Deviezenverordening l9~4tpin de praktijk

De

Deviezenverordening l9~4TPin de praktijk en de voornaamste bepalingen van de

Verordening betreffende de behandeling van

vijandelijk vermogen

Amsterdamsche Bank N.V. Deviezenbank

M.

U / p 29 Juni j.l. cliënten

hebben

wij

ten

een korte samenvatting

bepalingen

dienste

van de

van

onze

voornaamste

van de Deviezenverordening

1940

gepu-

bliceerd. De

sindsdien

verschenen

beslissingen aanleiding

van

het

uitvoeringsmaatregelen

Deviezeninstituut

gegeven,

een

samen te stellen van de belangrijkste

werpen,

waarop

toepassing Wij

Deviezenverordening

is, hetwelk

hebben daarin

wij U hierbij

betreffende Hoewel

de behandeling wij

handelden, ordening

beide zal

Als

geldende

rekening

aangewezen,

Wij

vragen

be-

van de eene vermoeten

worden

daartoe

in door

aanmerking De

zijn wij bevoegd

nemen.

Nederlandsche binnen

alle voorkomende

het kader transacties

voeren.

zijn gaarne

strekken

vermogen.

afzonderlijk

gehouden

voorschriften

der Deviezenverordening uit te

overzicht Verordening

Voorts moet men veelal de in het buiten-

Deviezenbank,

Bank

een

van vijandelijk

de toepassing

van

aanbieden.

van de

verordeningen

bij

dikwijls

met de andere. land

bepalingen

onder-

1940

tevens opgenomen

van de voornaamste

ons

gerangschikt

overzicht

de

en

hebben

alphabetisch

bereid

nadere

en onze bemiddeling van de vereischte

inlichtingen

te verleenen

te ver-

bij het aan-

vergunningen.

Amsterdamsche Bank N . V . gevestigd te Amsterdam

Deviezenbank 7 Augustus

1940

De Devieasenverordening 1940 i n de p r a k t i j k .

Aanbieden. E r bestaat een v e r p l i c h t i n g , de navolgende w a a r d e n rechtstreeks of door tusschenkomst v a n een D e v i e z e n bank a a n D e Nederlandsche B a n k aan te bieden en op verlangen te v e r k o o p e n en o v e r te d r a g e n : goud, edele metalen, buitenlandsche betaalmiddelen en buitenlandsche geldswaardige papieren, hetzij deze w a a r d e n binnen het bezette Nederlandsche gebied, hetzij daarbuiten berusten en v o o r z o o v e r zij een w a a r d e v a n vijf gulden te b o v e n gaan. ( V o o r de definitie zie onder de desbetreffende onderwerpen). D e aanbieding moet geschieden d o o r : a.

ingezetenen-eigenaars onder Ingezetenen).

(zie onder

Eigenaar

en

Indien meer ingezetenen o p de w a a r d e n eenig recht kunnen doen gelden of macht d a a r o v e r kunnen uitoefenen, rust o p ieder v o o r zijn deel de plicht, m e d e w e r k i n g te verleenen tot aanbieding; b. andere ingezetenen dan de eigenaars, v o o r z o o v e r zij het beschikkingsrecht o v e r de bovengenoemde waarden hebben; c.

niet-ingezetenen-eigenaars, die ingezetenen w o r d e n ;

d. ingezetenen-eigenaars, die bij de afkondiging der v e r o r d e n i n g i n het buitenland vertoefden en i n het bezette N e d e r l a n d s c h e gebied terugkeeren.

3

Termijn van

aanbieding.

Ingezetenen (bedoeld sub a en b) w a r e n verplicht bovengenoemde w a a r d e n v ó ó r 11 Juli 1940 aan te bieden. V o o r hen, die d o o r w e l k e omstandigheid ook, daaraan geen g e v o l g hebben gegeven, bestaat daartoe alsnog de v e r p l i c h t i n g . Ingezetenen, die bovengenoemde w a a r d e n anders dan met een v e r g u n n i n g v a n het Deviezeninstituut v e r krijgen, b.v. d o o r toezending uit het buitenland, zijn verplicht deze w a a r d e n binnen drie dagen na de verkrijging aan te bieden. D e op g r o n d v a n een vergunning verkregen w a a r d e n , w e l k e de verkrijger na afloop v a n den geldigheidsduur v a n de v e r g u n n i n g nog bezit, moeten binnen drie dagen na afloop der v e r g u n n i n g w o r d e n aangeboden. D e onder c en d bedoelde personen zijn tot aanbieding verplicht binnen tien dagen na hun vestiging resp. terugkeer i n het bezette Nederlandsche gebied. Aandeelen. Z i e onder Effecten. Aangifte. V a n overheidswege k a n t. z. t. bepaald w o r d e n , dat i n gezetenen aangifte moeten doen v a n de navolgende hun i n eigendom toebehoorende w a a r d e n : a.

buitenlandsche

b.

buitenlandsche v o r d e r i n g e n ,

effecten,

c.

andere buitenlandsche onlichamelijke zaken,

d.

roerende goederen, buiten het bezette N e d e r l a n d sche gebied berustende, dan w e l binnen het bezette N e d e r l a n d s c h e gebied berustende d o c h niet in het vrije verkeer ingevoerd,

e.

buiten het bezette Nederlandsche gebied gelegen onroerende goederen.

V o o r de definitie v a n bovenstaande waarden, zie onder Effecten, Vorderingen, Onlichamelijke Zaken en onder Goederen.

4

Accreditieven. Zie ook onder Clearing en Credietverleening. Opening van accreditieven (herroepelijke zoowel als onherroepelijke), met inbegrip van Documentaire Accreditieven, a. in Guldens: 1. in opdracht van een ingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is slechts toegestaan met een vergunning van het Deviezeninstituut (formulier B/I); 2. in opdracht van een niet-ingezetene ten gunste van een ingezetene is zonder vergunning mogelijk, ook indien hierbij aan den niet-ingezetene een crediet wordt verleend, mits zulks dan geschiedt ter betaling van: a. kosten van onderhoud en studie van hier te lande verblijvende leden van het gezin van een nietingezetene; b. verplichte of vrijwillige ondersteuning van ingezetenen ; c. pensioenen, verschuldigd aan ingezetenen; 3. in opdracht van een niet-ingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is slechts met vergunning toegestaan (formulier C); b. in vreemde-munt: Bij het openen van accreditieven in vreemde-munt dient rekening te worden gehouden met de maatregelen, welke in, resp. ten opzichte van het land, waar de betreffende munt wettig betaalmiddel is, zijn genomen. Bovendien zal de opening van dergelijke accreditieven slechts mogelijk zijn, indien de opdrachtgever de vrije beschikking heeft over voldoende tegoed in de betreffende munt. Reisaccreditieven. Voor het doen openen van Reisaccreditieven in Duitschland zie onder Betalingsverkeer met Duitschland.

