nog met meerdere mensen moeten gebeuren.’
Onderschatten die bedrijven de verantwoordelijkheid, denk je? ‘Ze hebben de manipulatie zo stevig in handen, dat ze zich daar geen zorgen over hoeven te maken. In Massa publiceert een krant een fictief verhaal over een bijna failliete bank, alsof het een feit is. Door de acties van beleggers, rekeninghouders, klanten en personeel gaat de bank vervolgens écht bijna failliet. Het lijkt vergezocht, maar het gebeurt: de Wall Street Journal Europe toonde aan dat bedrijven soms bewust informatie lekken om de koersen te beïnvloeden. Dat kan kloppende informatie zijn, maar ook leugens.’ JOOST VANDECASTEELE, MASSA, UITGEVERIJ DE BEZIGE BIJ, ISBN 978 90 854 2336 2 (€ 19,95)
adve rte nti e
Een fascinerende tocht naar de wereld van achthonderd jaar geleden Vierde druk! In deze prachtig vormgegeven en rijk geïllustreerde uitgave volgt prof. dr. Dick E.H. de Boer de tocht die de Fries-Groningse abt Emo tussen november 1211 en juli 1212 naar Rome maakte. Op basis van de Kroniek van het Klooster Bloemhof en met gebruik van talrijke historische documenten schetst hij van dag tot dag een beeld van landschap en samenleving in het Europa van het begin van de 13de eeuw, gezien door de ogen van Emo én door die van een moderne reiziger. Meer dan 800 afbeeldingen en teksten, van troubadoursliederen tot kronieken openen vensters op de fascinerende wereld van 800 jaar geleden. Geheel full colour, 496 pagina’s, gebonden. Prijs
29,95
... Een van de mooiste boeken die ik de laatste tijd heb gelezen ... THEODOR HOLMAN ... Een indrukwekkend groot werk ... Een imposant, ongewoon reisboek ... NRC ... Een van de beste werken over de Middeleeuwen van de afgelopen jaren ... PAROOL
IN DE BOEKHANDEL, VIA INTERNET (WWW.NOORDBOEK.NL) OF TELEFONISCH (9-12 UUR): 0344- 637085
7
LEESCLUB
7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / - s - % )
HALLO LEESCLUB!
Zondag 22 april jongstleden organiseerden wij in het Koetshuis van Kasteel Groeneveld de eerste GRNVLD Sociëteit Literair. Hier ziet een korte impressie in woord en beeld. Meer zien? Ga naar www.boekenkrant.tv voor een bewogen indruk. REACTIES
ILLUSTRATIES ABE BORST FOTOS LEONI NIJLAND
‘Een erg leuke en hartverwarmende middag. Was met veel liefde georganiseerd.’ – AnneGine Goemans ‘Het was erg leuk afgelopen zondag; alle aanwezigen hebben genoten .’ – Irene Wing Easton. ‘Enig erbij te zijn geweest!’ ‘Het was zonder meer een aangename middag. ‘
TON !NNE 'INE 'OEMANS EN )RENE 7ING %AS
‘Van harte hoop ik de volgende keer ook weer aanwezig te kunnen zijn en tevens dat de bijeenkomst wederom op dezelfde mooie locatie in Baarn zal zijn.’ ‘Mijn vrouw en ik hebben genoten van de literaire salon. Hetgeen er gebeurde was voor ons zeker een verrassing. De diversiteit sprak ons aan.’ ‘Bedankt voor de leuke foto en de leuke middag.’ ‘In juni kom ik weer....’
HARTELIJK DANK!
Voor wie zondag 22 april jl. niet aanwezig kon zijn: onze hoofdgast was Anne-Gine Goemans, auteur van de prijswinnende roman Glijvlucht. Ook traden op schrijfster Irene Wing Easton (Moe is moe), dichter Boris de Jong, tekenaar Abe Borst, uitgever Jacqueline Smit en pianiste/zangeres Sanne Wolters. Jacqueline Smit van uitgeverij Orlando deed als een ware Oprah aan alle gasten het boek De drie zusjes (Alice Hoffman) cadeau. De presentatie van de middag was in handen van literair redacteur Roel Weerheijm. Ondersteuning ter plekke en fotografie: Leoni Nijland. Gastvrouwe was Caroline van der Lee. En ondergetekende. Siebe Huizinga, Hoofdredacteur
8
3IEBE (UIZ INGA EN 2OEL 7 EER HEIJM
3ANNE 7OLTERS EN !BE "OR ST
UITNODIGING
"ORIS DE *ONG
LEUKE ACTIE Op 1 september verschijnt de nieuwe roman van Carlos Ruiz Zafón: De gevangene van de hemel (vertaling: Nelleke Geel). De uitgever, Signatuur, wil ons een aantal speciaal gedrukte leesexemplaren sturen. Wij sturen deze op onze beurt graag naar u en uw leesclub. Met daarbij de vraag of u na het lezen ons een aantal leesclubvragen toestuurt. Reageren kan via redactie@boekenkrant. com. Wees er snel bij!
INZENDINGEN MAAK KANS OP EEN LEUK BOEKENPAKKET
GRNVLD SOCIËTEIT LITERAIR
Op zondagmiddag 17 juni aanstaande bent u vanaf 13.30 uur welkom op de GRNVLD Sociëteit Literair, georganiseerd in samenwerking met de Boekenkrant Leesclub. Het geheel gerenoveerde Koetshuis van Kasteel Groeneveld staat in het teken van literatuur, poëzie en tekenkunst. Test uw kennis van boeken, geniet van muziek en poëzie en vergeet
niet te eten en te drinken! De entree bedraagt vijf euro per persoon, een vloeibare consumptie is inbegrepen. Het programma begint om 14.00 uur en duurt tot 16.00 uur – met eventuele uitloop. U kunt reserveren via
[email protected]. Kasteel Groeneveld Groeneveld 2, 3744 ML Baarn www.kasteelgroeneveld.nl
De Boekenkrant wil meer doen voor de leesclubs. Daarom komen wij graag met u in contact. Beantwoord de volgende vragen en maak kans op een leuk boekenpakket of op een meet & greet met een echte schrijver!
• HOEVEEL DEELNEMERS TELT UW LEESCLUB? • HOE VAAK KOMT U SAMEN? • IN WELKE PLAATS KOMT U SAMEN? • WAT IS UW LAATST GELEZEN BOEK? Stuur uw antwoorden met uw naam en adres naar:
[email protected]
BOEKFRAGMENT
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
GLIJVLUCHT ANNE-GINE GOEMANS, GLIJVLUCHT, UITGEVERIJ DE GEUS, ISBN 978 90 445 1006 5 (€ 19,90)
Gieles woont met zijn ganzen naast een landingsbaan. Zijn moeder is de grote afwezige in zijn leven. Met een miraculeus plan probeert hij haar aandacht te winnen. De ganzen kwamen zijn kant op. Met uitgestrekte en slingerende halzen begroetten ze hem. Hij aaide de kuifjes op hun kop. Gieles zette de emmer met schillen in het gras. Weinig enthousiast staken ze hun kop erin en pikten toen tegen zijn bovenbenen. De ganzen aten liever speculaas. Ze waren verslaafd aan de koek. Gieles gaf ze die alleen tijdens de training. Anders luisterden ze helemaal niet meer. Aan de rand van het weiland zag hij een caravan die op een ruimteschip leek. Er stond een vrouw voor. Ze zwaaide en gebaarde hem te komen. Hij plantte zijn schep als een vlaggenstok in de grond en liep naar haar toe, de ganzen bedelend achter zich aan. Het gezicht van de vrouw zat vol plooitjes en barstjes als een antiek schilderij, maar haar ogen waren helder. Meisjesachtig. Alsof ze waren gerestaureerd.
‘Dag, mevrouw’, zei hij beleefd. ‘Hoe maakt u het?’ Gieles vond het leuk om op het overdrevene af beleefd te doen tegen oude mensen. Hij vond oude mensen zielig omdat ze snel doodgingen. ‘Uitstekend’, zei ze vriendelijk. ‘Wat ik je vragen wilde, mijn man en ik willen vanavond barbecuen. Is dat mogelijk?’ ‘Geen probleem, mevrouw. Zolang u maar geen kampvuur maakt. Dat kan de piloten in verwarring brengen. En u mag ook geen vlieger oplaten’, grapte hij. Ze glimlachte. ‘Malle jongen.’ De deur van het ruimteschip zwaaide open. Haar echtgenoot kwam naar buiten. Hij droeg een pilotenbril en een bodywarmer waarop zakjes zaten gestikt.
Om zijn nek hing een verrekijker. Uit zijn korte broek staken knokige knieën en verkalkte onderbenen die leken af te sterven. Met een zakdoek wreef de man over de ronde vormen van het ruimteschip. Hij stak direct van wal. ‘Moet je kijken. Spiegeltje, hè?’ Inderdaad. Gieles zag in de deur dat zijn haar recht overeind stond en streek met zijn hand over zijn
‘Waar was ik gebleven?’ De man plukte aan zijn witte wenkbrauwen. ‘Wat is jouw favoriete kist?’ ‘Míjn favoriete kist, meneer?’ ‘Vliegtuig’, verduidelijkte hij en ging in een tuinstoel zitten. Een favoriet had hij niet. De luchtvaart liet Gieles volkomen koud. ‘De Antonov 225, meneer’, loog hij. Bij veel spotters stond dit grootste vliegtuig ter wereld op nummer een.
hoofd. ‘De oorsprong van de Airstream’, zei de man trots en borg zijn pilotenbril op in een van de zakjes, ‘ligt in de Amerikaanse vliegtuigbouw. De vleugels ontbreken, maar voor de rest is het …’ Een dalende cityhopper overstemde zijn woorden. Geduldig wachtten ze op het wegsterven van het geluid.
