MEMO Aan : Datum: Van : Betreft: Wanneer:
Presidium 13 april 2016 Griffie Expertmeeting Duurzame Energieplan 8 juni 2016
Aanleiding Expertmeeting In de PS-vergadering van 11 november 2015 hebben de Staten gevraagd om een expertmeeting over duurzame energie, met het oog op het later vast te stellen beleid op dit dossier. Inmiddels wordt door de dienst gewerkt aan een Duurzame Energieplan, waarvan de behandeling door PS gepland staat voor de vergadering van 28 september. Afspraken Presidium 16 maart In het Presidium van 16 maart jl. is ingestemd met de organisatie van een expertmeeting, waarin Statenleden worden geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot duurzame energie. Afgesproken is dat de focus ligt op het belichten van het onderwerp energie door verschillende deskundigen en vanuit verschillende invalshoeken. De nadruk ligt op het geven van informatie door onafhankelijke deskundigen die in staat zijn zo objectief mogelijk ‘het grote beeld’ te schetsen én hun licht te laten schijnen op de door Fryslân gestelde doelen en wat ervoor nodig is om die te behalen op de kortere en lange termijn. Nav de Presidiumvergadering is een inventarisatie gemaakt van de onderwerpen die de verschillende fracties behandeld willen zien op deze expert meeting en de sprekers die zij daarvoor wenselijk achten (zie bijlage). Programma In samenspraak met de ambtelijke dienst en de fracties van VVD en Groen Links is een selectie gemaakt en het volgende programma opgesteld)* Aart van der Pal (Unit Director Energie Centrum Nederland ECN) – presentatie over de grote ontwikkelingen (Klimaattop Parijs, NL Energieverkenning 2015, Rapport Transitie naar Duurzaam) Marjan Minnesma (Directeur Stichting Urgenda) en mede-opsteller Visie Fryslân 2014 - De weg naar Fryslân fossielvrij in resp. 2025 en 2050. Wim van Gemert, Leading Lector Energietransitie Hanzehogeschool Groningen - visie op Fryslân Fossielvrij Deskundigen geven informatie over deelonderwerpen: geothermie, zonne-energie, mobiliteit, woningbouw en nieuwe inzichten mbt bestaande energievormen, bv. thorium – evt. korte pitches, en gerichte vragen door de moderator. )* Programma onder voorbehoud van toezegging sprekers
Dhr. Teus Dorrepaal zal worden gevraagd de expertmeeting te begeleiden. Indien daar behoefte aan is kan er evt. als vervolg nog een tweede avond georganiseerd worden waarin lokale Friese partijen (Omrin, Us Koöperaasje, Duurzame Dorpen e.d.) aan het woord komen. Locatie De Expertmeeting vindt plaats in de Kommisjeseal of De Blokhuispoort en duurt van 19-22 uur (inloop 19 u, aanvang 19.30 uur). De bijeenkomst is openbaar en zal worden aangekondigd in de dagbladen, op de website en via gerichte mailingen aan organisaties die te maken hebben met energie en milieu, zoals bijvoorbeeld de FMF e.d.
Advies - De Griffie adviseert u akkoord te gaan met bovenstaand globaal programma, dat verder uitgewerkt zal worden in samenspraak met de dienst en genoemde fractiemedewerkers. - de Griffie adviseert u ook om in het Presidium na deze expertmeeting te bepalen of een vervolgbijeenkomst met ervaringsdeskundigen gewenst is.