5

Indien vóór de inwerkingtreding van de Deviezenverordening in opdracht van een niet-ingezetene een onherroepelijk accreditief is geopend en hiervoor geen eisch van dekking was gesteld, dient zulks thans alsnog te geschieden. In het algemeen zal bij afloop van den geldigheidsduur van het accreditief geen vergunning tot verlenging worden verleend. N . B . Voor de opening van of de betaling tegen accreditieven, waarbij verrekening plaatsvindt door bemiddeling van het Nederlandsch Clearinginstituut, is geen vergunning vereischt. Assurantie. Zie onder Verzekeringen. Auteursrechten. Zie onder Ocfrooi-, patent- en auteursrechten. Aval. Zie onder Borgtocht, aval en garanties. Bankpapier. Zie ook onder Aanbieden en Reichskreditkassenscheine. A. Nederlandsch bankpapier. Uit het buitenland ontvangen Nederlandsch bankpapier mag: zonder vergunning: in bewaring genomen worden; aan een ingezetene of niet-ingezetene afgegeven worden. De niet-ingezetene kan hierover zonder vergunning ten gunste van een ingezetene beschikken; aan een ingezetene gecrediteerd worden, mits niet ten gunste van een niet-ingezetene; met vergunning: aan een niet-ingezetene gecrediteerd worden (formulier C). Verzending naar het buitenland is uitsluitend met vergunning geoorloofd (formulieren B I, C of E.)

6

B. Buitenlandsch bankpapier. Uit het buitenland ontvangen vreemd bankpapier moet aan De Nederlandsche Bank te Amsterdam worden aangeboden, bij voorkeur door bemiddeling van een Deviezenbank. Zie onder Aanbieden. Crediteering op een vreemde munt-rekening is niet geoorloofd. Voor afgifte aan ingezetenen of niet-ingezetenen is een vergunning noodig van het Deviezeninstituut en van De Nederlandsche Bank, behalve voor afgifte aan De Nederlandsche Bank of aan een Deviezenbank. Verzending naar het buitenland is slechts met een vergunning geoorloofd (formulieren A I, C of E). Tegelijk met het aanvragen van een vergunning moet toestemming aan De Nederlandsche Bank gevraagd worden. Aankoop. Als Deviezenbank zijn wij bevoegd, buitenlandsch bankpapier in door De Nederlandsche Bank aangewezen muntsoorten van ingezetenen zonder vergunning te koopen. Voor het koopen van dit bankpapier van niet-ingezetenen is een vergunning vereischt (formulier B/I). Verkoop. Het is ons slechts geoorloofd na verkregen vergunning buitenlandsch bankpapier aan ingezetenen of niet-ingezetenen te verkoopen (formulier A/I). België. Zie onder Betalingsverkeer met België. Beleening. Zie onder Effecten. Betaalmiddelen. Zie ook onder Aanbieden. Hieronder wordt verstaan: metaal- en papiergeld, bankbiljetten en soortgelijke betaalmiddelen met uitzondering van gouden munten. Binnenlandsche betaalmiddelen zijn betaalmiddelen voor zoover zij in het bezette Nederlandsche gebied de hoedanigheid van wettig betaalmiddel bezitten. 7

Buitenlandsche betaalmiddelen zijn alle andere betaalmiddelen. Reichskreditkassenscheine, benevens de muntstukken van 1, 2, 5 en 10 Pfennig, voor zoover deze laatste verkregen zijn van Duitsche militairen, moeten in het bezette Nederlandsche gebied in betaling worden genomen. Betalingen en O v e r b o e k i n g e n uit een tegoed op bank- of girorekening. (Schriftelijke en telegrafische.) Zie ook onder Credietverleening. Tegoed in guldens op naam van: a. een ingezetene: deze kan hierover ten gunste van een niet-ingezetene slechts met een vergunning beschikken (formulieren A / I , A II of B/I); b. een niet-ingezetene: deze kan hierover ten gunste van een ingezetene zonder vergunning en ten gunste van een niet-ingezetene slechts met vergunning beschikken (formulier C); tegoed in vreemde munt, in het buitenland uitgezet voor rekening van cliënten: voor verkoop door ingezetenen aan ons in onze hoedanigheid van Deviezenbank is geen vergunning vereischt, voor zoover het tegoed luidt in de door De Nederlandsche Bank aangewezen deviezen (zie onder Deviezen); voor verkoop door niet-ingezetenen is een vergunning vereischt (formulieren B/I of C); voor aankoop bij ons is een vergunning vereischt (formulieren A/I, A/II of C); voor overboeking uit het tegoed ten name van een ingezetene op rekening van een ingezetene of nietingezetene is een vergunning vereischt (formulier A/II); voor overboeking uit het tegoed ten name van een niet-ingezetene op een ingezetene of niet-ingezetene is een vergunning vereischt (formulier A/II of C). Voor eventueele onderlinge binnenlandsche verrekeningen werden door De Nederlandsche Bank nietofficieele omrekeningskoersen vastgesteld (b.v. ingeval

8

een goederentransactie tusschen ingezetenen in vreemde valuta gefactureerd is). De Nederlandsche Bank heeft bepaald, dat ingeval betalingsopdrachten in vreemde valuta door den buitenlandschen correspondent niet worden uitgevoerd, de opdrachtgever het eventueele koersrisico loopt. Betalingsverkeer met België. Zie ook onder Reichskceditkassenscheine. Betalingen wegens het leveren van roerende goederen, het verrichten van diensten en het afstaan van rechten, alles voor zoover zulks middellijk of onmiddellijk gegeschiedt aan/of voor ingezetenen van het bezette Belgische gebied, mogen op het oogenblik slechts worden overeengekomen in Belga's (Belg. francs). Voor uitzonderingsgevallen moet in een met redenen omkleede aanvraag vergunning worden verzocht. Alle wederzijdsche betalingen geschieden door middel van clearing binnen het kader der NederlandschDuitsche en Duitsch-Belgische clearing, voor zoover niet anders bepaald. Buiten de clearing vallen o. m. de betalingen in het grensverkeer, met inbegrip van loonbetalingen, waarvoor de medewerking van het Deviezeninstituut is vereischt. In het algemeen kan storting bij het Nederlandsch Clearinginstituut zonder vergunning van het Deviezeninstituut geschieden. Deze vergunning is slechts vereischt voor stortingen van kapitaalbedragen voor België (formulier B I). Betalingsverkeer met Duitschland. Zie ook onder Clearing, Reis-, Ondersteunings- en Geschenkmarken in den vorm van accreditieven, cheques, overboekingen en uitbetalingen. Ingezetenen kunnen in het bezette Nederlandsche gebied Reis-, Ondersteunings- en Geschenkmarken zonder vergunning koopen. Vergunning van de Reichsbank te Berlijn blijft vereischt. Niet-ingezetenen kunnen Reis-, Ondersteunings- en Geschenkmarken zonder vergunning in het bezette 9