MOE IS MOE IRENE WING EASTON, MOE IS MOE MAAR VOLDAAN, IWE BOOKS, ISBN 978 94 910 7203 1 (€ 18,80)
Het valt niet mee om een Goede Moeder te zijn, zeker wanneer je jezelf vergelijkt met Andere Moeders. Als Home-manager heb je te maken met races tegen de klok, multitasken, HulpMoederen, schuld- en sloofjesgevoelens, Ongestelde –Hormonen, nachtelijk gepieker en Baby-Kriebels. Alle taboes binnen het moederschap komen boven tafel. ‘Juf Karla schrééuwde’, vertelt Dochter, wanneer we tussen de middag aan de boterham zitten. Meteen is mijn aandacht gewekt. ‘Echt waar, schrééuwde ze?’Dochter knikt al kauwend van ja. ‘Net zo hard als mamma?’ vraag ik nieuwsgierig. ‘Harder’, zegt Dochter met volle mond. Meteen valt míjn mond open. Met moeite bedwing ik de neiging om: ‘Meer, vertel méér’ te roepen. Terwijl ik niet al te gretig probeer te klinken zeg ik ‘Harder dan mamma, dat méén je niet, niemand kan harder schreeuwen dan mamma, toch?’ ‘Juf Karla wel’, zegt Dochter, ‘Mag ik nog een boterham?Met pásta?’ Ik ben zo blij met het feit dat juf Karla harder schreeuwt dan ik, dat ik niet ga zeuren over worst of kaas en ‘gezond’ maar
enthousiast een boterham met pasta besmeer. Bij de Huisarts heb ik het op een dag voorzichtig aangekaart, dat schreeuwen van mij. Met gebogen hoofd biechtte ik schoorvoetend op dat ik ook wel eens tegen mijn kinderen schrééuwde en dat ik me daar heel schuldig over voelde. ‘Oh’, sprak Huisarts (leeftijdgenote en Mede-Moeder) ‘maar dat doe ik óók.’ ‘Wat?’ Ik zat meteen rechtop. Ik kon mijn oren niet geloven. Die keurige, rustige, uiterst bekwame Huisarts van mij, waar ik altijd zo tegenop zag omdat ze alles zo prima voor elkaar had (gezin én werk), schreeuwde óók? Ik geloofde het niet en dat zei ik haar ook. Ze was er heel laconiek onder. ‘Ach’, zei ze, dat doen álle moeders hoor, alleen niemand durft ervoor uit te
komen.’ Ik was bang dat ze zich vergiste en besloot me wat nader te verklaren met ‘Maar ik schreeuw heel hárd hoor!’ Huisarts keek me aan met een glimlach rond haar mond en zei: ‘Ja, hard, dat doen ze allemaal hoor.’ Ik besloot dit interessante gegeven nader te onderzoeken. Thuisgekomen belde ik Mijn Moeder om haar te vragen of ze vroeger ook tegen mij had geschreeuwd. ‘Je kunt het gerust zeggen als het zo is hoor,’ zei ik tegen haar, ‘want ik kan me er niets van herinneren dus ik heb geen trauma ofzo opgelopen.’ Mijn Moeder antwoordde niet echt…ze zei alleen dat ze in de tijd dat ze lerares was, wel eens met de liniaal keihard op de tafel petste en dat alle kwekkende leerlingen dan snel hun mond hielden.
Ik besloot mijn onderzoeksterrein te verbreden naar- eng eng- Mede Moeders. Natuurlijk overviel ik hun niet meteen met de vraag maar áls het zo te pas kwam, dan informeerde ik discreet naar hun schreeuwvermogens. Na een eerste schrikreactie, kwam vervolgens inderdaad de aap uit de mouw. Ik reageerde vervolgens altijd met: ‘Welkom bij de club van de Schreeuwende Moeders.’ Het erge is, dat het schreeuwen me niet eens hélpt. Het lucht misschien een seconde op maar daarna zit ik met blèrende kinderen die helemáál recalcitrant worden. Ook heb ik visioenen van kinderen die mijn gedrag gaan kopiëren. Ik ben immers hun voorbeeld? Voor ik het weet zit ik met een kind dat tegen míj staat te schreeuwen, waarna ik naar het kind schreeuw dat het voor straf op de mat moet staan (zie:nannies van de tv). Ik weet het ook wel…schreeuwen is bij mij een uiting van onmacht.
9
adve rte nti e
`Een opvallend goed verteld, ontroerend boek.’ – The Times `Een aangrijpend boek over liefde en trouw.’ – Red `Hodgkinson weet haar lezers te ontroeren.’ – Trouw
www.leescluborlando.nl
BOEKFRAGMENT
HET GELUID VAN DE NACHT MARÍA DUEÑAS, HET GELUID VAN DE NACHT, UITGEVERIJ WERELDBIBLIOTHEEK, ISBN 978 90 284 2455 5 (€ 19,90) OORSPRONKELIJKE TITEL: EL TIEMPO ENTRE COSTURAS. VERTALING: JACQUELINE VISSCHER
Dit is het onvergetelijke verhaal over een vrouw die met vallen en opstaan leert dat ze alleen kan vertrouwen op haar eigen kracht. Een schrijfmachine brak mijn levenslot open. Het was een Hispano-Olivetti en wekenlang vormde een etalageruit de scheiding tussen ons. Vanaf nu bezien, vanaf de balustrade van de verstreken jaren, is het bijna onvoorstelbaar dat een simpel mechanisch voorwerp het vermogen had de loop van een leven te veranderen en in een paar dagen alle uitgestippelde plannen uiteen kon laten spatten. Maar zo was het, en ik kon het gewoon niet voorkomen. In feite waren het geen grootse plannen die ik destijds koesterde. Het ging om voor de hand liggende, bijna huiselijke verlangens, in overeenstemming met de coördinaten van de plaats en de tijd waarin ik leefde – een toekomst die binnen mijn bereik lag als ik mijn vingers een beetje uitstrekte. In die dagen draaide mijn wereld traag rond een paar figuren van wie ik dacht dat ze vast en onvergankelijk waren. Mijn
moeder was altijd de meest solide van hen geweest. Ze was naaister en werkte als gezel in een atelier met een voorname cliëntèle. Ze was heel ervaren, maar toch was ze altijd een eenvoudige naaister in loondienst gebleven, een arbeidster als vele andere vrouwen die tien uur per dag hun nagels en ogen sleten met knippen en naaien, met passen en corrigeren van kledingstukken bestemd voor andermans lichaam en voor blikken zoals die maar zelden op haar vielen. Over mijn vader wist ik destijds maar weinig. Bijna niets. Hij was er nooit geweest en zijn afwezigheid deed me ook niets. Ik was nooit bijzonder nieuwsgierig naar hem geweest, maar op mijn achtste of negende gaf mijn moeder me voorzichtig een paar
kruimeltjes informatie. Dat hij een ander gezin had, dat hij niet bij ons kon wonen. Ik werkte die gegevens even haastig en met evenveel tegenzin naar binnen als de laatste lepels van de schrale kikkererwtensoep met kabeljauw die voor me stond: ik popelde om buiten op het plein te gaan spelen en het leven van die vreemde interesseerde me echt niet. Ik ben geboren in 1911, in hetzelfde jaar dat onze flamencoster Pastora Imperio trouwde met El Gallo, de stierenvechter; het jaar dat in Mexico Jorge Negrete het levenslicht zag en in Europa de schittering doofde van een tijd die de belle époque werd genoemd. In de verte werd het geroffel al hoorbaar van wat de Grote Oorlog zou worden en in de Madrileense cafés werden destijds El
Debate en El Heraldo gelezen, terwijl op de podia La Chelito de mannen het hoofd op hol bracht door schaamteloos op het ritme van haar ondeugende liedjes te heupwiegen. Koning Alfons XIII kreeg het in dat jaar voor elkaar om tussen zijn minnaressen door zijn vijfde wettige dochter te verwekken. Aan het hoofd van zijn regering stond intussen de liberaal Canalejas, die niet kon bevroeden dat een fanatieke anarchist nog geen jaar later een einde aan zijn leven zou maken door hem twee keer in het hoofd te schieten toen hij voor de etalage van boekhandel San Martín de nieuwste uitgaven stond te bekijken. Ik groeide op in een tamelijk gelukkige omgeving, weliswaar met meer schaarste dan overvloed, maar zonder grote tekorten of frustraties.
SPANNING
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
INTERVIEW
Dertien baje spannende uren! 13 uur van Deon Meyer raast door de straten van Kaapstad, Zuid-Afrika. Dertien uur, meer is er niet om het leven te redden van een meisje met een rugzak, opgejaagd door criminelen. Wie moet dat leven redden? Benny Griessel, inspecteur met een alcoholprobleem en in echtscheiding. Baje spannend!