Bijlage Inventarisatie Statenfracties bij fracties onderwerpen/sprekers voor Expertmeeting Duurzame Energie Voor de expertmeeting over duurzame energie willen we graag in 2-3 zinnen van jullie ontvangen wat de centrale vraagstelling moet zijn. Suggesties voor namen van deskundigen zijn ook welkom. Het doel is om een deskundige (bijvoorbeeld hoogleraar) uit te nodigen die alle vormen van energie kan toelichten. Het verzoek is om vraagstelling en suggestie voor spreker uiterlijk vrijdag 18 maart aan te leveren. De griffie komt volgende week met suggesties voor het aangepaste programma. PvdD Fryslân wil de duurzaamste provincie van Nederland zijn. Dat betekent ons inziens dat er niet één tandje bij moet maar meerdere tandjes. Ook op het terrein van energiebesparing is nog veel winst te behalen. Is wat er nu gebeurt op de verschillende terreinen voldoende om de ambitie waar te maken: duurzaamste provincie van Nederland? Dat willen wij duidelijk krijgen op de expertmeeting. We hebben afgelopen dinsdag contact gehad met Marjan Minnesma van Urgenda met de vraag of zij een bijdrage kan leveren aan een versnellingsactie om dat extra tandje erbij te zetten. Wij hebben dit juist aan haar gevraagd omdat Urgenda een vooruitstrevende visie heeft ontwikkeld op de benodigde duurzame transitie. Op initiatief van Urgenda is bovendien in 2012 een visie Fryslân 2040 tot stand gekomen, met de intentie om Fryslân sneller duurzaam te maken. Zij kan mogelijk een goede bijdrage leveren aan de vertaalslag vanuit de Klimaattop naar een nog ambitieuzer beleid op het terrein van duurzame energie. Zij is echter zelf op 30 maart niet in de gelegenheid om aanwezig te zijn. Zij adviseerde om Bouwe de Boer hiervoor te vragen, omdat hij volledig op de hoogte is van alles op het gebied van duurzame energie. Die wens leggen wij daarom graag bij jullie neer. De intensieve landbouw en tuinbouw leveren een fors aandeel ( 15% ) aan de uitstoot van broeikasgassen. Het kan niet zo zijn dat dit gegeven vanwege het economische belang van de sector dan verder maar onbesproken blijft in het provinciehuis. Klimaatwetenschapper prof.dr.ir. Pier Vellinga legt die link heel duidelijk en geeft aan dat juist ook daar een omslag nodig is. Onze wens is om ook hem uit te nodigen. CDA 1 duurzame energie. Het gaat ons om een visionair die spreekt over de ambities en de visie van de energietransitie naar de toekomst. Niet over het nu, niet over wind of zon maar de visie naar de toekomst en onze energievoorziening. Een naam is Benno Wiersma, een visionair op dit gebied. VVD Zoals al door onze fractievoorzitter Avine aangegeven was ons doel voor de expertmeeting die de VVD is toegezegd, dat we bijgepraat worden over de diverse energiebronnen en met name over innovaties en nieuwe inzichten t.a.v. bestaande energievormen. Deze zijn van belang bij korte én lange termijn planning (politici wordt doorgaans een te beperkte horizon verweten). Ook in het licht van nieuwe inzichten zoals bij het klimaatakkoord is een accent op CO2-arme of – vrije bronnen belangrijk. Daarom willen we bij de expertmeeting ook een spreker over Thorium een inleiding laten geven. Dit onderwerp is toenemend in de belangstelling (op Omrop Frl is gepleit dat de politiek daarvoor meer aandacht krijgt, op BNR kwam het onlangs ook uitgebreid aan bod) maar het is vrij specifiek en er zijn niet veel mensen die hier deskundig in zijn. De hoogleraar, die hier op 1 april een oratie over houdt, kan in elk geval op 30 maart niet en raadde ons een bepaalde spreker aan. Deze wil ik zelf eerst benaderen om eea toe te lichten. Dat lukt niet eerder dan vanmiddag 16.30u. Ik laat vervolgens zsm horen of en hoe hij benaderd kan worden. De VVD wil dus primair een spreker over Thorium.