Nederlandsche gebied koopen, voor zoover de tegenwaarde wordt betaald uit een guldenssaldo van den niet-ingezetene of tegen door hem aan De Nederlandsche Bank of aan een Deviezenbank aan te bieden vreemde valuta. (N.B. Zie ook onder Betalingsverkeer met België.) Het bovenstaande geldt ook voor geschenk- en ondersteuningsbetalingen voor rekening van ingezetenen en niet-ingezetenen naar het GeneraalGouvernement Polen, voor zoover het in vrije marken te fourneeren gedeelte bij het Nederlandsch Clearinginstituut kan worden gestort. Duitsche Reischèques mogen zonder vergunning naar Duitschland worden medegenomen. Hollandmarkenchèques behoeven niet aan De Nederlandsche Bank te worden aangeboden en mogen zonder vergunning naar Duitschland verzonden worden. Er is geen vergunning noodig om in Duitschland over de opbrengst te beschikken; uiteraard moeten de aldaar geldende voorschriften in acht genomen worden. Sperrmarken. Het is aan ingezetenen zonder vergunning geoorloofd over in Duitschland geblokkeerde tegoeden (Sperrguthaben) te beschikken, deze te bezwaren en te vervreemden, met inachtneming van de daarvoor in Duitschland geldende bepalingen. Beurs. Zie onder Effecten. Bewaargeving. Zie onder Bankpapier, Effecten en Safes. Bewindvoerder. Een in het bezette Nederlandsche gebied aangestelde bewindvoerder over het vermogen van een nietingezetene moet in zijn gemelde hoedanigheid als niet-ingezetene worden beschouwd. Bezwaren. Zie onder Verpanden. 10

Binnenlandsche betaalmiddelen. Zie onder Betaalmiddelen. Binnenlandsch geldswaardig papier. Zie onder Geldswaardig papier. Boedels. Zie onder Nalatenschappen en boedels. Borgtocht, a v a l en garanties.

Zie

ook

onder

Credietverleening. Het stellen van een borgtocht of garantie en het verleenen van aval door een ingezetene of een nietingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is slechts met een vergunning geoorloofd. Indien deze handelingen door een niet-ingezetene ten gunste van een ingezetene worden verricht, is geen vergunning vereischt. Ook voor een borgtocht of andere zekerheid, welke vóór de inwerkingtreding van de Deviezenverordening — 27 Juni 1940 — zonder dekking in opdracht van een niet-ingezetene is gesteld, dient thans dekking te worden gevraagd. Voor het voortzetten van den borgtocht of andere zekerheid behoeft geen vergunning te worden aangevraagd, wèl bij verlenging van den geldigheidsduur. Voor het voortzetten van een borgtocht of andere zekerheid, welke vóór de inwerkingtreding van de Deviezenverordening in opdracht van een ingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is gesteld, behoeft geen vergunning te worden gevraagd, wel bij verlenging van den geldigheidsduur. Buitenlandsche betaalmiddelen. Zie onder Betaalmiddelen. Buitenlandsch geldswaardig papier. Zie onder Geldswaardig papier. Buitenlandsche vorderingen. Zie onder Vorderingen.

11

Certificaten uitgegeven door Nederlandsche administratiekantoren voor buitenlandsche effecten. Zie onder Effecten. C h è q u e s , wissels en promessen. Zie ook onder Geldswaardig papier en onder Aanbieden. Chèques, wissels en promessen, luidende in guldens, kunnen aan een ingezetene zonder vergunning worden betaald, respectievelijk afgerekend. Voor betaling, respectievelijk afrekening aan een niet-ingezetene of aan een ingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is vergunning vereischt (formulier B/I). Chèques etc. kunnen door een Deviezenbank van een ingezetene zonder vergunning worden gekocht, voor zoover deze luiden in door De Nederlandsche Bank aangewezen deviezen (zie onder Deviezen) en voor zoover de opbrengst niet ten gunste komt van een niet-ingezetene, in welk geval een vergunning is vereischt (formulier B/I). Voor het zenden van chèques etc. naar het buitenland is een uitvoervergunning vereischt, (formulieren A/I, B/I, C of E). Het provenu in vreemde valuta wordt door ons verkregen voor rekening van De Nederlandsche Bank; derhalve kunnen wij het provenu slechts in guldens afrekenen. Voor afrekening in vreemde munt is een vergunning vereischt. Voor het fourneeren van chèques etc. op het buitenland, alsmede van chèques etc. op het binnenland middellijk of onmiddellijk ten gunste van nietingezetenen, is een vergunning vereischt (formulieren Aj\ en B/I). W i j geven er op het oogenblik de voorkeur aan geen chèques op het buitenland af te geven, doch inplaats daarvan schriftelijke of telegrafische betalingen en overboekingen te doen verrichten. (Zie ook onder Betalingen en Overboekingen etc). C l e a r i n g . Zie ook onder Betalingsverkeer met België en onder Betalingsverkeer met Duitschland. In het algemeen vallen alle transacties, welke door bemiddeling van het Nederlandsch Clearinginstituut 12

zullen worden vereffend, hetzij het betreft vergoedingen naar of ontvangsten uit landen, waarmede clearingovereenkomsten zijn gesloten, buiten de deviezenregeling. Conversie. Zie onder Effecten. Coupons, dividendbewijzen, losbare o b l i g a t i ë n en talons. Deze zijn: binnenlandsche, voor zoover zij binnen het bezette Nederlandsche gebied betaalbaar zijn en de schuldenaar ingezetene is, en buitenlandsche in alle andere gevallen. Binnenlandsche coupons etc, toebehoorende aan nietingezetenen, kunnen zonder vergunning geïnd en aan hen gecrediteerd worden. Buitenlandsche coupons etc, betaalbaar bij een Deviezenbank, mogen zonder vergunning aan ingezetenen worden betaald, mits de opbrengst niet middellijk of onmiddellijk ten gunste van een nietingezetene komt, in welk geval een vergunning is vereischt (formulieren A/II of B/I). Het betaalkantoor behoeft bij de betaling van coupons etc. geen verklaring te verlangen, dat de opbrengst niet aan een niet-ingezetene ten goede komt. De verantwoordelijkheid hiervoor berust bij dengene, die de coupons ter betaling aanbiedt. Voor het zenden van coupons etc. naar het buitenland is een vergunning vereischt (formulier E). Credietbrieven. W i j geven er de voorkeur aan op het oogenblik geen credietbrieven af te geven, doch inplaats daarvan accreditieven te openen. Zie onder Accreditieven. Credietverleening. Zie ook onder Accreditieven. Voor het verleenen van crediet aan niet-ingezetenen is een vergunning vereischt, behalve voor zoover zulks geschiedt ter betaling van: 13

a. kosten van onderhoud en studie van hier te lande verblijvende leden van het gezin van een nietingezetene; b. verplichte of vrijwillige ondersteuning van ingezetenen ; c. pensioenen, verschuldigd aan ingezetenen. Voor dengene, die het crediet verleent, bestaat een verplichting, binnen een week na de beëindiging van ieder kwartaal aan het Deviezeninstituut schriftelijk opgave te doen van alle gedurende dat kwartaal op grond van zoodanig crediet verrichte betalingen. Credieten verleend aan niet-ingezetenen, vóór de inwerkingtreding van de Deviezenverordening 1940 dienen, wanneer zij opzegbaar zijn, voor het ongebruikte gedeelte van het crediet te worden opgezegd. Voor verlenging van den geldigheidsduur van het crediet moet een vergunning worden gevraagd. Voor overdisposities tegen effecten moet eveneens een vergunning worden aangevraagd, ook wanneer dit geschiedt ten behoeve vnn betalingen aan ingezetenen. Deviezen. Als Deviezen zijn door De Nederlandsche Bank voorloopig aangewezen; 1. buitenlandsche betaalmiddelen (zie onder Betaalmiddelen) ; 2. buitenlandsche geldswaardige papieren (zie onder Geldswaardig papier); 3. onmiddellijk opeischbare buitenlandsche vorderingen (zie onder Vorderingen), momenteel alles voor zoover zij luiden in vrije Rijksmarken, Zwitsersche francs, Belga's, Zweedsche kronen alsmede U . S. A . dollar-bankpapier en specie. Voor binnenlandsche verrekening heeft De Nederlandsche Bank voor verschillende muntsoorten nietofficieele koersen vastgesteld.