Benny heeft dertien uur de tijd om een meisje te redden, twee moorden op te lossen, zijn privéleven op orde te houden en om de volgende generatie misdaadbe-
strijders uit alle etnische groeperingen bij te staan. Deon Meyer, godfather van de Zuid-Afrikaanse spanning, is meedogenloos in zijn tempo. Hij geeft een real time verslag in tegenwoordige tijd. ‘De verleden tijd in het Afrikaans is lomp, lang en passief,’ zegt Meyer. ‘In de misdaadfictie leidt dit tot traagheid. Omdat in de tijd van apartheid de misdaadfictie in het Engels was geschreven, moest ik op zoek naar de juiste taallaag. Ik zocht de vorm, de textuur… Het duurde twee boeken voor ik mijn stijl had gevonden:
COLUMN
De geur van drukinkt
Dood en verderf zijn onmisbare onderdelen van een thriller. Helaas zijn er maar weinig spannende boeken waar geen bloed aan te pas komt. Het hoort bij het genre als een kogel bij een pistool. Als je zoals ik de ene na de andere thriller verslindt, word je als het ware immuun voor fysiek geweld. Dat wil zeggen, fysiek geweld zoals dat in boeken tot de lezer komt. Want ik zal het hier maar bekennen: ik kan niet tegen bloed en ik bibber als een schoothondje bij iedere behandeling waar een naald bij komt kijken. Ik ben een mietje, inderdaad. Maar dat geldt waarschijnlijk voor een groot deel van de auteurs die al die moorden, martelingen en verkrachtingen in hun boeken beschrijven. Karin Slaughter, toch een schrijfster die voor hard-boiled geweld in haar boeken niet terugdeinst, is in het echt een frêle en lieve vrouw. Klein van stuk en met een lach geplakt op haar gezicht. En de koning van de slachtpartijen in Vlaanderen is Stan Lauryssens, een gemoedelijke, kleine Antwerpenaar op leeftijd en een van die vriendelijke mensen uit ’t stad. Van hem is onlangs een nieuw boek verschenen (Lotte, 17 jaar, blond, blauwe ogen) en het is soms weer van dik hout zaagt men planken. Maar op een ander vlak heeft Lauryssens zijn leven gebeterd. Zijn plot schiet niet meer van hot naar her
en blijft binnen de grenzen van een normale thriller. Het komt zijn werk zeer ten goede. Iemand die wel weet hoe geweld er in het echte leven uitziet, is Andy McNab. Dat is ook aan zijn boeken af te lezen. Hij gaat veel minder ver in zijn gewelddadige passages dan, om maar eens iemand te noemen Slaughter, Lauryssens of Leighton Gage, van wie ook al weer een mooie nieuwe is uitgekomen. Dit zie je ook bij andere schrijvers terugkomen: Joop van Riessen en Simon de Waal weten als politieagenten uit het echte leven waar de grenzen liggen. Criminelen schieten elkaar dood zonder er bij na te denken, gewone mensen nemen hun toevlucht tot geweld uit wanhoop of hebzucht en psychopaten zijn er overal. Anders Breivik is een van een soort gekken die een punt proberen te maken door mensen overhoop te schieten. We hebben onze eigen versie in het winkelcentrum in Alphen. Het ontstijgt de fictie. De dood is echt. Dan is het niet leuk meer. Al die mensen die het lezen of op tv zien moeten weten: dit is geen nieuwe Anne Holt of Jo Nesbø. In fictie is geen echt bloed en knallen de pistolen alleen maar virtueel. En stinkt de dood niet naar dood, maar heeft het de geur van drukinkt. Gijs Korevaar
+AAPSTAD
tegenwoordige tijd, dynamische en actievolle taal, en vooral ook ongekunstelde hoofdpersonen met straatwijsheid.’
Waarom waren er ten tijde van de apartheid geen Afrikaanse thrillers? ‘De aard van de misdaadroman ligt vaak in het conflict tussen protagonist en stelsel. De staat vertegenwoordigde recht en rechtvaardigheid, en daar kon je niet tegen ageren. Het zou ook onethisch van mij zijn geweest te schrijven over een politieman. Daarbij was zo’n beetje elk boek met seks, vloeken of maatschappijkritiek verboden.’ En nu? ‘De moderne Afrikaner laat de geschiedenis losser. Ook de taal is losser en gemakkelijker. De taalcommissie met haar taalvaders bestaat niet meer. Vooral de jonge schrijvers zijn hierdoor vernieuwend bezig. Ze zoeken naar een eigentijdse, unieke stem.’ Is die in de Afrikaanse thrillers al gevonden?Onderscheiden ze zich van thrillers uit andere landen? ‘Onze multiculturele samenleving en omgeving zijn heel speciaal. Elke ZuidAfrikaanse stad is daarbij weer anders. Johannesburg verschilt zo bijvoorbeeld
$EON -EYER enorm van Durban. We hebben ook een aantal ongelooflijk goede zwarte schrijvers, die vanuit verschillende optieken kijken – en schrijven. Dat maakt onze thrillers uniek en verrijkend!’ DEON MEYER, 13 UUR, A.W. BRUNA UITGEVERS, ISBN 978 94 005 0161 4 (€ 19,95)
adve rte nti e
Covercards
verstuur gratis e-cards van boekomslagen via www.covercards.nl! Meer dan 2000 e-cards beschikbaar
11
adve rte nti es
Nieuwe thrillers van Uitgeverij CONSERVE
Jacob Vis Tandem
David Scherpenhuizen Het mysterie van Bugarach
Peter May The Blackhouse
Jørgen Jaeger Karma
Merete Junker Poema
prijs ¤19,99
prijs ¤19,99
prijs ¤19,99
prijs ¤24,99
prijs ¤19,99
Roman over een plantersleven
Het eiland van de vogeldoders
De Noorse Kurt Wallander
Scandinavische psychothriller
Profiteren van portvrij toezenden? Stuur een mailtje naar
[email protected] of een kaartje naar Uitgeverij CONSERVE, Postbus 74, 1870 AB Schoorl, www.conserve.nl
ZONDAG 3 JUNI 2012 | HAARLEM-BLOEMENDAAL FAMILYRUN 1 KM / 5 KM / 10 KM start & finish: ijsbaan haarlem
1118*.") ."*.,#).-8)' 5 5/-"#(!
SPANNING
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
INTERVIEW
De droom van een amateur Bij zijn eerste boek wist Tom Rob Smith niet wat hem te wachten stond. Daarom begon hij maar meteen aan een tweede boek. ‘Zodra ik met iets klaar ben, dompel ik me onder in iets nieuws. Wordt het dan afgekraakt, ben ik al met iets anders bezig.’ Door Gijs Korevaar De trilogie rond agent Leo Demidov van Tom Rob Smith beschrijven drie reizen, meent de schrijver zelf. Die van hemzelf van dromer tot schrijver, van Demidov van geheim agent tot rechercheur en van het Russische regime van dictatorschap naar perestrojka. Smith is in Amsterdam voor zijn derde boek waarmee hij zijn serie over het Rusland van de tweede helft van de vorige eeuw beschrijft. Het verhaal over de familie Demidov speelt in de overgangsjaren na de dood van dictator Stalin, maar Smith stopt met zijn boek voordat Gorbatsov zijn openheid doorvoerde. De Engelse schrijver slaagt er uitstekend in om de sfeer van onderdrukking en armoede in de USSR weer te geven. Hij volgt de historische ontwikkelingen en vertaalt die in zijn plot rond Demidov. Zo komt de agent terecht in de Hongaarse opstand en in Afghanistan na de Russische inval.
Duister spionagespel In Agent 6 werkt Demidov als rechercheur als zijn vrouw met zijn dochters op bezoek gaat naar Amerika. Daar raken moeder en de jongste dochter verstrikt in een duister spionagespel. Demidovs vrouw komt daarbij om het leven. De rest van het boek probeert Demidov de dood van zijn vrouw op te lossen. Daarvoor moet hij naar Amerika, maar dat kan hij alleen als hij overloopt naar het Westen. Met deze afsluitende thriller van zijn trilogie weet Smith zijn eigen hoge niveau te handhaven: een prachtige thriller tegen de achtergrond van een veranderende wereld. ‘Wat gebeurt er als een dictator verdwijnt? Dan is er een grijze tijd tot er iets nieuws is. Dat is een tijd van extremen en daar zijn mensen in geïnteresseerd’, aldus Smith. Historische achtergrond De historische achtergrond past bij hem, vindt Smith. Ooit wilde hij geschiedenis studeren, maar hij vond in de boeken niet wat hij zocht: de verhalen van en over echte mensen. ‘Hoe is het voor mensen echt geweest om mee te maken? Bijvoorbeeld de hongersnood in de Oekraïne. De mensen waren echt wanhopig. Maar ik kan die emoties alleen maar in een fictief verhaal vertellen’. In de boeken probeert Smith heel bewust
BESPREKING
Donkere thrillers
Kijk niet weg is een angstaanjagende thriller over een gezin in verval. Het lijkt alsof een jongen in een pretpark wordt ontvoerd, maar de vader vindt hem snel terug. Maar dan is zijn vrouw verdwenen... Als blijkt dat er nergens een registratie is van het kaartje van zijn vrouw en zij niet op de bewakingscamera bij de ingang staat, lijkt er meer aan de hand. ‘Alles is een leugen in het gezin. Niets of niemand is wat het lijkt’, vertelt Linwood Barclay.
Thema in Kijk niet weg is het disfunctioneren van een gezin. Een sociaal thema op de agenda zetten, is echter niet Barclay’s ambitie. ‘Ik ga er niet naar op zoek, maar soms vindt het zijn weg in mijn boek. Ik ken het disfunctionerende gezin van huis uit. Mijn broer schizofreen, mijn dominante moeder die altijd haar zin wilde hebben en mijn vader onder de duim had. Op mijn zestiende overleed mijn vader en moest ik de zaak overnemen. Dat heb een tijd gedaan tot ik ouder werd en kon gaan studeren. Ja, ik kom uit zo’n disfunctioneel gezin en kan dat dus goed beschrijven.’ Alle klassiekers Vanwege zijn eigen interesse schrijft
Alhoewel, dat is in de werkelijkheid ook heel anders. Vroeger was er de tijd van de communistenjacht onder senator McCarthy en de Occupy-beweging van vandaag is ook snel weggewerkt.’
Barclay thrillers. Naar eigen zeggen heeft hij alle ‘klassieken’ gelezen. Van Agatha Christie tot Nero Wolf en van Raymond Chandler tot Ross MacDonald. In zijn eerste pogingen richt hij zich echter vooral op humoristische, hilarische verhalen zoals beroemdheden als Elmore Leonard en Carl Hiaassen met succes hebben geschreven. Die boeken van Barclay slaan echter niet aan. En hij gooit het roer om. ‘Ik moest iets anders en ik besloot donkere thrillers te gaan schrijven. Minder humor, meer spanning, geweld. Daarmee ging het wel goed en nog net op mijn 49ste werd mijn eerste thriller gepubliceerd. Ja, soms moet je geduld hebben.’ Verrassend plot Kijk niet weg heeft een mooi en verrassend plot, het is in een snelle stijl geschreven en het leest lekker weg. De personages zijn goed gekozen en Barclay vervalt niet in de stereotypes waar zo veel auteurs in vervallen: de slechteriken zijn puur slecht en de goeden zijn ontzettend goed. Hier zijn de kleuren vager, grijzer – en dat werkt.