Daarnaast is er nog de suggestie om de Groningse hoogleraar Machiel Mulder te vragen, die een brede blik heeft op energietransitie. Zie http://www.rug.nl/staff/machiel.mulder/projects De door Prof Kloosterman voorgedragen deskundige is de heer Ir Theo Wolters, onafhankelijk energie deskundige. Hij kan een enthousiast en steekhoudend verhaal houden over Thorium , ook in relatie tot andere(toekomstige)energiebronnen. Ik heb hem net gesproken: hij is in principe bereid te komen en wacht contact met de griffie af via 0031 (0) 15 214 7440 of via de mail Theo Wolters [
[email protected]] D66 Inzicht verkrijgen in het pallet aan maatregelen, (provinciale) middelen en in hoeverre verschillende bronnen en initiatieven (waaronder FSFE) bijdragen aan het uiteindelijk behalen van de gestelde Friese Energiedoelen. Waar is herijking nodig op basis van het Klimaatakkoord? Hoe ziet de tijdlijn eruit? Waarbij wij alle aspecten meewegen, energiebesparing, duurzame energieopwekking, netwerk en opslag. Vanuit een doelstelling van het Waddenfonds zou het mogelijk zijn iemand uit te nodigen namens het Waddenfonds en/ of Pier Vellinga verbonden aan de Waddenacademie als expert. Wellicht is het interessant NAM, Vermillion (traditionele gaswinning/mijnbouwbedrijven) uit te nodigen naast nieuwe duurzame corporaties, initiatiefnemers van Wind-Zonneparken e.a. over hun onderscheidende visies. FNP By dizze de nammen fan twa persoanen dy’t in goeie rol spylje kinne yn de ekspertmoeting oer enerzjy. Til.0614985556 1. Henk de Vries, âld-direkteur fan Business Development Energy Systems Philips. No aktyf yn de EFA-kommisje oangeande enerzjy. 2. Wim Terpstra, direkteur Technea Duurzaam BV. Til. 0640301050 PVDA Mij is gevraagd de reactie door te geven op het programma van de expert meeting. Mij is niet helemaal duidelijk wat het tweede deel van het programma, dat panel, moet opleveren. Ik heb wat minder behoefte om over allerlei bestaande initiatieven of projecten te praten, dat levert waarschijnlijk weinig nieuws op. Ik heb vooral behoefte om te focussen op de doelstelling van het coalitieakkoord. Wat is er voor nodig om in 2050 fossielvrij te zijn? Welke vormen van alternatieve energie zijn daartoe effectief? Wat kunnen ze bijdragen? Welke strategieën zou je als provinciale overheid kunnen toepassen om het ook werkelijk te realiseren. (Draagvlak, juridische aspecten, economische aspecten, rol overheid, rol particulier bedrijfsleven, rol van de Mienskip, e.d. ) 50Plus Als expert voor de expertmeeting Duurzame Energie adviseren wij Marjan Minnesma. Zij is deskundige op het gebied van duurzaamheid en voortrekster circulaire economie en directeur Stichting Urgenda http://brabantkennis.nl/marjan-minnesma/ Onze verwachting van de expertmeeting is: inzicht krijgen in de actuele ontwikkelingen op het terrein van duurzame energie en het proces om te komen tot een duurzaam energieplan. SP "Hoe kan Fryslan in 2050 fossielvrij zijn" "Wat moeten we ondersteunen, wat moeten we initieren, welke touwtjes moeten we aan trekken om dit te bereiken" "In het verlengde: hoe kan Fryslan de coalitie ambities halen mbt fossielvrij" Wim van Gemert is Leading Lector Energietransitie bij het Kenniscentrum Energie secretariaat
[email protected] 0505956500 email
[email protected] 0610837245 0505954026 Urgenda Energie werkplaats Fryslan (FMF/Us Kooperaasje / Dorpswurk) Sybrand Frietema (gegevens zijn al via Hillie verstuurd) Of Oscar Jansen
[email protected] 0617414947 PowerMatching City GL Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen en wat is "de staat van het (andelijke en mondiaal) energiebeleid (technisch, organisatorisch, uitputting fossiele bronnen, klimaat, verduurzaming, kosten). Welke kansen en bedreigen leveren de mondiale ontwikkelingen op voor een provinciaal energiebeleid? Welke duurzame energievormen kunnen we in Friesland (beter) benutten? Hoe moeten we dat organiseren, op afstand (fonds met een beheerder) of bijvoorbeeld participeren in een duurzame energiemaatschappij. Met welke kosten en baten moeten we rekening houden? Hoe kunnen we het energiebeleid koppelen aan het bevorderen van werkgelegenheid, welke kansen kunnen we benutten? Wat is een reële doelstelling voor Fryslan ten aanzien benutten van duurzame energiebronnen en energieproductie.? Welke dilemma's moeten we oplossen? Als spreker stel ik voor de (onbetwiste) Jan Rotmans....!!!! www.janrotmans.nl/