14

Deviezenbank. Als Deviezenbank, daartoe door De Nederlandsche Bank aangewezen, zijn wij bevoegd: a. onze tusschenkomst te verkenen bij het aanbieden, verkoopen en overdragen van goud aan De Nederlandsche Bank; b. deviezen te koopen en te verkoopen voor rekening van De Nederlandsche Bank, tegen de door haar vastgestelde aankoop-, resp. verkoopkoersen. c. buitenlandsche effecten in onderpand te nemen. Een vergunning is vereischt voor den aankoop bij ons van deviezen. Geen vergunning is vereischt voor den verkoop aan ons van deviezen. Omtrent de mogelijkheid tot aan- en verkoop van niet onder „Deviezen" vermelde muntsoorten verstrekken wij gaarne nadere inlichtingen. Deviezeninstituut. Voor het aanvragen van vergunningen van het Deviezeninstituut, zie onder Vergunningen. Wij zullen hierbij gaarne onze bemiddeling verkenen. Dividendbewijzen. Zie onder Coupons, dividendbewijzen etc. Documentaire accreditieven. Zie onder Accreditieven. Documenten. Zie onder Goederen. Duitschland. Zie onder Betalingsverkeer met Duitschland. Edele metalen. Zie onder Goud en edele metalen. 15

Effecten. Onder effecten worden verstaan: inschrijvingen in schuld- en aandeelenregisters, obligatiën, pandbrieven, winstbewijzen en soortgelijke waardepapieren, alsmede talons, coupons en dividendbewijzen. (Voor losbare obligatiën zie onder Coupons, dividendbewijzen, losbare obligatiën en talons.) De effecten worden beschouwd als: binnenlandsche: voor zoover rente en aflossing binnen het bezette Nederlandsch gebied betaalbaar zijn èn de schuldenaar ingezetene is, en als buitenlandsche: in alle andere gevallen. Certificaten, uitgegeven door Nederlandsche administratiekantoren voor buitenlandsche effecten, worden als binnenlandsche effecten beschouwd. Het aanmaken van certificaten tegen buitenlandsche effecten is slechts met een vergunning geoorloofd. Tegen de verleening van een dergelijke vergunning zal in den regel alleen dan geen bezwaar bestaan, wanneer door het desbetreffende administratiekantoor schriftelijk wordt bevestigd, dat de origineele stukken reeds vóór 10 M e i 1940 op naam van dat kantoor stonden. Het royeeren van een certificaat en het afgeven van het origineele stuk door een administratiekantoor is slechts met vergunning geoorloofd. Bij aankoop door een niet-ingezetene van binnenlandsche effecten, te verkrijgen van een ingezetene of niet-ingezetene, is een vergunning vereischt. Bij verkoop door een niet-ingezetene van binnenlandsche effecten aan een ingezetene of aan een niet-ingezetene is eveneens vergunning vereischt (formulier B/I). Wanneer het initiatief tot de transactie uitgaat van den niet-ingezetene of van diens bank of commissionnair, zal het zoowel bij aankoop als bij verkoop door een niet-ingezetene van, resp. aan een ingezetene, de vergunning in den regel worden aangevraagd door de bank of den commissionnair, die voor den 16

niet-ingezetene optreedt. De ingezetenen, die verkoopen of koopen, dienen door de bemiddelende bankinstelling of commissionnairsflrma van het bestaan der vergunning (formulier C) te worden in kennis gesteld. De aan- en verkoop van buitenlandsche effecten is nog niet toegestaan. Beleening en prolongatie: a. van buitenlandsche effecten door een ingezetene is bij ons, in onze hoedanigheid van Deviezenbank, zonder vergunning geoorloofd; b. van binnenlandsche en buitenlandsche effecten door een ingezetene ten gunste van een nietingezetene is slechts met een vergunning geoorloofd (formulier B I); c. van binnenlandsche en buitenlandsche effecten door een niet-ingezetene ten gunste van een nietingezetene: hieraan mag een ingezetene slechts met vergunning (formulier C) medewerken. Voor overdisposities tegen effecten door een nietingezetene is een vergunning vereischt (formulier B/I). Bewaring. Zie ook onder Safes. Niet-ingezetenen mogen zonder vergunning binnenlandsche en buitenlandsche effecten aan ingezetenen in bewaring geven. Afgifte aan ingezetenen en niet-ingezetenen van binnenlandsche en buitenlandsche effecten, welke zich zoowel in het bezette Nederlandsche gebied als in het buitenland in bewaring bevinden, is, indien deze waarden onbezwaard zijn, zonder vergunning geoorloofd. Echter wordt bij de afgifte in het bezette Nederlandsche gebied van zoodanige waarden aan niet-ingezetenen en bij de afgifte van buitenlandsche effecten aan ingezetenen uitdrukkelijk er op gewezen, dat het hun niet geoorloofd is, zonder vergunning erover te beschikken, ze te vervreemden of te bezwaren, tenzij de ingezetene zoodanige transactie bij een Deviezenbank verricht. Dit beschikkingsverbod geldt ook bij afgifte van aan een ingezetene toebehoorende binnenlandsche en buitenlandsche effecten, 17

die in het buitenland ten name van een ingezetenebank berusten. Conversie. Bij vrijwillige conversie is vergunning vereischt voor den ingezetene-eigenaar van: binnenlandsche en buitenlandsche effecten, berustende in het buitenland en buitenlandsche effecten, berustende in het bezette Nederlandsche gebied, en voor den niet-ingezetene-eigenaar van: binnenlandsche en buitenlandsche effecten, berustende in het bezette Nederlandsche gebied. Verzending naar het buitenland. Verzending naar het buitenland van binnenlandsche en buitenlandsche effecten is slechts met een vergunning geoorloofd (formulier E). Eigenaar. Hieronder wordt verstaan: de eigenaar, alsmede hij, die krachtens de wet of krachtens rechterlijke beslissing is aangewezen als wettelijk vertegenwoordiger van den eigenaar. Factureeren. Zie onder Goederen. Formulieren. Voor het aanvragen van vergunningen: zie de vermelding in den tekst en onder Vergunningen van het Deviezeninstituut. Garanties. Zie onder Borgtocht, Aval en Garanties. G e l d s w a a r d i g papier. Zie ook onder Aanbieden, Chèques etc. en onder Incassopapier. Hieronder wordt verstaan: chèques, wisselbrieven, promessen en soortgelijke geldswaardige papieren, met uitzondering van coupons, dividendbewijzen en effecten. 18

Binnenlandsch geldswaardig papier is geldswaardig papier v o o r z o o v e r het binnen het bezette N e d e r landsche gebied betaalbaar is en de schuldenaar ingezetene is. Buitenlandsch geldswaardig papier is papier, hetwelk niet binnenlandsch is.

geldswaardig

Geschenkmarken. Z i e onder Betalingsverkeer

met

Duitschland.

Giro. Z i e onder Betalingen girorekening.

uit

een

tegoed

op

bank-

en

Goederen. Roerende

goederen.