4OM 2OB 3MITH zich te onthouden van een oordeel over het communistische systeem. Ook de inval in Afghanistan veroordeelt hij niet. ‘Ik wil niet oordelen. Net zo min als ik vooruit wil kijken naar hoe het later is gegaan met de inval van Amerika. Wel is me opgevallen hoe groot de parallellen zijn tussen die twee gebeurtenissen.’ Ook wil hij in zijn boeken niet partij kiezen als het om de VS of de USSR gaat. Die mening heeft hij natuurlijk wel. ‘Simpel gezegd was er in het oude systeem van de USSR geen flexibiliteit. Als je er andere ideeën op na hield, werd je opgepakt. In het Westen kan je alles zeggen en doen.
Familiedrama Demidov komt klem te zitten in die veranderende wereld. Hij zakt weg in ellende na de dood van zijn vrouw. ‘In essentie is de trilogie dan ook een familiedrama dat zich afspeelt in verschillende regimes in het communistische Rusland.’ Tegelijk zijn het spannende thrillers met ingenieuze plots. ‘Kind 44 had nog een rechtlijnig plot over een kindermoordenaar. Ik zie dat als springplank voor de spanning in de volgende twee boeken.’ Zoals bij hem gebruikelijk, is Smith meteen na het voltooien van Agent 6 met een nieuw boek begonnen. Hij wil zich meteen onder dompelen in iets nieuws als een soort zelfbescherming tegen slechte kritieken. ‘Neem toch een pauze, zeggen mensen tegen me. Maar ik twijfel er niet aan dat ik het goede besluit heb genomen door te gaan. Ik neem wel een heel groot risico. Mijn volgende boek wordt een thriller in de ik-vorm. Dat is voor mij heel moeilijk. Hoe schrijf je het verhaal, welk tempo houd je aan? Als ik klaar ben, zal blijken wat de mensen er van vinden. Maar ja, wat mensen vinden weet een schrijver nooit...’.
TOM ROB SMITH, AGENT 6, UITGEVERIJ ANTHOS, ISBN 978 90 414 1962 0 (€ 19,95)
NIEUWE TITELS STIL BLOED
LOTTE, 17 JAAR, BLOND, BLAUWE OGEN
In Oostende wordt de directeur van een onderzoekscentrum vermoord teruggevonden. Er ligt een eenvoudig poppetje op de plaats van de misdaad. Drie maanden voordien werd in het Brusselse een journalist op dezelfde manier omgebracht. Commissaris Liese Meerhout wil de moorden om persoonlijke redenen onderzoeken. Een ontvoering volgt, en de zaken nemen een mysterieuze wending.
90 223 2707 4 (€ 21,95)
MANTEAU, ISBN 978 90 223 2706 7 (€ 21,95)
DUISTERNIS
TONI COPPERS, STIL BLOED, UITGEVERIJ
IDEALE OUDERS
Vijftien jaar geleden stond Fabienne haar baby onder dwang af aan onbekenden. Als ze erachter komt dat de jongen nog leeft, probeert ze contact met hem te zoeken. Maar zijn adoptieouders weigeren haar iedere toegang. Tot overmaat van ramp gaat ook Fabiennes gewelddadige ex-vriend zich ermee bemoeien...
Een angstpsychose waart door het land. Geen enkel blond meisje van zeventien waagt zich alleen op straat. Politie korpsen zitten met de handen in het haar. Eddy Thielemans is chef van de Cel Agressie en leidt het onderzoek.
STAN LAURYSSENS, LOTTE, 17 JAAR, BLOND,
BLAUWE OGEN, UITGEVERIJ MANTEAU, ISBN 978
Als Laura na een heftige onenightstand wakker wordt, treft ze haar minnaar Alex dood aan. In paniek wist ze haar sporen, grist haar spullen bijeen en gaat naar huis. Maar de volgende ochtend vindt haar man het dode lichaam van Alex in hun voortuin. Laura heeft geen idee wie hem daar heeft neergelegd of waarom, maar één ding is duidelijk: iemand wil haar leven verwoesten.
LINWOOD BARCLAY, KIJK NIET WEG, UITGEVERIJ
ALEX VAN GALEN, IDEALE OUDERS, UITGEVERIJ
KORTSMIT & LOTZ, DUISTERNIS, MISTRAL,
DE BOEKERIJ, ISBN 978 90 225 5554 5 (€ 19,95)
A.W. BRUNA, ISBN 978 94 005 0097 6 (€ 18,95)
ISBN 978 90 499 5280 8 (€ 16,95)
13
adve rte nti es
GLEN MITCHELL & KRISTEN GALLERNEAUX, A BAD PENNY ALWAYS COMES BACK, WALKERVILLE PUBLISHING, ISBN 0 9779294 0 X (€ 12,95) WWW.BADPENNYBOOK.COM
STRIPWERELD
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
UITGELICHT
MetaMaus
Toen de eerste zes hoofdstukken van Maus in 1986 werden uitgebracht, kwamen er zowel een stroom van kritiek als bewonderende reacties op gang. Art Spiegelman bracht met zijn strip over de overleving van de Holocaust door zijn vader veel teweeg. Vanwaar alle commoties? Door Lotte Platenkamp Maus wordt nog steeds beschouwd als dé baanbrekende graphic novel. De tweede Wereldoorlog werd op een nieuwe manier weergegeven, namelijk in stripvorm. Een strip waarin de joden waren uitgebeeld als muizen en de Duitsers als katten. De strip in het algemeen werd hierdoor in het literaire discourse opgenomen en was nu niet meer alleen bedoeld voor kinderen maar ook voor volwassenen. Mensen die de Holocaust hadden overleefd, vonden dat een strip geen recht deed aan hun tragedie. Men had, volgens Spiegelman, voor vooroordelen over strips: strips waren voor kinderen. Bovendien vonden sommigen dat het dierenmetafoor de stereotypen van joden en nazi’s versterkte. MetaMaus laat zien hoe Spiegelman tot Maus kwam en wat eraan voorafging. Het inter interview met Spiegelman, afgenomen door Hillary Chute, beslaat het grootste gedeelte van het boek. Ook zijn kinderen en vrouw zijn geïnterviewd. Zij geven hun blik op hun vader/man en de manier waarop zij in aanraking zijn gekomen met Maus. Verder is het boek aangevuld met tekeningen en schetsen van Spiegelman die hij gebruikte bij het maken van Maus en werk van voor en na het verschijnen van Maus. Daarnaast zijn er tekeningen van derden, oorlogspamfletten en foto’s. Aanvullend staan er in het boek stambomen van zijn vader en moeder en de transcriptie van de interviews met Vladek, de vader van Spiegelman. Tot slot zit er een cd-rom bijgesloten waarop de complete Maus, schetsen, artikelen, originele opnames van de interviews tussen Spiegelman en zijn vader en delen van de documentaire over Spiegelmans onderzoeksreizen naar Auschwitz en Birkenau staan. Art Spiegelman wilde eerst niet meewerken aan de jubileumeditie. Hij vond het moeilijk om zich opnieuw te verdiepen in Maus en daarmee zijn familiegeschiedenis. Gelukkig voor ons: hij ging overstag! ART SPIEGELMAN, METAMAUS, UITGEVERIJ OOG & BLIK, ISBN 978 90 549 2330 5 (€ 39,90)
NIEUW
Eppo heeft met Layar een vette primeur! Wauw! Sinds kort heb ik een iPhone. In combinatie met de nieuwe Eppo gaat er dan een wereld voor me open. Dankzij Layar! Door Eddy van Beersel ‘De projectie vindt plaats op je iPhone of iPad. Wat je ziet kan een schets zijn, of een figuur die zich losmaakt van de
pagina. En aan een zo’n beeld kun je dan weer iets koppelen. Meer beelden, bijvoorbeeld…’ legt Rob van Bavel, de uitgever, uit. Het klinkt als mumbo jumbo, maar het is technologie die Eppo aan het tijdschrift heeft gekoppeld en waardoor er dus een wereld voor je opengaat. ‘Een huwelijk tussen het gedrukte blad en nieuwe techniek,’ aldus Van Bavel.
‘Het zal de stripwereld niet verrijken, maar wel veranderen.’ Maar hoe werkt het, vraag ik me af. ‘De hele Eppo is een soort code, die door Layar wordt herkend,’ legt Van Bavel uit. ‘Je kunt het vergelijken met de QR- of Barcode. Lees je de Eppo en wil je meer zien, dan hou je de iPhone erboven.’ Dat doe ik. Niets gebeurd. ‘Wel eerst de Layar-app installeren!’
15
stripwereld
w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m e i
bespreking
nieuw
Melk & sneeuw smaakt naar meer Melk & sneeuw is het debuut en afstudeerproject van de Antwerpse illustratrice Leen Van Hulst. De graphic novel over onbeantwoorde liefde leest als een dagboek.
Zelf problemen maken
Door Wendy Claes Een stil, creatief meisje ontmoet op een uitstap met andere uitwisselingsstudenten de Ierse Gill. Een onbeantwoorde liefde in een winters landschap. Melk& sneeuw is semi-autobiografisch: als student op uitwisselingsproject in Finland werd Leen verliefd op een medestudente. De beeldroman leest dan ook als een dagboek. Je voelt de innerlijke spanning van het avontuur mee: het nieuw zijn, plaatselijke gebruiken
2012
als warme melk bij warme maaltijden, nieuwe mensen ontmoeten, studentenfeestjes, ... en tot slot het afscheid om het oude leven te hernemen. De sterke vormgeving wint van het persoonlijk verhaal. De schetsmatige krijttekeningen lijken op het eerste gezicht eenvoudig, maar schijn bedriegt. Ze voelen zelfs filmisch aan, zoals een close-up van een hand die een kop melk vasthoudt of
twee paar voeten die in de sneeuw stappen. De originele composities en korte (helaas niet handgeschreven) dialogen zorgen voor een boeiende sfeerschepping. We bleven niet op onze honger zitten, maar zijn wel erg benieuwd naar de opvolger, want niet alleen warme melk smaakt naar meer.
