Tijdens de vier dagen waarin wij op het ILO gezamenlijk met Paul Oomen gewerkt hebben aan eerste experimenten en het onderzoek naar de ruimtelijke ervaring van klanken en licht in de ruimte, werd ons al snel duidelijk dat het spanningsveld van deze opzet ligt in het realiseren van ‘het ervaren van licht om ons heen. De mogelijkheden met licht die wij graag willen realiseren zijn: -het ervaren van de ruimte m.b.v. licht -het creëren van een andere, virtuele ruimte in de werkelijke ruimte d.m.v. licht -de focus leggen op de beleving van beweging bij de toeschouwer -het combineren van verschillende klankkleuren in het geluid met ook verschillende kleurtemperaturen in het licht Ten eerste was er het onderzoek naar hoe de vormgeving de speakers en de plaatsing daarvan in de ruimte te integreren met plaatsing van spots voor het licht. We hebben gezocht naar een soort van ‘zuilen’ van licht en geluid die aanwezig zou kunnen zijn in de ruimte. Een mooie vorm daarvoor vonden wij in het idee van lichtgevende zuilen, een constructie waarin de speakers zijn ingebouwd en van binnenuit worden belicht m.b.v. lichtstrips:
Optionele lichtbronnen die wij hiervoor graag zouden willen inzetten zijn: -LED tubes (kleurveranderingen en verticale beweging in het licht mogelijk). Eventueel te gebruiken hiervoor zijn RGB LED pipes of zelfs flexibele LED lichtslangen (met een optimale lichtspreiding rondom):
Of LED tubes met een opalen afwerking van de buis, waardoor je de LEDjes zelf niet zal zien, enkel de uiteindelijke kleurmenging ervan (dit lijkt ons mooier):
Het vereist voor de vormgeving van de zuilen dat deze met materiaal zullen worden omkleed, wat aan te lichten is, dus enige vorm van transparantie bezit. Het liefst zouden wij werken met een soort van gaasmateriaal, bijvoorbeeld speakergaas. Hierdoor zal het geluid ongehinderd de verschillende richtingen kunnen worden uitgestuurd en dit materiaal bezit zowel transparantie als ook de mogelijkheid om licht te reflecteren. Hierdoor blijven de zuilen een soort van ‘open karakter’ houden en kan het karakter van gaas worden ingezet om met licht de transparantie te laten zien (licht van binnenuit), zowel als ook een gesloten structuur te maken (licht van buitenaf er langs strijkend). De kolommen kunnen zodoende wisselen tussen een open en een gesloten karakter.Het verschil tussen een dichte en een open structuur zie je hieronder:
open
óf
dicht
Ook hebben we onderzocht of met zo min mogelijk materiaal/decor en enkel d.m.v. licht deze zuilenarchitectuur te realiseren was. Licht heeft namelijk het voordeel ten opzichte van decor, dat het kan verschijnen en verdwijnen. Zo zou je een optimaal veranderlijke ruimte kunnen bewerkstelligen. Met een beetje rook/haze in de ruimte is licht zichtbaar te maken. Het nadeel hiervan was dat we met de spots dan direct ook de speakers aanlichten en er de nadruk op leggen. Een ander aspect is dat de speakers sowieso een stabiele constructie nodig hebben, dus dat het hangen van de speakers aan bijv. staaldraden waarschijnlijk te weinig stabiliteit zal geven. Foto’s van die mogelijkheid hieronder:
Verder ging het onderzoek naar hoe je met licht het publiek een ervaring oftewel een geheel andere ervaring van de ruimte kunt geven. Het opgloeien van strips aan de ‘rand’ van het vloeroppervlak geeft een gevoel van horizon en grotere diepte:
Hiervoor zouden wij graag willen werken met een lijn van LED strips rondom op de vloer. Met strips kunnen we een brede, egale lichtglooing maken en d.m.v. het gebruik van LED’s zal ook hierin weer met verandering van kleur gewerkt kunnen worden. Een specifieke sfeer (en daarmee ook de emotionele ervaring van de toeschouwer) wordt met name door de kleurtemperatuur van het licht bepaald. Vandaar dat wij het als een belangrijk aspect achten om te verwerken in het lichtplan. Voorbeeld van een geschikte LED strip is bijvoorbeeld de powerstick van ELP:
Voordelen van de Powerstick: -
Extreme lichtopbrengst tot 8 mtr op een muur Elke led is afzonderlijk aanstuurbaar diverse instelmodi om DMX kanalen te sparen flicker free Geen extra ventilatie nodig perfecte kleurwisseling 100% dimbaar
Verder kunnen kaderlijnen in de ruimte, in het horizontale en verticale vlak, (en een bewegingsequens daartussen met het licht) het gevoel geven van richting, het groter/kleiner worden van de ruimte en wellicht in samenspraak met geluid ook van een rotatie:
Deze lijnen zouden kunnen worden gemaakt met profielspots die in het grid rondom worden ingehangen.
Maar een andere mogelijkheid voor het creëren van diverse kaderlijnen is het gebruik van laserlijnen. Laserlicht is te verkrijgen in groen of rood, maar ondertussen ook al in wit. Deze laatste witte kleur zou onze voorkeur hebben. De proeven waren met een rode laserstraal:
Naast het vormgeven met licht van de speakerkolommen, het creëren van een horizon en kadering met licht in de ruimte, willen we graag ook nog ingaan op de plasticiteit van de ruimte. Lichtrichting vormt hierbij een belangrijk gegeven. Ook zouden we graag willen werken met het creëren van schaduwen in verschillende richtingen. Door een sequens tussen spots vanaf diverse punten in de ruimte creëren we de suggestie van beweging in schaduwen. Deze schaduwen kunnen de schaduwen van het publiek zelf zijn, dan wel van de zestien speakerkolommen in de ruimte. Zo vormt zich een soort van ‘lopen door een bos’-gevoel:
Het zou mooi zijn als dit effect met spots rondom vanuit zowel onder op de vloer als boven aan het grid gecreëerd zal kunnen worden, daar deze verschillende richtingen een heel andere plasticiteit en ruimtebeleving veroorzaken. Een ander idee, wat evt. ook met deze spots gerealiseerd zal kunnen worden, is het feit dat we het publiek graag echt het gevoel willen geven dat ze ‘in het licht’ staan. Dat ze daadwerkelijk het licht kunnen voelen als zodanig. Hierbij treedt op een bepaalde positie ook altijd verblinding op, hetgeen wij bij dit project juist als een positief aspect beschouwen. Dit idee van ‘ het licht kunnen voelen’, zal het het meest sterk overkomen als deze spots ook beweegbaar (dmx aangestuurd) zijn. ‘In het licht kijken en dit licht langs je heen voelen glijden’ roept een sterke ervaring van ruimte, licht en eigen aanwezigheid op:
Een aantrekkelijk kleine (en dus iets goedkopere) movinghead die we hiervoor zouden kunnen gebruiken is de Droplet (fabrikant Xilver):
Samenvatting: Al met al zijn dit de volgende elementen waarmee wij ons lichtplan voor deze installatie zouden willen opbouwen: 1
Verlichting van de speakerkolommen ingebouwd met LEDpipes of LEDslang. Open/gesloten karakter met speakergaas en verticale lichtbeweging langs de kolommen.
2
Opgloeiende horizon rondom in verschillende kleuren m.b.v. LED strips
3
Kadering van de ruimte in een lijnenspel m.b.v. witte laserstralen
4
Schaduwwerking en het laten ‘langsglijden’ van het licht m.b.v. Droplet’s (onder en boven rondom).