H i e r o n d e r w o r d e n verstaan alle roerende goederen met uitzondering v a n g o u d , edele metalen, betaalmiddelen, geldswaardige papieren, effecten en d o c u menten, w a a r i n v o r d e r i n g e n zijn belichaamd. Invoer. H i e r v o o r moeten aan de ambtenaren der invoerrechten en accijnzen de volgende documenten w o r d e n overgelegd: 1. een v e r k l a r i n g v a n dengene, die de goederen ten i n v o e r aangeeft, vermeldende naam en w o o n p l a a t s v a n den leverancier (afzender) en v a n den ontbieder (geadresseerde); 2. een d o o r den leverancier onderteekende c o p i e factuur of ander d o o r hem ondeiteekend stuk, v e r meldende het bedrag zijner v o r d e r i n g , den v e r v a l datum of de v e r v a l d a t a en verdere betalingscondities of, zoo n o g geen v o r d e r i n g is ontstaan, de omstandigheden en v o o r w a a r d e n , w a a r o n d e r de l e v e r i n g der goederen plaats v i n d t : 3. indien de ambtenaren der invoerrechten en accijnzen dit verlangen, een v e r k l a r i n g v a n den ontbieder, b e vestigende de d o o r den leverancier vermelde o p de betaling en/of l e v e r i n g der goederen betrekking hebbende gegevens. 19

Voor het verkrijgen van deviezen ter betaling van ingevoerde goederen is een vergunning vereischt, tenzij betaling plaats vindt door storting bij het Nederlandsch Clearinginstituut. (Zie onder Betalingen en overboekingen uit een tegoed op bank- of girorekening.) Uitvoer. Hiervoor moeten aan de ambtenaren der invoerrechten en accijnzen de volgende documenten worden overgelegd: 1. een behoorlijk ingevuld en onderteekend door het Deviezeninstituut vastgesteld formulier („exportdeviezenverklaring"); 2. indien mogelijk, een door den leverancier onderteekende copie-factuur; kan geen copie-factuur worden overgelegd, dan moet op het onder 1 bedoelde formulier de reden hiervan worden vermeld; 3. een eventueel door het Deviezeninstituut vereischte vergunning. Het is aan ingezetenen slechts met vergunning van het Deviezeninstituut geoorloofd roerende goederen middellijk of onmiddellijk aan niet-ingezetenen te leveren op voorwaarden of onder omstandigheden, die tot gevolg kunnen hebben, dat de volle waarde dier goederen niet, slechts ten deele of later dan in den betreffenden bedrijfstak gebruikelijk is, zal worden voldaan. Door den exporteur kan in iedere geldsoort worden gefactureerd, behoudens de bevoegdheid van het Deviezeninstituut om in bepaalde gevallen de geldsoort aan te wijzen, waarin gefactureerd, respectievelijk betaald moet worden. (Zie ook Betalingsverkeer met België.) Ingezetenen mogen zonder vergunning over hun toebehoorende binnen het bezette Nederlandsche gebied berustende, doch niet in het vrije verkeer ingevoerde roerende goederen beschikken, deze bezwaren en vervreemden, voor zoover zulks niet middellijk of onmiddellijk geschiedt ten gunste van een niet-ingezetene.

20

Ingezetenen mogen slechts met een vergunning beschikken over roerende goederen, deze vervreemden of bezwaren, voor zoover deze goederen buiten het bezette Nederlandsche gebied berusten (formulier A III). Onroerende goederen, gelegen binnen het bezette Nederlandsche gebied: het beschikken, vervreemden en bezwaren door een ingezetene of een niet-ingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is slechts met vergunning geoorloofd (formulieren A.'III en C); gelegen buiten hel bezette Nederlandsche gebied: het beschikken, vervreemden en bezwaren door een ingezetene is slechts met vergunning geoorloofd (formulier A/III). G o u d en edele metalen. Zie ook onder Aanbieden. Goud: Hieronder worden verstaan gouden munten (Nederlandsche zoowel als buitenlandsche); fijn goud en alliages van goud (onbewerkt of halffabrikaat). Gouden sieraden en gebruiksvoorwerpen worden niet beschouwd als goud in den zin van de Deviezenverordening 1940. Gouden munten, welke niet meer gangbaar zijn, moeten worden aangeboden. Verzamelstukken in den beperkten zin des woords zullen als regel niet of althans voorloopig niet worden aangekocht. Wij verleenen onze bemiddeling bij de overdracht van goud, dat bij De Nederlandsche Bank is of wordt aangeboden. Wanneer De Nederlandsche Bank het goud koopt, zal zij daarvoor tot herroeping een vergoeding betalen op den grondslag van een prijs van ƒ 2.009,— per kilogram fijn, voor goud geleverd ten kantore van de Hoofdbank van De Nederlandsche Bank te A m sterdam. Voor gangbare Nederlandsche gouden tienen vijfguldenstukken zal ƒ 12,14 per tienguldenstuk en ƒ 6,07 per vijfguldenstuk worden betaald.

21

Wanneer De Nederlandsche Bank goud koopt, dat zich in het buitenland bevindt, is het mogelijk, dat in sommige gevallen genoegen zal worden genomen met levering bij een buitenlandsche bankinstelling. In dat geval zal van de door De Nederlandsche Bank te betalen prijzen een zeker bedrag worden afgetrokken voor vervoer- en assurantiekosten. De grootte van dezen aftrek wordt van geval tot geval door De Nederlandsche Bank vastgesteld. Edele metalen. Hieronder moeten worden. verstaan zilver, platina en platina-metalen (onbewerkt of half-fabrikaat). Sieraden en gebruiksvoorwerpen van zilver of platina worden niet beschouwd als edele metalen in den zin van de Deviezenverordening 1940. Gangbare zilveren buitenlandsche munten worden als buitenlandsche betaalmiddelen beschouwd. Hollandmarkenchèques. Zie onder Betalingsverkeer met Duitschland. H u r e n en pachten. Voor betalingen van huren en pachten door een ingezetene aan een niet-ingezetene is een vergunning vereischt (formulieren A/f, A II, B/I of E). Aan verhuurders-niet-ingezetenen, hun mandatarissen en administrateurs kan een vergunning (geldig voor den tijd van ten hoogste drie maanden) worden verleend, de gelden van huurders te incasseeren. De mandatarissen en administrateurs kunnen op grond van voornoemde vergunning de opbrengst zonder vergunning den verhuurders-niet-ingezetenen op rekening crediteeren. Voor betalingen van huren en pachten door een nietingezetene aan een ingezetene is geen vergunning vereischt. ;

Hypotheekrente en aflossing. Voor betaling van rente en aflossing door een ingezetene aan een niet-ingezetene is een vergunning vereischt (formulieren A / I , A/II, B/I of E). 22