Zelf problemen maken staat vol tips, trucs en weetjes om het leven lekker ingewikkeld te maken. Want wat te doen in geval van geluk? En is zorgeloos in het leven staan nog wel verantwoord in Nederland anno nu? Pieter Geenen loodst de nonchalante maar ook de bezorgde lezer langs kwesties als agressie, modern wonen, vieze boekjes en eeuwig jong blijven. Problemen maken? Het kan! Pieter Geenen, Zelf problemen maken, Uitgeverij De
Leen Van Hulst, Melk & sneeuw, Uitgeverij
Harmonie, ISBN 978 90
’t Verschil, ISBN 978 94 909 5206 8 (€ 19,95)
761 6825 8 (€ 19,90)
Dress to impress is het motto voor Fatima, Stella en Nienke. De 3 dames van S1ngle begeven zich elke dag op de relatiemarkt en weten als geen ander dat de concurrentie er moordend is en dat je nooit een tweede kans krijgt om een eerste impressie te maken. In S1ngle XL volgen we onze goedgeklede heldinnen weer bij het onvermoeibaar shoppen naar De Ware, maar de liefde laat zich helaas niet customizen. Hanco Kolk en Peter de Wit, S1ngle XL, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6829 6 (€ 12,50)
16
mei
2012 •
STRIPWERELD
w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
interview
uitgelicht
De foto en de mandarijn
Het leven van een loser kan ontroerend zijn. Maar… ben je wel een loser als je op een klein moment in je leven jezelf overwint? Hoofdpersoon Dirkjan is een eenzame antiheld. Hij is verliefd, maar durft het niet te tonen. Tot hij, met een eigentijdse uitdrukking, ‘over zijn eigen schaduw heenspringt’ en naar Parijs lift om alsnog zijn liefde te vinden. De foto en de mandarijn is oprecht, ontroerend, melancholisch, kwetsbaar en filmisch prachtig. Het is een juweeltje om te kopen en te koesteren.
De atoomstijl van Michiel de Jong Michiel de Jong vertegenwoordigt de atoomstijl. Samen met dichter Mark Boog en Marloes Dekkers publiceerde hij Drakentanden, geëxposeerd in Kasteel Groeneveld. Zijn meest recente album verscheen alweer vier geleden, maar nu is hij bezig met iets nieuws! ‘De atoomstijl kwam op halverwege de jaren tachtig. Ze maakte zo’n indruk op me, dat ik me haar heel bewust eigen wilde maken en ontwikkelen. Inmiddels heb ik mijn lijn gevonden, ben ik er minder bewust mee bezig. En de lijn die ik voer, is herkenbaar. Mijn stijl is nauwelijks nog met die van een ander te verwarren.’ Kolk en de Wit Tekenaar Michiel de Jong (1970) werkte jaren aan de zijde van onder anderen Hanco Kolk en Peter de Wit. Zijn werk Drakentanden kreeg een expositie in
Atoomstijl
Het begrip ‘atoomstijl’ is toe te schrijven aan tekenaar Joost Swarte. De stijl is met name gebaseerd op het vroege werk van Jijé (o.m. ‘Freddy Fred’ uit 1939), en kent daarnaast meer inspiratiebronnen zoals Tillieux en Franquin. Michiel de Jong is de meest bekende vertegenwoordiger van de atoomstijl.
Kasteel Groeneveld. Het was een graphic poetry project, dat bestond uit gedichten van Mark Boog en tekeningen van Michiel de Jong, ingekleurd door Marloes Dekkers. Op dit moment werkt De Jong, samen met Milan Hulsing, aan een eigen, nieuw album. Doorlooptijd: anderhalf jaar. ‘Het verhaal gaat zich afspelen in Japan. Ongetwijfeld is het een album in atoomstijl, zo’n zestig tot tachtig pagina’s, en dan met manga-invloeden. We zijn nu bezig met een kort verhaal, dat in een groter geheel gaat passen. Er liggen nog zoveel lijntjes los, dat ik er weinig over kan zeggen. Het grondwerk moet sowieso echt goed staan, voordat we met de productie beginnen.’
potlood, inkt met penseel. Die techniek straalt van de pagina af. De methode is vrij intensief, en om deze reden werk ik projectmatig met een duidelijk doel voor ogen.’
Gemaakt voor druk Hoe die productie werkt, vertelt De Jong. ‘Mijn tekeningen zijn gemaakt voor druk. Ik schets, trek over met blauw
Dit artikel is mogelijk gemaakt door Kasteel Groeneveld
Mark Retera, De foto
en de mandarijn, Uitgeverij Oog & Blik, ISBN 978 90 549 2342 8 (€ 12,90)
nieuw
Geduld? Een van die doelen wordt dus pas over ruim een jaar bereikt. En dat terwijl De Jongs meest recente album, Operatie Hanuman, in 2008verscheen, alweer vier jaar geleden! Geen geduld hiervoor? De Jongs werk verschijnt hoger frequent in verschillende uitgaven. Onder meer in GRNVLD magazine, waar hij de artikelen van schrijver Jan Dobbe verlucht. In atoomstijl!
De Schoonheid van 3-D
Schoonheid is het eerste soloalbum van striplegende François Schuiten. Het vertelt het verhaal van machinist en mecanicien Léon Van Bel, een vijftiger op weg naar zijn pensioen en een spoorwegman in hart en nieren. De schitterende stoomlocomotief die hij bestuurt, noemt hij liefdevol ‘Schoonheid’. Maar de vooruitgang haalt hem in. Léon Van Bel gaat tot het uiterste om zijn ‘Schoonheid’ van de vernietiging te redden, en komt zo in een bevreemdend avontuur terecht. Bevreemdend is ook de 3D Experience. Ga naar www.12-ladouce.com! François Schuiten, Schoonheid, Uitgeverij Casterman, ISBN 978 90 303 6568 6 (€ 18,00)
17
adve rte nti e
De Toonder Animatiefilms
INCLUSIE
F DV D
MEER DA 30 FILMP N JES
ISBN 978 90 5885 750 7
DOWNLOAD DE LAYAR APP VOOR JE SMARTPHONE EN SCAN DEZE COVER VOOR EXCLUSIEF BEELDMATERIAAL!
Bijna iedereen kent Marten Toonder als schrijver en striptekenaar. Zijn rol als filmmaker is tot op heden nauwelijks belicht. En dat is opmerkelijk want Toonder had jarenlang de ambitie om animatiefilms te maken. Het geld dat hij verdiende met de stripverhalen werd jarenlang door hem geïnvesteerd in tekenfilmprojecten. Zo kwamen zijn meest bekende producties De Gouden Vis (1952) en Moonglow (1954) tot stand. Maar deze twee titels zijn slechts het topje van de ijsberg. De Toonder Studio’s behoorden jarenlang tot Nederlands grootste filmproductiebedrijven. En naast dergelijke vrije films werden ook nog eens honderden reclamefilmpjes gemaakt.
Een hoogtepunt hierin is de Bommel-film Als je begrijpt wat ik bedoel uit 1983, Nederlands eerste avondvullende tekenfilm. Maar ook de filmproductie tijdens de oorlogsjaren wordt uitgebreid belicht. Hoe zat het nu precies met die eerste Tom Poes-film? Werd die niet gemaakt voor een Duitse opdrachtgever? En waren de studio’s werkelijk een onderkomen voor kunstenaars, die anders naar Duitse werkkampen werden gezonden?
NU VERKRIJGBAAR! W W W. SI LV E S T E R S T R I P S . N L
18
© 2012 Silvester Strips uitgeverij b.v., ‘s-Hertogenbosch © Toonder Compagnie BV © Rob Houwer’s Nedfilm & Television BV
HARDCOVER | LUXE PAPIER | LEESLINT | FORMAAT 23 x 23 CM | 336 PAGINA’S MEER DAN 500 PRODUCTIEFOTO’S, SCHETSEN EN STORYBOARDS
NON-FICTIE
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
BESPREKING
Borg vs. McEnroe
Borg. Het was de beste tenniswedstrijd ooit. De finale van de U.S. Open later dat jaar kon McEnroe terugslaan door van Borg te winnen: opnieuw een wedstrijd van legendarische proporties. McEnroe groeide in korte tijd uit tot een Amerikaans icoon, Borg begon aan zijn verrassend snel carrière-einde.
Björn Borg en John McEnroe stonden in twee legendarische Wimbledon-finales tegenover elkaar. Die van 1980 en 1981. Ze waren elkaars tegenpolen, maar haalden ook het beste in elkaar naar boven. Borg vs. McEnroe, een strijd van Titanen – en dito geschreven.
In februari 1974 verliet Borg Zweden om heldenwerken te verrichten. Hij keek zelden meer achterom naar zijn land, dat diep verscheurd werd door zijn eigen problemen en die van Europa als geheel. Net als Hercules had hij genoeg stieren en wilde merries te temmen.
Matthew Cronin vertelt op zo’n avontuurlijke wijze over deze mannen dat de spanning van toen terugkeert en de tijd overbrugt. De buik spant zich weer aan als Cronin met korte zinnen in de tegenwoordige tijd zijn wedstrijdverslag geeft. Natuurlijk, we weten het einde al, maar omdat we de wedstrijd herbeleven, herbeleven we ook het gevoel. Over welke match hebben we het? De Borgclan springt op en er breekt een oorverdovend kabaal los als alle meer dan 20.000 toeschouwers gaan staan en juichen, met uitzondering van de familie McEnroe, die in de tijd bevroren lijkt.