Voor betaling van rente en aflossing door een nietingezetene aan een ingezetene is geen vergunning vereischt. Incassopapier op het binnenland. Voor zoover incassopapier wordt geremitteerd door een niet-ingezetene, kan dit alleen geïncasseerd worden, indien de betrokkene een vergunning tot betaling van het Deviezeninstituut kan overleggen. Voor incassopapier, ontvangen uit landen, waarmede clearing-overeenkomsten zijn gesloten en waarvan het provenu in de clearing moet worden verrekend, is geen vergunning vereischt. Incassopapier op het buitenland. Zie ook onder Chèques, wissels en promessen. Voor het incasseeren hiervan is zoowel voor ingezetenen als voor niet-ingezetenen een vergunning vereischt (formulier E). Indische verlofgangers. Zie onder Ingezetenen. Ingezetenen. Hieronder worden verstaan: a. natuurlijke personen, onafhankelijk van hun nationaliteit, die binnen het bezette Nederlandsche gebied hun woonplaats hebben, gewoonlijk daar verblijven, dan wel aldaar kantoor houden; b. rechtspersonen, die binnen het bezette Nederlandsche gebied zijn gevestigd, dan wel aldaar kantoor houden. Indische verlofgangers worden als ingezetenen beschouwd, zoolang zij in het bezette Nederlandsche gebied vertoeven. Eveneens worden als ingezetenen beschouwd de wettelijke vertegenwoordigers van buitenlandsche verzekeringmaatschappijen. Niet-ingezetenen: de natuurlijke en rechtspersonen, niet vallende onder de omschrijving van ingezetenen. 23

Invoer. Zie onder Goederen. Koersen voor vreemde valuta. Zie ook onder Deviezenbank. Zoowel voor aankoop als voor verkoop worden de koersen door De Nederlandsche Bank vastgesteld. Losbare Obligatiën. Zie onder Coupons, dividendbewijzen, losbare obligatiën en talons. Munten. Zie onder Goud en edele metalen. Nalatenschappen en boedels. Het is aan executeurs-testamentair, notarissen en andere bewindvoerders, belast met de vereffening van boedels en nalatenschappen van ingezetenen, waarin niet-ingezetenen gerechtigd zijn, geoorloofd zonder vergunning alle gerechtelijke en buitengerechtelijke handelingen te verrichten, welke noodig zijn om den boedel tot effenheid te brengen. Betalingen in binnenlandsche betaalmiddelen aan executeurstestamentair, aan notarissen en andere bewindvoerders, alsmede andere handelingen, als bedoeld in art. 15 der Deviezenverordening 1940, ten gunste van den boedel, zijn eveneens zonder vergunning geoorloofd. Scheiding en deeling van boedels en nalatenschappen van ingezetenen, als boven bedoeld, kan zonder vergunning worden tot stand gebracht, met dien verstande, dat het slechts met vergunning is geoorloofd aan de deelgerechtigden-niet-ingezetenen een grooter deel van de in den boedel aanwezige buitenlandsche waarden toe te scheiden dan met hun aandeel overeenkomt. Beschikkingen over de bij de boedelscheiding door de deelgerechtigden-niet-ingezetenen verkregen waarden blijven onderworpen aan de bepalingen van de Deviezenverordening 1940. 24

Niet-ingezetenen. Zie onder Ingezetenen. Octrooi, patent- en auteursrechten e. d. Binnen- en buitenlandsche: het beschikken over, het bezwaren en vervreemden van deze rechten door een ingezetene of niet-ingezetene ten gunste van een niet-ingezetene is slechts geoorloofd met een vergunning (formulieren A/III of C). Ondersteuningsbetalingen naar Duitschland en het Generaal-Gouvernement Polen. Zie onder Betalingsverkeer met Duitschland. Onlichamelijke Zaken. Hieronder worden verstaan: Rechten uit hoofde van deelneming, geldleening, hypotheek, kartelovereenkomst, verzekering, octrooi, licentie enz. Onroerende goederen. Zie onder Goederen. Overboekingen. Zie onder Betalingen. Pachten. Zie onder Huren en pachten. Patenten. Zie onder Octrooi-, patent- en auteursrechten. Pensioenen. Het betalen van pensioenen door ingezetenen aan niet-ingezetenen is slechts met een vergunning geoorloofd. Voor zoover pensioenen door storting bij het Nederlandsch Clearinginstituut worden betaald, is geen vergunning vereischt. Voor het betalen van pensioenen, door niet-ingezetenen verschuldigd aan ingezetenen, is geen vergunning vereischt, zelfs niet indien de betaling plaatsvindt door middel van een aan den niet-ingezetene door een ingezetene verleend crediet. 25

Platina. Zie onder Goud en edele metalen. Prolongatie. Zie onder Effecten. Promessen. Zie onder Chèques, Aanbieden.

wissels en promessen en onder

Reichskreditkassenscheine. Zie ook onder Betaalmiddelen. De invoer in het bezette Nederlandsche gebied is verboden. De uitvoer op grond van een verleende vergunning is toegestaan. Reischèques. Zie onder Betalingsverkeer met Duitschland. Reismarken. Zie onder Betalingsverkeer met Duitschland. Remises. Zie onder Chèques,

wissels en promessen.

Roerende goederen. Zie onder Goederen. Rijkspostspaarbank Op postspaarbankboekjes ten name van een nietingezetene mag alleen met vergunning worden ingelegd (formulier B/I). Terugbetaling op deze boekjes mag zonder vergunning alleen plaats vinden aan ingezetenen. Safes. Aan niet-ingezetenen of hun gevolmachtigden kan toegang tot de safe worden verleend. Echter moet er bij de afgifte van binnenlandsche en buitenlandsche effecten, binnenlandsche betaalmiddelen 26

en geldswaardige papieren en andere documenten aan niet-ingezetenen en bij afgifte van buitenlandsche effecten aan ingezetenen uitdrukkelijk op gewezen worden, dat het hun niet geoorloofd is zonder vergunning er over te beschikken, ze te vervreemden of te bezwaren, tenzij de ingezetene zoodanige transactie bij een Deviezenbank verricht. Zie overigens onder Effecten (Bewaring). Sieraden. Zie onder Goud en edele metalen. Deze mogen uitgevoerd worden zonder vergunning. Sperrmarken. Zie onder Betalingsverkeer met Duitschland. Stortingen. Zie onder Betalingen. Talons. Zie onder Coupons, dividendbewijzen, losbare obligatiën en talons. Uitbetalingen. Zie onder Betalingen. Uitvoer. Zie onder Goederen. Valuta-transacties. Zie onder Deviezen en onder Deviezenbank. Vergoedingen. Zie onder Betalingen uit een tegoed op bank- en girorekening. V e r g u n n i n g e n v a n het Deviezeninstituut. Voor het aanvragen van vergunningen moeten de volgende formulieren worden gebruikt: A / I voor het verkrijgen en het verzenden naar het buitenland van chèques, wissels en buitenlandsch bankpapier, luidende in vreemde valuta; 27

A/II

v o o r het verkrijgen v a n en het beschikken over buitenlandsche v o r d e r i n g e n d o o r middel eener schriftelijke of telegrafische o v e r m a k i n g ;

A / I I I v o o r het beschikken over, het vervreemden en bezwaren v a n buitenlandsche onlichamelijke zaken, buiten het bezette Nederlandsche gebied berustende roerende goederen en buiten het bezette Nederlandsche gebied gelegen onroerende goederen; B/I

v o o r het beschikken over binnenlandsche betaalmiddelen, binnenlandsche geldswaardige papieren en binnenlandsche v o r d e r i n g e n ter betaling aan een niet-ingezetene o f aan een ingezetene ten gunste v a n een niet-ingezetene;

B, II v o o r het beschikken o v e r binnenlandsche o n lichamelijke z a k e n : rechten uit hoofde v a n hypotheek, verzekering, octrooi, licentie e. d. en o v e r binnen het bezette Nederlandsche gebied gelegen onroerende g o e d e r e n ; C

v o o r het medewerken a a n : het beschikken over, het vervreemden en het bezwaren v a n de n a volgende waarden d o o r een niet-ingezetene ten gunste v a n een niet-ingezetene: goud, edele metalen, betaalmiddelen, geldswaardige papieren, effecten, vorderingen, andere onlichamelijke zaken, alle v o o r z o o v e r zij, o f de documenten w a a r i n zij zijn belichaamd, binnen het bezette N e d e r l a n d s c h e gebied berusten, roerende goederen en binnen het bezette N e d e r landsche gebied gelegen onroerende g o e d e r e n ;

E

v o o r den uitvoer v a n goud, edele metalen, b e taalmiddelen, geldswaardige papieren, effecten en i n documenten belichaamde v o r d e r i n g e n .