Deze alinea viel in het oog bij het willekeurig openslaan van Borg vs. McEnroe. En toen begon het lezen van zomaar wat hoofdstuktitels: ‘De drift getemd’, ‘De eerste rockster van de sport’, ‘Borg is Borg’, ‘De strijd begint’, ‘De grootse momenten’… Vervolgens het voorwoord: Hun rivaliteit was zo’n enorme botsing van persoonlijkheden en stijlen dat ze de aandacht van de hele wereld trok. Borg vs. McEnroe verhaalt op bijna Homerische wijze van een titanenstrijd die iedereen van die generatie zich zal herinneren. John McEnroe verloor de legendarische Wimbledon-finale van 1980 door toedoen van zijn idool Björn
MATTHEW CRONIN,
BORG VS. MCENROE, UITGEVERIJ THOMAS RAP, ISBN 978 94 004 0022 1 (€19,90)
COLUMN
Lopen met Kenianen
Soms onderneemt een schrijver iets dat je eigenlijk zelf had willen doen. Ik herinner me bijvoorbeeld Daniel Coyle, de Amerikaanse schrijver die in Spanje ging wonen om het fenomeen Lance Armstrong van nabij te aanschouwen (Armstrong woonde een groot deel van het jaar in het Spaanse Girona toentertijd). Het leverde ook nog eens een mooi boek op, Lance Armstrongs oorlog. Recent verscheen Lopen met de Kenianen van Adharanand Finn, een Britse journalist en een redelijke hardloper. Finn deed iets wat veel liefhebbers van hardlopen waarschijnlijk ook graag zouden doen: hij vestigde zich met zijn gezin een tijd in Iten, Kenia, om daar te onderzoeken hoe die Kenianen zo goed zijn geworden dat ze bijna iedere internationale marathon winnen. In Iten trainen honderden hardlopers, en al lang niet meer alleen Kenianen. Bekende Nederlandse marathonlopers als Hugo van den Broek en Koen Raymakers brengen er ook heel veel tijd door. Finn zegt op zoek te gaan naar het geheim achter de loopsuccessen van de Kenianen, maar tijdens het lezen van zijn boek bekroop me stiekem het gevoel dat hij vooral zichzelf wilde verbeteren. Ook niets mis mee, en het feit dat hij uiteindelijk de New York marathon weet te voltooien binnen drie uur bewijst ook dat het hem iets heeft opgeleverd.
De verklaring achter de suprematie van Kenia bij internationale wegwedstrijden leren we in het boek niet kennen. Maar dat komt ook omdat die verklaring niet zo simpel is. Aanleg speelt zeker een rol, leggen de experts die in het boek aan de orde komen uit, maar daarmee ben je er niet. De wil om te winnen, teneinde de kansen op een beter leven flink te vergroten is ook een factor van groot belang natuurlijk. En dit weegt waarschijnlijk zwaarder ten opzichte van westerlingen als Finn, die er niet geheel afhankelijk van zijn. Het feit dat Finn geen harde conclusies kan optekenen die antwoord geven op de vraag waarom de Kenianen zo goed zijn, staat de amusementswaarde van het boek niet in de weg. Ook omdat hij een niveau heeft dat overeen komt met dat van veel fanatieke lopers zonder veel talent, is het boek zeer invoelbaar en ook inspirerend. Ik kreeg in ieder geval tijdens het lezen heel veel zin om ook eens in Kenia op trainingskamp te gaan. En ik weet zeker dat ik niet de enige hardlopende lezer ben die er na dit boek zo over denkt. Snel naar de boekhandel? "RAM "AKKER
DUBBEL UITGELICHT
Fatsoenlijk Precies eten mijn type Mag je dieren eigenlijk wel opeten? En als je geen dieren mag eten, waarom dan wel planten? Wat is ethisch juist en geeft het persoonlijk profijt wanneer we onze gewoonten veranderen?
Hoe komt het dat sommige lettertypen de wereld veroveren en andere slechts gebruikt worden op slechte filmposters? Dat vertelt Simon Garfield in Precies mijn type.
Op de dag waarop ik besloot een beter mens te worden, stond ik ’s ochtends in een supermarkt en hield een platte doos met het opschrift ‘gebraden kip’ in mijn hand. In Fatsoenlijk eten houdt Karen Duve zich niet bezig met de vraag wat gezond eten is: ze wil er vooral achterkomen wat fatsoenlijk eten is. Waarom eten sommige mensen bijvoorbeeld geen dieren, maar wel planten? Ze probeerde vier verschillende voedingspatronen uit die pretendeerden moreel juist te zijn: organisch, vegetarisch, veganistisch en fruitarisch: alleen datgene wat planten ons uit vrije wil schenken. Haar boek, Fatsoenlijk eten, is een humoristisch relaas over verschillende voedingspatronen die elk pretenderen moreel juist te zijn. De vraag is: wat gun ik mezelf ten koste van anderen? En het antwoord is…?
In ons leven wemelt het van de lettertypen: op straatnaamborden, gebouwen, filmposters, boeken, verpakkingen, etc. Hoe zijn deze letters ontstaan en waarom zijn er zoveel van? Wie is verantwoordelijk voor de bezadigde, praktische Times New Roman, de afstandelijke, anonieme Arial of het irritant frivole Comic Sans? Hoe komt het dat de Helvetica de wereld heeft veroverd en waarom wordt op vrijwel alle slechte filmposters de Trajan gebruikt? Simon Garfield doet uit de doeken waarom de ‘t’ in het logo van The Beatles doorloopt tot onder de basislijn en hoe het Gothamfont Barack Obama het Witte Huis in heeft geholpen.
KAREN DUVE,
SIMON GARFIELD, PRECIES MIJN TYPE,
FATSOENLIJK ETEN,
UITGEVERIJ PODIUM, ISBN 978 90 575 9518 9
ADHARANAND FINN, LOPEN MET DE
UITGEVERIJ COSSEE.,
(€22,50)
KENIANEN, UITGEVERIJ DE ARBEIDERSPERS,
ISBN 978 90 593
ISBN 978 90 295 8327 5 (€ 19,95)
6348 9 (€ 21,90)
19
adve rte nti e
I NSIGHT G UIDES Het beste aanbod van kwaliteitsreisgidsen
Verkrijgbaar bij boekhandel en ANWB
Kijk voor alle leverbare titels op:
www.insightguides.nl
NON-FICTIE
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
INTERVIEW
Kind bij de Waffen-SS Vijftien jaar was hij, toen hij als zoon van een NSB’er werd geronseld voor de Waffen-SS. Hij is inmiddels in de tachtig, maar Arjen de Groot draagt onder zijn linkerarm nog altijd de tatoeage. Praten durfde hij niet. Tot nu. Guido van Mierlo tekende het verhaal op van een kind bij de Waffen-SS.
Verkeer je in inspiratienood voor een verloren uurtje, een dagje uit of een weekend weg? Dan brengt de vrijetijdsgidsenreeks ENJOY van mo’media soelaas. Thematisch shoppen, eten en slapen in Nederland en daarbuiten.
‘Alle namen van de andere jongens, alle plaatsen, alle details: het verhaal stond in zijn geheugen gegrift.’ Tien dagen sprak Guido van Mierlo met Arjen over een periode in zijn bestaan, die hem al een leven lang achtervolgt. De gesprekken waren intens, emotioneel en confronterend. Hoe moeilijk was het voor Arjen om er over te praten? ‘Wat hij enorm moeilijk vond, was te vertellen over de dood van zijn oudste zus ergens ver weg aan het Oostfront en over de executies van deserteurs die hij als jongen van vijftien gedwongen moest meemaken. Al dat nutteloze doden, al die beelden, ziet hij nog steeds voor zich. En over zijn vader natuurlijk, in de oorlog heeft zijn vader Joden gearresteerd; wist hij wat er met de Joden ging gebeuren? Arjen heeft er zijn vader nooit naar durven vragen. Daar werd niet over gepraat, dat was achter de rug.’ Is de band met zijn vader ooit hersteld? ‘Nog steeds is hij boos op zijn vader. Want waarom koos hij voor de NSB en deed hij dit zijn gezin aan? Na de oorlog kwam zijn vader in het gevang, zijn moeder in een kamp, zijn oudste zus was dood en zijn broer was zwaargewond geraakt aan het Oostfront. Zijn jongste zus zwierf door Duitsland en Arjen zelf zat in een heropvoedingskamp: het hele
Door Wendy Claes
gezin was uit elkaar geslagen.’ Had hij lotgenoten? ‘Hij is inderdaad op zoek gegaan naar lotgenoten, maar heeft ze nooit gevonden. Ik denk dat ze of inmiddels dood zijn, of zich ook teveel schamen over wat er is gebeurd…’ Kun je zeggen hoe de drie jaar doorwerkten in zijn leven? ‘De tbc die hij in oorlog heeft opgelopen heeft hem onvruchtbaar gemaakt. Toen zijn adoptiezoon in de pubertijd kwam, had hij het gevoel weer de controle over zijn leven kwijt te raken. Hij geraakte in een zware depressie. Het had allemaal te maken met zijn ervaring in en na de oorlog. Ja, de drie jaar waarin hij zich van God en iedereen verlaten voelde, trokken een zware wissel op zijn hele bestaan.’ Nu nog, nu hij er eindelijk over heeft durven praten? ‘Nog elke dag. Kort geleden overhandigde ik hem het boek. Het was een heel emotioneel moment. Hij leeft nog steeds met die angst: wat zullen de mensen ervan zeggen. “Als ze maar geen steen door mijn ruit gooien, want mijn ouders waren NSB’ers…” ’
GUIDO VAN MIERLO, KIND BIJ DE WAFFEN-SS,
UITGEVERIJ NOORDBOEK, ISBN 978 90 330 0256 4
!RJEN DE 'ROOT EN 'UIDO VAN -IERLO
( € 15,00)
advertentie
Texel, een inspirerende reisgids Texel, ander land. Een reis in feiten en verhalen Nog geen buitenland. Maar ook geen binnenland meer. Texel, dat is ander land. Schitterend stukje grond van een onstuimige schoonheid. Land omringd door zee, geen etmaal gelijk. Duinruggen als bastions. Kilometerslange stranden. Land van stolpboerderij en schapenboet. Kaarsrechte poldergrond, zoute kreken, uitgestrekte bossen. Zilte wind en vruchtbaar land, met het beste van eigen bodem. Biotoop voor schapen, zeehonden, lepelaars. Land waar alles dichtbij en bereikbaar is, en toch rust en ruimte regeren. Waar het nog echt stil, echt donker is. Roemrijk land, bol van historie. Thuishaven van legendarische zeehelden, voor anker op De Rede van Texel. Texel, ander land is een praktisch kompas boordevol feiten en foto’s. Met spannende verhalen van schippers, jutters, rovers en redders. En met heel veel vakantietips en nuttige informatie voor een kort of langer verblijf op het eiland. 144 pagina’s dik en rijk geïllustreerd. Prijs slechts
ENJOY
BESPREKING
15,-
IN DE BOEKHANDEL, VIA INTERNET (WWW.NOORDBOEK.NL) OF TELEFONISCH (9-12 UUR): 0344- 637085
Rond tien thema’s worden adressen, tips en inspiratie voor allerhande activiteiten aangeboden. Van ‘een shortbreak voor twee’ tot ‘ladies nights & weekends’, van ‘frisse buitenlucht’ tot ‘partytime’, van ‘healthy body, happy soul’ tot ‘retro, vintage & nostalgie’. De meer dan 100 tips voor uitjes (zoals eten, slapen en shoppen, maar ook workshops) om alleen of met je naasten te doen, hoeven niet per se duur, ver weg of onbereikbaar te zijn.
Zowel eenvoudige als chique adressen in stad en natuur en zowel avontuurlijke als ontspannende t(r)ips komen aan bod. De reeks kijkt ook over de grenzen heen. Alleen jammer dat het vooral Nederlandse adresjes aanprijst en slechts enkele in België, dus graag een Vlaamse tegenhanger! Je gaat al watertanden van de fleurige vormgeving, illustraties en foto’s. Bovendien is er notitieruimte voorzien, die echter minder dan een vierde van het boek in beslag had mogen nemen. Een leuk hebbeding of dank dankbare cadeautip, want de gidsen bestaan nu ook als giftset, dat naast de gids een lederen telefoonhoesje bevat. Leuk om weten is dat er nu ook een gratis ‘ENJO ‘ENJOY’-app bestaat, die iedere week een update geeft van leuke (web)adresjes. Je keert moe maar voldaan huiswaarts. ENJOY, UITGEVERIJ MO’MEDIA, DIV. ISBN’S (€10,95)
NIEUWE TITELS EN DE BAND SPEELDE DOOR
Op 14 april 1912 botst de Titanic tegen een ijsschots. Honderden mensen proberen te vluchten, maar ondertussen blijft de band gewoon doorspelen op het dek – tot het schip ten onder gaat. Jock, de 21-jarige violist, weet dat zijn verloofde hun eerste kind verwacht. Dat kind is de moeder van de auteur van dit verhaal. Honderd jaar na deze tragedie beschrijft Christopher Ward het verslag van de zoektocht naar zijn grootvader – en onthult zo een schokkend geheim over de familie die hij dacht te kennen. CHRISTOPHER WARD, EN DE BAND SPEELDE DOOR, UITGEVERIJ MISTRAL,
HET MATJE
Ben je toe aan een beetje optimisme, vergeet dan niet dat je nooit meer dan een enkele stap van iets verwijderd bent. Het Matje biedt Zingevingsfitness aan mensen die hun eigen richting willen bepalen. Iedereen kan het leren en je hoeft er niet eens bij te bewegen. Het Matje bevat oefeningen (op een bijgevoegde cd) en is geïllustreerd. KNORRIE DE VET EN TOM KNIESMEIJER,
HET MATJE, ISBN 978 90 817 7110 8 (€19,95)
EN DE MENS SPEELT MET DE TIJD
Voormalig premier Dries van Agt vertelt over zijn grote liefde, de wielersport. Als kind wilde hij wel een racefiets, maar zijn vader zag er niets in. Onbetamelijk, tussen al dat rauwe volk. Maar dat kon de jonge Dries niet weerhouden. Op zijn loodzware Fongers maakte hij tochten, tot aan Baskenland en terug. Ook zijn zoon Frans is bevangen door de wielerkoorts. Samen met zijn vader beleefde hij wieleravonturen die ook in dit boek zijn opgenomen.
Met En de mens speelt met de tijd geeft Stikker een indringende analyse van de mysteriën, universele wetmatigheden en ingrijpende discontinuïteiten in het evolutieproces. Hij komt tot duidelijke conclusies over waarom door toedoen van de mensheid de samenhang in het evolutieproces zoek is geraakt, en tot concrete aanbevelingen hoe de individuele mens zich bewust kan worden van de kritieke fase waarin wij terecht zijn gekomen, en hoe die binnen de komende 25 jaar wellicht nog in goede banen geleid kan worden.
D’HUEZ, UITGEVERIJ THOMAS RAP,
DE TIJD, UITGEVERIJ WERELDBIBLIOTHEEK,
ISBN 978 94 004 0045 0 (€ 12,90)
ISBN 978 90 284 2464 7 (€ 14,90)
ISBN 978 90 499 5250 1 (€ 15,00)
OP WEG NAAR ALPE D’HUEZ
DRIES & FRANS VAN AGT, OP WEG NAAR ALPE
ALLERD STIKKER, EN DE MENS SPEELT MET
boekhandel
w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m e i
2012
Hallo boekhandel!
De Boekenkrant stelt elke maand enkele boekhandelaren aan u voor. Waarschijnlijk kent u ze. Dankzij hen leest u immers de Boekenkrant – en heel veel goede boeken! boekhandels die de boekenkrant verspreiden Alblasserdam
Boekhandel de Krekel dekrekel.nl Alkmaar
Boekhandel Feijn feijn.nl Boekhandel Het Keerpunt boekhandelhetkeerpunt.nl Boekhandel Van der Meulen’s vandermeulensboekhandel.nl Alphen a/d Rijn
Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl Amersfoort
De Algemene Boekhandel algemeneboekhandel.nl Amsterdam
De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl Amsterdam-Z.O.
Boekhandel Barends & Donkersloot boekhandelbend.nl
Bergen NH
Eerste Bergensche Boekhandel eerstebergenscheboekhandel.nl Bilthoven
Bilthovense Boekhandel bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk
Boekhandel Muilenburg boekhandelmuilenburg.nl Bloemendaal
Boekhandel Bloemendaal boekhandelbloemendaal.nl Boxtel
Boekhandel Elckerlijc elckerlijc.nl Brugge
De Reyghere Boekhandel dereyghere.be Castricum
Scholte boek-en kantoorboekhandel boekhandelscholte.nl Den Bosch
Emmen
Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandel-
De Hoevelakense Boekhandel hoevelakenseboekhandel.nl
smitenco.nl Etten-Leur
Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl
Exloo
Hoornse Boekhandel hoornseboekhandel.nl
Boekhandel Van den Hoorn
[email protected]
Franeker
Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl Krimpen aan den IJssel
Boekhandel Marjan Houtman marjanhoutman.nl
Leiden
Boekhandel De Boekenwurm deboekenwurm.info
Lochem
Plantage Benissimo plantagebenissimo.nl
Maassluis
Boekhandel Scheveningen boekhandelscheveningen.nl
Meppel
Deeder Boekhandel deeder.nl
Enkhuizen
Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl
Boekhandel Binkhorst
[email protected]
Boekhandel Iwema iwema.nl
Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org
Purmerend
Puttershoek
Sittard
Voster Boek & Kantoor voster.nl
Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl
Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl
Stripboekwinkel Silvester silvesterstrips.nl
Boekhandel Maas & Waal boekhandelmaasenwaal.nl
Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl
Nimo Boek nimoboek.nl
Boekhandel Libris boekhandellibrisutrecht.nl
Plantage Doomen plantagebooksandmore.nl
BLZ Lektura lektura.nl
Boekhandel Manschot boekhandelmanschot.nl
Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl
Druten
Eindhoven
Heerlen
Heeze
wat is er te doen bij…
• 16 mei - Lezing Erik Menkveld over zijn boek Het grote zwijgen. Aanvang 20.00 uur. Toegang gratis, reserveren gewenst • 22 mei - Lezing Monika Peetz over haar boek De dinsdagvrouwen. Aanvang 20.00 uur. Toegang gratis, reserveren gewenst • 26 mei - Vonne van der Meer als boekverkoper van 14.00 16.00 uur
Monnickendam
Nieuwegein
Zeist
Waanders Boekverkopers waandersboekverkopers.nl
Steenwijcks Boeckhuys boekwinkel.com
Mijdrecht
Zeist
Scheveningen
De Drvkkery de-drvkkery.nl
Heemstede
Wormerveer
Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl
Wever boek- en kantoorvakhandel boekhandelwever.nl
Dronten
Venray
Boek- en kantoorvakhandel van den munckhof boekhandelvenray.nl
Rotterdam
Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl
Middelburg
Venlo
Groenveld Boeken
[email protected]
Harlingen
Doorn
Velp GLD
Roosendaal
Boekhandel Barth boekhandelbarth.nl
Den Haag
Bek Boeken bekboeken.nl
Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl
Boekhandel Het Keizerrijk hetkeizerrijk.nl
Dit is boekhandel Barth in Meppel. Zoek op deze foto naar drie boektitels en stuur ze naar
[email protected] o.v.v. ‘Boekhandel Barth’. Misschien wint u een boek!