V o o r z o o v e r bij de afzonderlijke o n d e r w e r p e n geen formulieren zijn v e r m e l d , moeten de v e r g u n n i n g e n per brief w o r d e n aangevraagd. Adresseering: A a n v r a g e n moeten als v o l g t geadresseerd w o r d e n : voor pnantieele zaken, met inbegrip v a n effectentransacties, a a n het Deviezeninstituut te A m s t e r d a m ; 28

voor goederenzaken aan het Deviezeninstituut te 's-Gravenhage, voor scheepvaartaangelegenheden aan het Deviezeninstituut te Rotterdam. V e r p a n d e n . Zie ook onder Effecten. Als Deviezenbank zijn wij gerechtigd, buitenlandsche effecten zonder vergunning van ingezetenen in onderpand te nemen. Verrekeningskoersen. Zie onder Deviezen. Verwisseling. Zie onder Effecten. Verzekeringen. Het is aan ingezetenen zonder vergunning geoorloofd betalingen in binnenlandsche geldsoort te verrichten aan Verzekeringmaatschappijen, welke als ingezetenen worden beschouwd, ter voldoening van verplichtingen op grond van met of voor rekening van niet-ingezetenen gesloten verzekeringsovereenkomsten. Binnen het bezette Nederlandsche gebied gevestigde wettelijke vertegenwoordigers van buitenlandsche verzekeringmaatschappijen (niet-ingezetenen) worden als ingezetenen beschouwd, zoodat betaling van premies aan de wettelijke vertegenwoordigers in guldens en betaling door dezen van schadepenningen aan ingezetenen zonder vergunning kan geschieden. Uitkeeringen van schadepenningen, lijfrente e.d., middellijk of onmiddellijk ten gunste van niet-ingezetenen, is slechts met een vergunning geoorloofd. Betalingen aan en door Duitsche verzekeringmaatschappijen zullen voortaan via het Nederlandsch Clearinginstituut plaatsvinden. Het Nederlandsch Clearinginstituut zal zorg dragen, dat aan ingezetenen verschuldigde bedragen, zoodra deze in Duitschland in de clearing zullen zijn gestort, onverwijld in guldens worden uitbetaald. 29

Vorderingen. Hieronder worden verstaan: dadelijk en niet-dadelijk opeischbare deposito's, saldi in rekening-courant en andere inschulden. Vorderingen zijn binnenlandsche voor zoover zij binnen het bezette Nederlandsche gebied betaalbaar zijn èn de schuldenaar ingezetene is, en buitenlandsche in alle andere gevallen. Zie ook onder Betalingen. Vruchtgebruik. Indien de bloote eigenaar van een vermogen, waarop een vruchtgebruik rust, niet-ingezetene is, kunnen betalingen aan den vruchtgebruiker zonder vergunning plaatsvinden, indien deze ingezetene is, en slechts met een vergunning, indien deze niet-ingezetene is (formulier C). Indien de bloote eigenaar ingezetene is, kunnen betalingen aan den vruchtgebruiker-niet-ingezetene slechts op grond van een verkregen vergunning plaatsvinden (formulieren A / I , A/II. B/I of E). Wissels. Zie onder Chèques. Aanbieden.

wissels en promessen en onder

Zegelrecht. Alle kwitanties en creditopgaven, die worden afgegeven voor waarden, welke ingevolge de Deviezenverordening 1940 bij Deviezenbanken werden ingeleverd, zijn vrij van zegel, mits op deze stukken vermeld wordt: „Opgemaakt ter uitvoering van de Deviezenverordening 1940". Zilver. Zie onder Goud en edele metalen.

30

V o o r n a a m s t e bepalingen v a n de Verordening betreffende

de behandeling

vijandelijk

van

vermogen.

Vijand. A l s vijanden moeten w o r d e n b e s c h o u w d : 1. Vijandelijke staten: H e t V e r e e n i g d K o n i n k r i j k v a n G r o o t - B r i t a n n i ë en N o o r d - I e r l a n d met de overzeesche bezittingen, k o l o n i ë n , protectoraten en mandaatsgebieden, evenals de dominions C a n a d a , Australische B o n d , N i e u w - Z e e l a n d en Z u i d - A f r i k a a n s c h e U n i e met hun mandaatsgebieden; F r a n k r i j k met inbegrip v a n zijn bezittingen, k o l o n i ë n , protectoraten en mandaatsgebieden; Egypte; Soedan; Irak; Monaco; en hun gebiedsonderdeelen lijke i n s t e l l i n g e n ;

en overige publiekrechte-

2. natuurlijke personen, die onderdaan zijn v a n een vijandelijken staat of die i n het gebied v a n een vijandelijken staat hun woonplaats of verblijf h e b b e n ; 3. privaatrechtelijke rechtspersonen, evenals vereenigingen v a n personen, instellingen, stichtingen en verdere doelvermogens, v o o r z o o v e r zij hetzij hun zetel o f hun hoofdkantoor i n het gebied v a n een vijandelijken staat hebben, hetzij hun oorspronkelijke rechtspersoonlijkheid op het recht v a n een vijandelijken staat berust; 4. andere dan de onder nummers 2 en 3 genoemde personen met betrekking tot kantoren, die zij i n het gebied v a n een vijandelijken staat hebben.

31

De Co mmissaris-Generaal voor Financiën en Economische Zaken kan uitzonderingen op het bepaalde in de nummers 2 tot 4 toestaan. Vijandelijk

vermogen.