22
Kerkrade
Nuenen
Haren GN
zoek mijn boek
Boekhandel Den Boer in Baarn
Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl
Boekhandel Lovink boekhandellovink.nl
De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl
Beilen
Hoorn
Het Boekeneiland boekeneiland.nl
Boekhandel Gillissen & Co boekhandelgillissen.nl
Haarlem
Boomker Boeken boomker.nl
Boekhandel Den Boer denboer.nl
Boekhandel van de Moosdijk moosdijk.com
Boekhandel Cazemier Boekhandelcazemier.nl
Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl
Baarn
Holten
Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl
Boekhandel Wolters boekhandelwolters.nl
Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl
Assen
Hoevelaken
Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl
Groningen
Veghel
De Nijmeegse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl
Wever boek- en kantoorvakhandel boekhandelwever.nl
Stripboekwinkel Silvester silvesterstrips.nl
Arnhem
Nijmegen
Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl
Stripboekwinkel Silvester silvesterstrips.nl
Apeldoorn
Hengelo
Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl
Zwolle
Steenwijk
Tilburg
Utrecht
Veenendaal
tip van boekhandelaar
De Boekenkrant is nu ook verkrijgbaar bij alle vestigingen van Books2 in Vlaanderen. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via
[email protected] Kijk voor een actueel overzicht op www.boekenkrant.com
in beeld
Roelf van der Laan van Boekhandel Bloemendaal geeft u de volgende leestips: • Verwilderen. Laat de plant het werk doen – Romke van de Kaa • De vriend – Charles den Tex • Het boek Ont – Anton Valens • Bijna compleet – Joost Swarte • 30 nachten in Amsterdam – Etienne van Heerden
waar is mijn boekhandel? Kent u een boekhandel die ook op deze pagina thuishoort? Omdat het zo’n mooie winkel is met een prachtige collectie en fantastische medewerkers? Mail de plaats en de naam naar
[email protected], o.v.v. ‘waar is mijn boekhandel’.
winnaar ‘zoek mijn boek’ Boekhandel De Korf in Krimpen aan den IJssel gaf haar geheimen niet gemakkelijk prijs… Drie boeken werden het vaakst ontdekt: Het Diner, Godenslaap en Zoete mond. En de winnaar is…
Onno Kasteelen!
WIN EEN BOEK
- % ) s 7 7 7 " / % + % . + 2 ! . 4 # / -
GESPLETEN PERSOONLIJKHEID
NIEUWSBRIEF
Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen tot en met maandag 7 mei 2012 naar:
[email protected].
Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.
AGENDA AMERSFOORT, 9 MEI. NAAR AANLEIDING VAN HAAR ROMAN VERPLICHT GELUKKIG GEEFT SASKIA GOLDSCHMIDT EEN LEZING IN DE ALGEMENE BOEKHANDEL. TIJD: 20.00 UUR. PRIJS: € 10,00 (INCLUSIEF CONSUMPTIES). RESERVEREN NOODZAKELIJK. WWW.ALGEMENEBOEKHANDEL.NL TILBURG, 12 MEI. EEN BOEKPRESENTATIE MET AANSLUITENDE SIGNEERSESSIE DOOR DAAN LANDMAN NAAR AANLEIDING VAN ZIJN NIEUWE BOEK BASTAARD. TIJD: 14:30-16:00 UUR. LOCATIE: CAFÉ JORIS. WWW.PAMAC.NL BILTHOVEN, 19 MEI. DE HELE DAG KUNST MET IN DE OCHTEND EEN BOEKPRESENTATIE MET CROISSANTS OVER HET BOEIENDE VERHAAL VAN DE EERSTE KLM STEWARDESSEN AAN DE VOORAVOND VAN WOII. LOCATIE: BILTHOVENSE BOEKHANDEL. WWW.BILTHOVENSEBOEKHANDEL.NL DEN BOSCH, 19 MEI. GEEN DADEN MAAR WOORDEN FESTIVAL WEKT LITERATUUR TOT LEVEN VOOR BEZOEKERS IN 7 VERSCHILLENDE ZALEN. LOCATIE: VERKADEFABRIEK. START: 20.00UUR. PRIJS: € 20,- / KORTING € 18 (VF*PAS) / STUDENTEN € 10. WWW.GDMW.NL MIDDELBURG, 23 MEI. MONIQUE SAMUEL SPREEKT IN DE DRVKKERY OVER HAAR NIEUWE BOEK MOZAÏEK VAN DE REVOLUTIE. START: 16:30 UUR. WWW.DE-DRVKKERY.NL BRUGGE, 28 MEI. TOM LANOYE SIGNEERT ‘HELDERE HEMEL’ IN BOEKHANDEL DE REYGHERE. TIJD: TUSSEN 15.00 EN 16.00 UUR. LOCATIE: BOEKHANDEL DE REYGHERE. AMSTERDAM, 31 MEI. FEESTELIJKE OPENING VAN DE JUNI - MAAND VAN HET SPANNENDE BOEK. START: 19.45 UUR. LOCATIE: FELIX MERITIS. HEEMSTEDE, 31 MEI. NELLEKE NOORDERVLIET GEEFT EEN LEZING OVER HAAR NIEUWE ROMAN VRIJ MAN. TIJD: 20.00 UUR. LOCATIE: BOEKHANDEL BLOKKER. PRIJS: € 7,50 (RESERVEREN GEWENST). WWW.BOEKHANDELBLOKKER.NL HAARLEM, 3 JUNI. LETTERENLOOP, HARDLOPEN MET SCHRIJVERS, BOEKENVAKKERS EN BN’ERS OPBRENGST GAAT NAAR HET STICHTING RUN4SCHOOLS. LOCATIE: IJSBAAN HAARLEM. START: 09:30 UUR. VOOR MEER INFORMATIE: WWW.LETTERENLOOP.NL
DIT KUNT U WINNEN INNEN De bakkersdochter is een aangrijpende roman over de kracht van familie, liefde en vriendschap. Voor de liefhebbers van Het familieportret.
DE D BAKKERSDOCHTER
SARAH MCCOY, DE BOEKERIJ,
ISBN 978 90 225 6363 2 (€ 15,00)
WINNAARS Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Anton Valens, Adam Johnson en Sharon Bolton. Uit de wederom vele inzendingen trokken wij mevrouw Griet Jappens uit
Mechelen als winnaar. Je wint een exemplaar van De pianiste van Theresiënstadt door Alice Herz-Sommer & Caroline Stoessinger, ter beschikking gesteld door De Boekerij.
Van harte gefeliciteerd!
ADVERTEREN?
ALKMAAR, 7 JUNI 2012. ADRIAAN VAN IJPEREN GEEFT EEN BOEKPRESENTATIE OVER ZIJN BOEK HOOGLAND. START 15.00 UUR. LOCATIE: BOEKHANDEL FEIJN. WWW.FEIJN.NL
Kijk voor een actueel overzicht op www.boekenkrant.com
VRIENDEN EN VOLGERS
De Boekenkrant is ook actief op Twitter en Facebook! Kijk op twitter.com/ boekenkrant. Intussen hebben we 6867 vrienden en volgers. adve rte nti e
Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de mogelijkheden via
[email protected] of kijk op www.boekenkrant.com
MEDEWERKERS
Wendy Claes
Siebe Huizinga
Sanne Wolters
Roel Margot Leoni Weerheijm Vanderstraeten Nijland
Abe Borst
Gijs Korevaar
Jolijn Klein Lotte Kranenbarg Platenkamp
COLOFON COLOFON – De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels.
Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, Kamer 22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31
30 2231718; fax +31 30 2145823; e-mail
[email protected]. Redacteuren Roel Weerheijm, literair redacteur; Siebe Huizinga, hoofdredacteur (
[email protected]); Gijs Korevaar, redacteur spanning. Vormgeving en layout Titus Vegter. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever Jan Louwers (jan.louwers@ uhb.nl). Oplage 21.000. Abonnementenservice
[email protected]. Informatie over adverteren? tel. +31 30
2231718;
[email protected] www.boekenkrant.com. De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via www. boekenkrant.com. Of vul de bon in op pagina 3. De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 juni 2012!
a dv e rt e nt i e
Genieten van de zomer bij Landal GreenParks?
Om optimaal te genieten van de ruimte en de natuur is er speciaal voor u het Boekenkrant Comfortarrangement vanaf € 135,- p.p. Een bezoek aan Landal GreenParks
verblijf te kunnen genieten.
het restaurant. De parken zijn van
betekent: genieten van de stilte, het
De natuur rondom de parken leent
bijna alle gemakken voorzien, zodat u
fluiten van de vogels en de ruimte om
zich uitstekend voor lange fiets- of
optimaal kunt genieten van uw verblijf.
u heen. Bijna al onze parken bevinden
wandeltochten. En als u uitgewandeld
Van restaurant en fietsverhuur tot vaak
zich midden in de natuur en liggen
of gefietst bent, kunt u heerlijk tot
een zwembad met waterattracties en
perfect om van een heerlijk relaxed
rust komen met een kopje koffie in
soms een golfbaan of beauty centrum.
Genieten van de zomer bij Landal GreenParks? Het Boekenkrant arrangement is ook geldig op de volgende parken: Landal Rabbit Hill (Gelderland), Heideheuvel (Gelderland), Miggelenberg (Gelderland), Sluftervallei (Texel), Beach Resort Ooghduyne (NoordHolland), Orveltermarke (Drenthe), De Bloemert (Drenthe) en Hoog Vaals (Limburg).
Het all-in arrangement is inclusief: • Verblijf in een standaard bungalow • Fles wijn en welkomstpresentje in de bungalow • Bedlinnen en opgemaakte bedden bij aankomst • Keuken- en handdoekenpakket • Toeristenbelasting en reserveringskosten
Informatie en reserveren
Voor informatie, reserveringen of de gratis brochure kunt u contact opnemen met Landal GreenParks via tel 0900 – 8842 (€ 0,20 p.min.) of kijk op www.landal.nl/BOE01L
Actievoorwaarden • Deze aanbieding geldt alleen voor nieuwe reserveringen en geldt niet in combinatie met andere acties, kortingen, spaarprogramma’s en voordeelcheques. • Uitbetaling in contanten of vergoeding anderszins is niet mogelijk. • De beschikbaarheid van accommodaties voor deze aanbieding kan per aankomstdatum verschillen en is beperkt. • Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.
24