Als vijandelijk vermogen in het bezette Nederlandsche gebied moeten de volgende vermogensbestanddeelen worden beschouwd, wanneer zij rechtens of economisch aan vijanden toebehooren, t.w.: I. 1. onroerende goederen, onroerende rechten en roerende zaken, die zich in het bezette Nederlandsche gebied bevinden; 2. effecten (obligatiën, aandeelen en winstbewijzen) van elke soort, die zich in het bezette Nederlandsche gebied bevinden; obligatiën van het Duitsche Rijk, van het Koninkrijk der Nederlanden, evenals van andere schuldenaren, die hun domicilie of hoofdkantoor in het bezette Nederlandsche gebied hebben, ook al bevinden de documenten zich niet in het bezette Nederlandsche gebied; 3. betalingsmiddelen, die zich in het bezette Nederlandsche gebied bevinden; 4. deelnemingen in ondernemingen, die, of in het bezette Nederlandsche gebied hun zetel of hoofdkantoor hebben, of waarvan de oorspronkelijke rechtspersoonlijkheid op Nederlandsch recht berust; voorts opties op zulke deelnemingen; 5. vorderingen op schuldenaren, die hun domicilie of duurzaam verblijf in het bezette Nederlandsche gebied hebben en vorderingen, die in het bedrijf van een zich in het bezette Nederlandsche gebied bevindend kantoor van den schuldenaar ontstaan zijn; 6. rechten en aanspraken, die in een Nederlandsch openbaar boek of register zijn ingeschreven; 7. in het bezette Nederlandsche gebied afgegeven bedrijfsvergunningen; 32

8. industrieele patenten en auteursrechten, die in het bezette Nederlandsche gebied beschermd zijn; 9. het overige vermogen, strekkende ten behoeve van het bedrijf van een zich in het bezette Nederlandsche gebied bevindend kantoor of van een in het bezette Nederlandsche gebied uitgeoefende beroepswerkzaamheid, voor zoover het niet valt onder I, Nrs. 1 tot en met 8. II. 1. Rechten op de onder I genoemde vermogensbestanddeelen; 2. rechten uit overeenkomsten over de onder I genoemde vermogensbestanddeelen. Verplichting

tot aangifte.

W i j brengen in herinnering de verplichting tot aangifte van vijandelijk vermogen, zooals voren omschreven. Voor hen, die, door welke omstandigheid ook, daaraan binnen den gestelden termijn — 4 Juli 1940 — geen gevolg hebben gegeven, bestaat daartoe alsnog de verplichting. Verplicht hiertoe zijn: 1. Vijandelijke onderdanen .— met uitzondering van krijgsgevangenen — die zich in het bezette Nederlandsche gebied ophouden; 2. degene, die in het bezette Nederlandsche gebied vijandelijk vermogen beheert of bezit, in bewaring heeft, controleert of bewaakt; 3. degene, die aan een zich niet in het bezette Nederlandsche gebied bevindenden vijand een prestatie schuldig is; 4. de leiders of de overigens tot vertegenwoordiging of beheer bevoegde personen van die privaatrechtelijke rechtspersonen, vereenigingen van personen, instellingen, stichtingen en verdere doelvermogens, waarin vijanden deelnemen en die hun zetel of een kantoor in het bezette Nederlandsche gebied hebben. Eventueele mutaties in de samenstelling van bij de banken berustend vijandelijk vermogen dienen periodiek, b.v. maandelijks, opgegeven te worden. 33

B e s c h i k k i n g e n op g r o n d v a n A r t . 9 v a n de „ V e r ordening vijandelijk v e r m o g e n " , mits deze niet de vroegere gebruikelijke opnamen te b o v e n gaan en bedragen, bijgeschreven wegens verschenen rente, behoeven niet periodiek aangegeven te w o r d e n . Betalingsverbod. Het is verboden direct o f indirect betalingen buiten het bezette Nederlandsche gebied aan vijanden i n contanten, wissels of c h è q u e s , d o o r g i r o of op andere wijze te verrichten. D e C o m m i s s a r i s - G e n e r a a l v o o r F i n a n c i ë n en E c o nomische Z a k e n k a n op het bovenstaande, na een ontvangen schriftelijk verzoek, uitzonderingen toestaan. Beschikkingsverbod. O v e r het zich i n het bezette Nederlandsche gebied bevindende vijandelijk v e r m o g e n mag niet w o r d e n beschikt. M e t een beschikking ingevolge het burgerlijk recht staat gelijk een beschikking d o o r middel v a n executie, i n het bijzonder het leggen v a n een beslag of v a n een anderen v o o r l o o p i g e n gerechtelijken maatregel. A l s beschikking geldt o o k verschuldigde prestatie.

het

aannemen

v a n een

Uitzonderingen. a. Het beschikkingsverbod geldt niet v o o r beschikkingen i n het bezette Nederlandsche gebied, die noodig zijn: 1. binnen het kader v a n het bestuur v a n een bedrijf; 2. binnen het kader v a n het bestuur v a n een o n roerend g o e d ; 3. ter voortzetting v a n een huishouding. D e z e beschikkingen kunnen zonder vergunning v a n den C o m m i s s a r i s - G e n e r a a l v o o r F i n a n c i ë n en E c o n o m i s c h e Z a k e n w o r d e n getroffen, d o c h dienen te blijken uit de af te geven kwitanties en soortgelijke bescheiden.

34

b. D e Commissaris-Generaal voor Financiën en Economische Zaken k a n verdere uitzonderingen dan de onder a genoemde gevallen toestaan op een daartoe aan hem gedaan verzoek. V o o r zoover het beschikkingsverbod is opgeheven in de gevallen a en b, zijn de bepalingen van de Deviezenverordening 1940 van toepassing en moet men nagaan of de vijand ingezetene of niet-ingezetene is in den zin van voornoemde verordening. E e n in het bezette N e d e r l a n d s c h e gebied gevestigde bank mag stortingen en overschrijvingen ten gunste v a n een vijand aannemen en d a a r v o o r zijn rekening crediteeren. Indien de vijand niet-ingezetene is, moet een v e r g u n n i n g v a n het Deviezeninstituut w o r d e n aangevraagd. D i t geldt eveneens postspaarbank.

voor

stortingen

bij de

Rijks-

A a n de wettelijke vertegenwoordigers v a n buitenlandsche verzekeringmaatschappijen, die als vijanden w o r d e n beschouwd, is het toegestaan, premies v a n ingezetenen te innen en betalingen aan ingezetenen te verrichten. H e t is hun echter niet geoorloofd premies te innen en andere prestaties v a n vijanden en niet-ingezetenen aan te nemen of betalingen aan vijanden en niet-ingezetenen te doen. Z i j mogen geen nieuwe verzekeringsovereenkomsten sluiten. Terugwerkende

kracht.

U i t Beschikkingen, w e l k e i n den tijd v a n 9 M e i 1940 tot aan den dag v a n i n w e r k i n g t r e d i n g der V e r o r d e ning vijandelijk v e r m o g e n (27 Juni 1940) hebben plaats g e v o n d e n o v e r vijandelijk vermogen, kunnen geen rechten geldend w o r d e n gemaakt.

AMSTERDAMSCHE BANK N.V. - AMSTERDAM 35

INHOUDSOPGAVE blz.

Aanvragen van 'vergunningen ' van 'htt^

3 3

Hypotheekrente én .Sossing! ! ! " op neT'oïnnenland

: : : 22

*-T1 binnenlandsch

érndloVrd"' : : : : : : : : ócd.Ts ° ™ " "': (

r p

d

m S

: : : : : :2 4

ci&.~r-dl NcdW: " :

cta

1

6 3. 4. 7

buitenlandsch

e

! 22 12. 23

jtï3ir™.

v

.

o o r

b u i t

pi,

".

.6

i

|

Promesleu . . ! . . . . ! . ! !

Rijkspostspaarbank

12

', .' / 26

tap-] V«?"ht™g tót aanbieding ! ! ! ! ! 3 Vopllchltog tot aangifte 4.33

instituut

^u°tt^

27. 28

!

^

!

1* 18! 19